Odlewnictwo Współczesne
tut CTIF. Badania prowadzono w dwóch kierunkach: wytwarzanie pęcherzyków w stanie ciekłym i infiltracji preformy. Badania właściwości tych materiałów są aktualnie prowadzone w kierunku opracowania części z piany metalicznej ze ścisłym naskórkiem – w jednej operacji odlewania i z jednego materiału. Opracowano trzy (opatentowane) procesy produkcji: produkcja pianki stochastycznej, technika ze strukturą pośrednią i proces produkcji pianki o stałych średnicach porów.
17. SYSTEMY ZAPEWNIANIA JAKOŚCI, STATYSTYCZNA KONTROLA PROCESU (SPC), CERTYFIKACJA, KONTROLA JAKOŚCI, BADANIA ODBIORCZE Wada „prosieczki”. Przyczyny powstawania i metody zapobiegania. Defekt "prosechka". Prichiny vozniknovenija i meroprijatija dlja preduprezhdenija. The Finning Defect. Causes of Origination and Measures of Prevention. Autor: Mukhomorov I.A. Lit. Proiz. 2009, nr 6, s. 37-40. Opisano wadę powierzchniową odlewów w postaci cienkiego występu o wysokości od 2 do 15 mm i o grubości od 0,8 do 1,2 mm (po rosyjsku zwaną „prosieczką”, po polsku te wady nazywamy żyłkami). Długość jej zależy od konstrukcji odlewu. Bywa ona w postaci pojedynczego występu lub w postaci siatki. W tej ostatniej postaci pojawia się najczęściej w ślepych otworach. Wadę tą usuwa się ręcznie lub piłami mechanicznymi, co podnosi koszty i pracochłonność. Według GOST 9200– 80 wada ta powstaje w wyniku wpływania metalu w pęknięcia powierzchniowe formy lub rdzenia. Wada ta pojawiła się w latach 70. ubiegłego wieku po wprowadzeniu technologii hot-box. Autor wyraża pogląd, że wada ta jest wynikiem skurczu i pojawia się w powiązaniu z bliznami. Występuje w odlewach wykonywanych w formach z mas wiązanych chemicznie. Praw-
44
dopodobnie spowodowane jest to tym, że współczesne techniki zagęszczania skierowane są na szczelne upakowanie ziaren piasku, a nie na otoczenie poszczególnych ziaren odpowiednią warstewką lepiszcza. Kontrola wymiarów odlewów za pomocą lasera. Laser tracker simplifies castings inspection. Cast Metal a. Diecasting Times 2009, Vol. 11, nr 4, s. 18. Firma Otto Junker GmgH wykonuje ze staliwa odlewy o dużych gabarytach i obrabia je mechanicznie. Są to głównie elementy młynów o średnicy dochodzącej do 6,3 m. Ze względu na wymagania jakościowe klientów, firma zainwestowała w zakup laserowego urządzenia, sterowanego komputerowo, do badania wymiarów gotowego wyrobu. Dokładność pomiarowa urządzenia jest imponująca, na średnicy 4 m dokładność pomiaru wynosi 0,03 mm. Dla firmy taka kontrola jest bardzo ważna, ponieważ cykl wykonawczy elementu młyna od wykonania odlewu do obróbki maszynowej wynosi min. 2 tygodnie, w trakcie których odlew jest transportowany i przenoszony do dalszej obróbki wiele razy, przez co narażony jest na możliwość odchylenia wymiarowego. Dlatego zastosowanie urządzenia laserowego do badania wymiarów elementów młynów jest bardzo pomocne. Firma również wykorzystuje to urządzenia do innych zadań, np. określania stopnia zużycia narzędzi tnących czy stołów obrabiarek. Pęcherze w odlewach staliwnych jako rezultat ponownego utleniania się stali. Bubliny v ocelovych odlitcich jako dusledek reoxidace oceli. Gas holes in steel castings as a result of steel reoxidation. Autor: Brincil T., Senberger J., Zadera A. Slévárenství 2009, Roč. 57, cis. 7-8, s. 252-256.