دواکەوتنى موچەى فەرمانەبەران کاریگەرى خراپى لەسەر بازاڕ داناوە
www.jamawarnews.com
ل4
ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات
سێشەممة /15ڕێبه‌ندان 2713/کوردی
کـــەرکـــوک بــــە‌رە‌یــــە‌کــــی تــــری عــــیــــراق -ژماره 782 شــــە‌ڕ لــــەساڵی 32
2014/02/04زایینی
ساڵی 32
-
1
باشترین یاریزانى جیهان کرایە دەرەوە سێشەممە 2014/02/04
ل5 8الپەڕە
ژماره782 :
ل7 www.jamawarnews.com
مالیکى دەیەوەێت لە ڕێگەى بوودجەى هەرێمەوە شـــەقــامــى شـیـعـە بـــەالى خــۆیــدا ڕابـکـێـشـێـت تایبەت بە ~
الن����ە م���ح���ەم���ەد ،ئ��ەن��دام��ى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لە لیستى هاوپەیمانى کوردستان لە دی��دارێ��ک��ى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « مالیکى دەیەوێت لە ڕێگەى کەمکردنەوەى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان کار بکات بۆ ڕاکێشانى شەقامى شیعى». ناوبراو هێما بۆ ئ��ەوە دەکات « ل��ە پ����رۆژە ی��اس��اى ب��وودج��ە بەپێى پێویست باسى بوودجەى پێشمەرگەى نەکراوە ئەمەش مافى خۆمانە پێشمەرگە بوودجەى بۆ
دابینبکرێت». الن����ە م���ح���ەم���ەد ،ئ��ەن��دام��ى ئەنجومەنى ن��وێ��ن��ەران��ى عێراق ب��ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د هەموو ساڵێک لەسەر بوودجە فشار لەسەر هەرێمى کوردستان دروست دەکرێت بە پێى پێویست حکومەتى فیدراڵى عێراق دەستوور بەکار ناهێنێت گەر دەستوور بەکار بهێنێت ئەو فشارە لەسەر هەرێمى کوردستان دروست نابێت. ن���اوب���راو وت��ی��ش��ى ئ��ەم��س��اڵ فشارەکان لەسەر ک��ورد زیاترە لەبەرئەوە هەڵبژاردن لە عێراقدا ئەنجامدەدرێت حکومەتى فیدراڵى عێراق نەیتوانیوە سەرکەتوو بێت
لە دابینکردنى ئەمن و ئاسایش و خزمەتگوزارى دەیەوێت لە ڕێگەى کەمکردنەوەى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان کار بکات بۆ ڕاکێشانى شەقامى شیعى. ئ����ەو ئ���ه‌ن���دام���ەى لیستى هاوپەیمانى ئ���ەوەى خستەڕوو کورد دژى هیچ پ��رۆژە یاسایەکى ب��وودج��ە نییە ک��ە بەشێوەیەکى دادپ����ەروەران����ە داب��ەش��ک��راب��ێ��ت بەسەر هەموو هاواڵتیاندا ،بەاڵم ئەم پ��رۆژە یاسایەى بوودجە کە لەالیەن حکومەتى عێراق نێردراوە بۆ ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق چەندین گرفتى تێدایە ل��ەوان��ە هەرێمى کوردستانى پابەند کردووە
بەرپرسى پەیوەندییەکانى په‌یه‌ده:
ئۆپۆزسیۆن تەنها چەک و دارایى لە دەرەوە وەردەگرن ئاگایان لە ناوه‌وه‌ی سوریا نییە تایبەت بە ~
ڕۆژان��ە 400ه �ه‌زار بەرمیل نەوت بنێرێتە دەرەوە. ل4
ئەندامێکى پەرلەمانى کوردستان:
سبەى ئەندامانى پەرلەمان کۆ دەبنەوە
ئەمڕۆ پەرلەمانتاران کۆببنەوە، تایبەت بە ~ بەاڵم لەبەرئەوەى کرا بە پشوو ف��رس��ەت س��ۆف��ى ،ئەندامى بڕیارە چوارشەممە کۆبونەوەکە پ��ەرل��ەم��ان��ى ک���وردس���ت���ان بە لە کاتژمێر 10ی سەرلەبەیانى ~ ڕاگەیاند بڕیار بوو ئ��ەن��ج��ام ب���درێ���ت ل���ە ت���ەالرى
پەرلەمان. ناوبراو وتیشى کۆبونەوەکە ل��ەب��ارەى خ��ۆئ��ام��ادە ک��ردن��ە بۆ ک��ۆب��ون��ەوەک��ان و ئ��ەول��ەوێ��ت��ى یاسادانانمان چى بێت؟ یەکەم
لەسەر ئەوە ڕێکبکەوین ئەگەر پەیڕەوى ناوخۆمان هەموارکردەوە چ���ۆن ه���ەم���وارى ب��ک��ەی��ن��ەوە؟ هەندێک یاساى تر چۆن بیخەینە ئەولەوێتى کارمانەوە؟
سەرۆکى زانکۆى هەڵەبجە:
لە شارەزوور و سەیدسادق ساڵى ئایندە خوێندکاران وەردەگیرێن تایبەت بە ~
د .خ��ەس��رەو ع��ەب��دوڵ�ڵا، س��ەرۆک��ى زان��ک��ۆى هەڵەبجە ب���ە ~ ڕاگ���ەی���ان���د بەشى زانستى یاسا لە قەزاى س��ەی��دس��اق و ب��ەش��ى ک��وردى
لە ق��ەزاى ش��ارەزوور دەکرێتەوە ب��ۆ س��اڵ��ى خ��وێ��ن��دن��ى -2014 2015خوێندکار وەردەگرن. ناوبراو وتیشى پەیوەندیمان ک���ردووە بە قائیمقامى ه��ەردوو قەزاکەوە و لیژنەمان بۆ پێکهێناوە لیژنەکانمان سەردانیان کردووە لە
ڕووى بیناو فەرمانبەر و ئۆتۆمبێل و سەرچاوە ئیدارییەکان ئەوان دابین بکەن و ئێمەش مامۆستایان ب��ۆ داب��ی��ن دەک��ەی��ن ،لەبەرئەوە دەب��ێ��ت ل���ەوێ ئ���ەو س��ەرچ��اوە ئیداریانەیان بۆ جێبەجێبکرێت ئەوانیش بەڵێنى ئەوەیانداوە کە
جێبەجێى بکەن. ل����ەب����ارەى وەرگ���رت���ن���ى خوێندکاران ل��ەو دوو بەشە سەرۆکى زانکۆى هەڵەبجە وتى تائێستا بڕیارمان ن��ەداوە کە چەند خوێندکار لەو دووبەشە وەردەگیرێت.
ئیسماعیل حەدیدى:
دەرکەوتنى داعش مەبەستى سیاسى لە پشتەوەیە تایبەت بە ~
ئیسماعیل حەدیدى ،جێگرى پێشووى پارێزگارى کەرکوک لە پێکهاتەى عەرەبى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « هەموومان جەخت ل���ەوە دەک��ەی��ن��ەوە کێشەکانى کەرکوک بە گفتوگۆ چارەسەر
دەکرێت». ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات « پاراستنى بارودۆخى ناو کەرکوک بە دەست هێزەکانى پۆلیسەوەیە و هێزکانى سوپا لە باشوورى کەرکوک جێگیر بوون». عیسماعیل حەدیدى ،جێگرى پ��ێ��ش��ووى پ��ارێ��زگ��ارى ک��ەرک��وک داعش لەگەڵ گروپە چەکدارەکانى
ت���ردا م��اوەی��ەک��ى دوورو درێ��ژە ل��ەو ن��اوچ��ان��ەدا ب��وون��ی��ان هەیە، ب��ەاڵم ئ��ەو ناونانە ت��ازە دروس��ت ب��ووە و سەرکردە سیاسیەکان و ڕاگەیاندنەکان گەورەیان کردووە بە مەبەستى شێواندن و گەورە کردنى پرسەکانە لەو ناوچانەدا. ئێمە دژ ه��ەم��وو ئ��ەو گروپە چەکدارانەین کە پەنا بۆ توندوتیژ
دەب�����ەن ،ب���ەاڵم دەرک��ەوت��ن��ى داعش لەم بارودۆخەدا ئامانج و مەبەستى سیاسى لە پشتەوەیە. ن��اوب��راو وتیشى ئێمە وەک پێکهاتەى عەرەبى لە کەرکوک ه��ی��چ ک��ێ��ش��ەی��ەک��م��ان ل��ەگ��ەڵ پێکهاتەى کورد لە کەرکوکدا نییە ئایندەمان پێکەوە دەبێت پێکەوە کەرکوک بنیاد دەنێنەوە.
ل3
د .جەعفەر عەکاش ،بەرپرسى پەیوەندییەکانى پارتى یەکێتى دیموکراتى ک��ورد لە سوریا لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « ئازاد بوونى خۆئاواى کوردستان کلیلى ئ��ازاد بونى ت��ەواوى پارچەکانى ترى کوردستانە». ناوبرا هێما بۆ ئەوە دەکات « وەک ئۆپۆزسیۆنى سوریا بۆ دۆزى ک��وردان لەو باوەڕەداین ئەو ئۆپۆزسیۆنە خاوەن شۆڕش نییە تەنها پشتگیرى دارایى و ه��اوک��ارى و چ��ەک لە دەرەوە وەردەگ����رن هیچ ئ��اگ��ای��ان لە ناوه‌وه‌ی سوریا نییە». د .ج���ەع���ف���ەر ع���ەک���اش، بەرپرسى پەیوەندییەکانى پارتى یەکێتى دیموکراتى ک��ورد لە سوریا بە ~ ڕاگەیاند پێکهنانى کانتۆنەکانى خۆرئاواى کوردستان بە شێوەیەکى گشتى وەاڵمدانەوەى پێداویستى خەڵکى
ئێمەیە بۆ پڕ کردنەوەى ئەو بۆشاییە کارگێڕی و ئەمنى و سیاسییەى کە لە خۆرئاواى کوردستاندا دروست دەبێت. وەک دەزانرێت ئازاد بوونى ئ��ەو پ��ارچ��ەی��ە کلیلى ئ��ازاد بونى ت��ەواوى پارچەکانى ترى کوردستانە. ن��او ب��راو ئ��ەوەى خستەڕوو وەک ئەنجومەنى گەلى خۆرئاواى ک��وردس��ت��ان ب���ەش���دارى ئ��ەو کۆنگرەى جنێڤ دوومان نەکرد، چونکە وام��ان بینى هەوڵدانى ئەوان وەک ئۆپۆزسیۆنى سوریا بۆ دۆزى کوردان لەو باوەڕەداین ئەو ئۆپۆزسیۆنە خاوەن شۆڕش نییە تەنها پشتگیرى دارای��ى و هاوکارى و چەک لە دەرەوە وەردەگ�����رن هیچ ئ��اگ��ای��ان لە ناوه‌وه‌ی سوریا نییە ،ئەگەر چى بەشدار بوون لە جنیڤ دوو ،بەاڵم هیچ هەنگاوێکى بۆ چارەسەر لێنەکەوتەوە ئەوانە دەیانەوێت لە دەستوورى داهاتووى سوریادا ناوى کورد نەبێت. ل3
پێنجى مانگ لەسەرتاسەرى هەرێم بایکۆتى خوێندن دەکرێت تایبەت بە ~
بەرێوەبەرى گشتى پ��ەروەردەى سلێمانى بە ~ ڕاگەیاند بە هیچ شێوەیەک لەگەڵ بایکۆتکردنى ناوەندەکانى خوێندندا نین». ب��ەره��ەم م��س��ت��ەف��ا ،ئ��ەن��دام��ى سکرتاریەتى یەکێتى مامۆستایانى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند لەسەره‌تاى فشارەکاندا لە مانگى دوان���زەدا یاداشتێکمان ئاراستەى وەزارەت������ى دارای����ى و ئ��اب��وورى حکومەتى هەرێمى کوردستان کردووە وتمان ئیتر دانبەخۆداگرتن سنورى هەیە چی تر؟ بەاڵم دواجار بڕیارى بایکۆتکردنى وانەکانى خوێندنمان داوە بۆ سێ وان��ە گەر تا پێنجى مانگ موچەى نەدرێت بە مامۆستایان لەسەرتاسەرى هەرێمى کوردستان
مامۆستایان بایکۆتى خوێندن دەکەن. ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەى سکرتاریەتى یەکێتى مامۆستایان ئەوەى خستە ڕوو هیچ گرەنتییه‌کمان وەرنەگرتووە لە وەزارەت���ى پ���ەروەردە لە بارەى پێدانى موچە بە مامۆستایان. نەجمەدین عەلى ،بەرێوەبەرى گشتى پ����ەروەردەى سلێمانى بە ~ ڕاگ��ەی��ان��د وەزارەت���ى پەروەردە بڕیارى داوە لەم هەفتەیەدا موچەى مامۆستایان بدات جارێک چاوەڕوانى بەڕێوەبەرى بانکم چى ڕۆژێک دەدرێت؟ هاجەر داود ،وتەبێژى وەزارەتى پ�����ەروەردەى حکومەتى هەرێمى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند وەزارەتى دارایى بە ئێمەى ڕاگەیاندووە کە لەم هەفتەیەدا موچەى مامۆستایان دەدرێت. ل
2
2
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
هه‌واڵ و ڕاپۆرت
www.jamawarnews.com
به‌رێزمحه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود به‌شداریکرد له‌مه‌راسیمى ساڵیادى کۆچى دوایى سه‌ید حه‌کیم ئا~ :
ب�������ه‌رواری 2014/2/1ب ه ئاماده‌بوونى به‌رێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود نوێنه‌رى الیه‌نه‌سیاسیه‌کان وچ �ه‌ن��دی��ن ک�ه‌س��ای�ه‌ت��ى سیاسیى و ئاینى عیراقى و کوردستانى مه‌راسیمى ساڵیادى 44ساڵه‌ى کۆچى دوایى سه‌ید موحسین ئه‌لته‌با ته‌بائى حه‌کیم به‌رێوه‌چوو . له‌مزگه‌تى حوسێنی ه له‌شارى سلێمانى له ژێر دروشمى (سه‌ید ح�ه‌ک��ی��م ن��ی��ش��ان�ه‌ى ی �ه‌ک��ب��وون و خۆشه‌ویستى و برایه‌تیه) مه‌راسیمى 44س��اڵ�ه‌ى کۆچى دوای���ى سه‌ید موحسین ئه‌لته‌با ته‌بائى ئه‌لحه‌کیم، باپیرى عه‌مار حه‌کیم ،سه‌رۆکى ئه‌نجومه‌نى ب��ااڵى ئیسالمی ،ل ه
م��زگ �ه‌وت��ى حوسێنییه‌ى ش��ارى سلێمانى به‌ڕێوه‌چوو.که‌تیایداچه‌ندین وتارو بابه‌ت پێشکه‌شکران و تیشک خ��رای��ه س���ه‌ر رۆڵ���ى که‌سایه‌تى کۆچکردو سه‌ید موحسین ئه‌لحه‌کیم و هه‌ڵوێسته جوامێرانه‌کانى به‌رامبه‌ر به گه‌لى کورد . له‌مه‌راسیمه‌که‌دا به‌رێز محمه‌دى حاجى مه‌حمود وتارێکى پیشکه‌ش ک��ردوو تیشکى خسته س �ه‌ر رۆڵ وقاره‌مانێتى بنه‌ماڵه‌ى حه‌کیم له‌دۆستایه‌تى وب��رای �ه‌ت��ى ک��وردو هه‌وڵه‌کانیان له‌پێناو ئاشتى و سه‌قانگیرى و به‌هێزکردنى برایه‌تى نێوان ک��وردو ع �ه‌ره‌ب ،وه‌ک چۆن شه‌هید سه‌ید موحسین یه‌کێک بووه له‌و که‌سایه‌تی ه ئاینیانه‌ى ک ه
کوشتنى ک��وردى حه‌رامکردوو‌ه و هه‌میشه خۆى به‌دۆست وبراى کورد زانیو‌ه بۆی ه هه‌ڵوێستى ئه‌و بنه‌ماڵ ه له‌رابردوداو ئێستادا جێگه‌ى رێزو به‌رز نرخاندن ه . له‌به‌شێکى ترى وتاره‌که‌یدا به‌رێز محه‌مه‌دى حاجى مه‌حمود تیشکى خست ه سه‌ر ره‌وشى سیاسى عێراق و به‌گرنگیه‌و‌ه باسى له ئاشته‌وایى نیشمانى نێوان الیه‌نه‌سیاسیه‌کان ک���ردوو ه��ی��واى خ��واس��ت کێشه‌و گرفت وناکۆکیه‌کان له‌رێگاى دیالۆک وبه‌له‌به‌ر چاوگرتنى ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دى س��ه‌رج��ه‌م پێکهاته‌کانى عێراق چاره‌سه‌ربکرێن و کۆتایى به‌ته‌نگژ‌ه ته‌باته‌بائى ئه‌لحه‌کیم ,یه‌کێکه ل ه سیاسیه‌کان بهێندرێت . گ���ه‌ور‌ه مه‌رجه‌عه‌کانى مه‌زهه‌بى شایانى باسه ،سه‌ید موحسین شیعه‌ی ه له‌جیهانى ئیسالمیداو
له‌ساڵى 1889ل ه شارى نه‌جه‌ف له‌دایک بووه‌و ساڵى 1970کۆچى دواى کردووه.
به‌رپرسى نوێى ده‌زگاى شه‌هیدانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان ده‌ستبه‌کار بوو
ئا~ :
ب���ه‌رواری 2014/2/1لیژنه‌ى راس��پ��ێ��ردراو ب��ۆ جێبه‌جێکردنى گۆڕانکارییه‌کان که‌پێکهاتبوون له هه‌ڤااڵن «رزگار غه‌فوور» ئه‌ندامانى
مه‌کته‌بى سیاسى و تانیا تاهر ئه‌ندامى یه‌ده‌گى مه‌کته‌بى سیاسى و ره‌ف��ع��ه‌ت م��ح�ه‌م�ه‌د ئه‌ندامى ئه‌نجوومه‌نى سه‌رکردایه‌تى و جه‌بار ساڵح خه‌لیفه ئه‌ندامى ئه‌نجوومه‌نى راوێ����ژک����ارى و چ���اودێ���رى،ل���ه
مه‌راسیمێکدا هه‌ڤاڵ شێخ حه‌سیب شوانى وه‌ک به‌رپرسى ده‌زگاى شه‌هیدان ده‌ستبه‌کار بوو ئه‌ندامانى له‌مه‌راسیمه‌که‌دا لیژنه‌ى به‌دواداچوون وگۆڕانکایه‌کان ئاماژه‌یان دا به‌خه‌بات وقوربانیدانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان له‌ماوه‌ى راب��ردوودا به‌تۆمارکردنى س�ه‌دان داستان و قاره‌مانێتى پێشمه‌رگه نه‌به‌رده‌کانى و به‌خشینى خوێنى هه‌زاران رۆڵه‌ى ئه‌م حزبه له‌پێناو ئازادى کوردستان و ب�ه‌ده‌س��ت��ه��ێ��ن��ان��ى مافه‌کانى گه‌لى کورد ،حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان هه‌میشه داکۆکیکارێکى سه‌رسه‌خت بووه له‌بنه‌ماڵه‌ى شه‌هیدان وخزمه‌تکردن ب���ه‌ک���ه‌س���وک���ارى س����ه‌رب����ه‌رزى ش �ه‌ه��ی��دان،ه �ه‌رل �ه‌و پێناوه‌شدا له‌رێگاى ده‌زگ���اى شه‌هیدانه‌وه
ب������ه‌رده‌وام ده‌ب��ێ��ت ب��ۆ زی��ات��ر خزمه‌تکردنى بنه‌ماڵه‌و که‌سوکارى شه‌هیدان و باشتر کردنى بژێوى ژیانیان وده‌سته‌به‌رکردنى ژیانێکى خۆشگوزه‌ران بۆیان ،جه‌ختیش ل��ه‌س��ه‌ر گ��رن��گ��ی��دان��ى زی��ات��ر به که‌سوکار وخ��ان�ه‌واده‌ى شه‌هیدان ک��رای �ه‌وه ک �ه‌ئ �ه‌وان ده‌ستکه‌وتى مادى و مه‌عنه‌وى گه‌له‌که‌مانن و ده‌بێت هه‌موو الیه‌ک کاربکه‌ین بۆ خزمه‌تکردنى زیاترى خانه‌واده‌ى شه‌هیدان دواتر لیژنه‌که تیشکیان خسته سه‌ر کاره‌کانى رابردووى ده‌زگاى شه‌هیدان و سوپاسى به‌رپرسى پێشووى ده‌زگاى شه‌هیدانیان کرد له به‌رامبه‌ر ئه‌و ئه‌رکه‌ى له‌ماوه‌ى چه‌ند ساڵى راب��ردوو له ئه‌ستۆى ب��ووه‌و له‌ورێگایه‌وه توانیویه‌تى خزمه‌ت به‌بنه‌ماڵه‌ى سه‌ربه‌رزى
شه‌هیدانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان بکات و هیواى سه‌رکه‌وتنیان بۆ په‌رپرسى نوێى ده‌زگاى شه‌هیدان خواست الى خۆشیه‌وه ه�ه‌ڤ��اڵ شێخ ح��ه‌س��ی��ب ش���وان���ى س��وپ��اس��ى ل��ی��ژن �ه‌ک �ه‌ى ک����ردو رای��گ �ه‌ی��ان��د ئ��ه‌و ئ �ه‌رک �ه‌ى پێى س��پ��ێ��ردراوه لێپرسراوێتییه‌کى گه‌وره‌یه به‌رامبه‌ر به بنه‌ماڵه‌ى سه‌ربه‌رزى شه‌هیدانى ح���زب و ب���ه‌وپ���ه‌ڕى م��ت��م��ان�ه‌وه ه���ه‌وڵ ده‌دات ب��ۆ خزمه‌تکردن به‌که‌سوکارى شه‌هیدانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان و ده‌ستکه‌وته‌کانى ئه‌مرۆى گه‌لى ک��ورد به‌رهه‌مى خوێنى گه‌شى شه‌هیدانى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان و سه‌رجه‌م ش��ه‌ه��ی��دان��ى رێ���گ���اى رزگ����ارى کوردستانه .
کورت ه هه‌واڵ وه‌زیری نه‌وتی عێراق: رێژی ده‌رهێنانی نه‌وت به‌رز بۆته‌و‌ه
وه‌زی������ری ن���ه‌وت���ی ع��ێ��راق عه‌بدولکه‌ریم لعێبی رایگه‌یاند، ده‌ره��ێ��ن��ان��ی ن���ه‌وت ل � ه کێڵگه نه‌وتییه‌کانی عێراق زیادی کردوه، به‌شێوه‌یه‌ک رۆژان ه سێ ملیۆن و 524هه‌زار به‌رمیل ده‌رده‌هێنرێت دادگای دەستووریی تورکیا: بەرگریکردن بەزمانی دایک پێچەوانەی دەستوور نییە
دادگای دەستووری لە تورکیا رایگەیاند ،بەرگری لەخۆکردن بەزمانی دایک پێچەوانەی دەستوور نییە ،هاوکات ئەو داواکاریانەی رەتکردەوە ،کە ئاراستەی کرابوون بەمەبەستی پووچەڵکردنەوەی ئەو ماددانەی بەپێی یاسا رێگا دەدەن لە دادگاکاندا کەسی تۆمەتبار بەزمانی دایک بەرگری لە خۆی بکات.
گۆڕانکاری له‌حکومه‌تی میسردا ده‌کرێت‌و وه‌زاره‌تی به‌رگریش ده‌گرێته‌وه
ئەندامێکى سکرتاریەتى یەکێتى مامۆستایان:
پــێــنــجــى مــانــگ لــەســەرتــاســەرى هـــەرێـــم بــایـــکـــۆتــى خــوێــنــدن دەکـــەیــن
ئا :خەاڵت کەریم
بەرێوەبەرى گشتى پەروەردەى س���ل���ێ���م���ان���ى ب����ە ~ ڕاگ��ەی��ان��د ب��ە هیچ شێوەیەک لەگەڵ بایکۆتکردنى ناوەندەکانى خوێندندا نین». ئەندامێکى سکرتاریەتى یەکێتى م��ام��ۆس��ت��ای��ان ب���ە ~ ڕاگەیاند متمانەمان بە بەڵێنەکانى وەزارەتى پەروەردە نەماوە ،بۆیە گ��ەر داواکاریەکانمان جێبەجێ نەکرێت هەڵوێستى ترمان دەبێت. لەسەرتاسەرى هەرێمى کوردستان بایکۆتى خوێندن دەکەین ب��ەره��ەم مستەفا ،ئەندامى سکرتاریەتى یەکێتى مامۆستایانى ک���وردس���ت���ان ب���ە ~ ڕاگەیاند لەسەرتاى فشارەکان لە مانگى دوان��زەدا یاداشتێکمان ئاراستەى وەزارەت���ى دارای���ى و ئ��اب��وورى حکومەتى هەرێمى کوردستان ک��ردووە وتمان ئیتر دانبەخۆداگرتن سنورى هەیە، بەاڵم دواجار بڕیارى بایکۆتکردنى
وانەکانى خوێندنمان داوە بۆ سێ وان��ە گ��ەر تا پێنجى مانگ موچەى نەدرێت بە مامۆستایان ل���ەس���ەرت���اس���ەرى ه��ەرێ��م��ى مامۆستایان بایکۆتى خوێندن دەکەین ئەمە بڕیارێکى ئەنجومەنى تەنفیزى یەکێتى مامۆستایانە و پێویستە جێبەجێبکرێت. دووێنێ لە سلێمانى مانگرتن ب��وو لەبەرئەوەى لقى سلێمانى یەکێتى مامۆستایان بڕیارى دابوو
لە سێى مانگدا مانگرتن بکات بۆ دوو وانە لە ناوەندەکانى خوێندندا هەرچەندە ت��ەن��اق��وزات دروس��ت بووبوو. ناوبراو وتیشى بە گوێرەى ئەو یاداشتەى کە دەرمان کردووە لە ئەنجومەنى تەنفیزى پێنجى مانگ مانگرتن دەبێت ،بەاڵم لە ڕاستیدا قسەى وەزارەت����ى پ����ەروەردە و وەزارەتى دارایى ئەو قسانەن کە جێگەى متمانەى ئێمە نین زۆر لەو
بەڵێنانەمان بینى کە هیچى ڕاست دەرنەچوون ،بەاڵم تەمەنا دەکەین نەگاتە ئەو ڕادەیە هەڵوێستى تر وەربگرین. ئ��ەو ئەندامەى سکرتاریەتى یەکێتى مامۆستایان ئەوەى خستە ڕوو هیچ گرەنتێکمان وەرنەگرتووە لە وەزارەتى پەروەردە لە بارەى پێدانى موچە بە مامۆستایان ،بەاڵم بەرپرسى ڕاگەیاندنى وەزارەت��ى پەروەردە ئەوەى ڕاگەیاندووە لەم هەفتەیەدا موچەى مامۆستایان دەدرێت. ب����ەره����ەم م��س��ت��ەف��ا وت��ى مامۆستایان لەسەرتاسەرى هەرێم لەگەڵماندا بۆ مانگرتن ،چونکە ئەمە مافێکى سەرەتاى خۆیانە و داواکارى خۆیانە. لەگەڵ بایکۆتى ناوەندەکانى خوێندندا نین نەجمەدین عەلى ،بەرێوەبەرى گشتى پ���ەروەردەى سلێمانى بە ~ ڕاگەیاند وەزارەت��ى پ�����ەروەردە ب��ڕی��ارى داوە لەم هەفتەیەدا موچەى مامۆستایان
ب�����دات ج���ارێ���ک چ����اوەڕوان����ى بەڕێوەبەرى بانکم چى ڕۆژێک ئەو موچەیە دەدرێت؟ ناوبراو وتیشى ئێمە لەگەڵ داواکارى مامۆستایانداین ڕاگرتنى دەوامى خوێندن چارەسەر نییە، یەکێتى مامۆستایان ئەتوانن سەردانى وەزارەت��ى پ��ەروەردە و وەزارەت���ى دارای���ى بکەن بۆچى خوێندکارێکى قۆناغى یەکەم لە پۆلەکەدا بەجێبهێڵرێت ئایا خوێندکارێک توشى کێشە بێت کێ لێی بەرپرسە؟ بەرێوەبەرى گشتى پەروەردەى سلێمانى ئ��ەوەى خستەڕوو بە هیچ شێوەیەک لەگەڵ بایکۆتدا نین ،بەاڵم لەگەڵ داواى ڕەواى مامۆستایانداین. موچەى مامۆستایان دەدرێت ه���اج���ەر داود ،وت��ەب��ێ��ژى وەزارەت��ى پ��ەروەردەى حکومەتى هەرێمى کوردستان بە ~ ڕاگەیاند وەزارەتى دارایى بە ئێمەى ڕاگەیاندووە کە لەم هەفتەیەدا موچەى مامۆستایان دەدرێت.
ح���ازم ب��ه‌ب�لاوی س���ه‌رۆک وه‌زی���ران���ی کاتیی میسر ب ه ڕۆژنامه‌ی میسرییه‌ی ڕاگه‌یاند، به‌نیاز‌ه له‌م مانگه‌دا گۆڕانکاری سنوردار له‌وه‌زاره‌تی به‌رگریدا بکات ،گۆڕانکارییه‌که‌ش وه‌زیری به‌رگری ده‌گرێته‌وه.
ئاستی ئاوی ژێر زه‌وی دابه‌زیوه
به‌ڕێوه‌به‌ری ئاوی ژێرزه‌وی سلێمانی ئاشکرایکرد ،ڕێژه‌ی ب��اران‌و به‌فربارین نه‌بۆت ه هۆی ئه‌وه‌ی ئاستی ئاوى ژێر زه‌وی ب�ه‌رز ببێته‌وه ،بۆی ه له‌ماوه‌ی ( )10ساڵی ڕاب���ردودا ،ئاستی ئ��اوی ژێ��ر زه‌وی هه‌رێم ڕوی له‌که‌مبونه‌و‌ه کردوه.
www.jamawarnews.com
دیدار
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
بەرپرسى پەیوەندییەکانى په‌یه‌ده:
3
ئۆپۆزسیۆن تەنها چەک و دارایى لە دەرەوە وەردەگرن ئاگایان لە ناوه‌وه‌ی سوریا نییە
دیمانە :عومەر عەبدوڵاڵ
د .جەعفەر عەکاش ،بەرپرسى پەیوەندییەکانى پارتى یەکێتى دی��م��وک��رات��ى ک���ورد ل��ە س��وری��ا لە دی��دارێ��ک��ى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە بۆ ئ��ەوە دەک��ات « ئ��ازاد بوونى خۆرئاواى کوردستان کلیلى ئازاد بونى تەواوى پارچەکانى ترى کوردستانە». ن��اوب��را هێما بۆ ئ��ەوە دەک��ات « وەک ئۆپۆزسیۆنى سوریا بۆ دۆزى کوردانە لەو باوەڕەداین ئەو ئۆپۆزسیۆنە خ��اوەن شۆڕش نییە تەنها پشتگیرى دارایى و هاوکارى و چەک لە دەرەوە وەردەگرن هیچ ئاگایان لە ناو سوریا نییە».
№
ئازاد بوونى خۆرئاوای کوردستان کلیلى ئازاد بونى تەواوى پارچەکانى ترى کوردستانە №
*م��ەب��ەس��ت ل��ە پێکهێنانى کانتۆنەکانى خۆرئاواى کوردستان چییە؟ پێکهنانى کانتۆنەکانى خۆرئاواى کوردستان بە شێوەیەکى گشتى وەاڵم��دان��ەوەى پێداویستى خەڵکى ئێمەیە یۆ پڕ کردنەوەى ئەو بۆشاییە کارگێڕی و ئەمنى و سیاسییەى کە لە خۆرئاواى کوردستاندا دروست دەبێت. وەک دەزانرێت ئازاد بوونى ئەو پارچەیە کلیلى ئازاد بونى تەواوى پارچەکانى ترى کوردستانە لەالیەکى تریشەوە پاش ئەو سەرهەڵدانەى کە سێ ساڵ لەمەوبەر لەشارى قامیشلۆ
دروس����ت ب���وو ئ��ی��رادەی��ەک��ى الى خەڵکى کورد دروستکرد کە هەوڵ ب��دات ئایندەى خ��ۆى بنیاد بنێت کار لەسەر بەرقەراربونى مافەکانى خۆى بکات لە بە دیموکراسیکردنى سوریا ژیانێکى ه��اوب��ەش لەگەڵ پێکهاتەکانى ترى ناو کوردستان دروست بکات. ئێمە وا بیرمان کردەوە گەر ئەو بارودۆخە وا بەردەوام بێت ئایندەى گەلەکەمان بەرەو ئاقارێکى خراپ دەڕوات لێرەشەوە ئێمە ئەزمونى ساڵى 1992ى هەرێمى کوردستانمان لەبەرچاو بوو لە دووبارە بوونەوەى ق��ەت��ڵ ع��ام��ى ک���ورد ل��ەو بەشەى کوردستاندا دەبێت هەنگاوى لەو
شێوەیە بنێن یەکینەکانى پاراستنى گەلمان دروستکرد بۆ دابینکردنى ئاسایشى ناوخۆ. کێن ئ��ەوان��ەى پشتگیرى لەم هەنگاوانە دەکەن؟ نزیکەى یانزە پارت و ڕێکخراو پارتى ئاشورى و عەرەبى چەند پارتێکى ناو ئەنجومەنى نیشتمانى کوردى سوریا بەشدارى ئەم هەنگاوە دەکەن لە ئیدارەى خۆجێی ڕۆڵیان هەیە. ئ��ەوەى ئێمە کردومانە بڕیارى واقیعى و سەربەخۆییە و خۆمان خاوەن بڕیارین ،بۆیە ئێمە هێوادارین ک��ە زۆرب���ەى الی��ەن��ە کوردییەکان پشتیوانى لەو ئیدارەیە بکەن .
*بەشداری نەکردنى کوردانى خۆرئاوا لە جنیڤ دوو چ کاریگەرێکى لەسەر ئایندەى ئ��ەو ب��ارودۆخ��ەى خۆئاواى کوردستان دەبێت؟ ئێمە وەک ئەنجومەنى گەلى خ��ۆرئ��اواى کوردستان بەشدارى ئەو کۆنگرەیەمان نەکرد ،چونکە وامان بینى هەوڵدانى ئەوان وەک ئۆپۆزسیۆنى سوریا بۆ دۆزى کوردانە لەو ب��اوەڕەدای��ن ئەو ئۆپۆزسیۆنە خاوەن شۆڕش نییە تەنها پشتگیرى دارایى و هاوکارى و چەک لە دەرەوە وەردەگرن هیچ ئاگایان لە ناو سوریا نییە ،ئەگەر چى بەشدار بوون لە جنیڤ دوو ،بەاڵم هیچ هەنگاوێکى بۆ چارەسەر لێنەکەوتەوە ئەوانە دەیانەوێ لە دەستوورى داهاتووى سوریادا ناوى کورد نەبێت کوردیش ل��ەس��ەر گۆڕەپانەکە بونى هەیە تەنها ک��ورد خ��اوەن ڕێکخستن و بەرنامەیەکى نیشتیمانى خۆیەتى ئێمە هیچ بڕیارێک و بەڵێنێک لەوان وەرناگرین کە بڕوایان بە کورد نییە. *ت��اچ��ەن��دە ئ��ەم هەنگاوانەى کورد لە خۆرئاوا دەبنە خواستى پێکهاتەکانى ترى سوریا بۆ ئایندەى حکومڕانى واڵتەکەیان؟ زۆر الی����ەن پشتگیرى ل��ەم هەنگاوەى ئێمە دەک��ەن ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە هێزێکى لەو جۆرە هەیە ئەم نمونەى حکومڕانییە نمونەیە بۆ ئایندەى حکومڕانى بۆ سوریا.
الى ئێمە ڕاگ��ەی��ان��دن��ى ئ��ەو کانتۆنەکان بە شێوازێکى دیموکراسى و ئاشتیانە بۆ ئەوەیە کە خەڵکى خۆمان لە چوارچێوەیەکى ڕێکخراودا ببینینەوە ئێمە ناچار بووین ئەو هەنگاوە بنێن .ئێمە بڕوامان بە تواناى میللەتەکەى خۆمان هەیە چاوەڕوانى پشتیوانى گەلەکەمانین لە هەر چوار پارچەکەى کوردستانەوە دەب��ێ��ت هەنگاوەکانى ب��اش��وورى کوردستانمان لە بەرچاو بێت کاتێک ک��ورد ل��ەو ب��ەش��ەدا ب��ڕی��اری��دا هیچ دەوڵەتێک ئەو بڕیارەیان قبوڵ نەبوو، بەاڵم هەنگاویان ناو بوو بە ئەمرى واق��ع ئەمڕۆ ئەو هەنگاوانە هێز و ئیدارە و حکومەتى لێکەوتۆتەوە ئەو واڵتانە ناچار بوون مامەڵەى لەگەڵ بکەن ل��ەو ب��اوەڕەدای��ن ل��ەم ساڵى 2014دا ئەو نمونەیە لە خۆئاواى کوردستان دروست دەبێت. *ئ��ەم کانتۆنانە حکومڕانێکى الم��ەرک��ەزی��ە ی��ان ن��اوى فیدراڵى لێدەنرێت؟ ئ��ی��دارەى خۆجێى شێوازێکى المەرکەزییە و ئ��ی��دارەى خەڵکە خەڵک خۆى بەڕێوەى دەبات هەموو الیەنەکان بەشداریان تێدا کردووە. بونى چەندین پێکهاتە لە ناو سوریا وا دەکات ئەم نمونەى خۆ بەڕێوەبردنە بۆ ئایندەى سوریا هەنگاوێکى پێویست بێت ،دەبێت ئایندە سوریاى یەک حزب و یەک پێکهاتە نەبێت.
*ساڵح موسلیم دەڵێت گەر ڕێکەوتنێکى سەرتاسەرى لە سوریا دروست ببێت ئەم ئیدارەیە یەکال دەکەینەوە مەبەست ل��ەم قسەیە چییە؟ م��ەب��ەس��ت��ى ئ��ەوەی��ە ک��ە ئ��ەم ه��ەن��گ��اوە ب��ۆ پ��ڕک��ردن��ەوەى ئەو بۆشاییە ئ��ی��داری و ئەمنیەیە لە سوریا بە گشتى هەیە ،لەبەرئەوەیە ئێمە پێویستمان بە ئیدارەیەکى خۆبەڕێوەبەرى دەبێت. خ��ۆ ئ��ەگ��ەر ک��ێ��ش��ەى س��وری��ا ب��ە ش��ێ��وەی��ەک��ى دیموکراسیانە چ��ارەس��ەر ب��وو ئ��ەوا ئێمەش لەو چارەسەرە دیموکراسیانە شوێنى خۆمان دەبینینەوە پێویستمان بە شێوزێکى وەک نمونەى عێراقى فیدراڵ دەبێت.
ئیسماعیل حەدیدى:
دەرکـــەوتــنــى داعـــش مـــەبــەســتـــى ســیــاســى لـــە پـــشــتـــەوەیــە
دیمانە~ :
№
وەک پێکهاتەى عەرەبى لە کەرکوک هیچ کێشەیەکمان لەگەڵ پێکهاتەى کوردا نییە №
ئیسماعیل حەدیدى ،جێگرى پێشووى پارێزگارى کەرکوک لە پێکهاتەى عەرەبى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « هەموومان جەخت لەوە دەکەینەوە کێشەکانى کەرکوک بە گفتوگۆ چارەسەر دەکرێت». *لە ئێستادا بارودۆخى سیاسى کەرکوک چۆن دەبینیت؟ دەبێت لە هەڵسوکەوتەکانماندا جەخت لەسەر ئایندەى کەرکوک بکەینەوە ،ملمالنیەى توند لە کەرکوکدا هەیە ئەو ملمالنیە لە ئەنجامى گۆڕانکاریەکان گەشتن بۆ ئەو گۆڕانکاریانە دروست بووە لە ئێستادا سەرجەم پێکهاتەکانى کەرکوک گەشتونەتە ئەو باوەڕەى ک��ە دەب��ێ��ت کێشەکانى ن��ێ��وان الیەنەکانى کەرکوک بە گفتوگۆ چ���ارەس���ەر ب��ک��رێ��ت ی��ەک��ێ��ک لە پاڵنەرەکانى ئەو داوایەش پێکەوە ژیان هەڵگرى پێکهاتە جیا جیاکانى کەرکوکە. ب���ەب���ەراورد ب��ە پارێزگاکانى تر کەرکوک ب��ارودۆخ��ى کەرکوک ل��ە ئاستێکى ب��اش��دای��ە جێگەى ڕەزامەندى ئێمەیە ئەمەش بوەتە
هۆى ئ��ەوەى جار جار کۆبونەوە ل��ە ن��ێ��وان الی��ەن��ەک��ان��دا ئەنجام دەدرێت هەمویشمان جەخت لەوە دەکەینەوە کێشەکانى کەرکوک بە گفتوگۆ چارەسەر دەکرێت. *هەماهەنگى ن��ێ��وان دەزگ��ا ئەمنییەکانى کەرکوک و هێزەکانى سوپاى عێراق چۆن دەبینیت؟ ئێمە هەست دەک��ەی��ن کە لە ئێستادا ه��ەم��ا هەنگێکى باش دروست بووە لیژنەى ئەمنى هەیە و نوێنەرى دەزگ��ا ئەمنییەکانى ک��ەرک��وک و ن��وێ��ن��ەرى فیرقەى
دوان���زەى سوپاى عێراقى تێدایە ژورێکى هاوبەشیان دروست کردووە پێکەوە بڕیارى هاوبەش دەدەن، بەاڵم بە هۆى پاراستنى بارودۆخى ناو کەرکوک بە دەست هێزەکانى پۆلیسەوەیە و هێزکانى سوپا لە باشوورى کەرکوک جێگیر بوون. *دەرک��ەوت��ن��ى گروپى داعش لە ناوچە سنورییەکانى هەرێمى کوردستان و ناوچەکانى دیکەى عێراق بۆچى دەگەڕێتەوە؟ داع������ش ل����ەگ����ەڵ گ���روپ���ە چەکدارەکانى تردا ماوەیەکى دوورو درێژە لەو ناوچانەدا بوونیان هەیە، ب��ەاڵم ئ��ەو ناونانە ت��ازە دروس��ت بووە و سەرکردە سیاسیەکان و ڕاگەیاندنەکان گەورەیان کردووە بە مەبەستى شێواندن و گەورە کردنى پرسەکانە لەو ناوچانەدا. ئێمە دژی هەموو ئەو گروپە چەکدارانەین کە پەنا بۆ توندوتیژ دەب��ەن ،بەاڵم دەرکەوتنى داعش لەم بارودۆخەدا ئامانج و مەبەستى سیاسى لە پشتەوەیە. *کاتى ئ��ەوە هاتووە هەموو پێکهاتەکانى ک��ەرک��وک ڕێ��زى ب��ۆچ��ون��ى یەکبگرن ب��ۆ ئ��ەوەى ئایندەیەکى ئ��ارام بۆ کەرکوک
دروستبکرێت؟ پێویستە ئ��ەو ب��ارودۆخ��ەى ئێستاى کەرکوک بە ئاراستەى چ��ارەس��ەرک��ردن ب���ڕوات ئ��ەم��ڕۆ دان��ی��ش��ت��وان��ى ئ��ەن��ب��ار ب��ە ه��ۆى کردەوەى سەربازییەوە ڕووبەڕووى ئ��اوارەی و ناڕەحەتى بونەتەوە بەشێکى زۆرى ئاوارەکانى ئەنبار ڕووی����ان ل��ە ک��ەرک��وک ک���ردووە، پێکەوە ژیانێکى ڕاستگۆیانە لە ن��او پێکهاتەکانى کەرکوکدا
دەب��ی��ن��م ،ئ��ەگ��ەر ئ���ەو پێکەوە ژیانەش نەبوایە کەرکوک بەوە لەقەڵەم دەدرا کە پێشەنگى ئەو ش��اران��ە دەب��وو بۆ سەرهەڵدانى شەڕى تائیفى لە عێراقدا ،بەاڵم تێگەشتنى پێکهاتەکانى کەرکوک بۆ ئەو مەبەستە لەبەر خەمخۆرى بۆ ئایندەى کەرکوک وایکردووە کە ئەمڕۆ کەرکوک لە بارودۆخێکى ئارام ببینین لە چاو ناوچەکانى ت��ردا لێرەشەوە داوا لەسەرجەم
س��ەرک��ردەک��ان��ى ک���ورد و هێزە کوردستانییەکان دەکەم کە ڕۆڵى خۆیان بگێڕن لە چارەسەرکردنى کێشەکان پارێزگاى ئەنبار بۆ ئ���ەوەى ئ��ەو کێشانەش ڕوو لە ناوچەکانى ئێمەش نەکەن. ئێمە وەک پێکهاتەى عەرەبى لە کەرکوک هیچ کێشەیەکمان لەگەڵ پێکهاتەى کورد لە کەرکوکدا نییە ئایندەمان پێکەوە دەبێت پێکەوە کەرکوک بنیاد دەنێنەوە.
4
ڕاپۆرت
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
لە واڵتان زۆرترین کار بۆ خزمەتى گەنجە سەروەت نیعمەت
مالیکى دەیەوەێت لە ڕێگەى بوودجەى هەرێمەوە شــــەقـــامـــى شــیــعــە بــەالى خـــۆیـــدا ڕابـکـێـشـێــت لەهەمان کاتدا لە %83ى بوودجەى عێراق الى حکومەتى عێراقە نەیتوانیوە خزمەتگوزارى و ئاوەدانى ئەنجامبدات لە پارێزگاکانى باشوور و ناوەڕاست. لە ڕێگەى بوودجەى هەرێمەوە دەیەوەێت شەقامى شیعە بەالى خۆیدا ڕابکێشێت ئەمساڵ فشارەکان لەسەر کورد زی��ات��رە ل��ەب��ەرئ��ەوە ه��ەڵ��ب��ژاردن لە عێراقدا ئەنجامدەدرێت حکومەتى فیدراڵى عێراق نەیتوانیوە سەرکەتوو بێت لە دابینکردنى ئەمن و ئاسایش و خزمەتگوزارى دەیەوێت لە ڕێگەى کەمکردنەوەى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان ک��ار بکات بۆ ڕاکێشانى شەقامى شیعە ،چونکە مالیکى تەنها دەنگى لە شەقامى شیعیەوە دەست دەکەوێت بۆ ئەوەى دژایەتى هەرێمى کوردستان بکات ،گەر پرسى نەتەوەیى هاتە پێشەوە چ شیعە بێت یان سوننە زیاتر پرسە نەتەوەییەکەى بەالوە گرنگە نەک ئەوەى خزمەتگوزارى هەبێت. بەردەوام کێشە بۆ هەرێمى کوردستان دروست دەکەن دەبینین پێکهاتەکان ساڵ بەساڵ لە برى پابەند بن بەو ڕێکەوتننامانە
دیمانە :خەندە جەزا
النە محەمەد ،ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لە لیستى هاوپەیمانى ک��وردس��ت��ان ل��ە دی��دارێ��ک��ى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ ئەوە دەکات « مالیکى دەیەوێت لە ڕێگەى کەمکردنەوەى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان کار بکات بۆ ڕاکێشانى شەقامى شیعە». ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات « لە پرۆژە یاساى بوودجە بەپێى پێویست باسى بوودجەى پێشمەرگەى نەکراوە ئ��ەم��ەش م��اف��ى خ��ۆم��ان��ە پێشمەرگە بوودجەى بۆ دابینبکرێت». فشار لەسەر هەرێمى کوردستان دروستدەکرێت هەموو ساڵێک لەسەر بوودجە فشار لەسەر هەرێمى کوردستان دروس��ت دەکرێت بە پێى پێویست حکومەتى فیدراڵى عێراق دەستوور بەکار ناهێنێت گەر دەستوور بەکار بهێنێت ئەو فشارە لەسەر هەرێمى کوردستان دروست نابێت. بە لە %83ى بوودجە نه‌یتوانیوە خزمەتگوزارى ئەنجامبدات هەرێمى کوردستان توانوێتى بەو ل��ە %17ی���ە ئ��اوەدان��ى ئەنجام ب��دات
№
له‌پرۆژە یاساى بوودجەی عێراق بەپێى پێویست باسى بوودجەى پێشمەرگەى نەکراوە №
ک��ە خ��ۆی��ان ک��ردوی��ان��ە ل��ە پێناوى بەڕێوەبردنى واڵتدا پاشگەزبوونەوەیەک هەیە ل��ە بەڕێوەبردنیاندا ک��ار بۆ ئ��ەوە دەک��ەن کە هەموو پرۆسەکان بگەڕێتەوە ژێر دەسەاڵتى خۆیان بۆ ئەمەش چەند ڕێگایەک بە کار دەهێنن یەکێک لەمانە مەسەلەى بوودجەیە بەردەوام کێشەیان دروست کردووە بۆ هەرێمى کوردستان. مافى خۆمانە پێشمەرگە بوودجەى بۆ دابینبکرێت کورد دژى هیچ پرۆژە یاسایەکى ب��وودج��ە نییە ک��ە بەشێوەیەکى دادپ��ەروەران��ە دابەشکرابێت بەسەر هەموو هاواڵتیاندا ،بەاڵم ئەم پرۆژە یاسایەى بوودجە کە لەالیەن حکومەتى ع��ێ��راق ن���ێ���ردراوە ب��ۆ ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق چەندین گرفتى تێدایە لەوانە هەرێمى کوردستانى پابەند کردووە ڕۆژانە 400هه‌زار بەرمیل نەوت بنێرێتە دەرەوە ئەمە پێچەوانە هەموو ع��ورف و دەستووریە کە حکومەتى
ع��ێ��راق ت��اک ڕەوان����ە ل��ەوب��ارەی��ەوە بڕیاریداوە هەرێمى کوردستانى پابەند کردووە بە ناردنە دەرەوەى نەوت ئەمە خۆى لە خۆیدا بڕیارێکى تاک ڕەوانەیە لەالیەکى تریشەوە بەپێى پێویست باسى بوودجەى پێشمەرگەى نەکردووە ئەمەش مافى خۆمانە کە پێشمەرگە بوودجەى بۆ دابینبکرێت. ئەندامانى ک��ورد ل��ە ئەنجومەنى نوێنەران پرۆژە یاساى بوودجە عێراق ڕەت دەک��ەن��ەوە لە چەند مادەیەکدا دەیەوێت سزاى هەرێمى کوردستان بدات. بوودجە دابینکراوە بۆ مادەى 140 بوودجە دابینکراروە بۆ م��ادەى 140لە پرۆژە یاساى بوودجەى عێراق، ب��ەاڵم پێویستى ب��ە پێداچوونەوە هەیە ،بۆیە بە پێویستى دەزانین ئ��ەم پ���رۆژە یاسایە بگەڕێتەوە بۆ حکومەت لیژنەیەکمان پێکهێناوە لە هەموو لیستە کوردیەکان بۆ ئەوەى کەموکورتیەکانى پرۆژە یاساکە دیارى بکەین.
شارەزایەکى ئابوورى:
دواکەوتنى موچەى فەرمانەبەران کاریگەرى خراپى لەسەر بازاڕ داناوە
ئا :سێوە جەمال
نەقسە دەکاتەوە لە بەغدادەوە بۆى نایەت ئەگەر نەیتوانى قه‌ره‌بووی بکاتەوە یان هیچ پارەیەک نەخرایە سەرى بۆیە ئەوە کاریگەریەکە بەهێز دەبێت. ل��ەب��ارەى دواک��ەوت��ن��ى پێکنەهێنانى کابینەى هەشتەمى حکومەتى هەرێمى پرۆفیسۆر محەمەد ڕەئوف هێما بۆ ئەوە
دەکات « دواکەوتنى پێکهێنانى حکومەت بەندە بە بوودجەوە گەر بوودجە پەسەند نەکرێت پرۆژەکانیش پارەیان بۆ تەرخان ناکرێت ئ��ەوەش کاریگەرى خۆى هەیە، پێویستمان بە واڵتێکى موئەسەساسى هەیە تا ئەو واڵتە موئەسەساسیە دروست نەبێت ئەم کێشانە جاروبار سەرهەڵدەدات».
№
دواکەوتنى پێک نەهێنانى کابینەى هەشتەمى حکومەتى هەرێمى کوردستان و دواکەوتنى موچەى فەرمانبەران کاریگەرى کردۆتە سەر بازاڕ لەو بارەیەوە مامۆستایەکى زانکۆ هێما بۆ ئەوە دەکات « دواکەوتنى پێکهێنانى حکومەت بەندە بە بوودجەوە گەر بوودجە پەسەند نەکرێت پرۆژەکانیش پارەیان بۆ تەرخان ناکرێت». خواستى کڕیار کەم بووەتەوە سامان محەمەد ،فرۆشیارى ئامێرى کارەبایی بە ~ ڕاگەیاند دواکەوتنى موچەى فەرمانبەران کاریگەرى کردۆتە سەر جموجوڵى ب��ازاڕ لە هەموو ڕوویەکەوە بە جۆرێک خواستى کڕیار کەم بووەتەوە بەمەش جموجوڵى بازاڕ وەستانى پێوە دیارە. ن���اوب���راو وت��ی��ش��ى ژم��ارەی��ەک��ى زۆر ل��ە فەرمانبەرانى حکومەت تەنها ئەو م��وچ��ەی��ان هەیە مانگانە وەری��دەگ��رن، بۆیە هیچ سەرچاوەیەکى تریان نییە، پێویستە حکومەت لە کاتى خۆیدا موچە بدات بە فەرمانبەران و بۆ ئەوەى بتوانن پێداویستیەکانیان پێ پڕ بکەنەوە و بەو ج��ۆرەش کاریگەرى باش لەسەر کڕین و فرۆشتن دروست دەکات.
پەرلەمان کاریگەرى لەسەر خەڵک دروست دەکات پەرلەمانتارانى کوردستانیش چەخت لەوە دەکەنەوە کە دواکەوتنى پێکنەهێنانى ح��ک��وم��ەت��ى ه��ەرێ��م��ى ک���وردس���ت���ان و کۆنەبوونەوەى پەرلەمان کاریگەرى لەسەر خەڵک دروس��ت ک��ردووە لەگەڵ ئەوەشدا پەسەندکردنى پ���رۆژە ی��اس��اى بوودجە دوادەکەوێت و بەمەش کاریگەرى لەسەر بازار دادەنێت. بازاڕ دەوەستێت پرۆفیسۆر محەمەد ڕەئوف ،مامۆستاى زانکۆ و شارەزاى ئابوورى بە ~ ڕاگەیاند پێنەدانى موچە بە فەرمانبەران لە وادەى خویدا کاریگەرى لەسەر بازاڕ دادەنێت ،چونکە کە فەرمانبەرێک کە موچە وەرنەگرێت واتە پارەى نابێت لە بازاڕدا شت بکڕێت ئەو کەسەشى کەوا شت دەفرۆشێت هیچى دەست ناکەوێت وردە وردە بازاڕیش پەکى دەکەوێت دواتر بازاڕ دەوەستێت. ن��اوب��راو ئ��ەوەى خستە ڕوو دەنگۆى کەمکردنەوە و بڕینى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان دڵ��ەڕواوک��ێ دروست دەک����ات ل���ەالى خ��ەڵ��ک ئ��اخ��ۆ هەرێمى کوردستان تواناى خۆى هەیە و ئەو نەوتەى کە دەیفرۆشێت پارەکەى قه‌ره‌بووی ئەو
دەنگۆى کەمکردنەوە و بڕینى بەشە بوودجەى هەرێمى کوردستان دڵەڕواوکێ دروست دەکات №
زانکۆ و پیگەیاندن پەیوەندییان بە دوو بنەما و دوو کایەى زۆر سەرەکییەوە هەیە، ئەوانییش ئازادى ڕادەربڕین و چۆنییەتى نواندن و خۆخستنە پیشەوەى خویندکار لە ڕیگەى ئ��ەو پ��رۆژەی��ەى لە مێشکیدا بەرجەستەى کردووە و هاوکاریکردنییەتى بۆ ئەوەى لە ڕێگەى دەربڕینى تەواوى ڕاو بیرو بۆچونی گوزارشت لەو داهێنانەى خۆى بکات و پالنى وردى بۆ داڕێژێت بۆ ئ��ەوەى ه��ەم زانکۆ ببێتە شوێنێک بۆ پێگەیاندن و وزە و توانا بەخشین بە خویندکاران و نەبیتە مەڵبەندێک بۆ کپکردن و ساردکردنەوەى خویندکار لە داهێنان. کایەى دووه��ەم م��اددە و ئەمنییەتى ئابوورى و بنیادنانى گەنجان و خویندکارانە بەو شیوەیەى کە ژی��ان و گوزەرانییان بەرەو باشتر و باشتر ببردرێت و زانکۆ شوێنێک بێت لە ڕێگەیەوە تەواوى خەون و ئاوات و ئامانجە ئابوورییەکانى خویندکارى تێدا دەستەبەر بکردرێت مەعریفە و بەرەو پیشەوەچوونى زانکۆ لەسەر ئەو دوو کایە زۆر سەرەکییە وەستاوەتەوە و بەو پێیەى لە ئیستادا ژمارەیەکى زۆرى خوێندکارانى زانکۆ و پەیمانگاکان دانەمەزراون و خەون و ئاواتیان بە بێدەنگى و بێ دەستەاڵتکراویی م��اوەت��ەوە ،بۆیە ڕۆژ بە ڕۆژ لە جیاتى ئ��ەوەى زانکۆ ب��ەرەو پیشەوە ب��ڕوات و شانبەشانى زانکۆ و پەیمانگا جیهانییەکان بێت ،بەداخەوە لە ڕووى مەعریفە و ئاستى خۆبەڕیوە بردن و پیگەیاندنى گەنج و الو و ئەوانەى توانا و وزەى ئیش و کارو داهینانیان هەیە بەرەو دواوە ڕۆشتووە. هەر واڵتێکى پیشکەوتوو سەیربکەین و لە ئ��ەداى کارکردنى خۆبەڕێوەبردنى زانکۆکانیان بڕوانین دەبینین زۆرترین کار بۆ خزمەتى گەنج و پیگەیاندنى گەنج و خستنە گەرى تواناکانى الو دەکرێت و ئەو بەرچاوڕوونى و توانایەى پێدەبەحشێت کە لە کایە جیاوازەکانى ژیان کاربکات و م��ەوداى ک��اری بۆ ف��راوان بکرێت هەر لە کایەى کۆمەاڵیەتییەوە بیگرە تا کایە ڕۆشنبیرى و ئابوورى و مەعریفییەکان و بەشداری پێکردنییەتى لە کایەى حزبایەتى و وەرگرتنى ڕاو بیروبۆچوونییەتى لە الیەنى سیاسییەوە ،بەداخەوە تا ئێستاش لە هەرێمى کوردستان کەمترین گەنج لە پرسە گرنگەکانى کۆمەڵگە و بڕیاردان لە داهاتووى واڵت و باسکردن لە سیاسەت پشتى پێدەبەسترێت و کەمترین مەجال ئەکرێتەوە بۆ ئ��ەوەى گەنج ل��ەو پرسە کاریگەر و چ��ارەن��ووس سازانەیا بیرو بۆچوون و ڕاى خۆى هەبێت و گەر ڕاو بیرو بۆچوونیشى هەبێت کەمترین جار لێی وەردەگیرێت و کار بەو پالنانە ناکرێت کە وەک نەخشەیەک ئەم گەنجە لەمیشکى خۆیدا بۆ باشکردنى گوزەرانى کۆمەڵگە پالنى بۆ داڕشتووە. گ��ەر ب��م��ان��ەوێ��ت گ��ەن��ج ل��ە هەرێمى کوردستان ڕۆژ بە ڕۆژ داهێنان بکات و گەر بمانەوێت زانکۆ ڕێبەرییەکى باش بێت بۆ پیگەیاندنى گەنج ئەبێت پشت ب��ە تواناکانیان ببەستین و گ��وێ بۆ داواکارییەکانیان بگرین و لە هەر شوێنێک ڕەخنەیەکى باش و بونیادنەریان گرت بە ئاراستەى ئەو ڕەخنەیە چاکسازى بکرێت و گوزەرانیان باشتر بکرێت.
ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:
www.jamawarnews.com
www.jamawarnews.com
کورد له میدیاکه‌نه‌وه
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
5
کـــەرکـــوک بــــە‌رە‌یــــە‌کــــی تــــری شــــە‌ڕ لــــە عــــیــــراق
وه‌رگێڕانی~ :
ئەمڕۆ لە عیراقدا ،عەرەبە شیعە و سوننەکان شە‌ڕێکی ن��اوخ��ۆی ماڵوێرانکەریان دژ ب��ە یەکتر هەڵگیرساندووە، ه����������ەردووالش پ��ی�لان��ێ��ک��ی هاوبەشیان دژی ک��وردەک��ان هەیە. ه��ەرک��ام ل��ە نەتەوەکانی کورد و ع��ەرەب و تورکمان و کە‌مایە‌تییە‌کانی تر ،دەیانەوێ ش��اری بێننە ژێ��ر دە‌سە‌اڵتی خۆیانە .ئەو شارە‌ی گە‌مە‌کە‌ی لە‌سە‌رە ،خاکێکى پڕ لە نەوت و کانزایە. ئ������ەو ن����ەت����ەوان����ە ل��ە راگ��ەی��ان��دن��ەک��ان��دا دە‌ڵ��ێ��ن هیچکاممان ش �ە‌ڕم��ان ن��اوێ،
ب��ەاڵم ئێستا هەموو الیەنەکان ئ��ام��ادە‌ک��اری��ان بۆ ش �ە‌ڕ ک��ردووە. شێخ ئە‌بدولڕە‌حمان عوبە‌یدی، کەسایەتییەکی ناسراوی عەرەبی کەرکوک دەڵێت« :کەرکوک بۆمبێکی قورمیشکراوە ،ئێمە نامانەوێ لێرە ب��ڕۆی��ن و ناهێڵین کەسێکی تر کەرکوک بە‌دە‌ستە‌وە بگرێت .ئێمە بۆ شە‌ڕکردن ئامادە‌ین .هیوادارین ناچاری ئەو کارە نە‌بین ،بەاڵم ئێمە ئامادە‌ین». ل����ە الی����ەک����ی دی���ک���ەش���ەوە سەرکردەکانی ک��ورد ،لە وەاڵم��دا هۆشداری ئەوە دەدەن کە ئەوان دەی��ان �ەوێ ئ �ەو ش��ارە لە ڕێگەی دەستورەوە یان بە زۆرەملێ ،بخەنە ژێر دە‌ستی خۆیان. سەرکردەیەکى کورد لە شاری کەرکوک وت��ی« :ک��وردەک��ان لەوە
زی��ات��ر ت��ەح��ەم��م��ول��ی��ان ن��ەم��اوە، دانیشتوانە کوردەکان بە حکومەتى هەرێم دەڵێن :ئەگەر ئێوە ناتوانن مافە‌کانمان بۆ بگە‌ڕێننە‌وە ،ئەوە خۆمان ئەو کارە دەکەین». واڵت��ان��ی ه��اوس��ێ ،ب�ە تایبەت تورکیا ل �ەوە دە‌ترسێ کە ئەگەر ک�����ورد دەس����ەاڵت����ی ک���ەرک���وک بە‌دە‌ستە‌وە بگرێت ،ئە‌وسا هەرێمی سەربەخۆی کوردستان ئەو متمانە و هێزە ئابوورییە پە‌یدا بکات کە ب��ەرەو سە‌ربە‌خۆیی ب���ڕوات .ئەو مەسەلەیەش کوردە چە‌کدارە‌کان لە واڵتانیتر دەبزێوێ ،لە ئاکامدا ن��اوچ�ەک�ە ناسە‌قامگیر دەک��ات. کاربە‌دە‌ستانی تورکیا لەو دواییانە‌دا ه �ە‌ڕە‌ش �ەی��ان ک���ردووە ک�ە ئەگەر ک��وردەک��ان دەس��ەاڵت��ی کەرکوک بە‌دە‌ستە‌وە بگرن ،ئەوان دەست لە
کاروباری واڵتەکە وە‌ردە‌دە‌ن ،بۆیە نابێ لە ئاست هە‌وڵی گۆڕینی ب��ااڵن��س��ی دان��ی��ش��ت��وان��ی ش��ارە‌ک �ە بێدەنگ بین. ڕە‌ج����ە‌پ ت �ەی��ب ئ���ە‌ردۆگ���ان، سە‌رۆک وە‌زیرانی تورکیا بە گوێرە‌ی ئاژانسی هە‌واڵە‌کانی جیهان لە مانگی ڕاب�����وردوودا وت��ووی��ەت�ى: «تورکیا ناتوانێ دە‌ستە‌وە‌ستان ڕابوە‌ستێ و تە‌ماشای هە‌وڵدانی گۆڕینی ستراکتوری دیمۆگرافی کەرکوک بکات». ک��ارب�ە‌دە‌س��ت��ان��ی ت��ورک��ی��ا لەو دوای��ی��ان�ەدا کۆبوونەوەیەکیان لە ئەنقەرە س�ەب��ارەت بە داهاتووی کەرکوک ئەنجام دا .بە‌شدارانی ئ��ەو ک��ۆب��وون �ەوەی �ە بریتی ب��وون لە ع��ەرەب�ە سوننەکان و حیزبە تورکمانییە‌کان ،ه��ە‌روەه��ا ئەو
فرسەتێکیتر لەبەردەم کورد لە سوریا وه‌رگێڕانی~ :
ڕاگەیاندنى خۆبەڕێوەبەرى سەربەخۆ لە کوردستانى سوریا، رۆڵ��ى ک���وردی ل��ە هاوکێشەى سیاسى واڵتانی سوریا ،عیراق و وی�لای��ەت��ە یەکگرتووەکانی ئەمریکادا هەستیارتر کردووە. کێشەى کورد هەمیشە پێگەی تایبەتى خ��ۆى ه��ەب��ووە ،لە دواى ڕووخانى رژێمی سەدام ح��وس��ێ��ن��ی��ش ئ����ەم ب��ای��ەخ��ە ب��ووە مەسەلەیەکى هەستیار، بەرژەوەندییەکانى ئ��ەو ()3 واڵت���ەش زۆری��ن��ەى مافەکانى ک����وردى پ���ەراوێ���ز خستبوو. لەکاتێکدا بزووتنەوەى نەتەوایەتى کورد هەمیشە وەک پشکۆى ژێر
خۆڵەمێش ،هەر چاوەڕوانى دەرفەت بووە بۆ گەشانەوە. لە بەشێکى ئەم پەراوێزخستنەدا بەتایبەت سەبارەت بە ڕۆڵى کورد لەپەیوەندییەکانى سوریا -تورکیادا کۆمەڵێک فاکتەر ڕۆڵ���ى خۆیان دەب��ی��ن��ی ،ب��ۆ نمونە ل��ە سااڵنى راب���ردوودا پشتیوانى دیمەشق لە (پارتى کرێکارانى کوردستان )PKK کە دەوڵ��ەت��ى تورکیا سەرگەرمى بەگژداچوونەوەیەتى ،کێشەکانیانى ئاڵۆز کردبوو .بێگومان پاڵنەرى ه����ەردوو الی���ەن ب��ۆ باشترکردنى پەیوەندییەکانیان بریتی ب��وو لە بەرژەوەندییە هاوبەشەکانى هەردوو واڵتەکە لە ڕێگەگرتن لە دامەزراندنى دەوڵەتێکى کوردیى لە کوردستانی عیراق ،چونکە ئەو دەوڵەتە کوردییە
دەب���ووە بزوێنەرى چاالکییەکانى کەمینە کوردەکانیتریش لە سوریاو تورکیاو ئیراندا. ل���ەب���ارەى ئ��ای��ن��دەى کێشەى کوردیش لە سوریا ،هەرچەندە لە سەرەتاکانى مانگى ئازارى ()2004 دا ،ڕاپەرینى کوردەکان لە ناوچەى باکورى (حەسەکە) بەتایبەتى لە ش��ارى (قامیشلى)ى سەرسنورى تورکیاو سوریادا ڕووى دا ،لەڕاستیدا ئ��ەو ش��ەڕە ل��ەس��ەرەت��ادا لە نێوان الیەنگرانى تیپێکی وەرزشى کورد و عەرەبدا ڕووى دا ،بەاڵم شۆڕشێکى دروس����ت ک���رد ک��ە س��ەرت��اس��ەرى واڵتەکەى گرتەوە ،چونکە زەمینەکە لەبار بوو تا توڕەیى کورد بەهۆى بێ مافییەوە بتەقێتەوە .ئێستاش جارێکیتر فرسەت بۆ کوردانى سوریا ڕەخساوە تا لەڕێگەی بەڕێوەبردنى دەسەاڵتێکى سەربەخۆیى خۆیان گ��وش��ار ب��ۆ دەوڵ���ەت���ی س��وری��ا و زلهێزەکانى ناوچەکە بهێنن ،ئاوات و خواستەکانیشیان لەم دەسەاڵتە خۆبەڕێوەبەرییەشدا بەدەستهێنانى ئەو مافانەیە کە دەیان ساڵە زەوت کراون. هەقیقەتەکەش ئ��ەوەی��ە کە ناڕەزایەتى کوردەکان پێشینەیەکى م��ێ��ژووی��ى ه��ەی��ە ،ک��وردەک��ان لەم ناوچانەدا زۆرینەن ،بەاڵم بەدرێژایى دەیەکانى ڕاب���ردوو ئ��ەم زۆرینەیە
بەهۆى پ��رۆس��ەى (تەعریب) ەوە گۆڕانى بەسەردا هاتووە. ل��ە ڕاس��ت��ی��دا ،ساڵەهایە کە حکومەتى سوریا لەهەوڵداندایە تا هەرجۆرە بەرجەستەبوونێکى ناسنامەى میللى‌و نەتەوەیى ک��وردەک��ان س��ەرک��وت بکات. بۆ نمونە ،تائێستا حکومەتى سوریا ناسنامەى هاواڵتێتى بەو سەدان هەزار کوردە نەداوە ،بەو پاساوەى کە بەرپرسانی سوریا دەڵێن ئەو کوردانە بێگانەن و پێشتر لە عیراقەوە هاتوونەتە سوریا. گۆڕانکارییەکانى دواى س��وری��اش ک��ە هێنانەئاراى دەسەاڵتێکى خۆبەڕێوەبەرییە، پ��ەی��ام��ێ��ک ب���ەو حکومەتانە ڕاگەیەندرا کە بریتى بوو لەوەى کورد دەتوانێ خۆى بەڕێوەببات، ئێستاش کاریگەرییەکانى لەسەر کوردانى سوریا دەرکەوتووە، هەواڵگرییەکانیش زانیارییە شایەتحاڵى ئ��ەوە دەدەن کە بەمزووانە کوردانى سوریا بە تەواوەتى ج��اڕى سەربەخۆیى دەس���ەاڵت���ى خ��ۆی��ان دەدەن ئەگەرنا ش��ەڕو خۆپیشاندان بەردەوام دەبێت. نوسینی :تۆماس ولفنسۆن سەرچاوە :رۆژنامەى دەیلى تەلەگراف
کەسایەتییە سیاسییانە‌ش کە باڵى ت��ون��دڕەوی ع��ەرەب��ن لەناو شارى کەرکوک ،هە‌موویان دژی لکاندنی کەرکوک بە هەرێمى کوردستان، بەڵێنى پشتیوانیان بەیەکتر دا. هیچ حیزبێکی س�ەرەک��ی ک��وردی بانگهێشت نە‌کرابو ،یاساناسانی کورد بە توڕە‌یی وەاڵمیاندایەوەو بە ڕاشکاوی ڕە‌خنە‌یان گرت و بە دە‌ستێوە‌ردانی تورکیا ناوزە‌دیان کرد. ه��ەرچ��ەن��دە دەس��ت��ورى عیراق ئ��ام��اژەى ب��ۆ ئ���ەوە ک����ردووە کە ڕاپ��رس��ی��ی�ەک��ی گشتی ل �ە ئاست چارەنووسی شاری کەرکوک ئەنجام بدرێت ،بەاڵم چەندین ساڵە پشتگوێ خراوە و کوردەکانیش نیگەرانن. بەپێى چاودێرانى نێودەوڵەتی، ئ��ەگ��ەر راپ��رس��ى ئەنجام بدرێت،
زۆرب������ەی ئ���ەو چ���اودێ���ر و ڕاڤە‌کارانە دەڵێن چاوە‌ڕوانن ک��وردەک��ان بیبە‌نە‌وە ،بەاڵم سیاسەتى ع��ەرەب و دۆخى ناوخۆیى کەرکوک و تەقینەوە تیرۆریستییەکان بۆ م��اوەی چەند ساڵێک راپرسى لەسەر چ���ارەن���ووس���ی ک��ەرک��وک��ى دواخ��س��ت ،تەقینەوەکانیش ه��ێ��ن��دەی��ت��ر ب��ۆت��ەم��ای��ەى دەرپەڕاندنى کورد لەو شارە، سااڵنە الیەنى کەم 600-500 ک �ەس دەک��وژرێ��ن و نزیکەى 1،390کە‌سیش لەو ش��ارە‌دا بریندار بوون. نووسینی :لویس رۆگ سەرچاوە: رۆژنامەى داگینزنهێتەرى سویدی
کوردەکان لە دەستوەردانى تورکیا ناڕازین وه‌رگێڕانی~ :
رۆژن���ام���ەى واش��ن��ت��ۆن پۆست ل��ە راپ��ۆرت��ە هەواڵێکدا ،ب��اس لە نیگەرانییەکانی کوردانی سوریا و تورکیا دەکات. ل��ە س��ەرەت��اى ئ��ەو راپ��ۆرت��ەدا ه���ات���ووە :ک���وردەک���ان���ى س��وری��ا بەڕاشکاوییەوە ڕایدەگەیەنن کە تورکیا مافى دەستوەردانى لە هەرێمەکەى ئەواندا نییە ،سیاسەتەکانى ئەنقەرە ب��ۆ پ��ەراوێ��زخ��س��ت��ن��ى دەس��ەاڵت��ى خۆبەڕێوەبەرى کوردستانی سوریا سنوردارییەتێک بۆ کارەکانى کورد دروس��ت ناکات .ک��وردەک��ان ئاماژە بۆ ئ��ەوە دەک��ەن کە بەشێوەیەکى گشتى ڕێ��ب��ەران��ى ک���وردى سوریا خۆیان خ���اوەن ب��ڕی��ارن و تورکیا مافى بڕیاردانى لە چارەنووسى کورد نییە .سەرکردەیەکى دەسەاڵتى خ��ۆب��ەڕێ��وەب��ەرى ک���وردەک���ان بە رۆژنامەکەمانى راگەیاند :رۆژب��ەرۆژ بەڕێوەبردنى کوردستانى سوریا باشتر هەر فۆرمەڵە دەبێت ،وادەکەى هیچ گفتوگۆیەکیشمان لەگەڵ دیمەشق نییە. گومان لەوەدا نییە کە ئەم جۆرە ڕادەربڕینانەى سەرکردەکانى کورد، بەتوندى بۆ تورکیا نیگەرانکەرە.
بەتایبەتى ئ��ەوەی کە بەدروستى دیارنییە ک��ە ل��ەن��ێ��وان ڕێبەرانى ک����وردی س��وری��ا و ئ��ەم��ری��ک��ا چ پەیوەندییەک هەیە .تورکیا نیگەرانە کە ئەمریکا و ئ��ەوروپ��ا لەکاتێکدا سوریا بەهەر هۆیەکەوە نەتوانێ یەکپارچەیى نەتەوەیى‌و خاکەکەى بپارێزێت و توشى شەڕى ناوخۆیى ببێت ،ڕەزامەند بن بە ڕاگەیاندنى سەربەخۆیى کوردستانى سوریا. ڕەزام��ەن��دی��ی��ەک��ى ل���ەوج���ۆرە، ک�����وردس�����ت�����ان�����ى ت���ورک���ی���ا دەخاتەمەترسییەوە .هەڵبەتە ئەم مەترسییە چ��اوەڕوان��ک��راوە ،تورکیا دەت��وان� ێ بەگرتنەبەرى ڕێوشوێن، مافە نەتەوەییەکانى کوردەکان دابین بکات و لەتوندى کاریگەرییەکەى بەسەر ناوچە کوردنشینەکانەوە کەم بکاتەوە. لەکۆتایى دا ،کێشەى تورکیا ئەمەیە کە لە بنەڕەتەوە نەتەوەى کورد بە فەرمی ناناسێ و کوردەکان ب��ەت��ورک��ە کێوییەکان دادەن��ێ��ت، گەیشتنى کوردانى عیراق و سوریاش ب��ەالی��ەن��ى ک��ەم��ى م��اف��ەک��ان��ی��ان، ه��ان��دەرێ��ک��ى س��ەرەک��ى ک��وردان��ى تورکیاشە بۆ داخوازى مافەکانیان، ئەمەش ئەنقەرەى دووچارى دڵەڕاوکێ و نیگەرانى کردووە.
6
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
بیروڕا
www.jamawarnews.com
مـــــــیــــــدیــــــــا و کـــــــاریــــــگــــــەریــــــەکـــــــانــــــی
مام عەتا توفیق
جێگەی داخ���ە دەبینین ئەوەی ئەمڕۆ لە زۆربەی زۆری میدیاکانی کوردستان بەهەموو جۆرەکانیەوە ب��ەدی دەکرێت زۆر دوورە لە ئەتەکێتی میدیایی هیچی ل��ەو فیشەکان کەمتر نییە کە بەرامبەر بە یەکتر لە شەڕەکانی ناوخۆییەکان یەکتریان پێ دەکوشت ئەوەی ئەمڕۆ ناتوانن بەفیشەک خوێنی یەکتر بڕژێنن ئێستا بەنوسین و وێنە و باڵوکراوە ئەخالق و مێژوو شۆڕشگێری یەکتر دە شیوێنن ،چونکە دواجار هەموو ئەمانە کۆمەڵگایەکی دژ بەیەک بێ متمانە دروست دەکات کە ب��اوەڕی��ان بەسەرکردەکانیان الواز بێت جا ه��ەر نەتەوەو
میلەتێک بێ متمانەی دروست بێت لەبەرانبەر سەرکردەکانیان ئەوە ئیتر دوژمن و ناحەزان و نەیارن زۆر بەئاسای دەت��وان��ن مەرامی خ��ۆی��ان جیبەجی ب��ک��ەن وەک ل��ەڕاب��ووردودا هەندێک لەو واقعە ب��ەدی دەک��را لەنیو بزوتنەوەی ڕزگاری خوازی گەلەکەماندا. ج���ێ���گ���ەی داخ������ە ق��س��ەی س��ەرک��ردەک��ان لە واڵت��ەک��ان��دا لە قوناغی دوای ڕزگاریی خەباتی شۆڕشگیریدا دەک��ران��ە ووت��ەی ب��ەن��رخ و ل��ە شوینە گشتی و خویندنگاکاندا ن��ەوەی خۆیان پ��ەروەردە دەک��رد ،بەاڵم جێگەی داخ���ە ق��س��ەو ووت���ەی هەندێک ل��ە س��ەرک��ردەک��ان��م��ان ب���ەدەر لە توندوتیژی بێ ئومێدی هیچی تری لی بەدی ناکرێت بگرە هۆکاریکن بۆ شیواندنی بەشێک لە مێژووی خەباتی گەلەکەمان ک��ە چەند ساڵە تێکوشاوە لەو پێناوەدا، چونکە هەریەک لەم سەرکردە و تێکوشەرانە بەشێکن لە مێژووی خەباتی گەلەکەمان لەپێناو چی و لە پای چی بەشیوەیە قسەوباس لەسەر یەکتر بکەن زۆر قسەو باس دەکریت لەسەر سەرکردەکانمان دووژمنەکانمان هەرچیانکرد نەیان توانی ئەو شیوازە بەکاربهێنن،
بۆیە ئ���ەوەی ئەمە خۆشحاڵی دەکات ئەو کەسانە یان ئەو تاقم و گروپە و الیەنانەن کە بۆ ساتێکیش چاویان بە ئ��ازادی و سەرفرازی ئەم میلەتەدا هەڵنەهێناوە بۆ تا قسەکردن لەم شیوازە پرۆسەی سیاسی و دیموکراسی کە ئومیدی هەموو الیەکە سست و بێ هێز دەکات لەبەرانبەردا هێزی دژ بە دیموکراسی ئازادی گەشە دەکات لەناو کۆمەڵگاکەماندا تادواجار شتێک ب��ەدی نەکرێت بەناوی ئ����ازادی و دی��م��وک��راس��ی پێش کەوتن دوورنییە مایەی ملمالنێکی توندڕەو بە دوای خۆیدا بهێنیت. ئەگەر قسەی مامۆستایەکی ئاینی یان مەبەستی کەسایەتێکی گەورەی دینی فتوابێت ئەوا قسەی سەرکردە سیاسیەکانیش دەبێتە فتوایەک و کاریگەر دەبێت لەسەر تاکەکانی کۆمەڵگا ،بۆیە ئەگەر خۆیان هەست بەبەرپرسیارتی ن��اک��ەن بالە ئاست وی��ژدان��داب��ن لەبەرانبەر گەلەکەیان ئ��ەوەی تاوانی ئەو تەلەفزوین و گۆڤار و ڕۆژنامەو سایت و باڵوکراوەکان نییە کە بەو شیوە کار دەکەن ئەوە سەرکردە سیاسی و حزب و ڕێکخراوانەیە لە پشت ئەو میدیانە پەیام دەدەن و بەو ئاراستەیان
دەب����ەن ک��ە دەب��ی��ن��ی��ن خ��ۆی��ان مەبەستیانە کاریکی تر کە ئەمەش جێگەی نیگەرانییە .کە لەگەڵ ئ��ەو پ��ڕی ڕێ��ز و خوشەویستیم ب��ۆ روون��اک��ب��ی��ران و ڕۆشنبیران و ڕۆژن��ام��ەن��وس��ان و ن��وس��ەر و شاعیرەکانمان هەیە کەهەندێک لەو بەڕێزان بە هەمان زمانی زبرو توند قسە دەک��ەن هەر وتەیەک کە سەرکردە سیاسیەکان نەیکەن و چونکە زۆر لە قسەو ووتەکانی سەرکردە سیاسی یەکان متمانەیان لەدەست داوە ،بۆیە ئەوەی بەدی دەکرێت زۆربەی زۆری ڕۆشنبیران هەمان قسەی سەرکردەکان دەکەن هەمان شیوازی توندو تیژی و ب��ێ گ��وێ��دان��ە دەرئەنجامەکانی قسەکانیان لەگەڵ ئەو پری ڕێزمدا لەژێر ناوەکانیان ڕۆژنامەنوس ی��ان ن��وس��ەرو ڕووناکبیر ،بەاڵم خویندنەوەیەکی واقیعیانە دەکەن بۆ قسەمان کە هیچ لەو قسەیە کەمترنییە ک��ە دەبێتە مایەی دژواری کۆمەڵگا ،بۆیە دەبێت چون سەرکردە دەبێت داهێنان لە ب��واری پێش کەوتندا دەبێت ڕووناکبیرانیش دەنگی بەرزی پێش کەوتنی کۆمەڵگابن دەبێت لە ئاست ئەو بەر پرسیارەتی یەدابن، بۆیە ئەرکی میدیا و ڕۆشنبیران
ئەرکى هەنووکەیى گشت ئافرەتێکە بتوانێت دیوارى بێدەنگى بشکێنێت
شەکر‌ه مەجید
زێ��دە ڕۆی��ى نابێت گ��ەر بڵێم ئەمڕۆ ئافرەتى کورد لەم بەشەى کوردستاندا توانیویەتى وەجاغى خاتوو خ��ان��زاد و لەیال قاسم و چەندین کەڵە ئافرەتى بۆ ڕۆشن
بکاتەوە ،لە زۆرب��ەى کایە حزبى و حکومەیەکاندا شان بە شانى پیاوان کار دەکەن بۆ سەلماندنى ئێستا دەبینین چەندین ئافرەتى ئەکتیڤ و کاراى وەکو لەیال زانا لە ناوەوە و دەروەى وەاڵت خزمەت بە دۆزى ڕەواى گەلەکەیان دەکەن، بەڕاستى ئەمە بۆ گەلى کورد جێ شانازییە ئ��اف��رەت��ان هەست بە مسئولێت دەک��ەن و دەیانەوێت وەکو ڕەگەزى نێر جێ دەستیان دی���ار ب��ێ��ت ،ب���ەاڵم ئ����ەوەى کە جێگەى هەڵویستە لە سەر کردنە تاکو ئێستا نەتواندراوە یا خۆیان نەیانویستووە پۆستى جێگرى سەرۆکى پەلەمان یا سەرۆکایەتى هەرێم بە ئافرەت بدرێت ئەمە لە کاتێکدا کە بەردەوام باس لە ماف
و ئازادییەکانى ئافرەت دەکرێت و خۆشیان بە پێشەنگى ڕزگارکردنى ئافرەت لە بوارى هێنانە پێشەوەى دەزانن ،باشە ناکرێت بۆچوونى تایبەتى هەبێت و هیچ نەبێت بتوانێت ب��ەرگ��رى لە مافەکانى بکات؟ئەرکى هەنووکەیى گشت ئافرەتێکە بتوانێت دیوارى بێدەنگى بشکێنێت و خۆى لە پیاو بە کەمتر نەزانیت نازانم بۆ بێ دەنگن؟ ئایا خۆیان بە شیاوى ئەو پۆستانە نازانن یا چاوەڕیى ڕەحمەتى حزبى نابێت ئافرەتان هەروا بە ئاسانى بەسەر کێشەکاندا تێپەر ببن هیچ هەڵوێستێکیان نەبێـت یا بیر نەکەنەوە و لە کاتێکدا ئافرەتان دەتوانن بڵێى ئێمە هەین و بوونى خۆیان بسەلمێنن و سڵ لە هیچ
نەکەنەوە ،واتە شەرم یا ترسى نەبێت لە ئاست داواکارییەکانیان بۆ ئەوەى بتوانن جێگەى خۆیان لەو پۆستانە دا بگرن و هاوشانى پیاو لە چاالکى و جموجوڵدا بن. ئافرەت بێ هێز نییە ،گەر بە گوڕ و وتینەوە بێنەوە نێو مەیدانى ملمالنێ و پ���رۆژە و نەخشەى تایبەتى پ��ێ بێت ت��اک��و وەک بەڵگەنامەیەک نیشانى بەرامبەرى بدات کە ئەویش مرۆڤە و داواکارى هەیە یا دەتوانێت هەمان پۆست وەربگرێت کە پیاو بەڕێوەبەرى دەبات ،لە الیەکى تریشەوە ئەگەر بڕاوانین دەبینیى سەرکردایەتى حزبە کوردستانیەکان ڕێگە بە ئافرەتان دەدەن بۆ ئ��ەوەى ئەو پۆستانەى وەربگرن.
ملمالنێکان عێراق بەرەو کوێ دەبەن؟
ئازاد ئیبراهیم ئەحمەد
لەدواى نەمانى ڕژێمى بەعس لەعێراقدا ،زۆربەى بۆچوونەکان دەچوونەوە سەر ئەو شاڕێگەیەى ک��ە بێگومان ع��ێ��راق��ی دواى ڕژێمەکەى (صدام حسەین) و دارودەستەکەى ت��ەواو جیاواز دەبێت لەو عێراقەى کە گەاڵنى عێراق و پێکهاتەکانى بەرەو ڕووى دەچوون و خەونى گەورە و جوانیان لە ئاستیدا دەبینى، ه��ەم��وو الی���ەک لەوێناکردنى
خ��ۆی��ەوە دەگ��ەڕای��ەوە بۆ ئەو بڕوایەى چیتر لەعێراقدا کۆتایی خوێن و ناکۆکییەکان دەبینرێت و دەسەاڵتێکى نوێ لەم واڵتەدا دێتە ب��وون ک��ە ه���ەزاران پلە لەدەسەاڵتەکەى پێشوو جیاواز و دژ یەک بن ،واتە لەبەرزترین ئ��اس��ت��دا خ��ەون��ى ه��اواڵت��ی��ان بەبەهەشت بوونى عێراق بوو لەدواى پرۆسەى ئازادى و نەمانى دەسەاڵتى بەعس ،لەنزمترین
ئاستى خەونى عێراقییەکانیشدا ب��ەت��ەواوى پێکهاتەو بۆچوونە جیاوازەکانەوە ئەوەبوو ،هەر هیچ نەبێت عێراقی سەردەمى (صدام حسەین) و سەردەمى ئ����ازادى ع��ێ��راق دوو وێ��ن��ەى پارادۆکس و ناهاوسەنگ دەبن ک��ە بێگومان ل��ەه��ەر بارێکدا وێ���ن���ەى دووەم����ی����ان ب���ەالى عێراقییەکانەوە باشتر و پێرۆز تر لێی دەڕوانرا.
ئەوەیە کە ئاراستەی ئەم کۆمەڵگا ب��ەرەو مەدەنیەت و دیموکراسی ببات بەر هەڵستکاریکی گەورە بێت لەبەرانبەر ئ��ەو ووت��اران��ەی ک��ە شیواندن دروس���ت دەک��ات، چ��ون��ک��ە ه���ەم���ووان ل��ە ئاست بەرپرسیارێتیداین بەرانبەر ئەم بارودوخەی ئێستا ،بۆیە دەبیت ڕێگربین نەک هۆکاربین بۆ زیاتر ئ��اڵ��وز ب���وون ،چونکە بینیمان لەدوای ڕاپەڕین لە ئەنجامی بوونی بۆشایەی گەورە لەنێوان حزبەکان وسەرکردەکاندا ناحەزان زۆر بە ئاسانی توانیان ئ��ەوەی خۆیان ویستیان کردیان بەهەزاران ڕۆلەی دوای ئازادی و ڕاپەڕینیان بەردایە گیان یەکترو خوینیان ڕژان کە تاکوئێستا زۆربە شەڕمەزاری باس دەکرێت ئەمە لەالیەک لەالیەکی تریش بۆشایەکی گەورەی دروست ک��رد لەنیو بزوتنەوەی ڕزگ��اری خ��وازی گەلەکەمان کە بینیمان بەئەجیندای دەرەک���ی شەرەکە بەڕیوەدەچوو بۆیە دەبێت هەموو ئەمانە پەندو عیبرەتبیت بۆئەوەی دووب��ارە نەبنەوە چونکە هەموو ئەمانە بەقسەی سەرکردەکانمان دەک���ران بۆیە پیویستە چی تر سەرکردە لەم وواڵتە باسەرکردە بێت ن��ەک کەسێک ب��ەدری��ژای
م��ێ��ژووی خ��ۆی ناخی پربێت لەقین و تۆلە ب��ەدوای ئەوەدا بگریت کەی بۆی ڕەخسا کاری لەسەر بکات بابگەڕێتەوە بۆ ڕابردوی ئەم میلەتە لە قوربانی دان و تێکۆشان نەوەستاوە لەپێناو ئازادی و سەربەخۆی نیشتمانی و ن��ەت��ەوەی ئەمە کە ئاماژەی پێ دەدەین ئەمە ناگەێنیت کە ئەم وواڵتە یان ئەم سەرکردەو کەسایەتیانە یان ئەم حزب و ڕێکخراوانەی کە لەڕابردوودا بوون لە ئێستا هەن و لە ناو دەسەاڵت و یان ل��ە دەرەوەی دەس���ەاڵت یان بەشداربوون لە خەباتی ڕزگاری و نەتەوەی و یان لە تێکوشانی لە پێناو سەرخستنی ئەزموونی ئەمڕۆی کوردستان بەدەرنییە لەکەم و کورتی وەک پیشتر ئاماژەمان پێداوە بەشێکە لەو ناکۆکی وملمالنی یە کە لە ڕابوردوودا بووە ئێستا ڕەنگی داوەت��ەوە بۆ دوا قسە ئازادی و دیموکراسی خۆشگوزەرانی مافی هەموو هاوواڵتییەکی ئەم نیشتمانەیە ،چونکە هەمووان قوربانیان داوە لە چوارچیوەی هێڵێکی نەتەوەی و نیشتمانی دەرنەچیت.
لە عێراق تەوافوق کۆتایى پێهاتووە کاروان محەمەد
ملمالنیەکانى گەرمبونى ع��ێ��راق ک��ۆت��اى ب��ە ت��ەواف��وق هێنانەوە لە نێوان پێکهاتە و الیەنە سیاسییەکان ،گەر تەماشا بکرێت ه��ەر ج��ارە و کێشەیەک س��ەره��ەڵ��دەدات لە عێراقدا و دوو الی��ەن پێوەى س��ەرق��اڵ دەب��ێ��ت و ه��ەم��ووان چاوەڕوانى چارەسەرن ،بەاڵم چارەسەریش بۆ قەیرانەکان ن��ادۆزرێ��ت��ەوە ب��ە شێوەیەک ل��ە ش��ێ��وەک��ان ئ��ەو کێشەیە خەفە دەکرێت و قەیرانێکى ت��ر س��ەه��ەڵ��دەدات��ەوە هەموو الیەنە سیاسییەکان لە عێراق لە جەنگێکى گەرمى دەرون��ى و ڕاگ���ەی���ان���دن���دان دواج����ار قەیرانەکان ئاڵۆزتر دەک��ات و الی��ەن��ەک��ان ناتوانن بگەنە ڕێکەوتن و تەوافوقى سیاسیش کە چارەسەر بۆ قەیرانەکان فەرامۆشکراوە. کورد لە عێراق چەندین پرسى ه��ەڵ��واس��راوى م��اوە چارەسەر نەکراوە ،ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ حکومەتى عێراقى نایەوێت مافى گەلى ک��ورد ب��دات بۆیە دەبینرێت چەندین ساڵە خاکە داگیر کراوەکانى کوردستان نەگەڕێنراوەتەوە بۆ سەر هەرێم
ئ��ەگ��ەرچ��ى ل��ە دەس��ت��وورى هەمیشەى عێراقدا مادەیەکى تایبەتى بۆ دان��راوە ئەوەیش م��ادەى 140جێبەجێکردنى ئەم مادەیە کورد ڕزگار دەکات لە کۆمەڵێک قەیران هەروەها پرسى نەوت و غاز و بوودجە و پێشمەرگە و بەردەوام ئەم کێشانە س��ەره��ەڵ��دەدەن��ەوە کاتێک ئەمانە چارەسەر کران ع��ێ��راق ڕزگ����ارى دەب��ێ��ت لە کێشە. لەالیەکى تریشەوە عەرەبە سوننەکانى عێراق لەبەرامبەر حکومەتدا کێشەیان هەیە بۆیە دەبینرێت بەردەوام سەرکردە بااڵکانیان و جەماوەرەکەیان ڕەخ���ن���ەی���ان ل��ەب��ەرام��ب��ەر حکومەتەکەى مالیکى هەیە ئ���ەم م��ل��م�لان��ی��ەی��ە ڕەن��گ��ى داوەتەوە لەسەر دوو پێکهاتەى گەورەى وەک پێکهاتەى شیعە و سوننە و ئاڵۆزى خستەۆتە ناو عێراقەوە لەبەرامبەر ئەم قەیرانانەدا تێکدەران بەهێز دەب��ن و ب��ارى ئەمنى واڵت الواز بووە و کاریگەرى خراپى خستۆتە سەر هاواڵتیان. گ��ەڕان��ەوە ب��ۆ تەوافوقى سیاسى لە نێوان پێکهاتەکاندا باشترین چارەسەر بۆ کێشە هەڵوەسراوەکانى عێراق.
وه‌رزش
www.jamawarnews.com
بۆ دواین جار بەرشە بۆند پێشکەشی ڤاڵدێس دەکات
ساڵی - 32ژماره - 782سێشەممە 2014/02/04
ڕۆناڵدینهۆ به‌رازیل جێناهێڵێت رۆناڵدۆینهۆ گاوچۆی به‌رازیلی مانه‌وه‌ی خۆی له‌ریزی ئه‌تله‌تیکۆ ێ مینیرۆ راگه‌یاند و بۆنده‌که‌شی نو کرده‌وه. دوای ئ���ه‌وه‌ی چه‌ند یانه‌یه‌ک هه‌وڵی ده‌سته‌به‌ر کردنی تواناکانی ئه‌و یاریزانه‌یان ده‌دا ،به‌تایبه‌ت یانه‌ی فه‌نارباخچه‌ی ت��ورک��ی ،رۆژن��ام�ه‌ی ئه‌سۆسیتید هۆستید باڵویکرده‌وه، رۆن��اڵ��دۆ ل �ه‌گ �ه‌ڵ ی��ان �ه‌ی مینیرۆ گه‌یشتۆت ه رێککه‌وتن و بۆنده‌که‌ی ێ ده‌کاته‌وه ،هه‌روه‌ها یاریزانی نو ناوبراویش هه‌ر بۆ ئه‌و رۆژنامه‌یه وتویه‌تی :ماوه‌ی ( )2مانگ ه له‌گه‌ڵ یانه‌ک ه له‌گفتووگۆدام و توانیمان ێ بگه‌ین ه رێککه‌وتن ل �ه‌س �ه‌ر نو کردنه‌وه‌ی بۆنده‌که‌م بۆ ساڵێکی تر. شایه‌نی باس ه رۆناڵدینهۆ له‌گه‌ڵ ئه‌و یانه‌ی ه ئاستێکی به‌رز پێشکه‌ش
ی��ان��ەی بەرشەلۆنە بەفەرمی ب��ۆن��دێ��ک��ی دی��ک��ەی پێشکەشی ڤیکتۆر ڤاڵدێسی ئیسپانی کرد بۆ مانەوە لەیانەکەی و درێژکردنەوەی بۆندەکەی. پاش ئ��ەوەی ڤاڵدێسی گۆڵچی یانەی بەرشەلۆنە سەرەتای ئەم وەرزە بڕیاری ڕۆشتنیدا ،لەالیەن یانەکەیەوە چەند جارێک بۆندی پێشکەش کرا بۆ مانەوە ،بەاڵم ئەو یاریزانە ڕازی نەبوو هیچ بۆندێک ن��وێ بکاتەوە و دوێنێ هەینیش یانەی بەرشەلۆنە بەفەرمی دواین بۆندی پێشکەشی ڤاڵدێس کرد، بەاڵم تا ئێستا هیچ وەاڵمێک لەالیەن ڤاڵدێسەوە نەدراوەتەوە.
ده‌ک��ات و توانیویه‌تی له‌گه‌ڵ ئه‌و یانه‌ی ه جامی لیپرتادۆریس به‌ده‌ست بهێنێت ،هه‌روه‌ها له‌پێشوودا یاریی
7
بۆ یانه‌کانی به‌رشه‌لۆنه ،میالن، فالمینگۆ ،پاریس س��ان جێرمان، گریمیۆ کردووه.
مویس بێ هیوا نییە و لەئیستاوە تا هاوین چاوەڕوانی کاڤانی دەکات زۆرێ������ک ل���ە س���ەرچ���اوە رۆژن��ام��ەوان��ی��ەک��ان��ی ووالت���ی ئینگلترا ب���اس ل���ەوەدەک���ەن دیڤدمویس ی راھێنەری یانەی مانجستر یونایتد ی ئینگلیزی ھەول��ێ��ک��ی زۆری����دا ت��ا ب��ەھەر
نرخێک بێـت ل��ەگ��ەل یانەی پاریس سانجیرمان ی فەرەنسی ب��گ��ات��ە رێ��ک��ەوت��ن س��ەب��ارەت بەگواستنەوەی ئدیسۆن کاڤانی ھێرشبەری یانە فەرەنسیەکە ... ل��ەوب��ارەی��ەوە رۆژن��ام��ەی (
دای��ل��ی س��ت��ار ) ی ئینگلیزی ئاشکرای کردوە یانەی مانجستر گرێبەستیکی پێشکەش بەیانەی پ��اری��س سانجیرمان ک��رد تا لەوەرزی زستانەی گواستنەوەی ی��اری��زان دا کاڤانی پەلکێشی
ئ��ۆل��دت��راف��ۆرد ب��ک��ات ،ب��ەالم بەرپرسانی یانە فەرەنسیەکە ئ��ەو ھەول����ەی ی��ان��ە شەیتانە س��ورەک��ان��ی��ان رەت���ک���ردەوە و ئامادە نەبوون دەست بەرداری ببن .
ھەم����������ان س�����ەرچ�����اوە دوپ��ای��ک��ردۆت��ەوە ک��ە مویس ی راھێ���ن���ەر ب��ێ ھی���وا نییە ل��ەھەول��ەک��ان��ی و لەئیستاوە ئامادەکاری دەکات تا لەوەرزی ھاوینەی گواستنەوەی یاریزاناندا
جارێکی تر ھەولی گواستنەوەی ئ��ەو ھێرشبەرە ب��دات��ەوە و بۆ ئ���ەو م��ەب��ەس��ت��ەش ئ��ام��ادەی��ە گرێبەستێک بەبری 50ملیۆن ی���ۆرۆ پ��ێ��ش��ک��ەش ب��ە ی��ان��ەی سانجیرمان بکات .
باشترین یاریزانى جیهان کرایە دەرەوە بەسەرکەوتنەکەیان هەنگاوێک چوونە پێش
له‌یارییه‌کی به‌هێزی هه‌فته‌ی 22 ی خولی پل ه یه‌کی ئیسپانیا یانه‌ی ری��اڵ مه‌درید ب��وو‌ه میوانی یانه‌ی ئه‌تڵه‌تیک بلباو ،له‌کاتێکدا ڤالێنسیا شکستی به‌یانه‌ی بەرشلۆنە هێنا ریاڵ مه‌درید نه‌یتوانی سوود له‌و شکسته‌ی
س
ه‌ردێڕ
یان ه که‌ته‌لۆنیه‌ک ه وه‌ربگرێت و پێشی بکه‌وێته‌وه ،کاتێک له‌یارییه‌که‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌تڵه‌تیک بلباو به‌گۆڵێک یه‌کسانبوو. گ��ۆڵ��ه‌ک��ان خ��ی��س��ی رۆدری��گ��ز له‌خوله‌کی 65دا بۆ ریاڵ مه‌دریدی
تۆمارکرد و له‌خوله‌کی 73دا ئیبای گۆمێز ئه‌نجامه‌که‌ی بۆ ئه‌تڵه‌تیک بلباو یه‌کسانکرده‌وه ،له‌خوله‌کی 75 یشدا به‌هۆی هێرشکردنه‌سه‌ر یاریزانی به‌رامبه‌ر کریستیانۆ رۆناڵدۆ به‌کارتی سورکرایه‌ده‌ره‌وه.
خیسێ :خەونم بەدەست هێنانی تۆپی زێڕینە
ل��ە ی��اری��ی��ەک��ی هەفتەی ٢٢ی خولی پلە یەکی ئیتاڵیا هەردوو یانەی کیێڤۆ و الزیۆ ڕووب���ەڕووی یەکتر بوونەوە لەنێو یاریگای کێیڤۆ. لـــــە ئەنجامدا الزی��ۆ
سزایه‌کی قورس به‌سه‌ر راسینگدا سه‌پێنرا
ت��وان��ی ب��ە دوو گ��ۆڵ��ی بێ وەاڵم س��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ەرک��ەوت��ن تـــــــۆماربکات و ببێتە خاوەنی سێ خاڵی یارییەکە ،گ��ۆڵ��ەک��ان ه���ەری���ەک لە یاریزانان (کاندریڤا ،کەیتا)
ئەگویرۆ بۆ ماوەی یەک مانگ لەیاریگاکان دووردەکەوێتەوە
تۆماریــــــــــان ک��رد لە خــــــولەکەکانی ٦و ٧٠دا ،بەم ســــەرکەوتنەیان الزیۆ چووە پلەی نۆیەمی ڕیزبەندی خولەکە بە کۆکردنەوەی ٣١ خاڵ.
بەرشلۆنە دەستبەرداریتیللۆ دەبێت
8
خاوەنی ئیمتیاز
عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود
ده‌روازه‌یه‌ک بۆ زانین
هونه‌ریی
سەرنووسەر
عومەر غواڵمی
0748 010 8289
توانا عومه‌ر
www.JamawarNews.com
www.jamawarnews.com یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە ( )1981/5/25بە ناوی (رێگای ئازادی)یەوە دەرچووە
باخچە ڕەئوف ،تاوانە بەزۆر خۆمان بکەین بە شاعیر
ئا :بیالل حەمە ساڵح
باخچە ڕەئوف ،نوسەرێکی الوە لە ساڵى 1995لە دایک بووە لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بەوە دەکات
رێگاکانى پاراستنى ددان
جگ ه ل ه شوشتنی ددانه‌کان چه‌ندین خۆراک هه‌ی ه ک ه ده‌بێت ه هۆی پاراستنی ده‌م و ددانه‌کان. 1ـ چا :چه‌ندین پێکهات ه ب ه ناوی پلی فنول ل ه چای ره‌ش و سه‌وزدا هه‌ی ه ک ه رێگ ه ل ه گه‌شه‌ی باکتری ناو ده‌م ده‌گرێت. ت��وێ��ژه‌ران��ی زان��ک��ۆی ئیلینۆی شیکاگۆ ئه‌وه‌یان ده‌رخستوو‌ه که ئه‌وانه‌ی رۆژان ه 10جار ده‌میان به چای ره‌ش ده‌شۆن که‌متر دووچاری
« نوسینی شیعر و چیرۆک کاریگەرى لەسه‌ر خویندنەکەم دروست نەکەردووە». دووساڵ بەر لەئێستا سەرەتای نوسینم بۆ دووس��اڵ بەر لە ئێستا ئەگەڕێتەوە ئەوکات لەوەرزی
زه‌رد بوونی ددانه‌کان ده‌بن. 2ـ پ�ه‌ن��ی��ر :ب � ه وت���ه‌ی پسپۆڕان په‌نیر ئه‌سیدی دروس��ت ک �ه‌ری چینی سه‌ر ددانه‌کان له‌ناو ده‌ب��ات و جوینی باکتریاکانی ده‌م له‌ناو ده‌بات. 3ـ کشمیش :رێگ ه ل ه کلۆر بوونی ددانه‌کان ده‌گرێت و کاریگه‌ری له‌سه‌ر گه‌شه‌ی ئه‌و باکتریان ه ده‌بێت ک ه ده‌بن ه هۆی نه‌خۆشی پووکه‌کان. 4ـ خۆراک ه تورده‌کان :جوتنی گێزه‌ر و سێو و خه‌یار له‌ناو ده‌مدا ده‌بێت ه هۆی له‌ناو بردنی چینی س�ه‌ر ددان�ه‌ک��ان و یارمه‌تی پاک کردنه‌وه‌ی ددانه‌کان ده‌دات. 5ـ خۆراکی ده‌وڵه‌مه‌ند ب ه ڤیتامین و کانزاکان :خ��ۆراک��ی ده‌وڵه‌مه‌ند ب ه
پ��ای��ی��زدا چیرۆکی مناڵی گرینۆک و شەوگاری سپیم نوسی. دەبێت شیعر بڕیار بدات من یەکەم شیعر ئەنوسم مەگەر کاتێک شیعر خۆی بێتە الم ئەگەرنا پێموابێت تاوانە بەزۆر خۆمان بکەین بە شاعیر و نازناوی شاعیربوون بەخۆمان ببەخشین ئەوە ئەبێت شیعر خۆی ئەو بڕیارە بدات وە من تائێستا دوو کورتە چیرۆکم نوسیوە و وە هەندەک بابەتی فیکریشم هەیه. شکست سەرکەوتنە کتێبی ( کچێکی ئازا لە نیشتمانێکی ل��ێ��وان ل��ە ئەندێشە ) ئ��ەی��ەوێ��ت ئەو پەیامە بگەیەنێتە هەمووان کە شکست سەرکەوتنە ئەبێت ئەم کتێبە پەیامی ئەوەی هەیە کە ئازار زۆر بەسودە ،خەم بەسودە ،مردنی دۆس��ت و ئاشناکان سەرکەوتن ،لەدایکبوون سەرکەوتنە ژی���ان ب��ەه��ەم��وو وج���ودات���ەوە کامڵە ب��ەه��ەم��ووان دەڵێت کێشەکان بکەنە خوێن بۆ جەستەی ماندوو ،ئازارەکان بکەنە خۆراکی ڕۆح ،کۆسپەکان بکەنە ئاو بەڵێ بیکەنە ئاو بۆ قوڕگی وشکی ورە ڕوخاویتان شکستەکان بکەنە بەرگی زستان و ڕێگەی کێوە بەفراوییەکانی واڵتی ترسی پێ ببڕن .
کالیسیۆم وه‌ک په‌نیر و بادام وسه‌وز‌ه گه‌اڵ سه‌وزه‌کان و خۆراکی ده‌وڵه‌مه‌ند ب ه فسفۆڕی وه‌ک گۆشت و هێلک ه و ماسی ده‌توانن مینای ددانه‌کان به‌هێز بکه‌ن و خواردنه‌و‌ه گازداره‌کان ده‌بن ه هۆی خوران و له‌ناو بردنی ئه‌م مینایه. 6ـ بنێشتی ب ه بێ شه‌کر :دوای نانخواردن جوتنی بنێشت ده‌بێت ه هۆی ده‌ردان��ی ترشه‌ڵۆکی ئ��اوی ناو ده‌م و باکتریاکان له‌ناو ده‌بات.
بە هەموو نوسینێک ناوترێت شیعر بەوکەسانە ناوترێت شاعیر وە بەو دێڕانەشیان ناوترێت شیعر ،چونکە نە ئەوان شاعیرن و نە ئەو دێڕانەش شیعرن شیعر ئەوەنییە کە لەکەسێک داببڕێیت و چەند دێڕێک بنوسیت یان شیعر ئەوە نییە کەسێکت خۆش بوێت چەند دێڕێک بنوسیت و باڵوی بکەیتەوە و بڵێی ئەمە شیعرە. شیعر دەبێت پڕبێت ل ه ڕەنگ لەدیدی مرۆڤە تێگەیشتووەکانەوە ئەوانە جگە لەخۆیان و چەند کەسێکی دەوری���ان الی هیچ ڕێبازێکی شیعری و الی هیچ شاعیرێکی مەزن ئەوانە بە شیعر ناژمێررێن کێشەیەکی گەورەیە ک��ە ب��ە ن��اوی شیعرەوە ب��ەو نوسینە کرچ و کااڵنە بێنە پێشەوە کەچی بە شیعریش نەژمێرێن وە سادەییەکی زۆر بە دێڕەکانی ئەوانەوە دیارە لەحەقیقەتدا شیعر دەبێت پڕبێت لە باگراوندی ڕێ دور و پڕ ماڵی ڕەنگ. کاریگەرى لە خوێندنەکەم نەکردووە نوسینی شیعر و چیرۆک کاریگەرى لەسه‌ر خویندنەکەم دروست نەکەردووە، چونکە هەموو شت کاتی خۆی هەیە وەمنیش بەپێی بەرنامەیەکی گونجاو کاتەکانی خۆم دابەش کردووە.
لە ڕێگەی کاتژمێرەوە شوێنی مندالەکەت بزانە
داهێنانێکی ن��وێ شوێن پێی منداڵ هەڵدەگرێت و ئ��ەوەش سەرئێشەی دوودڵی لە ونبوونی منداڵ الی دایکان و باوکان ناهێڵێ. کۆمپانیای فیلیپی ئەمریکایی ئامێرێکی لەسەر شێوەی کاتژمێر دروستکردووە کە شوێنی بوونی منداڵ لە جێگا قەرەباڵغەکان دەست نیشان دەکات .ماڵپەری تیک هایفی ئەمریکایی باڵوی کردەوە :ئەو ئامێرە لە تەلەفۆنێک لە شێوەی کاتژمێردا پێکهاتووە کەلەدەست دەکرێت و دەتوانێ لە رێگەی سیستمی وای فایەوە شوێنی منداڵ دیاری بکات و دواتر لەسەر شوێنی منداڵەکانیان ئاماژە بۆ دایکان و باوکان دەنێرێت .باوکان دەتوانن لەسەر ئامێرەکە هەندێک شوین دەست نیشان بکەن کە شوێنی ئەمینن و هەر کاتێک منداڵ بچێتە ئەو شوێنانە یان لێیان دەربچێت دەستبەجێ ئاماژەی پێدەگات.
قــــاچـــی مـــایـــا لـــه زۆر شـــتـــی بــێ بــــه‌ش کرد بوو کچ ه گۆرانیبێژی لوبنانی مایا دیاب به‌شداریی ل ه چه‌ند چاالکییه‌کی جۆراوجۆری هونه‌ریدا بکات ،به‌اڵم له‌به‌ر ئه‌وه‌ی تووشی رووداوێکی هاتوچۆی مەترسیدار بۆو‌ه زۆر ل ه کاره‌کانی خۆی دواخست ،چونک ه به هۆی شکانی قاچی نه‌یده‌توانی هاتوچۆ بکات. ل ه به‌رنامه‌یه‌کی تایبه‌ت ب ه سه‌ما له‌گه‌ڵ ئه‌ستێره‌کاندا ،مایا داوای لێبوردنی کرد ک ه نه‌یتوانی ئاماد‌ه بێت ،هه‌روه‌ها خانمه هونه‌رمه‌ند ئه‌ساڵ ه نه‌سریش بانگهێشتی کردبوو بۆ ئه‌وه‌ی ببێت ه میوانی ئه‌ڵقه‌یه‌کی به‌رنامه‌ی (ص��ۆال) ک ه خۆی پێشکه‌شی ده‌کات ،مایا ل ه کاتی گه‌ڕانه‌وه‌ی ل ه پرسه‌ی دایکی ده‌رهێنه‌ر تۆنی قه‌هوه‌چی ل ه رێگادا تووشی رووداوێکی هاتوچۆ بۆو‌ه ک ه بووه هۆی شکانی ه��ه‌ردوو قاچی و یه‌کسه‌ر گه‌یه‌نرای ه نه‌خۆشخانه‌ی ئه‌مریکی ل ه به‌یروت ک ه ل ه بارودۆخێکی سه‌خت و ناجێگیردابوو و ه �ه‌ردوو قاچی شکا و ملیشی ئ��ازاری زۆری پێگه‌یشت ،بۆی ه پزیشکان داوایان لێکرد ک ه پێویست ه ماوه‌ی دوو هه‌فت ه له
ماڵ بحه‌سێته‌و‌ه و هیچ چاالکییه‌کی هونه‌ری ئه‌نجام نه‌دات ،دوای رووداوه‌که‌ش وێنه‌گر و په‌یامنێران گه‌یشتن ه شوێنه‌ک ه بۆ گرتنی
چه‌ند وێنه‌یه‌کی مایا له‌سه‌ر عاره‌بانه، هه‌روه‌ها ه��ه‌ردوو قاچی به‌سترابوونه‌وه و کۆتێکی ل ه مل ک��ردب��وو ،ب �ه‌اڵم دوای
RebaziAzadi@Gmail.com
ناونیشان :هەرێمی کوردستان سلێمانی -گردی ڕیعایه -گەڕەکی - 115کۆاڵنی - 7دەرگای 6
رووداوه‌ک�� ه و دوای ئ�ه‌وه‌ی چاره‌سه‌ری پێویستی وه‌رگرت پزیشکان رێگایان پێیدا ک ه نه‌خۆشخان ه جێ بهێڵێت.
«نرخ 500 :دینار»
سەرمایەکەى کاکە حەمەش ئاشکرا بوو تانیا تاهر
لە مێژووى هاونیشتمانى ئ��ەم هەرێمە وێڵین بە دواى سەرمایەى ماددى و موڵک و سامانى کەسانى بەرپرسى حزبى و حکومەى کەسایەتییە سیاسییە گرنگەکان ،بۆیە هەمیشە لە کاتى بونى هەر هەواڵێکدا بە سەروەت و سامانى هەر بەرپرس و کەسایەتێک دەبێتە هەاڵو دەنگۆى میدیا و شەقام و قسەى سەر زارى خەڵک. لەم ڕۆژانەى ڕابردوودا هەواڵێکى وەها بووە تایتڵ و هەواڵە بەپەلە و گرنگەکانى زۆربەى کەناڵەکانى ڕاگەیاندن لە هەرێمى کوردستان، تەنانەت ئەو کەنااڵنەش کە خۆیان لەسەر بوودجە و قوتى هاونیشتیمانى ئەم کوردستانە دەژی��ن ڕۆژان��ەش موزایدەى سیاسى بەسەر خەڵکانى ت��رەوە دەک��ەن و لەسەر حسابى وروژاندنى چەند هەواڵێکى درۆ و هەڵبەستراو چ��ەواش��ە ک��اران��ە و ش��ێ��وان��دن��ى وی��ژدان��ى هاونیشتیمانیان سەبارەت بە کەسایەتێک کە وێنایەکى تایبەتى هەیە لە زهن و بیرکردنەوەى هەمواندا ئەویش بە باڵوکردنەوەى هەواڵێک کە کۆپییە بە بڕیارى دادگا دەست دەگرێت سەر پارەکانى بەڕێز کاک محەمەدى حاجى مەحمود دا ئەوەش تەنها نوسراوەکەى دادگا تەنها داواى پێدانى زانیارى کردبوو لە بانکەکانى کوردستان لەسەر بون و نەبوونى سەرمایەى ناوبراودا. هەر بە تەنها بە باڵوکردنەوەى هەواڵەکە لە ڕووى پیشەیى بوون و بێ الیەنى بوونەوە سەرجەم ئەو کەنااڵنە کەوتنە ژێر پرسیارەوە کە مەگەر تەنها خۆیان تواناى وەاڵمدانەوەیان هەبێت. ئ��ەو ڕاستییە شیکردنەوەى شێواندنى هەواڵەکە و گەورەکردنى بە ئاشکرا دیاربوو کە بۆ مەبەستى سیاسى وەک کارتێکى سیاسى فاشیل بە تاک بەکار هات بۆ لێدان لە کەسایەتى بەڕێز کاک محەمەدى حاجى مەحمود لە ن��او خەڵکى کوردستاندا ،بە تایبەتى لە بارودۆخێکى وەک ئێستادا کە نزیکەى مانگێک بەسەر دواکەوتنى موچەى فەرمانبەران و مامۆستایانى کوردستان تێدەپەڕێت خەڵکى هەموو لە چاوەڕوانى موچەکەیاندان ڕۆژ بە ڕێدەکەن و چاوەڕوانى ئاشکرا کردنى سامان و داهاتى گشتى واڵتن. لێرەوە دەڵێم خۆشبەخاتە پێچەوانەکەى سەلمێنرا ب��ۆ هاونیشتیمانیانى هەرێمى کوردستان و هەموو الیەک و ئەو کەنااڵنەش بە خۆیان و سپۆنسەرە سیاسییەکانیانەوە بۆیان دەرک��ەوت کە بەرێز کاک محەمەدى حاجى مەحمود خاوەنى هیچ بڕە پارەیەک نییە لە بانکەکانى هەرێم و دەرەوەش بە فیعلیش ئەوە سەلمێنرا کە ئەو بە درێژاى مێژوو ژیانى لەهەوڵى پارێزگاریکردن و سەرمایەکەى دا نەبووە بەناوى پرسى گەل و مەسەلە نەتەوایەتیەکاندا هیچ کات هەوڵى نەداوە سەرمایەى مادى بۆ خۆى کۆ بکاتەوە بانکەکان پڕ بکات. ئەو سەرمایە مرۆڤایەتییە کە ئەو هەیەتى لە خەبات و قوربانیدان لە پێناو گەلەکەیدا هیچ بانکێک نییە لە کوردستان و لە دەرەوەش توانا و جورئەتى وەرگرتنى ئەو سەرمایەى هەبێت جێگاى بۆ بکاتەوە کە خاڵ بە خاڵى مێژووەکەى بە خوێن و ئازایەتى و هەڵوێستى نیشتیمان پەروەرانە پڕ کراوەتەوە.