A
S
SUPLEMENTI MJEKESOR
E enjte, 9 shkurt 2012
WWW.SHQIPTARJA.COM
LMEDICU
Shëndeti oral
HALITOSIS është një gjendje e shëndetit të gojës që shoqërohet me një erë të keqe të vazhdueshme.
Era e keqe e gojës: Nga se shkaktohet?
ERKLIDA SULA (STOMATOLOGE ) Çfarë e shkakton erën e keqe të gojës ?
USHQIME TË CAKTUARA
Ushqimet që ne marrim çdo ditë kontribuojnë në shëndetin e gojës dhe konsumimi i ushqimeve të tilla si hudhra, qepa absorbohen nga sistemi i qarkullimit të gjakut në mushkëri dhe nxirren përmes frymëmarrjes . Për sa kohë ky ushqim nuk eliminohet nga trupi ynë, përben një potencial të erës së keqe të gojës. HIGJENA JO E MIRË E GOJËS -Moslarja e dhëmbëve -Mospërdorimi i fillit dentar -Mungesa e vizitave të herëashershme te dentisti Të gjithë këta faktorë favorizojnë grumbullimin e ushqimeve në hapësirat midis dhëmbeve duke ndikuar negativisht dhe në mishrat e dhëmbëve duke i irrituar këta të fundit, duke shkaktuar gjakosje dhe duke favorizuar akoma më shume erën e keqe të gojës. KUJDESI I KEQ NDAJ NJË PUNIMI PROTETIK TË PRANISHËM NË GOJË Protezat ose punimet e tjera protetike nëse nuk pastrohen bëhen shkak për grumbullimin e ushqimeve dhe bakterieve duke shkaktuar erën e keqe të gojës.. SËMUNDJET PERIODONTALE Një nga shenjat e para të kësaj sëmundjeje ështe era e rënde dhe një shije jo e këndshme e gojës. Kjo gjendje kërkon kujdesin e menjëhershem pro-
7
90 përqind e rasteve nga shkaqe orale SHKAQET SISTEMIKE 1) Infeksion të rrugëve të frymëmarrjes 2) Infeksion të laringut, mushkërive dhe të hundës 3) Bronkiti kronik 4) Sinuzit kronik 5) Diabeti 6) Çrregullimet gastrointestinale 7) Sëmundje të veshkës ose mëlçisë
SI TRAJTOHET? Trajtimi do të përcaktohet nga mjeku specialist ose mjeku stomatolog duke u bazuar në :
Gjendjen e gojës Origjinën e kësaj gjendjeje Shkallën e përhapjes Tolerancën e pacientit ndaj medikamenteve të caktuara. Mendimin dhe preferencën e pacientit
DUHANI fesional tek dentisti.
XEROSTOMIA ( THARJA E
GOJËS ) Si rezultat i pakësimit të pësh-
tymës në gojë, vetë goja nuk arrin të pastrojë vetveten dhe të largojë mbeturinat e mbetura ushqimore. Ajo mund të shkak-
tohet nga medikamente të ndryshme, sëmundje të gjëndrave të pështymës, frymëmarrje e vazhdueshme nga goja.
Konsumimi i duhanit mund të jetë faktor risku për shfaqjen : Sëmundjeve periodontale Humbjen e shijes Irritimin e mishrave të Gjendja shëndetësore
E ardhmja
Shkencë e re mbi ushqyerjen e personalizuar ERALDA ASLLANAJ INDIVIDUALITETIN TONË E PËRCAKTOJNË GJENET! Sipas Jose Ordovas, biokimist në Universitetin e Tufts i cili është marrë me studimin e gjeneve përgjegjëse për sëmundjet e zemrës, ajo që quhet mënyrë e mirë të ushqyeri është në fakt shumë individuale dhe varet veçanërisht nga një grup gjenesh. ‘’Në disa njerëz, dietat që përmbajnë pak yndyrë mund të shtojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Kjo ndodh për shkak të një polimorfizmi që përbën një ndryshim shumë të vogël në një gjen i cili shkakton rritje të koleterolit ‘’të keq’’ në organizëm. Njerëzit kanë mesatarisht 150.000-300.000 ndryshime të tilla të vogla, të njohura si “polimorfizmi i një nukleotidi” në gjene të vecanta. Besohet se pikërisht këto ndryshime të vogla përcaktojnë edhe individualitetin midis njerëzve: ngjyrat e ndryshme të flokëve apo të syve, aktivitetin metabolik si dhe riskun e lartë ndaj sëmundjeve si diabeti apo osteoporo-
za. Shumë prej këtyre gjeneve aktivizohen nga shkaktarë kimikë. Konsumimi i brokolit dhe i vitaminës B6 do të nxisë prodhimin e një aminoacidi të dobishëm për sintezën e serotoninës, një neurotrasmetues që stabilizon humorin. SË SHPEJTI NJË SHKENCË E RE MBI USHQYERJEN “ Gjeni është arma, por mjedisi është gishti në këmbëz” thotë Ordovas. Këto mutacione na kanë shoqëruar për mijëra vjet ose në disa raste, për qindra mijëra vjet duke kaluar nga një brez në tjetrin. Deri më sot ushqimi që ne kemi konsumuar nuk na ka shkaktuar ende efekte negative”. Përcaktimi i efekteve të ushqimeve të ndryshme në çdo gjen është e ndërlikuar dhe revolucionare sepse u mundëson njerëzve të përshtasin dietën ushqimore me gjenet e tyre të veçanta. Në këtë mënyrë duket sikur i zgjidhim shumë thjesht disa nga problemet kryesore të shëndetit, por në fakt edhe njerëzit që kanë të njëjtin polimorfizëm mund të reagojnë ndryshe duke u varur nga pjesa
tjetër e strukturës gjenetike. Një sfidë tjetër në këtë aspekt është identifikimi i përbërësve ushqimorë dhe si ndërveprojnë ato me gjenet e caktuara.
Resveratroli, komponent që ndodhet te vera, rrushi, boronica dhe kikirikët është i lidhur me disa gjene të jetëgjatësisë, por kjo është parë vetëm në eksperimentet e bëra me maja buke. Boronicat mendohet se përmirësojnë gjithashtu shëndetin mendor dhe ngadalësojnë plakjen, ndoshta sepse përmbajnë antioksidantë të cilat e bëjnë më të qëndrueshme ADN-në. Megjithatë , deri tani përpjekjet për të nxjerrë vetëm një përbërës vendimtar kanë qënë të pasuksesshme. “Pasi të kemi kuptuar të gjitha kombinimet e përbërjeve të cilat sjellin benefite, cilat ushqime na stimulojnë gjenet e mira dhe cilat frenojnë gjenet e këqija, atëherë mund të jemi në gjendje të krijojmë një pilulë ideale. Ajo që na ngelet është praktikisht të vazhdojmë kërkimin” thotë Ordovas. Kur të jemi në gjendje t’i japim përgjigje të gjitha këtyre pyetjeve atëherë do të krijohet një shkencë e re, ku ushqyerja do të jetë e personalizuar. Gjithsesi ajo çka është e rëndësishme për tani eshtë që të paktën secili nga ne duhet të marrë vitaminat dhe mineralet jetike për organizmin e tij!