G IDMA .BE/P EDIA M 1 P 2 M r. N .STA G 7 WWW GAN JAAR
Editie master journalistiek KU Leuven Campus Antwerpen
INHOUDSTAFEL 2
Voorwoord
3
Oog in oog met de dood
4
Spoorlopers opgespoord
6
Waar een wil is, is een weg
8
Politeke plannen gefileerd
10
nel, sneller, snelst: daar S zijn de fietskoeriers
12
Veilig naar school
14
Fietsschool Antwerpen wringt zich in bochten
15
“ Het verkeer in Antwerpen: geen eenvoudig verhaal”
16
Hip & veilig door de stad
COLOFON WERKTEN MEE AAN DIT TIJDSCHRIFT: Awa-Alice Ba, Willem Clysters, Maarten De Beul, Hendrikje Joossens, Lisa Kleisz, Leen Reynaerts, Bjorn van Bergen, Hannah Van Nieuwenborgh, Eline Van Wynsberghe, Emma Verhoeven, Katrien Verhoeven
VOORWOORD Veiligheid in en rond de stad blijft eeuwig actueel. In dit magazine kaarten we een aantal heikele thema’s aan, zoals spoorlopen, leren rijden met een beperking, veilig leren fietsen voor nieuwkomers. En wat te denken over roekeloze straatracers en fietskoeriers? Hoe gaat de overheid hiermee om? Een week lang verdiepten elf journalisten in spe zich in de problematiek van de verkeersveiligheid in en rond Antwerpen. Mobiliteitsplannen, zones 30, trajectcontroles, fietsstraten, de overheden slaan je ermee om de oren. Antwerpen komt zelfs met rode-loperstraten voor fietsers op de proppen. We probeerden in eerste instantie om het aantal kilometer fietsstraten te weten te komen, maar we kregen te horen dat we dat zelf op Google Maps konden berekenen. Gelukkig focussen wij ons in dit nummer op andere soorten veiligheid. De overheid neemt allerhande initiatieven om de schoolomgeving veiliger te maken. Maar hoe ervaren de scholieren zelf de bijna 500 (vijfhonderd!) bussen die dagelijks hun school voorbij denderen? Wordt de schoolomgeving écht veiliger door een of ander plan van de overheid? Neen dus, het zijn de directies die beslissen of zij al dan niet extra maatregelen nemen. Ook de trein is niet altijd veilig. Onze reporters trokken naar een preventiesessie van Infrabel in Hasselt waar scholieren bewust worden gemaakt van de gevaren van spoorlopen. Maar het effect is, volgens onze getuigen, beperkt. En wat te denken van de roekeloze fietskoeriers die hun etenswaren aan de man/vrouw moeten brengen met hun beide ogen op de klok van de smartphone om de bonus op te strijken? Ook hier past de overheid: zaken zijn zaken, zo redeneert zij. De overheid neemt natuurlijk wel initiatieven, hoewel ze niet altijd even duidelijk zijn. Hoe zit het met het behalen van een rijbewijs voor mensen met een beperking? Mag je met epilepsie of diabetes achter het stuur kruipen? Of moet je dat zelf melden? De wetgeving is misschien wel eenduidig, maar de verantwoordelijkheid wordt afgeschoven op de mensen zelf. Helemaal onmachtig staat de overheid wanneer de burger de bestaande wetgeving bewust negeert. Het slachtoffer van een race-ongeval op de snelweg, waarbij twee van zijn vrienden omkwamen, vertelt hoe deze tragische gebeurtenis zijn leven ingrijpend veranderd heeft.
GASTHOOFDREDACTEUR: Wilfried Vanden Bossche
Antwerpen is een wereldstad, dat weten we, maar wat denken Antwerpse jongeren zelf van lokale politieke voorstellen over verkeersveiligheid? De verkiezingen komen er aan, en de goede voornemens van de politiek liggen voor het rapen. Onze reporters zochten het uit en de kabinetchef van de schepen van mobiliteit probeert een antwoord te formuleren op hun commentaren. Veel leesplezier.
EINDREDACTIE: Roel Coesemans
Wilfried Vanden Bossche Gasthoofdredacteur
LAY-OUT: IO - Els De Pauw COVER: Christophe Ost VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Fried Aernouts, De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen
P. 2
Deze uitgave kwam tot stand met de steun van:
Oog in oog met de dood Tekst: Lisa Kleisz en Katrien Verhoeven | Foto: Katrien Verhoeven
Amper twee jaar geleden gebeurde het, en toch praat Emre* (24) vandaag openhartig over de nacht die zijn leven voorgoed veranderde. “Het was een gezellige avond en we wilden een stapje in de wereld zetten.” Een van zijn beste vrienden, Guillaume* (23), mocht die avond een testrit maken met een sportwagen. Samen met Milas* (22) en Lorenzo* (24) vertrokken de vier boezemvrienden naar Antwerpen. Met twee auto’s reden ze op de snelweg: de testauto en de auto van Milas. Emre zat bij Lorenzo, Guillaume bij Milas. Bij het buitenrijden van een tunnel liep het mis. “Het was enorm slecht weer en we reden praktisch naast elkaar. Ofwel heeft onze wagen die van hen geraakt, ofwel de andere wagen ons.” Een pijnlijke balans volgde: twee doden en één gewonde. Milas en Guillaume overleefden de klap niet. Emre was gewond aan zijn hand en Lorenzo had niets.
Jammer. Zonde. Een verlies “Of ik een schuldgevoel heb? Neen, nooit. Elke dag waren we er voor elkaar. Ik heb hun het maximum aan vriendschap gegeven en zij gaven mij ook zoveel terug.” Hij wil de schuld niet op één enkele persoon schuiven. “Ofwel is iedereen schuldig, ofwel niemand. We hebben die avond allemaal samen beslist om met de auto te gaan rijden.” Emre heeft het wel over een grote leegte die in zijn hart schuilt: “Mis ik die jongens? Elke dag. Een dag niet met hen gespendeerd, is een dag verloren. Het waren twee prachtgasten en ze zijn onvervangbaar. Wanneer ik later kinderen heb, zal ik hen ook vertellen dat ze mijn beste vrienden waren en dat ik hen ben kwijtgeraakt. Het was een dure les.”
Nooit meer de oude Het ongeval heeft veel veranderd in Emre’s leven. “Van jongs af aan waren Milas en ik twee handen op één buik. Ik was kind aan huis bij zijn familie en hij ook bij die van mij.” Met droefheid in zijn stem vertelt hij dat dat contact ondertussen is verbroken. Ook de kalmte die Emre vroeger zo typeerde, is sinds het ongeval verminderd. “Voordat ik ga slapen, begint de onrust binnen te sijpelen. Ik geraak moeilijk in slaap en lig vaak nog uren wakker in bed.”
geen moeite voor school, het interesseerde mij ook niet. We leefden van dag tot dag.” Hij is er zelfs van overtuigd dat hij zijn bacheloropleiding nooit zou hebben afgemaakt als het ongeval niet had plaatsgevonden. “Onze vriendengroep is ook hechter geworden. We proberen zoveel mogelijk samen te zijn, want het kan ieder moment gedaan zijn. Of het nu komt door een eigen fout of door iets van buitenaf.”
Gouden raad
Voor de buitenwereld werd duidelijk dat Emre heeft een duidelijke boodschap Emre niet meer de oude was: “Mijn ou- voor (jonge) bestuurders: “Denk aan de ders merkten dat ik de laatste tijd steeds consequenties van de dingen die je doet. emotioneler begon te reageren op be- Als het regent, wees dan voorzichtig op paalde situaties. Ze besloten dat het een de weg. Hou overal en altijd rekening met goed idee was om een psycholoog in te de verkeerssituatie.” Ook aan ouders schakelen.” Wanneer er bijvoorbeeld ie- van jonge bestuurders wil hij iets kwijt: mand tegen Emre zegt dat het beter is “Blijf je kinderen inprenten dat ze kunom iets zus of zo te doen, geeft hij – veel nen sterven achter het stuur. Een auto is sneller en destructiever dan vroeger – geen veilig vervoers middel. Uiteindelijk antwoorden als ‘na alles wat ik heb mee- is het nog altijd een blik ijzer dat tegen gemaakt, moet jij mij hier niet vertellen 120 à 130 kilometer per uur over het aswat ik wel of niet mag doen’. Zo was hij falt scheurt. Als zoiets plots tot stilstand voor het ongeval niet. komt, is het gedaan met spelen. Het kan allemaal heel leuk zijn, maar het kan ook heel verkeerd aflopen.”
Emre 2.0
Maar het ongeval bracht ook goede *De namen werden aangepast om de anonimidingen met zich mee. “Na het onge- teit van de betrokkenen te garanderen. val zei er iets in mij dat het tijd was om volwassen te worden. Voordien deed ik
P. 3
Spoorlopers opgespoord JONGEREN OVER HUN (VIRTUELE) ERVARING MET SPOORLOPEN Tekst: Maarten De Beul en Lisa Kleisz | Foto’s: Maarten De Beul
“Door personen langs het spoor heeft de trein zo’n twintig minuten vertraging”, weerklinkt dagelijks op het perron. Spoorlopers zorgen niet alleen voor frustratie bij pendelaars, ze zijn volgens Infrabel ook goed voor zes uren vertraging per dag. 2017 was een recordjaar met 807 meldingen. Toch kan de NMBS niet altijd op tijd ingrijpen, want vorig jaar lieten zeven spoorlopers het leven. Infrabel werkte daarom een nieuwe sensibiliseringscampagne uit: The Floor.
Vorige zomer lanceerde Infrabel op verschillende festivals The Box: een virtual reality-simulatie om jongeren de gevaren van spoorlopen te laten inzien. Dat concept breidt Infrabel nu uit naar The Floor. Door een trillende vloer toe te voegen aan de simulatie zit de kijker nog dichter in het verhaal van het hoofdpersonage Theo. In de 360°-kortfilm steekt hij samen met zijn hond onoplettend een spoorweg over, waardoor hij in de laatste seconden door een trein gegrepen wordt. Yosra Gmati Trabelsi stond namens Infrabel gedurende twee dagen als begeleidster op de Hasseltse humaniora Kindsheid Jesu. “Vooral de reacties over de hond vielen mij op. Ik heb hier al verschillende keren gehoord: ‘Oh nee, die hond is ook dood!’. Persoonlijk vind ik die rol van de hond een slimme zet. Door de situatie herkenbaar en gevoeliger te maken worden jongeren zich hopelijk meer bewust van de problematiek.”
P. 4
Ook Laura Mirella Jamart begeleidde de sensibiliseringscampagne. “De reacties achteraf zijn verdeeld. In de eerste graad zagen we hier en daar een traantje, de oudere leerlingen doen er vaak wat stoerder over. Sommigen zien het als een kermisattractie, maar voor enkele jongeren komt het verhaal van Theo harder binnen. Gisteren was hier
een jongen wiens vader in coma lag door een ongeval met een trein.”
Omweg of overweg? Wanneer de leerlingen achteraf gevraagd wordt of ze wel eens aan spoorlopen doen, schudt de meerderheid het hoofd. Enkele meisjes uit het vijfde middelbaar vertellen dat ze dat nooit zouden durven, een groepje jongens beweert dan weer dat ze ‘100% brave gasten’ zijn. Behalve één van hen. Ietwat aarzelend vertelt Toon Aerts (16) dat hij soms over de sporen loopt en fietst. “Ik woon vlak aan de spoorweg, maar er komt amper een trein voorbij. Ik steek dan persoonlijk liever de sporen over dan een halve kilometer te moeten omfietsen. Zelfs mijn papa doet dat geregeld.” De 17-jarige Mathijs Keunen fietst enkel over de sporen bij een overweg, soms zelfs wanneer die net gesloten is. “Als je snel ergens moet zijn, fiets ik er gauw voorbij. En soms speelt er ook een vorm van groepsdruk mee. Als de rest van de groep het doet, ben ik ook gemakkelijk geneigd om vlug mee over te steken.” Mathijs weet niet helemaal of de campagne van Infrabel het gewenste effect zal hebben. “Toen we hier vanmorgen aankwamen, wisten we eigenlijk van niets. Misschien moeten
DE ‘GEMIDDELDE’ SPOORLOPER Spoorlopen omvat veel meer dan de meeste mensen denken. Een gesloten overweg negeren of een voorwerp van het spoor rapen, is ook strafbaar. Bovendien gaat het ‘voor de kick’-argument maar op voor een klein aantal spoorlopers. Het clichébeeld van de spoorlopende hangjongere klopt volgens Infrabel dan ook niet. “Hoewel we tijdens de schoolvakanties extra alert zijn, blijft de gemiddelde spoorloper een pendelende man tussen de 18 en 34 jaar die dichtbij de spoorwegen woont en dagelijks een shortcut neemt naar het perron”, zegt woordvoerder Frédéric Petit.
we hier straks eens een gesprek over hebben in de klas…” Opvallend: heel weinig meisjes durfden toe te geven dat ze wel eens spoorlopen. Liesl Mertens (18) is de uitzondering. “Nu doe ik het niet meer en zeker niet bij de school, maar als kind deed ik het geregeld. Wij wonen aan het spoor en mijn oudere broers namen me vaak mee om te spelen langs de spoorlijn. We gooiden dan soms steentjes op de sporen. Dat zou ik nu nooit meer doen.”
Hotspot van Limburg De Hasseltse scholengroep bevindt zich vlakbij het station Kiewit, volgens Infrabel de enige hotspot voor spoorlopers in Limburg. “Van de 1800 leerlingen komen er dagelijks 500 met de trein naar school”, zegt Tom Cox, directeur van de middenschool. “Ook de meeste leerlingen van het internaat komen met de trein.” Wannes De Neve (17) is één van hen. Hij woont in Leuven, maar verblijft tijdens de week in Hasselt. “Ik kom meestal aan met een koffer en dan durf ik de sporen niet over te steken. Als ik niets bij me heb, doe ik het wel, op voorwaarde dat ik helemaal alleen ben. Soms is er controle van spoorweg politie of enkele leerkrachten. Dan ga je
Voornaamste redenen voor spoorlopen: Kortere weg Verzamelplaats
Plaats om te wandelen
Risico opzoeken Verloren voorwerpen op het spoor
Angst om tunnel te gebrui ken
Herdenkingsplaats
beter via de trap. De school is daar ook heel streng in”, vertelt Wannes. “Toch besef ik heel goed dat spoorlopen gevaarlijk kan zijn. Als ik de trein nog maar in de verte zie, ga ik ook sowieso via de loopbrug. Maar ik kan niet beloven dat ik het nooit meer ga doen.”
HOTSPOTS Bepaalde plekken in België staa n bekend om hun spoorlopers, de zogenaamde hotspots. In totaal telt het Belgische spoorwegnet er 53. Op die plekken zet Infrabel extr a in op beveiliging en maatregelen om het probleem een halt toe te roepen. “Sensibiliseringsacties voo r jong en oud, het plaatsen van afslu itingen, verbodsborden, camerabewaking en struikelmatten. We willen het grote publiek bewust maken van de gevaren”, zegt Infra bel-woordvoerder Frédéric Petit. Hotspots spoorlopen per provincie
:
8
6 4 13
4
1 P. 5
Waar een wil is, is een weg Extra uitdagingen bij het autorijden Tekst: Awa-Alice Ba, Katrien Verhoeven & Eline Van Wynsberghe | Foto’s: Awa-Alice Ba en Katrien Verhoeven
Op je achttien je rijbewijs behalen: voor velen is het een evidentie. Maar wat gebeurt er als je een rijbewijs probeert te behalen met een beperking of ziekte?
Wat is een idsattest? the rijgeschik
han moet je lic le a h e b te ewijs ensen Om een rijb aam zijn. M w k e b l a ta n e melijk en m sieke beziekte of fy e ch is n ro idsattest met een ch rijgeschikthe n e e n e b b e f perking h huisdokter o rijg je bij de k st e tt a t a rnodig. D theid en Voe or Rijgeschik vo m u tr n e te C rk bij het an een bepe Het attest k . g in ss a p n d a tuiga ok an ere en, maar o b b e h r u u geldigheidsd is strafbaar ogelijk. Het m n zij n e voorwaard lijke handieen lichame t e m n e n o nder voor pers m te rijden zo o te k e zi e isch zo’n cap of chron je niet over ls A . st e tt sa id n bij een rijgeschikthe akt betrokke ra je n e t ik attest besch schadeverekering de rz ve e d n a ongeval, k geisen. goeding teru ,
isartsen pspraktijk hu rsitaire groe
Bron: Unive KU Leuven
P. 6
“Rijden met een te lage bloedsuikerspiegel is erg lastig” Melanie Caeyers (19) heeft al zestien jaar diabetes en haalde vorig jaar haar rijbewijs. “Rijden met diabetes zorgt er wel voor dat ik een aantal voorzorgen moet nemen, want autorijden met een te lage bloedsuikerspiegel is erg lastig. Ik moet me dan veilig aan de kant kunnen zetten en dat gaat niet zomaar overal. Bij een hypo, een te lage bloedsuikerwaarde, voelen mijn benen slap aan. Met zo’n benen de pedalen van een auto bedienen, geeft een heel vies gevoel.” Voor Melanie de auto instapt, controleert ze dan ook altijd haar bloedsuikergehalte. Als dat te hoog of te laag is, kruipt ze niet achter het stuur. “Ik heb ook altijd iets bij de hand met snelle suikers: cola of druivensuiker. Als ik dan niet meteen langs de kant van de weg kan gaan staan, kan ik toch al mijn bloedsuiker doen stijgen.” “Het zou rechtvaardiger zijn, mocht de hele bevolking om de vijf jaar gecontroleerd worden. Op dit moment kan een persoon simpelweg om de tien jaar bij de gemeente zijn rijbewijs verlengen.”
“Ik rem wel degelijk met mijn voeten” Maarten Claes (24) is met zijn één meter kleiner dan de gemiddelde mannen van zijn leeftijd. “Ik wou mijn rijbewijs zo snel mogelijk, maar door het vele papierwerk is het mij pas op mijn negentiende gelukt”, legt hij uit. “Eerst moest ik een vragenlijst invullen en tien uur rijles volgen om te bewijzen dat ik rijgeschikt was. Tijdens mijn rijlessen kon ik rekenen op een aangepaste wagen via het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, maar die liet op zich wachten, want de vorige leerling had de aangepaste auto perte totale gereden.” “Velen denken dat mijn rem en gas bij mijn arm staan, maar ik rem wel degelijk met mijn voeten. Mijn pedalen zijn verlengd. Verder kan ik mijn stoel automatisch verhogen en heb ik een kussen achter mijn rug om genoeg naar voor te zitten.” Maarten vindt het vele papierwerk wel frustrerend. “Die bureaucratie zou voor personen met een handicap veel sneller en efficiënter mogen verlopen.”
“Mijn angst om te rijden hangt samen met mijn autisme” Bij Lorena Torres Gonzalez (24) werd een aantal jaar geleden Autismespectrum Stoornis (ASS) vastgesteld. Tijdens haar eerste rijlessen besefte Lorena al snel dat ze helemaal nog niet klaar was voor het autorijden. “De eerste keer dat ik achter het stuur zat, ben ik in huilen uitgebarsten. Het leek alsof ik niet genoeg controle had over de auto.” Intussen beschouwt ze ASS als een onderdeel van haar karakter. “Mijn angst om met de auto te rijden en in het algemeen de schrik voor nieuwe dingen hangt samen met mijn ASS. Ook de eerste keer dat ik de tram nam, was al een hele overwinning voor mij “, vertelt Lorena. “Ik kijk vaak naar details waar anderen geen aandacht voor hebben. Omgekeerd let ik dan weer niet op de belangrijke zaken. Als bestuurder moet je natuurlijk alles gezien hebben. Ik geloof wel dat ik dat allemaal kan leren, maar ik denk dat het in mijn geval wel nog een hele tijd gaat duren.”
“Ik weet dat veel mensen een epilepsieaanval niet melden” “Eerst dachten mijn ouders dat het een erge migraineaanval was, maar toen ik ook mijn bewustzijn verloor, zijn we naar een neuroloog gesneld”, zegt Laurine Dilissen. Toen viel de diagnose van epilepsie. “Ik krijg nu aangepaste medicatie, waardoor ik geen last heb van mijn ziekte.” Op haar achttiende deed Laurien voor de eerste keer haar praktisch rijexamen. Ze had echter nog twee andere pogingen nodig om te slagen in haar opzet. “Dat ik mijn rijexamen drie keer heb moeten doen, ligt niet aan mijn ziekte, enkel aan mijn rijstijl”, lacht ze. “Op mijn rijbewijs staat niet aangegeven dat ik lijd aan epilepsie. Wel ga ik elk jaar op controle bij mijn neuroloog. Als ik morgen een aanval zou krijgen, verwacht de dokter dat ik dat meld en krijg ik een rijverbod. Ik weet dat veel mensen een aanval niet melden, het is dan ook niet verplicht bij wet. Ik ken mijn lichaam goed en voel een aanval aankomen. Ik zou dus nooit achter het stuur kruipen als ik voel dat het niet goed zit.” P. 7
Politieke plannen gefileerd Wat verkiezen jongeren? Door Leen Reynaerts & Hannah Van Nieuwenborgh | Foto’s: Leen Reynaerts
Waar maken Antwerpse jongeren zich zorgen over in het verkeer? Wat mag er volgens hen veranderen? Wij zochten de opvallendste voorstellen van de politieke partijen en gingen daarmee de straat op. Een eigen tram- en busmaatschappij voor Antwerpen? Een fietsersbrug over de Schelde? Dit vinden jongeren ervan.
• Een grote r aanbod va n het openb vervoer aar
Maksim Stojanac (20) Ik vind het fietsverkeer hier heel gevaarlijk. Er zijn veel roekeloze fietsers. Auto’s rijden ook veel te snel. Te voet is het niet altijd veiliger: stoplichten blijven veel te lang rood, en als ze dan groen worden, springen ze onmiddellijk weer op rood. Mensen proberen dan nog snel over te steken en dat is natuurlijk gevaarlijk. Vrachtwagens zijn volgens mij de grootste oorzaak van files. Venstertijden voor vrachtverkeer, waarbij vrachtwagens enkel op bepaalde tijdstippen de stad in mogen, lijkt mij dus een goed idee.
• Meer ‘vie
rkant groen ’-kruispunte n • Zone 30 in woonwijk en en strate zonder fietsp n ad
oersmaatopenbare verv • Een eigen pen er tw An Stad schappij voor vracht erheffing voor en over • Een kilomet bepaalde uren wagens tijdens che bestelwagens tris laden naar elek ispunten ant groen’-kru • Meer ‘vierk om fietsvan lokfietsen • Het invoeren te gaan diefstal tegen
• Internatio naal bussta tion m dienst naar het stadscen et shuttletrum
• Meer ‘vierkant groen’-kruispunten • Meer nadruk op deelauto’s • Enkel nog gescheiden fietspaden • Commissies fietsveiligheid
Sophie Jadoul (21)
P. 8
Er moet meer worden ingezet op openbaar vervoer. Politici zijn tegen de files, maar ze doen te weinig voor het openbaar vervoer. Betere fietspaden vind ik ook heel belangrijk. Antwerpen is voor fietsers veel te onveilig. Alle fietsers moeten op een kruispunt gelijktijdig groen krijgen. Het zogenaamde vierkant groen, waar fietsers groen licht krijgen voor de rest van het verkeer, vind ik een goed initiatief. De wegen liggen er vaak slecht bij en de tramsporen zijn voor fietsers vaak gevaarlijk. Ik ben zo zelf ook al gevallen, met een tram achter mij. Redelijk gevaarlijk allemaal.
Laila Nori (24) Met de fiets naar de campus komen vind ik te gevaarlijk, omdat er geen goed fietspad van Antwerpen Zuid tot de Groenplaats is. Ik moet sowieso langs de Nationalestraat naast de tram, bus of auto’s rijden en dat zie ik niet zitten. Dus ik ga soms te voet als ik geen tram heb. Als er een goed fietspad was, zou ik zeker met de fiets komen. Een rijbewijs heb ik niet. Dat is deels een bewuste keuze: ik woon in Antwerpen, op een plaats waar er veel openbaar vervoer is, dus een auto heb ik voorlopig niet nodig.
Tommy Lee (21) Ayamoddin Yamauddin (26) Meer openbaar vervoer zou Antwerpen vooruithelpen. Mensen kunnen hun auto bijvoorbeeld aan de rand van de stad parkeren en overstappen op de bus of de tram. Nu zijn er te veel auto’s – elke dag sta ik wel in de file. Dat komt ook door de vele verkeerswerken. Daardoor staat de hele Ring vast. Met venstertijden voor vrachtwagens zou ik geen probleem hebben, maar wel met het vervangen van de vrachtwagens door elektrische bestelwagens aan de rand van de stad. Als bloemenhandelaar is dat voor mij praktisch niet haalbaar. Als ik dan op de markt wil staan, is dat dubbel zoveel werk met het overladen.
• Een
Schelde fietsersbrug over de
en’-kruispunten • Meer ‘vierkant gro n de Antwerpse • Zone 30 in 95% va wegen Oosterweel • Het bouwen van de verbinding
Meer trams en bussen zijn altijd welkom. Ik woon in Zwijndrecht en trams die ‘s nachts rijden, zouden handig zijn wanneer ik ga feesten in Antwerpen. Maar dat idee moet goed worden uitgewerkt, zodat alles niet vastloopt met vertragingen. Ik ben een voorstander van een internationaal busstation net buiten Antwerpen, met een shuttledienst naar het stadscentrum. Ik probeer twee keer per jaar op reis te gaan naar het buitenland. Met de bus is het vaak goedkoper, zeker als er een goede verbinding is. Als er een lijn Antwerpen – Berlijn zou bestaan, is de keuze voor mij snel gemaakt.
• Een circu latiepla een autovrije n met onder meer zone van de Schelde tot de Oper a • Nieuwe tr am- en trei nverbinding naar buiten en districten en rand gemeenten • Via fietsa ssen en fiet scorridors moeten alle districten op 20 minuten fietsen van het centrum liggen • Venstertij den voor vr achtverkeer
der meer ieplan met on Kaaien • Een circulat en zone tuss de een autoluwe en de Leien ispunten ant groen’-kru • Meer ‘vierk le straten 30 worden al • In de zones fietsstraten ndingen - en treinverbi • Meer tram
• Trams worden in de oude binnenstad vervangen door kleine, wendbare elektrische busjes • Lagere parkeertarie ven en meer bovengrondse parkeerpl aatsen • Meer taxi’s en busse
n • Meer en betere verkee rslessen op school
Megan Mason (19) Laurens Boyen (23) Ik neem elke dag de bus vanuit Edegem. Elke dag gebeuren er wel bijnaongelukken met fietsers. Veel buschauffeurs halen gevaarlijke manoeuvres uit, al verschilt dat van chauffeur tot chauffeur. Sommigen rijden heel erg veilig, maar er zitten soms ook echte cowboys achter het stuur. De Lijn zou daar in haar rijopleiding beter meer aandacht aan besteden.
In Antwerpen ga ik veel liever te voet. Op de bus moet ik wachten en de fiets vind ik absoluut niet interessant. Het is niet veilig: je moet tussen de auto’s door fietsen, want er zijn geen fietspaden. Het voorstel om meer fietspaden aan te leggen vind ik goed, maar ik vraag me af of dat haalbaar is. De straten zijn vrij smal en het is waarschijnlijk lastig om daar nog een fietspad aan te leggen. Voorts vind ik dat de lage emissiezone mag worden afgeschaft. Het zal wel iets opleveren voor het milieu, maar ik vind dat eigenlijk geldklopperij.
P. 9
Snel, sneller, snelst: daar zijn de fietskoeriers! Tekst: Emma Verhoeven & Willem Clysters | Foto’s: Willem Clysters
Bezorgservices als Deliveroo, Uber Eats of Takeaway.com bezorgen je zelfs op de meest regenachtige avonden om ter snelst een lekkere maaltijd. De jongens – want het is een overwegend mannelijk wereldje – schakelen steeds een versnelling hoger om je bestelling op tijd af te leveren. Maar veiligheid mag niet onderdoen voor tijdsdruk.
Race tegen de klok Elke koerierdienst heeft zijn eigen manier om het eten binnen de 30 minuten te leveren. Zo worden de fietskoeriers van Deliveroo en Uber Eats betaald per afgeleverde bestelling. Voor ongeveer vijf euro per bestelling steken de koeriers een tandje bij. Iedereen wil minstens twee bestellingen per uur halen. Geen probleem volgens Tom* (19), die al anderhalf jaar koerier is bij Deliveroo. De vakbond denkt daar anders over. “Twee bestellingen per uur is echt niet haalbaar”, zegt Steven Steyaert van het ABVV. Volgens hem is het geen wonder dat koeriers dan roekelozer gaan rijden. “Koeriers moeten al het onderste uit de kan halen om aan een deftig loon te geraken. Daardoor gaan ze zeker sneller overtredingen maken.”
P. 10
Bij Takeaway.com worden koeriers niet per bestelling betaald, maar krijgen ze een vast uurloon. Het bedrijf verwacht wel dat de koeriers op hun elektrische fiets een gemiddelde snelheid van tien kilometer per uur aanhouden, zodat het loonsysteem niet wordt misbruikt. Zitten ze daar eens onder, dan komen ze weg met een verwittiging. Als ze te vaak onder die snelheid zitten, worden ze ontslagen.
Eigen fietsmateriaal en extra’s Ook qua fietsmateriaal zijn er grote verschillen tussen de koerierdiensten. Bij Deliveroo is er in een korte periode veel veranderd. Tom getuigt: “Toen ik net begon, kreeg je nog alles gratis: een jas, een zak en een gsm-houder. Nu is dat helemaal anders.” Sinds februari worden Deliveroo-koeriers namelijk verplicht om als zelfstandige te werken, wat inhoudt dat al het materiaal en de veiligheidsmaatregelen voor hun eigen rekening zijn. Steyaert van het ABVV voegt toe: “In november 2017 hebben we nog met Deliveroo samengezeten. We kwamen tot de conclusie dat een fietshelm en fietslichten noodzakelijk zijn voor de veiligheid van de bezorger. We zijn nu een half jaar verder, maar een Deliveroo-koerier met een helm blijft voorlopig een uitzondering.” Uber Eats biedt zijn koeriers een jas, een zak en een powerbank aan. Die jas is tevens voorzien van een door-
schijnend zakje op de arm, waardoor de koeriers hun gsm niet voortdurend in hun hand moeten houden. Wel moeten ze hun eigen fiets gebruiken en die hoort in orde te zijn. Dit wordt niet gecontroleerd door de koerierdiensten. Bij Takeaway.com krijgen de koeriers naast een rugzak, jas, T-shirt en powerbank ook een elektrische fiets die in perfecte staat is. Meestal dan toch. “Ik had een fiets gekregen waarvan het zadel er na een uur gewoon afviel terwijl ik fietste. Niet echt aangenaam, en vrij gevaarlijk”, vertelt Thomas*, een twintigjarige koerier bij Takeaway.com.
Overtredingen en boetes Het is dus doorfietsen om voldoende te verdienen, en niet altijd met het beste materiaal. De koeriers nemen het daarom niet altijd even nauw met de wegcode. De boetes voor hun overtredingen moeten ze nochtans zelf betalen. “We fietsen vaak door een eenrichtingsstraat of op het voetpad, omdat we anders te veel tijd verliezen”, zegt Thomas van Takeaway.com. Ook Rohit*, een koerier van Uber Eats, geeft toe dat hij rode lichten negeert als het nodig is. Volgens Steyaert van het ABVV zijn de ongelukken tot nog toe niet al te ernstig, maar “we moeten hout vasthouden, het zou al veel erger geweest kunnen zijn.” De koerierdiensten gebruiken allemaal apps, dus moeten de koeriers hun
smartphone steeds bij zich hebben. Bij sommige bedrijven krijgen de fietsers een externe batterij en een houder voor hun gsm, maar die laatste wordt weinig gebruikt. Gemakshalve fietsen de koeriers met hun telefoon in de hand, maar dat is gevaarlijk én strafbaar: het kan een boete van 110 euro opleveren, en die is voor rekening van de koerier zelf.
Onduidelijke verzekeringen Wanneer mogelijke gevaren om de hoek loeren, hoe zit het dan met de verzekeringen van fietskoeriers? Enkel Thomas weet zeker dat de verzekering van Takeaway.com alles dekt. Zo staat het in zijn contract.
werken, maar gelukkig dekte zijn eigen verzekering nog de helft van de kosten. Zelf moest hij wel nog 150 euro betalen.
Enkel Uber Eats reageert Na twee pogingen Deliveroo en Takeaway.com telefonisch te contacteren kregen we nog steeds geen antwoord. In tegenstelling tot vroeger maakt Uber Eats zich sterk dat hun fietskoeriers tegenwoordig wel verzekerd zijn. Daarbij voegen ze de volgende verklaring: “De veiligheid van koeriers is voor Uber Eats een hoge prioriteit. Daarom hebben we enkele maanden terug een verzekeringspakket gelanceerd.”
Bij Deliveroo weten de koeriers weinig over hun verzekering. Alles wordt geregeld via de dispatch-app en persoonlijk contact is zo goed als onbestaande. In het begin werd alles gedekt, maar sinds het zelfstandigenstatuut is alles onduidelijker geworden. Zelfs bij ABVV weten ze niet concreet in hoeverre de koeriers beschermd zijn.
Een gebrek aan voldoende fietsinfrastructuur en een groot aantal fietskoeriers die tegen de klok rijden, creëert mogelijke risico’s en gevaren. De veiligheid van die koeriers wordt zo ondergeschikt aan een snelle levering. Pas als er duidelijkheid komt over de verzekeringen en als de fietskoeriers besluiten om hun veiligheid voorop te stellen, zal er verandering kunnen komen.
Die verzekering is nochtans niet onbelangrijk. Toen koerier Rohit in december begon bij Uber Eats, was hij niet verzekerd. “Ze hebben mij nooit verteld dat ze geen verzekering hadden, dus ik was wel een beetje verrast.” Het was donker en regende toen hij tegen een auto reed. Hij kon een maand niet meer
*De namen werden aangepast om de anonimiteit van de betrokkenen te garanderen.
P. 11
Veilig naar school Tekst: Hendrikje Joossens en Bjorn van Bergen | Foto’s: Bjorn van Bergen
487, zoveel bussen passeren er elke dag voorbij de Vrije Basisschool De Dageraad in Antwerpen. Dat komt de veiligheid van de leerlingen niet ten goede. Over verkeersveiligheid gesproken. Scholen zijn volledig vrij in hoe ze dat invullen, maar het stadsbestuur reikt wel initiatieven aan waarop ze kunnen intekenen.
Verkeer is een belangrijk thema binnen het onderwijs. In Vlaanderen bepaalt de overheid de eindtermen, maar ook die zeggen niet letterlijk op welke manier scholen ze moeten invullen. Het kleuteronderwijs, bijvoorbeeld, moet verkeers lessen aanreiken, want jong geleerd is oud gedaan.
Andere prioriteiten
P. 12
Niet alle scholen schenken evenveel aandacht aan verkeersveiligheid. “Omdat er momenteel andere dingen belangrijker zijn, wordt er niet veel georganiseerd rond het thema ‘verkeersveiligheid’ op onze school”, geeft Kristiaan Pipijn toe, directeur van de Vrije Basisschool Sint-Norbertus aan de Amerikalei. Maar tijdens buitenschoolse activiteiten zijn de leerlingen wel ervaringsgericht bezig met verkeersveiligheid en de leerkrachten geven in de klas een beetje verkeersopvoeding. De directeur voegt eraan toe dat er ook wordt rekening gehouden met de veiligheid van de schoolomgeving: “Onze leerlingen gaan steeds binnen langs de ingang in de Paleisstraat. Nooit wordt de ingang van de Amerikalei gebruikt, omdat ze dan meteen op een te drukke baan komen.”
Alles kan beter Stedelijke Basisschool Via Louiza ligt in een zijstraat van de drukke Britselei. Enkele leerlingen uit het zesde leerjaar komen samen met de tram of te voet naar school. Doukan, Emre, Sofieya, Oliwia en Mohamed zeggen in koor: “We vinden het wel een gevaarlijke buurt met de grote straat en de werken die bezig zijn.” Ook de mama van Toon (6) en Stan (8) heeft bedenkingen: “De werken hier om de hoek maken de situatie levensgevaarlijk. Grote vrachtwagens en kranen rijden op het moment dat wij onze kinderen brengen en komen halen.”
“Wij hebben op school momenteel andere prioriteiten dan verkeersveiligheid.” GO! Basisschool De Pijl werkt met een ‘werkgroep verkeer’ rond verkeersveiligheid. Vanaf de eerste kleuterklas tot het zesde leerjaar kunnen de kinderen verschillende brevetten behalen (zie kaderstukje).
Zeno Claes (18) en Karel Lewi (18) van het Sint-Lievenscollege leerden in de lagere school veel over verkeer, maar ze zijn van mening dat daar in het middelbaar te weinig aandacht aan wordt besteed. “Dat is wel jammer, want hier in de buurt zijn er kruispunten die vaak tot gevaarlijke situaties leiden”, aldus Zeno.
Helm en fluohesje Lina (19) komt graag met de fiets naar school, maar ze vindt de stad steeds onveiliger: “Ik rijd minder met de fiets, omdat de stad de laatste maanden te onveilig is geworden door de werken aan de Leien.” Elias (18), leerling van de Secundaire Handelsschool Sint-Lodewijk, gaat wel nog elke dag naar school met de fiets én hij draagt een helm. “Ik doe dat vooral, omdat ik weet welke gevolgen een valpartij kan hebben.” Aminata (17) van het Instituut Dames van het Christelijk Onderwijs beseft dat ook, maar draagt nooit een helm. “Ik vind dat helmen en fluohesjes meer geassocieerd worden met kinderen.” Zij behaalde haar theoretisch rijbewijs op school. “De lessen op zich vond ik niet volledig genoeg, ik had nog veel zelfstudie nodig”, aldus Aminata.
Kas
Op stap met De Pijl Kinderen van de laatste kleuterklas van De Pijl leren tijdens een hele verkeersweek over de verkeersregels en verkeersborden. De kindjes van vijf jaar, allemaal uitgerust met een geel fluohesje, worden beoordeeld op het correct oversteken van een straat en kunnen zo een voetgangersbrevet behalen. Juf Inne Matheussen wacht hen op aan een zebrapad om ze veilig over te laten. Daarbij moeten ze per twee dicht tegen de huizen wandelen en stoppen aan de rand van de stoep. Als juf Inne een teken geeft, mogen ze rustig de straat oversteken.
De drukke Dageraadplaats Vrije Basisschool De Dageraad bevindt zich in de wijk Zurenborg in een smalle straat. Op het eerste gezicht niets aan de hand, maar elke dag passeren er niet minder dan 487 bussen. Leerling Othmane (11) komt daarom altijd met zijn mama naar school: “Al die bussen… ik vind dat echt gevaarlijk.”
“Grote vrachtwagens en kranen rijden af en aan wanneer wij onze kinderen naar school brengen en komen halen” De ‘werkgroep verkeer’, onder leiding van directeur Sigrid Van de Velde, organiseert een fluoactie tijdens de donkere maanden. Kas (11) is erg tevreden over die actie: “Vanaf de herfstvakantie tot aan de krokusvakantie moeten wij een fluohesje dragen als we naar school komen. De klas die dagelijks de meeste hesjes heeft gedragen, krijgt op het einde een prijs.”
Stadsbestuur Naast de eigen verkeerslessen krijgen scholen ondersteuning van het stadsbestuur. Catherine Ramael, woordvoerder van Antwerps schepen voor onderwijs Claude Marinower (Open Vld): “Wij bevorderen verkeersveiligheid door een breed aanbod voor de scholen. Ze kunnen erop intekenen, maar we verplichten ze tot niets.” Vanuit het stadsbestuur biedt het Onderwijsnetwerk Antwerpen verschillende initiatieven aan, zoals educatieve spellen en fiets- en verkeersondersteuning.
Lina
Toon en Stan
Antwerpen is duidelijk verdeeld over het beleid rond verkeersveiligheid op school. De ene school profiteert van de initiatieven die het stadsbestuur aanreikt, de andere school beslist zelf over eigen activiteiten. Alle scholen zijn vrij in wat ze doen, maar ze zijn unaniem over het feit dat er niets belangrijkers is dan de veiligheid van hun school en leerlingen.
Aminata P. 13
Fietsschool Antwerpen wringt zich in bochten Tekst: Willem Clysters & Eline Van Wynsberghe | Foto: Hannah Van Nieuwenborgh
Met slogans als “De koers is van ons” kun je er moeilijk omheen. België is een fietsland. Maar wat als je niet kunt of durft fietsen? Buurtsport Antwerpen snelt te hulp. Aan de hand van vier opeenvolgende modules kunnen volwassenen hun stalen ros leren bedwingen. Een initiatief dat veel nieuwkomers wel kunnen smaken.
De fietsschool voorziet fietslessen in verschillende buurten van Antwerpen. Vandaag in Hoboken bestaat de groep uit acht vrouwen. “Zij komen op eigen initiatief of worden via het OCMW of de VDAB doorverwezen. Kunnen fietsen is immers een groot pluspunt op de arbeidsmarkt”, legt lesgever Ryan Theys uit.
“Met de fiets ben ik onafhankelijker” Fatima Zohra Salih (28) volgt de lessen voor een andere reden. “Ik zou mijn dochtertje graag met de fiets naar school kunnen brengen. Daarom heb ik besloten na al die jaren opnieuw te leren fietsen”, vertelt ze. Hoewel hier en daar een kegel sneuvelt, is Fatima erg gemotiveerd. Ze plant de aankoop van een eigen fiets. “Ik vind het fietsen al heel erg leuk. Alleen als iemand anders in de andere richting komt aangereden, weet ik nog niet goed wat te doen.”
P. 14
Haar vriendin Najat El Kalili (39) leert fietsen omwille van twee redenen. “Ik ben ondertussen druk aan het solliciteren. Als ik vertrouw op het openbaar vervoer, kom ik vaak te laat bij afspraken. Met de fiets is dat probleem van de baan en ben ik onafhankelijker. Ook mijn kinderen koersen ondertussen enthousiast in de tuin. Zij spoorden me aan om te leren fietsen.”
De populariteit van de fietslessen hangt samen met de locatie. “Hoe verder je van het stadscentrum gaat, hoe kleiner de groepen worden. De fietslessen in Park Spoor Noord en aan het Kiel zijn het populairst. In Hoboken hebben we gemiddeld acht à negen personen in een groep”, zegt Pedro.
“Als je met een bakfiets kan
Een volwassene leren fietsen is hele- rondrijden met kleine bengels maal anders dan een kind leren fietsen. erin, dan kan je fietsen” Lesgever Pedro Palma: “Bij het leren fietsen spelen verschillende factoren mee. Sommigen hebben nog nooit gefietst, anderen hebben het ooit wel Ryan en Pedro hopen vooral dat de cural eens geprobeerd, maar haakten af sisten ook na de lessen blijven fietsen. door schrik. Het is dan onze taak om “De meesten doen dat ook wel en dat elke cursist individueel te begeleiden. geeft je als lesgever een goed gevoel”, In de eerste plaats proberen we hen zegt Ryan. “Ik ken zelfs een vroegere gerust te stellen. Dat vraagt soms wat cursist die ondertussen met een baktijd, maar met voldoende geduld kom fiets rondrijdt. Als je met een bakfiets je al ver.” Het leren fietsen verloopt ge- kan rondrijden met kleine bengels erin, leidelijk. “Het is essentieel om te blijven dan kan je fietsen.” oefenen. Daarom organiseren we elke vrijdag vrije oefensessies.”
“Het verkeer in Antwerpen: geen eenvoudig verhaal” Veel jongeren hebben een scherpe mening over het verkeer in Antwerpen, dat in hun ogen nog altijd niet veilig genoeg is. Te veel vrachtwagens die zich doorheen smalle straten wurmen of fietsinfrastructuur die te wensen over laat. Het zijn maar enkele klachten. Omdat de Antwerpse schepen van mobiliteit Koen Kennis (N-VA) een te drukke agenda had, kregen wij kabinetschef Maarten Vanderhenst aan de lijn. We confronteerden hem met de bedenkingen van de jongeren die hun stem laten horen in dit magazine.
Tekst: Leen Reynaerts | Foto: Leen Reynaerts
Jongeren voelen zich niet veilig in het Antwerpse verkeer. In de Nationalestraat zijn er bijvoorbeeld geen fietspaden en de jongeren zijn bang om in de tramsporen te vallen. Waarom worden er niet meer fietspaden aangelegd? Maarten Vanderhenst: In de Nationalestraat rijdt al een tram. De voetpaden zijn redelijk smal en er zijn ook parkeerplaatsen. In mijn ogen kunnen er enkel fietspaden worden aangelegd als de tram verdwijnt. In de Nationalestraat hebben we gekozen voor het openbaar vervoer. Jongeren die van het Zuid naar de Groenplaats willen fietsen, raad ik aan om een ommetje te nemen via de Kloosterstraat. Jongeren vinden ook de vele vrachtwagens in de stad een probleem. Bent u een voorstander van venstertijden, waarbij vrachtwagens enkel op bepaalde tijdstippen de stad in mogen? De vrachtwagen volledig weren uit de stad vind ik absoluut geen goed idee. De vracht moet nu eenmaal de stad in, daar moeten we niet flauw over doen. Er zijn bepaalde mensen die beweren dat je de vracht kan overleveren op kleinere bestelwagens aan de rand van de stad, maar dat is een extra kost. Die
zal sowieso worden doorgerekend naar de klant. Bovendien, als je een 20-tonner wilt weren uit de stad, dan mag je gaan uitrekenen hoeveel camionettes er nodig zijn om die vracht tot in de stad te krijgen. Is vrachtwagens weren uit de smalle straten een optie? Dat gebeurt al. Wij maken afspraken met de aannemers om de grote werftrucks via één bepaalde route te laten rijden. Ook voor de dagelijkse leveringen in de Meir zorgen we ervoor dat het vrachtverkeer rijdt via één bepaalde route. In de toekomst gaan we dat ook doen met kleinere trucks. Hierdoor verhinderen we dat er in alle straten vrachtverkeer is. Wat vindt u van het voorstel om venstertijden in te voeren voor het vrachtverkeer? Zo’n project zal starten in januari 2019. Wij gaan venstertijden voor vrachtwagens testen in het gebied tussen de spoorwegberm van het Centraal Station tot aan de Singel en dan tussen de Turnhoutsebaan en de Plantijn Moretuslei. In die zone zal het vrachtverkeer ver boden worden vlak voor en na de schooltijden.
Wat doet Antwerpen aan absurde verkeerssituaties, zoals de Parkbrug voor fietsers over de Italiëlei, die uitkomt op een trap aan de andere kant? Die brug bij Park Spoor Noord was in de eerste instantie door de vorige legislatuur bedoeld als een voetgangersbrug. Het vorige bestuur vond het niet nodig om daar te denken aan de fietsers. Wij vinden fietsers wel belangrijk. De fietsgoten die aan de andere kant liggen was eerst een test van ons. Helaas was die test geen succes, en daarom komt er nu een helling. P+R-zones zijn een schot in de roos en veel jongeren willen meer van die zones. Zijn daar al concrete plannen voor? Zeer zeker. Er zijn plannen om de P+R-zones in de stad serieus uit te breiden. Zo zijn we aan het bouwen aan een nieuw parkeergebouw op Linker oever met 1600 parkeerplaatsen. Ook op de Noorderlaan komt een parkeergebouw met 1800 parkeerplaatsen, waar de nieuwe tram zal stoppen. Daar is onlangs ook al een fietsparking geopend, want het stadsbestuur vindt het belangrijk dat er ook fietsers terechtkunnen in een P+R-zone.
P. 15
d e o g Hip & veilig door de stad l e e p s d u o ) t (S
De mens is altijd dol geweest op seks – hoe was u er anders gekomen? – en begon al heel lang geleden met het fabriceren van hulpmiddeltjes. Heel wat mensen krijgen al kriebels en kippenvel als ze nog maar het Glenn Aerts & Melissa Van Ostaeyen woord ‘file’ horen. Tegenwoordig laten meer en meer mensen hun
auto staan voor watporno hij is en stappen ze de fiets op richting het werk. Prehistorische Maar 35.000 hoe geraak je veilig op je job zonder Deze jaar oude rondborstige flamingo lijken? Maak kennis dame van te mammoetslagtand is het met de oudst op de bekende fiets. seksobject.
op een fluorescerende nieuwste trends voor
Eva’s dildo
Tekst: Katrien Verhoeven | Foto’s: Mearne, Shimano, Alberto Jeans, Lady Harberton
De
Geile Grieken
De oude Griekse dildo’s of olisbos, waren van hout, steen of leer. Om hun olisbos in te vetten gebruikten ze olijfolie, de basis De waterdichte denim van uw sladressing. Deze broek van Alberto Jeans is waterdicht en heeft reflecterende elementen aan de boven- en onderkant van Vrouwen met ballen de broek. De hoeveelheid stretch in de broek zorgt voor Als de geisha deze twee holmeer comfort op de fiets. le balletjes met een gewichtje in haar vagina stopt, traint ze niet alleen haar bekkenbodemspieren, maar brengt ze ook menig man in extase.
Voorlopig is dit twintig centimeter lange exemplaar van gepolijste steen uit de Hohle Felsgrotten met zijn 26 à 28.000 jaar de oudst reflecterende blazer bekende dildo.
Deze blazer van Meame is stijlvol en veilig tegelijk. Door zijn reflecterende draad licht hij op in het donker. Voor veel manBronstige Chinezen nen is het moeilijk om met fietskledij op Tijdens de Chinese Han-dynashet werk aan te komen, maar met deze tie staken dienstmeiden al eens blazer zie je het verschil met gewone een handje – of beter een dildokledij niet eens. tje toe om de vrouw(en) des huizes te bevredigen.
Melk spuiten
In de 17de en 18de eeuw waren er ivoren, zilveren en glazen dildo’s die men kon vullen met warm water of melk. Het speeltje kwam Op het eerste gezicht lijkt deze De compacte clutch daardoor aangenaam op temperatuur en Vreselijke vibrators sneaker een normale, hippe ejaculeerde op zijn manier. De eerste vibrators eind schoen. Pas als je naar de onderHet Franse merk Lady Harberton zet 19de eeuw leken meer kant kijkt, zie je dat hij een opvalin op gemakkelijke en veilige clutop handboren, haardrolend detail heeft. Door het klepje ches voor vrouwen. Door zijn drie gers en eierkloppers. Ze De toekomst onderaan de zool te openen, draagriemen blijft de tas tijdens het luisterden naar weinig Wat dacht u van Mojowijo, waarbij je op lange afstand met komt er een kliksysteem tevoorfietsen mooi op zijn plaats. Gebruiopwindende namen als de Wii-afstandbediening de vibrator van je spelpartner kan beschijn. Die kan je vastklikken aan kers kunnen de voorste klep van de dienen? Of van teledildonics, waarbij de bewegingen via comRolling Pin Heat Massager de pedalen van je fiets. tas omhoog vouwen zodat er een puter worden overgebracht? Tenga werkt aan een systeem voor of Vibrosage. volledige laptop in past. CGI-porno. Met behulp van een virtual reality-bril kan je oog in oog staan met een anime-bedpartner. Voor wie het liever wat Meame & Lady Harberton @ Dans l’Assiette du Cycliste, Caffènation Pop-Up Store, Mechelsesteenweg 16, 2000 Antwerpen minder extreem heeft, is er Frebble, een apparaatje dat mensen // Shimano @ BikeProject, Lange Koepoortstraat 47 2000 Antwerpen // Alberto Jeans @ Bicicleta, Vondelstraat 20 in staat stelt om handen vast te houden vanop afstand. 2060 Antwerpen
De klikkende sneaker
KU Leuven in Antwerpen.
Ook voor een master in de journalistiek KU Leuven, Campus Sint-Andries Antwerpen www.arts.kuleuven.be/antwerpen