ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, παρατηρούμε μια εκτενή χρονική γραμμή ποικιλίας παιχνιδιών που χρησιμοποιούνται ως μέσο απασχόλησης, διαπαιδαγώγησης και ψυχαγωγίας των παιδιών. Σε αυτά τα παιχνίδια κατατάσσονται τα επιτραπέζια, παιχνίδια ομαδικά όπως κρυφτό, κυνηγητό, που ενθάρρυναν το ομαδικό πνεύμα, παιχνίδια κατασκευής και δεξιοτήτων. Συνήθως το κάθε παιχνίδι έχει κανόνες και τρόπους λειτουργίας, είτε καταγεγραμμένους σε μορφή οδηγιών, είτε ήδη γνωστών στους παίκτες απόρροια της μακρόχρονης πορείας τους μέσα στο χρόνο και το πέρασμά τους από γενιά σε γενιά. Παιχνίδια που έπαιζαν οι γονείς μεταλαμπαδεύονται στα παιδιά. Αυτό που μας κίνησε το ενδιαφέρον να ασχοληθούμε με αυτό το θέμα ήταν ο λόγος που τα παιχνίδια αυτά επέζησαν μέσα στο χρόνο. Παράγοντας της επιβίωσης τους είναι το πλήθος πλεονεκτημάτων που προσέφεραν στο παιδί, ξεκινώντας από τη σωματική άσκηση, μέχρι την ανάπτυξη της νοητικής ευφυΐας και των δεξιοτήτων τους. Μέσα στο όλο κλίμα έρευνας για τα παιχνίδια, θα ήταν δημιουργική κατασκευή, παράλληλα, ομοιωμάτων για να γίνει η εργασία πιο παραστατική. Τα τυχερά παιχνίδια αποτελούν ένα είδος διασκέδασης που ευδοκιμεί σε ηλικίες κυρίως μικρές όπου η αίσθηση του ρίσκου και της αδρεναλίνης βρίσκονται σε μεγάλη κλίμακα. Το είδος αυτό των παιχνιδιών μπορεί να εντοπιστεί παντού, καθώς είναι εύκολα προσβάσιμο και εύχρηστο. Η δημοτικότητα των τυχερών παιχνιδιών έγκειται στην τάση του ανθρώπου να κυνηγά μια ζωή άνετη χωρίς να κοπιάσει. Δίνουν τη δυνατότητα σε όλους να συμμετέχουν με ένα πολύ μικρό αντίτιμο που να ξεκινάει από 0.01 Ευρώ και να δώσουν πίσω πολλαπλάσια κέρδη χωρίς να χρειαστεί να καταβληθεί κόπος. Τα είδη των τυχερών παιχνιδιών είναι πάρα πολλά και μερικά μπορεί να χρειάζονται περισσότερη τύχη , όπως τα φρουτάκια και κάποια άλλα περισσότερες ικανότητές, όπως τα χαρτιά. Στις μέρες μας λόγω της αλματώδους προόδου της τεχνολογίας, έχει αναπτυχθεί μια νέα μορφή «τζόγου» το online casino.Η μορφή αυτή είναι η πιο εύκολη και προσβάσιμη καθώς πέρα από τη δυνατότητα να παίζεις οποιαδήποτε στιγμή επιθυμείς από το χώρο σου μπορείς να βρεις τις πιο ελκυστικές αποδόσεις δίνοντας το μικρότερο δυνατό αντίτιμο. Τα online παιχνίδια δεν φημίζονται ιδιαίτερα για την αξιοπιστία τους καθώς προϋποθέτουν την κατάθεση χρημάτων μέσω πιστωτικής κάρτας, μέθοδος που ευνοεί τις υποκλοπές μέσω διαδικτύου ποσών.
Τα τυχερά παιχνίδια κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη φύση τους και τον τρόπο που παίζονται σε τύχης καθαρά και ικανοτήτων. Κάποια από αυτά τα είδη παιχνιδιών, είναι η ρουλέτα, η τράπουλα, τα φρουτάκια και τα ζάρια.
ΤΡΑΠΟΥΛΑ ΡΙΖΕΣ Η λέξη «τράπουλα», έχει τις ρίζες της στην ιταλική λέξη «trappola», που σημαίνει «παγίδα» και «δόλος». Αποτελείται από 52 «τραπουλόχαρτα” ή «χαρτιά» και προήλθε από το παιχνίδι «ταρόκ» ή «ταρόκο», που παιζόταν με χοντρά ή παραλληλόγραμμα χαρτιά με αριθμημένες φιγούρες τόσο για ψυχαγωγία, όσο και για κερδοσκοπία, καθώς πιστεύονταν από πολλούς ότι τα χαρτιά είχαν μαντικές ικανότητες. Το πιθανότερο είναι η απλή τράπουλα και το Ταρό αρχικά να συνυπήρχαν και να ταυτίζονταν, ενώ με το πέρασμα των χρόνων διαφοροποιήθηκαν. Το πιο μακρινό παρελθόν της τράπουλας χάνεται ανά τους αιώνες και μπορεί μόνο να εικαστεί από μύθους και παραδόσεις που αναβιώνουν μέχρι και σήμερα.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ Η οικειοποίηση της τράπουλας είναι αντικείμενο ερίσματος ανάμεσα σε τέσσερις λαούς. Διεκδικείται από τους Άραβες, των οποίων ο ισχυρισμός φαίνεται αδύναμος, τους Αιγύπτιους ως πιθανότερη εκδοχή με τους Αιγύπτιους να τους αποδίδουν θρησκευτικές και μαντικές ιδιότητες, τους Ινδούς με τις πολεμικές αναπαραστάσεις και τέλος από τους πλέον επικρατέστερους σαν θεωρία, τους Κινέζους ως «φάρμακο» για την καταπολέμηση της ανίας. Αναμφιβόλως, η τράπουλα δεν αποτελεί ευρωπαϊκή εφεύρεση, παρά μια απλή μεταφορά από την Ασία. Ύστερα, οι Τσιγγάνοι με τις συνεχείς μετακινήσεις τους και με την ενασχόλησή τους με την χαρτομαντεία, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της χρήσης της τράπουλας.
ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Η εξέλιξη της τράπουλας ως προς τον τρόπο κατασκευής της διαφέρει ανά χώρα και ανά εποχή. Παλαιότερα, παντού η ποιότητά τους ήταν εξαιρετική και πολυτελής, με την πάροδο του χρόνου, όμως, και τη διάδοσή της στα λαϊκά στρώματα, άρχισαν να
κατασκευάζονται φθηνότερες τράπουλες με στόχο να γίνουν ευρύτερα προσιτές. Σε αυτό συντέλεσε η εφεύρεση της ξυλογραφίας και της τυπογραφίας, καθιστώντας την εκτύπωση πιο εύκολη και, συνεπώς, τις τράπουλες πιο φθηνές. Ως πρώτη ύλη χρησιμοποιήθηκε, πλέον, χαρτόνι, διαφορετικής ποιότητας και βάρους, σε πολλαπλά στρώματα, και μάλιστα κατά προτίμηση από κουρέλια υφασμάτων, ώστε να διασφαλίζεται μεγαλύτερη αντοχή. Τα χαρτονένια φύλλα επιστρώνονται με διάφορα υλικά, όπως π.χ. οργανικό κερί ή βερνίκι. Σήμερα χρησιμοποιούνται κάθε είδους υλικά, και κυρίως πλαστικό, χωρίς όμως να χάσουν την αρχική ονομασία τους ως χαρτιά. Το δυσκολότερο στάδιο κατασκευής είναι η εκτύπωση της πίσω όψεως, αφού όλες οι πίσω όψεις όλων των χαρτιών μιας τράπουλας πρέπει να είναι απολύτως όμοιες, ώστε να μην αναγνωρίζονται.
ΣΗΜΕΡΑ Στις ημέρες μας ο τύπος της δεσμίδας των παιγνιοχάρτων που έχει επικρατήσει είναι ο γαλλικός, που αποτελείται από 52 φύλλα και συνιστά τη “τράπουλα” ή “κολτσίνα». Τα 52 τραπουλόχαρτα, που συμβολίζουν τις εβδομάδες του χρόνου,(συν δύο φύλλα Αρλεκίνου ή Ερμού ή “Τζόκερ”), διαιρούνται σε μαύρο και κόκκινο των 26 φύλλων και κάθε χρώμα σε δύο διαφορετικά είδη. Έτσι διαμορφώνονται τέσσερις διαφορετικές σειρές από 13 φύλλα η καθεμία, όσες και οι εβδομάδες μιας εποχής: τα Κόκκινα Καρρό (τετράγωνα), οι Κόκκινες Κούπες (καρδιές), τα Μαύρα Σπαθιά (τριφύλλια) και οι Μαύρες Πίκες (μπαστούνια). Από τα 13 φύλλα, τα 10 παριστάνουν αριθμούς από το 1 ως το 10 και τα άλλα τρία “φιγούρες” και συγκεκριμένα τον Ρήγα, την Ντάμα και τον Βαλέ ή Φάντη. Οι 12 φιγούρες που προκύπτουν συνολικά αντιπροσωπεύουν τους μήνες του χρόνου. Η συμβολική αυτή χρήση των χαρτιών ίσως σχετίζεται με τις ρίζες της τράπουλας που είναι συνυφασμένες με τη μαντεία και την πρόβλεψη του μέλλοντος.
ΕΙΔΗ Τα είδη των παιχνιδιών με τράπουλα διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες, η ονομασία των οποίων είναι χαρακτηριστική και υποδηλωτική για το περιεχόμενό της:
τυχερά, που βασίζονται αποκλειστικά στην εύνοια της τύχης τεχνικά, που απαιτούν συγκεκριμένες ικανότητες από τον παίχτη μεικτά, που είναι ένα κράμα των δυο προηγούμενων
Μερικά χαρακτηριστικά παιχνίδια του κάθε είδους είναι: η «αγωνία», η «δηλωτή», η «κανάστα», το «μπλακ τζακ», το «πόκερ», η «μπλόφα», το «παλέρμο», το «μπριτζ», η «ξερή», το «κουμ καν». Διάφορα παιχνίδια, ιδίως παλαιότερα, ήταν συνδεδεμένα με συγκεκριμένες κοινωνικές τάξεις που επιδίδονται σ’ αυτά: Η πρέφα, για παράδειγμα, θυμίζει μάλλον επαρχιακά καφενεία, ενώ το μπριτζ αστική ή ανώτερη τάξη.
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Από το πρώιμο στάδιο εξάπλωσης της χαρτοπαιξίας στην Ευρώπη, παρατηρήθηκαν σοβαρά προβλήματα με απώλειες μεγάλων χρηματικών ποσών, τόσο στα χαμηλά στρώματα όσο και στα πιο υψηλά.Ο εθισμός αποδείχθηκε κοινωνικά ολέθριος για μεγάλους άντρες της εποχής που καταστράφηκαν από το πάθος τους αυτό. Για να μετριαστεί το φαινόμενο αυτό πάρθηκαν μέτρα δραστικά για την απαγόρευση της χαρτοπαιξίας, τα οποία έπεσαν στο κενό. Οι παθιασμένοι οπαδοί της,όμως επιδίδονται και σε άλλες κοινωνικώς απαράδεκτες συμπεριφορές, οι οποίες επιχειρήθηκε να αποτραπούν, με επιπλέον ειδικούς νόμους. Απαγορευόταν, λοιπόν, το φτύσιμο, η βλασφημία και η βωμολοχία κατά τη διάρκεια της χαρτοπαιξίας και, βεβαίως, η κλεψιά και η απάτη, που, όμως, ποτέ δεν εξέλιπαν. Με το πέρασμα του χρόνου και την διαπίστωση από τις πολιτικές ηγεσίες ότι η χαρτοπαιξία ήταν αδύνατο να παρεμποδιστεί, αυτές προτίμησαν να τη θέσουν υπό τον έλεγχό τους και να ωφεληθούν κατά το δυνατόν απ’ αυτήν, ιδίως από το εμπόριο των τραπουλών και τη φορολόγησή τους. Νόμοι παρόμοιοι ισχύουν μέχρι και σήμερα και εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη, αλλά και την Ελλάδα. Οι ισχύοντες νόμοι σήμερα έχουν κωδικοποιηθεί σε ενιαίο κείμενο με το Βασιλικό Διάταγμα 29/1971 "περί κωδικοποιήσεως διατάξεων περί τυχερών και μη παιγνίων".
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ Τέλος εκτός από την γνωστή σε όλους ψυχαγωγική και κερδοσκοπική χρήση της τράπουλας, άλλες χρήσεις της εντοπίζονται σε εκπαιδευτικούς, λόγω των λατινικών συμβόλων, και διαφημιστικούς, λόγω της δύναμης της
εικόνας τομείς. Η πλέον διαδεδομένη χρήση τους, όμως, φαίνεται πως είναι η μαντική και συγκεκριμένα η χαρτομαντεία, ως μορφή πρόβλεψης του μέλλοντος.
Ρουλέτα Η ρουλέτα είναι ένα τυχερό επιτραπέζιο παιχνίδι, το οποίο είναι κυρίαρχο σε όλα τα καζίνο του κόσμου. Το όνομά της οφείλεται στους Γάλλους, οι οποίοι έδιναν αυτό το υποκοριστικό στο μικρό τροχό, που φαίνεται να είναι το σήμα κατατεθέν του παιχνιδιού. Όσον αφορά το παιχνίδι, οι παίκτες ποντάρουν διαλέγοντας έναν ή περισσότερους αριθμούς ανάμεσα στο μαύρο ή το κόκκινο ή αν ο αριθμός που θα βγει από το γύρισμα της ρουλέτας θα είναι μονός ή ζυγός. Η φαίνεται πρώτη ρουλέτα δημιουργήθηκε από το Γάλλο μαθηματικό Μπλεζ Πασκάλ το 1700, καθώς υπάρχουν ακόμα και πολλοί που υποστηρίζουν πως η πρώτη ρουλέτα δημιουργήθηκε στην Κίνα. Όπως και να έχει, η πρώτη γνωστή εμφάνιση της ρουλέτας έγινε στο Παρίσι, ενώ σχεδόν αμέσως άρχισε να διαδίδεται στους ευγενείς και πλούσιους της εποχής. Στη ρουλέτα προστέθηκε ο αριθμός, το 1842, από τους Francois και Louis Blanc. Υπάρχει, μάλιστα, ένας μύθος, σύμφωνα με τον οποίο αυτοί οι δύο πούλησαν την ψυχή τους στον διάβολο για να τους «πουλήσει» τα μυστικά της ρουλέτας. Στη συνέχεια η ρουλέτα άρχισε να εξαπλώνεται σε πολλές χώρες. Τη δεκαετία του 1860,η γερμανική κυβέρνηση απαγόρευσε κάθε είδους τζόγο κι έτσι οι Blanc μετέφεραν το τυχερό αυτό παιχνίδι σε όλη την Ευρώπη κάνοντας το Μόντε Κάρλο, όπου και ήταν το μόνο μέρος τότε που επιτρέπονταν τα τυχερά παιχνίδια, πιο λαμπερό. Από τις αρχές του 20ου αιώνα υπάρχουν δύο μορφές , φυσικές και online. Πλέον υπάρχουν και οι δύο μορφές ικανοποιώντας όλες τις ανάγκες των παικτών παγκοσμίως. Υπάρχουν πολλοί κανονισμοί, όσον αφορά το πώς μπορεί να ποντάρει κανείς. Υπάρχουν τα εσωτερικά και τα εξωτερικά στοιχήματα. Στα εσωτερικά ο παίκτης έχει τη δυνατότητα να ποντάρει σε ένα συγκεκριμένο αριθμό ή μία συγκεκριμένη ομάδα αριθμών μέχρι και 6 πάνω στο τραπέζι με τους αριθμούς. Στα εξωτερικά ο παίκτης έχει τη δυνατότητα να ποντάρει σε μία ομάδα 12 αριθμών και πάνω καθώς και το χρώμα που θα βγει ή αν θα είναι μονός ή ζυγός ο νικητήριος αριθμός. Τα εσωτερικά στοιχήματα έχουν υψηλότερες αποδόσεις, ενώ τα εξωτερικά χαμηλότερες αποδόσεις αλλά περισσότερες πιθανότητες νίκης. Όταν η μπίλια καθίσει σε κάποια συγκεκριμένη θέση, τότε ανακοινώνεται ο νικητήριος αριθμός.
Εκτός από την κλασική μορφή της ρουλέτας και την διαδικτυακή υπάρχει και η δωρεάν μορφή. Οι κανόνες είναι ίδιοι. Οι λόγοι, όμως, για τους οποίους συμμετέχουν σε αυτό οι παίκτες είναι διαφορετικοί. Ένας από αυτούς τους λόγους, και ο κυριότερος, είναι η διασκέδαση.
Ζάρια Το γνωστό παιχνίδι «ζάρια», παλαιότερα ήταν γνωστό ως κύβοι. Ήταν ένα γνωστό παιχνίδι από αρχαιότατους χρόνους. Στον ελλαδικό χώρο παιζόταν κυρίως από άνδρες και σε αντίθεση με άλλα παρόμοια παιχνίδια που παίζονταν εξίσου από γυναίκες και παιδιά. Εφευρέτης των κύβων θεωρείται ο Βασιλιάς Παλαμήδης. Φαίνεται ότι στους πρώτους κύβους απεικονίζονταν ο Αχιλλέας και ο Αίαντας. Στην Αρχαία Αθήνα το παιχνίδι αυτό ήταν πολύ διαδεδομένο. Παιζόταν κυρίως σε συμπόσια αλλά και σε άλλα μέρη του ελλαδικού χώρου. Το κυβικό τους σχήμα διατηρήθηκε μέχρι σήμερα και ονομάστηκε «ζάρια». Η κάθε πλευρά έφερε έναν αριθμό από το 1 έως το 6, τα οποία παριστάνονταν με σημεία. Το παιχνίδι παιζόταν με τη ρίψη δύο ή τριών κύβων. Νικητής ήταν όποιος έφερνε τους μεγαλύτερους αριθμούς. Η καλύτερη βολή ονομαζόταν «Αφροδίτη», ενώ η χειρότερη αριθμητικά ονομαζόταν «κύων». Στις μέρες μας τα ζάρια χρησιμοποιούνται κυρίως σε επιτραπέζια παιχνίδια καθώς και στο τάβλι. Υπάρχουν επίσης και άλλα παιχνίδια στα οποία χρησιμοποιούνται ζάρια, όμως αρκετά από αυτά είναι παράνομα.
Ποιο τυχερό παιχνίδι προτιμάτε; Κορίτσια Ρουλέτα Παιχνίδια με τράπουλα Φρουτάκια Ζάρια ΣΥΝΟΛΟ
Αγόρια 1 8 0 1 10
3 6 1 0 10
Ποσοστό Ποσοστό Κοριτσιών Αγοριών 10% 30% 80% 60% 0% 10% 10% 0% 100% 100%
Πόσο συχνά παίζετε τυχερά παιχνίδια; Κορίτσια Κάθε μέρα Όταν έχω ελεύθερο χρόνο Σπάνια Ποτέ ΣΥΝΟΛΟ
Ποσοστό Κοριτσιών
Αγόρια 0 5 5 0 10
1 2 7 0 10
Ποσοστό Αγοριών 0% 50% 50% 0% 100%
10% 20% 70% 0% 100%
Τι γνώμη έχετε για τα τυχερά παιχνίδια; Κορίτσια Καλή Μέτρια Κακή ΣΥΝΟΛΟ
Αγόρια 5 5 0 10
4 6 0 10
Ποσοστό Κοριτσιών 50% 50% 0% 100%
Ποσοστό Αγοριών 40% 60% 0% 100%
Θεωρείτε ότι τα τυχερά παιχνίδια μπορούν να προκαλέσουν εθισμό; Κορίτσια Ναι Όχι
Αγόρια 10 0 10
ΣΥΝΟΛΟ
10 0 10
Ποσοστό Κοριτσιών Ποσοστό Αγοριών 100% 100% 0% 0% 100% 100%
Γνωρίζετε άτομα που είναι εθισμένα στα τυχερά παιχνίδια; Κορίτσια Ναι Όχι ΣΥΝΟΛΟ
Αγόρια 4 6 10
Ποσοστό Κοριτσιών Ποσοστό Αγοριών 4 40% 40% 6 60% 60% 10 100% 100%
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συνοψίζοντας, έχοντας επεξεργαστεί τα ερωτηματολόγια και καταμετρήσει τις απαντήσεις, το παιχνίδι με το μεγαλύτερο ποσοστό προτιμήσεως τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια είναι η τράπουλα. Όσο αφορά το βαθμό συχνότητας τους στα κορίτσια κυμαίνεται από «όταν έχουν ελεύθερο χρόνο» με «σπάνια», ενώ στα αγόρια περιορίζεται στο «σπάνια». Η γνώμη αγοριών και κοριτσιών για τα τυχερά παιχνίδια είναι «μέτρια» προς το «καλή», με το 100% των ψήφων να πιστεύουν ότι είναι ικανά να προκαλέσουν εθισμό. Το 50% αγοριών και κοριτσιών γνωρίζουν ένα τουλάχιστον άτομο που είναι εθισμένο. Στη συνέχεια, συμπληρώνοντας το έντυπο αυτοαξιολόγησης που μας μοιράστηκε στην τάξη, όλα τα μέλη της ομάδας επισκέφθηκαν τουλάχιστον δύο φορές το blog της ερευνητικής εργασίας, του οποίου οι αναρτήσεις τα βοήθησαν. Η συνεργασία ομόφωνα ήταν καλή, μας οδήγησε σε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα παρά την κακή διαχείριση χρόνου που μας άφησε πίσω χρονικά και επιβράδυνε την παρουσίαση της εργασίας μας. Παρ’όλα αυτά ήταν μια διαδικασία που απολαύσαμε και ήταν ιδιαίτερα διδακτική και κατατοπιστική.