gratis magazine voor ouders en kinderen
september 2012
All our knowledge begins with the senses, proceeds then to the under– standing, and ends with reason.
Voor elke stap die u neemt staan wij voor u klaar Of u nu aan een gezin gaat beginnen of met pensioen zal gaan staan wij voor u klaar. Wanneer u begint aan uw nieuw avontuur kunt u op ons rekenen en met volle teugen genieten van uw leven.
速 Registered trademark of Royal Bank of Canada. Used under licence
Voorgevoel
Inhoud: 5 Column: Over het moederschap
We hebben het over zintuigen. Zintuigen zijn waarnemingen door de Griekse filosoof Aristoteles omschreven als ruiken, proeven, horen, zien en voelen. Voelen wordt hierbij vooral bedoeld met je huid. Maar hoe zit dat nu met je buikgevoel? Dat onbegrijpbare gevoel die je toch regelmatig van alles vertelt. Denk maar eens aan een onprettige gebeurtenis waarbij je het gevoel in je buik hebt alsof die omdraaid. Of dat als je nerveus bent je buik samenknijpt en je bijna geen adem meer kunt halen en dan maar niet te spreken over de vlinders in je buik van geluk en verliefdheid. Allemaal intense waarnemingen die ons iets duidelijk willen maken. Je kent dat vast wel dat je een vreemd ‘voorgevoel’ bij iets of iemand hebt waarbij je met je verstand absoluut niet kan bedenken dat er iets mis is. Maar je buik je eigenlijk al vanalles wil zeggen. Wat doe je dan? De ene keer zul je daar naar luisteren en de andere keer schuif je dat gevoel aan de kant omdat je ‘verstandelijke’ waarnemingen je van het tegendeel proberen te overtuigen. Om er uiteindelijk achter te komen wie er nu gelijk had: je buik of je verstand. En dat maakt het leven soms lekker ingewikkeld of niet?
6 Pedagogisch artikel: Ontwikkeling van de zintuigen 8 Column: Tata Talk 9 Stripverhaal: Ons zesde zintuig! 10 Kidspagina’s 13 Dolfijnen hebben ook zintuigen 15 Kinderen vertellen Kids column 17 Kinderen vragen aan Kiki 19 Waar is Kiki, Clubcard, Restaurantweek Covermodel:
Giada Jansen
veel liefs, Debbie
Like us en win
Bij elke 100 like verloten wij een gratis Kinderkrant schoolkalender! e
De makers van de Kinderkrant Debbie Pocorni Kinder i.c. verpleegkundige. Heeft kinderdagverblijf Bambino en de Kinderkrant opgericht. Redactie Kinderkrant.
Maaike Raaphorst: Leerkracht. Column Kinderkrant.
Rilindo Ilario Tata Talk, Column Kinderkrant.
Helianne Heykoop: Pedagogisch hulpverlener. Sales en redactie Kinderkrant.
Marloes Voogsgeerd: Fotograaf Kinderkrant.
Walter Verplanke:
Marjolein van Dongen-Lapre:
Grafisch vormgever.
Orthopedagoog bij Bambino.
Repro Full Color: Drukkerij waar de Kinderkrant gedrukt wordt.
Kinderkrant
3
IF UN
baby boys girls shoes | clothes | accessories
OR
M
LA VAI A S
BLE
!
Trendy and unique clothes, shoes and accessories for boys and girls!
SIZE ZERO TO SIXTEEN AT GOOD PRICES!
bloempot shopping center
ENIGE SCHOUDERTASJES VOOR DE KLEINE DAMETJES... “DE DUIZENDPOOT” tiener- en kinderschoenen
OPEN: MA-VR: 14.30-18.00 UUR EN ZA: 09.00-14.00 UUR KAYA DRS. OY SPROCK 42 • TEL 736-8661
4
Kinderkrant
Mijn jongste is nog niet zindelijk, laten we zeggen dat dit mijn zintuigen best scherp houdt.
Een eerlijke column over het moederschap hangt... de omgevingsgeur. En hoe! Automatisch doorloop je weer de checklist, maar de andere punten blijven uit. Hmm, vreemd. Het
zesde zintuig raakt niet achter in ontwikkeling. Noem het je derde
zesde zintuig staat op scherp. Zou
oog of je buitenzintuiglijke waarnemingsvermogen. Welke naam
de damp die ik ruik van een ander
je het ook geeft, handig is het zeker! Tenminste...als je er op durft
kindje zijn? Dit is altijd de meest
te vertrouwen. Zwemmen zonder zwemluier (lees: zonder enkele
gewenste optie natuurlijk. Maar ik
vorm van bescherming) is gewaagd. Maar als je het gewoon goed
ruik het toch wel heel dichtbij. In het
in de gaten houdt, is er natuurlijk niets aan de hand. Kwestie van
zwembad drijft niets, de zwembroek
een zelfopgestelde checklist bij je muppet doorlopen om te zien
is leeg en er is verder geen spoor te
of er een behoefte aan komt en je hebt de situatie volledig onder
bekennen. Raar, maar wat kan ik nog
controle. Gezichtsuitdrukking; check. Lichaamshouding; check.
meer doen? Niets, dus ik draai me
Omgevingsgeur; check.
weer om naar mijn glas water op het tafeltje. NEE! Nee... zeg dat
Op locatie aan het zwembad ga je je buitenzintuiglijke waarne-
het niet waar is! Op tafel ligt de oorzaak van de omgevingsgeur!
mingsvermogen nog even langs en je voelt dat je het erop kunt
Met een trotse glimlach wijst mijn mini er naar en zegt: ‘Mama,
gokken. Huppa, zonder luier in de zwembroek en lekker laten
hiehier.’
zwemmen. Tussentijds neem je keurig je checklist door, alles blijkt
Tjee, deze drol viel zelfs buiten mijn derde oog, want hé, wie
veilig. Tot er ineens één van de punten van de checklist in de lucht
zoekt er nou naar drollen op tafel?!
Maaike
Banco di Caribe
INTERNE T REIZE N CAD EA U
SHOPPEN
Ogen, neus en oren krijgen regelmatig hun portie training. Ook het
Multi Card
UNIEK, DIVERS EN MAKKELIJK De voordelen van onze Prepaid kaart: • Persoonsgebonden • Voor meerdere doeleinden te gebruiken • Op te waarderen • Uw eigen PIN kiezen bij een Banco di Caribe ATM
• Uw afschrift per e-mail ontvangen • 12 maanden geldig • Wereldwijd bruikbaar
Verkrijgbaar bij onze filialen: Saliña | Punda | Otrobanda | Santa Maria
Voor meer informatie kunt u bellen naar
432-3200 • www.bancodicaribe.com Kinderkrant
5
Ontwikkeling van de zintuigen Kinderen zijn één en al zintuig. Alle indrukken
komen ongefilterd binnen en met de zintuigen nemen kinderen alles wat in hun omgeving gebeurt heel direct in zich op. De zintuigen zijn voor het kleine kind de vensters waardoor hij langzamerhand wakker wordt voor de wereld om hem heen. Die indrukken werken diep, in de eerste levensjaren zelfs lijfelijk, in hen door.
De zintuiglijke ontwikkeling is heel belangrijk in de sensomotorische
ervaart hoe het zich in de ruimte beweegt, dat het loopt, kruipt, springt,
ontwikkeling, waarbij bewegen en ervaren een belangrijke samenwerking
etc. Ook ritmische bewegingen bij liedjes of kringspelen werken bevorde-
hebben. Maar de zintuiglijke ontwikkeling vormt ook de basis voor de cog-
rend. Voor de ontwikkeling van de bewegingszin zijn zowel de grove als de
nitieve ontwikkeling. Door middel van de zintuigen komen we in contact
fijne motoriek van belang, afgewisseld met momenten van rust.
met onszelf en met de buitenwereld.
Als het kind de zwaartekracht leert overwinnen, wordt de evenwichts-
Welke zintuigen onderscheiden we? Een mens heeft meerdere zintuigen tot zijn beschikking. In de
zin ontwikkeld. Het leert zich op te richten en te lopen. Vervolgens ontwikkelt het zijn vermogen tot ruimtelijke oriëntatie.
reguliere pedagogiek worden de volgende 5 zintuigen onder-
Hoogsensitieve kinderen
scheiden: horen, ruiken, proeven, zien en voelen. Voor zover
Hoog sensitief kun je ook omschrijven als ‘erg gevoelig’ of ‘hoog gevoelig’.
we daar de beschikking over hebben, gebruiken we al deze vijf
Het lijkt alsof bij een hoogsensitief kind de zintuigen verder ontwikkeld
zintuigen door elkaar, om ons informatie te verschaffen over
zijn dan bij niet hoog sensitieve kinderen. Het is echter niet zo dat hun
onze binnen- en buitenwereld. De één heeft een voorkeur
zintuigen daadwerkelijk beter zijn; de hersenen van een hoogsensitief kind
voor voelen, bij de ander ligt de nadruk op horen of zien. Dit
zorgen ervoor dat het allemaal ‘harder’ bij hen binnenkomt. Hoogsensitie-
bepaalt ook hoe je dingen ervaart en opslaat in je geheugen. Voel je in een
ve kinderen nemen veel waar. Ze herkennen de kleinste veranderingen en
huis de sfeer, maar kun je het interieur later nauwelijks omschrijven,
details, bijvoorbeeld een poster in het klaslokaal die verhangen is, het nieu-
dan is het kinesthetische - het voelen preferent. Herinner je je een gesprek woord voor woord in plaats van de globale strekking: horen. Omschrijf je de vakantie van vijf jaar geleden jaar met heldere, gede-
we T-shirt dat je aanhebt, een plant die te weinig water heeft gehad en een beetje slap hangt. Zowel thuis als op school observeren ze voortdurend. Ook in situaties met sociale interactie
tailleerde beelden op je netvlies: zien. Wat meer de aandacht heeft,
zijn ze oplettend. Op school observeren hoogsensitieve
ontwikkelt zich sterker. Dat betekent niet dat je de andere
kinderen bijv. nauwkeurig welke kinderen de neiging
zintuigen niet gebruikt: een bepaalde geur kan à la minute een
hebben om fel te reageren. Ze weten vervolgens
herinnering oproepen. Dat betekent ook niet dat je de andere
precies wat ze bij deze kinderen beter kunnen
vaardigheden niet beter zou kunnen ontwikkelen. Denk maar aan een blind
laten, om niet zelf met die felle reactie geconfronteerd te
persoon die daardoor een sterkere tastzin of beter reukvermogen heeft of
worden. Ze denken diep na over oorzaak en gevolg.
aan de hand van je stem haarfijn kan vertellen of je goed in je vel zit of niet.
Er ontstaat, wat Elaine Aron (onderzoeker op het gebied van hoog sensitiviteit) noemt, ‘overprikkeling’. Dat kan zich uiten in teruggetrokken of juist
In de antroposofische pedagogiek wordt bij het jonge kind bijzondere
heel druk gedrag, woede-aanvallen, hangerigheid, op zichzelf willen zijn,
aandacht gegeven aan de tastzin, de levenszin, de bewegingszin en de even-
huilen, boosheid of concentratieproblemen.
wichtszin. Door deze zintuigen ervaren kinderen een fundamentele relatie
Ze kunnen meestal niet tegen drukte, harde muziek, fel
tussen hun lichaam en hun omgeving. Met de tastzin ontdekt het kind zijn
licht, extreme kou of hitte. Vaak worden ze snel moe
omgeving en zijn lichaam. Via aanraken, betasten en grijpen komt het kind
als ze zich in een grote groep mensen bevinden.
tot ‘begrijpen’. Een goede ontwikkeling van de tastzin geeft op latere leeftijd
Daarom trekken deze kinderen zich vaker terug
vertrouwen in de wereld, een belangrijk fundament voor het verdere leven.
en voelen zich het fijnst in hun eigen (rustige) omge-
Met de levenszin ervaart een kind of het zich goed voelt of niet, of
ving. Dat betekent overigens niet dat ze alles moeten
het honger of dorst heeft, of het moe of uitgerust is, of het zich ziek of
vermijden en in afzondering moeten leven. Het
behaaglijk voelt. Het vermogen om harmonie en disharmonie binnen
betekent wel dat een hoog sensitief kind goed moet
het lichaam waar te nemen, vormt de basis om ook ‘gezonde’ of ‘zieke’
leren om te doseren en ook te compenseren (door
situaties in het sociale leven te kunnen onderscheiden.
voldoende tijd voor zichzelf te nemen). Kindercoaching kan hierbij helpen.
De bewegingszin stelt ons in staat om van binnenuit onze eigen bewegingen waar te nemen door de spanningsverschillen in onze spieren. Het kind
6
Kinderkrant
Monique Daal - Ontwikkelingspsychologe, coach en trainer
Bring
into your life!
JOY is er voor alle ouders en kinderen op Curaçao. Het is een plek om te groeien, elkaar te ontmoeten en plezier te hebben. Lyraweg 41 (hoek Perseusweg) | T: 737-0939 | www.joycuracao.com
Lessen in geluk Ook op Curaçao!
Omdat iedereen wel wat positieve bagage kan gebruiken. Op school leer je rekenen en taal.
Maar hoe je gelukkig wordt, leer je er niet. Gek eigenlijk… Want als je je niet goed voelt en niet tevreden bent over jezelf en je leven, is het moeilijk om op school goede cijfers te halen. Bovendien is jezelf gelukkig voelen een belangrijke beschermende factor tegen het ontwikkelen van allerlei psychische –en gedragsproblemen.
Uit onderzoek blijkt, dat kinderen die ‘Lessen in Geluk’ volgden, aan het einde van het jaar hogere eindcijfers haalden dan leerlingen uit de controlegroep. Jezelf gelukkig voelen is deels een kwestie van aanleg, maar je kunt ook dingen leren die je helpen jezelf gelukkig te voelen:
Hoe je positief met elkaar omgaat Waar je eigenlijk heel goed in bent Hoe je meer zelfvertrouwen krijgt Waar je echt gelukkig van wordt JOY geeft vanaf 26 oktober gedurende 6 weken ‘Lessen
in geluk’, speciaal voor tieners van 12 t/m 16 jaar.
Word je daar echt gelukkiger van? Dat zal je zelf moeten uitvinden, maar het wordt in ieder geval heel gezellig! Scholen kunnen informatie opvragen en een aanvraag op maat doen via jonne@joycuracao.com Kinderkrant
7
r e b m e t p e S
es t a R l a i c e Sp mbe d of Septe valid till en
as an introduction to
r
PRICE INCLUDES: • Endless buffet for breakfast, lunch & dinner
Tata Talk Wat een geluk dat ik van al mijn zintuigen kan genieten...
• A la carte specialty dining at Da Mario Italian, Gohan Japanese & Blue Water Grill • Unlimited local & international cocktails
9 5 99 Mid-week Special
Weekend Special
US$
US$
SPA 20% OFF
Check in at 6 PM, Check out at 6 PM with room
For info call: 736-7888
Prices are based on a double room per person per night
KIDS STAY FREE
• Extensive Kids Club Day & Night program • Day & Night Entertainment • Live music at night and Disco until 3am • Land and non-motorized watersport activities • $10 Casino match play coupon per person
• All taxes
! NIEUW ! Mama Danst
Ik herinner de dag toen ik mijn baby voor de eerste keer voelde in de buik van mama. Wat een wonderbaarlijk gevoel was dat. Ik wist niet of ik moest lachen of huilen. Door middel van echografie, een techniek die onder meer de medici in staat stelt om organen (en baby’s) in beeld te brengen, zag ik de eerste afbeeldingen van mijn lieve Raniel. Rond die tijd leek hij sprekend op een boontje. Maar dat was niet alles. Wij konden ook horen hoe snel zijn hartslag was. Dagen, weken, maanden gingen voorbij en na veel wachten kon ik hem voor het eerst in mijn handen voelen. Doordat het op een zaterdag was mocht ik van het SEHOS personeel de geboorte niet bijwonen. Er moest namelijk genoeg personeel aanwezig zijn voor het geval dat ik flauw zou vallen.
De dansplek voor moeders en hun baby's Uitgekeken op babymassage en -yoga? Dan is het tijd voor iets nieuws! Wat dacht je van de nieuwe cursus ‘Mama danst’? Dansen op heerlijke muziek met je baby in je armen. Lekker ontspannen en bewegen met andere mama’s!
Risa-Maria werd op een donderdag geboren en haar geboorte mocht ik wel bijwonen en zien hoe de dokter en zijn assistenten door middel van een keizersnede mijn dochtertje ter wereld bracht. Als enthousiaste vader wilde ik eigenlijk alles meemaken. Zwangerschapscursus bij de kraamkliniek volgen, afspraken bij de deskundigen bijwonen en ik heb zelfs een klein beetje vruchtwater geproefd toen het zover was. Het doet je denken hoe gelukkig we zijn als wij kunnen zien, horen, voelen, ruiken en proeven.
Rilindo Ilario
8
Kinderkrant
Kinderkrant
9
Namen modellen: Michelle Rodenburg, Nomi en Tiago Pieete
De zintuigen quiz Achter elk antwoord (waar/niet waar) staat er een letter. Deze letters vormen een zin als je alle vragen goed hebt beantwoord.
1
Je zintuigen zijn zo gevoelig, dat ze maar een kwart seconde nodig hebben om jou te laten weten dat er iets gebeurd. WAAR (r) NIET WAAR (g)
2
Je ogen kunnen ongeveer acht miljoen verschillende kleuren onderscheiden. WAAR (o) / NIET WAAR (e)
3
Je smaakzintuig is veel gevoeliger dan je reukzintuig. WAAR (n) / NIET WAAR (e)
4
We onderscheiden bij smaken drie smaken. WAAR (i) / NIET WAAR (d)
5
Bij het eten en drinken werken de reuk en de smaak samen. WAAR (g) / NIET WAAR (s)
6
Als je bijziend bent, heb je moeite om voorwerpen in de verte te zien. WAAR (e) / NIET WAAR (t)
7
Overdag zijn je pupillen kleiner dan s’avonds. WAAR (d) / NIET WAAR (e)
8
Vrouwen (meisjes) zijn vaker kleurenblind dan mannen (jongens). WAAR (n)/NIET WAAR (a)
9
In het oor zit een oorschelp en die oorschelp is een inwendig (van binnen) deel van het oor. WAAR (g) / NIET WAAR (a)
10
De hersenen vangen alle signalen van de zintuigen op. WAAR (n) / NIET WAAR (e)
Gezichts bedrog
Hoe goed ken jij jouw zintuigen?
Je hersenen nemen altijd de kortste weg zodat ze snel alles kunnen registreren wat jij ziet. Maar optische illusies houden je ogen en je hersenen voor de gek, zodat je hele rare dingen ziet!
Blijf kijken naar de grijze X, zie jij dan ook die 16 cirkels?
Welke rode bal is groter?
Oplossing: Goedgedaan
Woord
zoeker
Ogen Oren Mond Tong Huid Pijn Voelen Bril
10
Kinderkrant
Hersenen Tastzin Huilen Traan Proeven Handen Voeten Tintelen
Neus Niezen Vingers Wimpers Lachen Zien Horen
u
m
n
c
h
n
n
o
r
t
r
a
a
n
k
w
v
h
z
t
r
s
t
o
f
e
e
e
t
a
s
t
z
i
n
b
r
e
g
u
b
t
u
o
g
c
n
u
j
m
o
n
d
g
h
o
r
e
n
w
l
i
j
o
r
c
h
p
s
p
h
w
v
l
l
b
m w m
h
h
n
w
i
n
e
a
r
v
i
h
e
i
i
a
i
o
a
l
v
u
t
b
r
i
l
n
o
o
j
u
v
r
m
n
c
j
h
f
m
i
e
z
i
e
n
d
e
e
n
i
o
s
s
p
g
h
w
j
f
l
l
t
i
z
u
e
v
t
n
d
e
c
l
e
e
e
e
s
m
e
e
a
o
e
o
n
e
e
q
z
l
q
o
f
n
r
r
n
b
n
n
s
l
n
r
w
n
n
g
c
e
h
w
j
h
e
s
s
g
p
r
v
y
n
g
v
k
z
u
s
n
i
d
o
h
w
n
o
o
m
n
f
i
u
s
h
n
v
h
l
b
i
v
g
d
j
u
k
h
De lerares legt, tijdens biologieles, uit aan de kinderen waar de lichaamsdelen allemaal voor dienen: ogen zijn om mee te kijken, oren zijn om mee te horen, de neus is om mee te ruiken, je voeten zijn om mee te lopen... Plotseling steekt eigenwijze Jantje zijn vinger op: “Juf dat klopt niet helemaal. Mijn opa is blind en doof, zijn neus loopt en zijn voeten ruiken!”. Dokter: “Hoe komt het dat uw oren zijn verbrand?” Mevrouw: “Ik was aan het strijken en de telefoon ging. Per ongeluk nam ik toen de strijkbout op in plaats van de hoorn.” Dokter: “Maar hoe komt het dan dat uw andere oor ook is verbrand?” Mevrouw: “Omdat ik meteen de dokter wilde bellen!”
Vind de juiste route, zodat het meisje ziet en hoort wat ze zingt!
Wat is zwart en je kunt het niet vangen?
A TA B ATA BOUNCER OUNCER Un fiesta sin bouncer?
NO ta fiesta!! Bouncer nan for di Fl. 200,Pa hasi bo reservashon djis yama: 529-8250
Het is oranje en het roept: “Ik ben een sinaasappel!” Ra, ra, ra wat is dat?
Kinderkrant
11
Je schaduw. Een mandarijntje met een grote mond.
Dolfijnen Dolfijnen hebben hebben ook zintuigen zintuigen Dolfijnen zijn zeezoogdieren en hebben dezelfde zintuigen als wij mensen. Enige verschillen zijn dat ze vrijwel niet kunnen ruiken en dat ze een extra zintuig hebben, genaamd echolocatie. Onderwater kunnen dolfijnen niet ruiken en hun ruikpapillen zouden ook heel snel beschadigd worden door hun manier van ademhalen. Proeven kunnen dolfijnen wel heel goed. Er zijn onderzoekers die denken dat dolfijnen informatie kunnen verkrijgen over andere dolfijnen door het proeven van de sporen van urine en uitwerpselen. Op deze manier kunnen dolfijnen de identiteit van andere dolfijnen achterhalen. Net zoals mensen hebben dolfijnen ook smaakpapillen op hun tong. Door het proeven van de sporen kunnen dolfijnen ook dolfijnenmaatjes opsporen vanaf grote afstanden. De dolfijnen van Dolphin Academy lijken te poepen en plassen op een strategische manier. Ze wachten regelmatig totdat een maatje dichterbij komt, voordat ze een spoor van ontlasting loslaten. Vaak gebeurt dit ook direct in het pad van een aankomende dolfijn. Wat hun strategie precies is, weten wij nog niet. We zouden de dolfijnen moeten observeren om erachter te komen wat de reden is.
tong uit. Dolfijn Tela steekt haar n tong om te proeven. Dolfijnen gebruiken hu
Dolfijnen zijn zeer gevoelig voor aanrakingen en brengen een groot gedeelte van de tijd door met het aanraken en liefkozen van elkaar. Vrije zenuwuiteinden zitten dicht op elkaar in de huid, vooral rondom de snuit, tepels, genitaliën en gedeeltes van de borstvinnen. Dit zijn allemaal plaatsen waar dolfijnen elkaar vaak aanraken. Zoals je waarschijnlijk al hebt gehoord of misschien zelf hebt mogen voelen, hebben dolfijnen een zeer zachte huid. Hun grijze huid is zo gevoelig dat er heel snel krasjes en kleine wondjes ontstaan tijdens het stoeien met andere dolfijnen. Dolfijnen wrijven heel vaak hun lichaam tegen koralen en andere voorwerpen in het water, dit doen ze om van hun dode huidcellen af te komen maar ook omdat ze het lekker vinden. Bij Dolphin Academy kunnen wij dolfijn Romeo herkennen aan onder andere de vele krasjes op zijn lichaam.
Op de foto boven: maatjes Caiyo en Tikal. Foto onder: vriendinnen Ritiña en Annie.
Dolphin Academy is gelegen op Sea Aquarium Park Telefoon: 4658900 www.dolphin-academy.com E-mail: info@dolphin-academy.com www.facebook.com/dolphinacademycuracao www.twitter.com/dolphinacademy
Local rates
Woon je op Curaçao, Bonaire, Aruba, Saba, Sint Maarten of Sint Eustatius en ben je in het bezit van een sedula? Dan heb je geluk! Het gehele jaar door heeft Dolphin Academy voor jou een lokaal tarief in petto: Dolphin Encounter: Nafl. 89,Dolphin Swim: Nafl. 159,Dolphin Free Dive (Snorkel): Nafl. 169,Assistant Trainer Cursus vanaf: Nafl. 349,Dolphins in Depth Cursus vanaf: Nafl. 349,Kinderkrant
13
In deze ogen de editie m over kinderen n
Ziantely 3 ja ar Ik heb een m ond om te eten, mijn ne us is om te snuiten, mijn oren om te ho ren, mijn ogen om te zien en mijn huid is om mijn nek en hoofd vast te houden.
uige hun zinten… vertell
Janae 3 jaar Mijn mond is om pannenkoeken te eten. Mijn ogen zijn om te slapen. Ik heb oren om oorbellen te drag en.
Ruthiana 3 ja ar Mijn oren zijn om naar mijn papa en mama te luisteren. Mijn mond is om te praten . Mijn huid beschermt m ij tegen muggen.
Sophie 6 jaar Mijn ogen zijn om te zien, mijn oren zijn om te luisteren.Mijn mond is om te praten, et en en gekke bekjes te trek ken.
Iantha 3 jaar Met mijn ogen kan ik alles zien. M ijn huid is om te jeuken . Als iemand mij knijp t, kan mijn huid dat ook voelen.
Zara 3 jaar Ik kan mijn oo gjes openen en slui ten. Mijn neus is om te snuiten. Ik kan in mijn huid knijpen, maar ik kn ijp niemand.
Kids column Muchanan konta? Mi ta bai konta boso di nos 5 sentidonan. Hende tin 5 sentido: sentido pa mira ku nos wowonan, sentido pa hole ku nos nanishi, sentido pa tende ku nos oreanan, sentido pa smak ku nos lenga i sentido pa sinti. Un sentido ta un órgano na un hende of un bestia ku ta pone ku esaki por eksperensiá algu. Pa ami tur ta mesun importante i tin hende ku no tin nan. Pesei mi ta gradisi Dios tur dia. Loke ta laga e sentidonan funshoná ta nos sesu den kombinashon ku e nervionan ku ta manda señal pa e sesu. Si bo ke siña den e direkshon aki, bo por studia pa bira un neurológo . Esaki ta un dòkter ku ta siña mas leu den e sensia di nos nervionan den e sistema di nos kurpa. Mi ta spera ku boso a haña un bon splikashon. Doei doeiii te otro luna. Hayrich Rojer
Kinder- en Jeugdtelefoon 918
Het nummer de Kinder- en Jeugdtelefoon is gratis en anoniem en is bestemd voor alle kinderen en jongeren tussen 8 en 25 jaar. Er kan gebeld worden en je mag over allerlei onderwerpen praten. Het kan zijn dat je zorgen maakt over bepaalde dingen die om je heen gebeuren, je erg eenzaam voelt, op school of ergens anders gepest wordt of problemen thuis of met vrienden.
918 de Kinder- en Jeugdtelefoon is anoniem en
918 de Kinder- en
vertrouwelijk. Je hoeft je naam niet op te noemen, en
Jeugdtelefoon is een gratis
je weet ook niet met wie je gesproken hebt. Je mag
nummer. Het maakt niets uit of je
gewoon anoniem blijven. Er wordt nooit iets doorvertelt
vanuit een vaste huistelefoon, mobiele of
aan anderen, dus niemand komt het te weten. Je kunt
publieke telefoon, kantoor of school belt. Je
de Kinder- en Jeugdtelefoon vertrouwen. Wat ze te
beltegoed blijft hetzelfde. Er zijn helemaal geen
horen krijgen blijft altijd een geheim.
kosten aan verbonden, en hij verschijnt ook niet
Het doet goed om over je problemen te praten met
op de telefoon rekening of telefoonspecificatie.
iemand die je kunt vertrouwen. Vaak is iemand er niet, of heeft niemand tijd voor jou. Het is niet gemakkelijk om over je problemen te praten, zelfs al ken je de persoon nog zo goed. Bovendien krijg je ook te maken met “gezeur” aan je hoofd. En wat dan?
De kindertelefoon kan dagelijks gebeld worden. ’s Morgens, ’s middags en ’s avonds, en ook in het weekeinde.
Twijfel niet. Bel 918. Kinderkrant
15
Begin vroeg met sparen voor de toekomst
Toegewijd aan jou!
Voor meer informatie: 433 91 30
Fax: 461 78 61
Email-adres: info@gironet.com
Website: www.girobank.an
De betere optie brillen | contactlenzen | zonnebrillen Optique Ana heeft alles in huis om u de meest professionele producten en service te kunnen bieden: • de beste merken monturen • contactlenzen in alle soorten en kleuren • twee opticiëns en een contactlensspecialist • modernste apparatuur en Kaya Abram E. Salas 58, tel 461 4494 Open: ma t/m vr 8.00-12.00 en 14.00-18.00 uur | za 9.00-13.00 uur
16
nieuwste technieken • professioneel en deskundig advies
www.optiqueana.com Kinderkrant
Toeg
i ik K n a a n e g a r v Kinderen vragen aan Kiki n e r Kinde Je hersenen zijn een orgaan. Net als bijvoorbeeld je longen en je maag. Ze zitten in je hoofd en regelen alles wat je doet en wat er in je lichaam gebeurt.
Kiki, kun je mij vertellen wat hersenen zijn?
De hersenen van een groot mens wegen ongeveer 1330 gram. Dat is iets meer dan een pak melk. De hersenen van kindjes die vijf jaar oud zijn, zijn nog ietsje kleiner dan die van volwassenen. Dat grote mensen een groter hoofd hebben dan kinderen, komt onder andere omdat hun schedel dikker is. Maar als je op de kop aan het klimrek hangt en dan je hoofd optilt, voel je wel hoe zwaar je hersenen nu al zijn!
Hebben kinderen kleinere hersenen dan grotere mensen?
Ja, je gebruikt ze nu om na te denken over deze vraag. Maar ze zorgen er ook voor dat je ademt, dat je warm blijft en dat je hart blijft kloppen. Je gebruikt ze om dingen te leren en te onthouden, maar ze regelen ook alles wat er in je lichaam gebeurt. Je hersenen zijn altijd aan het werk. Als je eet, loopt, speelt, televisie kijkt, een beetje zit te dromen, zelfs als je slaapt. Je kunt het zo gek niet bedenken, of je hersenen hebben er iets mee te maken.
Ben ik op dit moment mijn hersenen aan het gebruiken, Kiki?
Onthouden je hersenen alles?
Nee, dat zou veel te veel zijn. Er zijn aldoor maar nieuwe prikkels, elke dag weer. Daarom besluiten de hersenen ook heel vaak om informatie weg te gooien. Je ogen kunnen veel zien, maar je hersenen bepalen wat je echt opvalt. En wat je dus onthoudt. Bv. als je van dieren houdt, zal je een dierenschilderij die je hebt gezien sneller onthouden, dan iemand die niet van dieren houdt.
Zien, horen, ruiken, proeven en voelen noem je de vijf zintuigen. Steeds als je je zintuigen gebruikt, krijgen je hersenen een seintje. Als je iets ziet of hoort en elke keer als je iets ruikt of proeft of voelt. Zo’n seintje noemen ze ook wel een prikkel. Met al die prikkels doen je hersenen iets. Zintuigen heb je nodig om te overleven. Ze kunnen je waarschuwen voor alle gevaarlijke situaties om ons heen. Bv. als je de geur van vuur ruikt, zul je al snel op je hoede zijn omdat je weet dat er gevaar dreigt. Vind je spruitjes vies smaken? Dan onthouden je hersenen dat voor je. Grote kans dat je al misselijk wordt als je de volgende keer spruitjes ruikt. Je hersenen waarschuwen je: bah, vies!
En wat zijn zintuigen?
Kiki, hoeveel zintuigen hebben wij?
Er zijn vijf zintuigen: je ogen, daarmee kan je zien je oren, daarmee kan je horen je tong, daarmee kan je proeven je neus, daarmee kan je ruiken je huid, daarmee kan je voelen Als zesde zintuig wordt ook wel je intuitie genoemd. (Op pagina 9 kun je meer over het zesde zintuig lezen).
Hoe kan ik verschillende smaken met mijn tong proeven?
Met je tong kan je goed proeven. Je tong heeft smaakpapillen, die kun je goed zien zitten als je je tong in de spiegel bekijkt. Voor verschillende smaken zijn er aparte papillen. Er zijn vier verschillende smaken: zoet, zuur, bitter en zout.
Zout en zoet proef je beter dan bitter en zuur. Voordat je iets kunt proeven moet het eten eerst een beetje worden opgelost in speeksel. Als je je tong met een zakdoek droog maakt en er een dropje op legt, proef je eerst even niks. Als er weer speeksel komt en het dropje aan smelten is, proef je het weer. Alle smaken liggen op verschillende plaatsen op de tong. Zoete smaken proef je vooral op het puntje van je tong. Prop een koekje dus nooit te snel achter in je mond, dat is zonde. Zout proeven we aan de randen van de voorste helft van de tong. Zure smaken proef je aan de randen achter op je tong. En bittere smaken helemaal midden achter op je tong. Midden op je tong kun je niks proeven, daar zitten geen smaakpapillen. Met je huid kan je voelen. Je huid is gevoelig voor de aanrakingen van andere dingen. Je hele lichaam zit Hoe kan ik vol met cellen. De cellen geven voelen? prikkels door aan je hersenen. Die zorgen ervoor dat je iets gaat doen. Als iets jeukt weten je hersenen precies waar het jeukt en ga je krabben. Er zijn verschillende soorten van gevoel: tastzin, pijnzin, warmtezin en koudezin. Het tasten is het voelen van voorwerpen. Dat gaat het best met je vingertoppen, Wat is voorhoofd, lippen, en tong. Denk maar tastzin? aan baby’s die alles in hun mond steken om hun speelgoed te herkennen. Je kan koud en warm herkennen. Je lichaamstemperatuur is normaal En wat is 37°C. Als iets warmer of kouder warmtezin, is dan jouw lichaamstemperatuur, koudezin en dan voel je dat. Je voelt niet pijnzin? alleen met je huid. Koud en warm kun je ook voelen in je mond en slokdarm. Denk maar eens aan je tong verbranden of bij het inslikken van een te hete aardappel. Pijn voel je niet alleen op je huid. Ook in je hele lichaam. Als je hoofdpijn hebt of als je een gebroken bot hebt is dat niet op de huid. Pijn is een waarschuwing. Dan weet je dat er iets niet goed is. Je zegt automatisch “au” als iemand je knijpt. Je ziet met je ogen. De gekleurde cirkel in je oog noemen we de iris. En de zwarte Hoe kan cirkel in het midden van de iris ik zien? heet de pupil. Als je ’s avonds laat nog buiten bent, dan zijn jouw pupillen veel groter dan overdag. Je ogen moeten veel meer je best doen om wat licht binnen te krijgen, dus daarom worden ze groter. Overdag is er genoeg licht en kunnen jouw pupillen veel kleiner blijven. Kinderkrant
17
18
Kinderkrant
Kiekeboe, waar is Kiki?
Colofon
Mijn naam is Kiki en heb je mij al eens gezien op Curaçao? De Kinderkrant heeft mij al een aantal keren op de foto gezet. Herken jij de plaats waar deze foto genomen is? Stuur je antwoord naar: info@kinderkrantcuracao.com en win een mooie prijs!
waar was
De Kinderkrant is een gratis magazine voor ouders met kinderen t/m 12 jaar. Het is een informatief en gezellig blad voor het hele gezin. De kinderkrant
Bramendiweg 22, (+599-9) 840-1150 dagelijks tussen 8 en 12 uur, info@kinderkrantcuracao.com
Uitgever
Stichting kinderdagverblijf Bambino Deborah Pocorni
Kiki:
Redactie
In de vorige Kinderkrant zat Kiki te genieten op het strand bij Caracasbaai. Tibisay Anita is de winnaar! Pabien! Weet jij waar Kiki deze maand zit? Mail ons snel en wie weet wordt jij de gelukkige winnaar van een Kinderkrant Clubcard!
ACTIES 10% korting
30%
Thea B.V.
Per bezoek 10% korting op 1 item.
Zazoo
korting
Op Sale producten 30% korting.
10%
Jewelines
korting
Op alles 10% korting.
1 uur
Baby & Child-sitting club
gratis
10% korting
15% korting
GRATIS proefles
10% korting
Na 15h00, 1 uur gratis.
Daphne bluebay atelier
10% korting
10% korting
10% korting
6%
10% korting op pretpakket: rondleiding, vissen en tilapia voetmassage.
10% 6%
Mom & Co
Celebrations
20%
korting
Davids
20%
10%
Op zwemkleding 5% korting.
GEEN
Birkenstock
Kijk op facebook.com/kinderkrant voor de actuele kortingen!
korting
Op kinderschoenen betaald u geen OB. De Kinderkrant Clubcard is verkrijgbaar bij:
korting
20%
Cocoon
Pyjamas 10% korting.
OB
korting
Afhankelijk van de productgroep, 5 tot 10% korting.
korting
korting
Walter Verplanke
cover
Fotograaf: Marloes Voogsgeerd
Drukkerij
Repro Full-Color
www.facebook.com/kinderkrant www.hyves.nl/kinderkrant twitter.com/kinderkrant_ Wij bedanken het ADC voor de verspreiding van de Kinderkrant naar alle huisartsenpraktijken over het gehele eiland. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever of auteursrechthebbende worden overgenomen of vermenigvuldigd.
Like us en win
Happy clothes
Het Kinderfeestje
6%
korting
Kriskross
Op alles 7% korting, behalve op ‘Sale’-producten. Op kinderkleding 10% korting, behalve uniformen.
10% korting op ‘Het FUNFEEST’: Facepainting, Ballonnenclown, Poppenkast en Bouncer.
Vormgeving
www.issuu.com/kinderkrant
Discussieer mee
ClubCard
korting
Kiekebooh
korting
The Farm
Seaquarium
10% korting op de familiepas.
5%
5-10%
Snorkelclub Seaquarium
7%
korting
korting
Ostrichfarm
En bij inschrijving voor een half jaar geen Nafl 65,- maar Nafl 60,-.
Kirtana 168 Yoga Center
10% korting op de eerste maand kinderlessen.
Occasionography Personalized Items, Face Painting Party Packages Party Event coordination.
Schilderles en workshops voor kids en volwassenen. Daphneluttge@hotmail.com, T: 692-0576
15% korting op de tour.
pas waarmee De Kinderkrant Clubcard is een voordeel krijgen bij kinderen en gezinnen korting kunnen op Curaçao. verschillende organisaties en bedrijven
Helianne Heykoop, Deborah Pocorni
Digitale versie
Bij elke 100e like verloten wij een gratis Kinderkrant schoolkalender!
6% korting op houten speelgoed.
Adventure city
Op tokens 20%, niet toepasbaar in combinatie met andere sales of aanbiedingen.
Hipgirls
Op alles 6% korting, behalve EDC Esprit en giftcheques.
Nirvana
Op alles 20% korting.
Polka Dots
Op alles 20% korting.
Word lid van de Kinderkrant Clubcard en ontdek de vele voordelen! Op vertoon van de Kinderkrant Clubcard ontvangt u kortingen en vele extraatjes bij verschillende bedrijven en organisaties. U betaalt slechts Fl. 10,00 voor een lidmaatschap van schooljaar 2012-2013.
Elke maand een schitterende kinderfoto met inspirerende quote. Met deze supergave schoolkalender kun je alle schoolvakanties en belangrijke feestdagen bijhouden!
Slecht Bestel de kalender, door te mailen naar: s info@kinderkrantcuracao.com Fl. 25, 00 met vermelding van uw naam, adres en telefoonnummer
Bijles bij Alles kids naschoolse opvang Nederlands, Engels, Papiaments les en huiswerkbegeleiding door eerstegraads docent. Vanaf 4 t/m 7 jaar en 8 t/m 16 jaar.
C
M
Inschrijven via: info@alleskidscuracao.com
Y
CM
Onbezorgd genieten
MY
CY
CMY
van de Restaurantweek? Baby & Child Sitting Club regelt voor u de oppas! Tijdens de Restaurantweek krijgt u na 3 uur oppassen, 1 uur gratis!
K
BABY & CHILD SITTING CLUB®
re! a c e W
T: +599 9 869-2114 M: +599 9 672-2653 info@baby-childsittingclub.com www.baby-childsittingclub.com
Kinderkrant
19
seguro di entiero | uitvaartverzekeringen
Omdat we er
voor elkaar moeten zijn
EEN GRATIS UITVAARTVERZEKERING VOOR IEDER KIND
Je houdt van je kinderen en zorgt goed voor ze, ook als hun leven anders loopt dan je had gehoopt. Op zo’n moment kunnen we allemaal wel wat hulp gebruiken. Daarom biedt Onderlingehulp een GRATIS uitvaartverzekering aan voor ieder kind tot 15 jaar van Curaçao, Bonaire en Aruba. Zonder uitzonderingen, zonder kleine lettertjes, zonder verdere verplichtingen. Gewoon omdat we vinden dat we er voor elkaar moeten zijn. SCHRIJF UW KIND NU IN • UITERSTE INSCHRIJFDATUM IS 30 SEPTEMBER 2012
Regel het nu bij Onderlingehulp, de solide uitvaartverzekeraar. Kom langs, bel 461 7144 (Curaçao), 717 5291 (Bonaire) of kijk op onderlingehulp.com. 20
Kinderkrant