Polskie Mięso, numer 30 by Redakcja Polskie Mięso

Nr 4 (30) grudzień 2018

ISSN 2450-6516

Pośpiech nie jest wskazany

www.polskie-mieso.pl

– rozmowa z PIOTREM CIEŚLIŃSKIM, przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. rozwoju drobiarstwa Afryka musi zobaczyć i dotknąć

Raport: 50 mld zł w perspektywie 5 lat

Sprzedaż mięsa w Chinach

Dlaczego branża nie rozmawia z klientami?

Marka Polskie Mięso Gazeta wydawana przez

BRANŻOWA

KON FER ENCJA 14–15 lutego 2019 r.

SPONSORZY GŁÓWNI

KONFERENCJA

Bezpieczeństwo żywności – nadzór, podział ONFERENCJA SZKOLENIOWA

PATRON HONOROWY

kompetencji oraz doświadczeń we współpracy pomiędzy weterynaryjnymi a branżą mięsną pieczeństwa żywności orazsłużbami współpracy

Hotel Centrum Konferencyjno-Wypoczynkowe bami weterynaryjnymi a przetwórcami Pałac i Folwark Łochów

HOTEL ZAMEK RYN MEDIALNI więcej PATRONI informacji na www.polskie-mieso.pl

więcej informacji na www.polskie-mieso.pl

GŁÓWNY LEKARZ WETERYNARII

0D REDAKCJI Drodzy Czytelnicy! Od lat w Polsce toczy się dyskusja na temat uniezależnienia polskich hodowli zwierząt gospodarkich oraz produkcji mięsnej od soi GMO. Dlaczego tak trudno wyzwolić się od modyfikowanego białka? Inny problem to brak spójności systemowej w rolnictwie, co powoduje negatywne skutki dla producentów i rolników. Dlaczego tak jest o tym w rozmowie z Jarosławem Sachajko, przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP. Afryka nie jest jednolita i ten kontynent cechuje ogromna dynamika. Rośnie tam konsumpcja wszelkich dóbr, w tym żywności, a wśród niej mięsa i wyrobów z niego. W Afryce jest potencjał zarówno dla mięsa czerwonego jak i białego. Znalezienie partnera nie jest jednak proste i wymaga czasu oraz dobrego przygotowania. Poza tym od pierwszej chwili trzeba myśleć i działać po afrykańsku, w przeciwnym razie nie ma co liczyć na sukces. Przedstawiamy poradnik jak wejść na rynek afrykański. Polska branża mięsna jest znaczącym producentem w Unii Europejskiej i na przestrzeni lat dobrze się przygotowała do konkurowania na rynku. Istnieją jednak sposoby zwiększenia znacznie jej efektywności pod warunkiem, że zadba ona w porę o cztery obszary. Drób to perła polskiego sektora mięsnego. W cztery lata stał się europejskim numerem jeden. Tymczasem pojawiają się pomysły, których przyjęcie z pewnością podetną skrzydła. Na temat zagrożeń oraz jak ochronić polskie firmy w rozmowie z Piotrem Cieślińskim, przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. rozwoju drobiarstwa jako strategicznej gałęzi polskiej gospodarki. Ze sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego działania UE na rzecz dobrostanu zwierząt przyniosły sukcesy w istotnych obszarach, niemniej w przypadku zwierząt gospodarskich nadal występują uchybienia. Komisja wydała wprawdzie wytyczne na temat warunków transportu i metod uboju zwierząt oraz dobrostanu świń, lecz w dalszym ciągu odnotowuje się problemy w stosowaniu ich w praktyce. Inspekcja Handlowa skontrolowała produkty zarejestrowane takie jak szynka szwarcwaldzka czy kiełbasa Lisiecka oraz inne produkty żywnościowe. W sumie inspektorzy sprawdzili 272 partie produktów, mieli zastrzeżenia do 14% z nich. Nieprawidłowości dotyczyły zarówno składu, jak i oznakowania. W ubiegłym roku, po raz pierwszy w historii, drób okazał się najbardziej popularnym rodzajem mięsa na świecie, wyprzedzając wieprzowinę. Jak wynika z badania preferencji żywieniowych przeprowadzonego przez Biostat na zlecenie SuperDrob S.A., również Polacy najchętniej sięgają po mięso drobiowe. Na wybór kurczaka wskazuje dwie trzecie badanych. Dobrostan zwierząt jest istotnym elementem produkcji zwierzęcej. Obecnie na forum polskiego parlamentu oraz w mediach trwa dyskusja na ten temat. Czy branża mięsna uczestniczy w tym dyskursie w sposób właściwy? Czy konsumenci znają argumenty branży. O tej sprawie w rozmowie z Piotrem Włodawcem, prawnikiem, specjalistą od prawa żywnościowego. Chiński rynek mięsa pod względem sprzedaży cechuje ogromna rozbieżność, co do jakości, formy i technik sprzedaży. Chińczycy, choć na skutek różnych afer, są wyedukowani w zakresie swoich praw konsumenckich i obowiązków producentów żywności, to mają dość liberalne podejście do przestrzegania standardów bezpieczeństwa żywności w sklepie lub też jego otoczeniu. Skrajności i kontrasty to cechy chińskiego rynku mięsnego. Przedstawiamy fotoreportaż z Pekinu i Szanghaju. W dziale Z działalności Związku znajdą Państwo informacje o sukcesach Związku oraz działaniach, jakie podjął, by wypromować polską wieprzowinę. Szczególnej uwadze polecamy nowości legislacyjne. W prawie unijnym oraz polskim pojawiło się wiele aktów prawnych, które dotyczą ścisłej działalności branży mięsnej oraz w ogóle działalności gospodarczej. Jacek Strzelecki

Radosnych i spokojnych, pełnych ciepła i nadziei Świąt Bożego Narodzenia, wszelkiej pomyślności, osiągnięcia sukcesów, cierpliwości i wytrwałości w realizacji planów w Nowym Roku życzy Związek Polskie Mięso

SPIS TREŚCI 8 Informacje Branży

POZNAJEMY NOWE RYNKI 12 Afryka musi zobaczyć i dotknąć

WYWIAD NUMERU 16 Kluczowa jest jedność – rozmowa z Jarosławem Sachajko, przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP

GŁOS Z BRANŻY 20 50 mld zł w perspektywie 5 lat – analiza 24 Pośpiech nie jest wskazany

– rozmowa z Piotrem Cieślińskim, przewodniczącym

Parlamentarnego Zespołu ds. rozwoju drobiarstwa

jako strategicznej gałęzi polskiej gospodarki

Wywiad numeru: Kluczowa jest jedność

– str. 16

Głos z branży: Branża nie rozmawia z klientami

– str. 32

Głos z branży: Twarda sztuka mięsa

– str. 34

27 Jest dobrze, ale może być lepiej 28 Wątpliwe wyroby mięsne 30 Moda młodych na kurczaka – badanie 32 Branża nie rozmawia z klientami

– rozmowa z Piotrem Włodawcem,

prawnikiem, specjalistą od prawa żywnościowego

34 Twarda sztuka mięsa

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU 36 Mistrzowska młodzież 39 Marka Polskie Mięso 40 SIAL możliwości 41 W tropieniu zwierzyny

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE 42 Nowości legislacyjne

ZWIĄZEK OD KUCHNI 46 Debiuty

WYDAWCA:

Redaktor prowadzący: Jacek Strzelecki

Związek Prezes Związku WITOLD CHOIŃSKI 6

4/2018 |

Źródło zdjęć: pixabay.com archiwum Polskie Mięso, fotolia.com

Adres redakcji: ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa tel. 722 220 505 redakcja@polskie-mieso.pl www.polskie-mieso.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą redakcji.

Wesołych Świąt !

NA MIODZIE

Zdrowych, radosnych i magicznych Świąt Bożego Narodzenia, odpoczynku w rodzinnym gronie oraz pasma sukcesów prywatnych i biznesowych w nadchodzącym Nowym 2019 Roku życzy Zarząd ﬁrmy Dobrowolscy Sp. z o.o.

KARCZEK 117 G

PIECZONY

NA 100 G NA MIODZIE PRODUKTU G BOCZEK 116 BOCZKU NA PIECZONY 100 G NA MIODZIE PRODUKTU

WIEPRZOWINKA 117 G NA PIECZONA 100 G NA MIODZIE PRODUKTU

SCHAB 117 G

PIECZONY

NA G NA MIODZIE 100 PRODUKTU

NIEPOWTARZALNY AROMAT DZIĘKI AŻ 120 MINUTOM PIECZENIA...

INFORMACJE BRANŻY INFORMACJE BRANŻY to najważniejsze wiadomości z kraju, UE oraz świata, udostępniane przez Związek Polskie Mięso (ZPM) i UECBV (European Livestock and Meat Trading Union) – największą europejską organizację, zajmująca się sektorem uboju oraz handlem żywcem i mięsem w Unii Europejskiej. ZPM jest jedynym stowarzyszeniem w Polsce, należącym do tej organizacji. Poniżej garść najistotniejszych dla branży wiadomości z ostatniego kwartału.

DRÓB MOŻE JUŻ JECHAĆ ZA WIELKI MUR Generalna Administracja Celnej Chińskiej Republiki Ludowej (GACC) poinformowała o przywróceniu prawa do eksportu pięciu polskim zakładom mięsa drobiowego oraz jednej chłodni. Do Chin może być wysyłane jedynie polskie mięso drobiowe, wyprodukowane wyłącznie po 19 lipca br. Wysyłkom mięsa drobiowego musi towarzyszyć bilateralnie uzgodnione świadectwo zdrowia dla mięsa i produktów mięsnych przeznaczonych do eksportu do Chińskiej Republiki Ludowej. Wzór świadectwa oraz chińskie wymagania importowe zostały określone w Protokole zwartym pomiędzy Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rzeczypospolitej Polskiej i Generalną Administracją Celną Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie Inspekcji, Kwarantanny i Weterynaryjnych Wymogów Sanitarnych dla Mrożonego Mięsa Drobiowego Eksportowanego z Rzeczypospolitej Polskiej do Chińskiej Republiki Ludowej. Szczegółowe informacje i wzory dokumentów zostały zamieszczone na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii: https://www.wetgiw.gov.pl/handel-eksport-import/chiny. Możliwość eksportu drobiu do Chin ma oprócz Polski obecnie tylko pięć krajów świata. Polska jest jedynym krajem europejskim dopuszczonym do tego eksportu.

NIE BĘDZIE MARNOWANIA MIĘSA W sejmie procedowany jest projekt ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, w tym mięsa i wyrobów z niego. Zakłada on, że sprzedawca żywności wg projektu ustawy będzie obowiązany do zawarcia umowy w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności z organizacją pozarządową dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności na cele społeczne z przeznaczeniem na wykonywanie przez tę organizację zadań publicznych w zakresie określonym w ustawie. Wymagania dotyczące zawartości umowy zostały określone w treści projektu ustawy. Sprzedawca żywności będzie ponadto zobowiązany do :prowadzenia w jednostkach handlowych, o których mowa w ustawie, wspólnie z organizacją pozarządową, z którą zawarł umowę, kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałania marnowaniu żywności – co najmniej raz w roku przez co najmniej dwa kolejne tygodnie, w każdym dniu działalności jednostki handlowej; ponoszenia opłaty za marnowanie żywności (obliczanej na koniec roku kalendarzowego samodzielnie wg określonych w ustawie zasad); dokonywania 8

4/2018 |

opłaty na rachunek bankowy organizacji pozarządowej, z którą zawarł umowę, lub na rachunek bankowy wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska (jeśli nie została zawarta umowa z organizacją pozarządową); zamieszczania w sprawozdaniu finansowym oraz na swojej stronie internetowej informacji o wysokości należnej opłaty lub wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym na cele społeczne.

KE RADZI BRANŻY MIĘSNEJ JAK OCHRONIĆ SIĘ PRZED SKUTKAMI BREXIT-U Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej złożyło w dniu 29 marca 2017 roku notyfikację o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej, zgodnie z Artykułem 50 Traktatu o Unii Europejskiej (BREXIT). Oznacza to, że jeśli ratyfikowana umowa wyjścia nie ustali innej daty, całe unijne prawo pierwotne i wtórne przestaje od 30 marca 2019 r., od godz. 00:00 (czasu środkowoeuropejskiego) („data wystąpienia”) obowiązywać w odniesieniu do Zjednoczonego Królestwa,. Zjednoczone Królestwo stanie się wówczas „państwem trzecim”. Przygotowanie do wystąpienia leży nie tylko w gestii unijnych i krajowych władz, lecz dotyczy również podmiotów prywatnych. Ze względu na liczne wątpliwości, w szczególności w odniesieniu do treści ewentualnej umowy wyjścia, Komisja Europejska przypomina podmiotom o prawnych konsekwencjach, które powinny być wzięte pod uwagę po tym, jak Zjednoczone Królestwo stanie się państwem trzecim. Komisja Europejska opracowała w języku angielskim noty informacyjne dla podmiotów dotyczące brexitu. Szczegóły znajdują się pod poniższym linkiem: https://www.wetgiw.gov.pl/ handel-eksport-import/brexit---wazne-informacje.

OTWARTO PIERWSZE Z PIĘCIU LABORATORIÓW DIAGNOSTYKI ASF Oficjalnie otwarta pracownia diagnostyki afrykańskiego pomoru świń (ASF) w Wojewódzkim Inspektoracie Weterynarii z/s w Krośnie – Zakładzie Higieny Weterynaryjnej w Krośnie. To pierwsze z pięciu laboratoriów regionalnych do wykrywania ASF, które będą ciąg dalszy na str. 10

INFORMACJE BRANŻY

Wszystkim Klientom i Partnerom dziękujemy za zaufanie i współpracę. Życzymy zdrowych, spokojnych i pełnych miłości Świąt Bożego Narodzenia oraz powodzenia w realizacji planów w Nowym 2019 roku. | 4/2018

INFORMACJE BRANŻY ciąg dalszy ze str. 8

uruchomione w kraju. Pracownia rozpoczęła wykonywanie badań w kierunku ASF w dniu 3 września 2018 i jest pierwszym regionalnym laboratorium diagnostyki ASF w Polsce. ZHW w Krośnie wspiera badania prowadzone przez Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach oraz Zakład Pryszczycy w Zduńskiej Woli. Laboratorium przyjmuje próbki do badań od trzody chlewnej i dzików. Wykonuje dwa rodzaje badań: molekularne w kierunku wykrywania wirusa ASF (metodą real-time PCR) oraz badania serologiczne krwi w kierunku wykrywania przeciwciał. W bieżącym roku laboratorium przebudowano i wyposażono w aparaturę badawczą oraz zamontowano między innymi specjalne filtry powietrza (HEPA) i hermetyczne śluzy. Laboratorium będzie wykonywało badania próbek trzody chlewnej z województwa podkarpackiego oraz innych województw.

BĘDZIE NOWY ŁAD DLA KONSUMENTÓW Europejska polityka konsumencka przynosi realne korzyści dzięki ważnym aktom prawnym regulującym prawa konsumentów, piętnując przy tym nieuczciwe praktyki handlowe i niedozwolone postanowienia umowne. W ten sposób gwarantuje europejskim obywatelom wysoki poziom ochrony. Rynek podlega jednak szybkim zmianom, dlatego też Komisja Europejska opracowała pakiet zmian w regulacjach „Nowy ład dla konsumentów” („New deal for consumers”). Przed polityką ochrony konsumentów wciąż pojawiają się nowe wyzwania. Niedawne nadużycia na dużą skalę, dotykające konsumentów w całej UE podważyły zaufanie do Jednolitego Rynku. Zapoczątkowało to debatę na temat tego, czy w UE funkcjonują odpowiednio silne mechanizmy, by skutecznie egzekwować przepisy dotyczące ochrony konsumentów i zapewnić rekompensatę poszkodowanym. W ramach tej inicjatywy w 2018 r. w państwach członkowskich organizowane są dialogi konsumenckie, oparte na indywidualnym podejściu do poszczególnych krajów. Celem spotkań jest wyjaśnienie obywatelom, co Unia Europejska robi dla nich jako konsumentów oraz wysłuchanie ich opinii na temat tego, jak UE może lepiej rozwiązywać ich problemy.

USTAWA UŁATWIAJĄCA SPRZEDAŻ TUCZNIKÓW ZE STREF ASF PODPISANA Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 13 września 2018 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa zawiera rozwiązania polegające na rozciągnięciu rozwiązań prawnych określonych obecnie w ustawie z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zamówień na dostawy z wyłączeniem stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2014 r. Prawo zamówień publicznych, również na dostawy mięsa wyłącznie 10

4/2018 |

wieprzowego, pochodzącego wyłącznie od świń utrzymywanych co najmniej 2 miesiące bezpośrednio przed ubojem w gospodarstwach rolnych położonych na obszarach objętych nakazami, zakazami lub ograniczeniami oraz innymi środkami kontroli lub ochronnymi ustanowionymi, w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz z przepisami Unii Europejskiej wydanymi w tym zakresie. W obecnym brzmieniu ustawa wyłącza jedynie obowiązek stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2014 r. Prawo zamówień publicznych do zamówień na dostawy produktów mięsnych. Ustawa wprowadza szereg warunków, od spełnienia których zależy udzielenie zamówienia bez stosowania Prawa zamówień publicznych. Świnie, od których pochodzą produkty mięsne lub mięso, muszą m.in. być zaopatrzone w świadectwo zdrowia, a produkty mięsne spełniać wymagania weterynaryjne określone w przepisach o produktach pochodzenia zwierzęcego oraz szczególne wymagania określone przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ustawodawca zobowiązał jednocześnie jednostki sektora finansów publicznych, które udzielają zamówień na dostawę mięsa lub produktów z mięsa wieprzowego, które co do rodzaju, składu lub właściwości spełniają wymagania odpowiadające lub podobne do wymagań określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie ustawy, do udzielania w pierwszej kolejności zamówień na dostawy mięsa lub produktów mięsnych w rozumieniu nowelizowanej ustawy. Udzielenie zamówienia niezgodnie z powyższym wymogiem stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

MINISTER ZBIERA INFORMACJE O STOSUNKU DO GMO Minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski zwrócił się m.in. do Związku Polskie Mięso z prośbą o przekazanie informacji dotyczących wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od organizmów genetycznie zmodyfikowanych. Minister chce poznać stanowisko odnośnie relacji przewidywanych kosztów dostosowawczych obciążających przedsiębiorców (m.in. w zakresie sposobu znakowania, badań laboratoryjnych, wewnętrznych procedur) do potencjalnego wzrostu dochodów wynikającego z handlu produktami opatrzonymi znakiem "bez GMO" lub "wyprodukowane bez stosowania GMO", oraz jeśli to możliwe przekazanie przykładowych kalkulacji kosztów i dochodów.

ARDANOWSKI O REGIONALIZACJI ASF Z CHIŃSKIM MINISTREM ROLNICTWA Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski rozmawiał z chińskim ministrem rolnictwa Hanem Changfu o regionalizacji w zakresie ASF, otwieraniu rynku chińskiego na kolejne ciąg dalszy na str. 12

INFORMACJE BRANÅ»Y

| 4/2018

INFORMACJE BRANŻY ciąg dalszy ze str. 10

FINAŁ WIELKIEGO PRZEJĘCIA

zakłady drobiarskie, a także współpracy w zakresie nauki i technologii. Minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanowski przebywał w dniach 5-7 listopada z oficjalną wizytą w Chinach w związku z odbywającą się w Szanghaju Chińską Międzynarodową Wystawą Importową (CIIE), objętą patronatem Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej, Xi Jinpinga. W wydarzeniu wzięli udział również przedstawiciele polskiej branży rolno-spożywczej. Minister Ardanowski rozmawiał z chińskim ministrem rolnictwa Han Changfu o spojrzeniu na regionalizację w zakresie afrykańskiego pomoru świń (ASF). W Chinach również jest ten wirus i jego epidemia postępuje. Polski minister wykorzystał tę okazję do rozmowy z chińskim ministrem o przemyśleniu stanowiska Chin w zakresie regionalizacji ASF, czemu Pekin jest przeciwny. Choć nie zapadły wiążące decyzje, to zdaniem ministra Ardanowskiego rozmowa była dobra i minister Han obiecał spojrzeć na ten problem z innej perspektywy. Wizyta była również okazją do przeprowadzenia rozmów z Ni Yuefengiem, ministrem Generalnej Administracji Celnej, służbą chińską właściwą do spraw współpracy weterynaryjnej. Podczas spotkania omówiono stan i perspektywy zakończenia procedur dostępu do chińskiego rynku polskich produktów, w tym m.in. drobiarskich i mleczarskich na cele paszowe. Dużo uwagi poświęcono także kwestii regionalizacji w zakresie eksportu mięsa wieprzowego ze stref wolnych od ASF oraz możliwościom współpracy eksperckiej w tej kwestii. Potwierdzono również obopólne zaangażowanie w kontynuację działań zmierzających do uzgodnienia warunków eksportu polskiej wołowiny na rynek chiński.

Transakcja dotycząca przejęcia przez Smithfield Foods kontroli nad Pini Polonia została pierwotnie zgłoszona do Komisji Europejskiej. KE przekazała jednak sprawę do UOKiK, ponieważ uznała, że koncentracja ma wpływ tylko na polski rynek, a Urząd ma odpowiednią wiedzę i doświadczenie do zbadania tej sprawy. Smithfield Foods to globalny koncern zajmujący się przetwórstwem i produkcją mięsa. W Polsce m.in. kontroluje grupę Animex, posiada też osiem zakładów produkujących i przetwarzających mięso, w tym sześć ubojni. Pini Polonia jest częścią grupy kapitałowej Pini Group, do której należą spółki w Polsce, we Włoszech i na Węgrzech. Posiada ubojnię w Kutnie, dostarcza też mięso do sklepów i zakładów przetwórczych. W tej sprawie konieczne było przeprowadzenie badania rynku. UOKiK musiał m.in. zbadać udziały uczestników koncentracji i innych przedsiębiorców działających na tym rynku. Analiza skutków koncentracji wykazała, że nie ograniczy ona konkurencji. Smithfield Foods będzie musiał konkurować z innymi ubojniami. W związku z tym nie ma podstaw do obaw, że przedsiębiorcy będą zaniżać ceny skupu żywca, zwłaszcza że ceny na krajowym rynku są transparentne. Zdaniem Urzędu koncentracja nie wpłynie również na dostęp małych i średnich uczestników rynku do dużych odbiorców mięsa (np. sieci handlowych).

WYROŚNIE KONKURENCJA DLA BRANŻY MIĘSNEJ Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą ułatwienia dla rolników oraz dla małych firm, którzy rozpoczną produkcję żywności na niewielką skalę – poinformowała w środę Kancelaria Prezydenta RP. Na zmianach mają skorzystać rolnicy i mali, lokalni przedsiębiorcy. Ustawa wprowadza zmianę do ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego. Polega ona na rezygnacji z obowiązku zatwierdzenia projektu technologicznego zakładu, w procedurze umożliwiającej rozpoczęcie działalności polegającej na sprzedaży bezpośredniej i tzw. działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej, a jeśli zostały one wszczęte na podstawie ustawy zmienianej w art. 1 i niezakończone decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, umarza się. Inna zmiana polega na rezygnacji z obowiązku zatwierdzania, w drodze decyzji administracyjnej, zakładu prowadzącego produkcję i wprowadzanie na rynek żywności (w przypadku regulacji tej ustawy żywności pochodzenia niezwierzęcego lub zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego), na rzecz dokonania zarejestrowania zakładu, jeżeli produkcja odbywa się w pomieszczeniach używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne, ale gdzie regularnie przygotowuje się żywność w celu wprowadzania do obrotu. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. 12

4/2018 |

TAM BĘDĄ SPRAWDZAĆ WIRUSA ASF W dniu 8 listopada 2018 r. na podstawie art. 25, ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1557, z późn. zm.) Główny Lekarz Weterynarii wyznaczył Zakład Higieny Weterynaryjnej w Warszawie Oddział Terenowy w Ostrołęce i Zakład Higieny Weterynaryjnej w Warszawie Oddział Terenowy w Siedlcach do badań diagnostycznych, serologicznych i molekularnych w zakresie afrykańskiego pomoru świń (ASF).

NIE BĘDZIE ZAKAZU UBOJU RELIGIJNEGO Jeszcze w grudniu mają rozpocząć się prace legislacyjne nad projektem ustawy o ochronie zwierząt – poinformował dziennik „Rzeczpospolita”. Z informacji gazety wynika, że z projektu znikną przepisy budzące największe kontrowersje. Chodzi o zakaz uboju religijnego na potrzeby muzułmanów i Żydów, co groziłoby kolejnym napięciem w stosunkach z Izraelem. Poseł PiS Krzysztof czabański promotor zmian w ustawie powiedział gazecie, że podczas najbliższej sesji Sejmu prawdopodobnie zbierze się Parlamentarny Zespół Przyjaciół Zwierząt, który rozważy „wniesienie autopoprawki do projektu, który jest już u marszałka Marka Kuchcińskiego. Jak podkreślił, jest to już uzgodnione to „na poziomie politycznym, że z tym ruszamy”.

INFORMACJE BRANŻY POGŁOWIE ŚWIŃ W POLSCE BĘDZIE MNIEJSZE O 4–5% Według prognoz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pogłowie trzody chlewnej w Polsce w 2019 r. może być niewiele, ale jednak niższe niż w 2018 r. Tę korektę mogą dodatkowo pogłębić wysokie ceny pasz, niepewna sytuacja związana z szerzeniem się afrykańskiego pomoru świń (ASF) oraz konsekwencje gospodarcze jakie niesie ze sobą ta choroba, zarówno w skali kraju, jak i na polu europejskim – poinformował portal farmer.pl. Według profesora Andrzeja Kowalskiego, dyrektora Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w grudniu 2018 r. pogłowie trzody może być o ok. 1 % niższe niż rok wcześniej, a w czerwcu 2019 r. o 4-5% mniejsze niż w czerwcu 2018 r.

48 MLN TON MIĘSA DO 2030 ROKU Do 2030 r. Komisja Europejska przewiduje, że produkcja mięsa w Unii Europejskiej pozostanie na poziomie 48 milionów ton, wynika z najnowszej prognozy „EU Agricultural Outlook for Markets and Income 2018-2030”. Zdaniem KE rynek mięsa będzie napędzany poprzez zmiany preferencji konsumenckich, potencjał eksportowy, rentowności oraz zmiany w sektorze mleczarskim w przypadku wołowiny. Produkcja drobiu będzie się zwiększać, choć tempo będzie wolniejsze. Trend na tym rynku będzie kształtowany przez wewnętrzną konsumpcję oraz eksport. Z kolei dla wieprzowiny Komisja przewiduje spadek produkcji, choć nie będzie on znaczny.

żywności, enzymów spożywczych, środków aromatyzujących do żywności, środków ochrony roślin i nowej żywności. Przedmiotowy wniosek stanowi działanie następcze w związku z europejską inicjatywą obywatelską „Ban glyphosate” (dotyczy zakazu stosowania glifosatu) z 2017 r., a zwłaszcza reakcję na obawy obywateli wyrażone w ramach inicjatywy dotyczącej przejrzystości badań naukowych wykorzystywanych do oceny pestycydów. Ponadto wniosek stanowi również odpowiedź na ocenę adekwatności ogólnego prawa żywnościowego, którą zakończono w styczniu 2018 r.

WYSTAWA ZWIERZĄT POD ZMIENIONĄ NAZWĄ XXIX Krajowa Wystawa Zwierząt Hodowlanych odbędzie się w Poznaniu w dniach 17-19 maja 2019 r. Decyzją ministra rolnictwa Jana Krzysztofa Ardanowskiego wystawa będzie organizowana, pod zmienioną nazwą, jako Narodowa Wystawa Zwierząt Hodowlanych, aby tym samym uczcić obchody 100-lecia Niepodległości Polski. Jak podkreślono ideą organizacji Narodowej Wystawy Zwierząt Hodowlanych będzie łączenie nowoczesnej hodowli bydła ras mlecznych i mięsnych, koni, świń, owiec, kóz, drobiu i zwierząt futerkowych z polską tradycją hodowli tych zwierząt. Wydarzenie będzie świętem polskiej hodowli, dedykowanym zarówno profesjonalistom, ale także – w szeroko pojętym aspekcie edukacyjnym – wszystkim zwiedzającym, w tym również i szczególnie: dzieciom i młodzieży.

DOBRE DANE DLA PRODUKCJI UBOJU NA POTRZEBY RELIGIJNE PE ZBADA ŁAŃCUCH ŻYWNOŚCIOWY Parlament Europejski zajmie się przejrzystością ocen ryzyka sporządzanych przez UE w odniesieniu do łańcucha żywnościowego. Ze względu na kontrowersje wokół pozwoleń i przedłużania ich ważności w przypadku niektórych produktów wrażliwych, takich jak substancje czynne w środkach ochrony roślin (glifosat, neonikotynoidy) i organizmach genetycznie zmodyfikowanych, Komisja Europejska zaproponowała dokonanie przeglądu zasad przejrzystości w tych obszarach polityki. Oczekuje się, że podczas grudniowej sesji plenarnej Parlament Europejski podda pod głosowanie sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) oraz mandat dotyczący rozpoczęcia negocjacji międzyinstytucjonalnych. W dniu 11 kwietnia 2018 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie przejrzystości i zrównoważonego charakteru unijnej oceny ryzyka w łańcuchu żywnościowym, zmieniającego rozporządzenie z 2002 r. w sprawie ogólnego prawa żywnościowego oraz osiem aktów ustawodawczych dotyczących poszczególnych sektorów łańcucha żywnościowego: organizmów zmodyfikowanych genetycznie, dodatków paszowych, środków aromatyzujących dymu wędzarniczego, materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, dodatków do

Wysokie ceny mleka ograniczają podaż wołowiny z branży mleczarskiej. Jednocześnie mamy do czynienia z utrzymującym się silnym popytem na polską wołowinę, w szczególności na mięso pochodzące z uboju rytualnego – wynika z publikacji AgroMAPA Credit Agricole BP SA. Bank podtrzymuje ocenę, że w kolejnych miesiącach obserwowany będzie łagodny spadek cen skupu bydła wraz z rosnącą podażą wołowiny z branży mleczarskiej. Mimo to ceny pozostaną na wysokich na tle historycznym poziomach. Głównym czynnikiem ryzyka dla prognozy banku są perspektywy światowego popytu na wołowinę. W okresie styczeń – sierpień br. wartość polskiego eksportu wołowiny (żywca, mięsa oraz przetworów) zwiększyła się o 11,8% r/r wobec wzrostu o 15,0% w analogicznym okresie 2017 roku. Obserwowany jest jednocześnie wzrost udziału krajów pozaunijnych (przede wszystkim Turcji i Izraela) w strukturze polskiego eksportu wołowiny. Cena skupu żywca wołowego wyniosła w październiku 6,51 zł/kg (+1,1% r/r). W tym samym czasie cena pasz dla bydła wyniosła 1,58 zł/kg (+7,7% r/r). W rezultacie relacja cen żywiec/pasza ukształtowała się w październiku na poziomie 4,11 wobec 4,38 przed rokiem, sygnalizując pogorszenie opłacalności w ujęciu rocznym. Po uwzględnieniu sytuacji na światowym i krajowym rynku wołowiny, a także wzorca sezonowości Bank prognozuje, że cena skupu żywca wołowego w Polsce na koniec 2018 r. wyniesie ok. 6,60 zł/kg oraz 6,55 zł/kg na koniec 2019 r. | 4/2018

POZNAJEMY NOWE RYNKI

Afryka musi zobaczyć i dotknąć Afryka ze swoją populacją liczącą blisko 1,3 mld mieszkańców staje się coraz bardziej atrakcyjnym rynkiem dla mięsa i produktów z niego. Rośnie klasa średnia oraz rosną również wymagania konsumentów. Rynek ten wymaga jednak solidnego przygotowania się przez firmę, a potem wytrwałości w prowadzeniu biznesu, bo pomimo potencjału w większości afrykańskie rynki rządzą się swoimi prawami.

fryka nie jest jednolita i ten kontynent cechuje ogromna dynamika. Rośnie tam konsumpcja wszelkich dóbr, w tym żywności, a wśród niej mięsa i wyrobów z niego. W Afryce jest potencjał zarówno dla mięsa czerwonego jak i białego. Znalezienie partnera nie jest jednak proste i wymaga czasu oraz dobrego przygotowania. Poza tym od pierwszej chwili trzeba myśleć i działać po afrykańsku, w przeciwnym razie nie ma co liczyć na sukces. Przedstawiamy poradnik jak wejść na rynek afrykański.

Konsument afrykański W afrykańskich miastach bardzo szybko postępuje urbanizacja. W miastach już mieszka 40% populacji. Rośnie również klasa średnia, ale jasno trzeba podkreślić, że żadnym razie rozumiane w naszej ekonomii pojęcie „klasy średniej” w żaden sposób nie pasuje do tego co rozumie się w Afryce. Eksperci wolą posługiwać się pojęciem „płynna klasa średnia” czyli są to osoby, które w sensie nominalnym zawierają się w przedziale dochodowym zarezerwowanym dla klasy średniej, jednak w skutek różnego rodzaju okoliczności (np. śmierć czy choroba głównego żywiciela), ich status może się odwrócić z dnia na dzień. Nie mniej Afrykańczycy bogacą się, ale to postępuje według modelu afrykańskiego, co trzeba mieć na uwadze przygotowując swoją ekspansję na ten kontynent.

Zachowania i nawyki konsumenckie klasy średniej Z uwagi na dużą płynność sytuacji finansowej Afrykańczycy preferują codzien14

4/2018 |

ne zakupy w porcjach czyli mniejsze ilości produktu, bo cena takiego produktu jest dużo niższa niż w pełnej wadze. W wielu miastach szybko rośnie segment żywności gotowej lub instant. W miastach również rozwija się system sprzedaży hipermarketowej niczym nie różniącej się od tej znanej nam. Wraz ze wzrostem liczby produktów rośnie również świadomość konsumencka.

Szczególnie jest to widoczne w miastach. Osoby w dobrej sytuacji finansowej często poszukują i kupują produkty wyższej jakości, w tym również produkty zagraniczne. I znów najlepszym kanałem prezentacji oraz sprzedaży są hipermarkety. „Marka” dla Afrykańczyków nie jest pojęciem obcym. Bogaci oraz wyższa klasa średnia poszukuje towarów markowych o renomie światowej. Niezależnie od za- ð

Wydatki dzienne na osobę w Afryce Rok

2014

Populacja/wydatki dzienne na osobę

1,138 mln osób

>20$

4% (49 mln)

2025 1,468 mln osób Bogaci

5% (73,4 mln)

10–20$

5% (52 mln)

Wyższa klasa średnia

6% (88 mln)

4–10$

9% (102 mln)

Niższa klasa średnia

10% (145 mln)

2–4$

23% (267 mln)

Grupy aspirujące do klasy średniej

31% (455 mln)

1,25–2 $

16% (186 mln)

Biedota

16% (232 mln)

<1,25$

42% (481 mln)

Poniżej granicy ubóstwa

34% (498 mln)

POZNAJEMY NOWE RYNKI

DZIESIĘĆ REGUŁ POLSKIEGO EKSPORTERA DANE O AFRYCE Populacja 1,2 mld mieszkańców 2,4 mld w 2050 roku – prognoza). Średnia długość życia 60 lat. 54 kraje. 5 regionów: l Afryka Północna. l Afryka Zachodnia. l Afryka Wschodnia. l Afryka Środkowa. l Afryka Południowa. Chrześcijanie 50,9%. Muzułmanie 43,3%. Inni

5,8%.

Ponad 2 tys. grup językowych. Języki europejskie w Afryce: l angielski – Afryka Zachodnia, Wschodnia, Południowa; l francuski – Afryka Północna, Zachodnia, Środkowa; l portugalski – Afryka Zachodnia, Środkowa, Wschodnia. Inne języki w Afryce: l arabski, l suahili, l hausa, l lingala, l shona. Informacje o Afryce: http://www.goafrica.gov.pl

1. Sprawdzaj, które produkty są zabronione.

Wiele krajów afrykańskich posiada listę towarów zakazanych w imporcie. Służy to temu, że rząd chce w ten sposób chronić krajowy biznes.

2. Ubezpiecz transakcję handlową np. w KUKE.

Polscy przedsiębiorcy rzadko ubezpieczają swoje transakcje handlowe. Na kierunku afrykańskim tego rodzaju usługa wydaje się w niektórych przypadkach koniecznością. Można skorzystać z usług państwowej firmy KUKE lub od prywatnych podmiotów.

3. Działaj bezpośrednio na lokalnym rynku.

Nie da się prowadzić w Afryce biznesu z Polski czyli przez internet, telefon. Na miejscu musi być osoba, która będzie utrzymywać ścisłe relacje z naszym kontrahentem.

4. W Afryce pracuj po afrykańsku.

W Afryce najlepszy model działania to afrykański z lokalnymi elementami. Europejskie zarządzanie, czy też mentalność w ogóle się nie sprawdza. Warto więc przed przyjazdem zapoznać się z systemem pracy w miejscu naszego zainteresowania.

5. Dotrzyj do odpowiedniego ministerstwa.

W Afryce im mniejszy kraj, tym większa szansa na dotarcie do urzędników w ministerstwach, co pozwoli uczynić naszą współpracę z afrykańskim partnerem bardziej bezpieczniejszą.

6. Sprawdzaj dokumenty celne.

Należy zapoznać się z wymaganiami w zakresie odprawy celnej, bowiem nierzadko obowiązują inne zasady niż nam znane z Polski. W ten sposób uniknie się kłopotów.

7. Zapoznaj się z lokalnymi regulacjami prawa gospodarczego, które będzie stosowane podczas transakcji.

Próba odwoływania się do norm prawa polskiego czy unijnego nie zyska akceptacji. Konieczne jest zapoznanie się lokalnym prawem, bo biznes będzie oparty o prawo danego kraju.

8. Określ ryzyko wejścia na rynek.

Konieczne jest ustalenie, jakie ryzyko inwestycyjne wiąże się z danym krajem oraz jaka kultura prowadzenia biznesu w nim obowiązuje.

9. Pamiętaj, że w Afryce kwitnie korupcja. Legenda: Afryka Północna Afryka Zachodnia Afryka Wschodnia Afryka Środkowa Afryka Południowa

Afryka nie jest wolna od korupcji i rozmaitych wziątek będą oczekiwać urzędnicy różnego szczebla. Należy oszacować straty wizerunkowe oraz ewentualne skutki prawne z tytułu uczestniczenia w tego rodzaju procederze.

10. Określ potrzeby klienta.

Klient w Afryce, aby kupił dany produkt musi go najpierw zobaczyć oraz dotknąć. Oferowanie online nie działa. | 4/2018

POZNAJEMY NOWE RYNKI ð sobności portfela konsument w Afryce po-

dobnie jak w innych częściach świata chce żyć na wyższej stopie i poszukuje towarów, które zaspokoją jego potrzeby.

Wejście na rynek Polska firma zainteresowana ekspansją na rynki Afryki powinna w pierwszej kolejności zebrać maksymalnie dużo informacji o zasadach poruszania się w tej części świata. Należy mieć na uwadze fakt, że Afryka nie jest jednolita i w każdym kraju obowiązują inne reguły. Instytucje, w których można otrzymać wiarygodne informacje o afrykańskim rynku to: l instytucje rządowe (ministerstwa ds. gospodarki, polskie ambasady w Afryce); l zagraniczne biura handlowe Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu z siedzibą w Afryce, polsko-afrykańskie izby gospodarcze działające w Polsce l wywiadownie gospodarcze. Normą jest, że wiele spraw, a nawet wszystkie, warto w Afryce załatwiać osobiście. W praktyce wygląda to tak, że jeśli

naszym partnerem jest duży przedsiębiorca to z pewnością będzie on lokalnie znany i łatwo będzie zebrać informacje na jego temat. Na Czarnym Lądzie w niektórych krajach są państwowe urzędy, które pomagają zagranicznym firmom w wejściu na rynek. Przykładowo w Rwandzie jest to Rwanda Development Board, na Wybrzeżu Kości Słoniowej jest to Chambre de Commerce de Commerce et diIndustrie de Cote d’Ivoire. Prezes Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu Tomasz Pisula zwraca uwagę na Republikę Południowej Afryki (RPA), która jest hubem importowym dla wielu krajów Afryki. Ponadto w wywiadzie dla Portalu Spożywczego powiedział, że w jego ocenie Afrykańczycy cenią Polaków między innymi dlatego, że w latach 70. i 80. wielu z nich, i to z różnych państw, studiowało w Polsce i wspomnienia z lat studenckich zabrali do domu. Kolejnym atutem za ekspansją na ten kontynent jest i będzie eksplozja demograficzną. Przyrost naturalny liczy się tam nie w promilach, a w procentach w związku z tym popyt na żywność będzie rósł w bardzo szybkim tempie.

DZIAŁAJĄCE W AFRYCE ZAGRANICZNE BIURA HANDLOWE PAIH Abidżan e-mail: thomas.amari@paih.gov.pl ivorycoast.trade.gov.pl Thomas Amari – kierownik biura Addis Abeba tel.: +251 94 5512772 e-mail: samira.saadi@paih.gov.pl ethiopia.trade.gov.pl Samira Saadi – kierownik biura Algier Algeria Business Centre (la Tour A.B.C.) Pins-Maritimes, 16058 El-Mohammadia Alger e-mail: filip.mudyna@paih.gov.pl alger.trade.gov.pl Filip Mudyna – kierownik biura Casablanca tel.: (+212) 707111962 e-mail: maciej.klosak@paih.gov.pl morocco.trade.gov.pl Maciej Klósak – kierownik biura 16

4/2018 |

Współpraca z partnerem Biznes w Afryce jest relacyjny. Nie można tego zaniedbać. Należy dążyć do nawiązania relacji, a następnie jej pogłębiania. Tego będzie bowiem oczekiwał nasz partner. Zdarza się często, że Afrykańczycy zapraszają potencjalnych kontrahentów do swoich domów, przedstawiają ich członkom swojej rodziny. Normą jest też, że rozpytują o naszą sytuację rodziną. Czynią tak, bo chcą nas jak najlepiej poznać i dążą do zbudowania relacji. W związku z tym wiedząc o tym dobrze jest mieć przygotowane symboliczne prezenty dla kontrahenta i jego bliskich. Dobrym miejscem do pogłębienia relacji, nim nastąpi pierwsze zaproszenie do afrykańskiego domu, są spotkania w restauracjach, którym nie należy nadawać zbytniego formalizmu. Tekst opracowano na podstawie: „Przewodnik po rynkach afrykańskich”, dr Malwina Bakalarska, dr Katarzyna A. Nawrot, dr Anna Masłoń-Oracz, Bank BGŻ BNP Paribas SA, Warszawa 2018.

Dakar tel.: +221 776 260 734 e-mail: leszek.bialy@paih.gov.pl senegal.trade.gov.pl Leszek Biały – kierownik biura Kair 8 Ahmed Nessim Street Giza, Cairo 11511 Egypt mob.: +20 1147 455 155 (D. Shall), +20 1061 666 603 (A. Farouk) e-mail: dina.shall@paih.gov.pl, mohamed.eltohamy@paih.gov.pl, ayman.farouk@paih.gov.pl egypt.trade.gov.pl Dina Shall – kierownik biura Mohamed El Tohamy – Business Development Manager Ayman Farouk – ekspert Nairobi Flamingo Towers One Mara Road Nairobi tel.: +254 789 802 522 e-mail: michael.mazurewicz@paih.gov.pl kenya.trade.gov.pl Michael Mazurewicz – kierownik biura

WYWIAD NUMERU

Kluczowa jest jedność Od lat w Polsce toczy się dyskusja na temat uniezależnienia polskich hodowli zwierząt gospodarkich oraz produkcji mięsnej od soi GMO. Dlaczego tak trudno wyzwolić się od modyfikowanego białka? Inny problem to brak spójności systemowej w rolnictwie, co powoduje negatywne skutki dla producentów i rolników. Dlaczego tak jest o tym w rozmowie z JAROSŁAWEM SACHAJKO, przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP.

W sejmie co chwilę wraca temat niezależności polskiej hodowli zwierząt oraz produkcji mięsnej od roślinnego białka zagranicznego czyli od soi GMO. Minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski wydaje się być zdeterminowanym na szybkie rozwiązanie tego problemu. Jaki jest pana pogląd na tę sprawę, jak Pan ocenia pomysły ministra rolnictwa?

Pomimo szczytnych deklaracji minister Krzysztof Ardanowski w sprawie niezależności białkowej, obecnie pan minister postępuje wyjątkowo zachowawczo, lub co gorsza, wierzy w to że będzie wiecznym ministrem i po następnych wyborach w ministerstwie rolnictwa nic się nie zmieni. Nawet jeśli deklaracje ministra są prawdziwe, to należałoby poważnie pochodzić do rolników oraz pozostałej części społeczeństwa, czyli wdrożyć ustawowy plan osiągnięcia samowystarczalności białkowej Polski, odchodząc od soi genetycznie modyfikowanej, w której bezspornie znajdują się ogromnie ilości glifosatu negatywnie wpływającego na zdrowie zwierząt i ludzi. Takie rozwiązanie niemal dwa lata temu zaproponował klub poselski Kukiz’15 zgłaszając projekt ustawy o wykorzystaniu roślin wysokobiałkowych w paszach (druk sejmowy nr 2220). Wielu polityków od lat gra tematem soi genetycznie modyfikowanej, w rzeczywistości stwarzając pozorne wrażenie, że zależy im na jednoznacznym rozwiązaniu tej kwestii. Jedynie Kukiz’15 przedstawił takie rozwiązanie w formie ustawy, a partia z której wywodzi się minister Ardanowski unika tematu wprowadzając niepewność dla rolników. W tym miejscu nie chcę przesądzać czy ten okres to ma być 5 czy 7 lat, ale gdy nie zrobimy pierwszego kroku, gdy nie przedstawimy planu dojścia do niezależności od soi GMO to i podaż krajowych źródeł białka będzie niezadowalająca dla firm paszowych. Należy również wspomnieć o wolności wyboru obywateli, którzy powinni mieć prawo

Jarosław Sachajko

dostępu do żywności, która przez cały proces produkcyjny nie miała kontaktu z roślinami genetycznie modyfikowanymi oraz prawo do rzetelnej informacji na ten temat na etykiecie produktu. Praktycznie od początku kadencji słyszymy zapewnienia, że ministerstwo pracuje nad tego rodzaju rozwiązaniami, nie biorąc przy tym pod uwagę, że projekt mający na celu wprowadzenie dobrowolnego oznakowania żywności jako „wolna od GMO” posłowie klubu Kukiz’15 złożyli ponad dwa lata temu (druk sejmowy nr 1356). Po przyjęciu takiego projektu powstałby rynek zbytu, który poprawiłby opłacalność polskiej produkcji mięsnej. Z kolei takiej gwałtownej zmiany obawia się branża drobiarska, która ciężką pracą dorobiła się pozycji numer 1 w Unii Europejskiej. W całej tej dyskusji wszyscy podkreślają, że własne białko roślinne jest nam bezwzględnie konieczne (co do tego nie ma wątpliwości) i próbuje się w polityczny sposób narzucić roz-

wiązania, które uderzą w jakość biznesu drobiarskiego, a tym samym w jego dochody. Jak pan widzi ochronę tego co zostało ciężko wypracowane?

Uważam, że rolnictwo nie jest gałęzią gospodarki, w której można stosować rewolucyjne zmiany. Z drugiej strony stagnacja, która panuje od wielu lat, powoduje zmniejszenie konkurencyjności, a w produkcji drobiu kolosalne uzależnienie od zewnętrznych źródeł białka. Moim celem jest rozwój branży drobiarskiej i zapewnienie jej dostępu do stabilnego, taniego źródła białka, a takie źródło stanowią jego krajowe zasoby. Obecnie ok. 60% soi genetycznie zmodyfikowanej trafia na jeden rynek – chiński. Może się w przyszłości zdarzyć tak, że Chińczycy zechcą zwiększyć swoją produkcję o 3-5%, a wtedy polscy producenci z dnia na dzień pozostaną bez podstawowego środka produkcji. Ponadto polskie rolnictwo, to nie tylko drobiarstwo, to system naczyń połączonych. Wspomaganie zastrzykiem prawie 5 mld zł farmerów amerykańskich, brazylijskich czy argentyń- ð | 4/2018

WYWIAD NUMERU ð skich, podczas gdy polscy rolnicy borykają

się z brakiem opłacalności produkcji, zakrawa o zdradę interesu polskiego rolnictwa. Pana zdaniem, co i jak należałoby zrobić, aby Polska faktycznie była niezależna od soi GMO?

Rozwiązanie niezależności białkowej wymaga wielokierunkowych działań poczyna-

widłowo, często opieszale i dosyć chaotycznie, z drugiej jednak strony organizacjom społecznym często brak transparentności. Moim zdaniem winę za taki stan rzeczy ponoszą wadliwe, pisane na kolanie regulacje prawne. W produkcji zwierzęcej nie należy mieszać standardów produkcji z ideologią, jaką często kierują się organizacje prozwierzęce. Produkcja zwierzęca wiąże się i zawsze

Może się w przyszłości zdarzyć tak, że Chińczycy zechcą zwiększyć swoją produkcję o 3-5%, a wtedy polscy producenci z dnia na dzień pozostaną bez podstawowego środka produkcji.

jąc od właściwie sprofilowanego doradztwa rolnego, tak aby rolnicy uzyskiwali stabilny plon 4 ton soi z hektara (znam kilka takich przykładów) poprzez system skupu, aby zapewnić firmom paszowym systematyczne i pewne źródło surowca, aż po system znakowania mięsa wyprodukowanego w oparciu o soję niemodyfikowaną genetycznie, tak aby wyróżnić polską produkcję ze względu na jakość oraz sposób produkcji bez udziału organizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz Roundupu. Niedawno dziennii „Puls Biznesu” opisał pomysł, jaki ponoć powstał w ministerstwie rolnictwa, pozwalający na dopuszczenie w większym stopniu i zakresie do kontroli branży mięsnej dla działaczy organizacji prozwierzęcych i ekologicznych, mających w swoich statutach ochronę praw zwierząt. Czy pana zdaniem poszerzanie i tak już bardzo szerokiego katalogu uprawnień, jakie są w polskim prawie, jest działaniem właściwym?

Do kontroli standardów hodowli zwierząt gospodarskich powinny być uprawnione wyłącznie instytucje państwowe. Natomiast zadaniem organizacji społecznych powinno być współdziałanie w opracowywaniu standardów hodowli, a ponadto informowanie odpowiednich organów o podejrzeniu nierzetelnego działania rolników w tym zakresie, czy też braku właściwej pielęgnacji i opieki nad zwierzętami. Obecnie instytucje państwowe odpowiedzialne za przeprowadzanie urzędowych kontroli nie funkcjonują pra18

4/2018 |

będzie wiązała się z ograniczeniem wolności zwierząt, jak i z ich śmiercią. Chyba, że doprowadzimy do wprowadzenia ustawowego nakazu wegetarianizmu, weganizmu, a być może niektórzy uznają, że wyłącznie frutarianizm jest właściwym sposobem odżywiania, w którym nie krzywdzi się żadnego or-

rolników z tym, iż produkcja trzody chlewnej będzie odbywała się w tuczu nakładczym w ogromnych kombinatach, odizolowanych od środowiska zewnętrznego. W mojej ocenie jest to działanie szkodliwe, zarówno dla rolników, którzy tracą wolność produkcji, jak i dla konsumentów, którzy nie będą mieli dostępu do smacznej i zdrowej wieprzowiny. Minister rolnictwa będąc ostatnio w Chinach przekonywał swojego odpowiednika do otwarcia chińskiego rynku na polską wieprzowinę. Czy również pan jako Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sejmu RP próbuje lobbować za otwarciem rynku wieprzowego w Chinach, w których również jest ASF, czy też to zostawia pan do wyłącznej kompetencji ministra i rządu?

Zgodnie z Konstytucją RP to Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną naszego państwa, a członkowie Rady Ministrów ustawowo obowiązani są, w zakresie swojego działania, do opracowywania i inicjowania polityki rządu, a następnie do jej realizowania. Cieszę się, że pan minister z zaangażowaniem wypełnia swoje obowiązki. Jako poseł, przewodniczący sejmowej

Do kontroli standardów hodowli zwierząt gospodarskich powinny być uprawnione wyłącznie instytucje państwowe. ganizmu żywego – moim zdaniem to droga śmieszna, nierealna, utopijna. Afrykański pomór świń (ASF) wcale nie ustępuje. Wirus pojawia się w kolejnych krajach. W Polsce wygląda na to, że już się do niego przyzwyczailiśmy. Poddaliśmy się w walce z nim? Co pana zdaniem trzeba jeszcze zrobić, aby przynajmniej mieć kontrolę nad wirusem? Nad wirusem nie można mieć kontroli i albo minister rolnictwa, minister środowiska oraz premier zdecydują o tym, iż na dwa lata wyeliminujemy dziki ze środowiska, tak aby pozbyć się wirusa (po dwóch latach należałoby ponownie zasiedlić lasy dzikami, gdyż bez wątpienia stanowią ważny element środowiska), albo będziemy wydawać kolejne miliardy na przegraną, pozorowaną walkę z chorobą. Niestety od samego początku pojawienia się wirusa w Polsce kolejni ministrowie oswajają

komisji jestem członkiem władzy ustawodawczej i nie posiadam żadnych kompetencji, które pozwoliłyby mi na kreowanie polityki zagranicznej w zakresie rolnictwa. Jednakże, mimo braku formalnych podstaw, zawsze przy okazji moich spotkań z przedstawicielami parlamentów innych państw, w ramach grup bilateralnych, rozmów na temat przyszłego kształtu Wspólnej Polityki Rolnej, czy też podczas wywiadów udzielanych zagranicznym korespondentom zawsze w samych superlatywach wypowiadam się o polskiej żywności, staram się ją promować i wyróżniać ze względu na jakość, smak oraz sposób produkcji (często oparty na tradycyjnych recepturach). Zespół ekspercki Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, którego szefem był Janusz Wojciechowski, w listopa-

WYWIAD NUMERU dzie opublikował raport na temat dobrostanu zwierząt, który wskazał wiele uchybień, nie tylko w Polsce. Komisja Europejska już zapowiedziała zmiany w prawie tak, by ten dobrostan – szczególnie w przypadku hodowli świń – był zabezpieczony. Niewątpliwie zmiany dotkną polskich rolników oraz branżę mięsną przetwórczą. Jak pan ocenia raport oraz czy zmiany rzeczywiście w Polsce są konieczne, jeśli tak w jakim zakresie?

Unijni urzędnicy często zachowują się schizofrenicznie i moim zdaniem tak jest również w tym przypadku. Mają usta pełne szczytnych haseł o ochronie środowiska i dobrostanie zwierząt, nie zważają, że równolegle otwierając szeroko wrota na żywność sprawdzaną z państw, które o dobrostan nie dbają praktycznie wcale. Zgadzam się z twierdzeniem zawartym w raporcie, iż na terenie Unii od lat obowiązują jedne z najwyższych na świecie standardów w zakresie dobrostanu

rolniczej, form organizacyjno-prawnych współdziałania producentów rolnych, sprawy rynków rolnych, instrumentów prawno-finansowych w rolnictwie, zagadnienia związane ze środkami ochrony roślin oraz nawozami i nawożeniem, a także szeroko pojętym prawem żywnościowym. Obecnie w polskim porządku prawnym mamy około 90 ustaw związanych z prawem rolnym oraz blisko 300 rozporządzeń. Dziś nielogiczne, niejednoznaczne, często powtarzające się i trudne do interpretacji przepisy prawne stanowią jeden z kluczowych hamulców rozwoju rolnictwa. Od wielu miesięcy, przygoto-

Jaką pan widzi przyszłość dla polskiego mięsa wołowego, polskiej wieprzowiny oraz polskiego mięsa drobiowego?

Moim zdaniem wszystko będzie zależało od stopnia konsolidacji rolników, producentów i przetwórców oraz ich współpracy na rzecz rozwoju branż mięsnych. Dotychczasowym partiom politycznym i związkom jedyne, co się udało to zamknięcie rolnika w gospodar-

W produkcji zwierzęcej nie należy mieszać standardów produkcji z ideologią, jaką często kierują się organizacje pro zwierzęce.

Obecnie w polskim porządku prawnym mamy około 90 ustaw związanych z prawem rolnym oraz blisko 300 rozporządzeń. zwierząt. Należy dążyć do poprawy dobrostanu zwierząt. Jednak należy pamiętać o tym, że wiąże się to z wyższymi kosztami produkcji, a to oznacza, że wolny rynek, na którym funkcjonują unijni rolnicy jest jedynie pozorem, skoro tych samych wymogów nie muszą spełniać producenci spoza UE. Krótko mówiąc jest to nieuczciwe.

wany jest Obywatelski Program Rolny, który dostępny jest na mojej stronie internetowej, w którym zawarliśmy kilkanaście projektów ustaw, które powinny być uchwalone, aby uprościć i zwiększyć opłacalność produkcji rolnej.

Jako Przewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa zna pan prawo gospodarki rolnej. Czy pana zdaniem brakuje w polskim ustawodawstwie jakiś regulacji, które by lepiej zabezpieczyły interes polskiej branży mięsnej oraz rolników-hodowców, jeśli tak to co ma pan na myśli? Albo są zapisy, które powinny zostać usunięte, bo uderzają w ten interes, jeśli tak to jakie przepisy należałoby usunąć?

Tak jak już wspomniałem, przede wszystkim przeregulowanie zamiast uregulowania spraw z zakresu rolnictwa i żywności. Szczególnie płodne w kwestii ilości tworzonego prawa są unijne instytucje, przy czym ilość nie znajduje w tym wypadku odzwierciedlenia w jakości. Kolejna bolączka to brak postępu biologicznego, który stanowi jeden z kluczowych sił napędowych rozwoju rolnictwa, tu zaległości to jest kilkanaście lat, praktycznie nie mamy własnej genetyki, która mogłaby konkurować z zagranicą – jest to wielki skandal, za który odpowiadają zarówno kolejni ministrowie jak i organizacje zrzeszające rolników. Idąc dalej, niedoinwestowanie Inspekcji Weterynaryjnej, która z powodu

Pytanie zostało postawione tak szeroko, że wymagałoby cyklu konferencji, a nie krótkiej wypowiedzi. Jako Kukiz’15 postulujemy opracowanie kodeksu rolnego, który w jednym spójnym akcie zawarłby m.in. kwestie takie jak: zasady kształtowania przestrzeni

skandalicznie niskich wynagrodzeń mierzy się z problemem licznych wakatów, które skutkują niedostatecznie szybką realizacją ustawowych obowiązków.

Jakie Pan widzi zagrożenia dla polskiej branży mięsnej?

stwie, aby tam ciężko pracował, a reprezentacje pozostawiono kilku związkom kanapowym i Krajowej Radzie Izb Rolniczych, której zarząd wspaniale dogaduje się z kolejnymi rządami. Brak wyraźnej obecności i spójnego stanowiska producentów mięsnych powoduje brak reprezentacji interesu rolników w sejmie oraz rządzie. Jednocześnie stale budowany jest czarny PR wokół producentów mięsa, w szczególności wśród mieszkańców miasta, gdzie producenci przedstawiani są jako osoby niewrażliwe na krzywdę zwierząt, którym zależy wyłącznie na zysku. Takie działania, a właściwie brak działań organizacji rolniczych powoduje spadek opłacalności produkcji. Na trendy ogólnoświatowe nie mamy zbyt dużego wpływu, mamy natomiast wpływ na to, co dzieje się w Polsce, ewentualnie w UE. Kluczowa jest jedność. Niektóre grupy zawodowe wywalczyły sobie różnego rodzaju przywileje (górnicy, policjanci, nauczyciele). Rolnicy są stale podzieleni, rozdrobnieni, niereprezentowani w debacie publicznej, od możliwości ich zjednoczenia i podjęcia wspólnego działania uzależniam dalszy rozwój polskich branż mięsa wołowego, wieprzowego oraz drobiowego. W tym roku byłem z rolnikami w Teksasie, pytałem tamtejszych rolników jak to robią, iż pomimo że są w mniejszości, to mają tak dobre regulacje prawne. Odpowiedź była krótka: finansujemy tych polityków, którzy działają na naszą rzecz, a nie tych, którzy tylko obiecują. Rozmawiał Jacek Strzelecki. | 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

50 mld zł w perspektywie 5 lat Polska branża mięsna jest znaczącym producentem w Unii Europejskiej i na przestrzeni lat dobrze się przygotowała do konkurowania na rynku. Istnieją jednak sposoby zwiększenia znacznie jej efektywności pod warunkiem, że zadba ona w porę o cztery obszary.

Produkcja wieprzowiny

rezentujemy Państwu unikalne analizy: raport „Jak zapewnić rozwój produkcji polskiego mięsa?” przygotowany przez EY na zlecenie Grupy Cedrob , który wraz z analizą „AGROmapa 2018” przygotowaną przez bank Credit Agricole SA tworzą rzetelny, synergiczny obraz polskiej branży mięsnej i pokazują możliwości jej rozwoju w perspektywie średniookresowej. Jak czytać poniższy tekst? Najlepiej zapoznać się najpierw z grafikami, a następnie uzupełnić je analizą tekstową. Oczywiście można odwrócić kolejność. W każdym razie obie analizy niezależnie od siebie dają obraz polskiej branży mięsnej w granicach zakreślonych przedmiotem badania ujętych w szerokim kontekście warunków i zagrożeń.

Rynek wieprzowiny Od III kw. 2017 r. unijny rynek wieprzowiny pozostaje w spadkowej fazie cyklu. Wynika to z silnej odbudowy pogłowia trzody chlewnej wśród kluczowych producentów wieprzowiny w UE, przy jednoczesnym osłabieniu światowego popytu na wieprzowinę, w szczególności w Chinach. Choć widać już stopniowe dostoso20

4/2018 |

wanie rynku po stronie produkcji, odwrócenie trendu spadkowego nastąpi naszym zdaniem dopiero w I kw. 2020 r. Głównym czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest dalsze rozprzestrzenianie się ASF zarówno w Europie, jak i w Chinach. Ewentualny spadek produkcji wieprzowiny w Chinach związany z ASF byłby pozytywny dla cen wieprzowiny. Z kolei kolejne przypadki ASF w UE, w szczególności w krajach Europy Zachodniej poprzez ograniczenia eksportowe oddziaływałyby w kierunku spadku cen wieprzowiny. Wpływ wojny handlowej na linii USA-Chiny na unijny rynek wieprzowiny oceniamy jako niewielki. W okresie styczeń-sierpień br. wartość polskiego eksportu wieprzowiny (żywca, mięsa oraz przetworów) zmniejszyła się o 6,7% r/r wobec wzrostu o 28,1% w analogicznym okresie 2017 r., na co złożyły się wyższy wolumen sprzedaży oraz spadek cen. Cena skupu żywca wieprzowego wyniosła w październiku 4,40 zł/kg (-9,1% r/r). Cena pasz dla świń wyniosła w październiku 1,51 zł/kg (+2,3% r/r). W rezultacie relacja cen żywiec/pasza wyniosła 2,91 wobec 3,27 przed rokiem, wskazując na silne pogorszenie opłacalności produkcji wieprzowiny. Po uwzględnieniu czynników globalnych oraz krajowych prognozujemy, że cena skupu żywca wieprzowego w Polsce na koniec 2018 r. wyniesie ok. 4,10 zł/kg oraz 3,90 zł/kg na koniec 2019 r. ð

GŁOS Z BRANŻY

Na przestrzeni ostatnich 10 lat krajowa produkcja wieprzowiny spadła o 13%. W tym samym okresie import wieprzowiny wzrósł prawie 4-krotnie Produkcja żywca wieprzowego [mln ton]1

Import świń żywych i produktów wieprzowych [mld PLN]

-13%

+367%

2,8

Dalsze rozprzestrzenianie się afrykańskiego pomoru świń (ASF) może doprowadzić do wprowadzenia embargo przez kolejne kraje i utraty eksportu o łącznej wartości 5,5 mld PLN1 do 2023 roku

Kluczowe fakty

5. największy importer mięsa i podrobów

8,3

wieprzowych na świecie

2014

2,4

1,8 mld PLN

2018

świń spadło w Polsce o 32%.

11% 36% 10% 2%

2007

2017

21%

88%

270 tys. osób zatrudnionych

w hodowli i przetwórstwie wieprzowiny w Polsce

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS wadze żywej

2007

Przy utrzymaniu obecnego tempa rozprzestrzeniania się, w perspektywie 2 lat ASF może

Zagrożona populacja trzody chlewnej (%):

1,8

Kluczowe fakty

W ciągu ostatnich 10 lat pogłowie

Eksport do Ameryki Płn.: 1,1 mld PLN

Eksport do Azji: 800 mln PLN

2012

2013

2014

2015

Ameryka Płn.

Eksport do:

stać się problemem

2016

85% ognisk ASF w 2018 wykryto w gospodarstwach poniżej 300 świń.

ogólnopolskim

Tymczasowe embargo USA

Embargo i załamanie eksportu do Azji

Eksport wieprzowiny do wybranych krajów [mln PLN]2

2017

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS

Prognoza 2020

Rozwój ASF w Polsce oraz obszar zagrożenia chorobą

ujemnego bilansu handlowego w 2017

2017

2018F

W Niemczech na każdy 1 mld PLN produkcji zwierzęcej przypada ponad 2

razy więcej

urzędowych lekarzy

weterynarii

2019F

27,5% światowego importu

wieprzowiny jest zablokowane dla Polski ze względu na ASF

niż w Polsce

Azja

Źródło: Analiza EY na podstawie GIW, GUS, TradeMap.org rozbiciu na lata w mld PLN: 2019 – 1,1; 2020 – 1,1; 2021 - 1,1; 2022 - 1,1; 2023 - 1,1 2Azja: Japonia, Chiny, Korea Płd.; Ameryka Płn.: USA, Kanada. 1w

Krajowa produkcja wieprzowiny jest uzależniona od importu prosiąt i warchlaków. Zastąpienie importu produkcją wewnętrzną zwiększy wartość produkcji o 5 mld PLN1 w latach 2019 - 2023 Import prosiąt i warchlaków

Korzyści z zastąpienia importu prosiąt i warchlaków produkcją krajową

85%

Import prosiąt i warchlaków [mln szt.]

importu pochodzi z Danii

5,8

+35%

4,8 3,8

Co najmniej 1,5 tys. nowych miejsc pracy w branży

3,5 mld PLN

2,1

nowych inwestycji w branży

1,2

0,3 2007

2009

2011

2013

2015

2017

Cena prosiąt z Danii [PLN/szt.]2 350

303

300

Nawet

250

+162%

200 150

Cena w PLN

1,8 mld PLN

Zniesienie

rocznie dodatkowej wartości produkcji w Polsce

ryzyka uzależnienia od dostawców zagranicznych

116

100 2017

2018

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS, warchlaki.com.pl rozbiciu na lata w mld PLN: 2019 - 0; 2020 - 0,54; 2021 - 1,08; 2022 - 1,53; 2023 - 1,8 2dla warchlaków konwencjonalnych przeliczone po średnim kursie PLN/DKK dla danego okresu 1w

Duże rozdrobnienie i niski poziom profesjonalizacji utrudnia uzyskanie przewagi kosztowej w porównaniu do kluczowych producentów wieprzowiny w UE Udział pogłowia w gosp. 1 000 i więcej szt.1 [%]

Porównanie średnich cen2 tucznika [EUR/100 kg]

Żeby odbudować polski potencjał musimy ograniczać ryzyka związane z produkcją i wyeliminować bariery rozwoju branży 97%

Polska

Hiszpania

Niemcy

Dania

Udział importowanych warchlaków w produkcji trzody w 2017

Nierównomierna struktura i opór społeczny

Afrykański pomór świń Najwięksi światowi importerzy produktów wieprzowych i ograniczenia dla Polski

160

71%

155

Pogłowie trzody chlewnej [szt./km2]

W Polsce natomiast funkcjonuje tylko

71% produkcji 166

85%

Import warchlaków

Kluczowe fakty

W Niemczech

10 tys.

wieprzowiny jest wytwarzane przez

profesjonalnych gospodarstw o wielkości 1 000 szt. i więcej

1 tys. wyspecjalizowanych gospodarstw odpowiadających za zaledwie

25% produkcji

149

Japonia

26%

15%

Pozostałe

Chiny

7% 5%

szt. / km 2

Tuczniki z warchlaków importowanych Tuczniki z warchlaków polskich

W 2017 zaimportowano prosięta i warchlaki o wartości

1,8 mld PLN

Źródło: GUS

Embargo na polską wieprzowinę2 Rynki otwarte na polską wieprzowinę

26 - 49

wysokimi cenami

50 - 99 100 i więcej

Niemcy USA Polska

Dania

rocznie. Ryzyko utraty eksportu do Ameryki Płn. w wysokości 1,1 mld PLN rocznie

Hiszpania

Niemcy

Polska

2014

2015

2016

Polska ma o 26% niższe średnie wynagrodzenia niż porównywane kraje UE

2017

Źródło: Analiza EY na podstawie Eurostat, EC – Meat market observatory – Pigs dla 2013 roku 2w masie poubojowej

Obecnie ponad 56% pogłowia znajduje się w 3 centralnych województwach stanowiących 21% powierzchni kraju

Utracony eksport do Azji 800 mln PLN3

Źródło: GIW, TradeMap.org 2stan na początek listopada 2018 3dane dla 2013 roku (Chiny, Japonia, Korea Płd.)

Na tle 3 najważniejszych graczy na europejskim rynku wieprzowiny Polska cechuje się relatywnie

25%

1 – 25

Korea Płd.

Włochy

1dane

Źródło: GUS

Efektywny rozwój infrastruktury produkcyjnej jest hamowany przez długotrwałe oraz kosztowne procedury administracyjne. Jeśli zostaną uproszczone, pozwolą wygenerować 4,4 mld PLN1 w kolejnych 5 latach Pogłowie trzody w wybranych krajach UE [szt./km2]

Pogłowie trzody w województwach [szt./km2]

Kluczowe fakty

298

szt. / km 2

1 – 25

26 - 49 50 - 99 100 i więcej

Dania

Niemcy

Hiszpania

Polska

51% powierzchni Polski to poniżej 25 szt./km 2 (średnio 14 szt./km 2)

tylko

Uzyskanie wszystkich niezbędnych zgód na budowę fermy zajmuje od 2 do 4 lat2

Koszty uzyskania pozwoleń na realizację inwestycji wynoszą do

Tylko 10% wniosków inwestycyjnych rozpatrywanych jest pozytywnie2

Odtworzenie produkcji tuczników i ograniczenie importu tuszy wieprzowej spowoduje wzrost wartości produkcji

90 tys. PLN

o 4,4 latach

mld PLN w kolejnych 5

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS, Eurostat rozbiciu na lata w mld PLN: 2019 – 0,14; 2020 - 0,56; 2021 - 0,98; 2022 – 1,33; 2023 - 1,4 2na podstawie wywiadów przeprowadzonych przez EY, dotyczy ostatnich dwóch lat 1w

| 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Produkcja drobiowa

Rynek drobiu W ostatnich kwartałach w branży drobiarskiej doszło do relatywnie silniejszego zwiększenia mocy ubojowych od wzrostu mocy wytwórczych na odcinku produkcji żywca. W połączeniu z utrzymującym się silnym popytem zagranicznym na polskie mięso drobiowe oddziałuje to w kierunku wzrostu cen żywca. Wraz uruchamianiem nowych kurników dynamika cen żywca zacznie się obniżać, lecz w naszej ocenie nie nastąpi to szybciej niż w II poł. 2019 r. W efekcie prognozujemy, że cena drobiu w Polsce w kolejnych kwartałach będzie kształtować się w trendzie wzrostowym. Głównym czynnikiem ryzyka dla naszego scenariusza jest ewentualne wystąpienie przypadków ptasiej grypy w UE oraz realizacja scenariusza hard Brexit i związane z nim możliwe zaburzenia w przepływie towarów. W okresie styczeń – sierpień 2018 r. wartość polskiego eksportu drobiu (mięsa, przetworów oraz drobiu żywego) zwiększyła się o 23,1% r/r wobec wzrostu o 7,9% w analogicznym okresie 2017 r. Głównym źródłem wzrostu wartości polskiego eksportu była większa sprzedaż do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Holandii. Na uwagę zasługuje utrzymujący się silny wzrost polskiego eksportu na Ukrainę (+25% r/r), która jest 3 największym odbiorcą polskiego mięsa drobiowego pod względem wolumenu. Pokazuje to wysoką konkurencyjność polskiego eksportu do kraju o znacząco niższych kosztach produkcji, który wymieniany jest jako największy potencjalny konkurent polskiej branży drobiarskiej. Cena skupu drobiu wyniosła w październiku 3,91 zł/kg (+2,1% r/r). W tym samym czasie cena pasz dla drobiu ukształtowała się na poziomie 2,74 zł/kg (+8,5% r/r). W rezultacie w październiku relacja cen żywiec/ pasza wyniosła 2,74 wobec 2,92 przed rokiem, wskazując na spadek opłacalności produkcji w ujęciu rocznym. Prognozujemy, że ceny skupu drobiu na koniec 2018 r. wyniesie ok. 3,82 zł/kg oraz 3,92 zł/kg na koniec 2019 r. 22

4/2018 |

W ciągu ostatnich 10 lat wielkość produkcji drobiowej w Polsce podwoiła się, dzięki czemu Polska jest jej liderem w UE i znaczącym graczem na świecie Produkcja żywca drobiowego1 [mln ton]

Kluczowe fakty

1. producent

+108%

mięsa drobiowego w UE 2,3

4. eksporter

2,0

mięsa drobiowego i podrobów na świecie (po Brazylii, USA i Holandii)

1,7 1,4

4-krotny wzrost

1,2

wartości eksportu w ostatnich 10 latach

1,1

84 tys. bezpośrednio zatrudnionych w hodowli

2007

2009

2011

2013

2015

2017

i przetwórstwie drobiu w Polsce oraz prawie drugie tyle osób wspierających sektor, m.in. lekarzy weterynarii, zootechników, mechaników itd.

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS wadze bitej ciepłej 1w

Unijny rynek jaj powrócił do równowagi po negatywnym szoku podażowym, do jakiego doszło w sierpniu 2017 r. po wykryciu licznych przypadków skażenia jaj fipronilem w krajach Europy Zachodniej. Wyraźny wzrost opłacalności na przełomie 2017/2018 r. doprowadził jednak do wzrostu krajowej produkcji, co przy ustąpieniu silnego popytu zagranicznego oddziałuje obecnie w kierunku spadku cen. W okresie styczeń – sierpień 2018 r. wartość polskiego eksportu jaj spadła się o 3,3% r/r wobec wzrostu o 26,5% w analogicznym okresie 2017 r. Cena skupu jaj klasy M w październiku br. wyniosła 29,70 zł/100 sztuk (-35,2% r/r). W tym samym czasie cena pasz dla niosek wyniosła 1,25 zł/kg (+14,8% r/r). W konsekwencji w październiku relacja cen 100 jaj/pasza ukształtowała się na poziomie 23,73 wobec 42,00 przed rokiem. Uważamy, że w kolejnych miesiącach spadek opłacalności produkcji jaj wyraźnie poniżej średniej wieloletniej będzie oddziaływał w kierunku zmniejszenia produkcji i późniejszego wzrostu cen. W efekcie, uwzględniając bieżącą sytuację na rynku jaj oraz krajowy wzorzec sezonowości prognozujemy, że cena skupu jaj klasy M na koniec 2018 r. wyniesie ok. 28 zł/100 sztuk oraz ok. 32 zł/100 sztuk na koniec 2019 r.

GŁOS Z BRANŻY Wysoka dynamika wzrostu produkcji drobiowej wynika z trzech głównych czynników

Efektywność kosztowa produkcji Koszty produkcji 1 kg masy żywej w UE [PLN]

Wyzwania przed jakimi stoi branża drobiarska mogą znacznie pogorszyć jej globalną konkurencyjność i negatywnie wpłynąć na osiągane wyniki

Konsolidacja hodowli przy utrzymaniu polskiej struktury kapitału

Dynamiczny rozwój eksportu Eksport netto produktów drobiowych oraz drobiu [mld PLN]

Wprowadzenie zakazu stosowania GMO w paszach1

+342%

3,83 3,76

8,8 3,71 3,66

3,64

95% wartości produkcji hodowlanej jest wytwarzane przez podmioty z polskim kapitałem

7,2

Wymagania programu azotanowego

Konieczność dostosowania obiektów inwentarskich do nowych wymogów obejmie

3,52 4,8

ponad

2,4

92% produkcji

Zakaz stosowania GMO w paszach

hodowlanej jest wytwarzane przez 10% gospodarstw Francja Hiszpania

Niemcy

Dania

Holandia

Polska

Źródło: Analiza EY na podstawie P.L.M. van Horne, Competitiveness of the EU poultry meat sector, base year 2015, Wageningen University & Research

2007

2009

2011

17%

500 tys. gospodarstw

3,6

2,0

Brexit Udział eksportu produktów drobiowych do Wielkiej Brytanii w 2017

20 największych eksporterów produktów drobiowych w 2017 (92% światowego eksportu)

2013

2015

Źródło: GUS

2017

Dodatkowy koszt dla producentów drobiu po wprowadzeniu zakazu stosowania GMO w paszach to 2,3 mld PLN2

Źródło: Analizy EY na podstawie GUS, stron internetowych hodowców oraz wywiadów

Wymagania programu azotanowego będą kosztowały polskich hodowców ok.

1,3 mld PLN

rocznie

Polska wyeksportowała w 2017 roku

1,6 mld PLN produktów drobiowych do Wielkiej Brytanii

Źródło: GUS Źródło: Analizy EY na bazie danych pozyskanych od producentów Źródło: farmer.pl, agronews.com.pl drobiu, ISAAA.org; gmo.geneticliteracyproject.org 1Spośród 20 największych eksporterów drobiu tylko Polska posiada ustawowy zakaz stosowania GMO w paszach. Wejście w życie zakazu jest sukcesywnie odraczane od 2006 roku na okresy 1-2 letnie. 2przy założeniu wzrostu kosztów soi non-GMO o 50%

Analizy przeprowadzone przez EY wskazują, iż przy utrzymaniu obecnych uwarunkowań rynkowych i regulacyjnych produkcja drobiowa powinna rosnąć w kolejnych latach o ponad 4% rocznie Prognoza produkcji żywca drobiowego 1 [mln ton] konsumpcja

prognoza

eksport netto X%

średnioroczne tempo wzrostu

+4,1%

2,9

Kluczowe czynniki wzrostu na lata 2019 - 2023 Dalszy

wzrost eksportu

Efekty wzrostu Wzrost zatrudnienia o nawet

20 tys. nowych pracowników

Wprowadzenie zakazu stosowania soi modyfikowanej genetycznie spowoduje załamanie eksportu i w efekcie utratę produkcji wartej 35 mld PLN1 w latach 2019 - 2023 Skutki wprowadzenia zakazu stosowania genetycznie modyfikowanej soi na potrzeby wytwarzania pasz

1,8

+7,6% 1,2

Brak zmian regulacyjnych

1,1 0,2

0,9

1,1

1,2

2017

2023F

wpływających na wzrost kosztów pasz, stanowiących blisko 70% całkowitych kosztów produkcji

Blisko 1 mld PLN dodatkowych wpływów do sektora finansów publicznych między 2019 a 2023

Całkowita utrata konkurencyjności cenowej polskiego przemysłu drobiarskiego2

Polska obecnie

3,60

3,64

3,66

Węgry

Holandia

Dania

3,76

3,71

Niemcy Hiszpania

3,83

3,87

3,90

Francja

Włochy

4,05

Scenariusz bazowy

1 446

1 271

75% każdego kilograma paszy dla brojlerów pochodzi z ziaren roślin produkowanych w Polsce

1 869 1 644

Brak dopuszczonych prawem, efektywnych kosztowo

939

258

2007

341

2009

substytutów

652

483

2011

2013

pozwalających na 100% wyeliminowanie importowanej śruty sojowej 2015

2017

2019F

Utracenie 35 mld PLN wartości eksportu brojlerów w latach 2019 - 2023

Polska po wprowadzeniu zakazu

Scenariusze rozwoju eksportu produktów drobiowych [tys. ton]

Załamanie eksportu mięsa drobiowego

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS 1w wadze bitej ciepłej

Efekty wprowadzeniu zakazu

+15,1%

3,52

Scenariusz pesymistyczny 2007

Kluczowe fakty

Koszty produkcji 1 kg masy żywej brojlera w UE [PLN / kg]

2,3

2021F

Zmniejszenie zatrudnienia w branży drobiarskiej i paszowej o nawet

40 tys. osób

2023F

Źródło: Analiza EY na podstawie GUS, danych pozyskanych od producenta drobiu i wieprzowiny; P.L.M. van Horne, Competitiveness of the EU poultry meat sector, base year 2015, Wageningen University & Research 1w rozbiciu na lata w mld PLN: 2019 – 3,6; 2020 – 5,8; 2021 – 7,4; 2022 – 8,6; 2023 – 9,6 2przy założeniu wzrostu kosztów soi non-GMO o 50%

Rekomendowane kierunki działań wspierających rozwój krajowej produkcji drobiu i wieprzowiny

Zachowanie konkurencyjności polskiego mięsa - zniesienie zakazu stosowania GMO w paszy

• Zagwarantowanie polskim hodowcom dostępu do powszechnie stosowanej na świecie soi GMO

• Brak przymusu stosowania nieefektywnych substytutów

Efektywne zwalczanie ASF

Wsparcie odbudowy produkcji prosiąt

Usprawnienie procesu inwestycyjnego

• Egzekucja przepisów bioasekuracji dla wszystkich typów gospodarstw

• Wdrożenie stref specjalnych z przyspieszoną ścieżką inwestycyjną

• Uproszczenie ścieżki inwestycyjnej

• Reforma systemu nadzoru weterynaryjnego

• Reforma opłaty środowiskowej (skierowanie funduszy bezpośrednio do gmin)

• Uzyskanie uznania regionalizacji produkcji w porozumieniach handlowych z głównymi importerami

• Wsparcie finansowe rolników

• Skrócenie terminów wydawania pozwoleń

Rekomendowane kierunki działań pozwolą wypracować 50 mld PLN w latach 2019 - 2023

Wpływ wdrożenia inicjatyw w latach 2019 - 2023 [mld PLN] 49,8 4,4 5,0 34,9

5,5

• Doprecyzowanie przepisów dla lokalizacji, budowy i eksploatacji obiektów

1 2 3 4

Zachowanie konkurencyjności polskiego mięsa

Efektywne zwalczanie ASF

Wsparcie odbudowy produkcji prosiąt

Usprawnienie procesu inwestycyjnego

Łączny wpływ wdrożenia inicjatyw

Źródło: Analiza EY

Rynek wołowiny Wysokie ceny mleka ograniczają podaż wołowiny z branży mleczarskiej. Jednocześnie mamy do czynienia z utrzymującym się silnym popytem na polską wołowinę, w szczególności na mięso pochodzące z uboju rytualnego. Podtrzymujemy naszą ocenę, że w kolejnych miesiącach obserwowany będzie łagodny spadek cen skupu bydła wraz z rosnącą podażą wołowiny z branży mleczarskiej. Mimo to ceny pozostaną na wysokich na tle historycznym poziomach. Głównym czynnikiem ryzyka dla naszego scenariusza są perspektywy światowego popytu na wołowinę. W okresie styczeń – sierpień br. wartość polskiego eksportu wołowiny (żywca, mięsa oraz przetworów) zwiększyła się o 11,8% r/r wobec wzrostu o 15,0% w analogicznym okresie 2017 r. Obserwowany jest jednocześnie wzrost udziału krajów pozaunijnych (przede wszyst-

kim Turcji i Izraela) w strukturze polskiego eksportu wołowiny. Cena skupu żywca wołowego wyniosła w październiku 6,51 zł/kg (+1,1% r/r). W tym samym czasie cena pasz dla bydła wyniosła 1,58 zł/kg (+7,7% r/r). W rezultacie relacja cen żywiec/pasza ukształtowała się w październiku na poziomie 4,11 wobec 4,38 przed rokiem, sygnalizując pogorszenie opłacalności w ujęciu rocznym. Po uwzględnieniu sytuacji na światowym i krajowym rynku wołowiny, a także wzorca sezonowości prognozujemy, że cena skupu żywca wołowego w Polsce na koniec 2018 r. wyniesie ok. 6,60 zł/kg oraz 6,55 zł/kg na koniec 2019 r. PODZIĘKOWANIE: Związek Polskie Mięso dziękuje Grupie Cedrob za udostępnienie raportu „Jak zapewnić rozwój produkcji polskiego mięsa?”oraz bankowi Credit Agricole SA za udostępnienie analizy „AGROmapa 2018”. | 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Pośpiech nie jest wskazany Drób to perła polskiego sektora mięsnego. W cztery lata stał się europejskim numerem jeden. Tymczasem pojawiają się pomysły, których przyjęcie z pewnością podetną skrzydła. Na temat zagrożeń oraz jak ochronić polskie firmy w rozmowie z PIOTREM CIEŚLIŃSKIM, przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. rozwoju drobiarstwa jako strategicznej gałęzi polskiej gospodarki. Po co powstał Parlamentarny Zespół ds. rozwoju drobiarstwa jako strategicznej gałęzi polskiej gospodarki?

Jak sama nazwa Zespołu wskazuje drobiarstwo jest istotnym obszarem polskiej gospodarki z ogromnym potencjałem rozwoju, co zresztą widać po wynikach z ostatnich lat. Obecnie niemal 50% całej produkcji drobiu jest przeznaczona na rynki zagraniczne, co sprawia, że jest to jeden z flagowych produktów eksportowych Polski. Zresztą bardzo cenionych na świecie. Nasz kraj jest ponadto liderem Unii Europejskiej pod względem wielkości produkcji i eksportu. Innymi słowy branża drobiarska osiąga doskonałe wyniki i my jako parlamentarzyści powinniśmy robić wszystko, by mogła dalej się rozwijać. Stąd Piotr Cieśliński pomysł organizacji takiego forum wymiany wiedzy pomiędzy przedstawicielami branży, stroną rządową zagranicznych. Mamy możliwości orgai parlamentarną oraz grupami ekspertów. nizacji produkcji takich białek w Polsce Wspólnie jesteśmy w stanie znaleźć naj- i z czasem moglibyśmy zastąpić soję lepsze rozwiązania dla wszelkich proble- GMO, ale pośpiech moim zdaniem jest mów czy wyzwań, z którymi polscy ho- niewskazany. Jesteśmy wciąż niemal całdowcy muszą się mierzyć. kowicie zależni od tej soi i przestawienie całego sektora w krótkim tempie mogłoW sejmie znów pojawił się pomysł nie- by zachwiać produkcją drobiu. Nie wiazależności polskiej hodowli zwierząt domo też jak na nowe pasze zareagują oraz produkcji mięsnej od roślinne- zwierzęta. Pamiętajmy, że alternatywne go białka zagranicznego czyli od soi białko musi spełniać określone wymogi GMO. Swoją wizję oraz plan przygo- jakościowe. Trzeba ponadto stworzyć tował i przedstawił minister rolnictwa cały rynek. To zadanie na lata i raczej proi rozwoju wsi Jan Krzysztof Ardanow- ponowałbym opcję stopniowego zwiękski, który podkreśla, że bezwzględnie szania udziału białek pochodzenia krajotrzeba dokonać zmiany. Jaki jest pana wego w stosowanych paszach. Z tego co pogląd na tę sprawę i jak pan ocenia mi wiadomo ministerstwo jest w trakcie przygotowywania specjalnego programu pomysły ministra rolnictwa? Zgadzam się co do tego, że Polska w tym celu, także więcej będziemy mopowinna szukać niezależności od białek gli powiedzieć, gdy taki program zostanie 24

4/2018 |

ogłoszony. Na razie po raz kolejny o dwa lata odroczono wejście w życie zakazu stosowania pasz na bazie importowanej soi GMO, co pokazuje, że takie zapisy nie przystają do rzeczywistości i należy się skupić najpierw na opracowaniu dobrej alternatywy, a dopiero potem zmieniać przepisy. Wątpię jednak, aby w ciągu dwóch lat się to udało. Taka szybka zmiana dla polskiej branży drobiarskiej to katastrofa, która ciężką pracą dorobiła się pozycji numer 1 w Unii Europejskiej. Wygląda na to, że nikt nie chce posłuchać i dostrzec ich interesów ekonomiczno-finansowych oraz prawnych, a jedynie wprowadzić rozwiązania, które choć są potrzebne, to obecnie szkodliwe. Jak pan widzi ochronę tego co zostało ciężko wypracowane?

Przede wszystkim musimy pilnować tego, żeby to przejście na białko krajowe odbyło się bez uszczerbku na potencjale branży. W tym celu należy rozmawiać przede wszystkim z samymi hodowcami i producentami pasz. Narzucanie rozwiązań nie jest dobre praktycznie w każdej działalności gospodarczej, tym bardziej, że co do przejścia na białko krajowe nie ma właściwie nikt wątpliwości. Po to właśnie powstał nasz Zespół Parlamentarny, żebyśmy mogli takie kwestie wspólnie rozwiązywać. Najlepszą ochroną będzie zatem wsłuchiwanie się w głos branży, zapobieganie niekorzystnym zapisom prawnym oraz wspieranie ich dążeń np. w kwestii eksportu poza rynki unijne. Jak w sposób bezpieczny uczynić Polskę niezależną od śruty sojowej?

GŁOS Z BRANŻY Tak jak wspominałem wcześniej, w pierwszej kolejności należy wybrać odpowiednie alternatywy, czyli przeprowadzić cały proces badawczo-rozwojowy w porozumieniu z ośrodkami naukowymi, a także producentami pasz i hodowcami. Takie alternatywne białko musi być solidnie przetestowane w hodowli, co wyma-

Wydaje się, że można lepiej zabezpieczyć hodowców przed skutkami wystąpienia grypy ptaków. Z tego co wiem państwa różnie zgłaszają przypadki i ogniska choroby. To rozróżnienie jest to istotne, ponieważ, jeśli zgłaszany jest przypadek, to państwo nie traci statusu kraju wolnego od grypy. A jeśli zgłaszamy

Pamiętajmy, że alternatywne białko musi spełniać określone wymogi jakościowe. Trzeba ponadto stworzyć cały rynek ga czasu. Drób jest bowiem wrażliwy na zmiany żywieniowe, a nowe białko musi być chociaż tak samo dobre, jak to pochodzące z importowanej śruty sojowej. Następnie trzeba stworzyć rynek. Umasowić produkcje. Hodowcy muszą mieć pewność dostaw, bo dzisiaj bodajże w 80% zależymy od białka importowanego. To także kwestia bezpieczeństwa żywnościowego Polski. Nie dosyć, że pomysły wyeliminowania soi GMO dostarczają drobiarzom skrajne emocje to, pomysł opisany przez dziennik „Puls Biznesu” również mocno zaniepokoił nie tylko dropiarzy ale całą branżę mięsną. Jak wynika z informacji gazety w ministerstwie rolnictwa trwają prace koncepcyjne w zakresie dopuszczenia w większym stopniu do kontroli branży mięsnej dla działaczy organizacji prozwierzęcych i ekologicznych, mających w swoich statutach ochronę praw zwierząt. Czy pana zdaniem to jest konieczne?

Pomysł wydaje się kontrowersyjny, ponieważ nie będziemy mieć pewności co do kompetencji osób, które pracują w takich organizacjach. Moim zdaniem kontrole powinny prowadzić osoby w tym celu wykształcone, np. lekarze weterynarii. Na razie jednak nie mamy żadnych konkretnych propozycji, a jedynie wstępne pomysły, więc poczekajmy aż pojawi się więcej informacji Jak ocenia pan ustawodawstwo rolne w zakresie drobiarstwa? Czy pana należałoby wprowadzić jakieś przepisy, albo może należałoby któreś usunąć?

ognisko to takie kraje jak Chiny i RPA zamykają swój rynek dla wszystkich hodowców z danego państwa. Dla przykładu we wrześniu wystąpienia grypy ptaków w Niemczech, które w Polsce uznaje się za ogniska, zgłoszono jako przypadki. A jeśli chodzi o niekorzystne zapisy to przede wszystkim zrezygnowałbym na

rynki pozaunijne. We wrześniu bieżącego roku dopiero po niemal dwóch latach udało się doprowadzić do ponownego otwarcia rynku chińskiego po tym jak pod koniec 2016 siedliska grypy pojawiły się w Polsce. Ponadto sprawa brexitu budzi niepokój hodowców ze względu na niepewność przyszłych relacji handlowych z Wielką Brytanią. Musimy pamiętać, że jest to drugi największy odbiorca polskiego drobiu w UE. Wszelkie próby nakładania ceł, czy zwrot ku dostawcom spoza Unii może zachwiać naszą branżą. Co czeka sektor polskiego mięsa polskiego drobiowego?

Jestem przekonany, że polskie drobiarstwo będzie się dalej umacniać. Eksport poza granice UE jest warunkiem rozwoju, ponieważ rynek europejski powoli się wyczerpuje. Jednak nasz drób jest ceniony na świecie i wiele krajów chce go importować, dlatego jestem dobrej myśli. Poza rynkiem chińskim duży potencjał stwarzają rynki m.in. Singapuru, RPA czy Japonii. Konsumpcja drobiu w Azji

Dla przykładu we wrześniu wystąpienia grypy ptaków w Niemczech, które w Polsce uznaje się za ogniska, zgłoszono jako przypadki dzień dzisiejszy z wprowadzenia zakazu stosowania pasz na bazie roślin GMO. Kolejne przesuwanie wejścia w życie tego zakazu ciągnie się od 2006 roku, przez co hodowcy i producenci pasz nie mogą mieć tej pewności, która jest w działalności przedsiębiorczej potrzebna. Mam tu na myśli np. zawieranie kontraktów długoterminowych, czy planowanie produkcji. Nie ma na tę chwilę alternatywy dla soi GMO, a wszyscy przedstawiciele branży i eksperci obserwujący rynek drobiarski są zgodni co do tego, że w dwa lata takiej alternatywy nie znajdziemy. Czy pana zdaniem poza tym o czym wspomniał pan wcześniej są jakieś inne zagrożenia dla polskiej branży drobiarskiej?

Stałym zagrożeniem jest grypa ptaków, której wystąpienie może np. pokrzyżować plany hodowców co do ekspansji na

będzie rosnąć, co oznacza, że polscy drobiarze stoją przed dużą szansą i jestem pewien, że ją wykorzystają, a my będziemy im w tym pomagać, jak najlepiej umiemy. O co Parlamentarny Zespół ds. rozwoju drobiarstwa jako strategicznej gałęzi polskiej gospodarki będzie walczył w przyszłym roku?

Jak zawsze będziemy zajmować się najpilniejszymi kwestiami dla branży. Z pewnością będziemy się przyglądać sprawie rozwoju eksportu na rynek chiński, ponieważ wciąż nierozwiązana pozostaje sprawa dopuszczenia kolejnych zakładów do obrotu. Będziemy także obserwować przebieg brexitu i reagować w sytuacji, gdy opłacalność eksportu na nowych zasadach byłaby zagrożona. Rozmawiał Jacek Strzelecki | 4/2018

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

(miejscowość i data)

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA Stwierdzam, że firma ............................................................................................................ (podać nazwę) z siedzibą w ................................................................................................................................ (podać adres) wyraża wolę przystąpienia w charakterze Członka do Związku „Polskie Mięso”. Poświadczam prawdziwość danych przekazanych w formularzu informacyjnym. Wyrażam zgodę na publikowanie nazwy, ogólnych danych kontaktowych oraz znaku graficznego firmy w materiałach promocyjnych „Polskiego Mięsa”. Właścicielem firmy jest: DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

(pieczątka i podpis)

FORMULARZ INFORMACYJNY O FIRMIE CZŁONKOWSKIEJ Nazwa firmy Adres firmy wieprzowina handel

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

Profil działalności firmy

wołowina handel

drób

inne mięso

handel

produkcja hallal/ koszer.

inne

handel

rozbiór

obróbka

Dodatkowe informacje/ uwagi: Imię i Nazwisko Prezesa/ Właściciela Firmy, nr tel. komórkowego Bezpośredni adres e-mail Prezesa Firmy Numery telefonów i faxu sekretariatu Osoba odpowiedzialna za marketing i PR (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za aspekty weterynaryjne (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za przepływ informacji (telefon, e-mail) Osoba odpowiedzialna za handel/export (telefon, e-mail) Adres strony www Niniejsze dane są traktowane jako poufne i nie będą przekazywane osobom trzecim bez zezwolenia firmy członkowskiej. Potwierdzam autentyczność przekazanych danych. (data, pieczątka i podpis)

DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA

Adres e-mail sekretariatu

GŁOS Z BRANŻY

Jest dobrze, ale może być lepiej Ze sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego działania UE na rzecz dobrostanu zwierząt przyniosły sukcesy w istotnych obszarach, niemniej w przypadku zwierząt gospodarskich nadal występują uchybienia. Komisja wydała wprawdzie wytyczne na temat warunków transportu i metod uboju zwierząt oraz dobrostanu świń, lecz w dalszym ciągu odnotowuje się problemy w stosowaniu ich w praktyce.

Unii Europejskiej (UE) od dziesięcioleci obowiązują jedne z najwyższych na świecie standardów w zakresie dobrostanu zwierząt. Cele dotyczące dobrostanu zwierząt stanowią również istotny element wspólnej polityki rolnej (WPR). Ostatnia strategia Komisji na rzecz dobrostanu zwierząt miała przyczynić się do wyeliminowania przypadków niezgodności z przepisami w tym zakresie i do większej synergii z WPR. Trybunał stwierdził, że działania UE na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt przyniosły sukcesy w niektórych obszarach, były jednak wdrażane z opóźnieniem, a ponadto nadal stwierdza się pewne uchybienia, jeśli chodzi o dobrostan zwierząt w gospodarstwach, podczas transportu i podczas uboju. Zalecenia sformułowane przez Trybunał dotyczą ram strategicznych, działań Komisji w zakresie egzekwowania przepisów i przekazywania wytycznych mających wspierać państwa członkowskie w osiąganiu większej zgodności z przepisami, a także działań zmierzających do wzmocnienia powiązań między dobrostanem zwierząt i polityką rolną. Kontrolerzy Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) podkreślają, że co do zasady państwa członkowskie podejmują odpowiednie działania w odpowiedzi na zalecenia Komisji Europejskiej, choć czasem zajmuje im to dużo czasu. UE posiada jedne z najwyższych na świecie standardów w zakresie dobrostanu zwierząt, które obejmują przepisy dotyczące chowu, transportu i uboju zwierząt gospodarskich. W ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) płatności dla rolników są uzależnione od zapewnienia minimalnego poziomu dobrostanu zwierząt, zaś w polityce rozwoju obszarów wiejskich przewidziano zachęty dla rolników do stosowania wyższych standardów. W ramach programów rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014 – 2020 18 państw członkowskich przydzieliło 1,5 mld euro na

płatności na rzecz dobrostanu zwierząt. Aby zweryfikować, w jaki sposób kontrolowany jest dobrostan zwierząt gospodarskich, oraz ocenić całościowe wdrożenie unijnej strategii na rzecz dobrostanu zwierząt, kontrolerzy przeprowadzili wizyty w pięciu państwach członkowskich: w Niemczech, we Francji, Włoszech, w Polsce i Rumunii. Na tej podstawie stwierdzili, że działania UE przyniosły sukcesy w niektórych obszarach, ale nadal występują uchybienia, jeśli chodzi o spełnianie norm minimalnych. Istnieją ponadto możliwości lepszej koordynacji z kontrolami przestrzegania zasady wzajemnej zgodności, a zasoby WPR mogłyby być lepiej wykorzystywane w celu promowania wyższych standardów w zakresie dobrostanu zwierząt. – Dobrostan zwierząt ma duże znaczenie dla obywateli Unii – powiedział Janusz Wojciechowski, członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego odpowiedzialny za to sprawozdanie. – Komisja Europejska w proaktywny sposób uwzględnia obawy zainteresowanych stron, wciąż należy jednak zmniejszyć dystans między ambitnymi celami a wdrażaniem przepisów w praktyce. Aby zapewnić przestrzeganie norm minimalnych, Komisja wydawała wytyczne, a także podejmowała działania w zakresie egzekwowania przepisów. Jej wysiłki przyniosły sukcesy w istotnych obszarach, w szczególności w zakresie grupowego utrzymania loch i zakazu stosowania klatek, które ograniczają swobodę ruchu kur niosek. Komisja i państwa członkowskie prowadziły prace nad wytycznymi, by zapewnić lepsze zrozumienie i przestrzeganie na większą skalę wymogów prawnych, oraz szeroko je rozpowszechniały. Skontrolowane państwa członkowskie co do zasady stosowały się do zaleceń Komisji, choć niekiedy zajmowało im to dużo czasu. Kontrolerzy zwracają uwagę, że w niektórych obszarach nadal występują uchybienia. Tak jest zwłaszcza w przypadku rutynowego

obcinania ogonów prosiętom, nieprzestrzegania przepisów w sprawie transportu dalekobieżnego i transportu zwierząt niezdolnych do podróży oraz stosowania nieodpowiednich procedur ogłuszania podczas uboju. Kluczową rolę w tym względzie odgrywają systemy kontroli urzędowych stosowane w państwach członkowskich. Kontrolerzy zaobserwowali przypadki dobrych praktyk, w szczególności w odniesieniu do spójności kontroli urzędowych, ale stwierdzili jednocześnie, że należy położyć większy nacisk na obszary i podmioty branżowe, w przypadku których ryzyko niezgodności jest wyższe. Aby usprawnić zarządzanie polityką w zakresie dobrostanu zwierząt, państwa członkowskie mogłyby w lepszy sposób wykorzystywać informacje uzyskane w toku audytów wewnętrznych i za pośrednictwem skarg. Zdaniem kontrolerów państwa członkowskie wdrożyły zasadniczo odpowiednie mechanizmy na potrzeby kontroli przestrzegania zasady wzajemnej zgodności związanych z dobrostanem zwierząt. Nie wykorzystano jednak jak dotąd wszystkich możliwości polepszenia ich koordynacji z kontrolami urzędowymi. Stwierdzono ponadto przypadki, w których kary nałożone przez agencje płatnicze nie były proporcjonalne do wagi nieprawidłowości. Kontrolerzy sformułowali szereg zaleceń pod adresem Komisji Europejskiej mających na celu poprawę zarządzania polityką w zakresie dobrostanu zwierząt. Dotyczą one strategicznych ram na rzecz dobrostanu zwierząt, bardziej skutecznego egzekwowania przepisów, opracowania wytycznych zapewniających przestrzeganie wymogów, wzmocnienia powiązań między systemem wzajemnej zgodności a dobrostanem zwierząt oraz podjęcia działań w celu lepszego uwzględnienia dobrostanu zwierząt w polityce rozwoju obszarów wiejskich. Redakcja | 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Wątpliwe wyroby mięsne Inspekcja Handlowa skontrolowała produkty zarejestrowane takie jak szynka szwarcwaldzka czy kiełbasa Lisiecka oraz inne produkty żywnościowe. W sumie inspektorzy sprawdzili 272 partie produktów, mieli zastrzeżenia do 14% z nich. Nieprawidłowości dotyczyły zarówno składu, jak i oznakowania.

ontrolą objęto łącznie 81 placówek, w ponad dziewięćdziesięciu procentach należących do sieci handlowych. Różnego rodzaju nieprawidłowości stwierdzono w 28 placówkach (34,6%). Ogółem skontrolowano 272 partie produktów o łącznej wartości 28,6 tys. zł, w tym: l 160 partii produktów oznaczonych jako ChNP, l 83 partie oznaczone jako ChOG, l 28 partii oznaczonych jako GTS, l 1 partię oznaczoną jako „produkt górski”. Różnego rodzaju zastrzeżenia wniesiono do 38 partii kontrolowanych produktów (14%) o łącznej wartości 4,12 tys. zł, z czego do12 partii z uwagi na niewłaściwe cechy fizykochemiczne, a do 26 partii z uwagi na nieprawidłowe oznakowanie. Do badań laboratoryjnych pobrano próbki z 80 partii produktów, które oceniono w stosunku do specyfikacji zarejestrowanych produktów, obowiązujących przepisów prawa oraz deklaracji zawartych w oznakowaniu tych produktów. Wyniki badań stanowiły podstawę do zakwestionowania 12 partii (15,0%), w tym 7 partii produktów oznaczonych jako ChOG, 4 partii GTS i jednej ChNP. Najczęściej kwestionowano jakość wyrobów mięsnych. Do nieprawidłowości stwierdzonych w zakresie jakości należały między innymi: l wyższa zawartość soli, przykładowo w szynce szwarcwaldzkiej (ChOG) stwierdzono 6,66 g/100g przy deklarowanej zawartości 5 g/100 g produktu, a w kiełbaskach Norymberskich parzonych do grillowania i smażenia stwierdzono 2,65 g/100g przy deklarowanej zawartości 1,75 g/100 g produktu; l wyższa zawartość tłuszczu, przykładowo w innej szynce szwarcwaldzkiej stwierdzono 20,3 przy deklarowanej 13 g/100g produktu.

4/2018 |

ChNP (Chroniona Nazwa Pochodzenia) – produkty w całości wytwarzane w konkretnym regionie lub miejscu. Ich nazwa jest zastrzeżona i nie może być używana dla artykułów spożywczych gdzie indziej lub według innych receptur. Swoją jakość i cechy charakterystyczne zawdzięczają warunkom przyrodniczym i kulturowym regionu. Przykładem może być oscypek, jagnięcina podhalańska, wiśnia nadwiślańska czy fasola „Piękny Jaś”. ChOG (Chronione Oznaczenie Geograficzne) – jeden etap produkcji musi odbywać się w ściśle określonym obszarze. Przykładem może być Kiełbasa Lisiecka – wytwarzana jest w gminach Liszki i Czernichów, ale mięso może być pozyskiwane z innych regionów. Jako Chronione Oznaczenie Geograficzne jest zarejestrowany również rogal świętomarciński. GTS (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność) – produkty chronione ze względu na tradycyjny sposób produkcji, skład lub wykonanie z tradycyjnych surowców. Mogą być produkowane na całym terenie kraju, który składa wniosek o rejestrację. Polskim przykładem jest olej rydzowy czy kiełbasa jałowcowa staropolska. W toku kontroli sprawdzono, czy były przestrzegane przepisy w zakresie znakowania, szczególnie zawarte w specyfikacjach ocenianych produktów, a także w rozporządzeniach: 1151/20121, 1169/20112, 1337/20133, rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych oraz innych przepisów prawa żywnościowego. Nieprawidłowe oznakowanie stwierdzono w przypadku 26 partii produktów (9,6 proc. ogółem ocenianych) w tym 15 oznakowanych symbolem ChNP, 9 symbolem ChOG i 2 GTS. Najczęściej wymagań w zakresie oznakowania nie spełniały przetwory mleczne. Bilsko połowa stwierdzonych nieprawidłowości dotyczyła błędów w prezentacji wartości odżywczej produktów. Nieprawidłowości te to: l brak informacji o wartości odżywczej, l niezgodny z przepisami sposób prezentacji informacji o wartości odżywczej (niewłaściwa kolejność),

l brak tłumaczenia na język polski informacji o wartości odżywczej produktu, niepełne przetłumaczenie tej informacji lub błędy w polskiej wersji językowej, l rozbieżności pomiędzy informacjami zawartymi na etykiecie producenta i etykiecie naklejonej przez personel sklepu na porcjowanych kawałkach produktów, l podanie informacji o wartości odżywczej w formacie liniowym w sytuacji kiedy ilość miejsca na opakowaniu pozwalała na zamieszczenie tabeli wartości odżywczej, l brak określenia „wartość energetyczna/energia” w podanej wartości odżywczej. Pozostałe nieprawidłowości to: l brak nazwy środka spożywczego w oznakowaniu zamieszczonym na opakowaniu jednostkowym, l brak podania w języku polskim informacji „źródło wapnia” (uwidoczniono „source of calcium”), l brak podania w polskiej wersji językowej pełnego opisu warunków przechowywania produktu po otwarciu opakowania,

GŁOS Z BRANŻY

Wyniki badań stanowiły podstawę do zakwestionowania 12 partii (15,0%), w tym 7 partii produktów oznaczonych jako ChOG, 4 partii GTS i jednej ChNP. Najczęściej kwestionowano jakość wyrobów mięsnych.

l braku wskazania źródła pochodzenia zadeklarowanego w składzie oleju roślinnego określeniem „rzepakowy”, l błędnie przedstawiona data minimalnej trwałości w postaci „OCT 2018”, l z uwagi na uwidocznienie dobrowolnych informacje „bez wzmacniaczy smaku”, „bez barwników”, podczas gdy barwniki oraz wzmacniacze smaku zgodnie z przepisami prawa nie mogą być używane do produkcji makaronów świeżych. W przypadku dwóch partii produktów stwierdzono rozbieżne oznakowanie w stosunku do specyfikacji zawartej we wniosku o rejestrację danego produktu np. dla szynki szwarcwaldzkiej „Schwarzwälder Schinken”, wieprzowej, tradycyjnie wędzonej (ChOG), podano w wykazie skład-

napisu odpowiadającego danej ochronie, tj. „Chroniona Nazwa Pochodzenia, Chronione Oznaczenie Geograficzne, Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Dotyczyło to trzech partii produktów, w tym produktu o nazwie „Lisiecka Drobiowa KG” – produkt zakwestionowano z uwagi na wprowadzanie konsumentów w błąd, co do prawdziwego pochodzenia produktu, polegającego na uwidocznieniu w miejscu sprzedaży, na wywieszce umieszczonej bezpośrednio przy tym pro-

Bilsko połowa stwierdzonych nieprawidłowości dotyczyła błędów w prezentacji wartości odżywczej produktów

ników aromat dymu wędzarniczego, podczas gdy w nazwie wyrobu zmieszczono informację, że jest tradycyjnie wędzony. W trakcie kontroli stwierdzono także przypadki nieuprawnionego stosowania dla produktów konwencjonalnych oznakowania z wykorzystaniem nazwy chronionej i/lub symbolu unijnego i/lub

NAJWAŻNIEJSZE AKTY PRAWNE W ZAKRESIE PRODUKTÓW CHRONIONYCH

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. UE L 343 z 14.12.2012 s. 1).

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia

25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/ EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/ WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z 22.11.2011 s. 18 z późn. zm.).

3. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1337/2013 z dnia 13 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, z owiec, kóz i drobiu (Dz.U. L 335 14.12.2013 s. 19).

4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2461).

dukcie, nieprawidłowej nazwy „Lisiecka Drobiowa KG”, oraz z uwagi na prezentację wprowadzającą w błąd, co do faktycznego charakteru, tożsamości i składu poprzez nieodpowiedni sposób ułożenia i miejsce wystawienia produktu, tj. wyeksponowanie w ladzie chłodniczej bezpośrednio obok partii produktu posiadającego chronione oznaczenie geograficzne („Kiełbasa Lisiecka”), W toku kontroli sprawdzono również przestrzeganie aktualności terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości, stwierdzając przeterminowanie jednej partii produktu. Nie wniesiono zastrzeżeń do warunków i sposobu przechowywania ocenianych produktów. Całokształt ustaleń kontroli dał podstawę do skierowania pięciu informacji do właściwych terenowo organów urzędowej kontroli żywności (w tym: jednej do organów nadzoru sanitarnego oraz czterech do wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych), wszczęto postępowania administracyjne wobec 8 przedsiębiorców na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. W czterech przypadkach wymierzono kary administracyjne w związku z naruszeniem wyżej wskazanego przepisu w łącznej wysokości 2 174 zł. W czterech przypadkach odstąpiono od wymierzenia kar pieniężnych. Redakcja | 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Moda młodych na kurczaka W ubiegłym roku, po raz pierwszy w historii, drób okazał się najbardziej popularnym rodzajem mięsa na świecie, wyprzedzając wieprzowinę. Jak wynika z badania preferencji żywieniowych przeprowadzonego przez Biostat na zlecenie SuperDrob S.A., również Polacy najchętniej sięgają po mięso drobiowe. Na wybór kurczaka wskazuje dwie trzecie badanych.

ieprzowinę, która jeszcze do niedawna królowała w naszych koszykach zakupowych, dziś jako pierwszy wybór wskazuje niespełna jedna czwarta badanych (23,5%). Wołowinę i indyka wybiera z kolei co dwudziesty badany (po 5%). Za dominującą pozycję kurczaka na polskich stołach odpowiadają przede wszystkim wybory młodych – w grupie wiekowej 18-29 lat, ponad 82% badanych wskazało ten rodzaj mięsa, jako najczęściej wybierany. Również w pokoleniu trzydziestolatków kurczak cieszy się największym powodzeniem, osiągając dwie trzecie wskazań. Nawet w grupie wiekowej 50+ kurczak pozostaje najbardziej popularnym mięsem, choć widać tu nadal mocne przyzwyczajenie do mięsa wieprzowego (36% wskazań). Co stoi za popularnością kurczaka? Okazuje się, że czynnikiem dominującym wcale nie jest jego niska cena. Blisko 40% badanych wskazuje przede wszystkim na łatwość i szybkość przyrządzenia tego typu mięsa. Doceniają też jego lekkostrawność (25%). Niewygórowaną cenę, jako główny powód zakupu wskazało natomiast 13% respondentów. –Konsumenci doceniają mięso z kurczaka, gdyż nie wymaga długiej obróbki termicznej, a co najważniejsze jest źródłem pełnowartościowego białka zwierzęcego o wysokiej wartości biologicznej. Kurczak zalicza się do mięsa białego i jest jednym z najchudszych rodzajów mięsa, w piersi (filecie) znajduje się ok. 1% tłuszczu a w mięsie z ud (bez skóry) ok. 6%, dla porównania w schabie wieprzowym jest średnio ok. 4% tego składnika zaś w łopatce wieprzowej ok. 9%. Warto wspomnieć, że mięso z kurczaka ma korzystny skład kwasów tłuszczowych, przeważają kwasy nienasycone – skomentowała dr inż. Beata Przygoda z Instytutu Żywności i Żywienia. 30

4/2018 |

Polak bardziej świadomy Wyniki badania pozwalają sądzić, że polscy konsumenci stają się również coraz bardziej świadomi, jeśli chodzi o jakość produktów, które wybierają. Niemal 30% badanych sięga po kurczaka z półki premium, oczekując wyższej jakości i lepszych walorów smakowych. Tego typu kurczak powstaje w wyselekcjonowanych gospodarstwach, gdzie rośnie wolniej, niż zwykły kurczak. Duże znaczenie dla jego jakości i walorów smakowych ma również stosowana pasza, pozbawiona surowców modyfikowanych genetycznie. Popularnością cieszą się także produkty pochodzące z ekologicznego chowu – oznaczone jako „bio” lub „eko”. Pytani o kryteria wyboru mięsa kurczaka, Polacy wskazują przede wszystkim na jego świeżość (42%), a także na „brak antybiotyków w chowie” (22%) oraz „brak surowców GMO w paszy” (16%). – Aktualnie coraz bardziej świadomi konsumenci mogą dokonywać wyboru kurczaka na podstawie informacji podanych na opakowaniu. Obowiązkowe są m.in. następujące informacje: nazwa produktu, termin przydatności do spożycia, warunki przechowywania, metody pakowania, kraj pochodzenia, nazwa i adres podmiotu wprowadzającego produkt na rynek oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny wskazujący, że zakład działa legalnie, a produkcja odbywa się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej – umożliwia identyfikację produktu. Oznaczenie na opakowaniu: „karmione paszą bez surowców GMO”, stanowi dodatkowe zapewnienie producenta, że zwierzęta nie były karmione paszą zawierającą surowce genetycznie zmodyfikowane. Ponieważ kwestia stosowania GMO dla konsumentów jest istotna, stąd często można spotkać informację, że dany produkt jest wolny od GMO. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami

prawa Unii Europejskiej istnieje obowiązek znakowania o zastosowaniu lub obecności GMO – wskazuje dr inż. Beata Przygoda. Ważnym aspektem dla konsumentów jest zapewnienie o chowie bez antybiotyków. Dzisiaj producenci i hodowcy inwestują w nowe programy chowu drobiu, wzmacniając jeszcze bardziej system bioasekuracji na fermach, wprowadzają także nowe zasady żywieniowe, tym samym naturalnie zwiększając odporność zwierząt.

Pierwszy wybór W badaniu Biostat, zdecydowana większość respondentów, jako najczęściej wybierany element z kurczaka wskazało filety – piersi z kurczaka wybiera trzy czwarte Polaków. Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszą się nogi/ćwiartki (17%) oraz podudzia (6%). Tylko 1,3% badanych wskazało z kolei skrzydełka. – Poszczególne elementy kurczaka, tj. pierś (filet), udko, skrzydełko, różnią się między sobą zawartością składników odżywczych. Istotne różnice obserwuje się w przypadku tłuszczu, którego zawartość waha się średnio od 1,3 g/100 g w piersi do 12,2 g/100 g w skrzydełkach. Powodem tych różnic jest obecność skóry, która zawiera znaczące ilości tłuszczu. Jeśli chcemy ograniczyć spożycie tłuszczu w diecie, spożywajmy mięso kurczaka bez skóry. Mięso z piersi kurczaka w porównaniu do innych elementów, charakteryzuje się najniższą wartością energetyczną i zawartością tłuszczu, zaś najwyższą ilością białka i niacyny – radzi dr inż. Beata Przygoda. Badanie Preferencji Żywieniowych Polaków zostało przeprowadzone przez instytut badawczy Biostat na zlecenie firmy SuperDrob SA. Badanie zostało przeprowadzone na grupie reprezentatywnej 600 osób metodą CATI we wrześniu 2018 r. Źródło: SuperDrob

GŁOS Z BRANŻY

| 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Branża nie rozmawia z klientami Dobrostan zwierząt jest istotnym elementem produkcji zwierzęcej. Obecnie na forum polskiego parlemantu oraz w mediach trwa dyskusja na ten temat. Czy branża mięsna uczestniczy w tym dyskursie w sposób właściwy? Czy konsumenci znają argumenty branży. O tej sprawie w rozmowie z PIOTREM WŁODAWCEM, prawnikiem, specjalistą od prawa żywnościowego. W zakresie hodowli zwierząt ma obecnie miejsce upodmiotowienie i humanizowanie zwierząt, co na gruncie prawa nazywa się biojurysprudencja. Czy to jest kierunek, który branża mięsna musi wziąć pod uwagę w swoich strategiach długookresowych?

Rzeczywiście taki termin został ukuty i w literaturze prawnicznej posługuje się prawnik, profesor Roman Tokarczyk. Niewątpliwie branża mięsna poza rozwojem kolejnych indeksów produktów powinna zaangażować się w monitoring przepisów prawa, które mogę negatywnie wpływać na jej funkcjonowanie. Zauważalne jest, że poszczególne mięsa konkurują o gusta konsumentów, konkurują również produkty niemięsne. Oczywistym jest, że rozwój nowych trendów żywieniowych wpływa na przepisy prawa i tego momentu branża mięsna nie może przegapić. Zachodzą zmiany w szerokorozumianych przepisach ochrony środowiska, które utrudniają rozwój gospodarstw rolnych. Produkcja zwierzęca wymaga spełnienia coraz większej ilości wymogów prawa, które z jednej strony podnoszą koszty wytworzenia jednego kilograma, a z drugiej strony u konsumentów brak jest gotowości do zapłaty za gotowy produkt ceny, która powiązana jest z kosztem jego wytworzenia. Czy pana zdaniem dobrostan zwierząt jest uregulowany w sposób właściwy, czy też trzeba coś zmienić? Może tą zmiana, jest ta nad którą ponoć pracuje ministerstwo rolnictwa. Niedawno dziennik „Puls Biznesu” opisał pomysł, jaki podobno powstał 32

4/2018 |

w ministerstwie rolnictwa, pozwalający na dopuszczenie w większym stopniu i zakresie do kontroli branży mięsnej dla działaczy organizacji prozwierzęcych i ekologicznych, mających w swoich statutach ochronę praw zwierząt. Czy pana zdaniem poszerzanie i tak już bardzo szerokiego katalogu uprawnień, jakie są w polskim prawie, jest działaniem właściwym?

Dobrostan zwierząt jest równie ważny jak bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Rolą racjonalnego ustawodawcy jest tworzenie regulacji, które w pierwszej kolejności zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe kraju, Europy, a w kolejnym kroku dobrostan. Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (OIE) definiuje dobrostan zwierząt w następujący sposób: „dobrostan osiągany jest wtedy, jeżeli zwierzę jest zdrowe, bezpieczne i dobrze odżywione, nie cierpi niewygody i ma możliwość wyrażania wrodzonych (naturalnych) zachowań oraz nie odczuwa takich niewygodnych stanów jak ból, strach, niepokój”. Proszę zwróć uwagę jak pojemna jest przedstawiona definicja. Uważam, że pojęcie dobrostanu jest nadużywane w dyskursie publicznym i traktowane jest jak świętość. Taki sposób rozumienia dobrostanu jest daleki od prawdy, ponieważ kiełbasa i schabowy nie rosną na drzewie, a konsumenci o tym zapominają. Istotnym elementem na, który powinna postawić branża jest edukacja dzieci i odpowiednie wskazanie roli zwierząt w łańcuchu żywieniowym. W drugim kwartale 2018 roku poja-

GŁOS Z BRANŻY wiły się propozycje nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt. Wnioskodawcy proponowali po pierwsze: rozszerzenie katalogu czynów uznanych za znęcanie się nad zwierzętami (w nowelizowanym art. 6 ust. 2 usunięto słowo „świadomie” przy opisie zadawanie albo dopuszczenie do zadawania bólu – rozszerzenie definicji znęcania się; jako znęcania traktowane będzie „montowanie na elementach budynków urządzeń mogących powo-

były osoby posiadające wiedzę fachową, w szczególności lekarze weterynarii, którzy na co dzień pracują na fermach, zakładach mięsnych i w naturalnym sposób są w stanie odróżnić zachowania mieszczące się w normie i odstające od normy. Jeśli te osoby będą współpdefiniowały dobrostan, to pojęcie dobrostanu nabierze wymiaru praktycznego – w przeciwnym razie stanie się karykaturą blokującą rozwój.

Uważam, że pojęcie dobrostanu jest nadużywane w dyskursie publicznym i traktowane jest jak świętość. Taki sposób rozumienia dobrostanu jest daleki od prawdy, ponieważ kiełbasa i schabowy nie rosną na drzewie, a konsumenci o tym zapominają.

dować zranienie okaleczenie ptaków, w szczególności kolców lub drutów); po drugie rozszerzenia uprawnień organizacji społecznych, które mogłyby żądać od policji czy straży gminnej zapewnienia asysty przy odbiorze zwierzęcia i umożliwienia wejścia na każdą posesję. Nie rozumiem dlaczego na koszt podatnika organizacja społeczna ma prawo wejść na teren zakładu? Do tego typu zadań, powołane są instytucje państwowe, a nie prywatne podmioty, których cele działania nie zawsze są transparentne. Zespół ekspercki Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, którego szefem był Janusz Wojciechowski, w listopadzie opublikował raport na temat dobrostanu zwierząt, który wskazał wiele uchybień, nie tylko w Polsce. Komisja Europejska już zapowiedziała zmiany w prawie tak, by ten dobrostan – szczególnie w przypadku hodowli świń – był zabezpieczony. Niewątpliwie zmiany dotkną polskich rolników oraz branżę mięsną przetwórczą. Jak Pan ocenia raport oraz czy zmiany rzeczywiście w Polsce są konieczne, jeśli tak w jakim zakresie?

Zmiany dotyczące dobrostanu zostaną wprowadzone i branża w sposób aktywny może uczestniczyć w tworzeniu regulacji prawnych. Ważnym, żeby w trakcie procesu legislacyjnego zaangażowane

Brakuje edukacji i tłumaczenia procesu poprzedzającego zakup kabanosów tzn. co się wcześniej zadziało, że ten kabanos pojawił się na półce. Edukowanie, że ubój bydła, trzody, drobiu jest naturalnym procesem tak jak chów. Czy więc o dobrostanie branża mięsna oraz hodowli zwierząt gospodarskich w sposób właściwy rozmawia z klientami?

Nie rozmawia. Branża, dostosowuje się do istniejącej rzeczywistości. Reaguje na incydenty, a to jest reaktywne. W lipcu 2018 r. firma Nestle połączyła siły z innym sześcioma firmami z branży spożywczej tworząc Globalną Koalicję na Recz Dobrostanu Zwierząt (ang. Global Coalition form Animal Welfare, GCAW). Celem koalicji jest poprawa jakości i standardów życia tych zwierząt w skali globalnej. A gdzie jest inicjatywa na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego?

Nie rozumiem dlaczego na koszt podatnika organizacja społeczna ma prawo wejść na teren zakładu? Do tego typu zadań, powołane są instytucje państwowe, a nie prywatne podmioty, których cele działania nie zawsze są transparentne

To, na co warto zwrócić uwagę, to na zjawisko deadweight, które występuje w sytuacji, w której finansowane działania zostałby w całości lub częściowo zrealizowane, nawet gdyby nie przyznano dotacji. To zjawisko odzwierciedla prawidłowości tzn. podmioty, które w profesjonalny sposób zajmują się produkcją przemysłową zwierząt – nie pozwolą sobie na to, żeby zwierzęta były w złej kondycji (chore), bo zła kondycja oznacza straty. Tu potrzeby jest zdrowy rozsądek i umiar. Może problem w ocenie i oczekiwaniach, co do standardów dobrostanu są skutkiem tego, że ludzie w miastach coraz mnie wiedzą o tym, jak wygląda produkcja rolna, w tym zwierzęca i ubolewają nad czymś, czego nie do końca rozumieją ‎ (poza oczywistym znęcaniem się nad zwierzętami)?

Choć mamy Dyrektywę Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotycząca ochrony zwierząt hodowlanych oraz Rozporządzenie Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania, to może potrzebny w Polsce jest jakiś jeden wspólny dla wszystkich kodeks dobrostanu? Takie dokumenty są w innych krajach jak np. w Wielkiej Brytanii, gdzie obowiązuje Kodeks Dobrostanu Zwierząt Gospodarskich (dokument ten został opracowany przez angielskich specjalistów z Rady Dobrostanu Zwierząt Farm Animals Welfare Council dziś to Farm Animals Welfare Committee).

Pomysł jest wart rozważenia. Uczestnicząc w tworzeniu mamy wpływ na jego treści i gwarancję, że zostanie napisany przez praktyków. Rozmawiał Jacek Strzelecki | 4/2018

GŁOS Z BRANŻY

Twarda sztuka mięsa Chiński rynek mięsa pod względem sprzedaży cechuje ogromna rozbieżność, co do jakości, formy i technik sprzedaży. Chińczycy, choć na skutek różnych afer, są wyedukowani w zakresie swoich praw konsumenckich i obowiązków producentów żywności, to mają dość liberalne podejście do przestrzegania standardów bezpieczeństwa żywności w sklepie lub też jego otoczeniu. Skrajności i kontrasty to cechy chińskiego rynku mięsnego. Przedstawiamy fotoreportaż z Pekinu i Szanghaju.

Mięso i wędliny w supermarketach i hipermarketach są zawsze dobrze wyeksponowane

Nie jest niczym nadzwyczajnym, że w markecie wisi na haku półtusza wieprzowa

Mięso drobiowe w porównaniu z wieprzowiną stanowi mniejszość

Chińczyk ma do wyboru mniejsze lub większe kawałki piersi

4/2018 |

GŁOS Z BRANŻY

Typowy rzeźnik na jednym z osiedli w centrum Szanghaju

Wołowina w koszach, wystawiona w sklepiku osiedlowym na Pudongu w Szanghaju

Chińczyków nie rażą leżące bez chłodzenia obok siebie wieprzowina oraz ryby

Sprzedaż mięsa musi mieć odpowiednią oprawę marketingową. Rośnie moda na steki wołowe

Świetnym sposobem sprzedaży mięsa jest porcjowanie

Zjazd do metra w Pekinie jest doskonałym miejscem na promocję mięsa | 4/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Mistrzowska młodzież Polska młodzież posiada ogromny potencjał. Bardzo chętnie uczy się kulinarnego fachu od najlepszych. Z ochotą również chce pokazać mistrzom w tym zawodzie jakie posiada umiejętności. Związek Polskie Mięso od lat organizuje konkursy kulinarne dla uczniów szkół gastronomicznych, które z każdym rokiem przyciągają coraz więcej uczniów jak i ekspertów, którzy chcą wesprzeć wydarzenie. Wielkim wydarzeniem w branży był I Ogólnopolski Konkurs Kulinarny o Puchar Polskiego Mięsa Drobiowego.

Konkurs rozpoczął wykład "Technologiczne aspekty produkcji i przetwórstwa drobiu w Polsce"

a nami emocjonujący konkurs, podczas którego 10 dwuosobowych drużyn młodych adeptów sztuki kulinarnej ze szkół gastronomicznych walczyło w I Ogólnopolskim Konkursie Kulinarnym o Puchar Polskiego Mięsa Drobiowego, pod patronatem najznakomitszych w tej dziedzinie – Fundacji Klub Szefów Kuchni. Pomysłodawcą oraz organizatorem konkursu był Związek Polskie Mięso. Cały projekt został sfinansowany z Funduszu Promocji Mięsa Drobiowego. „Celem wydarzenia było poinformowanie o jakości i cechach, w tym zaletach mięsa drobiowego oraz jego przetworów, a tym samym kształtowanie pozytywnego wizerunku i rozpoznawalności mięsa drobiowego, pol-

4/2018 |

skiego pochodzenia wśród uczniów szkół gastronomicznych oraz kadry nauczycielskiej” – wyjaśniła Katarzyna Oponowicz, dyrektor biura Związku Polskie Mięso. Mottem przewodnim konkursu był element kurczaka zagrodowego oraz podroby. Zgodnie z regulaminem konkursu uczestnicy musieli wykorzystać również produkty regionalne, sezonowe i przyrządzić autorskie menu, mając do dyspozycji jedynie 60 minut! Presja czasu, stres i wysokie wymagania Jury nie ułatwiały zadania uczestnikom. Dziesięć konkursowych potraw oceniało profesjonalne Jury w składzie: Jarek Walczyk, Przewodniczący Jury, Prezes Fundacji Klub Szefów Kuchni, Teo Vafidis, z pochodzenia Grek z zawodu Szef Kuchni i Ekspert Kulinarny, z pasji ambasador

Konkurs prowadzili Katarzyna Oponowicz, Dyrektor Biura Związku Polskie Mięso oraz Marcin Budynek, mistrz kulinarny

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Jurorzy w trakcie pytali uczestników co, jak i dlaczego tak robią oraz...

...bacznie przyglądali się poczynaniom uczestników

Uczestnicy skupiali całą swoją uwagę na jak najlepszym przygotowywaniu konkursowych potraw

kultury i kuchni greckiej w Polsce i osobowość telewizyjna, Giancarlo Russo, jeden z najbardziej znanych kucharzy w Polsce, Robert Sowa, kucharz, restaurator i autorytet w dziedzinie sztuki kulinarnej, a także Katarzyna Oponowicz, dyrektor Związku Polskie Mięso. Nad wydarzeniem czuwał, doświadczony w Konkursach Kulinarnych i tematyce mięsa – znakomity szef kuchni Marcin Budynek. Jury oceniało prace konkursowe w oparciu o cztery kryteria: smak oraz technika podania, dobór składników, w tym produktu regionalnego, organizacja pracy i oczywiście ocenie szczególnej podlegało użycie elementu drobiowego. Po degustacji wszystkich dań jury udało się na liczenie głosów. „Mamy coraz bardziej kreatywną i odważną

Jury testowało, oceniało dania przygotowane przez uczestników

ð | 4/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Gratulacja, dyplomy oraz nagrody zwycięzcom wręczał Witold Choiński, Prezes Zarządu Związku Polskie Mięso

ð młodzież, która świetnie potrafi wykorzy-

stać lokalne produkty, zna techniki i tworzy zaskakujące dania” – podsumował konkurs Marcin Budynek, moderator konkursu. Wydarzenie połączone było z prelekcjami na temat mięsa drobiowego, które odbyły się w kulinarnym studio Grzegorza Łapanowskiego – Food Lab studio. Prezentacje poprowadzili: dr Kamil Szaciło, dyrektor ds. Rozwoju Biznesu w SuperDrob S.A. oraz prof. UMK dr hab. Jarosław Dumanowski, który opowiedział o polskich tradycjach kulinarnych związanych z mięsem drobiowym. Dodatkowo został też przeprowadzony show kulinarny w wykonaniu szefów: Konrada Kuzyki oraz Bartosza Łukaszewicza z Akademii Kulinarnej Marcina Budynka. Na najwyższym podium stanęli Jakub Podlewski i Dominik Czeronek z Zespołu Szkół Gastronomicznych we Wrocławiu. Srebro wywalczyły Natalia Grubert i Małgorzata Kłosowska z Zespołu Szkół Gastronomiczno-Spożywczych w Olsztynie. Ostatnie miejsce na podium zostało przyznane Milenie Koprowskiej i Katarzynie Polaczyk z Zespołu Szkół i Placówek Kształcenia Zawodowego w Zielone Górze.

Pamiątkowe wspólne zdjęcie 38

4/2018 |

Zwycięzcy I Ogólnopolskiego Konkursu Kulinarnego o Puchar Polskiego Mięsa Drobiowego

Wspólne zdjęcie jurorów i ekspertów

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

Marka Polskie Mięso Tłuste, niezdrowe, naszprycowane antybiotykami i hormonami, a do tego hodowle bydła, drobiu oraz świń przyczyniają się do pogłębienia efektu cieplarnianego – to mity, które Związek Polskie Mięso chce zmienić w opinii konsumentów. W walce z antymięsną propagandą Związek przygotował nowoczesną kampanię promocyjną pod nazwą „Marka Polskie Mięso”.

ez mięsa nie da się żyć, bo mięso zawiera w sobie wiele istotnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju człowieka i życia w ogóle. Tymczasem mimo tej oczywistej wiedzy, znanej powszechnie od lat, konsumenci są bombardowani przez rozmaite środowiska i celebrytów, którzy twierdzą, że jedzenie mięsa przynosi więcej strat niż korzyści. Konsumentów dobiegają informacje, że jedzenie mięsa należy ograniczyć. Że może nie jest ono do końca zdrowe, i że może warto je zastąpić czymś innym. Że produkcja mięsa przyczynia się do globalnego ocieplenia. I że zwierzęta cierpią. Coraz więcej się słyszy o tym, że celebryci przechodzą na wegetarianizm, coraz więcej wegetariańskich barów – musi być po temu jakiś powód. Związek Polskie Mięso (ZPM) dokonał analizy publikowanych w mediach treści o mięsie. Wnioski są niepokojące. Kreowane i powielane informacje nie są osadzone w krytycznej analizie, ale we wrogiej retoryce, która ma wywołać u konsumentów antypostawę.

Kreowane i powielane informacje nie są osadzone w krytycznej analizie, ale we wrogiej retoryce, która ma wywołać u konsumentów antypostawę.

Założenie kampanie jest proste i sprowadza się do pokazania, że mięso z uwagi na swoje wartości odżywcze, to najlepszy wybór. Oczywistym jest, że przekaz musi być odpowiedni. Dlatego w komunikacji są wykorzystane rozbieżności, wynikające

GŁÓWNY CEL l Wzrost sprzedaży i konsumpcji wieprzowiny; l Utrzymanie wysokiego poziomu konsumpcji drobiu w Polsce; l Zwiększenie świadomości i wiedzy wśród konsumentów a temat walorów mięsa wieprzowego i drobiowego. CELE SZCZEGÓŁOWE l Kształtowanie pozytywnego wizerunku i rozpoznawalności polskiego mięsa; l Budowa wartości będących podstawą trwałej, poza cenowej przewagi konkurencyjnej: jakość, bezpieczeństwo, aspekty prozdrowotne i lifestylowe (w tym aspekty kulinarne), promocja mięsa jako wartościowego źródła białka, wpisującego się w nowoczesny, zdrowy styl życia i aktywność fizyczną; l Zabezpieczenie branży przed kryzysami wizerunkowymi, mogącymi negatywnie wpłynąć na poziom zaufania do polskiego mięsa.

z gustów, przyzwyczajeń i stylów życia Polaków. Dzięki postawieniu akcentu na te różnice zostanie pokazane, że niezależnie od tego, czy wolimy tradycyjny rosół czy orientalne curry, fit sałatkę z kurczakiem czy golonkę z piwem, zawsze najlepszym wyborem będzie mięso, a do tego polskiej produkcji. Ponadto istnieje potrzeba informowania konsumentów o pochodzeniu mięsa i wspierania polskich producentów w tym zakresie. Niski poziom edukacji w temacie mięsa powoduje, że społeczeństwo często wzoruje się na doświadczeniach i danych sprzed kilku, a nawet kilkunastu lat, kiedy to branża mięsna nie była na wystarczająco wysokim poziomie technologicznym. Standardy były o wiele niższe niż obecnie. Jakość mięsa również nie była wystarczająco wysoka. W wyniku powyższego społeczeństwo zaczęło negatywnie postrzegać mięso i chylić się ku wegetarianizmowi/weganizmowi, co przyczyniło się do obniżenia konsumpcji mięsa. Podjęte działanie pomogą w edukacji, podniesieniu świadomości społeczeństwa na temat branży mięsnej. Edukacja konsumenta powinna uświadomić mu na jak wysokim poziomie obecnie jest produkcja mięsa drobiowego i wieprzowego. Szeroka wiedza na temat najwyższej jakości polskiego mięsa oraz jego wpływu na zdrowie przyczyni się do wzrostu spożycia mięsa. Poza tym konsument dostanie do ręki mocne argumenty przeciwko retoryce antymięsnej. Redakcja | 4/2018

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

SIAL możliwości W dniach 21–25 października 2018 roku w Paryżu odbyły się targi żywności SIAL. Związek Polskie Mięso oraz zrzeszone w nim przedsiębiorstwa wzięły w nich udział, prezentując to, co w polskim mięsie jest najlepsze.

argi SIAL Paris Inspire Food Business to targi, które odbywają się co dwa lata w Paryżu. Obecnie jest to globalna platforma biznesowa dla branży spożywczej. To również wiodące wydarzenie na francuskim rynku żywności, oferuje krajowym i międzynarodowym przedsiębiorstwom możliwość zwiększenia swojej obecności na rynku w Unii Europejskiej jak poza nią. Na te targi przyjeżdżają producenci żywności, dystrybutorzy, importerzy, hurtownicy i detaliści, a także przedstawiciele gastronomii instytucjonalnej i gastronomicznej.

Związek Polskie Mięso oraz przedsiębiorstwa w nim zrzeszone uczestniczą w każdej edycji SIAL Paris. W tym roku stoisko zostało przygotowane w ramach konsorcjum organizacji branżowych. Hasłem przewodnim było: Meat from Poland. Traditional of natural taste. Zostało sfinansowane ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego oraz Funduszu Promocji Mięsa Wołowego. Targi SIAL Paris były wyjątkową okazją do prezentacji swoich produktów jak i zweryfikowania swojego potencjału w porównaniu z zagraniczną konkurencją.

To była również niepowtarzalna okazja do podpatrzenia trendów oraz innowacyjnych rozwiązań, jakie są stosowane w branży mięsnej. Ciekawostką jest to, że coraz częściej przedsiębiorstwa produkujące żywność, w tym te z branży mięsnej, by nie tylko utrzymać swoją pozycję rynkową, ale przede wszystkim, by poszerzyć spektrum własnej konkurencyjności, to poza ofertą nowych produktów wprowadzają świadczenie usług dla podmiotów instytucjonalnych jak i klientów detalicznych (konsumentów). Związek weźmie udział w kolejnej edycji targów w 2020 roku.

SIAL PARIS W LICZBACH l 10 hal, 250 tys. mkw; l 7 200 wystawców ze 119 krajów, 87% spoza Francji; l Rekordowa frekwencja: ponad 310 tys. profesjonalistów; l 73% odwiedzających spoza Francji (ze 194 krajów); l 650 start-upów; l 2 355 innowacyjnych rozwiązań zostało zgłoszonych do SIAL Innovation Awards; l 135 oficjalnych delegacji, w tym 26 delegacji przedstawicieli rządów; l Ponad połowa wystawców zarezerwowała już swoje miejsce na rok 2020; Kolejna edycja targów 18–20 października 2020 roku.

4/2018 |

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU

W tropieniu zwierzyny Myśliwi oraz osoby sympatyzujące z tradycją myśliwską wzięli udział w XII polowaniu branży mięsnej, którego organizatorem był Związek Polskie Mięso (ZPM), a które to odbyło się w dniach 8–11 listopada 2018 roku. Tegoroczna edycja odbyła się w Wołowie koło Wrocławia – w jednym z najlepszych miejsc łowiecki w południowo-zachodniej Polsce.

wiązek Polskie Mięso od lat pielęgnuje tradycjom polskiego łowiectwa, dlatego też każde polowanie jest dobrze przemyślane, co do miejsca jak i oprawy. Nie przypadkowo więc została wybrana ziemia wołowska koło Wrocławia, która słynie z wszelkiej urodzajności oraz pięknych krajobrazów oraz wyśmienitych terenów łowieckich. Jak zawsze polowanie zaczyna się od tropienia zwierzyny, a kończy się tradycyjną biesiadą. Biorą w nim udział myśliwi, będący jednocześnie znawcami przyrody. Nierzadko uczestniczy związani są z łowiectwem często od pokoleń. Tegoroczne polowanie znów pokazało, że nie jest to li tylko zajęcie męskie. Była również kobieta, które wcale nie ustępowała w niczym mężczyznom. W tym roku również, podobnie jak w poprzednich latach, w wydarzeniu wzięły udział osoby nie polujące, ale sympatyzujące z łowiectwem. Wspólnym dyskusjom nie było końca. Darzbór! Tegorocznymi sponsorami polowania byli: Credit Agricole, Modern Plast, Ka-Gra, Brodnickie Zakłady Żelatyny, którym Związek Polskie Mięso dziękuję za wsparcie tego wydarzenia.

O wschodzie słońca przed polowaniem odbywa się uroczysta zbiórka dla jego uczestników

Przed wejściem na łowisko wszyscy muszą zapoznać się z obowiązującymi zasadami

Dla wszystkich ten moment, kiedy przed polowaniem rytuały dopełniane są łowieckie jest bardzo emocjonujący i zapadający w pamięci

SPONSORZY:

| 4/2018

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE

Nowości legislacyjne W ostatnich trzech miesiącach w unijnym prawie pojawił się nowy urzędowy wykaz chorób zwierząt, rejestracja inicjatywy obywatelskiej „Obowiązkowe znakowanie środków spożywczych jako niewegetariańskie /wegetariańskie/ wegańskie”, czy zasad postępowania wobec osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego. Z kolei w prawie polskim weszły w życie ustawy doprecyzowujące prawa i obowiązki w ramach tzw. umów dostawy czy zasady sprzedaży żywności przez rolników oraz ogłoszone zostały teksty jednolite wielu ustaw jak np. ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt jak i rozporządzeń.

Akty prawa Unii Europejskiej, które weszły w życie od 1 września do 31 listopada 2018 r. (układ chronologiczny) Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Decyzja Rady (UE) 2018/1252 z dnia 18 września 2018 r. w sprawie podpisania, w imieniu Unii, Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Chińską Republiką Ludową w związku ze sprawą DS492 Unia Europejska – „Środki wpływające na koncesje taryfowe na niektóre wyroby z mięsa drobiowego”.

Upoważnia się do podpisania w imieniu Unii Porozumienia w formie wymiany listów między Unią Europejską a Chińską Republiką Ludową w związku ze sprawą DS492 Unia Europejska – „Środki wpływające na koncesje taryfowe na niektóre wyroby z mięsa drobiowego”, z zastrzeżeniem jego zawarcia.

http://data.europa.eu/eli/ dec/2018/1252/oj

Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/1259 z dnia 20 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 873/2012 w sprawie środków przejściowych dotyczących unijnego wykazu środków aromatyzujących i materiałów źródłowych wskazanego w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 w odniesieniu do przedłużenia ustanowionego w art. 4 okresu przejściowego dotyczącego środka aromatyzującego „koncentrat aromatu grilla (warzywny)” FL nr 21.002 (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Żywność zawierająca środek aromatyzujący „koncentrat aromatu grilla (warzywny)” (FL nr 21.002) należący do kategorii „inne środki aromatyzujące”, którą to żywność zgodnie z prawem wprowadzono do obrotu lub opatrzono etykietami przed dniem 22 kwietnia 2020 r., może być przedmiotem obrotu aż do daty jej minimalnej trwałości lub przydatności do użycia.

http://data.europa.eu/eli/ reg/2018/1259/oj

Rozporządzenie Rady (UE) 2018/1277 z dnia 18 września 2018 r. w sprawie określenia refundacji wywozowych w odniesieniu do mięsa drobiowego.

Akt określa stawki oraz kwoty refundacji.

http://data.europa.eu/eli/ reg/2018/1277/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1293 z dnia 26 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2017/2470 w odniesieniu do warunków stosowania laktitolu jako nowej żywności (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Zezwala się na stosowanie laktitolu.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1293/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1299 z dnia 26 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1484/95 w odniesieniu do ustalania cen reprezentatywnych w sektorach mięsa drobiowego i jaj oraz w odniesieniu do albumin jaj.

Rozporządzenie ustala cenę reprezentatywną dla kurczaków oraz mięsa pochodzącego z nich oraz indyków.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1299/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1301 z dnia 27 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2018/659 w sprawie warunków wprowadzania do Unii żywych koniowatych oraz nasienia, komórek jajowych i zarodków koniowatych (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Ustala się zasady wprowadzenia żywych koniowatych oraz nasienia, komórek jajowych i zarodków koniowatych.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1301/oj

4/2018 |

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Decyzja Komisji (UE) 2018/1304 z dnia 19 września 2018 r. w sprawie proponowanej inicjatywy „Eat ORIGINal! Unmask your food” (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 6054)

Rejestruje się proponowaną inicjatywę obywatelską „Eat ORIGINal! Unmask your food”.

http://data.europa.eu/eli/ dec/2018/1304/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1506 z dnia 10 października 2018 r. w sprawie nadzwyczajnych środków wspierania rynku w sektorach jaj i mięsa drobiowego we Włoszech.

Unia zapewnia częściowe finansowanie odpowiadające 50 % wydatków poniesionych przez Włochy w celu wsparcia rynku jaj wylęgowych, jaj spożywczych i mięsa drobiowego poważnie dotkniętego wystąpieniem 43 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5 i H7, które zostały wykryte i zgłoszone przez Włochy między dniem 30 kwietnia 2016 r. a dniem 28 września 2017 r.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1506/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1507 z dnia 10 października 2018 r. w sprawie nadzwyczajnych środków wspierania rynku w sektorach jaj i mięsa drobiowego w Polsce.

Unia zapewnia częściowe finansowanie odpowiadające 50 % wydatków poniesionych przez Polskę w celu wsparcia rynku jaj i mięsa drobiowego poważnie dotkniętego wystąpieniem 65 ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5, które zostały wykryte i zgłoszone przez Polskę między dniem 3 grudnia 2016 r. a dniem 16 marca 2017 r.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1507/oj

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1521 z dnia 10 października 2018 r. zmieniająca decyzję 2009/11/WE zatwierdzającą metody klasyfikacji tusz wieprzowych w Hiszpanii (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 6507).

Określone zostały metody klasyfikacji tusz wieprzowych.

http://data.europa.eu/eli/ dec_impl/2018/1521/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1543 z dnia 15 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu Pediococcus pentosaceus DSM 32291 jako dodatku paszowego w żywieniu zwierząt wszystkich gatunków (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki technologiczne” i do grupy funkcjonalnej „dodatki do kiszonki”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1543/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1550 z dnia 16 października 2018 r. dotyczące odnowienia zezwolenia na stosowanie kwasu benzoesowego jako dodatku paszowego dla prosiąt odsadzonych od maciory i tuczników oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 1730/2006 i nr 1138/2007 (posiadacz zezwolenia: DSM Nutritional Products Ltd) (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Zezwolenie na stosowanie dodatku wyszczególnionego w załączniku, należącego do kategorii „dodatki zootechniczne” i do grupy funkcjonalnej „inne dodatki zootechniczne”, odnawia się z zastrzeżeniem warunków określonych w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1550/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1559 z dnia 17 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie nalewki z kminu rzymskiego (Cuminum cyminum L.) jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Substancja wyszczególniona w załączniku, należąca do kategorii „dodatki sensoryczne” i do grupy funkcjonalnej „substancje aromatyzujące” zostaje dopuszczona jako dodatek paszowy stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1559/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1564 z dnia 17 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu dolomit-magnezyt jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt z wyjątkiem krów mlecznych i innych przeżuwaczy utrzymywanych do celów produkcji mleczarskiej, prosiąt odsadzonych od maciory i tuczników (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki technologiczne” i do grupy funkcjonalnej „środki przeciwzbrylające”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1564/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1568 z dnia 18 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu esterazy fumonizynowej wytwarzanej przez Komagataella phaffii (DSM 32159) jako dodatku paszowego dla wszystkich świń i wszystkich gatunków drobiu (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki technologiczne” i do grupy funkcjonalnej „substancje redukujące zanieczyszczenie paszy mikotoksynami”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1568/oj

ð | 4/2018

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1565 z dnia 17 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu endo-1,4-beta-mannanazy wytwarzanej przez Paenibacillus lentus (DSM 28088) jako dodatku paszowego dla kurcząt rzeźnych, kurcząt odchowywanych na kury nioski oraz podrzędnych gatunków drobiu innych niż ptaki nieśne, indyków rzeźnych, indyków utrzymywanych w celach hodowlanych, prosiąt odsadzonych od maciory, tuczników i podrzędnych gatunków świń (posiadacz zezwolenia Elanco GmbH) (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Preparat wyszczególniony w załączniku, należący do kategorii „dodatki zootechniczne” i do grupy funkcjonalnej „substancje polepszające strawność”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1565/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1566 z dnia 18 października 2018 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu endo-1,3(4)-beta-glukanazy i endo-1,4-beta-ksylanazy wytwarzanych przez Aspergillus niger (NRRL 25541) oraz alfa-amylazy wytwarzanej przez Aspergillus niger (ATCC66222) jako dodatku paszowego dla prosiąt odstawionych od maciory i podrzędnych gatunków świń (odstawionych od maciory) oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1453/2004 (posiadacz zezwolenia: Andrès Pintaluba S.A.) (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1566/oj

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1569 z dnia 18 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 1110/2011 dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu enzymatycznego endo-1,4-beta-ksylanazy wytwarzanej przez Trichoderma reesei (CBS 114044) jako dodatku paszowego dla kur niosek, gatunków podrzędnych drobiu oraz tuczników (posiadacz zezwolenia Roal Oy) (Tekst mający znaczenie dla EOG.).

Załącznik do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 1110/2011 zastępuje się tekstem znajdującym się w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

http://data.europa.eu/eli/ reg_impl/2018/1569/oj

Źródło publikacji

Akty prawa polskiego, które zostały opublikowane od 1 września do 31 listopada 2018 r. (układ chronologiczny) Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013.

Określa zasady pomocy producentom rolnym.

Dz. U. 2018, poz. 1747

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2018 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 r.

Określa wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2019 r.

Dz. U. 2018, poz. 1794

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia programu zwalczania i monitorowania choroby Aujeszkyego u świń.

Precyzuje wysokość wynagrodzenia lekarza weterynarii.

Dz. U. 2018, poz. 1805

4/2018 |

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE Rodzaj aktu prawnego

Istota regulacji

Źródło publikacji

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie upoważnienia związków hodowców lub innych podmiotów do wykonywania zadań z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt.

Ustala podmioty do wykonywania zadań z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt.

Dz. U. 2018, poz. 1833

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 października 2018 r. w sprawie stawek płatności związanych do zwierząt za 2018 r.

Ustala stawki płatności związanych do zwierząt za 2018 r.

Dz. U. 2018, poz. 1965

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 września 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Marszałek sejmu wydał tekst jednolity ustawy o ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, uwzględniający wszystkie zmiany, jakie zostały dokonane do dnia ujednolicenia.

Dz. U. 2018, poz. 1967

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 października 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo łowieckie.

Marszałek sejmu wydał tekst jednolity ustawy o ustawy Prawo łowieckie, uwzględniający wszystkie zmiany, jakie zostały dokonane do dnia ujednolicenia

Dz. U. 2018, poz. 2033

Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników.

Ustawa określa zasady tworzenia, organizacji, działalności i likwidacji spółdzielni rolników i ich związków.

Dz. U. 2018, poz. 2073

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 października 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy − Kodeks postępowania administracyjnego.

Marszałek sejmu wydał tekst jednolity ustawy o ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, uwzględniający wszystkie zmiany, jakie zostały dokonane do dnia ujednolicenia.

Dz. U. 2018, poz. 2096

Projekty aktów prawnych ważne dla branży mięsnej w Polsce Rodzaj aktu prawnego Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

Projekt ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od organizmów genetycznie zmodyfikowanych

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt

1. Projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej 2. Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności

Istota regulacji

Źródło publikacji

W ramach projektu proponuje się uregulowanie nowego typu spółki kapitałowej (prostej spółki akcyjnej - PSA)

Projektodawca: Minister Przedsiębiorczości i Technologii Projekt ustawy: https://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12311555/katalog/ 12507984#12507984

Projekt przewiduje możliwość umieszczania na artykułach rolno-spożywczych oznakowania "wolne od GMO".

Projektodawca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt ustawy: http://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12297951

Projekt zapewnia prawidłowe i jednolite stosowanie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania, w tym wprowadza art. 4 ust. 4 Rozporządzenia zezwalający na ubój religijny. Projekt jest zgodny z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 10 grudnia 2014 roku, który uznał zakaz uboju religijnego za niekonstytucyjny.

Projektodawca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt ustawy: http://legislacja.rcl. gov.pl/docs//2/12283056/12340893/ 12340894/dokument291738.pdf Uzasadnienie do projektu: http://legislacja.rcl.gov.pl/ docs//2/12283056/12340893/ 12340894/dokument291739.pdf Projekt czeka na wprowadzenie pod obrady Rady Ministrów.

Projekt reguluje zasady działania nowej inspekcji (powstałej z połączenia 5 inspekcji) w zakresie bezpieczeństwa żywności. Ponadto przewiduje dopuszczenie do kontroli sektora mięsnego (ale nie tylko) organizacji ekologicznych i prozwierzęcych. Drugi projekt określa zasady wdrożenia w życie nowej inspekcji.

Projektodawca: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi http://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12287605 http://legislacja.rcl.gov.pl/ projekt/12287608 Oba projekty trafiły do sejmu. | 4/2018

ZWIĄZEK OD KUCHNI Poniżej prezentujemy nowości produkcyjne i usługowe ostatniego kwartału. Rubryka w całości poświęcona jest fermion zrzeszonym w Związku Polskie Mięso. Za rynkowe sukcesy debiutujących produktów i usług trzymamy mocno kciuki.

Pieczone na miodzie

Kabanosy bankietowe

Święta to szczególny czas. Nagle filmy Pani Chodakowskiej tracą popularność, a jakiekolwiek „diety 1000 kalorii” odchodzą w cień. I bardzo dobrze. Dla higieny psychicznej warto zafundować sobie trochę luzu, a okazji do utraty dodatkowych kalorii będzie aż nadto. Dbając o świąteczny nastrój przekazujemy wachlarz naszych najlepszych wyrobów, przygotowanych z niezwykłą starannością o podniebienie. Na wykwintną kolację świąteczną polecamy wędliny, które zostały przygotowane według receptur pochodzących ze sprawdzonych, rodzinnych przepisów braci Dobrowolskich. Na szczególną uwagę zasługują: Schab pieczony na miodzie, Karczek pieczony na miodzie, Boczek pieczony na miodzie i Wieprzowinka pieczona na miodzie. Swój doskonały smak zawdzięczają aż 120 minutom pieczenia na wolnym ogniu, najlepszym kawałkom świeżego mięsa wieprzowego i słodkiej glazurze, która powstaje dzięki temu, że przed włożeniem do pieca na każdy kawałek mięsa nakładamy cieniutką warstwę naturalnego miodu wielokwiatowego. To nie wszystko. Produkty pieczone na miodzie zaskakują także tym, że jako jedyne na rynku mogą być serwowane również na ciepło. Przepis jest bardzo szybki. Trzeba tylko nagrzać piec konwekcyjny do 180oC, włączyć funkcje pary na 30%, a po 30 minutach otrzyma się produkt w zupełnie nowej, zaskakującej odsłonie. Mając nadzieję, że moc wyjątkowego smaku wędlin pieczonych na miodzie pomoże poczuć magię świąt, a produkty będą się kojarzyć z samymi najlepszymi chwilami, składamy Państwu najlepsze życzenia. Wesołych Świąt. Dobrowolscy Sp. z o.o.

Kabanosy bankietowe to pyszna propozycja od firmy JBB Bałdyga. Wykonane z najwyższej jakości mięsa wieprzowego oraz wieprzowo-drobiowego, doprawione skrupulatnie dobraną mieszanką przypraw, przypadną do gustu wszystkim fanom mięsnych przekąsek. Produkty dostępne są w kilku smakach: wieprzowym, bekonowym oraz drobiowym z dodatkiem wieprzowiny. Wszystkie sprawdzą się świetnie na różne okazje – poranne śniadanie, popołudniową przekąskę lub na imprezę do koreczków, dipów i sałatek. W zależności od potrzeb produkty dostępne są w dwóch wariantach wagowych: małych, poręcznych opakowaniach ok. 240 g oraz w większych paczkach, ok.0.5-0.6 kg. Skosztuj kabanosów bankietowych firmy JBB Bałdyga, a także innych z ponad 200 różnych produktów i przekonaj się o ich jakości i pysznym smaku. Więcej informacji na stronie www.jbb.pl.

Wędzonki z natury Nowa seria wyrobów Pamso z natury to autentyczny powrót do smakowej przeszłości, w najlepszym współczesnym wydaniu. Firma przygotowała serię naturalnych wędzonek z najwyższej jakości mięsa, bez dodatku wzmacniaczy smaku, fosforanów i konserwantów. Produkty z natury nie zawierają substancji konserwującej E-250 (azotynu sodu). Są jednak wybarwione i różowe z uwagi na użyte w procesie produkcyjnym pozytywne szczepy bakterii, które wykorzystują naturalne składniki mięsa do tworzenia różowej barwy. Ponieważ wykorzystujemy naturalną pracę bakterii – może zdarzyć się różne nasilenie barwy różowej w przekroju wyrobu. Proces wędzenia, przeprowadzany jest na bazie drewna bukowo-olchowego wpływa na tworzenie aromatów smakowo-zapachowych. Czym dłuższe ,,dojrzewanie” w komorze wędzarniczej, tym bardziej wyraźny bukiet smakowy. Podczas krojenia produktu może wydobywać się naturalny ,,sok mięsny”, ze

4/2018 |

względu na brak dodatków żelujących typu karagen lub skrobia. Dlatego produkt ma naturalną konsystencję gotowanego mięsa oraz charakterystyczne rozwarstwienie włókien. Nie zawiera dodatków stabilizujących – wielofosforanów. Nie zawiera dodatku glutaminianu sodu. Produkt ma wysoką zawartość białka i niską kaloryczność. Wydłużenie terminu przydatności jest możliwe dzięki pakowaniu w atmosferze gazów obojętnych – azot i dwutlenek węgla i wyeliminowaniu tlenu w opakowaniu. Bez niego procesy życiowe mikroorganizmów zdecydowanie zwalniają. Schab z natury wyróżnia się głębokim aromatem, zawiera niewielkie ilości tłuszczu i jest cudownie soczysty. Powoli dojrzewał otulony zapachem bukowo-olchowego drewna użytego do wędzenia. Następnie został poddany delikatnemu podsuszaniu aby wydobyć z niego pełen bukiet smaków. Udekorowany świeżą sałatą i pomidorem podany na chrupiącym chlebie ucieszy oko i podniebienie.

INNE SPOJRZENIE NA PRZEDSIĘBIORSTWO

Bankowość Korporacyjna

Wrocław

Poznań

Gdańsk

Kraków

Warszawa

ul. Legnicka 51-53 54-203 Wrocław tel. +48 71 349 64 87

Al. Solidarności 46 61-696 Poznań tel. +48 61 295 95 22

ul. Grunwaldzka 409 80-309 Gdańsk tel. +48 58 340 39 21

ul. Św. Tomasza 34 31-027 Kraków tel. +48 519 019 431

ul. Żwirki i Wigury 18a 02-092 Warszawa tel. +48 22 573 17 77

www.credit-agricole.pl

801 70 65 50 koszt wg stawki operatora Credit Agricole Bank Polska S.A.