T T
E E
A A
T T
R
R
W W
I
I E
L
E
L
K
I
–
/
G E N E R A L
DY R E K TO R
N AC Z E L N Y
DY R E K TO R
A R T YS T YC Z N Y
K
I P
/
– O
L
O I
P S
E H
R N
A A
N T
D I R E C TO R
A R T I S T I C
I
O
A N
R A
O L
O
WA L D E M A R
D I R E C TO R
D
O P
W E
R
A A
DĄ B R OW S K I
M A R I U S Z
T R E L I Ń S K I
DYREKTOR POLSKIEGO BALETU NARODOWEGO / POLISH NATIONAL BALLET DIRECTOR KRZYSZTOF PASTOR D Y R E K T O R
M U Z Y C Z N Y
/
M U S I C
D I R E C T O R
A N D R I Y
Y U R K E V Y C H
P R E M I E R Y
/
P R E M I E R E S
K O N C E R T Y
/
C O N C E R T S
10 KUPIEC WENECKI THE MERCHANT OF VENICE
66 OTWARCIE MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH THE OPENING OF THE MUSEUM OF THE HISTORY OF POLISH JEWS
12 1914
68 GŁOSY GÓR VOICES OF THE MOUNTAINS
14 PUPA
69 PRELUDIUM PREMIEROWE PREMIERE PRELUDE
16 MARIA STUART MARIA STUARDA 18 KRAKOWIACY I GÓRALE THE CRACOVIANS AND THE HIGHLANDERS
69 SYLWESTER NEW YEAR’S EVE
20 PERŁY XX WIEKU GEMS OF THE 20TH CENTURY
70 SIERRA / KWIECIEŃ 71 NADJA MICHAEL
22 POWDER HER FACE
72 SZALONE DNI MUZYKI LA FOLLE JOURNÉE DE VARSOVIE
24 PROJEKT ’P’ THE ’P’ PROJECT
73 FILARMONICA DELLA SCALA
26 CASANOVA W WARSZAWIE CASANOVA IN WARSAW
74 DUO GRANAT
28 WILHELM TELL GUILLAUME TELL
75 PENDERECKI / LUTOSŁAWSKI / GÓRECKI
O P E R Y
/
O P E R A S
32 HALKA
76 G A L E R I A
O P E R A
/
O P E R A
G A L L E R Y
&
34 LOHENGRIN 36 MADAME BUTTERFLY 38 NABUCCO
96 MUZEUM TEATRALNE / THEATRE MUSEUM 98 LUDZIE TEATRU / PEOPLE OF THE THEATRE 100 VI DNI SZTUKI TAŃCA / 6TH DAYS OF DANCE
40 ONIEGIN ONEGIN
102 KREACJE 7 / CREATIONS 7
42 ORFEUSZ I EURYDYKA Orfeo ed Euridice 44 RIGOLETTO 46 STRASZNY DWÓR THE HAUNTED MANOR 48 TRAVIATA B A L E T Y
74 SINFONIA VARSOVIA
1 04 TEATR WIELKI NA ŚWIECIE TEATR WIELKI AROUND THE WORLD 106 AKADEMIA OPEROWA / OPERA ACADEMY 108 EDUKACJA / EDUCATION 114 WYDAWNICTWA / PUBLISHING 116 OPERALAB 120 WOLONTARIAT / VOLUNTEERING
/
B A L L E T S
52 DON KICHOT DON QUIXOTE 54 DZIADEK DO ORZECHÓW I KRÓL MYSZY THE NUTCRACKER AND THE MOUSE KING 56 HAMLET 58 OBSESJE OBSESSIONS
121 WYCIECZKI / SIGHTSEEING 124 PRZYJACIEL POLSKIEGO BALETU NARODOWEGO FRIEND OF THE POLISH NATIONAL BALLET 128 ABONAMENTY / PACKAGES 130 PRZESTRZEŃ SZTUKI DLA BIZNESU ART SPACE FOR BUISNESS 132 KIEROWNICTWO / MANAGEMENT 133 ORKIESTRA / ORCHESTRA
60 ROMEO I JULIA ROMEO AND JULIET
134 CHÓR / CHORUS
62 SEN NOCY LETNIEJ THE MIDSUMMER NIGHT’S DREAM
148 INFORMACJE / INFORMATION
135 POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET 149 PLAN WIDOWNI / PLAN OF THE HALL 150 KALENDARIUM / CALENDAR
Dear Readers, I am writing these words shortly after returning from New York where the Lincoln Center Festival featured our production of Mieczysław Weinberg’s The Passenger directed by David Pountney. It was ours because the libretto was based on Zofia Posmysz’s story from 1961. It was ours because it was composed by Mieczysław Weinberg, a Polish Jew born in Warsaw, a graduate of the Warsaw Conservatoire who later became a war émigré and spent the rest of his life in the Soviet Union, fighting throughout this time to have the Polish version of his name restored, which he ultimately managed to achieve in the mid-1980s. It was ours because the horror of Auschwitz is understandably and extremely tragically linked to Poland’s history. Finally, it was ours because with the Bregenzer Festspiele as well as the English National Opera and Teatro Real in Madrid we were the opera’s coproducers. This was how it attracted the interest of the Houston Grand Opera, leading to the festival show at the famous Armory. The New York audience was enthusiastic. The performance was attended by Zofia Posmysz who was greeted with a huge ovation; extensive texts about her were published in dailies such as The New York Times and the Herald Tribune. To me, New York’s Armory where The Passenger was performed brought back a sentimental memory from 1987, because this was where I first saw the famous Tamara, a show that I later managed to produce at the Studio Theatre, thus restoring the person of Tamara Łempicka and the renown of her oeuvre in world culture to the Polish awareness. This year in New York I had cause for even more satisfaction when I saw Metropolitan Opera posters in many different places advertising the new season with pictures from Bluebeard’s Castle, a show directed by Mariusz Treliński with stage design by Boris Kudlička, which is our co-production with that opera house and will have its New York premiere on 26 January 2015. My New York friends gathered me an impressive collection of reviews from Prokofiev’s Romeo and Juliet choreographed by Krzysztof Pastor, a co-production with the Joffrey Ballet in Chicago that we presented at the Teatr Wielki in March and which Chicago staged soon after, in April-May. The opinions of American critics were enthusiastic! Let me quote just one excerpt by Hedy Weiss from the Chicago Sun-Times: “Not since Jerome Robbins’ West Side Story has Shakespeare’s tale of the fever of young love, and the insanity of an internally feuding society, found such fresh life, or such stark, unvarnished truth”. Anyone who knows what an icon of style Leonard Bernstein’s
Szanowni Państwo, musical West Side Story is in the awareness of any American, including its historic 1961 screen version by Wise and Robbins, will appreciate the significance of this review. Those few days in the culture capital of the opera world, which were suffused with Polish elements like never before, made me realize just how much we are a part of the elite group of the most important opera theatres, how strong a partner we are of those who until recently were completely beyond our reach. It needs underlining: Warsaw has become a place where great performers and creators want to go. In the upcoming season our theatre will work with leading conductors, including Lionel Friend, Stefan Soltesz, Carlo Montanaro, Alejo Perez, Andres Mustonen, Myung-Whun Chung, Roberto Paternostro, Jerzy Maksymiuk, Marcin Nałęcz-Niesiołowski, José Maria Florêncio, Łukasz Borowicz and, finally, Andriy Yurkevych - the Polish National Opera’s new musical director; with world-famous directors: Keith Warner, Moshe Leiser & Patrice Caurier, David Pountney and, of course, Mariusz Treliński; soloists will include such stars as Nadja Michael, Olga Pasiecznik, Nadine Sierra, Anna Lubańska, Mariusz Kwiecień, Andrzej Dobber, Artur Ruciński, Sergey Skorokhodov and Rafał Siwek. We will present great classics and new opera masterpieces. There will be William Tell by Rossini and Powder Her Face by Thomas Adès, Maria Stuarda by Donizetti and The Merchant of Venice by André Tchaikowsky. There will be brilliant choreographies by Jiří Kylián, Krzysztof Pastor, Kurt Jooss and a great choreographic discovery of recent years – Robert Bondara. Plans for the near future include co-productions with London’s Covent Garden, the Théâtre des Champs-Élysees in Paris, Barcelona’s Gran Teatre del Liceu, La Monnaie in Brussels, Vienna’s Wiener Staatsoper as well as the festivals in Bregenz and Aix-en-Provence. I’d like to invite you to our operas, ballets, concerts, exhibitions and programmes for children and their parents as well as special events. I’d like to invite you to a creative and inspirational place where thoughts and forms of expression cross, a place that draws upon the synergy of the arts... I’d like to invite you to our Theatre and assure you on behalf of the entire Company that you will be our most welcome guests.
Waldemar Dąbrowski General director of Teatr Wielki - Polish National Opera
piszę te słowa niedługo po powrocie z Nowego Jorku, gdzie podczas Lincoln Center Festival prezentowany był nasz spektakl Pasażerka Mieczysława Weinberga w reżyserii Davida Pountneya. Nasz, bo libretto tej opery powstało w oparciu o nowelę Zofii Posmysz z 1961 roku. Nasz, bo skomponował ją Mieczysław Weinberg, polski Żyd, urodzony w Warszawie, absolwent Warszawskiego Konserwatorium, późniejszy wojenny emigrant, który resztę życia spędził w ZSRR, ale też przez cały ten czas walczył o przywrócenie polskiej wersji swego imienia, co ostatecznie udało mu się dopiero w połowie lat osiemdziesiątych. Nasz, bo koszmar Auschwitz w sposób zrozumiały i wyjątkowo tragiczny wiąże się z losami Polski. Nasz wreszcie, bo wraz z Bregenzer Festspiele a także z English National Opera oraz Teatro Real w Madrycie byliśmy koproducentami tej opery, która w ten sposób znalazła się w kręgu zainteresowań Houston Grand Opera, teraz zaś została przez nią pokazana w ramach nowojorskiego festiwalu na scenie słynnego Arsenału, zdobywając wielkie uznanie nowojorskiej publiczności, która obecną tam Zofię Posmysz powitała ogromną owacją, a obszerne teksty poświęcone jej osobie znalazły się w takich dziennikach, jak: „New York Times” czy „Herald Tribune”. Mnie nowojorski Arsenał, miejsce wystawienia Pasażerki, przywołał w pamięci sentymentalne wspomnienie z roku 1987, bo tam właśnie po raz pierwszy zobaczyłem słynny spektakl Tamara, który później udało mi się wyprodukować w Teatrze Studio i tym samym przywrócić świadomości Polaków postać i rangę dzieła Tamary Łempickiej w kulturze światowej. Miałem w tym roku w Nowym Jorku i inne poczucie satysfakcji, gdy w wielu miejscach widziałem plakaty Metropolitan Opera, reklamujące nadchodzący sezon kadrami z Zamku Sinobrodego, spektaklu w reżyserii Mariusza Trelińskiego i scenografii Borisa Kudlički, który był naszą koprodukcją z tą sceną, a który będzie miał swoją nowojorską premierę 26 stycznia 2015 roku. Moi nowojorscy przyjaciele zgromadzili dla mnie imponujący zestaw recenzji z Romea i Julii Prokofiewa w choreografii Krzysztofa Pastora, koprodukcji z Joffrey Ballet w Chicago, którą w Teatrze Wielkim pokazaliśmy w marcu, a który Chicago wystawiło niedługo potem, bo na przełomie kwietnia i maja. Opinie amerykańskich krytyków są entuzjastyczne! Zacytuję tylko jeden fragment autorstwa Hedy Weiss z „Chicago Sun-Times”: „Od czasu West Side Story Jerome Robbinsa nikt tej historii szekspirowskich kochanków oraz obłędu skłóconego społeczeństwa nie pokazał w sposób tak świeży, żywy i pełen nielukrowanej prawdy”. Każdy, kto wie, jaką ikoną stylu w świadomości
każdego Amerykanina jest musical Leonarda Bernsteina West Side Story i jego historyczna już dziś wersja filmowa Wise’a i Robbinsa z 1961 roku, doceni wydźwięk tej recenzji. Te kilka dni w kulturalnej stolicy operowego świata, jak nigdy dotąd przesyconych emblematami polskości, uświadomiło mi, jak bardzo należymy do elitarnego grona najważniejszych teatrów operowych; jak silnym jesteśmy partnerem tych, którzy niedawno pozostawali jeszcze całkowicie nieosiągalni. Podkreślmy to – Warszawa stała się miejscem, do którego wybitni wykonawcy i twórcy chcą przyjeżdżać. W nadchodzącym sezonie na naszej scenie pracować będą znakomici dyrygenci, m.in.: Lionel Friend, Stefan Soltesz, Carlo Montanaro, Alejo Peréz, Andres Mustonen, Myung-Whun Chung, Roberto Paternostro, Jerzy Maksymiuk, Marcin Nałęcz-Niesiołowski, José Maria Florêncio, Łukasz Borowicz i wreszcie Andriy Yurkevych – nowy dyrektor muzyczny Opery Narodowej; światowej sławy reżyserzy: Keith Warner, Moshe Leiser&Patrice Caurier, David Pountney i oczywiście Mariusz Treliński; spośród solistów wystąpią takie gwiazdy, jak: Nadja Michael, Olga Pasiecznik, Nadine Sierra, Anna Lubańska, Mariusz Kwiecień, Andrzej Dobber, Artur Ruciński, Sergey Skorokhodov i Rafał Siwek. Zaprezentujemy klasykę gatunku i arcydzieła opery najnowszej. Będzie Wilhelm Tell Rossiniego i Powder Her Face Thomasa Adèsa, Maria Stuart Donizettiego i Kupiec wenecki Andrzeja Czajkowskiego. Będą wybitne choreografie autorstwa Jiří Kyliána, Krzysztofa Pastora, Kurta Joossa i odkrycia choreograficznego ostatnich lat, Roberta Bondary. W najbliższych planach mamy koprodukcje z londyńską Covent Garden, paryskim Théâtre des Champs-Élysées, barcelońskim Gran Teatre del Liceu, brukselskim La Monnaie, wiedeńską Wiener Staatsoper a także festiwalami w Bregenz oraz w Aix-en-Provence. Zapraszam na operę, balet, koncerty, wystawy i programy dla dzieci oraz ich rodziców, a także na wydarzenia nadzwyczajne. Zapraszam do miejsca kreacji i inspiracji, w którym krzyżują się myśli i formy wyrazu, miejsca czerpiącego z synergii sztuk… Zapraszam do naszego Teatru i w imieniu całego Zespołu zapewniam, że będą Państwo naszymi najmilej widzianymi gośćmi.
Waldemar Dąbrowski Dyrektor naczelny Teatru Wielkiego - Opery Narodowej
NOWY DYREKTOR MUZYCZNY
NEW MUSIC DIRECTOR Born in Zboriv (Ukraine), he graduated in orchestral conducting in 1999 at the Lyssenko Musical Academy of Lviv (Ukraine), under the guidance of Yuriy Lutsiv. He then specialized at the Teatr Wielki - Polish National Opera in Warsaw with Jacek Kaspszyk and at the Accademia Musicale Chigiana in Siena with Gianluigi Gelmetti, in Pesaro with Alberto Zedda. He was awarded a special prize at the Turchak National Competition in Kiev. Since 1996, he has been resident conductor at the Krushelnytska National Opera in Lviv, where he made his debut in several operas, such as: Aida, Nabucco, Il Trovatore, La Traviata, Rigoletto, Otello, La Bohème, Madama Butterfly, Tosca, Cavalleria rusticana, I Pagliacci, Carmen, Die Fledermaus, Der Zigeunerbaron, Die Lustige Witwe and several operas from the Russian repertoire. Among ballets he led: The Nutcracker, Swan Lake, La Bayadère and Coppélia. He was invited to the Festival della Valle d’Itria in Martina Franca for Marchetti’s Romeo e Giulietta and numerous symphonic concerts. After his debut on the podium of the Orchestra del Teatro dell’Opera di Roma in Tchaikovsky’s Swan Lake in 2005, he returned to Rome in Tchaikovsky’s The Sleeping Beauty and Swan Lake. In Rome, he also conducted Falstaff for the opening night of the 2010/11 season. His numerous collaborations include: La fille du regiment at the Teatro Municipal in Santiago (Chile) and in San Francisco, Il Barbiere di Siviglia at the Bayerische Staatsoper, Il viaggio a Reims at the Opéra de Montecarlo, La forza del destino and Boris Godunov at the Théâtre Royal de la Monnaie in Bruxelles, The Pique Dame at the Theater St. Gallen, I Puritani at the Greek National Opera in Athens, Maria Stuarda at the Teatro San Carlo in Naples, Rigoletto in Santiago, Il Barbiere di Siviglia in Stuttgart, Eugene Onegin in Düsseldorf, Roberto Devereux in Mannheim, La Bohème in Liège, Anna Bolena in Barcelona, Eugene Onegin and Roberto Devereux in Warsaw and I Pagliacci in Moldova.
Mr. Yurkevych enjoys a continuous and successful collaboration with the world famous soprano Edita Gruberova, conducting: Norma in Berlin, Mannheim and Duisburg, Lucrezia Borgia at the Klangvokal Musikfestival in Dortmund, Dresden and Cologne; and several concerts in Munich (Herkulessaal), Vienna and Frankfurt. Mr. Yurkevych recently conducted: Norma in Paris (Salle Pleyel), Nice and Cologne, Swan Lake and Anna Bolena at the Teatro del Maggio Musicale Fiorentino, Norma in Palermo, Eugene Onegin in Gdansk, The Pique Dame in Warsaw; Roberto Devereux in Zürich and Madrid, The Wizard of Oz in Florence, Aida in Riga, La Traviata and Macbeth in Gdansk, Lucrezia Borgia in Berlin, Der Fliegende Hollaender, Rigoletto and Madama Butterfly in Warsaw, Anna Bolena in Budapest and Kosice, Norma in Vienna (Staatsoper), The Pique Dame in Chisinau; Roberto Devereux in Zurich, symphonic concerts at the Teatro Carlo Felice in Genoa and in Milan with the I Pomeriggi Musicali Orchestra. Active also on the concert side, Andriy Yurkevych has a wide symphonic repertoire, particularly focused on composers such as Tchaikovsky, Rimskij-Korsakov, Glinka, Mussorgsky, Shostakovich. His upcoming projects include: Anna Bolena and Roberto Devereux in Vienna (Staatsoper), Turandot in Santiago de Chile, Lucia di Lammermoor in Budapest, Roberto Devereux in Madrid, Nabucco, Eugene Onegin, Maria Stuarda (new production), Madama Butterfly and Guillaume Tell (new production) in Warsaw, Norma in Tokyo, concerts with the Münchner Symphoniker in Munich. Andry Yurkevych was General Music Conductor at the National Opera and Ballet Theatre of the Republic of Moldova in Chisinau.
Urodzony w Zborowie na Ukrainie. W 1999 roku ukończył Lwowską Akademię Muzyczną im. M. Łysenki (wydział dyrygentury), gdzie studiował pod kierunkiem Yuriya Lutsiva. Specjalizował się pod kierunkiem Jacka Kaspszyka w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej oraz u Gianluigi Gelmettiego w Akademii Muzycznej Chigiana w Sienie i u Alberto Zeddy w Pesaro. Laureat Nagrody Specjalnej w Konkursie Narodowym im. S. Turczaka w Kijowie. Od 1996 roku jest stałym dyrygentem Opery Narodowej im. Kruszelnickiej we Lwowie, gdzie prowadził orkiestrę w takich operach, jak: Aida, Nabucco, Trubadur, La Traviata, Rigoletto, Otello, Cyganeria, Madame Butterfly, Tosca, Rycerskość wieśniacza, Pajace, Carmen, Zemsta nietoperza, Baron cygański, Wesoła wdówka oraz w wielu dziełach kompozytorów rosyjskich. Dyrygował także spektaklami baletowymi: Dziadkiem do orzechów, Jeziorem łabędzim, Bajaderą i Coppelią. Na Festival della Valle d’Itria w Martina Franca zaproszono go do współpracy przy Romeo i Julii Marchettiego i wielu koncertach symfonicznych. W 2005 roku po raz pierwszy stanął za pulpitem w Teatro dell’Opera w Rzymie, prowadząc orkiestrę w Jeziorze łabędzim, potem ponownie został tam zaproszony, by zadyrygować Śpiącą królewną i znów Jeziorem łabędzim, a na rozpoczęcie sezonu 2010/2011 pokierował Falstaffem Verdiego. Współpracował z wieloma teatrami muzycznymi na całym świecie przy takich produkcjach, jak: Córka pułku w Teatrze Miejskim w Santiago (Chile) i w San Francisco, Cyrulik sewilski w Bayerische Staatsoper, Podróż do Reims w Operze Monte Carlo, Moc przeznaczenia i Borys Godunow w La Monnaie w Brukseli, Dama pikowa w Teatrze St. Gallen, Purytanie w Greckiej Operze Narodowej, Maria Stuart w Teatrze San Carlo w Neapolu, Rigoletto w Santiago, Cyrulik sewilski w Stuttgarcie, Eugeniusz Oniegin w Düsseldorfie i Warszawie, Roberto Devereux w Mannheim i Warszawie, Cyganeria w Liège, Anna Bolena w Barcelonie, Pajace w Mołdawii.
Od wielu lat datuje się jego pełna sukcesów współpraca ze światowej sławy sopranistką Editą Gruberovą, która występowała w kierowanych przez niego muzycznie spektaklach, m.in. w: Normie w Berlinie, Mannheim i Duisburgu, Lukrecji Borgii na Klangvokal Musikfestival w Dortmundzie oraz w Dreźnie i Kolonii, a także w wielu koncertach w Monachium (Herkulessaal), Wiedniu i Frankfurcie. Do ważnych wydarzeń ostatnich sezonów zalicza poprowadzenie spektakli: Norma w Paryżu (Salle Pleyel), Nicei i Kolonii, Jezioro łabędzie i Anna Bolena w Teatro del Maggio Musicale Fiorentino, Norma w Palermo, Eugeniusz Oniegin w Gdańsku, Dama pikowa w Warszawie, Roberto Devereux w Zurychu i Madrycie, Czarnoksiężnik z Oz we Florencji, Aida w Rydze, La Traviata i Makbet w Gdańsku, Lukrecja Borgia w Berlinie, Latający Holender, Rigoletto i Madame Butterfly w Warszawie, Anna Bolena w Budapeszcie i Koszycach, Norma w Wiedniu, Dama pikowa w Kiszyniowie, Roberto Devereux w Zurychu oraz koncerty symfoniczne w Teatro Carlo Felice w Genui oraz w Mediolanie z Orchestra I Pomeriggi Musicali. Zajmuje się też muzyką symfoniczną, w repertuarze ma m.in. dzieła Czajkowskiego, Rimskiego-Korsakowa, Glinki, Musorgskiego, Szostakowicza. Kolejne projekty w jego planach to m.in.: Anna Bolena i Roberto Devereux w wiedeńskiej Staatsoper, Turandot w Santiago de Chile, Łucja z Lammermooru w Budapeszcie, Roberto Devereux w Madrycie, Nabucco, Eugeniusz Oniegin, Maria Stuart (nowa inscenizacja), Madame Butterfly i Wilhelm Tell (nowa inscenizacja) w Warszawie, Norma w Tokio oraz koncerty z Münchner Symphoniker w Monachium. Był głównym dyrygentem w mołdawskim Narodowym Teatrze Opery i Baletu w Kiszyniowie.
PREMI ERY
10 KUPIEC WENECKI THE MERCHANT OF VENICE 12 1914 14 PUPA 16 MARIA STUART MARIA STUARDA 18 KRAKOWIACY I GÓRALE THE CRACOVIANS AND THE HIGHLANDERS 20 PERŁY XX WIEKU GEMS OF THE 20TH CENTURY 22 POWDER HER FACE 24 PROJEKT ’P’ THE ’P’ PROJECT 26 CASANOVA W WARSZAWIE CASANOVA IN WARSAW 28 WILHELM TELL GUILLAUME TELL
10
Opera in three acts with an epilogue Libretto: John O’Brien after William Shakespeare’s play In the original English Co-production: Bregenzer Festspiele Co-operation: Adam Mickiewicz Institute, Warsaw
Jego pojawienie się przed blisko 60. laty na pianistycznym firmamencie było porównywane z rozbłyśnięciem gwiazdy Glenna Goul da. Twierdząc, że ziemski glob nosi co najmniej 150 wirtuozów lepszych od niego, a jedynie kilku wybitniejszych kompozytorów, Andrzej Czajkowski mylił się tylko w jednym: że na fortepianie lepiej niż on gra tak liczny zastęp pianistów. Partytura Kupca weneckiego nakreślona została przy świadomości istnienia wielu języków muzycznych. Najważniejszy chyba okazał się styl Albana Berga, ale można wyczuć też pokrewieństwo ze światem dźwiękowym oper Ariberta Reimanna. Kupiec wenecki zachwyca mistrzostwem muzycznej dramaturgii i charakterystyki postaci; pisany absolutnie serio, potrafi zaskoczyć muzycznym dowcipem – choćby w słynnej szekspirowskiej scenie wyboru narzeczonej, w której pojawia się ironiczny cytat motywu fatum z IV Symfonii Czajkowskiego (Piotra Czajkowskiego!). Spóźniona o ponad 30 lat prapremiera Kupca Weneckiego w kapitalnej reżyserii Keitha Warnera (Bregenzer Festspiele) w kwietniu 2014 roku została wyróżniona prestiżową International Opera Award. Można by się z tego faktu beztrosko cieszyć, gdyby nie to, że wśród pokonanych znalazła się zamówiona przez Teatr Wielki - Operę Narodową Qudsja Zaher Szymańskiego.
His appearance in the piano firmament almost 60 years ago was compared with the exploding stardom of Glenn Gould. Claiming that the globe had at least 150 virtuosos better than him and only a few better composers, André Tchaikowsky was wrong in one thing: that such a numerous group played the piano better than he did. The score of The Merchant of Venice was written with an awareness of the existence of many musical languages. Probably the most important among them was Alban Berg’s style, but one can also sense an affinity with the sound world of Aribert Reimann’s operas. The Merchant of Venice delights with its brilliant musical dramaturgy and its characters; written in all seriousness, it can also surprise with a musical wit – for instance in the famous Shakespearian scene of choosing a bride which includes an ironic quotation of the fate motif from Tchaikovsky’s (Pyotr Tchaikovsky’s!) Symphony No. 4. The world premiere of The Merchant, delayed by over 30 years, directed brilliantly by Keith Warner (the present show is a co-production with the Bregenz Festival), received the prestigious International Opera Award in April 2014. One could feel totally pleased about this if not for the fact that the projects defeated by Tchaikowsky included Paweł Szymański’s Qudsja Zaher commissioned by the Polish National Opera.
PREMIERA POLSKA / POLISH PREMIERE
24/10/2014
ANDRZEJ CZAJKOWSKI SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
26, 28, 30/10/2014
OBSADA / CAST CHRISTOPHER ROBSON Antonio LESTER LYNCH Shylock CHARLES WORKMAN Bassanio SARAH CASTLE Portia VERENA GUNZ Nerissa PHILIP SMITH Gratiano JASON BRIDGES Lorenzo MARISOL MONTALVO Jessica
Magdalena Anna Hofmann (Portia) i / and Charles Workman (Bassanio)
Opera w trzech aktach z epilogiem Libretto: John O’Brien według sztuki Williama Shakespeare’a Oryginalna angielska wersja językowa Koprodukcja: Bregenzer Festspiele Współpraca: Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa
PREMI ERY
11
kupiec wenecki
THE MERCHANT OF VENICE Dyrygent / Conductor
LIONEL FRIEND Reżyseria / Director
KEITH WARNER Scenografia i kostiumy / Set & Costume Designer
ASHLEY MARTIN-DAVIS
Reżyseria świateł / Lighting Designer
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
DAVY CUNNINGHAM
Choreografia / Choreography
MICHAEL BARRY
12
Ballet evening in three parts
Mija równo sto lat od wybuchu I wojny światowej. Jakie wyciągnęliśmy wnioski z tych czterech lat walk i milionów ofiar? Kolejne konflikty zbrojne wciąż wybuchają wbrew pokojowym deklaracjom, zdrowemu rozsądkowi i powtarzającym się przestrogom. Pamiętamy i zachęcamy do wspólnej refleksji podczas oglądania prac trzech twórców różnych nacji, czasów i pokoleń. Robert Bondara w nowym balecie Nevermore...? dotyka przyczyn, natury i skutków wojen z perspektywy zawsze bezradnej jednostki. Wybitny czeski choreograf Jiří Kylián swoją przejmującą Mszą polową (1980) oddaje hołd ginącym na froncie młodym żołnierzom. Legendarny Zielony stół Kurta Joossa (1932) to demaskatorska satyra polityczna odwołująca się wprost do genezy i tragicznych konsekwencji Wielkiej Wojny, a zarazem jedno z najwybitniejszych dzieł niemieckiego ekspresjonizmu i sztuki XX wieku.
It is exactly 100 years since World War I broke out. What conclusions did we draw from those four years of fighting and millions of casualties? New armed conflicts are breaking out all the time, in defiance of peace declarations, common sense and repeated warnings. We remember, and also encourage you to reflect on this as you watch the works of three choreographers representing different nations, times and generations. In his new ballet Nevermore...? Robert Bondara touches upon the causes, nature and effects of wars from the viewpoint of the always helpless individual. Leading Czech choreographer Jiří Kylián pays homage to the young soldiers dying on the front lines with his poignant Soldiers’ Mass (1980). Kurt Jooss’ legendary The Green Table (1932) is a revealing political satire referring directly to the origins and tragic consequences of the Great War and at the same time one of the greatest works of German expressionism and 20th-century art.
PREMIERA / PREMIERE
Msza polowa, Norweski Balet Narodowy / Soldier’s Mass, Norwegian National Ballet
Wieczór baletowy w trzech częściach
PREMI ERY
13
PRASQUAL, REICH, SZYMAŃSKI / BONDARA | MARTINŮ / KYLIÁN | COHEN / JOOSS
15/11/2014
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Dyrygent / Conductor
NEVERMORE…?
MSZA POLOWA SOLDIERS’ MASS
ZIELONY STÓŁ THE GREEN TABLE
ROBERT BONDARA
JIŘÍ KYLIÁN
KURT JOOSS
PRASQUAL STEVE REICH PAWEŁ SZYMAŃSKI
BOHUSLAV MARTINŮ
FRIEDRICH A. COHEN
JULIA SKRZYNECKA
JIŘÍ KYLIÁN
HEIN HECKROTH
MACIEJ IGIELSKI
KEES TJEBBES
HERMANN MARKARD
MARCIN NAŁĘCZ-NIESIOŁOWSKI
16, 18, 30/11; 2, 3/12/2014
PRAPREMIERA / WORLD PREMIERE Choreografia / Choreography
Premiera polska / Polish premiere Choreografia / Choreography
Muzyka / Music
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA, CHÓR I PIANIŚCI TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA, CHORUS AND PIANISTS OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
1914
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
Scenografia / Set designer
BORIS KUDLIČKA
Muzyka / Music kostiumy / costume designerS Światła / Lighting designer
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer Światła / Lighting designer
Premiera warszawska / Warsaw premiere Choreografia / Choreography Muzyka / Music
Kostiumy / Costume designer Światła i maski / Lighting & masks
14
PREMI ERY
15
Balet w jednym akcie Libretto: Klara Syrewicz na motywach Ferdydurke Witolda Gombrowicza
Ballet in one act Libretto: Klara Syrewicz based on Ferdydurke by Witold Gombrowicz
Stanisław Syrewicz i Anna Hop ujawniają inspirację gombrowiczowską groteską. Oboje pragną przełożyć elementy symboliki pisarza na język muzyczny i wizualny. „Tak jak u Gombrowicza nie ma miejsca na liryczne zabarwienia – przypomina Syrewicz – i tak jak dramat miesza się u niego z groteską, tak w moich podszytych ironią kompozycjach nie ma miejsca na ckliwość, wzniosłość czy rozczulenia”. Ferdydurke to tyleż trudny materiał do adaptacji baletowej, co fascynujący – ciało, a raczej wyabstrahowane z kontekstu całości jego części, stanowią ważny element konstrukcji groteskowego świata utworu. Takie pojęcia, jak „pupa”, „gęba”, „łydka” czy „rozczłonkowanie” określają fenomeny społeczne i psychologiczne, które mimo upływu kilkudziesięciu lat wciąż są przerażająco aktualne.
Stanisław Syrewicz and Anna Hop reveal being inspired by Gombrowicz’s grotesque. Together they want to translate elements of the writer’s symbolism into a musical and visual language. “Just like there is no room for lyrical tones in Gombrowicz”, Syrewicz remarks, “and just like drama is mixed with the grotesque in his work, there is no room for mawkishness, solemnity or soppiness in my compositions where irony runs deep”. Ferdydurke is as tough to adapt as a ballet as it is fascinating – the body, or rather its parts abstracted from the context of the whole are an important element in the construction of the novel’s grotesque world. Notions such as “pupa” [backside], “gęba” [mug], “łydka” [calf of the leg] and “rozczłonkowanie” [dismemberment] describe social and psychological phenomena which, despite the passage of several decades, are still terrifyingly relevant.
praPREMIERA / WORLD PREMIERE
14/02/2015
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET MUZYKA Z NAGRANIA / MUSIC FROM A RECORDING
SPEKTAKLE / PERFORMANCES Scena Kameralna / Chamber Hall
15, 18, 19, 22/02; 1/03/2015
STANISŁAW SYREWICZ / ANNA HOP
PUPA Choreografia / Choreography
ANNA HOP
Muzyka / Music
STANISŁAW SYREWICZ
Scenografia i projekcje / Set designer & projections
MAŁGORZATA SZABŁOWSKA Kostiumy / Costume designer
KATARZYNA ROTT
16 Opera seria w trzech aktach Libretto: Giuseppe Bardari Oryginalna włoska wersja językowa Koprodukcja: Royal Opera House Covent Garden, Londyn Gran Teatre del Liceu, Barcelona Théâtre des Champs-Elysées, Paryż
Opera seria in three acts Libretto: Giuseppe Bardari In the original Italian Co-production: Royal Opera House Covent Garden, London Gran Teatre del Liceu, Barcelona Théâtre des Champs-Elysées, Paris
Maria Stuart to kolejne po Annie Boleyn i wcale nie ostatnie świadectwo fascynacji Donizettiego Anglią Tudorów. Historię opery uwarunkował splot niekorzystnych okoliczności, które sprawiły, że zniknęła na wiele długich dekad – praktycznie aż do połowy ubiegłego wieku! Przy okazji prapremiery w 1835 roku problemy piętrzyła przede wszystkim wścibska cenzura, ale także nielicząca się z jej nakazami odtwórczyni głównej roli Maria Malibran, największa śpiewaczka XIX-wiecznej Europy, która – na domiar złego – już prawie umierająca na prapremierze, była tylko cieniem samej siebie… W tej historycznej operze Donizetti przemawia językiem zgoła obcym XVI-wiecznej Anglii i Szkocji, praktycznie bez cienia stylizacji, okopując się w anachronicznej poetyce włoskiego belcanta. Kompozytor, który w ciągu swoich 51 lat życia napisał około 70 dzieł scenicznych (nie licząc przeszło pięciu setek innych utworów), mimo wręcz taśmowej produkcji, czasem pozwalał sobie na eksperymenty. Nie inaczej było i tym razem, gdy rozmowę dwóch królowych – Elżbiety i Marii Stuart, dialog skądinąd niemający miejsca – ujął w formie długo nabrzmiewającego emocjami recitativo accompagnato. Wspaniałe jest też zakończenie, w którym oczekująca na egzekucję Maria żegna się ze światem w potężnie zakrojonej arii finałowej.
Maria Stuarda is the next after Anna Bolena and not the last piece proving Donizetti’s fascination with Tudor England. The opera’s history was shaped by a mix of unfavourable circumstances that made it disappear for many decades – virtually until the mid-20th century! At the time of its world premiere in 1835 problems were caused by inquisitive censors, but also leading lady Maria Malibran, 19th-century Europe’s greatest singer, who ignored their demands and, even worse, was almost dying at the time and a shadow of her former self at the premiere... In this historical opera Donizetti uses language totally foreign to 16th-century England and Scotland, practically without any stylization, entrenching himself in the anachronistic poetics of Italian bel canto. The composer, who wrote around 70 stage works in the 51 years of his life (not counting over 500 other pieces), despite his almost mass production sometimes permitted himself an experiment. It was the same this time, when he wrote the conversation between the two queens – Elizabeth and Mary Queen of Scots, a dialogue that never actually took place – in the form of a recitativo accompagnato in which the emotions swell up gradually. The work’s ending is also magnificent, when Mary awaiting her execution bids the world farewell in a powerful and extensive final aria.
PREMIERA / PREMIERE
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
20/02/2015
GAETANO DONIZETTI Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
22, 24, 26, 28/02/2015
OBSADA / CAST CRISTINA GIANNELLI Maria Stuart / Maria Stuarda KETEVAN KEMOKLIDZE Elżbieta / Elisabetta ANNA BERNACKA Anna Kennedy SHALVA MUKERIA Roberto, hrabia Leicester / Earl of Leicester WOJTEK ŚMIŁEK Giorgio Talbot ŁUKASZ GOLIŃSKI Lord Cecil Guglielmo
PREMI ERY
17
MARIA STUART
MARIA STUARDA Dyrygent / Conductor
Kostiumy / Costume Designer
ANDRIY YURKEVYCH
AGOSTINO CAVALCA
MOSHE LEISER PATRICe CAURIER
CHRISTOPHE FOREY
Reżyseria / Director
Scenografia / Set Designer
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
CHRISTIAN FENOUILLAT
Światła / Lighting Designer
18
Wodewil w czterech aktach Libretto: Wojciech Bogusławski Oryginalna polska wersja językowa
Vaudeville in four acts Libretto: Wojciech Bogusławski In the original Polish
Czy dla uczczenia 250. rocznicy teatru publicznego w Polsce można było wybrać lepszy tytuł niż wystawiony w 1794 roku praktycznie w tym samym miejscu wodewil Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale? I czy wybór wykonawców, adeptów Akademii Operowej, biorąc pod uwagę symboliczny wymiar wydarzenia, mógł być trafniejszy? Cóż bowiem piękniejszego niż młodzi artyści sięgający do korzeni? Pod adresem Cudu mniemanego autorstwa tandemu Bogusławski-Stefani wysuwa się współcześnie różne zarzuty. Jednym nie podoba się to, że w libretcie Wojciech Bogusławski za mało wyraziście zróżnicował gwary Górali i Krakowiaków, innym, że Jan Stefani nie zawsze trafnie „przepracował” melodie ludowych pierwowzorów. Często lekceważy się fakt, że to powstałe w przededniu insurekcji kościuszkowskiej dzieło, słusznie uznane za pierwszą polską operę narodową, odegrało wielką rolę w podgrzaniu nastrojów niepodległościowych. Bo Krakowiacy aż kipią od mistrzowskich aluzji politycznych, a sama muzyka – świadectwo doskonałego przyswojenia najnowocześniejszych na owe czasy operowych wzorców Mozarta czy Salieriego – wynosząc ludowość na poziom sztuki wysokiej, stanowi zapowiedź romantycznych szkół narodowych, które miały pojawić się, najskromniej licząc, dopiero 30 lat później.
Could there be a better work to celebrate the 250th of a public theatre in Poland than The Supposed Miracle, or the Cracovians and the Highlanders, a vaudeville staged in 1794 in practically the same spot? Could there be a better choice of performers – given the occasion’s symbolic aspect – than students of the Opera Academy? What could be better than young artists drawing on their roots? In our times, The Supposed Miracle by the duo of Bogusławski/Stefani has been accused of many transgressions. Some people think that Wojciech Bogusławski’s libretto should have made the dialects of the title’s Cracovians and Highlanders more distinguishable, others think Jan Stefani was not always accurate in his “processing” of folk tunes. People often disregard the fact that this work, written on the eve of the Kościuszko Uprising and rightly recognized as the first Polish national opera, played a huge role in strengthening pro-independence feelings. The Cracovians is brimming with brilliant political allusions, while the music itself – testimony to a very accomplished assimilation of the period’s most modern opera models such as Mozart or Salieri, by elevating folk elements to the level of high-brow art was a harbinger of the Romantic national schools that would only appear some 30 years later at the earliest.
PREMIERA / PREMIERE
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
13/03/2015 OBSADA / CAST Uczestnicy Programu Kształcenia Młodych Talentów „Akademia Operowa” Participants of the Opera Academy Young Artists’ Programme
PREMI ERY
19
JAN STEFANI Scena Kameralna / Chamber Hall
14, 15/03/2015
Młodzieżowa Orkiestra Programu Kształcenia Młodych Talentów Chór Młodzieżowy „Artos” im. Władysława Skoraczewskiego UCZNIOWIE SZKOŁY BALETOWEJ IM. R. TURCZYNOWICZA Youth Orchestra of the Young Artists’ Programme Władysław Skoraczewski “Artos” Youth Choir STUDENTS OF THE R. TURCZYNOWICZ BALLET SCHOOL
KRAKOWIACY I GÓRALE
THE CRACOVIANS AND THE HIGHLANDERS Reżyseria / Director
JAROSŁAW KILIAN Scenografia / Set Designer
IZABELA CHEŁKOWSKA
20
Wieczór baletowy w czterech częściach
Ballet evening in four parts
Polski Balet Narodowy ma pięć lat. Ten czas przekłada się na dziesiątki świetnych przedstawień, współpracę z wybitnymi osobowościami świata tańca, ambitny zespół młodych tancerzy ze znakomitym choreografem Krzysztofem Pastorem na czele. Jest się czym chwalić. Dlatego powstał wieczór baletowy, w którym zestawiliśmy perły naszego repertuaru. To utwory wybrane z najwybitniejszych prac wielkiej czwórki: Balanchine’a, Béjarta, Kyliána i Forsythe’a, których twórczość wyznaczała ścieżki rozwoju baletu współczesnego. Rzadka możliwość oglądania takiego zestawu wybitnych choreografii podczas jednego przedstawienia, a jednocześnie najwyższa próba jakości zespołu Polskiego Baletu Narodowego. Lektura obowiązkowa.
The Polish National Ballet is five years old. This time translates into dozens of excellent productions, collaborations with great personalities form the world of dance, an ambitious company of young dancers with brilliant choreographer Krzysztof Pastor at the helm. There is plenty to boast about, which is why we have put together a ballet evening presenting the gems of our repertoire. These are pieces selected from among the greatest works of that famous four: Balanchine, Béjart, Kylián and Forsythe, whose oeuvre defined contemporary ballet’s development. It is a rare opportunity to see such a series of outstanding choreographies in one show, and at the same time the toughest test of the Polish National Ballet company’s quality. This is definitely required watching.
WZNOWIENIE / REVIVAL
Artifact Suite, Marta Fiedler i / and Robert Bondara
PREMI ERY
21
WILLIAM FORSYTHE | GEORGE BALANCHINE | JIŘÍ KYLIÁN | MAURICE BÉJART
perły xx wieku
13/03/2015
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Dyrygent / Conductor
ARTIFACT SUITE
CONCERTO BAROCCO
MSZA POLOWA
ŚWIĘTO WIOSNY
Choreografia / Choreography
Choreografia / Choreography
Choreografia / Choreography
Choreografia / Choreography
WILLIAM FORSYTHE
GEORGE BALANCHINE
JIŘÍ KYLIÁN
MAURICE BÉJART
JOHANN SEBASTIAN BACH EVA CROSSMAN-HECHT
JOHANN SEBASTIAN BACH
BOHUSLAV MARTINŮ
IGOR STRAWIŃSKI
Scenografia, kostiumy i Światła / Set, costume & Lighting designer
GEORGE BALANCHINE Światła / Lighting designer
JIŘÍ KYLIÁN
PIERRE CAILLE
TOMASZ MIERZWA
KEES TJEBBES
DOMINIQUE ROMAN / STANISŁAW ZIĘBA
Jakub CHRENOWICZ
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
14, 15/03; 26, 28/06/2015
Muzyka / Music
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
nagrania / recordings
WILLIAM FORSYTHE
GEMS OF THE 20TH CENTURY
Muzyka / Music
Kostiumy / Costume designer
SOLDIERS’ MASS
Muzyka / Music
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer Światła / Lighting designer
THE RITE OF SPRING
Muzyka / Music
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer Światła / Lighting designer
22
23
Chamber opera in two acts Libretto: Philip Hensher In the original English Co-production: Bergen Nasjonale Opera, Norway
Nareszcie! Doczekaliśmy się wystawienia opery Thomasa Adèsa w Polsce prawie zupełnie nieobecnego, a którego kariera kompozytorska na scenie anglosaskiej jest jedną z najbłyskotliwszych w ostatnim ćwierćwieczu. Pierwowzorem głównej bohaterki Powder Her Face była Margaret, księżna Argyll – piękna celebrytka, która „zasłynęła” z gorszących ekscesów w trakcie procesu rozwodowego, wszczętego przez jej arystokratycznego małżonka. Kameralna kompozycja 24-letniego Adèsa, utrzymana w duchu weillowskiej opery kabaretowej, nosi wszystkie rozpoznawalne cechy muzyki genialnego londyńczyka: harmoniczne wyrafinowanie, formalny zmysł, niewyczerpaną inwencję w żonglowaniu muzycznymi konwencjami. Chociaż na kartach tej partytury artysta lubi przespacerować się pod ramię z Schubertem, Bergiem czy Brittenem, to niejedną perłę odnajdą też wielbiciele Astora Piazzolli. Kogo komplementy pod adresem Adèsa nie przekonały, może do Powder Her Face przyciągnąć wzmianka o „arii fellatio”, zachłannie wymruczanej przez Księżnę przy nieodzownej „asyście” hotelowego boya. Ten szybki numer, który stał się emblematem całego muzycznego majstersztyku kompozytora, jest chyba najlubieżniej wypomadowaną sceną w historii operowego gatunku.
At last! We finally have a Polish production of this opera by Thomas Adès, who is almost unknown in Poland though his composing career in the English-speaking world has been one of the most spectacular in the last quarter-century. The model for the protagonist in Powder Her Face was Margaret, Duchess of Argyll, a beautiful celebrity who gained notoriety for her scandalous conduct revealed in the divorce proceedings initiated by her aristocratic husband. This chamber composition written by Adès at the age of 24, maintained in the mood of a Weill-esque cabaret opera, has all the distinctive features of the brilliant London-born composer’s music: harmonic sophistication, great sense of form, inexhaustible ingenuity in juggling musical conventions. Though in this score the composer likes to walk arm in arm with Schubert, Berg and Britten, admirers of Astor Piazzolla will also find more than one gem here. Whoever is unconvinced by these compliments addressed to Adès might be drawn to Powder Her Face by a mention of the “fellatio aria” that the Duchess hums voraciously, inevitably “assisted” by a bellboy. This quick number, emblematic of the composer’s entire musical brilliance, is probably the most obscenely dolled-up scene in the history of opera.
PREMIERA POLSKA / POLISH PREMIERE
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
THOMAS ADÈS
12, 14, 16, 19/05/2015
POWDER HER FACE
9/05/2015
Soho Factory
PREMI ERY
Opera kameralna w dwóch aktach Libretto: Philip Hensher Oryginalna angielska wersja językowa Koprodukcja: Bergen Nasjonale Opera, Norwegia
OBSADA / CAST
Dyrygent / Conductor
CHOREOGRAFIA / CHOREOGRAPHY
ALLISON COOK Księżna / Duchess *** Kierownik hotelu / Hotel Manager *** Elektryk / Electrician KERSTIN AVEMO Pokojówka / Maid
ALEJO PÉREZ BASSEM AKIKI
TOMASZ WYGODA
Reżyseria / Director
MARIUSZ TRELIŃSKI
Światła / Lighting designer
Scenografia / Set Designer
ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
BORIS KUDLIČKA
KOSTIUMY / COSTUME DESIGNER
MAREK ADAMSKI
DRAMATURG / DRAMATURGY
KRYSTIAN LADA FELICE ROSS
PROJEKCJE wIDEO / VIDEO pROJECTIONS
BARTEK MACIAS
24
VOYAGER Opera kameralna Libretto: Michał Borczuch
VOYAGER Chamber opera Libretto: Michał Borczuch
REQUIEM DLA IKONY Opera kameralna Libretto: Krystian Lada
REQUIEM FOR AN ICON Chamber opera Libretto: Krystian Lada
Oryginalne polskie wersje językowe
In the original Polish
Trzecia odsłona najgorętszych nazwisk młodych polskich twórców. Kolej na duet Kupczak-Głowicka. Sławomir Kupczak stosuje w swej muzyce media elektroniczne i skłania się ku branym od razu w nawias gestom neoromantycznym. Swego Voyagera, zrealizowanego z Michałem Borczuchem, zaliczanym dziś do ścisłej czołówki młodego teatru polskiego, nazwał prowokacyjnie „operą romantyczną”. Fragmenty najcenniejszych tekstów kulturowych wystrzelonych w przestrzeń kosmiczną na pokładzie tytułowej sondy, które przetrwają zapewne cały układ słoneczny, stają się pretekstem do postawienia ludzkości diagnozy dalekiej od optymizmu. Katarzyna Głowicka jest znana z budowania głębokich przestrzeni i intrygujących połączeń dźwięków klasycznych z ambient i minima. W Requiem dla Ikony opowie o relacji Jackie Kennedy i Rona Galella – legendarnego amerykańskiego paparazzo. Inspirowane archiwalnymi dokumentami i zdjęciami libretto Krystiana Lady, muzyka na żywe instrumenty, głos i elektronikę, wreszcie moda i taniec złożą się na fascynujący portret jednej z ikon XX wieku.
The third presentation of the hottest young Polish creators. The newest duo: Kupczak and Głowicka. Sławomir Kupczak uses electronic media in his music but also leans towards neo-Romantic gestures that he instantly sets aside. He provocatively called his Voyager – a collaboration with Michał Borczuch, considered a leading figure in young Polish theatre today – a “romantic opera”. Fragments of the most valuable texts of culture sent into space in the probe from the title, which are likely to outlive the entire solar system, are an excuse to offer a far-from-optimistic diagnosis of humankind. Katarzyna Głowicka is known for building deep sound spaces and intriguing combinations of classical sounds with ambient and minimal music. In her opera Requiem for an Icon she tells a story about the relations between Jackie Kennedy and Ron Galella – the legendary American paparazzo. Krystian Lada’s libretto inspired by historical documents and photos, music for live instruments, voice and electronics, and finally fashion and dance, together createa fascinating portrait of a 20th-century icon.
praPREMIERA / WORLD PREMIERE
PREMI ERY
25
SŁAWOMIR KUPCZAK / KATARZYNA GŁOWICKA
22/05/2015
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
UTWORY ZAMÓWIONE PRZEZ TEATR WIELKI - OPERĘ NARODOWĄ
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ
COMMISIONED BY TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
PROJEKT ’P’
Scena Kameralna / Chamber Hall
23, 24/05/2015
THE ’P’ PROJECT VOYAGER
REQUIEM DLA IKONY
Dyrygent / Conductor
Dyrygent / Conductor
BASSEM AKIKI
BASSEM AKIKI
Scenografia i kostiumy Set & Costume Designer
MICHAŁ BORCZUCH
MICHAŁ BORCZUCH
Światła / Lighting Designer
DOROTA NAWROT
KRYSTIAN LADA
Reżyseria / Director Scenografia i kostiumy/ Set & Costume Designer Światła / Lighting Designer
JACQUeLINE SOBISZEWSKi
REQUIEM FOR AN ICON
Reżyseria / Director Dramaturgia / Dramaturgy
DOROTA NAWROT
JACQUeLINE SOBISZEWSKi
26
PREMI ERY
27
Balet w dwóch aktach Libretto: Paweł Chynowski na motywie pamiętników Giacomo Casanovy
Ballet in two acts Libretto: Paweł Chynowski based on the memoirs of Giacomo Casanova
Legendarny kochanek spędził u nas kilka miesięcy na przełomie lat 1765-1766. Obracał się w najlepszym towarzystwie, także króla Stanisława Augusta. Uczestniczył w warszawskim życiu teatralnym, ze szczególnym upodobaniem w gronie artystów królewskiego zespołu baletowego. Był świadkiem oficjalnych i zakulisowych wydarzeń pierwszego sezonu polskiej sceny publicznej w Operalni Saskiej. Adorował konkurujące ze sobą włoskie baleriny: Annę Binetti, Caterinę Gattai i Teresę Casacci. Oklaskiwał występy młodego Charlesa Le Picqa, zwanego „Apollem Tańca” europejskiej sceny baletowej. Wdał się w konflikt i pojedynek z faworytem króla, hrabią Ksawerym Branickim. A wszystko to opisał barwnie w swoich kultowych pamiętnikach. Czy trzeba czegoś więcej, by zainteresować się warszawskim epizodem przygód Giacomo Casanovy?
The legendary lover spent a few months in Warsaw in 1765-1766. He moved in the choicest company, including that of King Stanisław August. He took part in Warsaw’s theatre life, finding special enjoyment in the royal ballet company. He was witness to public and behind-the-scenes events during the first season of the Polish public theatre at Operalnia Saska [the Saxon Opera House]. He showered his attentions upon the rival Italian ballerinas Anna Binetti, Caterina Gattai and Teresa Casacci. He applauded the young Charles Le Picq who was dubbed the European ballet scene’s “Apollo of Dance”. He engaged in a conflict and a duel with a favourite of the king’s, Count Ksawery Branicki. And he described all this vividly in his notorious memoirs. Is this not enough to arouse interest in the Warsaw episode of the adventures of Giacomo Casanova?
PRAPREMIERA / WORLD PREMIERE
28/05/2015 Dyrygent / Conductor
JAKUB CHRENOWICZ
WOLFGANG AMADEUS MOZART / KRZYSZTOF PASTOR SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
29, 30, 31/05; 2, 6, 7/06/2015
CASANOVA W WARSZAWIE CASANOVA IN WARSAW Choreografia / Choreography
KRZYSZTOF PASTOR
Scenografia i kostiumy / Set & Costume Designer
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Gianni Quaranta
28 Opera w czterech aktach Libretto: Victor-Joseph Étienne de Jouy i Hippolyte-Louis-Florent Bis Oryginalna francuska wersja językowa Koprodukcja: Welsh National Opera, Cardiff, Houston Grand Opera, Grand Théâtre de Genève
Opera in four acts Libretto: Victor-Joseph Étienne de Jouy and Hippolyte-Louis-Florent Bis In the original French Co-production: Welsh National Opera, Cardiff, Houston Grand Opera, Grand Théâtre de Genève
Prawdziwy mistrz powinien wiedzieć, kiedy zejść ze sceny, by nie przegapić momentu, w którym można stać się obiektem drwin. Rossini, król opery pierwszych dekad XIX wieku, był tego świadomy. Artystycznie i materialnie spełniony poczuł się w wieku 36 lat, a na – zgódźmy się – przedwczesny akt uroczystej zamiany fraka kompozytora na fartuch kucharza, przygotował danie naprawdę wysmakowane, które niejednego świadka paryskiej prapremiery zbiło z tropu. Wilhelm Tell jest bezsprzecznie najbardziej dopieszczoną partyturą tego twórcy. Poświęcił na nią bez mała pół roku, czym ustanowił swój prywatny rekord, ponieważ inne opery pisywał zwykle w kilka tygodni. Ta opowieść o szwajcarskim bohaterze narodowym, jest dziełem romantycznym par excellence, w którym przyroda subtelnie konsonuje ze stanami ducha walczących o wyzwolenie powstańców. Muzyczną charakterystykę Szwajcarii dokonaną przez Rossiniego przy użyciu motywów naśladujących jodłowanie (tzw. ranz des vaches) odczytać można przy okazji jako hołd złożony napisanej 20 lat wcześniej Symfonii Pastoralnej Beethovena zmarłego kilkanaście miesięcy wcześniej. Ale Wilhelm Tell, jak na arcydzieło przystało, zwrócony był nie tylko wstecz, ale również ku przyszłości, przecierając szlak dla bujnego rozwoju francuskiej grand opéra.
True maestros should know when to leave the stage so as not to miss the moment when they might become targets of ridicule. Rossini, the king of opera in the early decades of the 19th century, was well aware of this. He felt artistically and financially fulfilled at the age of 36, and for the act – let us agree: the premature act – of officially exchanging his composer’s tailcoat for a chef’s apron he prepared a dish that was truly sophisticated, and confusing to many a witness of its world premiere in Paris. Guillaume Tell is unquestionably the composer’s most perfect score; he devoted almost six months to it, setting his own private record because he wrote his other operas usually within a matter of weeks. This story about a Swiss national hero is a Romantic piece par excellence in which nature subtly harmonizes with the states of mind of the freedom fighters. Rossini’s musical characterization of Switzerland using motifs that imitate yodelling (ranz des vaches) can also be interpreted as a tribute to the Pastoral Symphony written 20 years earlier by Beethoven, who died some months before. However, like any true masterpiece, Guillaume Tell was not just a look back but also a look towards the future, blazing the trail for the untrammelled growth of French grand opéra.
PREMIERA / PREMIERE
PREMI ERY
29
Gioachino Rossini
WILHELM TELL
21/06/2015
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
24, 27, 30/06/2015
GUILLAUME TELL
OBSADA / CAST
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ
Dyrygent / Conductor
Kostiumy / Costume Designer
ANDRIY YURKEVYCH
MARIE-JEANNE LECCA
DAVID POUNTNEY
FABRICE KEBOUR
RAIMUND BAUER
AMIR HOSSEINPOUR
CARLOS ALMAGUER Wilhelm Tell / Guillaume Tell ANNA JERUĆ-KOPEĆ Matylda / Matilde YOSEP KANG Arnold KATARZYNA TRYLNIK Jemmy BERNADETTA GRABIAS Hedwige / Hedwig ADAM PALKA Walter Furst WOJTEK GIERLACH Gessler ŁUKASZ ZAŁĘSKI Rudi
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Reżyseria / Director
Scenografia / Set Designer
Reżyseria świateł / Lighting Designer Choreografia / Choreography
34 LOHENGRIN 36 MADAME BUTTERFLY 38 NABUCCO 40 ONIEGIN ONEGIN 42 ORFEUSZ I EURYDYKA Orfeo ed Euridice 44 RIGOLETTO 46 STRASZNY DWÓR THE HAUNTED MANOR 48 TRAVIATA
OPERA
32 HALKA
33
Opera in four acts In the original Polish Premiere: 23/12/2011
Francuzi mają Niemą z Portici, my Halkę. To nic, że fabuły oper są łudząco podobne, nic to, że muzyka Moniuszki w wielu miejscach jest zadłużona w twórczości Aubera. Partytura Halki powstała w dwóch rzutach. Jej pierwociny zapisał 28-latek, który w 1847 roku ukończył arcydzieło, pod względem nowoczesności dramaturgicznego ujęcia wymykające się schematowi tradycyjnej „opery numerowej” w równym stopniu, co Wagnerowski Tannhäuser. Złe przyjęcie Halki w konserwatywnym Wilnie sprawiło, że 10 lat później kompozytor operę przerobił. Nie tępiąc ostrza krytyki społecznej, Moniuszko poluzował dramaturgiczny gorset i wprowadził kilka niebiańskich dłużyzn w rodzaju arii Jontka Szumią jodły na gór szczycie, bez których tego dzieła pomyśleć już nie sposób. Tak powstała „opera narodowa”, z której mitem dziś nie do końca wiadomo, co począć. Natalia Korczakowska postanowiła zmierzyć się z „mitologicznym” balastem Halki na nowo. Trochę prowokując obrazami radykalnie uwspółcześniającymi przekaz, częściej zadziwiała nowym i mądrym odczytaniem – choćby na poły oniryczną wizją rozpadającego się drewnianego kościółka, w którym odbywają się zaślubiny Janusza i Zosi, przejęciem z obrazów Jacka Malczewskiego swojskiej i uniwersalnej zarazem figury Fauna czy sceną samobójstwa z końcowym efektem bliskim kategorii unheimlich, o której marzył sam kompozytor.
The French have La Muette de Portici, we have Halka. No matter that the plots are so similar, or that Moniuszko’s music owes a lot to Auber. Halka was written in two stages. The 28-year-old’s first efforts from 1847 were a masterpiece in which his modern approach to dramatic structure fell outside the pattern of a traditional “number opera”, just like Wagner’s Tannhäuser. Halka’s bad reception in conservative Vilnius led the composer to rework it 10 years later. Without blunting the social criticism, Moniuszko loosened the dramatic corset and added some heavenly long-drawn-out passages, such as Jontek’s aria “Sighing firs on mountain tops”, without which it is impossible to imagine this work. That was how this “national opera” came into being, its myth being something no one is quite sure how to handle today. Natalia Korczakowska has tried a new take on Halka’s “mythological” baggage. Provoking slightly with images radically contemporizing the message, she more often amazes with her new and clever interpretation – like the semioneiric vision of the crumbling wooden church where Janusz and Zosia are married, copying the familiar and universal figure of the Faun from Jacek Malczewski’s paintings, or the suicide scene with its final effect close to the category of unheimlich that the composer himself always dreamed of.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
STANISŁAW MONIUSZKO
10, 12/04/2015
HALKA
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
OBSADA / CAST EWA VESIN Halka ŁUKASZ GOLIŃSKI Janusz JACEK LASZCZKOWSKI Jontek ANNA BERNACKA Zofia RAFAŁ SIWEK Stolnik DARIUSZ MACHEJ Dziemba
Artur Ruciński (Janusz), Małgorzata Pańko (Zofia)
Opera w czterech aktach Oryginalna polska wersja językowa Premiera: 23/12/2011
OPERA
32
Dyrygent / Conductor
Światła / Lighting Designer
JOSÉ MARIA FLORÊNCIO
FELICE ROSs
NATALIA KORCZAKOWSKA
tomasz kubikowski
ANNA MET
KOBAS LAKSA
Reżyseria / Director
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET AKTORZY I STATYŚCI / ACTORS AND EXTRAS
Scenografia / Set Designer
Kostiumy / Costume Designer
MAREK ADAMSKI
Dramaturg / Dramaturgy Projekcje wideo / Video projections
35
Romantic opera in three acts Libretto: Richard Wagner In the original German Co-production: Welsh National Opera, Cardiff Premiere: 11/04/2014
Lohengrin wystawiony został po raz pierwszy w 1850 roku, tym samym, w którym Wagner opublikował pamflet O żydostwie w muzyce. To nieszczęśliwe sąsiedztwo arcydzieła z na poły grafomańskim płodem zdeklarowanego antysemity sprawiło, że podchodzono do tej romantycznej opery z nieufnością. Przypomnijmy sobie słynną scenę z Dyktatora, w którym upozowany na Hitlera Chaplin podbija w swym gabinecie model ziemskiego globu na tle cudownego preludium do I aktu Wagnerowskiego utworu… Lohengrin w reżyserii Antony’ego McDonalda pozbawiony jest spektakularnych zaskoczeń; jedyną, zresztą umiarkowaną, ekstrawagancją jest przeniesienie akcji ze średniowiecza do wiktoriańskiej Anglii, a mimo to urzeknie nas on subtelnością obrazów i iście szekspirowską złożonością bohaterów. Nikt bowiem nie jest tu tylko czarny lub tylko biały – papierowe kukły Anglik energicznym gestem wyrzucił do kosza. Spektakl McDonalda skrojony został zarówno dla tych, którzy w świat Wagnerowskich fantazmatów zaczynają się zagłębiać, jak i dla tych, którzy znając go na wylot, poszukują w nim ożywczych znaczeń.
Lohengrin was first staged in 1850, the same year that Wagner published his notorious article Judaism in Music. The masterpiece being in such unfortunate proximity to a piece of hack writing by a declared anti-Semite has made people wary of this romantic opera. Take the famous scene from The Great Dictator in which Chaplin, made up to resemble Hitler, bounces an inflatable globe around his office with the wonderful prelude to Act 1 of Wagner’s piece playing in the background... Lohengrin directed by Antony McDonald brings no spectacular surprises; the only – moderate – extravagance is that the setting has been moved from the Middle Ages to Victorian England, but it will still beguile you with its subtle images and the characters’ truly Shakespearian complexity. Nobody here is only black or only white – the English director has scrapped all cardboard characters. McDonald’s production is made for those who are starting to discover the world of Wagnerian phantasms as well as those who know it inside out but are looking for new refreshing meanings.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Richard Wagner
19, 21, 28/12/2014
LOHENGRIN
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
OBSADA / CAST PETER WEDD Lohengrin MARY MILLS Elsa von Brabant ANNA LUBAŃSKA Ortrud THOMAS HALL Friedrich von Telramund BJARNI THOR KRISTINSSON Heinrich der Vogler DARIUSZ MACHEJ Herold królewski / The King’s Herald
OPERA
Opera romantyczna w trzech aktach Libretto: Richard Wagner Oryginalna niemiecka wersja językowa Koprodukcja: Welsh National Opera, Cardiff Premiera: 11/04/2014
Karol Miękina (Herzog Gottfried), Peter Wedd (Lohengrin)
34
Dyrygent / Conductor
Stefan Soltesz Reżyseria, scenografia i kostiumy Director, Set & Costume Designer
Antony McDonald CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Współpraca reżyserska / Associate Director
Helen Cooper
Choreografia / Choreography
Lizie saunderson PHILIPPE Giraudeau Reżyseria świateł / Lighting Designer
Lucy Carter Drugi reżyser świateł / Associate Lighting Designer
neiLl brinkworth
37
Tragedia japońska w trzech aktach Libretto: Luigi Illica, Giuseppe Giacosa Oryginalna włoska wersja językowa Premiera: 29/05/1999
Japanese tragedy in three acts Libretto: Luigi Illica, Giuseppe Giacosa In the original Italian Premiere: 29/05/1999
On bogaty, przystojny, żądny coraz to nowych podbojów erotycznych, ona piękna, biedna, ufna, szaleńczo zakochana. To protagoniści historii starej jak świat, w swej schematycznej strukturze ocierającej się o banał. Fabuła to jednak w sam raz do jej uwznioślającego powtarzania przez kompozytorów operowych, co przed Puccinim czyniło wielu. Włoch opowieść tę wrzucił w realia japońskie, które podkreślił nawiązaniami do tradycyjnej muzyki kraju kwitnącej wiśni, by w wielu innych przypadkach całkowicie porzucić „poetykę” made in Japan. Podobnie postąpił Mariusz Treliński w swej debiutanckiej (na wielkiej scenie) inscenizacji operowej, w czym zresztą może tkwi wielka tajemnica jej oszałamiającego powodzenia w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Rosji, Izraelu, we Włoszech, Hiszpanii i Omanie. Reżyser, wspierany przez fenomenalną scenografię Borisa Kudlički, rezygnując z realistycznego detalu, ale nie specyficznie japońskiego klimatu, w sposób bardzo subtelny odwołał się do konwencji teatru kabuki, teatru Roberta Wilsona i wreszcie – do własnych doświadczeń filmowych. Z tego kulturowego melanżu różnych sztuk i inspiracji powstała produkcja o znaczeniu historycznym, poniekąd rozczłonkowująca współczesne dzieje polskich inscenizacji operowych na to, co przed i na to, co po premierze Butterfly Trelińskiego-Kudlički.
He’s rich, handsome, hungry for ever new erotic conquests; she’s beautiful, poor, trusting, madly in love. They are the protagonists of a story as old as the world, its schematic structure verging on banality. However, it is a plot excellent for uplifting repetition by opera composers, and many before Puccini did copy it. The Italian composer tossed the story into Japanese surroundings, highlighting them with references to traditional music from the land of cherry blossoms, only to completely abandon the “made in Japan” poetics elsewhere. Mariusz Treliński did much the same in his (large stage) opera debut, which could actually explain the great mystery of its spectacular success in Poland, the United States, Russia, Israel, Italy, Spain and Oman. Giving up realistic details but not that special Japanese atmosphere, the director – supported by Boris Kudlička’s phenomenal stage design – very subtly invoked the convention of Kabuki theatre, Robert Wilson’s theatre and, finally, his own experience with film. This cultural melange of different arts and inspirations has resulted in a show of historical importance that in a way splits the contemporary history of Polish opera productions into what came before and what came after the premiere of Butterfly by Treliński and Kudlička.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
GIACOMO PUCCINI
6, 8/02; 26/03; 10, 13, 15/05/2015
MADAME BUTTERFLY
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
OBSADA / CAST ALKETA CELA, KARAH SON Madame Butterfly MAŁGORZATA PAŃKO, HANNA HIPP Suzuki JACEK LASZCZKOWSKI, TADEUSZ SZLENKIER Pinkerton ŁUKASZ GOLIŃSKI Sharpless MATEUSZ ZAJDEL Goro ALEKSANDRA ORŁOWSKA-JABŁOŃSKA Kate
OPERA
36
DyrygenT/ Conductor
Kostiumy / Costume Designers
ANDRIY YURKEVYCH PIOTR STANISZEWSKI
MAGDALENA TESŁAWSKA PAWEŁ GRABARCZYK
MARIUSZ TRELIŃSKI
EMIL WESOŁOWSKI
BORIS KUDLIČKA
STANISŁAW ZIĘBA
Reżyseria / Director
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA MIMOWIE / MIMES
Scenografia / Set Designer
Choreografia / Choreography
Reżyseria świateł / Lighting Designer
39
Opera w czterech aktach Libretto: Temistocle Solera według Auguste’a Anicet-Bourgeois i Francisa Courne Oryginalna włoska wersja językowa Premiera: 26/06/1992
Opera in four acts Libretto: Temistocle Solera after Auguste Anicet-Bourgeois and Francis Courne In the original Italian Premiere: 26/06/1992
Zadziwiające dzieło 29-latka, dopiero trzecie na długiej liście operowych dokonań Verdiego, wcale niezaliczane jeszcze do jego szczytowych osiągnięć. I choć jest to utwór silnie zależny od modelu włoskiego belcanta, który Verdi miał z genialną intuicją wkrótce przezwyciężyć, Nabucco popularnością ustępuje tylko trzem arcyprzebojom tego twórcy: Traviacie, Rigolettowi i Aidzie, sytuując się jednocześnie na bardzo wysokim 18. miejscu najchętniej wystawianych oper świata (według rankingu Operabase). Ten gigantyczny sukces Nabucca wziął się praktycznie za sprawą jednego, zaledwie czterominutowego fragmentu – najsłynniejszego chóru operowego w dziejach gatunku – Va, pensiero. Ten intonowany na tle konwencjonalnie uproszczonego akompaniamentu orkiestry śpiew żydowskich niewolników dzięki swej ujmującej melodii śpiewanej – co dla chóru niecodzienne, a tak bardzo symboliczne – jednym głosem (unisono) szybko stał się nieformalnym hymnem Włoch. Mądra inscenizacja Marka Weissa, wpisana w hieratyczną przestrzeń największego mistrza w historii polskiej scenografii operowej, Andrzeja Kreutz Majewskiego, utrzymuje się na warszawskiej scenie od ponad 22 lat i nieodmiennie przyciąga tłumy miłośników spragnionych pięknego śpiewu na tle równie atrakcyjnych tableaux.
An amazing work by a 29-year-old, only third on the long list of Verdi’s operatic achievements, and not even counted among his greatest accomplishments. Though it is a piece strongly reliant on the model of Italian bel canto, which Verdi with his brilliant intuition was soon to overcome, Nabucco is only less popular than three huge hits by this composer: La Traviata, Rigoletto and Aida, while coming a very high 18th on the list of the world’s most often staged operas (according to Operabase). This massive success of Nabucco practically stems from one, just four-minute fragment – the most famous chorus in opera’s history – Va, pensiero. Intoned against the background of a conventionally simplified orchestral accompaniment, thanks to its moving melody that is sung – unusually for a chorus, though extremely symbolic – in one voice (in unison), this song of Hebrew slaves quickly became the unofficial anthem of the Italians. Marek Weiss’s clever staging, embedded in a hieratic space created by the greatest talent in the history of Polish opera design, the late Andrzej Kreutz Majewski, has been performed in Warsaw for over 22 years and invariably draws crowds of admirers hungry for beautiful singing backed by equally attractive tableaux.
OPERA
38
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
GIUSEPPE VERDI
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
NABUCCO
2, 25/11; 4/12/2014; 4/01; 23/04; 3, 5/06/2015
OBSADA / CAST MATTEO SUK, MIKOŁAJ ZALASIŃSKI Nabucco LILLA LEE Abigaille ANNA LUBAŃSKA Fenena TOMASZ KUK, RAFAŁ BARTMIŃSKI Ismaele RAFAŁ SIWEK Zaccaria
Dyrygent / Conductor
Kostiumy / Costume Designer
ANDRIY YURKEVYCH
JACEK MAJEWSKI
MAREK WEISS
EMIL WESOŁOWSKI
ANDRZEJ KREUTZ MAJEWSKI
JERZY BOJAR
Reżyseria / Director
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET
Scenografia / Set Designer
Choreografia / Choreography Reżyseria świateł / Lighting Designer
41
Sceny liryczne w trzech aktach (siedmiu obrazach) Libretto: Piotr Czajkowski, Konstantin Szyłowski według Aleksandra Puszkina Oryginalna rosyjska wersja językowa Premiera: 05/04/2002
Lyrical scenes in three acts (seven scenes) Libretto: Pyotr Tchaikovsky, Konstantin Shilovsky after Alexander Pushkin In the original Russian Premiere: 05/04/2002
Spektakl, w którym kulminacji doczekała się od dawna fascynująca Trelińskiego postać „zbędnego człowieka”, bohatera XIX-wiecznej literatury rosyjskiej, którego reżyser odnalazł i w swoich filmach, i w operach – choćby w Don Giovannim czy Królu Rogerze. Podchodząc do adaptacji arcydzieła Puszkina, Treliński, świadomy znaczącego odstępstwa Czajkowskiego od poetyckiego pierwowzoru (cięta ironia dygresyjnego poematu została niemal całkiem zatarta, a górę wzięła psychologiczna prawda), wprowadził na scenę pantomimiczną figurę ubranego na biało i poruszającego się o lasce starca. To podsumowujący swe zmarnowane życie Oniegin, niby bezradnie przyglądający się wydarzeniom z przeszłości, a jednak nimi sterujący. Ileż obrazów z tej inscenizacji, jak zwykle silnie inspirowanej scenograficzną wyobraźnią Kudlički, zapada w pamięć! Pisanie listu przez Tatianę, obserwowane przez krążącego wokół rozdygotanej dziewczyny niczym sęp zblazowanego dandysa-upiora, korowód atrakcyjnych modelek-widm, kroczących jakby „obok” chodzonego pulsu wspaniałego poloneza czy stopniowo zastygające w dalekim, zlodowaciałym tle „rosyjskie” brzozy, podczas bezrozumnego pojedynku dwóch przyjaciół, jakże wielomówny krajobraz-znak gasnącego na naszych oczach Leńskiego i duchowej śmierci Oniegina. Arcydzieło!
This show is a culmination of Treliński’s long-time fascination with the “superfluous man” character, a hero of 19th-century Russian literature whom Treliński found in both his films and his operas – to mention Mozart’s Don Giovanni and Szymanowski’s King Roger. Tackling the adaptation of Pushkin’s masterpiece, aware of Tchaikovsky’s substantial divergence from the poetic original (the digressive poem’s keen irony was almost completely erased, with psychological truth gaining the upper hand), Treliński introduced the mimed character of an old man in white with a walking stick. He is Onegin summing up his wasted life, seemingly watching helpless as the events of his past unfold but still controlling them. How many images from this production, which as usual is strongly inspired by Kudlička’s stage imagination, become embedded in the memory! Tatyana writing her letter under the watchful eye of the unconcerned, creepy fop who hovers over the trembling girl like a vulture, the parade of attractive ghost models moving “out of step” with the walking beat of the magnificent polonaise, or the “Russian” birches gradually freezing in the distant, cold background during the two friends’ mindless duel, a landscape that speaks volumes as a symbol of Lensky fading away before our eyes and of Onegin’s spiritual death. A masterpiece!
OPERA
40
PIOTR CZAJKOWSKI SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
11, 14, 21, 23/01/2015
OBSADA / CAST ARTUR RUCIŃSKI Eugeniusz Oniegin / Eugene Onegin IRINA MATAEVA Tatiana / Tatyana MAŁGORZATA PAŃKO, KAROLINA SIKORA Olga SERGEY SKOROKHODOV Leński / Lensky ALEKSANDER TELIGA Książę Griemin / Prince Gremin ANNA LUBAŃSKA, JOANNA CORTÈS Filipiewna / Filippyevna TOMASZ PILUCHOWSKI, KRZYSZTOF SZMYT Triquet
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET MIMOWIE I MODELKI / MIMES AND MODELS
ONIEGIN
ONEGIN Dyrygent / Conductor
Kostiumy / Costume Designer
ANDRIY YURKEVYCH
JOANNA KLIMAS
Reżyseria / Director
Choreograf / Choreography
MARIUSZ TRELIŃSKI
EMIL WESOŁOWSKI
Scenografia / Set Designer
Reżyseria świateł / Lighting Designer
BORIS KUDLIČKA
FELICE ROSS
43
Opera w trzech aktach Libretto: Ranieri de’ Calzabigi Oryginalna włoska wersja językowa Koprodukcja: Slovenské Národné Divadlo, Bratysława Premiera: 23/05/2009
Opera in three acts Libretto: Ranieri de’ Calzabigi In the original Italian Co-production: Slovenské Národné Divadlo, Bratislava Premiere: 23/05/2009
Jak do tej pory jest to najstarsza opera z tych, po które w swej 15-letniej karierze reżysera operowego sięgał Mariusz Treliński. Wybrał on wersję wiedeńską dzieła Glucka, śpiewaną po włosku i z Orfeuszembarytonem. Orfeusz Trelińskiego to rzecz wyrosła zarazem z muzyki i kulturowego tła, ale podobno też inspirowana ciężkimi doświadczeniami osobistymi artysty. Konfrontacja z wielką opowieścią kultury śródziemnomorskiej i zarazem mitem założycielskim całego gatunku operowego przybrała tu postać całkiem uwspółcześnioną, realną, „naszą”, nieledwie namacalną, zupełnie jak w wierszu Czesława Miłosza Orfeusz i Eurydyka. Konwencjonalne lieto fine Glucka, relikt światopoglądu oświeceniowego, zostało przez reżysera, który nigdy wcześniej ani później na taką ingerencję sobie nie pozwolił, wykluczone. W tak osobistym spektaklu „majorowe” akordy zakończenia byłyby zgrzytem po prostu niestosownym. Eurydyka Trelińskiego popełnia samobójstwo, by po swej śmierci dosłownie osaczać pozostałego przy życiu kochanka i praktycznie nawet na chwilę nie opuścić sceny. Jakież tu, w trakcie dwóch godzin spektaklu, nagromadzenie wstrząsających obrazów, od których nie sposób się po wyjściu z teatru wyzwolić! Wspomnijmy tylko jeden, może najmocniejszy, gdy trumnę Eurydyki za moment pochłonie krematoryjny piec…
This is the oldest work that Mariusz Treliński has taken on in his 15 years as an opera director. He chose the Viennese version of Gluck’s opera, performed in Italian and with a baritone Orfeo. Treliński’s Orfeo is a piece that grew from the music and the cultural background, but apparently was also inspired by some hard times he personally experienced. His confrontation with the great tale of Mediterranean culture and also the founding myth of the whole opera genre resulted in a completely contemporary form: real, “ours”, almost palpable, just like in Czesław Miłosz’s poem Orpheus and Eurydice. The director left out Gluck’s conventional lieto fine, a relic of the Enlightenment worldview – a form of interference Treliński had never before allowed himself and never has since. In such a personal production the major chords of the ending would have simply been an inappropriate dissonance. Treliński’s Euridice commits suicide only to literally haunt her still living lover after her death, practically not leaving the stage even for a moment. What an accumulation, in the performance’s two hours, of shocking images that it is impossible to shake off upon leaving the theatre! Let us mention just one, perhaps the most powerful – when Euridice’s coffin is about to be consumed by the crematorium furnace...
OPERA
42
CHRISTOPH WILLIBALD GLUCK SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
25, 27/01/2015
OBSADA / CAST WOJTEK GIERLACH Orfeusz / Orfeo OLGA PASIECZNIK Eurydyka / Euridice *** Amor / Cupid
ORFEUSZ I EURYDYKA
Orfeo ed Euridice Dyrygent / Conductor
Choreografia / Choreography
ŁUKASZ BOROWICZ
TOMASZ WYGODA
MARIUSZ TRELIŃSKI
PIOTR GRUSZCZYŃSKI
BORIS KUDLIČKA
MARC HEINZ
MAGDALENA MUSIAŁ
BARTEK MACIAS
Reżyseria / Director
Scenografia / Set Designer
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Kostiumy / Costume Designer
Dramaturg / Dramaturgy Reżyseria świateł / Lighting Designer Projekcje wideo / Video Projections
45
Opera w trzech aktach Libretto: Francesco Maria Piave według Król się bawi Wiktora Hugo Oryginalna włoska wersja językowa Premiera: 12/03/1997
Opera in three acts Libretto: Francesco Maria Piave after Victor Hugo’s Le Roi s’amuse In the original Italian Premiera: 12/03/1997
Siedemnasta opera Verdiego zalicza się do romantycznego nurtu, któremu można nadać miano „urzeczenia maską”. Swoistą „filozofię maski” wyłożoną w Rigoletcie (i jego dramatycznym pierwowzorze Król się bawi Hugo) sprowadzić można do założenia, iż maska jest atrybutem obdarzonym niezwykłą mocą sprawczą i jednostce, która potrafi się nią finezyjnie posługiwać, może dostarczyć nieocenionych korzyści. Fakt, iż tytułowy bohater, dworski błazen, na końcu ponosi klęskę, nie stanowi żadnej niekonsekwencji. Ukrywający swą tożsamość trefniś jest zwykłym pechowcem, bo na swej drodze napotkał po prostu kogoś (Książę Mantui), kto tą samą bronią posługiwał się jeszcze sprawniej. Ezio Frigerio, autor przepysznej scenografii (te barokowe wnętrza pałacu książęcego!), i reżyser Gilberta Deflo, są autorami spektaklu w dawnym, operowym stylu: pozbawionym pretensji do budowania inscenizacyjnych nadinterpretacji. Ale nie powinno nas to dziwić, bo przedstawienie chronologicznie należy do poprzedniej epoki: liczy sobie 17 lat, czyli jest o 2 lata wcześniejsze od przełomowej dla polskich scen Madame Butterfly Trelińskiego. Rzecz idealna dla konserwatystów (w najlepszym znaczeniu słowa konserwatyzm) i dla tych, którzy świat opery poznają, łaknąc dzieła możliwie najbliższego intencji kompozytora i librecisty.
Verdi’s 17th opera is part of the Romantic trend we might describe as “fascination with masks”. His “mask philosophy” presented in Rigoletto (and in the original play, Hugo’s Le roi s’amuse) boils down to the idea that a mask is an attribute of unusual power and anyone who knows how to use it properly can gain inestimable advantages. The fact that the eponymous character, the court jester, suffers a terrible defeat is not an inconsistency. The jester concealing his identity is simply unlucky enough to have met someone (the Duke of Mantua) who uses the same weapon with greater skill. Ezio Frigerio, author of the delightful stage design (those Baroque interiors of the Duke’s palace!), and director Gilberto Deflo have created a production in the old opera style: with no pretensions to building any onstage over-interpretation. This shouldn’t come as a surprise because, chronologically speaking, this production comes from the previous era: it is 17 years old, 2 years older than Treliński’s Madame Butterfly that was such a watershed for Polish theatre. It’s an ideal piece for conservatives (in the best sense of conservatism) and for those who are finding their way around the world of opera, who want productions as close as possible to the intentions of the composer and the librettist.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
GIUSEPPE VERDI
5, 6, 7, 8/03/2015
RIGOLETTO
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
OBSADA / CAST RAMÈ LAHAJ, HO-YOON CHUNG Książę Mantui / Duke of Mantua ANDRZEJ DOBBER, MIKOŁAJ ZALASIŃSKI Rigoletto ALEKSANDRA KUBAS, MAŁGORZATA OLEJNICZAK-WOROBIEJ Gilda PIOTR NOWACKI Sparafucile ANNA BERNACKA Maddalena
OPERA
44
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET
Dyrygent / Conductor
Kostiumy / Costume Designer
CARLO MONTANARO
FRANCA SQUARCIAPINO
Reżyseria / Director
Choreograf / Choreography
GILBERTO DEFLO
ZOFIA RUDNICKA
Scenografia / Set Designer
Reżyseria świateł / Lighting Designer
EZIO FRIGERIO
STANISŁAW ZIĘBA
47
Opera in four acts Libretto: Jan Chęciński In the original Polish Premiere: 9/02/2001
Co w tej operze jest najwspanialsze? Rozliczne sceny skrzące się od vis comica z nieśmiertelną, przepysznie harmonizowaną i instrumentowaną basową arią Skołuby czy scenki rodzajowe z nieśmiertelnym mazurem z IV aktu? A może fragmenty pisane zupełnie na serio, jak emblematyczna Aria z kurantem o zaszyfrowanych w niej kodach patriotycznych (zbyt czytelnych dla rosyjskiego cenzora, by nie nakazał zdjęcia tego dzieła z warszawskiego afisza po zaledwie trzech przedstawieniach)? Na szczęście na te pytania nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi kategorycznych, bo Straszny dwór, skądinąd nieco wadliwy dramaturgicznie (od końca III aktu z winy Jana Chęcińskiego wszystkie konflikty wydają się już rozwiązane), jest tworem wyjątkowo spójnym stylistycznie. Weźmy więc za dobrą monetę słowa wybitnego brytyjskiego krytyka operowego Johna Allisona, który przed dekadą pisał: „Muzyka Moniuszki nie musi być dla świata zamkniętą księgą: trudno wyobrazić sobie bardziej zdumiewająco melodyjną operę po Mozarcie niż Straszny dwór – choć spotkał ją ten sam los, co większość słowiańskiego repertuaru”.
What is the greatest thing about this opera? Is it numerous scenes shimmering with vis comica, including Skołuba’s immortal and delightfully harmonized and instrumented bass aria, or genre scenes with the immortal mazurka from Act 4? Or perhaps fragments written in all seriousness, like the emblematic Chimes Aria with its coded patriotic message (too obvious for the Russian censors not to order the opera to be taken off the Warsaw stage after just three performances)? Luckily we don’t have to give categorical answers because The Haunted Manor, which by the way is a little flawed drama-wise (from the end of Act 3 all the conflicts seem to have been resolved, for which Jan Chęciński is to blame), is an unusually cohesive work in terms of style. Therefore let’s take great British opera critic John Allison’s words, written a decade ago, at face value: “Moniuszko’s music does not need to be a closed book – it is hard to think of a more prodigiously tuneful opera after Mozart than The Haunted Manor – but it suffers the same fate as much of the Slavonic repertory”.
Zbigniew Macias (Maciej), Rafał Siwek (Zbigniew)
Opera w czterech aktach Libretto: Jan Chęciński Oryginalna polska wersja językowa Premiera: 9/02/2001
OPERA
46
STANISŁAW MONIUSZKO SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
3, 26, 28, 29/04/2015
OBSADA / CAST ŁUKASZ GOLIŃSKI, LESZEK SKRLA Miecznik / Sword-bearer TOMASZ KUK, TADEUSZ SZLENKIER Stefan ADAM ZDUNIKOWSKI Damazy MAŁGORZATA OLEJNICZAK-WOROBIEJ, ALEKSANDRA KUBAS Hanna ANNA BERNACKA Jadwiga RAFAŁ SIWEK Zbigniew ANNA LUBAŃSKA Cześnikowa / Chamberlain’s Wife
STRASZNY DWÓR
The Haunted Manor Dyrygent / Conductor
choreografia / choreography
JAKUB CHRENOWICZ
emil wesołowski
MIKOŁAJ GRABOWSKI
Stanisław zięba
Reżyseria / Director
Scenografia i reżyseria świateł / Set & Lighting Designer
CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET
PAWEŁ DOBRZYCKI
Kostiumy / Costume Designer
ZOFIA DE INES
światła / lighting designer
49
Opera in three acts Libretto: Francesco Maria Piave after La Dame aux camèlias by Alexandre Dumas, fils In the original Italian Premiere: 25/02/2010
Najsłynniejsza opera świata. Burząca we Włoszech niemal wszystko, co przed nią zaistniało. Obłędnie melodyjna, przekreślająca, szczególnie w pędzącym na złamanie karku akcie I, całą tradycję belcanta, a luksusową, chorą na gruźlicę prostytutkę wynosząca do rangi głównej i to – o zgrozo! – pozytywnej bohaterki. Jej protoplastka, Maria Duplessis, nie była wykształcona, a mimo to fascynowała nie tylko goniących ze erotycznymi ekstremami paryskich arystokratów, lecz także artystów, na czele z Alexandrem Dumasem synem – który ją uwiecznił w swym popularnym romansie – i mocno już w II poł. lat 40. zblazowanym Ferencem Lisztem, jednym z jej ostatnich kochanków. „Violetta była XIX-wieczną celebrytką” – zdają się nam mówić twórcy spektaklu, Mariusz Treliński i Boris Kudlička. To dlatego ich bohaterka jest gwiazdą najmodniejszego paryskiego kabaretu, który, dzięki bezprecedensowej w historii Opery Narodowej mobilnej scenografii, oglądamy z rożnych stron: rozjaśnionej setkami świateł rewiowej sceny, eleganckiego salonu czy luksusowej łazienki, w której ogromnych lustrach zdaje się przeglądać Śmierć. A nad tą całą feerią, zapierającą dech nie tylko w suchotniczych piersiach, unosi się duch nieuleczalnej nawet przez sztukę melancholii przemijania, inspirowany kadrami z kultowego obrazu Boba Fosse’a All That Jazz…
The world’s most famous opera, in Italy it demolished almost all that went before. Fantastically tuneful, it erases the entire tradition of bel canto, especially in the breakneck first act, and elevates a luxury prostitute with tuberculosis to the rank of the leading and also – oh horror! – positive heroine. The model for the character – Maria Duplessis – was uneducated, yet she fascinated not only Parisian aristocrats chasing after extreme erotic experiences but also artists like Alexandre Dumas fils, who immortalized her in his popular romance, and Franz Liszt, one of her last lovers and already very blasé in the late 1840s. “Violetta was a 19th-century celebrity”, the production’s authors Mariusz Treliński and Boris Kudlička seem to be saying. That’s why their heroine is the star of Paris’s most fashionable cabaret which we can view from different angles thanks to mobile sets unprecedented in the Polish National Opera’s history: from the revue show’s stage illuminated with hundreds of lights, the elegant salon, or the luxurious bathroom in whose giant mirrors Death seems to be looking at itself. Over this huge extravaganza, which leaves not only a consumptive breathless, hangs a melancholy mood of transience that even art cannot heal, inspired by scenes from Bob Fosse’s cult film All That Jazz...
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
GIUSEPPE VERDI
19, 20, 21, 22/03/2015
TRAVIATA
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
OBSADA / CAST JOANNA WOŚ Violetta Valéry RAMÈ LAHAJ, PAVLO TOLSTOY Alfredo Germont ANDRZEJ DOBBER, MARCIN BRONIKOWSKI Giorgio Germont ANNA BERNACKA Flora Bervoix MAŁGORZATA PAŃKO Annina MATEUSZ ZAJDEL Gaston de Letorières ADAM SZERSZEŃ Baron Douphol / Count Douphol CZESŁAW GAŁKA Markiz d’Obigny / Marquis d’Obigny
Joanna Woś (Violetta Valéry)
Opera w trzech aktach Libretto: Francesco Maria Piave według Damy kameliowej Aleksandra Dumasa, syna Oryginalna włoska wersja językowa Premiera: 25/02/2010
OPERA
48
Dyrygent / Conductor
Choreografia / Choreography
CARLO MONTANARO
TOMASZ WYGODA
Reżyseria / Director
MARIUSZ TRELIŃSKI Scenografia / Set Designer
BORIS KUDLIČKA CHÓR I ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ CHORUS AND ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA I TANCERZE / AND DANCERS
Kostiumy / Costume DesignerS
GOSIA BACZYŃSKA TOMASZ OSSOLIŃSKI
Dramaturg / Dramaturgy
Piotr gruszczyński Reżyseria świateł / Lighting Designer
MARC HEINZ Projekcje wideo / Video projections
DAREK BŁASZCZYK / CÓKIEREK
54 DZIADEK DO ORZECHÓW I KRÓL MYSZY THE NUTCRACKER AND THE MOUSE KING 56 HAMLET 58 OBSESJE OBSESSIONS 60 ROMEO I JULIA ROMEO AND JULIET 62 SEN NOCY LETNIEJ THE MIDSUMMER NIGHT’S DREAM
BALET
52 DON KICHOT DON QUIXOTE
53
Balet w trzech aktach Libretto: Marius Petipa według Miguela de Cervantesa Premiera: 29/05/2014 Koprodukcja: Królewski Balet Flandryjski, Antwerpia
Ballet in three acts Libretto: Marius Petipa based on Miguel de Cervantes Premiere: 29/05/2014 Co-production: Royal Ballet of Flanders, Antwerp
Już w 1614 roku (!) w królewskim Luwrze tańczono balet dworski Don Quichotte. Później motywy z dzieła Cervantesa zadomowiły się w balecie na stałe, owocując przez 400 lat dziesiątkami nowych opracowań. Prawdziwą furorę zrobił jednak balet Mariusa Petipy z muzyką Ludwiga Minkusa (1869), bo trwa na scenach do dzisiaj, odświeżany i przetwarzany przez kolejne pokolenia choreografów. Skąd taka jego żywotność i popularność? Malowniczy koloryt dawnej Hiszpanii, ponętne Cyganki i strojni toreadorzy, błędny rycerz z La Manchy, komiczny Sancho Pansa i pokraczny Gamache zawsze mogą liczyć na powodzenie. A główni bohaterowie, Kitri i Basilio, nie mają sobie równych w repertuarze klasycznym w kategoriach wdzięku, temperamentu i wirtuozerii tanecznej. Wszystko to tworzy porywającą rewię tańca klasycznego w hiszpańskiej stylistyce.
A court ballet called Don Quichotte was danced at the royal Louvre as early as 1614 (!). After that, themes from Cervantes’ work found a permanent place in ballet, with dozens of new arrangements being created over the next 400 years. A true sensation, however, came with the ballet by Marius Petipa to music by Ludwig Minkus (1869), because it continues to be staged to this day, refreshed and processed by successive generations of choreographers. What is the source of its endurance and popularity? The picturesque scenery of old Spain, alluring Gypsy women and ornately dressed toreadors, the knight-errant of La Mancha, the comic Sancho Pansa and the clumsy Gamache are always popular. The main characters, Kitri and Basilio, are unparalleled in the classical repertoire as far as grace, temperament and dance virtuosity goes. Together this creates an exciting classical dance revue in the Spanish style.
BALET
52
LUDWIG MINKUS / ALEXEI FADEYECHEV SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
16, 17, 18(x2), 19(x2), 22/04/2015
DON KICHOT
DON QUIXOTE
Dyrygent / Conductor
CHOREOGRAFIA / Choreography
Alexei baklan MARTA KLUCZYŃSKA
MARIUS PETIPA & ALEKSANDR GORSKI
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
nowa WERSJA Choreograficzna / new Choreographic VERSION
ALEXEI FADEYECHEV
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer
THOMAS MIKA
Światła / Lighting designer
STEEN BJARK
55
Ballet extravaganza in two acts Libretto: Marius Petipa based on Ernst Theodor Amadeus Hoffmann Adaptation: Toer van Schayk & Wayne Eagling Premiere: 25/11/2011
Rzecz dzieje się w Warszawie w początkach XIX wieku. Mieszkał tu krótko znany niemiecki romantyk E.T.A. Hoffmann. Niektórzy uważają, że to właśnie w kamienicy przy ulicy Freta rodziła się w jego głowie baśń o Dziadku do Orzechów i Królu Myszy, którą najpierw opowiadał dzieciom swojego kolegi Hitziga, a dopiero później spisał i wydał w Berlinie. Należy do nich wybitny holenderski scenograf i choreograf Toer van Schayk. Akcję warszawskiego przedstawienia umieścił właśnie w domu Hitzigów z zimowym widokiem na Wisłę i Zamek Królewski. Klarze dodał brata Jasia, a nawet zaprosił do Hitzigów samego Hoffmanna. Dopiero w takim entourage’u przedstawił tę czarującą opowieść o świątecznych przeżyciach małej Klary i jej fantastycznej ucieczce przed myszami do krainy zabawek, a potem do wnętrza latarni magicznej. Balet pozostawia niezatarte wrażenia.
The story unfolds in Warsaw in the early 19th century. Famous German Romantic author E.T.A. Hoffmann lived here briefly. Some people believe that the tale of the Nutcracker and the Mouse King was born in his mind at the house in Freta Street, where he told it to the children of his friend Hitzig and only later wrote it down and had it published in Berlin. One such person is outstanding Dutch stage designer and choreographer Toer van Schayk. As the setting of the Warsaw production he chose the Hitzig home with its winter panorama of the River Vistula and the Royal Castle. He gave Clara a brother called John, and even invited Hoffmann himself to the Hitzigs’ house. It was in such scenery that he presented the charming tale of the festive adventures of young Clara and her fantastic escape from the mice to the land of toys and then inside a magic lantern. This ballet leaves an indelible impression.
BALET
Balet-feeria w dwóch aktach Libretto: Marius Petipa według Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmanna Opracowanie: Toer van Schayk i Wayne Eagling Premiera: 25/11/2011
Uczeń szkoły baletowej
54
PIOTR CZAJKOWSKI / TOER VAN SCHAYK, WAYNE EAGLING SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
12, 13(x2), 14(x2)/12/2014
Dyrygent / Conductor
MARTA KLUCZYŃSKA POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
DZIADEK DO ORZECHÓW I KRÓL MYSZY THE NUTCRAcKER AND THE MOUSE KING Choreografia / Choreography
TOER VAN SCHAYK & WAYNE EAGLING
Scenografia i kostiumy / Set and costume designer
TOER VAN SCHAYK
Światła / Lighting designer
BERT DALHUYSEN
57
Balet w dwóch aktach według Williama Szekspira Prapremiera: 3/10/2013
Ballet in two acts based on William Shakespeare World Premiere: 3/10/2013
Co było ważne dla Jacka Tyskiego, kiedy na swój pełnospektaklowy debiut choreograficzny wybierał właśnie Szekspirowskiego Hamleta? „Starałem się wcielić w postać bohatera, zrozumieć, jak ciężko mu było walczyć ze sobą i z trudnościami losu. Próbowałem czytać dramat nieliteralnie, dostrzegać treści ukryte w milczeniu, pauzach, w momentach niedomówień. Między słowami. Interesowało mnie odczytanie klasyki przez pryzmat współczesnych lęków. Początek mojego przedstawienia to niemy krzyk rozpaczy – głos bohatera, który ma świadomość, że stracił wszystko, co było ważne. Tak naprawdę ten krzyk jest początkiem i końcem Hamleta, stanowi swoistą klamrę. Tytułowy bohater nie ewoluuje podczas spektaklu, od początku ma świadomość, ku czemu zmierza. Wie, że jest skazany na śmierć i że nie ucieknie przeznaczeniu...”.
What was important to Jacek Tyski when he chose Shakespeare’s Hamlet for his full-length choreographic debut? “I tried to get inside the character, to understand how tough he found it to struggle with himself and the hardships of fate. I tried to read the play in a nonliteral way, to see the message concealed in silences, pauses, moments of obliqueness, and between the words. I was interested in reading a classic through contemporary fears. The beginning of my ballet is a silent cry of despair: the voice of the protagonist who realizes he has lost everything of importance. In reality that cry is the beginning and the end of Hamlet, it holds the whole together. The protagonist doesn’t evolve during the show, he is aware where he’s going from the start. He knows he is condemned to die and that he won’t escape his destiny...”.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
LUDWIG VAN BEETHOVEN / JACEK TYSKI
10, 11, 13, 15/01/2015
HAMLET
Scena Kameralna / Chamber Hall
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET MUZYKA Z NAGRAŃ / MUSIC FROM RECORDINGS
BALET
56
Choreografia / Choreography
JACEK TYSKI
Scenografia i koncepcja wideo / Set design & video concept
ROBERT MAJKUT
Kostiumy / Costume designer
TIJANA JOVANOVIĆ
Dramaturg i wizualizacje / Dramaturg & visualizations
KONRAD PIWOWARSKI Światła / Lighting designer
OLGA SKUMIAŁ
59
Ballet evening in three parts Premiere: 29/03/2014
Obsesje ogarniają nas, niepokoją, dręczą, prześladują. Lęki i fascynacje, podejrzenia i zazdrości, widma przeszłości i złe przeczucia. Sztuka reaguje na nie, wyraża, pobudza, przestrzega, czasem łagodzi. Także balet i teatr tańca – najskuteczniej w kameralnych przestrzeniach. W tym spektaklu towarzyszą one dwóm czołowym polskim choreografom. Obie kompozycje Krzysztofa Pastora, każda na swój sposób, grają na naszych nastrojach i emocjach czystą formą choreograficzną, plastyką tańca neoklasycznego, barwami przestrzeni i grą świateł, przy muzyce wielkich mistrzów: Schuberta, Schnittkego i Góreckiego. A przedziela je wyrazisty balet Emila Wesołowskiego na dwoje tancerzy, gdzie najprostsze relacje pomiędzy kobietą i mężczyzną stale zmieniają swoje barwy i uderzają w widza jak fale poematu symfonicznego Mieczysława Karłowicza.
Obsessions engulf us, they disturb, torture and torment us. Fears and fascinations, suspicions and jealousies, spectres of the past and grim forebodings: art reacts to them, expressing, stimulating, warning, sometimes soothing. This also applies to ballet and dance theatre - and is the most effective in small spaces. In this show, obsessions accompany Poland’s two leading choreographers. Both of Krzysztof Pastor’s compositions, each in its own way, play on our moods and emotions using pure choreographic form, the visual power of neo-classical dance, the colours of the space and the play of light, accompanied by the music of great masters: Schubert, Schnittke and Górecki. These two pieces are separated by Emil Wesołowski’s distinctive ballet for two dancers in which the simplest relations between a woman and a man keep changing their hues and hit the viewer like the waves of Mieczysław Karłowicz’s symphonic poem.
BALET
Wieczór baletowy w trzech częściach Premiera: 29/03/2014
Adagio & Scherzo, Maria Żuk i Robin Kent
58
SCHUBERT / PASTOR | KARŁOWICZ / WESOŁOWSKI | SCHNITTKE, GÓRECKI / PASTOR
OBSESJE
SPEKTAKLE / PERFORMANCES Sala Kameralna / Chamber Hall
11, 12, 14/10, 21/11/2014; 18,19, 20/06/2015
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET
ADAGIO & SCHERZO
MUZYKA Z NAGRAŃ / MUSIC FROM RECORDINGS
Choreografia / Choreography
Muzyka / Music
KRZYSZTOF PASTOR
FRANZ SCHUBERT
Scenografia i projekcje Set designer & projections
MAŁGORZATA SZABŁOWSKA Kostiumy / Costume designer
MARTA FIEDLER
Światła / Lighting designer
MACIEJ IGIELSKI
OBSESSIONS POWRACAJĄCE FALE
MOVING ROOMS
Choreografia / Choreography
Muzyka / Music
Choreografia / Choreography
Muzyka / Music
EMIL WESOŁOWSKI
MIECZYSŁAW KARŁOWICZ
KRZYSZTOF PASTOR
ALFRED SCHNITTKE HENRYK MIKOŁAJ GÓRECKI
RETURNING WAVES
Scenografia / Set designer
Kostiumy / Costume designer
BORIS KUDLIČKA
OLIVER HALLER
IRENA BIEGAŃSKA
BERT DALHUYSEN
Kostiumy / Costume designer Światła / Lighting designer
MACIEJ IGIELSKI
Światła / Lighting designer
61
Ballet in three acts Libretto: Krzysztof Pastor & Willem Bruls based on William Shakespeare Premiere: 7/03/2014
Romeo, Julia i ciążące nad ich miłością fatum nieustannego konfliktu. Dobrze znamy tę wzruszającą historię z dramatu Williama Szekspira i baletu Siergieja Prokofiewa. Krzysztof Pastor przenosi jednak akcję w zmieniające się stale realia XX wieku i proponuje jej autorską wizję. Plac Werony zamienia na ulice Rzymu, a renesansowych bohaterów ubiera we współczesne kostiumy. Zaś miłość Romea i Julii trwa, tragicznie bezradna w obliczu destrukcyjnych zjawisk świata zewnętrznego. Choreograf dotyka trudnych i bolesnych tematów: dyktatury, wojny, terroru, w cieniu których Romeo i Julia przeżywają swe miłosne uniesienia. Dynamika choreografii, efektowna scenografia, oryginalny język tańca i ekspresyjne kreacje artystów Polskiego Baletu Narodowego tworzą spektakl na wskroś współczesny, elektryzujący.
Romeo, Juliet and their love doomed due to an unending conflict: we are all familiar with the moving story from William Shakespeare’s play and Sergei Prokofiev’s ballet. Krzysztof Pastor, however, moves the plot into the ever-changing reality of the 20th century and proposes his own original vision. He replaces the square in Verona with the streets of Rome and dresses the Renaissance characters in contemporary costumes. Romeo and Juliet’s love continues on and on, tragically helpless in the face of destructive events in the outside world. The choreographer raises some tough and painful issues: dictatorship, war, terror, in whose shadow Romeo and Juliet experience throes of passion. Dynamic choreography, spectacular sets, an original dance language and expressive interpretations from the Polish National Ballet’s dancers add up to a show that is thoroughly modern, electrifying.
SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
20, 21, 24, 25/09; 1, 2, 5/10/2014; 28, 29/03/2015 3/05/2015, Opera Nova, Bydgoszcz
BALET
Balet w trzech aktach Libretto: Krzysztof Pastor i Willem Bruls według Williama Szekspira Premiera: 7/03/2014
Aleksandra Liashenko (Julia / Juliett) i / and Maksim Woitiul (Romeo)
60
SIERGIEJ PROKOFIEW / KRZYSZTOF PASTOR
ROMEO I JULIA
ROMEO AND JULIET
DYRYGENCI / CONDUCTORS
Choreografia / Choreography
ŁUKASZ BOROWICZ MARTA KLUCZYŃSKA
KRZYSZTOF PASTOR
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer
TATYANA VAN WALSUM Dramaturg / Dramaturg
WILLEM BRULS
Światła / Lighting designer
BERT DALHUYSEN
63
Ballet in two acts based on William Shakespeare Premiere: 15/03/2013
Jedna z najpiękniejszych komedii lirycznych we współczesnym repertuarze baletowym. Skomplikowane przygody bohaterów Szekspira na jawie i we śnie zostały po mistrzowsku opowiedziane językiem tańca. Balet idealnie oddaje ducha sztuki, urzeka pietyzmem narracji, inwencją twórczą choreografa i... wybitnymi kreacjami solistów Polskiego Baletu Narodowego. Trzy światy, w których poruszają się figury Szekspirowskie, znalazły tu swoje odzwierciedlenie zarówno na scenie, jak i w muzyce. Namiętności mieszają się z zabawą, perypetie miłosne z przaśnym żartem teatru ulicznego, a wszystko zostało przedstawione z empatią, wdziękiem i humorem. Ta poetycka opowieść o zamieszaniu miłosnym w realnym życiu i w fantastycznym świecie elfów jest bodaj najpiękniejszą inscenizacją wielkiego amerykańskiego choreografa Johna Neumeiera. Magiczne przedstawienie.
One of the most beautiful lyric comedies in contemporary ballet repertoire. The complicated adventures of Shakespeare’s characters in the real and dream worlds are told brilliantly in the language of dance. The ballet is a perfect expression of the spirit of the play, it beguiles with its meticulous narrative, the choreographer’s creativity and... brilliant interpretations by the Polish National Ballet’s soloists. The three worlds in which the Shakespearian characters move are reflected here both on the stage and in the music. Passions are interspersed with fun, twists and turns of love with coarse street-theatre wit, and all of this is presented with empathy, charm and humour. This poetic tale of romantic confusion in real life and in the fantasy elf world is possibly the most beautiful show designed by American choreographer John Neumeier. A magical production indeed.
BALET
Balet w dwóch aktach według Williama Szekspira Premiera: 15/03/2013
Yuka Ebihara (Tytania / Titania) i / and Vladimir Yaroshenko (Oberon)
62
FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDY, GYÖRGY LIGETI / JOHN NEUMEIER SPEKTAKLE / PERFORMANCES
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
30, 31(x2)/01; 1(x2), 3/02/2015
SEN NOCY LETNIEJ
A Midsummer Night’s Dream
Dyrygent / Conductor
Choreografia / Choreography
Muzyka / Music
ŁUKASZ BOROWICZ
JOHN NEUMEIER
FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDY GYÖRGY LIGETI
POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Scenografia i kostiumy / Set & costume designer
JÜRGEN ROSE
Koncepcja świateł / Lighting concept
JOHN NEUMEIER
Realizacja świateł / Lighting reconstruction
RALF MERKEL
i tradycyjna muzyka katarynkowa & traditional barrel organ music
64
66 OTWARCIE MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH THE OPENING OF THE MUSEUM OF THE HISTORY OF POLISH JEWS 68 GŁOSY GÓR VOICES OF THE MOUNTAINS 69 PRELUDIUM PREMIEROWE PREMIERE PRELUDE 69 SYLWESTER NEW YEAR’S EVE 70 SIERRA / KWIECIEŃ 71 NADJA MICHAEL
73 FILARMONICA DELLA SCALA 74 SINFONIA VARSOVIA 74 DUO GRANAT 75 PENDERECKI / LUTOSŁAWSKI / GÓRECKI
KONCERTY
72 SZALONE DNI MUZYKI LA FOLLE JOURNÉE DE VARSOVIE
66
67
OTWARCIE MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH – muzeum ważnych pytań
THE OPENING OF THE MUSEUM OF THE HISTORY OF POLISH JEWS – museum of important questions
KONCERT / CONCERT
27/10/2014 The museum began its cultural and educational activity in April 2013, but its official grand opening is scheduled for 28 October 2014 – when the core exhibition presenting the thousand-year history of Polish Jews will be made available to the public. Eight galleries present consecutive periods of Jewish presence in Polish lands, from the first settlement in the Middle Ages to the gradual revival of the Jewish community after the fall of communism in 1989. Visitors are immersed in the story told by antique objects, paintings, interactive installations, reconstructions and models, video projections, sounds and texts. The Museum of the History of Polish Jews was founded in an extremely symbolic place in the centre of Warsaw: the pre-war Jewish neighbourhood that the Germans turned into a ghetto during the war. The nearby Ghetto Heroes Monument commemorates the Polish Jews who died, while the museum is a reminder of how they lived. That is why it is called a “museum of life”. The museum’s exhibition and research activity is combined with an extensive cultural and educational programme. The museum organizes exhibitions, concerts, theatre productions and film screenings. There are also lectures and debates involving scholars and public figures, meetings with the Righteous and Survivors, and workshops for children and adults. The museum building designed by the Finnish studio Lahdelma & Mahlamäki is a true architectural gem – a mark of modern Warsaw and a monument to its colourful past. The Museum of the History of Polish Jews was founded as Poland’s first cultural institution to be created in a public-private partnership by the Ministry of Culture and National Heritage, the City of Warsaw and the Association of the Jewish Historical Institute of Poland. jewishmuseum.org.pl
Muzeum rozpoczęło działalność kulturalną i edukacyjną w kwietniu 2013 roku, ale jego uroczyste otwarcie zaplanowano na 28 października 2014 roku – wtedy publiczność po raz pierwszy zobaczy wystawę główną, prezentującą tysiącletnią historię polskich Żydów. Osiem galerii przedstawia kolejne odsłony obecności Żydów na ziemiach polskich: od pierwszego osadnictwa w średniowieczu aż po odradzanie się żydowskiej społeczności po 1989 roku. Na wystawie zwiedzający zanurzą się w historii opowiadanej przez zabytkowe przedmioty, malowidła, instalacje interaktywne, rekonstrukcje i makiety, projekcje wideo, dźwięki i teksty. Muzeum Historii Żydów Polskich powstało w niezwykle symbolicznym miejscu w centrum Warszawy: na terenie przedwojennej dzielnicy zamieszkałej głównie przez Żydów, w czasie wojny przekształconej przez Niemców w getto. Pobliski pomnik Bohaterów Getta upamiętnia, jak polscy Żydzi ginęli, muzeum zaś przypomina, jak żyli. Dlatego nazywamy je „muzeum życia”. Działalność wystawiennicza i naukowa Muzeum łączy się z bogatym programem kulturalnym i edukacyjnym: organizowane są wystawy, koncerty, spektakle teatralne i seanse filmowe; odbywają się wykłady i debaty z udziałem naukowców i osobistości życia społecznego, spotkania ze Sprawiedliwymi i Ocalałymi oraz warsztaty dla dzieci i dorosłych. Budynek muzeum, zaprojektowany przez fińską pracownię Lahdelma & Mahlamäki, to prawdziwa perła architektury – wizytówka nowoczesnej Warszawy i pomnik jej wielobarwnej przeszłości. Muzeum Historii Żydów Polskich powstało jako pierwsza w Polsce instytucja kultury utworzona w formule partnerstwa publiczno-prywatnego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasto Stołeczne Warszawę i stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny. jewishmuseum.org.pl
Hol muzeum rozcięty przez niezwykłe pofalowane ściany The museum’s lobby cleft in two by unusual undulating walls
JOANNA KULS skrzypce / violin
MARCIN ZDUNIK wiolonczela / cello
SINFONIA VARSOVIA
ANDRES MUSTONEN dyrygent / conductor
W programie / Programme: Aleksander Tansman Nun komm, der Heiden Heiland Grzegorz Fitelberg Pieśń o sokole / Song of the Falcon Mieczysław Weinberg Fantazja na wiolonczelę i orkiestrę op.52 Fantasia for Cello and Orchestra Op. 52 Ignacy Waghalter Koncert na skrzypce i orkiestrę A-dur op.15 Violin Concerto in A Major Op. 15 Karol Rathaus Polonaise symphonique op.52
jewishmuseum.org.pl
KONCERTY
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
68
69
KONCERT / CONCERT
9/11/2014 Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
GŁOSY GÓR
VOICES OF THE MOUNTAINS
Warszawiacy i Górale. Okazuje się, że tworzą związek idealny. Muzyka gór rozbrzmi na naszej scenie już po raz piąty. Doskonała i majestatyczna uroda Tatr inspirowała wielu, m.in.: Boya, Witkacego, Tetmajera. My usłyszymy głosy gór w dziełach Karola Szymanowskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Wojciecha Kilara wykonanych w nowoczesnych aranżacjach młodych twórców. Wśród przewodników po tej wyjątkowej górskiej wyprawie są m.in.: Sebastian Karpiel-Bułecka, Jan Smoczyński, Atom String Quartet, Janusz Olejniczak, Jan Młynarski, Michał Barański, Neo String Quartet, Jerzy Maksymiuk. Młodopolska fascynacja Tatrami trwa...
Varsovians and Highlanders. They turn out to have an ideal relationship. This is the fifth time that highland music is being played on our stage. The wondrous and majestic beauty of the Tatra Mountains inspired many authors, to mention Boy, Witkacy, Tetmajer. We will hear the voices of the mountains in works by Karol Szymanowski, Henryk Mikołaj Górecki and Wojciech Kilar in modern arrangements by young composers. The guides on this unique tour of the mountains include: Sebastian Karpiel-Bułecka, Jan Smoczyński, the Atom String Quartet, Janusz Olejniczak, Jan Młynarski, Michał Barański, the Neo String Quartet and Jerzy Maksymiuk. Young Poland’s fascination with the Tatra Mountains continues...
PRELUDIUM PREMIEROWE PREMIERE PRELUDE KONCERTY KOMPOZYTORÓW PREMIER SEZONU 2014/2015 CONCERTS OF COMPOSERS OF SEASON 2014/2015 PREMIERES
godz. 20:00 / 8 p.m. Sale Redutowe / Redutowe Rooms Preludium / Prelude 23/10/2014
CZAJKOWSKI
Sonata na klarnet i fortepian, op. 1 / Sonata for Clarinet and Piano, Op. 1 (1959) Inwencje na fortepian, op. 2 / Inventions for Piano, Op. 2 (1961-2) Siedem sonetów Shakespeare’a / Seven Sonnets of Shakespeare (1967)
Urszula Kryger mezzosopran / mezzo-soprano Julian Paprocki klarnet / clarinet Maciej Grzybowski fortepian / piano Preludium / Prelude 19/02/2015
DONIZETTI
SYLWESTER 31/12/2014
NEW YEAR’S EVE Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium Dyrygent / Conductor
ANDRIY YURKEVYCH
Preludium / Prelude 8/05/2015
Preludium / Prelude 20/06/2015
ROSSINI
Cyrulik sewilski – wersja na instrumenty dęte Vincenzo Gambaro Il barbiere di Siviglia – Vincenzo Gambaro’s version for wind instruments
JERZY MAKSYMIUK
JANUSZ OLEJNICZAK
SEBASTIAN KARPIEL-BUŁECKA
KO NCE RTY
ADÈS
70
71
SIERRA / KWiecień
NADJA MICHAEL
KONCERT / CONCERT
KONCERT / CONCERT
15/03/2015
26/11/2014
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
dyrygent / conductor CARLO
Dyrygent / Conductor
MONTANARO
ROBERTO PATERNOSTRO
ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
ORKIESTRA TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ
Rządzi sceną. Skupia na sobie uwagę. Głęboki głos, piękne ciało, temperament. Perfekcyjna wokalnie, doskonała aktorsko. Jej postaci to nie papierowe marionetki, ale kobiety z krwi i kości. Była Salome Straussa w La Scali, Verdiowską Lady Makbet w Metropolitan Opera, Marią w Wozzecku Berga w madryckim Téatro Real i berlińskim Unter den Linden oraz Judytą w Zamku Sinobrodego Bartóka, zrealizowanym przez Mariusza Trelińskiego. W La Monnaie i Théâtre de Champs Élysées była Medeą Cherubiniego w głośnej inscenizacji Krzysztofa Warlikowskiego. Rzuciła na kolana Mediolan, rzuciła na kolana Nowy Jork. W listopadzie ponownie kolej na nas. Na szczęście. Mariusz Kwiecień – hailed as “a Polish prince” of the opera scene by The New York Times, one of the greatest and most attractive baritones of our time. Nadine Sierra – a leading young American soprano famous for her excellent vocal technique and acting skills, which have charmed audiences at opera houses such as New York’s MET and the Boston Lyric Opera. This season they will win the hearts of the Warsaw audience with the most beautiful arias from opera classics – to the accompaniment of the Teatr Wielki Orchestra conducted by the great Carlo Montanaro.
She rules the stage. She is the focus of attention. Deep voice, beautiful body, temperament. She is a perfect singer and an excellent actress. Her characters are never paper puppets but flesh-andblood women. She has been Strauss’s Salome at La Scala, Verdi’s Lady Macbeth at the Metropolitan Opera, Maria in Berg’s Wozzeck at Madrid’s Téatro Real and Berlin’s Unter den Linden, and Judith in Bartók’s Bluebeard’s Castle staged by Mariusz Treliński. At La Monnaie and Théâtre de Champs Élysées she was Cherubini’s Medea in the famous production by Krzysztof Warlikowski. She bowled over Milan, she bowled over New York. It is our turn again in November. How fortunate.
KONCERTY
ORCHESTRA OF THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
Mariusz Kwiecień – okrzyknięty przez „New York Times” „polskim księciem” sceny operowej, jeden z najwybitniejszych i najbardziej atrakcyjnych barytonów, z jakimi można się dziś spotkać. Nadine Sierra – znakomita młoda amerykańska sopranistka, znana z doskonałej techniki wokalnej oraz kunsztu aktorskiego, których czar poznała już publiczność takich teatrów operowych, jak nowojorska MET czy Boston Lyric Opera. W tym sezonie podbiją serca warszawskiej publiczności najpiękniejszymi ariami klasyki operowej – a wszystko przy wtórze Orkiestry Teatru Wielkiego prowadzonej przez dyrygenta Carla Montanaro.
72
FILARMONICA DELLA SCALA
73
dyrygent / conductor
MYUNG-WHUN CHUNG W programie / Programme: Gioachino Rossini Włoszka w Algierze / L’italiana in Algeri Felix Mendelssohn IV Symfonia „Włoska” / Symphony No. 4 “Italian” Siergiej Prokofiew Romeo i Julia / Romeo and Juliet Suita / Suite
SZALONE DNI MUZYKI
LA FOLLE JOURNÉE DE VARSOVIE
MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL INTERNATIONAL FESTIVAL
26-28/09/2014 BERNSTEIN GERSHWIN
Na świecie od kilkunastu lat, w Polsce od pięciu. Ubiegły rok to 60 koncertów, 1000 wykonawców i prawie 37 000 słuchaczy. W tym roku wszystko kręci się wokół muzyki amerykańskiej: od klasycznych gigantów, przez muzykę filmową, jazz, blues, aż po repertuar musicalowy. Trzy dni od rana do wieczora, krótkie koncerty, rewelacyjny repertuar, wyjątkowi wykonawcy, niezobowiązująca atmosfera. Genialna idea. Absolutnie dla każdego. Tak naprawdę trudno znaleźć wymówkę, żeby nie wziąć udziału w tym szaleństwie.
COPLAND BARBER DVOŘÁK RACHMANINOW BARTÓK WILLIAMS
Held around the world for almost two decades, in Poland for five years. Last year’s result: 60 concerts, 1,000 performers and an audience of almost 37,000. This year everything revolves around American music: from classical giants, through film music, jazz, blues, all the way to musicals. Three days, from morning till night: short concerts, brilliant programmes, unique performers, a casual atmosphere. A brilliant idea. An event for absolutely everyone. It’s really hard to find an excuse not to take part in this madness.
4/03/2015 Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
Powołana została do życia w 1982 roku przez dyrygenta Claudia Abbado. Jej istotą było nadanie międzynarodowego wymiaru działalności orkiestry z mediolańskiej La Scali. Powstał zespół składający się z muzyków grających w Orchestra del Teatro alla Scala, posiadający jednocześnie autonomię artystyczną oraz organizacyjną i wykonujący jedynie repertuar symfoniczny, jako uzupełnienie wielkiej tradycji operowej teatru. Jest jednym z najważniejszych propagatorów włoskiej kultury na świecie. Carlo Maria Giulini, jako jeden z jej pierwszych dyrygentów, prowadził zespół podczas blisko 90 koncertów i zagranicznych tournée. W latach 1987-2005 naczelnym dyrygentem zespołu był Riccardo Muti. Orkiestra pracowała z najwybitniejszymi dyrygentami świata, wśród których byli m.in.: Georges Prêtre, Lorin Maazel, Wolfgang Sawallisch, Leonard Bernstein, Semyon Bychkov, Myung-Whun Chung, James Conlon, Gustavo Dudamel, Peter Eötvös, Christoph Eschenbach, John Eliot Gardiner, Valery Gergiev, Philippe Jordan, Zubin Mehta, Gianandrea Noseda, Seiji Ozawa, Antonio Pappano, Gennadij Rozdestvenskij, Esa-Pekka Salonen i Giuseppe Sinopoli. Od 2006 roku szczególnie intensywnie współpracują z zespołami: Daniel Barenboim, Riccardo Chailly, Daniel Harding, Daniele Gatti i Valery Gergiev. Orkiestra odbyła wiele zagranicznych tournée, występując z ponad 450 koncertami. Ma w dorobku liczne nagrania dla takich wytwórni fonograficznych, jak: Sony, Decca i EMI. Koncerty zespołu są często prezentowane w Telewizji Włoskiej RAI, a od 2012 roku transmitowane także na żywo w salach kinowych na całym świecie. Orkiestra nie jest dotowana z funduszy publicznych, wspiera ją UniCredit, jej główny partner instytucjonalny.
Set up by conductor Claudio Abbado in 1982, its objective was to add an international dimension to the work of the orchestra of Milan’s La Scala. Made up of the musicians who played in the Orchestra del Teatro alla Scala, it enjoys artistic and organizational autonomy and performs only symphonic repertoire, thus supplementing the theatre’s great operatic tradition. It is a leading promoter of Italian culture around the world. As one of its first conductors, Carlo Maria Giulini conducted the orchestra in more than 90 concerts and took it on its first international tours. Riccardo Muti was the Principal Conductor in 1987-2005. The orchestra has worked with some of the world’s greatest conductors, including Georges Prêtre, Lorin Maazel, Wolfgang Sawallisch, Leonard Bernstein, Semyon Bychkov, Myung-Whun Chung, James Conlon, Gustavo Dudamel, Peter Eötvös, Christoph Eschenbach, John Eliot Gardiner, Valery Gergiev, Philippe Jordan, Zubin Mehta, Gianandrea Noseda, Seiji Ozawa, Antonio Pappano, Gennadij Rozdestvenskij, Esa-Pekka Salonen and Giuseppe Sinopoli. From 2006 it has intensified its relations with Daniel Barenboim, Riccardo Chailly, Daniel Harding, Daniele Gatti and Valery Gergiev. The orchestra has undertaken numerous foreign tours, performing more than 450 concerts. It has also made numerous recordings for the Sony, Decca and EMI labels. The concerts of the Filarmonica season are often shown on RAI Italian television and, since 2012, broadcast live at cinemas worldwide. The orchestra is not subsidized by public funds, receiving support from UniCredit, its main institutional partner.
KONCERTY
AMERYKA AMERICA
74
75
DUO GRANAT
Recital duetu fortepianowego / Recital by the piano duo TAMARA GRANAT & RAFAEL ŁUSZCZEWSKI 17/10/2014 Scena Kameralna / Chamber Hall Program recitalu składa się z granych na 4 ręce narodowych tańców polskich (polonezy, mazurki, krakowiaki), których twórcami są m.in. Ignacy Friedman, Maurycy Moszkowski i Juliusz Zarębski. Mało znani kompozytorzy polscy z przełomu XIX i XX wieku, którzy całe życie spędzili, tworząc na obczyźnie. Usłyszymy ich romantyczne, pełne nostalgii i tęsknoty, wirtuozowskie, unikatowe, często premierowe utwory, które zostaną wykonane w formie cykli muzycznych. Dobrym pretekstem dla tego recitalu jest też Rok Zarębskiego, ogłoszony w 160. rocznicę urodzin kompozytora, dlatego zaprezentowane zostaną także po raz pierwszy dwa cykle jego utworów: A Travers Pologne op. 23 i Mazurki.
The recital programme comprises four-hand renditions of Polish national dances (polonaises, mazurkas, krakowiaks) written by several composers, including Ignacy Friedman, Maurycy Moszkowski and Juliusz Zarębski. These obscure Polish composers from the turn of the 19th and 20th centuries spent their whole lives as musicians in foreign lands. We will hear their romantic, nostalgic and wistful, virtuosic, unique and often premiere pieces performed in the form of music cycles. Another good excuse for this recital is Zarębski Year, announced to mark the 160th anniversary of the composer’s birth, hence the premiere presentation of two cycles of his music: A Travers Pologne Op.23 and Mazurkas.
KONCERT / CONCERT
Penderecki/Greenwood Lutosławski/Dessner Górecki/Gibbons
13/04/2015
Koncert / Concert
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium
29/11/2014
SINFONIA VARSOVIA
W OPERZE NARODOWEJ / IN THE POLISH NATIONAL OPERA
Występuje w najbardziej prestiżowych salach koncertowych oraz na najważniejszych festiwalach, współpracując ze światowej sławy dyrygentami i solistami. Zespół zrealizował wiele nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych – dyskografia liczy ponad 250 płyt uhonorowanych prestiżowymi nagrodami. W 1997 roku dyrektorem muzycznym, a w 2003 roku dyrektorem artystycznym orkiestry został prof. Krzysztof Penderecki. W 2012 roku Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, dyrektor Krzysztof Penderecki i dyrektor Orkiestry Sinfonia Varsovia Janusz Marynowski podpisali list intencyjny o budowie sali koncertowej.
Performs at the world’s most prestigious concert halls and major festivals, working with world- renowned conductors and soloists. The orchestra has recorded several albums, radio and television performances, and boasts a discography of over 250 CDs, many of which have received prestigious prizes. In 1997, Prof. Krzysztof Penderecki became the ensemble’s musical director, and in 2003 also its artistic director. In 2012, Mayor of Warsaw Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prof. Krzysztof Penderecki, and Sinfonia Varsovia’s director Janusz Marynowski signed a letter of intent regarding the construction of a concert hall.
Sala Moniuszki / Moniuszko Auditorium Krzysztof Penderecki, Jonny Greenwood Bryce Dessner, Beth Gibbons Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia Polish National Radio Symphony Orchestra W programie / Programme: Krzysztof Penderecki Polymorphia Jonny Greenwood 48 Responses to Polymorphia Henryk Mikołaj Górecki III Symfonia „Symfonia pieśni żałosnych” op. 36 Symphony No. 3 “Symphony of Sorrowful Songs” Op. 36 Witold Lutosławski Muzyka żałobna / Musique funèbre Kurator koncertu / Concert curator: Filip Berkowicz Organizator / Organizer: Narodowy Instytut Audiowizualny / National Audiovisual Institute
Krzysztof Penderecki, Radiohead guitarist Jonny Greenwood, Portishead singer Beth Gibbons and Bryce Dessner from indie rock band The National, a huge stage and a professional backstage crew. Only one concert in Poland! No, we’re not inviting you to an alternative outdoor event or an indie festival. We’re inviting you to the Polish National Opera. This concert pays homage to maestros Henryk Mikołaj Górecki, Witold Lutosławski and Krzysztof Penderecki – three remarkable artists who, next to Chopin and Szymanowski, can easily be called the greatest Polish composers and whose works provide endless inspiration to musicians all over the world. The programme will include the world premiere of music commissioned by NInA – a piece by Bryce Dessner inspired by Lutosławski’s music. Is there anyone out there who still thinks opera is nothing but pomposity, trumpery, cardboard sets and a fossilized tradition that belongs in the 19th century?
KONCERTY
Krzysztof Penderecki, Jonny Greenwood gitarzysta zespołu Radiohead, Beth Gibbons wokalistka Portishead i Bryce Dessner z indierockowej grupy The National, ogromna scena, profesjonalne zaplecze. Jedyny koncert w Polsce! Nie, nie zapraszamy Państwa na alternatywną imprezę pod gołym niebem ani na offowy festiwal. Zapraszamy do Opery Narodowej. Ten koncert jest hołdem dla mistrzów: Henryka Mikołaja Góreckiego, Witolda Lutosławskiego i Krzysztofa Pendereckiego. Trzech wielkich twórców, których obok Chopina i Szymanowskiego, śmiało można nazwać najwybitniejszymi polskimi kompozytorami, a których dzieła są niewyczerpaną inspiracją dla muzyków z całego świata. W programie znajdzie się m.in. prawykonanie skomponowanego specjalnie na zamówienie NInA, utworu Bryce’a Dessnera inspirowanego muzyką Lutosławskiego. Czy jest jeszcze ktoś, kto uważa, że opera to tylko koturn, blichtr, tekturowe dekoracje i skostniała tradycja rodem z XIX stulecia?
GALE RIA O P ER A
79
A venue for meetings between music and painting. A venue presenting artists of the Polish avant-garde who are already classics, masters and teachers of new generations of painters. An “in between” venue that links the past to modernity, somewhere between the Zachęta National Gallery of Art and the National Museum. A venue that has exhibited works by Jan Tarasin, Stefan Gierowski, Leon Tarasewicz, Tadeusz Dominik, Alina Szapocznikow, Stanisław Fijałkowski, Jerzy Mierzejewski as well as Krzysztof Penderecki (manuscripts of scores). The Opera Gallery is a venue that came into being thanks to two people: Waldemar Dąbrowski, director of the Teatr Wielki – Polish National Opera, and Adam Myjak, professor and rector of the Academy of Fine Arts in Warsaw; it is alive thanks to Marcin Fedisz, the gallery’s curator.
GALE RIA O P ER A
Miejsce spotkań muzyki i malarstwa. Miejsce, gdzie pokazywani są twórcy polskiej awangardy, ale już klasycy, mistrzowie i wychowawcy kolejnych pokoleń malarzy. Miejsce „pomiędzy”, łączące przeszłość z nowoczesnością, gdzieś pośrodku między Zachętą a Muzeum Narodowym. Miejsce, w którym wystawiano: Jana Tarasina, Stefana Gierowskiego, Leona Tarasewicza, Tadeusza Dominika, Alinę Szapocznikow, Stanisława Fijałkowskiego, Jerzego Mierzejewskiego oraz Krzysztofa Penereckiego (rękopisy partytur). Galeria Opera to miejsce, które powstało dzięki dwóm osobom: Waldemarowi Dąbrowskiemu, dyrektorowi Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, i Adamowi Myjakowi, profesorowi i rektorowi Akademii Sztuk Pięknychw Warszawie, a żyje dzięki Marcinowi Fediszowi, kuratorowi Galerii.
Sąsiedztwo zobowiązuje. Wystawą partytur Krzysztofa Pendereckiego galeria pokazała, jak bardzo muzyka może być wizualna. Ale większość wystaw idzie w przeciwnym kierunku: przekonuje, że malarstwo łączy z muzyką wiele cech. Wszak prace prezentowanych tu twórców, bez wyjątku klasyków polskiej sztuki ostatniego półwiecza, w najwyższym stopniu reprezentują to, co charakteryzuje także wielkie dzieła muzyczne. A zatem idealne relacje harmonii i napięć, przemyślaną strukturę, perfekcję w doborze środków wyrazu, duchowość, pozytywnie rozumianą emocjonalność. Program muzyczny i wizualny, zebrane pod jednym dachem, idealnie się dopełniają i współgrają ze sobą.
Neighbourhood obliges. With its exhibition of Krzysztof Penderecki’s scores the gallery has shown just how visual music can be. But most exhibitions go the opposite way, trying to convince people that painting has many qualities in common with music. The works presented here, by artists who are all classics of Polish art of the past half-century, most strongly represent everything that is also typical of great works of music. Hence, we have ideal relations of harmony and tension, well thought-out structure, perfection in the choice of means of expression, spirituality, emotionality in a positive sense. The musical and the visual programme, gathered under one roof, complement each other and harmonize perfectly.
PIOTR SARZYŃSKI „Polityka”
Where?! Well, where in Warsaw can you see the greatest creators of contemporary Polish art, those already worthy of a museum, those who formed our way of thinking, sensitivity and aesthetic needs over the past half-century, those as to whom there is absolutely no doubt that they are part of the canon of art history?
Gdzie?! No, gdzie w Warszawie można zobaczyć najwybitniejszych twórców współczesnej, zarazem już muzealnej polskiej sztuki? Tych, którzy w ostatnim półwieczu formowali nasze myślenie, wrażliwość, potrzeby estetyczne? Takich, wobec których nikt nie ma już wątpliwości, że weszli do kanonu historii sztuki?
You might expect to view their achievements at Warsaw’s National Museum. Unfortunately there’s not enough room there to accommodate them. The museum features a cramped (in terms of space) and modest (in terms of quantity) representation of the stars among Polish “classics of modernity”, while solo exhibitions have been few and far between. The Zachęta gallery has veered towards younger generations, the Ujazdowski Castle Centre for Contemporary Art doesn’t look to the past by definition, Królikarnia is struggling between sculpture and painting, Galeria Foksal focuses on the avant-garde, MSN – on the present day with occasional trips into the past.
Oczekiwałoby się, że spotkamy się z ich dokonaniami w stołecznym Muzeum Narodowym. Niestety, tam brak na nich miejsca. Jest ciasna (w sensie przestrzeni) i skromna (w sensie ilościowym) reprezentacja tuzów polskich „klasyków nowoczesności”, zaś wystaw indywidualnych jakoś ostatnio nie było. Zachęta skręciła w stronę młodszych generacji, Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski z założenia nie stawia na przeszłość, Królikarnia szamocze się pomiędzy rzeźbą a obrazem, Galeria Foksal koncentruje się na awangardzie, MSN – na dniu dzisiejszym z nielicznymi wycieczkami w przeszłość.
The only place where “doyens of modernity” appear with their latest projects (Fijałkowski, Gierowski, Dominik) or where great deceased individualists are remembered (Szapocznikow, Mierzejewski, Tarasin) is Galeria Opera – the Opera Gallery. I visit it often, because it’s the only place to review the early output of masters and/or see their unknown works. In other words, Galeria Opera fills the “unoccupied” space between museums and galleries – an intellectual and artistic space; a space essential for our insight, orientation and referencing related to 20th-century art.
Jedyne miejsce, gdzie pojawiają się „nestorzy nowoczesności” ze swymi najnowszymi dokonaniami (Fijałkowski, Gierowski, Dominik) lub przypominani są nieżyjący wielcy indywidualiści (Szapocznikow, Mierzejewski, Tarasin) – to Galeria Opera. Odwiedzam ją chętnie, bo tylko tu można przypomnieć sobie dawne dokonania mistrzów i/lub zobaczyć ich nieznane prace. Słowem – Galeria Opera wypełnia „niezagospodarowaną” przestrzeń między muzeami i galeriami. Przestrzeń intelektualno-artystyczną. Niezbędną dla naszego rozeznania, orientacji i odniesień w kwestii sztuki XX wieku.
MONIKA MAŁKOWSKA „Rzeczpospolita”
GALE RIA O P ER A
81
82
83
20/10–23/11/2014
ARTYŚCI ŻYDOWSCY W POLSCE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ WYSTAWA Z OKAZJI OTWARCIA MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH W WARSZAWIE POLISH-JEWISH ARTISTS IN POLAND AFTER 2ND WORLD WAR CENTURIES. EXHIBITION OPENING THE MUSEUM OF THE HISTORY OF POLISH JEWS IN WARSAW
Galeria Opera / Opera Gallery
Obraz Erny Rosenstein / Erna Rosenstein’s painting, 1991
Who are Polish Jews? How is Polish-Jewish art different from Polish and Jewish art? Does art by Polish Jews share any common features, a favourite theme or creative material? Poles and Jews existed together for a thousand years. Intellectual and cultural values and customs interpenetrated. Jewish painters and sculptors were affiliated with Polish artistic circles, exhibited at Polish institutions and displayed their works at international exhibitions as representatives of Poland. The notion “Polish Jew” thus suggests more than just descent. Above all, it is a sociological and cultural category denoting the Polish-Jewish “borderland”, highlighting the fact that Jewish artists helped shape Poland’s history and culture.
GALE RIA O P ER A
Kim jest Polski Żyd? Czym różni się sztuka polsko-żydowska od polskiej i żydowskiej? Czy sztuka polskich Żydów ma jakieś wspólne cechy charakterystyczne, ulubiony temat czy materiał twórczy? Przez tysiąc lat Polacy i Żydzi istnieli razem. Przenikały się wartości intelektualne, kulturalne, obyczaje. Malarze i rzeźbiarze żydowscy związani byli z polskimi kręgami artystycznymi, wystawiali w polskich instytucjach i eksponowali prace na międzynarodowych wystawach jako przedstawiciele Polski. Pojęcie „Żyd Polski” wskazuje więc nie tylko pochodzenie. To przede wszystkim kategoria socjologiczno-kulturowa, oznaczająca polsko-żydowskie „pogranicze”, podkreślająca, że artyści żydowscy współkształtowali historię i kulturę Polski.
Obraz Erny Rosenstein / Erna Rosenstein’s painting, 1992
84
85
01/12/2014–18/01/2015
STANISŁAW DYGAT – URODZINY / BIRTHDAY
Sale Redutowe / Redutowe Rooms
Stanisław Dygat z córką i Gustawem Gottesmanem / Stanislaw Dygat with his doughter and Gustaw Gottesman
Stanisław Dygat z siostrą / Stanislaw Dygat with his sister
“He was charm, wit, intelligent recklessness personified” (Jerzy Andrzejewski). “He never wrote badly, everything he wrote was good. He had a natural talent. [In truth] he was a bundle of nerves and a hysteric” (Stefan Kisielewski). “He couldn’t tolerate changes of weather or any kind of rudeness” (Kazimierz Kutz). Stanisław Dygat: socialite and life and soul of parties, also writer of novels, short stories and feature articles, playwright, screenwriter, would-be architect and philosopher. Truman Capote was delighted with his stage adaptation of Breakfast at Tiffany’s. With Gombrowicz he spent time at trendy restaurants and played tennis. In post-war Warsaw people said that whoever didn’t call on the Dygats didn’t exist. Being at the exhibition marking the 100th anniversary of his birth is mandatory.
GALE RIA O P ER A
„Był wdziękiem, dowcipem, inteligentną lekkomyślnością” (Jerzy Andrzejewski). „Nigdy nie pisał źle, wszystko pisał dobrze. Miał wrodzony talent. [A w ogóle on] był nerwus i histeryk” (Stefan Kisielewski). „Źle znosił zmiany pogody i wszelkie chamstwo” (Kazimierz Kutz). Stanisław Dygat. Bywalec i dusza towarzystwa, poza tym autor powieści, opowiadań, felietonista, dramaturg, scenarzysta filmowy, niedoszły architekt i filozof. Trumana Capote’a zachwycił swoją adaptacją Śniadania u Tiffany’ego. Z Gombrowiczem przesiadywał w modnych lokalach i grał w tenisa. W powojennej Warszawie mówiono, że kto nie bywa u Dygatów, ten nie istnieje. Obecność na wystawie w setną rocznicę jego urodzin – obowiązkowa.
Stanisław Dygat z siostrą i dr Boczarem / Stanislaw Dygat with his sister and Dr Boczar
86
87
01/12/2014–15/02/2015
OPERA HAUTE COUTURE
GALE RIA O P ER A
Kostium z Oniegina w reżyserii Mariusza Trelińskiego / Costume from Mariusz Treliński’s Onegin
Kostium Violetty Valery z Traviaty w reżyserii Mariusza Trelińskiego / Violetta Valery’s costume from Mariusz Treliński’s Traviata
Sale Redutowe / Redutowe Rooms
Wielka moda na wielkiej scenie. Kto projektuje dla opery? Gosia Baczyńska, Tomasz Ossoliński, Joanna Klimas, Maciej Zień. Najważniejsze nazwiska polskiej mody. Każdy strój operowy jest jak dzieło sztuki. Grand fashion on a grand stage. Who designs clothes for the opera? Gosia Baczyńska, Tomasz Ossoliński, Joanna Klimas, Maciej Zień – the biggest names in Polish fashion. Every opera costume is like a work of art.
Kostium Violetty Valery z Traviaty w reżyserii Mariusza Trelińskiego Violetta Valery’s costume from Mariusz Treliński’s Traviata
88
89
23/02–05/04/2015
JERZY TCHÓRZEWSKI
Galeria Opera / Opera Gallery
GALE RIA O P ER A
Obraz z lat 1954-64 / Painting from the years 1954-64
Nie przyznawał się do żadnego stylu, ale powszechnie uznawany był za surrealistę. W socrealizmie tworzył głównie do szuflady, by po odwilży odnosić sukcesy na kolejnych wystawach. Malował wymyśloną przez siebie techniką, polegającą na nakładaniu warstw różnej konsystencji i różnie schnących farb. Nie lubił tytułować swoich obrazów, bo uważał, że tytuł nie oddaje całej treści obrazu, tak jak imię nie oddaje istoty człowieka. He never admitted to representing any particular style but was widely considered a surrealist. In socialist-realism times he created art with little hope of official recognition, but after the political thaw had many successful exhibitions. He painted using a technique he invented himself, applying layers of paint of different consistencies and different drying times. He didn’t like to give his paintings titles because he thought a title couldn’t express a picture’s whole content, just like a name doesn’t express the essence of a person.
Przestrzeń 2, olej, płótno / Space 2, oils, canvas, 1964
90
91
20/04–29/05/2015
JANUSZ PRZYBYLSKI
Galeria Opera / Opera Gallery
Co dla Janusza Przybylskiego było najważniejszym tematem malarskim? Człowiek. Nawet jeżeli mocno uproszczony, zdeformowany, nawet jeżeli go nie widać, a na obrazie oglądamy tylko „puste” ubrania. I liny. Poplątane, pokręcone, zasupłane. Te pojawiły się w ostatnim okresie twórczości, o którym twórca z przymróżeniem oka mówił „lin-art”. Artysta prowokujący, odważny, nazywany najbardziej autonomicznym malarzem figuratywnym. What was the most important theme to Janusz Przybylski as a painter? People – even if they were strongly simplified, deformed, even if they weren’t visible and the painting only portrayed “empty” clothing. And rope – tangled, twisted, knotted. Rope appeared in the latter part of his output, which the artist himself dubbed “lin-art” – “rope art”. He was a provocative, bold artist whom many called the most autonomous figurative painter.
Portret, olej, płótno / Portrait, oils, canvas, 1969
GALE RIA O P ER A
Pełzak, tryptyk, olej, akryl, płótno, zwój / Crawler, triptych, oils, acrylic, canvas, scroll, 1987
92
93
08/06–07/07/2015
FRANCISZEK STAROWIEYSKI
Gorszył, obrażał, szokował. Prace Starowieyskiego to wynik wielu składowych: fascynacji barokiem, umiłowania obfitości kobiecego ciała, surrealizmu i groteskowego humoru. Grafik, malarz, scenograf, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Polskiej Szkoły Plakatu. Aktor, prowokator, uwodziciel. Bohater skandali i anegdot. Autor plakatu podpisanego Namalowany pędzlem do golenia Marka Hłaski, Przewodnika po kobietach według Franciszka Starowieyskiego. Finalista konkursu Mister Polski. He scandalized, he offended, he shocked. Starowieyski’s works are the result of many components: a fascination with the Baroque, a love for well-endowed female bodies, surrealism and grotesque humour. Graphic artist, painter, stage designer, one of the greatest representatives of the Polish School of Poster Art. Actor, provocateur, lady-killer. The subject of scandals and anecdotes. Author of a poster signed “Painted with Marek Hłasko’s shaving brush” and of Franciszek Starowieyski’s Guide to Women. Finalist of the Mister Poland contest.
Teatr Rysowania / Theatre of Drawing, 1983
GALE RIA O P ER A
Teatr Rysowania / Theatre of Drawing, 1983
Galeria Opera / Opera Gallery
96 MUZEUM TEATRALNE / THEATRE MUSEUM 98 LUDZIE TEATRU / PEOPLE OF THE THEATRE 100 VI DNI SZTUKI TAŃCA / 6TH DAYS OF DANCE 102 KREACJE 7 / CREATIONS 7 1 04 TEATR WIELKI NA ŚWIECIE TEATR WIELKI AROUND THE WORLD 106 AKADEMIA OPEROWA / OPERA ACADEMY 108 EDUKACJA / EDUCATION 114 WYDAWNICTWA / PUBLISHING 116 OPERALAB 120 WOLONTARIAT / VOLUNTEERING 121 WYCIECZKI / SIGHTSEEING 124 PRZYJACIEL POLSKIEGO BALETU NARODOWEGO FRIEND OF THE POLISH NATIONAL BALLET 128 ABONAMENTY / PACKAGES 130 PRZESTRZEŃ SZTUKI DLA BIZNESU ART SPACE FOR BUISNESS 132 KIEROWNICTWO / MANAGEMENT 133 ORKIESTRA / ORCHESTRA 134 CHÓR / CHORUS 135 POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET 148 INFORMACJE / INFORMATION 149 PLAN WIDOWNI / PLAN OF THE HALL 150 KALENDARIUM / CALENDAR
96
97
MUZEUM TEATRALNE THEATRE MUSEUM
WYSTAWA / EXHIBITION styczeń - kwiecień 2015 January - April 2015
HISTORIA EUROPY OPOWIEDZIANA PRZEZ JEJ TEATRY Muzeum Pierwsze i jedyne w Polsce Muzeum w Teatrze. Działa od blisko 60 lat. Zgromadziło największą w kraju i najcenniejszą kolekcję teatraliów, pamiątek i dzieł sztuki ilustrujących historię sceny polskiej od XVIII wieku po czasy współczesne. Ze względu na ogromną wartość artystyczną, dokumentacyjno-badawczą i szczególną rolę teatru w dziejach narodu polskiego, kolekcja ta jest jedną z najważniejszych skarbnic kultury narodowej. To bezcenne zbiory związane z nazwiskami słynnych artystów opery, dramatu, scenografów, dyrektorów teatru.
Lucyna Messal, mal. S.J. Kozłowski, 1914 W 2014 roku w ramach programu konserwacji muzealiów pracom konserwatorskim poddano kolekcję 42 akwarel Stanisława Jerzego Kozłowskiego przedstawiających artystów warszawskich w latach 1914-1917 Lucyna Messal, painter S. J. Kozłowski, 1914 In 2014, as part of a programme to restore museum exhibits, restoration work was carried out on a collection of 42 watercolours by Stanisław Jerzy Kozłowski portraying Warsaw artists in 1914-1917
W jaki sposób poprzednie generacje myślały o teatrze i jaki to ma wpływ na nas dzisiaj, pokazuje wystawa organizowana wspólnie z muzeami w Monachium, Wiedniu, Kopenhadze, Londynie i Lublanie. Przedmiotem ekspozycji są związki między historią teatru i dziejami Europy, wpływ zmian społecznych, politycznych i religijnych na architekturę teatrów, ich publiczność i repertuar. Dopełnieniem wystawy będzie przygotowywana przez PERSPECITV (Stowarzyszenie Teatrów Historycznych w Europie) i Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego bałtycka trasa zwiedzania teatrów powstałych co najmniej sto lat temu w Polsce, na Litwie, Łotwie i w Estonii.
Przekrój widowni i foyer teatru Drury Lane w Londynie, ok. 1820, grafika ze zbiorów Muzeum Teatralnego Cross-section of the house and foyer of the Drury Lane theatre in London, ca. 1820, engraving from the Theatre Museum collection
THE HISTORY OF EUROPE TOLD BY ITS THEATRES
The Museum First and the only one Museum in Theatre. It has been in existence for almost 60 years. The museum houses Poland’s biggest and most valuable collection of theatre memorabilia, mementoes and works of art illustrating the history of Polish theatre from the 18th century to the present day. Considering its enormous artistic, documentary and research value as well as the unique role that theatre played in the Polish nation’s history, this is one of the most important treasuries of national culture. It is a priceless collection of items connected with famous artists of opera and drama theatre, stage designers and theatre directors.
How did previous generations view theatre and how does this affect us today? You can find out from an exhibition organized in association with museums in Munich, Vienna, Copenhagen, London and Ljubljana. The exhibition presents the relations between the history of theatre and the history of Europe, the impact of social, political and religious changes on theatre architecture, audiences and repertoire. The exhibition will be supplemented with the Baltic Route leading travellers to theatres founded at least 100 years ago in Poland, Lithuania, Latvia and Estonia, prepared by the PERSPECTIV Association of Historic Theatres in Europe and the Zbigniew Raszewski Theatre Institute.
Najnowszy nabytek Muzeum Teatralnego: unikatowy afisz koncertu Nicolo Paganiniego w Warszawie, 1829 The Theatre Museum’s latest acquisition: a unique poster for Nicolo Paganini’s concert in Warsaw, 1829
Józef Kotarbiński i Michał Wołowski przed afiszami teatralnymi, akwarela A. Mucharskiego, 1886 Józef Kotarbiński and Michał Wołowski in front of theatre posters, watercolour by A. Mucharski, 1886
98
99
29/09–15/10/2014
LUDZIE TEATRU / PEOPLE OF THE THEATRE
Krawcowe Opery Narodowej / Polish National Opera’s dressmakers
Łazienki Królewskie / Royal Łazienki Park
Szewcy Opery Narodowej / Polish National Opera’s shoemakers
Kto pracuje w teatrze operowym? Śpiewacy, dyrygent, pan dyrektor. A oprócz nich farbiarze, modystki, kwiaciarki, bileterzy, stolarze, tapicerzy, szewcy i mnóstwo innych osób. Zajrzyj tam, gdzie nie może zajrzeć widz. Zobacz tych, których nie widać na scenie. Who works at an opera theatre? Singers, a conductor, the theatre’s director. But apart from them there are also dyers, milliners, florists, ushers, carpenters, upholsterers, shoemakers and many, many other people. Look into places where audiences may not look. See the people you never see on stage.
WYSTAWA EXHIBITION
100
101
VI DNI SZTUKI TAŃCA
6TH DAYS OF DANCE
15-23/11/2014 15, 16, 18/11/2014 PREMIERA / PREMIERE
21/11/2014
Polski Balet Narodowy / Polish National Ballet wieczór baletowy / ballet evening: NEVERMORE…? Choreografia / Choreography ROBERT BONDARA Muzyka / Music PRASQUAL, STEVE REICH, PAWEŁ SZYMAŃSKI MSZA POLOWA / SOLDIER’S MASS Choreografia / Choreography JIŘÍ KYLIÁN Muzyka / Music BOHUSLAV MARTINŮ ZIELONY STÓŁ / THE GREEN TABLE Choreografia / Choreography KURT JOOSS Muzyka / Music FRIEDRICH A. COHEN
Polski Balet Narodowy / Polish National Ballet wieczór baletowy / ballet evening: ADAGIO & SCHERZO Choreografia / Choreography KRZYSZTOF PASTOR Muzyka / Music FRANZ SCHUBERT POWRACAJĄCE FALE / RETURNING WAVES Choreografia / Choreography EMIL WESOŁOWSKI Muzyka / Music MIECZYSŁAW KARŁOWICZ MOVING ROOMS Choreografia / Choreography KRZYSZTOF PASTOR Muzyka / Music ALFRED SCHNITTKE, HENRYK MIKOŁAJ GÓRECKI
19/11/2014
22, 23(x2)/11/2014
Elwira Piorun & Ido Tadmor (Warszawa – Tel Awiw / Warsaw – Tel Aviv) wieczór baletowy / ballet evening: ENGAGÉ Choreografia / Choreography IDO TADMOR Muzyka / Music FRYDERYK CHOPIN, GIUSEPPE VERDI, LEO COW RUST Choreografia / Choreography RACHEL ERDOS, IDO TADMOR Muzyka / Music FRANK & NANCY SINATRA
według Braci Karamazow Dostojewskiego (nowa wersja) after Dostoievsky’s The Brothers Karamazov (new version) Teatr Baletu Borisa Ejfmana / Eifman Ballet (St Petersburg) Choreografia / Choreography BORIS EJFMAN Muzyka / Music MODEST MUSORGSKI, SIERGIEJ RACHMANINOW, RICHARD WAGNER
1914
ENGAGÉ & RUST
20/11/2014
KOPCIUSZEK / CINDERELLA Balet Teatru Wielkiego / Ballet of the Grand Theatre (Poznań) Choreografia / Choreography PAUL CHALMER Muzyka / Music SIERGIEJ PROKOFIEW
OBSESJE / OBSESSIONS
PO DRUGIEJ STRONIE GRZECHU / BEYOND SIN
103
KREACJE 7
VII WARSZTAT CHOREOGRAFICZNY NOWE PRACE MŁODYCH CHOREOGRAFÓW POLSKI BALET NARODOWY
CREATIONS 7 7TH CHOREOGRAPHIC WORKSHOP NEW WORKS BY YOUNG CHOREOGRAPHERS POLISH NATIONAL BALLET
20, 21, 22/03/2015 Scena Kameralna / Chamber Hall
Współczynnik przenikania, choreografia / choreography: Robert Bondara
102
Warsztaty choreograficzne powinny być nieodłącznym elementem życia zespołu baletowego, który ma ambicję kształtowania własnego oblicza artystycznego. Bez poszukiwania nowych dróg, środków ekspresji, a nawet nowego języka, balet byłby sztuką mało interesującą, pozbawioną niespodzianek i wyzwań dla publiczności, być może nawet sztuką martwą. Liczący się zespół baletowy powinien być więc kreatywny, szukać własnych rozwiązań artystycznych, proponować balety nowych choreografów, najlepiej wywodzących się z zespołu. Aby jednak talenty choreograficzne miały szansę ujawnić się i rozwijać, muszą zaistnieć ku temu odpowiednie warunki. Dlatego jedną z pierwszych moich inicjatyw po objęciu dyrekcji Polskiego Baletu Narodowego było stworzenie dorocznych warsztatów choreograficznych. Krzysztof Pastor
Choreographic workshops should be an intrinsic element in the life of a ballet company which has the ambition of developing its own artistic image. Without a search for new paths, means of expression, and even a new language, ballet would be a rather uninteresting art, offering audiences neither surprises nor challenges, maybe even a dead art. A leading ballet company should also be creative, they should seek their own unique artistic solutions, propose ballets by new choreographers, preferably from among the company itself. For choreographic talent to stand a chance of revealing itself and developing, however, certain conditions have to be in place. That’s why one of my first initiatives after taking over as director of the Polish National Ballet was to establish annual choreography workshops. Krzysztof Pastor
104
105
Teatr Wielki na świecie / Teatr Wielki Around the World
13/09/2014
OPERA WROCŁAWSKA WROCŁAW OPERA Bela Bartók CUDOWNY MANDARYN / THE MIRACULOUS MANDARIN IGOR STRAWIŃSKI OGNISTY PTAK / THE FIREBIRD Choreografia / Choreography ROBERT BONDARA
26/01/2015
METROPOLITAN OPERA NOWY JORK / NEW YORK
21/11/2014
PIOTR CZAJKOWSKI JOLANTA / IOLANTA
LITEWSKI NARODOWY TEATR OPERY I BALETU / LITHUANIAN NATIONAL OPERA AND BALLET THEATRE
Dyrygent / Conductor VALERY GERGIEV Reżyseria / Director MARIUSZ TRELIŃSKI
WILNO / VILNIUS PIOTR CZAJKOWSKI DZIADEK DO ORZECHÓW / THE NUTCRAKER
Choreografia / Choreography KRZYSZTOF PASTOR
3/05/2015
XXII BYDGOSKI FESTIWAL OPEROWY 22ND BYDGOSZCZ OPERA FESTIVAL SIERGIEJ PROKOFIEW ROMEO I JULIA / ROMEO AND JULIET Choreografia / Choreography KRZYSZTOF PASTOR POLSKI BALET NARODOWY / POLISH NATIONAL BALLET
BÉLA BARTÓK ZAMEK SINOBRODEGO / THE BLUEBEARD’S CASTLE
23/10/2014
NÁRODNÍ DIVADLO PRAGA / PRAGUE RICHARD STRAUSS SALOME Dyrygent / Conductor Heiko MATHIAS FÖRSTER Reżyseria / Director MARIUSZ TRELIŃSKI
106
107
PROGRAM KSZTAŁCENIA MŁODYCH TALENTÓW
YOUNG ARTISTS’ PROGRAMME
AKADEMIA OPEROWA
OPERA ACADEMY
Teatr Wielki - Opera Narodowa realizuje program wspierania rozwoju kariery zawodowej młodych, utalentowanych artystów sztuki operowej. Celem Programu jest stworzenie dla wybitnie utalentowanych śpiewaków pomostu pomiędzy edukacją a życiem zawodowym poprzez umożliwienie im dalszego rozwoju i doskonalenia umiejętności pod opieką znakomitych pedagogów i artystów sceny operowej – wokalistów, reżyserów, pianistów-korepetytorów, lingwistów i specjalistów psychofizycznych technik wokalnych. Wśród dotychczasowych wykładowców byli m.in.: Izabella Kłosińska, Anita Garanča, Olga Pasiecznik, Doris Yarrick-Cross, Paola Larini, Richard Cross, Andrzej Dobber, Eytan Pessen, David Pountney, Dmitri Vdovin i Andrejs Žagars. Akademia Operowa oferuje swoim adeptom udział w regularnie organizowanych warsztatach i kursach mistrzowskich, indywidualne konsultacje wokalne, aktorskie i językowe oraz stałą opiekę merytoryczną. Program, realizowany we współpracy z ośrodkami edukacji muzycznej w kraju i za granicą, daje młodym wokalistom również szansę zdobycia doświadczenia scenicznego i zaistnienia na międzynaro-
dowej scenie muzycznej. Od października 2013 roku Programem objęci zostali także młodzi pianiści, specjalizujący się w akompaniamencie i pracy ze śpiewakami, którym Akademia daje wiedzę i doświadczenie niezwykle istotne dla zawodu korepetytora – „coacha” – wokalistów. Pianistom-adeptom zapewniamy lekcje i konsultacje z Anną Marchwińską, kierującą zespołem pianistów w Operze Narodowej oraz Eytanem Pessenem. Pianiści mają także okazję regularnie akompaniować wokalistom Akademii podczas ich lekcji z pedagogami śpiewu. Platformą rozwoju Akademii Operowej jest również podjęta przez Teatr Wielki - Operę Narodową w 2010 roku działalność w ramach enoa – Europejskiej Sieci Akademii Operowych (European Network of Opera Academies), jednoczącej jedenaście instytucji kulturalnych z dziesięciu krajów. Teatr Wielki organizuje kursy mistrzowskie w ramach enoa oraz rekomenduje podopiecznych Akademii do udziału
The Teatr Wielki – Polish National Opera is implementing a programme to support the career development of talented young opera artists. w warsztatach, realizowanych przez instytucje partnerskie, prowadzonych m.in. przez Susannę Eken, José van Dama, Helen Donath, Michaela Chance’a oraz finansuje ich udział w tych projektach. enoa jest międzynarodowym, wieloletnim programem współpracy instytucji kultury, stawiających sobie za wspólny cel budowane silnych fundamentów opery przyszłości. W ramach programu zaplanowanych jest kilkadziesiąt międzynarodowych warsztatów dla młodych artystów, a także realizacje produkcji operowych i ich promocja w ramach licznych tournée i wznowień. enoa, jako głos w debacie na temat roli opery we współczesnym świecie, wspiera nowe pokolenie profesjonalistów operowych. Zrealizowana zostanie również pierwsza produkcja Akademii: Krakowiacy i Górale Wojciecha Bogusławskiego z muzyką Jana Stefaniego (patrz str. 18-19).
The aim of the programme is to support highly gifted singers during their transition from education to a professional career, enabling them to continue developing and honing their skills under the supervision of the best opera teachers and artists: singers, directors, pianist coaches, linguists and specialists in psychophysical vocal technique. Teachers so far have included Izabella Kłosińska, Anita Garanča, Olga Pasiecznik, Doris Yarrick-Cross, Paola Larini, Richard Cross, Andrzej Dobber, Eytan Pessen, David Pountney, Dmitri Vdovin and Andrejs Žagars. The Opera Academy offers its students participation in regularly held workshops and master classes, individual vocal, acting and language consultations and continual professional guidance. The programme, implemented in association with music education centres in Poland and other countries, also gives young singers the opportunity to acquire stage experience and promote themselves on the international music scene.
As of October 2012, the programme is also available to young pianists specializing in accompaniment and work with singers. The academy gives them know-how and experience that is of huge importance for pianists who coach vocalists. Up-and-coming pianists are offered lessons and consultations with Anna Marchwińska, who heads the Polish National Opera’s team of pianists, and Eytan Pessen. The pianists may also accompany the academy’s singers during their classes with singing teachers on a regular basis. Another platform for the Opera Academy’s development is provided by the Teatr Wielki – Polish National Opera’s involvement since 2010 in enoa – the European Network of Opera Academies which brings together 11 cultural institutions from 10 countries. The Teatr Wielki organizes master classes within enoa, recommends the Opera Academy’s students for workshops held by the partner institutions and
taught by such names as Susanna Eken, José van Dam, Helen Donath and Michael Chance, and finances their participation in these projects. enoa is a long-term international programme of cooperation involving cultural institutions whose shared objective is to build strong foundations for the opera of the future. The programme’s plan includes several dozen international workshops for young artists as well as opera productions staged and promoted through numerous tours and revivals. As a voice in the debate on opera’s role in the modern world, enoa supports a new generation of opera professionals. The academy’s first production is also planned for this season: Wojciech Bogusławski’s The Cracovians and the Highlanders with music by Jan Stefani (see page 18-19).
W sezonie 2014/15 warsztaty Akademii Operowej poprowadzą m.in.:
In the 2014/15 season the teachers of the Opera Academy workshops will include:
IZABELLA KŁOSIŃSKA • OLGA PASIECZNIK • EWA PODLEŚ • JERZY MARCHWIŃSKI • EYTAN PESSEN • RUDOLF PIERNAY
IZABELLA KŁOSIŃSKA • OLGA PASICHNYK • EWA PODLEŚ • JERZY MARCHWIŃSKI • EYTAN PESSEN • RUDOLF PIERNAY
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną. This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
108
109
EDUKACJA
5+
EDUCATION
5+
WIELKI DLA MAŁYCH
PORANKI MUZYCZNE Z myślą o najmłodszych widzach i przyszłych koneserach opery i baletu, organizujemy Poranki Muzyczne. Celem spotkań w niedzielne przedpołudnia jest zarówno przybliżenie muzyki młodym melomanom, jak i zaprzyjaźnienie najmłodszych z miejscem w taki sposób, aby wyrobić u nich nawyk chodzenia do opery. Jest to połączenie koncertu (nie zawsze muzyki klasycznej) z opowieściami o instrumentach i kompozytorach, a także z zagadkami muzycznymi. 12/10/2014 FLETOMANIA 26/10/2014 OD ARII DO PIOSENKI 23/11/2014 MARSZ ZŁOTEJ BLACHY (waltornie) 14/12/2014 MIKOŁAJKI – KOLĘDOWANIE 11/01/2015 PERKUSJA W KARNAWAŁOWYM NASTROJU 8/02/2015 PUZONY NA WIELE GŁOSÓW (puzony, tuba, zestaw perkusyjny) 22/02/2015 ZABAWA KLARNETÓW DUŻYCH I MAŁYCH 29/03/2015 TRĄBKI, O JAKICH NAM SIĘ NIE ŚNIŁO 12/04/2015 OPOWIADANIA KWARTETU SMYCZKOWEGO. EUROPEJSKA PODRÓŻ W TANECZNYM RYTMIE (duet fortepianowy) 26/04/2015 RODZINA W KOMPLECIE (instrumenty dęte drewniane). KLAWESYN, CZARODZIEJ DŹWIĘKÓW 31/05/2015 DZIEŃ DZIECKA – AHOJ, PRZYGODO! 14/06/2015 OPOWIEŚĆ O MAŁYM SŁONIU BABARZE (instrumenty perkusyjne)
GRA EDUKACYJNA „POSZUKIWACZE OPEROWYCH DŹWIĘKÓW” To interaktywna forma zapoznania dzieci z magiczną atmosferą opery w oparciu o dźwięki instrumentów i głosy ludzkie. Poprzez gry i zabawy, a także kontakt z muzykami, uczestnicy będą mogli poznać różne instrumenty muzyczne tworzące orkiestrę symfoniczną, a także nauczyć się rozpoznawać rodzaje ludzkiego głosu. Zabawa rozgrywana jest na terenie Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. Formuła gry wykorzystuje podejście do nauki przez zabawę i osobiste uczestnictwo dzieci. Gra składa się z 7 stacji muzycznych, na których uczestnicy gry napotkają dźwiękowe zagadki.
RODZINNE ZABAWY W WIELKIM To spotkania muzyczno-taneczno-plastyczne, na których zapraszamy do czynnej zabawy rodziców wspólnie z dziećmi w wieku 5-7 lat. Spotkania odbywają się raz w miesiącu w wybrane soboty w Salach Redutowych. Celem programu jest możliwość poznania, jak współistnieją różne dziedziny sztuki, wprowadzenie do tajemniczego świata muzyki, rozwinięcie wyobraźni muzycznej, tanecznej i plastycznej dziecka poprzez wspólną zabawę z rodzicami. 20/09/2014 spotkanie I: NUTKI UKRYTE W KOLORACH. TAJEMNICZY DYRYGENT (także: 4, 18/10; 15/11/2014) 29/11/2014 spotkanie II: CZY INSTRUMENTY MAJĄ RODZINY? ZAGRAM, ZATAŃCZĘ, WYSTUKAM (także: 7, 14/02; 21/03/2015) 25/04/2015 spotkanie III: ZNAJDŹ MNIE – PANIE JANIE (także: 9, 30/05; 13/06/2015)
THE GRAND FOR THE LITTLE ONES
MUSIC MATINÉES
EDUCATIONAL GAME: SEEKERS OF OPERA SOUNDS
Music Matinées are held with the youngest audience in mind, as future connoisseurs of opera and ballet. The aim of these Sunday morning meetings is to teach young music lovers something about music and to familiarize young children with the opera house so they can develop a habit of going to the opera. The matinées combine a concert (not always of classical music) with stories about instruments and composers as well as musical riddles.
The Seekers of Opera Sounds educational game is an interactive way of showing children the magical atmosphere of opera on the basis of instrument sounds and human voices. Through games and entertainment as well as contact with musicians, participants can get to know the different musical instruments that form a symphony orchestra and identify the different voice types. The game unfolds in the Teatr Wielki – Polish National Opera building. The game format is based on learning through fun and on the children’s personal involvement. The game comprises seven music stations at which the participants are given sound riddles.
12/10/2014 FLUTE MANIA 26/10/2014 FROM ARIA TO SONG 23/11/2014 MARCH OF THE GOLDEN BRASS (French horns) 14/12/2014 SANTA CLAUS DAY – CHRISTMAS CAROLS 11/01/2015 PERCUSSION IN A CARNIVAL MOOD 8/02/2015 TROMBONES PLAYING MANY PARTS (trombones, tuba, percussion) 22/02/2015 CLARINETS LARGE AND SMALL AT PLAY 29/03/2015 TRUMPETS YOU NEVER DREAMED OF 12/04/2015 STORIES FROM A STRING QUARTET. EUROPEJSKA EUROPEAN JOURNEY IN A DANCE RHYTHM (piano duet) 26/04/2015 THE FAMILY’S ALL HERE (woodwind instruments). THE HARPSICHORD, A SOUND MAGICIAN 31/05/2015 CHILDREN’S DAY – ADVENTURE AHOY! 14/06/2015 THE STORY OF BABAR, THE LITTLE ELEPHANT (percussion instruments)
FAMILY FUN AT THE WIELKI Family Fun at the Wielki, or meetings involving music, dance and visual arts, is a programme of activities for parents and their children aged 5-7. The meetings are held once a month, always on a Saturday, at the theatre’s Redutowe Rooms. The aim of this programme is to show how different arts coexist, introduce participants to the mysterious world of music, develop children’s musical, dance and visual imagination through activities they can enjoy together with their parents. 20/09/2014 meeting 1: NOTES CONCEALED IN COLOURS. THE MYSTERIOUS CONDUCTOR (also: 4/10, 18/10, 15/10/2014) 6/12/2014 meeting 2: DO INSTRUMENTS HAVE FAMILIES? I CAN PLAY, DANCE, TAP OUT THE BEAT (also: 7/02, 14/02, 21/03/2015) 25/04/2015 meeting 3: FIND ME – FRÈRE JACQUES (also: 9/05, 30/05, 3/06/2015)
110
111
EDUKACJA UNIWERSYTET WIEDZY OPEROWEJ DLA DZIECI – O OPERZE W OPERZE Program skonstruowany na wzór uniwersytetu dziecięcego, gdzie w ramach 2 semestrów (9 wykładów) słuchacze są zapoznawani z zagadnieniami związanymi z tematem opery. Wykłady prowadzone są w sposób lekki, często dowcipny, pełen anegdot, atrakcyjny i przystępny dla dzieci starszych – w wieku od 10 do 13 lat. Każdy wykład trwa ok. godziny i poświęcony jest innej tematyce. Słuchacze uniwersytetu mogą uczestniczyć we wszystkich lub w wybranych wykładach, a w przypadku zapisania się na wszystkie wykłady, młody student otrzymuje indeks, w którym zbiera wpisy od wykładowców. Udział we wszystkich wykładach pozwala zdobyć podstawową wiedzę na temat opery. TEMATY WYKŁADÓW: 1. Dlaczego orkiestra potrzebuje dyrygenta? 2. O sile głosu, czyli dlaczego śpiewacy operowi nie korzystają z mikrofonów. 3. Opera – a cóż to takiego? 4. Chór – czarodziej nastroju. 5. Dlaczego Chopin nie skomponował opery, a Moniuszko owszem? Słów kilka o polskich kompozytorach operowych. 6. Ile waży kostium operowy? 7. Carmen, Traviata, Madame Butterfly, Nabucco – dlaczego trzeba je znać. 8. Od projektu do efektu scenicznego, czyli jak powstaje scenografia. 9. Mozart – geniusz epoki. Ale dlaczego?
JUTRoPERA – EDYCJA VI Program JUTRoPERA skierowany jest do nauczycieli i uczniów szkół podstawowych Warszawy i woj. mazowieckiego. Program ma na celu przygotowanie dzieci do świadomego odbioru sztuki operowej i baletowej. Jest podzielony na trzy etapy pracy. 1. etap – dwudniowe warsztaty dla nauczycieli, na których uczestniczą oni w wykładzie teoretycznym i ćwiczeniach, które potem mogą powtórzyć z dziećmi. 2. etap – trwa 3 miesiące. Nauczyciele pracują z dziećmi w szkołach, będąc cały czas w kontakcie z teatrem. W tym okresie każda grupa szkolna z programu przyjeżdża zwiedzić teatr. 3. etap – wizyta dzieci na spektaklu.
EDUCATION
PIRUET, POINTA, PACZKA, CZYLI TAJEMNICE BALETU Znając ograniczone możliwości szkół spoza Warszawy w zakresie poznania sztuki operowej i baletowej oraz utrudniony dostęp do instytucji kultury (brak funduszy), przygotowaliśmy specjalny program Piruet, pointa, paczka, czyli tajemnice baletu; to spotkanie z tancerzami PBN, które odbywa się w szkołach i podzielone jest na trzy części: 1. króciutki wykład teoretyczny na temat tańca wzbogacony ciekawymi projekcjami; 2. lekcja baletowa – dzieci poznają podstawowe pozycje baletowe i próbują je wykonać; 3. fragmenty baletów prezentowanych na scenie naszego teatru, wykonane przez naszych tancerzy w kostiumach i charakteryzacji teatralnej. Uważamy ten program za naszą misję i jest on dla szkół pozawarszawskich nieodpłatny.
PORANKI MUZYCZNE „BIS” SPOTKANIA Z WIRTUOZEM INSTRUMENTU Nowy program muzyczny dla grupy wiekowej 10+ (dzieci w przedziale wiekowym 10-15 lat). Koncerty zatytułowane Spotkania z wirtuozem instrumentu to trzy różne koncerty. Artyści wykonają bardzo różnorodny i ciekawy program, utwory które w atrakcyjny sposób „opowiedzą” historię literatury muzycznej. Przedstawią również ciekawe informacje o utworach, instrumentach, na których grają oraz o kompozytorach. 30/11/2014 DUET FORTEPIANOWY – JEDEN ORGANIZM O CZTERECH RĘKACH 22/03/2015 WIRTUOZOWSKIE SKRZYPCE 10/05/2015 ŁABĘDZI ŚPIEW WIOLONCZELI
RECYTATYW, ARIA, BEL CANTO, CZYLI WIEDZA O OPERZE Lekcje operowe mają na celu przybliżenie wiedzy o gatunku operowym. Uczestnicy spotkania dowiedzą się o historii, o operze jako dziele muzycznym i scenicznym. Porozmawiamy nie tylko o artystach śpiewakach, orkiestrze, dyrygencie, ale również opowiemy o zawodach, które biorą udział w tworzeniu spektaklu, a są niewidoczne dla odbiorcy. Zaprosimy do udziału w naszych lekcjach zarówno śpiewaków, jak i inne ciekawe postacie, bez których nie powstałby spektakl operowy.
OPERA UNIVERSITY FOR CHILDREN ABOUT THE OPERA AT THE OPERA
PIROUETTE, POINTE SHOE, TUTU SECRETS OF BALLET
A programme built as a children’s university: during 2 semesters (9 lectures) students learn all kinds of things on the topic of OPERA. The lectures are delivered in a light format, often amusing, full of anecdotes, attractive and interesting for older children – from the age of 10 to 13. Each lecture is about an hour long and covers a different topic. The university students can take part in all or just selected lectures, and if they sign up for all the lectures they receive a student record book in which they collect credits from the teachers. Attending all the lectures enables students to acquire basic knowledge about opera.
Knowing the limited possibilities schools outside Warsaw have of experiencing opera and ballet and their problems with visiting cultural institutions (shortage of funding), we have prepared a special programme called Pirouette, Pointe Shoe, Tutu – Secrets of Ballet. It involves meetings with the Polish National Ballet’s dancers at schools and is divided into three parts: 1. A brief outline of dance theory featuring some interesting projections 2. A ballet lesson – children learn the basic ballet positions and try to perform them 3. Excerpts from our theatre’s ballet productions, performed live by our dancers in costume and theatre make-up We see this programme as our mission. It is offered to non-Warsaw schools for free.
LECTURE TOPICS: 1. Why does an orchestra need a conductor? 2. On voice power, or why opera singers don’t use microphones. 3. Opera – what is it exactly? 4. The chorus – a mood magician. 5. Why didn’t Chopin compose an opera while Moniuszko did? A few words about Polish opera composers. 6. How much does an opera costume weigh? 7. Carmen, La Traviata, Madame Butterfly, Nabucco – why you need to know them. 8. From design to stage effect, or how stage sets come into being. 9. Mozart – genius of his time. But why?
JUTRoPERA [Opera Tomorrow] – 6TH EDITION The JUTRoPERA programme is meant for primary school teachers and pupils from Warsaw and Mazovia province. The aim is to teach children to become well-informed members of an opera and ballet audience. The programme is divided into three stages. Stage 1 – two-day workshops for teachers. Apart from a lesson in theory, teachers take part in activities they can then repeat with the children. Stage 2 – lasts 3 months. Teachers work with their pupils at school, keeping in touch with the theatre the whole time. In these three months each school group in the programme gets a guided tour of the theatre. Stage 3 – the children come to see the show.
MUSIC MATINÉES TWO MEETINGS WITH INSTRUMENTAL VIRTUOSOS A new music programme for the 10+ age group (children aged 10-15). The concerts called Meetings with Instrumental Virtuosos are three different concerts. The artists will play a very diverse and exciting programme of pieces that “tell” the history of music literature in an attractive way. The musicians will also share some fascinating information about the compositions, the instruments they play and the composers. 30/11/2014 PIANO DUET – ONE BODY, FOUR HANDS 22/03/2015 VIRTUOSO VIOLIN 10/05/2015 THE CELLO’S SWAN SONG ARIA, RECITATIVE, BEL CANTO – OPERA KNOWLEDGE THEATRE LESSONS The aim of the lessons on opera is to familiarize young people with the opera genre. Participants will learn about opera history and about opera as a musical and stage work. The topics will include not only singers, the orchestra, the conductor but also different people involved in creating a production whom audiences never see. The lessons will feature singers as well as other interesting people without whom no opera production could be staged.
112
113
EDUKACJA
EDUCATION
Fot.ON – EDYCJA IV (kontynuacja projektu z sezonu 2013/14)
POZNANIE PRZEZ TANIEC (kontynuacja z sezonu 2013/14)
Fot.ON – 4TH EDITION (continuation from the 2013/2014 season)
LEARNING THROUGH DANCE
Czym jest opera w epoce dominacji mediów audiowizualnych? Co zrobić, aby młodzież dała szansę tej dziedzinie sztuki, aby nie kierowała się stereotypami, ale aby swoje opinie kształtowała po jej poznaniu? Te pytania uświadomiły nam, że jeżeli chcemy przyciągnąć młodzież do opery, to musimy sięgnąć po technologie aktywności twórczej, które dziś są najbardziej popularne wśród młodzieży. Tak narodził się projekt Fot.ON, który połączył operę z fotografią. Projekt zakłada przeprowadzenie cyklu spotkań warsztatowych prowadzonych przez wybitnych fotografików – wykładowców Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz sesji fotograficznych w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. Jest to edycja specjalna poświęcona wykonaniu przez młodzież (uczestników tego programu) dokumentacji fotograficznej programu polsko-norweskiego Poznanie przez taniec.
To projekt partnerski dwóch narodowych instytucji kultury: Teatru Wielkiego - Opery Narodowej i Den Norske Opera&Ballett (Norwegia). Kluczowym jego założeniem jest stworzenie niczym nieograniczonej platformy do dialogu międzykulturowego między młodzieżą z Polski i Norwegii. Płaszczyzną poznania stanie się taniec, gdyż jako dziedzina sztuki bazująca na wyrażaniu treści i emocji za pomocą ruchu, nie jest obciążona barierą językową. Efektem prawie całorocznej pracy będzie wspólny spektakl taneczny zaprezentowany 5-krotnie na scenach Teatru Wielkiego - Opery Narodowej i Den Norske Opera&Ballett. Z młodzieżą pracować będą uzdolnieni choreografowie młodego pokolenia z Polski i Norwegii. Dla każdej grupy powstaną dwie choreografie: dla grupy polskiej choreografie przygotują Joanna Drabik i Kristian Støvind (asystent: Bartosz Anczykowski), dla grupy norweskiej – Anna Hop i Cine Espejord (asystent: Sarah Da Fonseca). Premiera: 13/11/2014 Scena Kameralna TW-ON 19/12/2014 DNO&B w Oslo
What is opera in times dominated by audiovisual media? What needs to be done for young people to give this art form a chance, to not be guided by stereotypes but to develop an opinion after learning something first? These questions have made us realize that if we want to draw young people to opera we have to use creative technologies that enjoy the greatest popularity among youngsters today. That is how the Fot.ON project was born, merging opera with photography. The project involves a series of workshops taught by leading photographers who teach at the Academy of Fine Arts in Warsaw and photo sessions at the Teatr Wielki – Polish National Opera. This is a special edition in which young people (participants in the programme) will prepare photo documentation of the Polish-Norwegian project called Learning Through Dance.
(continuation from the 2013/2014 season) This is a partnership programme of two national cultural institutions: the Teatr Wielki – Polish National Opera (Poland) and Den Norske Opera&Ballett (Norway). Its key premise is to create an unrestricted platform for intercultural dialogue between young people from Poland and Norway. The space for learning will be provided by dance, because as an art form based on expressing content and emotions through movement, it is not hampered by the language barrier. The result of almost a year’s worth of work will be a joint dance performance presented a total of 5 times at the Teatr Wielki – Polish National Opera and Den Norske Opera&Ballett. The teachers working with the young people will be talented young-generation choreographers from Poland and Norway. Each group will have two choreographies designed for it: the choreographies for the Polish group will be prepared by Joanna Drabik and Kristian Støvind (assistant – Bartosz Anczykowski), and for the Norwegian group – by Anna Hop and Cine Espejord (assistant – Sarah Da Fonseca). Premiere: 13/11/2014 Teatr Wielki, Chamber Stage 19/12/2014 DNO&B, Oslo
SZTUKA SCENOGRAFII Program przygotowywany jest wspólnie z Wydziałem Sztuki Mediów i Scenografii ASP. Będzie to seria wykładów-warsztatów prowadzonych przez profesorów tej uczelni, wybitnych scenografów. Uczestnicy programu zapoznają się z pracą warsztatów teatralnych wykonujących dekoracje do spektakli operowych. Efektem tych warsztatów i terminowania naszych pracowniach mają być projekty scenografii przygotowane przez młodzież do wybranej opery.
UNIWERSYTET WIEDZY OPEROWEJ – O OPERZE W OPERZE Tematy wykładów (patrz: 10+, wersja dla dorosłych)
WARSZTATY TANECZNE
WSPARCIE UDZIELONE ZE ŚRODKÓW FUNDUSZY EOG, POCHODZĄCYCH Z ISLANDII, LICHTENSTEINU I NORWEGII ORAZ ŚRODKÓW KRAJOWYCH.
THE ART OF STAGE DESIGN This is also a programme we are running together with the Academy of Fine Arts’ Faculty of Media Art and Stage Design. It involves a series of lectures/workshops taught by the school’s professors who are wellknown stage designers. Programme participants will learn about the work of the shops at the theatre that make sets for opera productions. Following the workshops and an apprenticeship at these shops, the young participants will design sets for a selected opera.
SUPPORTED BY A GRANT FROM ICELAND, LIECHTENSTEIN AND NORWAY THROUGH THE EEA GRANTS AND CO-FINANCED BY THE POLISH FUNDS.
PROJEKTY SPECJALNE
SPECIAL PROJECTS
1. TEATR BEZ KURTYNY 2. DZIAŁ PROGRAMÓW EDUKACYJNYCH UCZCI SPECJALNYM PROJEKTEM 250-LECIE TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE Projekt zakłada przygotowanie specjalnego utworu muzycznego i zaprezentowanie go w dniu głównych uroczystości urodzinowych Teatru Narodowego. Zostanie on wykonany przez powstały w ramach projektu chór dzieci i młodzieży. Nabór do chóru będzie otwarty i realizowany w kilku szkołach w Warszawie. Powstałe grupy zostaną pod okiem muzyków i korepetytorów z TW-ON przygotowane się do występu. Kilkumiesięczne prace zakończą się spotkaniami w teatrze, gdzie połączone chóry odbędą serię prób, a potem publiczne zaprezentują utwór specjalnie napisany na tę okoliczność przez młodych kompozytorów.
1. Theatre without a curtain 2. The Educational Programme Department celebrates the 250th anniversary of public theatre in Poland with a special project The project involves a special composition and its presentation on the day of the National Theatre’s main anniversary celebrations. It will be performed by a choir of children and teenagers set up as part of the project. Recruitment into the choir will be open, carried out at several schools in Warsaw. The groups thus selected will be prepared for the performance by musicians and coaches from the Teatr Wielki – Polish National Opera. Several months of work will lead up to sessions at the theatre during which the combined choirs will hold rehearsals, and then a public performance of the work specially composed for the occasion.
OPERA UNIVERSITY – ABOUT THE OPERA AT THE OPERA Topics (see: 10+, version for adults)
DANCE WORKSHOPS
114
115
wydawnictwa publishing programy repertuarowe REpertoir programmes A w nich teksty takich autorów, jak: Jan Gondowicz, Ignacy Karpowicz, Eustachy Rylski, Mariusz Szczygieł, Kazimiera Szczuka, Dorota Masłowska And inside: texts by authors such as Jan Gondowicz, Ignacy Karpowicz, Eustachy Rylski, Mariusz Szczygieł, Kazimiera Szczuka, Dorota Masłowska
katalogi galerii opera galeria opera catalogues O artyście i jego dziele. O tym, czym jest sztuka współczesna i jak ją rozumieć. Do czytania i oglądania. About artists and their works. About what contemporary art is and how to understand it. For reading and looking at.
Biblioteka LIBRARY Zapomniane arcydzieła: Lenc Büchnera, Pasażerka Posmysz, Dzienniki Niżyńskiego. Książki wydane w Polsce po raz pierwszy: Sprawa Makropulos Čapka, Dziedzictwo Sinobrodego oraz biografie Pucciniego i Wagnera. Forgotten masterpieces: Büchner’s Lenz, Posmysz’s Passenger, Nijinsky’s Diary. Books published in Poland for the first time: Čapek’s Makropulos Case, Bluebeard’s Legacy and the biographies of Puccini and Wagner.
dla dzieci for children Klasyczne arcydzieła, jak: Dziadek do orzechów E.T.A. Hoffmanna czy Słowik Andersena oraz autorskie książeczki krótko i prosto wyjaśniające dzieciom zawiłości współczesnej sztuki. Classical masterpieces, including E.T.A. Hoffmann’s Nutcracker and Andersen’s Nightingale, and original little books explaining the complexities of contemporary art in brief and simple terms.
116
117
Projektowanie tożsamości/TożsamośĆ projektowania
DESIGN OF IDENTITY/IDENTITY OF DESIGN
OperaLab to think tank dla kultury, zainaugurowany w październiku 2012 roku dzięki inicjatywie Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, w ścisłej współpracy z BMW. Koncepcja OperaLab jest silnie związana z tożsamością Teatru, jego bogatą i wielowątkową historią. Punktem wyjścia był konkurs Projektowanie tożsamości/ Tożsamość projektowania na mobilny pawilon dla Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. Pawilon, który umożliwi istnienie Teatru poza jego gmachem, w przestrzeni publicznej, przy jednoczesnym wyraźnym zachowaniu teatralnej tożsamości. Wybór ponad stu prac przesłanych na konkurs pokazał różnorodność koncepcji mobilnych przestrzeni sztuki. Wygrał minimalistyczny projekt Karola Żurawskiego. Ekspozycja zwycięskiego projektu i projektów wyróżnionych prezentowana była w Salach Redutowych, nawiązując tym samym do tradycji okresu przedwojennego, kiedy odbywały się tam wystawy organizowane przez Stowaryszenie Architektów Polskich.
OperaLab is a meeting between art and technology. The purpose of this platform set up in 2012 is artistic experiments, facilitating dialogue between different visions of the city built through art and holding discussions on contemporary design. The starting point was the Design of Identity/Identity of Design competition for a mobile pavilion for the Teatr Wielki – Polish National Opera. This pavilion was meant to enable the theatre to exist outside its building, out in the public space, while also strongly maintaining its theatrical identity. The choice of over a hundred works entered in the competition showed a diversity of concepts of mobile art spaces. The winner was a minimalistic design by Karol Żurawski. An exhibition of the winning design and those considered noteworthy was presented at the Redutowe Rooms, providing a connection to the pre-war tradition of exhibitions held there by the Association of Polish Architects (SARP).
PATRON MEDIALNY
Złoto w kategorii DESIGN W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ konkursu Klubu Twórców Reklamy 2014 Gold in the category DESIGN IN PUBLIC SPACE Advertising Creators Club Competition 2014
118
119
09, 10, 12/2014
MOBILNE IDEE to cykl spotkań, na których menedżerowie kultury, socjolodzy, artyści, projektanci i środowisko biznesowe dzielą się swoimi doświadczeniami oraz dyskutują o przyszłości i kondycji współczesnej sztuki i miasta, o możliwościach ich rozwoju dzięki innowacyjnym programom artystycznym. Program Mobilnych idei realizuje badawcze założenia projektu OperaLab. Pozwala na integrację środowisk twórczych, naukowych i biznesowych, w myśl koncepcji, że siłą współczesnej kultury jest otwarcie na wzajemny dialog. Mobilne idee to intelektualna przestrzeń dla kultury. Realizowana w Salach Redutowych Teatru Wielkiego - Opery Narodowej jest pierwszą tego typu inicjatywą w Polsce.
ZOBACZ PAWILON OPERALAB W ROZSZERZONEJ RZECZYWISTOŚCI 1. Ściągnij aplikację OperaLab na urządzenie mobilne (Android / iOS) 2. Uruchom aplikację OperaLab 3. Skieruj kamerę urządzenia na tracker wydrukowany na stronie
SEE OPERALAB PAVILION IN AUGMENTED REALITY 1. Download the OperaLab app to the mobile device (Android / iOS) 2. Run the application OperaLab 3. Point the camera device to tracker printed on the page
MOBILE IDEAS is a series of four meetings at which culture managers, sociologists, artists, designers and the business community will share their experiences and discuss the future and condition of contemporary art and today’s cities, and the possibilities for their development through innovative arts programmes. The Mobile Ideas programme will put into practice the research assumptions of the OperaLab project. It will enable integration of the creative, academic and business communities, following the concept that contemporary culture’s strength lies in opening up to mutual dialogue. Mobile Ideas is an intellectual space for culture. Held at the Teatr Wielki – Polish National Opera’s Redutowe Rooms, it is the first initiative of its kind in Poland.
PROJEKT OPERALAB JEST REALIZOWANY WE WSPÓŁPRACY TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ I BMW OPERALAB PROJECT IS REALIZED IN COOPERATION TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA AND BMW
operalab.pl
120
121
„Tylko tutaj możesz zjeść lunch w towarzystwie Rigoletta, minąć na korytarzu Orfeusza, spotkać w windzie Romea z Julią”. MAGDA MAJEWSKA, UKSW EDUKACJA MEDIALNA I DZIENNIKARSTWO
Co dzieje się za sceną? Jak wyglądają przygotowania do premiery, ile osób w nich uczestniczy? Jak powstają programy? Gdzie jest pralnia, farbiarnia, pracownia peruk? Co słychać w kanale orkiestry? Co dzieje się na powierzchni 90 000 m2, którą zajmuje teatr? Nie dowiesz się tego jako widz. Dlatego zapraszamy Cię do środka, do zajrzenia za kuli-
“It’s only here that you can have lunch with Rigoletto, pass Orfeo in the hallway, meet Romeo and Juliet in the lift”. MAGDA MAJEWSKA CARDINAL STEFAN WYSZYŃSKI UNIVERSITY (UKSW) MEDIA EDUCATION AND JOURNALISM
sy, za scenę. Nie wystarczy, że jesteś miłośnikiem opery, bo poza sceną jest prawdziwy rock’n’roll!
WOLONTARIAT
W TEATRZE WIELKIM - OPERZE NARODOWEJ
VOLUNTEERING AT THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
What happens backstage? What is preparing a premiere like, how many people are involved? How are programmes put together? Where is the laundry, dye room, wig-making shop? What can you hear in the orchestra pit? What goes on in the 90,000 sq. m of space that the theatre occupies? You will never find out as a member of the audience, which is why we invite you inside, to look in the wings and backstage. It’s not enough to be an opera lover; beyond the stage is where things really rock!
KONTAKT / CONTACT: ALEKSANDRA BOJARSKA Koordynator Centrum Promocji i Informacji Coordinator of the Centre of Promotion and Information
+48 22 692 02 56
SIGHTSEEING
WYCIECZKI
AT THE TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA
PO TEATRZE WIELKIM - OPERZE NARODOWEJ
Taking a tour of the Teatr Wielki – Polish National Opera is an opportunity to stand on one of the world’s biggest opera stages, see its technical possibilities that can fulfil an opera director’s most whimsical visions, look into the costume painting shop, the model shop, the wig-making shop and the tailoring shop, see how deep the orchestra pit is, lose your way in the huge costume storerooms, and with a tiny bit of luck also eavesdrop on singers in rehearsal through a slightly open door. It is an opportunity to see the extraordinary world of opera from inside, to find yourself “through the looking-glass”.
Zwiedzanie kulis Teatru Wielkiego – Opery Narodowej to okazja, by stanąć na jednej z największych scen operowych świata, zobaczyć jej techniczne możliwości, które sprostają nawet najbardziej kapryśnym wizjom reżyserów, zajrzeć do malarni kostiumów, modelatorni, pracowni peruk czy pracowni krawieckiej, sprawdzić, jak głęboki jest kanał orkiestry, zgubić się w ogromnych magazynach kostiumów, a przy odrobinie szczęścia przez uchylone drzwi podsłuchać artystów podczas próby. To okazja, by niezwykły świat opery obejrzeć od środka, by znaleźć się „po drugiej stronie lustra”.
więcej informacji / more information: teatrwielki.pl
122
123
youtube.com/operanarodowa
instagram.com/operanarodowa
facebook.com/operanarodowa
Samsung Smart TV
NEW SEASON NEW WEBSITE
124
125
Friend of the Polish National Ballet
Przyjaciel Polskiego Baletu Narodowego
Dear Readers, The Polish National Ballet is gaining a growing group of friends. These are our faithful audiences first and foremost, those who come regularly to see our productions. There are also people who would like to do more than just watch from the house; they would like to see the artists’ daily work backstage from close up, meet them in person, and even support our ambitions financially. Just like other ballet companies around the world, we have decided to respond to such audience expectations and create opportunities for people to take part more actively in the life of our company.
Szanowni Państwo, Polski Balet Narodowy zyskuje coraz więcej przyjaciół. To przede wszystkim wierni widzowie, regularnie odwiedzający nasze przedstawienia. Są także tacy, którzy chcieliby nie tylko śledzić je z widowni, ale także obserwować z bliska codzienną pracę artystów za kulisami, spotkać ich i poznać osobiście, a nawet wspierać nasze ambicje finansowo. Podobnie jak ma to miejsce na świecie, postanowiliśmy więc wyjść naprzeciw oczekiwaniom tych widzów i stworzyć im możliwość aktywniejszego uczestniczenia w życiu naszego zespołu.
Echa czasu, Artifact Suite, Yuka Ebihara
Hence our proposal to set up a group of Friends of the Polish National Ballet at the Teatr Wielki. We address it to the most faithful and most active admirers of ballet art and the Polish National Ballet. They will be able to support our artistic plans as well as receiving an opportunity to watch stage rehearsals of our ballet productions, and even our daily work in the ballet rooms. The title and rights of a Friend of the Polish National Ballet will be granted for one season in accordance with special regulations; with this will come opportunities available exclusively to the beneficiaries of the new programme. I encourage all those interested to apply. Together with our ballet company I will be happy to welcome you among the Friends of the Polish National Ballet.
Stąd propozycja utworzenia w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej grona Przyjaciół Polskiego Baletu Narodowego. Skierowana jest ona właśnie do najwierniejszych i najaktywniejszych miłośników sztuki baletowej i Polskiego Baletu Narodowego. Będą oni mogli zarówno wspierać nasze zamierzenia artystyczne, jak też korzystać z możliwości zaglądania na próby sceniczne przedstawień baletowych, a nawet obserwowania codziennych zajęć w salach baletowych. Tytuł i prawa Przyjaciela Polskiego Baletu Narodowego przyznawane będą na zasadach specjalnego regulaminu na okres jednego sezonu, a wraz z nimi – możliwości dostępne wyłącznie beneficjentom naszego nowego programu. Serdecznie zapraszam wszystkich zainteresowanych i wraz z zespołem witam ich w gronie Przyjaciół Polskiego Baletu Narodowego.
Krzysztof Pastor Director of the Polish National Ballet Krzysztof Pastor Dyrektor Polskiego Baletu Narodowego
więcej informacji / more information: teatrwielki.pl
126
127
POPRAWA FUNKCJONALNOŚCI TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ W WARSZAWIE IMPROVEMENT OF FUNCTIONALITY OF TEATR WIELKI - POLISH NATIONAL OPERA IN WARSAW Międzynarodowe Warsztaty taneczne / International Dance Workshops Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Project co-financed by the European Union through the European Regional Development Fund under the Operational Programme Infrastructure and Environment.
128
129
PREMIERY / PREMIERES KUPIEC WENECKI / THE MERCHANT OF VENICE ROK 1914/1914 PUPA MARIA STUART / MARIA STUARDA KRAKOWIACY I GÓRALE / THE CRACOVIANS AND THE HIGHLANDERS Powder her face PROJEKT ’P’ / THE ’P’ PROJECT CASANOVA W WARSZAWIE / CASANOVA IN WARSAW WILHELM TELL / GUILLAUME TELL
OPERA 1:
OPERA EUROPA
MARIA STUART* / MARIA STUARDA* Powder her face* WILHELM TELL* / GUILLAUME TELL* MADAME BUTTERFLY ORFEUSZ I EURYDYKA / ORFEO ED EURIDICE ONIEGIN / ONEGIN Lohengrin
OPERA 2:
FORZA ITALIA
ROSSINI: WILHELM TELL* / GUILLAUME TELL* DONIZETTI: MARIA STUART* / MARIA STUARDA* VERDI: NABUCCO, RIGOLETTO, TRAVIATA PUCCINI: MADAME BUTTERFLY
250 lat / 250 YEARS
TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE OF PUBLIC THEATRE IN POLAND STRASZNY DWÓR / THE HAUNTED MANOR KRAKOWIACY I GÓRALE* / THE CRACOVIANS AND THE HIGHLANDERS* CASANOVA W WARSZAWIE* / CASANOVA IN WARSAW* HALKA KUPIEC WENECKI* / THE MERCHANT OF VENICE PROJEKT ’P’* / THE ’P’ PROJECT PUPA*
więcej informacji / more info: teatrwielki.pl Biuro Organizacji Widowni Auditorium Organization Box +48 22 692 02 10
WIELKA KLASYKA GREAT CLASSICS
TYLKO U NAS ONLY AT TEATR WIELKI
ROMEO I JULIA / ROMEO AND JULIET ROK 1914*/1914* DZIADEK DO ORZECHÓW I KRÓL MYSZY / THE NUTCRACKER AND THE MOUSE KING SEN NOCY LETNIEJ / A MIDSUMMER NIGHT’S DREAM PERŁY XX WIEKU / GEMS OF THE 20TH CENTURY (FORSYTHE/BALANCHINE/KYLIÁN/BÉJÁRT) DON KICHOT / DON QUIXOTE
OBSESJE / OBSSESIONS ROK 1914*/1914* HAMLET PUPA* PERŁY XX WIEKU / GEMS OF THE 20TH CENTURY (FORSYTHE/BALANCHINE/KYLIÁN/BÉJÁRT) CASANOVA W WARSZAWIE*/ CASANOVA IN WARSAW*
BALET 1:
BALET 2:
VI DNI SZTUKI TAŃCA / 6TH DAYS OF DANCE 15-23/11/2014
POLSKI BALET NARODOWY: ROK 1914 / POLISH NATIONAL BALLET: 1914 PROJEKT POLSKO-IZRAELSKI: ENGAGÉ & RUST / POLISH-ISRAELI PROJECT: ENGAGÉ & RUST BALET TEATRU WIELKIEGO Z POZNANIA: KOPCIUSZEK / BALLET OF THE TEATR WIELKI IN POZNAŃ: CINDERELLA POLSKI BALET NARODOWY: OBSESJE / POLISH NATIONAL BALLET: OBSSESIONS TEATR BALETU EJFMANA: PO DRUGIEJ STRONIE GRZECHU / EIFMAN BALLET THEATRE: BEYOND SIN
WIELKI DLA MAŁYCH / GRAND ONE FOR THE SMALL ONES PORANKI MUZYCZNE DLA DZIECI / MUSIC MATINÉES FOR CHILDREN
ZESTAW 1 / SET 1 FLETOMANIA / FLUTE MANIA MARSZ ZŁOTEJ BLACHY (WALTORNIE) / MARCH OF THE GOLDEN BRASS (FRENCH HORNS) MIKOŁAJKI – KOLĘDOWANIE / SANTA CLAUS DAY – CHRISTMAS CAROLS ZABAWA KLARNETÓW DUŻYCH I MAŁYCH / CLARINETS LARGE AND SMALL AT PLAY OPOWIADANIA KWARTETU SMYCZKOWEGO / STORIES FROM A STRING QUARTET EUROPEJSKA PODRÓŻ W TANECZNYM RYTMIE – DUET FORTEPIANOWY / EUROPEAN JOURNEY IN A DANCE RHYTHM – PIANO DUET OPOWIEŚĆ O MAŁYM SŁONIU BABARZE (INSTRUMENTY PERKUSYJNE) / THE STORY OF BABAR, THE LITTLE ELEPHANT (PERCUSSION INSTRUMENTS) ZESTAW 2 / SET 2 OD ARII DO PIOSENKI / FROM ARIA TO SONG PERKUSJA W KARNAWAŁOWYM NASTROJU / PERCUSSION IN A CARNIVAL MOOD PUZONY NA WIELE GŁOSÓW (PUZONY, TUBA, ZESTAW PERKUSYJNY) / TROMBONES PLAYING MANY PARTS (TROMBONES, TUBA, PERCUSSION) TRĄBKI O JAKICH NAM SIĘ NIE ŚNIŁO / TRUMPETS YOU NEVER DREAMED OF RODZINA W KOMPLECIE (INSTRUMENTY DĘTE DREWNIANE) / THE FAMILY’S ALL HERE (WOODWIND INSTRUMENTS) KLAWESYN, CZARODZIEJ DŹWIĘKÓW / THE HARPSICHORD, A SOUND MAGICIAN DZIEŃ DZIECKA – AHOJ, PRZYGODO! / CHILDREN’S DAY – ADVENTURE AHOY!
MÓJ ABONAMENT / MY PACKAGE
MÓJ TEATR WIELKI - OPERA NARODOWA* / MY TEATR WIELKI – POLISH NATIONAL OPERA*
UWAGA / ATTENTION * Nie dotyczy spektakli premierowych / Excluding premiere performances
SIEDEM DOWOLNYCH TYTUŁÓW SPEKTAKLI OPEROWYCH I/LUB BALETOWYCH ANY SEVEN OPERA AND/OR BALLET PERFORMANCES
130
131
Przestrzeń sztuki dla biznesu
Art Space for Business
Teatr Wielki - Opera Narodowa ma znaczący potencjał marketingowy, wynikający z pozycji w świecie sztuki, długoletniej historii oraz innowacyjnej strategii rozwoju. Partnerom biznesowym współpraca z tą najbardziej prestiżową instytucją kultury w Polsce zapewnia dostęp do wyrafinowanej i opiniotwórczej grupy odbiorców oraz daje możliwość kreowania wizerunku firmy poprzez sztukę. Powstaje przestrzeń, w której biznes spotyka się ze sztuką na najwyższym poziomie. Teatr Wielki - Opera Narodowa postawił sobie za cel budowanie silnych i długofalowych relacji z firmami będącymi liderami w swoich dziedzinach. Nasze propozycje programów sponsorskich dają okazję do tworzeniaunikalnych projektów. Proponowane formy współpracy to m.in. sponsoring sezonu, premier oraz koncertów. To również sponsoring lóż, wspieranie działań edukacyjnych i wydawniczych. Naszym celem jest integrowanie środowiska biznesu i sztuki poprzez projekty specjalne: debaty, spotkania i dyskusje.
The Teatr Wielki - Polish National Opera has significant marketing potential stemming from its position in the arts world, its long history and its innovative development strategy. Business partners will find that cooperation with Poland’s most prestigious cultural institution gives them access to a sophisticated and opinion-forming audience and the possibility to create their corporate image through the arts. The result is a space where business meets the arts at the highest level. The Teatr Wielki - Polish National Opera has made it its mission to build strong and long-term relations with companies that are leaders in their fields. Our proposals for sponsorship programmes provide opportunities to create unique projects. Proposed forms of collaboration include season, premiere and concert sponsorships as well as box sponsorship and supporting educational and publishing activities. Our aim is to integrate the business and arts communities through special projects: debates, meetings and discussions.
więcej informacji / more information: teatrwielki.pl
132
133
KIEROWNICTWO / MANAGEMENT
ORKIESTRA / ORCHESTRA
Dyrekcja / Management
Kierownicy / Managers
Waldemar Dąbrowski Dyrektor / General Director
Paweł Marzec Kierownik działu impresariatu, organizacji pracy artystycznej i obsad Head of Artistic Administration Departement
ANDRIY YURKEVYCH Dyrektor muzyczny / Music Director EVGENY VOLYNSKY Dyrygent / Conductor MARTA KLUCZYŃSKA, PIOTR STANISZEWSKI Asystenci dyrygenta / Conductor’s Assistants
TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ / OF THE TEATR WIELKI – POLISH NATIONAL OPERA
Mariusz Treliński Zastępca Dyrektora ds. Artystycznych Deputy Director for Artistic Affairs Krzysztof Pastor Zastępca Dyrektora ds. Polskiego Baletu Narodowego Deputy Director for the Polish National Ballet AndrIy Yurkevych Dyrektor muzyczny / Music Director Janusz Chojecki Zastępca Dyrektora ds. Technicznych Deputy Director for Technical Matters Krzysztof Płatek Zastępca Dyrektora ds. Dyrektor Administracyjny Deputy Director for Administration Bogdan Gola Kierownik chóru / Chorus Manager Hanna Trzeciak Zastępca Dyrektora ds. Finansowych Deputy Director for Finance
Paweł Chynowski Kierownik ds. programowo-organizacyjnych Polskiego Baletu Narodowego Polish National Ballet Manager for Programmes and Organization Marcin Fedisz Kierownik działu literackiego i działu marketingu Literary and Marketing Departments Manager Monika Grzegdala Kierownik sekretariatu dyrekcji Theatre Management Office Manager Andrzej Kruczyński Kierownik Muzeum Teatralnego Theatre Museum Manager Joanna Polokova Kierownik Biura Organizacji Widowni Box Office Manager Anna Sapiego Kierownik działu programów edukacyjnych Educational Programme Department Manager
Justyna Napierska Główny księgowy / Chief Accountant
Olga Szaykowska Kierownik działu obsługi widzów Audience Service Department Manager
Katarzyna Nowicka Pełnomocnik Dyrektora ds Kontaktów ze Środowiskami Twórczymi Director’s Proxy for Contacts with the Arts Community
Iwonna Wierucka Kierownik biblioteki muzycznej Music Library Manager
Stanisław Leszczyński Pełnomocnik Dyrektora ds. Muzycznych Director’s Proxy for Music
Marcin Fedisz Kurator Galerii Opera
Małgorzata Szabłowska Pełnomocnik Dyrektora ds. Planowania i Rozliczania Kosztów Produkcji Premier Director’s Proxy for Premiere Production Planning and Accounting
TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ / OF THE TEATR WIELKI – POLISH NATIONAL OPERA
Flety / Flutes Robert Nalewajka, Agnieszka Prosowska-Iwicka, Grażyna Zbijowska, Dorota Puchnowska-Aftyka, Sylwia Konopka-Brych (koncertmistrz / concertmaster), Marcin Kamiński, Marcin Stawiszyński Łukasz Błaszczyk (koncertmistrz / concertmaster), Oboje / Oboes Małgorzata Czajkowska-Tomanek, Piotr Stawski, Sylwester Sobola, Przemysław Nalewajka, Jolanta Maciejewska, Justyna Kasperek, Filip Woźniakowski, Artur Jackowski, Alicja Tomków, Piotr Kaniuga, Jacek Rymarz, Sebastian Aleksandrowicz Justyna Rogozińska-Czeżyk, Andrzej Majewski, I skrzypce / 1st Violins Stanisław Tomanek (pierwszy koncertmistrz / 1st concertmaster),
Alina Gawlik, Anna Bartoszewicz-Kozłowska, Teresa Tadzik, Barbara Kowalska, Beata Kosewska, Katarzyna Lech-Kapituła II skrzypce / 2nd Violins Agnieszka Zdebska, Maciej Przestrzelski, Adriana Błaszczak, Magdalena Sokal, Jacek Michałowicz, Agnieszka Jackowska-Kobiela, Magdalena Janiak, Małgorzata Zdunek, Jan Kacperczyk, Ewa Michalska, Urszula Małecka, Magdalena Kisielińska, Liliana Duda, Katarzyna Demus Altówki / Violas Igor Kabalewski, Dorota Sapiecha-Sroczyńska, Dariusz Wachnik, Beata Prylińska, Wadim Zarych, Bogusława Zatorska, Tomasz Turski, Marta Straszyńska, Krzysztof Zimak, Jolanta Pałka, Justyna Rychlik, Irena Chudzik-Jendrysiak Wiolonczele / Cellos Marek Jankowski (koncertmistrz / concertmaster), Piotr Hausenplas (koncertmistrz / concertmaster), Rafał Kobiela, Tomasz Błaszczak, Paweł Wojciechowski, Jacek Stankiewicz, Alfred Wiltos, Wojciech Sławiński, Julia Kisielewska, Jan Stokłosa Kontrabasy / Double Basses Stanisław Glinka, Michał Sobuś, Zbigniew Górski, Kazimierz Jendrysiak, Adam Kotula, Michał Woźniak, Adam Rakowski, Maciej Muczke, Grzegorz Dymek
Klarnety / Clarinets Mariusz Głębocki, Bogdan Kraski, Krzysztof Zbijowski, Krzysztof Mastalerski, Marek Szaparkiewicz, Jarosław Buraczyński Fagoty / Bassoons Artur Kasperek, Krzysztof Brych, Michał Wawrzyniak, Stanisław Jastrzębski, Rafał Zason Waltornie / French Horns Tomasz Bińkowski, Cezary Falkowski, Igor Szeligowski, Grzegorz Żelazko, Andrzej Kiljanek, Bogusław Wróbel, Marek Michalec Trąbki / Trumpets Mieczysław Latawiec, Krzysztof Bednarczyk, Kazimierz Adamski, Małgorzata Dzikowska, Paweł Wróblewski, Jacek Brzózka, Paweł Kraski Puzony / Trombones Piotr Wawreniuk, Tomomasa Ueyama, Piotr Dąbrowski, Michał Kiljan, Mariusz Opaliński, Rafał Piłasiewicz Tuby / Tubas Roman Miller, Eugeniusz Gumuła
Harfy / Harps Grażyna Strzeszewska-Lis, Anna Piechura-Gabryś, Barbara Witkowska Fortepian / Piano Miłosława Brzezińska-Wojtczak Perkusja / Percussion Henryk Mikołajczyk, Krzysztof Szmańda, Rafał Kucharski, Katarzyna Bojaryn, Paweł Gębicki, Jan Smoczyński Inspektorzy orkiestry Orchestra Coaches Grzegorz Żelazko, Piotr Kaniuga OPA / Artistic administration Agnieszka Nowakowska Lutnik / Violin maker Wojciech Łukasz Biblioteka orkiestry Orchestra library Dariusz Szewczyk Obsługa orkiestry Orchestra supportstaff Janusz Mękal, Paweł Noster, Mateusz Kozerski, Tomasz Prusak Konserwatorzy instrumentów Musical instrument technicians Krzysztof Górski, Leszek Pietroń Stroiciel fortepianów Piano tuner Krzysztof Dymek
134
135
CHÓR / CHORUS
POLSKI BALET NARODOWY
BOGDAN GOLA Kierownik chóru / Chorus Master MIROSŁAW JANOWSKI Dyrygent chóru / Chorus Conductor WIOLETA ŁUKASZEWSKA, EWA GOC Pianiści korepetytorzy / Piano Coaches
Krzysztof Pastor Dyrektor / Director PAWEŁ CHYNOWSKI Kierownik ds. programowo-organizacyjnych / Director’s Proxy KALINA SCHUBERT Baletmistrz-koordynator / Ballet Mistress-Coordinator
Soprany / Sopranos Anna Adamko, Wioletta Bijata, Izabela Burakowska, Magdalena Freino, Katarzyna Grabska-Miroszczuk, Justyna Kabała, Marta Kasprzyk, Maria Kaźmirowicz, Lidia Kitlińska, Teresa Lewandowska, Magdalena Majlert-Strzałka, Joanna Michalska, Katarzyna Mozol, Iwona Murawska-Truszczyńska, Agnieszka Płatek, Joanna Puławska, Marta Radwańska, Magdalena Rzęsikowska, Elżbieta Sajnok-Gałecka, Alicja Schirmer, Anna Szczepańska-Morawska, Dominika Szewczyk, Barbara Tobera-Przybysz, Cecylia Węgier, Agnieszka Wilemajtys, Małgorzata Zalewska
Choreografowie sezonu Choreographers of the Season George Balanchine, Maurice Béjart, Robert Bondara, Wayne Eagling, Alexei Fadeyechev, William Forsythe, Anna Hop, Kurt Jooss, Jiří Kylián, John Neumeier, Krzysztof Pastor, Marius Petipa, Toer van Schayk, Jacek Tyski, Emil Wesołowski
Soliści / Soloists Dagmara Dryl, Ana Kipshidze, Anna Lorenc, Ewa Nowak, Agnieszka Pietyra, Svetlana Siplatova, Emilia Stachurska, Irina Wasilewska, Aneta Zbrzeźniak; Bartosz Anczykowski, Arkadiusz Gołygowski, Adam Kozal, Carlos Martín Pérez, Sebastian Solecki, Jacek Tyski, Patryk Walczak, Jarosław Zaniewicz
Alty / Altos Agnieszka Bajer, Zaretta Bursche, Agnieszka Chmielewska, Stefania Janus-Kinicka, Joanna Jękot-Bajtlik, Monika Kowalska, Małgorzata Moniuk, Ewa Nowak, Beata Piwowarska-Traut, Anna Płachecka, Marzanna Pogłud-Kisielewska, Ewa Roguska, Joanna Rosner, Dagmara Sokalska, Beata Ułas, Marta Wiktorowska, Dorota Wojtyniak, Małgorzata Wolarska, Dorota Wójcik, Katarzyna Zimak
Baletmistrzowie i pedagodzy Ballet Masters And Teachers Sergey Basalaev*, Stéphane Dalle, Anita Kuskowska, Walery Mazepczyk, Kalina Schubert, Renata Smukała
Koryfeje / Corypheés Małgorzata Aftowicz, Barbara Bartnik, Joanna Drabik, Yurika Kitano, Palina Rusetskaya, Karolina Sapun, Margarita Simonova; Viktor Banka, Robert Bondara, Michał Chróścielewski, Zbigniew Czapski-Kłoda, Robin Kent, Raphaël Rautureau, Michał Tużnik, Kurusz Wojeński, Bartosz Zyśk
TEATRU WIELKIEGO - OPERY NARODOWEJ / OF THE TEATR WIELKI – POLISH NATIONAL OPERA
Tenory / Tenors Roman Berbaum, Tomasz Borkowski, Igor Buczyński, Piotr Chmiel, Dariusz Duch, Robert Dullas, Maciej Dunin-Borkowski, Mirosław Janus, Jakub Jarmuła, Tadeusz Kozłowski, Tomasz Markiewicz, Adam Miroszczuk,Daniel Oleksy, Andrzej Paulanis, Bartosz Tomczuk, Maciej Ufniak, Łukasz Wroński, Michał Zambrzycki Basy / Basses Wojciech Buciński, Wojciech Dylewski, Radosław Flasza, Piotr Gałecki, Michał Harasym, Grzegorz Karczmarzyk, Marcin Kłosiński, Stanisław Kokowski, Jacek Kostoń, Gabriel Kozłowski, Marek Kulik, Marcin Maciak, Mariusz Majchrowicz, Maciej Molenda, Stefan Nemtusiak, Marcin Olszowy, Michał Piskor, Zbigniew Wołosiewicz, Piotr Zagórski, Artur Żołnacz Biblioteka Chóru / Chorus Library Stefania Janus-Kinicka Inspektor / Inspector Piotr Gałecki
POLISH NATIONAL BALLET
Asystentka-Choreolog Assistant-Choreologist Berenika Jakubczak Baletmistrzowie gościnni Guest Ballet Masters Roslyn Anderson, Yvan Dubreuil, Janusz Mazoń, Jeanette Vondersaar Pedagodzy gościnni / Guest Teachers Filip Barankiewicz, Ewa Głowacka, Natalia Hoffmann, Teresa Memches, Piotr Nardelli, Andrzej Ziemski Pierwsi soliści / First Soloists Magdalena Ciechowicz, Yuka Ebihara, Marta Fiedler, Karolina Jupowicz, Dominika Krysztoforska, Aleksandra Liashenko, Izabela Milewska, Maria Żuk; Sergey Basalaev, Paweł Koncewoj, Wojciech Ślęzak, Maksim Woitiul, Vladimir Yaroshenko
Zespół baletowy / Corps de ballet Lubow Chmielewska, Marta Czerniawska, Anna Czeszejko, Małgorzata Dębska, Aleksandra Foltman, Izabela Grzeszczak, Anna Hop, Paulina Jurkowska, Magdalena Kawalec, Iwona Kurowska, Roseanna Leney, Daria Majewska, Anna Mendakiewicz, Swietłana Owsiankina, Urszula Solecka, Lynsey Sutherland, Tomoko Takahashi, Emi Uehara, Alexandra Vadon, Stella Walasik, Eliza Walaszczyk, Aneta Wira, Olga Yaroshenko, Agata Ziółkowska; Eduard Bablidze, Piotr Bednarczyk, Kenneth Dwigans, Tomasz Fabiański, Vadzim Kezik, Shunsuke Mizui, Adam Myśliński, Lachlan Phillips, Remigiusz Smoliński, Kristóf Szabó, Oskar Świtała, Łukasz Tużnik, Takeshi Watanabe, Simon Yoshida
Gościnni artyści charakterystyczni Guest Character Artists Anna Białecka, Ewa Głowacka, Berenika Jakubczak, Anita Kuskowska Tancerze urlopowani Dancers Away on Leave Daniela Gniewaszewska, Katarzyna Lewandowska, Anita Mikołajczyk Baletmistrz operowy Opera Ballet Mistress Ilona Molka Pianiści / Pianists Jerzy Jarawka, Marcin Mazurek, Sergey Morozov, Paulina Nosek, Danuta Rzążewska* Administrator Jolanta Andraka Koordynator techniczny Technical Coordinator Klaudiusz Paradziński Asystent dyrektora Assistant to the Director Maciej Krawiec Inspektorzy / Inspectors Witold Kiwacz*, Barbara Żelazny Fizjoterapeuci / Physical Therapists Urszula Komar, Dominika Łączkowska*, Anna Ugniewska, Bogdan Witkowski * Współpraca / Part-time
II balkon loże A, B, C
II balkon loże H, I, K
mają ograniczoną widoczność
148
mają ograniczoną widoczność
149
wejściówki / standby
INFORMACJE / INFORMATION Plac Teatralny 1, 00-950 Warszawa tel. (48) 22 692 02 00 fax: (48) 22 826 04 23
organizacja widowni / auditorium organization tel. (48) 22 692 07 58 fax: (48) 22 826 02 68 e-mail: bow@teatrwielki.pl rezerwacja biletów / booking tel. (48) 22 826 50 19, (48) 22 692 02 08 abonamenty / subscription tickets tel. (48) 22 692 02 10 sprzedaż biletów / box office dni powszednie / weekdays godz. 9-19 / 9 a.m.-7 p.m. soboty i niedziele / saturdays and sundays godz. 11-19 / 11 a.m.-7 p.m. tel. (48) 22 692 05 07, (48) 22 692 05 08
14 5 zł
110 zł
90 zł
60 zł
Sala Młynarskiego Młynarski Auditorium
35 zł
25 zł
25 zł
SCENA KAMERALNA / CHAMBER HALL
SALA MONIUSZKI / MONIUSZKO AUDITORIUM
SCENA / STAGE
60 zł 45 zł 40 zł
SPRZEDAŻ BILETÓW PRZEZ INTERNET / INTERNET SALES
teatrwielki.pl marketing e-mail: kpr@teatrwielki.pl sponsoring tel. (48) 22 692 02 26, (48) 22 692 e-mail: biznesdlasztuki@teatrwielki.pl media / press office tel. (48) 22 692 02 66, (48) 22 692 07 17 e-mail: media@teatrwielki.pl wycieczki / tours tel. (48) 22 692 02 80 wolontariat / volunteering tel. (48) 22 692 02 56, (48) 22 692 07 58
UWAGA / ATTENTION
UWAGA
UWAGA następujące miejsca:
Następujące miejsca mają ograniczoną widoczność: następujące miejsca: Following seats have limited visibility: I balkon
I balkon rząd I miejsca od 75 do 85 loże R, S, T
rząd I miejsca od 8 do 18
loże A, B, C I BALKON / UPPER CIRCLE rząd I miejsca od 8 do 18, od 75 do 85, loże A, B, C, R, S, T II balkon B, C 1st row, seats 8 to 18, and 75 to 85, lodgesloże A,A,B, C, R, S, T
II balkon loże H, I, K mają ograniczoną widoczność
mają ograniczoną
II BALKON / BALCONY widoczność loże A, B, C, H, I, K / lodges A, B, C, H, I, K
wejściówki / standby
145 zł
110 zł
90 zł
60 zł
35 zł
25 zł
25 zł
150
151
kalendarium schedule Wrzesień / September 2014 20 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 20 sb. 19.00 21 nd. 18.00 24 śr. 19.00 25 czw. 19.00 26 pt.-28 nd. 29.09-17.10
ROMEO I JULIA ROMEO I JULIA ROMEO I JULIA ROMEO I JULIA SZALONE DNI MUZYKI LUDZIE OPERY wystawa (Łazienki Królewskie)
Październik / October 2014 1 śr. 19.00 ROMEO I JULIA 2 czw. 19.00 ROMEO I JULIA 4 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Foyer) 5 nd. 18.00 11 sb. 19.00 12 nd. 12.00
ROMEO I JULIA OBSESJE (Scena Kameralna) PORANEK MUZYCZNY (Foyer)
12 nd. 18.00 14 wt. 19.00 17 pt. 19.00 18 sb. 12.00 20.10-23.11
OBSESJE (Scena Kameralna) OBSESJE (Scena Kameralna) DUO GRANAT koncert (Scena Kameralna) RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Foyer) ARTYŚCI ŻYDOWSCY W POLSCE wystawa
23 czw. 20.00 PRELUDIUM premierowe (Sale Redutowe) 24 pt. 19.00 KUPIEC WENECKI premiera 26 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Foyer) 26 nd. 18.00 KUPIEC WENECKI 27 pn. 19.00 OTWARCIE WYSTAWY MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH koncert 28 wt. 19.00 KUPIEC WENECKI 30 czw. 19.00 KUPIEC WENECKI
Listopad / November 2014 2 nd. 18.00 9 nd. 19.00 15 sb.-23 nd. 15 sb. 12.00
NABUCCO GŁOSY GÓR concert VI DNI SZTUKI TAŃCA RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Foyer)
15 sb. 19.00 1914 premiera 16 nd. 18.00 1914 18 wt. 19.00 1914 19 śr. 19.00 ENGAGÉ/RUST Piorun & Tadmor (Scena Kameralna) 20 czw. 19.00 KOPCIUSZEK Balet Teatru Wielkiego (Poznań) 21 pt. 19.00 OBSESJE (Scena Kameralna) 22 sb. 19.00 PO TAMTEJ STRONIE GRZECHU Ejfman 23 nd. 10.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 23 nd. 12.00 PO TAMTEJ STRONIE GRZECHU Ejfman 23 nd. 19.00 PO TAMTEJ STRONIE GRZECHU Ejfman 25 wt. 19.00 NABUCCO 26 śr. 19.00 NADJA MICHAEL koncert 29 sb. 19.00 PENDERECKI/LUTOSŁAWSKI/ GÓRECKI NInA 30 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 30 nd. 18.00 1914 Grudzień / December 2014
13 sb. 13 sb. 14 nd. 14 nd. 19 pt. 21 nd. 28 nd. 31 śr.
12.00 DZIADEK DO ORZECHÓW 18.00 DZIADEK DO ORZECHÓW 12.00 DZIADEK DO ORZECHÓW 18.00 DZIADEK DO ORZECHÓW 18.00 LOHENGRIN 17.00 LOHENGRIN 17.00 LOHENGRIN 20.00 GALA SYLWESTROWA Styczeń / January 2015
4 nd. 18.00 10 sb. 19.00 11 nd. 12.00
NABUCCO HAMLET (Scena Kameralna) PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe)
11 nd. 11 nd. 12 pn. 13 wt. 14 śr. 15 czw. 21 śr. 23 pt. 25 nd. 27 wt. 30 pt. 31 sb. 31 sb.
HAMLET (Scena Kameralna) ONIEGIN paszporty „polityki” HAMLET (Scena Kameralna) ONIEGIN HAMLET (Scena Kameralna) ONIEGIN ONIEGIN ORFEUSZ I EURYDYKA ORFEUSZ I EURYDYKA SEN NOCY LETNIEJ SEN NOCY LETNIEJ SEN NOCY LETNIEJ
16.00 18.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 19.00 18.00 19.00 19.00 12.00 19.00
Luty / February 2015
1 nd. 12.00 1 nd. 19.00 01.12-18.01 STANISŁAW DYGAT. URODZINY 02.02-27.03 wystawa (Sale Redutowe) 01.12-15.02 JANUSZ PRZYBYLSKI 3 wt. 19.00 wystawa 6 pt. 19.00 2 wt. 19.00 1914 7 sb. 12.00 3 śr. 19.00 1914 4 cz. 19.00 NABUCCO 6 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 6 sb. 14.00 TEATR BEZ KURTYNY 7 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 12 pt. 18.00 DZIADEK DO ORZECHÓW
SEN NOCY LETNIEJ SEN NOCY LETNIEJ OPERA HAUTE CUTURE wystawa (Sale Redutowe) SEN NOCY LETNIEJ MADAME BUTTERFLY RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe)
8 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 8 nd. 18.00 MADAME BUTTERFLY 14 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 14 sb. 19.00 PUPA prapremiera (Scena Kameralna)
15 nd. 18 śr. 19 czw. 19 czw.
18.00 PUPA (Scena Kameralna) 19.00 PUPA (Scena Kameralna) 19.00 PUPA (Scena Kameralna) 20.00 PRELUDIUM premierowe (Sale Redutowe)
20 pt. 19.00 MARIA STUART premiera 22 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 22 nd. 18.00 22 nd. 19.00 23.02-05.04 24 wt. 19.00 26 czw. 19.00 28 sb. 19.00
MARIA STUART PUPA (Scena Kameralna) JERZY TCHÓRZEWSKI wystawa MARIA STUART MARIA STUART MARIA STUART
Marzec / March 2015 1 nd. 18.00 PUPA (Scena Kameralna) 4 śr. 19.00 FILARMONICA DELLA SCALA koncert 5 czw. 19.00 6 pt. 19.00 7 sb. 19.00 8 nd. 18.00 . 12 czw. 19.00 . 13 pt. 19.00 13 pt. 19.30
RIGOLETTO RIGOLETTO RIGOLETTO RIGOLETTO PERŁY XX WIEKU PERŁY XX WIEKU KRAKOWIACY I GÓRALE premiera (Scena Kameralna)
14 sb. 19.00 PERŁY XX WIEKU 14 sb. 19.30 KRAKOWIACY I GÓRALE (Scena Kameralna) 15 nd. 18.00 SIERRA/KWIECIEŃ koncert 15 nd. 19.30 KRAKOWIACY I GÓRALE (Scena Kameralna) 19 czw. 19.00 TRAVIATA 20 pt. 18.00 KREACJE 7 (Scena Kameralna) 20 pt. 19.00 TRAVIATA 21 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 21 sb. 18.00 KREACJE 7 (Scena Kameralna) 21 sb. 19.00 TRAVIATA 22 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 22 nd. 17.00 KREACJE 7 (Scena Kameralna)
22 nd. 26 czw. 28 sb. 29 nd.
18.00 19.00 19.00 12.00
TRAVIATA MADAME BUTTERFLY ROMEO I JULIA PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe)
29 nd. 18.00 ROMEO I JULIA Kwiecień / April 2015
14 czw. 19.00 POWDER HER FACE (Soho Factory) 15 pt. 19.00 MADAME BUTTERFLY 16 sb. 19.00 POWDER HER FACE (Soho Factory) 19 wt. 19.00 POWDER HER FACE (Soho Factory) 22 pt. 19.00 PROJEKT ‘P’ prapremiera (Scena Kameralna)
3 pt. 19.00 10 pt. 19.00 12 nd. 12.00
STRASZNY DWÓR HALKA PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe)
23 sb. 19.00 PROJEKT ‘P’ (Scena Kameralna)
12 nd. 18.00 13 pn. 19.00 16 czw. 19.00 17 pt. 19.00 18 sb. 12.00 18 sb. 19.00 19 nd. 12.00 19 nd. 19.00 20.04-29.05 22 śr. 19.00 23 czw. 19.00 25 sb. 12.00
HALKA Sinfonia varsovia DON KICHOT DON KICHOT DON KICHOT DON KICHOT DON KICHOT DON KICHOT FRANCISZEK STAROWIEYSKI wystawa
28 czw. 19.00 CASANOVA W WARSZAWIE prapremiera
DON KICHOT NABUCCO RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe)
26 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 26 nd. 18.00 STRASZNY DWÓR 28 wt. 19.00 STRASZNY DWÓR 29 śr. 19.00 STRASZNY DWÓR Maj / May 2015 8 pt. 20.00 PRELUDIUM premierowe (Sale Redutowe) 9 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 9 sb. 19.00 10 nd. 12.00
POWDER HER FACE premiera (Soho Factory)
10 nd. 18.00 12 wt. 19.00 13 śr. 19.00
MADAME BUTTERFLY POWDER HER FACE (Soho Factory)
PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe)
MADAME BUTTERFLY
24 nd. 18.00 PROJEKT ‘P’ (Scena Kameralna)
29 pt. 19.00 CASANOVA W WARSZAWIE 30 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 30 sb. 19.00 CASANOVA W WARSZAWIE 31 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 31 nd. 18.00 CASANOVA W WARSZAWIE Czerwiec / June 2015 2 wt. 19.00 3 śr. 19.00 5 pt. 19.00 6 sb. 19.00 7 nd. 18.00 08.06-07.07
CASANOVA W WARSZAWIE NABUCCO NABUCCO CASANOVA W WARSZAWIE CASANOVA W WARSZAWIE TERESA PĄGOWSKA wystawa
13 sb. 12.00 RODZINNE ZABAWY W WIELKIM (Sale Redutowe) 14 nd. 12.00 PORANEK MUZYCZNY (Sale Redutowe) 18 czw. 19.00 OBSESJE (Scena Kameralna) 19 pt. 19.00 OBSESJE (Scena Kameralna) 20 sb. 19.00 OBSESJE (Scena Kameralna) 20 sb. 20.00 PRELUDIUM premierowe (Sale Redutowe) 21 nd. 24 śr. 26 pt. 27 sb. 28 nd. 30 wt.
18.00 19.00 19.00 19.00 18.00 18.00
WILHELM TELL premiera WILHELM TELL PERŁY XX WIEKU WILHELM TELL PERŁY XX WIEKU WILHELM TELL
Opracowanie książki / Programme book author: MARCIN FEDISZ Kierownik Działu Literackiego / Literary Department Manager Autorzy tekstów / Authors of the texts: MARCIN GMYS (s. 8, 14, 16, 20-22, 26, 30-46) PAWEŁ CHYNOWSKI (s. 10-12, 18, 24, 50-60) PIOTR SARZYŃSKI (s. 80) MONIKA MAŁKOWSKA (s. 81) oraz IWONA WITKOWSKA, KATARZYNA BUDZYŃSKA
Redakcja / Editorial IWONA WITKOWSKA, KATARZYNA BUDZYŃSKA, ALEKSANDRA PIĘTKA Przekład / Translation JOANNA DUTKIEWICZ Projekt graficzny / Graphic design ADAM ŻEBROWSKI Współpraca DTP / Co-operation DTP KATARZYNA OGRODNIK, JACEK WĄSIK
Zdjęcia / Photos: Bregenzer Festspiele / K. Foster (s. 11), E. Berg (s. 13), A. Żebrowski (s. 15), AKA (s. 17), Getty Images (s. 23) Corbis (s. 25), K. Bieliński (s. 7, 33-37, 41-43, 49), J. Multarzyński (s. 39), M. Górecki (s. 45), S. Okołowicz (s. 47) E. Krasucka (s. 21, 53-63, 102, 124), W. Kryński (s. 66), P. Opioła (s. 68 w tle), s. 68 od lewej: archiwum TW-ON R. Siderski / Forum, R. Nowakowski, M. Mikołajczyk (s. 70 góra), D. Acosta (s. 70 dół), G. Geller (s. 71), S. Lelli (s. 73) PAP (s. 75), Forum / B. Majewski (s. 84-85), M. Cień (s.86-87), Forum (s. 88-89), Muzeum Sztuki w Łodzi (s. 90-91) J. Gładykowski / Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej (s. 92-93), archiwum Muzeum Teatralnego (s. 96-97) A. Fedisz (s. 98-99, 115), M. Khoury (s. 100), M. Molenda (s. 116-117)
Wydawca / Publisher Teatr Wielki - Opera Narodowa / Polish National Opera, Warszawa / Warsaw 2014 Druk / Printing SINDRUK Wydawnictwo bezpłatne / Free catalogue ISBN: 978-83-63432-78-2