www.metronieuws.nl maandag 3 november 2014
IN HET NIEUWS
4
Inspectie strenger op stress Stress. Te veel werknemers worden ziek van werkstress. Dat moet anders, vindt minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegendheid. Zijn Arbeidsinspectie gaat op jacht naar overvragende bazen.
Praten over stress is volgens u taboe, maar het is toch al lang geen schande meer om te zeggen dat je een burnout hebt? „Toegeven dat je een burn-out hebt gehad is inderdaad niet meer iets waar mensen zich voor schamen. Maar als je een burn-out hebt is het al te laat. Dat mensen daarvoor op het werk niet durven zeggen ’ik kan het niet meer aan’, dat is het taboe.” Bijna 1 miljoen Nederlanders lijden onder dat taboe. Ziek worden door de werkdruk is inmiddels uitgegroeid tot beroepsziekte nummer 1. En hoewel harde cijfers ontbreken, kost dat waarschijnlijk miljarden euro’s per jaar. Dat moet veranderen vindt Asscher, die van het bestrijden van werkstress de afgelopen maanden een speerpunt heeft gemaakt. „Niet alleen omdat het geld kost, maar omdat mensen echt kapot gaan aan hun werk.” U heeft een hele campagneweek georganiseerd en vraagt werknemers onder meer om stil te staan bij stress. Wat doet u zelf om niet overwerkt te raken? „Na mijn eerste jaar als minister kwam ik er in de zomer achter dat ik helemaal niet meer gesport had. Nu ga ik iedere woensdagmiddag hier in de kelder van het ministerie samen met andere ambtenaren een uurtje spinnen. Dat is voor mij een manier om gezond te blijven.”
Veel werknemers moeten onder druk van economisch moeilijke tijden steeds meer werk doen met steeds minder mensen. Dat los je niet op door een keer te zeggen dat het te veel wordt. „Werkgevers kunnen niet meer van hun mensen vragen dan ze aankunnen. Ze moeten dat ook niet willen. Je wilt als leidinggevende toch ook niet dat het personeel ziek thuis komt te zitten. Ik besef dat ik mijn ambtenaren soms een hoop leed en stress aandoe. Ik vraag ook veel van mijn mensen en wil het zo snel mogelijk op mijn bureau hebben. Als ik om 23.00 uur nog iemand wil mailen denk ik dan ook wel ‘doe maar niet’.”
Burn-out
‘Toegeven dat je een burn-out hebt gehad is inderdaad niet meer iets waar mensen zich voor schamen. Maar als je een burn-out hebt is het al te laat.’
De Duitsers praten over een wet waarin het ‘recht op onbereikbaarheid’ wordt vastgelegd. Werknemers mogen dan na werktijd niet meer gebeld worden en ook mails worden niet meer doorgestuurd tot de volgende ochtend. Is zo’n wet ook in Nederland denkbaar? „Ik begrijp heel goed dat altijd bereikbaar zijn voor sommige mensen extra stressvol is Maar ik geloof niet in zo’n wet. Het werkt namelijk voor iedereen anders. Ik heb er zelf juist heel veel baat bij dat ik ’s avonds eerst naar huis kan gaan om met mijn gezin te eten en mijn kinderen naar bed te brengen. Daarna ga ik weer aan het werk. Als ik dan wettelijk geen mail meer mag ontvangen vlieg ik tegen het plafond. Dus om te gaan verplichten dat na 18.00 uur de telefoon uit moet lijkt mij niet de manier.” Wat kunt u als minister dan wel doen? „Een belangrijke taak is weggelegd voor de inspectie, de psychosociale arbeidsbelasting, zoals stress, wordt echt een prioriteit. Er zijn bedrijven die willens en weten hun mensen over de kling jagen. Er zijn bedrijven waar slechte omgangsvormen of agressie van klanten niet worden aangepakt. We kiezen ervoor om dat soort signalen zwaar-
Lodewijk Asscher Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
der mee te laten wegen waardoor de inspectie sneller langs komt om te controleren.” Wanneer bent u tevreden met deze nieuwe aanpak? „Als mensen bij de koffieautomaat over stress gaan praten. Het gaat niet om hard werken, hard werken is prima. Het gaat er ook niet om dat er geen helemaal geen stress meer mag zijn. Het gaat erom dat mensen signalen negeren dat ze te vaak over hun grenzen heen gaan. We moeten beseffen dat je niet gefaald hebt als je aangeeft dat er teveel van je gevraagd wordt. Juist daarom moet er op de werkvloer over gepraat worden.” Dus het is geen schande om te zeggen dat je het niet meer aankunt? „Sterker nog, ik vind het een verdienste als je dat durft toe te geven.”
RENS OVING @RensOving rens.oving@metronieuws.nl
Lodewijk Asscher. /TARON MOVSISYAN
Check je Werkstress Week
‘Stress kan je slopen’ Systeem- en netwerkbeheerder Ronald Nico (29) kreeg een burn-out toen hij 27 jaar was. Zijn weg naar herstel was lang en zwaar. Maar inmiddels werkt hij weer bij dezelfde werkgever. Om anderen een steuntje in de rug te geven, richtte hij de website Stressplein.eu op. „Begin 2012 kwam er een coördinerende functie vrij bij mijn bedrijf. Wat begon als een mooie kans om door te groeien, deed me uiteindelijk de das om. Als systeem- en netwerkbeheerder probeerde ik al iedereen tevreden te houden. Als coördinator was dat onbegonnen werk. Ik zei zelden ‘nee’ tegen een opdracht. Ik zorgde beter voor anderen dan voor mezelf. Op den duur begon de stress aan me te vreten. Tot het punt waarop ik me continue opgejaagd voelde. Een weekendje bijkomen hielp dat gevoel niet te
verminderen. Mijn onrust groeide en ik kreeg steeds meer vage klachten. Van onwijze hartkloppingen tot vreemde nooit eerder gevoelde angsten. Uiteindelijk voelde ik: dit gaat zo niet langer, waarna ik voor hulp bij mijn baas aanklopte. Die was gelukkig heel begripvol en stuurde me met ziekteverlof. Maar thuis werden de klachten alleen maar erger. Achteraf gezien had ik toen al medische hulp moeten zoeken. Of mezelf in ieder geval een langere periode van rust moeten gunnen. Maar na een weekje thuis begon ik alweer halve dagen te werken. Een half jaar later draaide ik weer bijna volledige werkweken. En toen kwam de tweede klap; en man, die was heftig! De angsten, de pijntjes; alles kwam terug. Om mijn emoties onder controle te krijgen, kreeg ik antidepressiva voorgeschreven. Dat hielp wel iets, maar slechts ten dele. Ik kon totaal geen prikkels meer aan. Zelfs televisiekijken ging niet meer. Om wanhopig van te worden. Alles bij elkaar ben ik zo’n anderhalf jaar gedeeltelijk uit de running geweest.
Carrière
‘Wat begon als een mooie kans om door te groeien, deed me uiteindelijk de das om.’ Ronald Nico
Zelfs nu is mijn systeem nog ietwat van slag. Op drukke dagen heb ik last van oorsuizen. Vervelend, maar er valt mee te leven. Ik zie het nu als een waarschuwing dat ik te veel hooi op mijn vork neem. Om dezelfde reden heb ik die coördinerende functie opgegeven. Carrière maken is mooi, maar niet ten koste van alles. Werk is nog steeds belangrijk, maar de stress ervaar ik bijna niet meer. Mijn manier van denken is veranderd en ik heb veel meer rust in mijn hoofd dan voor mijn burn-out. Door deze rust functioneer ik zelfs beter nu. Als mijn burn-out me iets geleerd heeft, is het wel dat stress je kan slopen en je de juiste prioriteiten moet stellen. Mijn gezondheid, familie, vriendin en onze baby die op komst is; dat is waar het echt om draait.” I LJA PO S T
‘Carrière maken is mooi, maar niet ten koste van alles’, aldus Ronald Nico.
/ RICHARD VAN DER KLAAUW