PRACE ORYGINALNE Rycina 4. Przykład rejestracji ABPM – wartości pomiarów BP wyraźnie powyżej normy we wszystkich okresach pomiarowych Figure 4. An example of ABPM– BP well above the normal values in all measurement periods
tylko z epidemiologicznego punktu widzenia, ale mają również kluczowe znaczenie w perspektywie systemo‑ wych rozwiązań profilaktyczno‑diagnostycznych. W dotychczas przeprowadzonych badaniach wyka‑ zano, że miażdżyca występuje u istotnego odsetka żoł‑ nierzy (19,8%), w tym w przedziale wiekowym 41–50 lat u 29,8%, a 51–60 lat – u 32% [13]. Również wyniki ba‑ dania McGraw i wsp. [14], wykonanego wśród chorych z ostrym zespołem wieńcowym i wywiadem służby woj‑ skowej (średnia wieku: 44,7 roku), podkreślają wagę tego problemu. Warto zauważyć, że była to grupa osób o cha‑ rakterystyce klinicznej podobnej do tej z prezentowanej pracy – 47% paliło papierosy, 48% miało zaburzenia li‑ pidowe, 28% nadciśnienie tętnicze, a 6% zaburzenia go‑ spodarki węglowodanowej.
Nadmierna masa ciała i zaburzenia metaboliczne W badanej grupie częstość występowania otyłości i nad‑ wagi była podobna do stwierdzanej w badaniach epide‑ miologicznych przeprowadzonych w populacji ogólnej [15,16]. Fakt pozornie uspokajający, nabiera zdecydowa‑ nie innego znaczenia po analizie porównawczej ocenia‑ nych populacji. Badanie NATPOL PLUS obejmowało bo‑ wiem grupę kobiet i mężczyzn w wieku 18–94 lat, nato‑ miast badani żołnierze byli dużo młodsi (21–38 lat). Ich rówieśnicy z badania NATPOL PLUS byli zdrowsi i mniej
28,6% 22,3%
cechy przedwczesnej polaryzacji niemiarowość zatokowa
5,4%
blok przedsionkowo-komorowy II stopnia o periodyce Wenckebacha blok przedsionkowo-komorowy I stopnia
2,7%
pauzy >2 s
8,0%
zahamowania zatokowe
5,4% bradykardia <40/min
45,5% bradykardia <50/min
0%
20%
40%
60%
81,3% 80%
100%
Rycina 5. Występowanie wybranych obserwacji elektrokardiograficznych w 24‑godzinnych rejestracjach EKG metodą Holtera Figure 5. Selected electrocardiographic observations in 24‑hour Holter ECG monitoring
zagrożeni chorobami układu krążenia. Otrzymane wyni‑ ki są również zdecydowanie mniej korzystne niż w bada‑ niu profilaktycznym CORO, prowadzonym w Wojsku Pol‑ skim w latach 1993–1998, w którym występowanie nad‑ wagi i otyłości stwierdzono u 37% żołnierzy. Podobnie niepokojące są statystyki dotyczące za‑ burzeń metabolicznych. Dyslipidemia w badanej gru‑ pie była jedynie nieco rzadsza (49,1%) niż w dużych ba‑ daniach populacyjnych. W badaniu NATPOL PLUS [15]
Rozpowszechnienie wybranych czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo‑naczyniowych …
391