Het gamehuis van Wilko

Het is een donkere decemberavond als ik samen met zoon Tom en digitale hulp van Google Maps op weg ben in een rustige woonwijk in het zuidoosten van Amsterdam. De auto is conform advies geparkeerd, want de wijk is verder autovrij. We kijken uit naar het opgegeven adres. In mijn herinnering woonde Wilko in een flat, maar ik moet toegeven: het is lang geleden dat ik bij hem thuis ben geweest. Hij blijkt al lang een eigen huis te hebben. Het is een leuke omgeving, met een groot grasveld en veel groen. We letten op de huisnummers, op zoek naar nummer twintig. De kans op vergissen blijkt nihil: Wilko heeft als welkom de twee flipperkasten in de keuken aangezet en die knipperen ons vrolijk tegemoet als we naderen. ‘Ik heb niet echt een gameroom’ had Wilko aangegeven, ‘wel een huis met zes flipperkasten’.

Verzamelaar Ergens halverwege de avond zeg Wilko terloops: ‘Dit is geen typisch vrijgezellenhuis toch?’ Hij geeft zelf aan wat dat is: een vrijgezellenhuis is niet schoon en niet opgeruimd. Hier is dat anders. De huiskamer oogt gezellig en het is er, ook in de keuken, netjes. Lekkere bank, kerstkaarten en wat planten. Wilko leeft hier heel prettig. De flipperkasten zijn in topconditie. ‘Beter dan ik’, lacht Wilko. Hij had bewust voor een sabbatical jaar gekozen bij de atletiekvereniging waar hij al vele jaren trainer is, maar deze break is anders en langer dan de bedoeling was. Op het lijstje van goede voornemens staat een aanval op de extra kilo’s.

Het huis van Wilko laat zien waar hij van houdt. In de biologieboekjes staat ‘de man is een jager en verzamelaar’. Wilko bevestigt zeker het

Niet te missen: de keuken van Wilko vanaf de straat

tweede aspect: hij verzamelt! Ik zie boeken en dvd’s. Zijn muziekcollectie is uitgebreid (dance!) en hij is een fanatiek liefhebber van Ajax met een serie T-shirts als bevestiging. Naast flipperen heeft hij nog een passie: treinen. Het setje treinstoelen in de huiskamer verraadt de liefde voor het ijzeren paard. Hij reist ook bij voorkeur per spoor. Zijn zolderverdieping is een belevenis op zich: op een mega-tafel van vier bij acht meter is zeer uitgebreid rails neergelegd en rijden de treinen over diverse fraai aangelegde parcoursen.

Flipperaar Als het over flipperkasten gaat, is Wilko meer een speler dan een verzamelaar. Hij vindt het vooral leuk om te spelen en om de mogelijkheden van een kast goed te leren kennen. Hij speelt regelmatig op de zes kasten die in zijn huis staan. Zijn speeltijden stemt hij af met zijn buren, want uit ervaring weet hij dat de betonnen ondervloer de trillingen sterk doorgeeft. Voor vanavond is er groen licht tot 23.30 uur, want morgen is ook voor hen een vrije dag.

Samen een spelletje spelen is nog leuker en om die reden was Wilko ook jarenlang ‘NFV-steunpunt Amsterdam’. Leden uit de omgeving konden dan bij hem langskomen om te spelen. In die tijd had hij ook The Addams Family van de vereniging onder zijn hoede. Dat kon toen, omdat er nog geen clubhuis was om de eerste kasten uit de NFV-collectie op te stellen. Intussen bestaat die titel ‘steunpunt’ niet meer, maar de gastvrijheid van Wilko is gebleven. Mijn zoon Tom gebruikt deze gelegenheid om kennis te maken met de nieuwe Avengers: Infinity Quest.

Wilko doet al sinds het begin mee aan de Lokale Flippercompetitie (LFC). De naam ‘competitie’ geeft aan dat er om punten gespeeld wordt, maar de LFC staat vooral voor een gezellige avond met gelijkgestemden. Via de LFC heb ik Wilko leren kennen, ergens aan het begin van deze eeuw. Zijn vaste LFC-flippermaten Martijn van Amsterdam, Quint van Kessel en Eric Hetem werden door de jaren heen vrienden. Het brengt ons gesprek kort op het plotseling overlijden van Eric. We herinneren ons allebei nog hoe het bericht daarover binnenkwam tijdens het laatste DPO in Drunen. Ook nu, ruim twee jaar later zijn er geen goede woorden voor zoiets.

Binnen de NFV is Wilko een vast lid van het DPO-team. Hij kruist het eerste weekend al vroeg in het jaar aan in zijn kalender. Wilko: ‘Ik heb wel eens over moeten slaan als er een atletiekweekend was, maar verder ben ik er eigenlijk altijd bij. Door de jaren heen heb ik van alles gedaan, maar de meesten zullen me kennen van de support bij de jeugdwedstrijd. Ik vind dat ook geweldig, kids die heel enthousiast met flipperen bezig zijn’. Het is ook leuk om te zien: al dat kleine gespuis rond Wilko die bijna de twee meter aantikt.

Kort daarna spelen we een partij op de Avengers. Het is een heerlijk uitdagende kast, zo stel ik al na een paar ballen vast. Natuurlijk spelen we een partij: vader en zoon tegen elkaar. Wilko doet niet mee, want zo zegt hij: ‘Ik kan er elke dag op spelen’. Hij geeft ons aanwijzingen, waardoor we de kast beter begrijpen bij deze eerste verkenning. Als het lukt om een mode te voltooien, krijgen we van hem complimenten. Wilko geniet als een ander een goede partij speelt, maar hij kan ook zelf zo af en toe een prima toernooi spelen, getuige zijn podiumplaats bij één van de clubhuistoernooien en zijn prestaties bij LFC-finales. Wilko verzamelt naast flipperkasten ook treinen en accessoires

2e plek voor Wilko tijdens de LFC-finale in 2018

De Keith-Elwin-collectie De Avengers premium staat sinds 5 december in de huiskamer bij Wilko. Het ultieme sinterklaascadeau. Binnenkort verhuist de kast naar de keuken legt Wilko uit, maar nu heeft de kast nog een prominente plek in de huiskamer. ‘Hoe langer ik ernaar kijk, hoe mooier ik het artwork vind’, zegt hij. Mijn zoon Tom is het zeer met hem eens. Op het kabinet staat de opper ‘Villain’! Wilko checkt ondertussen nog wat zaken, want Tom is duidelijk thuis in de Marvel-family. Het was nog even spannend of deze kast conform afspraak geleverd kon worden. De zeecontainer was gelukkig al onderweg toen de extra importheffing werd ingevoerd, dus kon de inhoud zonder de 25% opslag afgeleverd worden. Wilko: ‘Mooie service van Pinball Palace is dat de kast eerst door hen wordt getest en dan op poten in huis wordt gebracht’. Spel afdrukken en spelen maar!

Het was na de Iron Maiden pro (IM) en Jurassic Park premium de derde kast die Wilko ongezien bestelde. Opnieuw is hij heel blij met zijn aankoop. Met Keith Elwin achter de tekentafel komt er steeds iets bijzonders. Het begon voor Wilko twee jaar geleden met de Iron Maiden. Wilko: ‘Ik koos ‘m vanwege de speelveldlayout. Dat speelveld zag er geweldig uit. Veel schoten en heel gevarieerd. Het verhaal achter deze kast is natuurlijk ook mooi. Het schijnt dat Keith aangaf een kast en rulesheet bedacht te hebben die hij zelf als speler graag zou willen spelen. Dat is heel goed gelukt’.

Naast de IM staat de Jurassic Park (JP). Die kwam een jaar geleden toevallig ook op de verjaardag van Sinterklaas naar Amsterdam. Wilko en ik wisselen wat ervaring uit, want ik heb de JP sinds een paar maanden ook. De kast heeft een paar lastige schoten. Je wilt steeds weer proberen het Visitor Centre te halen. Wilko: ‘Ik merk dat ik nog steeds nieuwe dingen in de kast ontdek. Ik ben niet iemand die eerst de rulesheet gaat zitten uitpluizen of een spelvideo gaat bekijken. Bij mij gaat het gewoon tijdens het spelen. Dan kom je weer wat verder dan de vorige keer en moet je proberen te onthouden hoe je daar kwam’.

De collectie door de jaren heen De collectie van zes kasten die Wilko heeft staan in zijn huis kent regelmatig wisselingen. In de voorbije twintig jaar heeft hij bijna net zoveel verschillende kasten in zijn bezit gehad als er jaren zijn verstreken. Het waren allemaal dmd-kasten, omdat die vaak leuker blijven als je veel speelt. Meer uitgebreide rulesheet, meer multiball. Het thema boeit Wilko duidelijk minder en ook de producent is niet echt een factor die van belang is. Het gaat hem vooral om het spel, maar een fraai uiterlijk zoals dat van Avatar kan hij zeker ook waarderen. Niet voor niets heeft die Avatar zo’n tien jaar een plek in de line-up gehad, want qua spel vond Wilko het geen topper.

Wilko bezig op zijn favoriet: The Avengers premium

Flipperkasten in de keuken: Iron Maiden pro en Jurassic Park premium (Stern)

Sommige kasten bleven lang, zoals de Star Trek The Next Generation. Wilko legt uit: ‘die Star Trek blijft leuk om te spelen. Uitdagend en ik vind het thema heel geslaagd uitgewerkt. Die kast gaat dan ook niet weg’, Andere kasten zoals Tales of the Arabian Nights bleken na kortere tijd al niet meer zo uitdagend. Mooi was-ie zeker, maar toch mocht-ie weer vertrekken. Wilko: ‘Ook de AC/DC, bij anderen heel populair, was bij mij geen blijvertje. Ik vond ‘m gewoon niet zo leuk’.

Zoals bij zoveel NFV-ers ontstond de liefde voor de flipperkast tijdens zijn jeugd. Wilko vertelt met veel warmte over vakanties in vakantiepark De Remboe en de uren achter de flipperkast. Zijn flippermaten van het eerste uur zijn Norbert & Penny Broman, ook al heel lang bekend binnen de vereniging. Wilko: ‘Later, toen ik een jaar of twaalf was, wist ik in Den Bosch precies waar je kon flipperen en welke flipperkast er stond. In nog weer latere jaren ging ik met een vriend vaak naar een arcadehal, waar mijn vriend al snel zijn guldens kwijt was in de fruitautomaat, terwijl ik lekker doorspeelde op de flipperkasten’.

Flipperkasten op de bovenverdieping: Star Trek en Spiderman

Vanuit Brabant (Den Bosch) verhuisde Wilko naar Amsterdam. Hij had een ruim appartement en besloot wat met die ruimte te doen. Hij kocht eind vorige eeuw zijn eerste kast, de Rocky & Bullwinkle. Leverancier onbekend, want zegt Wilko: ‘ik vond ‘m volgens mij in de Via-Via (red. een soort gedrukte uitvoering van het huidige Marktplaats). Ik heb goede herinneringen aan die kast. Mijn tweede kast was Judge Dredd. Een bijzondere kast, die ik kocht bij Maurice Schouten. Via hem hoorde ik over de NFV en toen ben ik lid geworden’.

De flipperwereld in Nederland is klein: Maurice blijkt een klasgenoot te zijn van zijn flippervriendin Penny. Wilko: ‘Ik weet nog goed dat Maurice zei dat het niet bij twee kasten zou blijven. Hij heeft gelijk gekregen, want mijn collectie groeide verder. Daar had Maurice overigens ook een rol in, want hij tipte me regelmatig over leuke titels’. In die eerste jaren kwamen er onder andere een Tales from the Crypt, The Getaway: High Speeed II, Twilight Zone en de al eerdergenoemde

Star Trek’. Wilko kiest graag voor moderne kasten, ook omdat zijn technische kennis beperkt is. Wilko: ‘In het begin was het vooral Maurice die me hielp, later deed Martijn veel. Als het nodig is, vraag ik Peter van Tartwijk om langs te komen. Maar de nieuwe kasten houden zich eigenlijk heel goed’.

Diverse Bally-toppers uit de jaren 90 heeft hij ook gehad zoals de Cirqus Voltaire. Met hulp van Maurice kwam er ook een Medieval Madness, die na een leven als exploitatiekast een aantal jaren bij Wilko in de line-up stond. Wilko: ‘Maar na verloop van tijd wil je toch weer eens wat anders.

De LOTR met aankleding van de gameroom

Dan is het een kwestie van kiezen welke kast blijft en welke er gaat’. De Medieval werd opgevolgd door kasten van deze eeuw, waarvan de Lord of the Rings (LOTR) en Spider-Man (ooit ook NIB (new in box) gekocht!) nog steeds in de line-up staan. Om die kasten te kunnen bespelen gaan we de trap op naar zijn werkkamer. Tussen drie topkasten heeft hij ook nog plek voor een bureau met laptop, waar hij sinds maart zijn werkdagen doorbrengt. Bij de gemeente Amstelveen had hij jarenlang een Shadow staan om tijdens de middagpauze te spelen. Nu kan het gewoon tussen de vergaderingen door.

Wensen Wilko is heel blij met de kasten die hij nu heeft, maar natuurlijk blijven er wensen. Wilko: ‘Ik hoop dat Keith Elwin in 2021 weer een nieuwe kast mag ontwerpen. Als dan die rare invoertoeslag weer wordt teruggedraaid, ben ik van plan om die nieuwe te bestellen. Moet ik wel bedenken welke kast er dan weg moet...’ Op zijn speciale wensenlijstje staan ook een paar bijzondere titels. Wilko: ‘Ik heb altijd al een keer een Apollo 13 willen hebben. Gewoon, om die waanzin met dertien ballen te beleven. En uit nostalgische overwegingen zet ik ook een Banzai Run op mijn ‘wishlist’. Puur jeugdsentiment!’ We zijn intussen aan een laatste potje op de Avengers begonnen. De klok tikt gestaag door, terwijl ik een aardige voorsprong opbouw. Ik heb zoon Tom in geen tijden zo enthousiast gezien over een flipperkast. Die LOTR is top, maar JP is niet echt aan hem besteed. De IM was best leuk, maar deze Avengers.... hij begint ook steeds beter te spelen. Mijn voorsprong verdwijnt als sneeuw voor de zon. Ik word gered door de gong.... om half twaalf stipt gaat de Avengers uit.

Het was een heerlijke flipperavond zo even tussen kerst en oud en nieuw. Dank Wilko voor de gastvrijheid!

Werkkamer van Wilko: genoeg ruimte voor ontspanning

Bas aan de bal in de keuken

Tom aan de bal in de woonkamer