TESTAMENTY, SPADKI, DAROWIZNY Część II. PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN Wiele osób zapomina, że otrzymanie spadku czy darowizny nie zawsze oznacza tylko miłe przysporzenie majątkowe. Często trzeba bowiem podzielić się nim z fiskusem.
I. Nie od wszystkich tak samo O tym, jaki podatek zapłacimy od spadku, decyduje data śmierci spadkodawcy. Odmienne reguły obowiązują, jeśli spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r., a nowe, dla ogromnej większości spadkobierców korzystniejsze – gdy zmarł później. Z dniem 1 stycznia 2007 r. bowiem weszło w życie całkowite zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych. Dla podziału na stare i nowe reguły bez znaczenia jest to, kiedy przystąpimy do załatwienia formalności spadkowych i do będącego ich konsekwencją rozliczenia z fiskusem. Liczy się data śmierci spadkodawcy, to, czy zmarł przed 1 stycznia 2007 r. czy później (wyrok: WSA w Łodzi z 5 marca 2009 r., sygn. I SA/Łd 1245/08.; wyrok z 18 lutego 2009 r. WSA w Gliwicach, sygn. I SA/Gl 1131/08). Według stopnia bliskości To, ile podatku musimy zapłacić od spadku oraz czy mamy prawo do ulg i zwolnień, zależy nie tylko od daty śmierci spadkodawcy, ale także od stopnia bliskości. Od tego zależy nie tylko wysokość podatku i wysokość przysługującej nam wartości spadku lub darowizny, ale – co czasem jeszcze ważniejsze – także prawo do zwolnień. Przepisy o podatku od spadków i darowizn dzielą spadkobierców i obdarowanych na trzy grupy. Oto one: I grupa podatkowa Małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki (tzw. zstępni), rodzice, dziadkowie, pradziadkowie (tzw. wstępni), pasierb, pasierbica, zięć, synowa, rodzeństwo (także przyrodnie), ojczym, macocha i teściowie; za rodziców uważa się także rodziców adopcyjnych, a za zstępnych także dzieci adoptowane i ich dzieci, wnuki, prawnuki. II grupa podatkowa Dzieci, wnuki i prawnuki rodzeństwa, czyli siostrzeńcy, siostrzenice, bratankowie, bratanice oraz ich dzieci, ich wnuki, prawnuki; rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie, stryjowie); małżonkowie pasierbów oraz ich dzieci, ich wnuki, prawnuki; rodzeństwo małżonków oraz małżonkowie rodzeństwa małżonków (bratowe, szwagierki, szwagrowie); małżonkowie innych zstępnych (mąż wnuczki czy prawnuczki, żona wnuka i prawnuka). III grupa podatkowa Obcy, czyli wszyscy dalsi krewni i powinowaci (nienależący do I i II grupy podatkowej) oraz inne osoby. Wartość spadku czy darowizny automatycznie zwolniona z podatku jest następująca: • 9637 zł – gdy nabywca należy do I grupy podatkowej, • 7276 zł – dla nabywców zaliczanych do II grupy podatkowej, • 4902 zł – gdy nabywca należy do III grupy podatkowej. Podatek od spadków i darowizn jest progresywny. Obowiązują trzy skale tego podatku – osobne dla I, II i dla III grupy podatkowej.
– 73 –