Raport Roczny 2016
Poznań 2016
Wstęp 4 Idiom 8 Rozmowy na Malcie 20 Generator Malta 26 Scena Malta 44 Stary Browar Nowy Taniec 56 Malta dla dzieci 60 Widowisko Czerwiec ’56 Ksenofonia. Symfonia dla Innego 68 Komunikacja 74
Wstęp 106 Koncert 110 Pokazy filmowe 116 Spotkanie z artystami 130 Warsztaty krytyki muzycznej
Szkoła widza
136
Malta:Tropy Wolno Dzieciom w mieście Akademia Miasta. Prototyp
Park(ing) Day Poznań Podziękowania 153 Zespół Fundacji Malta
148 160
132
Szanowni Państwo, Każda edycja Malty jest wyjątkowa. Od 26 lat co roku mierzymy się z innym stanem świata, który znajduje swoje odbicie w sztuce. Co innego porusza, fascynuje i niepokoi zapraszanych przez nas artystów. Niezmienne pozostaje otwarcie na sprawy, które wszystkich nas – widzów, świadków i aktorów – łączą we wspólnym dążeniu do zrozumienia rzeczywistości. Miniona edycja Malty odbyła się pod hasłem Paradoks widza / The Paradox of the Spectator. Ten siódmy już Idiom – nurt tematyczny festiwalu, w tym roku zaprogramowany przez Lotte van den Berg – okazał się nieograniczonym polem do dyskusji, która dalece wykroczyła poza ściany teatralnych sal. Zachęcaliśmy w nim do wyostrzenia wzroku, spojrzenia uważniej na to, jak odbieramy świat, ale też – poprzez swoje relacje z innymi i podejmowane działania – aktywnie go kształtujemy. O paradoksie widza rozmawialiśmy wszyscy: na poznańskim deptaku – kontemplując instalację Driesa Verhoevena, na placu Wolności – dzięki wystawie Miopia odkrywając to, co wokół niego niewidoczne gołym okiem, czy podczas projektu Building conversation – pozwalającego jego uczestnikom wczuć się w punkt widzenia innych osób.
Finałem Malty, który przejdzie do historii było widowisko Ksenofonia w reżyserii Jana Komasy. Dzięki swojej formie nie tylko wykroczyło poza zwyczajowe wyobrażenie o tym, czym może być historia przywoływana w dziele sztuki po latach. Okazało się, że skomponowana przez Bartka Wąsika i Miłosza Pękalę Symfonia dla Innego otworzyła przed tysiącami widzów na nowo doświadczenie sprzed 60. lat, kiedy poznańscy robotnicy mieli odwagę zawalczyć o własne godne życie. Dziękuję wszystkim widzom i współtwórcom festiwalu za dwanaście dni prawdziwej, pełnej pytań, obrazów i fascynujących spotkań agory. W przyszłym roku kontynuujemy rozmowę o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości naszego kontynentu. Idiom poświęcony sztuce bałkańskiej oraz tej mówiącej o Bałkanach, będzie kolejnym głosem w rozmowie o tym, jak bardzo wspólne, a jak odrębne jest doświadczenie Europejczyków i jak, w czasie kryzysu i zwątpienia, czerpać wiedzę i nadzieję z naszej indywidualnej i kolektywnej historii. Do zobaczenia w czerwcu 2017!
MICHAŁ MERCZYŃSKI Dyrektor Malta Festival Poznań
4
5
Idiom
Tegoroczny festiwal Malta zdominował temat paradoksu widza – tego, w jaki sposób obserwujemy świat w teatrze, życiu codziennym i jak sami gramy role przypisywane nam przez innych. Czym jest proces obserwacji w świecie nadmiaru obrazów? Dlaczego jedne sytuacje, choć zapośredniczone przez media, budzą naszą empatię, a inne, rozgrywające się tuż koło nas, pozostają niedostępne? Czy w świecie, w którym życie wirtualne miesza się z rzeczywistym jest jeszcze miejsce na autentyczność? Kuratorka Idiomu – Lotte van den Berg, która w swojej pracy teatralnej skupia się na złożoności relacji widz-aktor-świadek, zaprosiła do Poznania projekty, które zachęcały widza do uruchomienia wzroku inaczej. Lotte van den Berg to jedna z najoryginalniejszych i najbardziej uznanych artystek europejskiego teatru. Tegoroczna Malta była pierwszą okazją, by zapoznać się z jej twórczością w Polsce.
8
Idiom
9
Widzowie zobaczyli – jeden z najważniejszych w twórczości artystki i wznowiony po latach na potrzeby Idiomu – spektakl Wasteland inspirowany prozą J. M. Coetzee’go, który przeniósł zgromadzonych nad Wartą widzów w immersyjną narrację o wspólnocie, przemocy oraz odpowiedzialności za innego. Uczestnicy festiwalu wzięli także udział w trwającym osiem dni cyklu Building conversation – niezwykłym projekcie artystyczno-społecznym, który Lotte van den Berg rozwija od kilku lat. Widzowie stali się w nim aktywnymi uczestnikami – aktorami i reżyserami serii rozmów, które – niczym w dialogach sokratejskich – cechuje wolność, brak hierarchii i wspólne dążenie do stworzenia w rozmowie nowej jakości, odkrycia wspólnych płaszczyzn porozumienia. Holenderska reżyserka zaprosiła do współpracy młodych artystów, którzy w różny sposób podejmują temat obserwacji i uczestnictwa. W programie znalazły się instalacje, instalacje prowokujące wyobraźnię widza do ustalenia etycznych ram reprezentacji, spektakle kwestionujące zasady rządzące przestrzenią teatru, zaskakujące widza nadmiarem bodźców i badające jego poczucie kontroli.
10
Spektakl Lotte van den Berg Wasteland M. Zakrzewski
Maltańska publiczność miała okazję po raz pierwszy zapoznać się z twórczością Juliana Hetzla. Dwuczęściowy projekt Sculpting Fear składał się z ulicznego happeningu, podczas którego grupa performerów, upadając na ziemię, zaburzała przestrzeń miejską i prowokowała przechodniów do reakcji oraz ze spektaklu w przestrzeni CK Zamek, prowokującego widza wizualną intensywnością i pytaniami o to, do jakiego stopnia kontrolujemy własne lęki i emocje w świecie rządzonym przez maszyny. Do Poznania powrócili – znani z Idiomu Akcje Azjatyckie / Asian Investments – Ant Hampton i Dries Verhoeven. Polska premiera The Extra People Anta Hamptona odbyła się 26 czerwca w auli Collegium da Vinci. To spektakl site-specific, w którym widzowie wcielają się w rolę statystów i wykonują polecenia przekazywane zdalnie przez kierowany do nich indywidualnie głos. Jak pisał Stanisław Godlewski z „Gazety Wyborczej”:
„The Extra People obfituje w rozmaite paradoksy, jednak tym największym jest fakt, że rolę widza i aktora, performera da się połączyć, więcej – że to połączenie jest niezbędne dla pełnego przeżycia doświadczenia estetycznego”. Z kolei instalacja Driesa Verhoevena Ceci n’est pas wyznaczała puls Idiomu przez osiem dni konfrontując przechodniów z żywymi obrazami prezentowanymi w szklanym kubiku ustawionym na ulicy Półwiejskiej. Kolejne odsłony projektu dotykały ważnych spraw społecznych i skłaniały widzów do namysłu nad granicami własnej wrażliwości, akceptacji innego człowieka i jego historii. Każda odsłona Ceci n’est pas relacjonowane były na festiwalowym blogu poprzez refleksje autorstwa Wojciecha Wołocznika. 12
Uliczny happening Juliana Hetzla Obstacle – Sculpting Fear K. Schubert
Instalacja Driesa Verhoevena Ceci n’est pas M. Zakrzewski
Spektaklem, który zainaugurował Idiom i wzbudził wiele emocji był Extreme Voices, japońskiego zespołu Miss Revolutionary Idol Berserker. To ekstremalne połączenie szalonego party, karaoke i tanecznych popisów było krytyczną diagnozą japońskiej kultury popularnej oraz granic działań, którym może być poddawany widz.
Miss Revolutionary Idol Berserker Extreme Voices M. Zakrzewski
„W całej tej kakofonicznej, na poły groteskowej, na poły karnawałowej atmosferze, rozbrzmiewa pewna nuta niewypowiedzianego smutku” – pisał o zespole na łamach dwutygodnik.com Nikodem Karolak.
16
Idiom
17
Interwencja artystyczna na dachu Hotelu Rzymskiego w Poznaniu w ramach projektu Miopia. Teamwork przy placu Wolności
Program filmowy
K. Schubert
Program performatywny Idiomu wzbogaciły filmy. Podczas wieczoru z udziałem Lotte van den Berg na dziedzińcu szkoły baletowej pokazaliśmy fragmenty wideo jej spektakli Agoraphobia i Stillen oraz krótkometrażowy Exercise in Dying. Ponadto w programie filmowym ułożonym przez kuratorkę znalazły się dzieła takich reżyserów, jak: Werner Herzog, Michael Haneke, Gus Van Sant czy Andriej Tarkowski.
18
Rozmowy na Malcie
Jak co roku programowi artystycznemu Malty towarzyszyło Forum, czyli rozmowy, w których w sposób przekrojowy rozważamy główny temat festiwalu. W tym roku była nim relacja między widzem, aktorem i świadkiem – zmienność pozycji, z których patrzymy na świat. Kwestiom tym przyglądaliśmy się z punktu widzenia osób zawodowo uczestniczących i obserwujących świat: aktora, reportażysty, fotoreportera, reżysera filmowego, dziennikarza śledczego. Gośćmi Malty byli: Mariusz Bonaszewski – aktor teatralny i filmowy na stałe związany z Teatrem Narodowym w Warszawie; Wojciech Jagielski – pisarz, dziennikarz PAP, w latach 1991–2012 reporter „Gazety Wyborczej” zajmujący się problematyką Afryki, Azji Środkowej, Kaukazu i Zakaukazia; Piotr Siemion – pisarz i prawnik, autor m.in. książki Niskie Łąki i Dziennik roku węża; Marcin Kącki – dziennikarz „Gazety Wyborczej” zajmujący się dziennikarstwem śledczym, społecznym i historycznym; Wojciech Grzędziński – fotoreporter wojenny, a w latach 2011–2015 szef zespołu fotografów w Kancelarii Prezydenta RP i fotograf osobisty Prezydenta RP; Jan Komasa – reżyser filmowy, twórca m.in. Sali samobójców, Miasta 44, autor multimedialnego widowiska Ksenofonia. Symfonia dla Innego przygotowanego przez Malta Festival Poznań na 60. rocznicę Czerwca ’56; Krystyna Czerni – historyczka sztuki, biografistka, autorka książki Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego. Rozmawialiśmy też o tym, czego nie dostrzegamy: o opuszczonych, ukrytych przestrzeniach w mieście i ludziach, którzy choć w nim mieszkają pozostają niezauważeni – imigrantach.
20
Rozmowy na Malcie
21
Debata Miasto. Architektura dla kultury Widz, aktor, świadek. Rozmowy na placu M. Zakrzewski
22
Spotkanie z Mariuszem Bonaszewskim Widz, aktor, świadek. Rozmowy na placu
W tym roku po raz pierwszy rozmowom na temat literatury towarzyszyły inscenizowane czytania książek, których autorami byli zaproszeni do Forum goście. Dwa z czytań zrealizowali studenci Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie – Joanna Bednarczyk (Modlitwa o deszcz Wojciecha Jagielskiego) oraz Jakub Skrzywanek (Dziennik roku węża Piotra Siemiona). Czytanie książki Białystok Marcina Kąckiego przygotował Maciej Podstawny dyrektor Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu. Czytania pozwalały zapoznać się z książkami, poruszanymi w nich tematami, ich literackim charakterem, a tym samym wprowadzały w poruszane w rozmowach zagadnienia.
M. Zakrzewski
Pod koniec festiwalu zaprosiliśmy na debatę o kulturotwórczej roli architektury, w której udział wzięli: Jędrzej Solarski – wiceprezydent Poznania nadzorujący m.in. inwestycje w kulturze; Maria Godlewska – architektka, autorka projektu LaFabricA w Awinionie, Jakub Szczęsny – architekt z Biura Architektonicznego Centrala w Warszawie i Michał Merczyński – dyrektor Malta Festival Poznań. W czasie spotkania zaprezentowaliśmy koncepcję budowy ośrodka badawczo-artystycznego La Fabrica Malta. Przestrzeń wzorowana na budynku La FabricA stworzonym przez festiwal w Awinionie ma być miejscem produkcji wydarzeń artystycznych, edukacji widza i artysty, prezentacji wydarzeń oraz działań społeczno-artystycznych.
24
Rozmowy na Malcie
25
Generator Malta
– Spróbujemy wyjść poza siebie, zamienić się rolami, poszukać nowych nawyków patrzenia. – zapowiadały przed festiwalem Agnieszka Różyńska i Joanna Pańczak, kuratorki Generatora Malta, miejskiej i społecznie zaangażowanej sekcji Malta Festival Poznań. Odnosząc się do tematu Idiomu Paradoks widza przygotowały program pod hasłem „Krótkowzroczność”. – Każdy z nas jest w pewnym sensie krótkowidzem. Ile razy zdarzyło się nam odwracać wzrok w sytuacjach, w których powinniśmy zareagować? Z drugiej strony wiele tematów, zwłaszcza trudnych, jest chowanych przed nami za zasłoną reklam, hucznych newsów, tweetów czy zachowawczych decyzji polityków. Krótkowzroczność wpisana jest w strukturę naszej rzeczywistości, ale nie znaczy to, że jesteśmy obezwładnieni – od nas zależy czy zdobędziemy się na odwagę spojrzenia głębiej, szerzej, a czasem bliżej, bo rzeczy ważne dzieją się tuż przed naszym nosem. Do tego właśnie zachęcały akcje artystyczne, działania miejskie i warsztaty odbywające się w tegorocznym Generatorze Malta. Zamiast dawać wykłady ex cathedra wspólnie spacerowaliśmy, oglądaliśmy, podsłuchiwaliśmy i odkrywaliśmy Poznań, a także miejskie historie i opowieści ich bohaterów.
26
Generator Malta
27
510 szklanych oczu, ElĹźbieta Niewiadomska K. Schubert
28
Miasto Zaczęliśmy od wyostrzenia wzroku na okolice placu Wolności. W ramach projektu Miopia, Krzysztof Łukomski oraz zaproszeni przez niego artyści i projektanci ze School of Form, przygotowali obiekty, wizualizacje i działania performatywne, wykorzystujące balkony, elewacje budynków wokół placu, a nawet dziurkę od klucza. – Projekt nie tylko stawia pod znakiem zapytania nasze relacje z przestrzenią, ale też konfrontuje nas z tradycyjnym myśleniem o dziele sztuki jako obiekcie wyeksponowanym na tle białej ściany galerii – wyjaśniał na oprowadzaniu kuratorskim Krzysztof Łukomski. Dużą popularnością cieszył się cykl spacerów Niewidziane miasto. Niecodzienni przewodnicy, pasjonaci różnych dziedzin pokazali nam swój punkt widzenia miasta, m.in. z Jadalnią Warszawa sprawdziliśmy stan roślin jadalnych w śródmieściu, Franek Sterczewski zaprowadził nas do miasta-utopii, czyli niezrealizowanych projektów architektonicznych, Benek Ejgierd zdradził tajniki nocnego życia. Łącznie odbyło się 10 różnych spacerów. Miejski horyzont poszerzyły widzom etiudy filmowe zrealizowane w ramach projektu „Pola widzenia”. Migranci i migrantki – m.in. z Arabii Saudyjskiej, Palestyny, Indii, Ukrainy, USA, Rosji i Brazylii – pokazali w nich Poznań ze swojej, zwykle marginalizowanej, perspektywy. Filmy przez kilka miesięcy tworzyli wspólnie migranci i poznańscy filmowcy, przy wsparciu Migrant Info Point i Poznań Film Commission, pod okiem wybitnego dokumentalisty i operatora, Bogdana Dziworskiego.
Miasto
30
Spojrzeliśmy też na miasto z góry. W ramach drugiej edycji Korony Poznania, otworzyliśmy zamknięte na co dzień dla mieszkańców szczyty biurowców i hoteli m.in. Okrąglak, Międzynarodowe Targi Poznańskie czy Nobel Tower. Po raz pierwszy uwolniliśmy też widoki z dachów prywatnych mieszkań. Cykl zakończył pokaz na dachu kamienicy przy placu Kolegiackim nagrodzonego Oscarem dokumentu Jamesa Marsha Człowiek na linie. Daliśmy także drugie życie pustostanom, które przez nikogo nieużywane, znikają z pola widzenia. Wojtek Urbański, współtwórca zespołu RYSY, skomponował wyjątkową sytuację dźwiękową napisaną z myślą o pomieszczeniach byłego budynku Szpitala Miejskiego im. J. Strusia przy ulicy Szkolnej. W opuszczonym Domu Książki kilkadziesiąt osób śniło podczas 8-godzinnej, nocnej, muzyczno-wizualnej podróży, w którą zabrał ich zespół KakofoNIKT. W Generatorze Malta licznie uczestniczyli także artyści sztuk wizualnych i performatywnych. Odnosząc się do hasła Krótkowzroczność swoje działania zrealizowali: Lilianna Piskorska, grupa 000000, grupa a la teatr, Elżbieta Niewiadomska, Beata Sosnowska i Adam Gołębiewski.
Generator Malta
31
Korona Poznania, Andersia Tower M. Zakrzewski
Miasto
32
Plac Wolności Już po raz czwarty podczas Malta Festival Poznań plac Wolności był sercem, które pompowało energię do całego festiwalowego organizmu. Tu zaczynały się i kończyły spacery miejskie oraz Building Conversations Lotte van den Berg. Tu widzowie mogli porozmawiać z artystami, pisarzami i aktywistami o gorących tematach wokół paradoksu widza. Tu ćwiczyliśmy nowe nawyki patrzenia na miasto. Tu zaczynaliśmy festiwalowy dzień rozgrzewką ze śniadaniem i tu kończyliśmy go koncertami, spektaklami, pokazami filmowymi i Silent Disco. W centralnym miejscu Poznania, na zaproszenie festiwalu, Jola Starzak i Dawid Strębicki ponownie zaprojektowali niezwykłą przestrzeń Generatora Malta, w której skupiła się większość festiwalowych działań plenerowych. Kilkadziesiąt metrów kwadratowych luster, kilkaset roślin, trawiaste poduchy, hamaki, kawiarnia, strefa Wolno Dzieciom i interaktywne instalacje artystyczne sprawiły, że było to miejsce przyjazne zarówno gościom festiwalowym, jak i wszystkim użytkownikom miasta, bez względu na wiek czy status społeczny. Plac Wolności żył przez kilkanaście godzin na dobę. Wszystkie wydarzenia były niebiletowane. Chcąc przygotować się do zmiany perspektywy przyglądania się miastu, trenowaliśmy na placu Nowe nawyki patrzenia. W cyklu znalazły się m.in. warsztaty reporterskie z Marcinem Kąckim, antydyskryminacyjne z Magdą Szewciów, dźwiękowe z grupą Za duszno, fotograficzne z Wojciechem Grzędzińskim i warsztaty z fotografii otworkowej z grupą Potworki.
Plac Wolności
34
Zadbaliśmy jednak nie tylko o mięśnie oczu. Po raz pierwszy codzienne poranne rozgrzewki prowadzili artyści zaproszeni do programu Idiomu i tancerze programu Stary Browar Nowy Taniec. Spalone kalorie można było uzupełnić w polowej restauracji Concordia Taste, ale też na niedzielnych śniadaniach, przygotowanych przez amatorów kuchni. Wyjątkowe doznania, nie tylko kulinarne zapewnili podczas performatywnej kolacji przy długim stole choreografka Krystyna „Lama” Szydłowska i kompozytor Dawid Dąbrowski. W programie Generatora Malta odnieśliśmy się też do roli, jaką w ostatnich miesiącach odgrywa plac Wolności, miejsca publicznej debaty, demonstrowania poglądów i ścierania się racji. W cyklu ewolucja na R wyposażyliśmy uczestników w narzędzia do publicznego wyrażania siebie i swej woli. Ze studiem graficznym Bękarty tworzyliśmy transparenty, z Teatrem Klancyk improwizowaliśmy wokół formuły publicznych wystąpień, z choreografką Olą Osowicz poszukiwaliśmy odpowiedzi, jak można zaprotestować poprzez ruch. Plac Wolności stał się też Strefą wrzenia. Już po raz drugi, wspólnie z Centrum Praktyk Edukacyjnych i Centrum Kultury Zamek przeprowadziliśmy serię warsztatów dotyczących animacji kulturowej. Tegoroczne spotkania poświęciliśmy niepowodzeniom. Podczas dwóch sesji uczestnicy analizowali przygotowane wcześniej symulacje projektów i szukali odpowiedzi na pytanie: gdzie coś poszło nie tak? Po postawieniu diagnozy, wspólnie z zaproszonymi ekspertami zastanawiali się jak ratować sytuację i jak zapobiegać porażkom.
Generator Malta
35
Aranżacja przestrzeni wypoczynkowej projektu Atelier Starzak Strębicki M. Zakrzewski
Plac Wolności
36
Długi Stół, partytura posiłku Krystyna Lama Szydłowska, Dawid Dąbrowski, Concordia Taste M. Zakrzewski
Plac Wolności
38
Ogrody społecznościowe Już czwarty sezon wspólnie z mieszkańcami i lokalnymi partnerami uprawialiśmy ogrody społecznościowe na Wildzie i Łazarzu. Zielone skwery powstały już w 2013 r. jako pierwsze wprowadzając do Poznania temat zagospodarowywania miejskich nieużytków poprzez uprawę roślin. Dzięki regularności, uporowi, setkom spotkań i podejmowanym działaniom, miejsca te zyskały swoją odrębną tożsamość jako Ogród Wilda i Ogród Łazarz. Dzisiaj inicjatywę w nich przejmują zawiązane w ciągu czterech lat wspólnoty sąsiedzkie i lokalni liderzy. W międzyczasie idea ogrodów znalazła też kolejnych zwolenników – w Poznaniu powstało kilka nowych miejsc.
W Ogrodzie Wilda ten sezon spędziliśmy muzycznie i botanicznie. W Noc Muzeów wystąpił Make Like a Tree, okrzyknięty przez BBC „gwiazdą ukraińskiej muzyki eksportowej”. Między drzewami zawisły też jego zdjęcia z podróży dookoła świata. W ogrodzie regularnie odbywały się warsztaty zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Podczas Malty mieszkańcy stworzyli przenośne ogrody w słoikach, w Zielniku Miejskim skatalogowali rośliny Wildy, a relaksowali się przy sennych dźwiękach muzycznego projektu Sleepin. W ogrodzie gościliśmy też uczestników projektu Biennale Nieużytków, którzy pracują nad ożywieniem w mieście miejsc opuszczonych. Ogród posłużył im za przykład dobrej praktyki rewitalizacji.
W Ogrodzie Łazarz, w ramach projektu Sąsiedzi, podczas serii warsztatów projektowych, mieszkańcy proponowali własne pomysły na wydarzenia i poznali niezbędne narzędzia do ich realizacji. To część programu „Włącz Łazarz. Nowi bohaterowie”, który Generator Malta realizuje wspólnie z kilkoma inicjatywami z Otwartej Strefy Kultury na Łazarzu. W jego ramach odbył się też pierwszy w Poznaniu piknik inicjatyw sąsiedzkich, na którym gościliśmy też wspólnoty z Warszawy. Wymieniliśmy się doświadczeniami i dobrymi praktykami działań w przestrzeni publicznej. Kontynuujemy ukochane przez mieszkańców plenerowe pokazy filmowe i koncerty. Podczas Malta Festival Poznań wystąpił zespół Asia i koty, a oscarowy dokument Historie rodzinne sąsiedzi obejrzeli na słuchawkach.
Ogrody społecznościowe
40
Generator Malta
41
Podchody i Podsłuchy, warsztaty dźwiękowe w Ogrodzie Łazarz, Hubert Wińczyk Ogrody społecznościowe
42
Generator Malta
K. Schubert
43
Scena Malta
Plenerowe otwarcie festiwalu, The Color of Time, Artonik 44
Scena Malta
M. Zakrzewski
45
Parada otwiera Maltę
Spektakl The Color of Time z udziałem muzyków, tancerzy i aktorów, odwoływał się do tradycji hinduistycznego święta Holi
Tegoroczną Maltę zainaugurował spektakl The Color of Time francuskiego zespołu Artonik. Teatralno-taneczna parada poprowadzona od Teatru Polskiego do fontanny na placu Wolności łączyła elementy choreografii, ulicznego happeningu i muzyki. Inspiracją dla twórców było hinduskie święto Holi i towarzyszące mu obrzędy – celebrowanie zwycięstwa dobra nad złem poprzez obsypywanie się kolorowym pyłem i beztroski taniec. Dzięki Artonik setki mieszkańców Poznania i gości Malty mogli uczestniczyć w eksplozji dźwięków i kolorów, doświadczyć euforii, tworząc barwny tłum i wspólnie świętując początek festiwalu.
Parada otwiera Maltę
46
M. Zakrzewski
Scena Malta
47
Pippo Delbono wraca do Poznania
Spektakl Orchidee, Compagnia Pippo Delbono
Jednym z najważniejszych pokazów w programie teatralnym Malty był spektakl Orchidee w reżyserii Pippo Delbono, włoskiego reżysera, który od 1997 roku realizuje cykl projektów teatralnych we współpracy z aktorami profesjonalnymi i artystami-amatorami w różnym stopniu wykluczonymi społecznie. Orchidee jest osobistą wypowiedzią artysty o aktualnej sytuacji kryzysu w Europie, własnym zwątpieniu, codziennych zmaganiach i próbie nadania sensu własnej pracy i misji artysty. Według Stefana Drajewskiego z „Głosu Wielkopolskiego” spektakl to „z jednej strony lament dla umierającej matki, z drugiej komedia świata. Pippo Delbono zaprosił nas kolejny raz do swojego świata, w którym śmieszność miesza się z powagą, naturalizm z poezją, prywatność z zaangażowaniem społeczno-politycznym”.
Pippo Delbono wraca do Poznania
48
M. Zakrzewski
Teatr na placu Wolności
Spektakl Depresje. Szymborska, Rymkiewicz, Bielicka, Jacek Kozłowski, Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu K. Schubert
Pippo Delbono wraca do Poznania
W tym roku na scenie na placu Wolności prezentowaliśmy humor absurdalny, czasem sentymentalny lub refleksyjny, ujmując rzeczywistość w komiczny, literacki nawias, poza polityką i publicystyką. Wszystkie spektakle nawiązywały do tematów literackich: Teatr Improwizowany Klancyk improwizował na żywo poemat dygresyjny, Klub Komediowy w Przewodniku po ostatnich pożegnaniach reaktywował zapomnianą sztukę kabaretu literackiego ze skeczami, piosenkami i muzyką na żywo; Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu zaprezentował stand-up Depresje. Bielicka, Szymborska, Rymkiewicz; a Teatr Narodowy w Warszawie – twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i Mirona Białoszewskiego w specjalnej oprawie muzycznej. Szczególnym wydarzeniem był występ Krzysztofa Kowalewskiego, Marty Lipińskiej i Adama Ferencego z przeniesionym na scenę kultowym słuchowiskiem Kocham pana, panie Sułku!. Słuchowisko, którego pierwszy odcinek transmitowano w 1973 roku w Programie III Polskiego Radia, i przy którym wychowywały się kolejne pokolenia Polaków, do dzisiaj cieszy się wielką popularnością, co udowodniły tłumy widzów na placu Wolności.
50
Scena Malta
51
Poznań na Malcie W tym roku w programie festiwalu znalazło się 18 poznańskich spektakli. W miejskim showcasie prezentowane były zarówno teatry instytucjonalne (tj. Teatr Polski, Teatr Nowy, Polski Teatr Tańca), zespoły alternatywne (m.in. Porywacze Ciał, Barbarzyńcy.pl, Teatr Post Factum), jaki i indywidualni artyści (tj. Dorota Michalak i Marcin Wolny, Agata Elsner i Marta Jagniewska). Część z prezentowanych spektakli miała na Malcie swoje premiery. W Scenie Roboczej zaprezentowano pierwszy pokaz zespołowego spektaklu Róża – poświęconego niemieckiej teoretyczce i rewolucjonistce Róży Luksemburg. W Teatrze Polskim odbyły się przedpremierowe pokazy Scen myśliwskich w reżyserii Grażyny Kani – inscenizacja dramatu Martina Sperra, w której na przykładzie wiejskiej społeczności widzimy, w jaki sposób społeczeństwa, w imię obrony moralności i stylu życia, mogą wytwarzać mechanizmy wykluczenia. Teatr Ósmego Dnia zaprezentował natomiast plenerowy spektakl Gniew osnuty wokół wydarzeń Poznańskiego Czerwca ’56.
Poznań na Malcie
52
Malta w Wielkopolsce
Spektakl dziecięcy Dziwne Zwierzęta, Teatr Sytuacje Grupa K. Schubert
To projekt towarzyszący festiwalowi już od jedenastu edycji. W ten sposób po raz kolejny wychodzimy poza granice centrum miasta i sprawiamy, że sztuka może być dostępna dla osób mieszkających w Luboniu oraz w Koninie. Program realizowany jest we współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w Koninie oraz Ośrodkiem Kultury w Luboniu. W tym roku w CKiS mieszkańcy Konina mogli zobaczyć trzy spektakle a także wysłuchać koncertu Piotra Zioły. Malta w Koninie rozpoczęła się pokazem słuchowiska Polskiego Radia przeniesionego na scenę – Kocham pana, panie Sułku!. Drugim spektaklem był projekt partnerskiego cyklu Stary Browar Nowy Taniec na Malcie – Bataille i świt nowych dni, a najmłodsi widzowie mogli bawić się przy przedstawieniu w reżyserii Julii Szmyt – Dziwne Zwierzęta. Ośrodek Kultury w Luboniu zaprezentował natomiast dwa spektakle: stand-up Macieja Adamczyka oraz Szyszynkę – wspólną produkcję duetu Teatr Porywacze Ciał.
Poznań na Malcie
54
Scena Malta
55
Stary Browar Nowy Taniec na Malcie
Stary Browar Nowy Taniec na Malcie od ponad dziesięciu lat prezentuje przegląd najnowszej choreografii z Polski i świata. Podążając za tematem Idiomu Joanna Leśnierowska, kuratorka Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk zaprosiła do Poznania spektakle, w których widz nie jest tylko biernym świadkiem scenicznych zdarzeń, ale ich aktywnym uczestnikiem. W tekście kuratorskim współczesną choreografię charakteryzowała jako: „przestrzeń możliwego zniesienia Rancière’owskiego paradoksu widza. Przestrzeń, w której przekroczona zostaje zwyczajowa opozycja między patrzeniem i działaniem. Przestrzeń, w której widz zamiast biernym (p)o(d)glądaczem, staje się wyemancypowanym równoprawnym kreatorem znaczeń. Przestrzeń, w której z zasady rezygnuje się z jednego, nadrzędnego sensu na rzecz wielu równoprawnych odczytań”.
56
Stary Browar Nowy Taniec na Malcie
57
Do wspólnego wykonywania tanecznej partytury Berliński zaprosił widzów duet Deufert & Plischke podczas spektaklu Niemandszeit, a Ben J. Riepe razem ze swoimi artystami oraz Top Chefem Tomaszem Purolem przygotował specjalną ucztę dla dusz i ciał serwując widzom Choreograficzną kolację zanurzoną w bezmiarze zapachów, potraw, dźwięków i ruchu. Śniące ciało było bohaterem najnowszego spektaklu Ani Godowskiej i Sławka Krawczyńskiego Bataille i świt nowych dni. Razem z szóstką niesamowitych tancerzy zgłębiali oni podświadomość, przenosząc tańcem w świat intensywnych, nierzadko granicznych doznań i egzystencjalnych pytań o ludzką naturę. W programie znalazły się też spektakle: Wspólne Renaty Piotrowskiej-Auffret; Stany wyśnione Agaty Nowickiej; 5 rzeczy, albo kilka twierdzeń o choreografii Marty Ziółek; Partytura Agnieszki Kryst; Total Pawła Sakowicza; Hyperdances Agaty Siniarskiej; Nowe nieskończone solo na obuwie sportowe, czas przeszły oraz grupę osób Przemka Kamińskiego i Mateusza Szymanówki; I see red Petera Pleyera, Michiela Keupera i Andrei Keiz; Noish˜ Marysi Zimpel; Staying avlie Public in Private / Jasny L. Vinovrški oraz Elvedeon Christosa Papadopoulosa / Leon & the Wolf.
58
Batalie i świt nowych dni Sławek Krawczyński, Anna Godowska A. Osowicz
Malta dla dzieci
Rodzinne warsztaty z Czytogruszka M. Zakrzewski
60
Malta dla dzieci
61
Wolno Dzieciom na Malcie Wolno Dzieciom to wezwanie do współtworzenia społeczności z jej najmłodszymi obywatelami. „Wśród skrzyżowań nakazów i zakazów miejskiej dżungli pola dziecięcej wyobraźni i świeże spojrzenie bez schematów wydają się kluczowe dla dyskusji o społeczeństwie obywatelskim i mieście” – wyjaśniają ideę autorki maltańskiego programu dziecięcego, Maja Brzozowska-Brywczyńska i Elżbieta Niewiadomska.
Pamiętając o rozwoju dzieci podczas pierwszych lat życia, przygotowaliśmy też warsztaty dla najmłodszych i ich rodziców. Nad ich sensoryką i motoryką pracowała Grupa Zabawowa Farbuszki, natomiast o świadomość ciała oraz wyciszenie zadbały Hanna Kanecka i Aleksandra Bożek-Muszyńska.
Tym razem przez kilkanaście festiwalowych dni, w specjalnie zaprojektowanej strefie w samym sercu miasta, dzieci zgłębiały paradoks widza ze swojej perspektywy. W dni powszednie po szkole, z inicjatywy artystów Aleksandry Winnickiej i Marcina Piątyszka, tworzyli z gipsu planetę Freedo – trójwymiarową instalację z jaskinią i bramą powitalną, do której wstępu broniły zagadki. W weekendy w strefie Wolno Dzieciom panował radosny gwar, a całkiem sporych rozmiarów przestrzeń pękała w szwach. W soboty, pod okiem Mai Brzozowskiej-Brywczyńskiej i dzięki uprzejmości Duńskiego Instytutu Kultury, najmłodsi festiwalowicze odbywali filmowe podróże po temacie miłości trudnej i odważnej zakończone warsztatami. W niedziele w samo południe wcielali się w rolę widzów teatralnych oglądając Dziwne Zwierzęta Teatru Sytuacje Grupa oraz Kamishibai. Bajki świata Zielonej Grupy. Popołudniami zamieniali się w konstruktorów lub aktorów na rodzinnych warsztatach z Czytogruszka, na których stworzyli m.in. magiczne peleryny niewidzialności.
Wolno Dzieciom na Malcie
62
Malta dla dzieci
63
Spektakl dziecięcy Teatr Kamishibai. Bajki Świata, Zielona grupa K. Schubert
Wolno Dzieciom na Malcie
64
Malta dla dzieci
65
Młoda Malta
Publiczność festiwalowa K. Schubert
Już po raz trzeci Fundacja Vox Artis i zespół szkół Collegium Da Vinci zaprosiły młodzieżowe zespoły teatralne z Polski, Ukrainy, Niemiec, Szkocji i Hiszpanii do prezentacji swoich spektakli w ramach programu Młoda Malta / Young Malta Festival. Wydarzenie to jest dedykowane licealistom i gimnazjalistom – są oni zarówno organizatorami, artystami, jak i odbiorcami całego projektu. Łącznie zaprezentowaliśmy dwanaście spektakli: Hikikomori, Po drugiej stronie, Pop Phenomena, The Sketches, We are the same blood you and I, Kołysanka do nadziei, Dream Factories, Niezrozumiana, Metamorphosis, Dzban, There’s been a Murdoch. Natomiast po raz pierwszy w tym roku Młoda Malta wprowadziła cykl codziennych spotkań podczas których widzowie mogli porozmawiać z twórcami spektakli, które oglądali chwilę wcześniej. Dodatkowo przez cztery dni trwania festiwalu, uczniowie wzięli udział w warsztatach performatywno-muzycznych, których wynikiem był happening zaprezentowany podczas otwarcia Malta Festival Poznań 2016.
Młoda Malta
66
Malta dla dzieci
67
Widowisko Czerwiec ’56 Ksenofonia. symfonia dla Innego
Widowisko Czerwiec ‘56
68
Symbolicznie najważniejszą przestrzenią tegorocznej Malty był plac Mickiewicza, gdzie odbył się wielki finał 26. edycji festiwalu. Ponad 8000 widzów obejrzało tam spektakl Ksenofonia. Symfonia dla Innego, przygotowany z okazji 60. rocznicy Czerwca ’56.
Ksenofonia. Symfonia dla Innego
69
Urodzony w Poznaniu i nadal związany z tym miastem Jan Komasa – autor koncepcji artystycznej wydarzenia i jego scenariusza – jest jednym z najbardziej utalentowanych i cenionych twórców polskiej kinematografii. O reżyserze głośno było za sprawą filmów Sala samobójców, w którym „żywy” obraz łączył się z komputerową animacją, oraz Miasta 44 – w którym reżyser mierzył się w hollywoodzkim stylu z legendą Powstania Warszawskiego. W 2014 roku Komasa otrzymał prestiżowy Paszport „Polityki”. Maltańskie widowisko było fuzją obrazu, tańca i muzyki. Reżyser zaprosił do współpracy Mikołaja Mikołajczyka – choreografa, który przez wiele lat związany był z poznańskim Polskim Teatrem Tańca i Teatrem Wielkim (jako solista) oraz Bartka Wąsika i Miłosza Pękalę z zespołu Kwadrofonik (również nagrodzonego Paszportem „Polityki”) – autorów muzyki. Także dziesięć lat temu, w 50. rocznicę Poznańskiego Czerwca ’56, Festiwal Malta pokazywał plenerowe widowisko. Spektakl w reżyserii Izabeli Cywińskiej nawiązywał do jej głośnego przedstawienia Oskarżony: Czerwiec pięćdziesiąt sześć z 1981 roku. Ksenofonia. Symfonia dla Innego opowiadała o proteście sprzed 60 lat językiem współczesnego widza. Pełną rejestrację audiowizualną widowiska udostępniliśmy na maltańskim kanale YouTube. link: https://www.youtube.com/watch?v=EL8R304avOI
„Tancerze, zbroczeni krwią, tak jak uczestnicy zrywu z 1956 roku, swoje ręce podnosili dumnie – pomimo gniewnych gestów polityków. Tak sztuka uratowała pamięć o rocznicy i pamięć o bohaterach z Poznania” – komentował spektakl Jacek Cieślak w „Rzeczpospolitej”. „Było to niecodzienne połączenie muzyki elektronicznej z dźwiękami kwartetu smyczkowego i fortepianu, a także tańca, obrazu i nowoczesnych technologii” – pisała w „Głosie Wielkopolskim” Paulina Jęczmionka.
„Pierwsza część Ksenofonii – montaż z rewolty z 1956 r. – była oparta na archiwach. Ostatnie polskie powstanie, jak nazywa się czasem ten robotniczy protest, wybuchło 28 czerwca, zakończyło się trzy dni później. Zachowało się niewiele zdjęć, brak filmów dokumentalnych. Mimo to Komasa z dwudziestu migawkowych fotografii zrobionych z ukrycia z okna kamienicy stworzył mocny obraz. Poznaniacy, większość z plakietkami Chleba i wolności, oglądali na telebimach to, co zdarzyło się dokładnie 60 lat temu w tym samym miejscu, na placu Mickiewicza, gdzie przeciwko komunistycznej władzy protestowało 100 tys. osób” – pisała w „Gazecie Wyborczej” Anna S. Dębowska.
Widowisko Czerwiec ‘56
70
Ksenofonia. Symfonia dla Innego
71
Wolność ubranych na biało młodych tancerzy przekreślił polityk w garniturze, który wraz z samym pojawieniem się na scenie paraliżował swobodę ruchu i nakłaniał do robotyzacji ruchów. – Jacek Cieślak, „Rzeczpospolita” M. Zakrzewski
Młoda Malta
72
Widowisko Czerwiec ’56 Ksenofonia. symfonia dla Innego
73
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
Kampania komunikacyjna Malta Festival Poznań 2016 miała na celu dostarczenie informacji o wydarzeniach festiwalu jego stałym uczestnikom, a także poszerzenie dotychczasowej grupy odbiorców. Działamy całorocznie, wielokanałowo, w zasięgu lokalnym, ogólnopolskim i zagranicznym. Zachowujemy styl dostępnego i miejskiego festiwalu, pozostając jednocześnie z naszą publicznością w stałym dialogu na temat najnowszych zjawisk w sztukach performatywnych. Chcemy, żeby komunikacja festiwalu, łącząc obecność w mediach tradycyjnych z nowymi, otwierała widzów na świat, wymianę doświadczeń i na samego siebie. Nie dajemy gotowych odpowiedzi, pozostawiamy przestrzeń dla indywidualnej interpretacji świata poprzez sztukę.
74
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
75
Media
Jacek Jaśkowiak podczas konferencji prasowej M. Zakrzewski
Podczas konferencji prasowych w Poznaniu i Warszawie po raz pierwszy zaprezentowaliśmy pełen program Malty. To ważny moment spotkań i rozmów z artystami, dziennikarzami, przedstawicielami partnerów i sponsorów festiwalu. Program prezentowali: Michał Merczyński – dyrektor festiwalu, Jan Komasa, Bartek Wąsik oraz Miłosz Pękala – twórcy Ksenofonii. Symfonii dla Innego, Joanna Pańczak i Agnieszka Różyńska – kuratorki Generatora Malta, oraz – wirtualnie – Lotte van den Berg – kuratorka Idiomu Paradoks widza. W Fundacji Malta gościł także Jacek Jaśkowiak, Prezydent Miasta Poznania. Patronami medialnymi festiwalu są najbardziej opiniotwórcze ogólnopolskie redakcje. Dziennikarze mediów patronacki chętnie zapowiadają oraz relacjonują Malta Festival Poznań. Rozmowy z artystami przed festiwalem ukazały się w m.in. „Polityce”, „Gazecie Wyborczej”, „Zwierciadle”, „Aktivist”, „Didaskaliach”, „Teatrze”, „Co jest grane24” a zapowiedzi w radiowej „Trójce” i „Dwójce” oraz licznych kanałach TVP.
Media
76
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
77
Michał Merczynski podczas konferencji prasowej w siedzibie Fundacji Malta M. Zakrzewski
Media
78
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
79
W Programie Trzecim Polskiego Radia można było wysłuchać dwugodzinnej „Zagadkowej niedzieli”, w której Kasia Stoparczyk razem z zaproszonymi gośćmi zdradzała, dlaczego rodziny z dziećmi powinny odwiedzić Poznań podczas Malty. Michał Nogaś poprowadził specjalne wydanie „Do południa” w całości nadawane z Generatora Malta na placu Wolności. Relacje z festiwalu przedstawiała także Agnieszka Obszańska w audycji „Do południa” oraz dwukrotnie w „Terenie Kultura”. Z Poznania poprowadzony został także „Radiowy Dom Kultury”. Trzy audycje z Poznania poprowadziła Barbara Marcinik: „Klub Trójki” o programie Idiomu, „Trójkę pod księżycem” oraz „Magazyn Bardzo Kulturalny”, podczas którego twórcy spektaklu Ksenofonia. Symfonia dla Innego przybliżyli szczegóły projektu. Jacek Wakar opowiadał natomiast z Poznania o teatrze słuchaczom Programu Drugiego Polskiego Radia. Telewizja Polska transmitowała widowisko Ksenofonia. Symfonia dla Innego na antenach programów: TVP2, TVP Poznań i TVP Polonia. Na www.poznan.tvp.pl. oraz maltańskim kanale YouTube stale dostępna jest rejestracja spektaklu. Podczas festiwalu towarzyszyła nam ekipa „Śniadania na trawie” TVP2, która przygotowała 15 minutowy reportaż z Poznania. Relacje z Malty ukazywały się w m.in. „Teleekspresie” TVP1, „Panoramie” TVP2, „Informacjach Kulturalnych” TVP Kultura, „Teleskopie” TVP Poznań oraz przez cały pierwszy dzień festiwalu w wejściach na żywo w TVP Info.
80
Dziennikarze radiowej Trójki w trakcie audycji na żywo z placu Wolności M. Zakrzewski
Audycja „Trojka pod księżycem” na tarasie Fundacji Malta M. Zakrzewski
Media
82
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
83
Razem z „Gazetą Wyborczą”, Miastem Poznań oraz Cyfrowym Repozytorium Lokalnym CYRYL przygotowaliśmy multimedialny reportaż o Poznańskim Czerwcu ’56, który miał premierę podczas widowiska Ksenofonia. Symfonia dla Innego. Na stronie: można dowiedzieć się więcej o Poznaniu lat 50. XX wieku, o przebiegu Poznańskiego Czerwca, poznać relacje świadków oraz sprawdzić, jak kolejne pokolenia opowiadają o wydarzeniach sprzed 60. lat. Udostępniliśmy tam m.in. niepublikowane wcześniej zdjęcia, nagrania radiowe, fragmenty dokumentów telewizyjnych oraz przygotowane specjalnie na potrzeby reportażu nagrania rozmów z uczestnikami Czerwca ’56. Przez pierwsze dwa tygodnie od premiery reportaż oglądano 240 tys. razy.
Jan Komasa, reżyser widowiska na placu Mickiewicza o Poznańskim Czerwcu ’56 M. Zakrzewski
Malta Festival Poznań 2016 odwiedziło ponad 110 dziennikarzy i fotoreporterów. Oprócz gości z całej Polski – dzięki wsparciu Urzędu Miasta Poznania i Instytutu Adama Mickiewicza – zaprosiliśmy także dziennikarzy zagranicznych z takich redakcji jak: hiszpańskie „El Mundo”, brytyjskie „The Stage” i „The Double Negative”, niemiecki „Theater Heute” i „der Tagesspiegel”, rumuńskie Radio Romania Cultural, francuskie „l’Humanite” oraz największej litewskiej gazety „Lietuvos rytas”. „New York Times” wymienił Maltę jako jeden z trzech festiwali teatralnych w globalnym zestawieniu festiwali letnich, które trzeba odwiedzić.
Media
84
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
85
1800
doniesień medialnych
15 300 000 akredytowanych dziennikarzy i fotoreporterów
353 147 97
Liczba doniesień medialnych i udział procentowy informacji w podziale na rodzaj medium
1068 59.3%
redakcji zapowiadało i relacjonowało festiwal 270 14.99%
razy o festiwalu wspominali redaktorzy WTK
artykułów o Malcie ukazało się w „Gazecie Wyborczej”
*według monitoringu mediów świadczącego przez firmę Press Service w okresie 1 stycznia – 22 sierpnia 2016 r.
Internet
Prasa
243 13.49%
Telewizja
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
220 12.22%
Radio
87
Internet Oprócz programu festiwalu, który można samodzielnie układać dzięki plannerowi online, strona jest stale uaktualniana i wzbogacana o nowe treści. Można tam znaleźć m.in. aktualności, nasze propozycje na spędzenie festiwalowych dni, zdjęcia i filmy, praktyczne informacje o biletach i lokalizacjach Malty oraz czytelnię pełną materiałów kontekstowych do maltańskich wydarzeń. Formularz umożliwia zapisanie się do maltańskiego newslettera – rocznie wysyłamy średnio 60 maili z aktualnościami. Strona jest w pełni polsko-angielska. Wśród użytkowników najwięcej jest kobiet między 25. a 34. rokiem życia. Najwięcej użytkowników pochodzi z Poznania (49%), Warszawy (22%) i Wrocławia (9%). W czerwcu zanotowaliśmy 210 951 odsłony malta-festival.pl. Średni czas trwania każdej sesji wynosił 2,33 minuty. Odwiedzający stronę chętnie korzystali z urządzeń mobilnych – tak było w przypadku 39% odsłon.
*według Google Analitics w okresie 1-30 czerwca 2016 r. Internet
88
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
89
34 702 3000 69% 14 988 23
polubień fanpage’u
nowych fanów podczas Malty
Julia Marcel, Jan Komasa, Michał Nogaś, Wojtek Urbański czy Miss Revolutionary Idol Berserker gościli na maltańskim Facebooku polecając swoje ulubione wydarzenia. Zdradzaliśmy kulisy pracy artystów i organizatorów. Jednak łamy Facebooka oddaliśmy przede wszystkim oddaliśmy widzom, słuchając i odpowiadając na komentarze i pytania. Zapraszaliśmy do udziału w krzyżówce widza, biegaliśmy z aparatami fotograficznymi i pokazywaliśmy aktywności maltańskiej publiczności.
fanów to kobiety
fanów pochodzi z Poznania
fanów pochodzi z Islandii
* według Facebooka w okresie 18 kwietnia – 18 lipca 2016 r.
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
91
Jesteśmy także na Instagramie (1050 obserwujących), Twitterze (400 obserwujących) a od czerwca 2016 r. również na Snapchacie. Maltański kanał YouTube na dobre wystartował kiedy opublikowaliśmy timelapse, który w minutowym filmie pokazał pięć dni budowy Generatora Malta na placu Wolności. Na YouTube pojawiały się teasery i zapowiedzi wydarzeń. Transmitowaliśmy na żywo, z możliwością wyboru widoku z czterech kamer, widowisko Ksenofonia. Symfonia dla Innego. Rejestracja spektaklu oraz filmowe podsumowanie festiwalu Malta są cały czas dostępna na naszym kanale.
Internet
92
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
93
Reklamy Działania media relations i social media uzupełnia kampania reklamowa w internecie, outdoorze, prasie i radiu. Dzięki reklamom informacja o festiwalu docierała do jeszcze szerszej publiczności. Motyw graficzny, zaproponowany przez wywodzące się z Poznania agencje Huncwot i Bękarty, skupiony był na przekazie tekstowym. Użyte hasła nawiązywały do projektu Driersa Verohoevena Ceci n’est pas, prezentowanego w Idiomie Paradoks widza, który proponował różne podejścia do obserwacji i uczestnictwa w sztuce.
Reklamy
94
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
95
1050
maltańskich plakatów
pojawiło się w kawiarniach, klubach, centrach kultury, urzędach, hostelach, księgarniach, bibliotekach, centrach informacji miejskiej, uniwersytetach i festiwalowych lokalizacjach
46
płotków
8
kontenerów i obciążników
tworzących festiwalową infrastrukturę osłoniliśmy wpisującymi się w przestrzeń banerami informującymi o wydarzeniach festiwalu
31
citylightów
5
cityscroolów
przez 1 miesiąc promowało Maltę na nośnikach AMS
20
billboardów
na 2 tygodnie udostępnił nam Urząd Miasta Poznania do promocji Ksenofonii
Plac Wolności w Generatorze Malta K. Schubert Reklamy
96
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
97
Razem z patronami medialnymi realizowaliśmy kampanie reklamowe w m.in. „Gazecie Wyborczej”, Polskim Radiu, Empiku i „Teatrze”. Poprzez reklamę w Internecie: Google Display, YouTube, Facebook Ads oraz kampanię na portalach Agory, poszukiwaliśmy widzów wśród osób o podobnych zainteresowaniach.
Reklamy
98
Wywiad z kuratorką festiwalu Lotte van den Berg w tygodniku „Polityka” K. Schubert
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
99
Wydawnictwa i gadżety Maltańskie torby, koszulki i katalogi są ważnym elementem tożsamości widzów i gości, co roku cieszą się powodzeniem i są lubiane za swoją oryginalność i praktyczność. Gadżety w tym roku szyły dla nas: Kuluza (plecaki) i 4lans (t-shirty). Przygotowaliśmy 6000 sztuk polsko-angielskich katalogów, które każdy mógł bezpłatnie dostać w różnych miejscach miasta. Wywiady z artystami i teksty kontekstowe znaleźć można było w dwujęzycznym magazynie festiwalowym.
Festiwalowe gadżety M. Zakrzewski Wydawnictwa i gadżety
100
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
101
Punkt informacyjny na placu Wolności, Generator Malta M. Zakrzewski
Wydawnictwa i gadżety
102
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
103
Współpraca z partnerami
Partnerem logistycznym festiwalu jest Toyota Bońkowscy K. Schubert
Działamy w środowisku kreatywnych firm. Nasi partnerzy współtworzą maltańskie doświadczenia i proponują oryginalne aktywności. Sponsor festiwalu Tempus Group zapewnił bezpłatny dostęp do bezprzewodowego internetu w Generatorze Malta na placu Wolności. Toyota Bońkowscy użyczyła festiwalowi ekologiczne auta z napędem hybrydowym, dzięki którym maltańscy artyści byli wszędzie zawsze na czas (razem przejechaliśmy blisko 13 000 km!). Wsparcie SGB-Bank S.A., Exide Technologies – Centra, Eurocash i ZETO Poznań, pomogło nam zrealizować pomysły twórców Ksenofonii. Symfonii dla Innego. Maltański krajobraz współtworzyli w tym roku: Legalna Kultura – z popularną GIF-budką, „Aktivist” – ze strefą relaksu, „Kukbuk” – z serią warsztatów fotografii kulinarnej oraz Winosfera – z którą przygotowaliśmy specjalną maltańską serię win.
Współpraca z partnerami
104
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
105
Nostalgia Festival Poznań 2016 zadedykowaliśmy 1050. Rocznicy Chrztu Polski i Państwa Polskiego. Z tego względu podczas 9. edycji po raz pierwszy w historii tematem festiwalu była twórczość polskiego kompozytora – Henryka Mikołaja Góreckiego. Na trzydniowy program festiwalu założyły się wieczór koncertowy, pokazy filmów dokumentalnych, fabularnych i rejestracji koncertów oraz rozmowy z artystami i spotkania wokół krytyki muzycznej. To, co szczególnie zainteresowało nas w osobowości artystycznej Henryka Mikołaja Góreckiego to specyficzny stosunek zarówno do tradycji, jak i do awangardy. Nie rezygnując z wykorzystania najnowszych technik XX-wieku, kompozytor zwracał się jednocześnie ku wartościom z pozoru już z dawna wyeksploatowanych – pełnych prostoty zwrotów melodycznych, konsonansowej harmoniki, intensywnej dynamiki i ekspresji.
„Z jednej strony to muzyka eksperymentalna, nie boi się nowych technik. Frapowała też zupełnie niesłyszalnymi dźwiękami. A z drugiej strony zachowała wiele elementów tradycyjnych, ale zachowanych przez kompozytora świadomie. To na przykład ogromna intensywność emocjonalna. Przełamała ścianę awangardy.” prof. Krzysztof Moraczewski
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
107
Zderzenia, z którymi kompozytor tak często eksperymentował, sprawiły, że zaczęliśmy szukać współczesnego aranżera, którego podejście do tradycji i nowatorstwa byłoby podobne. Dlatego do współpracy nad utworem Sanctus Adalbertus – Oratorium o św. Wojciechu zaprosiliśmy Marcina Maseckiego i Jerzego Rogiewicza. Marcin Masecki ma na swoim koncie transkrypcję utworu Die Kunst Der Fuge Bacha, a wspólnie z Rogiewiczem przygotował nowe wersje polonezów Chopina. To specyficzne odbicie twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego w kompozycji Marcina Maseckiego i Jerzego Rogiewicza było dla nas symbolicznym przetworzeniem związku Chrztu Polski z jego 1050 rocznicą. W odzwierciedleniu współczesności, pozostawiliśmy jej korzenie, łączące przeszłość z teraźniejszością. Pełnym podsumowaniem punktu wyjścia do programu Nostalgia Festival Poznań 2016 mogą być słowa filozofa i publicysty muzycznego Pawła Beylina:
„Wielkim ograniczeniem w sztuce jest tradycja stanowiąca punkt wyjścia wszelkiej aktualnej twórczości artystycznej. Twórca może tę tradycję kontynuować, może ją odrzucić, ale w jednym i w drugim wypadku musi ją wziąć pod uwagę.” W ramach trzydniowego Nostalgia Festival Poznań 2016 zaprezentowaliśmy koncert, będący transkrypcją monumentalnego dzieła Henryka Mikołaja Góreckiego Sanctus Adalbertus, Oratorium o św. Wojciechu, 5 pokazów filmowych z muzyką polskiego kompozytora oraz jemu poświęconych, 3 spotkania Warsztatów Krytyki Muzycznej prowadzonych przy wsparciu merytorycznym Fundacji Meakultura oraz otwarte spotkanie z artystami. Nostalgia Festival Poznań
Sanctus Adalbertus, Oratorium o św. Wojciechu, op. 71 w opracowaniu Marcina Maseckiego i Jerzego Rogiewicza J. Waśko
108
Komunikacja Malta Festival Poznań 2016
109
Koncert Kościół oo. Jezuitów
Główne wydarzenie na Nostalgia Festival Poznań 2016 zostało w całości przygotowane przez Marcina Maseckiego – pianistę i kompozytora oraz Jerzego Rogiewicza – perkusistę i aranżera. Duet współpracuje ze sobą przy muzycznych transkrypcjach już od wielu lat. Na specjalne zamówienie Fundacji Malta, artyści opracowali na nowo oratorium Sanctus Adalbertus. Utwór napisany przez Henryka Mikołaja Góreckiego na stuosobową orkiestrę oraz blisko stuosobowy chór, Masecki i Rogiewicz przeformułowali na dzieło wręcz minimalistyczne, które odzwierciedlało nie tylko duchowość okazji 1050-lecia Chrztu Polski, ale także stylistykę Nostalgii, do której przyzwyczajona jest festiwalowa publiczność, oraz ascetyczne wnętrze zakonnego Kościoła. Utwór został bowiem wykonany na fortepianie, organach, dzwonach rurowych i gongu, z akompaniamentem szesnastoosobowego Zespołu Wokalnego Studentów Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego, stworzonego przez Mariannę Majchrzak specjalnie na potrzeby tego szczególnego koncertu, a także solistów Elizy Kierepki i Adama Kutnego. Co istotne oratorium o św. Wojciechu Sanctus Adalbertus op. 71, nie było dotychczas wykonywane w Poznaniu, mimo że napisane zostało na 750-lecie lokacji właśnie tego miasta.
05/11/2016
Nostalgia Festival Poznań
110
05/11/2016
111
Sanctus Adalbertus, Oratorium o św. Wojciechu, op. 71 w opracowaniu Marcina Maseckiego i Jerzego Rogiewicza J. Waśko Współpraca z partnerami
112
05/11/2016
113
„Górecki w ujęciu Maseckiego i Rogiewicza pozbawiony był zbędnego patosu obecnego w pierwotnej wersji Sanctus Adalbertus. Przypominająca bachowski chorał partia fortepianu, dzwony rurowe oraz rytmicznie wyśpiewywane słowa pozwoliły wykonawcom przenieść oratorium w inny wymiar sacrum.” – Aleksandra Przybora, Meakultura.pl
„Rozpoczynające całość i trwające około kwadransa, pełne niedookreślonej, zaskakująco nieobciążającej tajemniczości, ascetyczne repetycje dały szansę ukazania pełnego obrazu uzyskanego brzmienia. Osobiście fuzję nieco szorstkich organów Hammonda, fortepianu, gongu, dzwonów rurowych i chóru uważam za majstersztyk, który podszyty wprost cudownymi warunkami akustycznymi kościoła bywał poruszający.”
– Psalm Pretiosa in conspectu Domini Mors Sanctorum Ejus.* ALLELUIA. II – Lauda SANCTUS ADALBERTUS Sanctus. ALLELUIA. III – Hymnus ALLELUIA Święty Wojciechu Patronie nasz drogi Męczenniku Boży módl się za nami modli se za nás. (Czech alternative) Sancte Adalberte Patrone noster Martyr Dei ALLELUIA!
– Piotr Krajewski, Meakultura.pl IV – Gloria GLORIA in excelsis. GLORIA! SANCTUS ADALBERTUS
*Ps 115: 6 (Vulgate numbering) Nostalgia Festival Poznań
114
05/11/2016
115
Pokazy filmowe Podczas Nostalgia Festival Poznań zaprezentowaliśmy pięć filmów, w tym jeden fabularny, z muzyką Henryka Mikołaja Góreckiego, jeden będący biografią kompozytora, a także trzy nagrania jego najsłynniejszych koncertów.
Pokazy filmowe w Fundacji Malta J. Waśko Nostalgia Festival Poznań
116
Pokazy filmowe
117
04/11/2016
04 /11 / 2016
Była to opowieść o jednym z najwybitniejszych polskich kompozytorów współczesnych – Henryku Mikołaju Góreckim. Jego dokumentalny portret składał się z niepublikowanych wcześniej źródeł, wypowiedzi rodziny, przyjaciół i współpracowników (m.in. Petera Weira, Jana A. P. Kaczmarka czy Krzysztofa Pendereckiego).
Pierwszy koncert, którego rejestrację prezentowaliśmy, odbył się 14 grudnia 2003 roku w Kościele św. Krzyża w Zakopanem z udziałem Narodowej Orkiestry Polskiego Radia oraz sopranu Zofii Kilanowicz, pod batutą samego Maestro. Nagranie jest częścią tryptyku zrealizowanego w ramach cyklu „Dzieła Narodowe”. Dodatkowo, jako kontekst do samego koncertu, zaprezentowaliśmy rozmowy z Henrykiem Mikołajem Góreckim dotyczące III Symfonii, która początkowo wywołała wiele dyskusji wokół kompozytora, a następnie pozwoliła mu na rozgłos na całym świecie.
„Please find – Henryk Mikołaj Górecki” reż. Violetta Rotter-Kozera (film dokumentalny)
Henryk Mikołaj Górecki, III Symfonia „Symfonia pieśni żałosnych” (rejestracja koncertu)
„W filmie starałam się dotknąć fenomenu uniwersalnej muzyki Henryka Mikołaja Góreckiego, nie wyjaśnić go, bo to tajemnica” – mówi autorka.
Dlatego też jedną z głównych filmowych osi jest podróż oraz towarzysząca jej słynna III Symfonia. W 2014 r. film otrzymał Nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. M. Łukasiewicza.
„Z filmu Please find: Henryk Mikołaj Górecki w reżyserii Violetty Rotter-Kozery wyłania się obraz człowieka i artysty zdeterminowanego, w pełni oddanego pracy twórczej, momentami bezkompromisowego perfekcjonisty, któremu nie można jednak odmówić bezpretensjonalności i dużego poczucia humoru.” – Maciej Geming, Meakultura.pl Nostalgia Festival Poznań
118
Pokazy filmowe
119
05 /11 / 2016
Henryk Mikołaj Górecki, Oratorium o Św. Wojciechu, Sanctus Adalbertus, op. 71 (rejestracja koncertu) W dzień koncertu, na którym Marcin Masecki i Jerzy Rogiewicz przedstawili swoje opracowanie oratorium Sanctus Adalbertus, postanowiliśmy zaprezentować widzom także prapremierowe wykonanie utworu, które miało miejsce dokładnie rok wcześniej, aby móc dać publiczności pełen ogląd twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego, a także możliwość porównania monumentalnego oryginału, z jego ascetyczną transkrypcją. Rejestracja telewizyjna światowej premiery oratorium odbyła się w Krakowie, z udziałem Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz chóru mieszanego, tj. Chóru Polskiego Radia w Krakowie i Chór Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Maestro Jacka Kaspszyka z partiami solowymi Wioletty Chodowicz – sopran i Artura Rucińskiego – baryton.
„III Symfonia Henryka Mikołaja Góreckiego stanowi fascynujący przykład tego, jak wielkie piętno może odcisnąć pojedynczy utwór na życiu twórcy i zaważyć na rozumieniu (a może braku zrozumienia?) całego jego dorobku. Dwa zaprezentowane dokumenty – Please find oraz towarzyszący wykonaniu symfonii komentarz autora – zderzyły pewien mit z rzeczywistością. Z jednej strony usłyszeliśmy nieco górnolotne sformułowania wykonawców i krytyków, które padają w kontekście tego pojedynczego dzieła, tworząc wokół Góreckiego aurę duchowości, czy wręcz boskiego natchnienia. Z drugiej, zobaczyliśmy postać samego kompozytora o osobowości równie barwnej jak jego twórczość – zarówno zdecydowanego jak i niepewnego siebie, czerpiącego radość z natury i nie zawsze dotrzymującego terminów, dla którego sacrum było wewnętrzną potrzebą zachwytu nad światem.” – Piotr Krajewski, Meakultura.pl
Nostalgia Festival Poznań
120
Pokazy filmowe
121
Pokazy rejestracji koncertów z muzyką Henryka Mikołaja Góreckiego w Fundacji Malta J. Waśko
122
Pokazy filmowe
123
06 /11 / 2016
Henryk Mikołaj Górecki, „Małe Requiem dla pewnej polki” op. 66 (rejestracja koncertu) Ostatnią festiwalową rejestracją twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego był pokaz „Małego Requiem dla pewnej polki” op. 66 na fortepian i 13 instrumentów (1993) – utwor, którego tytułu kompozytor nigdy nie wyjaśnił. Po pełnym melancholii i zadumania początku, dalsza częuść kompozycji rozwija się w pełną żywiołowej energii parafrazę popularnego ludowego tańca (polki). „Małe Requiem dla pewnej polki” należy do najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych utworów Henryka Mikołaja Góreckiego. Koncert odbył się w czasie krakowskiego festiwalu Sacrum Profanum w 2010 roku z udziałem zespołu ASKO, SCHOENBERG pod batutą Hansa Leendersa.
„W ostatnim dniu festiwalu przyszło nam zmierzyć się z tematem śmierci. Na początku usłyszeliśmy jedno z bardziej znanych dzieł Góreckiego, jakim jest Małe requiem dla pewnej polki. To bardzo kameralne dzieło, pełne zadumy i refleksji ukazało nam z jednej strony, chociażby w pierwszej części, Góreckiego jako introwertycznego mistyka, kontemplacyjnie snującego swe powolne rozważania o końcu życia, by w kolejnych częściach utworu znów skonfrontować słuchaczy z ekstrawertycznym obliczem kompozytora: potężnymi blokami brzmieniowymi, złowieszczymi odezwami trąbek przypominającymi anielskie fanfary z Dies irae (część druga) oraz pełnej witalizmu i złowieszczej polki (część trzecia). Całość wieńczy elegijny finał — piękny tonalny mariaż smyczków, fortepianu i dzwonów.” – Katarzyna Jaśkowiak, Meakultura.pl
Nostalgia Festival Poznań
124
Pokazy filmowe
125
Publiczność w kościele oo. Jezuitów w Poznaniu J. Waśko
06/11/2016HenrykMikołaGórecki j „Mał , eRequiemdlapewnejpolki”op.66(rejestracjakoncertu)
126
Pokazy filmowe
127
06 /11 / 2016
„Dowcip” reż. Mike Nichols (film fabularny) Nostalgia Festival Poznań 2016 zakończyliśmy pokazem filmu fabularnego Mike’a Nicholsa „Dowcip”, wcześniej nieprezentowanego w polskich kinach. Profesor Vivian Bearing to uniwersytecka specjalistka od XVII-wiecznej poezji, kobieta uparta i pewna siebie. Pewnego dnia dowiaduje się, że ma raka w zaawansowanym stadium, a jedyną nadzieją pozostaje eksperymentalna chemioterapia pewnego wybitnego medyka. Rozpoczyna się 8 miesięcy terapii, podczas których Vivian będzie musiała w rzeczywistości pogodzić się z faktem, że wkrótce umrze. W 2001 r. film otrzymał nagrodzę specjalną za najlepszy film w konkursie Berlinale, oraz nagrodę Emmy za najlepszy film telewizyjny, reżyserię oraz montaż. Jednym z głównych motywów muzycznych filmu jest przewijająca się III Symofonia „Symfonia pieśni żałosnych”.
Nostalgia Festival Poznań
128
„Program ostatniego dnia festiwalu dopełnił film fabularny Dowcip w reżyserii Mike’a Nicholsa. To wyjątkowo autentyczny i poruszający obraz, przedstawiający kolejne etapy walki z rakiem głównej bohaterki. Walki nierównej, bo skazanej praktycznie od samego początku na niepowodzenie. Widz razem główną bohaterką przechodzi przez wszystkie stadia jej bólu i cierpienia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Uwagę zwraca genialna rola Emmy Thomson oraz ścieżka dźwiękowa do filmu, w której zostały wykorzystane m.in. fragmenty drugiej części Symfonii pieśni żałosnych Góreckiego. Film absolutnie wart obejrzenia.” – Iwona Granacka, Meakultura.pl
Pokazy filmowe
129
Spotkanie z artystami
Nostalgia Festival Poznań
Sobotni koncert poprzedziło spotkanie z artystami. Jakub Banaś, prowadzący spotkanie, pytał Jerzego Rogiewicza, Marcina Maseckiego oraz Mariannę Majchrzak o ich rozumienie muzyki Henryka Mikołaja Góreckiego, a także proces transkrypcji oratorium Sanctus Adalbertus. Artyści opowiadali o swoich inspiracjach, poszukiwaniach motywów świętego Wojciecha we współczesności, oraz jego związków z dzisiejszym światem. Marcin Masecki i Jerzy Rogiewicz odnosili się także do swoich doświadczeń przy opracowaniach Bacha i Chopina. Pomiędzy artystami a publicznością wywiązała się również gorąca dyskusja dotycząca ingerencji aranżera w dzieło kompozytora. Marcin Masecki odwoływał się wówczas do historii muzyki i jej wspólnotowego dziedzictwa, jakim niewątpliwie jest także muzyka Henryka Mikołaja Góreckiego – jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów.
130
Spotkanie z artystami
131
Warsztaty krytyki muzycznej
Po raz trzeci nawiązaliśmy współpracę z Fundacją Meakultura, z którą przygotowaliśmy warsztaty krytyki muzycznej. Były to trzy spotkania z Ewą Schreiber, Krzysztofem Moraczewskim, a także gościnnym udziałem Grzegorza Piotrowskiego. Podczas spotkań, w których wzięło udział czternastu warsztatowiczów, poruszone zostały tematy duchowości i sakralności w muzyce Henryka Mikołaja Góreckiego, zderzeń klasycznych brzmień z nowatorskimi poszukiwaniami. Mowa też była o kwestiach praktycznych: a więc o tym, w jaki sposób pisać o muzyce. W ramach warsztatów powstało wiele mniejszych oraz bardziej pogłębionych recenzji zarówno z poszczególnych dni jak i całościowej odsłony Festiwalu, które można znaleźć na stronie internetowej Nostalgii oraz Fundacji Meakultura (www.nostalgiafestival.pl; www.meakultura. pl). Zwieńczeniem warsztatów była przygotowana przez Fundację Malta i Fundację Meakultura ankieta, rozesłana do uczestników. Odpowiedzi, jakich udzielili młodzi krytycy muzyki pomogą nam w podczas kolejnej edycji Nostalgia Festival Poznań zreformować zajęcia oraz poszerzyć ofertę.
Nostalgia Festival Poznań
132
muzycznej
133
Warszaty krytyki muzycznej z Meakultura J. Waśko
06 / 11 / 2016 „Dowcip” reż. Mike Nichols(film fabularny)
134
muzycznej
135
Szkoła Widza
Szkoła Widza jest całorocznym projektem z zakresu edukacji kulturowej, zaprogramowanym w oparciu o wieloletnie doświadczenie Fundacji Malta. To zaproszenie do przekroczenia tradycyjnego, hierarchicznego podziału na aktywnego nadawcę – artystę, eksperta, który jest tłumaczem sztuki oraz biernego odbiorcę – widza, który ma tę sztukę przyjąć i zrozumieć. Poprzez działania aktywnie włączające uczestników we współtworzenie zjawisk artystyczno-społecznych, chcemy stworzyć platformę rozumienia sztuk performatywnych, sztuki społecznie zaangażowanej oraz mechanizmów funkcjonowania miasta jako sieci relacji.
136
Szkoła Widza
137
Malta: Tropy W ramach programu Szkoła Widza Fundacja Malta przygotowała szczególny program dla gimnazjalistów i licealistów Malta: Tropy. Z jednej strony, chcieliśmy przybliżyć młodym ludziom sztukę teatru z odpowiednim wprowadzeniem merytorycznym zaproszonych gości, pokazując nagrania spektakli, przeprowadzając warsztaty i działania teatralno-performatywne. Z drugiej strony był to pretekst do dyskusji na temat teatru oraz istotnych kwestii społecznych, politycznych i światopoglądowych. Od początku planowaliśmy działania tak, aby nie miały wyłącznie formy wykładowej. Dzięki temu mogliśmy poznać sposób patrzenia na rzeczywistość młodych widzów, którzy często dopiero zaczynają świadomie analizować otaczający ich świat. Wiek 15-18 lat to czas, kiedy człowiek wychodzi spod silnego wpływu otoczenia i stara się sam formułować wnioski. Podczas projektu Malta: Tropy udostępniliśmy młodym ludziom platformę do swobodnej wypowiedzi, ucząc tym samym umiejętności spokojnego, kompetentnego dyskutowania w grupie, dzięki temu mogliśmy poznać formułowane przez nich myśli i wnioski. Nawiązaliśmy do Idiomu Paradoks widza, żeby umożliwić młodej widowni pełniejszy udział w Malta Festival Poznań 2016, podczas Malty przeprowadziliśmy osobny projekt, skierowany także do tej grupy wiekowej. Program warsztatów zbudowany został wokół metody konwersacji kuratorki Idiomu – holenderskiej artystki Lotte van den Berg, dla której szczególnie istotną wartością jest rozmowa. Podczas pierwszej edycji projektu Malta: Tropy zorganizowaliśmy cztery całodniowe spotkania, które prowadzili Hanna Kanecka i Jakub Snochowski od marca do maja 2016 roku. Warsztaty prowadzone przez Hannę Kanecką i Jakuba Snochowskiego w Fundacji Malta Malta: Tropy
138
Szkoła Widza
materiał organizatora 139
Wolno Dzieciom w mieście „Wolno Dzieciom w mieście” to zaproszenie do działań w przestrzeniach, w których dzieciom wolno doświadczać samodzielności, współdziałania, współkreowania rzeczywistości, nie pozbawiając ich frajdy z bycia dzieckiem. Od 2013 roku, wspólnie ze społecznością lokalną, Fundacja Malta prowadzi dwa ogrody społecznościowe – na Wildzie i na Łazarzu. Ich przestrzenie stanowią świetne podłoże do realizowania idei Wolno Dzieciom. Młodzi mieszkańcy poszczególnych dzielnic aktywnie je współtworzą, stając się zauważalną częścią lokalnej społeczności. Powiększające się z roku na rok grupy dzieci uczestniczące w wydarzeniach są dowodem na ogromną potrzebę tego typu działań wśród mieszkańców.
W Ogrodzie Wilda dzieci poznawały dzielnicę i jej mieszkańców poprzez medium filmowe. Podczas warsztatów, pod okiem filmowców: Kamila Wnuka i Joanny Wrzos, testowały różne urządzenia z funkcją „wideo”, poznawały ich możliwości techniczne, by za ich pomocą opowiadać lokalne historie, w formie jednominutowych filmów. Uczestnicy najpierw pisali scenariusze filmowe, rozrysowując storyboard, potem łapali ujęcia jako operatorzy kamery i odgrywali różne sceny. Na końcu poznali tajniki programu do montażu filmu by zmieścić się w 60 sekundach. Wszystko to na świeżym powietrzu, w ogrodowej scenerii.
W 2016 roku dzieciaki z Łazarza postanowiły założyć Teatr Kolektyw, w którym starszaki (7-11 lat) przygotowywały spektakle dla młodszego rodzeństwa, sąsiadek i sąsiadów. Do pracy z Teatrem Kolektyw zaprosiliśmy Agnieszkę Dubilewicz i Huberta Kożuchowskiego, aktorów współpracujących m.in. z Teatrem Porywacze Ciał. Zajęcia zaczęliśmy od poszukiwań lokalnych inspiracji do stworzenia scenariusza i poznania metod pracy aktorskiej. Przez kolejnych kilka tygodni przygotowywaliśmy przedstawienie. Ostatnie słowo zawsze miały dzieciaki.
Wolno Dzieciom w mieście
140
Szkoła Widza
141
Wolno Dzieciom to wezwanie do współtworzenia społeczności z jej najmłodszymi obywatelami M. Zakrzewski
Wolno Dzieciom w mieście
142
Szkoła Widza
143
Akademia Miasta. Prototyp Animacja, miasto i nowe media były tematami Akademii Miasta, nowego programu Fundacji Malta, którego pierwszą edycję realizowaliśmy jesienią 2016 roku. Przez 5 weekendów grupa 25 uczestników i spotykała się z artystami, animatorami i badaczami z Poznania i innych miast Polski oraz z Holandii i Danii. Każdy weekend Akademii był zorganizowany wokół innego tematu, nad którym pracowaliśmy podczas praktycznych warsztatów, pokazów filmowych, spacerów oraz seminariów z lokalnymi artystami i aktywistami. Była to pierwsza, pilotażowa odsłona, w ramach której pozwoliliśmy sobie na nieoczywiste połączenia tematów i zapraszanie gości z czasami odległych od siebie obszarów. Poddaliśmy także testom samą metodę prototypowania w projektach społeczno-artystycznych.
Członkinie Medialab Katowice nauczyły wykorzystywania nowych mediów i baz danych do badania i tworzenia nowych narracji w miastach. Akademię zamknęły warsztaty z artystami z Bureau Detours, duńskiej grupy łączącej sztukę, projektowanie, architekturę i urbanistykę, której kluczowym dążeniem jest inspirowanie ludzi w każdym wieku do nawiązywania więzi z ich miastem i sąsiadami. Gośćmi spotkań seminaryjnych byli przedstawiciele i przedstawicielki: Fundacji Dzielnico, Atelier Starzak Strebicki, Ulepsz Poznań, Otwartej Strefy Kultury i Urzędu Miasta Poznania.
Podczas warsztatów Holender Hans Venhuizen, zaprezentował autorską metodę planowania przestrzennego, której punktem wyjścia jest poznanie architektury miejsca i codziennych zwyczajów mieszkańców, przy użyciu gry. Od edukatorek z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę” uczestnicy dowiedzieli się, jak prowadzić badania potrzeb i problemów lokalnej społeczności oraz analizowali sukcesy i porażki różnych projektów miejskich.
Akademia Miasta. Prototyp
144
Szkoła Widza
145
Hans Venhuizen rozwija metodę projektową „The Making Of” – grę, w której uczestnicy analizują zagadnienia planowania przestrzennego i poprzez zabawę uczą się rozwiązywać poważne kwestie publiczne Akademia Miasta. Prototyp
146
Szkoła Widza
J. Waśko
147
Park(ing) Day Poznań
Zaparkuj siebie w całym mieście Malta Festival Poznań po raz czwarty włączyła się w międzynarodową akcję Park(ing) Day, po raz pierwszy w ramach organizowanego przez Miasto Poznań Tygodnia Zrównoważonego Transportu. 17 września poznańskie ulice nabrały rumieńców i nowych funkcji, sprawdziliśmy jak przyjemnie można spędzić czas w centrum Poznania, wspólnie z rodziną, przyjaciółmi i innymi mieszkańcami, na ponad 30 miejscach parkingowych. Wspólnie z Miastem Poznań oraz Zarządem Dróg Miejskich zaprosiliśmy do świętowania ponad 30 lokalnych instytucji kultury, kawiarni i małych przedsiębiorstw, z których każda odmieniła wybrane przez siebie miejsce w przestrzeń przyjazną mieszkańcom. Na jeden weekendowy dzień zamiast zaparkowanych samochodów przy ulicach pojawiły się kawiarniane stoliki, parkowe leżaki i doniczki z zielenią. W programie m.in. Teatr Wielki otworzył przed operą teatralną garderobę, Teatr Nowy zaprosił do rozmowy z dramaturgiem Michałem Pabianem a sklep Moher zorganizował wspólne szydełkowanie na ulicy. Między ulicami św. Marcin i 27 Grudnia powstał kulturalny parking, specjalny Pas Kultury, który Fundacja Malta stworzyła razem z Biblioteką Raczyńskich, Biblioteką Uniwersytecką, „Gazetą Wyborczą”, Kinem Muza, Muzeum Narodowym, Poznańską Lokalną Organizacją Turystyczną, Teatrem Polskim i Wydawnictwem Miejskim Posnania.
148
Park(ing) Day Poznań
149
Każdy z partnerów zaplanował coś specjalnego, m.in. koncert zespołu Part of the Kitchen, scenograficzny performance teatralny, warsztaty plastyczne dla rodzin, głośne czytanie książek o Poznaniu, akcję bookcrossing, wydawanie plakatów filmowych, mobilną redakcję gazety a także otwarcie komiksowej „Czytelni Nowej”.
150
Specjalny Pas Kultury przy ul. Ratajczaka, między ulicami św. Marcin i 27 Grudnia J. Waśko
Park(ing) Day Poznań
151
Podziękowania
Malta Festival Poznań i Nostalgia Festival Poznań nie byłyby możliwe bez współpracy wielu osób, firm i instytucji. Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy wsparli nasze działania w 2016 roku. AKTIVIST AMS ANDERSIA TOWER ART STATIONS FOUNDATION BY GRAŻYNA KULCZYK AUTO-PARK POZNAŃ PARKING PODZIEMNY PLAC WOLNOŚCI BARAK KULTURY BENSON ELLIOT BIBLIOTEKA RACZYŃSKICH BOŁT RECORDS CENTRA EXIDE CENTRUM AMARANT CENTRUM KULTURY I SZTUKI W KONINIE CENTRUM KULTURY ZAMEK CO JEST GRANE 24 COLLEGIUM DA VINCI CONCORDIA TASTE CULTURE.PL DIDASKALIA DOM KSIĄŻKI DUŃSKI INSTYTUT KULTURY EBILET.PL EMPIK Podziękowania
153
LIFT FESTIVAL ŁAZARZ - OTWARTA STREFA KULTURY MEDIA INTERAKTYWNE I WIDOWISKA MEDIA4FUN MIASTO POZNAŃ MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE MIGRANT INFO POINT MINISTERSTWO KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO MIRUS SOUND MIROSŁAW MICHALAK MONOLITH NOBEL TOWER OGÓLNOKSZTAŁCĄCA SZKOŁA BALETOWA IM. OLGI SŁAWSKIEJ-LIPCZYŃSKIEJ W POZNANIU OGRÓDY KÓRNICKIE OŚRODEK KULTURY W LUBONIU PERFEX POLITYKA POLKASKADA POLSKI INSTYTUT KSIĄŻKI POLSKI INSTYTUT W BUKARESZCIE POLSKIK TEATR TAŃCA POZNAŃ FILM COMMISSION POZNAŃ HUB POZNAŃSKA LOKALNA ORGANIZACJA TURYSTYCZNA PRACOWNIA LANS DESIGN PROGRAM II POLSKIEGO RADIA PROGRAM III POLSKIEGO RADIA RADA OSIEDLA ŁAZARZ SM GRUNWALD RADIO MERKURY REPUBLIKA SZTUKI TŁUSTA LANGUSTA ROWEROWY POZNAŃ RUSSICO
ESY MAGNESY EUROCASH S.A. EUROPEAN FESTIVAL ASSOCIATION FARA POZNAŃSKA FESTIVAL THEATERFORMEN FIRMA OCHRONY, SZKOLENIA, ASEKURACJI FOSA FONDS PODIUM KUNSTEN PERFORMING ARTS FUND NL FOTIS SOUND FOTIOS TZOKAS FUNDACJA DZIELNICO FUNDACJA KULTURY AKADEMICKIEJ FUNDACJA MEAKULTURA GALERIA PERFEX GAZETA WYBORCZA GAZETA.PL GO2FILMS GOING.PL GRANNA HOTEL IKAR HOTEL KOLEGIACKI HOTEL PALAZZO ROSSO HOTEL RZYMSKI IKS – KULTURA W POZNANIU INSTYTUT SOCJOLOGII UAM INTERAKTYWNA AGENCJA P11 JACOBSONY JEZUICI W POZNANIU KINO MUZA KLUB OSIEDLOWY „KRĄG” KNIGHT FRANK KOLEJE MAZOWIECKIE KUCHNIA MARCHE LEGALNA KULTURA 154
Podziękowania
155
WILDECKA INICJATYWA LOKALNA WILDZIANIE WINOSFERA WOODEN STORY WYDAWNICTWO ADAMANDA ZARZĄD KOMUNALNYCH ZASOBÓW LOKALOWYCH ZETO POZNAŃ ZWIERCIADŁO
SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO SCENA ROBOCZA SCHOOL OF FORM SGB-BANK S.A. SHAROW CAPITAL SIEMIANOWSKI MIETLAREK & PARTNERZY SOLOPAN SOUND&LIGHT SERVICE SEBASTIAN BERNAT STARY BROWAR NOWY TANIEC STOWARZYSZENIE KASZTELANIA OSTROWSKA STOWORZYSZENIE KOBIET KONSOLA TEATR TEATR NOWY IM. T. ŁOMNICKIEGO W POZNANIU TEATR ÓSMEGO DNIA TEATR POLSKI W POZNANIU TEATR POST FACTUM TEMPUS EVENTS TEMPUS GROUP TEMPUS LEASING TEMPUS TELECOM THE FESTIVAL ACADEMY TOYOTA BOŃKOWSCY TOYOTA POLSKA TVP TVP 2 TVP KULTURA TVP POZNAŃ VILMORIN GARDEN VPRO WERNER HERZOG FILMS WIELKOPOLSKA IZBA RZEMIEŚLNICZA WIELKOPOLSKA IZBA RZEMIEŚLNICZA W POZNANIU 156
Podziękowania
157
Zespół Malta Festival Poznań 2016 M. Zakrzewski
Akademia Miasta. Prototyp
158
Podziękowania
159
Zespół Fundacji Malta Fundatorzy GRAŻYNA KULCZYK
kuratorka programu Generator Malta i działań edukacyjnych JOANNA PAŃCZAK
JAN KULCZYK
specjalistka ds. promocji i komunikacji internetowej AGNIESZKA KOPIEWSKA
PIOTR VOELKEL KAROL DZIAŁOSZYŃSKI MICHAŁ MERCZYŃSKI
rzecznik prasowy MIKOŁAJ BYLKA
Rada Fundacji KAROL DZIAŁOSZYŃSKI Przewodniczący MAŁGORZATA DZIEWULSKA GRAŻYNA KULCZYK TOMASZ KWIECIŃSKI PIOTR VOELKEL
producent PAULINA TARNAWSKA główny księgowy DOMINIK CZYŻ
dyrektor, prezes zarządu Fundacji MICHAŁ MERCZYŃSKI
specjalistka ds. księgowości KATARZYNA SKÓRA
zastępca dyrektora MAŁGORZATA MIKOŁAJCZAK
dział programowy Malta Festival Poznań KASIA TÓRZ, DOROTA SEMENOWICZ
koordynatorka pracy artystycznej MARTA KRAWCZYK
160
Zespół Fundacji Malta
161
WSPÓŁPRACA
RAPORT 2016
serwis www.malta-festival.pl oraz www.nostalgiafestival. HUNCWOT
Redakcja AGNIESZKA KOPIEWSKA KASIA TÓRZ, MARTA KRAWCZYK, JOANNA PAŃCZAK
obsługa graficzna Malta Festival Poznań, Szkoła Widza Bękarty
tłumaczenie EWA TOMANKIEWICZ
obsługa graficzna Nostalgia Festival Poznań Raman Tratsiuk
projekt i skład BĘKARTY
fotografowie MACIEJ ZAKRZEWSKI KLAUDYNA SCHUBERT JAGODA WAŚKO obsługa filmowa MICHAŁ WIĘCKOWSKI, AREK ZUB, MICHAŁ JANUSZANIEC obsługa informatyczna Fundacji DELMAT obsługa prawna Fundacji SIEMIANOWSKI MIETLAREK & PARTNERZY
Fundacja Malta ul. Ratajczaka 44 61-728 Poznań office@malta-festival.pl www.malta-festival.pl www.nostalgiafestival.pl www.facebook.com/maltafestivalpoznan 162
Zespół Fundacji Malta
163
Poznań 2016