วิธีปฏิบตั ิที่เป็ นเลิศ (BEST PRACTICES)โรงเรี ยนวัดถ ้ามังกรทอง
1. ชื่อผลงาน การบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้าน บริหารจัดการศึกษายอดเยี่ยม 2. ข้อมูลทั่วไปของผู้พัฒนา 2.1 ชื่อผู้พัฒนา นางสาวเพ็ญพิมล บุญรักษาทรัพย์ 2.2 โรงเรียน วัดถ้ามังกรทอง ต้าบลเกาะส้าโรง อ้าเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี 71000 2.3 โทรศัพท์ 081-9133803 , 091-1196099 e-mail wimonpan99@gmail.com 3. เป้าหมาย/วัตถุประสงค์ของการพัฒนา 1. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึน 2. นักเรียนมีคุณลักษณะนิสัยอันพึงประสงค์ 3. นักเรียนมีสุขภาพอนามัย สมรรถภาพ ศักยภาพ ตามเกณฑ์ 4. ผู้ปกครอง ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม 4. ระยะเวลาในการพัฒนา ปีการศึกษา 2555 - ปีการศึกษา 2556 5. ความสัมพันธ์ระหว่างวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศกับเป้าหมายและจุดเน้นของสถานศึกษา การบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็ นการบริ หารจัดการตามวิสยั ทัศน์ของ โรงเรี ยน คือ “โรงเรี ยนวัดถา้ มัง กรทอง นักเรี ยนมีคุณภาพตามเกณฑ์ มาตรฐาน มีคุณธรรมจริ ยธรรม รักการอ่าน อนุรักษ์วฒ ั นธรรมไทย น้ อมนาแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ก้ าวทันเทคโนโลยี ชุน ชนมีส่วนร่วม ในการจัดการศึกษา” และสอดคล้ องตามพันธกิจของโรงเรี ยนในข้ อที่ 8 ในจ้านวน 10 ข้ อคือ ส่งเสริ ม กิจกรรมแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 6. ทฤษฎีที่น้ามาใช้ การบริหารวงจรเดมมิ่ง PDCA ในการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียน วัดถ้ามังกรทอง 7. กระบวนการพัฒนา การด้าเนินการตามแนวทางการน้าหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปจัดการศึกษาของโรงเรียน วัดถ้ามังกรทองได ด้าเนิ น การใน 2 สวน คือสวนที่เกี่ยวของกับการบริหารสถานศึกษา และสวนที่เปน การจัดการเรียนรู ของครู ซึ่งโรงเรียนวัดถ้ามังกรทองด้าเนินการ โดยใหทุกระดับชันสอดแทรกสาระเศรษฐกิจ พอเพียงในการจัดกิจกรรมพัฒนาผู เรียน การขับเคลื่อนปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในโรงเรียนวัดถ้ามังกรทองมี เปาหมายส้าคัญของการขับเคลื่อน คือ การท้าใหเด็กรูจักความพอเพียง ปลูกฝงอบรม ใหเด็กมีความสมดุลทาง เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรม โดยสอดแทรกแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใหเขาเปนสู ส่วนหนึ่งของหลักสูตร สาระเรียนรู ต าง ๆ ฝกใหเด็กรู จักการใชชีวิตไดอยางสมดุล ตามแนวทางเศรษฐกิจ พอเพียง มีนิสัยประหยัด รักการออม เห็นคุณคาของทรัพยากรตาง ๆ รูจักอยูรวมกับผูอื่น รูจักเอือเฟอเผื่อแผ
และแบงปน มีจิตส้านึกรักษสิ่งแวดลอม และเห็นคุณคาของวัฒนธรรม คานิยมและความเปนไทย ทามกลาง การเปลี่ ย นแปลงต าง ๆ รู ว าตนเองเปนองคประกอบหนึ่ ง ในสิ่ ง แวดล อมและวั ฒ นธรรมของโลก ซึ่ ง การขับเคลื่อนจะประสบความส้าเร็จครูจะตองรูจกั บูรณาการการเรียนการสอนให ผูเรียนเห็นถึงความเชื่อมโยง ในภาพรวมอยางรอบดาน เชน สิ่งแวดลอม วัฒนธรรม สังคม และเศรษฐกิจ ซึ่งความเปนองครวมนีจะเกิดขึน ได ครูต องใชความรู และคุณธรรมเปนปจจัยในการขับเคลื่อน กิจกรรมที่จะปลูกฝงควรเริ่มตนจากกิจกรรม เล็กๆนอยๆจากตัวเด็กแตละคนให ไดกอน เชน ชวยงานบาน เก็บขยะ การประหยัดพลังงาน บันทึกรายรับ จาย ฯลฯ และที่ส้าคัญ ผู บริหารและครูต องเปนตัวอยางใหกับนักเรียน องคกรเครือขาย คณะกรรมการ สถานศึกษาขันพืนฐาน คณะกรรมการเครื อข่ายผู ปกครอง รวมประสานใหความรวมมือในการขับเคลื่อน การจัดการศึกษา ตามแนวทางของเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนวัดถ้ามังกรทองใหยั่งยืนตลอดไป โดยมี ขันตอนในการด้าเนินงาน ดังนี 1. ก้าหนดนโยบายการจัดการศึกษาตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2. พัฒนาความรูความเขาใจแกบุคลากรทังผูบริหาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษาและ สงเสริมใหปฏิบัติตนตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 3. ประชาสัมพันธเผยแพรความรู ความเขาใจแกผูเกี่ยวของอื่นๆ 4. ทบทวนหรือปรับปรุงโครงสรางและพัฒนาการบริหารจัดการตามแนวปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง 5. จัดท้า ปรับปรุง หรือเพิ่มเติมโครงการ กิจกรรม และปรับแผนกลยุทธและแผนปฏิบัติการ ของสถานศึกษา 6. ปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรของสถานศึกษา 7. จัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรของสถานศึกษา 8. เสริมสรางบรรยากาศ และสภาพแวดลอมใหเอือตอการจัดการเรียนรู 9. จัดระบบนิเทศ ติดตาม ประเมินผล และรายงานผลการด้าเนินการ 10. ใหผูปกครองและชุมชนเขามามีสวนรวมในการจัดการศึกษาในขันตอนส้าคัญทุกขันตอน 7.1 กลุ่มเป้าหมาย นักเรียนโรงเรียนวัดถ้ามังกรทอง 7.2 ขันตอนการพัฒนา แนวทางการด้าเนินงาน 1. การพัฒนาหลักสูตร โรงเรียนวัดถ้ามังกรทองมีการพัฒนาหรือบูรณาการเนือหาสาระ ของเศรษฐกิจพอเพียงเขาไปในหลักสูตรสถานศึกษา ดังนี 1.1 น้าคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียน ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงมาพิจารณาปรับปรุงหรือเพิ่มเติม วิสัยทัศน เปาหมายและคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียนใน หลักสูตรสถานศึกษา
1.2 กลุมสาระการเรียนรูและกิจกรรมพัฒนาผูเรียน ปรับปรุง หรือเพิ่มเติมมาตรฐาน การเรียนรูในแตละชวงชัน ใหสอดคลองกับวิสัยทัศน เปาหมาย และคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียน ตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของหลักสูตรสถานศึกษาที่ปรับปรุงหรือเพิ่มเติม 1.3 กลุมสาระการเรียนรูและกิจกรรมพัฒนาผูเรียน ปรับปรุง เพิ่มเติม หรือจัดท้า สาระการเรียนรูหนวยการจัดการเรียนรู และแผนการจัดการเรียนรู ตามล้าดับ เพื่อพัฒนาผูเรียนใหเปนไป ตามมาตรฐานการเรียนรูแตละชวงชันตามขอ 1.2 ชันประถมศึกษาปที่ 1 – 3 เนนความพอเพียงระดับตนเองและครอบครัว ชันประถมศึกษาปที่ 4 – 6 เนนความพอเพียงระดับโรงเรียน 2. การจัดการเรียนการสอน โรงเรียนวัดถ้ามังกรทองจัดการเรียนการสอนตามเนือหา สาระที่ก้าหนดไวในหลักสูตรอยางสอดคลองกับวิถชี ีวิตของผูเรียน เนนกระบวนการคิดวิเคราะห เนนการ ปฏิบัติจริง เพื่อน้าไปสูการปฏิบัติตนที่เหมาะสมในชีวิตประจ้าวัน โดยมีแนวทางด้าเนินการดังนี 2.1 จัดกิจกรรมการเรียนรูที่เนนการฝกทักษะ กระบวนการคิด วิเคราะห การจัดการ การเผชิญสถานการณ การแกปญหา ฯลฯ ที่ เริ่มจากชีวิตประจ้าวัน และเชื่อมโยงสูครอบครัว ชุมชน สังคม ประเทศชาติ และสังคมโลก 2.2 จัดกระบวนการเรียนรูโดยเนนการทดลอง การปฏิบัติจริงทังในสถานศึกษาและ แหลงเรียนรูภายนอกสถานศึกษา ทังในรูปของการจัดท้าโครงการ โครงงาน และอื่นๆ ทังการศึกษา รายบุคคลและเปนกลุม 2.3 วัดและประเมินผลการเรียนรูในครอบคลุมทัง 3 ดาน ไดแก 1) ความรู (Knowledge) 2) ทักษะกระบวนการ (Process) 3) คุณลักษณะอันพึงประสงค (Attribute) 2.4 การเขียนแผนแบบบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง - ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (3 หวง 2 เงื่อนไข) ในการจัดการเรียนรู ทุกขันตอน เพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค “อยูอยางพอเพียง” - ก้าหนดใหกลุมสาระการเรียนรู สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมเปนแกนหลัก เพราะ มีหัวขอในหลักสูตรและเนือหาชัดเจนที่สามารถสอดแทรกความคิด/คุณคา คุณลักษณะที่พึงประสงคลงไปได - ยุทธศาสตรการสอนของครู สอดแทรกคุณธรรม วินัย ความรับผิดชอบ การค้านึงถึงการอยูรวมกับผูอื่น/สังคมรอบตัว สภาพแวดลอมทางวัตถุและธรรมชาติ ความภูมิใจในวัฒนธรรม ไทย - เนนใหเด็กแสดงความคิดเห็นอยางมีสวนรวม วิเคราะหปญหาตางๆ ที่อยูรอบ ตัวอยางเปนเหตุเปนผล รอบคอบ โดยครูคอยชักจูงใหคิดแบบโยนิโสมนสิการ และสรางบรรยากาศใหมี ความคิดริเริ่มสรางสรรค แนะน้า ทวงติงกันดวยความจริงใจ
3. การจัดบรรยากาศและสภาพแวดลอมภายในสถานศึกษาโรงเรียนวัดถ้ามังกรทองจัด บรรยากาศและสภาพแวดลอมภายในสถานศึกษาใหเปนแหลงเรียนรู กระบวนการเรียนรู ปลูกฝง หลอหลอม คุณลักษณะอันพึงประสงค และเอือตอกระบวนการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรสถานศึกษา โดยมี แนวทางด้าเนินการ ดังนี 3.1 จัดอาคารสถานที่ และสิ่งแวดลอมในโรงเรียนที่เนนความรมรื่น ประโยชนใชสอย คุมคา เปนแหลงเรียนรู และอนุรักษสืบสานทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดลอม ศิลปวัฒนธรรม สถาปตยกรรมของทองถิ่น และภูมิปญญาไทย 3.2 ก้าหนดระเบียบ ธรรมเนียมปฏิบัติในสถานศึกษา ที่สงเสริมความมีระเบียบวินัย เคารพธรรมเนียมปฏิบัติ กฎกติกาของสังคมสวนรวม เชน การมีวินัย การเขาคิว การรับประทานอาหาร การแตงกายการใชทรัพยากรรวมกัน ฯลฯ 3.3 สงเสริ มและพัฒนาบรรยากาศดานคุณธรรม เชน การท้าบุญ การเข้าค่ายคุณธรรม การบริจาค การปฏิบัติกิจทางศาสนา การฝกอบรมจิต การเขารวมกิจกรรมทางศาสนา การยกยองสงเสริม ผูกระท้าความดี การสงเสริมการแบงปน การชวยเหลือกันและกัน ฯลฯ 3.4 สงเสริมการแสวงหาความรู และเผยแพรความรูเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง เชน การจัดนิทรรศการ การจัดการประกวดในรูปแบบตางๆ และอื่นๆ 3.5 สงเสริมการปฏิบัติตนเปนแบบอยางของผูบริหาร ครู และบุคลากรในสถานศึกษา 3.6 จั ดโครงการและกิจกรรมสงเสริมการปฏิบัติตนและการด้าเนิน ชีวิตตามแนว ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 4. การจัดระบบบริหารจัดการของสถานศึกษา โรงเรียนวัดถ้ามังกรทองจัดระบบการบริหารจัดการภายในสถานศึกษาตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่เอือตอการสงเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษา ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี 4.1 ทบทวน ปรั บ ปรุ ง พัฒ นา โครงสรางและกระบวนการบริ ห ารจั ด การให สอดคลองหรื อรองรั บ การจั ดการศึกษาตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โดยเน นการบริห ารงานตามหลั ก ธรรมาภิบาล มีความพอประมาณ มีเหตุผล และมีภูมิคุมกันที่พรอมรับการเปลี่ยนแปลง 4.2 ก้าหนดนโยบาย แผนงาน โครงการ กิจกรรม และการปรับปรุงเพิ่ มเติมหรือ จัดท้าแผนกลยุทธ และแผนปฏิบัติงานของสถานศึกษา ใหครอบคลุมการพัฒนาการศึกษาตามแนวทางปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียงของสถานศึกษา มีการด้าเนินการตามแผนอยางเปนระบบ และมีการติดตามประเมิน ผลอยางตอเนื่อง 4.3 พั ฒ นาบุ ค ลากร ทั งผู บ ริ ห าร ครู และกรรมการสถานศึ ก ษา ใหมี ค วามรู ความเขาใจปรัช ญาของเศรษฐกิจพอเพีย ง มีความพรอมในการด้าเนิ นการตามระบบการบริหารจัดการที่ เปลี่ยนแปลง และการจัดการศึกษาตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมทังด้าเนินชีวิตตามแนว ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
4.4 จัดระบบการนิเทศภายในโรงเรียน เพื่อพัฒนาระบบการบริหารจัดการและ กระบวนการเรียนการสอนใหเอือตอการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 5. การใหผูปกครองและชุมชนเขามามีสวนรวมในการจัดการศึกษาของโรงเรียน โรงเรียนวัดถ้ามังกรทองใหผูปกครองและชุมชนเขามามีสวนรวมในการด้าเนินการจัดการศึกษาของโรงเรียน ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในขันตอนส้าคัญทุกขันตอน ตามแนวทางดังนี 5.1 รวมก้าหนดแนวนโยบาย และการวางแผน 5.2 รวมใหขอคิดเห็น ขอเสนอแนะในกระบวนการพัฒนาหลักสูตร 5.3 รวมจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและการจัดสภาพและบรรยากาศภายใน โรงเรียน 5.4 สงเสริมการเรียนรูและการปฏิบัติตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน โรงเรียน ที่บานและสถานที่อื่นๆ 5.5 รวมติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา 7.3 การตรวจสอบคุณภาพ การติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา โรงเรี ย นวั ด ถ้ า มั ง กรทองจั ด ใหมี ก ารติ ด ตามและประเมิ น ผลการด้ า เนิ น การจั ด การศึกษาตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยมีแนวทางด้าเนินการดังนี 1. ติดตามและประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียน โดยพิจารณาจาก 1) ผลการทดสอบความรู ความเขาใจพืนฐานดานเศรษฐกิจพอเพียง 2) ผลงานและการปฏิบัติกิจกรรมของผูเรียน 3) การปฏิบัติตนในชีวิตประจ้าวันของผูเรียน 4) ผลการประเมินโดยผูประเมินภายนอก หรือผูมีสวนไดสวนเสียจากทุก ภาคสวน 2. ติดตามและประเมินความเหมาะสมของการด้าเนินการในกระบวนการ ขันตอน และกิจกรรมการด้าเนินการในดานการพัฒนาหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การจัดบรรยากาศและสภาพ แวดลอม การจัดระบบบริหารจัดการ การใหผูปกครองและชุมชนเขามามีสวนรวมในการจัด การศึกษาของโรงเรียน และการประเมินคุณลักษณะของผูเรียนอันพึงประสงค 3. จัดใหระบบการรายงานผลการด้าเนินงานเปนระยะๆ ทังการรายงานภายใน สถานศึกษา การรายงานตอสาธารณชน และการรายงานหนวยงานตนสังกัดตามล้าดับ 7.4 แนวทางการน้าไปใช้ประโยชน์ เปาหมายส้าคัญของการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หรือการขับเคลื่อน คือ การท้าใหเด็กรูจักความพอเพียง ปลูกฝง อบรมบมเพาะใหเด็กมีความสมดุลทางเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอม และ วัฒนธรรม โดยสอดแทรกแนวคิด ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใหเขาเปนสวนหนึ่งของหลักสูตร สาระการ เรียนรู ต างๆ เพื่อสอนใหเด็กรู จักการใชชีวิตไดอยางสมดุล ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง เห็นคุณคาของ
ทรัพยากรตางๆ รูจักอยูรวมกับผูอื่น รูจักเอือเฟอเผื่อแผและแบงปน มีจิตส้านึกรักษสิ่งแวดลอม และเห็นคุณคา ของวัฒนธรรมคานิยม ความเปนไทย ทามกลางการเปลี่ยนแปลงตางๆ 8. ผลส้าเร็จที่เกิดขึนจากการพัฒนา เกียรติยศ ชื่อเสียงและผลงาน/โครงการการดีเด่นของโรงเรียน - โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเหรียญทอง - โรงเรียนมาตรฐานโครงการ HAS ส้วมสุขสันต์เหรียญทอง - โรงเรียนห้องสมุด 3 ดี เหรียญเงิน - รองชนะเลิศห้องสมุดดีเด่น โรงเรียนขนาดเล็ก -เโครงงานคุณธรรม ระดับเหรียญเงิน การแข่งขันงานศิลปหัตถกรรมระดับภาคกลางและ ตะวันออก จังหวัดระยอง ครังที่ 62 ประโยชน์ที่ได้รับ 1. นักเรียนได้รับรางวัลในการแข่งขันระดับเขตพืนที่ และระดับภาค 2. นักเรียนจบชันประถมศึกษาปีที่ 6 สอบเรียนต่อระดับมัธยมศึกษาตอนต้นได้ร้อยละ 100 3. ได้รับการยอมรับจากผู้ปกครอง ชุมชน ทังในพืนที่บริการและใกล้เคียง 4. ได้รับการสนับสนุนทุกด้านจากผู้ปกครอง ชุมชน และผู้ที่เกี่ยวข้อง 5. ได้ผ่านการประเมินสถานศึกษาพอเพียงจากคณะกรรมการระดับเขตพืนที่ 6. มีการประชาสัมพันธ์โดยการเผยแพร่เป็นวารสาร และมีบุคลกรทางการศึกษาจาก สถานศึกษาอื่น บุคคลอื่นมาขอเยี่ยมชมโรงเรียน
ขั้นตอนการพัฒนา Best Practice การบริหารวงจร PDCA การบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนวัดถ้ามังกรทอง ก้าหนดนโยบาย
เตรียมบุคลากร
เผยแพรประชาสัมพันธ์
P พัฒนาหลักสูตร ทบทวน ปรับปรุง ผลการด้าเนินงาน
A
D
C
นิเทศติดตามรายงานผล
เข้าใจ เข้าถึง และพัฒนา มุ่งมั่นพากันท้า
จัดการเรียนการสอน
จัดสภาพแวดลอม