Azaroko Menua / Menú Noviembre

Page 1

* TOKIKO EROSKETA * COMPRA LOCAL

Azaroa . Noviembre OTSAGIKO Ikastetxe Publikoa Colegio Público OCHAGAVÍA

2

EKO Dilistak

barazkitxoekin Auenboloa limoiarekin Esnekia

9

Zerbak olio errearekin Patata tortilla piperrekin Fruta

Lentejas ECO con verduritas Granadero con limón Lácteo

Acelga con refrito Tortilla de patata con pimientos Fruta

16

Barazki purea Puré de verduras Haragi bolak

tomatearekin Fruta

23

Fideo zopa *Oilaskoa ba-

ratxuriarekin Esnekia

Albóndigas con tomate Fruta

Sopa de fideos *Pollo al ajillo Lácteo

30

Porrusalda *Solomoa

Errioxako erara Fruta

Porrusalda *Lomo a la riojana Fruta

3

Entsalada

mistoa Makarroiak ha ragiarekin eta txistorrarekin Fruta

Ensalada mixta Macarrones con carne y chistorra Fruta

10

Ilarrak Guisantes urdaiazpi con jamón koarekin Filete Bakailao xerra de bacalao al horno labean erreta Fruta Fruta

17

Dilista erregosiak *Solomoa Errioxako erara Esnekia

24

Babarrun zuriak Bakailaoa pikillo saltsan Fruta

Lentejas estofadas *Lomo a la riojana Lácteo

4

5

Aza patatekin Legatza

Berza con patatas labean erreta, Merluza olio errearekin al horno con refrito Fruta Fruta

11

Eltzekari zopa *Hanburgesak barazki saltsan Fruta

18

EKO Espiralak urdaiazpikoarekin Legatz xerra, plantxan erretako kuiatxoarekin Fruta

25

Alubias blancas Bacalao Porru krema en salsa *EKO Txahal de piquillos erregosia Fruta Fruta

Sopa de cocido *Hamburguesas en salsa vegetal Fruta

Espirales ECO con jamón Filete de merluza con calabacín a la plancha Fruta Crema de puerros *Estofado ECO de ternera Fruta

Azenario

krema *Oilasko gisatua Fruta

12

Babarrun nabarrak *Oilasko izterrak labean erreta Fruta

Crema de zanahoria *Pollo guisado Fruta

Alubias pintas *Jamoncitos de pollo al horno Fruta

19

6

Txitxirioak *Solomo

freskoa urazarekin Fruta

13

Hiru gutiziako Arroz ECO EKO Arroza tres delicias Platuxa Platija plantxan a la plancha limoiarekin con limón Esnekia Lácteo

Judías verdes *Cabezada a la plancha con champiñones Fruta

20

Borraja patatekin *Moxalaren xerra plantxan piper gorriekin Fruta

Borraja con patatas *Filete de potro a la plancha con pimientos rojos Fruta

27

Lekak *Burualdea

plantxan ba rrengorriekin Fruta

26

Garbanzos *Lomo fresco con lechuga Fruta

Entsalada mistoa Arroza haragiarekin Fruta

Ilarrak patata eta azena rioekin Auenbolo xerra limoiarekin Fruta

Ensalada mixta Arroz con carne Fruta

Guisantes con patata y zanahoria Filete de granadero con limón Fruta

Menu hauek alergenoak eduki ditzakete. Argibide gehiago hemen: departamentonutricion@ irigoyencomedorsaludable.com RD126/2015

2020

Estos menús pueden contener alérgenos. Para más información: departamentonutricion@ irigoyencomedorsaludable.com RD126/2015


Eskola menua modu osasungarrian osatuz

Complementando el menú escolar de forma saludable

ELIKADURA ELIKAGAI NATURALETAN OINARRITU, PROZESATZE EGOKIEKIN OSATUZ ETA ULTRAPROZESATZEAK ALDE BATZERA UTZITA

BASA TU ALIMENTACIÓN EN ALIMENTOS NATURALES, COMPLEMENTÁNDOLOS CON BUENOS PROCESADOS Y EVITANDO LOS ULTRAPROCESADOS

Elikagaik hiru motetan sailka ditzakegu: elikagai naturalak, prozesatze egokiak eta ultraprozesatzeak. Prozesatze egokiak gure dietan maiz sartu daitezke eta ez dira osasunerako arriskutsuak, lehengai natural hauek aldatu egin diren arren, osasunerako kaltegarria den osagairik gehitu ez baitzaie. Gero eta azterketa gehiagok ultraprozesatutakoak gehiegizko pisuaren eta epe labur zein luzerako gaixotasun ugarien erreduntzat jotzen dituzte. Horregatik, elikagai horiek gure dietatik kanpo mantendu behar ditugu. Ultraprozesatutako elikagaien ezaugarri nagusiena osagai hauetaz osatuta daudela da: findutako irin kopuru handia, azukrea (glukosa, fruktosa, sakarosa edo dextrosa moduan ere ager daiteke, edulkoratzaileak, gatza eta findutako olioak (ekilore olioa, palma olioa, soja olioa, arto olioa, etab.). Komunikabide desberdinek ultraprozesatutako elikagaiak osasungarri edo maiz hartu behar diren elikagai moduan aurkezten dizkigute, baina hori ez da zuzena, gure elikaduraren %90 elikagai naturaletan eta prozesatze egokietan oinarritu behar delako, eta elikagaiak zuzen hautatu behar dira, barne dituzten kalorietatik haratago eginez.

Podemos diferenciar los alimentos en tres categorías: alimentos naturales, buenos procesados y ultraprocesados. Los buenos procesados se pueden incluir con frecuencia en nuestra dieta y no están asociados a riesgos en la salud, ya que son materias primas naturales que han sufrido modificaciones pero a las que no se han añadido ingredientes perjudiciales para la salud. Cada vez son más los estudios que señalan a los ultraprocesados como principales culpables del sobrepeso y gran parte de las enfermedades a corto o largo plazo. Es por esto que debemos evitar estos alimentos en nuestra dieta. Los alimentos ultraprocesados se caracterizan por contener en su composición altas cantidades de harinas refinadas, azúcar (puede aparecer también como glucosa, fructosa, sacarosa o dextrosa), edulcorantes, sal y aceites refinados (aceite de girasol, aceite de palma, aceite de soja, aceite de maíz…). Los diferentes medios de comunicación hacen que veamos los alimentos ultraprocesados como sanos o como alimentos que se deben consumir con frecuencia, pero nada más lejos de la realidad, ya que el 90% de nuestra alimentación debe basarse en alimentos naturales y buenos procesados, haciendo una buena elección de alimentos más allá de las calorías que contengan.

ELIKAGAI NATURALEN adibideak

PROZESATZE EGOKIEN adibideak

Barazki freskoak Fruta freskoak Fruitu lehor naturalak gatzik eta hazirik gabe Tuberkuluak eta sustraiak Egoskariak Arrainak eta mariskoak Arrautza Haragia Olio birjinak Kafea, kakao purua eta infusioak Belarrak eta espeziak

Kontserbak gehigarririk gabe Barazki izoztuak Jogurt naturala Gazta Bihi osoko ogia Fruta izoztua edo deshidratatuta Fruitu lehorren krema

ULTRAPROZESATUEN adibideak Freskagarriak Edari energetikoak Ontziratutako zukuak Azukredun esnekiak Opilak Hestebeteak Merkaturatutako pizzak Galletak Findutako zerealak eta barritak Aurrekozinatuak Patata frijituak Gozokiak eta izozkiak Produktu dietetikoak Merkaturatutako saltsak Litxarkeriak Snacks

Ejemplos de ALIMENTOS NATURALES

Ejemplos de BUENOS PROCESADOS

Verduras y hortalizas frescas Frutas frescas Frutos secos al natural sin sal y semillas Tubérculos y raíces Legumbres Pescados y mariscos Huevo Carne Aceites vírgenes Café, cacao puro e infusiones Hierbas y especias

Conservas sin aditivos añadidos Verduras congeladas Yogur natural Queso Pan integral Fruta congelada o deshidratada Crema de frutos secos

Ejemplos de ULTRAPROCESADOS Refrescos Bebidas energéticas Zumos envasados Lácteos azucarados Bollería Embutidos Pizzas comerciales Galletas Cereales refinados y barritas Precocinados Patatas fritas Dulces y helados Productos dietéticos Salsas comerciales Chucherías Snacks

AFARIAK PLANIFIKATZEA Astero bidaltzen dizuegun menua ez da informazio ohar soil bat, familiek jakiteko semealabek zer jango duten eskolako jantokian; horrez gain, familiek menu osasungarriak planifikatzeko tresna bat ere bada. Eskolako jantokian, ikasleei jaten emateaz gain, haiei bizi ohitura osasungarriak irakasten ere saiatzen gara. Zenbat aldiz gertatzen zaigu ez dakigula zer prestatu afaritarako! Ezta? Erreparatzen badiogu haurrek eguerdian jan dutenari, egunero behar dituzten mantenugaiak hartzen lagunduko dieten elikagaiak eskaini ahal izango dizkiegu, kontuan hartuta erraz digeritzeko modukoak direla, atsedena ez oztopatzeko. Elikadura Komunitarioaren Espainiako Sozietateak (SENC) gomendatzen duen moduan, barazki egosiak, zopa eta arraina elikagai egokiak dira gauean jateko. Azkenburuko gisa, bazkalorduan fruta hartu badute, esneki bat eman diezaiekegu, eta alderantziz, kontuan hartuta egunean hiru fruta anoa edo gehiago jatea komeni dela. Era berean, lekaleak jatearen garrantzia azpimarratu behar da (astean 3-4 aldiz). Afalorduan zopan, entsaladan edo patean sar ditzakegu. Era berean, ez dugu ahaztu behar egunero ogia eta edateko ura eskaintzeaz. Garrantzitsuena da gure seme-alabak elikagai berriak probatzera ohitzea, haien dieta orekatua izatea eta, ahal bada, afaltzeko unea esperientzia pozgarri gisa bizitzea, familian bada, askoz hobeto.

Azaro on eta osasuntsua!

PLANIFICAR LAS CENAS El menú que os enviamos cada semana no solo es una nota informativa para que las familias conozcáis qué van a comer vuestros hijos e hijas en el comedor escolar, si no que pretende ser una herramienta de planificación familiar de menús saludables. En el comedor escolar no sólo damos de comer al alumnado, sino que intentamos inculcar hábitos de vida sanos. ¡Cuántas veces no sabemos qué preparar de cena! ¿Verdad? Si atendemos a lo que los peques han comido al mediodía, podremos ofrecerles alimentos que complementen su ingesta diaria de nutrientes, teniendo presente que sean fácilmente digeribles para no entorpecer el descanso. Tal y como recomienda la Sociedad Española de Nutrición Comunitaria (SENC), las verduras cocidas, las sopas o el pescado son alimentos idóneos para consumir a la noche. Como postre, si a la hora de la comida han tomado fruta, les podemos dar un lácteo y viceversa, teniendo en cuenta que es aconsejable ingerir tres o más raciones de fruta al día. Igualmente cabe destacar la importancia de la ingesta de legumbres (de 3 a 4 veces a la semana). En la cena las podemos incluir en sopas, en ensaladas o en patés. Asimismo, no debemos olvidar ofrecerles pan cada día y agua para beber. Lo más importante es que nuestros hijos e hijas se acostumbren a probar alimentos nuevos, lleven una dieta equilibrada y, si es posible, vivan este momento de la cena como una experiencia gratifcante, si es en familia, mucho mejor.

¡Feliz y saludable mes de noviembre!


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.