Stichting Kunst & Zaken www.cultuurmecenaat.nl
PARTICULIERE FONDSENWERVING HÉT HANDBOEK PROGRAMMATEAM
PROGRAMMATEAM CULTUURMECENAAT
Het programma Cultuurmecenaat van Kunst & Zaken initieerde en organiseerde vele masterclasses, expertworkshops, workshops en symposia om mecenaat bij Nederlandse culturele instellingen over het voetlicht te brengen. Ook ontwikkelde het programmateam een basisworkshop en een praktische handboek met als basis een 8 stappenplan voor particuliere fondsenwerving.
Dit handboek is voor iedereen die mecenaat binnen culturele instellingen in de praktijk wil brengen. In dit handboek worden handvatten geboden om morgen nog aan de slag te gaan met cultuurmecenaat. Succes!
HÉT HANDBOEK
Iedere culturele instelling in Nederland verdiept zich in particuliere fondsenwerving. Al was het alleen maar om tegemoet te komen aan de veranderde kijk op het zogenaamde profijtbeginsel. In veel gevallen kunnen de eigen inkomsten aanzienlijk door particuliere fondsenwerving worden vergroot. Subsidiegevers kijken kritisch naar het eigen initiatief van culturele instellingen. En zijn we niet geneigd te vergeten dat in Nederland particuliere fondsenwerving altijd al heeft bestaan? De meeste Nederlandse musea bijvoorbeeld zijn ontstaan uit particulier initiatief, schenkingen van collecties, nalatenschappen en legaten. We noemen dat wel mecenaat. De vraag is wat de cultuursector er in deze tijd mee kan, wil en doet. Het handboek particuliere fondsenwerving is hierbij een hulpmiddel.
PARTICULIERE FONDSENWERVING
PARTICULIERE FONDSENWERVING HÉT HANDBOEK
CULTUURMECENAAT KUNST & ZAKEN
KUNST & ZAKEN
deel 1 inleiding
PARTICULIERE FONDSENWERVING HÉT HANDBOEK
deel 2 het 8 stappenplan
deel 3 begeleidingstrajecten
deel 4 cases deel 5 bijlagen
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD
DEEL 2 HET 8 STAPPENPLAN VAN PARTICULIERE FONDSENWERVING
DEEL 1 INLEIDING CULTUURMECENAAT
41 Leeswijzer 42 Inleiding
1 INTRODUCTIE 011 Wat is particuliere fondsenwerving? 012 Bedrijfsvoering
HET 8 STAPPENPLAN 45 Stap 1_Bereid je voor 51 Stap 2_Identificeer je doelgroep 61 Stap 3_Doe onderzoek 65 Stap 4_Plan je aanpak 72 Stap 5_Creﾃｫer betrokkenheid 77 Stap 6_Stel dﾃｩ vraag 83 Stap 7_Rond de afspraak af 87 Stap 8_Houd contact 89 Conclusie
2 PARTICULIERE FONDSENWERVING IN DE ORGANISATIE 14 Draagvlak voor fondsenwerving 15 Verantwoordelijkheid van fondsenwerving 15 Leiderschapsdriehoek 15 Afdeling fondsenwerving 16 Profiel van fondsenwervers 16 Relatiebeheer 17 Inzet van externen en intermediairs
DEEL 3 BEGELEIDINGSTRAJECTEN
3 FINANCIﾃ記E ASPECTEN 19 Geven in Nederland 22 Vormen van financiering 23 Kosten van particuliere fondsenwerving 23 Baten en rendement op investering (ROI) 25 Fiscaal klimaat in Nederland 25 Belangrijkste fiscale mogelijkheden 26 Verzoeken om een gift
94 Begeleidingstraject 1_De Appel 96 Begeleidingstraject 2_De Doelen 98 Begeleidingstraject 3_Karavaan 100 Begeleidingstraject 4_MC 102 Begeleidingstraject 5_Productiefonds Muziekkwartier 104 Begeleidingstraject 6_Odapark 106 Begeleidingstraject 7_Museum Speelklok tot Pierement
4 AANPAK VAN PARTICULIERE FONDSENWERVING 28 Psychologie van betaling 29 Waarom mensen doneren 30 Waarom doneren aan cultuur 31 Hoe mensen doneren: vormen van geven 32 Essentieel bij de aanpak 32 Randvoorwaarden voor geven 33 Particuliere fondsenwerving in stappen 33 Waarom merkstrategie belangrijk is 34 Case for Support 35 Een database voor relaties 35 Vrienden 37 Capital Campaign 2
DEEL 4 CASES 112 Case 1_Birmingham Contemporary Music Group 114 Case 2_Het Concertgebouw & Het Koninklijk Concertgebouworkest 116 Case 3_Edinburgh International Festival 118 Case 4_Foam Fotografiemuseum Amsterdam 120 Case 5_The Museum of Modern Art 122 Case 6_Royal Opera House 124 Case 7_Singer Laren 126 Case 8_Watermill Theatre 127 Case 9_Zomerparkfeest DEEL 5 BIJLAGEN 132 133 146 148 150 152 153 153 155 161 161 163 164 166 168
Bijlage 1_Rechtspersonen voor vriendenclubs: voor- en nadelen Bijlage 2_Beroepsprofielen fondsenwervers B & C Bijlage 3_Volmacht en machtiging voor periodieke schenking Bijlage 4_Format standaard sponsorovereenkomst Bijlage 5_Checklist implementatie merkstrategie en nieuwe huisstijl Bijlage 6_Checklist communicatieplan Bijlage 7_Checklist schrijven Case for Support Bijlage 8_Checklist relatiebeheer en database Bijlage 9_Belasting Bijlage 10_Drukwerk Bijlage 11_Evenementen en bijeenkomsten Bijlage 12_Als iemand contact met de organisatie heeft gezocht Bijlage 13_Internet en online doneren Bijlage 14_Onderzoek naar individuen Bijlage 15_Tabellen van betrokkenheid
DANKWOORD COLOFON
3
4
VOORWOORD De afgelopen tweeënhalf jaar heeft Kunst & Zaken het programma Cultuurmecenaat uitgevoerd, in opdracht van OCW. Hét Handboek Particuliere Fondsenwerving gaat in op alle aspecten rondom fondsenwerving voor en door culturele instellingen: van het leggen van het eerste contact met een potentiële mecenas, tot de juridische en organisatorische zaken.
Ieder mens, elk bedrijf, elke school of universiteit, elke welzijnsorganisatie of andere organisatie is een potentiële cultuurliefhebber en misschien wel een potentiële mecenas. Zoek hen op, leg contact en investeer in de relatie. En breng als culturele instelling de passie en het enthousiasme voor uw activiteiten over, zodat anderen net zo enthousiast raken.
Fondsenwerving, mecenaat, draait om belangeloos geven. De culturele sector in Nederland lijkt er nog niet helemaal klaar voor te zijn om schenkingen te ontvangen zonder er direct iets tegenover te moeten stellen. En ook gevers voelen zich niet altijd gemakkelijk bij een schenking, uit bescheidenheid of vanwege de juridische haken en ogen.
Ik wens u daar veel succes en plezier bij! Ronald H.A. Plasterk, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
In de VS is het mecenaat volstrekt aanvaard. De particuliere sector draagt daar zelfs meer bij aan cultuur dan de Amerikaanse overheid. Particulieren zijn er trots op om bij te kunnen dragen aan culturele activiteiten en aarzelen niet om daar voor uit te komen. De tijd is rijp om ook in Nederland los te komen van het idee dat fondsenwerving ‘not done’ zou zijn. Er is niets mis met geld vragen en geld geven voor mooie dingen. Succesvolle fondsenwerving betekent simpelweg dat er meer inkomsten zijn voor culturele activiteiten. Daar profiteert de instelling én haar publiek van. Door mecenaat of fondsenwerving kan een culturele instelling ook de relatie met haar publiek versterken en zo de betrokkenheid bij en de draagkracht voor haar activiteiten vergroten. Fondsenwerving gaat over geven en ontvangen, maar het gaat vooral over relatiebeheer. Voor culturele instellingen is het belangrijk dat ze draagvlak hebben bij hun doelgroep. Kleine donateurs, Vrienden of grote mecenassen zijn altijd mensen die de culturele instelling een warm hart toedragen.
5
DEEL 1 INLEIDING CULTUURMECENAAT
Het handboek particuliere fondsenwerving is onderdeel van het programma Cultuurmecenaat van Kunst & Zaken. In dit handboek komen diverse onderwerpen aan bod die horen bij de aanpak van particuliere fondsenwerving. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met: Stichting Kunst & Zaken programma Cultuurmecenaat Westzeedijk 102 3016 AH Rotterdam T 010 436 66 67 E info@cultuurmecenaat.nl I www.cultuurmecenaat.nl
Fotografie: Ingeborg Pronk
deel 1 inleiding
INLEIDING CULTUURMECENAAT
deel 1 inleiding
HOOFDSTUK 1
INTRODUCTIE WAT IS PARTICULIERE FONDSENWERVING? Fondsenwerving omvat alle activiteiten die erop gericht zijn de financiële middelen van de culturele organisatie te vergroten. Fondsenwerving gaat over subsidies van overheden en diverse fondsen, sponsoring of partnerships met bedrijven én over particulieren die geld geven. Er bestaat een grijs gebied tussen bedrijfssponsoring, bedrijfsmecenaat en particulier geld. De directeur van een bedrijf kan eigen verdiend geld geven aan een organisatie, maar wel zijn bedrijf genoemd willen zien. Een medewerker van een bedrijf kan lobbyen voor het ondersteunen van een organisatie, omdat hij of zij dit belangrijk vindt. Het is in dat geval geen eigen geld, maar wel eigen inzet en passie.
de groep mensen die u al om de organisatie heen vergaard heeft, is vele malen groter dan de kans dat een rijk persoon die uw organisatie niet kent u iets zal geven.
Mecenaat staat van oudsher voor mensen, meestal vermogend, die belangeloos grote bedragen afstaan aan kunst en cultuur om het culturele product te stimuleren. Belangeloos betekent in dit geval dat iemand er meestal in materiële zin niets voor terug wil hebben. Dat er een persoonlijk belang of motief aan de gift ten grondslag ligt, is uiteraard altijd het geval. Tegenwoordig zijn (vermogende) mensen die geld geven vaak ook betrokken bij de besteding van het geld, een meer ondernemende vorm van mecenaat. En iemand die nog niet hele grote bedragen geeft, bijvoorbeeld € 200,- per jaar, is blijkbaar genoeg betrokken om iets van zijn jaarlijkse inkomsten te doneren. Wellicht wil hij of zij ooit meer geven.
Uw doelgroep staat centraal in iedere aanpak van particuliere fondsenwerving. De gehele organisatie moet bezig zijn met deze doelgroep en het binnenhalen van (particuliere) fondsen. Daardoor heeft particuliere fondsenwerving veel met marketing te maken. Wie komt er binnen en waarom? Hoe krijgt u meer ‘klanten’ en hoe kunt u huidige klanten meer betrekken?
In de hoofdstukken Organisatie en Financiële aspecten worden algemene kenmerken van particuliere fondsenwerving behandeld. De hoofdstukken Aanpak en Het 8 stappenplan zijn er voornamelijk op gericht om uw doelgroep te leren kennen en meer bij de organisatie te betrekken. Pas dan bent u in staat goede inschattingen te maken over het vermogen (letterlijk en figuurlijk) van mensen om uw organisatie te ondersteunen.
Binnen culturele instellingen bestaat wel eens de angst dat het ‘not done’ is om geld te vragen. Bedelen is een term die ook wel wordt genoemd. Met die houding kunt u niet veel beginnen in de wereld van particuliere fondsenwerving. Het geld is hard nodig. Vakgenoten en subsidiënten begrijpen dat. Mecenassen zijn ook mensen en mogelijk zijn zij gevoelig voor uw argumenten. Ga hierbij altijd uit van hoe u zelf behandeld en benaderd wilt worden door een organisatie die uw bijdrage vraagt, hoe klein die bijdrage ook is.
Binnen het programma Cultuurmecenaat is de grote gemene deler van alle mecenassen dat zij ‘belangeloos’ iets schenken aan kunst en cultuur. Dat iets, de hoogte van het bedrag, kan enorm verschillen. Als vervolgens de vraag wordt gesteld waar deze weldoeners te vinden zijn, kan daar uiteraard geen eenduidig antwoord op volgen. Binnen het programma wordt de kracht van een brede basis van kleinere donateurs of Vrienden benadrukt. De kans dat grotere begunstigers te vinden zijn in of via 11
BEDRIJFSVOERING Wat zijn de missie, de visie en de doelen van de organisatie? Welke invloed hebben deze en andere strategische keuzes op de organisatie? Bestuur en directie moeten hierover een helder beeld formuleren, voordat een gedegen aanpak van fondsenwerving kan worden opgezet. Uit de strategische keuzes komt namelijk de uiteindelijke aanpak voort gericht op onder meer (particuliere) gevers. Een bedrijfsanalyse kan inzicht geven in de huidige situatie van de organisatie. De missie omschrijft waar de organisatie voor staat. De missie is de bestaansreden van de organisatie kernachtig samengevat. Ook waarin de organisatie zich onderscheidt van andere gelijksoortige organisaties moet hierin naar voren komen. De visie omschrijft waar de organisatie voor gaat. De visie geeft de gewenste situatie in de toekomst aan. Het is als het ware een beeld van de situatie die de organisatie nastreeft. Bij het realiseren van de visie is het van belang inzicht te hebben in de partijen die van invloed zijn op de gewenste verandering. Wie werken mee en wie werken tegen bij het veranderen? En waarom? TIP Niet alleen nieuwe organisaties hebben belang bij het bepalen van een missie en een visie, ook voor bestaande organisaties kan het heel richtinggevend zijn. De directie houdt de missie en visie voortdurend tegen het licht en communiceert erover met bestuur, medewerkers en belanghebbenden ĂŠn met het publiek. Voor uitgebreide informatie over bovenstaande en andere onderwerpen over bedrijfsvoering kunt u het Handboek Scans van Kunst & Zaken bekijken. www.kunst-en-zaken.nl.
12
deel 1 inleiding
HOOFDSTUK 2
PARTICULIERE FONDSENWERVING IN DE ORGANISATIE Het totale bestuurlijke proces is in handen van het bestuur bij het Bestuursmodel. Ook fondsenwerving is hier vanzelfsprekend een bestuurstaak. Zie www.culturalgovernance.nl voor meer informatie.
Fondsenwerven is een gezamenlijke taak van iedereen die voor de organisatie werkzaam is of de organisatie een warm hart toedraagt. Er is een gedeelde verantwoordelijkheid. Iedereen binnen de organisatie moet zich gezamenlijk inspannen om financiële speelruimte te creëren, niet alleen de fondsenwerver.
De resultaten van fondsenwerving kunnen op verschillende manieren aan de organisatie worden gekoppeld, direct of via een nieuwe rechtspersoon zoals een vereniging of een stichting. Zie voor de juridische verschillen bijlage 1, Rechtspersonen voor vriendenclubs, met een tabel met voor- en nadelen.
Binnen de besturingsmodellen die worden omschreven in de Code Cultural Governance (Kunst & Zaken, 2007) zijn taken en verantwoordelijkheden van fondsenwerving anders belegd. Het belangrijkste is dat vooraf heldere afspraken worden gemaakt met (potentiële) bestuursleden over eventuele taken op het gebied van particuliere fondsenwerving. Iedereen kan zich in potentie inzetten voor particuliere fondsenwerving, maar het is uiteraard niet gezegd dat iedereen dat op de juiste manier doet. Alle leden van besturen of raden zijn in potentie ambassadeurs voor de organisatie, of zelfs fondsenwervers die hun eigen netwerk actief benaderen.
DRAAGVLAK VOOR FONDSENWERVING Omdat fondsenwerving een gezamenlijke inspanning is van de hele organisatie is intern draagvlak hiervoor essentieel. Directieleden, bestuurders, medewerkers, vrijwilligers en subsidiënten zijn belangrijke betrokkenen in de eigen organisatie. Het artistieke product blijft de kernactiviteit van een culturele organisatie, maar de gehele organisatie moet fondsenwerving als doelstelling hebben om mogelijk te maken dat het artistieke product alle ruimte krijgt. Fondsenwerving betekent meer inkomsten, en legt zo de basis voor de culturele activiteiten.
Binnen het Raad-van-toezicht-model is fondsenwerving een taak van de algemeen of zakelijk directeur. Het bestuurlijk proces is in handen van een directie, bestaande uit één of meer directieleden, van wie één of meer de statutaire positie van bestuurder van de stichting vervult. De Raad van Toezicht kan een rol spelen, bijvoorbeeld als ambassadeur. Binnen het Bestuur+Directiemodel wordt het beleid vastgesteld door het bestuur. De overige aspecten van het bestuurlijke proces (voorbereiding en uitvoering van het beleid) zijn meestal in handen van een directie die bestaat uit één of meer directieleden. Fondsenwerving is een taak van de directeur, die zich laat ondersteunen vanuit de staf, bijvoorbeeld op administratief vlak. Ook in dit model kunnen bestuursleden een actieve rol spelen bij de fondsenwerving.
Naast intern draagvlak is extern draagvlak bij belanghebbenden, ambassadeurs en mensen binnen aanverwante netwerken essentieel. Als niemand buiten de organisatie gelooft in het bestaansrecht en zo de doelen van particuliere fondsenwerving dan zal er geen geld binnenkomen. Eerst moet voldoende informatie gegeven worden waarna ontvankelijkheid voor cultuurmecenaat kan ontstaan.
14
deel 1 inleiding
HOOFDSTUK 3
FINANCIﾃ記E ASPECTEN GEVEN IN NEDERLAND In 2005 werd in Nederland 竄ｬ 4,3 mld gegeven aan verschillende doelen. 7% hiervan werd aan het doel cultuur gegeven, wat gelijk stond aan 竄ｬ 326 mln. Bron: Geven in Nederland, onderzoek VU Amsterdam, 2007
5.000 4.500 4.000 3.500 3.000
GEEFDOELEN
2.500
OVERIG ONDERWIJS EN ONDERZOEK
2.000
CULTUUR
1.500
DIEREN EN NATUUR EN MILIEU GEZONDHEID
1.000
MAATSCHAPPELIJK EN SOCIAAL
500
INTERNATIONALE HULP KERK EN LEVENSBESCHOUWING
竄ｬ mln
SPORT EN RECREATIE
19
deel 1 inleiding
HOOFDSTUK 4
AANPAK VAN PARTICULIERE FONDSENWERVING hij of zij slechts kleingeld heeft, overweegt die persoon wellicht om niets te geven uit gêne voor het magere bedrag dat snel beschikbaar is. Reactie op uw vraag hangt dus niet alleen af van het belang van het doel, maar ook van het geld dat op dat moment in de zakken van uw potentiële begunstigers zit. Ook andere goede doelen en vrijetijdsbestedingen worden beoordeeld binnen deze categorie. Denk aan collectes, kranten, magazines en andere impulsaankopen.
Dit hoofdstuk omschrijft in deel A motieven voor geven en diverse vormen van particuliere donaties. Mensen die doneren staan hier centraal. In deel B komen onderwerpen aan de orde die belangrijk zijn bij het werven van particuliere fondsen. Hierbij speelt de wervende organisatie de hoofdrol. Deze onderwerpen staan op zichzelf maar komen in diverse stappenplannen ook aan bod. Zo kan een stappenplan van toepassing zijn op het opzetten van een vriendenclub, maar ook voor het benaderen van een kleine groep grote gevers voor een speciaal doel. In het hoofdstuk Het 8 Stappenplan voor particuliere fondsenwerving wordt u stapsgewijs door een daadwerkelijk aanpak geloodst.
Iemand die geld in uw collectebus stopt, is niet geneigd om geïnspireerd door uw organisatie thuis meer informatie op te zoeken. Met andere woorden, hij of zij vindt dat deze (kleine) donatie voldoende was. Het betreft een impulsvraag (zie ook Stap 6 van Het 8 Stappenplan). U krijgt snel reactie (positief of negatief) en de opbrengst per persoon is meestal laag. De vraag is of u het maximale haalt uit wat mogelijk is bij de persoon of personen die u op dit budget aanspreekt.
De motivatie om aan kunst en cultuur te geven is voor iedereen anders. Het belangrijkste is om mensen in hun hart aan te spreken. Verder is het van belang te beseffen dat particuliere fondsenwerving een lange termijn project is.
Maandelijks inkomen Mensen hebben meestal zicht op het bedrag dat vrij te besteden is na aftrek van vaste maandlasten. Het bedrag is bij de meeste mensen niet heel hoog, maar mensen zijn wel snel bereid een kleine regelmatige bijdrage af te spreken.
PSYCHOLOGIE VAN BETALING (naar een vertaling van Individual Giving Manual Arts & Business - Philip Spedding) Er zijn vier categorieën geld waarbinnen mensen een verzoek om ondersteuning beoordelen:
Bij aanspraak op het maandelijkse vrij te besteden budget concurreert u met aankopen als boeken, dvd’s of theaterbezoek en maandelijkse afschrijvingen van andere goede doelen.
_Geld op zak _Maandelijks inkomen _Jaarlijks inkomen _Totaal vermogen
Jaarlijks inkomen Binnen deze categorie wordt een vraag minder spontaan beantwoord. De planning van het hele financiële jaar is hier namelijk mee gemoeid. In deze categorie worden vragen beoordeeld over bijvoorbeeld een behoorlijk vrien-
Geld op zak De hoogte van een donatie hangt hierbij af van wat iemand op dat moment beschikbaar heeft. Iemand is geneigd om los geld in een collectebus te gooien. Maar als 28
DEEL 2 HET 8 STAPPENPLAN VOOR PARTICULIERE FONDSENWERVING
HET 8 STAPPENPLAN VOOR PARTICULIERE FONDSENWERVING
LEESWIJZER De stappen zijn geschreven voor degene die binnen een culturele organisatie verantwoordelijk is voor particuliere fondsenwerving. Wie dat is verschilt per organisatie. Soms is het de directeur, soms is het de sponsormedewerker en soms is er een aparte medewerker voor particuliere relaties aangenomen. Wanneer er in de tekst wordt gesproken over fondsenwerving, wordt daarmee particuliere fondsenwerving bedoeld. De woorden organisatie en instelling gaan over de culturele organisatie van u als lezer. Met het culturele product of werk worden alle activiteiten bedoeld die mogelijk door uw organisatie worden geproduceerd. In de tekst komen de woorden ondersteuning en donatie regelmatig voor. Hiermee wordt de financiële of andere steun bedoeld die de fondsenwerver wil realiseren. De woorden publiek en bezoekers staan voor de doelgroep van de organisatie. In het stappenplan wordt verder de jij-vorm gebruikt.
‘Pictures on Stravinsky’ van Gisela Rocha, copyright Introdans/Hans Gerritsen.
deel 2 het 8 stappenplan
Het 8 Stappenplan is een vertaling van de Britse Individual Giving Manual, geschreven door Philip Spedding van Arts & Business. Uiteraard is de tekst aangepast op de situatie van de Nederlandse culturele sector. De acht stappen vormen een praktisch handvat om meteen aan de slag te kunnen met particuliere fondsenwerving. Het stappenplan vormde de basis voor de Basisworkshops cultuurmecenaat die in 2008 zijn gegeven.
DEEL 3 BEGELEIDINGSTRAJECTEN
BEGELEIDINGSTRAJECTEN Het programma Cultuurmecenaat heeft in de zomer van 2008 een begeleidingstraject opgezet met als doelstelling culturele instellingen aan de hand van het 8 stappenplan te begeleiden op het gebied van mecenaatsontwikkeling. De ontwikkeling van mecenaat is altijd ‘work in progress’. Het is nooit klaar. Dat geldt ook voor de instellingen waarvan de begeleidingstrajecten hier zijn beschreven. Alle instellingen zijn volop bezig om de mecenaatsaanpak verder te ontwikkelen en te implementeren. Het zijn dus geen afgeronde cases van complete succesverhalen. Hopelijk wordt de lezer door deze voorbeelden geïnspireerd en op ideeën gebracht.
deel 3 begeleidingstrajecten
DE BEGELEIDINGSTRAJECTEN VAN DE VOLGENDE INSTELLINGEN WORDEN IN DIT DEEL BEHANDELD: _De Appel, Amsterdam _De Doelen, Rotterdam _Karavaan, Noord-Holland _MC, Amsterdam _Productiefonds Muziekkwartier, Enschede _Odapark, Venray _Museum Speelklok tot Pierement, Utrecht Westergasfabriek Fotografie: Arjen Veldt
DEEL 4 CASES
CASES Het programma Cultuurmecenaat heeft vanaf september 2006 vele workshops, expertbijeenkomsten, masterclasses en symposia georganiseerd. Voor deze bijeenkomsten werden tal van sprekers afkomstig uit het culturele veld in binnen en- buitenland uitgenodigd om te komen praten over hun ervaringen, zodat culturele instellingen hiervan konden leren. Negen van deze cases zijn ter inspiratie opgenomen in het handboek.
_Birmingham Contemporary Music Group _Het Concertgebouw & Het Koninklijk Concertgebouworkest, Amsterdam _Edinburgh International Festival _Foam Fotografiemuseum Amsterdam _The Museum of Modern Art, New York _Royal Opera House, London _Singer Laren _Watermill Theater, Newbury _Zomerparkfeest, Venlo Collectie Antoine Peters F/W 08/09 Fotografie: Marc Deurloo
deel 4 cases
DE CASES VAN DE VOLGENDE INSTELLINGEN WORDEN IN DIT DEEL BEHANDELD:
DEEL 5 BIJLAGEN
BIJLAGEN
deel 5 bijlagen
Fotografie: Ingeborg Pronk
BIJLAGE 1
RECHTSPERSONEN VOOR VRIENDENCLUBS: VOOR- EN NADELEN
DIRECTE DONATIES KENMERKEN
STEUNSTICHTING
DE DONATEUR MAAKT BIJ-
DE DONATEUR WORDT LID VAN
DONATIES GAAN NAAR EEN APARTE
EEN CULTURELE INSTELLING,
OPZEGGING.
BEPAALD DOEL OF PROJECT.
DRAGE DIRECT OVER AAN
EENMALIG OF REGELMATIG.
VOORDELEN
VRIENDENVERENIGING
_DE INSTELLING HEEFT ZELF DE BESCHIKKING OVER HET GELD.
_DE INSTELLING HEEFT ALLE GEGEVENS VAN DE DONATEUR.
DE VERENIGING, TOT WEDER-
_EEN VERENIGING KAN EIGEN VERMOGEN OPBOUWEN, DE
INSTELLING ZELF NIET ALTIJD.
_VRIENDEN VOELEN EN TONEN
VAAK EEN GROTE EN LANGDURIGE VERBONDENHEID.
STICHTING, BIJVOORBEELD VOOR EEN
_ DE STICHTING HEEFT ÉÉN HELDER DOEL: FONDSENWERVING.
_ HET BESTUUR VAN DE STICHTING KAN ZICH VOLLEDIG STORTEN OP WERVING VAN DONATEURS.
_ VERMOGEN EN COLLECTIES WORDEN ‘VEILIG’ BIJ STICHTING ONDERGEBRACHT.
NADELEN
_DE BIJDRAGE KOMT OP DE
WINST- EN VERLIESREKENING VAN DE INSTELLING; ‘IN DE GROTE POT’.
_GESUBSIDIEERDE INSTELLINGEN MOGEN VAAK GEEN
VERMOGEN OPBOUWEN EN EEN
BATIG SALDO KAN DAN LEIDEN TOT BEPERKING VAN SUBSIDIES.
_DE VRIEND VERWACHT VAAK
TEGENPRESTATIES EN IS WEL-
LICHT DAAROM ZELFS VRIEND.
_HET BESTUUR MOET DE WENSEN VAN DE LEDEN VOLGEN EN
VERANTWOORDING AFLEGGEN.
_DE VERENIGING KAN ZIJN EIGEN KOERS VAREN, OP AFSTAND VAN
DE INSTELLING.
_DE DOELEN VAN DE STICHTING EN DE INSTELLING MOGEN NIET VER UITEENLOPEN.
_VAAK ZIJN DE BIJDRAGEN EEN-
MALIG, EN MOET ER VEEL ENERGIE WORDEN GESTOKEN IN HET
ONDERHOUDEN OF HERNIEUWEN VAN DE RELATIES.
DANKWOORD Dank allereerst aan het Ministerie van OCW, de fondsen, alle culturele instellingen en sprekers op de vele bijeenkomsten van het programma die allen op hun eigen manier een waardevolle bijdrage aan de totstandkoming van dit handboek hebben bijgedragen. In het bijzonder gaat onze dank uit naar: Martijn Sanders en Els Corsten, voor de suggesties die zij hebben gedaan bij de ontwikkeling van het handboek. De Raad van Advies van het Programma Cultuurmecenaat, bestaande uit Maya Meijer, Coen Schimmelpenninck van der Oije, Peter Verbaas, Ryclef Rienstra en Stijn Schoonderwoerd, voor alle goede adviezen gedurende de hele looptijd van het programma. Johanna Wolfbauer-Meijer, Marianne Berendse en Martin van Ginkel, die als ‘interne meelezers’ een waardevolle bijdrage hebben geleverd aan het handboek. Mariska van den Elsen, voor haar hulp bij de productie van het handboek. Het programmateam Cultuurmecenaat Dorine Schreurs Ingeborg Pronk Peter Inklaar
173
COLOFON ISBN-13: 978-90-78389-05-7 NUR: 801 Trefwoorden: cultuur, mecenas, mecenaat, marketing, fondsenwerving, sponsoring. Ontwerp
Supernova Grafisch Ontwerp bNO Eindredactie
Alex de Vries Stern / Den Hartog & De Vries Communicatie Copyright © 2009 Stichting Kunst & Zaken, Rotterdam Deze uitgave © 2009 Forque Press, Enschede Het 8 stappenplan in deze uitgave is een bewerking van de ‘Individual Giving Manual’ van Arts & Business UK, en is met toestemming van de auteur gebruikt. CONTACTGEGEVENS Programma Cultuurmecenaat Stichting Kunst & Zaken Postbus 25281 3001 HG Rotterdam info@kunst-en-zaken.nl www.kunst-en-zaken.nl www.cultuurmecenaat.nl 1e druk 2009 Deze uitgave is tot stand gekomen als onderdeel van het Programma Cultuurmecenaat van de Stichting Kunst & Zaken. Het programma Cultuurmecenaat is mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van OCW. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld mag zonder toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht op deze uitgave niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. 175