En Mikrovalto23 by george Mastrogiann

«Κάτι μας ενώνει όλους μας Είδαμε τον ήλιο ν’ ανατέλλει απ’ τον Άι Λιά!» Νι. Μ. Μ. Βαλτινός Βαλτινός Νι.

Τετραμηνιαία εφημερίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης • Διανέμεται δωρεάν • Έτος 9ο • Αριθ. Φύλλου 23 • Απρίλιος 2012

Κέντρα Κράτησης Μεταναστών και Κρίση… Σε πρώτο θέμα των τελευταίων ημερών σε πανελλήνια κλίμακα, έχει εξελιχτεί η υπόθεση δημιουργίας κέντρου φιλοξενίας - κράτησης μεταναστών σε στρατόπεδο που βρίσκεται πλησίον της Νεάπολης Κοζάνης. Η τοπική κοινωνία αντέδρασε ακαριαία, στήνοντας σκηνικό "πολέμου" που συμπαρέσυρε τους εκλεγμένους άρχοντες της περιοχής, σχεδόν στο σύνολό τους, να σταθούν αρνητικά στην εξαγγελία, παρά τις αρχικά ήπιες και εκλογικευμένες θέσεις τους. Αντίθετα αμετακίνητος φαίνεται να είναι ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που επιμένει να γίνει το Κέντρο στη Νεάπολη. Επιδιώκοντας δε να κατευνάσει τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας αναφέρεται στα αντισταθμιστικά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή, τονίζοντας ότι "θα τονωθεί η τοπική οικονομία, θα ενισχυθεί το τοπικό εμπόριο και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας". Ψηφίσματα που εκφράζουν την αντίθεση στην απόφαση δημιουργίας κέντρου υποδοχής - διαμονής μεταναστών στη Νεάπολη, εξέδωσαν ο Δήμος Σερβίων – Βελβεντού, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Δυτικής Μακεδονίας και τελευταία -3.4.2012- με συντριπτική πλειοψηφία το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας. Λόγω γενίκευσης του θέματος, να γίνουν ανάλογοι χώροι και αλλού ανά την επικράτεια, από την ΠΕΔ και το Περιφερειακό Συμβούλιο εκφράστηκε η αρνητική θέση για όλη τη Δυτική Μακεδονία. Εξαίρεση σ’ αυτή τη γενικευμένη αντίθεση αποτελεί η περίπτωση της Δεσκάτης, όπου ο δήμαρχος κ. Μίγγος, εμφανίστηκε θετικός στο ενδεχόμενο δημιουργίας παρόμοιου κέντρου σε έκταση της περιοχής, με την προϋπόθεση ότι ο χώρος αυτός θα πληροί όλες τις προϋποθέσεις μιας ανθρώπινης διαβίωσης των εγκλείστων και ασφάλειας στους δημότες. Κι όλα αυτά στα προεκλογικά παιχνίδια, με φόντο μια πολυεπίπεδα χρεοκοπημένη Ελλάδα… - "Πυροτέχνημα" είναι η εξαγγελία του υπουργού, που αντί να παρουσιάσει ένα πλήρες πρόγραμμα για την επίλυση του τεράστιου ζητήματος των μεταναστών, ξεκίνησε αποσπασματικά το "πείραμα", ένα μήνα περίπου πριν τις εκλογές, από τη Νεάπολη της Κοζάνης, αποπροσανατολίζοντας από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας… - Δικαιολογημένη η αντίδραση των κατοίκων της περιοχής, αλλά ψηφοθηρική, υποκριτική, λαϊκίστικη και στα όρια του ξενοφοβικού ρατσισμού η θέση των αιρετών τοπικών αρχόντων... Έτσι για να μείνουν στην άκρη τα τρομακτικά και μη αναστρέψιμα προβλήματα επιβίωσης των πολιτών, η ανεργία και η γενικότερη κρίση αξιών… Και κυρίως τα αδιέξοδα των νέων, το μέλλον της Ελλάδας… Γ.Μ.

Καλή Ανάσταση

Με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση…

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟΥΣ ΕΚΛΕΓΜΕΜΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ

Ένα μεγάλο τμήμα της καταγραφής της ιστορίας ενός τόπου, περνάει μέσα από τα πρόσωπα που υπηρέτησαν τα κοινά στο πέρασμα των χρόνων, από τη θέση των εκλεγμένων αρχόντων. Η παρούσα παρουσίαση, επετειακή προσφορά για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της περιοχής μας από τους Τούρκους που ξεκίνησε από τη νικηφόρα μάχη των Λαζαράδων στις 9 Οκτωβρίου 1912, θα επιχειρήσει να καταδείξει τους ανθρώπους που έβαλαν το "λιθαράκι" τους στην πρόοδο του χωριού μας του Μικροβάλτου, από τότε μέχρι σήμερα. Ασφαλώς η καταστροφή των αρχείων από το ολοκαύτωμα του χωριού από τους Γερμανούς το 1943, περιόρισε αισθητά τα μέχρι τότε στοιχεία και ντοκουμέντα… Η παρουσίαση θα γίνει πρώτιστα με αυτούσια αποσπάσματα, από το άρτια καταγεγραμμένο υλικό του αείμνηστου Δάσκαλου Ηλία Λαμπρέτσα στο βιβλίο ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ και το αρχειακό -υπό έκδοση- υλικό του ακούραστου αρχιμανδρίτου Π. Νικηφόρου, καθώς και με τα νεώτερα στοιχεία από το 1999 και εντεύθεν.

ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ 1912-1998 Η κοινότητα Μικροβάλτου ιδρύθηκε με το Β.Δ. της 19-12-1918 (Φ.Ε.Κ. Α260/18). Με το ίδιο διάταγμα η πόλη των Σερβίων με τα 25 χωριά της περιφέρειας της, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται και ο Μικρόβαλτος, υπήχθησαν διοικητικά στην επαρχία Κοζάνης… Στη Μακεδονία, οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη αιρετών κοινοτικών συμβουλίων, μετά την απελευθέρωση της, έγιναν με

ΤΥΡΙΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡ

απόφαση της Κυβέρνησης το έτος 1917. Στην ψηφοφορία για την ανάδειξη των δημοτικών και κοινοτικών αρχών, ως και των βουλευτών, ως το έτος 1951 έπαιρναν μέρος μόνο οι άρρενες, που είχαν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους. Από το 1951 ψηφίζουν και οι γυναίκες. Για πρώτη φορά στη χώρα μας, οι γυναίκες ψήφισαν στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές της 21ης Απριλίου 1951. Από το 1982 με νέο νόμο απόχτησαν δικαίωμα ψήφου όσοι άρρενες και θήλεις συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Τα γραφεία της κοινότητας μέχρι το 1943 στεγάζονταν στο μεγάλο κτίριο του διδακτηρίου του Δημοτικού Σχολείου, σε χωριστό διαμέρισμα με δική του είσοδο. Μετά την πυρπόληση και ολοκληρωτική καταστροφή του χωρίου από τους Γερμανούς το 1943, τα γραφεία της κοινότητας στεγάστηκαν προσωρινά σε μισθωμένα ιδιωτικά οικήματα των Ευαγγέλου Πουλιοπούλου και Βασιλείου Τζιώνα ως και σε πρόχειρο οίκημα που κτίστηκε στη βρύση της πλατείας του χωριού. Το 1981 άρχισε η ανέγερση νέου, συγχρόνου κοινοτικού καταστήματος σε σχολικό οικόπεδο, που βρίσκεται βορειοδυτικά της πλατείας του χωριού, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, το οποίο παραχώρησε στην κοινότητα η Σχολική Εφορεία. Τα εγκαίνια του έγιναν το 1985 με την παρουσία του Νομάρχη Κοζάνης Γεωργίου Κεραμάρη. Συνέχεια στη σελίδα 3

ΠΡΟΣΩΠΑ Αθανάσιος Γιαννόπουλος – Καρανάτσιος (1887-1940),

Έτσι έζησα το Ολοκαύτωμα του Μικροβάλτου το 1943!"

του Κων/νου Θ. Γιαννόπουλου

Σελ. 6

ΑΠΟΨΕΙΣ

Ορυκτός Πλούτος: Από την Ελληνική πραγματικότητα στον Αργοναυτικό Μύθο Του Δημήτρη Σπ. Παπαδημητρίου, Γεωλόγου

Σελ. 11

Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την απελευθέρωσή μας από τους Τούρκους (9 Οκτωβρίου 1912). Ας το γιορτάσουμε ξεχωριστά…

Χρόνια Πολλά Τώρα και... www.mikrovalto.gr Ένα site τοπικού ενδιαφέροντος

& 1154

Τηλ. ραντεβού

24610 45881

Ι.Κ.Τ.Ε.Ο.

Σελ. 22

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 2

Απρίλιος 2012

ΕΙΔΗΣΕΙΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

ΝΕΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ Τα εγκαίνια του Φαρμακείου της Παρασκευής Αθ. Τζιώνα

Έως 03.4.2012

ΓΑΜΟΙ 1. Τζουκόπουλος Αλέξανδρος του Ευαγγέλου και Πουλιαρέκου Ιωάννα [26.11.2011] Tους ευχόμαστε κάθε ευτυχία.

ΓENNHΣEIΣ 1. Δανιλοπούλου-Παπαδημητρίου Μαριάνθη του Γεωρ., συζ. Βασιλείου (του Δημ.), αγόρι [22.12.2011] 2. Δήμου-Αθανασιάδου Σοφία του Μιχ., συζ. Λαζάρου, κορίτσι 3. Ζαραβίγκα-Κακαλέ Αθανασία του Βασ., συζ. Νικολάου, αγόρι [26.10.2011] 4. Ζαραβίγκα-Παντελαίου Ευθυμία του Βασ., συζ. Ιωάννη, κορίτσι [15.11.2011] 5. Καβουρίδου-Αγγελίδου Σοφία του Χρ., συζ. Αριστείδη, αγόρι [10.1.2012] 6. Καβουρίδου-Κοντοβουνίσιου Ματίνα του Αριστ., συζ. Δημητρίου, δίδυμα αγόρια [2011] 7. Μόσχου-Σταθοπούλου Βάσω, συζ. Γεωργίου (του Αριστ.), κορίτσι [28.11.2011] 8. Παπαδημητρίου-Ζαρκάδα Παναγιώτα του Νικ., συζ. Παναγιώτη, αγόρι 9. Παπαδημητρίου-Τζιούτζιου Θεοδώρα του Σπ., συζ. Αποστόλη, κορίτσι [14.12.2011] 10. Παπαδοπούλου-Παυλίτσα Βάια του Αντωνίου, συζ. Κωνσταντίνου, δίδυμα αγόρια [14.10.2011] 11. Σούση-Τζιώνα Νεκταρία, συζ. Κων/νου (του Χαρ.), κορίτσι 12. Σταθοπούλου-Δισερή Βασιλική του Ιωάννη, συζ. Θεοδώρου [Γερμανία], δίδυμα αγόρια [2011] 13. Σταθοπούλου-Στάμου Χαρούλα του Ιωάν., συζ. Θεοδώρου, αγόρι [14.12.2011] 14. Τζουκοπούλου-Τούνα Καίτη του Ευθ., συζ. Λάζαρου, κορίτσι [28.12.2011] Tους ευχόμαστε να τους ζήσουν.

Και νέα σημαιοφόρος μας! Η …παράδοση συνεχίστηκε και ακόμη ένα παιδί από το Μικρόβαλτο κράτησε τη σημαία στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου, στον Κρόκο Κοζάνης. Είναι η Μαρία Καβουρίδου του Νικ. (του Ελ.), αριστούχος μαθήτρια της Στ’ Τάξης στο Δημοτικό Σχολείο Κρόκου. Μπράβο Μαρία!

ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ 2011 (Συμπληρωματικό) 1. Γιαννόπουλος Δημήτριος του Ευαγγέλου (του Βασ.), τμήμα Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ΑΣΟΕΕ Συγχαρητήρια και καλές σπουδές.

ΘΑΝΑΤΟΙ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Τετάρτης 4 Ιανουαρίου 2012 στην Κοζάνη, τα εγκαίνια του φαρμακείου της νέας φαρμακοποιού Παρασκευής Τζιώνα του Αθανασίου, επί της οδού Μοναστηρίου 40 πλησίον του Μαμάτσειου Νοσοκομείου, με την παρουσία πολλών γνωστών, συγγενών και φίλων. Να της ευχηθούμε και εμείς “Καλές Δουλειές”

Γιαννόπουλος Αθανάσιος του Χρήστου, ετών 81 [31.1.2012] Κωτούλα Καίτη, συζ. Γιάννη Χ. Κωτούλα, (Αθήνα), ετών 88 Παπαγεωργίου Ευάγγελος του Γεωργίου, ετών 95 [24.10.2011] Παπαχαρίσης Τιμόθεος (συζ. † Ολυμπίας Τζιώνα του Βασ.), ετών 59 [11.1.2012] Σταθόπουλος Αθανάσιος του Ευσταθίου, ετών 71 [31.10.2011] Σταθοπούλου Σταυρούλα (Σταυρούδω) του Χρήστου, ετών 97 [7.2.2012] Τέλιος Βασίλειος (συζ. Σοφίας Τσινίκα, Θεσσαλονίκη), ετών 80 Τζουκοπούλου Χρυσούλα του Αντωνίου (συζ. Βασ., Θεσσαλονίκη), ετών 99 [24.3.2012] Τσιμοπούλου (Σταθοπούλου) Παναγιώτα του Αχιλλέα, ετών 73 [16.10.2011, Πλατανόρεμα]

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΑΜΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑ ΓΙΑ ΜΑΣ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΑΣ ΣΤΟ ΓΑΜΟ ΜΑΣ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2012 ΚΑΙ ΩΡΑ 5:00 ΜΜ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΣΤΟ DUSSELDORF (ΓΕΡMANIA)

ΑΧΙΛΛΕΑΣ & ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ: ΕΛΕΝΗ & ΒΕΡΝΕΡ ΛΑΝΓΚΕ - ΣΤΕΛΛΑ & ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΝΤΙΔΗΣ ΚΟΥΜΠΑΡΟΣ: ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ (ΑΚΗΣ) ΛΙΑΚΟΣ

«Έφυγε» ένας μεγάλος εθελοντής… «Έφυγε», σε ηλικία 59 ετών, από κοντά μας στις 11 Ιανουαρίου 2012, ο φίλος, ο συμμαθητής, ο μεγάλος εθελοντής Τιμόθεος Παπαχαρίσης, σύζυγος της, επίσης άτυχης και πρόωρα εκλιπούσης Μικροβαλτινής, Ολυμπίας Τζιώνα του Βασ. Ο Τιμόθεος Παπαχαρίσης ήταν ιδρυτικό μέλος και είχε διατελέσει επί 20 χρόνια ταμίας του δραστήριου Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών Περιφέρειας Σερβίων “ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ”, με μεγάλη συμμετοχή και προσφορά στο συνάνθρωπο… Για να τιμήσει τη μνήμη του ο σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών διοργάνωσε αιμοδοσία στα Σέρβια, το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους.

Άγγιξαν τον αιώνα! Πλήρεις ημερών, κοντά στην ολοκλήρωση των 100 χρόνων, έφυγαν” για το τελευταίο «ταξίδι», η θειά η Βασίλινα (Τζουκοπούλου Χρυσούλα), 99 χρονών, «μια πόρτα» μεγαλώσαμε, η γιαγιά* Σταυρούδω (Σταθοπούλου Σταυρούλα), 97 χρονών και ο αγαπητός μπάρμπα Βαγγέλης (Παπαγεωργίου Ευάγγελος), 95 χρόνων… Καλή ανάπαυση και καλόν Παράδεισο… * Γιαγιά δεν ήρθα να σε δω στην κλινική το μικρό διάστημα που νοσηλεύτηκες τελευταία. Κι αυτό γιατί απλά ήθελα να κρατήσω στη μνήμη μου την περήφανη και αρχοντική μορφή σου. Και συ το ξέρω πως με δικαιολόγησες λέγοντας ότι ήρθα, αλλά δεν με άφησαν οι νοσοκόμες να σε ιδώ και μάλιστα να σε πάρω για το χωριό που τόσο επιθυμούσες… Γιώργος Μ.

Eν Μικροβάλτω...

Eφημερίδα του Πολιτιστικού και Mορφωτικού Συλλόγου Mικροβαλτινών N. Kοζάνης TETPAMHNIAIA EKΔOΣH Yπεύθυνος Σύνταξης: Mαστρογιαννόπουλος Γεώργιος ΣYNTAΚTIKH EΠITPOΠH Μαστρογιαννόπουλος Γιώργος, τηλ. 6972754016 Λαμπρέτσα Έλλη, τηλ. 2461032971 Τζιούτζιος Κώστας, τηλ. 6975875498 Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτρης, τηλ. 6947565225, 2461021261 5. Δαρδούμπας Σάκης, τηλ. 6973178508 6. Αλεξόπουλος Κ. Γιώργος, τηλ. 6977997312 7. Καβουρίδης Ελ. Νίκος, τηλ. 6945415988 1. 2. 3. 4.

Yπεύθυνος για το Nόμο: Τζιούτζιος Κώστας, τηλ. 6975875498 • •

Eνυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον υπογράφοντα Άρθρα, επιστολές, εργασίες δεν επιστρέφονται

ΣEΛIΔOΠOIHΣH – MONTAZ – EKTYΠΩΣH Dot•Print Γκέρτσου και Εθνομαρτύρων 15, Tηλ. 24610 38417

ΣYNEPΓAΣIEΣ

Συνεργασίες για δημοσίευση στην εφημερίδα

και

επιστολές,

δεχόμαστε στην ταχυδρομική διεύθυνσή μας:

ΣYΛΛOΓOΣ MIKPOBAΛTINΩN N. KOZANHΣ ΠPOYΣΣHΣ 1 KOZANH T.K. 50100

Αιωνία του η μνήμη…

Γ.Μ.

(ΦΩΤΟ: από την Πανελλήνια Λαμπαδηδρομία των Εθελοντών Αιμοδοτών το 2008 στο Μικρόβαλτο)

ΔΩΡΕΕΣ-ΧΟΡΗΓΙΕΣ 1. ΕΧPRESS SERVICE 200 € 2. Αλεξόπουλος Τάσος 50 € 3. Αποστολίδης Κώστας 20 € 4. Αστερίου – Χαϊδαροπούλου Όλγα, Θεσσαλονίκη 20 € 5. Γιαννόπουλος Ευ. Βασίλειος 30 € 6. Γκουτζιομήτρος Βασίλης 20 € 7. Γρίβας Θεόδωρος 10 € 8. Δούφας Γεώργιος 20 € 9. Ζαραβίγκας Γ. Βασίλης 50 € 10. Θεοχάρη – Χαρισοπούλου Μαγδαληνή 20 € 11. Καβουρίδης Ιωάννης (οικογένεια), Αθήνα 50 € 12. Καβουρίδης Χαράλαμπος, Θεσσαλονίκη 50 € 13. Κοκολιού Χρύσα, Οδοντίατρος, Σέρβια 50 € 14. Κούρας Δ. – Τζιδημόπουλος Κ. 50 € 15. Κωτούλας Αχ. Δημήτριος 20 € 16. Μπουμπουρέκας Ιωάννης 15 € 17. Παλαμήδους Μαριέττα 50 € 18. Παπαδόπουλος Ευ. Γεώργιος 20 € 19. Παπανικολάου Ιωάννης (οικογένεια), Θεσσαλονίκη 110 € 20. Παχίνη Αλίκη 10 € 21. Τζιούτζιος Χαράλαμπος, Καβάλα 50 € 22. Τζιώνα Αικατερίνη, Χαλκίδα 100 € 23. Τζιώνα Αθ. Παρασκευή, Φαρμακείο – Κοζάνη 110 € 24. Τζιώνας Αντώνης, Αμερική 200 Δολ. ΗΠΑ Το ΔΣ του συλλόγου τους ευχαριστεί θερμά όλους.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 3

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟΥΣ ΕΚΛΕΓΜΕΜΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ

Συνέχεια από την 1η σελίδα Πρόεδροι της Κοινότητας Από της απελευθερώσεως και εντεύθεν μέχρι σήμερα πρόεδροι της Κοινότητας χρημάτισαν, με χρονολογική σειρά, οι κάτωθι, που υπηρέτησαν τα κοινά με αφοσίωση, ανιδιοτέλεια και σύνεση: - Τζιώνας Κων/ντίνος του Αθανασίου - Σταθόπουλος Κων/ντίνος του Ευσταθίου - Πιτσιλόπουλος Στέργιος του Παναγιώτη (φωτο 1) - Αλεξόπουλος Γεώργιος του Αθανασίου - Μαστρογιαννίδης Γεώργιος του Ιωάννου (φ. 2) - Σταθόπουλος Ιωάννης του Γεωργίου - Μπατσιάκας Βασίλειος του Αντωνίου (φ. 3) - Καβουρίδης Γεώργιος του Βασιλείου από 1929 έως 1931

17 18

- Σταθόπουλος Ευστάθιος του Χαρισίου (φ. 4) - Παπαδόπουλος Αντώνιος του Βασιλείου έως 22.02.1942 - Σταθόπουλος Δημήτριος του Κων/ντίνου από 22.02.1942 έως 1946 (φ. 5) - Τζιούτζιος Κων/ντίνος του Ιωάννη από 1946 έως 25.02.1950 (φ. 6) (Διετέλεσε επίσης πρόεδρος το 1926 και 1936). Σταθόπουλος Βασίλειος του Ιωάννη από 25.02.1950 έως 15.12.1951 (φ. 7) - Παλιανόπουλος Γεώργιος του Ιωάννη από 15.12.1951 έως 15.12.1956 (φ. 8) - Τζουκόπουλος Βασίλειος του Λάμπρου από 15.12.1956 έως 24.5.1959 (φ. 9) - Αλεξόπουλος Αναστάσιος του Αθανασίου από 25.5.1959

έως 15.12.1961 (φ. 10) - Καβουρίδης Κωνσταντίνος του Αντωνίου από 15.12.1961 έως 16.8.1964 (φ. 11) - Πιτσιλόπουλος Νικόλαος του Αστερίου από 16.8.1964 έως 21.12 1969 (φ. 12) - Γιαννόπουλος Κων/ντίνος του Αντωνίου από 22.12.1969 έως 10.10.1974 (φ. 13) - Μπουμπουρέκας Ιωάννης, Δάσκαλος από 10.10.1974 έως 7.1.1975 - Τζιμούρτας Χρήστος, Δάσκαλος από 7.1.1975 έως 7.6.1975 - Τζιώνας Βασίλειος του Ιωάννη από 7.6.1975 έως 31.12.1978 (φ. 14) - Τζιούτζιος Γεώργιος του Ιωάννη από 1.1.1979 έως 31.12.1982 (φ. 15) - Τζιούτζιος Αθανάσιος του Κων/ντίνου από 1.1.1983 έως 31.12.1986 (φ. 16) - Αλεξόπουλος Ευθύμιος του Αντωνίου από 1.1.1987 έως 31.12.1990 (φ. 17) - Τζουκόπουλος Ιωάννης του Αγησίλαου από 1.1.1991 έως 31.12.1994 (φ. 18) - Αλεξόπουλος Ευθύμιος του Γεωργίου από 1.1.1995 έως 31.12.1998 (φ. 19)… [Από το βιβλίο του Η. Λαμπρέτσα ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ]

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ συμμοριόπληκτους ἀγρότας τῆς Κοινότητος.

Πρακτικὸ 1/ Τρίτη 6.2.1940 Πρόεδρος: Ἀντώνιος Παπαδόπουλος Μέλη: Γ. Καβουρίδης, Βασ. Μπατσιάκας, Δημ. Σταθόπουλος. Ἐπιβάλλει προσωπικὴ ἐργασία σὲ ὅλους τοὺς ἄρρενες δημότες καθὼς καὶ σὲ ὅλα τὰ κτήνη. Ὁ ἀρνούμενος νὰ ἐργασθῆ στὴν προσωπικὴ ἐργασία θὰ πληρώνη γιὰ κάθε ἡμέρα ἀντίτιμο 50 δραχμῶν, τὰ δὲ κτήνη 40 δραχμῶν. Π 7/ Παρασκευὴ 1.3.1940 Τὸ Κ.Σ. ὁμόφωνα ἀποκρούει τὴν ἀναίρεσι τοῦ Ἑλληνικοῦ Δημοσίου ἐπὶ τῆς 158/1939 ἀποφάσεως τοῦ Πρωτοδικείου Κοζάνης καὶ τοῦ Ἐφετείου Λαρίσσης διὰ τῶν ὁποίων ἡ Κοινότης ἡμῶν ἀνεγνωρίσθη κυρία εἰς τὸ παρὰ τὸν “Λάκκον Κατερίνης” δάσος καὶ πρόκειται νὰ ἐκδικασθῆ ἡ ἔφεσις ἐνώπιον τοῦ Ἀρείου Πάγου. Ἐξουσιοδοτεῖται ὁ Πρόεδρος νὰ παραστῆ ἐνώπιον τοῦ Ἀρείου Πάγου, λαμβάνοντας δὲ τὸν δικηγόρον Νικόλαον Β. Τζώνην νὰ ὑπερασπισθοῦν τὰ συμφέροντα τῆς Κοινότητος. Π 9/Κυριακὴ 15.3.1942 Ἀποβιωσάντων τῶν: Ἀντωνίου Παπαδοπούλου προέδρου καὶ Γεωργίου Καβουρίδη συμβούλου προβαίνουν στὴν ἐκλογὴ τοῦ Δημητρίου Σταθοπούλου ὡς προέδρου. Π 8/Σάββατο 25.2.1950 Ἐκλέγεται πρόεδρος ὁ Βασίλειος Σταθόπουλος. Π 3-4/Τρίτη 23.1.1951 Ἐγκρίνεται παραχώρησι οἰκοπέδου 300 τ.μ. εἰς τὸ

Π 33/Κυριακὴ 7.9.1952 Ἐγκρίνεται ἡ ἀπαλλοτρίωσις 594 τ.μ. εἰς τὴ θέσιν Μεσοχώρι διὰ τὴν κατασκευὴν Κοινοτικῆς πλατείας. Ἡ ἔκτασι αὕτη ἀνήκει εἰς τοὺς κάτωθι: Ἀστέριον Πιτσιλόπουλον 99 τ.μ, Βασ. Τζιώναν 99 μ, Γεώργ. Σταθόπουλον 204 μ, Εὐαγγελία καὶ Αἰκατ. Παπαδοπούλου ἀνὰ 93 μ.

25η Μαρτίου 1958. Κατάθεση στεφάνου από τον πρόεδρο Βασίλειο Λ. Τζουκόπουλο

Π 37/Δευτέρα 27.10.1952 Συγκροτεῖται ἐπιτροπὴ διὰ τὴν σύνταξι τῶν δημοτολογίων τῆς Κοινότητος ἐκ τῶν κ.κ Θωμᾶ Γιαννοπούλου Κοινοτικοῦ Συμβούλου, π. Ἀντωνίου Καβουρίδη, Ἠλία Λαμπρέτσα δασκάλου καὶ Κων. Νατσιοπούλου γραμματέως.

Ὑπουργεῖο Δημ. Τάξεως διὰ τὴν ἀνέγερσι Ἀστυνομικοῦ κτηρίου…

Π 48/Δευτέρα 15.12.1952 Ἐκλέγεται πρόεδρος ὁ Γεώργιος Παλιανόπουλος.

Π 6/Τρίτη 30.1.1951 Ἐκλέγεται Πρόεδρος ὁ Εὐστάθιος Σταθόπουλος.

Π 11/Σάββατο 21.2.1953 Ἐγκρίνεται κατασκευὴ δεξαμενῆς εἰς θέσι Ἁγία Παρασκευὴ διὰ πότισμα τῶν ζώων. Ἐγκρίνεται πίστωσι δρχ 480.000 διὰ τὴν προμήθεια 500 ὀκάδων ἀσβέστου πρὸς 600 δρχ ἀνὰ ὀκᾶ, ἕξ τσουβαλίων τσιμέντου πρὸς 30.000 δρχ ἕκαστον.

Π 12/Τρίτη 9.5.1951 Ἐγκρίνεται ἡ πληρωμὴ εἰς χρῆμα ἀντὶ τοῦ εἴδους τοῦ ἀγροφύλακος Ἀγησιλάου Τζουκοπούλου. Π 13/Κυριακὴ 20.5.1951 Ἐκλέγεται πρόεδρος ὁ Δημήτριος Σταθόπουλος. Π 40/Σάββατο 15.12.1951 Ἐκλέγεται πρόεδρος ὁ Γεώργιος Παλιανόπουλος. Π 16/Κυριακὴ 30.3.1952 Μετάβασι τοῦ Προέδρου εἰς Κοζάνη μὲ πρόσκλησι τοῦ Νομάρχου διὰ τὴν χορήγησι ἀροτριώντων ζώων εἰς

Π 40-41/Κυριακὴ 21.9.1953 Ἐγκρίνεται ἡ μελέτη κατασκευῆς τῆς Τρανῆς Βρύσης καὶ τῆς Ἀργασταργιᾶς. Π 52/Τρίτη 15.12.1953 Ἐκλέγεται πρόεδρος ὁ Γεώργιος Παλιανόπουλος [Από το –υπό έκδοση- αρχειακό υλικό του Π.Νικηφόρου]

ΑΙΡΕΤΟΙ ΔΗΜΟΥ ΚΑΜΒΟΥΝΙΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1999-2010 Με το Ν. 2539/1997 Ι.ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ από 1.1.1999 έως 31.12.2010 η Κοινότητα Μικρόβαλτου υπάγεται στο Δήμο Καμβουνίων με τις Κοινότητες Τρανοβάλτου (με Λαζαράδες-Φρούριο) και Ελάτης. Οι αιρετοί άρχοντες της περιόδου αυτής ήταν: Περίοδος 1999-2002 Δήμαρχος Πουλιόπουλος Γεώργιος ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 1. Γρίβας Ευθύμιος 2. Δεληβανόπουλος Αντώνιος 3. Κουμαντζιά Δέσποινα 4. Κούσιας Χρήστος 5. Λαβαντσιώτης Απόστολος 6. Μπατσιάκας Αντώνιος, Αντιδήμαρχος 7. Νακόπουλος Γεώργιος 8. Νάτσιουλας Αθανάσιος 9. Παπαδημητρίου Αθανάσιος, Πρόεδρος Τ.Κ. Μικροβάλτου 10. Παλιανόπουλος Βασίλειος, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου 11. Πουλιόπουλος Αναστάσιος 12. Τερνενόπουλος Αθανάσιος

Περίοδος 2003-2006 Δήμαρχος Νάνος Φώτιος ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 1. Βητόπουλος Αναστάσιος 2. Γκρανόπουλος Γεώργιος 3. Ζαραβίγκα Αικατερίνη, Πρόεδρος Τ.Κ. Μικροβάλτου 4. Καβουρίδης Ευάγγελος, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου 5. Κούσιας Αθανάσιος 6. Λαβαντσιώτης Απόστολος 7. Νακόπουλος Πασχάλης 8. Ντοβόλης Αχιλλέας 9. Παπαστέργιος Ιωάννης 10. Πουλιόπουλος Γεώργιος 11. Σταθόπουλος Ιωάννης, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου 12. Τέλλιος Βασίλειος 13. Τζημπούκα Ιωάννα Περίοδος 2007-2010 Δήμαρχος Ντοβόλης Αχιλλέας ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 1. Γραμματοπούλου Μάρθα 2. Θεοχάρης Αποστολος, Αντιδήμαρχος 3. Μπασδέκη Ελευθερία, Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου 4. Νάνος Φώτιος

5. Πουλιόπουλος Αθανάσιος 6. Πουλιόπουλος Γεώργιος 7. Στάθης Νικόλαος 8. Σταθόπουλος Ιωάννης 9. Τερνενοπούλου Βασιλική 10. Τερνενοπούλου Θεοδώρα 11. Τζιδημόπουλος Ιωάννης 12. Τζιδημόπουλος Παναγιώτης 13. Τζιούτζιος Αριστείδης, Αντιδήμαρχος Πρόεδρος ΤΚ Μικροβάλτου: Βέττα-Μπατσιακοπούλου Μαρία ΑΙΡΕΤΟΙ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΑΠΟ 1.1.2011 Με το Ν.3852/2010 ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, η Τοπική Κοινότητα Μικροβάλτου υπάγεται πλέον από 1.1.2011 στο Δήμο Σερβίων – Βελβεντού. Οι εκλεγμένοι αυτοδιοικητικοί του Μικροβάλτου από 1.1.2011 είναι: 1. Αλεξόπουλος Αναστάσιος, μέλος Δ.Σ. 2. Τζιούτζιος Αριστείδης, μέλος Δ.Σ.-Αντιπρόεδρος (παραιτήθηκε από 7.9.2011) 3. Ζαραβίγκα Κατερίνα, Πρόεδρος Τ.Κ. Μικροβάλτου Επιμέλεια: Γιώργος Μαστρ.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 4

Απρίλιος 2012

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ βάζει το φκιασίδι

Τα παλιά κι τα κινούργια

-Οβριά τι μάνα σ’ έκανε κι είσ’ άσπρη σαν το γάλα

•••••••••••••••

Έφαϊ τα πιτυράδια Η θειάκουμ η Αντώνινα η Τσιλιαντώνινα (η Τιρνινού) βγήκι όξου στουν νουβρό απου κάθουνταν οι γναίκις κι αρχίντσι να χουιάζ του τζιουμπάνου. -Τι έπαθι η ξιπατουμένους άνξι τάντιρουτ. -Για ποιόν λες μα θειάκου τρώτσι η θειάκου Κουσταντινιά. -Αχ τι έπαθα γιέμ, μίφιραν έναν αχόρταγου τζιουμπάνου απου σιακάτ απ’ νΑλασόνα, δε μπουρώ να τουν χουρτάσου ψουμί. -Γιατί μα θειάκου, πόσου τρώει; -Ένα πλαστάρι σνκατσιά γιέμ κι ένα τυρουφάι τυρί. Κι του ξυνόγαλου ένα διρμάτ τμέρα, τι να φκιάσου γνέκις; -Φκιάστουν έναν τσέντζιαρ φασούλια να τουν μπιράξν, τλέει η μάναμ. -Αμα τουν έφκιασα κι δεν έπαθι τίπουτα. Λαλούσι τφλουέρα κι τραγδούσι. -Μα μάνα δώστουν παχύ λαρδί να γυρίσι η καρδιάτ νείπι η θειάκου η Θανάσου η θυγατέρατς. Πιάνει κι η θειά μια μπλάνα παχύ λαρδί, τουν πααίνει κι τουν λιέει: -φάει απ’ αυτό να χουρτάις, κι άλλου δε σι φέρνου. Σι δυό μέρις τόφαϊ κι έστειλι χαμπέρι ότι «αν δε μιφέρν φαί κι ψουμί, θα φάου τα πιτυράδια». -Να φάει τα πουδάριατ κι να σκάσι απιλουήθκι η θειάκουμ. Πείσμουσι η θειάκου κι όντα πάει να πάρει του γάλα δεν τουν ουμίλτσι ντιπι. Σκώθκι κιαυτός πειζμουμένους κι τλέει: -μίφιρις μα τίπουτα να φάου; -Να φας πιτυράδια, τουν είπι. -Τάφαγα κι πνώ κι γω κι τα σκλιά. Χουρταίνει η λύκους μι τα καρκατσέλια; Θα φύγου. -Να φύγς, να πας οπίσου απ’ τουν ήλιου αχόρταγο, άκσις; Τουν είπι κι η θειάκου. -Αυτά μέφκιασι γνέκις του βουμπίρκου, κι ξιπατώθκι κι έφυγι. *πιτυράδια: ψωμιά από πίτυρο που ζύμωναν μόνο για τροφή για τα σκυλιά.

Μούγκι μια Μουκριότσα τούχι Στου παζάρι στα Σέρβια κουντά στου μάτι που είχι νιρό πότζαν τα πράματα οι Μκρουβαλτνοί κι όλα τα γύρου χουριά. Ήρθι μια Μουκριότσα καβάλα στου μπλάρι. Κι μπίτσι κάτ να του ποτίσει. Ήταν ικεί μια απτου χουργιό μας, τούειδι κι τρώτσι. -Αμα βάντι κι σεις οι γνέκις; -Ναι θειάκου, αρχίντσαμι, μια χαρά, μας ζισταίν. -Λέλιμ καλότχια σας, πού του πλούν; -Δεν του πλουν θειάκου, παίρνουμι από δω απ’ του παζάρι άσπρουν αλατζά κι του ράβουμι ιμείς. - Χαλέβου να μι δειξ να φκιάσου κι γώ. Αγόρασαν μιάμσι πήχι αλατζά, πήγαν μέσα στου Κουντουντίνα του μπακάλκου, τόκουψι η Μουκρότσα, πήραν κι λάστιχου για τμέση κι έμαθι η Μκρουβαλτνή πώς του φκιάν. Απού τότι αρχίντσαν να του βάν όλις. Μια μέρα η θειάκου η Σπύρινα του ξιαστόχσι όταν τόβγαλι στου φράχτη στουν κήπου τΓκιάτα κι ταραδούσε. Αντρέπουνταν να πει τι αραδάει. Τόμαθι η προυιδρίνα κι έφκιασι κι αυτή. Η πρόιδιρους ήταν στα Σέρβια, ικεί κάθουνταν γιατί ειχάμι στα μέρη μας αντάρτις. Η προυιδρίνα πάει κουντά στΠαπαμήκα του μύλου κι έκαμι μπάνιου μέσα στς κουπάνις απού είχαν νιρό για τα γιδουπρόβατα. Αφού λούσκι κι μπανιαρίσκι τόβαλι κι πάει καθαρή να του ιδεί κι η πρόιδιρους. Μια μι νάλλη τόμαθαν κι πάιναν αλατζά στ’ θειάκου Νικόλινα νΤσιτσιλουνικόλινα που είχι μηχανή, τα έραβαν κι έτσι συμπουλιάσκαν όλις. Μια μέρα μια θιάκου ανέβκι να κόψει καραγάτσι, έμασι τφούστατς, ξιαστόχσι ότι δεν του είχι βάλει κι φάνγκαν όλα απού κατ. Ήλιγι στ μάναμ. Τι έφκιασα η σαλιά, ξαστόχτσα που δεν τόβαλα κι τάμασα τα σντράνια ως τμέση. Πιρνούσι κι η παππούς η Τσιουβάκας απού κατ’ κι ίλιγα τι τηράει έτσι αυτός η παππούς; Τι ήταν αυτό που φόρεσαν για πρώτη φορά; Βρακί με βρακοζούνα και πουδουνάρια.

Νάτσιου φάει (συνέχεια) Πάει του χαμπέρ η τζιουμπάνους του κουρίτσι άρσι του Νάτσιου, ήφιρι κι κλούρα κι άιντι καλά στέφανα, σι δυό βδουμάδις θα γέν η χαρά (γάμος). Απ’ μπαρασκιουβή αρχίντσι νάρχιτι η προίκα, μπλάρια στουλτζμένα μι βιλέντζις φουρτουμένα μι κιλίμνια, μι συντούκια τρανά γιουμάτα μι προικιά, όλου του χουριό μουλουγούσι τι πουλλή προίκα ήφιραν, τυχηρός η Νάτσιους ήλιγαν, καμάρουνι η μάνατ. Κι η Νάτσιους απ’ τχαράτ ούλου συγκαθούσι. Απ’ του Σαββάτου αρχίντσι η χαρά μι νταούλια μι βγιουλιά. Κυριακή προυί απόλκι η νικλησιά κι νάτς αρχίντσαν νάρχουντι οι σμιθιροί κι οι κουμπάροι μι του φλάμπουρου. Η νύφη καβάλα στάλουγου μι σκιόπη μπρουστά μα μη φαίνιτι του πρόσουπου κι ματιαστεί, νίφιραν τρείς γύροι απ’ νικλησιά, προυσκύντσι κι νέβαλαν μέσα. Δεν έδουναν τότι λούδια κι χαμπάρια. Η παπάς τσάκουνι π’ του χέρι κι πιάσκαν για πρωτ’ φουρά νύφη κι γαμπρός, δεν νίχι ξαναϊδεί ντιπ η Νάτσιους. Οι μσοί σμιθιροί μπήκαν μες νικλησιά, οι άλλοι κι τα μπρατίμια χόριβαν όξου στου μισουχώρι. Αρχίντσι η παπάς του μυστήριου κι σήκουσι τσκιόπη να δώσει κρασί τνύφη. Πιτάθκι η Νάτσιους σαν να τουν τσιούμπσι ντάβανους. -Παπά σταμάτα, δεν είνι αυτήν η νύφη, ιγώ άλλη διάλιξα. Δεν τθέλου, δεν παντρέβουμι σι λέου. Αμάν, ζαμάν, καντίπουτα η Νάτσιους αρχίντσι να πουδαρίζ. -Νάτσιουμ αντραλίζουμι, πιθαίνου. Πάρτην κατ’ τ’ μάνατ. Πείσμουσι η παπάς. -Θα νπάρς ή θα σκώσου του μανάλ Νάτσιου; -Όχι φέγου. Τουν πήραν τα συμπιθέρια μι του καλό, -Πάρτην πιδίμ να, δα πιθάνει η μάνα σ’. Πιτάζιτι η πιθιρά. -Του κουρίτσιμ είνι καλό, νοικουκυρά, τίμια. Παίρνει του λόγου η πατέραςτ. Αφού μας γελασέτι θα μπάρουμι αν μας δώστι άλλις δέκα προυβατίνις γαλάρις κι τα αρνιά θυλκά. -Όχι, απαντάει η σμιθιρά, έχου άλλις πέντι να παντρέψου, τι θα φκιάσου; -Να μην τσέκαμις μα, φώναξι η Νάτσιους. -Άιντι ρα θα σι δώκουμι κι του μπλάρι, τουν φώναξι ένας αξάδιρφους. Αντιφουνάζι η τρανός, -Μια γναίκα σι πέφτι πιδίμ, αμαρτία κάτ’ απ’ τα στέφανα. Τουν αρπάζει η παπάς κι χιρνάει η ψαλμουδία , σπρώχνουντα τουν πάντριψαν. Βγήκαν όξου να χουρέψν, ντιπ δεν λύγζαν τα πουδάρια τΝάτσιου. Λέει η πιθιρά -δε φτάνει που είνι ζαραλούδκους, χάλιβι κι τμκρή. Τ’ Διφτέρα η πιθιρά έβγαλι ζκανίστρα κι του πκάμσου, κι χόριψαν όλις οι γναίκις μπαρθινιά τςνύφς. Κι έζησαν όλοι καλά. Τέλος Σοφία Τσινίκα-Τέλιου

ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΑΣ ΜΑΣ ΝΥΧΤΩΣΕ ΜΩΡΗ ΜΑΡΙΩ Μας νύχτωσε μωρή Μαριώ, μας νύχτωσε και σήμερα πάησε και τούτη η μέρα [Γραμματικέ μ’ κι αφέντη μ’, Γιωργή μ’ γραμματισμένε…]* Πάνε οι ά- μωρή Μαριώ, πάνε οι άσπρες για νερό κι οι λυγερές να πλύνουν Πά(αι)νου κι γώ μωρή Μαριώ, πάνου κι γω κι ο μαύρος μου να πάου να τον ποτίσω Κάναν κι δεν μωρή Μαριώ, κάναν κι δεν εστάυρωσα κάναν κι δε σταυρώνου Παπαδοπού- μωρή Μαριώ παπαδοπούλα σταύρωσα που ‘ρχεται από τ’ αμπέλι Φέρνει τα μη- μωρή Μαριώ, φέρνει τα μήλα στην ποδιά τα κίτρα στο μαντήλι Δυο μήλα της μωρή Μαριώ, δυο μήλα της εγύρεψα κι αυτή μου δίνει πέντε -Δεν θέλω ι(ε)γώ μωρή Μαριώ, δεν θέλω ιγώ τα μήλα σου τα τσαλαπατημένα Μόν’ θέλω ιγώ μωρή Μαριώ μόν’ θέλω ιγώ τα κόρφια σου τα μοσχομυρισμένα…

*σε όλες τις στροφές ΤΗΣ ΑΡΣΙΝΑΣ ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ Σ’ όσα κάστρα κι αν επήγα κι αν περπάτησα σαν τς Αρσίνας το κορίτσι, δε μπόρ(ε)σα να ιδώ Κάθε Κυριακή ν’ αλλάζει, να στολίζεται απ’ τη σκάλα κατεβαίνει και γιαλύζεται Κι ο Μεμέτ αγάς περνάει δεν τον λόιασε Ρίχνει μήλο και την κρούει, δεν τον λόιασε ρίχνει μάλαμα κι ασήμι, χαμογέλασε Πέντε παλικάρια στέλνει στην κυρατσουδιά -Να μας δώσεις το κορίτσι, στο Μεμέτ αγά -Πέντε φονικά να γένουν, μεσ’ στην πόρτα μου το κορίτσι μ’ δεν το δίνω στο Μεμέτ αγά Το κορίτσι απηλοήθκε, απ’ τον αργαλειό -Σώπα σώπα μωρή μάνα μ’, μη αντρουπιάζεσαι το Μεμέτ αγά θα πάρω που τον αγαπώ… ΣΑΒΒΑΤΟ ΜΕΡΑ ΚΙΝΗΣΑ Σαββάτο μέρα κίνησα να πάου στου παζάρι βρίσκω Οβριά πως λούζουνταν, που

-Η μάνα μ’ ήταν πέρδικα κι ο αφέντης μου ξεφτέρι κι εγώ ‘μουν περδικόπουλο, τς πέρδικας θυγατέρα… ΑΓΟΡΟΣ ΠΕΤΡΑ ΠΕΛΙΚΑΕΙ Αγόρος πέτρα πελικάει με το ‘να του το χέρι κάνας δεν τον ελόιασε κάνας και δεν είδε Κόρη ξανθή τον λόιασε πως πελικάει με το ‘να… - Εγώ είπα να μην στο ειπώ να μη στο μαρτυρήσω και τώρα που με ρώτησες θα σου το μαρτυρήσω Κόρη ξανθή εφίλησα και μου ‘κοψαν το χέρι κι ας τη φιλούσα κι άλλη μια κι ας μου ‘κοφταν κι τ’ άλλο…

Ο ΜΑΡΤΗΣ ΔΕΝ ΚΟΣΑΡΙΣΕ Ο Μάρτης δεν κοσάρισε κι ο κούκος μου λαλάει - Λάλα αηδόνι μ’ δεν λαλείς πολύ - Τι να λαλήσω τι να ειπώ και τι να μολογήσω - Λάλα αηδόνι μ’ δεν λαλείς πολύ - Τον Καλογιάννη τον βάρισαν στης Βουργαριάς τον κάμπο - Λάλα αηδόνι μ’ δεν λαλείς πολύ ΚΑΤΩ ΣΤΟΝ ΠΕΤΡΟΜΥΛΟ Κάτω στον πετρόμυλο και στον ανεμόμυλο Κλέφτες εμαζώνουνταν κι όλα αρβανιτόπουλα Παν να κλέψουν πρόβατα, πρόβατα γιαννιώτικα Γίδια μωραΐτικα στο παζάρι τα πάηναν Εννιά εξάρια τα ‘δουναν, στην ποδιά του τα ‘βαζε στην ποδιά του τα ‘βανε, στην καλή τ’ τα πάαινε, -Να καλή μου τ’ άσπρα σου, να και τα φλουράκια σου -Δεν τα θέλω Τσιλιμπή, δεν τα καταδέχομαι Είναι κρίμα κι αντρουπή και ταχιά Παρασκευή να κατέβω στο τσιαρσί ν’ αγοράσω μποϊατζή να βαφτίσω ένα παιδί να το πούμε Κωσταντή Κωσταντή καλό παιδί… ΑΓΓΕΛΙΝΑ Όλες οι νύφες χόρευαν, χορεύουν στα τσιαΐρια κι η Αγγελίνα η ορφανή χορεύει στο γκιλέκι κι ο βασιλιάς αγνάντευε από το παραθύρι… - Να ‘μαν πουλί να πέταγα, αμάν και χελιδόνι Να πάω να πιάσω το χουρό, μπρουστά απ’ την Αγγελίνα να πιάσω χέρι παχουλό γιομάτου μπιλιτζίκια… Επιμέλεια ΓΙΑ.ΜΑΣ.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 5

Απρίλιος 2012

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ Πότι θἄχουμι Πασκαλιά, παπᾶ μ’... Τοὺν παλιὸ τοὺν κιρὸ ἀπ’ δὲν εἶχαν τὰ μιρουλόγια αὐτάϊα ἀπ’ εἶνι σὰ ντιφτέργια κι τἄλλα π’ τὰ βγάζν στς μπακαβάδις εἶχαν πρακτικοὶ τρόπ’, γιὰ νὰ θυμοῦντι τς γιουρτές. Ἡ παπᾶς στοὺ κάθι χουργιὸ ἀναλάβισκνι, σὰν παπᾶς ἀπ’ ἦταν, νὰ λιέει στς χουργιανοί τ’ πότι χα νἄρχουνταν οἱ γιουρτὲς π’ καρτιροῦσαν. Ἀλλὰ κι αὐτὸς ἡ ἔρμους δὲν σκάμπαζι ἀποὺ γράμματα. Ἕνας παπᾶς, δὲν ξέρου ἂν ἦταν ἀπ’ τοὺ χουργιό μας, εἶχι ἰπινουήσ’ τοὺν ἱξῆς τρόπουν, γιὰ νὰ ξέρ’ πότι χὰ νἄρχουνταν ἡ Πασκαλιά. Ὄντας ἔρχουνταν οἱ Τρανὲς οἱ Ἀπουκριές, μιτροῦσι κάνα πινηνταριὰ μπουμπόλια κουκιά, ὅσις εἶνι κι οἱ μέρις γιὰ ‘μ Πασκαλιά, κι τἄβανι στοὺ τζιόπι τ’. Κάθι κινούργια μέρα ἡ παπᾶς ἔβγαζι ἕνα μπουμπόλ’ κι τοὺ μουτσιαλνοῦσι. Ἔτσια μιτροῦσι τς μέρις κι ἴλιγι στς χουργιανοί τ’ σὶ πόσουν κιρὸ θἄρχουνταν οἱ γιουρτές. Αὐτόϊα ὅμους τοὖειδι ἡ παπαδγιὰ τ’ κι θάρσι, ὅτ’ τοὺν παπᾶ τς τοὺν ἄρζαν τὰ στιγνουμένα τὰ κουκιά. Μνιὰ κι δγυὸ κι αὐτὴν παίρ’ κι γιουμόζ’ τοὺ τζιόπ’ τ’ παπᾶ μὶ ἕνα πλόχειρου κουκιά. Ἡ παπᾶς ὅμους αὐτόϊας δὲν τοὺ στουχάσκι κι δὲν τοὺ πῆρι χαμπάρ’. Τοὺν ρουτοῦσαν οἱ χουργιανοί, -”Ἄει παπᾶ, πέ μας σὰν πότι νἄχουμι φέτου Πασκαλιά;” Κι αὐτὸς ἡ ἔρμους μιτροῦντας τὰ μπουμπόλια τς ἀπάντσι “ὅπους γλέπου τὰ κουκιά, ρὰ πιδγιά μ’, οὔτι φέτου οὔτι τ’ χρόν’ θἄχουμι Πασκαλιά”. Ἰὰ νὰ δῆς χνέρ’.

Μπήτσιτι τ’ αὐλάκ’, πιδγιά; Ἔτσιαϊας ἴλιγαν στοὺ χουργιὸ οἱ παπποῦδις τς ἰξιτάσεις ἀπ’ ἔγραφάμι, γιὰ νὰ πιράσουμι σν ἄλλ’ ‘ν τάξ’ στοὺ Δημουτκὸ ἢ στοὺ Γυμνάσιου. Οἱ ἰξιτάσεις ἦταν σὰν ν’ ἀμπδούσαμι ἕν’ αὐλάκ’. Ἅμα ἀπιρνούσαμι σν ἄλλ’ ‘ν τάξ’ ἦταν σὰν ν’ ἀμπδούσαμι κι νὰ ἔφτανάμι σν ἄλλ’ τ’ μιριά. Ἅμα καένας τοὺ τφυκοῦσι γιρὰ κι ἀπόμνεισκι σν ἴδγια, τότι ἦταν σὰν νἄπιφτι στ’ μέσ’ ἀπ’ τ’ αὐλάκ’. Γιατιαὐτὸ κι οἱ Τρανοί ἀρουτοῦσαν, “Ἄει πιδγιά, τὶ ἔφκιασέτι, τὶ γρατσούντσιτι μὶ τοὺ πλακουκόντυλου στς ἀκόλις, μπήτσητι τ’ αὐλάκ’ ἢ ἀπόμκειτι στ’ μέσ’ ἀπ’ τοὺ πουτάμ’;

Ἡ ἁρμιὰ

Ἔβαζάμι ἁρμιὰ κάναν κιρὸ στοὺ χουργιό. Ἔπιρνάμι κάνα δγυὸ γκαρμπουλάχανα κι κα τοὺν Παχνιστὴ τἄβαζάμι σν ἁρμιά. Ἡ συνταγὴ τς μάννας μ’, ἀπ’ ἦταν μαστόρσα, ἦταν αὐτήν. Στοὺ πθάρ’ ἢ σν κάδ’ π’ ἦταν μόνου γιὰ τέτοιαν δλιὰ ἔρχναμι τὰ γκαρμπουλάχανα. Ἔστιβάμι καμπόσα λιμόνια, καμπόσα πουρτουκάλια κι ὕστιρα τοὺ γιόμπζαμι μὶ νιρό. Ἔβαζάμι σὶ μνιὰ τζαντὴλα ἕνα πλόχειρου κθάρ’, λίγα ρουβύθχια κι ἕνα κουμματσιούλ’ προυζύμ’ κι τἄρχναμι στοὺν πάτου. Κάθι δγυὸ τρεῖς μέρις ἀνακάτουνάμι τοὺ νιρὸ γιὰ ν’ ἀλλάζ’ ἀράδα κι νὰ πααίν’ σι ὅλου ἡ ξυνάδα π’ εἶχι ἀρχινήσ’. Σὶ κάνα δγυὸ βδουμάδις ἅμα ἄργαζι ἡ ἁρμιὰ ἔφκιανάμι τὰ γιαπράκια, ἢ τρώουνταν κι σὰ σαλάτα. Τοὺ γάρου ἀπ’ ‘ν ἁρμιὰ τοὺν ἴλιγάμι ἁρμόζμουν. Ἡ ἁρμόζμους ἦταν γιφστκὸς κι νόστιμους. Ἅμα τς βάρινι κι καμμνιὰ γρίπ’ ἰτότι ἡ ἁρμόζμους πίνουνταν ἔτσια κι σκέτους σὰ φάρμακου κι σὰν ἰλιάτς. Ἦταν πρώτου ἀρρουστκό. Ἅμα πάλι κάνας ἀνέφταγους ντιρλίκουνι κρασὶ κι ρακὶ κι ἔρχουνταν σπίτ’ μιτζμένους τοὺν ἔδουναν κάνα δγυὸ κατουστάργια ἁρμόζμουν κι ξιμιθοῦσι.

Ἡ Δημουλᾶς Ἦταν ἀπ’ τοὺ Βιλβιντὸ κι δάσκαλους στοὺ χουργιό μας. Ἔβγαλι δώδικα τάξεις πιδγιά. Ἔκατσι στοὺ χουργιὸ ἀπ’ τοὺ 1928 ὥς τοὺ 1940. Ὄντας ἀρχίντσαν τὰ ἀνταρτκὰ τοὺν τσάκουσαν κι τοὺν δίκασαν γιὰ ἰκτέλισ’ στοὺ Πυξάρ’, π’ τοὔλιγαν, στοὺ Νιζισκό. Τὰ πιδγιὰ ὅμους ἀπ’ τοὺ χουργιό μας, π’ τἄχει μαθηταί, κι τώρα ἦταν ἄντρ’ μπῆκαν ἀμπρουστὰ κι τς εἶπαν “Ὄχ’ ἀ ρά. Κατσίτι καλά. Δὲν θὰ σκουτῶστι τοὺ δάσκαλου τοὺν θκό μας”. Ἔτσια γλίτουσι ἀπ’ τοὺ βιριάνκου τοὺ Λαϊκὸ Δικαστήριου ἡ Δημουλᾶς. Γιατὶ σιαὐτὸ σκουτώνουνταν οὑ πρώτους τυχόντας μὶ τοὺ δίκιου ἢ μὶ τἄδικου σὰ νὰ μπδοῦσι ἕνας ψύλλους. Ὕστιρα ἦρθι γιὰ λίγου πάλι στοὺ χουργιὸ κι δίδαξι γιὰ κάμπουσουν κιρό. Ἰπειδὴς ὅμους εἶχαν κάψ’ τοὺ

Συλλογή Γιάννη Β. Τζουκόπουλου

σκουλειό μας οἱ ἄλλ’ ἄχρηστ’ οἱ Γιρμαναράδις τ’ διμουντζμένου τ’ Χίτλιρ σμάζουνι τὰ πιδγιὰ στοὺ σπίτ’ τ’ Παδημητρουζιώγα, π’ δὲν εἶχι καεῖ, κι τἄκανι μάθημα.

Τοὺ πρώτου γραμμόφουνου Στοὺ χουργιό μας τοὺ πρώτου γραμμόφουνου τοὔφιρι ἡ Κουτουλουχαρίισ’, π’ τούν ἴλιγάμι κι Τζιαμποῦκα, γιατὶ κάπνιζι μὶ πίπα. Τοὔφιρι αὐτόϊα κα’ τοὺ 1941. Ἦταν ἰτότις π’ ἀρραβουνιάσκι ἡ θκός μας ἡ Πουστόλτς κι πῆρι τ’ Βάϊα τ’ Τζιουτζιουγκουντῆ. Εἶπι ἡ σμιθιρός μας. “Νὰ φέρτι τοὺ Νατσιό, τοὺν Μπατσιακαντών’ κι τοὺν Κουτουλουχαρίσ’ μὶ τοὺ γραμμόφουνου τ’”. Ἀπ’ τιμᾶς πήγαμι ἡ πατέρα μ’, ἡ Νικόλας, ἡ Πανάϊου κι ‘γώ. Τοὺν Πουστόλ’ δὲν τοὺν πήραμι γιατὶ τότι τς γαμπροὶ δὲν τς ἔπιρναν στοὺν ἀρραβῶνα, ἀμπουτὶ ἀντρέπουνταν κιόλαντς. Πήγαμι στοὺ σπίτ’ τ’ Τζιουτζιουγκουντῆ κι ἰκεῖ ἡ Κουτουλουχαρίισ’ ἔβαζι πλᾶκις στοὺ γραμμόφουνου κι χόριβάμι. Ὕστιρα ἴφιραν κι ἄλλ’ γραμμόφουνα.

Στ’ Μικρασία Μαζὶ μὶ τς ἄλλ’ τς χουργιανοί, ἀπ’ πουλέμσαν στ’ Μικρασία, ἦταν κι ἡ παπποῦζμ’ ἡ Στέργιους. Ἰκεῖ ἀπ’ προυχουροῦσι ἡ στρατός μας ἔφκιαναν κι ὅσις κατρατσιὲς προλάβισκναν. Μνιὰ μέρα ἔστειλαν οἱ ἀξιουματικοὶ τοὺν ἔρμου τοὺν παπποῦ μ’, ἰπειδὴς ἤξιρνι πουλὺ καλὰ τὰ τουρκικά, νὰ τς φέρ’ ἀποὺ ἕνα σπίτ’ τούρκικου ἕνα ὄμουρφου κουρίτσ’, π’ τς μπῆκι στοὺ βρώμκου του μάτι τς. Ἔ, πῆγι ἡ παπποῦζμ σι αὐτὸ τοὺ σπίτ’, ὅπους πῆρι τ’ διαταγή, κι τς εἶπι τὶ χάλιβαν τὰ σκλιά. Ἔπισαν ὅλ’ ἡ οἰκουγένεια στὰ πουδάργια τ’ κι τοὺν παρακάλισαν νὰ μὴν τς πάρ’ τοὺ κουρίτσ’. Κι ἡ παπποῦζμ δὲν τοὺ πῆρι. Πῆγι ξανὰ τς πίσους χουρὶς τοὺ κουρίτσ’ κι λιέει στς ἀξιουματικοί, “δὲν σᾶς τοὔφιρα τοὺ κουρίτσ’ γιατὶ εἶχι τὰ ροῦχα τ’ κι βρουμοῦσι. Ἦταν νὰ τ’ ἀσκαίνουσαν”. Ἔτσια τοὺ κουρίτσ’ γλίτουσι ἀπ’ τς βρουμνιάρδις τς ἀξιουματικοί. Τν ἄλλ’ τ’ μέρα βρῆκι τοὺν παπποῦ μ’ ἡ πατέρας ἀπ’ τοὺ κουρίτσ’ κι ξανάπισι στὰ γόνατα. Τοὺν ἰφχαρίστσι γιὰ τοὺ καλὸ ἀπ’ ἔκανι κι τοὺν ἔδουνι ἕνα τσιουράπ’ γιουμάτου μὶ λίρις, ἀλλὰ ἡ ἀθώους ἡ παπποῦς ἡ Στέργιους δὲν τς πῆρι!

Κότσιου, ἔρχιτι ἡ Δασικὸς Πάηνι κάναν κιρὸ ἡ θχειάκου Κότσινα σιαπέρα κα τοὺ μαντρί τς, κα’ τὰ Μαγγανάργια, ὅπ’ θἄβρισκνι τοὺν Κότσιου, τοὺν ἄντρα τς. Ἰκεῖα παρακεῖθι αὐτὸς ἔκουβι καψόξυλα, ἀφοῦ ἀκούουνταν κι οἱ τσικουργιές. Ἅμα θἄσουνι, θὰ τὰ καργάρουνι στοὺ μπλάρι τς γιὰ νὰ τὰ πααίν’ ἡ γναῖκα τ’ στοὺ σπίτ’. Καθὼς ὅμως πάηνι αὐτὴν κα’ τοὺν ἄντρα τς, τ’ ζύγουσι ἕνας ἄλλους ἄντρας κι ἔπχιασαν τὰ λόϊα. Μὶ τὰ λίγα κι μὶ τὰ πουλλὰ αὐτὴν κατάλαβι, ὅτ’ ἰτούτους ἦταν ἡ Δασικὸς ἀπ’ κάθουνταν στοὺ χουργιό μας. “Οὔϊ. Λέλεμ’ ἡ καημένουζμ’. Ἀ ρὰ ἰσὺ εἶσι ἡ Δσικὸς κι δὲ μὶ τοὺ λές;” Λαχτάρσι ἡ ἰρμάδα γιατὶ σὶ λίγου, ὅπους πάηναν, ἡ Δασικὸς θὰ ἄμπλαζι τοὺν ἄντρα τς κι θὰ τς τζιριμιτοῦσι. Δὲν χάν’ κιρὸ κι ἀρχινάει νὰ σκούζ’ κι νὰ οὐχταλιέτι. “Κότσιου, ὄϊ Κότσιου. Σταμάτα ρά. Μὴν κόβς ξύλα. Ἰδώϊας μαζὶ μι τιμένα ἔρχιτι κι ἡ κινούργιους ἡ Δασικός. Νὰ μὴ σὶ τσακώσ’. Πλάκουσι καταῆς

αὐτοῦϊας πθινὰ νὰ μὴ σὶ βρῆ”. Ἰά. Ἔτσιας ἔκανι ἡ μπάμπου ἡ Κότσινα. Ἔτσια γλίτουσι τοὺν παπποῦ τς τοὺν Κότσιου κι δὲν τοὺν τσάκουσι. Ἡ Δασικὸς αὐτὸς ἦταν ἡ Κώστας ἡ Μέκρας.

ΤΑ ΜΠΡΑΤΙΜΙΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ

1915 157. Ἀλεξόπουλος Βασ. τοῦ Χαρισίου 158. Γιαννόπουλος Ἀνέστης τοῦ Ἀθ. 159. Παπαδημητρίου Δ. τοῦ Ἀθ. 160. Παπαϊωάννου Χαρίτων τοῦ Ἰω. 161. Τζόκας Ἰω. τοῦ Λάμπρου 162. Τζιόνας Γ. τοῦ Δ. 163. Γιαννόπουλος Χρ. τοῦ Ἰω. 1916 164. Καβουρίδης Δ. τοῦ Χρ. 165. Κωτούλης Κων. τοῦ Γ. 166. Παπαγεώργιος Εὐάγγ. 167. Παπαδημήτριος Γ. τοῦ Δ. 168. Παπαδόπουλος Ν. τοῦ Δ. 169. Σταθόπουλος Ἀχ. τοῦ Χρ. 170. Σταθόπουλος Κων. τοῦ Β. 171. Παπουοὺζ Ἀρσένιος τοῦ Ἀθ. 172. Τσᾶμος Ἰω. τοῦ Γ. 1917 173. Ἀλεξόπουλος Γ. τοῦ Εὐθ. 174. Ἀλεξόπουλος Ἀθ. τοῦ Γ. 175. Σταθόπουλος Γ. τοῦ Χαρισίου 176. Ντουβαρτζίδης Ἀνέστης τοῦ Ἀναστ. 1918 177. Γιαννόπουλος Γ. τοῦ Χρ. 178. Γιαννόπουλος Θωμᾶς τοῦ Ἀθ. 179. Καβουρίδης Ἀχ. τοῦ Γ. 180. Μπατσιάκας Γ. τοῦ Β. 181. Παπαντωνίου Εὐάγγ. τοῦ Ἀντ. 182. Παπαδόπουλος Εὐθ. τοῦ Εὐαγγ. 183. Παπαχαρισίου Σπυρ. τοῦ Ἀντ. 1919 184. Θεοχάρης Κοσμᾶς τοῦ Κων. 185. Νατσιόπουλος Θωμᾶς τοῦ Ἰω. 186. Παπαδόπουλος Δημ. τοῦ Δημ. 187. Σταθόπουλος Γ. τοῦ Εὐστ. Aπό υπό έκδοση εργασία για το Mικρόβαλτο του Nι. M. Bαλτινού

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 6

Απρίλιος 2012

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ Έτσι έζησα το ολοκαύτωμα του χωριού το 1943! Με ανεξίτηλα χρώματα είναι βαθειά χαραγμένες οι μνήμες των ανθρώπων μας που έζησαν το ολοκαύτωμα του Μικροβάλτου από τους Γερμανούς, τον Αύγουστο (23 ή 21 κατ’ άλλους) του 1943. Εικόνες συγκλονιστικές, βιώματα διαφορετικά του ενός από του άλλου, αλλά με κοινή συνισταμένη τη φρίκη, το θάνατο, τη φωτιά, την καταστροφή…

Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο

Παπαγεωργίου Γεώργιος του Χρήστου (γεν. 1928) Στις 22 Αυγούστου 1943 ένας λόχος γερμανών στρατιωτών, που είχε έδρα στην Αιανή, πέρασε το ποτάμι με σκοπό να κάνει επιδρομή στα χωριά της περιοχής μας, η οποία ήταν ανταρτοκρατούμενη εκτός από τα Σέρβια όπου, επίσης, υπήρχαν Γερμανοί. Πέρασαν από το Ρύμνιο, το Τριγωνικό, το Μεταξά βρίσκοντας τους κατοίκους με τις αρχές μέσα στα χωριά και δεν έκαναν τίποτα κακό πουθενά. Το βράδυ διανυκτέρευσαν στο Λιβαδερό. Είχε διαδοθεί ότι αν έβρισκαν τον κόσμο μέσα στα χωριά δεν θα κάψουν τα σπίτια. Στο χωριό μας είχαν μάθει και ετοιμάζονταν να τους υποδεχθούν, όταν θα περνούσαν, όλοι οι κάτοικοι. Ίσως έτσι να γίνονταν αν δεν μεσολαβούσαν απρόβλεπτα γεγονότα. Οι ελασίτες της περιοχής μας μάζεψαν και έφεδρους οπλίτες από το χωριό μας και από το Τρανόβαλτο και πήγαν στη Βογγόπετρα, στην τοποθεσία «Άη γιώργης», όπου έστησαν ενέδρα στο δρόμο που θα περνούσαν οι Γερμανοί στρατιώτες. Το πρωί οι Γερμανοί που πέρασαν από το σημείο αυτό δέχθηκαν επίθεση από τους αντάρτες στην οποία σκοτώθηκε ένας (1) Γερμανός στρατιώτης. Οι ελασίτες έφυγαν και οι έφεδροι οπλίτες γύρισαν στο χωριό μας και στο Τρανόβαλτο κρύβοντας τα όπλα. Οι Γερμανοί αγρίεψαν, συνέχισαν το δρόμο για το Τρανόβαλτο πυροβολώντας. Μπήκαν στο χωριό, πήραν όσους άντρες βρήκαν εκεί συνοδεία και βγήκαν έξω από το χωριό, όπου τους εκτέλεσαν όλους εκτός από έναν που γλύτωσε. Οι συγχωριανοί μας, περίπου 40 άτομα, με επικεφαλής τον πρόεδρο και τον παπά βγήκαν να υποδεχθούν τους γερμανούς στην τοποθεσία «νουφανός». Οι γερμανοί έφτασαν εκεί αγριεμένοι, έβαλαν τους κατοίκους στη σειρά, πέρασαν μέσα από το χωριό και τους συγκέντρωσαν στη «ράχη» («μπατζιλίκια»). Τους γέρους δεν τους πήραν μαζί τους, αλλά όσους βρήκαν τους σκότωσαν μπροστά στις οικογένειές τους. Απομάκρυναν τα γυναικόπαιδα έξω από το χωριό, στα χωράφια. Στη συνέχεια έβαλαν φωτιά στα σπίτια, έκαψαν δε ακόμη την εκκλησία και το σχολείο. Επικρατούσε πολύ ζέστη κι υπήρχαν πολλά άχυρα από τον αλωνισμό που διευκόλυναν τη μετάδοση της φωτιάς και την καταστροφή των σπιτιών. Η εκκλησία απέμεινε μόνο με τα ντουβάρια, η σκεπή είχε καταστραφεί και επί εννέα χρόνια υποφέραμε όταν είχε κακοκαιρία στη λειτουργία, στους γάμους, τα βαφτίσια κ.τ.λ. Μαζί με τα σπίτια κάηκε και η παραγωγή μας (στάρι, βρίζα) αφού είχε τελειώσει ο αλωνισμός, κι έπρεπε να αγοράσουμε το ψωμί για όλο το χρόνο καθώς και σπόρο να σπείρουμε τα χωράφια μας. Επίσης, κάηκαν και τα ρούχα μας, τα κλινοσκεπάσματα και τα μαγειρικά μας σκεύη. Όλοι ήταν φοβισμένοι και απελπισμένοι κι αναρωτιούνταν πώς θα ζήσουμε χωρίς σπίτια. Εκείνη τη μέρα, 23-08-1943 ήμουν στα «μαγγανάρια» κι έβοσκα τα πρόβατά μας. Υπήρχαν κι άλλοι με τα κοπάδια τους. Ήμουν δεκαπέντε (15) χρόνων και θυμάμαι ό,τι βλέπαμε από μακριά. Φοβούμασταν πολύ κι είχαμε αγωνία γιατί δεν ξέραμε τίποτα. Ακούγαμε πυροβολισμούς, βλέπαμε κινήσεις στα «μπατζιλίκια» χωρίς να ξέρουμε τι συνέβαινε, βλέπαμε τους καπνούς στο χωριό, είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει, μας έπιασε φόβος μήπως και τους σκότωσαν όλους και γενικά ήμασταν απελπισμένοι. Όλη τη νύχτα με τα πρόβατα βγήκαμε στον « Άη λιά». Πρίν ξημερώσει. κατέφθασε ο Κουτουλογιάννης και μας ανέφερε ότι τον είχαν συλλάβει οι γερμανοί όμηρο αλλά κατάφερε και ξέφυγε τη νύχτα. Μας εξήγησε τι είχε συμβεί, ήταν δε πολύ τρομαγμένος. Πριν το μεσημέρι, άφησα τα πρόβατα στον ίσκιο και γεμάτος αγωνία και πολύ στενοχωρημένος κατέβηκα στο χωριό.

Δεν θα ξεχάσω αυτά που είδα και τη στενοχώρια που ένιωσα. Όλο το χωριό μύριζε άσχημα από τους καπνούς, τις στάχτες και τα σκοτωμένα ζώα, υπήρχε δε και πολύ ζέστη. Ο κόσμος στα χαλάσματα προσπαθούσε να βρει μισοκαμένα ρούχα, οικοσκευές και ό,τι θεωρούσε χρήσιμο. Το πιο λυπηρό ήταν που μάζευαν τους νεκρούς με πρόχειρα φορεία για να τους πάνε στο νεκροταφείο, μάλιστα χωρίς παπά , γιατί τον παπά μας τον είχαν συλλάβει όμηρο. Ο αριθμός των νεκρών ήταν δεκατρείς (13). Από τους σαράντα (40) ομήρους που συνέλαβαν οι Γερμανοί οι περισσότεροι δραπέτευσαν στο δρόμο κατά τη διάρκεια της νυχτερινής πεζοπορίας προς την Αιανή. Μόνο δεκατρείς οδηγήθηκαν και κλείστηκαν στην εκκλησία της Αιανής. Το πρωί βγήκαν δώδεκα από την εκκλησία, γιατί ο παπάς (13ος) κρύφτηκε στο ιερό της εκκλησίας και γλύτωσε. Οι δώδεκα όμηροι οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα μερικοί στη Φλώρινα και μερικοί στη Θεσ/νίκη, όπου κρατήθηκαν για επτά (7) μήνες. Τελικά έπειτα από ενέργειες του προέδρου μας Δημ. Σταθόπουλου, που είχε προσωπική γνωριμία με τον αρχηγό της ΠΑΟ, καθώς και άλλων, απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στο χωριό μας. Μετά το κάψιμο του χωριού μας ο κόσμος έφτιαξε καλύβες για να μείνει και μάλιστα μακριά από το δημόσιο δρόμο, άλλοι από το πάνω μέρος κι άλλοι από το κάτω. Ο πατέρας μου έκανε την καλύβα κάτω στη «ρίζα» όπου και μείναμε. Ανάμεσα στους γέρους που σκότωσαν ήταν και ο αδελφός της μάνας μου, ο θείος μου Νικόλας Παπανικολάου, που άφησε ορφανά τέσσερα (4) παιδιά. Ο πατέρας μου πήρε τα 4 ανήψια του στην καλύβα μας στη «ρίζα» και τους φρόντιζε μαζί με την οικογένειά μας. Εκεί, στο ύπαιθρο είχαμε και τα ζώα μας, κάτω από τις πουρναριές χωρίς ζωοτροφές, γιατί είχαν καεί κι οι αχυρώνες μαζί με τα σπίτια. Έτσι, παρέα με τους ανθρώπους υπέφεραν και τα ζώα κατά τη χειμερινή περίοδο που έκανε και πολλά χιόνια. Όλοι υπέφεραν, περνούσαν δύσκολα, μερικοί πέθαναν κιόλας από το κρύο και τις δυσκολίες. Επίσης, η επικοινωνία με τους χωριανούς μας που ήταν στην άλλη, την ανατολική πλευρά του δρόμου ήταν δύσκολη λόγω της απόστασης, έπρεπε δε να περπατήσεις περίπου μια ώρα για να συναντήσεις κάποιον συγγενή σου που έμενε εκεί. Περνούσαμε πολύ δύσκολα, το νερό για πόση και μαγείρεμα το παίρναμε από πηγάδια, τα ρούχα πλένονταν μακριά από τις καλύβες στο ρέμα. Ήμασταν τρομοκρατημένοι, φοβόμασταν μήπως μας σκοτώσουν. Το Φεβρουάριο 1944 οι γερμανοί έκαναν μια επιδρομή στα Χάσια με πολύ μεγάλη δύναμη στρατού που κράτησε είκοσι (20) μέρες. Είχαν πολλά αυτοκίνητα κι άλλα μηχανήματα. Πέρασαν κι από το χωριό μας, έκαψαν τα λίγα σπίτια που είχαν απομείνει, σκότωσαν και δύο (2) άτομα καθώς και όσα βόδια βρήκαν. Κατέβηκαν στη «ρίζα» και μας έκαψαν την καλύβα. Ο κόσμος υπέφερε πολύ. Μαζί με τους γερμανούς ήταν και ορισμένοι έλληνες ντόπιοι ντυμένοι με στρατιωτικές στολές, οι οποίοι μάζευαν κοπάδια ζώων, μικρά-μεγάλα από όλα τα χωριά (πλιάτσικο) και τα πουλούσαν. Έτσι, λοιπόν, το χωριό μας, το Μικρόβαλτο, καταστράφηκε δύο φορές από τους γερμανούς.

Παλιανόπουλος Ηλίας ( γεν. 1930) Ήμουνα στο Καλάμι, στου Αρίδα του Γιάννη τα μαντριά. Από κεί είδα καπνούς που καίγαν το Τρανόβαλτο και οι Γερμανοί βγήκαν από την πέρα μεριά, όχι από εκεί που είναι ο δρόμος τώρα. Από κει φαίνονταν και οι δικοί μας που πήγαν να τους υποδεχτούν. Μετά από κάμποση ώρα, είχε μουργκίσει, είδα το χωριό να καίγεται. Όπως μου είπε η μάνα μου πήγε στο σπίτι ένας Γερμανός, που δεν θα ήταν Γερμανός γιατί μιλούσε ελληνικά και είπε να φύγουν απ’ το σπίτι με το μικρό τον αδερφό μου το Σωκράτη. Οι γυναίκες ήταν όλες μαζεμένες έξω από το χωριό προς τον κάμπο. Την ώρα που πέρασε από εκεί η μάνα μου είχαν σκοτώσει οι Γερμανοί τον παππού τον Αρίδα. Κουβαλούσε με τη γιαγιά τα ψωμιά να τα βγάλουν έξω. Κα όπως λέγανε ο Γερμανός σημάδευε να σκοτώσει τη γιαγιά και αυτός μπήκε μπροστά και του είπε να σκοτώσουν εκείνον… Το χειμώνα τον βγάλαμε στην καλύβα στο Καλάμι και μετά στα Τζηκάθκα τα μαντριά στο Λιβαδερό. Μπάρμπα Ναστάης (Αναστάσης), μπάρμπα Αντώνης και εμείς, τρείς οικογένειες σε μια καλύβα εκεί…

Παπαδόπουλος Αντώνιος του Γεωργίου (1933) Εκείνη τη μέρα ήμουνα πέρα στο Καλάμι και βοσκούσα τα αρνιά. Είχε γείρει ο ήλιος, ήταν απόγεμα. Είδα κίνηση στο Σταυρό προς το Νουφανό αλλά δεν ήξερα ποιοι ήταν. Έρχεται ο παππούς

ο Αρίδας από πάνω και μου λέει: “Μάσι τ’ αρνιά και κάνι το λάκκο απάν’ γιατί εκεί πέρα είναι Γερμανοί. Εγώ θα πάω στο χωριό να τς αδεχτούμε για να μη μας κάνουν κακό”. Έβγαλα κι εγώ τα αρνιά απάνω στην Ασβεσταριά. Απ’ ότι έμαθα στο Νουφανό δέχτηκαν οι αρχές τους Γερμανούς και τους καλοπήραν για να μη σκοτώσουν κόσμο. Στην αρχή δεν πείραξαν κανένα, αλλά όταν πήγαν να φύγουν, στου Παπανικολάου την αχυρώνα στη Ράχη βρήκαν μια χειροβομβίδα και απ’ αυτό τσατίστηκαν και γύρισαν πίσω. Γύρισαν πίσω, έβαλαν φωτιά το χωριό και άρχισαν να σκοτώνουν τους γέρους. Τους νέους δεν τους πείραξαν. Η μάνα μου με τα δυο μου τα αδέρφια και με την αδερφή μου τη Βαγγελή ήταν στο σπίτι. Πέρασαν από εκεί οι Γερμανοί και τους λένε “φύγετε, αρμάν-αρμάν…” Ήρθαν τότε και με βρήκαν στην Ασβεσταριά. Κόντευε να βασιλέψει ο ήλιος. Μαζί μας και ένας από το Πολύραχο που κάθονταν στο σπίτι μας. Αυτοί ήταν δυο αδέρφια κι από το φόβο των Γερμανών είχαν φέρει τα γίδια απάνω στο Αποκόλουμα. Τον έναν τον έλεγαν Μήτρο και τον άλλο Αλέξη. Τον Αλέξη τον έπιασαν οι Γερμανοί και τον βάλαν να κουβαλήσει το σκοτωμένο το Γερμανό που είχαν χτυπήσει οι δικοί μας στη Βογγόπετρα. Σε αντίποινα οι Γερμανοί είχαν σκοτώσει 16 άτομα από το Τρανόβαλτο, εκεί που είναι τώρα το μνημείο, λίγο παρακάτω. Μόνο ένας γλύτωσε… Μας είδαν οι Γερμανοί από τη Ράχη και μας έβαλαν ριπή. Η γυναίκα του Αλέξη ήρθε κι αυτή εκεί πάνω και μοιρολογούσε. “Αλέξη σε είδα μαύρο κι άραχνο. Είχες το σκλι (το Γερμανό) στον ώμο”. Ο αντράδερφός της ο Μήτρος την καθησύχαζε, λέγοντας ότι ο Αλέξης είναι παλικάρι και θα γλυτώσει. Και πράγματι ο Αλέξης κάπου στην Καισαρειά πέταξε το σκοτωμένο το Γερμανό, ξέφυγε και ήρθε πολύ αργά τη νύχτα και μας βρήκε στο Βακούφκο το χωράφι, στ’ αλώνι. Την άλλη μέρα που ξημέρωσε είδαμε από μακριά το χωριό. Όλο έβγαζε καπνούς και φωτιά… Μετά μέναμε εκεί στην καλύβα στο Καλάμι όλη η οικογένεια κι ο μπάρμπας μου ο Χαρίσης, του ξαδέρφου μου τ’ Αντωνούλα ο πατέρας, έμενε πίσω στο Κριάκουρο προς το Προσήλιο. Έπαθε πλευρίτωμα από το κρύο και πέθανε… Τον θάψανε στο χωριό. Ο πατέρας μου για τη θεια, τη Δημητρούλα και τον Αντώνη (εδώ η συγκίνηση του είναι έκδηλη), έκανε καλύβα δίπλα στη δική μας… Τραβήξαμε πολλά… Το Φεβρουάριο ξαναήρθαν οι Γερμανοί και κάψαν και τα υπόλοιπα σπίτια. Θυμάμαι ότι φύλαγαν το μέρος οι δεκαρχίες στην Κόκα και όταν είδαν του Γερμανούς μας ειδοποίησαν και πήγαμε απάνω στην Ασκλήθρα στο μύλο του Παπαγεωργίου. Βγήκαμε όταν έφυγαν οι Γερμανοί. Έτσι πέρασαν κανα-δυό χρόνια μέχρι που έφυγαν οι Γερμανοί και ησυχάσαμε. Όταν έφευγαν και βομβάρδιζαν με τ’ αεροπλάνα, εγώ ήμουνα στο Κιουτσούκ, ένα μέρος πάνω στο Μοκριώτικο…

Τσακνόπουλος Ανδρέας (γεν. 1932) Εγώ ήμουνα στο χωριό και πήγαινα στο Κουντουλάκι. Άκουσα ότι έρχονταν οι Γερμανοί και οι αρχές πήγαν να τους δεχτούν στο Νουφανό, πιο εδώ. Τότε εγώ έτρεξα να κρυφτώ προς τα αμπέλια. Εκεί βρήκα τον παππού το Τζιαντουνάτσιο, το Ζιάκα ήταν πάνω στην καστανιά. Δεν του άρεσε εκεί και μετά πήγε να κρυφτεί στο αμπέλι του Χαϊνταρουκώτσιου πάνω σ’ ένα δέντρο. Κατέβηκε κι από εκεί… Τότε είδα τον πατέρα μου που κατηφόριζε από τη Μαντρινιά. Ήταν ανήσυχος και πήγαμε στην Ιτιά, εγώ, ο πατέρας και η μάνα τ’ μπάρμπα Αντώνη. Από εκεί βλέπαμε του Γερμανούς να φεύγουν προς τα Μπατζιλίκια. Αλλά γύρισαν πίσω και είδαμε να βγαίνουν καπνοί από το χωριό. Είχαν βάλει φωτιά. Μετά φύγαμε πιο πάνω προς τον Πύργο. Εκεί ήταν ένα μεγάλος βράχος και βρήκαμε το Σκαριμπουζιώγα. Κρυφτήκαμε εκεί γιατί οι Γερμανοί μας πυροβολούσαν. Είχαν κιάλια φαίνεται και μας έβλεπαν. Εκεί πάνω ήταν και κοπάδια και άλλοι χωριανοί. Ο πατέρας μου μόλις πήρε να νυχτώνει, πήγε να γλυτώσει μια αχυρώνα που είχαμε, αλλά δίπλα στου Παναέτη χτυπούσαν κάτι σφαίρες που είχε και δεν μπορούσε να πάει κοντά και έτσι κάηκε… Η μάνα μου ήταν στο σπίτι και πήγε ένας που ήταν βαμμένος στο πρόσωπο, ελληνικά μιλούσε, και της είπε να φύγει. Πήγε με τ’ άλλα γυναικόπαιδα στα Βατσινόια. Την άλλη μέρα μάθαμε ότι είχαν σκοτώσει στο χωριό καμιά δεκαριά παππούδες. Μετά φύγαμε και πήγαμε στο Λιβαδερό και μέναμε σε καλύβες στα μαντριά. Εκεί βρήκαμε απέναντι στο Ανήλιο τον Ναστάση και τους άλλους χωριανούς που δεν είχαν φούρνο και τους εξυπηρετήσαμε. Μετά το ’45 γυρίσαμε στο χωριό… Επιμέλεια Γ.Μ.

N. ΣTAΘOΠOYΛOΣ XΩMATOYPΓIKEΣ EPΓAΣIEΣ THΛ.: 24610 29528, FAX: 24610 29533

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 7

Απρίλιος 2012

ΜΝΗΜΕΣ Ειδήσεις και φόβος Ξεφύλλισα τις κυριακάτικες εφημερίδες, είδα τις ειδήσεις στη ΝΕΤ, δεν έβγαλα πάλι άκρη για την κατάσταση την οποία διανύουμε. Συχνά παρακολουθώντας τα τελευταία γεγονότα έρχομαι σε μια κατάσταση αναστάτωσης κι ανησυχίας. Αυτοί που πρώτοι έχτισαν τα χωριά μας αυτοεξορίστηκαν εκεί μακριά για να ξεφύγουν, να ζουν ελεύθερα, να κρυφτούν απ’ τους Τούρκους. Το αρχικό πλεονέκτημα μετατράπηκε αργότερα σε μειονέκτημα. Δύσκολες μετακινήσεις, πληθυσμοί ξεκομμένοι με τους βαρείς χειμώνες και άσχημο οδικό δίκτυο. Το 1960 υπήρχαν δύο όλα κι όλα τηλέφωνα στο χωριό μας, για άμεση επαφή μας με τον έξω κόσμο. Ένα στην αστυνομία κι ένα στο κοινοτικό γραφείο. Σαν τώρα ακούω τον παππού μου το γραμματέα να προσπαθεί να επικοινωνήσει με την πιο βροντερή του φωνή «έλα Κοζάνη…Κοζάνη ακούς;…έλα, Κοζάνη…». Τον ίδιο καιρό, ζήτημα να έφτανε σε μας ένα φύλλο του «Ελληνικού Βορά» την εβδομάδα, στον πατέρα μου το δάσκαλο κι αυτό ήταν δισέλιδο. Έρχονταν βέβαια ανελλιπώς η «Διάπλαση των Παίδων», αλλά αυτό ήταν άλλο πράγμα. Ζούσαμε έτσι σχεδόν απομονωμένοι, με εξαίρεση τις ειδήσεις που ακούγαμε από κάποια ραδιόφωνα, από όσο θυμάμαι είχαμε πάντα ραδιόφωνο στο σπίτι μας. Ο πατέρας μου διηγήθηκε κάποτε πως το πρώτο ραδιόφωνο το είχε φέρει αυτός στα μέσα της δεκαετίας του πενήντα περίπου κι ήταν ένα μεγάλο ξύλινο κουτί (σαν τα σημερινά χαρτοκούτια) 70x50 εκ. του μέτρου περίπου, λειτουργούσε με μπαταρία αυτοκινήτου και είχε κεραία κάπου δέκα μέτρα που για να πιάσει την άπλωναν στο σκοινί της μπουγάδας. Κι ανάμεσα σε πολλά παράσιτα έφτανε η φωνή του εκφωνητή. Οι ειδήσεις στο ραδιόφωνο ήταν βέβαια στα μέτρα της εποχής λογοκριμένες, με αποτέλεσμα να γίνεται προσπάθεια για ενημέρωση από ξένους σταθμούς, πράγμα που απαγορεύονταν. Υπήρχε πάντα ο φόβος «μη μας ακούσουν», δικαιολογημένος αν λάβει κανείς υπ’ όψη τα γεγονότα του εμφύλιου και μετεμφύλιου που είχαν προηγηθεί. Σταδιακά, ζήσαμε θαύματα. Το 1964 ήρθε το ρεύμα στο χωριό, το ραδιόφωνο μπήκε σε κάθε σπίτι έστω και για διασκέδαση από το σταθμό «Αμαλιάδας» που άκουγε η φίλη μου η Τσιβούλα όλη μέρα και κεντούσε. Κι αργότερα η τηλεόραση, παράθυρο στον κόσμο.

Καλησπέριζαν και καληνύχτιζαν οι τηλεπαρουσιαστές, αντικαλησπέριζαν και αντικαληνύχτιζαν οι γιαγιές. Μεγάλες αλλαγές για να τις χωνέψουμε αμέσως. Μειώθηκε η αίσθηση απομόνωσης, μπορεί να μη μας έβλεπαν, να μη μας έδιναν σημασία, τους βλέπαμε τουλάχιστον εμείς. Μετά, με την πληθώρα των εφημερίδων κι αργότερα με τα κινητά και το διαδίκτυο μειώθηκαν ακόμα περισσότερο οι αποστάσεις κι έγινε θεωρητικά πληρέστερη η ενημέρωσή μας. Τώρα λοιπόν έχουμε ενημέρωση, όχι όπως παλιά. Τώρα μαθαίνουμε τις ειδήσεις και τις εξελίξεις ταυτόχρονα με το που γίνονται. Και τώρα αυτή η ευλογία που μπορεί να μας μορφώσει και να μας ψυχαγωγήσει είναι φορές που στρέφεται εναντίον μας. Πολύ νωρίς έγινε συνειδητό στην κάθε εξουσία πως ο τρόπος που εκφράζονται και μεταδίδονται οι ειδήσεις παίζει μεγάλο ρόλο. Κι αν η λογοκρισία των ειδήσεων τα προηγούμενα χρόνια εφαρμόζονταν συστηματικά, αυτό ήταν η εποχή της αθωότητας σε σχέση με την χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσα από την έντεχνη απόδοση της ροής των ειδήσεων, που κατέληξε σε επιστήμη. Και όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το ραδιόφωνο και οι εφημερίδες και περισσότερο απ’ όλα η τηλεόραση, με τη δύναμη της εικόνας (μια εικόνα χίλιες λέξεις) εισέβαλαν στα σπίτια μας, στη σκέψη μας, στη ζωή μας κοντρολάροντας τις κινήσεις και τις αποφάσεις μας. Κάποιες φορές εκφοβίζοντας έντεχνα τις μάζες, εμάς, για να περάσουν δικές τους ιδέες και να μας πείσουν για το αλάθητο των δικών τους κινήσεων. Γιατί οι δικές τους μελέτες λένε πως ο φόβος (δυστυχώς) είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο πολιτικής χειραγώγησης. Το δηλητήριο που παραλύει τη δράση και την αντίσταση στην επέλαση οποιασδήποτε εξουσίας. Και συνήθως φοβόμαστε το άγνωστο, αυτό που μας θέτει σε κίνδυνο, αυτό που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε. Μου φαίνεται πως αυτόν τον καιρό στην Ελλάδα ζούμε μια παράνοια. Εμείς οι μέσοι πολίτες προσπαθούμε να καταλάβουμε πώς φτάσαμε ως εδώ, ποια είναι τα σφάλματα που κάναμε, προσπαθούμε να εννοήσουμε τα οικονομικά-λογιστικά παιχνίδια που μαί-

νονται γύρω μας, χωρίς αποτέλεσμα. ΔΝΤ και PSI, νέοι άγνωστοι όροι μπήκαν στη ζωή μας. Βομβαρδισμός πληροφοριών, που οι περισσότεροι από μας αδυνατούμε να βάλουμε σε τάξη και να κατανοήσουμε, που όμως οι πολιτικοί ηγέτες εκμεταλλεύονται και εξηγούν κατά περίσταση κατά το όφελός τους. Ακούγονται κουβέντες για διαφθορά και τεμπελιά (όμως σε ποιους κύκλους;), γίνεται προσπάθεια να αισθανθούμε όλοι ενοχικοί για ότι δεν κάναμε (τι όμως;). Νομίζω πως είμαστε μια χώρα σε πανικό. Κι ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. Αν σαν παιδιά μπορεί να φοβόμασταν τα φαντάσματα ή τους κεραυνούς, οι φόβοι παίρνουν τώρα άλλη μορφή: τη χρεοκοπία, την απόλυση, την κατάρρευση του ευρώ. Κι είναι ευλογία που ζήσαμε δύσκολα στο παρελθόν, αυτό μας δίνει εμπειρία και δύναμη να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απρόσμενες καταστάσεις. Αν μπορεί κάτι ακόμα να σωθεί, αυτό μπορούμε να το κάνουμε μόνο εμείς οι ίδιοι και κανένας σωτήρας από πάνω. Θα μπορέσουμε να σηκώσουμε κεφάλι όταν αντί να ψάχνουμε λεφτά για τους δανειστές μας, κάτσουμε να σκεφτούμε πώς θα μπορέσουμε να παράγουμε και να κάνουμε εξαγωγές. Και το λέω με σιγουριά πως υπάρχουν ιδέες. Προχθές ακόμα, ξεφυλλίζοντας μια παλιά δικιά μας εφημερίδα (φ.19, Μάιος 2010, σ.20) ξαναδιάβασα ένα σοβαρό κι εμπεριστατωμένο άρθρο του Δημήτρη Χαμπίδη, γεωπόνου-μελετητή για την παραγωγή τροφίμων, πώς μπορεί να αποτελέσει βασικό κλάδο στρατηγικής σημασίας της Ελληνικής Οικονομίας. Το δαιμόνιο μυαλό μας θα γεννήσει κι άλλα. Είναι βασικό να φιλτράρουμε τις ειδήσεις που ακούμε, να μην αφήνουμε να μας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το καθημερινά αρνητικό κλίμα, είναι βασικό να καταφέρνουμε να μη φοβόμαστε για να μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί. Γιατί ο φόβος σκοτώνει την ψυχή και το μεράκι. Δημιουργικότητα κι αλληλεγγύη αγαπητοί φίλοι, για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε στα δύσκολα που ακόμα έρχονται. Έλλη Λαμπρέτσα labretsa@otenet.gr

Η Σοφία Λαμπρέτσα θυμάται:

άρεσε όμως. Ήταν καλά παιδιά. Κάποτε ήθελα να με βοηθήσει η γεωργική υπηρεσία. Ο υπάλληλος μου είπε πως δε μπορεί να κάνει τίποτα, γιατί αυτό το χωριό δεν αξίζει. Έφυγα πικραμένη και δεν ξαναπήγα, αλλά μαζί με τον πατέρα μου και το θείο μου το Γιάννη το Νατσιόπουλο, που ήταν κι αυτός δάσκαλος, οι τρεις μαζί υποσχεθήκαμε πως αυτά τα παιδιά και το χωριό που ο υπάλληλος είπε πως δεν άξιζε, εμείς θα καταφέρναμε με τη δουλειά μας να τα κάνουμε να γίνουν ικανά και χρήσιμα όχι μόνο στη μικρή πατρίδα τους αλλά και στην Ελλάδα, τη μεγάλη πατρίδα.

το σχολείο από πενταθέσιο, έρημο. Δεν ακούγονται χαρούμενες φωνές, ερημιά μόνο και λίγα δέντρα στην αυλή του σχολείου είναι για να θυμίζουν στον επισκέπτη πως κάποτε στον τόπο αυτό βούιζε ανθρώπινο μελίσσι. 180 παιδιά, που έκαναν γυμναστική, έλεγαν στις γιορτές ποιήματα κι έτρωγαν φράουλες στο τέλος που το σχολείο έκλεινε. Το καλοκαίρι πάντα συμπαραστάτες μας οι χωριανοί. Αυτοί με προσωπική εργασία έσκαψαν ένα συρτό για να κρατά το έδαφος νερό το καλοκαίρι. Τον κλείσαμε γιατί τα παιδιά τον είχαν για παιχνίδι. Τώρα το σχολείο ανοίγει μόνο για εκλογές. Πάει το αμπέλι, τα κουκιά και οι φράουλες. Όλα έφυγαν. Έζησα σαν δασκάλα στο χωριό μου από το 1949 ως το 1964, δεκαπέντε χρόνια. Δε μπορώ να ακούω να κατηγορούν τους συγχωριανούς μου, μού έτυχε κάποτε να το κάνει ο διευθυντής της ΜΑΒΕ, χωρίς να ξέρει πως είμαι Μικροβαλτινή. Του είπα δεν ξέρετε να τους φερθείτε, είναι άνθρωποι φιλότιμοι κι εργατικοί, αν τους φερθείς καλά είναι ικανοί να δώσουν τα πάντα. Ζήσαμε με τον άντρα μου πολλά χρόνια μαζί τους. Δεν μας ξέχασαν ποτέ κι όταν έρχονται στην Κοζάνη έρχονται να μας δουν. Αλλά κι εμείς δεν τους ξεχνάμε, ήταν τα ομορφότερα χρόνια σ’ όλη μας τη ζωή. Δεν ξεχνώ ποτέ τη βοήθεια εκείνων των καλών ανθρώπων που είχαμε στο πλευρό μας, που μας στήριξαν και μας είχαν σαν δικά τους παιδιά, κι όταν μπορώ πάω στο νεκροταφείο, που κι αυτό άλλαξε τοποθεσία, ανάβω το καντήλι τους, εύχομαι να είναι ελαφρύ το χώμα που τους σκεπάζει κι όλους τους ευχαριστώ. Με πολλή αγάπη +Σοφία Κων. Νατσιοπούλου-Λαμπρέτσα

Το σχολείο Μικροβάλτου στα χρόνια μετά τον πόλεμο Είμαι Μικροβαλτινή, γεννήθηκα στο Μικρόβαλτο και μέχρι τα 12 χρόνια μου ζούσα με την οικογένειά μου, τη γιαγιά, τον παππού και το θείο μου. Από την οικογένεια του πατέρα μου ήρθαν εδώ πάνω στα βουνά οι πρόγονοί του από τη Θεσσαλία. Η γιαγιά μου από τη μεριά της μάνας μου κατάγονταν από το Δέλνο (Τριγωνικό). Μέχρι τα 12 χρόνια μου έζησα στο χωριό. Ύστερα ο πατέρας μου με έστειλε στα Σέρβια για δύο χρόνια στο σχολείο. Έφυγα από τα Σέρβια και πήγα στην Κοζάνη στο γυμνάσιο και όταν το τελείωσα συνέχισα στη Θεσσαλονίκη στην Ακαδημία. Γύρισα ύστερα από δύο χρόνια και περίμενα να διοριστώ για δασκάλα. Πρώτος διορισμός μου για λίγους μήνες στον Κρόκο. Η κανονική μου τοποθέτηση όμως σαν δασκάλα έγινε στο χωριό μου. Όταν ήρθα στο Μικρόβαλτο, τι να δω. Το σχολείο είχε να ανοίξει από το 1940. Εγώ πήγα το 1949-50. Πόσα ήταν τα παιδιά, δε μπόρεσα τότε να τα μετρήσω. Ήταν πάνω από 150 . Παιδιά από 7 μέχρι και 15 χρονών. Έπρεπε εγώ μία μόνο δασκάλα, να βάλω όλες τις δυνάμεις μου, ότι ήξερα για να μπορέσω να προσφέρω σ’ αυτά τα παιδιά που δεν είχαν την ίδια ηλικία. Άγρια, ατίθασα, ήμουν κι εγώ μικρή, ότι έλεγα έκαναν το αντίθετο. Υπέφερα πραγματικά. Ήθελα όλα να μάθουν γράμματα, να ξυπνήσουν, να δουν πώς ζουν οι άλλοι άνθρωποι. Αυτά όμως τίποτα. Μας έδιναν συσσίτιο και κάποιοι έκλεβαν ότι μπορούσαν να πάρουν. Πώς να τους μάθω πως αυτό δεν έπρεπε να το κάνουν; Κατάλαβα πως ήταν στερημένα, τυραννισμένα και βασανισμένα, προσπαθούσα να τα βοηθήσω. Σχολείο δεν είχαμε. Πρώτα τα μάζευα το πρωί στην καμένη την εκκλησία κι αργότερα σε ένα στέγαστρο. Στο τέλος του χρόνου, την άνοιξη ήρθαν να χτίσουν σχολείο. Έπρεπε να έχει πολλά στρέμματα το μέρος που θα το έχτιζαν, γι’ αυτό το λόγο το έβγαλαν έξω από το χωριό. Όταν ο καιρός ήταν καλός, μάζευα τα παιδιά όσο να χτιστεί το σχολείο κάτω απ’ την καρυδιά του Παπανικόλα. Κάναμε έναν πίνακα μαζί και κάθε μέρα τον έφερναν τα παιδιά κάτω από την καρυδιά κι όταν τελειώναμε τον πίνακα τον βάζαμε στο σχολειό κοντά και το πρωί πάλι τον ξαναπαίρναμε. Στο τέλος του χρόνου έγινε το σχολείο κι έτσι το 1950 μπήκαμε μέσα. Ήρθε κι ένας συνάδελφος αλλά έμεινε λίγο καιρό κι έφυγε. Όλο το χρόνο δούλεψα με όλα τα παιδιά, ότι μπόρεσα, να τα βοηθήσω, χωρίς καμία βοήθεια από τους γονείς. Όπως τα έστελνα από το σχολείο, έτσι ξαναγύριζαν το άλλο πρωί. Έβαζα τους μισούς να διαβάζουν και δούλευα τους άλλους μισούς. Ο ένας έκλεβε το μολύβι του άλλου, τη σβήστρα κι ότι άλλο καλό είχαν μέσα στα υφαντά σακούλια τους. Δε μπορούσα να τους επιβληθώ. Οι γονείς μου έλεγαν. Χτύπησέ τα για να μάθουν γράμματα. Άρχισα να το κάνω, δε μου

Εμένα μου χάρισε ο Θεός ζωή και βλέπω ότι εκείνα τα παιδιά-αγρίμια έγιναν υπέροχοι άνθρωποι χρήσιμοι όχι μόνο στον εαυτό τους και στους γονείς τους αλλά και στον τόπο τους και στην Ελλάδα. Οι κόποι μας, οι αγωνίες και οι στεναχώριες μας είχαν αποτελέσματα. Εγώ και ο πατέρας μου τα είδαμε κι είμαστε ευχαριστημένοι, εκείνος που δεν πρόφτασε πολλά ήταν ο αδερφός του πατέρα μου που έφυγε γρήγορα από τη ζωή. Το 1951 ήρθε στο χωριό ο άνδρας μου ο Ηλίας. Τότε τα πράγματα καλυτέρευσαν. Τα παιδιά τα μεγάλα, έμαθαν να διαβάζουν κι έφυγαν από το σχολείο. Έμειναν τα κανονικά. Σε κάθε τάξη 30 παιδιά. Έτσι άρχισε το σχολείο να λειτουργεί όπως έπρεπε. Περιφράξαμε γύρω γύρω τα 15 στρέμματα και μέσα βάλαμε νερό με τη βοήθεια της κοινότητας. Μεταφέραμε χώμα για να μπορούν τα παιδιά να το δουλεύουν και κάναμε σχολικό κήπο. Ήταν χαρά Θεού να τα βλέπει κανείς. Φυτέψαμε δέντρα, αμπέλι, ακόμα και πίσω από το σχολείο βάλαμε βαμβάκι αλλά δεν έγινε. Όμως έγιναν τα δέντρα και οι φράουλες. Πάντα βοηθούς είχαμε τον πρόεδρο του σχολείου και όλους τους χωριανούς. Ένας δε, όταν εμείς φύγαμε από το χωριό το 1963 μας έφερε δαμάσκηνα από τα δέντρα που είχαμε φυτέψει και είχαν καρπούς. Όμως κι αυτά τα έκοψαν, πάνε και οι λεύκες, το αμπέλι, όλα έφυγαν για πάντα. Έφυγαν και τα παιδιά, που βούιζαν παίζοντας και τραγουδώντας όπως οι μέλισσες όταν δουλεύουν την άνοιξη. Τραγούδια και παιχνίδια. Τίποτα άλλο δεν άκουγες. Τώρα ύστερα από τόσα χρόνια το σχολείο έκλεισε. Τα παιδιά μεγάλωσαν, τα περισσότερα σπούδασαν και

Προμηθευτείτε τη μοναδική ιστορική-λαογραφική συλλογή του κ. ΗΛΙΑ ΛΑΜΠΡΕΤΣΑ

«ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ» Διατίθεται από το Τοπικό Συμβούλιο Μικροβάλτου πρώην κοινότητα- σύμφωνα με το 12/1998 πρακτικό αποδοχής δωρεάς και εκχώρησης δικαιωμάτων και τα έσοδα περιέρχονται στο ταμείο του Αθλητικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Η ΕΛΠΙΣ για κοινωφελείς σκοπούς. Υπεύθυνος: Μπατσιακόπουλος Αντώνιος Τηλ. 6970451491

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 8

Απρίλιος 2012

ΓΕΙΤΟΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ Διοικητικές Μεταβολές Φρουρίου - Τρανοβάλτου (Στοιχεία από την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης) Κ. Τρανοβάλτου Ν. Κοζάνης · ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 Σύσταση της Κοινότητας με έδρα τον οικισμό Τρανόβαλτον · ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 Ο οικισμός Ζίνδανι προσαρτάται στην Κοινότητα Τρανοβάλτου · ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 Ο οικισμός Πάδες προσαρτάται στην Κοινότητα Τρανοβάλτου · ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 Ο οικισμός Νιζισκόν προσαρτάται στην Κοινότητα Τρανοβάλτου · ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 Ο οικισμός Λαζαράδες προσαρτάται στην Κοινότητα Τρανοβάλτου · ΦΕΚ 229Α - 17/10/1919 Η ονομασία του οικισμού Ζίνδανι της Κοινότητας διορθώνεται σε Ξιντάνι · ΦΕΚ - 18/12/1920 Αναγνώριση του οικισμού Μονή Ζιδανίου και προσάρτησή του στην Κοινότητα · ΦΕΚ - 16/05/1928 Ο οικισμός Μονή Ζιδανίου καταργείται · ΦΕΚ 156Α - 08/08/1928

ΝΕΟΙ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ 1. Γκουτζιομήτρος Μενέλαος του Βασιλείου (22.11.2011) Σχολή Θετικών Επιστημών – Τμήμα Μαθηματικών – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2. Τυρνενοπούλου Παναγιώτα του Χρήστου, (15.12.2011), Κτηνιατρική Σχολή Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Συγχαρητήρια και καλή σταδιοδρομία.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΙΩΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ «ΣΠΙΤΙ ΠΑΙΔΙΟΥ» ΠΡΟΣ: Τον Αντιπεριφερειάρχη Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης κ. Ιωάννη Σόκουτη ΚΟΙΝ. α) Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας κ. Γεώργιο Δακή β) Δήμαρχο Σερβίων -Βελβεντού κ. Βασ. Κωνσταντόπουλο γ) Πρόεδρο Τοπικής Κοινότητας Μεταξά Δήμου Σερβίων Βελβεντού κ. Μενέλαο Παπαϊωάννη Θέμα: «Επισκευή, διαρρύθμιση και συντήρηση του πετρόκτιστου κτιρίου «ΣΠΙΤΙ ΠΑΙΔΙΟΥ» Μεταξά του Ε.Ο.Π.». Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, Σχετικά με το εν λόγω θέμα, ανάγκη και επιθυμία όλων των συγχωριανών μας είναι να σας ζητήσουμε να κάνετε κάτι, με την ελπίδα να βρεθεί στο πρόβλημα αυτό άμεση λύση, γιατί θέλουμε στο παραπάνω κτίριο να στεγαστούν: α) ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Αθλητικός Σύλλογος «Η ΠΡΟΟΔΟΣ» Μεταξά, β) ο Φυσιολατρικός Σύλλογος «Ο ΚΕΔΡΟΣ» Μεταξά, γ) ο Σύλλογος Μεταξιωτών Κοζάνης, με την αξιόλογη Βιβλιοθήκη και το φωτογραφικό υλικό του και δ) η Λαογραφική συλλογή του χωριού, με το πλούσιο υλικό σε αντικείμενα (σκεύη κι εργαλεία) από τις ασχολίες και γενικότερα από τον πολιτισμό των κατοίκων του χωριού Μεταξά. Προτείνουμε το χώρο αυτό, γιατί πιστεύουμε ότι αν επισκευαστεί και συντηρηθεί θα εξυπηρετήσει τα μέγιστα τις ανάγκες του χωριού, σ’ ανθρώπινο και πολιτιστικό επίπεδο. Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, Για την ιστορία του κτιρίου επιτρέψτε μας να σας αναφέρουμε τα παρακάτω: α) Στην τετραετία 1999-2002, με έγγραφο του τότε Δημάρχου Σερβίων κ. Παναγιώτη Καραντάκου, ζητήθηκε η παραχώρηση του κτιρίου, το οποίο στις αρχές του 2003 παραχωρήθηκε στο Δήμο Σερβίων και στη συνέχεια στο Δημοτικό Διαμέρισμα Με-

Οδική σύνδεση με το Φρούριο: τα μαύρα μας τα χάλια!

Συλλογή Κ. Παυλίτσα

Ο οικισμός Νιζισκόν της Κοινότητας μετονομάζεται σε Παλιάλωνα · ΦΕΚ 156Α - 08/08/1928 Ο οικισμός Πάδες της Κοινότητας μετονομάζεται σε Βαγκόπετρα · ΦΕΚ - 16/10/1940 Αναγνώριση του οικισμού Μονή Στανού και προσάρτησή του στην Κοινότητα · ΦΕΚ - 16/10/1940 Ο οικισμός Βαγκόπετρα καταργείται · ΦΕΚ - 16/10/1940 Ο οικισμός Ξιντάνι καταργείται · ΦΕΚ 99Α - 20/06/1961 Ο οικισμός Παλιάλωνα της Κοινότητας μετονομάζεται σε Φρούριον · ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Ο οικισμός Τρανόβαλτον αποσπάται από την Κοινότητα και ορίζεται έδρα του Δήμου Καμβουνίων · ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Καμβουνίων Παν. Γάτσος ταξά, επί δημαρχίας κ. Δημοσθένη Κοκολιού. β) Από την περίοδο εκείνη και με έγγραφο του τότε Δήμου Σερβίων προς την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ζητήθηκε να γίνει στατική μελέτη του κτιρίου και μαζί μελέτη για την αποκατάσταση της σκεπής, του δαπέδου και της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης. γ) Ο Δήμος Σερβίων την τετραετία 2003-2006, ενέκρινε ποσό 80.000 ευρώ, για ν’ αρχίσουν οι παραπάνω εργασίες. δ) Όλα τα παραπάνω έγγραφα-στοιχεία, βρίσκονται κατατεθειμένα στο αρχείο του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν έγινε απολύτως τίποτε και δε γνωρίζουμε τους λόγους για τους οποίους δεν προχώρησε το έργο, με αποτέλεσμα η σκεπή να κινδυνεύει να πέσει, τα τζάμια των παραθύρων να είναι σπασμένα και ο περιβάλλων χώρος να παραμένει παραμελημένος, με κίνδυνο ατυχήματος για τα παιδιά που συγκεντρώνονται εκεί, για να παίξουν τις γιορτές, τα Σαββατοκύριακα και κυρίως την περίοδο του καλοκαιριού. Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, Επειδή πιστεύουμε ότι δικαιούμαστε κι εμείς, ως οργανωμένη και πολιτισμένη κοινωνία να έχουμε τ’ αυτονόητα, γιατί πολιτισμός δεν είναι μόνο η ιστορία, η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου, αλλά και ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, που τον απαιτεί, αλλά δεν τον βλέπει, έτσι που εύλογα ν’ αναρωτιόμαστε. Γιατί άραγε; Αναρωτιόμαστε πάλι, αν υπάρχει μία τοπική κοινότητα στο νέο διευρυμένο καλλικράτειο Δήμο Σερβίων-Βελβεντού, που να μην έχει, έστω και μία αίθουσα, για το σκοπό που τη θέλουμε κι εμείς, δηλαδή να μαζεύονται οι κάτοικοι ή να στεγάζονται σ’ αυτή οι διάφοροι σύλλογοι που έχει; Γιατί αυτή η αντιμετώπιση μόνο για τους Μεταξιώτες; Γιατί το συγκεκριμένο κτίριο έχει καταντήσει, χωρίς υπερβολή, όλα αυτά τα χρόνια, «γεφύρι της Άρτας»; Γιατί οι υποσχέσεις των αρμοδίων μένουν μόνο υποσχέσεις, τι κι αν το αίτημα το βρίσκουν όλοι λογικό και δίκαιο; Γιατί παραμένει εγκαταλειμμένο, ως τώρα, ενώ θα μπορούσε από καιρό να είναι έτοιμο; Μετά απ’ όλ’ αυτά και με δεδομένο ότι είναι έτοιμη η μελέτη

Πριν μερικές μέρες προσπάθησα και ανέβηκα στο χωριό μου. Ο δρόμος Λαζαράδες - Αγ. Αθανάσιος (300 μέτρα περίπου προς Φρούριο) είχε 10 εκατοστά λάσπες. Κατάφερα - πέρασα. Από Τρανόβαλτο προς Φρούριο είναι δύσκολα τα παραπάνω 300 μέτρα και ένα τμήμα περίπου ένα χιλιόμετρο μετά το Τρανόβαλτο. Δηλαδή κάποιος ερχόμενος από νότια (Δεσκάτη, Καρπερό, Ελάτη κλπ), έχει τις παρακάτω επιλογές για Φρούριο: α) από διασταύρωση Λαζαράδων επτά (7) χλμ χωματόδρομο -για άλλους αγροτικός (;;;) β) από διασταύρωση Λαζαράδων τέσσερα (4) χλμ Τρανόβαλτο και εννέα (9) χλμ χωματόδρομο (;;;) και γ) από διασταύρωση Λαζαράδων – Τρανόβαλτο - Ρύμνιο περίπου ΤΡΙΑΝΤΑ (30) χλμ. Αυτή είναι η οδική σύνδεση του οικισμού του Φρουρίου με το ΔΔ Τρανοβάλτου (έδρα πρώην Δήμου Καμβουνίων) του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού! Δυστυχώς στην επιστροφή αναγκάστηκα να κάνω τον κύκλο από Ρύμνιο. Δρόμος και αυτός χωρίς διαγράμμιση, με μικροπροβλήματα από λακκούβες, λάσπες κλπ. Πως μετά να έρχονται επισκέπτες στην περιοχή μας; Έτσι θα δημιουργήσουμε ανάπτυξη; Παν. Γάτσος Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012 του, παρακαλούμε να μεριμνήσετε όπως το παραπάνω έργο ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η δημοπράτηση του. Είναι κάτι που το περιμένουμε πώς και πώς, γιατί θα μας βοηθήσει, ως Σύλλογο, να προσφέρουμε τις μικρές μας υπηρεσίες, με μεγαλύτερη προθυμία και ζήλο, για το καλό όλων των συγχωριανών μας. Σας βεβαιώνουμε ότι από τη μεριά μας θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό, για να καταστεί το παραπάνω κτίριο φάρος προόδου και πολιτισμού για τον τόπο μας, που τόσο αγαπάμε. Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, Σας είναι γνωστό ότι το καλοκαίρι το χωριό σφύζει από ζωή. Συγχωριανοί μετανάστες, συγχωριανοί από Κοζάνη κι απ’ όλα τα μέρη της πατρίδας μας με τις οικογένειες τους, περνούν τις καλοκαιρινές διακοπές στον τόπο που γεννήθηκαν, μαζί με τους δικούς τους. Πολλοί μάλιστα συνταξιούχοι από το Πάσχα μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου μένουν στο χωριό, απολαμβάνοντας την ησυχία του και τον καθαρό αέρα. Θα είναι πολύ λυπηρό ένα μεγάλο χωριό, όπως είναι ο Μεταξάς, να μην έχει ένα χώρο συγκέντρωσης για ψυχαγωγία, για όλους, παλαιότερους και νεότερους. Κύριε Αντιπεριφερειάρχη, Κλείνοντας, είμαστε βέβαιοι ότι θα δείξετε το ανάλογο ενδιαφέρον για το παραπάνω έργο, που είναι αίτημα, όχι μόνο του Συλλόγου μας, αλλά και όλων των συγχωριανών μας, όπου κι αν ζουν, στο χωριό ή μακριά απ’ αυτό. Γι’ αυτό δεχτείτε, εκ των προτέρων τις ευχαριστίες μας. Με τιμή Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Πρόεδρος Παναγιώτης Μπασιάς Ο Γενικός Γραμματέας Χρήστος Μπλιούμης

ΠAΛIANOΠOYΛOΣ ΝΙΚΟΣ ΣXOΛIKA – XAPTIKA – ΔΩPA ΠΛAT. ΑΛΩΝΙΑ – THΛ. 23909 KOZANH Μητρ. Ιωακ. Αποστολίδη 1 - Κοζάνη

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 9

Απρίλιος 2012

ΓΕΙΤΟΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ 12/2/2012

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΑΤΗ ΚΟΖΑΝΗΣ Ονομάζομαι Γκαραβέλας Κων/νος και είμαι κτηνοτρόφος από την Ελάτη Κοζάνης. Ο αδερφός μου και εγώ διαθέτουμε μια σύγχρονη κτηνοτροφική μονάδα στο χωριό μας που καταφέραμε να φτιάξουμε με μεγάλο κόπο. Μέχρι το τέλος του έτους κανονικά θα έπρεπε να είχαμε πληρωθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την Κτηνιατρική Διεύθυνση με ένα ποσό περίπου 40.000 ευρώ. Η μόνιμη απάντηση που παίρνουμε από τους υπεύθυνους του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ότι οι πληρωμές αναβάλλονται για τον επόμενο μήνα και τον επόμενο μήνα ξανά τα ίδια... Έχουνε φτάσει στο σημείο να μας κλείνουν και τα τηλέφωνα από τα κεντρικά του ΟΠΕΚΕΠΕ της Αθήνας γιατί λένε τους ενοχλούμε συνεχώς.

Η αναβολή αυτή όμως μας έχει οδηγήσει σε οικονομικό αδιέξοδο... Σπουδάζουμε παιδιά, πρέπει να συντηρήσουμε τις οικογένειές μας, και να τα βγάλουμε πέρα και με τα έξοδα των ζώων μας. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο να ψοφάνε τα ζώα μας από την ασιτία καθώς δεν έχουμε χρήματα να αγοράσουμε ζωοτροφές και βρισκόμαστε και 50 μέρες τώρα μέσα στα χιόνια και σε πολικές θερμοκρασίες. Έχουμε απευθυνθεί δεκάδες φορές στους αρμοδίους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ζητώντας τους να βρουν μια λύση. Να βρουν έναν τρόπο να μας προμηθεύσουν με ζωοτροφές μέχρι να πληρωθούμε. Δεν είμαστε επαίτες, δεν ζητάμε δωρεάν ζωοτροφές, θα πληρώσουμε τις ζωοτροφές μόλις πληρωθούμε από αυτά που μας χρωστάνε. Και πάλι η απάντηση είναι πως δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο και πως δεν είναι αυτοί αρμόδιοι για τέτοιες αποφάσεις. Συγκεκριμένα έχω έρθει σε επαφή με τον κ. Συρμακέζη, σύμβουλο του κ. Σκανδαλίδη και η απάντηση του αυτολεξεί ήταν: “εγώ δεν μπορώ να βρω λύση, πες πως είμαι χαζός”... Η αγανάκτηση και η οργή είναι λέξεις ανίκανες να περιγράψουν αυτό που νιώθουμε. Βλέποντας κάθε μέρα τα ζώα μας να λιγοστεύουν. Η παραγωγή γάλακτος έχει σταματήσει φυσικά εδώ και μέρες. Εδώ να σημειωθεί ότι την περασμένη σεζόν είχαμε παραδώσει 130 τόνους αιγοπρόβειο γάλα. Ντροπή τους!!! Κάθε χρόνο πληρώνουμε για εισαγωγές αγροτικών προϊόντων 1,5 δις ευρώ και να συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο και με τόση αναισθησία στους εγχώριους παραγωγούς. Με τέτοιους τρόπους στηρίζουν αυτοί την αγροτική παραγωγή; Κων/νος Γκαραβέλας - Ελάτη Κοζάνης Τηλ: 6977987307, 2464024291, μέχρι να μας τα κόψουν και αυτά... Σ. Συντ.: Η δικαίωση του κτηνοτρόφου ήρθε σε μια βδομάδα από τη δημοσιοποίηση της επιστολής!!!

TA E K W O N D O Χρυσό μετάλλιο για Γιώργο Γρίβα και Νίκο Τζέλλο στο 17ο Διεθνές Πρωτάθλημα του Ζάγκρεμπ Το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα πήρε ο Αποστόλης Τεληκωστόγλου Με μεγάλη επιτυχία στέφτηκε το 17ο Διεθνές πρωτάθλημα Ταεκβοντό που διεξήχθη 5-6 Νοεμβρίου 2011 στο Zagreb της Κροατίας, με τη συμμετοχή 1.200 αθλητών από 34 χώρες. Το πρωτάθλημα αυτό κατατάσσεται, από την Ευρωπαϊκή ομοσπονδία, στις A class διοργανώσεις και είναι βαθμολογούμενο, γεγονός που προσελκύει το ενδιαφέρον των καλύτερων αθλητών του taekwondo. Οι αθλητές της Μακεδονικής δύναμης Γρίβας Γιώργος (από την Ελάτη) και Τζέλλος Νίκος (από την Αιανή) ανέβηκαν στο ψηλότερο βάθρο των νικητών και κατέκτησαν το χρυσό μετάλλιο. Μεγάλη ήταν η επιτυχία για τον έφηβο αθλητή της Μακεδονικής Δύναμης Γρίβα Γιώργο στην κατηγορία -53 κιλά παίδων, μετά από 4 νικηφόρους αγώνες. Αρχικά αντιμετώπισε τον Σλοβένο Lukas Biro, επικρατώντας εύκολα με 15 – 1, πα-

Προσλήψεις με δίμηνες συμβάσεις από τη ΔΕΗ, για το ανασκαφικό έργο στο Λογγά Ελάτης Ανέλαβαν εργασία, από τις 26 Μαρτίου 2012 με σύμβαση διμήνου (60 ημερομίσθια - 72 ένσημα) από τη ΔΕΗ, οι πρώτοι 200 περίπου εργάτες κυρίως από την περιοχή των Καμβουνίων, για το ανασκαφικό έργο στη θέση Λογγάς Ελάτης, που εποπτεύεται από τη Λ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Επιπλέον θα ακολουθήσει αργότερα και η πρόσληψη επιπλέον 200 εργατών, πάλι με δίμηνη σύμβαση, κατά προτεραιότητα από άνεργους της Ελάτης, της υπόλοιπης περιοχής των Καμβουνίων και ακολούθως του διευρυμένου δήμου Σερβίων – Βελβεντού.

Έτσι αναμένεται να καλυφτούν στο σύνολό τους οι αιτήσεις για πρόσληψη από την περιοχή των Καμβουνίων που μαστίζεται ιδιαίτερα αυτή την περίοδο από την ανεργία. Με τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, έχουν καταγραφεί -κατά προσέγγιση- 70 άνεργοι από την Ελάτη, 90 από το Τρανόβαλτο, 20 από το Μικρόβαλτο, 3 από τους Λαζαράδες και 7 από το Φρούριο. Σημειώνεται ότι η επίσπευση και η ολοκλήρωση του ανασκαφικού έργου στη θέση Λογγάς, επιβάλλεται διότι σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΔΕΗ, από τα τέλη Ιουλίου 2012 θα γίνει η έμφραξη του φράγματος του Ιλαρίωνα και η έναρξη της διαδικασίας πλήρωσης με νερό της νέας τεχνητής λίμνης, που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ένα περίπου χρόνο.

Παρουσίαση αρχαιολογικών ευρημάτων στην Ελάτη Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου 3 Δεκεμβρίου 2011 σε αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου στην Ελάτη, όπου προβλήθηκαν-παρουσιάστηκαν τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα στον Λογκά Ελάτης και στην ευρύτερη λεκάνη του Αλιάκμονα που θα κατακλυστεί από τη λίμνη Ιλαρίωνα με τη λειτουργία του ΥΗΣ Ιλαρίωνα. Ομιλήτριες της εκδήλωσης ήταν: - Η κ. Γεωργία Καραμήτρου – Μεντεσίδη δρ. Αρχαιολογίας, τ. προϊσταμένη Λ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής, με θέμα “Η έρευνα στον μέσο ρου του Αλιάκμονα” - Η κ. Δήμητρα Θεοδώρου, αρχαιολόγος, υπεύθυνη ανασκαφών λεκάνης Ιλαρίωνα, με θέμα “Η ανασκαφή στον Λογκά Ελάτης”

ΤΟ ΝΕΟ Δ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΙΩΤΩΝ Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Μεταξιωτών Κοζάνης για τη διετία 2012- 2013 απαρτίζεται από τα παρακάτω μέλη: Πρόεδρος: Παναγιώτης Μπασιάς Αντιπρόεδρος : Θωμάς Μπασδέκης Γραμματέας : Χρήστος Μπλιούμης Ταμίας: Ιωάννης Μπλαχάβας Μέλος: Χρυσούλα Νήτσιου (Υπεύθυνη για τα χορευτικά τμήματα & στολών) Μέλος: Βασιλική Παπαμάρκου-Νατσιού (Υπεύθυνη για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις) Μέλος: Οδυσσέας Καρανάτσιος (Υπεύθυνος για τη Δανειστική Βιβλιοθήκη, τη συγκέντρωση Λαογραφικού Υλικού, Παραδοσιακά Μεταξιώτικα τραγούδια, Φωτογραφίες, Παραδοσιακά αντικείμενα)

Οι τοπικές αρχές, οι φορείς και οι κάτοικοι του χωριού που κατάκλυσαν τον χώρο της εκδήλωσης, επεφύλαξαν θερμή υποδοχή στις εισηγήτριες και τις προσέφεραν αναμνηστικά δώρα με τοπικά προϊόντα. Στην εκδήλωση, που διοργανώθηκε από τον πρόεδρο της Τ.Κ. Ελάτης Γιώργο Μπισιρίτσα με τη συνεργασία των τοπικών συλλόγων, παραβρέθηκαν ο δήμαρχος Σερβίων - Βελβεντού Βασίλης Κωνσταντόπουλος, ο αντιδήμαρχος Γιάννης Τσιτσόπουλος, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Πολυνείκης Αγγέλης, αρκετοί φίλοι των αρχαιοτήτων από την ευρύτερη περιοχή, εκπρόσωποι συλλόγων κ.α.

Εξελεγκτική Επιτροπή Πρόεδρος: Δημήτριος Ζιούζιος Γραμματέας: Νικόλαος Κουτσογιώτας Μέλος: Απόστολος Παπακυπαρίου Α . ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ Δ.Σ 1. Νάκα Μαρία 2. Παπαγεωργίου Ιωάννης 3. Γουλιός Μενέλαος Β. ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ MEΛH Ε.Ε. 1. Κοντογιάννης Γεώργιος ραγκώνισε τον δεύτερο αντίπαλό του Med Josef από την Τσεχία με 12 – 0 και προχώρησε στον τρίτο αγώνα όπου με 9 – 8 κέρδισε τον Ουκρανό Prykhodo Yaroslav. Φτάνοντας στον τελικό, και αφού έχει δείξει από την αρχή τις προθέσεις του και τις ικανότητές του, αντιμετώπισε νικηφόρα το Σλοβάκο Jakub Kristoe και με σκορ 20 – 6 κατέκτησε επάξια την πρώτη θέση. Ο Τζέλλος Νίκος που αποτελεί μέλος της ολυμπιακής ομάδας της χώρας μας, κατάφερε να στεφτεί νικητής στη μάχη του τελικού για το χρυσό μετάλλιο της κατηγορίας -80 κιλών ανδρών, με αντίπαλο τον αγγλικής καταγωγής Ruebyn Richards, σε έναν αμφίρροπο αγώνα που έληξε με 9 - 8 υπέρ του Έλληνα αθλητή. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη νίκη του αυτή ο Νίκος Τζέλλος μετράει ήδη 10 συμμετοχές, σε ένα χρόνο, σε A class πρωταθλήματα και έχοντας 24 βαθμούς για το 2011 κατατάσσεται 1ος στη γενική βαθμολογία της Ευρωπαϊκής κατάταξης. Άλλη μια μεγάλη επιτυχία σημείωσε ο Γιώργος Γρίβας, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στο πρωτάθλημα Ανδρών-Γυναικών, Εφήβων-Νεανίδων, που διοργανώθηκε στη Νεάπολη της Θεσσαλονίκης από την Ένωση Ταεκβοντό Βορείου Ελλάδος στις 28-29 Ιανουαρίου 2012, με τη συμμετοχή 205 αθλητών από 47 συλλόγους. Μια ακόμη πολύ μεγάλη διάκριση μας επεφύλαξε ο 17χρονος συντοπίτης μας -από τις Αυλές- Αποστόλης Τεληκωστόγλου, επίσης αθλητής της Μακεδονικής Δύναμης, που κατάφερε να πάρει το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα taekwondo που θα γίνει στην Αίγυπτο στις 4 με 10 Απριλίου. Κι αυτό γιατί στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Εφήβων – Νεανίδων που διεξήχθη το τριήμερο 9-10-11 Μαρτίου 2012 στην πόλη της Λάρισας με τη συμμετοχή 450 αθλητών, υπό την αιγίδα της ΕΛ.Ο.Τ. και της περιφέρειας Κεντρικής Ελλάδας, μετά από 4 αγώνες, ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία των -73 κιλά.

Η Εν Μικροβάλτω… Διαβάζεται και στα γήπεδα…

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 10

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΣΤΗΜΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ του Γ. Ι. Συντουκά Μηχανικού Μεταλλείων - Μεταλλουργού Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστημα για τη δυνατότητα συμβολής του ορυκτού πλούτου της χώρας στον στόχο της οικονομικής ανάκαμψης και της εξόδου από την κρίση. Η μεταλλεία αποτελεί υποδομή της οικονομίας και τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται κυρίως η βαριά βιομηχανία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι χώρες με υψηλό μεταλλευτικό δυναμικό κατέχουν σήμερα εξέχουσα θέση στον παγκόσμιο οικονομικό στίβο. Αλλά και εκείνες από τις αναπτυγμένες οικονομικά χώρες που στερούνται δικών τους ορυκτών υλών, στηρίζουν το οικονομικό τους οικοδόμημα στον ορυκτό πλούτο άλλων χωρών, που με διάφορους τρόπους καρπώθηκαν και εξακολουθούν να καρπώνονται. Είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν στερείται ορυκτού πλούτου. Σε ορισμένα μάλιστα μεταλλεύματα, αλλά και ορυκτά, όπως ο βωξίτης, ο μαγνησίτης, οι λατερίτες, τα μάρμαρα, ο μπεντονίτης, ο περλίτης και άλλα, κατέχει μια ξεχωριστή θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Αλλά και στον διεθνή μεταλλευτικό χώρο, ανάλογα με τη σχετικά μικρή γεωγραφική της έκταση, η θέση της είναι ικανοποιητική. Επιπρόσθετα, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η έρευνα για την αναζήτηση νέων κοιτασμάτων στον ελληνικό χώρο έχει ολοκληρωθεί. Απόδειξη του παραπάνω αποτελεί το γεγονός της μόλις προ δεκαετίας ανακάλυψης και έναρξης εκμετάλλευσης του μοναδικού κοιτάσματος ατταπουλγίτη της Ευρώπης, στην περιοχή μάλιστα της Δυτ. Μακεδονίας (περιοχή Βεντζίων του πρώην Νομού Γρεβενών και περιοχή Αιανής του πρώην Νομού Κοζάνης). Συγχρόνως, συζητήσεις γίνονται εδώ και καιρό για την δυνατότητα αξιοποίησης των ήδη γνωστών κοιτασμάτων χρυσού στην Χαλκιδική, τη Θράκη και αλλού, ενώ πολύ πρόσφατα ήρθε στην επικαιρότητα και η πιθανότητα ανεύρεσης εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου νότια της Κρήτης, στο Ιόνιο, στην Ήπειρο και αλλού. Η περιοχή της Δυτ. Μακεδονίας γενικότερα, και ο Νομός Κοζάνης ειδικότερα, έχουν προικισθεί από τη φύση στον τομέα αυτό και κατέχουν πολύ αξιόλογη θέση στο σύνολο του μεταλλευτικού πλούτου της χώρας σε σχέση με άλλες περιοχές. Αποτελεί κοινή αναγνώριση η σημαντική συμβολή της εκμετάλλευσης των λιγνιτικών κοιτασμάτων της Δ.Ε.Η. στην εθνική και τοπική οικονομία. Είναι γνωστή η προσφορά στις τοπικές οικονομίες των λατομείων μαρμάρου στην περιοχή Τρανοβάλτου Κοζάνης, των μεταλλείων λατερίτη στην περιοχή Ιεροπηγής Καστοριάς, των μικρών λιγνιτικών κοιτασμάτων στα Σέρβια Κοζάνης, στην Αχλάδα Φλώρινας και αλλού. Όλοι μας προφανώς θυμόμαστε την μέχρι πρόσφατα οικονομική άνθηση που υπήρχε σε αρκετές τοπικές κοινωνίες από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χρωμίτη, αμιάντου κ.λ.π. Έχοντας λοιπόν στο μυαλό την μεγάλη συνεισφορά του ορυκτού πλούτου στην οικονομική άνθηση της εθνικής και των τοπικών οικονομιών κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ετών και ελπίζοντας σε μια εκ νέου παρόμοια συμβολή του στο προσεχές μέλλον, γίνεται στο κείμενο αυτό μια προσπάθεια παρουσίασης του συνόλου της ιστορίας της ελληνικής μεταλλείας και της συμβολής της στην οικονομία του τόπου, ώστε να φανεί στον αναγνώστη η στενή σχέση του έλληνα με την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου του τόπου του στο σύνολο της ιστορίας του. Τα στοιχεία του κειμένου προέρχονται κατά κύριο λόγο από την έκδοση “Ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος” του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (Σ.Μ.Ε.). 1. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Η ελληνική μυθολογία, μια από τις αρχαιότερες και πλουσιότερες του κόσμου, περιλαμβάνει και πολλά στοιχεία που αναφέρονται στη μεταλλευτική δραστηριότητα των προγόνων μας από τα προϊστορικά ως τα ιστορικά χρόνια. Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται περιπλεγμένα σε μύθους που αναφέρονται σε δραστηριότητες θεών, ημιθέων ή ηρώων και αναμφισβήτητα δείχνουν και τη μεταλλογνωσία των κατοίκων του ελλαδικού χώρου κατά τα πολύ μακρινά εκείνα χρόνια. Η αλληγορία τους, όποιες και όσες προεκτάσεις και αν παίρνει, συνδέεται εννοιολογικά με τις πραγματικές γνώσεις των δημιουργών των μύθων, που τις αντλούσαν από την πείρα των συγχρόνων κοινωνιών τους. Έτσι, όσες γνώσεις αναφέρονται σε μέταλλα, είτε ονομαστικά είτε χρηστικά, αποτελούν αναμφισβήτητες αποδείξεις πως τα μέταλλα αυτά οι Ελλαδίτες των μυθικών χρόνων ήξεραν και να τα παίρνουν από τη γη και να τα δουλεύουν, χρησιμοποιώντας τα σε διάφορες ανάγκες της ζωής τους για εργαλεία, όπλα, κοσμήματα, ακόμη και για έπιπλα. Και επειδή στους μύθους η φαντασία δίνει μεγάλες προεκτάσεις για διδακτικούς σκοπούς, παροτρύνοντας τον άνθρωπο για όλο και υψηλότερα πολιτισμικά επιτεύγματα, πράγμα που στους ελληνικούς μύθους αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό, σε πολλούς μύθους μας περιγράφονται ακόμη και παλάτια ολόχρυσα και ζωντανά πλάσματα (άνθρωποι, πουλιά κ.λ.π.) καμωμένα από μέταλλα. 1.1. Μεταλλογέννεση Χαρακτηριστικά παραδείγματα από τους ελληνικούς μύθους που σχετίζονται με την “γέννηση” των μετάλλων είναι τα παρακάτω:

- Η θεά Γαία (Γη) επινόησε τον φαιό σίδηρο (ή κατ’ άλλη εκδοχή τον ορυκτό αδάμαντα) από τον οποίο κατασκεύασε το πρώτο οδοντωτό δρεπάνι. Με το δρεπάνι αυτό ο Κρόνος, ένα από τα τέκνα που απέκτησε η Γαία με τον θεό Ουρανό, τιμώρησε τον πατέρα του για την τακτική του να κρύβει τα παιδιά που αποκτούσε με την Γαία στο σκοτεινό κοίλωμά της, καθώς φοβόταν ότι θα καταλάβουν τον θρόνο του. Σύμφωνα με οδηγίες της ίδιας της Γαίας, ο Κρόνος καιροφυλακτούσε και όταν ο Ουρανός προσέγγισε την Γαία ερωτικά, τον άρπαξε με το ένα χέρι και με το άλλο, όπου κρατούσε το δρεπάνι, του έκοψε τα γεννητικά όργανα και τα πέταξε. Μάλιστα, από τις σταγόνες του αίματος του ακρωτηριασμένου θεού γεννήθηκαν οι Γίγαντες, οπλισμένοι με αστραφτερούς χάλκινους θώρακες, η Ερινύες και η Αφροδίτη (Ησιόδου Θεογονία). - Όταν ο γιός του Ήλιου Φαέθων κεραυνοβολήθηκε από τον Δία, γιατί, οδηγώντας αδέξια το άρμα του πατέρα του, κόντεψε να καταστρέψει τη γη με γενική ανάφλεξη, έπεσε στον Ηριδανό ποταμό και πνίγηκε. Οι αδελφές του Ηλιάδες τον έκλαψαν απαρηγόρητες και, όταν στέρεψαν τα δάκρυά τους, μεταμορφώθηκαν σε σκλήθρα ή, κατ’ άλλη εκδοχή, σε λεύκες. Τα δάκρυά τους, “αποξηρανθέντα και αποκρυσταλλωθέντα”, μεταβλήθηκαν στο γνωστό κατά την αρχαιότητα αυτοφυές μεταλλικό κράμα χρυσού και αργύρου, τον ήλεκτρο, που ο Ηρόδοτος τον ονομάζει λευκόχρυσο. Σημειώνεται ότι ο ήλεκτρος, ή λευκόχρυσος του Ηρόδοτου, δεν έχει σχέση ούτε με τη σημερινή πλατίνα ούτε με το ήλεκτρον (κεχριμπάρι). 1.2. Ανακάλυψη και Πρώτη Κατεργασία των Μετάλλων Η ελληνική μυθολογία είναι γεμάτη από θεότητες που είχαν σαν κύριο έργο την επεξεργασία των μετάλλων. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά: - Ο μεταλλουργός Ήφαιστος: Για τον θεό της φωτιάς οι αρχαίοι έλληνες πίστευαν ότι είχε επινοήσει την κατεργασία των μετάλλων και ότι ήταν ο πρώτος μεταλλουργός και μεταλλοτεχνίτης. Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Ήφαιστος είναι εκείνος που δίδαξε τις μεταλλουργικές τέχνες στους ανθρώπους. Η ασύγκριτη τέχνη του Ηφαίστου δεν περιοριζόταν μόνο στο να μεταμορφώνει τα ακατέργαστα μέταλλα σε εξαίρετα έργα τέχνης. Δημιουργούσε από αυτά και όντα με ζωή, όπως οι αργυρόχρυσοι σκύλοι του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου, οι χάλκινοι ταύροι του βασιλιά της Αίας (Κολχίδας) και πατέρα της Μήδειας Αιήτη κ.λ.π. Ο Όμηρος τον παρουσιάζει ντυμένο με εργατική φορεσιά να κινείται αδιάκοπα μέσα στο χάλκινο, άφθαρτο και αστραφτερό εργαστήρι του στον Όλυμπο, κατασκευασμένο από τον ίδιο τον Ήφαιστο ανάμεσα στις κατοικίες των άλλων θεών. Πάντοτε ήταν απασχολημένος με κάποιο έργο και, καθώς κινούταν ασταμάτητα γύρω από τα φυσερά του, τον έλουζε ο ιδρώτας της δουλειάς. Όταν συμπληρώνει την εργασία της ημέρας, τακτοποιεί τα εργαλεία του σ’ ένα ασημένιο κιβώτιο, καθαρίζεται μ’ ένα σφουγγάρι, φοράει τον χρυσό χιτώνα του, παίρνει στα χέρια του το ισχυρό σκήπτρο του και βγαίνει κουτσαίνοντας. Αναρίθμητα είναι τα έργα που αποδίδονται στον Ήφαιστο, όπως το απερίγραπτης λαμπρότητας χρυσό ανάκτορο του Δία και τον χρυσό θρόνο του, το μετάλλινο μέγαρο του θεού Ήλιου και το χρυσό άρμα του, η χρυσή πανοπλία και η χάλκινη ασπίδα του Ηρακλή, η στολισμένη με αριστουργηματικές παραστάσεις πανοπλία του Αχιλλέα, ο χάλκινος θώρακας του Διομήδη, το σιδερένιο ξίφος του Πηλέα, οι χρυσές Παρθένες που μιλούσαν και εργάζονταν σαν κανονικοί άνθρωποι, η πρώτη θνητή γυναίκα Πανδώρα και το χρυσό στεφάνι που της πέρασε στον λαιμό η Αθηνά, ο χάλκινος γίγαντας Τάλως και πολλά άλλα.

Ο Ήφαιστος και οι Κύκλωπες σφυρηλατούν την πανοπλία του Αχιλλέα (Αρχαίο ανάγλυφο στη Ρώμη) - Οι Κάβειροι: Σύμφωνα με σχετικό μύθο, πρώτοι αυτοί χρησιμοποίησαν τα μέταλλα, δουλεύοντάς τα με τη βοήθεια της φωτιάς. Θεωρούνταν επίσης και σαν οι αρχαιότεροι θεοί της γονιμότητας. Οι τότε δοξασίες, πως κάτω από τη γη υπήρχε φωτιά και πως τα μέταλλα αποτελούσαν ιδιαίτερο στρώμα μέσα στη γη, απλησίαστο για τις ανθρώπινες δυνατότητες, αποτέλεσαν αφορμή να αποδοθεί στη λατρεία των Καβείρων μυστηριακός χαρακτήρας. Οι ηφαιστειακοί και μεταλλουργικοί αυτοί δαίμονες της Λήμνου συνδέονταν με τις άλλες θεότητες της γης, ιδιαίτερα με τη Δήμητρα και την Περσεφόνη. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι κοντά στις Θήβες υπήρχε ένα ιερό, αφιερωμένο στην Δήμητρα και την Περσεφόνη, με την χαρακτηρι-

ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ E. ΓEΩPΓIOΣ

KAΦE ΓIΩPΓOΣ ΠPOYΣΣHΣ 1 – THΛ. 41498 KOZANH

στική ονομασία “Καβείρια”. Η Βοιωτία, που στην αρχαιότητα ήταν χώρα των μετάλλων και που ο σίδηρός της είχε γίνει ονομαστός (σημείωση: στην περιοχή της Βοιωτίας γίνεται σήμερα εκμετάλλευση κοιτάσματος σιδηρονικελίου από την εταιρεία Λάρκο), εύλογα συνδύασε τη λατρεία των πρώτων αυτών θεϊκών εργατών των μετάλλων με τη λατρεία των δύο κυριότερων θεοτήτων της γήινης παραγωγής και βλάστησης. - Οι Τελχίνες: Θεωρούνταν επίσης σαν πρώτοι χαλκουργοί και σιδηρουργοί και η ελληνική μυθολογία τους παρουσιάζει να μοιάζουν πολύ με τους Καβείρους. Μεταχειρίζονταν και αυτοί τη φωτιά, της οποίας εξάλλου ήταν κύριοι, στην κατεργασία των μετάλλων. Είναι οι αρχέγονοι τεχνίτες της Ρόδου, για την οποία ο Πίνδαρος ύμνησε την περίφημη μεταλλική αγαλματοποιία της. Σαν θεϊκοί σιδηρουργοί, κατά μια μυθολογική εκδοχή, κατασκεύασαν την “άρπη” –ένα δρεπανόσχημο ξίφος- του Κρόνου και την Τρίαινα του Ποσειδώνα. Κατά τον Στράβωνα, η επιτηδειότητά τους στην κατασκευή μεταλλικών όπλων για τους θεούς, αντιπαραβαλλόταν μ’ εκείνη των Κυκλώπων. Ο Διόδωρος υπογραμμίζει ότι τα αρχαιότερα μεταλλικά είδωλα των θεών στα ροδιακά ιερά θεωρούνταν έργα των Τελχίνων. Για τον λόγο αυτό οι Ρόδιοι έδωσαν το όνομα “Τελχίνες” στο πρώτο σωματείο τους των μεταλλουργών και μεταλλοτεχνιτών, όπου τα μυστικά της τέχνης κρύβονταν επίμονα και μεταδίδονταν αποκλειστικά στους διαδόχους από γενεά σε γενεά. - Οι Κύκλωπες: Αφού στην Τιτανομαχία ο Δίας σκότωσε τον φύλακα του Ταρτάρου Κάμπη και απελευθέρωσε τους αδερφούς του αρχισιδηρουργούς Κύκλωπες, οι τελευταίοι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, κατασκεύασαν τον κεραυνό και την αστραπή και του τα προσέφεραν. Επίσης κατασκεύασαν και πρόσφεραν στον αρχηγό του Δωδεκάθεου κι ένα σιδερένιο προκάλυμμα, για να μη βλέπουν οι Τιτάνες την αστραπή, που προηγούνταν από κάθε κεραυνό, και προφυλάγονται έγκαιρα (μια αρχαιοελληνική πρώιμη σκέψη για τον φλογοκρύπτη των πυροβόλων όπλων, που εμφανίστηκε πολλούς αιώνες αργότερα). - Η Αθηνά και ο Προμηθέας: Σ’ αυτούς οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν μεταλλουργικές ικανότητες. Στην πρώτη, που την αποκαλούσαν και “εργάνη” (εργάτιδα), θεωρώντας την προστάτιδα της εργασίας και των τεχνών, απέδιδαν την επινόηση της χρυσοχοΐας και της χαλυβουργίας (χαρακτικής) και πίστευαν γι’ αυτήν ότι προστάτευε τους σιδηρουργούς και τους χαλκοχύτες. Για τον Προμηθέα, ο Αισχύλος γράφει ότι αποκάλυψε στους ανθρώπους, ανάμεσα στ’ άλλα, και το ότι η γη κρύβει στα έγκατά της χρυσό, άργυρο, σίδηρο, χαλκό και άλλα μέταλλα. 1.3. Οι Περίοδοι των Μετάλλων Κατά τον Ησίοδο (Έργα και Ημέραι), υπήρξαν πέντε (5) ανθρώπινες περίοδοι (ή φυλές ή αιώνες), που πήραν κατά βάση το όνομά τους από μέταλλα : - Η Περίοδος του Χρυσού: Σύγχρονη της θεϊκής βασιλείας του Κρόνου. Ο χρυσός, το λαμπρότερο και πιο πολύτιμο από όλα τα μέταλλα, συμβολίζει τη λάμψη και τη χαρά της ζωής. Οι άνθρωποι ζούσαν με την αμεριμνησία και μακαριότητα των θεών. Δεν κοπίαζαν, δεν είχαν φροντίδες, δεν αισθανόταν πόνους, απολάμβαναν τα συμπόσια, χωρίς να φοβούνται δυσάρεστες συνέπειες από τις υπερβολές και πέθαιναν πάντα πάνω στον ύπνο τους με ένα ελαφρύ και ανακουφιστικό θάνατο. - Η Περίοδος του Αργύρου: Οι άνθρωποι της περιόδου αυτής ήταν κατώτεροι από της προηγούμενης περιόδου. Ήταν νωθροί και είχαν λιγότερη δύναμη για αυτοκυριαρχία και δραστηριότητα. Περνούσαν μακρόχρονη παιδική ηλικία, γεμάτη αφέλεια και απλοϊκότητα και πέθαιναν όταν πλησίαζαν στο στάδιο της εφηβείας εξαιτίας της ασεβούς συμπεριφοράς τους και του ωμού ατομικισμού τους. Ο Δίας τους εξαφάνισε από το πρόσωπο της γης, γιατί ήταν μια γενιά χωρίς θρησκευτικές, ηθικές και κοινωνικές αρχές. - Η Περίοδος του Χαλκού: Θεωρείται η απαρχή της ιστορικής εξέλιξης και πολιτισμικής ανόδου της ανθρωπότητας. Οι άνθρωποι είναι δυναμικοί και ασυγκράτητα δραστήριοι, όμως τους λείπει ο συναισθηματικός κόσμος. Η χρήση του χαλκού κυριαρχεί στην κατασκευή κατοικιών και όπλων. - Η Περίοδος των Ηρώων: Οι άνθρωποι είναι τολμηροί, πρωτοπόροι και άκαμπτοι αγωνιστές. Είναι η εποχή των “Επτά επί Θήβαις” και του Τρωικού πολέμου. Η περίοδος αυτή φαίνεται ότι είναι μια παρεμβολή του Ησιόδου στην μυθολογία που μέχρι τότε επικρατούσε, αντικατοπτρίζοντας την επιθυμία των συγχρόνων του να εντάξουν στον κύκλο των προγόνων τους τους ήρωες των Θηβών και της Τροίας. - Η Περίοδος του Σιδήρου: Τελικά η ανθρωπότητα εισέρχεται στην περίοδο του σιδήρου, περίοδο στην οποία ζει και ο Ησίοδος, και που τη θλιβερή της όψη περιγράφει με βαθειά απογοήτευση ο ποιητής, αντλώντας άμεσες εντυπώσεις από την προσωπική του πείρα. 1.4. Αναφορές για Μέταλλα σε Αρχαιοελληνικούς Μύθους Είναι πάμπολλοι οι αρχαιοελληνικοί μύθοι στους οποίους γίνεται αναφορά σε μέταλλα ή μεταλλικά αντικείμενα. Σταχυολογούμε παρακάτω μερικές χαρακτηριστικές αναφορές:

➞

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 11

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΣΤΗΜΗ - Όταν η Ρέα μετέφερε στο Ιδαίο άντρο της Κρήτης τον νεογέννητο Δία, για να τον σώσει από τον πατέρα του Κρόνο, οι ανέλαβαν την προστασία του οι Κουρήτες, νεαροί πολεμιστές που ανήκαν στη λατρεία της κρητικής Ρέας. Οι τελευταίοι, χορεύοντας πολεμικό χορό, ύψωναν πάνω από τον νεογέννητο θεό τις χάλκινες ασπίδες τους, χτυπώντας τες μεταξύ τους ή με τα χάλκινα ξίφη τους, για να σκεπάζονται από τον κρότο οι κραυγές του βρέφους και να μην ακούγονται από τον Κρόνο. - Ο Ερμής, για την εκτέλεση των μαντικών του καθηκόντων, χρησιμοποιούσε χάλκινη λεκάνη, γεμάτη χαλίκια και τοποθετημένη πάνω σε μεταλλικό μαντικό τρίποδα. Η λεκάνη αυτή αναταραζόταν και πηδούσε, κάθε φορά που ο θεός επρόκειτο να μιλήσει. Κατά τον Παυσανία, στις Φαρές της Αχαΐας υπήρχε άγαλμα του Ερμή και μπροστά του μια εστία με χάλκινους λύχνους, όπου οι πιστοί, ζητώντας τη συμβουλή του, έβαζαν λάδι για να τους ανάψουν κι έπειτα έριχναν ένα χάλκινο νόμισμα στον βωμό, που βρισκόταν δεξιά από το άγαλμα. - Ο Ερμής, με σιδερένιο δρεπάνι που του δώρισε η θεά Αθηνά, έκοψε το κεφάλι της Μέδουσας. - Ο Διόνυσος, όταν νυμφεύθηκε την Αριάδνη, της προσέφερε χρυσό στεφάνι, διακοσμημένο με πολύτιμους λίθους. Ήταν δώρο της Αφροδίτης, κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο. Οι φωτεινές ακτίνες που εκπέμπονταν από το στεφάνι αυτό, φώτιζαν τον δρόμο του Θησέα κατά την περιπλάνηση του στον Λαβύρινθο. - Ο Ποσειδώνας, κατά τον Όμηρο, δεν έμενε στον Όλυμπο, αλλά στις Αιγές της Αχαΐας, στα βάθη της θαλασσινής αβύσσου, όπου υπήρχαν τα αστραφτερά χρυσά ανάκτορά του. Μαζί του έμεναν ο γιός του Τρίτων και η γυναίκα του Αμφιτρίτη, που κρατούσε για σύμβολο ένα χρυσό αδράχτι. Μόλις έφτανε στις Αιγές ο Ποσειδών, έζευε στο άρμα του τους δύο “ταχυπετείς” ίππους του, που είχαν χάλκινα πόδια και χρυσή χαίτη, φορούσε τη χρυσή πανοπλία του, έπαιρνε το θαυμάσιας τέχνης χρυσό μαστίγιό του, ανέβαινε στα άρμα του και ορμούσε στα κύματα. Τα άλογα πετούσαν ταχύτατα και ο χάλκινος άξονας του άρματος δεν βρεχόταν από τα κύματα. - Η Αθηνά βοήθησε τον Περσέα να εξοντώσει τη Γοργώ, ένα μυθικό τέρας που είχε χάλκινα χέρια και χρυσά φτερά. Ο Περσέας, χάρη στις συμβουλές της Αθηνάς, απέφυγε το τρομακτικό και θανατηφόρο βλέμμα της Γοργώς, κοιτώντας, σαν σε καθρέφτη, στη λεία επιφάνεια της χάλκινης ασπίδας του. 1.5. Μεταλλική Διακοσμητική Ιδιαίτερη σημασία έδιναν οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και στη διακοσμητική χρήση των μετάλλων. Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα: - Ο Ήφαιστος στόλισε με πρωτότυπους μεταλλικούς συνδυασμούς το εσωτερικό των θεϊκών ανακτόρων στον Όλυμπο, ενισχύοντας τους τοίχους τους με χρυσοποίκιλτες πλάκες από χαλκό. - Ο Όμηρος, περιγράφοντας το παλάτι του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου, λέει πως ήταν τόσο όμορφα στολισμένο με μέταλλα και ορυκτά, που ο Οδυσσέας, μπαίνοντας σ’ αυτό, σάστισε από την ομορφιά του. Είχε χάλκινους τοίχους, που ζώνονταν με στεφάνια από αζουρίτη, χαλκωτά κατώφλια, ολάργυρα ανώφλια, χρυσές θύρες με παραστάτες αργυρούς και χρυσές κρικέλλες, και την εξώπορτα φύλαγαν δύο αργυρόχρυσοι σκύλοι, καμωμένοι από τον Ήφαιστο. Κυρίως βεβαίως η διακοσμητική χρήση των μετάλλων, αλλά και του μαρμάρου, αναπτύχθηκε από τους αρχαίους Έλληνες στην απεικόνιση των θεών τους, μέσω των αγαλμάτων. Το θέμα όμως αυτό είναι τεράστιο και η ανάπτυξή του ξεφεύγει από τους σκοπούς της παρουσίασης αυτής. Ας αναφέρουμε σαν πλέον χαρακτηριστικό και αντιπροσωπευτικό παράδειγμα το γλυπτό του Φειδία που παρίστανε τον Δία, καθισμένο σε θρόνο, και βρισκόταν στον ομώνυμο ναό του στην Ολυμπία. Συγκαταλέγεται στα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου και για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν χρυσός, ορείχαλκος, έβενος, ελεφαντόδοντο (φίλντισι) και πολύτιμοι λίθοι, ενώ το ύψος του έφτανε περίπου τα 12 μέτρα. Στο δεξί του χέρι κρατούσε μικρό άγαλμα της Νίκης, από χρυσό και φίλντισι, και στο αριστερό σκήπτρο με πολύτιμους λίθους. Στα πόδια του, που στηρίζονταν σε υποπόδιο με δύο χρυσά λιοντάρια, φορούσε χρυσά σανδάλια. Χρυσός ήταν και ο μανδύας του, στολισμένος με παραστάσεις από ζώα και λουλούδια. Ο Δίων ο Χρυσόστομος απεκάλεσε το άγαλμα αυτό “το ωραιότερον του κόσμου”, προσθέτοντας: “Και ο πιο απελπισμένος άνθρωπος, που σκληρές δοκιμασίες τον ανάγκασαν να αδειάσει το ποτήρι της δυστυχίας και της λύπης στη ζωή και ο γλυκός ύπνος δεν τον επισκέπτεται πια, αν έβλεπε το αριστούργημα τούτο, θα λησμονούσε όλα τα δεινά που υπέφερε”. ΦΩΤΟ: Φανταστική απεικόνιση του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Ολυμπίου Διός (έργο του Φειδία – 430 π.χ.)

Ορυκτός Πλούτος: Από την Ελληνική πραγματικότητα στον Αργοναυτικό Μύθο 1400-1300 π.χ. του Δημήτρη Σπ. Παπαδημητρίου Γεωλόγου Στην Ελλάδα του 2012, που δοκιμάζεται από την παρατεταμένη οικονομική κρίση, έρχονται και παρέρχονται, σενάρια και φημολογίες ότι η μικρή αυτή χώρα διαθέτει αξιόλογο ορυκτό πλούτο στο υπέδαφος της, ο οποίος μπορεί να την οδηγήσει σε τροχιά ανάπτυξης. Πολλά σενάρια επίσης κυκλοφορούν, για το ότι η τωρινή οικονομική κρίση οφείλεται σε ενορχηστρωμένα σχέδια, ξένων συμφερόντων, τα οποία προσβλέπουν στην αρπαγή του ορυκτού πλούτου της χώρας. Έπρεπε να φτάσουμε στον πάτο, να πέσουμε τόσο χαμηλά, ώστε να μιλάμε, έστω και με σενάρια, για την διαχείριση και εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου αυτής της χώρας; θα αναρωτιόταν και ο πιο αδαής με τα μεταλλευτικά δρώμενα αυτού του τόπου. Από τη μια, επιστήμονες, ειδικοί και πολιτικοί φωνασκούν και ανταλλάσουν βαριές εκφράσεις μεταξύ τους on air στα διάφορα ΜΜΕ για την ύπαρξη, την προοπτική της εκμετάλλευσης και την αναμενόμενη κερδοφορία σημαντικών κοιτασμάτων χρυσού, χαλκού, πετρελαίου, φυσικού αερίου και γεωθερμικού δυναμικού, ικανών να βοηθήσουν στην ανάταξη της οικονομίας. Συζητήσεις επί συζητήσεων μεταξύ απλών πολιτών, οι οποίες πολλές φορές ξεπερνούν τα όρια της φαντασίας. Μικρομεσαίοι επιχειρηματίες λατομικών και μεταλλευτικών έργων, μέσα στη σημερινή παραζάλη, λοιδορούν με πικρά σχόλια το δύστυχο και ταλαιπωρημένο ελληνικό κράτος, ανήμποροι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, λησμονώντας τα λάθη του παρελθόντος. Σοβαροί εκμεταλλευτές παρακολουθούν με αγωνία τα σημερινά δρώμενα και καρδιοχτυπούν για την πορεία των εκμεταλλεύσεών τους και την τύχη που τους επιφυλάσσει το μέλλον. Σημαντικός αριθμός άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά, διατυμπανίζουν ότι αυτή η χώρα μπορεί να αναπτύξει μεταλλευτική παραγωγή και να ξεπεράσει το σκόπελο της ύφεσης και της οικονομικής κρίσης. Εν κατακλείδι, επιχειρήσεις ξένων συμφερόντων προαναγγέλλουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων και υπόσχονται να μετατρέψουν τη χώρα σε ένα σύγχρονο Eldorado. Απέναντι σε αυτές τις διαθέσεις, υπάρχουν πολίτες που αντιδρούν, άλλοτε σθεναρά και άλλοτε για το θεαθήναι, ενάντια στη λειτουργία μεγάλων μεταλλευτικών κέντρων, με διαμαρτυρίες ψηφίσματα και διαδηλώσεις. Από την άλλη με εξαγγελίες υπουργών, με αναγγελίες υφυπουργών, με υπογραφές ζάμπλουτων Αράβων, το ελληνικό κράτος παρουσιάζεται άβουλο, υπνωτισμένο από την επιτυχή έκβαση του PSI, την αθρόα εισροή των δανεικών euro, και των αλλεπαλλήλων hair-cut σε όλα τα επίπεδα, χαμένο στην πολυδαίδαλη νομοθεσία, εγκλωβισμένο, στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και του νωχελικού υπαλληλικού του συστήματος, νωθρό και ανήμπορο να λάβει αποφάσεις και να βρει το βηματισμό του, ώστε να δώσει στους πολίτες την ελπίδα ότι η μεταλλευτική βιομηχανία μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για το δρόμο προς την ανάπτυξη. Υπάρχει λύση; Αντί για απάντηση, προτείνεται στον αναγνώστη μια αναδρομή στους μυθολογικούς χρόνους και συγκεκριμένα, το ταξίδι της Αργούς και του Ιάσωνα στην Αργοναυτική εκστρατεία και ειδικότερα στη σχέση της με την εμπορική διακίνηση των μετάλλων στη Μεσόγειο η οποία τοποθετείται χρονικά στην εποχή του χαλκού, περίπου 1400-1300 π.χ. Ο Αργοναυτικός μύθος. Κατά τη μυθολογική παράδοση, ο Πελίας, ο βασιλιάς της Ιωλκού, ανέθεσε τον ανιψιό του τον Ιάσωνα να του φέρει το Χρυσόμαλλο Δέρας από την Κολχίδα. Εκείνος, με την Αργώ και το πλήρωμά της, έφτασε στην Κολχίδα, πήρε το χρυσόμαλλο Δέρας αλλά δεν επέστρεψε μέσω του Αιγαίου, όπως είχε φτάσει εκεί. Διέπλευσε τον Ίστρο (σημερινό Δούναβη), πέρασε από την Αδριατική στους ποταμούς Ηριδανό και Ροδανό, για να διασχίσει το Τυρρηνικό Πέλαγος, την κεντρική Μεσόγειο και να καταλήξει μέσω του Αιγαίου και μετά από πολλές περιπέτειες, στην Ιωλκό. Το Χρυσόμαλλο Δέρας ήταν η προβιά του χρυσού κριαριού που έστειλαν οι θεοί του Ολύμπου να πάρει το Φρίξο από τον Ορχομενό της Βοιωτίας, την ώρα που ο πατέρας του, ο βασιλιάς Αθά-

μας ήταν έτοιμος να θυσιάσει τον ίδιο του το γιο. Στην περιοχή της Κολχίδας υπήρχε ο Υάσις ποταμός, του οποίου η κοίτη παρέσυρε κόκκους χρυσού. Η αρχαιότερη μέθοδος για την απόληψή τους ήταν η χρήση πυκνόμαλλων δερμάτων από αιγοπρόβατα, που τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμού. Αυτή η μέθοδος εξελίχθηκε αργότερα στο ρείθρο-φάτνη. Προστέθηκε δηλαδή ένα ξύλινο λούκι επενδυμένο με τα δέρματα των συγκεκριμένων ζώων. Και στις δυο περιπτώσεις ο βαρύς χρυσός, σε ψήγματα ή σκόνη, παρασυρόμενος από το νερό συγκρατιόταν από το πυκνό τρίχωμα. Από την έντονη λάμψη του χρυσού που είχε κατακαθίσει στο δέρμα του ζώου προέκυψε η μυθική περιγραφή του χρυσόμαλλου δέρατος. Οι δοκιμασίες του Ιάσωνα. Για να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας ο Ιάσωνας έπρεπε να ζέψει τους ταύρους του Ηφαίστου που είχαν πύρινη ανάσα και χάλκινα νύχια. Με αυτούς θα όργωνε ένα χωράφι, ανοίγοντας αυλάκια όπου θα έσπερνε τα δόντια ενός φιδιού. Από αυτά θα φύτρωναν οπλισμένοι γίγαντες τους οποίους θα σκότωνε. Ο Ιάσωνας βρήκε τους ταύρους στο δάσος, μέσα σε ένα σύννεφο καπνού. Οι δύο ταύροι με την πύρινη ανάσα συμβολίζουν τις προϊστορικές καμίνους οι οποίες είναι ζεστές λόγω της καύσης, ενώ η σκωρία που ρέει μοιάζει να διανοίγει αυλάκι. Τα δόντια του φιδιού είναι τα ακροφύσια των φυσερών, που ενδυναμώνουν τη φωτιά και αναδύεται πυκνός καπνός, παρόμοιος με γίγαντα. Όταν καθίσει ο καπνός ο γίγαντας αυτός “σκοτώνεται”, καθώς ο μεταλλουργός καταστρέφει μέρος της καμίνου για να πάρει το μέταλλο από την εστία. Επιπρόσθετη ένδειξη ότι οι ταύροι συμβολίζουν προϊστορικές καμίνους είναι το γεγονός ότι ο Ιάσωνας τους βρήκε στο δάσος. Η τήξη του μεταλλεύματος απαιτούσε καύσιμη ύλη, για την οποία χρησιμοποιείτο πρωτίστως το ξύλο. Η διαδρομή της Αργούς. Η συντριπτική πλειοψηφία των σταθμών της Αργούς ήταν μεταλλευτικά ή μεταλλουργικά κέντρα. Εκτός από την Κολχίδα, όπου υπήρχε άφθονος χρυσός και είχε αναπτυχθεί η μεταλλουργία, οι Αργοναύτες σταμάτησαν πρώτα, στη Λήμνο, μετά στη Σαμοθράκη και στην Τροία. Στην Μαύρη θάλασσα η Αργώ πέρασε κοντά από τη χώρα των Χαλύβων, περιοχή με πλούσια κοιτάσματα χαλκού και σιδήρου. Οι Αργοναύτες κατά την επιστροφή τους, απέφυγαν το Αιγαίο και ακολούθησαν τους θαλάσσιους και ποτάμιους δρόμους της κεντρικής και της Νότιας Ευρώπης. Πέρασαν από τα μεγάλα μεταλλευτικά και μεταλλουργικά κέντρα του Δούναβη από όπου εξορύσσονταν χαλκός, από την Τρανσυλβανία από όπου υπήρχαν μεγάλα κοιτάσματα χρυσού και από εκεί η Αργώ κατέπλευσε, στον Ροδανό και τον Ηριδανό, τα ποτάμια νοτίως των Άλπεων, στις όχθες των οποίων ήταν συγκεντρωμένα κοιτάσματα κυρίως χρυσού και χαλκού αλλά και σιδήρου και μολύβδου. Αξιοσημείωτη είναι η στάση των Αργοναυτών στο νησί Αιθαλία. Ενδεικτική της παραγωγής του νησιού είναι η ετυμολογία του ονόματος του από τον όρο αιθάλη, δηλαδή την τέφρα της μεταλλουργικής καμίνου. Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν τελικά στο Αιγαίο σταμάτησαν στην Κρήτη και στη Θήρα, επιλογές καθόλου τυχαίες. Η πρώτη συγκέντρωσε πλήθος κέντρων μεταλλουργίας και μεταλλοτεχνίας, ενώ εισήγαγε σημαντικές ποσότητες μετάλλων από τα μεταλλεία του Αιγαίου όπως χαλκό από την Κύθνο και το Λαύριο ή άργυρο από το Λαύριο και τη Σίφνο. Από τα παραπάνω δεδομένα συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι Αργοναύτες, δηλαδή στην πραγματικότητα οι Μυκηναίοι έμποροι, επιχείρησαν να δημιουργήσουν ένα δίκτυο διακίνησης κυρίως μετάλλων και προϊόντων μεταλλουργίας που εκτεινόταν από τη Μαύρη Θάλασσα ως το Τυρρηνικό πέλαγος. Στον Αργοναυτικό μύθο επίσης ανιχνεύονται στοιχεία που παραπέμπουν στη θρησκευτική οργάνωση των μεταλλουργών της Εποχής του Χαλκού. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος να υποκινηθεί μια ευρείας κλίμακας εξόρμηση των Μυκηναίων εμπόρων και να μετριαστεί το ρίσκο του εγχειρήματος, ήταν να παρουσιαστεί ως θεία επιταγή ή τουλάχιστον να επικυρωθεί και να προστατευτεί από το θείο. Τα παραπάνω είναι πιθανόν να έχουν λάβει χώρα τον 14ο με 13ο αιώνα π.χ. Στην Ελλάδα του 21ου μ.χ. αιώνα ; ; ;

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 12

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Φλας στα γεγονότα Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2011

Εγκαίνια Ειρηνοδικείου Σερβίων, από τον Πρόεδρο της Βουλής Φίλιππο Πετσάλνικο

Από την πλευρά των επισήμων παραβρέθηκαν ο αντιδήμαρχος Γιάννης Τσιτσόπουλος, ο δημοτικός σύμβουλος Τάσος Αλεξόπουλος και η πρόεδρος της Τ.Κ. Τρανοβάλτου Βάσω Παπανικοπούλου. Εορτασμός του ΟΧΙ στην Ελάτη

Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011 Εορτασμός του ΟΧΙ στο Μικρόβαλτο

Τρία διηγήματα του συγγραφέα διάβασαν οι Μάριος Μώρος, η Σίσυ Ζυμάρα και ο Στάθης Νατσιός. Η εκδήλωση διανθίστηκε με μουσικά διαλείμματα από τους Νίκο Κούρα (από το Φρούριο), Σάκη Κουκουμπέση και Νίκο Τσάμπουρα. Διοργάνωση: Δημοτική Κίνηση “Κοζάνη - Τόπος να ζεις” Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2011 Γιορτή Γιαπρακιού - Πίτας και Έκθεση Χριστουγεννιάτικων Χειροποίητων Συνθέσεων

-Θεία Λειτουργία, δοξολογία και εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον π. Χαράλαμπο στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου.

-Θεία Λειτουργία, δοξολογία στον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου. -Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο Πεσόντων στην πλατεία του χωριού. Διοργανώθηκε από το πρόεδρο της Τ.Κ. Γιώργο Μπισιρίτσα και πραγματοποήθηκε σε έντονα συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα, πρώτη χρονιά από το κλείσιμο του Δημοτικού Σχολείου Ελάτης και την απουσία από τη γιορτή των μικρών παιδιών... Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

-Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφανιών, σιγή ενός λεπτού και Εθνικός Ύμνος στο Μνημείο Πεσόντων στην πλατεία. Παραβρέθηκαν η πρόεδρος της Τ.Κ. Μικροβάλτου Κατερίνα Ζαραβίγκα και ο δημοτικός σύμβουλος Τάσος Αλεξόπουλος. Εορτασμός του ΟΧΙ στο Τρανόβαλτο Έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικό Συμβουλίου Σερβίων Βελβεντού το μεσημέρι της Δευτέρας 28 Νοεμβρίου 2011, με μοναδικό θέμα την απόφαση για κλείσιμο της ΔΟΥ Σερβίων από 1.12.2011. Μερικές από τις από τις αποφάσεις που ελήφθησαν ήταν η περιφρούρηση λειτουργίας της ΔΟΥ Σερβίων μέχρι να ικανοποιηθεί το αίτημα για αναστολή της απόφασης κλεισίματος, η κατάληψη του δρόμου Κοζάνης - Λάρισας στην είσοδο της πόλης των Σερβίων με περιοδική διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων και η έκδοση σχετικού ψηφίσματος διαμαρτυρίας.

- Θεία Λειτουργία και επίσημη δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Τρανοβάλτου. - Επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του Μνημείου Πεσόντων στην πλατεία.

-Εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από την κ. Μαρία Καραμπάτσα καθηγήτρια του Γυμνασίου Τρανοβάλτου. - Κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού, Εθνικός Ύμνος. - Παρέλαση των μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου, Δημοτικού Σχολείου, Νηπιαγωγείου και Παιδικού Σταθμού. - Παραδοσιακοί χοροί από τα παιδικά τμήματα του Πολιτιστικού και Μορφωτικού συλλόγου Τρανοβάλτου στην κεντρική πλατεία. ΤΕΛΕΤΑΡΧΗΣ: Τζήκας Ευθύμιος

Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2011 «Αρχαιολογικά ευρήματα στη θέση Λογγάς Ελάτης»

Ομιλία-παρουσίαση από την κ. Καραμήτρου-Μεντεσίδη Γεωργία, Δρ. Αρχαιολόγο, Προϊσταμένη της Λ’ Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων, Δ/ντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής (σελ. 9) Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011 Εκδήλωση με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από το θάνατο του Παπαδιαμάντη Το έργο του μεγάλου Έλληνα λογοτέχνη, που αποτελεί μια ιδιάζουσα και διαχρονική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα, παρουσίασε η φιλόλογος κ. Αλίκη Παχίνη.

Γιαπράκια και πίτες φτιαγμένα με την παραδοσιακή συνταγή καθώς και Σερβιώτικο κρασί προσφέρθηκαν στην εκδήλωση που ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας του Συλλόγου Γυναικών, του Εμπορικού Συλλόγου Σερβίων, του Συλλόγου Εθελοντών “Σέρβια Εν Δράσει” και της υποστήριξης του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η παρουσίαση των εθίμων των Καπεταναραίων από τον Μορφωτικό Σύλλογο Πλατανορεύματος, των Αράπιδων από την ομάδα νέων του Λιβαδερού και των Μωμόγερων από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Ροδίτη. Χριστουγεννιάτικους ύμνους και κάλαντα έψαλλαν οι χορωδίες του Μορφωτικού Ομίλου Σερβίων “Τα Κάστρα” και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ροδίτη ενώ παραδοσιακούς χορούς παρουσίασε και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγ. Αθανασίου Κοζάνης. Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2011 Χριστουγεννιάτικοι Ύμνοι και Κάλαντα από το Σύλλογο Ιεροψαλτών “Οι Τρεις Ιεράρχαι”

Χριστουγεννιάτικους Ύμνους και Κάλαντα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, παρουσίασε ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Παραδοσιακής – Βυζαντινής Μουσικής Ν. Κοζάνης “Οι Τρεις Ιεράρχαι”, στην αίθουσα ΦΙΛΙΠΠΟΣ στην Κοζάνη. Την εκδήλωση που τελούσε υπό της αιγίδα της Ι. Μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης, προλόγισε ο πρόεδρος του συλλόγου Σάκης Τζιούτζιος και την επιμέρους παρουσίαση έκανε ο π. Αμβρόσιος. Την 23μελή χορωδία - μεταξύ αυτών ο Σάκης Τζιούτζιος, ο Στέλιος Τζιούτζιος και η Ελένη Τελιοπούλου-Τζιούτζιου- διηύθυνε ο πρωτοψάλτης του μητροπολιτικού ναού Αγίου Νικολάου Κοζάνης Αναστάσιος Καγκαράς.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 13

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Φλας στα γεγονότα Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2011

Ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς πέρα από τη πανηγυρική Θεία Λειτουργία της 1ης του έτους στον Άγιο Γεώργιο, περιορίστηκε στην κοπή της βασιλόπιτας της Τοπικής Κοινότητας το φλουρί έτυχε στον Αντώνη Κ. Παλιανόπουλο-, που έγινε από τον π. Χαράλαμπο στο ΚΑΠΗ και σε μεμονωμένες πρωτοβουλίες συγχωριανών, που για το “έθιμο” ήχησαν τα κουδούνια στο καφενείο του χωριού…

την Κυβέρνηση, του Αντιπεριφερειάρχη Δυτ. Μακεδονίας Αθανάσιου Κοσματόπουλου, της Περιφερειακής Συμβούλου Κωνσταντίνας Μητροπούλου, των αντιδημάρχων και μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, Προέδρων Τοπικών Κοινοτήτων και πλήθος πιστών.

Χριστούγεννα με πολύ χιόνι στο Μικρόβαλτο Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2012 Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2011 Εγκαίνια του Κοινωνικού Παντοπωλείου στα Σέρβια

Στα νερά τις λίμνης βούτηξαν πέντε τολμηροί νέοι, μεταξύ των οποίων και ο Γιώργος Γεωργιάδης, αθλητής του τρίαθλου από την Τ.Κ. Βαθυλάκκου, ο οποίος ανέσυρε τον Τίμιο Σταυρό. Στη δεύτερη κατάδυση (έγιναν τρεις συνολικά) τον Τίμιο Σταυρό ανέσυρε ο δικός μας Γιάννης Ε. Χαρισόπουλος-. Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012 Ημερίδα για Συμπληρώματα Διατροφής στα Μηρυκαστικά

Μια δράση από την Ιερά Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης για τους πολίτες της περιοχής Σερβίων - Βελβεντού που το έχουν πραγματικά ανάγκη. Τα εγκαίνια τέλεσε ο ίδιος ο Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ.κ. Παύλος. ενώ παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων ο βουλευτής Κοζάνης Γιώργος Κασαπίδης, ο Περιφερειάρχης κ. Γιώγος Δακής, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Γιάννης Σόκουτης, ο δήμαρχος Σερβίων – Βελβεντού κ. Βασίλης Κωνσταντόπουλος, οι κυρίες του Φιλόπτωχου Ταμείου που στηρίζουν τη δράση του και αρκετοί κάτοικοι.

Αναβίωσαν τα Ρουγκατζιάρια στο Τρανόβαλτο Αναβίωσε με επιτυχία και φέτος στο Τρανόβαλτο το έθιμο των Ρουγκατζιαριών στo Τρανόβαλτο. Είναι το έθιμο της Πρωτοχρονιάς, το οποίο είχε καθιερωθεί να το διοργανώνουν και να συμμετέχουν μεταμφιεσμένοι οι νέοι του χωριού, που εκείνη τη χρονιά

Ζώα, στο Ναυτικό Όμιλο Νεράιδας Σερβίων, που διοργανώθηκε από την εταιρεία ΓΕΩΕΛΛΑΣ ΑΜΜΑΕ (σελ. 20). Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012

Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2011

θα κατατάσσονταν στο στρατό. Στο τελετουργικό, από τη νύχτα-ξημέρωμα Πρωτοχρονιάς οι νέοι γύρισαν σε όλα τα σπίτια του χωριού και το απόγευμα εξελίχτηκε σε λαϊκό γλέντι στην πλατεία με τους ήχους δημοτικής ορχήστρας… Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2012 Ο Πρωτοχρονιάτικος χορός (ρεβεγιόν) του συλλόγου Λιβαδεριωτών Ζυρίχης στην Ελβετία, με την ορχήστρα του Σπύρου Στραπάτσαλου (ΦΩΤΟ: Κώστας Ε. Τζιώνας).

Κοπή βασιλόπιτας του ΚΑΠΗ Μικροβάλτου Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012 Παρουσίαση εκδόσεων της Λ’ ΕΠΚΑ και κοπή βασιλόπιτας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής

Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2012 Πρωτοχρονιά 2012 στο Μικρόβαλτο

Εγκαίνια του φαρμακείου της Παρασκευής Αθ. Τζιώνα Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2012 (Θεοφάνεια)

Το πολύ χιόνι, το υπερβολικό ψύχος που επικρατούσε, η ...οικονομική κρίση(;) και η μειωμένη …διάθεση συμμετοχής, δεν επέτρεψαν για φέτος την αναβίωση των Ραγκατζαριών στο Μικρόβαλτο.

Ο αγιασμός των υδάτων στη λίμνη Πολυφύτου Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκαν τα Θεοφάνεια στο Δήμο Σερβίων – Βελβεντού. Επίκεντρο, η λίμνη Πολυφύτου όπου ο Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης κ.κ. Παύλος πραγματοποίησε την τελετή καθαγιασμού των υδάτων παρουσία του Δημάρχου Βασίλη Κωνσταντόπουλου, της Ειδικής Γραμματέα ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης Γεωργίας Ζεμπιλιάδου η οποία και εκπροσώπησε

Σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τη Λ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το Σύνδεσμο Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης στην αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012, έγινε παρουσίαση εκδόσεων της Λ’ ΕΠΚΑ και κοπή της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας. Παρέστησαν και απηύθυναν χαιρετισμό οι αντιπεριφερειάρχες Γιάννης Σόκουτης και Θανάσης Κοσματόπουλος, ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας, ο περιφερειακός σύμβουλος ε.ε.α. Αντώνης Κύρινας, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης Πολυνείκης Αγγέλης, η Επίτιμη Έφορος Γεωργία Καραμήτρου – Μεντεσίδη και η προϊσταμένη της Λ’ ΕΠΚΑ Χριστίνα Ζιώτα. Στη συνέχεια έγινε από την κ. Καραμήτρου η παρουσίαση της έκδοσης “Το Αρχαιολογικό Έργο στην Άνω Μακεδονία κατά το 2009”, που έδωσε και λίγα στοιχεία από την έκδοση “Βελβεντό, Αρχαιότητες και Ιστορία”. Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την κοπή της πρωτοχρονιάτικης βασιλόπιτας που έγινε από την κ. Ζιώτα και έκλεισε με λιτή δεξίωση προς τους παρευρισκόμενους.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 14

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Φλας στα γεγονότα Στην εκδήλωση ακόμη παρέστησαν ο δήμαρχος Δεσκάτης Νίκος Μίγγος, η πρόεδρος της Αιανής Ματίνα Κουφαλέξη -ήταν και η τυχερή που κέρδισε το φλουρί της βασιλόπιτας-, οι τ. δήμαρχοι Καμβουνίων Αχιλλέας Ντοβόλης και Βελβεντού Μανώλης Στεργίου, οι δημοτικοί σύμβουλοι Γιώργος Βαβλιάρας και Γιάννης Μητσιάκος, εκπρόσωποι συλλόγων και αρκετοί κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής.

Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012 Η κοπή της πίτας του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Κοζάνης

Μια μοναδική και πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι μαθητές και οι γονείς που κατέκλυσαν κυριολεκτικά το μεσημέρι του Σαββάτου 18 Φεβρουαρίου 2012 την αίθουσα εκδηλώσεων του 17ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης, όπου ήταν προσκεκλημένος ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων Βασίλης Παπαθεοδώρου.

Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2012 Παρουσίαση μελέτης ορνιθοπανίδας της λίμνης Πολυφύτου στο Βελβεντό

Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΚΠΕ Βελβεντού, το οποίο μαζί με την Περιφέρεια διοργάνωσαν την εκδήλωση, με την υποστήριξη της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης και του Υ.Η.Σ Πολυφύτου. Ο μελετητής κ. Δ. Μπούσμπουρας, βιολόγος με μακρά εμπειρία στις έρευνες πεδίου στη Δυτική Μακεδονία (και σ’ όλη τη χώρα) παρουσίασε με στοιχεία και καταπληκτικές φωτογραφίες τον πολύ σημαντικό -και άγνωστο- φτερωτό πλούτο της τεχνητής λίμνης. Στην ευρύτερη περιοχή καταγράφηκαν 128 είδη πουλιών, περίπου το 1/3 των ειδών που απαντούν στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών αργυροπελεκάνοι (περισσότεροι από 100 σε μόνιμη βάση), ερωδιοί, κορμοράνοι, μαυροπελαργοί, χρυσογέρακα, πετρίτες, αετογερακίνες, φιδαετοί, χαλκόκοτες, μελισσοφάγοι κλπ. Μερικά από τα είδη αυτά είναι σπάνια ή και απειλούνται με εξαφάνιση. Η περιοχή επίσης αποτελεί μεταναστευτικό διάδρομο ακόμη και ειδών των υφάλμυρων περιοχών όπως το φοινικόπτερο (φλαμίγκο) και η αβοκέτα. Η λίμνη κατά τον κ. Μπούσμπουρα συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις για να ενταχτεί στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ) και συνεπώς πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες στην κατεύθυνση αυτή.

Παρά τις ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες –συνεχής χιονόπτωση και αρνητικές θερμοκρασίες-, τα μέλη του Συλλόγου Δρομέων Υγείας Κοζάνης (ΣΔΥΚ) με την παρουσία πολλών φίλων τους, έκοψαν την πρωτοχρονιάτικη πίτα σε ταβέρνα της πόλης, το βράδυ του Σαββάτου 11 Φεβρουαρίου 2012. Ο πρόεδρος του συλλόγου Τάκης Σταθόπουλος, μετά τις καθιερωμένες ευχές, αναφέρθηκε στις συμμετοχές και τις επιτυχίες των αθλητών του συλλόγου τόσο σε αγώνες σε όλη την Ελλάδα όσο και στις τοπικές διοργανώσεις, που παράλληλα με την προώθηση της σημασίας της άθλησης, βοηθούν και στην προβολή της ευρύτερης περιοχής μας. Απευθυνόμενος μετά στον παρευρισκόμενο αντιδήμαρχο Κοζάνης, έθεσε το αίτημα παραχώρησης χρήσης στο σύλλογο αίθουσας στο Λιάπειο Αθλητικό Κέντρο των Κοίλων, για τις ανάγκες άθλησης των μελών του ΣΔΥΚ τη χειμερινή περίοδο. Τέλος ευχαρίστησε για την παρουσία του στην εκδήλωση, τον πρωταθλητή Ελλάδας μεγάλων αποστάσεων μαραθωνοδρόμο και μέλος του ΣΔΥΚ Μιχάλη Παρμάκη και τον εκπρόσωπο της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης Χάρη Κεχαγιά για την παροχή υποστήριξης της ομάδας στους αγώνες του συλλόγου. Στη συγκέντρωση παραβρέθηκαν και απηύθυναν χαιρετισμό ο αντιπεριφερειάρχης Γιάννης Σόκουτης, η περιφερειακή σύμβουλος Κωνσταντίνα Μητροπούλου και ο αντιδήμαρχος Κοζάνης Βαγγέλης Καραπάτσιος, που αναφερόμενος στο αίτημα του προέδρου για παραχώρηση αίθουσας στο Λιάπειο Αθλητικό Κέντρο απάντησε ότι θα εξεταστεί θετικά μετά την ολοκλήρωση και την παράδοση του έργου.

Ιδιαίτερα επικοινωνιακός ο καταξιωμένος συγγραφέας, έδωσε την πρωτοβουλία των ερωτήσεων στα παιδιά, που ανταποκρίθηκαν πολύ ευρηματικά και η όλη διαδικασία εξελίχτηκε σε ένα εποικοδομητικό διάλογο για πολλά θέματα, που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης. Η επίσκεψη του συγγραφέα που έγινε στα πλαίσια του προγράμματος Φιλαναγνωσίας των σχολείων με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα Σπουδών, οργανώθηκε από το 17ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης με τη στήριξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η εκδήλωση προβλήθηκε απευθείας μέσω του διαδικτύου. ΥΓ Το 17ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης μας φιλοξενεί τα τελευταία 8 χρόνια, παραχωρώντας μας αίθουσα για τις πρόβες της χορευτικής ομάδας και της χορωδίας του συλλόγου.

Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2012

Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2012

Εκλοαπολογιστική συνέλευση στο Σύνδεσμο Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2012

Παρουσίαση χορευτικής ομάδας του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης, στα πλαίσια των εκδηλώσεων ΚΟΖΑΝΙΤΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ 2012, παρουσία πλήθους κόσμου. Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

Ετήσιος χορός του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Μικροβαλτινών (σελ. 28) Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

Παρουσίαση του βιβλίου «Ελληνοτουρκικές σχέσεις (19221930)» του Σταύρου Γιωλτζόγλου στα Σέρβια (σελ. 16)

Παρουσίαση χορευτικών ομάδων του Συλλόγου Μεταξιωτών Κοζάνης στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης, στα πλαίσια των εκδηλώσεων ΚΟΖΑΝΙΤΙΚΗ ΑΠΟΚΡΙΑ 2012. Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012 Επίσκεψη-Παρουσίαση του συγγραφέα Βασίλη Παπαθεοδώρου στο 17ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης

Άναμμα του φανού “ΛΑΤΑΡΕΣ” από το Λαογραφικό Σύλλογο Τρανοβάλτου, με αστεία και πρωτότυπα δρώμενα (κλαρίνο “ΠέτροΛούκας”, σκετς ερωτήσεων κ.α.).

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 15

Απρίλιος 2012

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Φλας στα γεγονότα Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

Παρέλαση καρναβαλιστών και αρμάτων στα Σέρβια. Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

Κυριακή 25 Μαρτίου 2012 Εορτασμός της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. (σελ. 17) Στο Μικρόβαλτο

Συνάντηση εκπροσώπων των Πολιτιστικών Συλλόγων Κοζάνης, Σερβίων - Βελβεντού και Βοΐου με τον αντιπεριφερειάρχη Κοινωνικής Συνοχής Αθανάσιο Κοσματόπουλο. Στο Τρανόβαλτο Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012 Σύσκεψη για την αλιεία στη λίμνη Πολυφύτου Ευρεία σύσκεψη με πρωτοβουλία του προϊσταμένου Αλιείας της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης Γιώργου Μαργαρίτη και την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων στον τομέα της αλιείας έλαβε χώρα χθες το πρωί -Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012-, στην αίθουσα συσκέψεων της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης.

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012 Άναμμα φανού της Μεγάλης Αποκριάς, στην πλατεία του Μικροβάλτου, από την Τοπική Κοινότητα. Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

Εκλογοαπολογιστική συνέλευση του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης, για την ανάδειξη νέου Διοικητικού συμβουλίου και Εξελεγκτικής Επιτροπής. Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012 Παρουσίαση του βιβλίου του Στ. Λυγερού στο Κοβεντάρειο “Από την κλεπτοκρατία στην χρεοκοπία’’

Διοργανώθηκε από την ηλεκτρονική εφημερίδα VetoNews.gr, το ραδιόφωνο Veto 91 fm, το Συνεταιριστικό Βιβλιοπωλείο Κοζάνης και τις EKΔOΣEIΣ ΠΑΤΑΚΗ. Το βιβλίο παρουσίασαν ο πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος και ο δημοσιογράφος Πάσχος Μανδραβέλης. Το συντονισμό της παρουσίασης έκανε ο δημοσιογράφος Σπύρος Κουταβάς.

Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν θέματα που αφορούν τόσο τους επαγγελματίες όσο και τους ερασιτέχνες αλιείς, ενώ συζητήθηκε και η προστασία της λίμνης Πολυφύτου εν όψει και της αναπαραγωγής των ψαριών. Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι του Συλλόγου Αλιέων της περιοχής, αλλά και του Συλλόγου της Αθλητικής αλιείας, που συζήτησαν για όλα τα ζητήματα και ειδικά για το χρόνο απαγόρευσης της αλιείας. Επίσης τέθηκε και το θέμα των αδειών για νέους αλιείς, με τους εκπροσώπους των Συλλόγων να σημειώνουν πως η λίμνη Πολυφύτου έχει και σήμερα τη δυνατότητα να “χωρέσει” και νέους ψαράδες, με περίπου 50 νέες άδειες, καθώς υπάρχει αρκετή ποσότητα ψαριών. Σάββατο 24 Μαρτίου 2012

Συνεστίαση των μελών της χορευτικής ομάδας του συλλόγου Μικροβαλτινών –ιδία πρωτοβουλία-, σε γνωστή ταβέρνα της Κοζάνης Σάββατο 24 Μαρτίου 2012

Σάββατο 10 Μαρτίου 2012 Εκδήλωση για το ολοκαύτωμα της πόλης των Σερβίων (6-31943) από τα φασιστικά στρατεύματα κατοχής.

Κεντρικός ομιλητής ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χρήστος Ελευθερίου. Συνδιοργάνωση: Δήμος Σερβίων – Βελβεντού, Δημοτική Κοινότητα Σερβίων και Αντιστασιακές Οργανώσεις περιοχής Σερβίων.

Παραδοσιακή μουσικοχορευτική εκδήλωση «ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ», που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Γραμμάτων & Τεχνών Ν. Κοζάνης στην Αίθουσα Τέχνης, στα πλαίσια του εορτασμού των εκατό χρόνων από την απελευθέρωση της Κοζάνης από του Τούρκους (1912). Επιμέλεια: Γ.Μ.

Ημερίδα με θέμα: H ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΣΕΡΒΙΩΝ – ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ (σελ. 20) Συνάντηση των Πολιτιστικών Συλλόγων στην Περιφέρεια Δ.Μ. Συνάντηση με εκπροσώπους Πολιτιστικών Συλλόγων από τους Δήμους Κοζάνης, Σερβίων - Βελβεντού και Βοΐου, πραγματοποίησε το απόγευμα της Τετάρτης 14 Μαρτίου 2012 στο Αμφιθέατρο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (Περιοχή ΖΕΠ), ο Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Συνοχής Αθανάσιος Κοσματόπουλος.

Αντικείμενο της συνάντησης ήταν οι προοπτικές και δυνατότητες συνεργασίας των πολιτιστικών συλλόγων με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Μετά την αρχική εισήγηση του κ. Κοσματόπουλου και το χαιρετισμό του αντιπεριφερειάρχη Γιάννη Σόκουτη, όπου τονίστηκε ο αυξημένος ρόλος που καλούνται να παίξουν οι σύλλογοι στον πολιτισμό, την παράδοση και τον τουρισμό, τη δύσκολη για την πατρίδα οικονομική συγκυρία, ο λόγος δόθηκε στους εκπροσώπους των συλλόγων που διατύπωσαν διάφορες ενδιαφέρουσες απόψεις και προτάσεις. Αυτές συνοψίζονται στη δημιουργία Πολιτιστικού Κέντρου στην Κοζάνη, στη δημιουργία μητρώου συλλόγων και αξιολόγησή τους με βάση τις δραστηριότητές τους, στη δημιουργία Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Π.Ε. Κοζάνης, στη δημιουργία χώρου υποδοχής και φιλοξενίας ομάδων πολιτιστικών συλλόγων από άλλες περιοχές, στη διαδικτυακή καταχώρηση και προβολή των δραστηριοτήτων των συλλόγων από την Περιφέρεια, στην αρωγή της Περιφέρειας στους συλλόγους που θα συμμετάσχουν στις επετειακές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της περιοχής από τους Τούρκους και ασφαλώς στην αύξηση της χρηματοδότησης (!) της Περιφέρειας προς τους συλλόγους.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Πολύς κόσμος στην παρουσίαση του βιβλίου

«Ελληνοτουρκικές σχέσεις (1922-1930)» του Σταύρου Γιωλτζόγλου στα Σέρβια Στην ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο αίθουσα συνεδριάσεων του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού στα Σέρβια, έγινε το μεσημέρι της Κυριακής 5 Φεβρουαρίου 2012, η παρουσίαση του βιβλίου του συντοπίτη μας -από τις Αυλές- δρ Σταύρου Γιωλτζόγλου με τον τίτλο «Ελληνοτουρκικές σχέσεις (1922-1930) - Από την αντιπαλότητα στην συνδιαλλαγή».

Το βιβλίο παρουσίασαν, ο δήμαρχος Σερβίων – Βελβεντού Βασίλης Κωνσταντόπουλος, ο διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κοσμάς Σαββιλωτίδης και συγγραφέας Θανάσης Τσαρμανίδης. Όλοι οι ομιλητές στάθηκαν στην προσωπικότητα του συγγραφέα και την αξία του έργου, που είναι αποτέλεσμα πολύχρονης έρευνας και αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις την κρίσιμη περίοδο 1922-1930, με στοιχεία από τα ελληνικά και τουρκικά επίσημα αρχεία χωρίς ιδεοληψίες και εθνικιστικές κορώνες, καταγράφοντας και την άλλη πλευρά, κατατάσσοντας το έτσι σε ένα ιστορικό βιβλίο υψηλού επιπέδου.

Ολόκληρη η ομιλία του συγγραφέα Σταύρου Γιωλτζόγλου (μετά τις καθιερωμένες ευχαριστίες στους διοργανωτές και τους παρευρισκομένους) …Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν είναι και θα είναι στο μέλλον ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που αφορούν το δημόσιο βίο μας. Για τα καλά και τα άσχημα που μας ενώνουν ή μας χωρίζουν με τους Τούρκους έτσι κι αλλιώς πάντοτε θα ασχολούμαστε μ’ αυτούς. Είναι γείτονες ιδιότροποι, δύστροποι με πολύ καλές πλευρές στη ζωή τους και άσχημες... Όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις θα πρέπει να καταλάβουμε μερικές βασικές δομές της Ιστορίας και για μένα είναι η μαθητική μου αγάπη, ο έρωτας μου... Επειδή τα βιβλία της Ιστορίας λέγανε μισές αλήθειες, δε λέγανε και την άλλη πλευρά, αυτό με έκανε να μισήσω τα βιβλία της Ιστορίας και τους Ιστορικούς. Όταν όμως βρέθηκα στην Τουρκία υπηρετώντας την ελληνική Παιδεία, στα δύο κορυφαία Πανεπιστήμια της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, ένιωσα την ανάγκη, ώριμος πια, να πω κι εγώ κάτι για τα θέματα αυτά. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί θράσος, όμως εγώ για να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου, έπρεπε να θυσιάσω ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου για να έχω το κουράγιο να στέκομαι αυτή τη στιγμή μπροστά σας και να σας μιλώ. Και αυτό σήμαινε περίπου επτά χρόνια από τη ζωή μου. Ο διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Τουρκικής Βουλής επί έξι μήνες με ανεχόταν στο γραφείο του να τον ενοχλώ και δε μου είπε ποτέ όχι. Τα οθωμανικά αρχεία είχα την απαραίτητη παιδεία να τα διαβάζω, ακόμη και μέσα από τη σιωπή τους... Έτσι μετά από αρκετά χρόνια και αρκετές συζητήσεις είχα διαμορφώσει μία συγκεκριμένη άποψη για το ποια είναι τα σημαντικά πράγματα που καθόρισαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις την περίοδο αυτή. Τα γεγονότα δεν είναι εκδηλώσεις τυχαίων συμπτώσεων, προκύπτουν από ανάγκη. Οι βαλκανικοί πόλεμοι για μας είναι κορυφαίο σημείο ιστορικό, γιατί απελευθερώθηκε η βόρεια Ελλάδα. Όμως η νικηφόρα για μας περίοδος, για την Τουρκία είναι περίοδος ταπείνωσης και ντροπής. Έχασαν όλα τα Βαλκάνια σε λίγο χρόνο, γιατί η Οθωμανική Αυτοκρατορία βρισκόταν σε τέτοια παρακμή που δε χρειαζόταν κάποιος ισχυρός στρατός να τους νικήσει... Για λόγους ασφάλειας οι Τούρκοι από τις βαλκανικές χώρες πήγαν στη σημερινή Τουρκία. Έπρεπε, λοιπόν, το τουρκικό κράτος, μπαίνοντας μετά από λίγο καιρό στον α’ παγκόσμιο πόλεμο, μέσα σε όλα που είχε να αντιμετωπίσει, να ρυθμίσει και την εγκατάσταση αυτών των ανθρώπων. Θεώρησαν λοιπόν ότι ήταν μια καλή ευκαιρία, ζώντας στην κορύφωση του Εθνικισμού, να διώξουν τους Έλληνες, ιδιαίτερα αυτούς που ζούσαν στα Δυτικά παράλια της Μ. Ασίας και τη Θράκη. 1913-14 με πρόφαση αλλά και με πραγματικό γεγονός -την εγκατάσταση των προσφύγων- ασκούνται πιέσεις και 360.000 Έλληνες εγκαταλείπουν τη Μ. Ασία. Ο Βενιζέλος επιχείρησε να βρει ειρηνική λύση με τους Τούρκους. Έγιναν επιτροπές στη Σμύρνη για να επιτραπεί στους Έλληνες να ξαναγυρίσουν, διότι αδίκως διώχτηκαν από τη Μ. Ασία. Όμως ενώ είχαν κανονίσει να βρεθούν στο Βερολίνο για να υπογράψουν τις σχετικές συμφωνίες, ξεσπά ο α’ παγκόσμιος πόλεμος και μένουν όλα στη μέση. Ο α’ παγκόσμιος πόλεμος όξυνε τα πάθη ανάμεσα στους δύο λαούς. Στην Ελλάδα υπήρξε ο περίφημος διχασμός Βενιζέλου-Βασιλιά.

Και λίγα λόγια για τον συγγραφέα…

Τέλος το λόγο πήρε ο συγγραφέας που συγκινημένος ευχαρίστησε τους παρουσιαστές του βιβλίου του και τους παρευρισκόμενους, δίνοντας το στίγμα του έργου του που είναι η καταγραφή της ιστορικής αλήθειας και η προσέγγιση των δυο λαών που «πρέπει να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, χωρίς διαμεσολαβητές, και να λύσουν τα προβλήματά τους» (*ολόκληρη η ομιλία του συγγραφέα παρακάτω). Το βιβλίο 578 σελίδων, εκδόθηκε το Οκτώβριο 2011 από τον εκδοτικό οίκο Σταμούλης Αντώνης. Το συντονισμό της παρουσίασης έκανε η πρόεδρος του Μ.Ο.Σ., φιλόλογος Χρυσάνθη Καραγιαννίδου. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Δήμο Σερβίων – Βελβεντού και το Μορφωτικό Όμιλο Σερβίων «ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ». Το 1919 στη συνθήκη των Παρισίων οι Έλληνες με τον Βενιζέλο διεκδικούν όσα από το 1853-54 είχε ονειρευτεί ο εμπνευστής της Μεγάλης Ιδέας Κωλέττης. Αυτό όμως ήταν ένα όνειρο. Δε στηριζόταν σε πραγματικά γεγονότα, που ήταν τα εξής: Όταν ο ελληνικός στρατός πάει στη Σμύρνη με παρότρυνση του Βενιζέλου για να προστατέψει τους εκεί Έλληνες έχει κάτι στο μυαλό του, πολύ λογικό και ευφυές. Όσο η περιοχή αυτή διοικείται από Έλληνες, ο μεν τουρκικός πληθυσμός θα αναγκασθεί να φύγει έξω από τα όρια αυτά, αντίθετα οι Έλληνες που ζούσαν έξω από τα όρια αυτά θα έρχονταν μέσα στην περιοχή αυτή, οπότε, όταν μετά 5 χρόνια θα γινόταν το δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο λαός τι θέλει, ασφαλώς θα αποφάσιζαν να ενωθούν με την Ελλάδα. Αυτό όμως ήταν στα χαρτιά. Οι Έλληνες τότε βρήκαν την ευκαιρία να εκδηλώσουν έναν απίστευτο εθνικισμό και μίσος προς τους Τούρκους που απεύχονταν ο Βενιζέλος, γιατί έδωσε την ευκαιρία σε μεγάλες εθνικιστικές ομάδες Τούρκων να πείσουν τους Τούρκους να αγωνιστούν για να διώξουν τον κατακτητή, όπως θεωρήθηκε ο ελληνικός στρατός στη Μ. Ασία. Ο εθνικισμός αυτός των Τούρκων, πολύ φυσιολογικός, γιατί ο ελληνικός στρατός πηγαίνει μεν για να προστατέψει τους Έλληνες αλλά για ένα λόγο παράξενο, βρίσκεται έξω από την Άγκυρα. Από την άλλη οι μεγάλες Δυνάμεις ήταν σύμμαχοι μέχρι το τέλος του πολέμου. Έπειτα, επειδή τα συμφέροντα τους ήταν τελείως διαφορετικά, άρχισε ο καθένας να προσεγγίζει τον Ατατούρκ, για να έχουν τον πρώτο λόγο στο νέο εθνικό κράτος που έβλεπαν να δημιουργείται. Αυτή την αντιπαλότητα οι Έλληνες πλην του Βενιζέλου δεν τη βλέπουν. Όμως αφού έχασε τις εκλογές, δεν μπορούσε να αλλάξει τη φορά των γεγονότων. Έτσι οι πρώην σύμμαχοι αδιαφόρησαν εντελώς για τον ελληνικό στρατό στη Μ. Ασία. Οι δικοί μας πίστευαν ότι ήρθε η ώρα να αναστήσουν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Αυτές οι ακραίες εθνικιστικές απόψεις που εξωραΐζουν τα οράματα γενεών αλλά παραβλέπουν το δικαίωμα των άλλων λαών να έχουν κι αυτοί δική τους πατρίδα και να βλέπουν την ιστορία με τα δικά τους μάτια, εξωραΐζει τα εγκλήματα που πιθανόν γίνονται από τη μία πλευρά, υπερβάλλει όσον αφορά τη συμπεριφορά των άλλων κι έτσι καταντούμε τις νίκες τις δικές μας να τις αποκαλούμε θριάμβους, ενώ τις νίκες των άλλων βαρβαρότητες. Αυτό δεν είναι σωστό. Η ιστορία δεν είναι για να μελετούμε τα γεγονότα του παρελθόντος με σκοπό να τεκμηριώσουμε εκδικητικές διαθέσεις απέναντι στους αντιπάλους. Δεν πρέπει να μελετάμε την ιστορία για να πάρουμε εκδίκηση από τους Τούρκους επειδή κατέλαβαν την Πόλη. Πρέπει να μελετάμε την Ιστορία για να δούμε μέχρι πού μπορεί να φθάσει το ανθρωπινό πάθος, τα εθνικά πάθη και πώς, όταν λείπει ο διάλογος ανάμεσα στους ανθρώπους, πώς μπορούμε να οδηγηθούμε σε απίστευτο πόνο και καταστροφή. Αυτά που τράβηξαν οι δικοί μας είναι αλήθεια όλα. Όλα. Εκείνο όμως που δε γράφει είναι για τον πόνο των άλλων. Εμείς τραβήξαμε, δεν κάναμε όμως τίποτε σε κανέναν; Όλοι οι άλλοι λαοί είναι ευχαριστημένοι από τη δική μας συμπεριφορά απέναντι τους; Οι ισχυροί πάντοτε επιβάλλανε τις απόψεις τους. Έτσι το τέλος του πολέμου βρήκε τους Τούρκους ισχυρούς και μας ηττημένους. Πολύ λογικό λοιπόν, στη Λωζάνη οι Τούρκοι να επιβάλλουν τις δικές τους απόψεις. Άριστοι στη διπλωματία ζητούσαν δέκα για να διασφαλίσουν τα πέντε που κέρδισαν, έχοντας μια συνεπή πολιτική που κρατάει αιώνες. Ενώ εμείς κάναμε πολιτική που κρατάει δύο χρόνια ή το πολύ μέχρι τον επόμενο ανασχηματισμό. Αυτό μας αφήνει εκτεθειμένους στις διμερείς σχέσεις. Όποτε γίνονται διαπραγματεύσεις, και σήμερα ακόμη, τις αντιμετωπίζουμε με απίστευτη επιπολαιότητα και προχειρότητα. Οι Τούρκοι στη Λωζάνη δεν πέτυχαν όσα περίμεναν. Ήθελαν να

Ο Σταύρος Χ. Γιωλτζόγλου γεννήθηκε στις Αυλές Κοζάνης το 1954. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Σερβίων το 1972, σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1980), έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Άγκυρας (1999) και ανακηρύχτηκε διδάκτορας φιλοσοφίας (Τομέας Νεότερης Ιστορίας) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2007). Εργάστηκε σε λύκεια των νομών Σερρών, Θεσσαλονίκης και Κοζάνης. Δίδαξε νεοελληνική γλώσσα, λογοτεχνία, ιστορία και θέατρο στα Πανεπιστήμια Άγκυρας και Κωνσταντινούπολης. Υπηρετεί ως Αναπληρωτής Συντονιστής Εκπαίδευσης στο Γενικό Προξενείο στην Κωνσταντινούπολη. Ασχολήθηκε με ζητήματα πολιτισμού, συμμετείχε σε δύο διεθνή συνέδρια (Πάτρα, 2000 και 2001) κι ένα βαλκανικό (Σόφια, 2001) με εισηγήσεις του για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας στην Τουρκία. Δημοσίευσε άρθρα κοινωνικού και πολιτιστικού περιεχομένου στο περιοδικό του Λιβαδερού Κοζάνης «Λυχνάρι» και επιμελήθηκε τη λαογραφική μονογραφία της Έφης Νίκου-Γιωλτζόγλου «Λιβαδερό – Μόκρο. Η λαϊκή μας παράδοση». Δημοσιεύτηκαν επίσης οι τρεις εισηγήσεις του στα συνέδρια της Πάτρας (2001 και 2002) και της Σόφιας (2003) και συμμετείχε στο ΕΘΝΟΣ, Κράτος και Πολιτική, Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας αφιερωμένες στον Γιάννη Σ. Κολιόπουλο με το άρθρο “Ο επαναπατρισμός των Μουσουλμάνων της Ελλάδας στην κεμαλική Τουρκία: Διοικητικές, οικονομικές και ιδεολογικές παράμετροι”. Είναι παντρεμένος με την Έφη Νίκου από το Λιβαδερό και έχουν δύο παιδιά. διώξουν το Πατριαρχείο. Εγώ, ως ουδέτερος ερευνητής, αν και Έλληνας, εγγονός πρόσφυγα, προσπαθώ να αποστασιοποιηθώ για να σώσω το κύρος του ερευνητή και να είμαι δίκαιος απέναντι στο υλικό που χρησιμοποιώ. Ο αντίλογος των Τούρκων, πολύ λογικός, είναι ότι το Πατριαρχείο έχει σχέση με την ψυχή των ανθρώπων και με το Θεό. Δεν μπορεί να έχει σχέση με την εθνική πολιτική, να ενισχύει τον ελληνικό στρατό στη Μ. Ασία. Η εκλογή του Πατριάρχη γινόταν με ορισμένους κανόνες που είχαν θέσει οι Τούρκοι, τους οποίους παραβίασε το Πατριαρχείο όταν ήταν εκεί ο ελληνικός στρατός. Όταν λοιπόν νίκησαν οι Τούρκοι, τους έδιωξαν. Το ότι δεν έφυγε το Πατριαρχείο δεν οφείλεται σε καμία παρέμβαση, δε μας υποστήριξαν ούτε οι Γάλλοι ούτε άλλοι Ευρωπαίοι. Όμως η αγγλικανική Εκκλησία στήριξε το πατριαρχείο λέγοντας ότι, αν φύγει από την Κωνσταντινούπολη, θα μεγαλώσει εκεί η δύναμη και η επιρροή του Πάπα. Είχαν λόγους οι Άγγλοι το Πατριαρχείο να μείνει στην Κωνσταντινούπολη. Άλλωστε φαινόταν και ο ρόλος που θα έπαιζε στο μέλλον η Ορθόδοξη Ρωσία και ήθελαν να έχουν το Πατριαρχείο υπό τον έλεγχο. Υποψιάζομαι ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει ακόμη και σήμερα. Ο δεύτερος λόγος που οι Τούρκοι πήγαν στη Λωζάνη, ήταν να φύγουν όλοι οι Έλληνες από τη Μικρά Ασία και όλοι οι Κωνσταντινουπολίτες. Οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης είχαν βοηθήσει πολύ το κίνημα των Νεότουρκων. Αυτοί είχαν τεράστια τσιφλίκια και ζήτησαν να εξαιρεθούν από την ανταλλαγή. Αυτό εκμεταλλεύτηκε ο Βενιζέλος και είπε, ας μείνουν τότε και οι Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη. Και ο τρίτος στόχος των Τούρκων ήταν να πάρουν αποζημιώσεις από τους Έλληνες για τη Μ. Ασία. Έκαναν και οι Έλληνες εγκλήματα στη Μ. Ασία, όμως αν κάνουμε προσθαφαιρέσεις σαφώς και δεν συγκρίνονται αυτά που υπέστησαν οι Έλληνες. Ο ελληνισμός ήταν εκεί 3.000 χρόνια και φυσικά δεν έπρεπε να την πληρώσουν τουλάχιστον δύο εκατομμύρια Έλληνες. Αποζημιώσεις δεν πήραν οι Τούρκοι γιατί ο Ινονού πείστηκε από τον Βενιζέλο. Όμως επτά χρόνια μετά, την αποζημίωση την πήραν, για να υπογραφεί το σύμφωνο Φιλίας ΒενιζέλουΑτατούρκ. Οι Τούρκοι απαίτησαν 500.000 χρυσές λίρες Αγγλίας. Κατηγορούν το Βενιζέλο γιατί την υπέγραψε. Ο ελληνισμός της Πόλης συρρικνώθηκε πολύ και σε λίγο δε θα υπάρχει κανείς. Εκτός και αν συμβεί κάτι παράξενο -κάτι που πιστεύει ο Πατριάρχης - και αλλάξουν τα πράγματα από την οικονομία του Θεού και ξαναγυρίσουν οι Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη. Κάτι που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και ο Πατριάρχης το θεωρεί ευλογία. Θα κλείσω με ένα συμπέρασμα που πρέπει να το έχουμε υπόψη μας όλοι. Δεν υπάρχουν φίλοι και εχθροί στις διεθνείς σχέσεις. Υπάρχουν συμφέροντα. Τα συμφέροντά τους ρύθμισαν την πολιτική τους συμπεριφορά. Και όσο εμείς, ως εθνική οντότητα, δεν κοιτάμε να διαμορφώσουμε μια πολιτική η οποία θα προσπαθεί να ταυτίσει το εθνικό συμφέρον με το συμφέρον των ισχυρών κάθε εποχής, φοβάμαι ότι θα τρώμε τις σάρκες μας μεταξύ μας, θα αλληλοβριζόμαστε, θα υποσκάπτουμε το μέλλον της χώρας και των παιδιών μας, γιατί δεν έχουμε γενναιότητα να πούμε “ναι, έχεις και συ δίκαιο”. Γιατί να μη συζητήσουμε τα θέματα μεταξύ μας και να θέλουμε διαμεσολαβητή. Δεν υποψιαζόμαστε ότι αυτός κάτι θα θέλει να βγάλει ως μεσίτης από αυτή την υπόθεση; Και πόσο πραγματικά αξίζει η γενναιότητα να πω ότι προκειμένου να έχω μια καλή γειτονία αξίζει να πω ότι “ναι, αυτό αισθανόμουνα ότι είναι δικό μου, χαλάλι σου πάρτο, για να έχω έναν καλό γείτονα”. Δεν αναζητούμε τρόπους διαλόγου με τους γείτονες, παρά μόνο ψάχνουμε λόγους να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε. Σας ευχαριστώ όλους…

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 17

Απρίλιος 2012

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Εν όψει των προσεχών βουλευτικών εκλογών (29/4 ή 6/5/2012) Κατάθεση υποψηφιοτήτων για τα ψηφοδέλτια της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης Μέχρι και την Πέμπτη 15.3.2012 στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης είχαν υποβάλει αιτήσεις υποψηφιότητας για τα υπό κατάρτιση ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας οι παρακάτω: 1. Διαμαντής Βαχτσεβάνος, 2. Ιωάννης Δεληγιάννης 3. Φώτης Ζυγούρης 4. Θεόδωρος Κουκάκης, 5. Στάθης Κωνσταντινίδης, 6. Άννα Νανοπούλου, 7. Γεώργιος Τοπαλίδης και 8. Έλσα Φωτιάδου. Αντίστοιχα για το ΠΑΣΟΚ στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, έχει υποβληθεί μόνο μια αίτηση, αυτή του Παναγιώτη Θεοδωρίδη. Σ.Σ. Όπως έγινε γνωστό στις 2.4.2012, η κ. Νανοπούλου απέσυρε την αίτηση υποψηφιότητας.

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης Μετά τις αρχαιρεσίες, που έγιναν στις 12-2-2012, για την ανάδειξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης, τα εκλεγμένα μέλη, ύστερα από πρόσκληση του πλειοψηφήσαντος συμβούλου Πολυνείκη Αγγέλη, σε ειδική συνεδρίαση που έγινε στις 20-2-2012, συγκροτήθηκαν σε σώμα, ως εξής: 1) Πρόεδρος: Αγγέλης Πολυνείκης 2) Αντιπρόεδρος: Παπαδημητρίου Απόστολος 3) Γενικός Γραμματέας: Ντάγκας Ευάγγελος 4) Αναπληρωτής Γ. Γραμματέας: Σιαμπανόπουλος Ελευθέριος 5) Ταμίας: Καβούκας Απόστολος Μέλη οι: Μυλωνάς Δημήτριος, Δημόπουλος Παναγιώτης, Ηλικίδου Μελισσία και Χρυσάκης Κων/νος Έφοροι και υπεύθυνοι δραστηριοτήτων : Έφορος Βιβλιοθήκης: Ντάγκας Ευάγγελος Έφοροι Ιστορικού - Λαογραφικού & Φ. Ιστορίας Μουσείου: Ηλικίδου Μελισσία και Δημήτριος Μυλωνάς Έφοροι Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα: Σιαμπανόπουλος Ελευθέριος και Καβούκας Απόστολος Έφορος χορευτικών εκδηλώσεων: Χρυσάκης Κων/νος Έφορος εκδόσεων & δημοσιεύσεων: Παπαδημητρίου Απόστολος Έφορος διαλέξεων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων: Δημόπουλος Παναγιώτης

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΙΩΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΙΝΩΝ 2012 Κύριε Πρόεδρε, Σας ευχαριστούμε για την αποστολή του Ημερολογίου έτους 2012. Η έκδοση του ημερολογίου είναι άριστη, καθώς παρουσιάζονται σ’ αυτό στοιχεία από την κοινωνική ζωή και τον πολιτισμό γενικότερα του χωριού σας. Σίγουρα είναι μια προσφορά στην ιστορία του χωριού. Άλλωστε έτσι γράφεται η ιστορία, από την αγάπη ολίγων ανθρώπων που τιμούν το χωριό τους και σέβονται τους ανθρώπους που το αποτελούν, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Παρακαλούμε δεχτείτε τα θερμά μας συγχαρητήρια και τις ευχές μας να συνεχίσετε να μεταφέρετε στο ημερολόγιό σας στοιχεία και γεγονότα που έλαβαν χώρα στην πορεία του χρόνου, στο ορεινό χωριό σας που τόσο αγαπάτε. Με εκτίμηση Για το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ο Πρόεδρος Παναγιώτης Ε. Μπασιάς

Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου στα Καμβούνια Με την αρμόζουσα επισημότητα γιορτάστηκε η 25η Μαρτίου -διπλή γιορτή της επετείου της εξέγερσης των Ελλήνων κατά των Τούρκων το 1821 και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου-, στο Μικρόβαλτο, στο Τρανόβαλτο και στην Ελάτη των Καμβουνίων. Στο Μικρόβαλτο, μετά τη Θεία Λειτουργία και εντός του ναού του Αγίου Γεωργίου, τελέστηκε η δοξολογία όπου και εκφωνήθηκε ο πανηγυρικός της ημέρας από τη δασκάλα Ιωάννα Κ. Τζουκοπούλου. Ακολούθησε, στο μνημείο Πεσόντων στην πλατεία, η επιμνημόσυνη δέηση και η σεμνή τελετή συνεχίστηκε με την κατάθεση στεφάνων -για την Τοπική Κοινότητα κατέθεσε η πρόεδρος Κατερίνα Ζαραβίγκα, για την Εθνική Αντίσταση ο Κων/νος Σταθόπουλος και για τους Αναπήρους Πολέμου ο Αχιλλέας Καβουρίδης-, για να κλείσει με τη “σιγή ενός λεπτού” και τον Εθνικό Ύμνο.

Στο Τρανόβαλτο, όπου ήταν και το επίκεντρο των εκδηλώσεων, η δοξολογία και η επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκαν στο μνημείο των Πεσόντων στην πλατεία και τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Τρα-

Νέο Δ.Σ. στη ΜΚΟ «Κοινωνία Των Πολιτών Του Βελβεντού» Η σύνθεση του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας και μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Κοινωνία Των Πολιτών Του Βελβεντού», όπως αυτό προέκυψε από την εκλογική διαδικασία της 25/3/2012 και συγκροτήθηκε σε σώμα κατά την πρώτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 26/3/2012 έχει ως εξής: Στεργίου Μανώλης - πρόεδρος Βαρσαμόπουλος Δημήτρης - αντιπρόεδρος Μαλλού Βάγια - γραμματέας Αργυρόπουλος Κώστας - ταμίας Δαλαμπής Γιάννης - μέλος Ζορζοβίλης Ζήνων - μέλος Ζορμπάς Γιάννης - μέλος

νοβάλτου Πασχάλης Νακόπουλος. Ακολούθησαν και εδώ η κατάθεση στεφάνων, η “σιγή ενός λεπτού” και ο Εθνικός Ύμνος.

Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη παρέλαση από μαθητές του Παιδικού Σταθμού, του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού Σχολείου και του Γυμνασίου -παραρτήματος- Τρανοβάλτου και η τελετή έκλεισε με την παρουσίαση παραδοσιακών χορών από παιδικές-μαθητικές χορευτικές ομάδες.

Το Δήμο Σερβίων – Βελβεντού εκπροσώπησε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χρήστος Ελευθερίου ενώ παρέστησαν ακόμη ο αντιδήμαρχος Ιωάννης Τσιτσόπουλος και η πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Τρανοβάλτου Βασιλική Παπανικοπούλου. Ανάλογες εκδηλώσεις με αυτές του Μικροβάλτου, έγιναν και στην Ελάτη.

Καμκούτης Γιάννης - μέλος Κλίγγος Αργύρης - μέλος Κουρτέλης Κώστας - μέλος Μαλιούση Εύα – μέλος Τράντας Γιάννης - μέλος Τσέγκος Νίκος - μέλος Σύμφωνα με το σχετικό Δελτίο Τύπου της ΜΚΟ: Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο αξιοποιώντας την εμπειρία των προηγούμενων μηνών και με βάση τις αποφάσεις των Λαϊκών Συνελεύσεων, ξεκίνησε ήδη τη διαμόρφωση των βασικών αξόνων δράσης με βασικό στόχο την διασφάλιση ποιοτικής καθημερινότητας για τους πολίτες του Βελβεντού αλλά και την άμεση στήριξη του έργου της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα των Πολιτών του Βελβεντού για την αυτοδιοικητική ανεξαρτησία του Δήμου Βελβεντού.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΛΑΒΑΜΕ

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 18

Απρίλιος 2012

ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Αποφάσεις της έκτακτης συνεδρίασης 22.3.2012 Στην έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σερβίων – Βελβεντού, την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012, ελήφθησαν αποφάσεις για τα παρακάτω θέματα: 1. Έκδοση ψηφίσματος ενάντια στην απόφαση δημιουργίας Κέντρου Υποδοχής – Κράτησης Λαθρομεταναστών στη Νεάπολη Βοΐου. 2. Ομόφωνη απόφαση για την ανάθεση μελέτης αναστήλωσης του διατηρητέου μνημείου “Ράπτη”, που βρίσκεται στην πλατεία των Σερβίων και προφανώς τροποποίηση της απόφασης που είχε ληφθεί προ 10μήνου για την κατεδάφισή του, υπό την “πίεση” της αρχαιολογικής υπηρεσίας και προκειμένου να προχωρήσει ο φάκελος του έργου της ανάπλασης των Σερβίων. 3. Προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάδειξη εργολάβου αποκομιδής απορριμμάτων έτους 2012 του Δήμου, πλην του Δημοτικού Διαμερίσματος Βελβεντού που θα συνεχιστεί το έργο ως έχει, μιας και είναι επανδρωμένο με μόνιμους υπαλλήλους. Με τη εργολαβική ανάθεση στα υπόλοιπα Δημοτικά Διαμερίσματα –Σέρβια, Καμβούνια, Λιβαδερό-, αντί της μέχρι τώρα εκτέλεσης του έργου της αποκομιδής με εργάτες οκτάμηνης σύμβασης, υπολογίζεται ότι θα εξοικονομηθεί ποσό της τάξεως έως και 30% -από 228.000 € η ετήσια δαπάνη θα εκπέσει στα 160.000 με 180.000 €-. 4. Έγκριση πρόσκλησης ενδιαφερομένων για την προμήθεια καυσίμων του Δήμου, με “απευθείας ανάθεση κατόπιν διαπραγμάτευσης”, αφού ο σχετικός μειοδοτικός διαγωνισμός υπήρξε “άγονος”. Επιδίωξη του Δήμου είναι να αναθέσει το έργο σε περισσότερους του ενός προμηθευτές. Γ.Μ.

Προσφυγή του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού για ακύρωση αποφάσεων της Γ.Γ. εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών Σταθμών Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την ακύρωση αποφάσεων της Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, που αφορούν εγκρίσεις για την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Σταθμών σε δασικές και κτηματικές εκτάσεις του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού, για τις οποίες είχε γνωμοδοτήσει αρνητικά το Δημοτικό Συμβούλιο και κατά της ΡΑΕ (Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας) που έχει χαρτογραφήσει σχεδόν όλη την περιοχή Δοβρά Μεταξά για εγκατάσταση Φ/Σ –και πιθανώς και άλλες περιοχές του Δήμου-, γνωστοποίησε ότι θα καταθέσει ο δήμαρχος Βασίλης Κωνσταντόπουλος, κατά τη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Παρασκευής 16 Μαρτίου 2012.

Ομόφωνα αρνητική ήταν ακόμη -σε ένα σχετικό θέμα της ημερήσιας διάταξης- η γνωμοδότηση του σώματος “επί των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων -Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων των Φωτοβολταϊκών Πάρκων στη θέση Δουβρά στην Τ.Κ. Μεταξά”, αφού θεωρήθηκε ότι η κάλυψη με Φ/Π περίπου 5.000 στρεμμάτων σ’ αυτή την περιοχή -επί συνόλου 6.500 στρ.-, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην κτηνοτροφία. Συμπληρωματικά ο δήμαρχος διευκρίνισε ότι κατά περίπτωση θα εξεταστούν θετικά επιμέρους προτάσεις για περιορισμένες καλύψεις εκτάσεων για εγκατάσταση Φ/Π στην ίδια περιοχή, που δεν θα εμποδίζουν την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας και θα είναι προς όφελος των κατοίκων της περιοχής, καταλήγοντας ότι “είμαστε υπέρ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με όρους αποδεκτούς από τις τοπικές κοινωνίες”.

Τρίτη 6 Μαρτίου 2012

Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Δ.Μ.: Δεν θα γίνουν συγχωνεύσεις σχολείων Την κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι δεν θα γίνουν συγχωνεύσεις γυμνασίων και λυκείων στην περιοχή, έδωσε η Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Έλενα Ζυγούρη στη διοίκηση της ΕΛΜΕ Κοζάνης και σε καθηγητές, που πραγματοποίησαν παράσταση διαμαρτυρίας. Η κ. Ζυγούρη διαβεβαίωσε τους εκπροσώπους του συλλόγου, ότι “η εισήγηση που θα φύγει από τη Διεύθυνση Περιφερειακής Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας, δεν θα περιλαμβάνει καμία συγχώνευση σχολείου στην ευρύτερη περιοχή Κοζάνης”. Είπε μάλιστα ότι πρόθεση και του ίδιου του υπουργείου Παιδείας, είναι μετά τις περσινές συγχωνεύσεις να μην συγχωνευτούν άλλα σχολεία». Διευκρίνισε ότι “δική μας

εισήγηση θα είναι να διατηρηθούν ως παραρτήματα τα γυμνάσια Τρανοβάλτου, Τσοτυλίου και Εράτυρας”, ωστόσο πρόσθεσε ότι “ειδικά για τα παραρτήματα είναι θέμα απόφασης της υπουργού”. Υπενθυμίζεται ότι τα προαναφερόμενα σχολεία συγχωνεύτηκαν πέρυσι με άλλα σχολεία, ωστόσο παρατάθηκε για ένα έτος η διατήρησή τους, ως παραρτήματα των γυμνασίων με τα οποία συγχωνεύτηκαν.

Υπογραφή σύμβασης του έργου “Ασφαλτόστρωση Κοινοτικών Δρόμων Λιβαδερού” Την σύμβαση του έργου “Ασφαλτόστρωση Κοινοτικών Δρόμων Λιβαδερού” υπέγραψε στο Δημαρχείο με τον ανάδοχο του έργου ο Δήμαρχος Σερβίων-Βελβεντού Βασίλης Κωνσταντόπουλος. Πρόκειται για ένα έργο που περιλαμβάνει την αποκατάσταση του οδοστρώματος σε τμήματα του οδικού δικτύου του Λιβαδερού με το κόστος του να ανέρχεται σε 95.733,91€ με Φ.Π.Α. 23%. Το έργο χρηματοδοτείται από τον Τοπικό Πόρο Ανάπτυξης και με την ολοκλήρωσή του θα εξασφαλίσει την ασφαλή και ομαλή κυκλοφορία των οχημάτων.

Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 19

Απρίλιος 2012

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΕΛΑΤΟΣ Ελάτης η

ΑΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ: Καλείται να “παλέψει” τις υπόλοιπες αγωνιστικές

ου

Στην 8 θέση της βαθμολογίας του 1 Ομίλου της Β’ Κατηγορίας της ΕΠΣ Κοζάνης με 22 βαθμούς, βρίσκεται μετά και τη 18η Αγωνιστική του πρωταθλήματος περιόδου 2011-2012 η ομάδα του Έλατου. Σε αντίθεση με τον ΑΟΤ, η ομάδα της Ελάτης δεν τα πήγε καλά στον 1ο Γύρο και ήταν στις τελευταίες θέσεις της βαθμολογίας, αλλά τις τελευταίες αγωνιστικές έχει ανακάμψει και βελτίωσε αρκετά τη βαθμολογική της θέση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2011-2012 Β’ ΓΥΡΟΣ 18η Αγ./1.4.2012 ΕΛΑΤΗ – ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ 2-0 17η Αγ./24.3.2012 ΜΙΚΡΟΚΑΣΤΡΟ - ΕΛΑΤΗ 0-2 16η Αγ./17.3.2012 ΕΛΑΤΗ - ΤΣΟΤΥΛΙ 6-1 15η Αγ./11.3.2012 ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΟΖΑΝΗΣ - ΕΛΑΤΗ 2-2 14η Αγ./4.3.2012 ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ - ΕΛΑΤΗ 0-1 Α’ ΓΥΡΟΣ 13η Αγ./3.12.2011 ΕΛΑΤΗ - ΜΕΤΑΞΑΣ 0-0 12η Αγ./3.12.2011 ΡΟΔΙΑΝΗ - ΕΛΑΤΗ 2-0 11η Αγ./27.11.2011 ΕΛΑΤΗ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 0-0 10η Αγ./20.11.2011 ΛΙΒΑΔΕΡΟ - ΕΛΑΤΗ 2-1 9η Αγ./13.11.2011 ΑΙΑΝΗ - ΕΛΑΤΗ 6-0 8η Αγ./5.11.2011 ΕΛΑΤΗ - ΚΡΑΝΙΔΙΑ 2-2 7η Αγ./30.10.2011 ΕΡΑΤΥΡΑ - ΕΛΑΤΗ 7-0 6η Αγ./23.10.2011 ΕΛΑΤΗ - ΑΝΘΟΤΟΠΟΣ 1-1 5η Αγ./16.10.2011 ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ - ΕΛΑΤΗ 1-1 4η Αγ./9.10.2011 ΕΛΑΤΗ - ΜΙΚΡΟΚΑΣΤΡΟ 0-0 3η Αγ./1.10.2011 ΤΣΟΤΥΛΙ - ΕΛΑΤΗ 1-0 2η Αγ./24.9.2011 ΕΛΑΤΗ - ΕΛΠΙΔΕΣ Α.Ε. ΚΟΖΑΝΗΣ 3-0 1η Αγ./17.9.2011 ΕΛΑΤΗ - ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 0-0

ΑΟ Τρανοβάλτου Στην 10 θέση της βαθμολογίας του 1ου Ομίλου της Β’ Κατηγορίας της ΕΠΣ Κοζάνης με 21 βαθμούς, βρίσκεται μετά και τη 18η Αγωνιστική του πρωταθλήματος περιόδου 2011-2012. Η ομάδα του ΑΟ Τρανοβάλτου. Η γειτονική μας ομάδα είχε ξεκινήσει καλά το πρωτάθλημα, αλλά τις τελευταίες αγωνιστικές δεν τα κατάφερε και βρέθηκε κάτω από τις μεσαίες θέσεις της βαθμολογίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2011-2012 Β΄ΓΥΡΟΣ 18η Αγ./1.4.2012 ΑΙΑΝΗ – ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 2-1 17η Αγ./25.3.2012 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΚΡΑΝΙΔΙΑ 0-2 16η Αγ./18.3.2012 ΕΡΑΤΥΡΑ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 6-0 15η Αγ./11.3.2012 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΑΝΘΟΤΟΠΟΣ 0-3 14η Αγ./4.3.2012 ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 2-0

Η ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Βαθμολογικός Πίνακας του 1ου Ομίλου της Β’ Κατηγορίας της ΕΠΣ Κοζάνης, μετά και την 18η Αγωνιστική, περιόδου 2011-2012 Βαθμοί Αγώνες Ν

Την ομάδα από τα μέσα του Α’ Γύρου κοουτσάρει ο Σταθόπουλος Αχ. Τάκης.

Για τρίτη συνεχή χρονιά στον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας ο Τάκης Σταθόπουλος!

Χρυσό από τον 11χρονο Μικροβαλτινό Γιάννη Παπαδόπουλο Στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Τaekwondo!

Στα 5χλμ ο Μπάμπης Παλιανόπουλος με το γιο του Κωνσταντίνο

Α’ ΓΥΡΟΣ 13η Αγ./11.12.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΜΙΚΡΟΚΑΣΤΡΟ 0-0 12η Αγ./4.12.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΤΣΟΤΥΛΙ 3-2 11η Αγ./27.11.2011 ΕΛΑΤΗ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 0-0 10η Αγ./20.11.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 1-1 9η Αγ./13.11.201 ΜΕΤΑΞΑΣ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 1-1 8η Αγ./5.11.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΡΟΔΙΑΝΗ 1-1 7η Αγ./30.10.2011 ΕΛΠΙΔΕΣ ΚΟΖΑΝΗΣ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 2-4 6η Αγ./23.10.2011 ΛΙΒΑΔΕΡΟ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 0-2 5η Αγ./16.10.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΑΙΑΝΗ 0-1 4η Αγ./9.10.1011 ΚΡΑΝΙΔΙΑ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 2-2 3η Αγ./2.10.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΕΡΑΤΥΡΑ 1-3 2η Αγ./24.9.2011 ΑΝΘΟΤΟΠΟΣ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 1-2 1η Αγ./18.9.2011 ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ 3-1

Θέση Ομάδα

Σε πολύ δύσκολη βαθμολογική θέση, μετά και τη 18η Αγωνιστική του πρωταθλήματος της Β’ Κατηγορίας, 1ου Ομίλου της ΕΠΣ Κοζάνης, βρίσκεται η ομάδα του Αίαντα Μικροβάλτου, που καταλαμβάνει την τελευταία θέση (14η) του πίνακα με μόλις 10 βαθμούς. Είναι γεγονός ότι η ομάδα προσπάθησε αρκετά, αλλά μια σειρά άτυχων αποτελεσμάτων -ήττες στις καθυστερήσεις του αγώνα, δυστοκία-, επηρέασαν την ψυχολογία των παικτών της ομάδας που δεν μπόρεσαν να αποδώσουν σύμφωνα με τις δυνατότητές τους και να φέρουν επιτυχή αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι την πρώτη της νίκη η ομάδα του Μικροβάλτου την πέτυχε μόλις στην 18η Αγωνιστική. Απομένουν βέβαια άλλες οκτώ (8) αγωνιστικές και η ομάδα έχει τα περιθώρια και τις δυνατότητες να ανακάμψει και να αποφύγει τον υποβιβασμό. “Πολυφωνία” είχαμε στους σκόρερ της ομάδας, αλλά με λίγα γκολ για τον καθένα. Έτσι από δύο γκολ έχουν πετύχει ο Γιάννης Μανάδης, ο Νίκος Νάστος και ο Γιώργος Σαΐτης, ενώ από ένα γκολ οι, Γιάννης Χαρισόπουλος, Αποστόλης Τζουκόπουλος, Κώστας Θεοδουλίδης, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Αντώνης Γιαννόπουλος, Αποστόλης Θεοχάρης και Αλέκος Τζουκόπουλος. Το ρόστερ της ομάδας όπως εμφανίστηκε στο Β’ Γύρο του Πρωταθλήματος έχει ως εξής: Καβουρίδης Κ. Γεώργιος, Αλεξόπουλος Ε. Αντώνιος, Χαρισόπουλος Ε. Ιωάννης, Θεοδουλίδης Κώστας, Γιαννόπουλος Σπ. Ανδρέας, Θεοχάρης Κ. Απόστολος, Κομπούρας Σωκράτης, Παλιανόπουλος Β. Νίκος, Μάστορας Χαράλαμπος, Σαΐτης Γεώργιος, Νάστος Νίκος, Παλιανόπουλος Κ. Αθανάσιος, Χαρισόπουλος Ι. Φίλιππος, Τζουκόπουλος Κ. Απόστολος, Μανάδης Β. Ιωάνης, Γιαννόπουλος Κ. Αντώνιος, Αλεξόπουλος Ε. Αχιλλέας, Τζουκόπουλος Κ. Ιωάννης, Καβουρίδης Κ. Αχιλλέας, Παπαδημητρίου Δ. Γεώργιος, Τζουκόπουλος Ε. Αλέξανδρος.

Γκολ

Φ.Σ. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Εράτυρας