REPASO DE MORFOLOXÍA 1. A ESTRUTURA DAS PALABRAS: As palabras están formadas polos seguintes elementos: LEXEMA ou RAÍZ: parte que aporta o significado léxico da palabra. ( Pasteleiro, lata) MORFEMA: é a parte da palabra que lle aporta o significado gramatical (xénero, número, desinencias verbais) ou completa o seu significado léxico GRAMATICAIS OU FLEXIVOS: DERIVATIVOS: son os morfemas que ligados ao lexema forman palabras novas o PREFIXOS: que van antes do lexema. o SUFIXOS: cando van despois do lexema. SUFIXOS DERIVATIVOS: modifican o significado da palabra e poden modificar tamén a súa categoría gramatical. SUFIXOS ALTERATIVOS: modifican o significado da palabra sen alterar a súa categoría gramatical DIMINUTIVOS: (-iño/a, -echo/a, -ete/a) AUMENTATIVOS: (-azo/a, -ón/ona, -ote/a) DESPECTIVOS: (-acho/a,-ucho/a, -exo/a)
2.CLASES DE PALABRAS SEGUNDO A SÚA MORFOLOXÍA:
SIMPLES: están formadas por un único lexema e poden conter tamén morfemas flexivos. DERIVADAS: están formadas por un lexema e por morfemas derivativos (prefixos e sufixos); tamén poden conter morfemas flexivos. COMPOSTAS: están formadas por, cando menos, dous lexemas. Tamén poden conter morfemas flexivos. PARASINTÉTICAS: están formadas por dous ou máis lexemas e por morfemas derivativos. Tamén poden conter morfemas flexivos.
3.AS FAMILIAS LÉXICAS: Unha familia léxica é un conxunto de palabras que comparten o mesmo lexema.
FAMILIA LÉXICA REGULAR: se todos as palabras comparten un lexema sen ningunha variación na forma (porta ,porteiro, portal ,portela) FAMILIA LEXICA IRREGULAR: cando as palabras presentan algunha variación na forma do lexema. o Xerar, xeral, xeración, xeneral, dexenerar, xeneralizar, xeneralidade, xénero... o Son, soar, resoar, consonante, consonantismo, resonancia, disonante... o Orde, desorde, ordenar, ordenación, ordinario, ordinal... o Dor, doer, dorido, doenza, doente, dolorido, indolente, indoloro...