Rachana 174

Page 1

b'O{ dxLg] ;flxlTos k|sfzg k";–df3 @)&* jif{ ^! c+s % k"0ff{Í !&$

/f]rs l3ld/] k|aGws

as

s.

;'wL/ l3ld/]

co m

k|wfg ;Dkfbs tyf k|sfzs

kh

;Dkfbs

ha

ss

k|tLs l3ld/] cfj/0f

w

w

w .k

;'lk|of kf08]

n]–cfp6÷l8hfOg

z+s/ kf}8]n ;Dks{

&! nfdf]9'Ëf dfu{, uxgfkf]v/L, 6Ëfn sf7df8f}+ – % kmf]g M $$#@&)# e-mail : nepalirachana@gmail.com web: http://www.khasskhass.com

d'b|s M >L k|];, hfjnfv]n, nlntk'/, kmf]g M %%#@*@@ ljlzi6 ;b:otf z'Ns M 36Ldf ?= %,))).– o; cÍsf] ?= %).–


o; cÍdf

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

sljtf—d'Qms—uLt cf]sN5' cfuf] d …afuLÚ ag]/ lgdf]{xL Jof; % dfg{ yfn] ufF7] Û 8f= adaxfb'/ lhtfnL ^ hf]s/x¿sf] h'n"; cf/= cf/= rf}nfufO{+ & Pp6L ;'Gb/Lsf] Joyf w|'js'df/ ;fksf]6f * ;'gLb]pm g ;/sf/ Û /fhfsL cof{n ( klv{/x]sf] 5' ;'ifdf cfrfo{ -c+z'_ !! ;xf/f xf} ltdL k'ikf vgfn !@ b'O{ d'Qms ljgf]b g]kfn !@ /fhgLlt /fh]zdfg s]=;L= !# rf/ d'Qms zld{nf sfsL{ …z?Ú !$ syf–n3'syf snfjtL b]jsL s]=;L= !% hggL hGde"ld ddtf ld> @! b'j} xftdf n8\8' ;dL/ kflv|g #$ cfTdxTof s[i0f ahufO{+ #* n]v–lgaGw dxfslj b]jsf]6fsf dxfsfJosf p7fg kß b]jsf]6f #( ;flxTodf lg/Gt/ ;fwgf lbJo lu/L %# afNosfnsf] Tof] lr7L zld{nf v8\sf -bfxfn_ %& /]8/S;;Fu /dfPsf] dg xl/ yfkf ^! s[lt ;dLIff ;'b"/ klZrd 3'dfpg] s[lt r]tgfy cfrfo{ ^* Jofjxfl/s cg'ejn] vfl/Psf] ;"lQm /fd;"Qm s[i0f k|wfg &@ …d'vf:qÚleqsf lgaGwx¿sf] ;do ;fGble{stf 7fs'/ zdf{ e08f/L && …cfjf/f afbn M ;+lIfKt k|ltlqmof k|f=slkn c1ft *# lr7L rk]6f …pm slxNo} Ao"FlemgÚdf ;dfhsf] oyfy{tf clgtf kGyL ** 2 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


gjk|ltefnfO{ k|fT] ;flxTf ug]{ …/rgfÚ c?0faxfb'/ vqL …gbLÚ xfd|f] s'/f >4fr{g slj lz/f]dl0f k|lt Û /f]rs l3ld/] ;j]{If0f lxhf] cfh zlz zfx

() (! (@

sf ljlzi6 ;b:o

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

gj/fh ;'j]bL, /fd]5fk÷gu]Gb|/fh zdf{, sf7df8f}+÷sfzLgfy a/fn, lj/f6gu/÷r"8fdl0f uf}td, sf7df8f}+÷ /d]z uf]vf{nL, jL/u~h÷;fdgfy kf}8]n, nlntk'/÷ k/z' k|wfg, sf7df8f}+÷ Clif/fd l3ld/], x]6f}+8f÷zª\s/ljqmd zfx, sf7df8f}+÷x/Lz slNkt sf7df8f}+÷8f= pk]Gb| uf}td, sf7df8f}+÷?Sdgfy kf}8]n, nlntk'/÷P;\=aL= zfx, 6Lsfk'/÷df]xg b'jfn, ag]kf÷/Tg>L >]i7, sf7df8f}+÷pbok|sfz rfkfufO{+, sf7df8f}+÷sflt{s]o l3ld/], ;nf{xL÷8f= pk]Gb| dxtf], xfn d:sf], ¿;÷8f= eLid cfrfo{, xfn d:sf], ¿;÷8f= dl0f/fh kf]v/]n, xfn d:sf], ¿;÷hLjf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷v]d/fh nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷8f= ljlGbtf nfld5fg], xfn d:sf], ¿;÷bLks e08f/L, sf7df8f}+÷ONof e§/fO{, sf7df8f}+÷g[k]Gb|k'?if oflb, nlntk'/÷gu]Gb|/fh Gof}kfg], uf]/vf÷uf]ljGb lul/ k|]/0ff, xfn cd]l/sf÷sdnf ;¿k, xfn cd]l/sf÷ljZj/fh af:tf]nf, kf]v/f÷8f= gj/fh rfnL;], sf7df8f}+÷lbnLks'df/ rfkfufO{+, sf7df8f}+÷dfof 7s'/L, nlntk'/÷s[i0f ahufO{+, xfn j]nfO{t÷g/]Gb|/fh kf}8]n, sf7df8f}+÷lji0f'axfb'/ l;+x,sf7df8f}+÷uf]ljGbk|;fb >]i7, sf7df8f}+÷ 8f= ;'ifdf cfrfo{, nlntk'/÷/df zdf{, sf7df8f}+÷5lj/d0f l;njfn, sfe|]÷8f=d's]z rfnL;], nlntk'/÷hn]Zj/L >]i7, sf7df8f}+÷ljef]/ a/fn, sf7df8f}+÷;ËLtf bfxfn, sf7df8f}+÷ ;xb]j uf}td, sf7df8f}+÷rGb|snf g]jf/, sf7df8f}+÷nIdL pk|]tL, sf7df8f}+÷j;Gt l/hfn, sf7df8f}+÷pGglt af]x/f …lznfÚ, sf7df8f}+÷?s' sfsL{, sf7df8f}+÷zld{nf v8\sf -bfxfn_, O6x/L÷ljhoWjh yfkf -nLnfWjh yfkfsf 5f]/f_, sf7df8f}+÷bfdf]b/ k'8f;}gL lszf]/, sf7df8f}+÷7fs'/ zdf{, u'NdL÷bof/fd bfxfn, sf7df8f}+÷O{=dx]Gb| u'?ª\, sf7df8f}+÷3gZofd /fhsl0f{sf/, sf7df8f}+÷cdL/ yfkf, sf7df8f}+÷;GbLk e§/fO{, xfn c:6«]lnof÷cgGtk|;fb jfUn], sfe|]÷kjg cfnf]s, sf7df8f}+÷lji0f'k|;fb zdf{ k/fh'nL, kj{t÷O{=;'dg k/fh'nL, xfn cd]l/sf÷8f=;'lgtf k/fh'nL Pd=8L=, xfn cd]l/sf÷8f]lnGb|k|;fb zdf{, sf7df8f}+÷lzj k|sfz, xfn cd]l/sf÷wg/fh lu/L, lrtjg÷uf]ljGbk|;fb l3ld/] …j]bdl0fÚ, sf7df8f}+÷kf]if rfkfufO{, ef]hk'/÷lg/~hg zdf{ l3ld/], sf7df8f}+÷8f=b'a;' If]qL, sf7df8f}+÷OGb|/fh kf}8]n, alb{of÷g/]Gb|axfb'/ >]i7, sf7df8f}+÷ljof]uL a'9fyf]sL, sf7df8f}+÷lji0f' cf]nL, sf7df8f}+÷afh'/fd kf}8]n, sf7df8f}+÷8f s]zjk|;fb pkfWofo, sf7df8f}+÷6]saxfb'/ lh/]n, bf]nvf÷/fd]Zj/ >]i7 hng, nlntk'/÷ljho rfnL;], sf7df8f}+÷Zofd bfxfn, cf]vn9'Ëf÷dx]Gb| rfnL;], sf7df8f}+÷b]j]Gb| uf}td, eQmk'/÷k|bLks'df/ >]i7, nlntk'/÷dbg /]UdL, sf7df8f}+÷ls/0fljqmd yfkf, nlntk'/÷uf]kLs[i0f zdf{, sf7df8f}+÷uLtf s]z/L, sf7df8f}+÷of]u]z uf]vf{nL, xfn cd]l/sf÷jf;' >]i7, xfn cd]l/sf÷8f=an/fd uf}td, xfn cd]l/sf÷r]jgk|;fb sfˆn], /fd]5fk÷dx]z uf]vf{nL, nlntk'/÷h]aL vqL, kfFry/÷8f=uf]ljGb/fh e§/fO{, sf7df8f}+÷>L/fd l;+x a:g]t, sf7df8f}+÷ /fh]Gb| e08f/L, sf7df8f}+÷e/t e§/fO{, sf7df8f}+÷o'j/fh l;+x sfsL{, nlntk'/÷c¿0f clwsf/L, lj/f6gu/÷w|'jxl/ clwsf/L -gGbgxl/ clwsf/L …cf]vn9'Ë]Úsf 5f]/f_, nlntk'/÷/fhs'df/ l3ld/], rk'/, /f}tx6÷lxSdtaxfb'/ yfkf, xfn gfOh]l/of÷ldlynf b]jsf]6f, sf7df8f}+÷/fd]Zj/ km'ofFn, sf7df8f}+ ÷;"a;]g cf]nL, sf7df8f}+÷s]bf/ ;Í]t, /fd]5fk, xfn j]nfOt÷ uf]kfn a/fn, sf7df8f}+÷u+uf ;'j]bL, lj/f6gu/÷k|sfz P /fh, sf7df8f}+÷/fdk|;fb bfxfn, sf7df8f}+÷snfw/ sfˆn], sf7df8f}+÷nLnfgfy >]i7, l;/fxf–#÷rGb|sfGt cfrfo{, c3f{vfFrL÷gjk|1fkg ;flxlTos klqsf, af/f÷cfEof k/fh'nL, xfn cd]l/sf÷ljdn cof{n, sf7df8f}+÷ljwfg cfrfo{, tgx'F÷hfg' lwtfn, nlntk'/÷k|sfz 3fon, sf7df8f}+÷k'?iff]Qd rfln;] -k'?_, sf7df8f}+÷hoaxfb'/ l3ld/], ;+v'jf;ef÷/fds[i0f/fh s'Fj/, :ofª\hf÷ZofdhL cltly ;]9fO{+ . lrtjg÷ljgob]j n'OF6]n -df= jf;'b]j n'OF6]nsf gflt, 8f= ljBfb]j zdf{ n'OF6]nsf 5f]/f_, sf7df8f}+

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 3


sf] ;"rgf

ha

ss

kh

as

s.

co m

k|Llt kmG6df 6fOk u/L O{d]nåf/f k7fOPsf :t/Lo /rgfnfO{ u|fXotf lbOg]5 . k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf n]vssf] t:jL/, 7]ufgf, Od]n, kmf]g g+= ;d]t clgjfo{ ¿kdf k7fpg' kb{5 . k|sfzg cof]Uo, c:ki6, ga'lemg] cIf/ ePsf x:tlnlvt ;fdu|L :jLsfo{ x'g] 5}gg\ . s[lt ;dLIff lglDt ;dLIff k7fpFbf k':ts @ k|lt klg k7fpg' kb{5 . k|sfzgfy{ cfPsf ;fdu|Lsf] cTolws rfksf sf/0f tTsfn k|sflzt ul/xfNg xfdL c;dy{ 5f}+ . ;fdu|L k7fPsf] rf}yf] cÍ;Dd klg k|sflzt geP /rgf c:jLs[t ePsf] 7fGg' kb{5 . ‘/rgf’ df k7fO;lsPsf ;fdu|L c¿ klqsfdf klg k7fOP / b'j}lt/ k|sflzt x'g uP eljiodf To:tf /rgfsf/sf ;fdu|L …/rgfÚdf k|sflzt gx'g ;S5g\ . k]m;a"s, 6\jL6/df /flvPsf ;fdu|L k7fOP klg c:jLsfo{ x'g]5g\ . ‘/rgf’ df k|sflzt ;fdu|L k|ltsf] bfloTj ;DalGwt n]vsdf g} /xg]5 .

w

w

w .k

k|sfzgfy{ /rgf k7fpFbf pko'{Qm a'Fbfx¿df Wofg lbg cg'/f]w ul/G5 .

4 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


sljtf–d'Qms—uLt

cf]sN5' cfuf] d …afuLÚ ag]/ lgdf]{xL Jof; eP5g\ c¿ bf; ltd|f, eg]/ dnfO{ ;Fu} lsGg vf]Hof} s'a]/ <

co m

x'F /fhf :jod\, x}g /}tL d ltd|f] d rfx] /x"F emf]k8Ld} /d]/

as

s.

5 wtL{ 7'nf], ;fF3'/} dfq b]Vg] :jo+sf] lgsDdf ltdL b[li6 k]m/

kh

x'Fb}gg\ ;a} rfs/} …:jTjÚ ;'DkL 5';L b|Josf] df]xgLdf k/]/

ss

ltdL 3fd xf}nf ls jf h"g, tf/f d cfsfz l;ª\u}, a;]sf] 86]/

w .k

ha

s'g} w"t{sf] j}ejL bDe–;fd' sxfF e'mSt5g\ :jfledfgL lu/]/ Û

w

w

ltdL gSsnL, e"m6 …lemNs] do"/Ú d sfu} x'Fnf, lsGt' vfF6L 5' x]/ Û la/fnf] s/fP/ t;{Gg af3 d';f xf] / bAnf b'nfdf k;]/ < x'F r]nf] x7L …b]jsf]6fÚ x¿sf] / cf]sN5' cfuf] d …afuLÚ ag]/ ag]sf] 5' a]Un} s8f wft'n] d dnfO{ c¿;ª\u bfFhL gx]/ -/rgf M @% dª\l;/ @)&#, àOdf8f]n, nlntk'/_ vyas2066@gmail.com

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 5


dfg{ yfn] ufF7] Û 8f= adaxfb'/ lhtfnL -5Gb– ;jfO{_

co m

l;l4G5 ls Û ;]l6ªdf d'n'ssf] d'6' ;Dem\of] ls t Û vfG5 d]/f] d'6' s'6's'6' . bfofF–afofF u/L–u/L 3'd]sf] 5 hfFtf] xftf] cGt} lbPsfn] uPsf] 5 ;ftf] ..

kh

as

s.

gftfuf]tf kg]{x¿ w'/L r9]sf 5g\ of]Uotf / Ifdtfdf b"/L a9]sf 5g\ . gLlt aGof] b]z 5f]8L k/b]z hfg] o;}nfO{ ;d[l4sf] d"n dGq 7fg] ..

w .k

ha

ss

o'jfx¿ ljb]lzP hGt uP;l/ d'n'ssf] v]taf/L afFemf] x'g] u/L . eGg] uy]{ hGteGbf cGt hfg lgsf] lsg u5{g\ ljb]zLsf] ljs[ltsf] l;sf] <

w

w

kf}/v / df}lnstf k'Uof] stf–stf l;nf] vf]Hg k/]sf] 5 /fli6«otf otf . Clifd'lg x6fP/ l;;Ld'lg cfP df}lnstf /fli6«otf :jfwLgtf vfP .. :jb]zsf] df6f]af6 af6f] cGt} ag] ljb]zsf] pGgltdf vfN6f] otf vg] . vfN6f]leq :jtGqtf kfg{ klg cfF6] :jfledfgL /fli6«otf dfg{ yfn] ufF7] ÛÛ eg{ yfn] ljb]zL 9's'6L kfg{ yfn] :jb]zL ;'s'6L .. (*$!$(!)*! à gfufh'{g g=kf=–!, /fgLjg, sf7df8f}F

6 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


hf]s/x¿sf] h'n"; cf/= cf/= rf}nfufO{+

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

s]xL hf]s/x¿ p;nfO{ hf]s/ elg/x]sf 5g\ t/ cfkm" hf]s/ ePsf] pgLx¿nfO{ g} yfxf 5}g . pgLx¿n] p;sf] v'§fdf g]n 7f]s] / cfˆgf] cg'dltlagf st} klg glxF8\g cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] xftdf xts8L nufP / cfˆgf] cg'dltlagf s]xL klg gug{ cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] cfFvfdf k§L afFw] / cfˆgf] cg'dltlagf st} klg gx]g{ cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] cf}Fnfdf lkg 3f]r] / cfˆgf] cg'dltlagf s'g} klg cf}Fnf grnfpg cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] d'vdf a'hf] nufP / cfˆgf] cg'dltlagf s]xL klg gaf]Ng cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] sfgdf 7]8L sf]r] / cfˆgf] cfb]zlagf s'g} klg cfjfh g;'Gg cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] gfsdf 6]k nufP / cfˆgf] cg'dltlagf s]xL klg g;'F£g cfb]z lbP pgLx¿n] p;sf] ;kgf layf]n] / cfˆgf] cg'dltlagf s'g} klg ;kgf gx]g{ cfb]z lbP t/ p;n] dfg]g / oL ;a} sfd ul//Xof] . p;n] v'§fsf] g]n klg r'F8fof] p;n] xftsf] xts8L klg vf]Nof] p;n] cFfvf klg x]¥of] p;n] cf}Fnf klg rnfof] p;n] uLt klg ufof] p;n] cfjfh klg ;'Gof] p;n] uGw klg ;'F£of] p;n] ;kgf klg b]Vof] To;kl5 pgLx¿ d'/d'l/P / ;8sdf lgl:sP . clxn] pgLx¿ ;8sdf h'n"; lgsfln/x]sf 5g\ / p;nfO{ hf]s/ eg]/ d'bf{jfbsf] gf/f nufO/x]sf 5g\ d 5]pdf a;]/ of] tdfzf x]l//x]sf] 5' .

 rrchaulagain.htd@gmail.com

àx]6f}F8f k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 7


Pp6L ;'Gb/Lsf] Joyf w|'js'df/ ;fksf]6f

co m

af]Nof] eg] pQfpnL eG5g\ sltn] gv/dfpnL eG5g\ af]n]g eg] 3dG8L eG5g\ sltn] dnfO{ 5'rL eG5g\ eg t d s] u?F <

w .k

ha

ss

kh

as

s.

ev{/ h'Fufsf] /]vL j:b} u/]sf] Tof] lszf]/ xf];\ of cf7 bzs gf3]sf, cg'xf/df aqm/]vf lnPsf afË] nf}/L 6]Sb} lx8\g] tL afh] x'g\ d lt/ ss]{ gh/ nufpFb} ¥ofn r'xfpF5g\ lrGg' g hfGg' a"9f] :ofn em}} lv:; bfFt b]vfpF5g\ Û

w

w

;fw' x'g\ of rf]/ kl08t x'g\ of g]tf wgL x'g\ of kmsL/ hf] ;'s} x'g\ x/bd d]/f] ghLs cfpg vf]H5g\ jf;gfsf] srf}/f af]s]/ d;Fu eLv dflu/xG5g\ Û dnfO{ /jfkm b]vfO /xG5g\ ;DklQsf] wfs b]vfpFb} zlQmsf] dft b]vfpFb} lu4sf cfFvfx¿n] dnfO{ x]l//xG5g\ Û

8 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


xf], d klg x/]s lbg P]gf x]g]{ u5{' P]gf leqsf] k|ltlaDan] dnfO{ lxhf]cfh ;f]Wg yfn]sf] 5 – ltdL ;'Gb/L eP/ s] kfof} < hjfkm gkfP/ d r'krfk x'G5' Û

co m

nature_photography@hotmail.com

;'gLb]pm g ;/sf/ Û

as

s.

/fhfsL cof{n

ha

ss

kh

slt dfUof+} Gofosf] eLv x] ;/sf/ slt dfUof}F ;'/lIft x'g] clwsf/ Û slt x'G5 cGofo / cTofrf/ ;'gL b]p g gf/Lsf] k'sf/ Û

w

w

w .k

5f]/L eO{ hlGdPsf]df uj{ 5 dnfO{ t/ uj{ ug]{ df}sf lbnfO{ b]pg ;/sf/ Û ;kgf 5 7"nf oL ;fgf cfFvfdf n's]sf k"/f ug]{ jftfj/0f l;Hf{O b]pg ;/sf/ Û sfg"g t agfof} /] ;'g]sL 5' d}n] t/ nfu" u/]sf] b]v]sL 5}g slxn] Û lbglbg} ;'G5' gf/Lsf] rLTsf/ df}g 5f} ltdL sxfF 5f} x] ;/sf/ Û olt x'bfF klg nf~5gf ;w}+F gf/LnfO{ p;sf] rl/q / nufO kf]zfsdf vf]6 b]vfO{ Û l;sfOof] ;w+} sdhf]/ 5f} egL cfˆg} 3/df klg ;'/lIft 5}gg\ pgL Û k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 9


kxn u/ tL /fIf; bl/GbfnfO{ vf]Hg] ca ltdLnfO{ g} xf], x] ;/sf/ gf/Ln] /f]Hg] Û cufl8 a9\g pkfo ul/b]pm gf/Lsf] d'xf/df d':sfg 5l/b]pm Û

co m

slt ;xg' kL8f slt vKg' lx+;f ;lDembf tL rf]6x¿ x] ;/sf/ Û t/lËt eO{ eSsflgP/ cfpF5 gf/Lsf] dg dnd nufOlbg] ;'/lIft xftx¿ b]pm g ;/sf/ ..

as

s.

Ps kl5 csf]{ u/L a9\b} 5 of] /Llt gf/Lsf] OHht dfly v]naf8 x'g gb]pg ;/sf/ Û kmfF;Lsf] ;hfo 5}g /] of] b]zdf ;S5f} eg] anfTsf/LnfO{ kmfF;L b]pm g ;/sf/ Û

ha

ss

kh

lgd{nf kl5 efuL/yL efuL/yL kl5 ;ljtf o:tf] vj/ ;'Gbf cfF;' em5{, x] ;/sf/ Û anfTsf/Lsf] vf]hL 5}g cfjfhdfq rsf]{ s;/L ;dfwfg ug]{, ul/b]p g hdsf]{ Û

w

w

w .k

cGTodf, laGtL u5'{ x] ;/sf/ gf/LnfO{ ;'/lIft u/ Û x/]s gf/Lsf] OR5f x'G5 :jtGq eO{ afFRg] ;S5f} eg] bf]ifLnfO{ ;hfo b]pm g ;/sf/ Û gf/L ;'/lIft t b]z ;'/lIft gf/L lzlIft t b]z lzlIft Û (*$)%#&((* àHjnfd'vL j8f g+= $ wflbª xfn M u}l/wf/f, sf7df8f}F

10 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


klv{/x]sf] 5' ;'ifdf cfrfo{ -c+z'_

w

w

w .k

s.

as

ha

ss

d afn'jfdfly kfgL xfn]/ d?e"lddf d"n km'6fpg] /x/ ub}{5' d ljiffn' la?jfaf6 cgdf]n h8La"6L k|fKt ug]{ e/f];f /f]Kb}5' Hjfnfd'vLaf6 lgsfn]/ kfgL Åbosf] Kof; d]6\g] hdsf]{ ub}{5' .

pln{P/ cfPsf] 5fnn] lsgf/fnfO{ glehfO uPsf] lbg ltdL klg d]/f] 5ftLsf] b]a|] kf6f]df ePsf] dfofsf] aLhsf] kf]sf] vf]n]/ cfˆgf] k|]dsf] dnhnu/L Åbosf] s'gfs'gfaf6 ctLtsf kf?io d]6fP/ Åbosf] d?e"lddf /ËLla/ËL ;'Gb/ dgdf]xs km"n km'nfpg] lbg d klv{/x]sf] 5'

kh

;"o{ c:t x'Fb} ubf{ oxL ;do oxL kn ;"of]{bosf] cfzf ub}{5' k|]dsf] v8]/Ln] ;'Vvf ePsf] Åbosf] afujfgLdf c>'hnn] l;+rfO ul/ ;'jfl;t km"n / /l;s kmn kmnfP/ clåtLo x/fe/f jftfj/0f / df};d agfpg] sf]lzz ub}{5' .

gbLn] lsgf/;Fu dLt nufPsf] lbg d}n] x/]slbg k'Hg] 9'Ëfsf] O{Zj/;Fu ;fIffTsf/ x'g] lbg clg ltd|f] efj / d]/f] ;f]r ldng x'g] lbg d klv{/x]sf] 5' .

co m

wf]sfsf] lzv/df pleP/ ljZjf;sf] w/ftn gfKg vf]lh/x]sf] 5' .

xf] d klv{/x]sf] 5' ToxL ;kgf, sNkgf, cfzfe/f];f, ljZjf; k"0f{ x'g] lbg xf] ToxL lbg h'g lbg cfsfz wtL{ Pscsf{sf] cflnËgdf ;dflxt ePsf] lbg

xf] ToxL lbg ljZjf;sf] w/ftndf d ltd|f] e/f];fsf] cFufnf] cf]9]/ ;f/f wf]sfsf] kxf8nfO{ ;dy/ agfpg] lbg klv{/x]sf] 5' . xf] ToxL lbg xf] ToxL ;do xf] ToxL kn d klv{/x]sf] 5' .

sushma.acharya2@gmail.com

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 11


uLt

;xf/f xf} ltdL k'ikf vgfn

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

lzlz/df j;Gtsf] 5x/f xf} ltdL 6'6]sf] lbn hf]l8lbg] ;xf/f xf} ltdL h:t} afwf cfPklg hLjg uf]/]6f]df cfFwLx'/L 5]lslbg] kx/f xf} ltdL . 6'6]sL y]F 6'qmf 6'qmf ghf]l8g] u/L jfWotfsf] cgf}7f] Tof] e'd/Ldf k/L cfof} ltdL lhGbuLdf zLtn kjg agL cf]OnfPsf] km"n cfh km'Nof] afu e/L . of] lbndf Tolt 7"nf] 5}g a:g] 7fpF phf8 phf8 x'g ;S5 lk/tLsf] ufpF a:g" ltdL b'Mv ;'v htg u/L s]xL of] d'6'df a:g] dfG5] d]/f] eGg kfpmF . b]Vof} eg] gcflQg" 3fp d'6'leq rf]6aLr ToxLFsxLF vf]Hg" cfˆgf] lrq a:g" /fhf dNxd agL lgsf] kfb}{ 3fp oxL lbnnfO{ agfpg" cfˆgf] c;n ldq .

!=

@=

pushpakhanal@gmail.com

àOnfd

b'O{ d'Qms ljgf]b g]kfn

rfs8L rfKfn';L ahfP/ vfg]x¿ 5g\ Pscsf{nfO{ aemfP/ vfg]x¿ 5g\ gvf]Hg'xf];\ dxfzo Odfgbf/ dfG5] oxfF Oltxf; ehfP/ vfg]x¿ 5g\ . k9\g] sd t/ oxfF n]Vg] w]/} 5g\ dfof u¥of] 6fpsfdf 6]Sg] w]/} 5g\ ;fb}{gg\ cfˆgf kfOnf slQ cufl8 a9]sf kfOnf /f]Sg],5]Sg] w]/} 5g\ . (*$!–@#!!^(

12 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

àkf]v/fyf]s,df8L kfNkf k"0ff{Í – !&$


/fhgLlt /fh]zdfg s]=;L=

co m

gLltx¿ df ;a}eGbf cu|h /fhgLlt . t/ clxn] aGb}5 of] kmf]x/ v]nsf] gLlt kmf]xf]/L v]n aGg' x'Gg xfd|f] /fhgLlt x6fpg' k5{ o;n] a? b]zsf] a]lylt

kh

as

s.

g]tfx¿ b]zsf] lglDt ag] O{dfGbf/ b]zdf df}nfp“b}g lyof] olt e|i6frf/ lgs} nfdf] Tofun] dfq x'G5 /fhgLlt kmfNt' dfq eG5 o;df nfU5' e'q}l;tL

w .k

ha

ss

b]zdf ;Qf xTofpg eof] w]/} /fhgLlt ;do dfq v]/ uof] b]zsf] lagfl;QL 5f]8\g' k5{ g]tfn] ca ;Qf /fhgLlt o:tf] tfnn] x'Gg slxn] b]zsf] pGglt

w

w

cfly{s ljsf;n] ca lng' k5{ ult cfly{s ljsf;s} nflu u/f}“ /fhgLlt ;Qf efuaG8f ca cGTo x'g' k5{ b]zs} lxtdf ;a} g]tf Psh'6 aGg' k5{ /fhgLltdf ;a} g]tf e|i6 x'“b}gg\ O{dfGbf/n] b]znfO{ slxNo} 3ft ub{}gg\ hf]ufp“5 h;n] b]zsf] ;fj{ef}d Pstf b]zsf] nflu aG5 pxL c;n /fhg]tf

kcrm70@yahoo.com

àu7\7f3/, eQmk'/

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 13


rf/ d'Qms zld{nf sfsL{ …z?Ú

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

-!_ e"|0faf6 ar]+ eg] anfTsf/df kg{'k5{ 5fpk8Ldf c5"t aGb} cs}{ uf]7df ;g{'k5{ ;[li6 ug]{ , kfng ug]{, dfof ug]{ gf/Ln] g} cem} s] s] axfgfdf slxn] ;Dd dg{'k5{ -@_ ;w}+el/ lg/Lx e} a:g'x'Gg ;fyL hfgLhfgL cGofodf km:g'x'Gg ;fyL cfˆgf] ju{ cfˆgf] :t/ a'lem;s]kl5 cfkm}+nfO{ zf]if0fdf s:g'x'Gg ;fyL ÛÛ -#_ ltd|} nflu b'Mv , si6 sx/ /f]h]sL x'F Û ;dk{0fsf x/]s knf ÷ k|x/ /f]h]sL x'F Û /fi6«dftf Û ltd|f] dfof ug]{ 5f]/L aGgnfO{ cljsl;t ufpF ,a:tL clg zx/ /f]h]sL x'F Û -$_ o;/L g} /ft – lbg cTofrf/ a9\5 eg] aflnsf / dlxnfsf] anfTsf/ a9\5 eg] c¿ ;fd' d'v b]vfpg nfh} dg{' x'g] eof] lbgdf bf]Aa/,/ftdf rf}a/ e|i6frf/ a9\5 eg]

sharu2041@gmail.com

àk}o'F ufpkflnsf –@,kj{t xfn kf]v/f

14 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


syf–n3'syf

snfjtL b]jsL s]=;L=

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

snfjtLsf] hGdg} s§/ a|fXd0f kl/jf/df ePsf] lyof] . pgL ;fg}b]lv xSsL / lg8/ :jefjsL lyOg\ . pgsf tL alni7 xftkfv'/f cUnf] sb, df]6f] lhp8fn b]Vbf nfUYof] pgL Pp6f 8/nfUbf] kxndfg lyOg\ . lhdvfgf wfP/ / ahf/sf le6fldgn] z/L/ lkml6ª agfpg]x¿sf eGbf klg alni6 lkml6Ë lyof] snfjtLsf] z/L/ . pgsf] zf/Ll/s agfj6 / xfpefp b]v]/ ufpFn]x¿ of] snfjtLsf] cg'xf/ / d'Vo efF8f] dfq dlxnfl;t ldn]sf] xf] ls Sof xf] eGb} v"a luHofpFy] . x'g klg pgsf] zf/Ll/s agfj6 / :jefj, rfn9fn, lx8fOsf] z}nL ;a} k'?ifl;t g} d]n vfGYof] . To;f] t pgnfO{ klg ufpFdf nf]Ug] dfG5]sf] xfpefp ePsL dlxnf eg]/ luNnf ubf{ cToGt v'zL nfUYof] . snfjtL rfxlGyg\ x/]s nf]Ug]dfG5] h:t} ;dfhsf x/]s sfddf ;lqmo x'g . nf]Ug] dfG5]n] eGbf klg cfkm" x/]s sfddf cAan 5' eGg] b[9 ljZjf; lyof] pgdf . dlxnfdf x'g'kg]{ nHhfsf] Ps c+z klg lyPg snfjtLdf . dlxnfn] ug]{ >[Ëf/df klg pgsf] vf;} cfsif{0f lyPg . pgL ;fg}b]lv ljb|f]xL sdf08/ z}nLsf] lyOg\ . Dflxnf ePkl5 gf8Ldf 6Gg r'/f nufpg} k5{ . grfx]/ klg cfkm" nHhfjtL emf/h:tf] aGg'k5{ . ufhn, 6LsfnfO{ cfˆgf] uxgf agfpg} k5{ eGg] ljrf/ snfjtLnfO{ ljNs'n unt nfUYof] . ;a}n] pgnfO{ a|fXd0f s'nsL sDo'lgi6 5f]/L eGg] ub{y] . cfkm"nfO{ eujfgn] dlxnfsf] uf]Ko cË lbP/ hGdfPsf]df snfjtL eujfgl;t lgs} u'gf;f] uly{g\ . lj8Djgf Û s§/ a|fXd0fsf] kl/jf/df x's]{sL snfjtLsf] Tof] k'?ifTj z}nL / k'?ifn] h:tf] :jtGqtf kfpg sxfF ;+ej lyof] / < pgL oxL rfxlGyg\ hftLotfsf] aGwgdf dlxnf eP/ s'l07t x'g' k/]sf] tuf/f] tf]8\g . :jtGq eP/ k'?ifh:t} lrof k;n / e§L k;ndf 8'n]/ ukm nufpg . t/ ;u/ 5f]Ph:t} d'l:sn lyof] pgn] hGd lnPsf] Tof] kl/jf/df pgn] rfx]sf] Tof] :jtGqtf kfpg . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 15


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;w}+ grfx]/ klg lgwf/df 6Lsf 6fF:g' cfFvfdf ufhn bNg' ,u'lgpF rf]nL / skfndf /ftf] wfuf]n] afFWg' k"'hfkf7df ;do latfpg' lgTo :gfg ug'{ , k"hf;fdu|L 7Ls kfg'{, wfld{s k':tsx¿ Kf9\g', ls t dg gnfu]/ klg a'af / xh'/a''afn] kf7 u/]sf /fdfo0f / dxfef/tsf syf >j0f ug'{ snfjtL dfly kl/jf/n] y'kf/]sf b}lgs lgTo sd{g} lyP . pgsf] rfxgf lyof] k''?ifh:t} kfOG6 nufP/ / skfn sf6]/ lx8\g] t/ Tof] 5"6 kl/jf/af6 kfpg' eg]sf] s]jn pgsf] nflu sNkgfdf dfq ;Lldt lyof] . grfx]/ klg pgsf] sfgn] >j0f u/]sf a'af / xh'/a'afn] kf7 u/]sf dxfef/t / /fdfo0fsf syf klg pgsf] dl:tisdf lstfasf kfgfh:t} ag]/ a;]s lyP . k|foM dxfef/t / /fdfo0fsf kfqx¿sf] af/]df snfjtL lgs} hfgsf/ eO;s]sL lyOg\ . eLidlktfdx , ufGwf/L, b|f}kbL, Jof;, jfNdLls, /fd, /fdfo0f, xg'dfg, cDaf, clDasf, cDaflnsf, /fhf k/LlIft, s'GtL, b''zf;g cflb tL wfld{s lstfasf kfqx¿ snfjtLsf] ljb|f]xL dl:tisdf l;g]dfsf kfqx¿ Hf:t} s07:y lyP . ehg / ufoqL dGq klg pgn] a'af / xh'/a'afsf] d'vn] eg]sf] ;'Gbf s07 eO;s]sf] lyof] . xh'/a'afn] dxfef/tsf] syf k9\bf snfjtLnfO{ ;a}eGbf dg k/]sf] kfq lyOg\ lzv08L . dlxnfsf] cËdf hGd]/ klg k'?if ;/x e"ldsf lgjf{x ug]{ ;fx;L dlxnf . h;n] kl5 h+undf k'u]/ s'j]/sf] gf]s/ ;Fu k'?if lnË lnP/ p;nfO{ cfˆgf] dlxnfsf] lrGx lbPsL lyOg\ . egf}+ cfhsf] cfw'lgs lrlsT;f k|0ffnLdf lgs} hl6n dflgPsf] lnË kl/jt{g h:tf] sfo{ Tolta]nfg} dxfef/tsf] lzv08Ln] u/]sL lyOg\ . To;af6 s] k|i6 x'GYof] eg] pgnfO{ cfˆgf] :qLlnË k|lt c;Gtf]if lyof] To;}n] t pgL k'?if lnË rfxlGyg\ . o;af6g} k|i6 x'GYof] lzv08L slt ljb|f]xL :jefjsL lyOg\ eGg] s'/f . xh'/a'afn] k9]sf] dxfef/tsf] lzv08Lsf] syf snfjtL v"a rfv lbP/ ;'lGyg\ . xh'/a'af kf7 ub}{ x'g'x'GYof] dxfef/tsL ;fx;L dlxnf lzv08Lsf] syf o;/L —b'|kb /fhfsL 5f]/L lyOg\ lzv08L t/ /fhfn] pgnfO{ hGdbfg} 5f]/f eg]/ k|rf/k|;f/ u/fP . u'? b|f]0ffrfo{af6 c:q ljBf l;lsg\ . pgsf] ljjfxg} bzf0f{ g/]z lx/0o jdf{sL 5f]/Ll;t eof] . k'?if eg]/ hltg} ljZn]if0f u/]klg lzv08L dlxnf lyOg\ . pgsf] ljjfx dlxnf l;t g} eof] . Tolt a]nfsf] sfndfg} ;dlnËL ljjfxsf] cEof; ePsf] /}5 eGg] k|df0f lzv08Laf6 a'‰g ;S5f}+ . ha lzv08Lsf] :qLlnË af/] yfxf x'Fbf lx/0o jdf{ v"a /L;fP b|'kbl;t . lzv08L klg hLjgl;t jfSs nfu]/ k|f0f Tofu ug{ h+un kl;g\ / h+undf s'j]/sf] gf]s/l;t 16 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

cfˆgf] lnË ;f6]/ k'?if algg\ . kl5 ltg} lzv08Ln] s'?If]qsf] o'4df dxfk'?if ag]/ eLidlktfdx dfly ljho k|fKt ul/g\ . Tolt a]nfg} pgn] dxf/yLsf] kbjL klg kfPsL lyOg\ . zfob cfh;Dd dlxnfn] dxf/yLsf] pkflw sd} dfq kfPsf xf]nfg\ ;+;f/sf] Oltxf; s]nfpg] xf] eg] . xh'/a'af af6 lzv08Lsf] syf ;'Gbf snfjtLsf] z/L/el/ qmflGtsf/L t/Ëx¿sf] nx/ 5'6\g yfn] . jt{dfg cfw'lgs lrlsT;f k|0ffnLn] cfZro{hgs / hl6n ¿kdf lnË kl/jt{g ug]{ s'/f dxfef/tsfndfg} ePsf] /}5 . Tolta]nf klg dlxnfnfO{ rfx]sf] lnË u|x0f ug]{ :jtGqtf /}5 eg] cfh lnËs} sf/0f lsg dlxnf / k'?ifsf] :jtGqtfdf lje]b < s] lzv08Ln] klg cfˆgf] :qLlnË ;f6]/ k'?ifsf] lnË u|x0f gu/]sf] eP dxf/yL lzv08L x'g] lyOgg\ t < dxfef/tsf] s'?If]qdf eLidlktfdx dfly ljho k|fKt ug]{ lyOgg\ t < s] pgn] lnË kl/jt{g gu/]sf] eP /fhfsL 5f]/L / /fhb/jf/d} ;'s'df/ /fhfsf] 5f]/fsf] ef]uljnf;df dfq ;Lldt x'lGyg\ t < s] pgL k'?ifsf] lnË u|x0f u/]s} sf/0f zlQmzfnL ePsL x'g\ t < s] ;+;f/df ;a}eGbf anjfg g} k'?ifsf] lnË dfq xf] t < s] dlxnfsf] of]lg sdhf]/ / ef]uljnf;sf] nflu dfq k|of]u x'g] ;fwg xf] t < lsg a'‰b}g of] ;dfh dlxnfsf] of]lg g} To:tf] zlQmzfnL rLh xf] hxfFaf6 dxfk'?if eg]/ ;+;f/df sxlnPsf k'¿k lnËx¿sf] pTklQ x'G5 . snfjtLsf] dgdf o:tf qmflGtsf/L ljrf/sf Hjf/ef6f pn{g yfN5g\ . s§/ a|fXd0f kl/jf/df x's]{sL dlxnf ePs} sf/0f cfˆgf] :jtGqtfdf nfu]sf] tuf/f] /]6\g rfxlGyg\ snfjtL . cyf{t\ pgsf] dl:tisdf dxf/yL lzv08Lsf] 5fk lgs} ulx/f] ag]/ a;]sf] lyof] . snfjtL x/avt cfkm"nfO{ lzv08L ;f]Rg] uly{g\ / cfkm" klg lzv08L x'g rfxlGyg\ . dlxnfsf] klxrfgsf] lnËdf clNemP/ xf]Og k'?ifTjsf] lnËsf] cf8df zlQmzfnL ag]/ ;dfhdf :jtGq x'g rfxlGyg\ snfjtL . ljb|f]xn] ps';d's'; pgsf] d'vaf6 km'Q Pp6f k|Zg lgl:sof] — xh'/a'af d klg xh'/n] jfrg ug'{ ePsf] dxfef/tsf] kfq lzv08L h:t} x'g ;lStg / < d klg lzv08L h:t} lnË kl/jt{g u/]/ zlQmzfnL aGg ;lStg < ljb|f]xsf] Hjf/ef6fn] ps';d's'; eP/ cf]sn]sf] pgsf] k|Zgaf6 xh'/a'afn] s]xL cK7\of/f] dx;"; u/]sf] s'/f xh'/a'afsf] d'xf/af6g} snfjtLn] rfn kfO;s]sL lyOg\ . eujfgn] cfkm"nfO{ h]h:tf] :j¿kdf of] wtL{df k7fpg' eof] To;}df v'zL eP/ afFRg l;Sg' k5{ oL syfsf kfqh:t} x'G5' eg]/ ;+ej 5}g eGb} xh'/a'afn] snfjtLsf] k|Zgsf] efF8f]df cultnf] hjfkmsf] lasf]{ nufOlbg' eof] . s] To;f] eP tkfO{+x¿n] wd{sf] gfpFdf kf7 ul//xg' k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 17


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

ePsf oL syf / syfsf kfqx¿ ldYof dfq x'g\ t < dflg;nfO{ e|ddf kfg{ dfq agfOPsf x'g\ t oL kfqx¿ < h;sf] s]xL cl:tTj lyPg of] ;+;f/df < snfjtLsf dgdf plAhPsf oL k|Zgx¿ e'OFdf v:g gkfpFb} xh'/a'af dxfef/tsf lstfa lgwf/;Dd k'/\ofP/ 9f]u ub}{ leq kl;;Sg' ePsf] lyof] . snfjtLsf] dgn] eGYof] —xh'/a'af klg k'?if / pxfF klg k'?ifTjdf zlQmzfnL dx;"; ug]{ k'?if ePs} sf/0f d]/f] k|ZgnfO{ c;xh 7fGb} efUg'eof] . lsgls pxfF klg k'?ifTjsf] x}sd leq dlxnfsf] :jtGqtfnfO{ s}b ug{ rfxg' x'G5 . :jtGqtfsf] rfxgf ubf{ub} klg b}lgs a|fXd0f kl/jf/sf] lgTosd{df x/fpg' kg]{ afWotfn] snfjtLsf] dgdf cyfx kL8f yf]kl/GYof] . ToxL cyfx kL8fsf] e'd/Ldf snfjtL lbg sfF6\g] uly{g\ . snfjtL 3/sf] ‰ofnaf6 cln k/sf] rp/df ;w}+ x]g]{ uly{g\ . hxfF slxn] ;}lgsx¿ cEof; ub}{ x'Gy] eg] slxn] w]/}h;f] laxfg s;/t ug]{ / s/fFt] l;Sg]x¿ ToxL rp/df cEof; ul//x]sf x'Gy] . ;}lgs / s/fFt]sf] cEof; ug]{x¿df dlxnfx¿ klg lgs} lyP . snfjtL 3/sf] ‰ofnaf6 v"a lrofP/ x]g]{ uly{g\ . pgnfO{ dlxnf ;}lgs / s/fFt] v]nf8Ln] u/]h:t} cEof; ug{ dg nfUYof] . pgL ‰ofnaf6 wLt dg]{ ul/ pgLx¿n] u/]sf cEof; x]ly{g\ / sf]7fdf r's'n nufP/ k'gM ToxL cEof; PSn} uly{g\ . lkmN8df c¿n] u/]sf] b]v]/g} ;}lgs / s/fFt]sf cEof;x¿ hflg ;s]sL lyOg\ snfjtLn] . pgL PSn} aGb sf]7fl;t eGg] uly{g\ —d klg To:t} dlxnf ;}lgs / s/fFt] v]nf8L h:t} cEof; ug{ kfP t k'?if EfGbf klg lgk'0f x'Gy] . c¿ dlxnfx¿n] rflxF ;}lgs cEof; / s/fFt]sf] cEof; ug{ x'g] d}n] rflxF lsg 3/ aflx/ lg:s]/ of] cEof; ug{ gx'g] s] a|fXd0f kl/jf/df x's]{kl5 k"hfkf7, hk, Wofg r'nfrf}sf dfq lhGbuL xf] Pp6L dlxnfsf] nflu . pgdf o:tf cEof; k|lt nufj lyof] . zf/Ll/s ann] klg ;Ifd lyOg\ . t/ xh'/a'af ;w}+ pgnfO{ ;'gfpg' x'GYof] a|fXd0f s'nsf] lgod . pxfF eGg'x'GYof] cWoog / cWofkg u/fpg' o1 ,hk , tk ,Wofg bfg afx]s x¿ sd{nfO{ a|fXd0fsf] wd{ dflgg] 5}g . cem a|fXd0f syfn] t 3/ aflx/ uP/ n8fs'sf] h:tf] v]n cEof; ug'{ eg]sf] t cfˆgf] s'n ;+:sf/df lxnf] 5\ofKg' ;/x xf] . cWoogs} nflu dfq eg]/ snfjtLsf b'O{ efOx¿nfO{ a'af / xh'/ a'afn] zx/ k7fpg' ePsf] lyof] . t/ dlxnf ePs} sf/0f kl/jf/sf] h]7f] ;Gtfg x'Fbf klg pgn] Tof] cj;/af6 jl~rt x'g' k¥of] . snfjtLnfO{ klg 18 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

lyof] aflx/L ;+;f/df leh]/ 3'Dg] /x/ . slxn]sflxF kl/jf/sf] cfFvf 5Nb} snfjtL cln k/ ufpFsf s]xL du/ kl/jf/sf cfkm" ;Fu}sf s]6Lx¿;Fu 3'Dg hfg] uly{g\ . pgLx¿ k'?if ;/x 3fF; bfp/f ug{ h+un hfGy] . sfd uy]{ k'?if;Fu ldn]/ . s/fFt]sf] cEof; klg uy]{ k'?ifl;t . h+undf klg pgLx¿ k'?ifh:t} ¿v r9\g l;kfn' lyP pgL;/xsf du/ dlxnfx¿ . snfjtL slxn]sfxL+ cfˆgf du/ bf}+t/Lsf 3/lt/ k;]/ pgLx¿sf] 3/df kfs]sf] df;' rflVyg\ . pgnfO{ du/sf] 3/df ag]sf] hfF8sf] uGw klg dL7f] nfUYof] . pgL hfF8sf] dL7f] uGwnfO{ cg'ej ug{ rfxlGyg\ t/ kl/jf/n] rfn kfP ToxfF 7"n} /8fsf] dlRrg yfNYof] / pgsf] s'l07t :jtGqtf cem} s'l07t x'g k'UYof] . snfjtL dgdg} ljb|f]x ub}{ eGg] uly{g\ efOx¿ zx/ k;]sf 5g\ cWoogsf nflu . s] ltgLx¿sf] e]6 ;w}+ a|fXd0fx¿l;t dfq x'G5 t < cjZo klg efOx¿ zx/df a;]/ hfF8 wf]S5g\ . akm dd , rfpldg , y'Kkf ;a}sf] :jfb lng] u5{g\ . t/ 3/df cfPkl5 a'af / xh'/a'afsf] cl3lNt/ z'4 a|fXd0f ;fw'jfb k|:t't u5{g\ . d lsg efOx¿ Hflt :jtGq 5}g < snfjtL kGw|f}+ j;Gtdf k|j]z ul/g\ . a|fXd0f kl/jf/sf] nflu pgsf] pd]/ ljx] ug{sf] nflu l9nf] eO;s]sf] lyof] . pgsf] nflu klg of]Uo a|fXd0f j/sf] vf]hL x'g yfNof] . snfjtLsf] nflu klg k9]n]v]sf] ljåfg af]wk|;fb pkfWofosf 5f]/f /fdk|;fb pkfWofo;Fu snfjtLsf] ljx] x'g] kSsf eof] . cg'xf/ lhp8fn cfkm"n] rfx]h:tf] gePsf] /fdk|;fb pkfWofo;Fu snfjtLsf] ljx] x'g] kSsf eof] . cg'xf/ lhp8fn cfkm"n] rfx]h:tf] gePsf] /fdk|;fb pkfWofo snfjtLsf] a]x'nf snfjtLnfO{ Ps /lQ klg dg k/]sf] lyPg . t/ s] ug'{ ca h'gL sf6\g' lyof] snfjtLn] p;Fug} . snfjtL ;w}+ ‰ofnaf6 s/fFt] l;sfpg] u'? l6Ds] du/nfO{ cfˆgf] dgdf n'sfO;s]sL lyOg\ . alni7 xftkfv'/f vlbnf] z/L/ ePsf] l6Ds] du/ ;Fu h'gL sf6\g kfP t slt cfgGb x'GYof] xf]nf snfjtL dgdg} l6Ds] du/nfO{ ;Dem]/ p;sf] cFufnf]df afFlwPsf] sNkgfdf 8'Ag] uly{g\ . t/ snfjtLsf] ljx] eof] x]b}{ ¿k /Ë dg gk/]sf] /fdk|;fb pkfWofo ;Fu . pgsf] kl/jf/ ablnof] t/ :jtGqtf v'lDrg] qmd p:t} . a|fXd0f 3/sf] k/Dk/f p:t} h'g k/Dk/f snfjtLn] hGd3/df l;lsg\ To;}nfO{ lg/Gt/tf lbg'kg]{ afWotf Tof] kl/jf/df klg p:t} . nf]Ug] egf}bf] /fdk|;fb v"a k9]n]v]sf] ljåfg cem} ;;'/f af]wk|;fb t ;ftufpF sxlnPsf kl08t . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 19


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

nf]Ug] eGg] n't] nfªu|] dl;gf] rd]/f]sf] h:tf] hLp8fn ePsf] k9]n]v]sf] ljåfg dfq sfd ug]{ s'g} cfF6 gePsf . g t kl08t afpsf] sfd ;dfNg g} ;Sg] . g t 3/ aflx/sf] sfd y]Ug ;Sg] k9fO{ n]vfOdf dfq s'FlhPsf . snfjtLnfO{ cfˆgf] nf]Ug] x'lQxf/f a]sfdsf] nfUYof] . ufpFdf s'/f sf6\y] kl08t af]wk|;fbsf] a'xf/Lsf] s:tf] hLp8fn gldn]sf] 5\of Û xftuf]8f, lx8fOsf] rfn9fn ,af]nLdf /jflkmnf]kg s:tf] nf]Ug] dfG5]sf] h:tf] eg]/ s'/f sf6\bf snfjtLsf] dg eg] v'zL x'GYof] . x'g klg t snfjtL To:t} lyOg\ . 3/df sfd Jojxf/ ug'{ k¥of] . k"hfkf7 ;fdu|L h'6fpg' k¥of] ;a} snfjtLsf] yfKnf]df . nf]Ug] gfd dfqsf] nf]Ug] . c¿ t s] cfˆgf] k'?ifTjsf] wd{ lgefpg vf]Hbf 8/fpg] / nhfpg] nf]Ug] b]Vbf dgdg} /L; p7\Yof] s:tf] gfdb{ k/]5 nf]Ug] . lnË dfq v8f ePsf] nf]Ug] . k'?ifTj klg /fd|f];Fu lgefpg g;Sg] o;sf] a]sfdsf] lnË . k'?ifsf] lnË dfq af]s]/ wd{ lgefpg g;Sg] a]sfdL lnËsf] s] cy{ ef] / < snfjtL nf]Ug]af6 zf/Ll/s ;a} s'/fn] c;Gt'i6 cjZo lyOg\ . pgL dgleq ljb|f]xn] a]nfavt cfkm}+;Fu eGg] uly{g\ P Û x'lQxf/f gfd dfqsf] nf]Ug] dnfO{ n]p ltd|f] lnË ;fk6L d k"/f u5'{ k'?ifTjsf] wd{ . pgL rfxlGyg\ k'?ifsf] lnË lnP/ of] wtL{df plePkl5 k'?ifTjsf] k|of]udf klg lgk'0f xf];\ Tof] lgk'0ftfdf :qLTj leqsf] sfps'tLnfO{ klg d]6fpg ;sf];\ . :qLTj leqsf] /fun] k'?ifTjnfO{ k]Nb} cr]6\g ;lsof];\ clg b'a} lt/ 3df;fg o'4sf] d}bfgdf yfSg'sf] cfgGb x/fpg'sf] dHhf a]Un} x'G5 . t/ snfjtLsf] rfxgf oyfy{tfdf nf]Ug]af6 slxn] k"/f x'g ;s]g To;}n] t pgL a]nfavt l6Ds] du/ ;Dem]/ pT;flxt x'g] uly{g\ . x'g klg dxfef/tsf kf08'h:t} kf08'/f]uL lyP snfjtLsf nf]Ug] ljåfg /fdk|;fb pkfWofo . ha cfˆgf s'l07t rfxgf k"/f x'g ;St}gYof] snfjtL PSn} sf]7fdf a;]/ xh'/a'afn] ;'gfPsf] dxfef/tsf lzv08Lsf] syf ;DemlGyg\ . / PSn} eGg] uly{g\ x] dxf/yL lzv08L d klg snfjtLaf6 lzv08L aGg rfxG5' . of] hftLotfsf] 3]/fdf s}b ePsf] :jtGqtfnfO{ lgd"{n kfg{ rfxG5' . d ;Fu Ifdtf 5 . d k'?ifsf] eGbf cAan 5lj agfpg ;S5' b]p dnfO{ k'?ifTjsf] lrGx . d hLjge/ slt s'l07t /x/ af]s]/ afFRg] Û t/ pgsf] oyfy{tf a'‰g] sf] g} lyof] / Tof] aGb sf]7f l;jfo Û devakik6@gmail.com

20 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


hggL hGde"ld ddtf ld>

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

cS6f]a/ c/] Û ls:g ;f]R5 . xfd|f] c;f]h sflt{s k;{Úls s] xf] < xf] t bz}+ eg]Ú;L o} d}gf t xf] . s]O{ yfÚ gx'bf] /Ú5 oxfF t Û ev{/ ev{/ ljb]lzPsf] ls:g dgdf o:t} s'/f v]nfpFb} …s/];faf/LÚ /]:6'/]G6 lt/ xflgG5 . ldlxg]t t hxfF uP klg ug}{ kÚ/f] . Sofg{' Û olQsf] ;f}lnot / ;'ljwf cfˆgf] b]zdf efÚsf] ef cfˆgf] 3/ kl/jf/ ;a} 5f]8]/ sf] of] k/fO{ d'n'sdf cfpFYof] / < Ps aif{ x'g nfUof] ls:g otf cfPsf] . t/ p;sf] dg eg] k6Ss} nfu]sf] 5}g otf . af6f] el/ o:t} gfgf efFtLsf s'/f v]nfpFb} p /]:6'/]G6 cfOk'U5 . /]:6'/]G6 leq sfd ul//x]sf] /d]znfO{ b]Vg] lalQs} p;sf] dgdf ckf/ >4f hfU5 . dflg;sf] ¿kdf eujfg eg]sf t log} x'g\ Û p ;f]R5 . logn] v'§f g6]sfPsf eP t clxn] a6'sf] af]s]/ pm k / uNnLdf x'Gy]+ xf]nf Û leq /]:6'/]G6df /d]z a]n'sLsf] nflu 6]an ldnfpg Jo:t 5g\ . cfˆg} /]:6'/]G6Ù xf8 5fnf 3f]6]/ rf}aL;} 306f clg ;ft} lbg sfd u5{g\ pgL . oxL cS6f]a/ b]lv l8;]Da/;Dd t xf] clns a9L cfdbfgL x'g] Û pgL ;f]R5g\ . t/ s]xL eGg} ;lsGg . of] aif{ t To;} klg kf]x/ h:tf] Jo:t 5}g /]:6'/]G6 . o:t} ;f]rdf sfd ul//x]sf /d]z emnSs :d[ltnfO{ ;DemGf k'U5g\ . To:tf] s'g} lbg g} 5}g xf]nf zfob pgn] :d[ltnfO{ g;Dem]sf] . kf]x/ o;}tfsf aiff}{+kl5 cs:dft\ :d[ltnfO{ cfˆg} /]:6'/]G6df, Tof] klg k/ k'?ifsf] ;fy b]Vbf vn{Ë} ePsf lyP pgL . s:tf] c;f]rgLo e]6 lyof] Tof] Û t/ aiff}{+ kl5 b]Vbf klg p:t} lyO{ :d[ltÙ pgL ;DemG5g\ . klxn]sf] eGbf emg} /fd|L kf] eO5 Û pgL a8a8fpF5g\ . x'g t :d[ltnfO{ :d[lt d} dfq ;Lldt ug]{ lg0f{o klg t cfˆg} xf] Û pgnfO{ nfU5 . pgnfO{ kZrfQfk klg nfU5–:d[lt h:tL s]6LnfO{ 5f]8]/ DofuL h:tLnfO{ cFufNg' kbf{ . t/ s] ug{' < Toltv]/sf] kl/l:ylt klg t k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 21


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

To:t} lyof] Û jf:tjdf eGg'kbf{ kl/l:yltsf] lzsf/ clg ljjztfsf] aGws ag]sf lyP pgL Tolta]nf . To:tf] kl/j]zdf :d[ltnfO{ c:jLsf/ ul/ DofuLsf] xft ;dfpg' afx]s csf]{ ljsNk klg t lyPg pgdf Û pgL km]l/ ;f]R5g\ ls t eg] g]kfn kms{g ;Sg] lxDdt x'g' kYof]{ . clg g]kfn kms]{/ ug]{ kf] s] < dfcf]jfbLx¿sf] Toqf] huhuL lyof] . lbg bxf8} n'6\g] / r'6\g] . a'jf g} Hofg hf]ufpg eg]/ knfog x'g'eof] slt aif{;Dd . dfcf]jfbLx¿n] cfˆg} sfsfsf] 5f]/fnfO{ To;/L df/] Û pgsf] cfFvf sfp06/df sfd ul//x]sL DofuL lt/ k5{ . km]l/ DofuLnfO{ 6f]nfP/ x]b}{ pgL ;f]R5g\Ù :jfy{n] lnKt ;DaGw eg]sf] o:t} x'G5 . dfof k|]d s]xL x'Fb}g, s]jn ;DaGw dfq x'G5 . /d]z eGbf Ps laQf cUnL, b'O{u'gf 7"nf] Hofg ePsL clg $ aif{n] h]7L DofuLsf] s'g} sf]0faf6 klg :d[lt;Fu t'ngf x'Gg . t/ s] ug]{ < hLjgn] s'g df]8 lnG5Ù ;kgf slxn] 6'6\5Ù s;/L 6'6\5Ù s;nfO{ s] yfxf < pgL nfdf] :ff; km]b}{ ;f]Rg yfN5g\Ù slxn] ;f]r]sf] lyPF / :d[lth:tLnfO{ 5f]8]/ of] s}nL;Fu lax] u5{' eg]/ < oxL /x]5 zfob …s]xL kfpg s]xL u'dfpg'Ú eg]sf] . l;;fsf] 9f]sf p3fb}{ ls:g leq l55{ . t/ /d]z cem} klg cfˆg} ;f]rdf x/fPsf 5g\ . hLjgdf ePsf kZrfQfkn] dflg;nfO{ d"s agfpFbf] /x]5 . dgsf cfzfx¿;Fu dgn] g} cfzf ug{ 5f]8\bf] /x]5 . /d]z o:t} ePsf 5g\ cfhsfn . d"s, Psf]xf]/f], lg/fz / gL/; . u'8 Olelgª\ /d]z bfO Û ls:gsf] cfjfhdf eml:sG5g\ pgL . …n' bfO t km]l/ dfofn' ;Dem]/ x/fpg' ef]Úls s] xf] < d cfÚsf] rfn} kfpg' efÚsf] x}g ÛÚ p xnNn xfF:5 . pgL o;f] 6fpsf] p7fP/ x]5{g\ . …cf]O{ ls:g, slt v]/ cfO{;\ xf} < t}+n] t dg klg k9\g hfGofÚ5;\ ls s] xf] < x] x] x]=== ÛÚ pgL klg xnNn xfF;] . …ca t]/f] / d]/f] sfd dfofn' ;lDemg] dfq t xf] ÛÚ b'a} xfF:5g\ . …x}g cfh tF 5'§Lsf] lbg s;/L otf <Ú /d]z leQfdf 6fFu]sf] /f]:6/ lt/ cfFvf k'¥ofpF5g\ . …5'§L g} xf] bfO Û 8]/fdf a:g dg g} nfUb}g . emg\ bz}+ nfPÚ; ptf . 3/ emnemnL ofb cfÚ/ ÛÚ p Psl5g c8]/ km]l/ eG5, …cfh t 36:yfkgf kf] /Ú5 . of] d'n's cfPÚ;L rf8af8 cfÚsf] rfn} kfÚ xf]Og Û …clg rfn kfP/ klg s] u5{;\ t <Ú /d]z eG5g\, …otf t o:tf rf8af8 cfpF5g\ hfG5g\ . To:tf] v'zL x'g' kg]{ s'/f] s] 5 / <Ú 22 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…n' bfO klg ÛÚ p lªRr xfF:5Ù …oqf] 7"nf] rf8 xfd|f] Û s:tf] v'zL gx'g' . rf8 t dgfpg' k¥of] lg ÛÚ …dgfO;\ rf8 ÛÚ /d]z xfF;] . …otf s] bz}+ s] ltxf/Ù ;a} Ps} ÛÚ …tf] t ;ÚO{ eGg' ef] bfOn] . otf t ;Fw} p:t} . k6\of/ nfUbf] lbgÙ Psf]xf]/f] sfd dfq . k/fO{x¿sf] eL8 . clg sf]nfxn / v}nfa}nf dfq . Sofg{' / Û d'n's hQL g} /fd|f] e] lg, s]O{ u/L d'g} gnfpg] ÛÚ p 6fpsf] xNnfpFb} 6f]nfpF5 . …;fgLn] g;DemfsL ef t sfF af6 yfÚ nfUYof] / cfh 36:yfkgf eGg] < s}n] t laTyfdf otf cfP em}+ nfU5 eGof bfO Û df]l/hfFpm Û …ca cfOg} ;s] kl5 laTyfdf dfg]/ s] ug{' < dg t nfpg} k¥of] lg Û ;w}+F ;fgL ;Dem]/ x'G5 / <Ú /d]z xfF;] . …Xof bfO klg Û o:tf] ;]G6L s'/f ul//fÚsf] a]nf luHofpg' x'G5 ÛÚ p klg xfF:5, …s] sf] ;fgL ;Demg' < ;fgL / 3/ ;Dem] t emg tgfj x'G5 ÛÚ ptf clnk/sf] 6]andf /3'jL/ sfsf Ps sk lrof lnO{ df]afOn kmf]g rnfP/ a;]sf 5g\ . pgL /d]zsf a'jf x'g\ . ;w}+F ToxL s'gfsf] 6]andf To;/L g} a:5g\ . lgs} eof] pgL otf cfPsf . /]ˆo'hL eL;fdf 5g\ /] Û s]xL ul/ /]ˆo'hL eL;fsf] lg0f{o pgsf] xsdf ePg eg] cfˆg} d'n's kmls{g k5{, Tof] klg km]l/ otf s}n] kms{g gldNg] ul/ eGg] s'/fn] a]nf a]nfdf lrlGtt agfpF5 pgnfO{ . km]l/ otf a:bf klg dgdf ;Gt'li6 eg] slQ 5}g . …a'9];sfnsf] j]bgf, ;xf/fsf] rfxgf,Ú pgL eGg] u5{g\ . …x'g klg g]kfndf gk'Ubf] t s]xL lyPg . s':t sdfPsf lyP . hf]ufPsf klg lyP . 5f]/f dfq pt} al;b]Úsf] eP, gf]s/ rfs/ /fv]/ ;ft k':tfnfO{ k'Ug] ;DklQ lyof] . t/ s] ug{' < c;DkGg b]zdf cfkm" htL g} ;DkGg eP klg s] < a'9];sfndf sf]xL ;xf/f gx'Fbf / PSn} a:g' kbf{ ;w}+F c;'/lIft dx;"; x'g] . To;}n] dg nfu] klg gnfu] klg 5f]/fsf] z/0f lng afWo x'g' k¥of] . lrofsf] sk lnP/ df]afOn v]nfO a;]sf /3'jL/ sfsf b]v] kl5 ls:g pt}lt/ nfU5 . …9f]u]+ x} sfsf ÛÚ p lªRr xfF:5 . …P ls:g Û n a; afa' a; Û clg s] 5 ltd|f] xfnva/ < w]/} lbg ef] t ltdLnfO{ gb]v]sf] ÛÚ pgL eG5g\ . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 23


…s] sf] w]/} lbg x'g' < sfsf klg ÛÚ p xfF:5 . …lxhf] dfq e]6]sf] x}g ÛÚ

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…P xf] t xlu ÛÚ /3'jL/ s'd xNnfpFb} u'bu'b xfF;], …cr]n a];L e'Ng] efÚ5' d ÛÚ clg ls:g /3'jL/sf] sk x]b}{ eG5 Û …n Û sfsf klg Û bz}+df klg sxfF lrof lkP/ a:g' efÚsf] < cfh t o;f] rf:; r':;, l;tg==,Ú p xfF:5 . …xf] t Û ca sfsfnfO{ klg v'jfpF5f} bf¿ l;tg eg] d klg ‰ofd kfl/lbG5' ÛÚ pgL s'd xNnfpFb} dHhfn] xfF;] . …sfsf oqf] k};fjfn 5f]/fsf] afpÙ clg oqf] /]:6'/]G6sf] dflns Û d}n] v'jfpg' <Ú p lkm:; xfF:5 . …cfh t sfsfsf] t/kmaf6 36:yfkgf dgfpg] xf] Û d]/f] t ca af eg] klg tkfO{F g} xf] s]/] ÛÚ …nf} x]/ Û oL kxfl8ofx¿nfO{ slt r]kf/f] kfg{ cfpF5 eg] ÛÚ …/fd s;d r]kf/f] x}g s] sfsf Û df]l/hfd ÛÚ p ?b|306L ;dfpFb} s;d vfG5 . /3'jL/ xnNn xfF:5g\ . …n n Ù /d]z ÛÚ pgL 7"nf] :j/df eG5g\, … cfh ;]s'jf / lao/ d]/f] tkm{af6 of] ls:gnfO{ klg Nofp ÛÚ ááá la:tf/} g]kfnLx¿n] /]:6'/]G6 el/g yfN5 . /d]z /3'jL/sf] 6]andf lao/sf s]xL af]tn /lvlbG5g\ . ;]s'jfsf] kvf{O 5 . ls:g lao/sf] r':sL nufpFb} cfFvfx¿ otf ptf 3'dfpF5 / kNnf] 6]andf PSn} a;]sf ;'6]6 a'6]6 dfG5]nfO{ x]b}{ eG5 Û …sfsf, Tof] k/sf] 6]ansf] s]6fnfO{ lrGg'x'G5 <Ú /3'jL/n] r:dfsf] k|m]dsf] dflyaf6 lrxfP/ x]b}{ eg], …k|sfz afa' x}gg\ / tL < lsg glrGg' <Ú clg km]l/ yK5g\, …log} k|sfz afa';Fu d klxnf] k6s otf cfÚsf], g]kfnaf6 . kfFr aif{ cl3 . ;f/} k9\g] dflg; x'g\ . eGy], …kl9 ;s]kl5 pt} kms]{/ b]zsf] ;]jf u5{' . cfˆgf] b]zdf olt ldlxgt u¥of] eg] ;'g kmnfpg ;lsG5 ;'g Û otf a;]/ s] ug]{ <Ú /3'jL/ Psl5g 3f]l/P/ k|sfznfO{ x]5{g\ . …logL t g]kfn kms]{ eGg] ;'g]Úy]+ ÛÚ lgs} aif{ ePYof] lognfO{ gb]v]sf] klg . km]l/ ot} kms]{5g\ h:tf] 5 Û …nf} sfsf, ca tkfO{F g} eGg';\, k9]/ s] sfd /Ú5 t < d}n] o;} gk9]sf] xf] / <Ú ls:g xfF:5 . 24 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/3'jL/ sfsf klg dHhfn] xfF:b} eG5g\, …s'/f] rflxF u5{ of] s]6f] Û… …xf] eGof sfsf Û k9]/ s] ug{' < d t clns k};f sdfpg] xf] clg hfg] xf] pt} ÛÚ …hfFbg } f} afa' ltdL klg kms]/{ ÛÚ /3'jL/ eG5g\, …of] 7fpF t e"ne'no} f xf] e"ne'no} f Û emg\ xfdL h:tf c;DkGg b]zaf6 cfÚsf dflg;nfO{ of] t :ju{ xf] . oxfFsf] ;'v, ;'ljwf / ;f]vsf] nf]e nfnrn] ;a} cGwf x'Gf] /}5g\ . hLjgsf] k|fyldstf clg cfkm}n + fO{ klg e'N5g\ oxfF cfPkl5 . cfˆgfnfO{ e'N5g\Ù dfof ug]n { fO{ e'N5g\Ù hLjg lbg]nfO{ e'N5g\ . ltDn] klg la:tf/} e'N5f} ;a} . clxn] t ev{/ cfPsf 5f}Ù b'Mv ub}5 { f} . otfsf] h:tf] b'Mv ug]{ cfbt 5}g + . v'§f 6]Sg uf/f] e}/x]5 . To;}n] ptfsf] ofb cfÚ5 . b'Mvdf ;a}n] cfˆgfnfO{ ;D‰G5g\ . ;'v ef]Ug yfn] kl5 b'lgo} e'N5g\ .Ú ls:g 3'6'Ss lao/ lgN5 . …v} sfsf Û ;'v ef]Ug rO{ s}n] kfpg] xf] <Ú …n ca o:tf s'/f 5f]l8b]p .Ú sfsfn] eg], …efUosf] n]vf] 6fg{ ;lsGg eGg] t ;'g]sf] xf}nf Û h] x'G5, /fd|}sf] nflu x'G5 eGg] ;f]Rg' k5{, a;\ .Ú ptfsf] 6]anaf6 k|sfz p7]/ lg:sg s] nfu]sf lyP, /3'jL/ sfsf pgnfO{ af]nfpF5g\, …u'8 Olelg+u u/+] x} k|sfz afa' ÛÚ …cf]xf] sfsf Û cf/fd x'g'x'G5 <Ú p lªRr xfF:5 . …w]/} ef] t afa' . Jo:t x'g'x'G5 <Ú …o:t} t xf] sfsf . ;w}+Fsf] Jo:t ÛÚ …n cfpg';\ Û Psl5g xfdL;Fu klg a:g';\ ÛÚ pgL s'rL{ b]vfpFb} eG5g\ . …clg logL ls:g, cfh 36:yfkgf . lognfO{ l;tg / lao/ gvfO ePg /] Û n afa'nfO{ klg d]/f] tkm{af6 lao/ dufpF5' .Ú olt eGb} pgL j]6/;Fu lao/ dufpF5g\ . k|sfz s'rL{ tfg]/ a:5 clg eG5 …rf8jf8sf] dxTj otf cfPb]lv nfUg} 5f8\of] .Ú …afa' t k9fO{ ;s]/ g]kfn g} kms{g] eGg'x'GYof] . kmls{g' ePg <Ú sfsfn] ljifo j:t' abNb} ;f]w] . …kms]{sf] sfsf Û t/ s] ug]{ < cfkm"n] ;f]r] h:tf] gx'g] /}Ú5 g]kfndf Û lbSs eP/ km]l/ ot} kmls{PF . t/ /fd|} u/]+ . clxn] ptf b]zsf] xfnt x]g{';\ t sfsf Û… k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 25


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…;xL eGg'eof] afa' Û a;L ;Sg' 5}g ptf .Ú …clg bfh' t slt rfF8} Jojl:yt eO{ ;Sg' eP5 t otf,Ú ls:g eG5, …cfkm" t of] b]zdf v} s}n] x'g] Jojl:yt Û cf]xf] sfxfnL nfU5 xf} ;f]Rbfdf klg ÛÚ PsfPs ls:g pbf; x'G5 . …laTyfdf cfÚsf] df] t, ;To Û emg\ To;dfly ;fyLefOn] /]km"hL xfn]/ a;\, k9\g kb}{g eg] . n' t Û eg]/ ToO{ u/]+ . e/] t eL;f glgSn];Dd otf 5f]8]/ st} hfg' klg gldNg] /Ú5Ù ptf af lrGtfn] lrtfd} k'Unfg\ em}+ e};s] c/] Û Sofg{',Ú p lao/sf] af]tn x]b}{ 6f]nfpF5 . clg km]l/ em;ª\u eP em}+ ul/ eG5, …xf];\, of] rf8af8df klg s] tgfj x'g] s'/f] ug{' . a? dhfn] lkd bfh' . cfpmgf];\,Ú p lao/sf] af]tn tfG5, …d/L nfg' s] 5 / <Ú p;sf cfFvfx¿ /;fpF5g\, ;'6S' s cfF;' k':b} p km]l/ eG5, …a'Hg'ef] sfsf, ;fgf] 5Fbf af ;w}F+ eGy], 5f]/f] d'G5] ?g' x'Gg . xf] t Û 5f]/f d'G5] ?g' t x'Gg lg Û t/ Sofg{' < a]nf a]nfdf olQs} ?g' cfpF5 . b'Mv k/];L ?Gg eg]/ ;lsGg /Ú5 . ;a}n] 5f]8] lg of] kfkL cfF;n ' ] eg] g5f8\g] /Ú5 ÛÚ p cldnf] xfF;f] xfF:5, …x]g'{ g, 3/ t ;Demg} x'GgÙ eSsfgf] 5'l6xfN5 . otf cfP;L t cfO{dfO{ h:t} ?Gr] kf] efÚ5' df] t ÛÚ p km]l/ lao/sf] 3'6s \ f] lnG5 . lao/sf] g;f p;sf] dl:tisdf rl9;s]sf] 5 . p xftsf] af]tn x]b{} ljut lt/ k'U5, klxn] klxn] t d'G5]x¿ ufdaf6 sf7df08' emy]{ . sf]O{ k9\g emy]Ù{ sf]O{ k};f] sdfDg . a? sf7df08' embf{ t l7s} lyof] . uf/f] ;f+uf| ] kbf{, ufd kms{g slQ gL gnfÚpg] . of] ;ft ;d'b| kf/L cfP;L t ;f/} kf] x'bf] /Ú5 Û kmls{d\ eg] klg afnfO{ C0f af]sfP/ cfÚ5' . /fd /fd Û af sf] dg klg slt ;f/f] b'v] x'bf] xf] < olt t jrg nfP pgnfO{ Û af nfO{ ?jfÚP;L s] sf] ;'v kfpg' < ptf ;fgLn] klg aln+Gb| cfF;' emf/L ?b} elgÚyL, …xf] s] afn] eg]sf] dfg Û ptf lg b'v} ug]{ xf], ot} u/] s] ef] <Ú …otfsf] b'Mvn] /];dsf] ;f/L cfpFb}g s]/] Û ptf b'Mv u/] ltDn] rfx]sf] ;a} s'/f k'U5 . b'O{ rf/ aif{ g xf] . To;kl5 ;a} 7Ls e}ÚxfN5 Û… …rfO{Pg ef] /];dsf] ;f/L ;f/L Û ;f/L nfP/} kf] stf hfg' 5 / < s'/f] a'em s]Ù otf e]Ú ;a} ;Fu} x'G5 . b'Mv x'Gg ltDnfO{ ptf h:tf] Û… …lh2L gug{ ;fgL Û ;a} /fd|f] ef] eg] tFnfO{ / afnfO{ klg pt} lemsfDnf s] ÛÚ p;n] b+u kb}{ elg yL, …p;f]Úef dnfO{ ltdL gcfDh]n dfOtLdf a:g b]p lg km]l/ Û egL hfg' afnfO{ . gÚe] lb+b}gg\ afn] dfOtL a:g .Ú 26 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…cf]O{ ls:g,Ú /3'jL/ sfsf sf] cfjfhn] p eml:sG5 . …stf x/fof] km]l/ < ;fgLnfO{ ;Dem] h:tf] 5 ÛÚ /3'jL/n] km]l/ dhfs u/] . lao/sf] af]tn l/TofpFb} p km]l/ csf]{ af]tn tfGg dfq s] nfU5, /d]z cfOk'U5g\ / eG5g\, …a'jf klg s] x]l/ /xg' efÚsf] < o:f/L yKofyKo} ug{ lbof] eg] t o;n] aaf{b u5{ clxn] Û pgn] ls:gsf] af]tn xftaf6 tfg]/ eg], …cf]O{ ls:g], clt gu/ ca . Ps af]tn vfP/ dflQg]n] olt w]/} lkO;s]5 ÛÚ p nlHht eO{ /d]zsf] ufnL ;'G5 clg k|sfznfO{ x]b}{ eG5, …oL /d]z bfO t d]/f cfˆg} bfO h:tf x'g\ . n' x]g{' g ufnL u/]sf Û cfˆg} efOnfO{ em}+ ufnL u5{g\, clg dof klg .Ú …ufnL x}g,Ú /d]zn] eg], …tFnfO{ ;DemfPsf] dfq xf] . t]/L ;fgL klg k}Ún]sL h:tL 5}g /], pgn] yk] . …sfd vf]h c¿ . 6Gg sfd ul/ k};f hDdf u/]/ kmls{ tF . o:tf] rfnfn] ;Sb}g;\ l6Sg otf .Ú /d]z 6]ansf] l/Qf] af]tn p7fpFb} eG5g\, …efsL :jf:gL klg kf]On hfnLÙ ljrf/ u/\ ÛÚ …h] kfof] To} gaf]Ng' g /d]z bfO Û b'Mv kfof] eGb}df olt ;f/f] klg gx]Kg' Û ;a}sf] lbg cfp5 s] ÛÚ …nx} . of] t ;GsL kf] xfN5 . cfˆgf] b]v]/ g eg]+ Û clg t]/} enfOsf nflu eg]sf] lg ÛÚ …To:tL c;QL klg 5}g d]/L ;fgL . /fd|L 5] . hf];Fu klg xfF:5], lhl:sG5] . clg t d'G5]n] bf]if nfpF5g\ g} ÛÚ p km]l/ 6f]nfpF5, …afpsf] Toqf] gf]S;fgL ul/ cfÚ5'Ù clg ;fgLnfO{ ;kgf b]vfP/ cfÚsf] . tkfO{F cfkm}+ eGg';\ bfO, s;/L kms{'+ olQs} < a]Hht x'Gg < cln cln OHht t ;a}sf] x'G5 lg Û a? ;Sgx'G5 eg] tkfO{F g} vf]hL lbg';\ g clns bfd lbg] 7fddf sfd . tkfO{Fsf t w]/} lrg] hfg]sf 5g\ oxfF ÛÚ …gsdfsf] t t}+n] klg sxfF xf];\ / < o;/L p8fP kl5 hlt sdfPlg s] <Ú …To;f] geGg';\ g /d]z bfO Û tkfO{+s} t e/ 5 dnfO{ ÛÚ …n n . d o;f] x]?Fnf . of] /S;L vfP/ k};f p8fpg] afgL 5f]l8b] . hf]ufOg;\ eg] hlt sdfP klg sfd 5}g .… /3'jL/ klg dft nfu]sf] efsfdf yK5g\, …nt / s'nt Ps} xf] . b'a} nfu]Ú;L 5f]8g \ uf/f] . of] s'ntsf] nt t emg\ nfpg} x'Gg,Ú pgL lao/sf] af]tn b]vfpFb} eG5g\, …eGg} kbf{ t, dflg;n] nt eg] s]Osf] klg nfpg' x'Gg .Ú k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 27


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…To} t ;Demfpg vf]Hb}5' o;nfO{ . a'em] kf] ÛÚ …n n /d]z bfO ctL{ dfq glbg';\, ef] . sfd vf]lHbg';\ a? . ;fFRr} . crfgf]sf] kL/ v's'/Ln] s] hfgf];\ . cfkm"nfO{ s:tf] uf/f] 5 . s:tf] lrGtf x'G5 Û of] emf]n t'Gsfof] cfgGb . ;a} e'lnG5 . To;} vfÚ5 / of] emf]n <Ú …vf]O t, oqf] t'GsfO{ ;ls;\ s'/f] rflxF pxL u5{;\ t < s;/L cfgGb ef] < s;/L e'ln;\ < of] emf]n t axfgf dfq xf] . olt a'em];\ ÛÚ …s'/f] t ;O u5{g\ /d]z bfO,Ú p u'bu'b xfF:b} k|sfznfO{ x]5{ . …n 3/ hf cOn] Û k;L{lt/ ;Demfpg' sfdsf] s'/f] . d o;f] a'‰5' ;fyLx¿;Fu .Ú …Psl5gdf hfG5' lg 3/,Ú p;sf] :j/ na{/]sf] 5 . …p;f]Úe] xNnf gul/ a;\ . gq d]/f s:6d/ efUnfg\ lg km]l/ ÛÚ …cfkm"nfO{ dfof ug]{, b]vefn ug]{ tkfO{F Pp6f t x'g'x'G5 /d]z bfO Û tk}+s} u|fxs t s] eufpy]+ xf},Ú p lv:; xfF:5, …efUo Yof] / lrg]+ bfOnfO{ . gÚef t d df]/L ;Sy]+Ù ;To ÛÚ …n asas gul/sg r'k nfu]/ a;\ . cfh clns eL8ef8 x'G5 h:tf] 5 . rflxof] eg], tF klg cfP/ ;3fpg' k5{ . ca glkP;\ ÛÚ …;3fO xfN5' lg . d P]No} ;3fpF <Ú p ;f]W5 . …;3fO;\ tF hF8\ofn] . x]/ af]nL na{l/Psf] < lkpg klg slt lkP5Ù ca rflxF wf]Sg] x}g ÛÚ …/x/n] s;n] wf]S5 of] tLtf] emf]n < dg a'emf}g] af6f], egL xfn+] lg ÛÚ /3'jL/ dHhfn] xfF:5g\ . …;xL eGof} . dg a'emf}g] af6f] . /x/n] s;n] lkpF5 <Ú olt eGb} pgL klg :jf§ kf5{g\ lunf;af6 lao/ . /d]z 6fpsf] xNnfpFb} efG5f lt/ nfu] . ááá s]xLl5g kl5 Ps hdft g]kfnLx¿ …s/];faf/LÚ lelqG5g\ . bz}+ tfsf oxfF o:t} eL8ef8 x'G5 . aflx/ rf8af8sf] kQf] geP klg /]:6'/]G6 l5/] kl5 rf8af8sf] dfxf]n e]l6G5 . /]:6'/]F6 leq ah]sf] d+un w'g / g]kfnLx¿sf] x"n b]Vbf g]kfn d} 5' ls eGg] efg x'G5 . …s/];faf/L Û gfd klg uHha} /fv]sf /Ú5g\ /]:6'/]G6sf],Ú Ps j[4 k'?if v'zL x'Fb} eG5g\ . …of] 7fpFn] r} g]kfn} e'nfof], ;To . aNn bz}+ cfÚem}+ nfUof] ÛÚ 28 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/]:6'/]F6 leqsf] nfdf] vfnL 6]an jl/kl/sf] Ps d]r tfGb} pgL 6fpsf]sf] 9fsf 6f]kL o;f] ldnfpF5g\ / jl/kl/ cfFvf 3'dfpF5g\ . x'g klg /d]zn] /]:6'/]G6 lgs} /fd|f] ;hfPsf 5g\ . g]kfnLTj emNsfpg] d's'6, d"lt{ / t:aL/x¿n] cfkm" g]kfn d} eP em}+ efg u/fpF5 . dw'/f] lah'nLsf] ph]nf] ;Fu;Fu} aln/x]sf] kfg;sf] ph]nf] clg w"ksf] ;'uGwn] dgdf]xs jftfj/0f l;h{gf u/]sf] 5 . cfˆgf] b]z, cfˆgf] efiff clg cfˆgf] klxrfg . b'lgofFdf hxfF uP klg dflg;n] sxfF e'Ng ;S5 / < …cfxf Û xfd|f] of] d+un w'g g;'g]sf] klg slt efÚYof] . sfg} kljq ef],… oL j[4 k'?if cem} xlif{t x'G5g\ . …/fd|f] nfUof] c+snnfO{ of] /]:6'/]F6 <Ú ToxL hdftsf] s;}n] ;f]W5 . …uHha,Ú pgL eG5g\, …o:tf] kf] x'g' /]:6'/]F6 . cfˆgf] df}lnstf clg klxrfg b]vfpg] . dg} cfgGb efÚ5 oxfF l5/]kl5,Ú pgL km]l/ jl/kl/ cfFvf 3'dfpF5g\ . …P k|e', t}+n] P]n];Dd c+snnfO{ g]kfnL /]:6'/]F6 nu]s} lyg;\ ls s] xf] <Ú olt eGb} ;f]gd ljgLt lt/ kms{G5, …s:tf] /}Ú5 of] ljgLt klg . c+snnfO{ sf]7fsf] sf]7} yGsfP/ /fv] h:tf] 5 . o;n] c+snnfO{ dlGb/ klg nu]sf] 5}g xf]nf . vfnL sfd dfq u5{, s] ug]{ < csf]{ kfln c+snnfO{ dlGb/ nUg] lhDdf d]/f] ef] .Ú …x'G5 afa' x'G5,Ú pgL xfF:5g\ . …s] vfg] a'jf tkfOF{ <Ú ljgLt ghLs} cfP/ ;f]W5 . …h] h] v'jfpF5f} v'jfp . cfˆgf] kf/fsf] vfgf vfg gkfÚsf] klg slt e};s]Yof] . oxfFsf] t ;a} vfgf xfd|} vfn] t xf]nf lg <Ú …xf] a'jf,Ú olt eGb} ljgLt d]g' x]g{ yfN5 . la:tf/} 6]andf lao/ / jfOgsf lunf;x¿ aHg yfn] kl5 s'/fsf] ljifoj:t' kl/jt{g x'Fb} 3/fo;Laf6 sfdsf] s'/f, clg sfdsf] s'/faf6 /fhgLlts s'/fdf kl/0ft x'G5 . lgs} 7"nf /fhgLlt1 em}+ u/]/ ;a} k'?ifx¿ 7"nf 7"nf :j/df cf–cfˆgf] /fhgLlts /fo k]z u5{g\ . :jf:gL dflg;x¿sf] km]l/ cfˆg} kmf]/d 5 . ls:g, k|sfz / /3'jL/ kNnf] s'gfsf] ToxL 6]andf a;]/ dg gnflu gnflu klg pgLx¿sf] s'/f ;'lg/x]sf 5g\ . ptf 6]anaf6 ljgLtsf] cfjfh cfpF5, …k|wfgdGqLsf] lxhf]sf] efif0f ;'Gof xf] < cgljlne]jn Û oL ;a} et'jfx¿ . 8'afpg] eP b]z . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 29


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

x]g{';\ t, ef]ln b]zsf] ;fj{ef}d;Qf g} n'l6of] eg] km/s sNnfO{ k5{ < d t a'‰g} ;lSbg, lsg oL g]tfx¿nfO{ rflxF cfˆgf] b]zsf] dfo} gefÚsf] <Ú …x}g ljgLtÚ, pgL ;Fu} a;]sf csf{ ;fyLn] eG5g\, …g]tfx¿nfO{ b]zsf] dfo} geP h:tf] rO{ dnfO{ nfUb}g . t/ nf]e / nfnrn] logsf ;f]Rg] zlQmdf 9Ssg eg] kSs} nfu]sf] 5 . x]/ g, kmf/ ;fO{6g]; g} 5}g logdfÙ d"v{x¿ . cfˆgf] lglxt :jfy{sf] nflu cGwf ePsf 5g\ logLx¿ .Ú …;xL xf] . n x]g{';\ g, Toqf] ;+3if{ u/]/ aNn aNn u0ftGq kfPÙ :jtGqtf NofPÙ t/ s] sf] nflu /}5 t < cfˆg} y}nL eg{ ÛÚ ;f]gd 6fpsf] xNnfpFb} eG5 / lao/sf] r':sL lnG5 . …s] s] g} u5{g\ eGg] ;a}sf] ljZjf; lyof] . sof}+ hgtfx¿n] Hofgsf] ;d]t cfx'lt lbP . cflv/df s] ef] < hf] cfP klg s] km/s k¥of] b]z clg hgtfnfO{ < ;a} zlQmsf ef]uLx¿ dfq eP ÛÚ …5}g,Ú ljsf; hf]8 lbP/ eG5, …dfof 5}g lognfO{ b]z / hgtfsf] . To:tf] dfof ug]{ ;Rrf g]tf t xfd|f] b]zdf hGd]s} 5}gg\ . d 7f]s'\jfsf ;fy eGg ;S5' .Ú /]:6'/]F6 el/e/fp 5 . dw'/f] d+un w'gnfO{ pgLx¿ dfem tfTb} uPsf /fhgLlts ax;sf] rsf{ cfjfhn] cem} dw'/f] agfO/x]5 . otf 6]andf ls:g PsfPs xfF:g yN5 . /S;Lsf] dft p;df cl3g} r9L ;s]sf] xf] . …;'Gg';\ bfO . lem+u] g]tfx¿sf] s'/fÚ, p km]l/ lv;lv; xfF:5 . k|sfz d':s'/fpFb} lao/sf] af]tnaf6 Ps r':sL lnG5 / eG5, …r'k nfu]/ s'/f ;'g efO . OG6«]l:6ª eO/x]sf] 5 ltgLx¿sf] ukm .Ú …tkfO{F klg lem+u] g]tf xf] ls s] xf] <Ú p km]l/ xfF:5, …;/L . dhfs u/]sf] lg bfh' . gl/;fpg';\ lg km]l/ ÛÚ …d klg k9fO ;s]/ /fhgLlt ug]{ ;'/df g]kfn kms]{+ klg,Ú k|sfz /3'jL/nfO{ x]b}{ eG5 . …t/ cfkm"n] ;f]r] h:tf] gx'g] . To;}n] cfh oxfF 5' . vf;df ltgLx¿ s'/f t ;xL ub}{ 5g\ . b]zsf] nflu s]xL u?F eGg] sf]xL 5}g . b]z agfpg] x}g cfkm}+ aGg' 5 ;a}nfO{ . xfdL dWo] sltn] rfx]/ klg cfˆgf] b]zdf s]xL ug{ ;Sb}gf+} . s:tf] lj8Dagf of] <Ú ptf 6]andf /fhgLlts ukm cem} rls{+b} 5 . …/fhgLltnfO{ hfuL/ 7fg]sf 5g\ logn] < hfuL/ xf] / /fhgLlt <Ú ljsf; rls{G5, …hfuL/ x}g /fhgLlt . ;]jf xf] ;]jf Û ;dfh ;]jf, b]z 30 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;]jf . s}n] a'‰g] logLx¿n] < …;]jfÚ eGg] bfloTj af]s] kl5 ug{' k¥of] lg b]z / hgtfsf] ;]jf ÛÚ …u/LjLÚ, ljgLt eG5 . …of] ;a} u/LjLsf] kl/0ffd xf] . u/LjLn] dflg;nfO{ o:tf] :jfyL{ / lgsDdf agfO;Sof] ls Go"gtd ;'v, ;'ljwf / v'zL k|flKtsf nflu klg cfhsfn dflg;x¿ cfˆgf] bfloTj, k|fyldstf, jrg, jfrf ;a} e'N5g\ . cfTd ;Ddfg clg cfTduf}/j ;a} a]R5g\ . To:t} eO/x]5 xfd|f] b]zdf . ;a}nfO{ cfcfˆg} :jfy{ Kof/f] 5 . cfˆgf] lglxt :jfy{nfO{ klxnf] k|fyldstf lbg] ca xfd|f] b]zsf] sNr/ g} eO;Sof] . of] sNr/ gablnP;Dd s]xL ultnf] x'g] cfzf /fVg' a]sf/ xf] .Ú …;xL xf], Pp6f /fd|f] sNr/sf] :yfkgf ge} kl/jt{g sxfF cfp5 <Ú ljgLt yK5 . …oL ljsl;t d'n'sx¿ To;} o:tf] ljsl;t efÚ5g\ < x]g{';\ g, /fhf b]lv /}tL;Dd ;a} Pp6} lgod sfg"gsf] bfo/f leq 5g\ oxfF . v/fa dflg; t b'lgofFdf sxfF xF'b}g / < t/ lgod sfg"gn] s;}nfO{ 5f]8\b}g oxfF .Ú …xf] . s'g} bafadf gk/L :jtGq / Goflos lg0f{o ug{ ;Sg] lgsfo clg ;f]r, ljj]]s / 1fgsf] k|of]u u/]/ ;Rrf clg OdfGfbf/Ln] nL8 ug]{ s'g} nL8/ g} ePg xfd|f] b]zdf .Ú ;a} cfˆgf] cfˆgf] /fo JoQm u5{g\ . sf]xL xf] df xf] ldnfpF5g\ . b]zsf] /fhgLlt k|lt lg/fzf / cfqmf]z afx]s c¿ s]xL ;'lgGg . …xf xf xf,Ú ls:g xfF:5 . …;'Gg' ef] ptfsf s'/f Û Sofg{', b]z rnfpg] a'2L efÚsf] Tof] 6]andf a;]/ s'nL{ /Ú5g\,Ú ls:g km]l/ unNn xfF:5 . …cfh ltDn] xfdL b'a}sf] 6fpsf] km'6fpg] ljrf/ u/]sf 5f} ls s] xf] ls:g <Ú /3'jL/ xfF:b} eG5g\, …lsg csf{sf] s'/fdf rfv ln+b} af]Ng'k¥of] ltdLnfO{ <Ú ptf 6]ansf] Ps o'js ls:gnfO{ k'nSs x]5{ . ls:g To; dfG5]nfO{ a]jf:tf ub}{ eG5, …s] sf] 6fpsf] km'6fpF5g\ oL ukmf8Lx¿n] . tkfO{+ g} eGg';\, b]zsf] dfof x'g] oxfF a;]/ kmnfS5 < otfsf] eL;f ldnfpg h] ug{ klg tof/ x'g] d'G5]x¿ klg log} x'g\, x]g{';\ x} Û clg km]l/ ptfsf] /fhgLlt klg log} 5fF6\5g\ . b]zsf] dfof x'g] t pt} hfG5g\ Û oxfF a;]/ Sofg{ RofFl7g] <Ú tL 9fsf 6f]kL nfpg] c+sn 7f8f] 6fpsf] nfpFb} ls:gnfO{ x]5{g\ . clg unNn xfF:b} eG5g\, …s]6f]n] s'/f] t 7Ls} u¥of xf] ÛÚ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 31


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/fhgLlt 5fFl6/x]sf ;a} k'?ifx¿ Ps} k6s r'krfk eP/ ls:gnfO{ x]5{g\ . ljgLt ;f]gdnfO{ eG5, …xf];df 5}g . lkm§' 5, 5f]l8b] . xf]; x'g]n] c¿sf] s'/f ;'Gb} o:tf] l/ofS;g ub}{g .… …x]b}{ ufpFlt/sf] h:tf] 5, kfv] Û vf8L hfg kg]{ s;/L otf cfOk'Uof] of] <Ú nfSkf unNn xfF:5 . …afpn] ;a} a]r lavg ul/ 5f]/f] otf k9\g k7fsf] xf]nf . x/], 5f]/f]sf] rfnf ÛÚ ptf cfOdfO{x¿sf 6]anaf6 cfjfh cfpF5 . …5fl8lbg';\ . o:tf;Fu af]n]/ s] <Ú ls:g af]tn x]b}{ 6f]nfpF5 clg lkm:; xfF:5, …n' x]g{';, pN6f] dnfO{ kf] kfv] uf}n] c/] . d}n] t kfv] g} eP klg b]zsf] em"6f] dfof t kmnfs]sf] 5}g, n' eGg';\ t sfsf < s] d}n] unt af]n]+ <Ú ptfsf] 6]andf s'ln{b} ;f]gd eG5, …o;nfO{ uP/ ahfO lbpF bfO df] < kfv] t s] ;f/f] lgx'F vf]hL /}Ú5 xf} ÛÚ …P afa' . emu8f gdf]Ng';\ Û OUgf]/ ug{';\ . o:tf;Fu s'/f u/]/ s] kmfObf <Ú …xf] . efph'n] ;xL eGg' ef] . 5f]8\b]p . xf];} 5}g To;sf] ÛÚ ;a} unNn xfF:5g\ . …lemFu] g]tfx¿ ÛÚ ls:g nv{/fpb} p7\5 . …P a; a;,Ú /3'jL/ eG5g\ . k|sfz tfg]/ p;nfO{ a;fpF5 . …d t k|sfz bfO oL uf]/fx¿nfO{ n'6\g] xf], 6'Gg k};f uf]hLdf xfnL hfg] xf] pt} . oxfF a;]/ sf]7] /fhgLlt sf] u5{ < ef] . /fhgLlt g} ug]{ xf] eg] pt} uP/ b]zsf] nflu 5ftLdf uf]nL vfg] xf],Ú p 5ftLdf d'8\sLn] xfGb} eG5, …oL h:tf] otfsf] 5fk xfg]/ ptfsf] af/]df s'ln{g] xf] / xfdL < lemF===lemFu]==g]===tfx¿ Û… p nv{/fpb} pleG5 . leqaf6 /d]zbfO cfP/ xQ g kQ ls:gnfO{ nU5g\ . ptf 6]ansf ;a} k'?ifx¿ lg:tAw eP . a'9f af d':s'/fP, …;To tLtf] x'G5 .Ú ef]lnkN6 ef/L 6fpsf] ;lxt cfˆg} la:t/fdf cfFvf v'N5 ls:gsf] . kQ} 5}g p;nfO{ s;/L 8]/fdf cfOk'u]+ eGg] . l/;fP xf]nfg\ /d]z bfO Û p ;f]R5 . s;/L d'v b]vf}g' < 32 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


mishramamata98@gmail.com

àc:6«]lnof

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

a]n'sL ny|Ss kb}{ /]:6'/]F6 k'U5 p . /d]z d'v klg x]b}{gg\ p;sf] . …dfkm ug{' g bfO . uNtL ef] . ca t cfdf s;d of] emf]n 5'Fb} 5'Gg ÛÚ …h] u5{;\ u/\Ù t]/f] lhGbuL ÛÚ pgL s8\lsP . …t/ d]/f] /]:6'/]F6df a;]/ tdfzf ug{ kfpFb}g;\ .Ú pgL yK5g\, …tF dfq b]z eQm < hfGg] eP/ af]Nbf] /}Ú5 .Ú …xf]z} y]g s] bfO . s] af]n]+, af]n]+ .Ú …To} eP/ gwf]s\ eg]sf] . wGg r'6fr'6 ePg lxhf] . aaf{b x'GYof] d]/f] /]:6'/]F6,Ú pgL ls:gnfO{ x]b}{ eG5g\, …b]zsf] dfof geP/ sf]xL cfPsf 5}gg\ otf,… pgL sfpG6/df k};f ldnfpFb} km]l/ yK5g\, …otf h:t} ptf klg b]z ;DkGg e} hLjg ;xh e}lbPsf] eP tF cfply;\ otf < d cfpy]+ <Ú pgL d'G6f] xNnfpF5g\ . …afWotfn] dflg;n] cfdf 5f]8\5 . t/ cfdfnfO{ dfof ug{ 5f]8\b}g . hGde"ld eg]sf] cfdf xf] . cfdf h:t} b]z klg ;a}nfO{ Kof/f] x'G5, rfx] p :jb]zdf xf];\ of ljb]zdf . ;'g]sf] xf]nf;\ lg …hggL hGde"ldZr :juf{blk u/Lo;LÚ eg]sf] t Û hggL / hGde"ld :ju{ eGbf klg dxfg x'G5 Û… …xf] bfO . ;xL eGg'ef], …hggL hGde"ld k|f0f eGbf klg Kof/f] x'G5 .Ú

w

w

k7gLo ;flxlTos klqsfx¿

cleJolQm, efg', xfd|f] k'?iffy{, bfloTj, lzjk'/L, ;Gb]z, zfNdln, hgdt, ;'nv ] , zAbfª\s/' , sf}lzsL, z[ªv \ nf, gjk|1fkg, cIf/dfu{, hd36, r]tgf ;Gb]z, sNkt?, cfn]vg, gf/L:j/, /h:yn, skg jfg]Zj/, bf]efg, j}hoGtL, zAb;+of]hg, jlgtf, clegj, syflnsf, ;+ud cleofg, cfn]v cflb ;flxlTos klqsfx¿ lgoldt ¿kdf k|sflzt eO/x]sf 5g\ .

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 33


b'j} xftdf n8\8' ;dL/ kflv|g

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

:jb]zdf g} a;]/ s]xL u5'{ egL k|lta4 lxdf+z' ljut s]xL jif{b]lv cj;/sf] vf]hLdf ef}+tfl//x]sf] lyof] . PdaLP; pQL0f{ lxdf+z' :jefjn] g}ltsjfg / :jfledfgL lyof] . pm cfˆgf] of]Uotfsf] andf ;a} s'/f xfl;n ug{ rfxGYof] . pm cfh klg ;Fw} em}+ lg/fz / ylst cj:yfdf 3/ kmls{of] / knªdf YofRr a:of] . … oqf] l8u|L lnPsf] dfG5]n] t hfuL/ kfpg o;/L ef}+tfl/P/ lxF8g' k5{ eg] sd k9]sf ,k9b} gk9]sfx¿sf] s] xjLut xf]nf . Ú pm knªdf klN6P/ aa{/fpg yfNof] . dbgnfnn] anb]jnfO{ ljz]if s'/f 5 Psrf]l6 e]6\g cfpg' eg]/ kmf]g u/]kl5 anb]j gu/ cWoIf dbgnfnnfO{ e]6\g pgsf] lgjf;df k'Uof] . pgLx¿ aLr nfd} s'/fsfgL rNof] . dbgnfnn] lrof gf:tfn] dfq :jfut u/]gg\ pgn] lx+8\g] a]nfdf anb]jsf] xftdf xhf/sf] kfFr a08n /flvlbFb} eGf]Ù æclxn] olt sfd z'¿ ug{' eGg' , kl5sf] nflu d 5b}+5' . t/ s]6f]nfO{ h;/L klg dgfpg] sfd ltd|f] . km/s kg'{ ePg . Æ olt egL dbgnfnn] 8«fOe/nfO{ anb]jnfO{ 3/;Dd 5f]8]/ cfpg cx|fP . dbgnfnl;tsf] e]6kl5 anb]jsf] ;f]r / dfgl;stfdf PsfPs ;'gfdL g} cfof] . 5f]/f l8u|L lnP/ klg a]/f]huf/ x'g' k/]sf] kL8f / nHhfaf]wsf sf/0f anb]jsf] dgf]an sdhf]/ ePs} a]nf dbgnfnn] p;nfO{ 3/df af]nfpg'n] 7"nf] cy{ /fVg' :jfefljs} lyof] . lxhf];Dd /fhgLlt kmf]xf]/L v]n xf] . o;df nfu]df eljio aaf{b x'G5 eGg] anb]j 5f]/f lxdf+z'n] gu/ cWoIfsf] r'gfj nl8lbP x'GYof] eGg yfn] . cfh klg lxdf+z' ;Fw} em}+ lbgel/ ef}+tfl/P/ ;fFem kv 3/ l5¥of] . 5f]/fsf] k|tLIffdf a;]sf anb]jn] lxdf+z'sf] sf]7fdf lrofP . lxdf+z' pxL ylst / lg/fz cj:yfdf knªdf klN6Psf] lyof] . pgL sf]7fdf rfn df/]/ l5/] clg 5f]/f ghLs} a:f] . lxdf+z' ts{gfsf] wldnf] kf]v/Ldf 8'a'NsL dfl//x]sf]n] p;n] a'jfn] sf]7fdf k|j]z u/]sf] kQ} kfPg . anb]jn] 34 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

lxdf+z'sf] Wofg cfslif{t ub{} eg] ælxdf+z', sxfF k'u]/ cfO;\ < lgs} yfs]sf] h:tf] b]V5' lg ÛÆ a'af ghLs} af]n]sf] ;'g]kl5 pm h¥Øfsh'?s p7\Øf] / anb]jlt/ k|Zgjfrs gh/n] x]l//xØf] . æs] x]/]sf] To;/L < tFl;t Pp6f h¿/L ;Nnfx ug'{Yof] / cfPsf]] . olt g} a]nf anb]jsL kTgL s'df/L 5f]/fsf]nflu Ps srf}/f xn'jf / Ps lunf; kfgL lnP/ sf]7fdf k|j]z u/L / 5f]/flt/ a9fpFb} egL æ nf vf . cfhef]ln ,v} stf ufsf] xf], vfhf vfg] a]nfdf slxNo} 3/df x'Fb}g;\ afa' ÛÆ olt egL s'df/L klg 5f]/f ghLs} s]xLa]/ a;L . lxdf+z' lgs} ef]sfPsf] h:tf] xn'jfsf] srf}/f xftdf lnP/ skfsk vfg yfNof] . s'df/Ln] 5f]/fnfO{ 6L7\nfUbf] kf/fn] x]/L/xL . lxdf+z'nfO{ xn'jf vfg slt klg ;do nfu]g . s'df/L h'7f] efF8f l6k]/ sf]7faf6 lxF8L . anb]jn] eg] æ lxdf+z', xfdL cfdfaf} t]/f] cj:yf b]v]/ ;fx|} lrlGtt 5f}+ . hfuL/ vfnf;\ / lax] ul/lbpF eg]sf] v} slxn] h'g{] xf]Og . ;Fu}sf bf}+Ft/Lx¿n] 7]Ssf–k§f u/]/, vf]nf–gfnf a]r]/ ,lhGbfafb–d'bf{jfbsf] v]tL u/]/} eP klg 3/hUuf hf]8L ;s] . g pgLx¿nfO{ t}+n] h:tf] 3/ aflx/ a;]/ l8u|L lng' k¥of] g hfuL/ vf]h]/ ef}+tfl/g' k¥of] . v]dnfnsf] P;Pn;L klg kf; gu/]sf] 5f]/f] lxhcfh uf8L r8]/ lxF8\5 . lzjrf]ssf] /fd]sf] elth b'O{rf/ hgf e';lt3|] cl3kl5 nfP/ lxF8\5 . tF dfq l8u|L lnP/ klg 8's'n07' ÛÆ ælbg/ft hfuL/ s} vf]hLdf t ef}tf/L/x]sf]] 5' lg a'jf , kfOb}Fg t s] ug'{ <Æ lxdf+z'n] dgsf] lttf] kf]Vof] . æd]/f] s'/f Wofg lbP/ ;'g\ , lrGtf gu/\ . ca t]/f] efUon] klg sf]N6] km]g{] lbg cfof] . Æ anb]j lxdf+z'nfO{ kmsfpg] k|of;df nfUof] . æcf Û of] a'jf klg tfO{+ g t'Os [+{ f] s'/f u/]/ b'Mvs ] f] 6fpsf] emg\ b'vfO lbg' x'G5 . hfgf];,\ cfˆgf] sf]7fdf cf/fd ugf{; ] \ .Æ lxdf+zn ' ] emsf{] dfGb} eGof] . æ;'g\ g ;'g\ . cfh dnfO{ gu/ cWoIf dbgnfnhLn] kmf]g u/]/ af]nfpg' ePsf] lyof] . Æ æ lsg lg <Æ lxdf+z'n] pT;'stf hfx]/ u¥of] . æ ;'Gg eGb}5' . dbgnfnhLl;t nfd} s'/fsfgL eof] . dbgnfnhL ;'u/, k|];/ / d'6' /f]usf sf/0f ca /fhgLltdf klxn] h:tf] ;lqmo eO sfd ug{ g;Sg] ePsf]n] pgn] tFnfO{ cfˆgf] pQ/flwsf/L agfpg] ;f]+r agfPsf /x]5g\ . Æ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 35


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

æ pQ/flwsf/L eGgfn] d pgsf] 7fpFdf a:g' kg{] c/] < Æ lxdf+z'df pT;'stf a9\b} uof] . ætF ;'Gb} hfg . t}+n] o;kN6sf] gu/ cWoIfsf] r'gfj :jtGq pDd]bjf/sf] ¿kdf pgsf] k|ltåGåL eP/ n8\g' k5{ c/] . r'gfj lht]kl5 tFnfO{ dbgnfnhLn] tfdemfdsf ;fy kf6L{ k|j]z u/fpg] /] / pgsL sfG5L 5f]/Ll;t t]/f] nugufF7f] klg hf]8L lbg] c/] . o;}n] t}Fn] gu/ cWoIfsf] r'gfj n8\g' kg{] eof] . s] ljrf/ 5 t]/f] <Æ anb]jsf] s'/f ;'g]/ lxdf+z' klxn] t lvTsf 5f8]/ xfF:of] clg eGof] æ xfxfxf== d clg /fhgLlt < of] x'g} ;Qm}g . Æ ælsg x'g ;Qm}g < of] ;+;f/df gx'g] s'/f s] 5 < of] ;+;f/df ;ayf]s ;Dej 5 . tFdf s] s'/fsf] sdL 5 < tF ;a} s'/faf6 ;Ifd / of]Uo 5;\ . ca klg ltdLx¿ h:tf o'jfn] g]t[Tj glng] xf] eg] s;n] lng] < slxn] lng] < of] b]zsf] lhDd]jf/L ltdLx¿n] sfFwdf lng] a]nf cfPsf] x}g / < Æ anb]jsf] hf]lznf] / pT;fxk|b egfO{n] lxdf+z'sf] cGt/fTdf 3r\3rfpg vf]Hof] . æt/ d clxn];Dd s'g} kf6L{df glxF8]sf] dfG5], st} pleP/ b'O{zAb gaf]n]sf] dfG5]af6 r'gfj nl8G5 / a'jf < gfO+{ Û dnfO{ r'gfj–;'gfj n8\g' 5}g . a? kf;kf]6{ agfP/ ljb]zlt/ hfG5' . Æ olt eGb} lxdf+z' knªaf6 p7\Øf] / aflx/lt/ lgSng vf]Hof] . æ ;'Gg ;'g ,tF lsg klxNo} xf/ dfG5;\ < a;\ . Æ anb]]jn] lxdf+z'nfO{ xftdf ;dft]/ a;fpFb} eg] æ x]/\ afa', ;don] ;a} s'/f l;sfpF5 . ;do g} ;a}eGbf 7"nf] u'? xf] . tFdf Ifdtf b]v]/} dbgnfnn] olt 7"nf] lg0f{o lnPsf] x'g'k5{ . gq /fhgLltdf skfn ksfPsf kf6L{sf Tolt 7"nf g]tf pgn] To;} olt 7"nf] lg0f{o lnPsf xf]nfg\ t < Æ sf]6sf] leqL vNtLaf6 xhf/sf] s]xL a08n gf]6 lems]/ lxdf+z'sf] xftdf /flvlbFb} eg] æ ;dft\ of] ¿k}ofF . 6f]nsf s]6fx¿ e]nf u/\ . h] vfG5' eG5g\ nu]/ 6Gg v'jfO{ b] . ;a}sf] df]afOndf Aofn]G; el/ b] . afOs x'g]sf] afOsdf t]n xfnL b] . eQf c¿sf] eGbf a9fP/ lbG5' eg\ . olt u/L;\ eg] tFnfO{ r'gfj lhTg ;lhnf] k5{ . ef]6 s;/L dfUg] To;sf] lhDd]jf/L klg dbgnfnhL :jod\n] lng] ePsf 5g\ . gfO+{ geg\, t]/f] b'j} xftdf n8\8' kg{]jfnf 5 . lxhf];Dd hfuL/ vf]Hb} lxF8]sf] s]6f] ca cfkm}+ hfuL/ lbg] 7fpFdf k'Ug] eO;\Ù xfxfxf===ÛÆ Afnb]j xfF:5g\ . 36 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

æ s;/L==== < gefsf] s'/f .Æ lxdf+z'nfO{ anb]jsf] s'/fdf cem} zª\sf lyof] . æs;/L < eg] d'tflas sfd ub{} hf g Û t]/f] gu/ cWoIfsf] s';L{ kSsf . csf{] s'/f ;'g\ , d}n] cl3 klg egL ;s]F / km]l/ klg eGb}5' . ædbgnfnhL kf6L{df s;}n] aufjt ug{ gkfjf];\ egL :jod\ gu/ cWoIfsf] k|Tof;L ag]/ pleg] 5g\ . tF pgsf] k|ltåGåL :jtGq pDd]bjf/sf] ¿kdf . aflx/ ltdLx¿aLr s8f k|lt:kwf{ b]lvPtfklg oyfy{df of] xfQLsf] b]vfpg] bfFt dfq x'g]5 . k|rf/–k|;f/sf] cGTodf dbgnfnhLn] :jf:Yo ;d:of b]vfP/ Pp6f lj1lKt hf/Lub{} gu/ cWoIfsf] pDd]bjf/L lkmtf{ lnPsf] 3f]if0ff ug{]5g\ / :jtM tFnfO{ lglj{/f]w gu/ cWoIfdf lhtfpg] 5g\ . t+}n] gu/ cWoIfsf] r'gfj lht]sf] s]xL lbgdf g} dbgnfnhLn] tFnfO{ a8f] tfdemfdsf ;fy kf6L{ k|j]z u/fpg] 5g\ . /, To;kl5 t]/f] nugufF7f] sfG5L 5f]/Ll;t hf]l8lbP/ pgL ;a} lhDd]jf/Laf6 lgj[Q x'g]5g\ . of] xfdLaLr ePsf] uf]Ko ;Demf}tf xf] . o;}n] t+}n] ef]lnaf6} of] cleofgdf nfUg' k5{ . olt w]/} ?k}ofF sxfFaf6 cfof] eG7fg]sf] xf]nf;\ . of] ¿k}ofF klg pg}n] lbP/ k7fPsf x'g\ . ca an t]/f] v'§fdf 5 . uf]n ug{] gug{] t]/f] ljrf/ . d p7]F .Æ anb]jn sf]7faf6 k|:yfg u/] . anb]jsf] s'/fdf bd lyof] . cGttM pgn] lxdf+z'nfO{ lrGtg dgg ug{ / lg0f{odf k'Ug afWo t'NofP . olt~h]n lxdf+z'df klg /fhgLltsf] e"t ;jf/ eO;s]sf] lyof] . p;sf] cg'xf/df cbDo pT;fx / dxTjfsf+Iff ;Nanfpg yfn]sf] lyof] . p;n] xftsf] xhf/sf] la6f]lt/ lgs} a]/ x]¥of], s]xL a]/ v]nfof] / dgdg} eGof] æ lxhf];Dd d oxL la§f]sf]nflu ef+}tfl/P/ lxF8]sf] lyPFÙ slt 7fpF lt/:sf/ em]Ng' k/]sf] lyof], sltaf6 d]/f] of]Uotfsf] lvNnL p8fOPsf] lyof] t/ cfh pxL la6f] dnfO{ vf]Hb} d]/f] sf]7f;Dd cfPsf] 5 . jfx Û lhGbuL OQkmfs x}, eGYof] oxL kf] xf] ls <Æ p;n] gf]6sf] la6f]nfO{ kfn}kfnf] k|]dk"j{s r'Dof] / ;a} gf]6sf] la6f] l;/fgd'lg /fv]/ pm To;}dfly klN6of] . clxn] eg], p;sf] cg'xf/af6 lg/fzf / ysfg ufoa eO;s]sf] lyof] . pm b'j} xftdf n8\8' kg{] ePkl5 ;'gf}nf] eljiosf] sNkgfdf 8'a'NsL dfl//x]sf] lyof] . àlghu9, af/f xfn M nlntk'/, sf7df8f}+

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 37


cfTdxTof s[i0f ahufO{+

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;fdflhs ;+hfndf dGqLn] cfTdxTof u/] eGb} esfes >4f~hnLsf] cf]O/f] nfUof] . ToxfF >4f~hnL dfq xf]Og pgsf] af/]df yfxf gkfPsf y'k|} s'/f n]lvPsf lyP . …dGqfno km'6fP/ agfOPsf] lagf ljefuLo dGqLn] u/]sf] nufgL gp7\g] ePkl5 kL/n] cfTdxTof u/]sf x'g\ .Ú Pp6f tLvf] k|ltlqmof lyof] . …dGqfno lyPg . clwsf/ lyPg . pgL sfuhsf dGqL dfq lyP . Pp6f ;/sf/L uf8L / c+u/Ifs kfpFbf dGqL ePsf]df s] uj{ ug'{ . b]z / k|b]zdf lagf sfdsf dGqL gePs} a]; . sd;] sd b]znfO{ cfly{s ef/ t k/]g <Ú cfqmf]zo'St csf]{ k|ltlqmof lyof] . y'k|} k|ltlqmof cfP klg cfTdxTof ePsf] cflwsfl/s ;dfrf/ k|x/L / u'Ktr/ s;}nfO{ yfxf lyPg . dGqLsf] kmf]g aGb lyof] . kl/jf/sf ;b:ox¿ cgle1 lyP . dGqLsf] 3/df ?jfjf;L rn]sf] lyof] . ;fdflhs ;+hfndf cfTdxTofsf] s'/f klxnf] k6s n]Vg] dGqLsf kL=P= /S;L lkpFb} u/]sf] Pp6f /]i6'/]06af6 kqmfp k/] . k|x/L rf}sLdf nu]/ pgnfO{ s]/sf/ z'¿ ul/of] . …bz s/f]8 lt/]/ dGqL ePsf] JolQmn] kbaf6 /fhLgfdf lbg' cfTdxTof ug'{ ;/x xf] eGg] cfzosf] s'/f dfq n]v]sf] x'F . To;}nfO{ cfwf/ agfP/ cgnfO{g klqsfx¿n] d]/f] gfd pb\w[t ub}{ ;dfrf/ n]v] . ;To tYo yfxf gkfO{ lsg ;dfrf/ agfP < lhpFbf] JolQmnfO{ lsg >4f~hnL lbP d s] hfGg" < d}n] klg kLP aGg dGqLnfO{ Ps nfv lt/]sf] lyPF .Ú dGqLsf kLPn] 8/fpFb} eg] . tkfO{+n] rfxLF sfd u/fO{ lbG5' eg]/ c¿af6 slt nfv lng' ePsf] 5 < k|x/L clws[tn] ;f]w] . …nfv t xf]Og s]xL xhf/ dfq lnPsf] 5' . afFsL k};f sfd ag]kl5 lbG5' eg]sf 5g\ . k};f vr{ u/]/ ;s]F . pgLx¿sf] k};f sxfFaf6 ltg]{ . ca d}n] rfxLF ;fFRr} cfTdxTof ug{ dfq afFsL 5 xh"/ .Ú lg/fz x'Fb} kLPn] eg] . kLPsf s'/f ;'g]kl5 pgnfO{ s'g s;"/df d'2f rnfpg] eg]/ k|x/Lx¿ cndNn k/] . bajgaikrishna@yahoo.com

38 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

àa]nfot k"0ff{Í – !&$


n]v–lgjGw

dxfslj b]jsf]6fsf dxfsfJosf p7fg kß b]jsf]6f

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fsf] dxfsfJo ofqf @))) ;fndf zf/bf klqsfaf6 z'¿ x'G5 . o;df ;'ifdfnf]rgsf k|fylds c+z 5flkP tfklg ;Tofef; -jf a'4rl/t_ / eQm k|Xnfb h:t} of] klg cw"/} /x]sf] a'lemG5 . ;+:s[tdf l;sGb/ / c+u|]hLdf k|ldy; cGafpG8 n]Vg z'¿ u/]sf] hfgsf/L;Dd kfOG5 eg] ;+:s[td} /lrPsf] ;'Gb/Lhn dxfsfJo, h;sf] pxf“n] g} g]kfnLdf ;d]t ¿kfGt/0f u/]sf] eGg] of]uL g/xl/gfyn] atfpg'ePsf] 5, x/fPsf] cj:yfdf 5 . ;+ej 5, pxf“ jgf/;df ePs} a]nfdf yk b'O{j6f dxfsfJo z'¿ ug'{ePsf] lyof] h;dWo] ;fDojfbL dxfsfJosf] k|yd ;u{sf rf}jfnL; Znf]s, låtLo ;u{sf af;¶L Znf]s, t[tLo ;u{sf rf}jGg Znf]s, rt'y{ ;u{sf krf;L Znf]s / k+rd ;u{sf rf/ Znf]s ar]sf 5g\ . ;fy} lxGbL efiffdf /lrPsf] lttnL dxfsfJo klg 5 h;sf] b'O{ ;u{ dfq 5g\ . oL afx]s g]kfnLdf zfs'Gtn, ;'nf]rgf, k[YjL/fh rf}xfg, jg–s';'d, dxf/f0ff k|tfk, k|ldy; / c+u|]hLdf zs'Gtnf;d]t u/L kGw|j6f dxfsfJo b]jsf]6fsf] gfd;“u uf“l;Psf 5g\ . oLdWo] pxf“sf k|sflzt ;ftj6f dxfsfJosf z'¿sf s]xL Znf]sx¿sf cfwf/df oL dxfsfJox¿sf p7fg s;/L ePsf 5g\ eGg] ;fdfGo lh1f;f lnP/ s'g} lgisif{df k'Ug] r]i6f u/]sf] o; n]vdf s'g} klg l;Ëf] dxfsfJosf] jf ;u{s} klg rrf{ jf JofVof ug]{ nIf /flvPsf] 5}g . s]jn oL dxfsfJosf p7fgsf t/Lsf Ps t'ngfTds lx;fjn] a'em\g] r]i6f dfq ul/Psf] 5 . ;fwf/0ftof ;+:s[tdf dxfsfJo kB /rgf dflgPsf] / ;f]xL k/+k/faf6 g]kfnLdf cfp“bf pbfQ z}nLdf dxfg p2]Zo lnPsf] ul/dfdo ljifoj:t' / cfbz{ rl/q ePsf d"n gfossf af/] n]lvPsf] pTs[i6 sfJonfO{ efdxn] atfPem}+ dxfsfJo dflgb} cfPsf] ;flxlTos k/+k/f 5 . dxfsfJosf] dËnfr/0fdf eujfgsf] gfd lnPsf], k|s[ltsf] aofg ul/Psf] / ;+k"0f{ syfj:t' ;+If]kdf ;+s]t ul/Psf] x'g'kg]]{ k|rng klg 5 . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 39


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

g]kfnL ;flxTodf b]jsf]6fn] dxfsfJo n]vg k/+k/fnfO{ nueu PSsfO;f}+ ljqmd ztfAbLsf] z'¿b]lv Pp6f a]u lb+b} @))@ ;fndf g]kfnL zfs'Gtn hGdfP h;sf] p7fg d]/f] hfgsf/Ldf ;a}eGbf a9L rlr{t / ;kmn 5 . o; s[ltdf ;+:s[t dxfsfJo k/+k/fdf cfwfl/t kf}/fl0fs syfsf] k|:t'lt dxfsfJo /rgfsf lgodleq /x]/ ;'Gb/ z}nLdf ul/Psf] 5 . o;sf] k|yd ;u{s { f] k|yd Znf]sdf eujfgsf] :d/0f ub}{ k|sl[ tsf] j0f{gsf ;fy} l;Ëf] dxfsfJosf] syf;f/ ;+If]kdf atfOPsf] 5 . nfdf] ;do;Dd tk:ofdf nLg /x]sf lzjn] cf“vf vf]n/] x]bf{ æ;'Gb/ tfnn]Æ xfjfdf gflr/x]sL ækm'ns ] L ntfÆ -cyf{t\ k|sl[ t hf] uf}/L klg x'g_\ b]v/] klg glrg]sf] h:tf] u/]/ æltdL sf] xf} <Æ eGb} lh:sfPkl5 uf}/L cfˆg} kltn] cfkm"nfO{ lrg]gg\ eGg] 7fg]/ cflQlG5g\ / ?g yflN5g\ . clg lzjn] d';S' s xf“:b} pgLnfO{ km]l/ kmsfOkm'NofO u/]/ h;/L cfkm\gL kTgLpk/ æsNof0fsf] r'DjgÆ lb+b} k|d] efj jiff{p5 “ g\, To;/L g} log} lzjn] dxfsfJo n]Vg tlD;Psf sljpk/ o:t} cfzLjf{b jiff{pg\ eGg] efj JoQm ePsf] 5 . uf}/L / lzjsf] nLnfdf g]kfnL zfs'Gtnsf] ;+k0" f{ syfj:t' c6fPsf] 5 . k'?if / k|sl[ tnfO{ Ps ;"qdf pGb} / b'ioGtdf k'?if / k|sl[ tsf r/fr'?ËLåf/f kflnPsL d]gsfk'qL zs'Gtnfdf klg k|sl[ t b]Vb} b'ioGtn] zs'GtnfnfO{ cf}7 + L x/fPafkt\ b'jf{zf Clifsf >fkn] ubf{ lal;{P/ / km]l/ ;f]xL cf}7 + L b]vk] l5 :d[lt kmls{P/ pgLnfO{ cfˆgf] b/af/df :jfut u/]sf] kf}/fl0fs syf sljn] o; dxfsfJodf xfn]sf 5g\ . o;/L of] >[Ëf/k|wfg dxfsfJo k|sl[ tdo ag]sf] 5 . O{Zj/, dflg; / k|sl[ tsf] ldng o;sf] d"n syf;f/ xf] . oxf“ b]jtf / k|sl[ t cyjf k'?if / k|sl[ tsf] kf}/fl0fs / k|tLsfTds ;Fudaf6 k}bf ePsL k|sl[ tk'qL zs'Gtnf / b'ioGtsf] ldng / To;af6 pTkGg e/t tyf ef/tjif{;Ddsf] pNn]v 5 . o;/L dËnfr/0f rf/ x/kmd} ;s]sf dxfsljn] t'?Gt} lzjkfj{tLsf] o:tf] nLnfsf] æ:j0f{sfn dlxdfÆ -Znf]s @_ ef/tjif{sf] cfsfzdf rlDsPsf] :d/0f u/fp“b} o:tf dL7f syf cfkm"nfO{ lsg dg k5{ eGg] bzj6f sf/0f Znf]s % df o;/L atfp“5g\ – cfkm}+nfO{ lrgfpg], /; lbg], k|frLg ;Demfpg] . dL7f Jo~hg Nofpg], wg x'g], ;+;f/ Ao"“emfpg] .. lrGtf b"/ eufpg], ;dog} :j0ff{e kmsf{pg] . 1fgLn] klg ufpg] lk|osyf cfgGb jiff{pg] .. o; Znf]sn] ljifoj:t' 5gf}6sf oy]i7 / plrt sf/0f k|:t't u/]sf] 5 . 40 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

g]kfnL zfs'Gtn dxfslj b]jsf]6fsf] klxnf] dxfsfJo ePsf]n] xf]nf :jLsf/f]lQmsf] :j/df slj 5}“6f}“ Znf]sdf u'gf;f] u/]sf] h:tf] klg u5{g\ . Pp6f uxg ljifoj:t'pk/ dxfsfJo n]Vg] OR5f t sljn] u/], t/ ærNYof] xft sxf“ s7\Øfª\lu|g uof] c1fgsf /ftdfÆ -Znf]s ^_ . dxfsfJo n]Vgsfnflu OR5f u/]/ dfq k'Ub}g . o:tf] sfo{sfnflu O{Zj/sf] s[[kfsf ;fy} slj :jo+sf] Ifdtf;d]t cfjZos k5{ . sljsf] Ifdtf /x]5 eGg] s'/f cfh xfdLnfO{ yfxf 5 . æg]kfnL dxfsfJo cfO;Nof08sf] ;k{ h:tf] lyof]Æ eg]/ æjQmJoÆ z'¿ ug]{ dxfsljn] cln tn kf7ssf] o; dxfsfJonfO{ u|x0f ug{ ;Sg] Ifdtfpk/ k|Zg p7fp“b} n]V5g\, æa'em]/ kl9lbg] Ps xftsf] cf}+nfdf uGg kfP sfkmL 5 .Æ jf:tjdf ljifoj:t' / k|:t'ltsf sf/0fn] o; dxfsfJosf] k|yd ;u{ w]/} ulx/f] 5 . t/ o;sf] p7fgn] kf7snfO{ dxfsfJosf] hl6ntftkm{ kof{Kt dfqfdf ;ts{ u/fPsf] dfq 5}g, cfˆgf] kgfsf] jLhofdtkm{ Wofg lbP/ cfgGb;“u /dfpg;d]t lgDTofPsf] 5 . kf7sfnflu cln ;lhnf] kfg]{ p2]Zon] klg xf]nf, @))@ ;fndf /lrPsf] bf];|f] dxfsfJo ;'nf]rgfn] zfs'Gtnsf] h:tf] ;+:s[tdo lSni6tf TofUb} / kf}/fl0fs ufyfaf6 ;dsfnLg hut\df cjt/0f ub{} efiff / z}nL klg a9L ;xh / ;/n lnP/ pkl:yt ePsf] cg'ej lbnfp“5 . o;sf] bf];|f] ;u{b]lv ;+:s[t zAbsf] k|of]u w]/} dfqfdf 36]sf] eP tfklg k|yd ;u{sf] p7fg ;+:s[tdo 5“b}5 . o;sf] afO; Znf]sdf 6'lËPsf] k|yd ;u{df sljn] xftdf jL0ff lnPsL d"v{tfsf] cGwsf/ gfz ug]{ sfJohggL ;/:jtL;“u dL7f ;'/x¿ emª\sfb}{ ljZjnfO{ g} Ao"Femfpg / gof“ o'usf] cfef o; dxfsfJodf rDsfpg cg'/f]w u/]sf 5g\ . o; ;u{df ægjÆ zAb !^ k6s, ægf}nf]Æ Ps k6s / ægJoÆ Ps k6s u/L ægof“Æsf kof{ojfrL zAb c¶f/ k6s k|of]u ul/Psf 5g\ h;sf] sf/0f o:tf]] x'g ;Dej 5 – ;'nf]rgf /f0ff zf;gsfnd} k'is/ z+;]/nfO{ xf“s lb+b} bz lbgdf Pp6f dxfsfJo /Rg ;S5' eg]/ clkm;sf] ;dodf n]Vg z'¿ ul/Psf] Tof] s[lt xf] h'g zf:qLotfsf] cfwf/df klg dfGo x'g'kg]{ lyof] eg] zf:qLotfs} cf8df a;]sfx¿sf nflu s]xL r:sfr:sL;d]t cfjZos lyof] . /f0ffsfnLg Oltxf;v08 cNk:jtGq, bfzTj dgf]j[lQk|wfg / k/Dk/f;dy{s o'u lyof] . o;sf] cGwsf/af6 ;r]t hgtfn] k|hftGq / lzIffsf] k|sfzsfnflu 7"nf] sfdgf ul//x]sf lyP . To;}n] æk|yd k|eflt÷;d'lbt tf/f–÷;l/ gjo'usL÷5f} 5ljwf/fÆ -Znf]s !_ eGb} æltld/ ljgfzLÆ -Znf]s @_ nfO{ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 41


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

o'usf] lgb|f k/ ub}{ lbJo d':sfgsf] k|sfzdf gof“ km"nx¿ km'nfpg cfJxfg ul/Psf] 5 . g]kfnL zfs'Gtndf æk|frLg ;+;f/sf]Æ -Znf]s #_ ef/tjifL{o cfsfzdf rlDsPsf] æ:j0f{sfn dlxdfÆ -Znf]s @_ ;+lemP/ sljlbn Gofl;|Psf] 5 eg] ;'nf]rgfdf vf]h]sf] gof“ o'usf] 5lj eljiod'vL /x]sf] 5 . t];|f] Znf]sdf lzj -æzzw/ wg]{Æ_, rf}yf]df u0f]z -æuhd'vfÆ_, kf“rf}“df /fwf / s[i0f -ædw'Ct'wf/LÆ_ sf ;fy} hd'gf -æ/lj–tgofÆ_, t];|f] / ;ftf}+df u+uf, bzf}+df cgË -ædbg–lzvfsf÷z/x¿ /fd|fÆ_, cflb w]/} b]jLb]jtf tyf k|s[ltsf] :d/0f ul/Psf] 5 . ;a} b]jLb]jtf;“u s]xL ck]Iff ub}{ cfkm"n] rfx]sf] s'/f slj k|s[ltsf] j0f{g ug]{ qmddf atfp“b} hfG5g\ . cfˆgf] lbn dfq x}g ls g]kfnsf] cfsfz g} klg pHofnf]n] el/of];\, lgb|f k/ xf];\, gof“ o'u ;'xfp“bf] gof“ ufgf kxf8L Xboaf6 kfgLem}+ auf];\, tf/fx¿n] no e?g\, sljtf gbLem}+ jglt/ auf];\, o;sf] rdsdf cf“vfx¿ v'n'g\, o; gjlgld{t sfJodf æzx/x¿sf÷;'Gb/ ;f/Æ -Znf]s @)_ v'nf];\ / æb'vdo ljkgf÷;'vdo ;kgfÆ cyf{t\ hLjgsf] jf:tljstf klg k|li6of];\ eGg] OR5f sljn] /fv]sf 5g\ . clg afO;f}+ Znf]sdf uP/ sljtf klg kfgL h:t} sNsnfP/ gfRb} / ;fu/ eHb} cufl8 a9\g] o:tf] ;+s]t kfOG5 – 5Gb 5 rNbf] snsn kfgL . ;fu/ eHg] sf]dn jf0fL .. l;h{gsf 5g\ hf] no tf/f . ;'Gb/ gfR5g\ tL kb ;f/f .. -Znf]s @@_ o;/L ;'nf]rgfsf] p7fgdf slj k|s[ltdf cfˆgf ¿ks, ljDa / pkdfsf 8fnfx¿ af]s]/ nxl8Psf 5g\ eg] zfs'Gtnsf] k|yd ;u{df zf:qLo p8fgd} cfˆgf ljåQf;d]t k|sflzt kfb}{ uxg ljifoj:t'sf] rrf{df h'6]sf kfOG5g\ . ;'nf]rgfdf syfj:t'sf] ;+If]k cl3Nnf] dxfsfJodf h:t} k|i6;“u gldNg'sf] sf/0f of] x'g;S5 ls k|yd ;u{sf] cGTodf atfP em}+ cfˆg} af6f] klxNofp“b} / nxl8+b} cufl8 a9\bf dxfsfJo /Rg z'¿ ug]{ a]nfdf sljnfO{ syfj:t' k|i6 lyPg xf]nf . n]lvg] qmddf syf aGb} uPsf] x'g'k5{ . t];|f] dxfsfJo k[YjL/fh rf}xfg sf] /rgfsfn @))# ;fnlt/ ePsf] 42 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

a'lemG5 . @))@ b]lv @))# ;fn dxfsfJo n]vgsf] lx;fjn] b]jsf]6fsf] pj{/ ;do ePsf] tYo tL tfsf n]lvPsf dxfsfJon] atfp“5g\ . ;+:s[tdf l;sGb/ / g]kfnLdf ;Tofef; cyjf a'4rl/t n]Vg yfn]sf] hfgsf/L kfOG5 eg] eQm k|Xnfb dxfsfJo cw"/f] 5 . k"/f / k|sflzt dxfsfJodf eg] kf}/fl0fstfaf6 ;dsfnLg ;fdflhs syfj:t';Dd cfP/ Toxf“af6 ca Oltxf;tkm{ b]jsf]6f nlDsg z'¿ u/]sf] kfOG5 . z}nL / p7fgsf] ;Gbe{df eGg'kbf{ k[YjL/fh rf}xfgn] dxfsfJo n]vgz}nLd} gjLgtf vf]h]sf] 5 . ;j{k|yd, of] em\Øfp/] 5Gb / nosf] k|yd g]kfnL dxfsfJo xf] h;n] d'gf–dbgsf] ;kmntfsf] ofb lbnfp“5 / nf]snodf n]lvPs} sf/0fn] klg efiff ;/n / ;'af]w 5 . clg, o;n] O{Zj/sf] gfdf]Rrf/0faf6 x}g ls k|yd Znf]sb]lv g} æefO alxgLÆ nfO{ ;Daf]wg ub}{ %& Znf]s nfdf] ;u{sf] k'R5f/df æ;'lgb]pm efO÷;'lgb]pm alxgLÆ -Znf]s %^_ eGb} nf]s syf 6'ª\UØfpg] kf/fn] cfˆgf >f]tfnfO{ ;'gsf] dfnf nufOlbg tof/ ePsf] cg'ej lbnfp“5 . ;fy}, O{Zj/s} gfdf]Rrf/0f vf]Hbf æj[li0fÆ -Znf]s *_, æO{Zj/sf] ;ToÆ -Znf]s #)_ / æ/fdsf Kof/fÆ -Znf]s $)_ h:tf pbfx/0f kfOP tfklg oL pbfx/0f dËnfr/0fdf x'g'kg]{ em}+ ;Daf]wg jf cfJxfg geP/ k|;Ëjz k|of]u x'guPsf b]jTjjfrs ;+1f dfq x'g\ . a? l;Ëf] ;u{df jL/tf, ;To / k|]dpk/ nfdf nfdf rrf{ ul/Psf kfOG5g\ . æjL/sf cfTdfÆ -Znf]s #,$_ n] ;+;f/s} enf] rfxfG5, k[YjL / :ju{ cfˆgf] Tofu / alnbfgn] uf“:5 . sljn] Znf]s $ b]lv ( ;Dd ;Too'udf ;Tosf] ljho x'g] u/]sf] / æhNbf / hLtf ÷ gL8/ lbnsfÆ -Znf]s $_ jL/x¿ ePsf s'/f :d/0f u/fp“b} tL jL/n] jlnbfgsf] If0f lrg]sf x'gfn] pgLx¿ efjgfTds lx;fjn] ;To / k|s[lt;“u uf“l;Psf lyP / cfkm"nfO{ lht]/ ;Tosf] ;xf/f lnPs} sf/0fn] klg pgLx¿n] cfˆgf] ;'uGw ;+;f/df 5f]8]/ hfg ;s]sf x'g\ eG5g\ . Znf]s !) b]lv !% ;Dd sljn] cfˆgf] hLjgsf] d"No df6f] a/fa/ ;lDemP/ sfn dfq sfl6/x]sfx¿nfO{ ;+j]bgzLn x'g / c;Tosf] k5fl8 gnfUg ;'emfj lbG5g\ . clg Znf]s !^ df oL s'/f a'em\g]x¿ hlt p8]/ uP, t/ ga'em\g]x¿ hlt æIfl0fs wgsf] lrGtf / kL/dfÆ -Znf]s !^_ al;/x]5f}+ eG5g\ . o;/L jL/x¿ s:tf x'G5g\, logsf :jefj s:tf] x'G5, Tofu s] xf] / To;af6 ;f}Gbo{ s;/L hlGdG5 eGg] s'/fsf] rrf{{ ub}{ / ;f}Gbo{nfO{ ;To;“u uf“:b} b]jsf]6f dfgj hLjgsf] nIf pk/ lrGtg ug]{ l;nl;nfdf o:tf ;'Gb/ k|fs[lts ljDadf sfJo a'Gb} hfG5g\ – k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 43


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

ljZjsf ;'Gb/ ;f/n] a'gL ;f“em / piffsf /Ë pgL ls/0faf6 OGb|]0fL r'gL sf]dn–;"tL hLjg–gfef! hLjgsf] sk8f . -Znf]s @)_ km"nsf] kQLdf æ;Tosf] ;'Gb/ df]xgL emNsfO{Æ -Znf]s @!_ cfˆgf] ;'uGw kl5sf] lglDt 5f]8]/ cfkm" eg] em/]/ hfg] km"n;“u jL/nfO{ bf“h]/ k[YjL/fh rf}xfg o:t} jL/ lyP egL sljn] atfPsf 5g\ . o:tf jL/n] ædfgj hfltÆ -Znf]s #!_ n] /flt /f]P/ pbo vf]Hbf lbgsf] gjls/0fsf ;fy} æ;Tosf] ;'Gb/ ?gem'g ufgfÆ -Znf]s #$_ r/fx¿n] em}+ ;'gfp“b} æk|]dsf] Hof]ltÆ -Znf]s $#_ ag]/ a:5g\ . o:tf k/fqmdL jL/sf pbfx/0f k[YjL/fh rf}xfgnfO{ æwGo x} /hk"tÆ -Znf]s %)_ eGb} o:t} jL/sf syf, hf] æef/tsf] JoyfÆ -Znf]s %)_ klg xf], xfNg a;]sf] ;+s]t sljn] ubf{ xfdLn] oxL jL/tf, ;To / k|]dnfO{ syfj:t'sf] ;+If]k dfGg'k5{ . oxL syf ;'Gg xfdLnfO{ cfXjfg ul/Psf] 5 . cflv/df k[YjL/fh rf}xfg t Oltxf; g} x'g\, jL/fTdfsf HjnGt pbfx/0f . To;}n] jL/sf] rl/q j0f{gdf g} Ps lsl;dn] oL jL/sf syf;f/ cfO;s]sf] a'em\g'k5{ . b]jsf]6fsf] @))# ;fnlt/ n]lvPsf] rf}yf] dxfsfJo jg–s';d' kf}/fl0fs syfdf geP/ ;'nf]rgf h:t} sfNklgs syfdf cfwfl/t 5 . b/jf/sf if8oGq, k|sl[ t–k|d] / k|d] LaLrsf dw'/ ;DaGw h:tf ljifonfO{ Ps} ;"qdf pGb} syf cfkm\g} df}lns ultdf cufl8 a9]sf] 5 . o;sf zfb"n { ljqmLl8t 5Gbdf /lrPsf k|yd 5 Znf]sdf ;|i6f / ;[li6sf s'/f 5g\ . k|yd Znf]sdf slj ljZjnfO{ /;sf] c;Ld ;fu/;“u bf“Hb} o;sf] ;+rfngsf] lglDt cg]sf}+ ¿k / /+u h'6s ] f atfp“5g\ . oxL ljZjsf] ;FuLt l6kL zfGt jgsf] PsfGtdf ufpg] ;FuLtsL ;|i6f ;/:jtLnfO{ cfdf egL ;Daf]wg ub}{ ;+;f/ kufNg] nodf aLg ahfpg cfXjfg ul/Psf] 5 . Znf]s @ df ;[li6sf] k|f/Dedf çsf/ emlNs+b} lj:tf/} tf/fx¿sf] tf“tL ag]/ ;b\sNkgfdf pbfPsf] / of] km'Nb} uP/ hLjgsf] pbo ePsf] s'/f atfp“5g\ . clg a|Xd;“u zAbaf6 nodf pbfpg kfpm“ egL k'sf5{g\ . dËnf]Rrf/0fdf ;[li6stf{nfO{ klxn] ;/:jtL -Znf]s !_, To;kl5 æa|XdÆ -Znf]s @_, clg æljZj lj/f6\ dxfsljÆ -Znf]s #_ eGb} / cfXjfg ub}{ sljnfO{ p;;“u / sljsf] ;[li6nfO{ p;sf] ;[li6;“u bf“Hb} != …hLjggfefÚ geP/ …hLjggfdfÚ x'g;S5 .

44 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

dxfsfJon] p8fg lnG5 . æljZjlj/f6\ dxfsljÆnfO{ ;Daf]wg ub}{ sljn] dgs} ;fdu|L lnP/ l/Qf] dxfz"Goaf6 /+u / cfsf/ lb+b} h;/L p;n] b[Zo / hLjg v8f ub{5 To;/L g} ;flxTosf] nfj0odf lkmNdL b[Zo / gf6s v8f ug{ ;s"“ egL k'sf5{g\ . Znf]s $ df slj dgs} ;fdu|L / ;b\sNkgf lnP/ cfˆgf] Åboleq of}6f o:tf] j:tL a;fp“g rfxG5g\ h'g j:tLdf hf] cfpg\ ltgn] ;+;f/eGbf k/ ;'vsf] b]zdf yf]/} ;do cfˆgf bb{ e'n/] cfgGbdf /dfpg kfpg] 5g\ . Znf]s % df of] xfd|f] hut\eGbf /l;nf] hut\df Åbosf OR5f k"/f x'G5g\, o; hut\sf gfk / df]n Åbosf] hut\n] pNnª\3g u5{ eGg] sflJos ;To k|:tfj u5{g\ . o;/L l;lh{Psf] sflJos hut\df dfgjtf / ;f}Gbo{ a9L x'g] ePs}n] cfkm"nfO{ o:tf] gof“ hut\ /Rg OR5f nfu]sf] s'/f klg :jLsf5{g\ . ;f}vLg\ ;'vL eP/ oxf“ a;"g\ eGg] sljsf] efj 5 . Znf]s ^ df o:tf] hut\sf] l;h{gf ubf{ dxf;'v x'G5 / :ju{sf] ljnf; kfOG5 eGb} o:tf] ljlrqsf] hut\df /+u / k|sfz yKb} gof“ / gf}nf s'/f yKb} hf“bf a|Xdfn] sljdf Pp6f ;fgf] cNk ¿k lnPsf] cg'ej x'G5 eG5g\ . dflysf egfO{df sfJo–/rgfsf] ;f/ule{t / dxŒjk"0f{ p2]Zo emlNsg uPsf] 5 . a|Xd zAb xf], no ;[li6 . slj a|Xdsf] lemNsf] . p;sf] ;[li6df b'Mv / ;'v b'j} 5 . sljsf] p2]Zo kf7snfO{ 5f]6} ;dosfnflu eP klg cfgGb lbP/ enf] ug'{ xf] eGg] ts{ ub}{ sljn] sljtfsf nflu jsfntL ;d]t u/]sf 5g\ . k|s[ltsf] ;+;f/ / sljsf] l;h{gf o;} sf/0fn] klg of}6} xf]Og . t/ o:t} ;[li6 ug{sfnflu eP klg sljnfO{ lj/f6\ dxfsljsf] cfzLjf{b cfjZos kb{5 . clg cfhsf] slno'uL hut\sf] gfk, tf}n / df]n ljZjs} ;[li6sf] :j0f{sfnsf] eGbf w]/} km/s 5 h;n] ubf{ ToxL :j0f{cfeflt/ sljsf] dg km]l/ km]l/ kmls{G5 . o;/L k"0f{ r}ToGo / To;sf] lemNsf] aLrsf] ;DaGw u+eL/ l;h{gzLntfsf] cfwf/df cem k|uf9 x'g] tYopk/ o; dxfsfJosf] p7fgn] bfjL u/]sf] 5 . kf“rf}“ dxfsfJo dxf/f0ff k|tfk ;+ejtM @))# jf @))$ ;fnlt/ /lrPsf] x'g;Sg] s'/f ;dfnf]rsx¿n] atfPsf 5g\ . o;sf] ljifoj:t' k[YjL/fh rf}xfgsf] h:t} ljb]zL cfqmd0faf6 cfo{ ;Eotf gfz x'g glbg jL/ of]4fx¿n] o;sf] ;+/If0fsf nflu u/]sf alnbfg xf] h;n] ef/tsf] :jtGqtfsf] l;nl;nfdf g]kfnn] rfx]sf] :jtGqtfsf] nflu rln/x]sf] ;+3if{nfO{ klg Ps} k6s nlIft u/]em}+ a'lemG5 . To;}n] klg of] jL//;k|wfg dxfsfJon] d]jf8sf /fhf dxf/f0ff k|tfkl;+xsf] b]z / cfo{ ;Eotfsf] k|d] sf] ;Gbe{df HjnGt jL/tf / alnbfgsf] Oltxf; af]ns ] f] kfOG5 h'g s'/fsf] k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 45


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;+st] æu|Gysf ;DaGwdfÆ n]Vg] s~rg k'8f;}gLn] eg] em}+ æu|Gysf] k|yd Znf]sdf lrofpg]lalQs} k"0f{ u|Gysf] ;+st] Æ kfOG5 . cyf{t,\ dËnfr/0fdf ;+k0" f{ syfsf] ;+lIfKt j0f{g kfOG5 . k|yd ;u{sf] klxnf] rf/ x/kmdf o:tf] efj v'ns ] f] 5 – kf08jx¿sf af3 h:tf ;"/f / eofgs eLd;]g hf] zq'x¿sf 5flt cfˆgf] qmf]wsf] cfuf] /fVg] ef“8f] xf] eGg] ;lDemP/ wKwkfPsf] ;"o{ h:tf] aGb} zq'x¿sf 5fltdfly tf+8j g[To ub}{ 6fpsf] / uL+8 5'§Øfp“y,] ltg} eLd;]gn] lj£gafwf xfNg] sLrsnfO{ df/]em}+ sljtfsf v08x¿df afwf Nofpg] hltsf lj?4 ;f“9e ] m}+ hfOnfu'g\ . o;/L dxfsljn] ;To, Gofo, an / jL/tfsf k|tLs eLd;]gsf] :d/0f o; dxfsfJosf] dËnfr/0fdf u/]sf 5g\ . o;f] ug]{ l;nl;nfdf lzjnfO{ ætf08jÆ zAbåf/f ;+st] ul/Psf] 5 eg] æ?08 / d'08 zq'x¿Æsf] ljDan] z'e + / lgz'e + awug]{ sfnLsf] ;d]t :d/0f u/fPsf] 5 . clg bf];f| ] Znf]sdf sfnL, t];f| d] f æu?8Æ åf/f lji0f', rf}yf]df æslkÆ zAbåf/f /fd, ;'uL| j / n+sf Wj:t kfg]{ xg'dfg, kf“rf}d“ f lzj, 5}6 “ f}d“ f ;"o{ x'b“ } dfgf} log} jL/x¿sf] sf]6Ldf k/]em}+ o; dxfsfJosf d"n gfos k|tfkl;+xsf] gfdf]Rrf/0f x'g uPsf] 5 . o;sf] cltl/Qm k[YjL/fh rf}xfgdf k|s[ltsf / s[ltsf ;|i6f aLr t'gnf u/]sf b]jsf]6fn] o; dxfsfJodf dfgf} l;h{gzLn n]vg s'g} xf]d, o1 jf tk:of;dfg ePsf]n] o;df la£gafwf gcfcf];\ eGg] x]t'n] b]jtfsf] :d/0f ub}{ cfzLjf{b;d]t} OR5fPem}+ z}nLdf k|yd 5 Znf]s n]v]sf 5g\ . eLdn] sLrsnfO{ txnufPem}+ sfJol;h{gfsf] qmddf pTkGg x'g;Sg] afws tŒjpk/ ;f“9]em}+ eP/ ltgnfO{ nuf/]/ lgla{£g l;h{gf cufl8 a9fpg ;xfotf u?g\ . sfnLn] lkPsf] zq'sf] /utsf] /Ësf] u'nfjL d;Ldf t/jf/¿kL snd rf]lkP/ n]vg t]lhnf] agf];\ . lji0f'sf jfxg u?8sf] a]udf sfnf] afbn kmfb}{ p;sf] r'Rrf] cyf{t\ sljsf] sndsf] sfuh dflysf] 3if{0fn] lah'nL rDsfcf];\ / 3g36faf6 dxf;fu/ j}l/of];\ . sNkgfsf] ¿vsf] xf“uf ef“r]/ / To;nfO{ ltvf/]/ xg'dfgn] /fd|f ;'gf}nf cIf/x¿ n]v'g\ . oxL a]nf u0f]z klg la£gafwf gfz ug{ clulNt/ a;'g\ . clg lzjn] cfˆgf] lqz"nn] kxf8df xfg]/ kmf]8]sf 7fpm“af6 au]sL u+ufem}+ sljtf emgf{ ag]/ em/f];\ . ;"o{ ;'gf}nf uf]nf ag]/ sfJonfO{ eJotf / gJotf k|bfg u?g\ . ef/tL cyf{t\ ;/:jtLn] jL0ffsf] ;'/n] g]kfnsf kxf8nfO{ emgf{n] em}+ k|xf/ u/L ;FuLtsf] ;f/ km}nfpg\ . / o:tf] a]nfdf kf]vL nfn ;kTg/St /0fdf kmf/L c“w]/Lsg jL/fTdf k|an …k|tfkÚ gedf 6]S5g\ p“rf 6fs'/f . -Znf]s &_ 46 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

o;/L d+unfr/0fsf] pkdf–>[ª\vnfsf] cGTodf dxf/f0ff k|tfksf] ;"o{sf] em}“ 6fs'/fdf pbo ePsf] ljDa k|:t't 5 . o;af6 d"n gfossf] dxfgtf / cf}lrTo :yflkt x'g uPsf] 5 . 5}7f}“ k|ldy; dxfsfJo @))& ;fndf /Rg yfn]sf] a'lemG5 . g]kfnLsf] k|hftGqsf] vf]hdf ;xfotf k'¥ofpg @))$–@))^ ;Dd jgf/;df latfP/ kmls{Psf slj o; jL//;k|wfg dxfsfJodf dfgj hfts} cGwsf/af6 pHofnf]tkm{sf] ofqfdf ;xof]u ug]{ k|ldy;nfO{ ;lDemP/ p;sf] ufyf ufpg a;]sf 5g\ . o; s[ltdf dxfslj zf:qLo aGwgaf6 d'Qm aGb} uBdf dxfsfJo /Rg k'u]sf 5g\ . dxfsfJodf ;aeGbf klxnf efiff clwi7fqL cyf{t\ ;/:jtLsf] :d/0f ul/Psf] 5 eg] pgsf] pTklQ lzjsf] h6f em6\sfbf{ ePsf] ;+s]t klg sljn] lbPsf 5g\ . t/ dxfsljn] ;/:jtLnfO{ æo"gfgL zf/b]Æ eGb} k|frLg u|L; cyf{t\ cfOof]lgofsL jfs\b]jL;“u hf]8\g k'u]sf 5g\ . jf:tjdf æcd/–jld{0fLÆ -Znf]s !_ / æjL/fg'/flu0fLÆ -Znf]s @_ h:tf j0f{gn] oL b]jL æjL0ffk':tswfl/0fLÆ jf æjL0ffjflbgLÆ -Znf]s @_ dfq geP/ u|L;sL Kofn; clygL / /f]dsL ldgef{ klg x'g\ eGg] ;+s]t lbO/x]sf] 5 . o; k|sf/sf] ldyssf] ;+ld>0fn] lgDg sfo{x¿ u/]sf] 5 . ;j{k|yd, u|L;]nL, /f]dg / ef/tjifL{o ldyssf cfwf/df ljZjnfO{ Ps} ;"qdf pGg] k|of; ePsf] b]lvG5 . To;kl5, hxf“;Dd k|s[ltk"hs wd{sf] s'/f 5, dflg;n] cf/fWo ;+lemPsf] s'g} klg b]jLb]jtf ;d k"hgLo 5g\ eGg] wf/0ff cl3;f/]sf] 5 . cGTodf, jL/ /; k|wfg dxfsfJodf cfjZos jL/ / pbfQ rl/q ePsf] d"nkfqsf] syf ;'gfpg æjL/fg'/flu0fL låtLonf]rgLÆ -Znf]s !_ s} cfjZostf 7DofOPsf] 5 . o;/L k|yd Znf]sd} o'4sL b]jLsf] ¿kdf k|:t't ePsL b]jL bf];|f] Znf]sdf uP/ æjL0ffjflbgLÆsf] ¿kdf k|:t't 5g\ . o; k|sf/n] z'¿sf k|yd tLg Znf]sdf ;/:jtLsf] :d/0f ub}{ pgLnfO{ af]Ng cfJxfg ul/Psf] 5 . o; dxfsfJosf] Pp6f ljz]iftf :j¿k hggL cyf{t\ u|L;]nL, /f]dg tyf lxGb' ;+:s[ltsf efiff, snf / ;flxTosL b]jLnfO{ k|yd ;u{sf] t];|f] Znf]ssf] cGTob]lv af]Ng hf] cfJxfg ul/Psf] 5, Tof] k|yd ;u{sf] Znf]s $ df -æaf]n /] efiff clwi7fqLÆ_, Znf]s !@ df -æP hggL egÆ_, !% df -æta eg hggLÆ_, @& df -æhggL cjefl;gL ltd|f] cfJxfgÆ_, @( df -ædft/Æ / ædf“ cfpmÆ_ #$ df -æt/ hggLÆ_, #% df -æta eg jL0ffjflbgLÆ_ / $# df -æeg df“Æ_ u/L bz k6s cfJxfg ul/Psf] kfOG5 . cfJxfg dfq geP/ ;+af]wgsf] :j/df ædf“Æ jf ædftfÆ jf æeg hggLÆ eGb} log} b]jL;“u k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 47


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;f]w]em}“ jf af]n]em}“ ub}{ sljn] cfˆgf] syf cufl8 a9fp“5g\ . h:tf] ls Znf]s $–^ df slj efiffclwi7fqLnfO{ o"gfgsf] 1fg 5 eGb} u|L;sf] ef}uf]lns kl/j]zsf] aofg u5{g\ . clg ltg} :yfgsf k|eft / k|fs[lts ;f}Gbo{sf] aofg Znf]s &–* df cfp“5 . Znf]s (–!) df Hjfnfd'vL km'6\g] 8f“8feGbf k/ h'lk6/sf] b/af/sf ;fy} To;leqsf b]jtf / ;'//d0fLx¿sf] g[To / ljnf;sf] j0f{g 5 eg] Znf]s !! df tLeGbf ;/:jtL s;/L km/s / cnUu 5g\ eGg] k|;Ë Nofp“b} Znf]s !@–!# df ;/:jtLsf] j/bfgn] sflJos k|]/0ff s;/L aG5 eGg] s'/f atfOPsf] kfOG5 . ædlb/f]GdQÆ zAb Znf]s @ / !) df a]Unfa]Un} cy{df k|of]u ul/Psf] 5 . klxnf] k6s of] ælbJo ;FuLtdf, dlb/f]GdQÆ ePsL hggLsf] ;+uLt ;'/f k|efljt cj:yfsf] aofg xf] eg] bf];|f] k6ssf] k|of]udf ædlb/f, dlb/f]GdQf nfn skf]nÆ cyf{t\ t?0fLx¿sf dlb/f;]jgsf] k|efjn] /ftf] ePsf ufnfsf] j0f{gsf] ;Gbe{df cfPsf] 5 . Pp6f ;flxTo, ;FuLt, snfsf l;h{gzLn If0fn] NofPsf] pGdfb xf] eg] csf]{ OlGb|oef]us} pGdfb;“u ;DalGwt 5 . oL b'O{6fdf sljn] klxnf]nfO{ >]o 7fg]sf] s'/f k|i6 5 / ToxL l;h{gzLntfsf] pGdfb cg'ej ub}{ slj eG5g\, P hggL eg sxf“ 5 Tof] Tjl/t ljb\Ø't t'/u lkuf;;\ < -!@_ h;/L dxŒjfsf+IfL a]n]/f]kmf]gn] cfˆgf] hLjgsf] cGTolt/ lkuf;;\ r9]/ b]x;lxt} :ju{df uP/ cd/ aGg] c;kmn rfxgf /fv], slj klg l;h{gfsf] If]qdf To:t} t/ ;kmn aGg] rfxgf /fVb} eG5g\, cfh d r9\b5' To;df hggL cfsfz–dfu{, ce|x¿sf dfnfdf . -!@_ dlb/f]GdQtf h:t} cd/Tjsf] rfxgf klg b'O{y/L kfOG5g\ – a]n]/f]kmf]gsf] h:tf] b]x;lxt :juf{/f]x0f u/L b]jtfh:tf] cd/ aGg] / sljsf] h:tf] sNkgfsf] a]un] :ju{ xf“Sb} cd/ aGg] . oxf“ sljn] sfJoåf/f cd/Tj k|fKt ug]{ rfxgfsf] jsfntL u/]sf] kfOG5 . o;/L k|ldy;sf] p7fg Ps ;|i6fsf] sNkgfsf] p8fg;“u uf“l;P/ cfPsf] 5 . ca ;ftf}“ c+u|]hLdf n]lvPsf] Shakuntala -zs'Gtnf_ dxfsfJo x]/f}“ . of] s[lt dxfsfJo n]vgsf lgodx¿ kfngf u/]/ n]lvPsf 5g\ xf]nf eGg] kf7ssf] lgbf]{if cg'dfg :jfefljs 5 . c+u|]hL ;flxTodf dxfsfJo n]vgsf dfGotfx¿ cg';f/ s[lt syfj:t'sf] dWo efult/af6 z'¿ ePsf], gjb]jLdWo] s'g} Pssf] sflJos cfXjfg ul/Psf], ;Sbf] Jofks 48 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

:yfgdf 36gf 36]sf], dxfsfJosf] p2]Zo cyjf nIf k|i6;“u v'n]sf], nfdf / ljlzi6 k|jrgx¿ ePsf], dflg;sf] hLjgdf b]jLb]jtfsf x:tIf]k ePsf], ;Eotfsf] k|ltlglwTj ug]{ pbfQ gfos ePsf] / ;f] gfossf] qf;bLk"0f{ hLjgdf kftfn jf gs{sf] ofqf;d]t ul/Psf] x'g'k5{ . t/ oL dfGotfx¿ c+u|]hL ;flxTosf ;a} dxfsfJox¿n] g} klg kfngf u/]sf 5}gg\ . dxfslj b]jsf]6fn] vf;u/L ;+:s[t k/+k/fnfO{ g]kfnLs/0f ug]{ cleofg rfNb} dxfsfJo n]vgd} klg cfkm\g} af6f] vf]l;|+b} cufl8 a9]sf] ;Gbe{df s'g} ul/dfdo j:t'nfO{ pbfQ z}nLdf dxfg\ p2]Zon] cg'k|fl0ft ub}{ /fi6« jf hflts} :jfledfgsf] k|ltlglwTj ug]{ cfbz{ d"n gfossf] dxŒjk"0f{ syf;f/ z}nLut lx;fjn] klg kl/is[t / kl/dflh{t pTs[i6 dxfsfJo /Rg] cleofg rnfPsf x'g\ . pgLnfO{ b08Ln] jf efdxn] s] eG5g\ eGg] ljifodf Tolt rf;f] 5}g hlt ls pgsf] cfˆg} Åbon] s] eGg vf]lh/x]sf] 5 eGg] af/] 1fg 5 . clg, hxf“;Dd c+u|]hL zs'Gtnfsf] s'/f 5, of] gf} ;u{df /lrPsf] dxfsfJosf] p7fgsf] dfq geP/ o;sf] lnG8n Snkmåf/f g]kfn ;f+:s[lts ;+3n] ug{ nufOPsf] eflifs kl/dfh{g af/] ;d]t oxf“ yf]/} rrf{ cfjZos 7fGb5' . o; dxfsfJosf gf} ;u{afx]s z'¿d} Pp6f “Address to the Reader” -ækf7snfO{ ;Daf]wgÆ_ klg 5 h;df cfhsf] cfw'lgs hut\sf] sf]nfxnaf6 To; k|frLg o'u hxf“ O{Zj/sf] zf;g sfod 5, hxf“ dflg;af6 :ju{ 6f9f 5}g / hxf“ hLjg k|s[ltn] /fd|/L pg]sf] 5, Toxf“ k|j]z ug{ kf7s lgDTofOPsf] 5 .

w

w

God rules the world. Far is not heaven for man. Nature is intimately woven into life.

t/ dxfsfJosf] p7fg eg] k|yd ;u{af6} ePsf] 5 . k|frLg ef/tsf] ;+emgf ub}{, k"j{sf] k|yd Hof]ltn] Clifd'lgnfO{ k"hfsf] k|yd bLk k|Hjng ug{ l;sfPsf] sfNklgs oyfy{af6 cufl8 a9\b} / ;]tf] j:q nufPsL x+;jfxgL ;/:jtLsf] jofg ub}{ pg}nfO{ ufpg cfXjfg ul/Psf] 5 . cfhsf dflg;sf oyfl:yltsf] aofg g]kfnL zfs'Gtn dxfsfJodf / zs'Gtnfdf w]/} ldNg hfG5 . la;]{sf k'?vf ?vf Åbosf ;'Vvf lemgf ;Gtlt . xfdL b'a{n ?U0f vf8n vgL xfNbf ;a} ;Dklt . kmfn]sf slnsfnsNdif anL ubf{ ;w}+ vNanL . >4felQmljxLg e} d'6' hnL nfUof}+ lg hfg} 9nL .. -Znf]s $_ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 49


O sing! For we have lost our noble heritage: Lost souls blind, errants from the path of Truth, Dwarf children of the ancients, leanly live, Deaf to the distant voices of the past, Lethargic slaves of sad inertia, We doubt ourselves, our gods, our noble faith.

oxf“;Dd xfdL g]kfnL zfs'Gtnsf] c+u|]hL ¿k b]lv/x]sf 5f}+ . lnG8g Snkmn] ;RØfPsf] c+u|]hL dxfsfJodf ;f]]xL ¿kdf t];|f] Znf]s a9\5,

co m

Then sing, O Indian goddess wise, Of him who gave our Fatherland its name

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

/ pgGtL; x/kmdf b'ioGt / zs'Gtnfsf] syfsf] ;f/;+If]k k|:t't ul/Psf] 5 . o;sf] lglDt g]kfnL zfs'Gtndf $ x/kmsf] Pp6f Znf]sn] EofPsf] lyof] . ;+ej 5, b]jsf]6fn] cfª\UnefifL >f]tfnfO{ Wofgdf /fv]/ syf;f/ lj:t[t ¿kdf atfPsf x'g\ . o; dxfsfJodf eg] k|yd Znf]sdf k|s[lt j0f{g / k|s[ltsf] dflg;pk/ k|efj, bf];|f] Znf]sdf ;/:jtLnfO{ cfXjfg / o; dxfsfJo n]Vgsf] p2]Zo / t];|f]df syfj:t'sf] ;+If]kdf syg kfOG5 . clg lnG8g Snkmn] rnfpg' cufl8sf] c+u|]hL zs'Gtnfdf b]jsf]6fn] ;/:jtLnfO{ k|i6};“u Kofn; clygL / ldgef{;“u bf“h]/ u|L;]nL, /f]dg / g]kfnL ljBfsL clwi7fqLnfO{ Ps} sf]6Ldf /fv]/ ldysåf/f ljZjdfgjnfO{ uf“:g] cleofg z'¿ u/]sf] kfOG5 . efiff, z}nL tyf dxfsfJosf] yfngLsf s'/f hxf“;Dd cfp“5g\, b]jsf]6fn] hg ldN6gsf] Kof/f8fOh n:6sf] k|efj cfˆgf nfdf jfSodf k|bz{g ub}{ ;f] jfSosf] aLrlt/ lqmofkb /fv]/ 3l6/x]sf] jt{dfgsf] j0f{g ug]{ z}nLdf dxfsfJo /r]sf 5g\ . t/ lnG8g Snkmn] efiff ;+zf]wg ug]{ qmddf 5f]6f / ;/n tyf a9L cfw'lgs c+u|]hL jfSosf k|of]unfO{ ckgfPkl5 b]jsf]6fsf] df}lnstf g} gfl;Psf] cj:yf 5 . o; k|sf/n] k};f lt/]/ dxfslj b]jsf]6fsf] efiff ;'wfg]{ sfd u/fpg] g]kfn ;f+:s[lts ;+3n] cfkm"n] uNtL u/]sf] s'/f s'g} lbg :jLsfg}{ kg]{5 . efUojz xfdL;“u b]jsf]6fn] n]v]sf] df}lns /rgfsf] 6fOk ul/Psf] k|lt hf]luPsf] 5 . ;ftj6} k|sflzt dxfsfJosf] p7fgsf] o; cjnf]sg k5fl8 xfdL eGg ;S5f}+ ls dxfsfJosf] dËnfr/0fdf cfjZos kg]{ tLgj6f 50 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

s'/fdWo] k|s[ltsf] j0f{g ;ftj6} dxfsfJodf kfOG5, t/ b]jtfs} gfd / syfj:t'sf] ;f/ ;+If]k ;a}df gx'“bf jf k|i6 gx'“bf dËnfr/0fsf] zf:qLo cfjZostf pk/ b]jsf]6fn] Tolt Wofg ;“w} glbPsf] a'lemG5 . hxf“ b]jtfsf] gfdf]Rrf/0f ePsf] 5, Toxf“ ;a}eGbf a9L ;/:jtLsf] / To;kl5 lzjsf] ;+emgf ul/Psf] 5 . k[YjL/fh rf}xfgdf t O{Zj/sf] gfd lng 5f8]/ æefO alxgLÆ nfO{ ;Daf]wg ul/Psf] 5 / syfj:t'sf] ;+If]k klg Tolt k|i6 gePsf]n] ubf{ zf:qLo lx;fjn] o;df dËnfr/0f 5 ls 5}g eGg] s'/f ljjfbf:kb 5 . clg o;} u/]/ syfsf] ;f/;+If]k ;'nf]rgf / jg–s';'ddf klg 5}g g} eg] dxf/f0ff k|tfkdf klg 5 eGg ;lhnf] 5}g . To;f] t ;+:s[t k/+k/fsf dxfsfJodf cfjZos pbfQ kfqsf ¿kdf jg–s';'dsf pQd -jf g/]Gb|_ nfO{ lng /fhs'df/ ePsfn] dfq ldN5 eg] ;'nf]rgfsf cgËnfO{ lng cem d'l:sn 5 . clg, oL ;a} s'/f ljrf/ u/LNofp“bf ;+:s[tdf dxfsfJosf] kl/efiffn] dfu]sf a'“bf g]kfnL dxfsfJodf ;a} gc6fPsf b]lvG5g\ . dxfslj b]jsf]6fsfnflu dxfsfJo eg]sf] s] lyof] < g]kfnL ;flxTodf dxfsfJosf] cnu kl/efiff ;+ej 5 ls 5}g < v08sfJo jf pkGof;af6 of] s;/L cnu aGg k'Uof] < uBd} klg /lrO{+bf] /x]5 . ;fdfGo gfos klg x'“bf /x]5g\ . -afns[i0f ;dn] lr;f] r'Nxf]df lgDgjuL{o d"nkfqsf] k|of]u u/]s} 5g\ ._ sljn] b]jtfnfO{ g;+lemP/ cfˆgf d"nkfqsf k"j{ cfbz{ kfq ;+lemP k'Ubf] /x]5 . t;y{ dxfslj b]jsf]6fsfnflu g]kfnL dxfsfJo df]6fdf]6L ;+:s[t zf:qLo lgodn] atfPsf nIf0fx¿dWo] n]Vg]qmddf cfjZostfn] jf ljifoj:t'n] dfu] cg';f/ k|of]u u/]/ v08sfJosf] eGbf Jofks syfj:t'sf] sfJofTds >]i7tf k|bz{g ug{ ldNg] ljwf aGg uPsf] b]lvG5 . o;/L cfh;Dd k|sflzt ;ftj6f dxfsfJosf yfngL dfq ;;{tL{ lgofNbf xfdL s]xL o:tf lgisif{df k'Ug;S5f}+ . zf:qLo dfkb08 cg';f/ /lrPsf] g]kfnL zfs'Gtnkl5 b]jsf]6fn] dxfsfJo ljwfåf/f g]kfnL kf7snfO{ ;fdflhs oyfy{, P]ltxfl;s uf}/j, hgÅbosf] af]nL, ldysLo ;"qdf af“lwPsf] dfgj P]Sosf] oyfy{ / oL ;a}leq /x]sf] Pp6f cd/ / anjfn aGwg, h;nfO{ k|]d elgG5, o;n] s;/L ljZjnfO{ g} uf“;]sf] 5 eGg] sfNklgs ;Tosf] ;+rf/ ug]{ cleofg yfn]sf 5g\ . dËnfr/0fs} cfwf/df dfq qmdzM g]kfnL zfs'Gtn, jg–s';'d, dxf/f0ff k|tfk / k|ldy;sf p7fgn] zf:qLotfsf / l;h{gzLntfsf cfwf/df pTs[i6 :yfg cf]u6]sf 5g\ . clg, @))& ;fnsf] cf;kf;df :jtGqtfsf] k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 51


co m

lglDt nl8/x]sf g]kfnLsf /fhgLlts cleofgsf ;+s]tx¿ klg jL/tf / ;Tosf k|z+;fsf l;nl;nfdf nlIft 5g\ . ;fy}, b]jsf]6fn] gjLgtfsf] vf]hsf] qmddf k|To]s dxfsfJo km/s 9Ën] /Rg] nIf /fv]sf] kf7ssf] cg'ej pNn]vgLo 5 . dËnfr/0fdf b]jLb]jtfsf] gfdf]Rrf/0fsf] 7fpm“df eLd;]g / cfˆgf s[ltsf kf7ssf gfdf]Rrf/0f ul/Psf] klg 5 . o;} qmddf dxfsfJodf zf:qLo 5Gbsf] cfjZostfnfO{ gsfb}{ ‰Øfp/] / uB sljtfsf u]ofTds / nofTds ld7f;df ;d]t pgL /dfpg k'u]sf 5g\ eg] g]kfnL efiffeGbf k/ uP/ c+u|]hLefifLsf] ljZjsf] lglDt ;d]t ;kmn dxfsfJo /Rg k'u]sf 5g\ . sflnbf;sf] k|efjb]lv /f]dflG6s wf/fsf] k|:km'6g;Dd ;d]6]sf oL dxfsfJox¿n] g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;d} of}6f gof“ dxfsfJo o'usf] yfngL u/]sf 5g\ .

devkotapp@gmail.com

as

s.

àd}tLb]jL, sf7df8f}+

kh

k|To]s cÍ k7gLo / ;+u|x0fLo

ss

cleJolQm

ha

b'O{ dlxg] ;flxlTos klqsf

w .k

cleJolQm kl/;/

kDa' dfu{, uf}/L gu/, rfjlxn, sf=d=kf–* sf7df8f}+

w

w

kmf]gM $!!$(*&, O{d]nM avibyakti@gmail.com, j]aM www.abhibyakti.com.np

jL/u~hdf kfOGf] 7fpF

lemu' ;dfrf/ ;]G6/

dfO{:yfg a's :6n

dfO{:yfg, jL/u~h

dfO{:yfg, jL/u~h

-gf/fo0fdfg sfdf{rfo{_

-;'/]z hf]zL_

oxfF cGo ljleGg kq–klqsf tyf k':tsx¿ klg pknAw 5g\ .

52 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


JolQm–JolQmTj

;flxTodf lg/Gt/ ;fwgf lbJo lu/L

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

g]kfnL ;flxlTos kmfF6df lg/Gt/ snd rnfpg]x¿sf] eL8df cfk"mnfO{ cnu klxrfgsf] ¿kdf pEofpg] ;flxTosf/sf] gfd xf] df]xgaxfb'/ sfo:y . lj=;+= @)@& ;fnb]lv pxfFn] g]kfnL ;flxTosf ljljw ljwfdf snd rnfpFb} cfpg'ePsf] 5 . k]zfn] OlGhgLo/ eP klg pxfF g]kfnL ;flxTodf ;dlk{t ;|i6f . To;f] t pxfF hLjgsf k|f/lDes lbgx¿ cyf{t\ lj=;+=@)!^.!& ;fnlt/ efg' dfWolds ljBfno, aGbLk'/df / To;kl5 klg @)@!.@@ ;fn;Dd ToxL ljBfnodf lzIf0f k]zfdf ;+nUg /xg'eof] . @)!^ ;fndf h]=kL= xfO{:s"n, sf7df8f}+af6 P;\=Pn\=;L= / @)!( ;fndf lqrGb| sn]h, sf7df8f}+af6 cfO{=P:;L= pQL0f{ u/]kl5 ef/tsf] cfGw| k|b]zsf] sflsgfpl:yt ueg{d]G6 OlGhlgol/ª\ sn]haf6 @)@& ;fndf OlGhlgol/ª\ ljifodf pxfFn] l8u|L pQL0f{ ug'{eof] . g]kfnaf6 l;len OlGhlgol/ª k9\g hfg' ePsf] pxfFn] On]lS6«sn OlGhlgol/ª\ ljifodf l8u|L ug'{eof] . To;f] t sf]nDaf] Knfg cGtu{t cWoogdf hfg'ePsf] pxfFnfO{ l;len jf On]lS6«sn ljifo dWo h'g;'s} ljifo klg /f]Hg kfpg] clwsf/ lbOPsf] lyof] . k|f/Dedf lj=;+= @)!% ;fnb]lv pxfF cfsfzjf0fLsf] pkgfdn] lrlgg' eof] . ef/tdf cWoog ;s]/ g]kfn cfPkl5 pxfF hfuL/df k|j]z ug'{eof] . cfk"m k|fljlws sd{rf/L eP/ klg pxfFnfO{ ;flxTo ;[hgf ug]{ rfxgf ePsf] / @)@@ ;fndf lzIf0f k]zf 5f]8\g] ljrf/sf] ljb|f]xaf6} pxfFn] ;flxTo n]vg z'¿ ug'{eof] . ;flxTo, snf / ;ª\uLtsf] If]qdf nflukg]{ w]/}h;f]sf] s]xL 36gf ljz]ifaf6 g} ;flxTotk{m nfUg] k|]/0ff ldn]sf] x'G5 . k]zfn] k|fljlws t/ dgn] eg] k"0f{tM ;flxlTos x'g]x¿df df]xgaxfb'/ sfo:y klg Ps x'g'x'G5 . d]l8sn 8fS6/ ef]nf l/hfn / 8fS6/ /fddfg t[lift tyf OlGhlgo/ lji0f'axfb'/ l;Fx / OlGhlgo/ nfnaxfb'/ e'h]n cflb ;flxTo n]vgdf ;dlk{t gfd xf] . To;f] t cGo Jofkf/ Joj;fodf nfu]sfx¿ klg ;flxTodf nfu]sf] b]lvPsf 5g\ . df]xgaxfb'/ sfo:y g]kfnL ;flxTosf k|foM ;a}h;f] ljwfdf snd k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 53


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

rnfpg] ;flxTosf/ x'g'x'G5 . ;Dkfbg / n]vgdf klg pxfFsf] lgs} dxTjk"0f{ of]ubfg /x]sf] 5 . To;}u/L cg'jfbtk{m klg pxfFsf] /fd|f] bvn 5 . pxfFn] cfˆg} syfx¿sf] g]kfnLaf6 cª\u|]hL efiffdf cg'jfb u/]/ A Book on the Table zLif{sdf k':ts k|sfzg ug'{ePsf] 5 . PstL; jif{sf] hfuL/] hLjgaf6 k|fKt cg'ej / cg'e"ltnfO{ pxfFn] g]kfnsf w]/}h;f] rlr{t JolQmx?sf] af/]df 7"nfx¿ zLif{sdf k':ts k|sfzg ug'{ePsf] 5 . g]kfnL / cª\u|]hL efiffsf sljtfsf] cltl/Qm g]kfnL efiff d} sljtf, xfOs', tfª\sf, afn ofqf, uhn, d'Qms, rf]sf, syf ofqf ;+:d/0f, lgaGw, pkGof;, lah'nL;DaGwL cg'e"ltx¿, g]kfnL tyf cª\u|]hL sljtf, 8fo/L, cg'lbt syf cflb n]Vg'ePsf] 5 . pxfFsf ;flxlTos s[ltx¿df d'VotM al;laofFnf] d]/f] sljtfsf] ^ efu, ljjz lhGbuLsf] $ efu, ljh'nLsf d]/f cg'e"lt @ efu / sfo:y -Pd\=8L=_ 8fo/L efu $ k|sflzt 5g\ . df]xgaxfb'/ sfo:yn] ;flxlTos cGj]ifs lzj /]UdL;Fusf] ;xsfo{df aGbLk'/sf n]vs ;flxTosf/ ;DaGwL sfo{df ;Dkfbg ug'{ePsf] 5 . pxfFn] g]kfn efiffdf klg tfod? jfvF eGg] syf n]Vg'ePsf] 5 . ;flxTo n]vgs} s|ddf pxfFn] lj=;+= @)$! ;fndf x/]s jif{ ;flxTosf] Ps k':ts lgsfNg] k|0f u/] cg';f/ k':tsx¿ k|sfzg ub}{ cfpg' ePsf] 5 . tgx"F lhNnfsf] aGbLk'/ gf/fo0f6f]n lgjf;L lktf lanaxfb'/ sfo:y / dftf bofnIdL sfo:ysf] sfG5f 5f]/fsf] ¿kdf lj=;+= @))) c;f/ z'Snk~rdL @# ut] a'waf/sf lbg hGdg'ePsf df]xgaxfb'/ sfo:ysf] k'vf{sf] yftynf] eQmk'/ lhNnf g} xf] . pxfFsf k'vf{ eQmk'/sf g]jf/ sfo:y x'g\ / Jofkf/sf] l;nl;nfdf aGbLk'/df uP/ cfˆgf] jf;:yfg kl/jt{g u/]sf lyP . k'vf{ j+zLw/ sfo:ysf ;ftf}+ k':tfdf kg'{x'G5 df]xgaxfb'/ sfo:y . pxfFsf] j+z lj:tf/ x'Fb} clxn] 5f]/f e'jg / e"k]z cf7f}+ / gfltx¿ k|tLs / /fpn gjf}+ k':tfdf 5g\ . kTgL lgdfof -lgDdfof_ b]jL sfo:yn] pxfFsf ;flxlTos l;h{gfx¿nfO{ kf7s ;dIf Nofpg lgs} of]ubfg ul//xg' ePsf] 5 . To;f] t ;Dk"0f{ kl/jf/ g} pxfFsf] l;h{gf sfo{df ;lqmo ;xof]uLsf] e"ldsfdf b]lvG5g\ . cfk"m ;flxTotk{m cu|;/ x'gdf cfk"mnfO{ g} k9fpg' x'g] h]=kL=xfO{:s"nsf ;xfos k|WffGffWofks xl/x/gfy /]UdLsf] k|]/0ff xf] eGg' x'g] df]xgaxfb'/ sfo:yn] g]kfnL ;flxTosf] k|foM ;a}h;f] ljwfdf snd rnfP/ s[lt;d]t k|sflzt ug'{ePsf] 5 . lj=;+=@)!% ;fn r}tdf aGbLk'/b]lv gf/fo0f3f6, x]6f}F8f, eLdk]mbL, lrTnfª\, s'n]vfgL, yfgsf]6x'Fb} sf7df8f}+ cfOk'u]sf] atfpg'x'G5 pxfF . To;a]nf clxn]sf]h:tf] ;8s 54 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

oftfoftsf] ljsf; geO;s]sf] cj:yfdf sf7df8f}+;Dd cfOk'Ug k}bnofqf u/]/ g} cfpg' kb{Yof] . aGbLk'/b]lv sf7df8f}+;Ddsf] nfdf] ofqf kSs} klg sl7gfO{k"0f{ lyof] g} . cfˆgf] ax'd'vL k|ltefs} sf/0f ;flxTosf/ sfo:yn] g]kfnL ;flxTosf] ljljw ljwfdf s[lt k|sfzg ub}{ cfpg'ePsf] 5 . pxfF cfk}mn] x/]s jif{ Pp6f s[lt k|sfzg ug]{ c7f]6 u/]cg'¿k @)$& ;fnb]lv otf s[lt k|sfzgnfO{ lg/Gt/tf lbg'ePsf] 5 . pxfFsf] kl5Nnf] s[lt xf] kfl/ lsgf/af6 jfl/ d . of] s[lt pxfFn] cfˆgf] c7xQ/f}F z'ehGdf]T;jsf] cj;/df k|sflzt ug'{ePsf] xf] . ;flxTosf kf7snfO{ pxfFn] cfˆgf] hGdf]T;jsf] pknIfdf cfˆg} s[lt pkxf/:j¿k lbg'ePsf] 5 . pxfFsf cg';f/ of] s[ltdf …dnfO{ c¿x¿n] s;/L x]bf{ /x]5g\ jf dk|lt s:tf] wf/0ff /x]5 tÚ eGg] xf] . ToxL efjgfaf6 ;[lht of] s[lt ;flxTosf/ sfo:ysf] ;Dk"0f{ hLjgLsf] dxTjk"0f{ kf6f]nfO{ a'‰g ;lsG5 . o; s[ltdf ljleGg n]vs ;flxTosf/x¿n] ;flxTosf/ sfo:ysf] lghL hLjg / n]vgLsf af/]df wf/0ff k|s6 u/]sf 5g\ . o; s[ltsf] dfWodaf6 Ps;o tLg hgfsf] ;flxlTos t'nfdf ;flxTosf/ sfo:ynfO{ k/vg] k|of; ul/Psf] 5 . tL n]vs jf ;flxTosf/n] pgnfO{ ghLs jf 6f9faf6 lgofn]sf 5g\ / pgLx¿sf] cfFvfdf df]xgaxfb'/ sfo:ynfO{ Ps eb|, OdfGbf/, :ki6jQmf, sf]dn x[bo / cToGt ldng;f/ JolQmsf] ¿kdf v8f ul/Psf] 5 . pxfFsf] ;flxlTos of]ubfg / k|fljlws of]ubfgaf6 pxfFn] of] b]zsf] ;]jfdf cfk"mnfO{ k"0f{tM ;dk{0f u/]sf] kfOG5 . s[lt k|sfzgnfO{ x]bf{ pxfFn] ;a}eGbf a9L Ps} jif{ @)&# / @)&^ ;fndf cf7j6f k':ts k|sfzt ug'{ePsf] b]lvG5 . o;}af6 klg ;flxTok|lt pxfFsf] df]x :ki6 x'G5 . To;f] t @)^( ;fnb]lv @)&@ ;fn;Dddf pxfFsf qmdzM ^, #, & / % yfg k':ts k|sflzt ePsf] kfOG5 . ;flxTosf/ sfo:yn] sljtf, lgjGw, ljB't;DaGwL ;+:d/0f, pkGof;, ofqf ;+:d/0f, xfOs', tfª\sf, rf]sf, n3'syf, uhn, d'Qms cflb ljwfdf lg/Gt/ snd rnfpg'sf cltl/Qm pxfFn] 7"nfx¿sf] af/] l6kf]6, cª\u|]hL sljtfsf ;fy} oZfZjL b]jsf]6f, xfO{x]nf] lah'nL, ;+:d/0f / ;Todf]xg hf]zLM JolQm Ps clelJolQm cg]s, hLjgleq :d[ltu|Gy / aGbLk'/sf slj n]vs ;flxTosf/sf] ;Dkfbg sfo{ klg ug'{ePsf] 5 . pxfFn] @)$! ;fndf jif{sf] Pp6f s[lt k|sfzg ug]{ c7f]6 u/] tfklg @)%# ;fnb]lv @)%& ;fn;Dd % jif{sf] cjwLdf eg] s'g} klg s[lt k|sflzt ePsf] b]lvGg . pxfF hfuL/af6 cjsfz ePsf] jif{ @)%* k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 55


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;fnb]lv dfq k':ts k|sfzgn] tLa|tf kfPsf] 5 . aLrsf] ;dodf ljz]if sf/0fjz s[ltx¿ k|sflzt ePsf] b]lvGg . kf/L lsgf/af6 jf/L d zLif{ssf] k':tsdf n]vsx¿n] ;flxTosf/ sfo:ysf] lghL hLjg / ;flxlTos hLjgsf] af/]df pNn]v u/]sf 5g\ . pxfFs} jfNosfnsf ;fyL, ;flxlTos ldq / hfuL/] hLjgdf ufFl;g cfPsf ;xofqLx¿n] pxfFsf] af/]df JoQm u/]sf ljrf/nfO{ cWoog ubf{ pxfF Ps d[b'efifL, OdfGbf/, :ki6jQmf / ldng;f/ JolQmTjsf wgL x'g'x'G5 eGg] :i6 x'G5 . hLjgdf ;fg} pd]/b]lv cWoog / hfuL/] k]zfdf ;+3if{do hLjg JotLt ug'{ePsf ;flxTosf/ sfo:yn] ;flxTosf] klg cg]sf}F ljwf / pkljwfdf snd rnfP/ g]kfnL ;flxTodf dxTjk"0f{ of]ubfg lbg'ePsf] 5 . cfˆgf] hLjgsf] hlt pd]/ ePsf] 5 Tolt s} ;ª\Vofdf ;flxlTos s[ltx¿ k|sfzg ug'{ePsf] 5 pxfFn] . o:tf] ;a} ;flxTosf/n] ug{ ;+ej geP klg pxfFn] To;nfO{ ;+ej t'Nofpg' ePsf] b]lvG5 . ;flxTosf] x/]s ljwfdf pxfFn] s[lt k|sfzg ug'{ePsf] 5 . ;flxTosf] of}6} ljwfdf snd rnfP/ To;} ljwfdf Vofltk|fKt n]vs x'g] w]/} ;flxTosf/x¿ 5g\ . t/ pxfF eg] w]/} ljwfsf n]vs x'g'ePsf] 5 . of] ax'd'vL k|ltefsf] k|df0f xf] . olt x'Fbfx'Fb} klg pxfFsf] d'Vo ;flxlTos klxrfg s'g xf] eGg kf7snfO{ d'l:sn kb{5 . ;a} ljwfdf pxfFn] s[lt k|sflzt ug'{ePsf] 5 . s[ltut lx;fan] x]g]{ xf] eg] pxfF g]kfnL ;flxTosf] ax'd'vL k|ltefjfg ;flxTosf/ x'g'x'G5 . To;}n] klg pxfFnfO{ ljwfut klxrfgn] lrgfpg'eGbf l;4x:t ;flxTosf/sf] ¿kdf lng' Gofof]lrt x'G5 . pxfFsf] ;flxlTos s[ltn] g]kfnL ;flxTosf] e08f/df dxTjk"0f{ of]ubfg lbPsf] 5 . ;flxTosf/ df]xgaxfb'/ sfo:y n]v]/ slxNo} gyfSg] ;|i6f x'g'x'G5 . pxfFsf] of] Ifdtf / ;ls|otfn] g]kfnL ;flxTon] cem w]/} ;flxlTos s[lt pkxf/:j¿k kfpg] 5g\ / kf7sx¿n] klg To;nfO{ cWoog ug]{ cj;/ kfpFg]5g\ . hLjgsf] &*cf}F jif{ k|j]z ug'{ePsf ;flxTosf/ sfo:ysf] ;':jf:y, bL3{ hLjg / ;flxTo ;[hgfsf] lglDt xflb{s z'esfdgfsf ;fy} awfO{ lbG5' . (*$!$!!#(# àdxfnIdL gu/kflnsf, j8f g+=%, 6LsfynL, nlntk'/

56 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


afNosfnsf] Tof] lr7L zld{nf v8\sf -bfxfn_

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

3/cufl8 7"nf] rf}8f ePsf] w'nf}6f] af6f] . o;nfO{ wgs'6] /f]8 elgGYof] . klxnf oxL af6f] eP/ wgs'6f hfg] af6f] agfpg] eg]/ o;sf] gfd wgs'6] /f]8 /flvPsf] /] . af6f]d'lGt/ 7"nf] cfFug ePsf] pQ/lt/ kms]{sf] 7"nf] tLg tn] 3/ . ;fFu'/L eGHofªsf] lr;f] xfjf ;Lw} 3/sf] cfFugdf 7f]lSsGYof] . ljhok'/ 8fF8f ljhosf] k+vf lkmhfpFb} w/fg ahf/nfO{ xlDs/x]emF} nfUbYof] . P]ltxfl;s dxÎj af]s]sf] ljhok'/ 8fF8f bGtsfnL dlGb/, lk08]Zj/afaf dlGb/, a"9f;'Aaf dlGb/ / k~rsGof dlGb/nfO{ w/fgsf] lz/df /fv]/ ;'zf]let lyof] . w/fg ahf/sf] P]ltxfl;s ufyf log} dlGb/x¿sf] 3G6Ldf u'lGh/xGYof] . kfFr kf08jx¿n] jgjf; hfFbf of] 8fF8f sf6]/ oxL+ xftxltof/ uf8]sf /] eGg] ls+jbGtL lyof] . To;}n] of] 8fF8fsf] df6f] /ftf] lyof] . oxL 8fF8fn] ;b'{ / ;]ptL b'O{ vf]nfnfO{ w/fg ahf/nfO{ ;fIfL /fv]/ slxNo} e]6 gx'g] u/L b'O{lt/ 5'6ØfPsf] lyof] . ToxL af6f]sf] w"nf] / 9'+uf v]n]/ xfdL x'ls{of}F . af6f]df vf;} uf8L u'8\b}gy] . xfd|f 3/sf uf8Lx¿ Tot} /flvPsf x'Gy] . d ;fx|} rGrn] lyPF . r'k nfu]/ a:g} ;lSbgy]F . ls t sfd ul//xg' kb{Yof] . ls t af]ln/xg' kb{Yof] . ls t kl9/xg' kb{Yof] . d kl9/xg rfxGy]F . t/ k9\g lstfj kfpFlbgy]+ . k9\gsf] ljsNk d]/f] c¿ sfd x'GYof] . oxL rGrn] / 56k6] :jefjn] d gofFgofF s'/fsf] vf]hLdf x/fO/xGy]F . d afnv}b]lv snfdf /dfpFy]+ . km"nx¿sf] ;f}Gbo{df x/fpFy]F . k|s[ltsf] cg'kd pkxf/sf] /x:odf 8'la/xGy]F . d]/f] of] ?lr leqL Åboaf6 :jt:km"t{ ¿kn] pd|]sf] h+unL Rofph:t} lyof] . o;df g t s;}sf] bjfj lyof] g t s;}sf] k|efj . 3/sf] jftfj/0faf6 k|]l/t ePsf] eGg] xf] eg] of] ztk|ltzt unt lyof] . s;}sf] k|]/0ffbfoL JolQmTjaf6 ePsf] eGg] xf] eg] s'g} k|df0f lyPg . h] lyof] cfˆg} cGt/cfTdfb]lv k|:km'6g ePsf] lyof] . ufpFdf s;}n] /fd|f] xft] ?dfn jf 6]ankf]; a'g]sf] b]Vg} gx'g] . b]Vof] ls To;nfO{ afhn]emF} emD6]/ Tof] snfnfO{ cfˆgf] snfdf ptf/L xfNby]+ . cfdfn] b'gf6k/f a'g]sf] b]Vg} gx'g] . cfdfn] aftL sf6]sf], ;]n/f]6L kf]n]sf], cgf/; ksfPsf] b]Vg} gx'g] . d]/f] cufl8 s;}n] s]xL ug}{ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 57


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

gx'g] . Psk|sf/n] cft+ssf/L z}nLdf To; snfnfO{ ckx/0f u/]/ d 7Ls ToxL snfdf ptf/L xfNy]F . o:tf s'/fdf xftn] a'g]sf 3/sf] ;hfj6sf s'/fb]lv vfg]s'/f ksfpg] t/Lsf / a'g]sf :jL6/x¿ kb{y] . d cfˆgf] :jefjsf] sdf/f] hf] 5Fb} lyPF . d}n] h] s'/fsf] lg l;sf] ul/xfNg] / To;nfO{ x"ax" ptfg]{ snf b]v]/ ;a}hgf 5Ss kb{y] . cfdf eGg'x'GYof], …h] s'/f lg l6kLxfN5];\ . ;fx} b'lvof x'g] eO;\ . cefuL x'g] eO;\ .Ú ;fFRr}, d}n] snfnfO{ xf]Og b'MvnfO{ ptf/]sL /lx5' . ToxL b'MvnfO{ af]s]/ lxF8g'kg]{ d]/f] hLjgsf] lgolt /x]5 . oxL bM'v g} d]/f] hLjgsf] clt cfgGb lbg] /x:o aGof] k|s[ltsf] /x:oh:t} . ToxL b'Mvdf d snf /f]K5' clg v'zL pdf5'{ . tL pd|]sf v'zLnfO{ d ;f]Wg] u5'{, …dfG5]nfO{ hLjgdf rflxg] s'/f s] xf] <Ú pm dnfO{ eG5, …cfgGb Û ÛÚ cfgGb Û Û cfgGb Û Û cfgGb Û Û slt lk|o nfU5 of] zAb . slt zLtn dx;"; x'G5 of] zAbdf . ;fFRr} xfdL ;a}n] vf]Hg] eg]sf] cfgGb g} /x]5 . xfdLnfO{ yfxf 5 ue{jtL x'g / ;Gtfg hGdfpg slt sl7g 5 eg]/ t/ xfdL ;Gtfg k|flKtsf] cfgGbdf ;f/f b'Mv la;{G5f}+ . clg b'MvnfO{ vf]hLvf]hL NofP/ cfˆgf] hLjgdf snf agfP/ /f]K5f}F, v'zL pdfg{ . ;fFRr} Tof] v'zLsf] s'g} ;Ldf g} x'Fb}g . To;}n] xfdL hlt w]/} b'Mv /f]Kg ;S5f}+ Tolt g} w]/} cfgGb pdfg{ ;Sbf /x]5f}+ . c¿sf] b'MvnfO{ snfdf ptfg]{ / v'zL pdfg]{ d]/f] afNosfnLg snf oxfF jo:s ag]/ km'n]sf] 5 . Tof] c¿sf] b'Mv cfˆgf] snfdf ptf/]/ pdf/]sf] cfgGb cfh d]/f] ;+:d/0f¿kL Sofgef;df ptfg{ uO/x]sL 5' . of] s'/f w]/}cl3sf] xf] . afNosfnLg Tof] snf d}n] d]/f] hLjgsf] Sofgef;df s;/L ptf/]sL lyPF eg]/ :ki6 ;Demgf t 5}g t/ of] s'/fnfO{ d]/L cfdfsf] d'vaf6 ;'g]kl5 dnfO{ lgs} cfgGb nfUof] . Tof] a]nf Pp6L b'MvL cfdfsf] j]bgf jf b'MvnfO{ d}n] cfkm"df gSsn u/]/ To;nfO{ snfdf o;/L ptf/]sL /lx5' . d Tof] a]nf To:t} cf7 jf gf} sIffdf k9\b} lyPF . xfd|f] 3/sf] clns tn afFemu/fdf eGg] 7fpF lyof] . ToxfF Pshgf lbbL a:g'x'GYof] . d]/f] a'jfn] pxfFnfO{ lbbL dfGg'ePsf] lyof] . pxfF To:t} rfnL; jf k+}tfnL; aif{sf] x'g'x'GYof] xf]nf . pxfFsf] Pshgf 5f]/f x'g'x'GYof] . 5f]/fsf] ljjfx e};s]sf] lyof] . 5f]/f cfˆgL >LdtL cfdf;Fu} 5f]8]/ ;/sf/L hfuL/df k"jL{kxf8 hfg'ePsf] /x]5 . Pslbg lbbL lbpF;f]sf] ;do xfd|f] 3/df 58 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

cfpg'eof] . Tof] a]nf ;+of]un] d]/f] a'jf klg 3/df g} x'g'x'GYof] . pxfFsf] 3/df a'xf/L;Fu v6k6 k/]sf] /x]5 . 5f]/f 3/b]lv w]/} 6f9f Û s;nfO{ of] s'/f eGg] eg]/ pxfF d]/f] a'jfcfdf;Fu dgsf] kL/ kf]Vg cfpg'ePsf] /x]5 . pxfFn] ?Fb} cfkm"nfO{ emf8fkvfnf x'Fbf a'xf/Ln] gx]/]sf] s'/f ;'gfpg'eof] . xfdL ;a}n] of] ;'lg/x\of}+ . ue{df x'Fbf g} >Ldfg lat]sf] clg 5f]/fnfO{ cg]sf+} b'Mv / xG8/ vfO x'sf{pg'ePsf] lyof] tL lbbLn] . clxn] 5f]/f xflsd eP/ ;/sf/L hfuL/ vfg] eO;s]sf] lyof] . t/ a'xf/Ln] cfkm"k|lt u/]sf] Jojxf/n] pxfF cToGt} kLl8t x'g'x'Fbf] /x]5 . pxfFn] eGg'eof], …efO s;/L d]/f] 5f]/f ;fd' of] s'/f k'¥ofpg' < cfkm"nfO{ n]Vg k9\g klg cfpFb}g . h;/L x'G5 d]/f] 5f]/fnfO{{ 8fsL b]pm ÛÚ Tof] a]nf clxn]sf]h:tf] kmf]g, df]afOn lyPg . lr7Lkq k7fpg] rng lyof] . Tof] klg slDtdf xKtf b; lbgdf k'UYof] . w]/}df dxLgf lbg klg nfUYof] . cToGt ch]{G6 x'Fbf yf]/} zAbdf tf/ k7fpg] rng lyof] . 3/df n]vk9 ug]{ bfh'x¿ sf]xL x'g'x'Gy]g . cfdfn] eGg'eof], …of] zld{nf 5] o;n] n]lvlbG5] lg lbbLsf] 5f]/fnfO{ lr7L .Ú a'jfn] eGg'eof], …nf} n]v\n]v\ 5f]/L lr7L, clxn] lbbLn] eg]sf s'/f t ;'lg;\ xf]nf lg . o:tf]o:tf] xfnvj/ 5 l56} cfpg' eGg' n n]lv xfn\ ÛÚ a'jfn] olt eGg'ePkl5 d snd lnP/ n]Vg a;]F . s:tf] n]v,+] s] n]v,+] yfxf ePg . t/ ;a} s'/f ;Gbe{ ldnfP/ n]vh ]F :tf] nfU5 . n]lv;s]kl5 d}n] k9]/ ;'gfpg' kb{Yof] . clg k9]/ klg ;'gfPF . Toltv]/ s]6fs]6L g} lyPF . ;a} s'/f t d}n] Vofn ul/gF . d}n] of] s'/f lal;{;s]sL /x]5' . w]/};dokl5 egf}F d t?gL ePkl5 cfdfn] eGg'eof], …o;n] Tof]lbbLsf] 5f]/fnfO{ n]v]sf] lr7L k9\bf lbbL yf]/} ?g' ePg . s:tf] efsf k'¥ofP/ n]v]sL Û Tof] lr7L k'Ug]lalQs} 5f]/f cfdfnfO{ lng cfOk'Uof] /] . s:tf] cfdfnfO{ sfFw xfn]/ /f]of] /] . s;/L n]v]sL lyO{ <Æ n]Vg t s]s] n]v]+ dnfO{ lg yfxf lyPg . of] s'/f t d}n] lal;{;s]sL /x]5' . d}n] c¿sf] b'MvnfO{ cfkm"leq s;/L snf agfP/ pdfg{ ;Sg] /x]5' . ;fFRr} d}n] tL ljwjf cfdfsf] j]bgfnfO{ olt ;fg} pd]/df s;/L snfdf ptf/]/ v'zL pdfg{ ;s]+ clxn] dnfO{ crDd nfU5 . Tof] snfn] Tof] a]nf slt cfgGb lbof] xf]nf tL b'vL cfdfnfO{ . d]/f] snfn] tL cfdfnfO{ Gofo lbg ;s]sf]df d klg slt cfglGbt ePF x'nfF Tof] a]nf . d clxn] klg cfglGbt x'g] u5'{ Tof] s'/fn] . Tof] snf d]/f] hLjgdf aLh ag]/ ufl8of] k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 59


(*%!!##@(% àyfkfufpF, sf7df8f}+

kh

as

s.

co m

clg ;flxlTos j[If ag]/ x's{b} uof] . dnfO{ clxn] o:t} nfU5 / cfkm+}leq cfgGbdf x/fpg dg nfU5 – ;f/f b'Mvsf snf cfkm"leq pdf/]/ . xf] dnfO{ cfkm"leq cfgGbdf x/fpg t dg nfU5 t/ d ;w}+F c¿sf] v'zLsf] cfgGbdf g} x/fO /x]sf] /x]5' . cfkm"n] cfˆgf] v'zL vf]h]/ /dfpg slxNo} hflgg 5' . clxn] dnfO{ To:t} nfU5 . To;}n] t d c¿sf] b'Mv vf]hLvf]hL NofP/ cfˆgf] v'zL pdfg]{ sf]lzz ul//xsL x'Fbf] /x]5' . ToxL eP/ klg xf]nf d b'lvof eP5' . d hlxn] lg b'vL /xG5' . dleq slxn] /fli6«otf lynlynf] eP/ lknf] b'v]h:t} u/L b'V5 . slxn] /f]u / Joyfn] ylnt / ulnt ePsf] cfTdfsf] 3fp b'V5 . slxn] 5ftLel/ b]z / cfkmGtsf] dfof af]s]/ k/b]lzg' k/]sf] kL8fn] 5ftL b'V5 . slxn] pHofnf] eljiosf] ls/0fnfO{ lu6L / 9'ËfnfO{ lhDdf nufPsf slnnf xftx¿sf] 7]pnfdf b'V5' . w]/} b'MvL u/Ljx¿sf] cfTdf;Fu} b'V5' . w]/} eGbf w]/} d cfkm";Fu g} b'lv/x]sf] x'G5' .

w

w

w .k

ha

ss

df};d cg';f/sf tfhf kmnkm"n / h";sf nflu xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û

;+od kmnk"mn P08 h"; ;]G6/ w'Daf/fxL, sf7df8f}+ :sfO{ hf]g kf6L{ Kofn];sf] ;fd'Gg], leaf]/ xf]6n;Fu} (*%@)^^^#(÷(*^&%&*&%)

60 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


;ofqf

/]8/S;;Fu /dfPsf] dg xl/ yfkf

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

6Lsf6fnf geP klg bz}Fsf a]nf afa'cfdf;Fu a;]/ /dfpg Df;fr';]6;\b]lv cfPsf s]6fs]6Lx¿nfO{ s'g} Ps 7fpF 3'dfpg] /x/n] 3R3RofO/x]sf] lyof] . t/ ;don] x/]snfO{ cfcfˆg} af6f]df 8f]¥ofpFbf]/x]5 . ;fgf s]6fs]6Lx¿ 3/d} a;]/ sDKo'6/ u]d v]Ngdf /dfP . 7"nfx¿n] klg cfˆg} af6f] /f]h] . 3/df ePsf P3f/ hgfdf afFsL /Xof}F xfdL kfFr hgf . xf] o:tf]df cfcfˆg} sfo{s|d x'G5 . s;}n] s;}sf] sfo{s|dnfO{ layf]Ng klg x'Gg . kz'kltsf] hfqfh:tf] klg t lyPg of] hd36 jif}{lkR5] l;b|fsf] Jofkf/ ug{ kfOg] . ctM l;b|fsf] Jofkf/ ug{ 5f8\g dfg]g h'jfOF ;d|f6 zfx / 5f]/f l;/gsf] dg . ;a}n] cfcfˆgf] af6f] /f]h]kl5 ;fl/gf, la/g, /Gh", e}/jL / d}n] klg /f]Hof}F kxf8sf] b[Zofjnf]sg . lsgls kxf8s} dfofdf t x's]{sf xf}F xfdL . kxf8df s'b\of}F . kxf8df n8Øf}F . kxf8df u'8Øf}F / ToxL kxf8nfO{ cfT;ft\ u/]/ 7"nf] eof}F . clg kxf8sf] dfoflagfsf] lhGbuL s;/L afRg ;SYof}F / xfdL . kxf8}kxf8sf] b]zdf x's]{sf xfdLn] kxf8;Fu} lhl:sg ?rfof}F . æklxnf /]8/S;\ hfpmF . ;don] EofP5 eg] To;kl5 n'scfp6 dfp06]g hfpFnf . ghLs} 5 .Æ 5f]/f la/gsf] k|:tfj cfof] . æx'G5 x'G5 . Psf]xf]/f] af6f] kf/]/ hfpmF g . klxnf ;a}eGbf 6f9f hfpmF . clg kms]{/ x]b}{ cfpg] lg .Æ d}n] yk]F . xfdLdWo] s;}n] c:jLsf/]gf}F . ;a}sf] ;xdlt /Xof] . sf]nf]/f8f] cfpg] x/]s dflg;n] ;don] ;fy lbG5 eg] Ps k6s x]g}{ kg]{ 7fpF xf] /]8/s;\ . of] d lsg eGb} 5' eg] x/]s 7fpFsf] e|d0f ubf{ ToxfFsf] /fd|f] / k|l;4 7fpFsf] cjnf]sg ug}{k5{ . xf]Og eg] Tof] 7fpFdf k'Ug'sf] s] dtna . d sf]nf]/f8f] k'u]F eg]/ /]8/S;\ x]l/Pg eg] sf]nf]/f8f]sf] e|d0f k"/f x'Gg eGg] nfU5 dnfO{ . To;}n] h'g 7fpFdf d k'U5', ;f]Wg] u5'{, æof] 7fpFsf] x]g}{ kg]{ s'/f s] xf] <Æ clg ToxfFsf] k|Voft 7fpFn] tflg/xG5 dnfO{ . /]8/s;\ xfd|f nflu gf}nf] xf]Og . s]xL jif{cufl8 cfpFbf 5f]/f la/g / a'xf/L /Gh"n] 3'dfO;s]sf lyP xfdL hf]O{kf]OnfO{ . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 61


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

æn n rfF8f] ug'{ . cfh ;f] /x]5 PlDky]6/df . dfly hfg aGb ug{ ;S5 .Æ 5f]/f la/gn] eg] . 5f]/fsf] of] egfOaf6 PlDky]6/df sfo{s|d ePsf a]nf s]xL 306fcufl8 /]8/s;\ x]g{ hfg] ofq'sf nflu af6f] aGb ug]{ rng /x]5 eGg] nfUof] . xfdL l56f]l56f] u/]/ lg:Sof}F . psfnf] af6f] ePsfn] nfg' kg]{ t ¥ofakmf]/ g} lyof] . t/ xfd|f] efudf k¥of] x'G8fO sf/ . sflQs ! ut] @)&*sf] dWofGgsf] ;fOt ;dft]/ sd;{ l;6Ll:yt lgjf;af6 lg:Sof}F . 3/af6 lg:s]/ RofDa;{ /f]8 x'Fb} O !)$ Pe]Go'df uP/ ldl;of}F xfdL . To;kl5 slxn] cfO &^df u'8Øf}F . slxn] cfO&)df lrKn]pF . st} OG6/:6]6 xfOj]df u'8Øf}F t st} :6]6 xfOj] l; $&) / &$df s'bØf}F . htf s'b] klg htf u'8] klg af6f] p:t} /fd|f] . p:t} ;kmf;'£3/ . af6f]d} nDk;f/ k/] klg w'nf] nfUnf eg]/ 8/fpg' kb}{g . u'8fOsf] cGTodf xfdLnfO{ /]8/s;\ kfs{ /f]8n] 8f]¥ofof] / p;}n] nu]/ /]8/S;\df la;fof] . xfd|f] lgjf;af6 #! dfOnsf] b"/Ldf kg]{ /]8/S;\ PlDky]6/ e]6\g #& ldg]6 vlr{g' kYof]{ lhlkP;\n] tf]s]sf] ;docg';f/ t/ af6f]df cfOkg]{ ;jf/L rfk, psfnf], cf]/fnf] / 3'DtLx¿ kf/ ub}{ hfg' kgf{sf sf/0f em08} Ps 306f vr]{/ xfdL /]8/S;\ k'Uof}F . af6f] psfnf] lyof] t/ ghflgFbf] . cf]/fnf] lyof] To:t} . 3'DtLx¿ lyP t/ 8/ lyPg ptfaf6 cfpg] sf/;Fu h'lwPnf eGg] . o:t} psfnLcf]/fnL / 3'DtLx¿ kf/ ub}{ lndf]lhg kfls{ª Pl/ofdf nu]/ la;fP 5f]/fn] sf/ . æxf]Og of] t lndf] kfls{ª Pl/of kf] eg]sf] 5 t . cK7Øf/f] kb}{g <Æ d}n] lh1f;f /fv]F . æclxn]nfO{ x'G5 . a? l56f]l56f] u/f}F . aGb ug]{ a]nf x'g nfUof] .Æ pgn] eg] . xfdL ;6f;6 sf/af6 cf]n]{/ uGtJolt/ nfUof}F . dfgj;Lkn] l;Fufl/PsL kxf8sL /fgL /]8/S;\ l;Fufl/Psf] knªdfly cfˆgf] b'nfxfsf] k|tLIffdf 3'D6f]af6 RofP/ a;]sL gjb'nxLem}F pT;'stfsf;fy 9f]sf vf]n]/ xfd|f] k|tLIff ul//x]sL lyOg\ . xfdL klg pgnfO{ e]6\g xtfl/Fb} s'bØf}F . hfFb} lyPF . Pp6f sfdbf/sf] zflnsdf d]/f cfFvf 7f]lSsg k'u] . To;sf] 7Ls tn Pp6f tfd|kq lnlkj4 ;'t]sf] b]v]F . h;df ;g @))$ df 8]Ge/ l;6L / sfpG6Ln] To; 7fpFsf] lgdf{0fdf ;do vlr{g] sf]nf]/f8f]sf] df]/L;g l;6Lsf] l;lelnog sGh/e];g sk{;\ !(## b]lv !($@ sf tLg ldlnog sfdbf/x¿sf] ;Ddfgsf] k|tLs:j¿k lgld{t s'/f pNn]v ul/Psf] /x]5 . pSt ;+:yfn] ;g !(#^ b]lv !($!;Ddsf] ;do vr]{/ 62 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/]8/S;\ PlDky]6/sf] lgdf{0f u/]sf] s'/f klg cjut u/]F . b'O{ jif{df lgdf{0f sfo{ k"/f ug]{ nIo lnPsf] PlDky]6/n] cfk"mnfO{ k"0f{¿kdf pEofpg kfFr jif{ nfdf] ;do vlr{g' k¥of] . Tolt a]nf d]/f] lbdfudf cfˆg} hGde"ldsf of]hgfx¿ ;nanfpg yfn] . w]/} of]hgfx¿ k"0f{tf kfpg klv{/x]sf 5g\ . cem slt t of]hgf ;lsg' kg]{ ;do lalt;Sbf klg z'¿ g} ePsf 5}gg\ . x'g klg s;/L k"/f x'g\ of]hgfx¿ . hf] g]tf pxL 7]s]bf/ . hf] g]tf p;}sf] c:ktfn . hf] g]tf p;}sf] ljBfno . ug]{ / u/fpg] Pp6} ePkl5 s;/L ;dodf sfd k"/f x'G5 . t/ PlDky]6/sf] Tof] bzf xf]Og xf]nf eG5' . cGo sf/0f xf]nfg\ . d Totf nflug . sfdbf/sf] Hofnf / ;fdu|L;d]t u/]/ $&#!^#.%^ 8n/ vr]{/ ag]sf] PlDky]6/n] hf]sf]xLsf] dg d'Uw agfpF5 . d klg p;sf] d'xf/df x]/]/ lgs}a]/ 6f]nfPF . klZrdkl§ k|fs[lts kxf8 plePsf] 5 . To;s} cufl8 bfofFafofF dfgjlgld{th:tf nfUg] /ftf9'ª\ufsf cUnfcUnf b'O{6f r§fg plePsf 5g\ . bfofFsf] cln xf]rf] 5 . afofFsf] s]xL cUnf] . tL r§fgnfO{ b]Vbf nfU5 pgLx¿ hf]O{kf]O x'g\ . cfˆgf] 3/df cfpg] kfx'gf leq\ofpgsf nflu b'O{lt/af6 e'ms]/ :jfut ul//x]5g\ . tL b'O{sf aLrdf lgs} km/flsnf] 7fpF 5 . hxfF u|fxssf ?lrcg';f/sf skmL agfpg Jo:t 5g\ dflg;x¿ . sf]xL vfgfdf Jo:t . sf]xL lkpgdf Jo:t . sf]xL ToxfFsf] dgf]/d b[Zo;Fu 6fFl;P/ cfcfˆgf Sofd]/fdf lelqg Jo:t . sf]xLrflxF ToxfFsf] cnf}lss b[Zo;Fu e'mln/x]sf . slt df]xs 7fpF . cfxf Û hlt x]/] klg gc3fOg] . x]l//x'Fh:tf] . hlt 8'n] klg gyflsg] . 8'ln/x'Fh:tf] . slt /fd|f] ;'xfPsf] /]8/S;\nfO{ PlDky]6/ . ;a} s'/f 7fpFcg';f/ g} k|of]u x'g' kbf]{/x]5 . pko'St 7fpF / ;'xfpFbf] lgdf{0fsfo{ . o:tf] kf] ;f]r . o:tf] kf] sfnLu9L . gf}nf] 7fpF gjcfuGt'ssf nflu dgdf]xs nfU5 . d]/f] dflqe"lddf k|s[ltn] g} l;Fuf/]sf 7fpF slt xf] slt 5g\ . t/ d ToxfF k|s[lt / dfgjlgld{t b[Zox¿;Fu /dfO/x]sf] lyPF . d]/f] hGdynf] x]g]{ k'm;{b lgsfNg ;ls/x]sf] 5'Og d . ljb]zL e"ld x]g]{ ;do h'5{ . s:tf] lj8Djgf . of] klg ;dos} v]n t xf]nf lg . h]xf];\ d}n] d]/f] hGde"ld la;]{sf] 5'Og . ;don] sGh':ofOF u/]g eg] s'g} lbg km8\sf] dfg]{ rfxgf d8fl//x]sf] 5 dleq . ;dosf] k|tLIff t ug}{ k¥of] . d Tof] eL8sf] aLr}aLr k"j{kl§sf] l8ndf k'u]F . kmnfd] /]lnªn] 5]lsPsf] /x]5 l8n . h;n] ubf{ dflg; tn v:gaf6 ar'g\ . cfxf k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 63


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

To;sf] d'lGt/ emg\ /fd|f] b[Zo . jf/kf/ sfo{s|d x]g{sf nflu dflg;x¿ a:g] :yfoL l;F9L jf l;6 h] eGbf klg x'G5 agfOPsf . slt /fd|f];Fu agfPsf] . tn aLrdf To:t} cfsif{s :yfoL :6]h agfOPsf] 5 . hxfF a]nfa]nfdf ljleGg k|sf/sf Aof08 u|'kx¿n] sfo{s|d k|:t't ug]{ ub{5g\ . ;g !()% df s:df]kf]ln6fg Dofulhg rf/ nfv 8n/df a]r]/ hf]g la|:a]g jfs/n] /]8/S;\ kfs{ lsg]sf lyP / ;g !()^b]lv !(!)sf] aLrdf To; 7fpFdf w]/} sfo{s|dx¿ u/fPsf lyP pgn] . h'g sfo{s|dx¿ k|fs[lts :6]hd} x'Gy] . hDdf *^* PSs/ hdLgdWo] ;g !(@&df 8]Ge/ l;6L tyf sfp06Ln] ^&% PSs/ %)))) 8n/df hf]g la|:a]g jfs/af6 vl/b]sf] /x]5 . kl5 !((*df c¿ !(# PSs/ vl/b]/ /]8/s;\ kfs{df ylkPsf] /x]5 . g]r/n PlDky]6/sf] klxnf] / P]ltxfl;s sfo{sd| sf] ¿kdf d] #!, !()^ df ePsf] sfo{sd| nfO{ dflgPsf] 5 / Tof] sfo{sd| lyof], æu|f08 cf]klgª ckm b uf8]g { ckm b 6fO6fG;\ .Æ h'g hf]g la|:a]g jfs/n] /]8/s;\ kfs{ lsg]/ s:df]kf]ln6fg Dofulhg a]Rg] k|f; ] ; ] df /fv]kl5 u/fPsf lyP . dnfO{ b]vs ] f] s'/f n]Vg dg nfU5 . Toltn] dfq klg ;Gt'li6 ldNb}g . To; 7fpFsf af/]df c¿ hfGg] pT;'stf hfu]/ cfpF5 . clg vf]tN5' Oltxf; / kfP;Ddsf] hfgsf/L kf7s;Dd k'¥ofpg] hdsf]{ u5'{ . ;a} s'/f c6fpFb} kf7ssf] lh1f;f k"/f ug'{ kg]{ ePsfn] g} d]/f ofqf;DaGwL n]vgnfO{ ;'xfpFbf] gfd ;ofqfsf] lgdf{0f ug'{ k/]sf] xf] d}n] . To;}n] oxfF klg b]vs ] f s'/fn] dfq dnfO{ ;Gt'li6 ldn]g / kf7ssf] lh1f;f klg ;s];Dd k"/f u/f}F eGg] x]tn ' ] /]8/s;\ PlDky]6/ af/] kfPsf] d'Vod'Vo s'/f /fVg rfx]F . Burnham Hoyt sf] l8hfOgdf lgld{t PlDky]6/df klxnf] k|z+;fof]Uo /s P08 /f]n sfo{s|d ug]{ >]o eg] …b la6n;\Ú gfds u|'kn] kfPsf] /x]5 . pSt u|'kn] cui6 @^, !(^$ sf lbg ;fFem *M#) ah] sfo{s|d u/]sf] lyof] . sfo{s|dsf] l6s6 b/ ^ ?lkofF gf} k};f lyof] eg] PsfpGg k};f s/ nufOPsf] lyof] . cfhef]ln eg] Ps ;f]sf] l6s6 b/ !% b]lv &% 8n/;Dd kbf]{/x]5 . Tof] klg sfo{s|d x]l/sg . s'g}s'g} sfo{s|dsf] t Tof]eGbf a9L klg kbf]{/x]5 . 8]Ge/ l;6L sfplG;n / 8]Ge/ sfp06Lsf] :jfldTjdf /x]sf] PlDky]6/sf] lgdf0f{kl5 ;g !($! Aff6 ;j{;fwf/0f hgtfsf nflu vf]lnPsf] lyof] eg] pSt :yfgsf] bz{s Ifdtf (%@% ePsf] atfOPsf] 5 . *^* PSs/ cf]u6]sf] /]8/S;\ kfs{df lgld{t PlDky]6/sf] dflyNnf] 64 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

kª\lStsf] prfO ;d'b| ;txaf6 nueu ^$%) lkm6df /x]sf] atfOPsf] 5 . :6]hb]lv dflyNnf] nfOg;Ddsf] prfO Ps ;o lkm6 5 . k|To]s l;hgsf] klxnf] sfo{s|d :6/ ;G8]sf lbgaf6 z'¿ ul/Fbf]/x]5 . s'g} a]nf ckTofl/nf 36gfx¿ klg 36\5g\ . To:t} eof] /]8/S;\ PlDky]6/df klg . h'g !), !(&! Dff …h]y|f] 6'nÚ gfds u|'kn] sfo{s|d ug{ k"/f l6s6 las|L u/L;s]sf] lyof] . l6s6 gkfPsf Ps xhf/ dflg;x¿ sfo{s|d:yndf k'u]5g\ . t/ a;]/ x]g]{ 7fpF t k"/f Kofs eO;s]sf] lyof] . k'ln;n] pgLx¿nfO{ :6]hsf] k5fl8lt/ k7fP5g\ . w]/}n] t :6]hsf] k5fl8af6 sfo{s|d ;'g]/ dfq eP klg lrQ a'emfPs} lyP . ;a} dflg; Psgf;sf sxfF x'G5g\ / . xftsf cf}Fnfh:t} g xf] . eL8df cftª\lst :jefjsf dflg; klg Psfb'O{ lg:sG5g\ . To:t} dflg;x¿sf sf/0f k'ln;n] Tof] eL8df c>'Uof;;d]t k|of]u ug'{ k¥of] . h;n] ubf{ l6s6 lnP/ sfo{s|d x]/]/ a;]sfnfO{ ;d]t afwf k'¥ofof] . To;}sf sf/0f pSt PlDky]6/ kfFr jif{;Dd aGb /Xof] . h'g ;do ;fgfltgf uLlt sfo{s|ddf dfq ;Lldt /Xof] . To;}aLr Aof/L km] eGg] JolStn] ;g !(&%df …b Aof08 cd]l/sfÚ gfds ;d"xåf/f pSt PlDky]6/df sfo{s|d u/fpg 8]Ge/ l;6L;Fu cg'dlt dfu]5g\ . l;6Ln] cg'dlt glbPkl5 pgL l;6Lsf lj?4df cbfntdf d'2f xfNg k'u] . cbfnts} cfb]zdf ;g !(&^ sf] ;d/af6 k'gM sG;6{x¿ z'¿ ePsf] s'/f klg d}n] cjut ug]{ df}sf kfPF . /dfOnf] s'/f t s] klg kfPF eg] cd]l/sg l8h] P08 /]s8{ k|f]8Ø';/ nf]l/g cf:6f]g, h;sf] :6]h gfd af;g]S6/ -Bassnectar_ xf], pgn] ahfPsf] Do'lhssf] cfjfhsf sf/0f PlDky]6/sf leQfx¿ w]/} 6's|f eP/ 6'6]sfn] 8]Ge/ l;6L / sfp06Ln] ;g @)!%df ;fp08 k|];/;DaGwL gofF sfg"g g} nfu" ug'{ k/]sf] lyof] . h;sf sf/0f af;g]S6/nfO{ PlDky]6/df k'gM kms{g] af6f] g} aGb eof] . pxL g]kfnL 6]nL l;l/on eb|uf]ndf æcrDd} eof] . uha eof] . a/afb} eof] lg .Æ eg]h:t} Do'lhssf] cfjfhn] uf/f] g} k'm6\g] eg]kl5 sqf] cfjfh cfpFbf]/x]5 af;g]S6/sf] Do'lhssf] . kl5kl5 cfP/ Aof08 u|k' / kk u|k' x¿n] cfˆgf sfo{sd| x¿sf] /]s8{ ug]{ 6]lnlehg / o'6a' df k|rf/k|;f/ ug]{ sfd klg u/]sf] b]lvG5 . To;f] t /]8/s;\ PlDky]6/sf] agfj6n] g} klg dflg;nfO{ cfslif{t ub{5 eg] emg\ To:tf] 7fpFdf /]s8{ ePsf] sfo{sd| x]g{ dflg; cfslif{t gx'g] s'/} ePg . sf]nf]/f8f]sf l;g]6/ Uofl/ x6{n] ;g !(*& df cfˆgf] bf];|f] k6ssf] /fi6«ktLo r'gfjdf n8\g pd]åf/Lsf] 3f]if0ff klg k|Voft /]8/S;\ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 65


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

PlDky]6/af6} u/]sf lyP . ;g @)!%df cfP/ PlDky]6/nfO{ g]zgn lx:6f]l/s Nof08dfs{df ;dfj]z ul/Psf] /x]5 . ;+oS' t/fHo cd]l/sfsf] sf]nf]/f8f] /fHosf] ;b/d'sfd 8]Ge/af6 klZrddf /x]sf] df]/L;g zx/df kg]{ /]8/s;\ PlDky]6/ /ftf]kxf8sf] sfvdf gfª\u} ;'lt/x]sf] 5 . eGg'sf] dtna of] y]6/ s'g} xnleq lgld{t ul/Psf] 5}g . v'Nnf 7fpFdf agfOPsf] 5 . v'Nnf cfsfz cf]8/] dflg;x¿n] sfo{sd| sf] :jfb lng'k5{ . 5fxf/Lsf] s'g} u'Ghfo; 5}g . To; /ª\ud~rdf k|:t't sfo{sd| cfsfzsf] 5xf/Ldf a;]/ x]g{] ;do t xfdLnfO{ ldn]g t/ sfo{sd| :ynnfO{ eg] xfdLn] klg k|z:t x]//] lbn axnfof}F . ;dosf] kl/jt{g;Fu} a]nfa]nfdf o;sf] gfd klg kl/jt{g ePsf] kfPF . !*&) b]lv !()^ ;Dd …uf8]{g ckm b PGhn;\Ú elgGYof] eg] !()^ b]lv !(@* ;Dd …uf8]{g ckm b 6fO6fG;\Ú elgGYof] . t/ h'g;'s} a]nf h];'s} gfd lbOPsf] eP tfklg :yfgLon] eg] /]8/S;\ g} eGb} cfPsf] kfOG5 . 8]Ge/n] Tof] hdLg vl/b]kl5 klg /]8/s;\sf] gfdn] g} k|Voft 5 . PlDky]6/sf] tLglt/ tLgtxsf 9'ª\ufsf r§fgx¿ plePsf 5g\ . tLdWo] PlDky]6/sf] pQ/df /x]sf] r§fg #)) lkm6 cUnf] /x]5 . To;nfO{ …ls|o;g /sÚ elgFbf]/x]5 . blIf0fdf /x]sf] demf}nf r§fgnfO{ …l;k /sÚ gfd lbOPsf] 5 eg] To;sf] prfO @)) lkm6 /x]5 . tL b'O{ /ftf9'ª\ufsf r§fgsf aLrdf #@) lkm6 km/flsnf] / $*) lkm6 nfdf] ;Dd 7fpF 5 . To;sf] Ps ;o lkm6 tn k"j{kl§ tLgj6fdWo]sf] ;a}eGbf ;fgf] r§fg 5 . h;nfO{ …:6]h /sÚ elgG5 . /ftf9'ª\ufsf r§fg b]Vb} /dfOnf] nfUg] . To;df klg dflg;n] g} agfP/ pEofPsf r§fgh:tf b]lvg] ePsfn] ToxfF k'Ug] hf]sf]xL dflg;sf] dg /dfpg' :jfefljs} xf] . ls|o;g / l;k /ssf] aLr x'Fb} xfdL pQ/lt/sf] e¥ofªaf6 tn em¥of}F . lxF8\g g;Sg]sf nflu Plne]6/ klg gePsf] t xf]Og t/ xfdLnfO{ eg] lxF8\g d} dhf cfO/x]sf] lyof] . tn em/]kl5 xfd|fcufl8 b]vf k/] ;fgf] luˆ6;k / Do'lhod . d]/f] /f]hfO eg] Do'lhod g} k¥of] . ToxfF klg /]8/s;\ PlDky]6/;DaGwL ;"rgfx¿ g} kfPF . st} …b la6n;\Ú u|'ksf] kmf]6f] e'ml08Psf] 5 eg] st} ;g !()* b]lv @)!(sf aLr sfo{s|d ug]{ u|'kx¿sf] gfd / ldlt n]lvPsf af]8{x¿ 6fFl;Psf 5g\ . sf]le8 !( Kof08Øfldssf sf/0f @)!( kl5sf ;d"xn] u/]sf] /]s8{ eg] ToxfF k|blz{t ePsf] kfOg . e'OFtnfsf] Do'lhoddf pknAw ;fdu|Lx¿sf] cjnf]sg EofP/ Plne]6/sf] ;xfotfn] xfdL dfly lgSNof}F . dnfO{ t Tof] 7fpFdf 66 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


k'Ubf cfFvfsf] /ldtf dfq eof] t/ Pp6f e"ue{ljb\ ToxfF k'Ug] xf] eg] p;sf nflu cg';Gwfgsf ljifox¿ w]/} x'g ;S5g\ . /]8/S;\ PlDky]6/ t k'Uof}F xfdL kfFr hgf . ToxfFsf] k|fs[lts / dfgj lgld{t b[Zox¿sf] cjnf]sg klg u¥of}F t/ PlDky]6/s} sfo{s|dsf] dhf lng eg] ;don] ;fy lbPg . Eofpg' kg]{ s'/f w]/} lyP . ptf cln k/ n'scfp6 dfp06]g xfdLnfO{ :jfut ug{ k|tLIff/t lyof] . To;}n] /]8/s;\sf] /d0fLotfdf clNemPsf] dgnfO{ k'm:sfP/ xfdL n'scfp6 dfp06]glt/ nfUof}F . hari532001@yahoo.com

s.

co m

à xfn cd]l/sf

kh

as

;lxt ljljw ljifosf k':ts Pj+ kqklqsfx¿sf lglDt xfdLnfO{ ;Demg'xf];\ Û

ss

lxdfnog a"s ;]G6/

w .k

ha

afuahf/, sf7df8f}+ -eQmk'/ a;kfs{sf] cufl8_

w

w

kmf]g M (*$!^!^!^&

;lxt ljljw ljifosf k':ts Pj+ kqklqsf / :6]zg/L ;fdfg kfOg] 7fpF

tf/f :6]zg/L P08 hg/n :6f]/ rfjlxn -u0f]z:yfg k5fl8_

kmf]g M )!–$%&(&!* sf7df8f}+ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 67


;'b"/ klZrd 3'dfpg] s[lt r]tgfy cfrfo{

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

ofqf ;+:d/0f ;flxTosf] o:tf] ljwf xf] h;n] e"uf]n 3'dfpF5 . of] ljwfn] cfˆgf] kl/j]zeGbf km/s ;+:s[lt, /xg;xg, rfnrng, af]nLjrg, hLjgz}nL / ;fdflhs cj:yfsf] hfgsf/L lbG5 . ofqf ;+:d/0fn] g} km/s If]qsf dg / cfTdfx¿nfO{ hf]8\5 . n]vdfkm{t\ kf7snfO{ klg ofqf u/fpF5 / tt\ If]qsf] ;du| hfgsf/L lbG5 . ofqf ;+:d/0f o:tf] zlQmzfnL syg xf] h;n] lgMz'Ns ¿kdf ko{6g k|jb{w \ g u5{, :yfgLo n'ss ] f] klxrfgnfO{ cufl8 NofpF5 / slyt\ s';:+ sf/sf] kbf{kmf; klg u/fpF5 . laDa / k|tLssf] k|of]u ub}{ ul/g] j0f{gn] kf7snfO{ ;f] :yfgdf k'us ] f] efg lbg ;Sg' n]vssf] v"aL xf] . ;nn au]sf] efiff / /l;nf] cleJolQm s[ltsf aN5L x'g\ h;n] kf7snfO{ tflg/xG5g\ . ofqf ;+:d/0fs} qmddf 8f bfdf]b/ k'8f;}gL Úlszf]/Úsf] …u|Lidsf] gLnf] atf;Ú lgofqf ;ª\u|xn] sf7df8f}Fb]lv ;'b"/ klZrdsf] ofqf u/fpF5 . sf7df8f}Faf6 z'¿ ePsf] ofqfn] kfOnf kfOnfsf] j0f{g u/fpFb} hfG5 / kf7snfO{ 7fpF;Fu} ;dfh klg lrgfpFb} nfG5 . ;f] If]qdf slxNo} ofqf gu/]sf] kf7s klg k'8f;}gLsf] nflnTok"0f{ efiff / snfTds cleJolQmdf PslrQ eP/ tflgG5 . sf7df8f}Fb]lv clns nfdf] b"/Ldf ofqf ubf{ g]kfnLn] /f]Hg] /flqa; g} xf] . /flqa;sf] ofqfn] hghLjgnfO{ s]xL ;xh klg agfPsf] 5 . lbjfa;df ofqf ubf{ nIodf ;fFem cyjf /flq ca]nf k'u]kl5 af;sf] ;d:of x'g] u5{ . /flqa;n] nIodf laxfg k'¥ofpg] ePsfn] ToxfFb]lvsf] csf]{ ofqf to ug{ ;lhnf] x'G5 . /flqa;sf kmfObf;Fu} y'k|} a]kmfObf klg 5g\ . /flqa;n] af6fsf xf]6ndf uf8L /f]S5g\ hxfF ofqLx¿ af;Left vfg jfWo x'G5g\ . c:j:ys/ vfg]s'/f To;df klg d"No cToGt rsf]{ . ofqf ug]{ xfdL ztk|ltzt g]kfnLn] cg'ej u/]sf] s'/f xf] of] . oxL s'/fnfO{ hLjGt ¿kdf k'8f;}gLn] p7fPsf 5g\ . sf7df8f}Fb]lv ofqf z'¿ u/]sf k'8f;}gLn] efn'afªdf k'u]/ dWo/ftdf eft vfPsf] k|;Ë pNn]v u/]sf 5g\ . dWo/ftdf uf8Ln] /f]s]s} xf]6ndf vfgf vfg'kg]{ / vfgf /fd|f] 5}g eGg klg gkfOg] s'/f k9\b} kf7sn] cfkm}+F e'Qmef]uL ePsf] s'/fnfO{ ;DemG5g\ . 68 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

efn'jfª k'Ug' cufl8 g} d'lUngsf] hfdn] kf/]sf] x}/fgL / ahf/af6 dxËf]df pkef]Uo j:t' lsGg' k/]sf] s'/fn] s]xL jif{ cufl8sf] g]kfnsf] a]lyltnfO{ g/fd|/L emfk6 xfg]sf] 5 . lxhf]cfh o:tf rSsfhfd / ;8s cj/f]w s]xL 36]sf 5g\ t/ lgld6\ofGg ePsf 5}gg\ . k|fs[lts k|sf]ksf ¿kdf klx/f] uP/, aLr ;8sdf uf8L b'3{6gf eP/, k'n elTsP/, vf]nfdf af9L cfP/ ;8s cj?4 x'g' ;fdfGo s'/f xf] . t/, g]kfndf ;8s cj?4 x'gnfO{ To:tf 7"nf 36gf rflxFb}g . 3/emu8f, s'v'/f d/]sf] cyjf s'g} JolQmnfO{ cg';Gwfgsf l;nl;nfdf k|x/Ln] kqmfp u¥of] eg] ;8s cj?4 eOxfN5 . Ifl0fs ;8s cj?4nfO{ clt/~hgf u/]/ :yfgLo JolQmn] ug]{ sfnf]ahf/Lsf s'/fnfO{ klg k'8f;}gLn] ;fdfGo / 3tnfUbf] t/Lsfn] kl:sPsf 5g\ . ;fdfGotM ofqf ;+:d/0fdf b]lvPsf s'/fsf] dfq j0f{g ug]{ rng 5 . k'8f;}gL eg] ofqfsf qmddf b]lvPsf s'/fnfO{ cGo ljifo;Fu hf]8]/ To;sf] ;fËf]kfËf] s]nfpg] sfd u5{g\ . /flqa;af6 em'n'Ss b]lvPsf] 7fpF afbL a:tL xf] t/ pgsf nflu Tof] afbL a:tL dfq xf]Og ToxfFsf] cj:yfsf] ctLtb]lvsf] JofVof klg xf] . n]vsn] kf7snfO{ 7fpF 7fpFdf o:tf r6gL / ljifoj:t'nfO{ af]g;sf] ¿kdf pkxf/ lbPsf 5g\ . oyfy{ s'/fnfO{ ;f]emf] ;Gb]zsf] ¿kdf JoQm ubf{ Tof] sf]/f l;4fGt dfq x'G5 . t/ ToxL s'/f kfqsf] ;+jfbdfkm{t JoQm ul/of] eg] Tof] hLjGt aG5 . aln lbg' x'bF g } eGg] s'/f ;a}nfO{ yfxf 5 . ;dfhdf r]tgf:t/ plt cufl8 5}g . g]kfnL ;dfhdf ;dfh ;'wf/x¿ g} alnk|yfsf] k|jw{g ug{ nfu]sf b[i6fGt dgUu] kfOG5g\ . ;dfhsf 7]sb] f/ 7fGg]x¿n] t xfd|f] k/Dk/fut ;+:s[ltsf] ;+/If0f eGb} aln k|yfsf] u'0fufg ufPsf] klg b]lvG5 . k'8f;}gLn] rflxF ;fdfGo JolQmnfO{ ;f]em} aln lbg'x'Fb}g eg]sf 5}gg\ . pgn] t kfqnfO{ ;f]w]sf 5g\ ls cl3Nnf] jif{ aln lbP/ kmfObf eof] cyjf 3f6f< ;a} k|f0fL eujfgsf ;Gtfg klg eGg] clg ToxL k|f0fLsf] ef]u eujfgn] s;/L vfG5Gf\ < ;fdfGo / ;a}n] a'‰g] k|Zg xf] of] . oxL k|Zg ;f]w]/ n]vsn] u|fdL0f If]qsf lg/If/ gful/sdf r]tgf eg]{ sfd u/]sf 5g\ . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 69


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

ofqf ;+:d/0f k9\b} hfFbf ;'b/" klZrds} s'Voft ef;'sf] eL/sf] j0f{g ul/Psf] 5 . s'g} klg kf7sn] ;f] If]qsf] ofqf u/]sf] 5 eg] k9\bfk9\b} sxfnL nfUbf] ;f] If]qsf] ;Demgf kSs} cfpF5 . n]vsn] ef;'sf] eL/nfO{ cIf/df 9fNb} kfgfdf s'F2f ljlrqsf] Pp6f ;'emfj k]z u5{g\ . cfd g]kfnLsf nflu pQm ;'emfj cgf}7f] dfq xf]Og ;fdfGo dfG5]sf] sNkgfeGbf aflx/sf] s'/f xf] . k'8f;}gLn] ef;'sf] eL/df ;8s agfpFbf y'k}| dhb"/ / k|fljlwssf] d[To' ePsf] s'/f p7fPsf 5g\ . clg pgn] ;'emfPsf 5g\ ToxfF Pp6f ;Fux| fno lgdf{0f u/]/ ;8s lgdf{0fdf zxfbt k|fKt ug]{ tL JolQmsf] hfgsf/L klg /fv]df ko{6g k|jb{w \ g klg x'g] / pgLx¿sf] alnbfgsf] sb/ klg x'g] s'/f p7fPsf 5g\ . s]xL ;do cufl8 d}n] rLgsf] klZrd pQ/df kg]{ l;GRofª k|fGtsf] e|d0f u/]sf] lyPF . ;f]xL l;GRofªsf] cToGt sl7g e"uf]ndf ;8s lgdf{0f ul/Psf] s'/fnfO{ ;d]6/] agfOPsf] ;ª\ux| fno cjnf]sg ug]{ cj;/ klg ldn]sf] lyof] . k'8f;}gLsf] pQm ;'emfj slt dxTjk"0f{ 5 eGg] s'/fnfO{ d}n] Tof] l;GRofªsf] ;ª\ux| fnoaf6 a'em]sf] 5' . o;k|sf/sf] s'g} ;ª\ux| fno g]kfndf st} eP h:tf] nfUb}g . k'8f;}gLn] ofqf ljj/0f n]Vbf olt b"/b[li6 klg /fv]sf]df of] g]kfnsf gLlt lgdf{tfsf nflu kSs} klg uxlsnf] ;'emfj x'g ;S5 / eljiodf ef;' dfq xf]Og g]kfnsf cGo If]qdf klg nfu" xf]nf eg]/ cfzf ug{ ;lsG5 . u|Lidsf] gLnf] atf; ofqf ;+:d/0fsf] ldof] g} vKt8sf] cjnf]sg xf] . w]/} g]kfnLn] vKt8nfO{ Pp6f tLy{:ynsf ¿kdf lng] u/]sf 5g\ . g]kfnL dfq xf]Og ;f] If]qdf ef/tLo ko{6s klg pNn]Vo ;+Vofdf k'Ug] u/]sf 5g\ . o;y{ vKt8sf] bz{g ug{ hfg] ;a}n] cfWoflTds ;f]r /fv]s} x'G5g\ . oxfF eGg vf]lhPsf] cfWoflTds efj eg]sf] slyt cf8Da/L ljrf/ xf] . hf] Jojxf/df kfk u5{ / k'0o sdfpg o:t} tLy{:yn wfpg] u5{ . o;sf/0f klg dflg; 9'ËfnfO{ k"hf ug]{, 9f]FuLnfO{ ;Ddfg ug]{, dfgjLo r]tgfnfO{ s'lNrP/ slyt :jfy{l;l4sf nflu zf]if0f ug]{ sfdnfO{ j}wflgstf lbgsf nflu o:t} tLy{:yn / wd{sf] ;xf/f lng] u5{ . k'8f;}gLn] ofqfsf qmddf o:tf cf8Da/sf] ;Qmf] lj/f]w dfq u/]sf 5}gg\ e08fkmf]/ g} u/]sf 5g\ . k|s[ltsf] ;f}Gbo{ g} vKt8sf] cnf}lss cfgGb xf] eGg] s'/fnfO{ pgsf] s[ltn] k"/} k'li6 u/]sf] 5 . Tolt dfq xf]Og pgn] xL/fdl0fsf] syfaf6 hLjgbz{g klg JoQm u/]sf 5g\ . of] s[ltn] g]kfnsf] ;'b"/ klZrdsf] ;f}Gbo{ / ToxfFsf ;xof]uL dfG5]sf] j0f{g dfq u/]sf] 5}g . ToxfFsf] sl7g hLjgz}nL, u/LaL, clzIff, :jf:Yo ;d:of, ;fdflhs c;'/Iffsf] klg plQs} uxg ljZn]if0f u/]sf 5g\ . :yfgLo kfqsf] cg'xf/, kf]zfs, vfgkfg, af]nL cflbn] ToxfFsf] 70 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;dfhsf] lhpFbf] lrq kf7s;fd' k:sg] sfd s[ltn] u/]sf] 5 . ;fdflhs tyf cfly{s cj:yfsf] lrq0fn] kf7snfO{ efj's agfpF5 eg] g]kfnsf] c;Gt'lnt ljsf;n] b"/b/fhsf ufpFdf ;/sf/sf] pkl:ylt Go"g 5 eGg] s'/fnfO{ klg HjnGt ¿kdf p7fPsf] 5 . ofqf ;+:d/0fn] hfgsf/L dfq xf]Og r]tgf klg eg{'kb{5 . ljz]if u/L s';+:sf/sf lj?4df dfG5]df r]tgf 5g{ ;Sg' g} of] ljwfsf] ;jf{lws dxTj xf] . k'8f;}gLn] klg k"/} s[lte/ hfF8/S;L / r'/f]6 ;]jgnfO{ lt/:sf/ u/]sf 5g\ . o;eGbf cufl8 g} sljtf tyf ofqf ;+:d/0fdf Voflt sdfO;s]sf k'8f;}gLsf o;cufl8sf s[ltx¿ klg rlr{t / nf]slk|o 5g\ . u[idsf] gLnf] atf; of] s[ltdf klg s]xL v8\s]sf s'/fx¿ 5g\ . ofqfdf ljleGg k|sf/sf kfq e]l6G5g\ / of] ;fdfGo k|s[of klg xf] . vKt8 ofqfsf qmddf e]l6Psf kfqx¿ ljlrqsf 5g\ . kfl/jfl/s lj5f]8, 3/fo;L lx+;f, ljkGgtf, ljs6 ef}uf]lns agfj6 clg vfBfGg ;+s6sf s'/fx¿ w]/}kfqaf6 n]vsn] af]nfPsf 5g\ . ofqf ;+:d/0fdf ;a}eGbf 7"nf] s'/f kfqsf] klxrfg xf] . st} st} n]vsn] kfqsf] kl/ro lbg sGh':ofOF u/]sf 5g\ . cd's kfq pEofP/ af]Ng nufpFbf oL egfO rflxF n]vss} x'g\ eGg] s'/fdf kf7sn] zÍf ug]{ k|Zf:t 7fpF /x]sf 5g\ . ofqf ;+:d/0fdf n]vs dHhfn] af]Ng kfpF5 lsgeg] of] p;s} ef]ufO xf] . To:tf] cj:yfdf kfq pEofO/xg} kb}{g . s[ltdf cfPsf sltko kfq kTofpg} g;lsg] vfnsf klg 5g\ . kfq dfq xf]Og 36gf klg To:tf gx'g ;S5g\ . s]xLa]/ cufl8 rf]/x¿n] rf]/]sf s'/f ug{' clg Ps}l5gdf pgLx¿ kqmfp kg{', kNnf] 3/df rf]/sf] vf;v'; csf]{ 3/df al;/x]sf n]vsn] ;'Gg' clt/Ghgf dfq x'g\ . To;}u/L s[ltsf] cGtlt/ /flvPsf :d/0fx¿ klxn] n]vsn] ;'b"/ klZrddf hfuL/ vfFbfsf s'/f x'g\ . tL k|;Ëx¿ k':tssf klxn]sf k|;Ë h:tf ;xh / ;/n 5}gg\ . n]vfOsf] ;do km/s ePsf] klg x'g ;S5 cyjf k|;Ë km]l/P/ klg x'g ;S5 kf7sn] bfFtdf 9'Ëf nfu]h:tf] dx;"; ug{' s[ltsf nflu Tolt ;'vb xf]Og . nueu # ;o k[i7sf] of] s[lt ut c;f]h dxLgfdf /Tg k':ts e08f/n] k|sfzg u/]sf] xf] . @# j6f lgofqfx¿ ;Ílnt s[lt 5l/tf] 5 / k|of]usf] efiff klg /l;nf] 5 . ;+jfbdf k|of]u ePsf] g]kfnsf] klZrdL If]qsf] eflifsfn] s[ltnfO{ yk jhgbf/ agfPsf] 5 . -cfrfo{ a]Olhªl:yt lrlgofF cGt/f{li6«o /]l8of]sf] g]kfnL ;]jfdf ljb]zL ljz]if1sf ¿kdf sfo{/t 5g\ ._

chetnath@ymail.com

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 71


Jofjxfl/s cg'ejn] vfl/Psf] ;"lQm …/fd;"QmÚ s[i0f k|wfg

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

!= ;flxlTos kqsfl/tf / lgofqf n]vgdf lg/Gt/ ;lqmo ;|i6f /fdk|;fb kGtsf] xfn;fn} Pp6f cgf}7f] s[lt k|sfzgdf cfPsf] 5 M /fd;"Qm .1 cgf}7f] o;sf/0fn] elgPsf] xf] M syf, pkGof;, lgaGw / lgofqfdf ;dfgfGt/ snd rnfO/x]sf / ;flxlTos klqsf -bfloTj_ sf] ;Dkfbg / k|sfzgdf ljut k}+tL; jif{b]lv lg/Gt/ nfluk/]sf ;|i6faf6 ;"lQmsf If]qdf ;d]t s[lt cfpFbf crfgs kGthLsf] ;flxTosf/ / ;Dkfbssf] JolQmTjdf cfsf]{ bfz{lgs 5lj;d]t phfu[t ePsf] 5 . g]kfnL lgofqf ;flxTosf e08f/df cfˆgf] cnUu} / ljlzi6 :yfg agfO;s]sf kGthLaf6 o;vfn] s[lt cfpg' xfdLh:tf kf7ssf nflu ;/k|fOhh:t} nfUbf] /x]5 . @= ;fdfGotM ;"lQm eGg]lalQs} xfd|f] dfg;k6ndf j]bjf0fL, ;Gt– dxGtsf / k|l;4 JolQmTjsf egfO dxfjf0fLsf] :d/0f x'G5 . cyf{t\ c;fwf/0f JolQmTjaf6 lgM;[t jf0fL x'g\ eGg] nfU5 . cem Tof]eGbf klg km/s ¿kdf xfd|f] ;+:sf/n] b]jLb]jtf / eujfgx¿sf :tf]q kf7h:tf s'/fx¿nfO{ klxn] cufl8 NofpF5g\ . To;}n] ;"lQm eGg]lalQs} To;sf k5fl8 dxfTdf k/dfTdf / k|rLg Clifd'lg¿s} :d[ltlrq cufl8 cfpg'nfO{ cGoyf lnOGg klg . /fhtGqfds zf;g Joj:yfdf x's]{sfx¿sf nflu t tTsfnLg /fhfx¿n] af]n]sf s'/fx¿nfO{ klg dxfjf0fLsf ¿kdf lz/f]wfo{ ub}{ lxF8\g'kg]{ Psvfn] rngsf] :d/0f cfn} x'Fb} xf] . cem} tL xfd|f] :d[ltaf6 x/fO;s]sf 5}gg\ . o; s'/fsf] k'li6 ;"rgf ljefuaf6 To; j]nf lgsflnPsf 8fo/Lx¿af6} ldN5 . k|foM ;"lQmsf af/]df o; dgf]lj1fgn] h/f ufl8/x]sf] kl/k]|Iodf kGthLsf] of] ;"Qm tL k/Dk/fsf eGbf s]xL leGgvfn] 5g\ . d]/f ljrf/df Tof] leGgtf eg]sf] Jojxf/ sf}zntfsf cg'ejn] ku]{lnP/ cfPsf ;"lQm x'g\ oL . cem vf;u/]/, kGthLsf ;"lQmx¿ ;flxlTos kqsfl/tf, ;flxlTos n]vg, snfsf/, slj, n]vs / ;flxTosf/sf kl/j[Q jl/kl/sf pNn]Vo 5g\ . tL Jojxf/–s;Lsf kfOgaf6 vfl/P/ cfPsf 5g\ eg] ltgn] Ps k|frLg Clifd'lgj/af6 lgM;[t ;"lQmx¿s} ememNsf] klg lbG5g\ . ;flxlTos kqsfl/tfsf ;Gbe{df 1= /fd;"Qm -cfTd bz{g_ M /fdk|;fb kGt, bflTjTj jfª\do k|lti7fg, @)&* .

72 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


oyf,

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

h'Qf lvofpg', k;Lgf aufpg', /ut ;'sfpg', xft km}nfpg', ckh; sdfpg' / cfly{s b[li6n] cfkm}+nfO{ ljeflht ug'{ ;flxlTos kqsfl/tfsf ljz]iftf x'g\ . k[i7 !* kqsf/n] ;dfhnfO{ ;';"lrt u5{ t/ ;flxlTos kqsf/n] ;dfhnfO{ ;';+:s[t agfpF5 . k[i7 ## xfdL -;flxlTos kqsf/_ d}gaQL xf}+ . cfkm" kUnG5f}+ / c¿nfO{ pHofnf] lbG5f}+ . k[i7 ## dflysf /fd;"Qmn] g]kfnL ;flxlTos kqsfl/tfsf] s/La Ps ;o rfnL; jif{sf] kL8f / oyfy{nfO{ ljlDat u5{g\ . pgsf] ;"lQm ljrf/df of] If]qdf s'g} lj1fkgaf6 ;flxlTos klqsf lgsfNg' ;d'b| dGyg u/]/ xnfxn ljif lkpg'h:t} -k[i7 !*_ xf] eg] kqsfl/tfn] of] If]qnfO{ kl/k"/s g7fg]/ k|lt:kwL{ 7fg]sfn] g} ;flxlTos kqsfl/tf cl3 a9\g g;s]sf] -k[i7 %*_ 7x/ 5 . Tof] tLtf];To t x'Fb} xf], g]kfnL ;flxlTos kqsfl/tfsf] jt{dfg -ljutsf] ;d]t_ l:ylt hfGgsf nflu oL ;"Qm g} kof{Kt 5g\ . #= To;f] t, kGthLsf] ;flxTos n]vg / ;flxlTos kqsfl/tfsf] cg'ej, s/La rf/ bzssf], klg Psvfn] tk:of g} xf] . ;dk{0f, Tofu, nufj / ;lqmotfs} kl/0ffd xf], s/La rfnL;j6f k':tsx¿ k|sfzg ug'{ / k}+tL; jif{b]lv lg/Gt/ ;flxlTos klqsfsf] ;Dkfbg, k|sfzg / To;sf] Psn Joj:yfkg ug'{ klg s'g} Clifj/sf] tk:ofeGbf sd cfsng ug{ ldnf]Og . k|frLg Clifd'lgx¿n] t Affx| jif{sf] s7f]/ tk:of u/]kl5 ltgn] l;l4 g} k|fKt uy]{ elgGYof] . of] ;'Gb} ;'lgb} cfPsf] s'/f xf] . t/ kGthLsf] ;fwgf t xfdLn] cfFv}n] b]Vt} cfPsf 5f}F . kSs} klg o:tf If]qdf ;fwgf ug'{ eg]sf] klg sl7g tk:of g} xf] . tk:ofdf t s'g} tyfslyt eujfgsf] gfd jf cfkm"n] l;4 ug{ cfF6]sf] s'/fsf] :d/0f ubf{ klg x'g] x'G5 . kGthLsf] of] ;fwgf jf tk:ofdf t tg / dgdfq eP/ k'uf]Og wg klg nufpg'kg]{ x'G5 . To:tf] wg hf] lkmtf{ eP/ cfpg] t s'/} 5f8f}F, Aofh;Ddsf] cfzf klg ul/Psf] x'Gg . ca o:tf] If]qdf s'g} dfG5] nfU5 jf ljut k}+tL; rfnL; k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 73


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

jif{b]lv lg/Gt/ nflu/x]sf] 5 eg] p;nfO{ s'g} Wofg:y ClifeGbf sd cfsng ug{ ldnf]Og . /fdk|;fb kGthLdf Tof] l:ytk|1tf 5 . ToxL l:ytk|1tfsf] ;ª\s]t of] ;"Qmdf emNsG5 . $= ;fdfGotof ;"Qm eGgfn] 1fg / pkb]zo'Qm dL7f] lsl;dn] elgPsf] j]bsf] dGq jf ltgsf] ;d"x a'lemG5 eg] j}lbs :t'lt jf k|fy{gf eGg] klg a'emfpF5 .2 k|frLg wd{u|Gyx¿df plNnlvt dGq jf ToxfF lnlvt jf0fLx¿ x'g\, lnlka4 gePsf sfndf ;d]t k':tf}gL t/Lsfn] ;b}{ cfPsf nf]s jf >'ltk/Dk/fs} cf8n] afFr]sf ljrf/ lrGtg x'g\ jf s'g} dxfg n]vs jf Clifx¿n] /rgf u/]sf u|Gy, k':ts jf /rgfx¿af6 hut, / dfgj hfltsf nflu ;b}j sfd nfUg] jf af6f] b]vfpg] s'g} sfd dGq jf ;"Qmx¿n] u5{g\ eg] Tof] cfd enfOs} nflu cfPsf] dfGg'k5{ . lsgeg] tL lr/sfnhoL / lr/:yfoL x'G5g\ . ltgn] :jfoQtf af]n]sf x'G5g\, ;fj{sfnLgtf ToxfF x'G5 . tL lghfTds / :jsLo geP/ ;fj{hgLg / nf]sf]ksf/L nfU5g\, x'G5g\ . en} stfslt j]b jf k|rLg wd{u|Gyx¿df /fhf dxf/fhf jf s'g} cnf}lss k|ltef;DkGg JolQmsf k"hg / :t'lt klg b]lvPsf kfOG5g\ . tyflk, ToxfF klg ;a}sf] enf] x'g] s'/f / ;j{q zflGtsf] sfdgf ul/Psf] s'/f pNn]v x'g'nfO{ la;{g ldnf]Og . o;}n] s] eGg ;lsG5 eg] ;"lQmsf] d"n ceLi6 eg]sf] ;j{hg lxtfo / k/f]ksf/ k'0ofo g} xf] . dnfO{ nfU5, kGthLn] klg cfˆgf] hLjg ef]Ug] / x]g]{ clg hLjgnfO{ ghLsaf6 lgofn]/ cg'ej ug]{ qmddf xfd|} hLjgnfO{, ;dfhnfO{ / cfut lkF+9LnfO{ sfd nfUg] jf pkb]zd"ns / Jojxf/d"ns ;"lQmx¿sf] lgdf{0f u/]sf x'g\ . ca o:tf ;"Qmx¿n] lauf/ ub}{gg\ a? ltgnfO{ cfTd;ft u/]/ x]g]{ xf] eg] ltgn] w]/} s'/fx¿ af]n]sf x'G5g\, h:tf] xfd|f] ufpF vfg] syf jf gLlt syfx¿ / pvfg t'Ssfx¿n] w]/} w]/} s'/fx¿ / Jojxf/ lrGtgnfO{ phfu/ u/]h:t} . %= kGthLsf /fd;"Qmleq ;flxlTos kqsfl/tfsf cnfjf n]vg, ;flxTo, k'/:sf/ nufot hLjg / hutaf]w, k|]d / of}g, :qL / k'?if clg dfgjLo lrGtg / cfTdaf]wsf af/]df klg ljrf/ bz{g cfPsf 5g\ . hLjGt nfU5g\ / tL lr/sfnb]lv g} ;'lgb} cfPsf k|tLt x'G5g\ klg . o:tf] nfUg' :jfefljs xf], h;/L n]vs :jod\n] klg To; s'/fnfO{ cfTdsygdf :jLsf/]sf 5g\ . xf], lr/sflnstf / ;fj{sflnstf / Jojxf/jf]ws nfUg' 2.

x]g"{M j[xt\ g]kfnL zAbsf]z, g]/fk|k| @)$), k[i7 !#$& / g]kfnL zAb ;fu/M j;Gts'df/ zDdf{ g]kfn, @)%&, k[i7 !##( .

74 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

g} ;"lQmsf u'0f xf] eGg] dnfO{ nfU5 . o;af6 kGthLdf ca bfz{lgs JolQmTj3sf] ;d]t aLhf/f]k0f x'Fb} cfPsf] k|tLt x'G5 . ^= cGtdf, ;"lQm -cfTdbz{g_ sf If]qdf snd rnfpg] ;DejtM kGthL klxnf] ;flxTosf/ ag]sf 5g\ . x'gt k[YjLgf/fo0f zfxsf lbJof]kb]z ;"rgf ljefun] lnlka4 u/]/ k|sfzg u/]sf] b]lvG5 .4 pgsf sltko pkb]zx¿sf lr/sflns dxTj /x]sf] / tL klg ;"lQm em}+ nfUg] b]lvP klg ToxfF sltko /fhgLlts / /0fgLlts ceLi6 ;d]t /x]sf b]lvG5g\ . /fd;"Qmleq jt{dfg / cfut ;do / k':tfsf nflu sfdofjL w]/} ;"lQmx¿ 5g\, ljrf/x¿ 5g\, dfu{bz{gx¿, lrGtgx¿ / ;b\j'l4nfos ctL{x¿ klg 5g\ . tL Jofjxfl/s kfOgn] vfl/P/ cfPsf 5g\ . ca ctL{ / pkb]z tLtf] t x'G5 g}, lsgeg] ToxfF ;Tosf] pb\3f6g ePsf] x'G5, oyfy{ n's]sf] x'G5 . ctL{ xf];\ jf pkb]z eGg] s'/f lbg]eGbf klg lng] s'/f ePsfn] Tof] dfu{bz{g xf] . To;df lxF8\g] jf glxF8\g] s'/f t ofqLsf] xf], To;sf] dgg rflxFn] dxQf /fV5 . h:tf]M ca"emnfO{ Ifdf lbg ;lsG5 t/ a"em krfpg]nfO{ Ifdf lbg ;lsGg . xfdL em's]gf}+ eg] s;}n] 9f8df 6]Sg] df}sf kfpFb}g . /fd;"Qm eG5 . dfly eg]em}+ o;leq Jojxf/ / cg'ejn] vfl/Psf w]/} ;'Gb/ ljrf/ bz{gsf ;"Qmx¿ x'Fbf x'Fb} klg s]xL ;"Qmx¿ Efg] lghL / :jsLotf emNsg] lsl;dsf klg ePsfn] / sltkon] gf/LjfbL wf/0ffdf k'?ifeGbf cnu wf/0ff af]s]/ lxFl8/x]sfx¿nfO{ eg] stfslt s]xL la‰g hfg] d]/f] ko{j]If0f /x]sfn] ltgnfO{ g/flvPsf] eP klg x'GYof] . h:tf]M k[i7 $% / %$ sf] t];|f] ;"Qmleq k/]sf] gf/Lk|ltsf ljrf/x¿ / k[i7 %* sf] clGtd ;"Qmdf pNn]lvt gf/Lk|ltsf] wf/0ffn] unt dg;fonfO{ klg pAhfpg ;S5g\ . o;}u/L sltko :jsLo wf/0ff ePsfn] tL hLjGt / nf]sf]ksf/L ;"Qm gx'g ;S5g\ . h:tf]M k[i7 !& sf] rf}yf], k[i7 #$sf] clGtd, k[i7 @# sf] klxnf], k[i7 $* / $( sf] t];|f], k[i7 ^& sf] bf];|f] cflb . o;}u/L k[i7 3= 4=

xfn;fn} u'Nd]nL zAbe08f/ gfds zAbsf]z -@)&*_ ;d]t k|sfzgdf cfPsfn] pgsf] cfsf]{ JolQmTjM sf]zsf/, klg ;fj{hlgs ePsf] x'Fbf logdf ax'd'vL k|ltef n's]sf] k|dfl0ft x'G5 . x]g"{M >L % a8fdxf/fhflw/fh k[YjLgf/fo0f zfxsf] lbJof]kb]z M ;Dkfbs lbg]z/fh kGt, >L % sf] ;/sf/, ;"rgf ljefuaf6 @)%( ;fndf k|sflzt . k[YjL gf/fo0f zfxsf pkb]zx¿ !((@ lj=;+b]lv k|rngdf cfPsf] s'/f / ;"rgf ljefuaf6 k|sflzt uf]lhsf cfsf/sf] ;f] k'l:tsf To; cl3 hubDaf k|sfzgaf6 ;d]t k|sflzt ePsf ;+:s/0fx? ;d]tnfO{ ldnfP/ k|sfzg ePsf] s'/f lbg]z/fh kGthLsf] pNn]lvt jQmJo -k[i7 S-++==8=_ af6 1ft x'G5 .

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 75


(*$!$@$%#^ à d~h/L len]h O{df8f]n, nlntk'/ .

ha

ss

kh

as

s.

co m

&# sf] klxnf] / k[i7 %( sf] clGtd, k[i7 &# sf] clGtd / k[i7 %# sf] clGtdn] Pp6} / p:t}p:t} ceLi6 /fVg], d]n vfg] ePsfn] bf]xf]l/Ph:tf nfUg', uf}td a'4 / l;4fy{ uf}tdsf af/]df oxfF plNnlvt ;"lQmsf/sf] j}rfl/stf 7Ls} b]lvP klg cGt/b]zLo ;/f]sf/L ljifo kg{ uPsfn] ltgn] s]xL låljwf -k[i7 ^%_ Nofpg ;S5g\ . ;'wf/ u/]/ nfg ;lsg] o:tf s]xL ;DkfbsLo ;fdfGo sdhf]/LnfO{ eg] cfufdL ;+:s/0fdf Wofg lbg' al9of xf] . k|:t't ;"Qmx¿nfO{ ljifout ¿kn] cg'R5]]bLs/0f -chapterization_ h:tf]M ;flxlTos kqsfl/tf, ;flxTo / n]vg, snf / hLjg, k|]d / of}g cflb, u/]/ /fVg ;lsof] eg] /fd;"Qm emg} ;'Gb/ x'g] d]/f] ko{j]If0f xf] . kGthLnfO{ xflb{s z'esfdgf;lxt clxn];Dd gv'n]sf] gofF JolQmTjsf] pHjn eljiosf] sfdgf;lxt of] cfn]vsf] la6 df5'{ . /rgf sfnM @)&* c;f/

w

w

w .k

u/La eG5f} ;'vsf] d e}+m wgL ldNb}g ;+;f/el/ st} klg . ljnf;sf] nfn; bf; 5}g d dL7f] 5 d]/f] /l;nf] kl/>d .. k|of;sf kTy/df gbL;/L axG5' xfF;L d t/Ën] e/L . d kf]v/L e}+m plx 7fpF hlDbgF 5 z'4 of] hLjgsf] ;j} s0f .. —dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f

76 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


…d'vf:qÚleqsf lgaGwx¿sf] ;do ;fGble{stf 7fs'/ zdf{ e08f/L != ljifok|j]z

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…Joª\Uosf] gfOs] kfq d :jo+ g} xf] eg]/ s;}n] gdfg] klg w|'j;To oxL xf]Ú zLif{sdf ;DkfbsLo n]Vg] qmddf ;|i6f JolStTj Pj+ lgaGwsf/ O{/fg /fO{sf] egfO 5 M xfdL cem a9L r]tgzLn, ljsl;t, ;Eo, ;';+:s[t, l;h{gzLn / Pstfa4 x'Fb} hfg'kg]{df pN6} r]tgfxLg, k5f}6], 5f8f, ljs[t, d"v{, :jfyL{ / ljeflht x'Fb} uO/x]sf 5f}F . kl/0ffd:j¿k ;fdflhs, cfly{s, ;f+:s[lts, dgf]j}1flgs Pj+ /fhgLlts cflb ljs[lt–lj;ª\ultx¿ a9\bf] qmddf /x]sf 5g\ . of] ;|i6f ;ª\sns tyf ;Dkfbs O{/fgsf] b[li6sf]0f oyfy{ 5 . ;dfh stftkm{ hfg'kg]{df stflt/ uO/x]sf] 5 . ;a} If]q cGof}nsf] cj:yfdf 5 . hLjg wfGg'kg]{ JolStsf] Go"gtd s'/fx¿ klg k|fKt gePsf] cj:yf 5 . dfgl;s ¿kdf t dflg; cem tn em/]sf] b]lvG5 . o;n] ;a}nfO{ lk/f]Ng' :jfefljs xf] . O{/fg /fO{sf] n]vgf/De @)$@ ;fnaf6 b]lvG5 . n]vgdf kl/isf/, efjgfdf pRrtf / uDeL/tf b]lvG5 . pgLåf/f ;Dkflbt s[lt …d'vf:qÚ ;+o'St Joª\UolgaGw;ª\u|x @)&* c;f]h, $$cf}F e}/j cof{n, :d[ltlbj;sf] ;Gbe{ kf/]/ k|sfzg ul/Psf] 5 . g]kfnL ;flxTosf] xf:oJoª\Uodf O{/fgsf] ljz]if of]ubfg /x]sf] b]lvG5 . cfh;Dd df}lns, ;+o'St / ;Dkflbt u/L k|sflzt pgsf s[lt x'g\ M gofF o'usf] vf]hLdf -;+o'St sljtf;ª\u|x, @)%@_, ;Ktsf]zLsf] lsgf/af6 -;+o'St uhn;ª\u|x, @)%@_, lhpFbf nf; -xfOs';ª\u|x, @)%&_, emG8fsljtf -sljtf;ª\u|x, @)^)_, ;ª\s6sfn -xfOs';ª\u|x, @)^@_, ;':s]/f -;+o'St ;flxTo;ª\u|x, @)^#_, bxLlrp/] -xfOs';ª\u|x, @)^^_, 5fofsf] lrq -k|Zgf]Q/L, @)&@_, k'/fgf] sfu -xfOs';ª\u|x, @)&&_, lnlDkofw'/f -xfOs';ª\u|x, @)&&_, s6\6' -Joª\UolgaGw;ª\u|x, @)^^_ . o;}u/L pgn] ljleGg gf6sx¿ klg n]v]sf 5g\ M w'dkfg -@)$$_, ul/asf] klg kfnf] cfpF5 -lgb]{zg, @)$&_, ul/asf] cfF;' -lgb]{zg, @)$&_, /ut -@)$*_, xTof -lgb]{zg, @)$(_, if8\oGqsf] x'/L - lgb]{zg, @)$(_, gftf -@)%)_, gf6s - lgb]{zg, @)%!_ . k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 77


@= lgaGw;ª\u|xsf] ;dLIffTds b[li6sf]0f

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…d'vf:qÚ -;+o'St Joª\UolgaGw;ª\u|x_sf] ljifodf ;ª\lIfKt t/ ;dLIffTds rrf{ ug]{ k|of; o; n]vgdf ul/Psf] 5 . o; ;ª\u|xdf ljleGg lgaGwsf/x¿sf t]lQ;j6f lgaGwx¿ ;dflji6 ul/Psf 5g\ . s'g} 5f]6f s'g} nfdf lgaGwx¿ /x]sf] ;ª\u|xdf ;d;fdlos, ;fdflhs / /fgLlts ljifo;Gbe{ a9L /x]sf] 5 eg] xf:oJoª\Uosf] k|r"/tf k|z:t dfqfdf kfOG5 . ;ª\If]kdf lgaGwsf/ / lgaGwsf] ljifdout rrf{ oxfF k|:t't ul/G5 . clgn kf}8]nsf] …lgoltÚdf /fhgLltsf] tfTko{ v'nfpFb} o;df b]lvPsf] ljs[ltnfO{ klxNofOPsf] 5 eg] cfrfo{ c=sf] …;ª\lIfKt gfdsf] sdfnÚdf uf]k, ljlg, xfF3f]h:tf cg]s ;ª\lIfKt n]vgljifodf rrf{ ub}{ ljBfno÷SofDk;x¿df ljBfyL{n] lzIfssf] gfd /fVg] ljifodf lj:t[t rrf{ ul/Psf] 5 . …d'vf:qÚ zLif{s O{/fg /fO{sf] lgaGw xf] . o;df s'/f}6] rt'/ /fhgLlt ug]{ JolSt jf ljkIfLx¿sf ljs[t /fhgLltsf] rrf{ / kmf]xf]/L v]nsf] lifoo p7fOPsf] 5 . s]zj ;'gfdåf/f lnlvt lgaGwdf …;'/f / ;'Gb/Lsf] rdTsf/ÚnfO{ ljifo agfOPsf] 5, o;sf] k|f/De kf}/fl0fs syf ;d'b|dGygdf df]xgLn] ;'/f lknfPsf] s'/faf6 xfn;Ddsf] ljs[t cj:yfnfO{ rrf{ ul/Psf] 5 . r]tgfy wdnfsf] lgaGw …b'jf{;} b'jf{;fÚn] ;dfhdf /x]sf] JolStsf] rl/qnfO{ Bf]tg ub{5 eg] …hf] rf]/ p;}sf] 7"nf] :j/Ú 8Da/ ljj]ssf] lgaGwn] ;flxTosf] If]qdf jf cGo If]qdf cjf8{ kfpg] JolStsf] JolStTjnfO{ phfu/ u/]sf] 5 . …af–x'g\Údf l8aL sL/fFtLn] hftkftsf s'/f p7fPsf 5g\ eg] tf/faxfb'/ a'9fyf]sLn] …d'vf}6fÚdf dfG5]b]lv x/]s kz' jf j:t'sf d'vf}6fsf] rrf{ ub}{ cg]s pvfg–6'Ssfn] Joª\Uo k|xf/ ug'{sf ;fy} sf]/f]gfsf] rrf{ klg u/]sf 5g\ . ltnf n]sfnLsf] …xh'/s} ho xf];\Ún] s'g} JolStljz]ifsf] u'0fufg ug]{ / sdhf]/L bzf{pg] qmddf cg]s pbfx/0f lbP/ ljgfk};f sfd gug]{ JolStk|lt Joª\Uo ul/Psf] 5 . 8fS6/ t'Dafxfg Pds]sf] …a8Lcfdfn] lbg'ePsf] e}lngL blIf0ffÚdf klxn]sf] / clxn]sf] b/efpdf w]/} km/s 5 t/ bfgblIf0ff lbg] tl/sf pxL 5 eGb} cg]s ljj/0ffTds z}nLåf/f k|:6 kfl/Psf] 5 . …hfF8 kf6L{Ú 8f= b]jL b'nfnsf] lgaGw xf] . o;df g]tfx¿sf] rl/q, pgLx¿sf] lxhf]sf] / cfhsf] l:yltnfO{ b]vfOPsf] 5 . b]jL kGyLsf] …e'm6/; M /fhgLltsf] b;f}F /;Údf ;+:s[t ;flxTodf gf}/;, cfo'j]{bdf if8\/; eP klg clxn] e'm6rflxF b;f}F /;sf] ¿kdf b]lvPsf] 5 eg]/ /fhgLltk|lt Joª\Uo ul/Psf] 5 . o;}u/L gf/fo0feSt /fO{sf] lgaGw …dnfdLÚdf jt{dfg ;dodf 78 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;fdflhs cj:yf o:tf] eofjx eof] ls sf]xL JolSt dbf{ dnfdL h'6fpg wf} wf} k5{, dflg;df ;+jb] gzLntf x/fPsf] 5, o;df sf]xL 7"nf] 7fg]/ lqmofsnfk u/]sf x'G5g\ eGg] ;Gbe{ NofP/ ;dfhdf k/]sf] k|efjnfO{ JolStsf] sd{ cg'¿k JofVof ul/Psf] 5 cyf{t\ sf]xL dnfdL y'kfg{ ;dfh;]jf, /fhgLlt, wd{sd{ ug]{ u/]sf] lgisif{ lgsflnPsf] 5 eg] k'0o sfsL{sf] …vf]hL vfg], vf];L vfg] / vf];L| vfg]Údf dflg; ;+;f/df tLg lsl;dsf x'g] t/ jfdb[li6n] b'O,{ wd{eL?n] b'Oj{ u{df ljefhg u/] klg lgaGwsf/n] eg] tLg ju{df ljefhg u/]sf 5g\ / vf];L| vfg]sf] hdft w]/} ePsf] lgisif{ lgsfn]sf 5g\ . o:t} k|d] cf]emfsf] …em08fÚn] /fhgLltIf]qdf kl/jt{g ePkl5 em08fsf] s'/fn] w]/n } fO{ u|:t u/]sf] lyof] /fhgLlts k08fx¿nfO{ . ;dfhdf vnan cTolws /x]sf] ;Gbe{ p7fOPsf] 5 . k|f=8f= ab|Lljzfn kf]v/]nsf] …df]km;n gf]km;nÚdf ufpF–zx/sf] leGgtf :jo+ JolStljz]ifsf] pkh xf] elgPsf] 5 / …e'F8L / k|lti7fgx¿Údf afF:sf]6f wg~hoåf/f ljleGg k|lti7fgx¿sf ljleGg ;b:ox¿ ldnfP/ /fli6«o e'F8L cfGbf]ng sld6L lgdf{0f u/]sf] ;Gbe{ NofP/ ;fdflhs s'/Lltsf] kbf{kmf; ul/Psf] 5 . af]w/fh kf}8n ] sf] …ghfGg] 8fS6/sf] la/fdLÚ zLif{sdf :jf:YoIf]qdf x'g] u/]sf ljs[ltnfO{ s]nfpFb} 8fS6/eGbf a9L hfGg] x'g] ;Gbe{ NofOPsf] 5 . 8f= eLd vltj8fsf] …;~hfnÚdf clxn]sf] df]jfOn cftª\sn] ;dfh u|:t ePsf] / dflg;n] cfk"mnfO{ g} x/fPsf] cj:yfsf] j0f{g ul/Psf] 5 . dfwj kf]v/]n …uf]Hofª\uÚ]| af6 n]lvPsf] lgaGw …a|XdfhLsf] a]OdfgLÚdf a|Xdfsf] ;[li6 lqmofsnfknfO{ ljifo agfP/ dflg;n] g} ;a} ug]{ xf], lgdf{0f ug]n { ] ;DxfNg klg ;Sg'k5{ eGb} sf]/f]gfsf] ljifonfO{ klg p7fOPsf] 5 . ld> j}hoGtLsf] …Pstf/]jfbÚdf ;dfhdf klNkPsf cg]s lsl;dsf jfbsf] rrf{ ub}{ /ldt] ag]sf] cj:yfnfO{ JoSt ul/Psf] 5 . sfdeGbf klg s'g} g s'g} jfbdf nfUg] k|jl[ Q /x]sf]n] s;}n] s;}sf s'/f g;'Gg] jfb xfjL ePsf] l:yltnfO{ bzf{OPsf] 5 . …el/ofsf] dlxdfÚ d'sG' b k|of;sf] lgaGw xf] . o;df dflg;n] el/of hxfF klg x'gk' /]sf] 5 . Pp6} z/L/sf cª\uk|Toª\u t el/of ePsf 5g\ eg] s'g} klg cj:yfdf el/of x'gaf6 aFRg ;lsGg eGg] b[li6sf]0f lgaGwsf] 5 . o:t} …lemFuf]Údf 8f= /d]z l3ld/]n] lemFuf]nfO{ k|tLs k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 79


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

agfP/ ;dfhdf ePsf ljs[t ;Gbe{x¿ / kmf]xf]/Lkgsf ;fy} cg]sfy{s zAbaf6 Joª\UofTds :j¿k k|bfg ul/Psf] 5 . /d]z e6\6/fO{ …;x[boLÚsf] klg /dfOnf] lgaGw 5 …km];gÚ . o;df ufpFaf6 zx/ k;]kl5 b]lvPsf rf6frf6 / sf6fsf6sf b[Zox¿sf] ;Gbe{df cg]s km];gn] leq\ofPsf] lj;ª\ultnfO{ p7fOPsf] 5 eg] /fddl0f kf]v/]nsf] …rfxgf cfbz{ ;dfhsf]Údf b]zdf s]xL xf]nf eGg] cfz x/fPsf dflg;x¿n] leq\ofPsf] cfh{gn] ;Qfdf a;]/ df]h u/]sf JolSt / ;/sf/nfO{ Joª\Uo ul/Psf] 5 . nfns'df/ >]i7sf] …dxfb]jsf] k/L–kqÚdf cfsfz kftfnsf] s'/f u/]/ k[YjLdf ePsf ljsf;sf oGq hf]8b\ } g]tfsf sfd gnfUg] efif0f, ;dfhdf ePsf] ljs[t cj:yfnfO{ b]vfOPsf] 5 eg] 8f= lj1fg leIf'sf] lgaGw … nfj0osf] b]zsf kfFr kxf8]afx'gsf] syfÚn] gofF lsl;daf6 ljifoj:t'sf] ;ª\st] u/]sf] 5 . :j:yfgLsf] nfj0ob]zsf] s'/f p7fP/ o'lwli7/flb kfFr kf08jsf] k|tLsfTdstfdf cg]sg syfx¿ hf]8b\ } lgaGwsf] lj:t[tLs/0f ul/Psf] 5 . o;df sljtf klg /flvPsf] 5 . h:t} M nfj0osL /fgL x'F, dfofsL d vfgL xF' Kof;L tLvf{ d]6fpg] Ps s6f}/L kfgL x'F d]/f] l;pFbf vfnL 5 /fhf aGg] kfnL 5 5f} ls sf]xL gfos /fhf aGg] nfos . -k[i7 !##_ o;/L Joª\Uo k|:t'ltn] el/Psf] nfdf] lgaGw xf] …nfj0o b]zsf kfFr kxf8]afx'gsf] syfÚ . syfj:t'sf kfq k'/fgf kf}/fl0fs /flvPsf] eP klg o;n] jt{dfg ;dosf] g]kfnsf] oyfy{nfO{ Oª\lut u/]sf] 5 . o;}u/L z/0f /fO{sf] …d"v{ jf0fLÚdf ;+;f/df sf]xL ;j{1fgL x'Fb}gg\ eGb} ;QfO;j6f d"v{ jf0fLx¿ ;dflji6 ul/Psf] 5 eg] ;/:jtL b'dL /fO{sf] …lrGtf ef] xh'/ ÛÚdf ljleGg kfZrfTo ljåfg\x¿sf] rrf{ ub}{ k':tssf] dlxdf atfpFb} ca hGdlbgsf] cj;/df k':ts pkxf/ lbg] afgL a;fnf}F elgPsf] 5 . xs{dfg tfdfªsf] …/fhgLltdf nfuf}F ;fyL xf] Û g]tf agf}FÚdf zLif{sn] g} /fhgLltnfO{ dxTTj lbPsf] :ki6 5 . hfuL/sf] s'/f w]/} ul/Psf] eP klg hfuL/ kfpg d'l:sn k¥of] eg] g]tf agf}F eGg] ;Gb]z /x]sf] 5 . xl/ s6\6]nsf] …k};fÚn] ;dfh k};fdf lglxt 5 jf lge{/ 5 . o;n] ;a}nfO{ ufFh]sf] ;Gbe{nfO{ lnP/ h] klg oxfF ePsf] k};fsf nflu ePsf] 5 elgPsf] 5 . o:t} x]d;fu/ kf]v/]nsf] …gfdsf] tfdemfdÚn] dflg;n] gfdnfO{ dxTTj lbPsf] 5 . o;df ;f/f cl:tTj /x]sf] s'/f ul/Psf] 5 / cGtdf elgPsf] 5 M gfdsf] tfdemfdn] ;:tf] nf]slk|otf gkm}nfof];\ . cl:tTjjfbsf l;Fuf}/Ldf ckh;sf tL/n] g3f]rf];\ . gfd 80 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


Ifl0fs dfv];fª\nf] xf]Og a? ;Ddflgt / xflb{s k'sf/sf] ld7f;k"0f{ zAb ;ª\s]t xf] . s'g} klg gfd kmf];|f] /jfkmsf] afwseGbf ;fy{s cEof;sf] ;fws agf];\, xflb{s z'egfd . -k[i7 !^$_

#= lgaGwleqsf s]xL gd"gftkm{ b[li6 Pj+ d"n ;Gbe{

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

o;/L …d'vf:qÚleqsf lgaGwx¿n] d"ntM ;dfhsf] oyfy{l:yltnfO{ b]vfPsf 5g\ . ;dfhsf] s'g} klg If]q – rfx] /fhgLltsf] If]q xf];\, rfx] wfld{s tyf ;f+:s[lts If]q xf];\, rfx] z}lIfs If]q xf];\ ;a}lt/sf] cj:yf lalu|Psf] 5 . dflg;sf] :jefjdf ;+j]bgzLntf 5}g, cfk\mgf] dfu{ s'g xf] cfkm}+n] klxNofpg g;s]sf] cj:yfdf o:tf lgaGwx¿n] ;dfhsf ljs[lt–l;ª\ultk|lt k|xf/ ug'{ :jfefljs xf] . k|To]s lgaGwn] kf7snfO{ k|z:t v'/fs lbPsf 5g\ . g]kfnsf] /fhgLltn] cfk\mgf] lbzf s] xf] < :jfy{jz lgSof}{n ug{ g;Sbf x/If]q b'lift ag]sf] oyfy{ xf] . o;sf s]xL gd"gfx¿nfO{ b[li6k|If]k0f u/f}F M dfG5]x¿ lardf dfG5]n] dfG5]h:t} eP/ afFRg] xf] eg] – …y't'gf] / ===t'gf]Ú hf]ufpg' eG5g\ ufpF3/df . -k[=!@_ dflg; klg crDdsf] k|f0fL xf], h;n] cfkm}+ ;d:of l;h{gf u5{ / km]l/ cfkm}+ w'? w'? ?G5 . -k[=@@_ cfZro{ Û :jfy{ gldn] k"mnnfO{ sfF8f b]V5g\, :jfy{ ldn] 9nnfO{ cd[t b]V5g\ . o:tf] ljlrq 5 – clxn]sf b'jf{;fsf] hLjgofqf . -k[=@$_ df:s gnfpg]n] k|x/Lsf] 8G7f klg vfP . df:s nufPkl5 k'ln;sf] ef6] sf/jfxLaf6 klg aFlrof] . sltko dxfg'efjx¿n] t df]6/;fOsn– rfnsn] 6«flkmssf] 8/n] x]Nd]6 nfPh:t} k'ln;sf] 8/n] klg df:s nfP . -k[=#&_ nf]stGt/sf] e'F8Ldf leqleq} knfPsf gfgfy/Lsf sL/fx¿ df}nfPsf 5g\ cfhsn t/ nf]stGt/sf] e'F8Lsf sL/f / xfd|f] e'F8Lleqsf sL/fdf km/s s] 5 eg] nf]stGt/sf sL/f x]g{ dfOqmf]:sf]k g} rflxF k|of]u ug'{kb}{g . -k[=&&_ hGdlbgdf s]s sf6\g] k/ ;+:s[ltsf] t s'/} 5f]8f}F . r'r] 6f]kL nfpg} kg]{ xf] / Û cem vfg] s]snfO{ cg'xf/df bNg'k5{ /] lg t Û rng ls km];g Û -k[=!!#_

$= ljifofGt Pj+ sljtfTds efjgf

o;/L oL t s]xL gd"gf x'g\ ljleGg lgaGwx¿sf . k|To]s lgaGwsf] ljifoj:t' oxL ;dfhsf] ljs[lt xf], dfgjLo ljs[lt–lj;ª\ult xf], cg]s lsl;dsf kl/jt{gn] klg dfgl;s ljs[t cj:yfnfO{ x6fpg'eGbf klg k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 81


co m

ljs/fn x'Fb} uPsf] l:ylt xf] . oxfFsf o'jfx¿ aflx/ uP/ sfd ug'{k/]sf] 5, pgLk|lt s;}n] Wofg glbFbf b]zsf] cj:yf v:sFbf] 5 eGg] wf/0ff JoSt ePsf] ljifo xf] . o; ;ª\u|xleqsf x/]s lgaGwdf Joª\Uosf] k|r'/tf 5, xf:o/;n] k"0f{ 5g\ lgaGwx¿ . o; ;Gbe{df dgdf p7]sf efjgfnfO{ sljtfdf ptfb}{ of] ;dLIffTds b[li6sf]0faf6 labf lnG5' . …d'vf:qÚdf /ª\u cg]s e]6\5' Joª\UofTd efsfdo wf/ e]6\5' 5g\ c:q zAbfy{ ljrf/ e]6\5' :yfloTjsf] Bf]tg /fu e]6\5' .

as

ha

ss

kh

of] b]zsf] Hof]lt x/fpFb} 5 ;+:sf/ ;f/f k/ ;fl/Fb} 5 ;lxi0f'tfsf] dlxdf stf 5 lga{Gwsf] cfzodf Joyf 5 .

s.

st} 5 nfj0o st} ;dfh st} 5 xf:ofTdstf k|efj st} ljt[i0ff 5 st} :j/fh st} 5 lzIff ul/df :jsfh .

w

w

w .k

:jtGqtf v} Û hgefjgf v} Û :jwd{sf] 1fg;'wf syf v} Û of] b]z af]Sg] hg–tf x/fP ;Dk"0f{nfO{ lgd'vf u/fP . oL efjsf 5g\ slt lzi6tfdf v'Ng] u/]sf slt ;fwgfdf …d'vf:qÚdf x'G5 oyfy{ wf/ cfgGbbfoL ;[hgf ljxf/ . @)&* sflt{s @! ut] . (*$!@$%##! àw'Daf/fxL, sf7df8f}F

82 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


…cfjf/f afbnÚ M ;+lIfKt k|ltlqmof k|f=slkn c1ft

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

k|l;4 lgofqfsf/ lgdf]{xL Jof;sf] ;BMk|sflzt lgofqf;ª\u|xsf] zLif{s xf] …cfjf/f afbnÚ . …cfjf/fÚ cfofltt zAb xf] / o;sf] sf]ifLo cy{ xf]— a]sf/df 3'Dg', e6\lsg', s'dfu{ufdL aGg' . tfklg l;h{gfTds ¿kdf o;af6 gofF cy{ Wjlgt ul/Psf] 5 . afbndf …cfjf/fÚ ljz]if0f yk]/ ;}4flGts b[li6n] l;h{gfTds nf]sdf gjLg k|sfz kfl/Psf] 5 . j:t'tM lgofqfsf/df rflxg] ;6Ls / u'?Tjk"0f{ u'0f xf] cfjf/fkg . lsgeg] hf] ;xL ofqfsf/ 5g\ tL cfjf/f geO{sg l;h{gfTds d"NotÎj k|fKt ug{ ;St}gg\ . hxfF k'Ug eGof] ToxLF k'u]/ cfof], Tof] t l7dLn] ofqf eof] . ToxfF axlsg], a/flng] / gjLg cg'ejx¿ ;d]l6g] s'g} k|lqmof / k|fjwfg x'Fb}g . To;}n] s[ltut ;Gbe{df of] zLif{s k"0f{ ¿kdf ;6Ls, ;fy{s / ;f}Gbo{o'Qm 5, ax'cyL{ / ljDafTds 5 eGg] dfGotf /fVb5' d . cfjf/f afbn -@)&*_ n]vssf] kfFrf}F lgofqfu|Gy xf] / ;du|df ;qf}F s[lt xf] . o;df hDdf ;f]x|j6f lgofqf ;ª\u[xLt 5g\ . tL ;a} ljleGg klqsfdf k"j{k|sflzt 5g\ . n]vsn] o; s[ltleqsf] cf7f}F lgofqfdf k|o'Qm kbfjnL …cfjf/f afbnÚ sf cfwf/df s[ltsf] zLif{s …cfjf/f afbnÚ /fv]sf 5g\ . o; n]vdf ;ª\lIfKt k|ltlqmofsf ¿kdf s[ltsf] ;dLIff ul/Fb} 5 . k':tsleqsf] klxnf] /rgf xf] …PSnf] ofqLÚ . o;df n]vsåf/f gjo'jfsfndf af/f lhNnfsf] Pp6f yf?ax'n ufpFsf] dfWolds ljBfnodf cWofkg ubf{ Pslaxfg 3/b]lv ToxfF;Dd ul/Psf] /f]df~rs / ;+j]B ofqfsf] j0f{g 5 . ljifout sf?l0fstfnfO{ z}nLut sf?l0fstfn] cfKnfljt t'NofO{ lgofqfnfO{ cToGt dfld{s agfpgdf lgofqfsf/sf] ;Ddf]xs ;Lkn] dxÎjk"0f{ e"ldsf lgjf{x u/]sf] b]lvG5 . /rgfnfO{ lj:t[t ¿k lbg / To;nfO{ kl/kfso'Qm t'Nofpg a/flng] k|j[lQsf] emns …6Lsfh:t} 6Lsfk'/Ú df kfpg ;lsG5 . o; lgofqfdf /fhf dx]Gb|l;t ufFl;Psf cfˆgf k'/fgf :d[ltx¿nfO{ pTvgg ub}{ g]kfn cfdfsf] lgwf/sf] 6Lsfh:t} ag]sf] s}nfnLsf] 6Lsfk'/ / ToxfFsf] …a[xt\ 6Lsfk'/ pBfgÚ sf] dgf]/d lrq lvFlrPsf] 5 . 6Lsfk'/ pBfgsf] :yfkgf k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 83


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/fhf dx]Gb|af6 ePsfn] klg o;df /fhf dx]Gb|sf k'gLt sfo{sf] k[i7e"ld bzf{OPsf] 5. …Ps /ft M b'O{ cg'e"ltÚ lrtjgsf 5Gbslj r]tsfGt rfkfufO{F;Fusf] df8L / 7f]/Lofqfdf ef]Ug'k/]sf ljiffbhgs / cfgGbk|b b'j} cg'e"ltsf] cb\e't lrq0f ul/Psf] 5 . aflx/ l7Ss kfg]{ t/ leqL ;ª\sL0f{ dgf]j[lQn] hLjg lgjf{x u/]sf ;fdflhs vnkfqsf] rl/q klg pbfª\u kfl/Psf] 5 . hLjgsf ;+j]B kIf k|:t't ug{ lgofqfsf/ vlKk; b]lvG5g\ . hLjgdf cfjf/fj[lQn] kfPsf] b'Mv / cfgGbsf] lrq0fn] oxfF kf7ssf] dgnfO{ lgs} ;+j]lbt / s?0ffljulnt t'NofpF5 . lemgf]dl;gf] ljifonfO{ klg cfˆgf] ;Lksf}znn] k'msfO{ k}mnfO{ lgofqfnfO{ dgf]/d ult lbg ;Sg] Jof;sf] ;Lk …s:tf] nfUof] s;/f <Ú df 5tf5'Nn ePsf] 5 . oxfF klg Jof;n] cfjf/f j[lQn] ubf{ b'Mvsi6 e]mn]sf] kfOG5 . x'OFlsO/fv]sf] df]6/;fOsnaf6 crfgs v:g', hf]/u}F8fsf] cfqmd0fdf kg'{ lgolthGo 36gf x'g\ . o:t} o:t} 36gfk|;ª\usf] ;hLj j0f{gåf/f lgofqf÷;+:d/0fnfO{ cf:jfB t'NofpFb} pgn] hLjgsf] ;Gb]z k|jflxt ul//x]sf 5g\ . …d[To'~hosf] lgDtf]dfÚ zLif{s lgofqfsf] efje"ld /fd]5fk xf] . o; ofqfdf d klg lgdlGqt ePsf] x'Fbf tfTsflns rSsfhfdsf sf/0f ck|Toflzt ¿kdf af6f] abNg'k/]sf] hl6n ofqfsf] d :jo+ klg Ps e'Qmef]uL lyPF . /, o; ofqfsf] ;+:d/0f dåf/f klg n]lvPsf] 5 . Jof;sf] ldxLg / dgf]/d j0f{gz}nLn] dnfO{ lgs} k|efljt / k|l] /t t'NofPsf] 5 . k|To]s /rgf n]vsx¿sf] cf–cfˆgf] k|sl[ t, k|jl[ Q / k|of;s} pknlAw xf] . …;kgfsf] uf}xf6LÚ lgofqfdf n]vsn] cfˆgf s]xL ldqx¿sf ;fy cf;fdsf] uf}xf6Lsf kl/j]zsf] cjnf]sg ub}{} ToxfFsf] k|l;4 sfdfIffdlGb/, g]kfnLdlGb/ Pj+ a|Xdk'q dxfgbsf] dgf]/d lrq0f u/]sf 5g\ . ;fy} cfhLljsfsf] vf]hLdf ToxfF k'u]/ :yfoL a;f]af; ug]{ sd{jL/ g]kfnLx¿sf] :jhflt :jefiff / :j;+:s[ltk|ltsf] uj{of]Uo k|]d / ;dk{0fsf] >4fk"0f{ j0f{g u/]sf 5g\ . 84 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

…b]j3f6df ;/:jtLbz{gÚ df snf / unfsL b]jL zflGt ;'j]bLsf] ;Ddf]xs :j/nx/Lsf] d'Qms07n] k|z+;f ul/Psf] 5 . >4fn' cleofgdf nfu]kl5 lgofqfsf/ Jof; slt;Ddg\ v6\g ;S5g\ / To;sf] slt;Ddg\ vf]lhlgtL u5{g\ eGg] tYosf] of] cg'kd b[i6fGt xf] . ;'Gb/ / dgdf]xs j0f{gn] o'Qm /x]sf] o; lgofqfn] k9\b} hfFbf kf7ssf] dgnfO{ lgs} /f]dfl~rt t'NofpF5 . uLtsf] :j/ xf];\ ls ;ª\uLtsf] df]xgL, ;+j]B 36gf xf];\ ls c;Xo kL8f h]df klg efj's / n7\7 aGg] lgofqfsf/ Jof;sf] g};lu{s k|j[lQ b]lvG5 . ;'v]{tsf] s'df/L a}ª\sdf k|aGwssf ¿kdf sfo{/t cfˆg} 5f]/f, a'xf/L / gflt;Fusf] e]6df cfwfl/t 5 …s] 5 t lg ;Grf] / la;Grf] <Ú htf uP klg ofqfsf lglDt t/ª\lug] ;|i6fsf] dgf]j[lQ oxfF klg :ki6 ¿kdf d'vl/t ePsf] 5 . ;f]2Z] o ofqfdf eGbf lg?2]Zo ofqfdf g} cfjf/f clws /dfpF5 . oxL k|jl[ Q …ao/ vfg hfg] <Ú df klg kfpg ;lsG5 . hLjgsf] ;/n / ;f]2Z] oeGbf jqm / lg?2]Zo ultdf /dfpg] cfjf/fsf] d"n k|jl[ Q g} nx8Lkg / ofofj/Lkg xf] . To;sf] d"n :jefj / k|jl[ Q o; /rgfdf kfpg ;lsG5 . cfjf/fsf] /f};] :jefj x'G5 / o;}df p;sf] kl/ro klg v'Nb5 . a/flng]– axlsg] cfjf/f k|jl[ Qn] hLjgdf s}of}Fk6s wf]sf klg vfg ;lsG5 . ToxL wf]sf vfPsf] pb]snfUbf] 36gf o; lgofqfdf jl0f{t 5 . …df8L xF'b} 7f]/L;DdÚ gfds lgofqf …Ps /ft M b'O{ cg'e"ltÚ s} k"j{efusf ¿kdf /x]sf] b]lvG5 . b'j} /rgf df8L–7f]/Lofqfdf s]lGb|t 5g\ . ofqfsf] dd{:kzL{ j0f{g /xg' o;sf] ljz]iftf xf] . oxfF klg a/flng] / e6\lsg] :jefjn] kfO/x]sf si6sf] dd{:kzL{ lrq0f 5 . …s}nfnLsf] df]xgLÚ df klg cgdf]n ;Demgfx¿nfO{ ;'Gb/ z}nL– lzNkn] l;FrL ;fFr]sf] kfOG5 . gofF e"uf]n / kl/j]zk|lt ;d'T;'s /xL 8'Ng, 3'Dg / cjnf]sg ug{ eg]kl5 c;fWo} xf}l;g], /f}l;g], k'mk'{ml/g] / a/flng] Jof;sf] k|j[lQ oqtq b]Vg ;lsG5 . gjLg /x:oaf]w eg]kl5 To;sf c0f'–c0f';Fu ;fIffTsf/ ug{ vf]Hg], cg'e"ltsf] ;fgf] lemNsf] kfP l;h{gzLntfsf] vnfFtLn] k'ms]/ To;nfO{ k|Hjlnt ¿k lbP/} 5f8\g] Jof; dfg"F lgofqf / ;+:d/0f n]Vgs} nflu hlGdPsf dg'jf x'g\ . x'g klg pgsf 8]9 bh{g s[ltdWo] kf}g] bh{g lgofqf / ;+:d/0fs} s[lt 5g\ . hLjgsf] pQ/f4{ sfndf sljtfdf klg cfˆg} pRr jr{:j hdfO;s]sf Jof;sf] d"n l;h{gf–If]q lgofqf / ;+:d/0f g} b]lvG5 . o;df l;4x:t z}nLn] pgn] x/]s 36gf / k|;ª\unfO{ hLjGt k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 85


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

t'NofOlbPsf 5g\ . ;+:d/0f / lgofqfdf pgsf] h'g ks8 / JoflKt 5 Tof] lzv/cf/f]x0fs} :t/df b]lvG5 . …b/eª\uf bz{g / h'Qf lj;h{gÚ ;aeGbf ;fgf] pd]/df lxF8]sf, b]v]sf / ef]u]sf 36gfsf] ;+:d/0f u/L n]lvPsf] afndgf]lj1fgsf] ;6Ls :j¿k xf] . Tolt ;fgf] pd]/sf] ;DemgfnfO{ klg ;+:d/0fsf] j[Qleq ;d]6]/ ljlzi6 :j¿k lbg ;Sg' lgdf]{xLsf] ;+:d/0f–snfsf] cb\e't Ifdtf xf] . …sf7df8f}Fb]lv l;lnu'8L;DdÚ …;kgfsf] uf}xf6LÚ sf] k"jf{4{ v08 b]lvG5 . h;df zLif{sn] eg]e}Fm sf7df8f}Fb]lv l;lnu'8L;Ddsf] ofqfk|;ª\u jl0f{t 5 . o;df qmdzM emfkfsf] w'nfaf/L / ef/tsf] l;lnu'8Ldf cfof]lht ;flxlTos / ;f+:s[lts ;efsf] dgdf]xs j0f{g ul/Psf] 5 . l;lnu'8Ldf cfof]lht ;efdf d'vl/t k|jf;L g]kfnLx¿sf] hftLo k|]dsf] j0f{gqmddf lgofqfsf/ lgs} efj's ag]sf 5g\ . Ps} ofqfk|;ª\usf oL b'j} lgofqfnfO{ qmd ldnfP/ /fv]sf] eP a];} x'GYof]e}Fm nfU5 . v08Ls[t zLif{sx¿ cl3kl5 kfl/Paf6 sfnqmd;+of]hg / j:t';+of]hgk|lt ;|i6f pbf;Lg /x]sf] a'‰g ;lsG5 . …?s'd x]g]{ /x/Ú df ?s'dsf] ef}uf]lns, k|fs[lts, P]ltxfl;s, ;fdflhs, ;flxlTos Pj+ k|zf;lgs kIfsf] ;'Gb/ lrq0f ul/Psf] 5 . o; lgofqfdf ofqfj0f{gsf qmddf lgofqfsf/sf] efj'stf clws 5rlNsPsf] 5 . efj'stf 5rlNsg] qmddf st} cleJolQmnfO{ sflJos ¿k lbPsf] klg kfOG5 . t/ d"n¿k lgofqfd} s]lGb|t b]lvG5 . ofqf eg]kl5 kL8fdf klg cfgGbsf] cg'e"lt ug]{ lgofqfsf/n] oxfF ofqfk|ltsf lgs} sf]dn / t/n efj cleJoQm u/]sf 5g\ . k':tssf] clGtd /rgf …cu|hsf kfOnf k5\ofpFb}Ú df ;'v]{tb]lv c5fd, 8f]6L, 8F8]nw'/f / a}t8L;Ddsf] lj:t[t kl/j]z ;d]l6Psf] 5 . /, o;df lgofqfsf lzv/k'?if tf/fgfy zdf{sf] To; If]qsf] ctLtsfnLg ofqfk|;ª\usf] oqtq >4fk"0f{ :d/0f ul/Psf] 5 . /, g]kfn d]rLb]lv dxfsfnL;Dd ;a}tk{m ;'Gb/ /x]sf] efj cleJoQm ub}{ g]kfnsf ;a} ;'Gb/ zx/dWo] 8F8]nw'/f df]xgLdo /x]sf] cledt k|s6 u/]sf] kfOG5 . ;fy} sfdsf] vf]hLdf k|jfl;g] To; lj:t[t e]usf o'jfx¿sf] x"n / ltgnfO{ ljbf ug{ cfPsf dfofn' kl/jf/hgsf] efjfs'ntfsf] ;hLj lrq ptfl/Psf] 5 . ;dLIo s[lt k"j{k|sflzt lgofqfx¿s} ;ª\u|x xf] . o;df ;FuflnPsf ;a} /rgfx¿ ck]Iffs[t nfdf 5g\ / kl/kfso'Qm 5g\ . ldxLg t/Lsfn] lvlkPsf k|;ª\u / z'4 / kl/is[t z}nLn] ubf{ k9\b} hfFbf sxLF klg k6\of/nfUbf] efj pTkGg x'Fb}g . ;/;tf / ldxLg dd{ljZn]if0fn] tflg/x]sf] 86 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

x'G5 . ef}uf]lns gjLg ;"rgf Pj+ ;+j]B ;fdu|Ln] ;a} lgofqf cf]tk|f]t /x]sf] kfOG5 . s'g} klg ;flxlTos s[ltsf] l6Kk0fL / ;dLIff ug'{eGbf lgs} b'¿x sfo{ nfU5 e"ldsf–n]vg . lsgeg] s[ltsf] cGtt{x;Dd k'uL To;sf h/f–h/f gl5rf]n];Dd s;}af6 klg ;xL e"ldsf lgikGg x'g d'lZsn k5{ . k|tLs 9sfnn] oxfF h] e"ldsf n]v]sf 5g\ Tof] s[ltsf] :t/;'xfpFbf] lgs} pRr :t/sf] b]vfk5{ . Jof;sf lgofqfTds / ;+:d/0ffTds ljlzi6tfnfO{ /fd|/L a'e]m/ / lgofqf / ;+:d/0f–k/Dk/fdf pgsf] :yfg klxrfg u/]/ pgsf l;h{gfTds zlQm / ;Ldfsf] ;ª\s]t ug'{ lgs} sl7g sfo{ xf] t/ …d[0doÚ af6 …lrGdoÚ tk{m k|j[Q ePsf] pgsf] lgofqfsfl/tfnfO{ …:jgfdwGoÚ dfGb} sf}znk"j{s v'n:TofPsf 5g\ . Jof;sf] lgofqf / ;+:d/0f snf clewfaf6 dfq ga'emL nIf0ff / Jo~hgfsf] zAbzlQmaf6 klg a'‰g'kg]{ uxgtf :ki6\ofpFb} cfˆgf b[li6sf]0fx¿ lkFmhfP/ hLjgbz{gnfO{ ;d]t phfu/ u/]sf 5g\ . …of]Uo sfd lbg' of]Uo kfqnfO{Ú e}Fm ePsf] of] e"ldsf zfob c¿af6 o; ¿kdf cfpg ;Dej x'Fb}gYof] xf]nf . o;df k|tLs 9sfn zlQmzfnL e"ldsfsf/ dfq g/x]/ zlQmzfnL lgaGwsf/ ;d]t /x]sf] ememNsf] kfpFbf pgLk|lt klg ;b\efj / >4fefj b'j} hfu]/ cfPsf] 5 . o; :jl0f{d cj;/df d b'j}k|lt ;fw'jfb clk{t ub{5' . n]vssf clwst/ lgofqf / ;+:d/0f k9]sf] / tLaf/] l6Kk0fL;d]t ub}{ cfPsf] ;Gbe{df of] pRrsf]l6sf] ;ª\u|x k9L cfˆgf] k|ltlqmof hgfpg kfpFbf cf}lw v'zL / ;Gtf]if nfu]sf] 5 . k|tLs 9sfnsf ;du| sygk|lt ;xdlt hgfpFb} ca lgdf]{xL Jof;sf k|ltlglwd"ns r'lgPsf lgofqf / ;+:d/0fsf] Ps dfgs s[lt lg:sg ;s] lgofqf / ;+:d/0fsf] ;}4flGts cWoogsf lglDt klg ;xh x'g] b]vf k5{ . (*$%!!))#) àe/tk'/— !@, lrtjg

u'0fu|fxL hxfF 5}g a]sfd 5 ToxfF u'0fL sf}8Ldf klg ldNsG5 leNnsf b]zdf dl0f —sljlz/f]dl0f n]vgfy kf}8Øfn k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 87


…pm slxNo} Ao"FlemgÚdf ;dfhsf] oyfy{tf

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

/rgf å}dfl;s ;flxlTos klqsfsf] k"0ff{ª\s !&@ df k|sflzt d]/f] syf…pm slxNo} Ao"FlemgÚdf s[ltrGb zfxn] lbg'ePsf] kf7s k|ltlqmofk|lt k|ydtM d cToGt} cfef/L 5' . …pm slxNo} Ao"FlemgÚdf qm"/tf, jxfFsf] o; egfOdf ;xdlt hgfpFb} d s] eGg rfxG5' eg]F, Pp6f n]vs x[bonfO{ h'g 36gfn] 5'G5, Toltv]/ dfq} p;n] ;flxTo l;h{gf ug{ ;S5 . :jo+ n]vs ;dfhsf] Pp6f cleGg c+u ePsf] x'Fbf p;sf l;h{gfdf klg ToxL ;dfh lgdf{0f ePsf] x'G5 . ToxfF /fd|f g/fd|f, c;n, b'h{g kfqkfqfx¿sf lglDt ;|i6fn] s'g} sfNklgstfsf] ;xf/f lng' cfjZos kb}{g . ;dfh ToxL x'G5, ;Gb]z p;}n] lbG5 . n]vsn] xf]Og . ToxL ;TotfnfO{ snfdfkm{t\ k|:t't ug'{ p;sf] ;flxlTos s'nwd{ xf] . To;f] x'Fbf rfx]/ klg cfbz{ ;dfhsf] kl/sNkgf ug{ pm c;dy{ x'G5 . p;f] t Ps ;|i6fn] clgGB kl/j]z / kfqsf] ;[li6 ug}{ ;Sb}g eGg] xf]Og . k/Gt' p;n] l;lh{Psf] ;dfh / ;flxTo Toltv]/ jf:gf/lxt Knfl:6ssf] k'iku'R5f x'g hfG5 . …Pp6L cfdf hlt sfdfzQm eP klg cfˆgf] ;GtfgnfO{ To:tf] qm"/tfug{ ;lSbg ls <ÚeGg] zfxsf] kf7sLo k|Zgk|lt dgf]j}1flgs tYonfO{ cl3 nufP/ d s] eGg ;S5' eg]+, hf] ef]sf] 5 pm a8f] qmf]wL x'G5 . Tof] ef]s cg]s lsl;dsf] x'g ;S5 . Toltv]/ p;n] d …cfdfÚx'F eGg] g} lal;{PsL x'G5] . d]/f] syfsL kfq ToxL lal;{PsL cfdf xf] . xfd|f] ;dfhdf To:tf s]xL cfdfx¿ 5g\, ckjfbdf pgLx¿ qm"? x'Fb} x'Fb}gg\ eGg] xf]Og . To;}n] t clxn]sf] ;dodf s}+of} kl/jf/ ljrlnt ePsf 5g\, ljvl08t 5g\ . ;DaGw ljR5]bsf 36gfx¿ k|ltlbg a9]sf 5g\ . k/b]zaf6 3/ kmls+{bf s}+og\ afa'x¿ 3/af/ ljxLg ePsf 5g\ . larNnLdf k/]sf 5g\ . o:tf] cj:yfdf, Pp6f gf/L ;|i6fn] gf/Lsf] efjgf lsg ga'em]sf] < lsg Gofo gu/]sf] cfkm"n] /r]sf] kfqnfO{ < h:tf jxfFsf k|ZgnfO{ ;xh pQ/ lbg d c;dy{ 5' . gf/L ;|i6f xf] eGb}df v/fa gf/Lsf] jsfnt ug'{ d]/f] cfzo xf]Og . To:t} c;n k'?ifk|lt gf/LjfbL b[li6n] ljb|f]xsf] cfjfh p7fpg klg d 88 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


co m

lsdfy{ ;lSbgF . Gofo / cGofodf kIf ljkIf x'g s;/L ;lsG5 < Pp6f n]vs lgTo Gofosf] pkf;s x'G5, p;n] gf/L k'?ifsf] b[li6n] lxt clxt af]Ng' x'Fb}g . a;\, ;TonfO{ lglj{sNk /f]Hg ;Sg] x}l;ot agfpg' k5{ . To;}n] …pm slxNo} AoF"lemgÚdf s[kLnfO{ d}n] Gofo lbg ;lsgF . To;sf] nflu d Ifdfk|fyL{ 5' . cGTodf, d]/f] syfsL kfq s[kLh:tf cfdfx¿ s]xL If0fsf nflu s7f]/ eP klg cgj/t s7f]/ eg] lgZro x'g] 5}gg\ . k|s[ltsf] sf]dntfn] To;f] ul//xg lbFb}g . Tof] ef]s Tof] qmf]wk|lt cGttM pgLx¿ kZrfQfk ug]{5g\ .

clgtf kGyL

kh

as

s.

(*$(**#%^@ à/fOgf; gu/kflnsf–#, ndh'ª

w .k

ha

ss

g]kfnL n]vg ;'wfg{ rfxg]x¿sf nflu z/RrGb| j:tLåf/f lnlvt cTo'kof]uL k':ts

w

w

…g]kfnL s;/L n]Vg] <Ú

k|sfzs lzIfs dfl;s 1fg lj1fg z}lIfs ;xsf/L ;+:yf ln= hfjnfv]n, nlntk'/ )!–%%$#@%@, %%$*!$@

k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 89


gjk|ltefnfO{ k|f]T;flxTf ug]{ …/rgfÚ

c?0faxfb'/ vqL ægbLÆ

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

@)&* sflt{s–dª\;L/sf] /rgf ;flxlTos klqsf ;dod} k9\g kfOof] . ;a} ;flxlTos n]v/rgfx¿ /fd|} nfUf] . /rgfn] klxn] em}+ a]nf a]nfdf ljleGg ljwfsf] ljz]iffª\sx¿ k|sflzt ubf{ w]/} /fd|f] x'g] lyof] . ;flxTosf/;Fusf] s'/fsfgL klg /fVbf klqsf :t/Lo x'g] lyof] . P]ltxfl;s /rgf å}dfl;s klqsf lg/Gt/ cufl8 a9\g ;sf];\ eGg rfxfG5' . s]bf/ ;ª\s]tsf] k|]ddf ltdL zLif{s sljtf 5f]6f] / dL7f] 5 . k|df]b :g]xLsf] sljtf klg /fd|f] nfUof] . ltnf n]sfnL uhndf hd]sL 5g\ . df]xg b'jfnsf] /fhgLltsf] k;n zLif{ssf] sljtf w]/} dg k¥of] . 1fg'jfs/ kf}8]nsf d'Qms rf]l6nf 5g\ . wg/fh lu/L, k'0o sfsL{sf n3'syf klg rf]l6nf /fd|f 5g\ . /~h'>L k/fh'nLsf] :jb]z ofqf zLif{ssf] lgofqf k9]kl5 :jb]znfO{ ;Dem]sf] kfOof] . gj/fh l/hfnsf] v'zL zLif{ssf] syf lgs} dfld{s 5 . nIdL :d[ltsf] jf:tljstf zLif{ssf] n3'syf /fd|f] nfUof] . /rgf klqsf g]kfn aflx/ klg g]6af6 k'Ug' v'zLsf] s'/f xf] . gj k|ltefnfO{ k|f]T;flxt ug]{ /rgfsf] pQ/f]Q/ k|ultsf] sfdgf ub{5' . (*$!&(&^^$ à;fdfv'zL dfu{, sf7df8f}+

w

w

dbg k'/:sf/ k':tsfnosf] cg'/f]w

oxfFåf/f lnlvt, k|sflzt tyf ;Ílnt g]kfnL efiffsf ;fdu|Lx¿ dbg k'/:sf/ k':tsfnonfO{ pknAw u/fOlbg'xf];\, xfdL tL ;fdu|L oxfFsf efjL ;Gtlt÷cfufdL k':tfsf nflu ;'/lIft /fVg]5f}+ . xfdL;Fu $$,))) k':ts, %&,)) kqklqsf, !^,))) krf{–kDkn]6, @,))) cl8of]–lel8of], %!,))) kmf]6f], tyf !@),))) k[i7 kf08'lnlkx¿ ;'/lIft 5g\ .

dbg k'/:sf/ k':tsfno kf]:6 aS; g+M $@, kf6g9f]sf, nlntk'/ Email: info@mpp.org.np, kmf]g

90 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

g+M %%$(($* k"0ff{Í – !&$


>4fr{g slj lz/f]dl0f k|lt Û

w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

;flxlTos lje"ltx¿sf hGdaf6 dxLgfsf gfd /fVg] xf] eg] c;f/ efg' dxLgfÙ ebf} df]tL dxLgfÙ sflt{s b]jsf]6f dxLgf . clg <====clg k'; n]vgfy dxLgf x'g cfpF5 . oxL k'; !% ut] slj lz/f]dl0f n]vgfy kf}8\Øfnsf] !#* cf}+ hoGtL dgfOof] . xfdLn] of] :tDedf pg} slj lz/f]dl0fsf] ;Demgfdf pgnfO{ >4fr{g ug'{ ;fGble{s x'g] 7fGof}+ . o;f] ug'{ s]jn cf}krfl/stf dfq geP/ s[t1tf klg xf]nf . lsgeg]M– ;Tosln ;+jfbsf ;To, Ct'ljrf/sf ljrf/L, nIdL k"hfsf ef]hge§, t?0f tk;Lsf tk;LÙ n]vgfy g]kfnL ;flxTosf] Pp6f o'u:tDe g} x'g\ . oxL :tDedf cfOk'Ubf g]kfnL zAbsf ds]{sf uf]8f ;f]lemP . Ps 6«s ;'nlnt zAb NofP/ g]kfnL efiffsf vfN6fv'N6L k'l/P . r'Rrf] a'lRrg] 8/ x'Fbf x'Fb} klg lk+h/fsf] ;'uf dfG5]sf] dd{ ;'gfpg yfNof] . k|foM pkb]z jf dgf]/~hgdf dfq ;Lldt ;flxTonfO{ tfg]/ hLjgsf] ghLs 5'jfpg k'¥ofOof] . bz{gn] snfsf] k5\of}/L ;dfTof]Ù snfn] bz{gsf] bf}/fsf] km]/ ;dfTof] . kmn:j¿k n]vgfy kf}8\Øfn To; Hof]lt :tDesf] ¿kdf pleP hxfFaf6 cfw'lgs g]kfnL ;flxTosf] bx|f] kfOnf nds nds cl3 a9\g yfNof] . 5 8f]sf sfJo, ;ft 8f]sf sljtf, Ps 8f]sf cg'jfb, sof}+ 8f]sf zAbdf n]vgfy afFlr/x]s} 5g\ . pgsf] ;flxlTos of]ubfgnfO{ e6\Øf/xg' lk7f]nfO{ lk+lw/xg' h:tf] dfq xf] . xfd|f] wf/0ff t olt xf]–xfdLn] cfˆgf k"j{h cu|hsf of]ubfg k|lt s[t1 x'g] afgL 5f8\g' x'Fb}g . log} sf/0fn] n]vgfy hoGtL klg g]kfnL ;flxTo hut\sf lglDt Pp6f /fli6«o rf8 g} xf] . dxTjk"0f{ kj{ xf] . o;/L ;Demgf ug'{ g} rf8 dgfO xf] xfd|f] Û o;/L >4fjgt x'g' g} pgsf] ckl/d]o of]ubfgk|lt s[t1tfsf] ;"rs xf] Û slj lz/f]dl0fsf] dxQf af/] olt ;Lldt zAbdf eg]/ sxfF 6'lËG5 / Û t/ clxn]nfO{ of] :tDe pgsf] :fDemgfdf dfq=======ÛÛ ho slj lz/f]dl0f Û ho g]kfnL ;flxTo ÛÛÛ k"0ff{Í – !&$

k";—df3 @)&*

/rgf ÷ 91


w

w

w .k

ha

ss

kh

as

s.

co m

zlz zfxsf] t"lnsf

92 ÷ /rgf

k";—df3 @)&*

k"0ff{Í – !&$


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.