Latin A Life 2005 editie 4 by Latin Magazine

LAL04-01 omslag

18-08-2005

14:56

Pagina 1

Editie 4 - September/Oktober 2005 - â&#x201A;Ź 3,95

Rio, stad vol temperament Wie de schoen past...

Licor adv

15-06-2005

12:37

Pagina 1

Een unieke persoonlijkheid, die wordt gereďŹ&#x201A;ecteerd in alles waarmee deze unieke drank in aanraking komt... van longdrinks tot cocktails. Probeer Licor 43 met veel ijs in jouw favoriete mix en ontdek waarom Licor 43 de populairste Spaanse Likeur ter wereld is. www.licor43.com

Licor43_210x285mm.indd 1

01-06-2005 12:03:11

LAL04-03 abonnee

18-08-2005

14:55

Pagina 3

Latin a Life is on the air! Op www.latinalife.nl kan je natuurlijk alles vinden wat te maken heeft met dit magazine. Om te beginnen kan je alvast een voorproefje nemen van alle spannende en leuke items die te verwachten zijn in het nieuwste nummer. Heb je een editie gemist? Geen probleem, aangezien een terugblik op de vorige edities ook mogelijk is. Natuurlijk is alle informatie die je nodig hebt om abonnee te worden aanwezig. Want alleen als abonnee kan je Latin a Life thuis ontvangen. Wil je op de hoogte blijven van alle nieuwtjes, feesten, party’s en andere activiteiten, meld je dan aan voor de nieuwsbrief. Zo word je door Salsa.nl voortdurend op de hoogte gehouden. Als echte liefhebber heb je natuurlijk een uitgesproken mening en die mag je delen via de poll en de enquête. Hierdoor kan je invloed hebben op het magazine, zodat het niet alleen een blad voor jou wordt, maar ook door jou.

Ontvang gratis een super-cd t.w.v. € 12,95 ... Het magazine is een mooi kwaliteitsproduct door een goede samenwerking tussen vrijwilligers en professionals. Het informeert op luchtige wijze over onder andere dansen, muziek, reizen, kleding, internet, locaties, dansscholen en verwijst daarnaast naar relevante internetsites. In principe kan het magazine alleen maar verkregen worden via een abonnement. Alleen met voldoende abonnees kunnen wij in de toekomst het blad gegarandeerd op de markt brengen, de kwaliteit en de inhoud beter aan laten sluiten bij de behoeften.

Abonneekaart Ja, ik wil een jaarabonnement (6 edities) op het Latin a Life magazine. Ik maak per direct € 19,75 over o.v.v. LaL - achternaam (vul kader 1 in) Ja, ik wil een jaarabonnement (6 edities) op het Latin a Life magazine en maak ook een vriend(in) lid en krijg daarvoor na ontvangst van betaling de gratis cd. We maken per direct elk € 19,75 per persoon over o.v.v. LaL – achternaam (vul kader 1 en kader 2 in) Ik ben al lid en meld twee vrienden aan voor een jaarabonnement (6 edities) op het Latin a Life magazine. Zij maken per direct elk € 19,75 per persoon over o.v.v. LaL - achternaam. Ik krijg na ontvangst van betaling de gratis cd. Mijn abonneenummer is:

(vul in kader 2 en kader 3) Kader 1

Mijn gegevens: Voornaam: Achternaam:

m/v nr.:

Adres: Woonplaats: Land: Gegevens vriend(in) 1:

Er zijn 4 manieren om lid te worden: • meld je aan via www.latinalife.nl • stuur een e-mail naar latinalife@salsa.nl • bel 071-5149163 (10.00 uur – 17.00 uur, maandag t/m vrijdag) • stuur de antwoordcoupon op in een gesloten envelop: Latin a Life, Antwoordnummer 10014, 2300 VB Leiden

... wanneer je twee nieuwe abonnees aanbrengt! Word direct abonnee! Het abonnement is een jaarabonnement (6 edities). Abonnees buiten Nederland betalen een verzendtoeslag. Voor meer informatie: zie de colofon in dit magazine.

Voornaam: Achternaam:

m/v nr.:

Adres: Woonplaats: Land: Gegevens vriend(in) 2:

Kader 3

Voornaam: Achternaam:

m/v nr.:

Adres: Woonplaats: Land: Door ondertekening ga ik akkoord met de voorwaarden aangegeven in de colofon van dit magazine. Handtekening:

De volgende editie verschijnt eind oktober!

Kader 2

Betalingsgegevens: Giro 5151229 te name van ASLAS te Leiden. Jaarabonnement (6 edities) kost € 19,75. Buiten Nederland geldt een verzendtoeslag.

LAL04-04 05 inhoud

18-08-2005

14:51

Pagina 4

Deze mensen maken jouw Latin a Life mogelijk!

lifestyle magazine over

R E DACTI E

Latin a Life Magazine is een

Bram Bam

Latijns-Amerikaanse muziek, Caroline Bergwerf

dans, reizen en entertainment.

Inhoud

Frequentie 6x per jaar met een oplage van 7.500 exemplaren

Anne Karen Boiten

Uitkomend in januari, maart, mei, juli, september, november.

Clave of conga

Capoeira, dansend vechten

Redactie Monique Brandsma

ASLAS ProMotion Postbus 69 2300 AB Leiden T. 071-5149163 F. 071-5124396

Kris Forster

Vormgeving BladVorm, Leiden Druk

Rik Gieltjes

Drukkerij Damen ISSN nummer 1574-163X

Otto van Helden

Latin a Life is alleen te verkrijgen voor abonnees. Een jaarabonnement kost € 19,75. Buiten Nederland geldt een

Tania Jarmohamed

verzendtoeslag. Stuur de bon uit dit magazine op, e-mail naar latinalife@salsa.nl of meld je aan via het formulier op de Angela van Leeuwen

website www.latinalife.nl Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij wij één maand voor het verstrijken van

Nathalie

de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen.

DINN D

Het festival der dansfestivals

Latin on air: Ramon, really born to cook S

Soeshiel Sharma

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie, digitalisering of welke andere wijze dan ook, zonder toestemming van ASLAS ProMotion. Tevens zijn alle wijzigingen voorbehouden. ASLAS ProMotion aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enigerlei directe of indirecte schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met deze publicatie.

Sandra Wijffelaars

F OTO G R A F I E

voorafgaande schriftelijke

10 Nueva Descarga

Katie van Helden

29 Martin Koesen

DINN D Dinner & Dance: Smullen en swingen C

30 Inside out: Waar zijn de lady dj’s? 37 Webcheck

www.lago-latino.nl

20 In Memoriam: Ibrahim Ferrer 22 De song en het verhaal

Met dank aan: www.salsainfo.nl

12 Cd/dvd recensies

André Lambeck

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-04 05 inhoud

18-08-2005

14:53

Pagina 5

Bon Bini, De welkomstgroet op Curaçao, waar ik na 9 uur vliegen het koele vliegtuig uitstap en een temperatuur van 33 graden met een strak blauwe lucht mij tegemoetkomt. Ik breng een bezoek aan het geweldige initiatief van organisator Stephen Walroud: de Curaçao Salsa Tour.

14 d

Travel: Rio de Janeiro

Reggaeton, shake that booty

D T

n, Dress to... k Sneak(ers) preview

Go Johnny!

En verder 38 Learn to Dance 38 What’s new

40 On the spot: Arnhems favoriet 42 Weblinks, What’s next & Johnny Dance

Hoewel het tijdsschema van dit evenement het niet echt toelaat, besluit ik op het eiland mijn Open Water duikbrevet (PADI) te halen. In de vorige editie van Latin a Life stond een artikel ‘Duiken en Dansen’ en na enkele jaren geleden kennisgemaakt te hebben met duiken wil ik nu meer en volg het advies op van mijn eigen magazine. Wat mij te wachten staat, is bijna vijf dagen lezen, leren en duiken. Van ‘s ochtends 9.00 uur tot ‘s middags 17.00 uur. Zeer intensief, maar er gaat wederom een hele nieuwe wonderbaarlijke wereld open. Absoluut een goede beslissing, maar zwaar, want echt tijd om uit te rusten is er niet. Klaar met het duikgedeelte stort ik mij ‘s avonds elke keer weer in het uitgaansleven. Tijdens de Curaçao Salsa Tour wordt er namelijk een week lang elke avond een party georganiseerd op wisselende locaties. Dit met de beste dj’s, dansshows en heel veel salsa tot diep in de nacht. Door overdag te gaan duiken mis ik helaas enkele dansworkshops. De workshops zijn internationaal van hoog niveau en voor een gemiddelde danser zeer leerzaam en goed te volgen. In ieder geval is er keuze genoeg: van partnering op 1 of 2, lady- of menstyling tot rueda de casino. Salsa is hot en niet alleen in Nederland. Tijdens de Curaçao Salsa Tour kom ik diverse nationaliteiten tegen: Venezolanen, Arubanen, Belgen, Amerikanen, Curaçaoënaren en uiteraard veel Nederlanders. Wie de smaak van het salsadansen te pakken heeft, kan zijn hart in deze editie van Latin a Life helemaal ophalen. Hij staat namelijk grotendeels in het teken van dansen, leren dansen en alles wat daarmee samenhangt. Een goede voorbereiding van het komende dansseizoen dat alweer in september van start gaat. En wie weet breng jij zomer 2006 een bezoek aan de Curaçao Salsa Tour om het geleerde in praktijk te brengen en om nog meer te leren. Misschien zelfs in combinatie met het ontdekken van de wonderlijke onderwaterwereld. Neem er wel meer tijd voor dan ik heb gedaan en plan niet alles in één week. Zo kan je nog meer genieten en in tegenstelling tot mij uitgerust thuis komen. Denk na over wat je wilt, en bedenk dat salsa een universele taal is die je over de hele wereld kan spreken. Mathieu Leijendeckers

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-06 07 dans op 1-2-3-4

18-08-2005

14:27

Pagina 6

Dans op 1, 2, 3 of 4 Foto’s: Kati van Helden

Wat is jouw stijl? Waar dans jij op? Dans je linksvoor? LA style? Dit zijn de meest voorkomende vragen op de dansvloer tegenwoordig, wanneer je voor het eerst met iemand gaat dansen. Enerzijds is dit erg begrijpelijk, want je wilt allemaal zo lekker mogelijk dansen met iemand en dan is het een stuk makkelijker als je van te voren weet waar je aan toe bent. Anderzijds is het ook een beetje jammer dat het spontane, het leuke startersgeklungel dat overigens altijd een goede ijsbreker is, hierdoor verdwijnt. Heren, begin niet meteen over danspasjes en tellingen, maar stel je eerst netjes voor en toon wat meer interesse voor de dame in kwestie! En andersom natuurlijk ook dames! Oké, genoeg dansvloeretiketten, tijd voor serieuzere zaken. Waar dans je nou op? De bas, de conga, de melodielijn, de clave! Het moeilijke van het

schrijven van dit artikel is, dat iedereen ‘het’ op zijn eigen manier doet, met zijn eigen regeltjes en ezelsbruggetjes. Toch zal ik een poging wagen…

De Telling Ik zal het meerdere malen hebben over salsamuziek. Gemakshalve praat ik over deze algemene term, maar dit is niets meer dan een verzamelnaam voor diverse muziekstijlen zoals mambo, montuno, guaracha enzovoorts. Dansen op muziek is ook het voelen van muziek. Het dansen op een bepaalde tel of in een bepaalde stijl, is dan ook het voelen van de juiste tel of stijl. Het grootste verschil of liever gezegd verwarringspunt die ontstaat tussen dans en muziek, is dan ook zonder enige twijfel de telling. De telling heeft alles te maken met ritme en timing in de muziek en dans.

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Commerciële salsamuziek is over het algemeen een vierkwarts maat. Dat houdt in dat de telling 4 keer één kwart is, oftewel 1, 2, 3, 4. Anders dan de danspassen, die zijn over het algemeen gebaseerd op een 8-beatcount. De bijbehorende telling is dus 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Deze twee verschillende invalshoeken brengen dus al heel wat verwarring teweeg.

tussen de 1 en de 5 oftewel wanneer zit ik op de 1 en wanneer op de 5? Om deze vraag zo logisch mogelijk te beantwoorden, moeten we toch even de muzikale hoek induiken. De sleutel voor salsamuziek is de clave. De clave is naast een muziekinstrument ook een ritmisch figuur, bestaande uit 5 slagen. Het ritme dat dan ontstaat, is de basis cadans voor salsamuziek en de leidraad voor alle te spelen patronen voor alle andere instrumenten. De relatie tussen dans en clave ziet er in schema als volgt uit:

De Clave Voordat ik verder ga, een klein stapje terug. De meest voorkomende vraag die ik krijg van dansers is: wat is het verschil

1 n 2 e 3 e 4 e 1 n 2 e 3 e 4 e

MUZIKALE TELLING

CLAVE 3/2

x 2

x 3

DANSTELLING

LAL04-06 07 dans op 1-2-3-4

18-08-2005

14:27

Pagina 7

Instructie cd rhythm & timing Foto: Martin Koesen

Je ziet nu in een oogopslag wat het verschil is tussen de 1 en de 5 voor dansers in relatie tot de clave. Ik heb het bewust over de 3/2 clave (eerst 3 tikken en dan 2 tikken) in het schema, want als je als danser volgens dit voorbeeld op de 5 begint (in plaats van op de 1), dan dans je dus eigenlijk in een 2/3 clave (eerst 2 tikken en dan 3 tikken) en zit je in feite precies omgekeerd in de clave te dansen. Om dus te weten waar de 1 of de 5 zit, is het dus wel belangrijk dat je weet of hoort wat de clave-richting in dat bepaalde nummer is, 3/2 of 2/3. In de meeste nummers wordt de clave hoorbaar gespeeld, maar er bestaan ook een aantal nummers waar hij niet gespeeld wordt, maar wel duidelijk voelbaar is in de muzikale arrangementen. Om de verwarring helemaal compleet te maken voor dansers, bestaan er ook nog een hoop liedjes waar de componisten / arrangeurs ervoor kiezen om bijvoorbeeld in één liedje de clave af en toe te verschuiven. Dit houdt in dat de 1 en de 5 voor de dansers nog wel eens omgedraaid worden.

De Tumbao Aangezien de clave dus niet altijd hoorbaar gespeeld wordt, is het van belang dat je meerdere

referentiepunten hebt. Dit zijn herkenningspatronen van bepaalde instrumenten. Naast de clave zijn de conga`s (lees quinto, conga en tumbadora) de belangrijkste steunpilaren in de muziek, althans voor dansers. Het ritmisch patroon dat op de conga`s gespeeld wordt, is in de basis hetzelfde in alle salsanummers. Dit patroon noemen we de ‘tumbao’. De tumbao is een ritmisch patroon dat in achtste noten gespeeld wordt, over twee hele maten. Dus 2 keer 8 is 16 tikken. De relatie tussen de tumbao, de clave en de danstelling ziet er in schema als volgt uit:

De twee open tonen op de Low conga (danstelling 6,5 en 7) zitten altijd in de tweede gedeelte van de clave, dus hier heb je al een conga referentiepunt ten opzichte van de clave gevonden. Nu kun je precies zien op welke tel je waar in de clave of de tumbao zit en wordt het dus een stuk makkelijker als je op de 1, 2, 3, of 4 wilt inzetten met dansen. Ik kan nog zeker een aantal bladzijden vullen met verschillende referentiepunten in de muziek en meer informatie geven over de daarbij behorende instrumenten. Maar ik ben ervan

1 n 2 e 3 e 4 e 1 n 2 e 3 e 4 e

MUZIKALE TELLING

CLAVE 3/2

h t

s t

h t

o o h t

t o o

DANSTELLING

o o

H L

Net op de markt uitgebracht is een instructie cd met muzikale en danstechnische ritme en timing uitleg. Deze cd wordt in Nederland inmiddels beschouwd als de salsa encyclopedie en is tot stand gekomen in samenwerking met timbalero Soeshiel Sharma. Uniek in zijn soort is deze cd nu al een succes. Maar liefst 45 nummers waarbij elk instrument apart wordt geïntroduceerd zoals de clave, de timbales, de conga, de maracas, de bongo enzevoort. Natuurlijk worden de instrumenten ook in combinatie met elkaar gespeeld. Wat tellen betreft, het clave-patroon wordt in 2/3 en in 3/2 behandeld, net zoals het tellen van de volledige maat 1 tot en met 8. Bovendien krijg je een kleine bonus in de vorm van twee lekkere dansbare nummers. Kortom, een aanrader! De cd kost €15,- en voor meer informatie kan je je eigen dansschool of Latin a Life benaderen.

TUMBAO voor CONGA`S

H = High conga L = Low conga h = hiel (van je handpalm) t = tips (vingertoppen) s = slap (agressieve slap toon) o = open (open ronde toon)

overtuigd dat voor lezers die niet zo verdiept zijn in het muzikale aspect en meer geïnteresseerd zijn in hetgeen belangrijk is voor de dans, dit te ingewikkeld gaat worden. Wat op dit moment erg belangrijk voor het danstechnische gedeelte is dat je op zijn minst weet waar de 1 en de 5 zitten en vandaar kun je alle kanten op en op elke willekeurige tel je eigen ding doen. Soeshiel Sharma

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-08 09 capoeira

18-08-2005

Capoeiristas gehuld in soepele broeken, snorrend op hun berimbaus. Om hun lendenen zie je gekleurde koorden die een eigen geheimtaal hebben.

14:24

In de ban van de

En wanneer je naar hun gesprekken luistert, hoor je hen met respect over ‘mestres’ en over hun ‘batizado’ praten.

Pagina 8

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

roda

LAL04-08 09 capoeira

18-08-2005

Het was even populair onder jongeren: Een gettoblaster op de grond, daarnaast belangstellenden in een grote cirkel. Vervolgens komt een spel op gang waarbij de één de anderen uitdaagt hem met zijn capriolen te overtreffen. Wie de cirkel betreedt, moet niet alleen over lef beschikken, maar ook over behendigheid. Je moet razendsnel kunnen tollen op je hoofd, balancerend op één arm in de rondte kunnen spinnen, radslagen maken en wat al niet. Alles voltrekt zich volgens een bepaalde gedragscode, en als je er echt bij wilt horen natuurlijk

14:25

Pagina 9

rond dit spel ontstaan. Niet in de laatste plaats zullen de officiële verboden uit de negentiende eeuw op het uitvoeren van capoeira hieraan hebben bijgedragen. Geen mythe maar feit is dat het spel, de muziek en de instrumenten afkomstig zijn uit Angola. Dit was het gebied waar de Portugezen de slaven vandaan haalden die zij nodig hadden bij hun kolonisatie van Brazilië. Tot op de dag van vandaag bestaan in Angola nog rudimentaire vormen van wat later in Brazilië capoeira is gaan heten. Maar was het in Angola van oorsprong nu sport en spel

Het vergt beheersing, behendigheid en inventiviteit ook volgens een kledingcode. Maar waar breakdance een voorbij waaiende modegril lijkt te zijn, ontmoeten wij met het Braziliaanse capoeira iets soortgelijks, maar dan als eeuwenoude traditie. Geen gettoblaster, maar een berimbau vergezeld van instrumenten zoals de atabaque, de pandeiro en caxixi's zorgen voor muzikale begeleiding voor wat zich allemaal in de roda, de cirkel, afspeelt. Het had een lange aanloop nodig, maar aarzelend krijgt capoeira ook in Nederland en België voet aan wal. Op zonnige dagen komen ze uit hun scholen en zie je ze in het wild op straat: de capoeiristas.

Geweldloos gevecht Vanwege de bijna mystieke kracht die van de ongrijpbare capoeirista uitgaat, zijn in de loop der jaren heel wat mythes

of wellicht muziek en dans? Bij de ene stam was het een spel waarmee jongens hun behendigheid toonden aan huwbare meisjes. Bij een andere stam was het duidelijk een vechttechniek gericht tegen rivaliserende stammen en slavenhandelaren. Eenmaal aan de andere kant van de oceaan kreeg het een nieuwe functie. Het maakte de ongewapende slaven fysiek en mentaal weerbaar zowel in de rivaliteit tussen eigenaar en slaaf als tussen slaven onderling. Met name dit laatste springt in het oog. Capoeira zou namelijk in oorsprong een als dans gemaskeerde krachtmeting tussen slaven zijn die daarmee hun onderlinge veten konden ‘uitvechten’. Deze maskerade zou het gevolg zijn van de zware straffen die stonden op onderlinge gevechten tussen slaven.

Ritueel met vele facetten Bij capoeira gaat het in wezen om de tegenstander zowel letterlijk als figuurlijk op het verkeerde been te zetten. Het gaat om ‘malicia’, het schijnbaar mee bewegen maar uiteindelijk misleiden. Het is als een kat en muisspel waarbij de één de ander uiteindelijk zal moeten overtroeven. Dit is niet alleen een zaak van snelle reflexen. Het vergt beheersing, behendigheid en inventiviteit. Een goede capoeira is een bijna ritueel gebeuren met strenge regels, een gezongen vraag- en antwoordspel met ritmische begeleiding door exotisch aandoende instrumenten. Het overbrengen van deze vaardigheden en tradities is niet aan iedereen. Dat is de taak van mestres die het op scholen aan leerlingen doorgeven. Elke school heeft zijn identiteit en elke streek zijn variant. Capoeira is geen eenduidig begrip; een kenner zal vragen naar de stijl die je beoefent en de toques die je kent.

natuurlijk in alle grote steden maar ook in onverwachte uithoeken. Dit zijn de symptomen van het institutionaliseren en daardoor globaliseren van deze sport. Een school vergt immers een methodische benadering. Eenmaal methodisch benaderd, kan iedereen zich ermee bezighouden. Ooit was capoeira van de straat. Toen hield alleen een arme zwarte onderlaag van de Braziliaanse samenleving zich ermee bezig. Nu heeft ook de blanke middenklasse het ontdekt. En vandaar heeft het zich als een olievlek over de wereldkaart verspreid. Door deze ontwikkeling heeft capoeira de afgelopen decennia weer een ander karakter gekregen. De één is trots op hoe deze traditie meegroeit in de vaart der volkeren. De ander mijmert over vroeger, toen het er allemaal anders aan toeging. Wat daarover ook te zeggen valt, feit is wel dat het aan deze ontwikkeling te danken is dat wij nu hier in onze contreien van deze sport kunnen genieten. Otto van Helden

Voor alle klassen Alleen al in Nederland is er een twintigtal scholen en in België nog eens een tiental. Ze zijn er

Fotografie: Marianne Schouten & Ruud Stokkel

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-10 11 nueva descarga

18-08-2005

www.excento.nl

14:22

Pagina 10

Zoals jazz haar jamsessies kent, heeft latinmuziek haar descargas. Muzikale sessies waarbij improvisatie voorop staat.

013 5368435 06 48470875

Nueva

Ontlading in een nieuw jasje Sinds enkele maanden leidt Alberto ‘Molote’ Muñoz Martinez, die onder andere trombonist was van de Buena Vista Social Club, zijn eigen descarga in Wereldmuziekcentrum RASA te Utrecht.

Molote Alberto ‘Molote’ Muñoz Martinez werd in 1961 geboren te Havana. In huize Muñoz vonden dagelijks jamsessies plaats waaraan heel wat bekende muzikanten, zoals de inmiddels wereldberoemde Compay Segundo, deelnamen. Dat de jonge Alberto de muziek in ging was dus geen verrassing. Na een gedegen klassieke opleiding begon hij zijn carrière bij het beroemde orkest van Elio Revé. Enkele tussenstops bij onder andere de legendarische latin-jazz band Irakere en het Nationale Radio en Televisie Orkest van Cuba later, kwam hij tijdens de hype rondom de Buena Vista Social Club terecht in de begeleidingsband van

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

recent overleden Ibrahim Ferrer. Hij toerde met hem en speelde mee op twee cd’s. Na dit succes speelde hij enkele jaren bij Afro-Cuban All Stars van Juan de Marcos Gonzalez, de man die samen met Ry Cooder achter het succes van de Buena Vista Social Club stond. Zoals vele Cubanen, en met name muzikanten, heeft Alberto op een gegeven moment een bijnaam gekregen. Dat was tijdens zijn diensttijd. ‘Molote’ betekent letterlijk ‘een meute’. In Alberto’s geval heeft het meer betrekking op zijn imposante omvang. Met de tijd werd deze bijnaam zijn artiestennaam.

Descarga De vermoedelijke herkomst van de naam descarga is afkomstig uit de koloniale tijd, toen de Cubaanse suikerrietvelden nog werden bewerkt door Afrikaanse slaven die zes dagen per week keihard moesten werken. Op zondag was er echter tijd voor ontspanning: een muzikant

LAL04-10 11 nueva descarga

18-08-2005

14:23

Pagina 11

Descarga, haalde zijn gitaar tevoorschijn, een buurman nam een fles rum mee en weer iemand anders begon spontaan te dansen en te zingen. Voor een paar uur vergat men de armoede en de slechte omstandigheden waarin men leefde en werkte. Een descarga, een hele sociale happening waaraan jong en oud deelnam, was geboren. Descarga betekent letterlijk ontlading en duidt waarschijnlijk op de emotionele ontladingen die vaak gepaard gingen met deze momenten. Molote beschrijft deze descargas ook als een ‘forma de la vida’: een manier van leven waarin de spontaniteit en inspiratie van het moment van cruciaal belang zijn.

Van Descarga naar… Nueva Descarga Deze descargas kende Molote toen hij zijn thuisland Cuba verliet en zich in Nederland vestigde. Op aansporing van zijn

vrouw wilde hij de muzikale energie, gezelligheid en spontaniteit die deze descargas zo karakteriseren ook in Nederland introduceren. Maar er moest wel iets veranderen. Een descarga met uitsluitend Cubaanse, of in ieder geval Zuid-Amerikaanse, muzikanten was niet voldoende. Er moest een nieuw element aan toegevoegd worden. Langzamerhand ontstond het idee om muzikanten van buiten de latinscene te betrekken bij deze sessies. En zo stonden de afgelopen twee jaar onder anderen jazz-trompetist Eric Vloeimans en Saskia Laroo,

flamencozangeres ‘La Curra’ en gitariste Corrie van Binsbergen naast Molote op het podium van het Utrechtse Wereldmuziekcentrum RASA. En dat leidde tot heel wat muzikale verrassingen.

het creëren van een plek waar goede muziek, gezelligheid, spontaniteit en inspiratie met een Cubaanse ambiance leiden tot een descarga die in Cuba niet zou misstaan.

Complete integratie

Nonstop Descarga

In de laatste edities waren als speciale gasten de uit Texas afkomstige rapper Ambush en de Marokkaanse zanger Fetah aanwezig. Vooral de eerste integreerde zijn raps op zo’n gemakkelijke en vloeiende wijze met de Cubaanse guajira’s en son-montuno’s alsof een huwelijk tussen de Cubaanse muziek en uit de Verenigde Staten afkomstige hiphop al jaren geleden gesloten was (wat absoluut niet het geval is). Dat het publiek deze vernieuwende combinatie zeer kon waarderen was ook overduidelijk. Voor de pauze bleven de meesten weliswaar nog in hun stoelen zitten, maar erna was de dansvloer volledig gevuld, waarbij zowel op de Cubaanse als de hiphop ritmes met evenveel enthousiasme werd meegedanst. Na afloop was duidelijk dat Molote volledig in zijn opzet is geslaagd, namelijk

Van de vele hoogtepunten die twee jaar Nueva Descarga in Wereldmuziekcentrm RASA heeft opgeleverd verschijnt op 24 september een compilatie-cd, ‘Nonstop Descarga’ getiteld. Op deze dag zal een flink aantal (voormalige) gasten uit de flamenco-, jazz- en rapscene acte de présence geven. Overigens staat het podium na de pauze ook deze keer, zoals dat in een jamsessie hoort, open voor alle in de zaal aanwezige muzikanten die mee willen jammen. Ik zal er zeker bij zijn! Tip van de auteur: een ieder die de cd ‘Nonstop Descarga’ koopt tijdens de Nueva Descarga op 24 september, krijgt op vertoon van het toegangsbewijs € 5,- korting. Kris Forster

Fotografie: E. den Boer

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-12 13 cd/dvd

18-08-2005

14:20

Pagina 12

Muziek cd’s

Specialist in all styles Artiest: Orchestra Baobab Jaar van uitgave: 2002 Stijl / soort muziek: world Winkelwaarde: € 19,Aantal nummers: 9 Tijdsduur: 45 min. Dansniveau: niet van toepassing Website: niet bekend Recensie: Terwijl andere bands in de begin jaren zeventig zich bezig hielden met Afro-Cubaanse ritmes te imiteren verrijkt met traditionele Wolof melodieën, bracht Orchestra Baobab onder tussen een muzikale coalitie tussen traditionele Senegalese muziek en AfroCubaanse ritmes. Daarmee leveren ze na 35 jaar genoeg bewijsvoering tot hun bestaansrecht. Na een stop van 16 jaar komen ze uit met deze BBC World Music Award winnende

cd en behoren ze tot de absolute wereldtop. Negen traditionele nummers opnieuw uitgebracht en bezongen in het Wolof, Mandinka, Mina en Spaans, met vocale verrijkingen van Youssou N’Dour en Ibrahim Ferrer. Het was producer Nick Gold, de man achter Buena Vista Social Club die Baobab weer samenbracht en tevens deze cd produceerde. We zijn hem allen dankbaar! Rik

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Salsa Antigua Artiest: Charanga La Crisis Jaar van uitgave: 2005 Stijl / soort muziek: charanga, son, salsa, mambo, cha cha cha Winkelwaarde: € 15,Aantal nummers: 12 Tijdsduur: 48.12 min. Dansniveau: vanaf beginners Website: www.gerardorosales.com Recensie: De in Nederland woonachtige Venezolaan Gerardo Rosales is een veelzijdige muzikant die ons via zijn muziek kennis laat maken met alle aspecten van salsa. Liet hij vorig jaar nog de Fania sterren schitteren, nu is het tijd om de charanga onder de aandacht te brengen. Het begint met het ‘Crisiskwartet’ waarmee hij maandelijks optreedt. Na een hint van Dr. Salsa en een uitnodiging van DJ Mauri en DJ Willy om iedere

maand in Pakhuis Wilhelmina te spelen, voegt hij violen toe en ontstaat ‘Charanga La Crisis’. Daarop volgt de opname van deze fantastische cd met het bekende ‘Bilongo en Acuyuyé’ en onbekende nummers zoals ‘Bommaye’ en ‘Guaguancó pa’ las tumbadoras’. Heerlijke charanga om te luisteren en te dansen. Nathalie

Met dank aan: Coast to Coast Most Wanted Sambaworld

Hijos de la salsa gorda Artiest: Willie Sotelo Jaar van uitgave: 2005 Stijl / soort muziek: salsa Winkelwaarde: € 20,Aantal nummers: 10 Tijdsduur: 42 min. Dansniveau: gevorderd Website: niet bekend Recensie: Opmerkelijk dat als een artiest een debuut maakt, hij al een zeer behoorlijke staat van dienst heeft. Zo ook Willie Sotelo. Als pianist, arrangeur of producer participeerde hij bij onder anderen Ivan Cáceres, Roberto Roena en Nacho Sanabria. Deze cd is een soort navolging op de twee gelegenheidsprojecten genaamd ‘Protagonistas De La Salsa’, met dat verschil dat deze ‘Hijos de la salsa gorda’ zijn eigen kindje is. Meanstream salsa uit Puerto Rico met werkelijk geen enkel minder goed nummer! De vocalen zijn voor rekening van Luisito Carrion, Josue Rosado, Choco Orta, Osvaldo Roman en Mel Martinez en zorgen

LAL04-12 13 cd/dvd

18-08-2005

14:21

Pagina 13

voor een divers repertoire van eigen werk, maar ook klassiekers als ‘Una salsita’ en ‘El divorcio’. Mijn definitie van deze cd is: een happy, feelgood, goed in het gehoor liggende productie die zeer serieus te nemen valt. Rik

Soy Cubanito

¡Estamos gozando! Artiest: Plena Libre Jaar van uitgave: 2005 Stijl / soort muziek: plena Winkelwaarde: € 21,50 Aantal nummers: 10 Tijdsduur: 45.33 min. Dansniveau: alle niveaus Website: www.worldconnection.nl Recensie: ¡Estamos gozando!, de titel van het nieuwe album van de Puertoricaanse band Plena Libre betekent kortweg: We zijn een feestje aan het bouwen! En dat doet de band inderdaad. Plena Libre werd tien jaar geleden opgericht met als doel de traditionele muziekstijl ‘plena’ in een nieuw eigentijds jasje te steken. En daarin zijn de muzikanten van deze feestband zowel zeer goed geslaagd als succesvol. Als je op zoek bent naar een goede cd met vrolijke, pretentieloze dansmuziek is dit een absolute aanrader. Kris

Artiest: Cubanito 20.02 Jaar van uitgave: 2005 (eerste release 2003) Stijl / soort muziek: Cuban rap Winkelwaarde: € 15,Aantal nummers: 15 Tijdsduur: 59.31 min. Dansniveau: niet van toepassing Website: niet bekend Recensie: Het was de zomer van 2000 toen ik voor het eerst de groep Orishas hoorde en it blew my mind! De mix van hiphop, rap en Afro-Cubaanse ritmes in de juiste

Dime nagüe! Artiest: Soneros All Stars Jaar van uitgave: 2005 Stijl / soort muziek: son, changuï, timba Winkelwaarde: € 18,Aantal nummers: 12 Tijdsduur: 57.24 min. Dansniveau: alle niveaus Website: www.soneros.com Recensie: Eens in de zoveel tijd kom je een album tegen waar echt

Ken je klassieker! The Best Artiest: Willie Colón Jaar van uitgave: 1996 Stijl / soort muziek: salsa Winkelwaarde: € 17,50 Aantal nummers: 14 Tijdsduur: 75.57 min. Dansniveau: alle niveaus Website: www.williecolon.com Recensie: Willie Colón, geboren in de New Yorkse Bronx uit Puertoricaanse grootouders, gaat op veertienjarige leeftijd trombone in plaats van trompet spelen. Zijn beslissing beïnvloedt de salsamuziek in de jaren zeventig enorm, doordat hij de nog nooit vertoonde trombone line-up introduceert. Naast het bespelen van de trombone, componeert hij en is hij bandleider. Hij maakt al vanaf jonge leeftijd deel uit van het Fania-label en werkt onder andere samen met Hector Lavoe, Celia Cruz en Ismael Miranda. Deze samenwerking vind je ook terug op deze compilatie, die nummers bevat van zijn 4e (1971) tot aan zijn 24e album (1989). Heerlijke dansen luisternummers zoals Gran Varon, No me digan que es muy tarde, Usted abuso, La Murga en Todo tiene su final. De naam zegt het al: The Best! Nathalie

proporties gedoseerd was baanbrekend voor alle groepen daarna. Clan 357 is daar een prima voorbeeld van, maar ook Cubanito 20.02. Daar waar Orishas vette hiphop gebruikt, maakt Cubanito veelvuldig gebruik van Reggae en Ragga-invloeden. Dat in combinatie met zang, rap en een redelijke dosis Afro-Cubaanse invloeden geeft deze cd de potentie om niet latinminded mensen te bereiken. Met inspirerende namen als ‘Flipper’, ‘White’ en ‘El Doctor’ brengen de drie Cubaanse heren met de cd Soy Cubanito hun debuut met de grote hit ‘Matame’. En voor diegene die het nummer kent: Uh Laca, Laca Lah, Uh Laca, Laca Lah, Uh Laca, Laca Lah, Ay Ay Ah Ay! Rik

alles aan klopt: te gekke muzikanten en arrangementen, een geweldige sfeer, en natuurlijk waanzinnig goede muziek die gewoonweg uit de speakers van je geluidsinstallatie knalt. De debuut-cd ‘¡Dime nagüe!’ van Soneros All Stars is er zo een. Klinkende namen die meespelen zijn onder anderen Papi Oviedo (Buena Vista Social Club), Samuel Formell (Los Van Van), José Antonio Rodriguez (Afro-Cuban All Stars) en Oderquis Revé (Orquesta Revé). Stilistisch laat de muziek van deze band zich het best beschrijven als een mix van changuï en son montuno vermengd met een flinke dosis moderne timba-invloeden. Met andere woorden: eigentijdse muziek met een stevige verankering in de traditie. Dat resulteert in een album met louter zeer goed in het gehoor liggende en super dansbare nummers. Dit is wat mij betreft een absolute must-have. Kris

CD DVD Muziek dvd’s

MTV ao vivo

Live in Puerto Rico

Artiest: Ivete Sangalo Jaar van uitgave: 2004 Stijl / soort muziek: Braziliaanse reggae, axé Winkelwaarde: € 30,Aantal nummers: 25 Tijdsduur: show 110 min., MTV special 52.42 min. Dansniveau: niet van toepassing Website: www.ivetesangalo.com.br Recensie: Ter ere van haar tienjarige zangcarrière neemt deze Braziliaanse als eerste een MTV Ao Vivo dvd op. Het concert waar deze opnamen gemaakt zijn, vond plaats in het stadium Fonte Nova in haar geboortestreek Bahia. Met een uitzinnige menigte van 80.000 mensen is Ivete door middel van haar muziek één; ze straalt, danst en springt. Een leuk detail is dat zij tevens haar outfits aanpast aan de stijl van de diverse nummers. Zo heeft ze bij ‘Carro Velho’, een nummer dat ze zelf geschreven heeft, een sexy racepakje aan. Ze schreef dit nummer in haar tijd bij Banda Eva, waar ze de rol als hoofdzangeres van 1992 tot 1999 op zich nam. Vele muzikanten waar ze in die tijd mee samenwerkte, laten op deze dvd hun uitstekende bijdrage horen. Tijdens de show verschijnen dan ook een aantal gastzangers zoals Daniela Mercury en Gilberto Gil. Een must voor alle Brazilië liefhebbers. Nathalie

Artiest: Los Van Van Jaar van uitgave: 2004 Stijl / soort muziek: salsa Cubana Winkelwaarde: € 23,50 Aantal nummers: 10 Tijdsduur: 115 min. Dansniveau: gevorderd Website: www.vanvandeformell.com Recensie: Iedere artiest apart, maar ook als eenheid weten Mayito Rivera, Pedrito Calvo en Roberto Hernandez om beurten het publiek vocaal te bespelen. Bandleider Juan Formell en pianist Cesar Pedroso vormen samen met Pedro Calvo de grote drie achter het instituut: Los Van Van. Deze laatste twee genoemden zijn inmiddels hun solocarrières succesvol aangegaan. Met deze bijna twee uur durende show verdeeld over ‘maar’ tien nummers is een ijzersterke Los Van Van in staat voor een zinderende atmosfeer te zorgen. Met uitzondering van een eerder repertoire zoals ‘Sandunguera’ en ‘La Candela’, waar Calvo losgaat met een Puertoricaanse schone, zijn het merendeel nummers van de cd ‘Ay Dios, Amparame!’ En als dan tegen het eind het conga spektakel tussen Roberto Hernandez en met de Puertoricaanse meester Giovanni Hildalgo losbarst, is het hek van de dam! Ay dios, amparame met recht. Rik

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-14 15 17 rio de janeiro

18-08-2005

14:14

Pagina 14

TRAVEL

Een veel bezongen stad waarvan de klank beelden oproept van schoonheid en opwinding. Met zijn eindeloze kustlijn,

witte stranden en tien miljoen inwoners is deze voormalige Braziliaanse hoofdstad één van de dichtst bevolkte, maar ook één van de mooiste steden ter wereld. Het is er 51 weken per jaar zomer en met een oppervlakte van 1200 m2 te vergelijken met de provincie Utrecht. De Carioca’s (inwoners van Rio) hebben de meest uiteenlopende achtergrond van de meest uiteenlopende culturen. Van Afrikaanse tot Indiaanse tot Portugese en om deze reden is het moeilijk één cultuur te definiëren. Een gemiddelde Carioca zul je niet vinden. In de taal komt de invloed van de Portugezen het duidelijkst naar voren. De voertaal is namelijk Portugees maar met een typisch zangerig accent. De Afrikaanse invloeden vind je vooral terug in de muziek en dans. Het typische ritme van de samba is zo’n 800 jaar geleden overgekomen met de slaven die door de Portugezen uit Angola en Mozambique naar Brazilië zijn gebracht. Ook de Capoeira stamt uit Angola. Deze vechten danssport werd door de slaven meegenomen maar was verboden door de slavenhandelaren. De Berimbau, een soort boog met snaar waarop met een stok geslagen wordt, geeft hiervoor het ritme aan.

overleefde hij in de sloppenwijken om in de jaren zestig terug te keren. Ook de modernere Samba Pagode en de Bossa Nova werden in deze periode populair. De typische Samba Enredo die nu voornamelijk op carnavals wordt gezongen en gedanst deed ook zijn intrede in 1930. Deze vorm van de samba waarbij een koor en een voorzanger in verhalende vorm actief zijn, zorgde voor de oprichting van de ‘Escolas de Samba’. Deze dansscholen nemen maatschappelijk een zeer belangrijke functie in. Zij bevinden zich vaak in de arme wijken van de stad en vormen een veredelde buurtvereniging of sociaal opvangnet die arme kinderen helpen opvoeden en leren lezen en schrijven. De grootste Escolas de Samba van Rio zijn Mangueira en Salgueiro.

Carnaval de Rio Het hoogtepunt in het jaar voor de Escolas de Samba is de parade tijdens het carnaval. Dit optreden vindt plaats in het Sambadromo, een soort stadion

dat speciaal hiervoor ontworpen is. De Escolas tellen vaak meer dan duizend leden en strijden tijdens deze parade om het carnavalskampioenschap. Elke Escolas heeft anderhalf uur om zijn kunsten te vertonen. Denk je in: 364 dagen voorbereiding voor anderhalf uur glorie. Het carnaval geldt als het grootste evenement en is van oudsher een katholiek feest. Aanvankelijk was het carnaval redelijk braaf maar de invloeden van de Indianen en Afrikanen hebben het gemaakt tot wat het nu is: een explosie van dans, muziek en vermaak. Rio staat bekend om zijn praalwagens en fantastische kostuums, in tegenstelling tot Salvador waar de muziek belangrijker is.

Samen sterk Voor de Braziliaan is muziek geen cultuuruiting maar een manier om met emoties om te gaan. Dit manifesteert zich in vele vormen. De hedendaagse Braziliaanse muziek wordt gedomineerd door Riofunk en

Samba pa ti Ondanks dat Rio de Janeiro bekend staat om de samba werd deze pas in de twintigste eeuw populair. Tot 1930 was eigenlijk alleen de Samba Cancao, een vorm van ballade, bekend. Hierna won de meer ‘op tempo’ variant aan populariteit, maar kende helaas in de jaren veertig en vijftig een terugval. Gelukkig

Foto: Marianne Schouten & Ruud Stokkel

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Sambafunk. Dit is een samensmelting van hip hop en samba en verovert de laatste jaren de Braziliaanse hitlijsten. Het zijn rauwe songs uit de werkelijkheid van de Farvellas, de sloppenwijken van Rio de Janeiro. Deze muziekstroming, ook wel de nieuwe samba genoemd, wordt inmiddels ook omarmd buiten Brazilië. Jorge Ben die als peetvader beschouwd wordt van dit genre, treedt dit jaar op in het Amsterdamse Paradiso. De zanger / muziekschrijver Seu Jorge, die momenteel gezien wordt als één van de grootste talenten op dit gebied, stond dit jaar op het programma van het North Sea Jazz festival. Een andere stroming is de Musica Popular Brasileira (MPB). De eerste populaire muziekstijl die hierin terug te vinden is, is de Choro. Deze luchtige salonmuziek vindt zijn oorsprong in Portugal. De choro wordt gecreëerd met muziekinstrumenten die eveneens uit Portugal afstammen zoals de Bandolim, de Cavaquino, diverse fluiten en een Portugese gitaar. De Braziliaanse musici kennen een zeer grote solidariteit en hebben dus ook een unieke vorm van concurrentie. De zangers en zangeressen zingen elkaars nummers, treden vaak samen op of maken een gezamenlijke productie. Mede dankzij deze solidariteit, die eigenlijk kenmerkend is voor de hele bevolking, worden zij beschouwd als de stem van het volk. Tijdens de dictatuur uitten ze hun verzet in muziek, wat

LAL04-14 15 17 rio de janeiro

18-08-2005

14:16

Pagina 15

In het ritme van de samba

Rio de Janeiro

Foto: Marianne Schouten & Ruud Stokkel LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-16 SalsaVentura adv.

18-08-2005

11:43

Pagina 1

LAL04-14 15 17 rio de janeiro

dikwijls leidde tot verbanning van de artiest. Maar het uiten van onvrede was niet het enige waarvoor muziek werd gebruikt. Door de jaren heen zijn in diverse muziekstijlen, waaronder de Bossa Nova, odes gebracht aan Rio en zijn inwoners.

Rio de Janeiro leeft! Het leven gaat 24 uur per dag door. Zowel op het strand als op straat en in de winkels. Overdag kun je winkelen op vele markten die eigenlijk meer dienst doen als ontmoetingsplaatsen, dan een plek voor jouw inkopen. Ook in grote shoppingmalls worden hele families mee-

getroond met als resultaat dat het vooral in het weekend overvol is. De grootste shoppingmall staat in de wijk Barra da Tijuca en heeft een oppervlakte van 165.500 m2. Het complex beslaat 540 winkels, 42 restaurants, een discotheek en meerdere bowlingbanen. Bovendien zit er een medisch centrum met 30 klinieken, dus wie niet in de wachtkamer wil zitten, kan de tijd doden met shoppen. In de wijk Ipanema ligt café Garota da Ipanama. Dit café dat vroeger Bar Veloso heette is vernoemd naar het gelijknamige lied dat geïnspireerd is op de Braziliaanse Heloise Pinheira, die elke dag langs het café liep. De gelegenheid bestaat uit een restaurant en een bar met live muziek. Ook in Rhapsody is het goed toeven met twee restaurants,

18-08-2005

14:18

Pagina 17

een pianobar en een adembenemend uitzicht op het zoutwatermeer Lagoa Rodrigo de Freitas. Het is dé plaats voor een dinner en dance. Voor degene die meer glitter en glamour waardeert, is Steakhouse Plataforma in de wijk Zona Sul een optie. Elke dag na tien uur is het hier showtime. In dezelfde wijk kan de echte nachtbraker door naar Bunker 94. De muziek varieert van jaren tachtig, via rock naar drum’n’bass. Er zijn drie zalen, twee dansvloeren en een lounge met een televisiescherm. Als je even serieus wilt rusten, staat er zelfs een groot bed ter beschikking. De gay-gemeenschap laat zich

Ipanema de beroemdste zijn. Op het strand heerst een sterke democratie, want hier is iedereen gelijk. Aan het lichaam en de minieme strandkleding (vaak niet meer dan een string en twee postzegels aan een touwtje) is de sociale status en de afkomst natuurlijk niet af te lezen. Net als in de rest van Rio gaat ook het leven op de stranden 24 uur per dag door. Vroeg in de ochtend worden de overblijvers van het nachtleven afgelost door de reinigingsmensen en een paar uur later is het tijd voor de joggers en de strandvoetballers. Vanaf een uur of tien geven de toeristen zich

gewerkt. Bovendien heeft Rio onder de militaire dictatuur hele slechte tijden beleefd. De stad heeft in 1960 zijn status als hoofdstad moeten afstaan aan Brasilia en volgde sinds een weg die lijnrecht stond tegenover de dictatoriale regering. De stad bleef lange tijd verstoken van overheidssteun en dat betekende een algehele achteruitgang. Daarom kun je in Rio voor nare verrassingen komen te staan. Mensen slapen in zakken gewikkeld in portieken en kansarme kinderen verkopen snoep op straat en in de bus. De houding van de bewoners

voornamelijk zien in Le Boy, ook in Zona Sul. Gilles Lascar wordt beschouwd als de ‘King of the Gaynight’ en is tevens de eigenaar van het etablissement. De club biedt een diversiteit aan shows, strippers, drag-queens en go-go boys, en staat bekend om zijn service en respect voor homoseksuelen. Behalve een eigen cultuur biedt Rio genoeg ruimte voor cultuurliefhebbers. Bijna elke wijk bezit wel een bioscoop die op variërende tijden is geopend. Het imposante Teatro Municipal stamt uit 1909 en is gebouwd naar voorbeeld van de Parijse Opera. Het biedt onderkomen aan orkesten, balletensembles en operagezelschappen.

over aan de zon en het zand. Het hoogtepunt ligt op oudejaarsavond als maar liefst een miljoen mensen zich verzamelen op Copacabana voor het jaarlijkse vuurwerk.

van Rio is wat dit betreft zowel hun redding als hun noodlot. Door hun relaxte levensstijl kunnen ze de armoede, de criminaliteit en de corruptie het hoofd bieden, daarentegen zorgt het er ook voor dat er liever geïmproviseerd wordt dan dat de problemen worden opgelost. Dit en de zeer sterk groeiende bevolking bewerkstelligt dat de problematiek van de sloppenwijken niet snel zal verbeteren. Daarom is een menswaardig bestaan in Rio nog lang niet voor iedereen weggelegd. Samenvattend geldt dat Rio de Janeiro en zijn inwoners worden gekenmerkt door levenslust, feest, muziek, zon, warmte en een in het ritme van de samba kloppend hart.

Gelijkheid op het strand Rio de Janeiro heeft ongeveer tachtig kilometer zandstrand waarvan Copacabana en

Sterke tegenstellingen De tegenstellingen in arm en rijk zijn erg groot. In de eerste plaats is er vanuit de koloniale geschiedenis altijd al een scheiding geweest tussen blank en zwart (of Indiaan-Portugees). Hoewel de Afrikaanse bevolking, alsmede de Europeanen en de Indianen zich volledig hebben geïntegreerd, bestaat er nog steeds een verschil tussen blank en zwart. Dat wil zeggen, hoe donkerder de huidskleur des te lager meestal de sociale status. Waarschijnlijk is deze scheiding vanwege de niet-opstandige, niet-agressieve aard van de Carioca nooit helemaal weg-

Monique Brandsma

Met dank aan Liticia van Esta Manera.

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-18 DFDS adv

18-08-2005

11:45

Pagina 1

LAL04-19 reggaeton

18-08-2005

14:13

Pagina 19

zangkwaliteiten op het Real album van Ivy. Artiesten die zelf een reggaeton-nummer opnemen, zijn onder anderen R. Kelly, ex-DLG zanger James de Babalu, de Nederlandse Gerald Y La Ritmica en de Spanish Harlem Orchestra percussionist Pablo Chino Nuñez. Een ander verschijnsel, dat ook in ons land voorkomt, is het (laten) maken van een remix van een bekend nummer. Aventura doet het bijvoorbeeld met hun ‘Obsesion’ en Brainpower laat het Antilliaanse Immorales hun gang gaan met zijn nummer ‘Alles’.

De laatste tijd komt reggaeton in discotheken, op de radio of televisie steeds vaker voorbij. En niet alleen Nederland is onderhevig aan deze invasie.

Positieve ‘slang’

De hiphop van de latin

Reggaeton! Tot een jaar geleden kenden weinig mensen buiten de LatijnsAmerikaanse wereld deze muziekstijl. Voor die tijd speelde het zich vooral af in landen waar reggaeton is ontstaan. De oorsprong ligt in Panama waar veel Jamaicanen aan het Panamakanaal hebben gegraven en daarbij de steun zochten van een reggaedeuntje. In 1970 resulteerde dit in de eerste reggae-opnames in Panama. In de jaren tachtig volgden grote hits van El General in zowel zijn thuisland Panama als ver daarbuiten. In Puerto Rico, de andere reggaeton-natie, begon het met de rapper Vico C die een Spaanstalige hiphopplaat opnam. Na het overwaaien van de Jamaicaanse ragga en het toevoegen van de Puertoricaanse ritmes ‘bomba’ en ‘plena’ ontstond de voedingsbodem voor de huidige reggaeton met zijn drijvende drumritme.

de Dominicaanse Republiek of New York, dan hoor je daar waarschijnlijk regelmatig ‘Papi Chulo’ van Lorna, Don Omar’s ‘Dale’ of ‘Gasolina’ van Daddy Yankee. Zelfs K-Liber met ‘Mucha diki’ is in bepaalde vakantieoorden gespot. Reggaeton overschrijdt de Latijns-Amerikaanse grenzen en verovert de dansvloer gestaag. Een aantal jaar geleden raakte deze stijl aardig op dreef in de clubs in (Latijns) Amerika en veroverde een plekje naast salsa. Zoals het er nu uitziet, gaat het salsa zelfs verdringen. Bands die salsa spelen, moeten het podium vrij maken voor artiesten zoals

Ivy Queen, Tego Calderón, Don Omar, Wisin y Yandel, Héctor y Tito en Zion y Lennox.

Samen sterker Menig bekende r&b-artiest of salsamuzikant gaat om zijn hachje te redden een samenwerkingsverband aan met reggaeton-artiesten. Denk aan Victor Manuelle die samen met Héctor y Tito ‘Ay amor’ in zowel een reggaeton- als een salsaversie heeft gemaakt. En La India, die op het vierde album van Ivy Queen een partij meezingt op ‘Tocame’. Verder tonen ook Sean Paul, Beenie Man en Fat Joe hun

De taal die de meeste reggaeton-zangers bezigen, is verre van opbouwend. De wapens, bitches en geslachtsdelen vliegen je om de oren als je goed naar de teksten luistert. Zo kun je ‘pasto’ vertalen als marihuana, is ‘caseria’ de jacht die vooraf gaat aan een afrekening met een ‘full’, wat een automatisch wapen blijkt te zijn. In dat geval kun je beter geen Sin Jockey zijn, namelijk als vrouw op stap zonder mannelijke escorte. Gelukkig bevat de woordenschat ook woorden die wat onschuldiger zijn zoals ‘guayar’, wat het alom bekende schuren omschrijft. ‘Perrear’ doelt op hetzelfde schuren, alleen dansen de partners dan ‘doggystyle’. Meestal draait het erop uit dat de vrouw met haar achterwerk tegen de man zijn voorwerk rijdt. Maar het kan ook anders. Ivy Queen draagt als één van de weinige vertolkers een positieve boodschap uit via haar muziek. Puerto Rico is één van haar favoriete onderwerpen, naast het misbruik van vrouwen binnen en buiten het huwelijk waar helaas velen onder gebukt gaan. Met recht een positieve ‘slang’ in de door sex en geweld gedomineerde teksten van deze snel opkomende muziekstijl.

Grensoverschrijdend Mocht je nog op vakantie gaan of net geweest zijn in bijvoorbeeld Turkije, Cuba, Venezuela,

Nathalie

Fotografie: Martin Koesen

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-20 21 ibrahim ferrer

18-08-2005

14:11

Pagina 20

Tijdens zijn arbeidsleven van diverse baantjes tot muzikant, tijdens zijn pensioen van schoenpoetser tot internationale ster; een leven vol boleros en sones. Jarenlang liep Juan de Marcos Gonzalez met een idee in zijn hoofd. Door een speling van het lot kon hij het in 1996 verwezenlijken. Ry Cooder had namelijk geen kans gezien de door hem geselecteerde Afrikaanse artiesten naar Cuba te halen voor een serie opnamen voor het Engelse World Circuit Records. Juan de Marcos bood uitkomst en gaf het project een andere lading door allerlei vergeten Cubaanse veteranen naar voren te schuiven. Het gelegenheidsgezelschap kreeg de naam ‘Buena Vista Social Club’. Het resultaat haalde onwaarschijnlijke verkoopcijfers. Dit succes moest verzilverd worden. Daartoe volgden in 1998 tournees over de hele wereld waar alleen bij de concerten in Carré, Amsterdam en Carnegie Hall, New York, de voltallige bezetting op het podium stond. Van die optredens is een indringende documentaire gemaakt door de Duitse cineast Wim Wenders. De impact van het album en de documentaire was ongekend. De oude baasjes die eigenlijk al met pensioen waren, werden van de ene op de andere dag wereldsterren. Maar het sympathieke van het project blijkt ook een tragedie. Heel anders dan in stoere Amerikaanse films zijn de hoofdrolspelers alles behalve onverwoestbaar. Eén voor één moeten de helden het hoofd buigen voor het onvermijdelijke. Na Rubén Gonzalez en Compay Segundo is ons nu ook Ibrahim Ferrer ontvallen.

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

De beste nieuwkomer Na een leven vol muziek was Ibrahim eigenlijk al met pensioen en zou in vergetelheid zijn geraakt, ware het niet het niet dat hij bij dat project werd betrokken. Maar meer nog dan het oorspronkelijke album heeft de documentaire aan zijn late succes bijgedragen. Uiteindelijk mocht hij dan in 1999 voor het eerst in zijn leven een album onder eigen naam uitbrengen. Het album werd geadverteerd als zou het de ‘De enige echte opvolger van Buena Vista Social Club’ zijn. Na het verschijnen van

die Buena Vista Social Club cd werd de markt namelijk overspoeld met bejaarde Cubanen die wilden meeprofiteren van het succes van dit project. Met het door Ry Cooder geproduceerde album kwam Ibrahim prompt op een Grammy Award te staan. Nota bene in de categorie ‘beste nieuwkomer’! De gevoelige boleros die hij op dat album zingt in combinatie met het timbre van zijn stem maakte dat hij door Nederlandse recensenten de Nat ‘King’ Cole van Cuba werd genoemd.

LAL04-20 21 ibrahim ferrer

18-08-2005

Het grote publiek viel vooral voor zijn ontwapenende eenvoud. Hij nam het leven zoals het kwam. Zijn oprechte beduusdheid van de onverwachte roem was vertederend.

Muzikant in hart en nieren Alsof het zo was voorbestemd, werd Ibrahim Ferrer in 1927 geboren tijdens een feest in een lokale social club. Al vroeg moest hij voor zichzelf zorgen. Met allerlei baantjes voorzag hij in zijn onderhoud. Het ontnam hem echter niet de lust tot zingen. Zijn neef moet als eerste zijn talent hebben aangevoeld want die zocht hem uit als zanger voor zijn amateur-orkest Los Jovenes del Son. Ibrahim zong daarna met tal van orkesten zoals met het Conjunto Wilson, het Conjunto Sorpresa en het Conjunto Maravilla de Beltran. In de periode 1953 -1955 zong hij met het orkest van Pacho Alonso. En in 1956 werd hij de vaste zanger van Orquesta Chepín-Chovén. In die rol verwierf hij nationale bekendheid met zijn vertolking van ‘El Platanal de Bartolo’. In 1960 viel het orkest uiteen en Ibrahim koos het kamp van Chepín. Toch moet hij er zijn draai niet hebben kunnen vinden, want een jaar later keerde hij terug naar het orkest van Pacho Alonso dat inmiddels Los Bocucos was gaan heten. Terwijl Pacho Alonso zich steeds meer ging toeleggen op boleros, specialiseerde Ibrahim zich in sones. Na het vertrek van Pacho Alonso in

14:12

Pagina 21

1967 bleef hij alleen als leadzanger over. Hij bleef tot aan zijn pensioen in 1991 aan het orkest verbonden. Dat pensioen was alles behalve een vetpot. Hij liep daarom dagelijks Havana af op zoek naar een baan of kluste bij als schoenpoetser. Tegen deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat hij niet veel bedenktijd nodig had toen Juan de Marcos Gonzalez hem vroeg of hij zin had in een klusje dat zeker US$ 50,- zou opbrengen.

Ibrahim Ferrer De Nat ‘King’ Cole van Cuba

Favoriet De internationale erkenning betekende niet automatisch nationaal succes. Pas na vier jaar kreeg de Buena Vista Social Club toestemming voor een groot publieksoptreden in het Karl Marxtheater in Havana. De vijfduizend man die daar op af kwamen, kozen unaniem Ibrahim als hun favoriet. Nederland hoefde gelukkig niet vier jaar op een concert te wachten. Na de officiële Buena Vista Social Club concerten is Ibrahim blijven toeren met een eigen orkest. Vanaf 1998 heeft hij alle jaren wel één of twee uitverkochte concerten gegeven voor het enthousiaste Nederlandse publiek. Slechts enkele weken voor zijn overlijden was hij zelfs nog één van de publiekstrekkers van het North Sea Jazz Festival te Den Haag. Kortom, een leven gevuld met mooie momenten en we zijn hem zeer erkentelijk voor de muziek die hij in ons leven heeft gebracht.

1927-2005

Otto van Helden

Het publiek viel voor zijn ontwapenende eenvoud

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-22 songtekst

18-08-2005

13:27

Pagina 22

De song en het verhaal

Met dank aan Eddy de Kruijff

Ritmes waar we op dansen, melodieën die ons raken en teksten die we mee

De song en het verhaal neuriën…Maar wat is het verhaal van ‘No me Ames’ (Jennifer Lopez & Marc Anthony)

Dime porque lloras

Zeg me waarom je huilt

de felicidad

van geluk

y porque te ahogas

en waarom je verdrinkt

por la soledad

door de eenzaamheid

di porque me tomas fuerte asi,

zeg waarom je zo stevig

mis manos

m'n handen vastpakt

y tus pensamientos

en je gedachten

te van llevando

je meenemen

Yo te quiero tanto

Ik hou zoveel van jou

y porque sera

en waarom zou dat zijn

loco testarudo

gekke, koppige man

no lo dudes mas

twijfel er niet langer aan

aunque en el futuro

hoewel er in de toekomst

haya un muro enorme

een enorme muur staat

Tu y yo partiremos

Jij en ik zullen vertrekken

yo no tengo miedo

ik ben niet bang

ellos no se mueven

zij bewegen zich niet

quiero enamorarme

ik wil verliefd worden

pero en este cielo

maar laat me niet alleen

sola no me dejes

in deze hemel

No me ames

Bemin me niet

porque pienses

omdat je denkt

No me dejes, no me dejes

Verlaat me niet, verlaat me niet

que parezco diferente

dat ik anders lijk

no me eschuches

luister niet naar me

tu no piensas que es lo justo

jij denkt niet dat het goed is

si te digo ‘no me ames’

als ik tegen je zeg ‘bemin me niet’

ver pasar el tiempo juntos

om de tijd samen te zien verstrijken

no me dejes, no desarmes

verlaat me niet, maak mijn hart

mi corazon con ese ‘no me ames’

niet kapot met dat ‘bemin me niet’

No me ames

Bemin me niet

que comprendo

ik begrijp

No me ames, te lo ruego

Bemin me niet, smeek ik je

la mentira que seria

wat een leugen het zou zijn

mi amargura dejame

laat me mijn bitterheid

si tu amor no merezco

want ik ben jouw liefde niet waard

sabes bien, que no puedo

je weet goed, dat ik niet kan

no me ames

bemin me niet

que es inutil

dat het zinloos is

mas quedate otro dia

maar blijf nog een dag

que siempre te amare

dat ik altijd van je zal houden

No me ames

Bemin me niet

No me ames

Bemin me niet

porque estoy perdido

omdat ik de weg kwijt ben

pues te hare sufrir

want ik zal je laten lijden

porque cambié el mundo

omdat ik de wereld heb veranderd

con este corazon que

met dit hart dat

porque es el destino

omdat het lot het wil

se lleno de mil inviernos

volgelopen is met duizend winters

porque no se puede

omdat het niet kan

no me ames

bemin me niet

somos un espejo

we zijn een spiegel

para asi olvidarte

om zo jouw grijze dagen

y tu asi serias

en zo zou jij

de tus dias grises

te vergeten

lo que yo de mi reflejo

mijn eigen spiegelbeeld zijn

quiero que me ames

ik wil dat je me bemint

solo por amarme

alleen om me te beminnen

No me ames

Bemin me niet

para estar muriendo

om te sterven

No me ames

Bemin me niet

dentro de una guerra

in een oorlog,

tu y yo volaremos

jij en ik zullen

llena de arrepentimientos

vol wroeging

uno con el otro

samen vliegen

No me ames

Bemin me niet

y seguiremos siempre juntos

en we zullen altijd samen verder gaan

para estar en tierra

om op de grond te blijven

este amor es como el sol que sale

deze liefde is als de zon die opkomt

quiero alzar el vuelo

ik wil opvliegen

tras de la tormenta

na de storm

con tu gran amor

met jouw grote liefde

como dos cometas

als twee kometen

por el azul del cielo

door het blauw van de hemel

en la misma estela

in hetzelfde spoor

No se que decirte

Ik weet niet wat ik je zeggen moet

No me ames

Bemin me niet

esa es la verdad

dat is de waarheid

No me ames

Bemin me niet

si la gente quiere

als de mensen willen

No me ames

Bemin me niet

sabe lastimar

kunnen ze pijn veroorzaken

No, no me ames

Nee, bemin me niet

No me ames

Bemin me niet

No me ames

Bemin me niet

No me ames

Bemin me niet

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-23 Hot Shots adv

18-08-2005

11:51

Pagina 1

LAL04-24 25 blackpool

18-08-2005

13:26

Pagina 24

Blackpool Dans Festival, groots en i Een acht dagen durend festival met stijldanswedstrijden voor zowel ballroom als latin. Ruim 50 verschillende nationaliteiten, meer dan 1500 dansparen schrijven zich in op de verschillende regimes. Een grootser spektakel dan dit is moeilijk te vinden. Heel lang geleden…

Vreemdelingen welkom

Het Blackpool Dans Festival werd voor het eerst georganiseerd tijdens Pasen in 1920 in de geweldige Empress balzaal in Winter Gardens te Blackpool. Er waren toen drie competities; wals, foxtrot en de two step. Bedenk dat onze moderne ballroomdansen en LatijnsAmerikaanse dansen zich nog niet hadden ontwikkeld in deze tijd. Pas met de jaren veranderde het dansen en werden mensen meer geprikkeld door de manier van stijldansen die we nu nog steeds hebben. Na een stop tussen 1927 en 1929, werd in 1931 Blackpool de locatie waar de grote finales van de Britse kampioenschappen plaatsvonden. En in 1937 werd het jureringssysteem geïntroduceerd dat vandaag de dag nog gebruikt wordt in de hele wereld. Tijdens de oorlog heeft alles platgelegen voor een periode van vijf jaar, waarna het tot heden geen jaar meer werd overgeslagen.

Mede door de goede banden met Denemarken kwamen vanaf 1950 ook buitenlanders op dit evenement af. Ze werden met open armen ontvangen. Er was zelfs een speciale plek voor de dansers en hun supporters op het balkon. Maar de toestroom van buitenlandse dansers was niet meer te stoppen. In 1980 waren er zoveel dat de plek op het balkon niet meer toereikend was en werd afgedaan als onpraktisch. De laatste paar jaren waren meer dan 50 landen vertegenwoordigd. In grote getale kwamen ze uit Japan, Duitsland, Italië, de Verenigde Staten en natuurlijk Nederland.

Verandering is goed

Nederlandse kampioenen Koen Brouwers en Roemjana de Haan

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Kenmerkend is dat Blackpool altijd in is voor veranderingen; vele verschillende regimes in het verleden zijn gekomen, gegaan of gebleven zoals country en stage dancing, en formatiedansen. In 1953 bestond het Blackpool Dans Festival zelfs uit vier verschillende kampioenschappen. De grootste verandering was de introductie van Latijns-Amerikaanse dansen. In 1961 werd een amateurtoernooi gehouden, gevolgd door een professioneel toernooi in 1962. Beide kregen al in 1964 de status van kampioenschap.

Nederlands trots op Blackpool Koen Brouwers werd geboren in 1975 te Oosterhout. Hij komt niet uit een gezin met een stijldanstraditie; en begon op zijn zeventiende met dansles. Binnen drie jaar nam hij deel aan wedstrijden in de amateurklasse en na nog vier jaar was hij professional. In 2001 werd Roemjana de Haan zijn danspartner. Hij kende haar van de dansschool en zij had al prijzen gewonnen toen Koen net begon. Door verschillende visies wilde het eerst niet zo klikken; Koen hield zich meer bezig met de roots van het dansen, terwijl Roemjana zich richtte op andere facetten van de dansvorm. Toch werd het harde trainen en het zoeken naar een geschikte combinatie beloond met de titel van Nederlands Kampioen Latin. Koen vertelt over zijn enerverende leven.

LAL04-24 25 blackpool

18-08-2005

13:26

Pagina 25

Hoe ontwikkel ik me als danser? Waar vind ik mijn input? Hoe maak ik het interessanter? Dat zijn vragen die me bezighouden.’

n indrukwekkend Hoe ziet jouw dagdeling eruit? ‘Pilatus, yoga, conditietraining en dat dan vijf dagen in de week. Voor de rest is het wisselend. Het hangt af van het aantal wedstrijden en het aantal lessen dat ik geef. Zeker de lessen kunnen mentaal een hoop vergen, vanwege het aanvoelen van de dansers en de drang om een goede les neer te zetten.’ Dus trainen, lesgeven, wedstrijden. Wat nog meer? ‘Buiten het lesgeven aan wedstrijdparen, geven we ook lectures. Dit zijn sessies met zowel theoretische kennis als praktische oefeningen. En we geven ook workshops en demonstraties.’ Wie bedoel je met ‘we’? ‘Julie Fryer, Maximiliaan Winkelhuis, Joanna Leunis en Michael Malitowski; een groep professionele dansers en leraren met wie Roemjana en ik in 2003 Gang Amsterdam hebben opgericht. Binnen het team hebben we wisselende leraren en lerarencombinaties voor de workshops en lectures. Zo blijf je alert en blijft de spanning aanwezig tijdens het dansen.’ Wat houdt Gang Amsterdam in? ‘Als team maken we bijvoorbeeld seizoensplanningen voor trainees en geven we cursussen over diverse onderwerpen zoals partnering, ritme. We besteden vier á vijf weken aan één onderwerp. Elke week is er één cursusdag waarbij er ongeveer dertig paren deelnemen. Alle wedstrijdparen zijn welkom, van amateurs naar professionals. Teamverband, groepsdynamiek, eigen achtergrond en visie staan centraal.’ Je hebt inmiddels een aardige lijst met prestaties op jouw naam staan. Welke overwinning betekent het meest? ‘De eerste keer dat ik Nederlands kampioen werd. Ik had er zo

hard voor gewerkt en naar toegeleefd, voor die vijf minuten. En de fantastische ervaring van de Latin Fushion show op Broadway in 2002.’ De Latin Fushion show? ‘Een show met diverse latin elementen. De show is privé gefinancierd door Louis van Amstel. Hij behoort tot onze vriendenkring en vroeg of Roemjana en ik wilden optreden. Vier voorstellingen in Nederland en twee voorstellingen op Broadway, New York. Het trainen in de Verenigde Staten is veel harder en effectiever dan in Nederland. Dat heeft mij indirect toch wel een beetje beïnvloed.’ Welke betekenis heeft het Blackpool Dans Festival voor jou? ‘Het is speciaal. Ten eerste het feit dat het het grootste stijldans spektakel is. De schitterende locatie, het feit dat het orkest altijd de karakteristieke muziek speelt, alles geeft het een eigen stijl en speciale sfeer.’ Hoe vaak heb je meegedaan? ‘Drie keer met Karin, mijn eerste danspartner en vier keer met Roemjana.’ Wat is jouw hoogste notering op dit festival? ‘In de Rising Star Professional Latin klasse de halve finale en in de Open Klasse. Hoe ervaar je de sfeer? De kwaliteit is enorm. Het grote aantal deelnemers maakt een enorme indruk. Maar na even wennen, voel ik me er altijd erg prettig. Mijn prestaties zijn ook goed op Blackpool.’ Is de voorbereiding anders dan bij andere wedstrijden? ‘Natuurlijk. Elke voorbereiding is anders doordat je doel wordt aangepast aan de omstandigheden van de wedstrijd. En dat geldt dus ook voor je strategie

Luisteren stijldansers naar de muziek? ‘Weinigen geven zichzelf de kans om te luisteren. Om na te denken hoe je met muziek de sfeer kan veranderen, hoe je ermee kan spelen. Je moet kunnen dansen op elke muziek.’

om hetgeen je wilt overbrengen succesvol te doen. Voor Blackpool trainen we ook op specifieke muziek en doen veel simulatiesessies.’ Wat zijn simulatiesessies? ‘Op een wedstrijd met zoveel deelnemers zitten er lange pauzes tussen de verschillende dansrondes. We simuleren dus de tijdsplanning. Eén dans en daarna wachten, weer een dans enzovoort. Hiervoor moeten we zowel conditioneel voor trainen als mentaal.’ Ontmoet je nou veel nieuwe mensen op zo’n groot festival? ‘Nieuwe contacten worden weinig gelegd. Je bent zo gefocust op wat je doel is, dat je niet uit balans gebracht wilt worden door onverwachte gesprekken. De kleinheid van de top; dit blijven bijna altijd dezelfde mensen. En Blackpool draait eigenlijk om de wedstrijden. Het is niet zo dat er elke avond nog een gezellig feest is.’ Wat vind jij essentieel bij het dansen? ‘Gekeken naar het dansen zelf moet ik zeggen: partnering, communicatie en ritme. Kijkend naar de danser moet je onthouden dat momenten van succes kort zijn en dat je het altijd voor jezelf doet en niet voor resultaten. Ze zijn wel belangrijk, maar als een kroon op je werk, niet als het uiteindelijke doel.

Wordt er met de choreografie rekening gehouden met de muziekkeuze? ‘Bij demonstraties natuurlijk wel, maar op de meeste wedstrijden is de muziekstijl onbekend. Het is een onzekere factor waarmee je moet omgaan. Net zoals de jury, de andere dansparen en het publiek. Allemaal factoren je mentaal beïnvloeden. Deal with it!’ Heb je weleens getwijfeld aan jouw keuzes? ‘Nooit. Ik wil altijd nieuwe dingen ondernemen. Tunnelvisie is mij vreemd. Afwisseling is goed. Met dansen is het wel zo dat eenmaal erin, dan raak je verslaafd. Je wordt gewoon verliefd. Geen wedstrijden meer, daar zal ik niet zoveel moeite mee hebben. Maar de liefde voor de dans blijft.’ Wat doe je in jouw vrije tijd? ‘Euh, vrije tijd? Ik probeer gestructureerde planningen te maken zodat er meer vrije tijd vrijkomt. Maar dan vertoef ik in een andere wereld, zonder dansmuziek met andere leuke dingen.’ Als afsluiting, welke gedachte in jouw leven koester je? ‘Mmm, moeilijke vraag... Ik denk dat het idee dat ik het op mijn eigen houtje heb gedaan, zonder kruiwagens. Dat ik helemaal mijn eigen richting heb gevolgd. Daar ben ik wel erg trots op.’ Latin a Life

Fotografie: Sander Drooglever

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-26 27 ramon beuk

18-08-2005

13:22

Pagina 26

LATIN ON AIR Ramon Beuk kennen de meesten van ons vooral als de enthousiaste kok uit ‘Born 2 Cook’. Dit programma heeft hij inmiddels verlaten, om nieuwe horizons te verkennen. Hij werkt aan een kookboek, dat dit najaar zal verschijnen, schrijft vijf dagen per week een column met recept in de Telegraaf, en is samen met zijn partner eigenaar van een culinair evenementenbureau en een kookschool. Daarnaast is hij regelmatig op diverse evenementen in binnen- en buitenland te vinden. Ook is hij ambassadeur van Orange Babies, een stichting die helpt voorkomen dat vrouwen met het HIV-virus hun kind besmetten bij de geboorte.

Boerenkool met een Surinaamse touch Ramon werd geboren in Paramaribo, Suriname, als jongste van een gezin met zeven kinderen. Toen hij vier was, verhuisde het gezin naar Nederland, waar hij opgroeide in Zeist. Zijn opvoeding was dus een mix van de Surinaamse invloed van zijn ouders en een puur Nederlandse omgeving.

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Aangezien er in Zeist geen Surinaamse toko was, moest zijn moeder moest op basis van Nederlandse ingrediënten koken. Het was dus een hele kunst om het eten toch nog een Surinaamse touch te geven.

Van Bigi Poku naar U2 Dankzij zijn ouders leerde Ramon de vrolijke Surinaamse Bigi Poku waarderen, die hij omschrijft als swingende muziek, met een salsa-merengue-achtige twist. In de jaren tachtig drong via zijn broers de stevige disco het huis binnen. Daarin ziet hij ook overeenkomsten met salsa: het is muziek die meteen swingt,

ook al versta je er niets van. Ook hij kan er niet bij blijven stilstaan. Eventueel gebrek aan techniek compenseert hij met muzikaal gevoel. Later ging hij meer luisteren naar de teksten en vooral U2 maakte indruk. U2 staat nog steeds op één in zijn favoriete top tien, maar ook goede blues, Madonna en Planet Control staan hoog genoteerd.

Koken met Ramon en Elvis Ramon kookt graag op muziek. Wat er opstaat, hangt af van het soort gerecht dat de pan in gaat. Snel te bereiden voedsel vraagt om beweeglijke muziek.

LAL04-26 27 ramon beuk

18-08-2005

13:22

Pagina 27

Pittige kip uit de oven met kouseband Ingrediënten (4 personen) • • • • • • • • • •

16 kippedrumsticks of vleugels 0,5 dl olijfolie 2 bouillonblokjes 1 eetlepel ketjap 4 tenen knoflook 1 theelepel gemberpoeder 1 Madame Jeanette peper 1 stengel citroengras 3 tomaten 1 klein bosje kouseband

Bereiding: Breng een pan met ruim water aan de kook, kook de lange slierten kouseband 4 minuten en spoel ze koud. Verwarm de oven voor op 190 graden. Verdeel de kip in een ovenschaal en meng het met de olie, bouillonblokjes en ketjap. Plaats de schaal 1 uur in de oven tot mooi bruin gebakken. Snijd de knoflook, citroengras, tomaten en peper fijn. Plaats al deze ingrediënten samen met de gare kip, het uit de kip vrijgekomen vocht en de gemberpoeder in een diepe pan. Breng het aan de kook, draai het vuur laag en laat het geheel 30 minuten stoven. Verhit 4 eetlepels olie in een wok en bak de kouseband (in kleinere stukken gesneden) onder voortdurend roeren 3 minuten aan. Plaats de kouseband op een groot bord en schep de kip op de kouseband. Serveer met rijst. Bron: De Echte Beuk - fotografie Special Sauce

Bij complexe gerechten staat er rustgevende muziek op: klassiek of jazz, en éénmaal per week gaat de muziek helemaal uit: dan ontwikkelt Ramon nieuwe recepten. Tijdens kookworkshops wordt er wel altijd muziek gedraaid en dan komen al snel de latin cd’s tevoorschijn. Elvis Crespo en Bigi Poku doen het goed. Als reden geeft hij de toegankelijkheid van die muziek. Mensen kennen het niet, maar ze gaan meteen bewegen. Latin is swingen, fun, gezelligheid.

Leven en genieten Voor Ramon is het heel belangrijk om plezier te halen uit wat

hij doet. Fun, lachen, genieten, maar ook anderen daarvan laten genieten staat bij hem voorop. Van koken kun je een geweldige show maken, en door af te wijken van het stramien, kun je verrassen. Dat afwijken zat er al jong in. Al zijn vriendjes wilden voetballer worden, net als hun idolen. Ramon wilde echter al kok worden, toen hij nog niet eens wist dat het beroep bestond. Inmiddels heeft hij al heel wat bereikt. Als belangrijkste mijlpalen noemt hij: een kind krijgen, het starten van een eigen bedrijf, en zijn eerste boek. Voor de toekomst blijven zijn drijfveren de dorst naar het

ontwikkelen van nieuwe dingen, en het plezier in zijn werk. Een goed tv-programma maken zou ook leuk zijn. Voorlopig wil hij zorgen dat zijn bedrijf lekker blijft draaien, en daarmee een goed product neerzetten. Hij heeft het nu druk met zijn kookboek ‘De Echte Beuk’ dat half oktober verschijnt in de boekhandels en zou daarna graag internationaal een boek uitbrengen. Verder hanteert hij het devies: elke dag wakker worden en gelukkig zijn. Caroline Bergwerf

Fotografie: André Lambeck

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-28 Trap B.E. adv

18-08-2005

11:54

Pagina 1

LAL04-29 d&d

18-08-2005

13:21

Pagina 29

DINNER DANCE Panama • open sinds 2001 • sfeer: modern, ruim en kleurrijk, let op originele toiletdeur benamingen • menu: een verrassende culinaire trip rond de wereld met een knipoog naar traditie. Aanraders: ravioli met pompoen, groene asperges, geklaarde boter en parmezaanse kaas en artisjok barigoul met honing-mosterd dip • prijsniveau: gemiddeld, voorgerechten vanaf € 5,- tot € 8,hoofdgerechten vanaf € 11,- tot € 18,- en nagerechten vanaf € 4,- tot € 9,• binnen 140, buiten 100 zitplaatsen / dansvloer cap. 1200 personen • alle dagen geopend / dansavond elke 1e zondag van de maand • entreegeld € 12,50 (zaal), vvk € 10,-

Winkel van Sinkel • open sinds 1996 • sfeer: rustiek klassieke ambiance • menu: Het Nachtrestaurant (open tot laat) biedt tapas van groente, vlees en vis. Het Grandcafé (open tot 22.00 uur) biedt mediterrane gerechten. • prijsniveau: gemiddeld, tapas vanaf € 3,50 (turks brood met aioli) tot € 11,50 (pata negra). Voorgerechten vanaf € 4,65 (paddestoelenbavarois) tot € 11,25 (tonijncarpaccio) en hoofdgerechten vanaf € 10,25 (tournedos van brie) tot € 17,50 (ribeye) • binnen 120 personen / dansvloer cap. 500 personen • alle dagen geopend / dansavond om de zondag (19:00 uur - 24:00 uur) • entreegeld € 5,We strijken eerst neer in het Nachtrestaurant. De tapas zijn precies wat

Prachtig • open sinds 2004 • sfeer: sfeervolle moderne styling en met een prachtig uitzicht • menu: in de basis een Franse kaart, bereid op een eigen ‘Prachtige’ wijze door te spelen met diverse wereldinvloeden. Ruime keus voor vegetariërs. • prijsniveau: gemiddeld, voorgerechten vanaf € 6,50 (huisgemaakte spinazie-pindasoep) tot € 9,50 (carpaccio van Welsh beef), hoofdgerechten vanaf € 12,50 (maaltijdsalade met blauwe kaas, avocado, granaatappel en Halloumikaas) tot € 23,50 (Tournados Rossini) • binnen 80, buiten 100 zitplaatsen (alleen met mooi weer) / dansvloer cap. 800 personen • alle dagen geopend / dansavond elke 1e zaterdag van de maand (22.00 uur – 02.00 uur) • entreegeld € 10,-

Voor meer dan honderd jaar werd er vanuit dit gebouw elektriciteit geleverd voor de IJhaven in Amsterdam. In 2001 werd het omgebouwd tot een gelegenheid voor theater, live muziek, club events, een dance studio én een café-restaurant. Panama is goed bereikbaar vanaf de snelweg en heeft ruime parkeergelegenheid. Naast het café-restaurantgedeelte is er van donderdag tot en met zondag een gevarieerde clubagenda waarvan elke eerste zondag van de maand: ‘Latin Fever’. In de kleine zaal hoor je Urban Grooves en in de grote zaal speelt de resident dj van mambo en latin house tot merengue en reggaeton. De twee zalen en de dansshows zijn de extra’s om de redelijk ruime entreeprijs te verklaren. Panama is ruim opgezet en heeft als enige minpunt een te gladde vloer, maar biedt de ideale gelegenheid om culinair en uitgaan te combineren. Oostelijke Handelskade 4, Amsterdam 020-3118686

ze zouden moeten zijn, niet te klein en uitnodigend tot meer. De aoli is goddelijk, maar niet aan te raden als je ‘s avonds nog de vloer op wilt. Tijdens het dansseizoen is het altijd druk. Elke avond begint met een introductie in merengue en salsa, door leraren van Unionsalsa. Vanavond is het vrij rustig, ongeveer 400 personen (vanwege de vakantie en het mooie weer). We kunnen de houten vloer dus uitgebreid testen: hij is prima, mede dankzij de anti-slibwas. De muziek varieert: salsa, merengue, bachata en zouk. Het klassieke pand ademt een bijzondere sfeer. Een bezoek is dus zeker voor herhaling vatbaar! Oude Gracht 158, Utrecht 030-2303030

De eerste verrassing was het prachtige uitzicht op de Erasmusbrug en de tweede was de kaart. Het gebruik van kruiden is in balans, net zoals de grootte van de porties en de hoeveelheid saus. De open keuken geeft een aparte sfeer en de bediening is vriendelijk en behulpzaam. Wil je niet eten, dan kan je rustig iets drinken tot het feest in de Maashal losbarst. Daar wordt maandelijks ‘Salsa under the Bridge’ gehouden, met live optredens en dj’s (in twee zalen). De sfeer is gemoedelijk met dansers van alle niveaus. Het balkon is de ideale plek om rustig je ogen uit te kijken. Deze locatie is goed bereikbaar (parkeergarage naast de deur!). Een ideale locatie voor een ‘prachtige’ avond uit. Willemsplein 73/79, Rotterdam 010-4115087 LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-30 31 inside out

18-08-2005

13:20

Pagina 30

Vrouwen in een mannenwereld In de laatste tien, vijftien jaar is de aandacht rondom salsa enorm toegenomen. Waar je ook woont, werkt of op vakantie bent, overal kom je het tegen. In het buitenland, in Nederland, in iedere stad, plaats en zelfs in de kleinste dorpen. Party’s met live artiesten, shows, workshops, festivals, congressen, dansscholen en ook dj’s;

INSIDE OUT

ze schieten als paddestoelen uit de grond. Vroeger, zo’n 30 tot 35 jaar geleden, was met name salsa vrij onbekend in Nederland. Toch werd de muziek op bescheiden schaal gedraaid. Vraag het maar eens aan de ‘papa en mama’ van salsa: Daniel en Izabel Latin (inmiddels beroemd in eigen land). In onze kringen beter bekend als de man met het strooien hoedje en zijn vrouw in Javaanse kledij. Zij dansten in de jaren zestig en zeventig al salsa. Geweldig stel! Ooit zei Daniel tegen mij: ‘Salsa is het voorspel van de geneugten des levens’.

Terug naar disco Maar goed, met het steeds populairder worden van de muziek en de dans, zien we ook steeds meer verschillende artiesten zoals dj’s erbij komen. Na een uitgebreide speurtocht bleek dat er in Nederland maar een paar lady dj’s zijn. Hoe zit dat? Waarom zijn er maar zo weinig? Een verklaring hiervoor is lastig te geven, maar laten we het eens proberen. Wellicht heeft het te maken met vroeger. In de tijd van disco, toen er nog geen cd’s waren maar singletjes en elpees

en het zelf platen draaien uitermate populair werd, waren het eigenlijk altijd de jongens die de plaatjes opzetten. Meisjes dansten (toen al) veel liever. Het is natuurlijk ook zo dat jongens met andere dingen bezig zijn dan meisjes. Muziek draaien betekent enige kennis hebben van de platen, maar ook van de installatie. Hoe je de sound moet optimaliseren is toch weer meer iets technisch. Dus eigenlijk was het vanzelfsprekend dat het toen jongens waren die de taken van de dj op zich namen. Zou dat rollenpatroon nog steeds doorwerken in de huidige maatschappij?

vrouw doet toch niet onder voor een mannelijke collega? Kijk nu naar het beroep van vrachtwagenchauffeur, daar komen ook steeds meer vrouwen die de grote logge trucks besturen. Ook in de politiek vinden we in de Eerste en Tweede Kamer ook steeds meer vrouwen die ons landje besturen. Zo kan ik nog wel meer voorbeelden opnoemen. Blijft nog steeds de vraag: waarom zijn er zo weinig vrouwelijke dj’s? Heeft het te maken met kennis van de muziek? Ik geloof van niet. Het zou zelfs gelijk spel kunnen zijn als ze het tegen elkaar moeten opnemen.

Mannen versus vrouwen

De vrouw maakt het plaatje

Of zijn het de mannelijke dj’s, die de ladies weren? Nee, zeker niet. Er zijn zelfs mannen, die de lady dj’s aanmoedigen om zich te bekwamen in het vak. En laten we eerlijk zijn; een

Het zou mij persoonlijk niet uitmaken of de dj nu vrouwelijk of mannelijk is, zolang ik maar lekker kan dansen. Eigenlijk, als we even zakelijk naar promotiedoelen kijken zal een

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

vrouwelijke dj veel beter op een affiche prijken dan een mannelijke. Zeker omdat er maar zo weinig vrouwelijke dj’s zijn. Wel is het jammer, dat deze vrouwen nu juist zo weinig aandacht krijgen van de media en dat terwijl zij in de toekomst juist ervoor zullen zorgen dat latinmuziek de aandacht van de (grote) media krijgt die het verdient. DJ-en is een vak geworden, waarbij je naast muziekkennis, ook voldoende technische kennis moet hebben. Als zich een probleem voordoet, dan moet je dat zelf oplossen, want ‘the music must go on’. Al met al hebben we nog geen sluitende verklaring gevonden. Laten we de titel van dit verhaal maar veranderen in: ‘Onze vrouwen in deze mannenwereld’ en laten we trots zijn op de lady dj’s die we hebben, want dat zijn er niet veel in ons kikkerlandje. Of… zou het daar aan liggen? André Lambeck

‘Het is jammer dat vrouwelijke dj’s zo weinig aandacht krijgen van de media’

LAL04-30 31 inside out

18-08-2005

13:20

Pagina 31

Vijf op een rij! Van de weinige lady dj’s die ons land rijk is, zetten we hier vijf in de schijnwerpers.

Lady DJ Chica Panty

Lady DJ Bailadora

Miss Unyk

Lady DJ Popchi

Lady DJ Tania

Wie: Renée Antoinette Hesse Van: Groningen Hoe lang: Zeven jaar. Wanneer: Verschillend, eerst maandelijks (vast) in het CCLA (Centro Cultural Latino Americano), maar dat is tot mijn grote spijt enkele maanden geleden opgeheven. Waar: Warffum (het internationale festival 'Op Roakeldais'). Groningen: Platformtheater, Simplon, Cafe Buckshot. Daarnaast een keer in Axxes in Antwerpen Lady DJ salsa night. Mijlpaal: Mijn bezoek aan Puerto Rico, Congreso de Salsa Bacardí in San Juan en aan de Calle Ocho in Miami. Hier was de echte latino sfeer, met oprechte liefde voor de muziek, de essentie ervan. En concerten van Victor Manuelle, La India, Rey Ruiz, Jerry Rivera, Andy Montañez, Puerto Rican Power. Toekomstplan: Blijven genieten van muziek en de kick van het dansen erop. Gewoon de gepassioneerde hobbyist blijven. En het organiseren van een mooi feest met een echte latinsfeer en goede gevarieerde muziek. Genre voorkeur: Variatie! Ik houd van salsa, merengue, bachata, bailada, zouk, en meer. Oude en nieuwe muziek. Maar vooral oudere salsanummers en salsa romántica. Wat wilde je vroeger worden: Astronaute, naar de maan! Van jongs af aan salsa: Ik kwam voor het eerst echt in aanraking met merengue en salsa in de Dominicaanse Republiek, waar ik bij mijn broer op bezoek was (die daar toen woonde) in 1991. Ik kreeg er echt een kick van. Allemaal bandjes mee naar huis genomen, en niet al te lange tijd daarna bij Ewald Chocolaad op dansles gegaan. Kort na aanvang van die cursus ben ik echter naar Florence verhuisd, waar ik verder ben gegaan met salsacursussen en muziek verzamelen.

Wie: Carla Brandon - Fu Van: Paramaribo, Suriname Hoe lang: Zes jaar geleden begonnen op de salsafeesten van de Sittardse Werkgroep voor Antillianen en Arubanen. Wanneer: Elke eerste vrijdag en elke eerste zondag van de maand. Elke donderdag tijdens de zomer en op diverse feesten. Waar: Dug-out (Sittard), d’n Hiemel (Maastricht), Strand aan de Maas (Maastricht), feesten die georganiseerd zijn door Salsa Suprema Mijlpaal: De geboorte van ons eerste kind. Toekomstplan: Blijven draaien, maar dan wel op gelegenheden die ik zelf leuk vind. Genre voorkeur: Vrolijke en lekkere salsamuziek. Cubaanse muziek, maar ook Puertoricaanse en sommige Colombiaanse muziek behoren tot mijn favorieten. Als ik aan het draaien ben, draai ik zowel oude en nieuwe nummers, zodat iedereen aan zijn trekken komt. Wat wilde je vroeger worden: Van alles denk ik... arts, apotheker, accountant, ik weet het niet meer. Geen dj in ieder geval. Van jongs af aan Salsa: Nee, ik ben acht jaar geleden begonnen met salsa leren dansen in Nederland. Ik had het eerder wel willen leren, maar kreeg het niet voor elkaar bij Rob, mijn man. Hij wilde niet graag, maar deed het voor mij. Moet je hem nu zien, hij is niet meer van de dansvloer weg te slaan!

Wie: Nathalie Unyk Van: Europa's grootste havenstad Hoe lang: Sinds 1 januari 2002 Wanneer: Tussen donderdag en zondag en op vrijdag vanaf 15.00 uur op Radio Mondial Waar: La Luna, Salsa on the Beach, Salsa Lounge en andere feesten, zoals Axxes. Mijlpaal: Als eerste vrouw gedraaid op SalsaLounge te Amsterdam en Rotterdam, in de Copacabana in New York, Florence, Dublin en menig ander feest, zoals het Rotterdamse Zomercarnaval. Ook alle (mega)artiesten die ik in de afgelopen jaren ontmoet heb. Toekomstplan: Mensen blij blijven maken met muziek 'in my Unyk way', een blanke vrouwenband oprichten en de oorsprong van latinmuziek blijven zoeken door middel van reizen. Genre voorkeur: Salsa! Van salsa dura via Fania naar Puertoricaans, gevolgd door bachata, cha cha cha, mambo, bolero, zouk, merengue, soca en andere Caribische klanken. Wat wilde je vroeger worden: Kleuterjuf, ik heb zelfs een aantal jaar een naschoolse opvang gehad. En ook stewardess. Van jongs af aan salsa: Nee, pas sinds september 1998 door een feest van Cees de Vroomen in Nighttown. Ik draaide wel al op feestjes bij Jantje Beton waar ik zeven jaar vrijwilligerswerk heb verricht, maar dat was vooral R&B, popmuziek en wat ruigere muziek. Door gezondheidsproblemen kon ik niet meer dansen en ik vond het leuk om mensen aan het dansen te krijgen, vandaar dj. Toen ik bij Radio Rapar ging werken, kwam ik in contact met de juiste personen.

Wie: Elda Janzen Van: Curaçao Hoe lang: Ongeveer zeven jaar. Wanneer: Om de week op zondag afgewisseld met een andere dj. Op diverse (bedrijfs)feesten. Waar: Bosvreugd Tilburg en diverse danszalen. Mijlpaal: Ik hoop dat de mijlpaal in mijn leven in de toekomst is. Ik geloof dat je vooruit moet kijken naar mooie tijden die komen. Toekomstplan: een goede dj en entertainer te blijven en hogerop te klimmen in Nederland en het buitenland. En ik ben bezig met een cd-opname die binnenkort zal verschijnen met eigen nummers in salsa, merengue, bachata en son montuno. Genre voorkeur: Lekkere opzwepende dansbare salsa. Niet alleen qua ritme maar ook de inhoud. Goede tekst met een boodschap kan soms heel belangrijk zijn. Maar ook romantische ingetogen muziek zoals son montuno, bachata, bolero. Wat wilde je vroeger worden: Ik wilde vroeger in het onderwijs. Omdat ik het leuk vind om met kinderen te werken en om bezig te zijn met mensen. Van jongs af aan salsa: Nee, toch niet. Ik heb van jongs af aan alle soorten muziek leuk gevonden en beluisterd. Ik ben een echte muziekliefhebber zoals de meeste echte Zuid-Amerikanen met op de eerste plaats de liefde voor onze eigen Afro-ritmes, maar ik sta open voor muziek uit andere streken.

Wie: Tania Jarmohamed Van: Curaçao Hoe lang: Ik heb van jongs af aan altijd veel geld uitgegeven aan muziek. Inmiddels ben ik vijf jaar dj. Wanneer: Twee, drie keer per week Waar: Zomercarnaval (Rotterdam), Axxes (Antwerpen), Salsa Escape (St.Maarten), Latin Club (Guadaloupe), meerdere vaste locaties in Nederland en Belgie. Mijlpaal: Tournee door Zuid-Afrika waar ik met mijn draaien bijgedragen heb aan een AIDS Awareness Programma. Toekomstplan: Houd mijn website maar goed in de gaten! Genre voorkeur: Latin in het algemeen, dus niet alleen salsa. Wat wilde je vroeger worden: Cardioloog Van jongs af aan salsa: Toen ik jonger was, zat ik elke zaterdag voor de tv. Ik keek naar Sabado Sensacional, een muziekprogramma uit Venezuela. Hierin treden artiesten op zoals Oscar D'leon, Rubby Perez, Alejandra Guzman, Proyecto M. Ik zat aan de buis gekluisterd te wachten op jongensbandjes. Voor hun optredens kwamen altijd allerlei salsa-artiesten voorbij. Hierdoor ben ik van jongs af aan al bekend met salsaklanken.

Top 5 1. Frankie Ruiz – Tu me vuelves loco / Bailando 2. Willy Colón – El gran varón 3. Lalo Rodríguez – Ven, devórame otra vez 4. Mickey Taveras – Historia entre tus dedos 5. Tony Vega – Esa mujer

Top 5 1. Cambalache – Chan Chan 2. Los Van Van – Chapeando 3. Ivan Caceres – Campana Mayoral 4. Sabrosura Viva – Me Libere 5. Bamboleo – Con un Cante en el Pecho

Top 5 1. Salsa: Saned – Me encanta 2. Bachata: Frank Reyes – Vine a decirte adios 3. Cha cha cha: Masalsa – Matame 4. Merengue: Juan Luis Guerra – A pedir su mano 5. Tropisch: Faluma – Square One (hierdoor ben ik bij Radio Rapar/CBS terecht gekomen en nu dj)

Top 5 1. Jose Ernesto – Cositas bonitas 2. Edwin Bonilla – Con tu movimiento / Cuenta Bien 3. Pedro Conga – Ven conmigo corazon 4. Orquesta Tabaco y ron – Coquetona 5. Olga Tanon – Es mentiroso

Top 5 1. Bobby Valentin – Indestructible 2. Willie Rosario – Chenchere Guma 3. Bobby Rodriguez – La Moral 4. Tony Vega & Tito Puente – Dejame Sonar 5. Lebron Brothers – Darle tiempo al tiempo

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-32 33 35 sneakers

18-08-2005

13:18

Pagina 32

Testing testing, one-two Dansen is een sport. Topsport voor sommigen wel te verstaan. Wat draag je nou het beste tijdens het dansen? Je koopt speciale schoenen voor tennis en aerobics. Maar om te dansen, iets dat je waarschijnlijk vaker doet dan dat ene uurtje per week, gebruik je je gewone stappers. Terwijl er, net als voor iedere andere sport, voor dansen speciale schoenen verkrijgbaar zijn. De schoenen waar je normaal op loopt hebben een te stugge zool en voetenbed en zijn qua stroefheid niet geschikt om op te dansen.

Sneaky Buiten de nette elegante dansschoen is er ook een sportieve lijn dansschoenen, namelijk danssneakers. Er is een uitgebreide selectie, aangezien sneakers steeds meer worden gebruikt bij verschillende dansvormen. Buiten jazz, ook bij streetdance en salsa, en ook voor rock & roll, ballroom, latin en tango worden sneakers gebruikt als trainingsschoen. Deze schoenen zijn zeer licht en door de splitzool geven ze optimale bewegingsvrijheid en strekkingsmogelijkheid.

Tevens is het tijdens de training erg praktisch en comfortabel om sneakers te dragen. Danslessen zijn vaak door de week ’s avonds en dan hebben je benen er alweer een aantal kilometers opzitten. Sneakers dansen relaxed, zijn goed voor je voeten en zeker niet te vergeten je gewrichten, dat staat als een paal boven water. Ze zijn er zowel voor mannen als voor vrouwen. Er zijn allerlei goede sneakers te verkrijgen van merken Bloch, Pappillon, Dancelife en Rumpf.

Maar waar moet je nu op letten als je sneakers gaat kopen? Zes jaar geleden was er maar één model te verkrijgen, je had dus geen keus. Tegenwoordig zijn er verschillende modellen, in verschillende kleuren en met verschillende soorten zolen te verkrijgen. Reden genoeg voor een testronde. We hebben diverse modellen van drie verschillende merken laten testen door enthousiaste dansers, zowel mannen als vrouwen. De modellen zijn onderling vergelijkbaar. Van de merken Pappillon, Rumpf en Dancelife hebben we het volgende getest: 1. hoog model lederen sneaker 2. laag model sneaker met platte zool 3. laag model sneaker met dikke / hoge zool

De resultaten Eén ding dat je in gedachten moet houden is dat het altijd een persoonlijke voorkeur blijft. Heb je zwakke enkels en daar dus steun voor nodig, dan kun je beter voor een hoog model gaan en een zool die niet te dik of hoog is. Sommigen vinden glad fijn, anderen vinden demping in de zool een pré. De één houdt van leer, de ander van stof. En er zijn ook genoeg dansers die de kleur en het uiterlijk belangrijker vinden. Kortom, zoals het spreekwoord luidt: ’Op elk potje past een dekseltje’ of in dit geval: ‘voor elke voet is er een sneaker’. Om de verschillende schoenen beter toe te lichten, beschrijven we een aantal karakteristieke punten die ons toegespeeld zijn door de testpersonen. Deze punten worden niet aangeduid als positief of negatief, aangezien dit weer afhangt van de wens van de drager.

Hieronder een overzicht van de modellen en merken en hun prijzen:

Model Hoog model Hoog model Hoog model Laag model / platte zool Laag model / platte zool Laag model / hoge zool Laag model / hoge zool

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Merken Papillon Rumpf Dancelife Papillon / Bloch Rumpf Papillon / Bloch Dancelife

Type PA 1500 1444 8900 Stealth 575 1556 BL 538 7700

Richtprijs € 90,€ 79,95 € 92,55 € 65,- / € 75,€ 79,95 € 92,55

Materiaal leder leder leder synthetisch materiaal leder stof rekbaar stof rekbaar

LAL04-32 33 35 sneakers

18-08-2005

13:18

Pagina 33

Testing Rumpf 1556 laag model Goede kwaliteitsschoen met een zachte afwerking van binnen voor de hiel, waardoor hij lekker zit. Goed ademend, zelfs bij hoge buitentemperaturen. Lage hak en minder demping. Draaien goed door het profiel onder de zool.

Dancelife 7700 laag model

Papillon / Bloch BL 538 laag model

Papillon / Bloch Stealth 575 laag model

Erg leuk model met een stroeve zool. Ook geschikt voor smalle voeten door een iets dikkere sok te gebruiken. Redelijk hoge hak waardoor de schoen prettiger aanvoelt. Weinig slijtage door de dikke zool van deze schoen.

Soepele schoen die goed ademt. Deze schoen draait goed. Misschien voor heren iets te glad. Redelijk hoge hak. Brede pasvorm, maar door diverse strikmogelijkheden aan te passen voor smallere voeten. Goede kwaliteit.

Comfortabele schoen die goed ademt en waarin de voeten fris blijven bij hoge buitentemperaturen. Door het speciale profiel draaien ze goed. Goede kwaliteit en leuke kleurcombinatie. Lage hak.

testing, DRESS TO...

Dancelife 8900 hoog model

Papillon PA 1500 hoog model

Rumpf 1444 hoog model

Soepele schoen die door het speciale profiel op de zool erg goed draait. Goede kwaliteit leer. Gemiddeld van breedte, dus niet geschikt voor dansers met smalle voeten. Redelijk hoge hak.

Soepele schoen die erg goed sluit om de enkels, dus voor dansers met slechte enkels een prĂŠ. Qua breedte ook goed geschikt voor smalle voeten. De zool is redelijk stroef. Goede kwaliteitsleer. Ze voelen lager aan dan ze zijn.

Lekker zittende schoen die goed aansluit bij dansers met smalle voeten. De zool is enigszins stroef voor sneldraaiende dames. Het model lijkt meer gericht op heren. Goede kwaliteit leer. Gemiddelde hakhoogte.

one-two LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-34 Trop. Date adv

18-08-2005

11:57

Pagina 1

LAL04-32 33 35 sneakers

Beoordeling

draagconfort

warmte

zweetgehalte

draaiconfort

18-08-2005

13:19

Uitleg beoordeling

Pagina 35

Score

hoe zitten de schoenen

heel goed goed neutraal matig slecht

hoe is de temperatuur regeling in de schoenen

heel goed goed neutraal matig slecht

wat is het zweetgehalte van de schoenen

heel goed goed neutraal matig slecht

hoe draaien de schoenen

heel goed goed neutraal matig slecht

grip (stroefheid) hoe is de stroefheid van de zool

hakhoogte

heel goed goed hoe ervaar je de hoogte van neutraal de zool matig slecht

breedte/smalte

is de pasvorm goed qua breedte / smalte

heel goed goed neutraal matig slecht

wat vind je van het model

heel goed goed neutraal matig slecht

kwaliteit

wat vind je van de kwaliteit van de schoen

heel goed goed neutraal matig slecht

demping

voorkomt de zool dat je last krijgt van je voeten, enkels, knieĂŤn en rug

heel goed goed neutraal matig slecht

hoe is de slijtage van de schoen

heel goed goed neutraal matig slecht

hoe is de prijs-kwaliteit verhouding

heel goed goed neutraal matig slecht

prijs

Rumpf 1444

Papillon Stealth 575

Rumpf 1556

Dancelife 7700

Papillon BL 538

heel goed goed neutraal matig slecht

hoe is de gladheid van de zool

slijtage

Papillon PA 1500

heel goed goed neutraal matig slecht

grip (gladheid)

model schoen

Dancelife 8900

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Specialist in Latijns-Amerikaans entertainment Salsa.nl is een enthousiaste, flexibele en dynamische organisatie binnen de entertainmentbranche; de ideale partner in het verzorgen en begeleiden van al uw activiteiten. Wij organiseren voor u een compleet feest of bemiddelen voor u in artiesten en entertainment. Met name op het gebied van Latijns-Amerikaanse muziek en dans kunnen wij zorgen voor het succes van uw exotische activiteit, evenement of party.

Party service Veel particulieren, bedrijven en instanties gingen u voor en hebben allen naar volle tevredenheid van onze diensten gebruikgemaakt. Organisaties zoals HISCOM, VIVA, ASK/Infocus, MSD, Big Beauty, Danssalon In Casa, Cosmo Hairstyling, Magazine Uitgaan, Dancelife, Havana Club, Special Traffic, Coronel Cart Racing, Wet ’n Wild, Sol Beach, De Partij, Min. van VWS, IDTV, Trust, Politie Rotterdam, CTO, ABN Amro, etc.

Artiesten & entertainment Belangrijke factor voor het succes van Salsa.nl is het gebruik van professionele artiesten en entertainment. We hebben door onze specialisatie de beschikking over een zeer uitgebreide database met honderden artiesten en acts op het gebied van Latijns-Amerikaanse dans, muziek en entertainment. Of het nu gaat om bands, dansgroepen, dans- of percussieworkshops, allround/latin dj’s, tropische acts, cocktailbars, vuurspuwers, etc., Salsa.nl zoekt, vindt en regelt voor u datgene wat past bij uw wensen en binnen uw budget!

Interactieve workshops Dansen en muziek lenen zich bij uitstek voor het creëren van spontane interactie tussen mensen. Dit geldt zeker voor de swingende klanken van de verschillende Latijns-Amerikaanse muzieksoorten en de zwoele bewegingen die daarbij horen. Of het nu gaat om een groep collega’s, kennissen, familie of vrienden; met een speciale dans- of percussieworkshop is het ijs snel gebroken en zit de stemming er direct goed in.

Uw Latin specialist Bands Docenten Showgroepen DJ’s Decoratie Cocktailbars Catering Bedrijfsfeesten Teambuilding Presentatiess Presentatie Beurzen Jubilea Bruiloften etc.

Locatie/Decoratie Een feest wordt pas feest als de omgeving waar het plaatsvindt aansluit bij het thema. Salsa.nl denkt graag met u mee over een geschikte locatie. Hebben wij een geschikte locatie voor u gevonden, dan bestaat er altijd de mogelijkheid deze nog verder te laten aansluiten op het thema door het plaatsen van passende decoratie.

Voor meer informatie en/of boekingen kunt u contact met ons opnemen: Telefoon: 071-5149163 of e-mail: events@salsa.nl Neem ook eens een kijkje op onze website: www.salsa.nl

Salsa.nl is een enthousiaste en dynamische organisatie, gespecialiseerd in de verzorging van entertainment op het gebied van de Latijns-Amerikaanse dans en muziek. Meer informatie: 071-5149163 of 06-55894468 www.salsa.nl events@salsa.nl

R U M B A S A L S A M E R E N G U E S A M B A TA N G O F L A M E N C O Z O U K B A C H ATA B O L E R O R U M B A S A L S A M E R E N G U E S A M B A TA N G O F L A M E N C O Z O U K B A C H ATA

Salsa.nl adv. LAL 2005-02 94% 14-03-2005 11:48 Pagina 1

LAL04-37 webcheck

18-08-2005

13:17

Pagina 37

WEB CHECK

www.rumbalatina.nl Content: • festivals / congressen • interviews • uitgaansagenda • foto’s • video online • online salsaradio Vormgeving: • mooie website om te zien • goed leesbaar • sprekende kleuren • speciale software niet nodig • geen reclame Navigatie: Het duurt soms even voor de site geladen is. In eerste instantie lijkt alles duidelijk, maar je kan toch wel aardig verdwalen. Gelukkig kan je altijd weer op de hoofdpagina komen door op het ronde logo linksboven te klikken. Talenopties: NL Up to date: Niet goed. Er wordt uitgebreid geadverteerd met een

www.salsa.nl evenement dat al lang geweest is. De agenda geeft nog niet aan wat deze maand te doen is. Wel zijn de festivals voor het hele jaar vermeld. Regio: nationaal Gebruikersvriendelijk: Een site die er mooi uitziet en leuke dingen heeft, zoals de interviews. Ook de video’s zijn leuk, al zijn ze kwalitatief niet echt geweldig. Het geeft wel een goede indruk van het hele gebeuren. Aan de navigatie kan zeker nog een verduidelijking aangebracht worden.

www.salsalovers.nl Content: • muziek • clips • foto’s • uitleg over salsamuziek

Vormgeving: • harde kleuren • goed leesbaar • speciale software niet nodig Navigatie: De intropagina is duidelijk wat links betreft. Als je daarna op een onderwerp geklikt hebt, wordt dat in een nieuw venster geopend. Bovenin staan dan nieuwe knoppen die te maken hebben met dit onderwerp. Uiteindelijk heb je een hele ris met vensters

openstaan, wat sommige mensen prettig vinden en anderen juist weer niet. Smaken verschillen. Talenopties: NL Up to date: goed Regio: nationaal Gebruikersvriendelijk: Salsa.nl is een site waar heel veel informatie op staat over diverse onderwerpen. Zeker is dat je hier menig uur bezig kan zijn om alles te lezen en te bekijken.

www.latinnet.nl Content: • agenda • forum • foto’s

Vormgeving: • duidelijk • goed leesbaar • mooie kleurnuances • speciale software niet nodig Navigatie: Goede navigatie. Alle hoofdonderwerpen staan bovenaan en kunnen niet gemist worden. Dit blijft ook continu in beeld en je kan dus altijd teruggrijpen naar het hoofdmenu. Talenopties: EN Up to date: Niet heel erg relevant op deze site, maar wat up-to-date moet zijn is up-to-date. Regio: nationaal

Content: • partyservice • danslessen en workshops • artiestenbemiddeling • uitgaansagenda • nieuwsflash • dansscholen • congressen

Gebruikersvriendelijk: Een eenvoudige, maar vooral duidelijke site. Heeft een andere invalshoek dan vele andere sites. Dat maakt het wel leuk. Je kan er muziek downloaden, maar je kan slechts vijf nummers per dag doen. Goed nadenken dus welke dat worden en morgen weer terug voor de volgende vijf. Het is een logische regel, in verband met het leegplukken van een site.

Vormgeving: • duidelijk • goed leesbaar • mooie vrolijke kleuren • speciale software niet nodig Navigatie: Goede navigatie. Bovenin staan alle hoofdonderwerpen. Talenopties: NL Up to date: Deze site is up to date en wordt kennelijk goed bijgewerkt.

Regio: regionaal. Groningen, Friesland, Drenthe Gebruikersvriendelijk: Een site die zeker aanspreekt. De kleuren zijn vrolijk en niet schreeuwend en werken dus zeer uitnodigend om de site te onderzoeken. Alles is makkelijk te vinden.

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-38 39 que pasa

18-08-2005

13:15

Pagina 38

AALSMEER SALSA.NL 06-55894468 ALKMAAR DANSSCHOOL CUBA TE LLAMA 072-5158598 DANSSCHOOL HAPPY TIME 023-5313215 DANSSCHOOL SIZZLING SALSA 06-40308610 SALSAMIGOS 06-41455288 ALMELO EL CENTRO DE LA SALSA 06-51603423 ALMERE DANSSCHOOL BURNET 036-5490062 ALPHEN A/D RIJN SALSA.NL 06-55894468 AMERSFOORT DANSSCHOOL CARIBBEAN ARTS 033-4562561 DANSSCHOOL SALSA PERFECTA 06-53952308 AMSTERDAM AAAI DANSSCHOOL 020-7507523 ACADEMIA BALANÇA 06-51220437 ARI GARCIA DANSSCHOOL 020-4186646 AZUCAR 020-6880077 CREMA LATINA 06-24505038 DANSCENTRUM SALSIANDO 071-5214992 DANSSCHOOL SALSA 4 U 020-6692550 DANSSCHOOL SALSA EXPLOSION 06-23339771 DOS BAILADORES 071-5222233 EL CENTRO 020-6121950 EL PUNTO CUBANO 020-6122889 EXTREMOS 020-6703264 FUENTE DE SALSA 020-6121950 GUANIPA FUN FACTORY 036-5366918 MAMBO MAGIC 020-6921189 ON TWO CLUB 020-6186417 SABROSO 020-6238662 SALSA 4 FUN 06-52473047 SALSA CALIENTE 020-6845194 SALSA DANSSCHOOL CARIBBEAN 020-4473434 SALSA DANSSCHOOL ESENCIA 020-6320467 SALSAMANTE 020-6762880 SHAPE ALL-IN CENTRE 020-6845857 SOY CUBA 06-52462542 SWING LATINO 0297-591740 APELDOORN BAILAMIGOS DANSSCHOOL 055-5348340 DANCE COMPANY SALTUYA 06-10253812 JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 ARNHEM DANCE COMPANY SALSA CONQUISTA 06-27404585 DANCE COMPANY SALTUYA 06-10253812 HOUSE OF SALSA 06-50974275 JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 SALSA CONTIGO DANCE CLUB 026-3812949 VERSTEEGH DANCE MASTERS 026-3511211 YASALSA 06-22989887 ZIKO’S CENTRO DE DANCA 026-3892564 ASSEN DANSCENTRUM DOKMAN 059-2318223 SALSALAURA 06-23641195 AUSTERLITZ ADAMS BODY SPORTS 030-2943443 BERGEN OP ZOOM SALSALEGRIA 0165-561258 STG. BRTO 0164-236335 BERLICUM SALSA BAILANDO 0412-479182 BEUSICHEM FITNESS STUDIO LIFE STYLE 0344-615551 BLOEMENDAAL SALON DE SALSA 038-4231049 BORNE EL CENTRO DE LA SALSA 06-51603423 BREDA DE GROTT 06-54796505 ESCUELA DE SALSA 0162-434322 RINCON CUBANO 078-6174957 BUNDE SALSA DANSSCHOOL ANABACOA 06-48867886 CUIJK DANSCENTRUM VERHOEVEN (CUIJK) 048-5577268 DE BILT DANSSCHOOL SALSA 2000 030-2980948 DELFT DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 O.K. SALSA DANSSCHOOL 015-2622938 DEN BOSCH DANCE COMPANY SALSIPUEDES 06-19092052 DANSSCENTRUM HENRY VAN GOETHEM 073-5215229 SALSA BAILANDO 0412-479182 SALSA DUENDE DANCEHOUSE 0492-666215 DEN HAAG AFRO LATINO 070-3660980 BAILES LATINOS 070-3615284 DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 DANSSCHOOL UNIVERSALSA 070-3452157 DOS BAILADORES 071-5222233 EL BARON DE LA SALSA 035-5256670 SALSA DANCE SQUAD 070-3636112 SALSACONMIGO 06-52277698 ‘T SYNDICAAT 070-3600053 DEN HELDER SALSA DANSSCHOOL AMBIENTE 0223-668365 DEVENTER DANSSCHOOL ESTAMANERA 06-23600356 SALSA LIBRE 0570-633525 SALSA VIVA 0570-641423 DOETINCHEM DANCE COMPANY SALSA CONQUISTA 06-27404585 DANCE COMPANY SALTUYA 06-10253812 DORDRECHT MUNDO LATINO DANSSCHOOL n.n.b. RINCON CUBANO 078-6174957 SALSABOR 078-6316253 DRONTEN JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 DUIVEN DANCE COMPANY SALSA CONQUISTA 06-27404585 ECHT SALSA DANSSCHOOL ANABACOA 06-48867886 EDAM DANSSCHOOL SALSA 4 U 020-6692550 EINDHOVEN DANSSTUDIO CUBADANZA 040-2110070 EL PALACIO DE LA ROSA 040-2801800 MAESTRA SALSA DANSSCHOOL 06-52033712 SALSA PARADISO 040-2430422 SALSASENSATION 06-14197704 VOF SALSA SENSATION DANCE COMPANY 06-14197704 ENSCHEDE EL CENTRO DE LA SALSA 06-51603423 RICO LATINO 06-50575052 SALSA DANSSCHOOL CASA HENRIQUE 053-4777944 GELDROP DANSSCHOOL V.D. PUTTEN 040-2801680 GELEEN NUESTRA CASA CUBANA n.n.b. GEMERT RIDDERHOFZAAL 0492-361558 GORINCHEM LA DYNAMICA 078-6225111 GRAVE MAESTRA SALSA DANSSCHOOL 06-52033712 GROESBEEK DANSCENTRUM VERHOEVEN (GROESBEEK) 0413-252544 GRONINGEN DANSSCHOOL EL SON CUBANO 050-5494727 DANSSTUDIO SALSAROY 050-3130507 JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 SALSA DANCE BAILYNHO 050-5717779 SALSA DANSSCHOOL JUAN CARLOS GONZÁLEZ 050-3603890 SALSASCHOOL EWALD CHOCOLAAD 050-5255551 HAARLEM DANSSCHOOL GUANTANAMERA 023-5368909 DANSSCHOOL SALSA 4 U 020-6692550 DE CUBAANSE SCHOOL 023-5322043 FIERO SALSA CLUB 06-55180780 SALSA DOMINGO 06-21578366 SALSAMOTION 06-53652564 HEEMSKERK SALSA CITY 06-14995505 HEERENVEEN SALSERO MBOKA 06-14536265 HEERHUGOWAARD DANSSCHOOL SIZZLING SALSA 06-40308610 HEERLEN DANSCENTRUM SWING-INN 045-5711800 LA VIDA ES UN CARNAVAL 046-4333635 NUESTRA CASA CUBANA n.n.b. SALSA DANSSCHOOL ANABACOA 06-48867886 HELLEVOETSLUIS DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 HENGELO EL CENTRO DE LA SALSA 06-51603423 SALSA LOCO 074-2425636 HILVERSUM SALSA DANSSCHOOL ESENCIA 020-6320467 SALSAÏ 030-2713438 HOOFDDORP DANSCENTRUM FOKKER 023-5617858 HOUTEN SALSA DANSSCHOOL MARIPOSA 030-6340930 HUISSEN DANCE COMPANY SALSA CONQUISTA 06-27404585 HUIZEN DANSSCHOOL ROBELLE 035-5242433 IJSSELSTEIN CONTIGO SI 06-52315909 KAMPEN JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 LEEUWARDEN SALSA DANCE CLUB - OEDS 0517-395601 LEIDEN DANSCENTRUM SALSIANDO 071-5214992 DOS BAILADORES 071-5222233 LEMMER SALSERO MBOKA 06-14536265 MAARSENBROEK DANSSCHOOL RITMO LATINO 0346-553637 MAASTRICHT DANSSCHOOL SALSA CONMIGO 043-3475331 M.S.D.V. LET’S DANCE 043-3255605 NUESTRA CASA CUBANA n.n.b. SALSA CON PASION 043-3671719 MEDEMBLIK DANSSCHOOL DANSDEMENSIE 0229-216837 MIDDELBURG SALSALEGRIA 0165-561258 NIEUWEGEIN SALSAÏ 030-2713438 NIJMEGEN DANSSCHOOL SALSA TIPICA 06-12367376 SALSA DANSSCHOOL AMANNÉ 024-3233832 SALSA DANSSCHOOL FUSION LATINA 06-17242507 SOY CUBA 06-52462542 NUENEN SALSAPATI DANSSCHOOL 040-2513090 PIJNACKER DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 PORTUGAAL MAMBORICO 06-26200272 PURMEREND DANSSCHOOL RUUD VAN HET KAAR 0299-420594 GUANIPA FUN FACTORY 036-5366918 LA MIXTURA 0299-433190 STICHTING BUENAVENTURA 06-14998463 RAVENSTIJN QUÉ RICO 0486-412192 RIJSWIJK DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 ROERMOND ASI ES LA VIDA 046-4742973 ROOSENDAAL CHICA SALSA DANSEN PARTYCENTRUM 0165-534069 SALSALEGRIA 0165-561258 ROTTERDAM ALMA RUMBERA 06-27572261 CLUB LA LUNA 010-4141513 DANSACADEMIE DE KLERK 010-4048200 DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 DANSSCHOOL LA BANDERA 010-2101510 DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 FOOTWORKS 010-4181348 ITAMAR 06-41074807 MIRAFLOR 010-4760583 RINCON CUBANO 078-6174957 SALSA HEAT 06-38062178 SALSA ROTTERDAM 06-22550416 SALSABILITY DANCE STUDIO 06-10054515 SKVR MUZIEKSCHOOL 010-4361366 ROZENBURG DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 SCHAGEN DANSSCHOOL SIZZLING SALSA 06-40308610 SCHIEDAM BASIS BALANS 010-4267702 CULTUREEL CENTRUM LANDVREUGD 010-4267702 SITTARD DANSSCHOOL QUE RICO 06-28809647 NUESTRA CASA CUBANA n.n.b. SPIJKENISSE SALSA DANSSCHOOL BUENA VISTA 0181-639566 STEIN CREA DANCE STEIN 046-4332260 TIEL FITNESS STUDIO LIFE STYLE 0344-615551 TILBURG DANCE COMPANY SALSIPUEDES 06-19092052 SALSA PICANTE 06-14228719 UDEN DANSSCHOOL SALSA TIPICA 06-12367376 MAESTRA SALSA DANSSCHOOL 06-52033712 MARKET PLACE 0413-261199 UTRECHT CLUB EL BRILLANTE 030-2368230 CONTIGO SI 06-52315909 DANCE COMPANY PURA SALSA 06-28649326 DANSSCHOOL SALSA EXPLOSION 06-23339771 DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 DANSSTUDIO TOUCHÉE 030-2322075 PASOFINO 06-55581251 SALSA DANSLERARENOPLEIDING SHASHA BON 030-2661757 SALSAÏ 030-2713438 SOY CUBA 06-52462542 ST. UNION 030-2331154 ST. Z-AMERIKAANSE MUZIEK- EN DANSKUNSTEN 030-2947141 VEENENDAAL SALSAÏ 030-2713438 VEGHEL MAESTRA SALSA DANSSCHOOL 06-52033712 VELDHOVEN SALSAPATI DANSSCHOOL 040-2513090 VENLO DANCE MASTERS MADSON CLUB 077-3514650 VENRAY DANSCENTRUM JANSSEN 0478-510500 MAESTRA SALSA DANSSCHOOL 06-52033712 VIANEN SALSAÏ 030-2713438 VLAARDINGEN DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 VLISSINGEN SALSALEGRIA 0165-561258 WAGENINGEN DANSSCHOOL ATOMICA 06-41366798 SALSA DANSSCHOOL SALSA 4 U 0317-840341 SWINGPOINT DANSCENTRUM 0317-412757 THE INTERNATIONAL CLUB 0317-414234 WEERT SALSA CLUB WEERT 0495-538328 WOERDEN FELICIASALSA 06-18270175 ZAANSTAD SALSA 4 FUN 06-52473047 ZEEWOLDE SALSACARO 036-5226435 ZEIST DANSSCHOOL RETTICHINI 030-6914020 ZOETERMEER DANSSCHOOL SALSAVENTURA 070-3638037 ZUTPHEN BAILAMIGOS DANSSCHOOL 055-5348340 ZWIJNDRECHT DANSCENTRUM SALSÉROS 070-3651628 ZWOLLE JUNAR SALSA DANCE COMPANY 050-5799154 SABOREA SALSA ZWOLLE 06-12678400 SALSA DANCE BAILYNHO 050-5717779 SALSA LATINO / MAMBO SWINGERS 06-25338200

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

¿Que Pasa? Muziek, acrobatiek, dans en gevecht… in Turkije Speciaal voor hotelgasten lanceert Hillside Beach Club capoeira. Deze trendy luxeclub aan de Turkse Rivièra bij Fethiye legt de nadruk op sport, ontspanning en entertainment. Dit is dan ook de aangewezen locatie voor het lanceren van de nationale sport van Brazilië, capoeira. Alle hotelgasten kunnen tijdens hun verblijf uitgebreid kennismaken met deze indrukwekkende sport. Behalve dit baanbrekende capoeira

programma biedt Hillside Beach Club diverse andere vormen van ont- en inspanning. Check voor meer informatie www.hillside.com.tr

Dutch Open Salsa Championships voor teams

In oktober en november organiseert Salsaventura de eerste Dutch Open Salsa Championships voor teams. Teams kunnen zich nu al aanmelden. Er kunnen maximaal acht teams meedoen aan de voorrondes in oktober. Vier teams zullen doorgaan naar de finale. Indien zich meer teams aanmelden wordt er een voorselectie gemaakt. Check voor meer informatie www.salsaventura.nl

mad bat! Deze nieuwe energie-sensatie uit Duitsland zal na een geslaagde kennismaking bij de salseros tijdens de Curaçao Salsa Tour binnenkort te verkrijgen zijn in Nederland. Kijk niet in de schappen van de supermarkt, want je vindt deze drank alleen in diverse horecabedrijven. En in het bijzonder bij dansscholen en feestlocaties. Zoals hun slogan beweert: ‘The power to keep you dancing!’. Voor meer informatie www.madbat.nl

LAL04-38 39 que pasa

18-08-2005

13:16

Pagina 39

Finale salsawedstrijd Dance Company Salsipuedes

Vrijdag 28 oktober is het zover, de finale van de eerste salsawedstrijd georganiseerd door Dance Company Salsipuedes. Zaterdag 25 juni waren de voorrondes in het net geopende La Vida in Tilburg. Het was een wedstrijd speciaal voor cursisten van Salsipuedes. In het totaal namen 32 salsadansers deel aan de wedstrijd. Deze was vanwege de verschillende niveaus van de dansers verdeeld in drie

categorieën: Basic Salsa, Advanced Salsa en Dans/Showgroepen. Van elke categorie gingen er twee paren of groepen door naar de finale. Iedereen die de voorrondes gemist heeft, krijgt dus een herkansing het spektakel bij te wonen en degene die er toen wel bij was, weet dat hij de finale niet wil missen! Check voor meer informatie www.salsipuedes.nl

Salsaweekend in Europa

In oktober wordt het eerste Single Salsa Weekend georganiseerd voor singles en andere levensgenieters. Dit is een initiatief van Swing Latino en Traveldate. Tijdens dit weekend zijn er workshops voor alle niveaus te volgen, kan je lekker barbequen en is er een Latin Groove Party. Je maakt zelf jouw programma; of je nu één

workshop volgt of vier. Indien je dit weekend boekt, krijg je een Travelcard t.w.v. € 49,- kado. Met deze kaart kun je gratis overnachten bij meer dan 300 hotels in Europa, maar ben je ook welkom als vip bij leuke clubs in Amsterdam, Den Haag of Rotterdam. Check voor meer informatie www.swinglatino.nl

Licor 43 timmert aan de weg

Klein Brazilië in Nederland Van 4 tot 6 november organiseert Brasazouk de 1st Brazilian Dance Congress en de 2nd Zouk/Lambada Dance Competition. Drie dagen gevuld met workshops en danslessen door professionele internationale docenten. Verder zijn er ’s avonds natuurlijk shows en feesten. Er is zelfs een speciaal gala op zaterdag 5 november. De locatie is het Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Prijzen zijn vanaf € 15,Check voor meer informatie www.brasazouk.com

Vanaf september maakt Licor 43 een ware roadtour door latin Nederland. Ze zullen zowel bestaande feesten als nieuwe feesten ondersteunen door middel van sponsoren en promotie. Van noord tot zuid zal je deze heerlijke likeur tegenkomen en kunnen proeven. Het exacte programma is nog niet bekend. Check voor meer informatie www.salsa.nl en www.licor43.nl LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-40 41 ziko

18-08-2005

13:13

Pagina 40

Aanpassen, integreren en Ziko:

We leven in een tijd waarin velen zich bezig houden met zichzelf. Hier is op

succes!

zich helemaal niets mis mee, maar helaas vergeten de meeste mensen dat het in het leven niet alleen gaat om nemen, maar ook om geven. Ook de salsascene kent dit fenomeen. Het leek mij dan ook toepasselijk om eens iemand in het zonnetje te zetten die meer geeft dan hij neemt.

ON THE SPOT

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-40 41 ziko

18-08-2005

We hebben het hier over iemand die bekendstaat om een eigenzinnige manier van dansen. Zijn salsadansstijl wordt vaak geassocieerd met lambada en zouk. Zelf omschrijft hij het als de kunst om jezelf niet aan één vaste stijl te houden; dat je je moet kunnen aanpassen aan de verschillende soorten muziek. Dit is de uitgesproken mening van Ziko uit Arnhem. Hoe lang dans je al? ‘Ik ben begonnen op mijn zeventiende. Toen ging ik voornamelijk naar feesten om meisjes te ontmoeten. De muziek ging mij steeds meer aanspreken en voor ik het wist, ging ik naar diverse feesten om het dansen. Inmiddels ben ik 37 jaar en draait mijn dagelijks leven om dansen.’ Hoe ben je begonnen met lesgeven in Nederland? ‘Toen ik hier in Nederland kwam, ging ik als eerste op zoek naar latin danslocaties. Die waren toentertijd moeilijk te vinden. Ik kwam regelmatig in Amsterdam, Utrecht en het oosten van het land. Ik wou graag dansles geven, maar sprak nog geen Nederlands. Op een gegeven moment had een stel vrienden uit Amsterdam geld ingezameld om een zaal te huren en mij te betalen om hen dansles te geven. En zo is het begonnen.’ Hoe lang heb je al een eigen dansschool? ‘Mijn eigen dansschool in Arnhem bestaat al twaalf jaar. Ik geef zelf zeven dagen in de week les. Ik hoop dat ik hiermee een voorbeeld kan zijn voor veel buitenlanders. Ook al ben je niet in Nederland geboren, je kan het hier zeker maken. Maar het is erg

13:14

Pagina 41

belangrijk om te integreren in de samenleving.’ Zijn er bij jou ook verschillende dansniveaus? ‘In de gewone lessen kan je bij mij tot niveau 7 gaan. Dat wil niet zeggen dat je dan uitgeleerd bent. Sommige mensen dansen al tien jaar bij mij en leren nog steeds. Hoe meer je leert, hoe meer plezier je erin beleeft. De lessen voor gehandicapten hebben geen vast niveau. Elk seizoen komen er mensen bij en aangezien het maar om één les in de week gaat, is het moeilijk daar een niveau aan te koppelen.’ Hoe ben je op het idee gekomen om les te geven aan verstandelijk gehandicapten? ‘Na het driejarig bestaan van mijn dansschool wou ik iets terugdoen voor de samenleving. Geld geven aan een goed doel kan iedereen. Maar de kracht om daadwerkelijk iets te ondernemen ontbreekt meestal. Een professionele dansschool is volgens mij meer dan alleen zakendoen. Ik wou meer doen voor mensen. Ze aandacht geven. Ik ben toen naar de gemeente gestapt om te kijken voor welke mensen er nog niets of weinig te doen was. Dit bleken verstandelijk gehandicapten te zijn. De gemeente was heel enthousiast over mijn plan en stond meteen achter me.’ Hoe heb je het aangepakt? ‘In het begin deed ik het af en toe en later ben ik overgestapt naar één keer per week

lesgeven. Inmiddels zijn negen jaren verstreken en geef ik elke zondag les aan verstandelijk gehandicapten. Ik kan me nog herinneren dat ik aan het begin twaalf cursisten had. Inmiddels is dit uitgegroeid tot een aantal van 61. Ze krijgen natuurlijk niet allemaal tegelijk les, dat lukt me niet. Er is een stijgende lijn, omdat mensen het gewoon erg leuk vinden.’ Zijn de lessen gelijk aan die van andere cursisten? ‘De lessen voor verstandelijk gehandicapten wijken af van de gewone lessen. Ze leren niet alleen salsa maar ook merengue, bachata en samba. We dansen af en toe in paren maar de hoofdmoot is ‘los’ dansen met de groep. Dit is makkelijker omdat er minder handwerk aan te pas komt. Soms studeren we ook een choreografie in. Maar het gaat meer om plezier maken. Regelmatig komen de andere cursisten zondags eerder zodat ze nog even kunnen meegenieten van deze les. De lessen duren één uur, anders val je in herhaling en wordt het teveel voor hen. Grappig genoeg zijn zij wel de groep die het makkelijkste leren.’ Doe je naast de lessen nog andere activiteiten met deze groep? ‘Jazeker. Op mijn eerste salsacongres hebben zij een dansdemonstratie gegeven. Dat was een mooie ervaring. Niet alleen de groep heeft ervan genoten, maar ook hun familie. Hiernaast organiseer ik aan het einde van elk seizoen een afsluitingsfeest waarop de verstande-

lijk gehandicapten kunnen komen met hun ouders, familie en kennissen. Deze feesten zijn ook toegankelijk voor mijn andere cursisten en velen van hen doen ook mee. We maken er dan een groot feest van met dansen en eten en ze krijgen dan ook de kans om een demonstratie te geven van wat ze geleerd hebben dat seizoen. Stichting SPD, die zich bezig houdt met verstandelijk gehandicapten, is ook altijd aanwezig op deze avonden.’ Heb je leuke ervaringen met deze groep die je met ons zou willen delen? ‘Ik krijg al negen jaar aan het einde van de les een cadeautje; de ene keer beschilderen ze mijn gezicht en de andere keer hebben ze iets voor me gemaakt zoals een tekening of iets anders. Ze zijn echt heel dankbaar voor de lessen.’ Wat zijn je toekomstplannen? ‘Ik ben bezig een salsa- en zoukdvd op te nemen die eind september gaat uitkomen. Deze zal echt anders dan andere salsa dvd’s zijn. Ik wou dit vijf jaar geleden al doen, maar het is er toen niet van gekomen.’ Wat is jouw advies voor dansend Nederland? ‘Mijn advies is: gewoon blijven leren dansen en plezier maken. Het maakt helemaal niet uit of je met een jong of ouder persoon danst. Aan mijn collega-dansleraren zou ik zeggen dat ze moeten proberen zoveel mogelijk stijlen te leren aan hun cursisten zodat die met iedereen kunnen dansen.’ Tania Jarmohamed

Fotografie: Kati van Helden

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

LAL04-42 div.

18-08-2005

13:12

Pagina 42

Heeft een artikel jouw aandacht getrokken? Heeft iets je geprikkeld? Ben je nieuwsgierig geworden? Met deze weblinks kan je naar hartelust meer informatie verzamelen. Capoeira www.capoeira.nl capoeira.pagina.nl CD/DVD www.mostwanted-online.nl www.sambaworld.nl www.coasttocoast.nl Dinner & dance www.panama.nl www.latinfever.nl www.dewinkelvansinkel.nl www.unionsalsa.nl www.prachtig-rotterdam.nl www.tropicaliente.nl www.typicaltropical.nl Koen Brouwers www.innerrhythm.nl Lady dj’s www.ladydjtania.com www.salsasuprema.nl www.djmissunyk.nl

Nueva descarga www.molote.nl www.rasa.nl Ramon Beuk www.ramonbeuk.nl Reggaeton www.reggaetonline.net www.reggaeton-music.nl Rio de Janeiro www.ipanema.com Sneakers www.rumpf.net www.dancelife.nl www.lepapillon.net Songtekst www.nedtlyrics.nl Ziko www.ziko.nl

What’s next? De volgende editie van Latin a Life komt uit in oktober 2005. Daarin vind je natuurlijk onze vaste rubrieken zoals CD/DVD, Dinner & Dance, Latin on Air, Webcheck en Learn to Dance. Verder komt er ook nog het volgende:

TRAVEL Surprise HotSpot: Zürich

ZOUK/LAMBADA FESTIVAL Brazilian mood in Nederland

DRESS TO Wat is verwarmender op de koude dagen dan mooie lingerie?

INSIDE OUT Driemaal Cuba

WEB LINKS

LATIN A LIFE - EDITIE 4 - SEPTEMBER/OKTOBER 2005

Neem nu een abonnement en ook jij vindt hem straks op je deurmat.

Arrow adv. LAL04E01P03_A1

25-11-2004

14:06

Pagina 1

CULLUM FM SADE FM BENSON FM DULFER FM GETZ FM NORAH FM MILES FM NINA FM STONE FM COLTRANE FM STEVIE FM HERBIE FM KRALL FM

90.3

90.5

90.4

>> >> >> >>

90.7

Lekkere Jazzy Muziek Uitgebreid Nieuws Uitgebreid Financieel Nieuws Actuele Verkeersinformatie

90.7

90.5

89.8 89.7

88.8 90.8

89.7

88.9

ETHER - EN KABELFREQUENTIES

www.arrow.nl

MadBad adv

15-06-2005

11:44

Pagina 1