Akkers in het Nederlandse deel van het Merkske Ted Overmeer (boswachter beheer Staatsbosbeheer)
In het Merkske heeft Staatsbosbeheer vijftien natuurakkertjes liggen. Vaak gaat het om kleine akkers van maximaal één hectare groot. Deze akkers zijn voor veel vogels, planten en insecten (zoals loopkevers, wantsen, bijen, vlinders en sprinkhanen) erg belangrijk en laten tevens zien hoe het gebied er vroeger uitzag. We beheren twee type akkers: winter- en zomerakkers.
Zomerakker:
Zomerakkers worden in het voorjaar tussen half maart en eind april ingezaaid met zomerrogge. Er wordt zo ondiep mogelijk geploegd, maximaal vijftien cm zodat de bodem zo min mogelijk verstoord wordt. Daarnaast wordt er om de paar jaar, voor het inzaaien, ruige stalmest uitgereden zodat de rogge niet te klein blijft. De rogge wordt op een zomerakker vrij dicht gezaaid: 120kg per hectare. Deze akkers worden niet geoogst zodat er veel voedsel is voor overwinterende vogels zoals (geel)gorzen, groenlingen, kepen, en kneuen. Daarnaast zijn de akkers ook voor patrijzen een belangrijke schuilplaats en voedselbron. Bovendien lijkt het erop dat ook grauwe klauwieren profiteren van de vele insecten die in de akkers leven. De meeste zomerakkers liggen naast struwelen en houtkanten zodat kleine vogels makkelijk weg kunnen vluchten in de dichte begroeiing als er gevaar dreigt. Elk jaar wordt er een andere zomerakker ingezaaid met een wisselteelt. Voor de drogere stukken wordt boekweit gebruikt. Dit
Geelgors gaat in een zomerakker opzoek naar zaden van rogge. (Foto: Ted Overmeer)
is een oud gewas dat in de zomer mooie witte bloemen heeft en een goede voedselbron vormt voor insecten. Daarnaast zijn de zaden in het najaar oliehoudend wat zaad etende vogels naar de akker trekt.
Winterakkers:
Voor de vochtigere akkers wordt huttentut gebruikt, ook een oud
Het beheren van winterakkers vraagt meer nauwkeurigheid dan
gewas met gele bloemen en oliehoudend zaad.
het beheren van zomerakkers. Het draait bij de winterakkers voor een groot gedeelte om de flora die tussen de rogge groeit. De akkers worden in het najaar tussen oktober en half november ingezaaid Winterakker in het Merkske met Korenbloemen
met winterrogge. Winterrogge wordt veel minder dik gezaaid dan
(Foto: Wim Verschraegen)
zomerrogge. Het ideaal is 80 kg per hectare. Helaas werkt minder dicht zaaien in het voordeel van probleemkruiden zoals kweek, ridderzuring en akkerdistel. Op dit moment zitten we bij de meeste akkers nog op 100 kg per hectare maar we proberen dit langzaam af te bouwen richting 80 kg. De akkers worden in het najaar ingezaaid zodat rogge en de bijbehorende akkerflora al voor de winter op kan komen. Als deze akkers beheerd zouden worden zoals zomerakkers dan zou een aantal langzamer groeiende plantensoorten uit de akker verdwijnen. Voorbeelden hiervan zijn akkerogentroost, groot spiegelklokje en dreps. In winterakkers komen ook minder zeldzame maar wel typische en landschappelijk gezien mooie soorten voor zoals gele ganzenbloem, korenbloem en grote klaproos. Deze soorten
63
