Jaargang 13, nummer 2, April 2015
HET K AT TENGEDR AGSADVIESBURE AU: ONAFHANKELIJK EN 100% K AT VRIENDELIJK
MEER ZIEKE KATTEN GEDUMPT
Brok, blik of terug naar de ‘natuur’? AFSCHEID VAN EEN OVERLEDENE
HIGH-RISE-SYNDROOM Foto: doodzieke Lucki gevonden bij vuilnis. Foto Dierenambulance Den Haag
Brok, blik
of terug naar de ‘natuur’? Regelmatig maak ik het mee dat een eigenaar vanuit zijn eigen ideologie op zoek gaat naar vegetarisch voer voor zijn kat. Mijn advies is dan om de kat vooral in te ruilen voor een konijn of een paard. In de gezelschapsdierenwereld is er geen grotere specialist in vleesverwerking dan de kat. Planteneters krijgen de hele dag door allerlei gifstoffen binnen waar hun lever meteen korte metten mee maakt. Een roofdier hoeft beduidend minder gif onschadelijk te kunnen maken. Een kattenlever is dan ook erg slecht in ontgiften. Als een kat meer planten eet dan alleen kattengras, bijvoorbeeld lelies, kan het aardig verkeerd aflopen. Daarom moet je je kat ook nooit paracetamol geven; hij kan het eenvoudigweg niet afbreken en sterft aan enorme leverschade.
Foto Elles Nijssen
Inhoudsopgave Brok, blik of terug naar de ‘natuur’?
2
Afscheid van een overledene
5
Poot eraf? Nee, natuurlijk niet!
6
Wat zijn die vlekjes in Midas’ gezicht?
8
Meer zieke dieren gedumpt?
10
De gevaren van overgewicht en hongerdiëten
12
High-rise-syndroom 14 In hele land gratis lezingen Elke kat gelukkig!
16
HET IS ERG HIP OM HEEL HARD TE ROEPEN DAT JE DIER ALLEEN MAAR VERS VLEES MOET ETEN. Koolhydraten Een kat heeft vleesproducten nodig om voldoende taurine binnen te krijgen. En daar moet hij die planteneter voor opeten die voor hem keurig al dat plantenmateriaal heeft ontgift. Het metabolisme van de kat wordt met name van energie voorzien door de vetten en eiwitten uit zijn voeding, en in veel mindere mate door koolhydraten. Met dat laatste doet hij in principe niet veel. Het wordt meer opgeslagen als… vet! Drinken Van nature krijgt de kat het meeste vocht binnen via zijn prooien. Dit systeem is een erfenis van zijn woestijnachtergrond. In zo’n omgeving zijn prooien praktisch de enige bron van vocht. Van nature zijn katten dan ook niet zulke grote drinkers. Ze hebben wat minder drang om te drinken dan andere diersoorten, zoals honden. Dat is een van de argumenten tegen het alleen maar brokvoeding geven, hoewel ik nog nooit een kat aan brokken heb zien overlijden. Brokken zijn ooit ontwikkeld vanwege het gebruiksgemak en de langere houdbaarheid. Ik kom regelmatig katten tegen die hun eigen avonturen beleven, hun call of the wild, door uit doucheputjes, gieters en vissen-
2
kommen te drinken. Die dieren reguleren hun vochtbehoefte op de een of andere manier. Het is niet verkeerd om af en toe eens wat blikvoeding te verschaffen, hoewel er veel katten zijn die alleen voor brokken gaan.
ALLEEN BROK, BLIK OF JUIST VERS VLEES VOEREN VORMT GEEN GARANTIE DAT ER GEEN GEBITSPROBLEMEN ONTSTAAN. Gebitsproblemen en voeding Binnen mijn tandheelkundepraktijk zie ik veel dieren waarbij uiteindelijk alle kiezen getrokken moeten worden vanwege resorptieve laesies. Dit is een zeer pijnlijk verschijnsel waarbij de tanden zodanig afbrokkelen dat de zenuw komt bloot te liggen. Katten die echte brokkeneters zijn, willen zelfs net na de operatie alweer
brokken eten, met hun gehechte tandvlees. Zo zie je ook dat het zwart-witte idee dat brokken altijd beter zouden zijn voor het gebit enige nuancering behoeft. Er zijn namelijk veel meer factoren die bepalen of een mondholte voldoende gezond is. Ook alleen blik voeren of zelfs alleen maar vers vlees voeren vormt geen garantie dat er geen gebitsproblemen ontstaan. Stand van de tanden Wat met name belangrijk is, is de stand van de tanden. Het scharende gebit heeft een groot zelfreinigend vermogen. De tanden op elkaar, langs het wangslijmvlies en langs lippen en tong. Doordat er is geselecteerd om rassen te maken, zijn kaken kleiner geworden, maar de gebitselementen niet. Die moeten ergens in de mondholte staan en zullen dus een andere stand aannemen; draaien. Dit verschijnsel heet crowding. De tanden staan dan soms letterlijk dakpansgewijs in de kaak waardoor er allerlei kleine kiertjes ontstaan waar makkelijk plaque in kan ophopen. Dit wordt uiteindelijk tandsteen. Ook zal er tandvleesontsteking en parodontitis ontstaan. Daarbij is het een en ander afhankelijk van de typen koolhydraten in het speeksel. Er zijn grote individuele verschillen in hoe een immuunsysteem reageert op eventuele
Deze rotte kies van kater Beer moet eruit. Beer krijgt rauwvoer. Foto Marnix Lamberts.
3
Marnix Lamberts MARNIX LAMBERTS IS TANDHEELKUNDIG DIERENARTS EN WERKZAAM BIJ DIERENKLINIEK EUROPAPLEIN IN AMSTERDAM. HIJ IS VOORZITTER VAN DE WERKGROEP VOOR VETERINAIRE TANDHEELKUNDE. ZIJN VERDERE EXPERTISEGEBIEDEN ZIJN HET KOPHALSGEBIED, DE KNO EN DE NEUROLOGIE.
ophopingen van plaque. Die verschillen zie je ook bij mensen; de een zit elk halfjaar bij de mondhygiënist terwijl de ander misschien eens in de vijf jaar voor controle langsgaat en nooit een gaatje heeft. En dat terwijl die individuen misschien ongeveer hetzelfde eten.
voetbalveldjes en in zandbakken in de omgeving terecht. Als je ook een fel tegenstander bent van regelmatig ontwormen, dan kun je dat niet combineren met rauwvleesconsumptie van je dier. De geslachte dieren fungeren namelijk als tussengastheer voor verschillende parasieten. Verder is het vaak onduidelijk of er niet ergens varkensvlees in verwerkt is. Dat is in rauwe vorm niet onschadelijk. Spiertrichinen zijn bijvoorbeeld vervelende parasieten. Daarnaast is het Aujeszkyvirus dodelijk voor katten. Botten Het gebitsreinigende effect van vers vlees zou kunnen zijn dat er echt gekluifd moet worden aan botten waarbij het peesmateriaal als een soort natuurlijke floss tussen de tanden door gehaald wordt. Hoewel kluiven meer een hondeneigenschap is. Het is niet te garanderen dat het peesmateriaal in de al wat meer geproceste versvleesproducten nog effectief is voor het kattengebit.
De rotte kies van kater Beer. Foto Marnix Lamberts.
WELLICHT DAT ER DOOR EEN WAT HOGER EIWITEN VETGEHALTE EEN GUNSTIGE INVLOED KAN UITGAAN VAN ‘VERS’ OP DE ORALE GEZONDHEID
Hoe vers is vers? Het is tegenwoordig erg hip om heel hard te roepen dat je dier alleen maar vers vlees moet eten. De versheid van die diepgevroren pakketten kun je wel enigszins in twijfel trekken, aangezien het betreffende dier vaak al enige tijd geleden geslacht is. Er wordt nogal eens gesuggereerd dat we onze huisdieren jarenlang vergiftigd hebben met commerciële rotzooi uit mooie verpakkingen. Ik denk ook echt niet dat een kat zit te wachten op een takje peterselie op zijn prakje Sheba. Maar om nu meteen iedereen die zijn dier blik of brok voert te verketteren vind ik een beetje ver gaan. Wellicht dat er door een wat hoger eiwit- en vetgehalte een gunstige invloed kan uitgaan van ‘vers’ op de orale gezondheid. Om de precieze microbiologische activiteiten in de kattenbek te kunnen doorgronden, zal echter nog veel meer onderzoek nodig zijn. Bij Waltham is onderzoek gedaan naar de flora van de mondholte van de hond. Daarbij kwam men tot andere conclusies dan wat tot nu toe werd aangenomen. Dergelijk onderzoek zou ertoe kunnen leiden dat de diervoederindustrie in de toekomst op een andere manier met producten zal omspringen.
Mocht je vers vlees willen voeren, dan kun je misschien het beste dagelijks wat levende muizen, ratten of duiven aan je kat aanbieden. Dit geeft hem een goede conditietraining en benadert het natuurlijke dieet van onze feline vriend nog het meest.
VOORKOM VERMISSING
Ontwormen Het gebruik van ‘vers’ vlees is op zich prima, mits voldoende gesupplementeerd met vitaminen en mineralen. Roofdieren halen die speciale nutriënten uit het maag-darmkanaal van hun prooi. Hoewel er hoog wordt opgegeven van de puurheid van versvleesmaaltijden, is het vaak lastig te achterhalen wat de achtergrond is van het slachtafval dat erin verwerkt wordt. Zo zou je je alleen al kunnen afvragen wat er aan antibioticaresiduen in kan zitten. Daarnaast zitten er allerlei kiemen in die door de rauwheid niet gedood worden. De vervelendste daarvan is nog altijd de salmonella. Van deze bacteriën wordt je dier misschien niet ziek, maar wij mensen worden dat wel. Via de kattenpoep komen deze bacteriën en de verschillende opgelopen parasieten op
Nogal wat katten nemen in het voorjaar de benen. Maar al te vaak leidt dat tot een blijvende vermissing. Is je kat nog niet gechipt? Laat dat dan snel doen. Daarmee vergroot je de kans dat hij bij weglopen weer terugkomt aanzienlijk. Is hij al gechipt? Mooi zo. Kijk wel even of je gegevens nog wel kloppen. Vaak vergeten mensen hun gegevens namelijk aan te passen na een verhuizing of als ze een nieuw telefoonnummer hebben. Kijk eens op deze site www.chipnummer.nl
4
AFSCHEID
VAN EEN OVERLEDENE
Heb je meerdere katten en is een van hen overleden? Geef de achterblijver(s) de gelegenheid om afscheid te nemen. Als een kat wordt ingeslapen, laten mensen deze vaak achter bij de dierenarts. Ook als ze nog andere katten hebben. Dat is jammer voor de achterblijvers. Of ze nu de beste maatjes waren of een pesthekel aan elkaar hadden: het is erg vreemd als een huisgenoot ineens foetsie is. Hij is echt niet binnen een dag vergeten; katten hebben een erg goed geheugen. Dat wordt vaak onderschat, zelfs door dierenartsen.
Elles Nijssen ELLES NIJSSEN IS VERBONDEN AAN HET KATTENGEDRAGSADVIESBUREAU EN WERKT VOOR DE BUDGETSERVICE GEDRAGSADVIES IN DE REGIO’S LEIDEN EN AMSTERDAM. ZIJ SCHRIJFT OVER KATTENGEDRAG VOOR DE TELEGRAAF EN KATTENBLAD MAJESTEIT. JE LEEST HIER HAAR COLUMN UIT DE TELEGRAAF.
Het is beter de overledene mee naar huis te nemen en daar nog een poos neer te leggen. Of, zo je wilt, op te baren. En dan op een niet al te prominente plek, waar de achterblijvers hem kunnen opzoeken of juist ontlopen als het te confronterend voor ze wordt. Iedere kat reageert op zijn eigen manier. De dode omzichtig benaderen, besnuffelen, tegen hem aan tikken, bij hem liggen, hem compleet negeren. Dat is allemaal goed. Alleen bij een angstige reactie kan het lichaam beter worden weggehaald.
facebook. EllesNijssen Kattengedragsdeskundige
De poes op de foto is Gitte van Marjon. Ze is bijna vijftien geworden en moest vrij onverwacht worden ingeslapen wegens kanker en nierfalen. Marjon heeft haar mee naar huis genomen. Kijk eens hoe Gitte daar ligt tussen haar vrienden. Het lijkt wel een dodenwake. Zij begrijpen straks waarschijnlijk beter waarom ze er niet meer is. Was vooral geen spullen van de overleden kat, zodat de anderen zijn geur nog kunnen blijven waarnemen. Voor hen is dat zoiets als voor ons een foto: een dierbare herinnering. Deze geur ebt langzaam weg, zoals een foto vervaagt. Dank je wel voor je foto’s, Marjon. Ik weet zeker dat je andere katten hiermee helpt. Hopelijk verzacht dat het gemis van Gitte een beetje.
Gitte te midden van haar goede vrienden Fajro (rood), Cherno (zwart), Ziva (blauw) en Chanel (schildpad). Foto’s Marjon.
5
Poot eraf? Nee, natuurlijk niet! De dag zit erop. Nog even de mail afwerken. Eentje trekt meteen mijn aandacht omdat er ‘spoed!’ bij staat. Het gaat om poes Doortje van drie jaar die ongelukkig terecht is gekomen en alle vier de middenvoetsbeentjes van haar achterpoot gebroken heeft. De eigenaresse vraagt of Doortje hieraan geopereerd kan worden. Moet haar poot er echt af?
Monique Schwencke MONIQUE SCHWENCKE IS CHIRURGISCH DIERENARTS. ZE WERKTE AAN DE FACULTEIT DIERGENEESKUNDE IN UTRECHT EN VOLGDE DAAR EEN DEEL VAN DE SPECIALISTENOPLEIDING CHIRURGIEORTHOPEDIE. DAARNA WERKTE ZE IN EEN GROTERE DIERENKLINIEK WAAR ZE VOORNAMELIJK ORTHOPEDISCHE OPERATIES UITVOERDE. SINDS 2014 IS ZE FREELANCE CHIRURG EN ORTHOPEDISCH DIERENARTS BIJ DIERENKLINIEK KERKELANDEN IN HILVERSUM. Chirurgisch dierenarts Monique Schwencke en orthomanueel dierenarts Jacha Heukels schrijven vanaf nu om beurten een artikel.
Poot eraf? Nee, natuurlijk niet! Ik antwoord dat mevrouw morgenochtend meteen terechtkan. Dan zal ik haar vertellen wat de mogelijkheden zijn. We kunnen die middag meteen opereren als ze dat wil. De volgende ochtend zie ik Doortje, een mooie, grote, zwart-witte poes met een vriendelijke kop die nieuwsgierig om zich heen kijkt. Ik kijk mevrouw aan en zeg: ‘Wat vervelend hè’, waarop ze in tranen uitbarst. Ze dacht echt dat de poot eraf moest. En nu hoort ze dat Doortje prima geopereerd kan worden. Ik opereer Doortje die middag. In de middenvoetsbeentjes zet ik heel dunne pinnetjes, en daarna breng ik een externe fixatie aan over de ondervoet en hak. Ik boor pinnen door de botten en verbind deze buiten het lichaam aan elkaar, om een deel van de poot instabiel te maken. Doortje gaat naar huis met een soort stellage om haar achterpoot, die in verband is ingepakt.
gegroeid zijn. Ik haal de stellage van haar poot. Nog een paar dagen verband erom, zodat de kleine wondjes kunnen genezen. Net nu het buiten zo heerlijk is met het lentezonnetje, mag Doortje de tuin weer in. Natuurlijk, soms is een pootamputatie bij ernstig letsel de beste oplossing, al redt niet iedere kat zich even makkelijk op drie poten. Maar helaas is de reden dat mensen voor amputatie kiezen meestal niet dat dit het beste is voor de kat, maar omdat ze het geld voor een operatie om de poot te herstellen niet hebben, of er niet aan willen uitgeven. Dat een operatie een kostbare aangelegenheid is, wordt grotendeels veroorzaakt door de grote hoeveelheid specialistische materialen, instrumenten en apparatuur die nodig zijn. Gelukkig voor Doortje zijn de operatie en haar herstel zonder complicaties verlopen en rent ze weer vrolijk door de tuin. Ze komt haar baasje iedere dag tegemoet als ze haar auto hoort aankomen.
Na een week controleren we het verband, en enkele weken later weer. Het gaat goed, Doortje voelt zich duidelijk een stuk beter. De stellage laat ze netjes met rust, zelfs een kap is niet nodig. Uiteraard mag ze niet door de kamer rennen en springen of naar buiten. Daarom zit ze overdag en ´s nachts in een grote bench. Dit is niet leuk, maar wel nodig om levenslange pijnklachten te voorkomen. ´s Avonds mag ze er even uit en naast de eigenaresse op de bank zitten. Na zes weken maak ik een röntgenfoto. Daarop is te zien dat de botjes weer netjes aan elkaar
6
De poot van Doortje
ROOFDIER!
Marieke Specken: ‘Happy kon maar geen genoeg krijgen van het najagen van deze pad. Gelukkig heb ik hem weer veilig naar de tuin van de buren kunnen begeleiden...’ Kortom, een jachtverhaal met een happy afloop voor de pad.
7
Wat zijn die vlekjes in Midas’ gezicht? Sandy van den Bosch wil graag weten wat voor vlekjes Midas in zijn gezicht heeft. ‘Hij is nu bijna tien en heeft zoiets nooit gehad. Ze lijken op pigmentvlekjes of ouderdomsvlekjes,’ vindt Sandy.
Jet Bijen JET BIJEN IS DOCENT VAKOPLEIDING HONDEN EN KATTEN TRIMMEN EN AUTEUR VAN (VAK)LITERATUUR. DAARNAAST HEEFT ZE EEN TRIMSALON EN IS ZE PARAVETERINAIR.
Huid- en vachtspecialist Jet Bijen: Wij mensen weten dat UV-straling zonnebrand en DNA-schade kan veroorzaken. Een verstandig mens geeft zich dan ook niet lang onbeschermd bloot aan de zon. We dekken blote lichaamsdelen af en gebruiken zonbeschermende middelen. Pas als we een beetje gebruind zijn kunnen we gebruikmaken van ons lichaamseigen zonneschermpje. Natuurlijke bescherming Hoe anders is het bij onze huisdieren! Zij zijn voorzien van een dubbele beschermende vacht. Ze stappen niet alleen zonder jas vanuit de warme keuken de winterkou in, een zonnebril of sunblocker lijken ze ook niet nodig te hebben. Toch kunnen ook zij ernstige schade ondervinden van blootstelling aan UV-stralen. In de natuur zijn alle dieren daartegen beschermd. Hun leefwijze (onder de grond, nachtdieren), vacht, huidbedekking en kleur vormen een adequaat beschermingsmiddel. Bovendien kan een huiddeel dat toch kaal mocht raken door een verwonding, donker verkleuren door pigment. Is de vacht nog even afwezig, dan schakelt de huid dit melanine-zonneschermpje in. Een gezond dier kan de zon dan ook prima aan. Kleurfoutjes Met het houden en fokken van huisdieren zijn er allerlei ‘foutjes’ van de natuur in het erfelijke patroon vastgelegd. Een veelvoorkomende mutatie is het verlies van pigment. Bij katten zijn we die kleurfoutjes als aantrekkelijk of zelfs als raskenmerk gaan bestempelen. Lichtgetinte katten zijn erg populair. Het gaat daarbij om echte verdunningen (blauw, crème) of hele dan wel gedeeltelijk witte vachten. Hoe lang of dik een kattenvacht ook is, witte haren vormen geen goede bescherming tegen de zon!
8
Vooral rode, crème, blauwe, en (gedeeltelijk) witte katten kunnen problemen krijgen door zonneschijn.
VOORAL RODE, CRÈME, BLAUWE, EN (GEDEELTELIJK) WITTE KATTEN KUNNEN PROBLEMEN KRIJGEN DOOR ZONNESCHIJN. De meeste donkergekleurde katten komen probleemloos achttien zonnige zomers door. Zouden katten veel ouder worden dan twintig, dan zagen we meer huidkankergevallen onder lichter getinte katten.
Kat met geamputeerde oren. Waarschijnlijk als gevolg van zonneschade. Foto Elles Nijssen.
Sunblock Katten met lichte vachten of witte vlekken moeten in de zon zuinig zijn op hun velletje. Bekend zijn de roodverbrande, krullende oorranden bij katten met witte oren. Ook zwarte spikkels op de neus en lippen van rode katten of zelfs kleine zweertjes komen veel voor. Bovenstaande gevallen horen bij de dierenarts thuis voor diagnose en behandeling. Ter preventie kan men een beschermend middel op de oren en snuit van de kat aanbrengen. Laat je echter goed voorlichten over welke producten je kunt gebruiken voor katten en over de werkzaamheid ervan! Een ingesmeerd kattenoortje kan wel éven sterke zonnestraling weerstaan, maar niet een hele middag. Een veilige stelregel is tussen twaalf en drie uur uit de zon blijven omdat deze dan het felst is.
Sproetjes of huidschade? Midas heeft een paar donkere vlekjes op zijn neusrug die wij gemakshalve sproeten noemen. Toch zijn die niet hetzelfde als (zomer) sproeten bij een mens. Deze ophopingen van melaninen of pigment in de huid verschijnen bij mensen met een lichte huid als gevolg van zonnestralen. Mensensproeten zijn onschuldig en verbleken als de zomer voorbij is. De vlek van Midas is veroorzaakt door huidschade. Als extra afweermiddel heeft zijn huid melaninen op de onbeschermde huid ontwikkeld als zonbescherming. Bij katten trekt zo’n gepigmenteerde vlek niet weg in de winter. Is dit dan een kwaadaardig gevolg van UV-straling? Bij deze kat is dat inmiddels uitgesloten door een dierenarts. Neem geen risico Heb je zelf een oudere kat met zwarte stipjes op zijn neus, lippen, oren of rond zijn ogen ? De kans is groot dat dat geen kwaad kan. Neem echter geen risico met plotseling optredende zwarte plekjes, zeker niet als die een reliëf in de huid vormen.
Midas De kat op de foto, Midas, bezit karakteristieke witte gezichtsvlekken die hem zijn leuke uitstraling geven. Die vlekken zijn extra gevoelig voor zonnestralen. Bovendien is de vacht op een kattenkop veel korter waardoor er weinig bescherming mogelijk is. De neushuid fungeert ook als een stootbuffer. Contact met de rand van een voerpuzzel, objecten waar een kat aan snuffelt: het neusje heeft grote kans op schade.
Heb jij ook een vraag aan Jet over de kattenvacht of -huid? Mail hem naar de redactie, bij voorkeur met een foto.
Midas. Foto’s Sandy van den Bosch
9
Foto Elles Nijssen
Meer zieke dieren gedumpt? Er lijkt sprake te zijn van een toename van het aantal dieren dat wordt gedumpt. Hun eigenaar brengt ze om de een of andere trieste reden niet naar de dierenarts.
zoals we dit poesje inmiddels hebben genoemd, heeft nog steeds moeite om op temperatuur te blijven. We zetten haar in een couveuse met eten*. Gelukkig gaat het inmiddels prima met deze kleine dame en heeft ze al een goed thuis gevonden. Helaas krijgen we vaker zieke dieren binnen die gedumpt zijn. Ik heb de indruk dat dit een groeiend probleem is.
Het is weer eens zo ver. De medewerkers van ons Dierenhospitaal en onze ambulancedienst Den Haag krijgen een melding over een klein poesje dat bij een vuilcontainer is gevonden. Als de ambulancechauffeurs aankomen, hebben de vinders het kleintje al in een handdoek gewikkeld. De kitten is ongeveer zeven weken oud. Ze is helemaal nat. Omdat ze mager en bleek is, brengen de chauffeurs haar snel naar de dierenarts.
Henny Greven Dierenambulance & Hospitaal Den Haag e.o. *Zie coverfoto
Hier blijkt dat ze onderkoeld is en onder de vlooien zit, waardoor ze bloedarmoede heeft. Ze blijft even onder de warmtelamp in de opname bij de dierenarts. Als ze een beetje is bijgekomen en op temperatuur is, wordt ze weer opgehaald door de medewerkers van Dierenambulance en opgenomen in ons dierenhospitaal. Kleine Lucki,
10
Vogels helpen met kattenhaar Katten kammen of borstelen is meestal niet aan te bevelen; veelvuldig kammen leidt tot eeuwige rui. Regelmatig de haren van de ligplekjes van je katten verwijderen is echter wel zo fris. Wil je vogels blij maken, hang de verwijderde haarplukjes dan in de struiken: prima nestmateriaal. Veel tuin- en stadsvogels zijn er dol op. Uiteraard moet je dit niet doen als je je kat net hebt ontvlooid, in verband met gifstoffen.
Kattenoppasservice ook last minute Niet alleen tijdens vakanties, maar ook daarbuiten staat de Kattenoppasservice voor je klaar. Er zijn oppassers in de volgende regio’s: Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Apeldoorn, Breda, Diemen, Haarlem, Purmerend, Roosendaal, Spijkenisse, Uithoorn, Vinkeveen, Wormer, Zaandam en Zoetermeer. Wilt je vrijblijvend kennismaken met een oppas? Dat kan. Bel dan 020-4230947 of mail naar info@kattenoppasservice.nl
Foto Marcellina Stolting
Voordelig je kat laten ‘helpen’ Gratis Katten Advies Lijn
Poes of kater laten castreren (zo heet dat bij poezen ook) te begrotelijk? In het hele land zijn er vele dierenartsenpraktijken met tijdelijke kortingsacties voor castratie . Vast en zeker ook bij jou in de buurt! Google maar eens.
Heb jij een vraag over je kat? Blijf er niet mee rondlopen! Bel de gratis Katten Advies Lijn 020-4160883. Elke dinsdag van 17.00-18.00 uur professioneel en katvriendelijk advies.
Castreren/steriliseren?
PIJNSTILLING! Laat je je poes of kater binnenkort steriliseren/castreren*? Vraag bij het maken van de afspraak meteen om postoperatieve pijnbestrijding. Lang niet alle praktijken geven bij poezen pijnbestrijding mee voor vijf dagen, en bij katers voor twee dagen, terwijl dit wel degelijk nodig is. Dat katten geen pijn uiten, wil niet zeggen dat ze het niet hebben. * formeel heet dit bij zowel poes als kater castreren
11
Lukt het je niet om op dit tijdstip te bellen? Dan kun je ook gratis je vraag stellen • op het Forum kattengedrag http://kattengedrag.forumup.nl • aan dierenvriend@telegraaf.nl (mogelijk wordt je vraag dan in de krant beantwoord) • bij de Sophia Kattenbond Wil je liever op een ander moment bellen? Dan kun je een betaalde bel- of Skypeafspraak maken op een geschikter moment. Dat kan via info@kattengedragstherapie.nl.
De gevaren van
overgewicht en hongerdiëten Ongeveer de helft van de katten in Nederland kampt met overgewicht. Dit brengt aanzienlijke gezondheids- en welzijnsrisico’s met zich mee. Maar dat geldt ook voor hongerdiëten!
Denise van Lent DENISE VAN LENT IS BIOLOOG. ZIJ IS MASTER OF SCIENCE, GESPECIALISEERD IN HERSENEN EN GEDRAG. ZE HEEFT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK GEDAAN NAAR OBESITAS BIJ KATTEN IN SAMENWERKING MET HET KATTENGEDRAGSADVIESBUREAU. DENISE HEEFT TWEE KATTEN.
Dik worden van dieet Het goede nieuws is dat het risico op alle aandoeningen afneemt als een kat afvalt. Vaak wordt er helaas een hongerdieet gebruikt om
Van overgewicht is sprake bij een vetpercentage van 30%, van obesitas bij een vetpercentage hoger dan 40%. Overgewicht kan een kat doodziek maken. Vet dient namelijk niet alleen als reserve-energie, maar is zelf ook een actief orgaan, vergelijkbaar met bijvoorbeeld het hart. Vet maakt hormonen en andere stoffen die invloed hebben op verschillende lichaamsprocessen. Overtollig vet produceert zo veel van deze stoffen dat ze ziekmakend worden. Ze zorgen voor ontstekingen en verhogen het risico op kanker.
EEN HONGERDIEET LEIDT TOT EEN TRAGE STOFWISSELING Ziektes Soms raken lichaamsprocessen zelfs in de war van overtollig vet. Het lichaam kan bijvoorbeeld niet meer op een juiste manier reageren op een maaltijd. Er is dan sprake van suikerziekte of diabetes. Katten met obesitas hebben hier twee keer zo veel kans op. Hoe ernstiger het overgewicht, hoe groter de kans op gezondheidsproblemen. Naast diabetes kun je daarbij denken aan problemen met het hart, de nieren, blaas, huid en vacht, gewrichten en ademhaling. Ook hebben dikke katten vaker een hoge bloeddruk en lopen ze meer risico op kanker. Is je kat al heel lang te dik? Dan neemt het risico toe. Het kan lastig zijn om er zelf achter te komen hoe het kan dat een kat te dik is. Bepaalde ziekten (aan de nieren of schildklier, of artrose) kunnen overgewicht in de hand werken. Daarom moeten deze aandoeningen worden uitgesloten voordat een kat op dieet gaat.
12
Foto Elles Nijssen
dat te bereiken. De kat krijgt dan nog maar één of twee keer per dag een maaltijd. Dat leidt tot het grootste deel van de dag honger hebben, aangezien katten vele malen per dag een kleine portie moeten kunnen eten. Valt een kat te snel af omdat hij te weinig eten krijgt, dan loopt hij het risico op verlies van spiermassa of zelfs leververvetting.
SNURKEN IS EEN SYMPTOOM VAN OVERGEWICHT Een hongerdieet leidt niet tot blijvend gewichtsverlies. Wel tot een trage stofwisseling. Er wordt dan maar weinig energie verbruikt. En daar wordt een kat juist dik van.
Snellere verbranding Om af te vallen wil je juist dat er meer energie wordt verbrand. Hoe snel een kat energie verbrandt, verschilt per individu, omdat dit gedeeltelijk aangeboren is. Wel kunnen we als mens een snellere verbranding stimuleren. Een kat eet van nature kleine beetjes, de hele dag door. Boots dit na door vele kleine maaltijden per dag aan te bieden. Het eiwitgehalte van het dieet verhogen, bijvoorbeeld door een paar keer per week stukjes koolvisfilet of gedroogde kippenborst te geven, kan ook zorgen voor gewichtsverlies.
Symptomen van overgewicht • De afzonderlijke ribben en de ruggengraat zijn niet goed voelbaar wanneer je met lichte druk over de huid strijkt met je vingers. • Wanneer je staat en op je kat neerkijkt, is er geen duidelijke taille te zien. • De kat brengt zijn dag voornamelijk zittend of liggend door. • Hij heeft moeite met lopen, rennen, springen, klimmen, of zich wassen. • Hij heeft moeite met ademen, is kortademig of snurkt.
Dikke Britten en Ragdolls Het is niet zo dat bepaalde rassen dik horen te zijn. Wel hebben sommige rassen, zoals Britten en Ragdolls, meer kans om overgewicht te ontwikkelen. Daarbij is de kans op gezondheidsklachten net zo groot als bij andere rassen of rasloze katten.
Nagels knippen hoort erbij
Maak dat de kat wijs!
Sommige mensen denken dat je standaard de nagels van je kat moet knippen. Dat is onzin. Een kat heeft zijn nagels nodig. Om zich te verdedigen. Bij het jagen. Om te klimmen. Om te pulken en te peuteren. Afblijven dus. Alleen als een kat niet in staat is zelf zijn nagels te onderhouden, moet er regelmatig een puntje af worden geknipt. Anders kan de nagel ingroeien in een voetzooltje. Dat is zeer pijnlijk.
Nieuws over katten, gedrag en wetenschap vind je op onze Facebookpagina. Ook te bekijken als je geen Facebook-account hebt.
Op het Youtube-kanaal van het Kattengedragsadviesbureau vind je veel filmpjes over kattengedrag. Ingedeeld op thema en voorzien van uitleg. Kijken dus!
KGA biedt kennis op eigen locatie Wist je dat het Kattengedragsadviesbureau ook kennis op locatie biedt? Dat kan in allerlei vormen: een incompanytraining, inclinic, scholing op de werkvloer, een lezing op locatie, je zegt het maar!
De garanties van het Kattengedragsadviesbureau • 100% katvriendelijk advies •b ehandeling op basis van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen •b ehandeling door de meest ervaren en meest succesvolle kattengedragstherapeut van Nederland en België • z orgvuldige anamnese met uitgebreide vragenlijst en drie uur durende kattengedrags observatie • versuffende middelen als valium en Clomicalm worden niet geadviseerd • a lle katten en problemen worden behandeld voor één duidelijke prijs.
Is er een ‘kattenwijsheid’ waar jij aan twijfelt? Mail ons en wie weet komt jouw vraag de volgende keer in Maak dat de kat wijs!
13
HIGH-RISE-SYNDROOM lang niet altijd zichtbaar Katten komen meestal wel op hun pootjes terecht als ze van een grote hoogte vallen. Maar ook als alles in orde lijkt, kan er toch iets (flink) mis zijn. Laat je kat daarom altijd nakijken na een valpartij van twee verdiepingen of meer!
Marieke Knies MARIEKE KNIES IS DIERENARTS BIJ DIERENZIEKENHUIS DRECHTSTREEK IN DORDRECHT. ZIJ STUDEERT BIJ DE EUROPEAN SCHOOL FOR ADVANCED VETERINARY STUDIES OM EUROPEAN MASTER OF SMALL ANIMAL VETERINARY MEDICINE TE WORDEN. AL HAAR KEUZEVAKKEN GAAN OVER KATTENGENEESKUNDE. MARIEKE HEEFT DRIE KATTEN.
High-rise-syndroom is de officiĂŤle term voor kwetsuren van katten die van een balkon of uit een raam gevallen zijn, en dan vanaf minimaal twee verdiepingen. Dat is ongeveer acht meter hoog. Een kat kan vallen omdat hij aan het jagen is op een vogel of insect. Hij kan ook uitglijden terwijl hij over de vensterbank loopt of op de balkonrand zit. De meeste valpartijen gebeuren met katten van jonger dan drie jaar. Deze leeftijdsgroep is vaak speelser en komt dus eerder in de problemen. 90% overleeft een val Logischerwijs wordt het high-rise-syndroom met name gezien in een stedelijke omgeving. Hoe
vaak een val precies voorkomt is lastig te zeggen, maar het gebeurt in elk geval regelmatig. Meestal tijdens de lente en de zomermaanden, omdat mensen dan hun balkondeuren en ramen openzetten. Het goede nieuws is dat meer dan 90% een val overleeft. Tussen de 25-33% heeft een levensreddende behandeling nodig, de rest redt het met een ondersteunende behandeling of helemaal zonder behandeling. Inwendige problemen De meest voorkomende verwondingen zijn bloedneuzen, fracturen van het harde gehemelte (palatum), een pneumothorax (klaplong) en/of fracturen aan de poten of het bekken. Naast een klaplong kunnen katten ook een longkneuzing of een gescheurd middenrif oplopen. Andere veel geziene problemen zijn afgebroken (hoek)tanden en shock. Lang niet alle verwondingen zijn dus zichtbaar aan de buitenkant. Veel van deze inwendige problemen zijn ernstig of zelfs levensbedreigend.
Kwetsuren van het high-rise-syndroom in percentages. Afbeelding Marieke Knies.
14
Daarom is het aan te raden een kat na een val altijd goed te laten onderzoeken door een dierenarts. Ook als het dier schijnbaar niets mankeert, of van een hoog is gevallen en onderweg iets heeft geraakt of ongelukkig terechtgekomen is. Er kan wel degelijk iets mis zijn. Onderzoek Bij het lichamelijk onderzoek wordt extra goed gekeken in de bek, op zoek naar letsels aan de tanden, de (onder) kaak en het gehemelte. De
longen worden dan goed beluisterd. Alle poten en het bekken worden zorgvuldig nagevoeld op zoek naar breuken. In de meeste gevallen is het verstandig om röntgenfoto’s te maken van de borstkas, omdat niet alle kwetsuren vanaf de buitenkant duidelijk zijn. Bij twijfel kan aanvullend onderzoek plaatsvinden, zoals röntgenfoto’s van ledematen en/of het bekken en beeldvorming (bijvoorbeeld een echo) van de buikholte. De behandeling is vanzelfsprekend afhankelijk van de verschijnselen. Altijd op de pootjes terecht? Katten hebben de unieke eigenschap dat ze tijdens een val hun lichaamspositie zo veranderen dat hun voeten eerst landen. Gedurende ongeveer vijf verdiepingen steken ze instinctief hun poten stijf uit. Hun balans is dan nog niet optimaal. Door deze stijve poten ontstaan bij een val van minder dan vijf hoog vaak fracturen aan de poten. Zo lopen 80% van de katten die van de derde verdieping vallen fracturen op van hun poten of het bekken. Gespreid vallen Bij een val van vijf verdiepingen bereikt een kat de maximale valsnelheid (gemiddeld 100 km/uur) en kan hij zich weer oriënteren. Hij spreidt zijn lijf dan zo wijd mogelijk uit, een beetje vergelijkbaar met een parachutist in vrije val, dus zonder dat parachute uit is. Door zijn horizontale, gespreide houding is hij beter in balans en beter voorbereid op de landing. Hij kan zo ook de klap van de landing gelijkmatiger opgevangen. Vandaar dat katten die vallen vanaf de zevende verdieping of hoger minder vaak pootfracturen hebben. Omdat ze de klap met hun lijf opvangen, hebben ze dan juist wel meer verwondingen in hun borstkas. 80% van de katten die van de zevende verdieping of hoger vallen, hebben trauma aan hun borstkas. Kortom: is je kat gevallen vanaf twee hoog of hoger en lijkt hij niets te mankeren, ga dan toch met hem naar de dierenarts. Deze kan vaststellen of er werkelijk niets aan de hand is en het dier behandelen als er toch iets mis blijkt te zijn. Is je kat van een hoog gevallen dan kan hij zich ook bezeren. Meestal gaat dit dan om dingen die je aan de buitenkant wél ziet. Geen high-rise-syndroom dus, maar wel een reden voor een bezoekje aan de dierenarts!
15
VOORKOM VALPARTIJEN •W il je je ramen ver open zetten? Gebruik dan een hor. Let wel op dat dit een stevige hor is die niet losschiet of kapotgaat als de kat ertegenaan leunt of erin klimt. •Z et je balkon katveilig af met gaas. Dit kun je zelf doen, of laten doen door een bedrijf. Doe je het zelf, koop dan een goed kattennet. Dit is vooral belangrijk als je een kat hebt die het net in klimt. •T ref je je kat aan in een onveilige situatie, blijf dan rustig. Ga niet roepen of plotseling bewegen. Hij kan daarvan schrikken en vallen.
In hele land gratis lezingen Elke kat gelukkig! Wil je weten hoe je je kat (nog) gelukkiger maakt? Kom dan naar een gratis lezing van Elke kat gelukkig!
stimuleren om regelmatig met hun kat naar de dierenarts te gaan, en hun kat spullen te geven om natuurlijk gedrag mee te kunnen vertonen. In het hele land nemen dierenartsenpraktijken en dierspeciaalzaken deel aan de campagne. Wil je meer informatie over meedoen, mail dan naar info@kattengedragstherapie.nl.
Elke maand vinden deze lezingen plaats. In april is dat op donderdag 15 april bij Dierenopvangcentrum Krimpen aan den IJssel, Noord 102, 2921 AJ Krimpen a/d IJssel en op maandag 20 april bij dierenwinkel ‘t Warme Nest, Kerkplein 22, 1777CD Hippolytushoef.
Het lezingenoverzicht vind je op de Facebook Community
De zaal is open vanaf 19.00 uur. De lezing duurt van 19.30 uur tot 21.00 uur. Wil je erbij zijn, geef je dan op via info@kattengedragstherapie.nl. Wees er snel bij, het aantal plaatsen is beperkt. De lezingen worden gegeven door kattenexpert Marcellina Stolting en in april gefaciliteerd door Dierenopvangcentrum Krimpen aan den IJssel en Dierenwinkel ’t Warme Nest. Beide nemen deel aan de campagne. Elke kat gelukkig! is een initiatief van het Kattengedragsadviesbureau. Het doel van deze campagne is eigenaren
Enkele reacties van cursisten van KGA Kattendagen: ‘Zeker weten dat ik mijn nieuwe kennis meteen ga toepassen in de praktijk!’ ‘Nu weet ik pas echt wat katvriendelijk inhoudt’ ‘Enthousiaste docenten met kennis van én hart voor katten!’ ‘Zo anders en zo veel beter dan bij andere cursusaanbieders’
16
Cursusoverzicht KGA Kattendagen
Het Kattengedragsadviesbureau organiseert cursussen, lezingen en opleidingen door heel Nederland en België, met steeds verschillende verdiepingsthema’s op het gebied van katten, gedrag & welzijn. Deze cursusdagen zijn geschikt voor iedereen die professioneel met katten werkt, en voor kattenliefhebbers. Wat je relatie tot katten ook is, je doet altijd kennis op waarmee je direct aan de slag kunt Dag
Datum
Waar
Docenten
Wat leer je
Doelgroep
Prijs
Zaterdag/ zondag
11/12 april
Amsterdam
Marcellina Stolting
Opleiding Katten verzorgen (vijfdaagse opleiding tot kattenoppas/verzorgers)
Kattenoppassers, kattenverzorgers
€ 600,-
Zaterdag/ zondag
18/19 april
Amsterdam
Marcellina Stolting
Opleiding Katten verzorgen (vijfdaagse opleiding tot kattenoppas)
Kattenoppassers, kattenverzorgers
€ 600,-
Woensdag
22 april
Amsterdam
Marcellina Stolting
Lezing Emoties
Professionals en kattenliefhebbers
€ 27,50
Woensdag
29 april
Amsterdam
Marcellina Stolting
Lezing Pijn herkennen
Professionals en kattenliefhebbers
€ 27,50
Tussen 2-10 mei (op afspraak)
Amsterdam
Natascha Vlieland
Opleiding Katten verzorgen (vijfdaagse opleiding tot kattenoppas/verzorgers)
Kattenoppassers, kattenverzorgers
€ 600,-
Zondag
3 mei
Amsterdam
Marcellina Stolting
Scheiding moeder-kittens
Dierenartsen, paraveterinairen/ dierenartsassistenten, fokkers, asielmedewerkers/gastgezinnen, en kattengedragstherapeuten, (toekomstige) kitteneigenaren.
€ 95,-
Zaterdag
9 mei
Amsterdam
Esther Plantinga, Eva de Vette e.a.
Voeding en het effect op gedrag en gezondheid
Professionals en kattenliefhebbers
€ 125,-
Zondag
17 mei
Groningen
Marcellina Stolting
Wat maakt katten gelukkig?
Professionals en kattenliefhebbers
€ 95,-
Woensdag
20 mei
Amsterdam
Marcellina Stolting
Lezing Conflicten tussen katten
Professionals en kattenliefhebbers
€ 27,50
Zondag
31 mei
Amsterdam
Marcellina Stolting
Kittenspecial
Dierenartsen, paraveterinairen/ dierenartsassistenten, fokkers, asielmedewerkers/gastgezinnen, en kattengedragstherapeuten, (toekomstige) kitteneigenaren.
€ 95,-
Zaterdag
6 juni
Amsterdam
Marcellina Stolting
Opvoedkunde en kittenkunde voor de cattery
Fokkers
€ 95,-
Zaterdag & Zondag
13 & 14 juni
Scherpenheuvel
Marcellina Stolting
Harmonie in de cattery en Opvoedkunde en kittenkunde voor de cattery
Fokkers
€ 95,-
Zondag
20 juni
St. Job
Marcellina Stolting
Asielmedewerkers en vrijwilligers
Asielmedewerkers en vrijwilligers
€ 85,-
Woensdag
24 juni
Amsterdam
Marcellina Stolting
Lezing Stress voorkomen en verhelpen
Professionals en kattenliefhebbers
€ 27,50
Zaterdag & Zondag
27 & 28 juni
Amsterdam
Marcellina Stolting
Basiscursus Kattengedrag
Professionals en kattenliefhebbers
€ 95,-
17
Meer info
MAGAZINE Dit magazine wordt maandelijks kosteloos verspreid vanaf 2002 en heeft inmiddels meer dan 19.000 abonnees, zowel professionals als niet-professionals. Onder de professionals zijn (medewerkers van) dierenspeciaalzaken, asiels, kattentrimsalons, dierenartsenpraktijken, kattenfokkers, en producenten en toeleveranciers van kattenbenodigdheden. Je vindt het Kattengedragsadviesbureau ook op Facebook, Twitter, Youtube en www.kattengedragstherapie.nl.
COLOFON
CONTACTGEGEVENS
Dit magazine is een uitgave van het Kattengedragsadviesbureau.
Websites: http://www.kattengedragstherapie.nl http://www.kattengedragcentrum.nl
Redactie: Elles Nijssen en Marcellina Stolting Eindredactie Elles Nijssen Opmaak: Karin Jansen
E-mailadressen: info@kattengedragstherapie.nl kattengedragstherapie@gmail.com (voor grote bestanden: foto’s en filmpjes) Cursusinformatie en inschrijvingen: info@kattengedragstherapie.nl
Aan dit nummer werken mee Denise van Lent Henny Greven Jet Bijen Marieke Knies Marjon Kostwinder Marnix Lamberts Monique Schwencke Sandy van den Bosch
Skype: kattengedragstherapie.nl (op afspraak)
©Kattengedragsadviesbureau. Alle teksten in dit magazine zijn auteursrechtelijk beschermd. Overname is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Wil je het magazine niet meer ontvangen? Stuur dan een e-mail met in de berichtregel ‘Uit adresbestand verwijderen’. Indien je juist abonnee wilt worden, is het sturen van een e-mail eveneens voldoende.
Website Kattenoppasservice: http://www.kattenoppasservice.nl
Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur: 020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur) Kattengedragsadviesbureau: 020 - 3308780 Katten Cursus Centrum: 020 - 4160547
Telefoonnummer Kattenoppasservice: 020 - 4230947 Het Kattengedragsadviesbureau is een Aequor-erkend leerbedrijf
Adverteren Wil je meer weten over de mogelijkheden en tarieven? Stuur dan een mail naar info@kattengedragstherapie.nl of bel: 020-3308780.
18