«Κάτι μας ενώνει όλους μας Είδαμε τον ήλιο ν’ ανατέλλει απ’ τον Άι Λιά!» Μ. Βαλτινός Βαλτινός Νι. Μ. Νι.
Τετραμηνιαία εφημερίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης • Διανέμεται δωρεάν • Έτος 10ο • Αριθ. Φύλλου 26 • Δεκέμβριος 2013
Ο "κόμβος" της ντροπής και η "πατέντα"!
Κατά την επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού ΠΕΚΑ στα ΜΑΒΕ…
Άνοιξε η συζήτηση για την δημιουργία ΧΥΤΑ Αμιάντου στο Ζιδάνι! ην έναρξη διαλόγου με την τοπική κοινωνία για το επόμενο βήμα της αποκατάστασης των ΜΑΒΕ, που θα περιλαμβάνει “3-4 κατευθύνσεις”, με πρώτη βέβαια τη δημιουργία ΧΥΤΑ Αμιάντου -παρότι επιμελώς αποφεύχθηκε η αναφορά του όρου-, πρότεινε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Σταύρος Καλαφάτης, στο πλαίσιο της επίσκεψης του τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013 στο χώρο των Μεταλλείων Αμιάντου Βορείου Ελλάδος (ΜΑΒΕ), επικεφαλής κλιμακίου στελεχών του ΥΠΕΚΑ και συνοδευόμενος από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργο Δακή, τον Αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Κοζάνης Γιάννη Σόκουτη, τον Δήμαρχο Σερβίων-Βελβεντού Βασίλη Κωνσταντόπουλο, περιφερειακούς συμβούλους, δημοτικούς-τοπικούς συμβούλους και διευθυντικά στελέχη της Περιφέρειας.
Τ
Αποτελεί το τελευταίο κομμάτι προς ασφαλτόστρωση 50-60 μ. του δρόμου Κοζάνης-Ρυμνίου μέσω Καισαρειάς προς Καμβούνια, στη διασταύρωση με το δρόμο Αιανής-Ρυμνίου… Μιας “πονεμένης” ιστορίας ασφαλτόστρωσης δρόμου τεσσάρων (4) χλμ, που ξεκίνησε πριν δέκα (10) περίπου χρόνια και ακόμη να τελειώσει… Με τρεις ξεχωριστές εργολαβίες ασφαλτοστρώθηκαν το 2008 2.200μ., το 2009 η παράκαμψη της Καισαρειάς 1.200μ. και το 2010 το ενδιάμεσο τμήμα μήκους 550μ. Έμειναν τα τελευταία μέτρα για ασφαλτόστρωση και η κατασκευή του “κόμβου”. Εκεί όπου η κατάσταση είναι …τριτοκοσμική! Με δεδομένο πλέον ότι η κυκλοφορία των οχημάτων, τουλάχιστον των κατοίκων των Καμβουνίων, προς Κοζάνη γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από το δρόμο αυτό, από την πλευρά της εισόδου από το δρόμο Αιανής-Ρυμνίου δεν υπάρχει η παραμικρή σήμανση. Και εδώ, η πρωτοτυπία έγκειται στον τρόπο που αξιοποιήθηκε από διερχόμενους η κατεστραμμένη -από ατυχήματα- προστατευτική μπάρα, η οποία ανασηκώθηκε, βάφτηκε στα χρώματα του κόκκινου και λευκού (κάτι σαν ΠΡΟΣΟΧΗ-ΚΙΝΔΥΝΟΣ!), που επέχει επιπλέον θέση πινακίδας αναγνώρισης για είσοδο στο δρόμο -”πατέντα” κι αυτή!-, βοηθώντας έτσι αρκετά στην κυκλοφορία των οχημάτων, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες! Και στην έξοδο του δρόμου η σήμανση είναι υποτυπώδης και ανεπαρκής, με συνέπεια στο σημείο αυτό να έχουν σημειωθεί δεκάδες ατυχήματα. Επιπλέον βέβαια υπάρχει στο κομμάτι αυτό και το πρόβλημα με τις λακκούβες που αυξάνουν την επικινδυνότητα… Εξαγγέλθηκε η κατασκευή του κόμβου -παράλληλα με αυτόν της Καρυδίτσας-, με ορίζοντα ολοκλήρωσης την άνοιξη του 2013 από τον αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Κοζάνης Γιάννη Σόκουτη, με τηλεοπτική δήλωση του από 28 Σεπτεμβρίου 2012! Φτάνουμε αισίως στο 2014… Τη δημοτική αρχή Σερβίων-Βελβεντού δεν φαίνεται να την απασχολεί το πρόβλημα, ίσως γιατί θεωρεί ότι το θέμα είναι “ξένο”, μιας και το σημείο βρίσκεται διοικητικά στο δήμο Κοζάνης, παραβλέποντας το γεγονός ότι εξυπηρετούνται σχεδόν καθ’ ολοκληρία δημότες των χωριών των Καμβουνίων, δημότες της… Άλλωστε τα Σέρβια πέφτουν πολύ μακριά… “Κόμβος” της ντροπής…, που ξεκινάει πρώτα από εμάς τους πολίτες που ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα αυτή την κατάσταση…
Αποσπάσματα από τις αναφορές του υπουργού στο θέμα, κατά τη διάρκεια της ξενάγησης στο ορυχείο, έχουν καταγραφεί ως εξής: “…Απλά κάποια στιγμή θα συζητήσουμε και το επόμενο βήμα. Εμείς τώρα καταρτίζουμε το πρόγραμμα. Θα είναι σημαντική η συμβολή σας. Τις προτάσεις θα τις συγκεντρώσουμε όλες μαζί και ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν θα ενεργήσουμε και εμείς. Υπάρχουν 3-4 κατευθύνσεις σε τομείς που είναι σημαντικοί και σύμφωνοι με την Κοινοτική Νομοθεσία. Είμαστε και υποχρεωμένοι, υπάρχουν ανοιχτά θέματα κυρίως στη διαχείριση των απορριμμάτων, που θα πρέπει να τα κλείσουμε. Να δούμε ακόμη για τον τουρισμό, τη γεωργία. Είναι πολύ σημαντικό να ακούσουμε... Αν υπάρχουν όλες οι προδιαγραφές και όλα τα στάνταρτς, γιατί να μην κερδίσουν οι κάτοικοι. Μέσα από συναίνεση θα πάμε. Να μην μείνουμε εδώ πέρα. Ότι γίνεται στην Ευρώπη και δεν υπάρχει πρόβλημα, προ-
ΗΣΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚ
στατευόμενο από την Περιβαλλοντική Νομοθεσία. Γιατί να μην το ακούσουμε δηλαδή. Να δούμε και κάτι παραπάνω για την περιοχή. Για να κερδίσουν και οι κάτοικοι σε μια δύσκολη εποχή...”. Στο περιθώριο της συζήτησης εκφράστηκαν παρεμφερείς απόψεις και από τοπικά υπηρεσιακά στελέχη. Από την πλευρά του ο δήμαρχος Σερβίων-Βελβεντού, προσπάθησε να μην ανοίξει το θέμα -”δεν είναι μέρα για τέτοια συζήτηση”-, τονίζοντας ότι πρέπει να συζητάμε μόνο για την αποκατάσταση των εγκαταστάσεων στην παρούσα φάση, αλλά στη συνέχεια παρέπεμψε το ζήτημα σε δημόσια διαβούλευση και διάλογο με την τοπική κοινωνία. Επίσης και οι πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Μικροβάλτου και Τρανοβάλτου Κατερίνα Ζαραβίγκα και Βάσω Παπανικοπούλου αντίστοιχα, κυμάνθηκαν στο ίδιο μήκος κύματος, τονίζοντας ότι πρέπει να ενημερωθούν οι κάτοικοι της περιοχής και να αποφασίσουν… Το μόνο σίγουρα θετικό της επίσκεψης του υπουργού, που απορρέει από την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, είναι ότι “για να ολοκληρωθεί πλήρως η αποκατάσταση μπαίνουν άλλα 17,6 εκ. ευρώ από το ΥΠΕΚΑ, μέσω του Επιχειρησιακού μας Προγράμματος” με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2015. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, το ποσό αυτό αφορά μόνο τον καθαρισμό από αμίαντο των κτιριακών εγκαταστάσεων και τον ενταφιασμό του σε χώρο του ορυχείου. Για τις κτιριακές εγκαταστάσεις προφανώς θα πρέπει να υπάρξει και τέταρτη φάση αποκατάστασης και ανάγκη χρηματοδότησης. Την άποψη που ακούστηκε ότι το κτιριακό συγκρότημα μπορεί να γίνει …μουσείο, μόνο σαν αστείο μπορεί να εκληφθεί, λόγω της κατάστασης που έχει περιέλθει… Αλλά αυτό είναι μια άλλη τεράστια θλιβερή ιστορία… Συνέχεια στη σελίδα 3
Δημοτικές Εκλογές 2014 – Υποψηφιότητες (σελ. 3)
Να το θυμηθούμε… Ετήσιος Χορός Συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014
Σ ΜΑΡΤΥΡΙΕ
ΙΣΤΟΡΙΑ
Σελ. 6
Καβουρίδης Αχιλλέας: Ο τελευταίος επιζών Μικροβαλτινός ήρωας του έπους της Αλβανίας 1940
Σελ. 8
Τα θύματα από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής 1943-1944 στα Καμβούνια
Το ΔΣ του συλλόγου Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης εύχεται σε όλους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ & ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ Τώρα και... www.mikrovalto.gr ...Η καθημερινή μας ηλεκτρονική εφημερίδα
& 1154
Τηλ. ραντεβού
24610 45881
Ι.Κ.Τ.Ε.Ο.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 2
Δεκέμβριος 2013
ΕΙΔΗΣΕΙΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
Επιτυχόντες Πανελλαδικών 2013
Έως 20.12.2013
ΓΑΜΟΙ 1. Βήτος Ιωάννης του Γεωργίου (& και της Αρετής Μπατσιάκα) και Βιολάτου Αναστασία [31.8.2013] 2. Γιαννοπούλου Μαρία του Αριστείδη και Σκουμπόπουλος Βασίλης [26.10.2013] 3. Κόττιας Οδυσσέας του Νικολάου (& της Αννούλας Σταθοπούλου) και Αβραμίδου Κατερίνα [7.9.2013] 4. Παλιανόπουλος Κώστας του Αντωνίου (του Κων.) και Τσούλφα Μαρίνα [ΑΥΓ.2013 - πολιτικός γάμος] 5. Παπαδημητρίου Βάσω του Δημητρίου και Βόμβας Αθανάσιος [28.9.2013] 6. Παπαδημητρίου Σταυρούλα του Αριστείδη και Ράντος Δημήτριος [5.10.2013] 7. Παπαδόπουλος Ευθύμιος του Αθανασίου (παπα-Θανάση) και Γκαμπούρα Σταυρούλα [25.8.2013] 8. Σπουγιαδάκη Μαρία του Ζαχαρία (και της Παναγιώτας Δελνιώτη) και Ιωαννίδης Ευάγγελος [πολιτικός γάμος] 9. Σταθοπούλου Χρυσούλα του Ευσταθίου (του Ελ.) και Ρουμελιώτης Νίκος [πολιτικός γάμος] 10. Τζιώνα Αλεξία του Κων/νου (του Ανδρ.) και Βλάχος Δημήτρης [Θεσσαλονίκη 6.7.2013] 11. Τζουκοπούλου Κατερίνα του Παναγιώτη και Παπαδημητρίου Δημήτρης [6.7.2013] 12. Τζουκοπούλου Πασχαλίνα του Αγησιλάου και Παπαγεωργίου Ιωάννης [1.9.2013] Tους ευχόμαστε κάθε ευτυχία.
ΓENNHΣEIΣ 1. Ακριτίδου-Κολοκυθά Αλεξία, συζ. Αποστόλη (της Ευτυχίας Αλεξοπούλου), κορίτσι 2. Δήμου-Τζιώνα Παναγιώτα, συζ. Αθανασίου (του Αντ.), κορίτσι [συμπλ. από 2012] 3. Καβουρίδου-Φωτοπούλου Κατερίνα του Ευαγγέλου, συζ. Ελευθερίου, κορίτσι [συμπλ. από 2012] 4. Κρικέλη-Τζουκοπούλου Κωνσταντίνα, συζ. Αποστόλη, αγόρι [1.8.2013] 5. Λαζαρίδου-Αλεξοπούλου Μαρία, συζ. Γεωργίου (του Θωμ.), κορίτσι 6. Ντούνα-Τζουκοπούλου Βάσω, συζ. Ιωάννη (του Κων/νου), κορίτσι [Μάιος 2013] 7. Παλιανοπούλου-Γραβάνη Γιάννα του Γεωργίου, συζ. Γεωργίου, κορίτσι [Τρίκαλα, 12.7.201310]. 8. Παπαδημητρίου-Βόμβα Βάσω του Δημητρίου, συζ. Αθανασίου, κορίτσι [2012] 9. Σπουγιαδάκη-Ιωαννίδου Μαρία του Ζαχαρία (& της Παναγιώτας Δελνιώτη), συζ. Ευαγγέλου, κορίτσι 10. Σταθοπούλου-Ρουμελιώτη Χρυσούλα του Ευσταθίου (του Ελ.), συζ. Νικολάου, κορίτσι 11. Τουμπουλίδου-Αλεξοπούλου Αγγελική, συζ. Αντωνίου (του Αλεξίου), αγόρι [Αυγ. 2013] 12. Χαρισοπούλου-Σοφόγλου Αφροδίτη του Χαραλάμπου, συζ. Αβραάμ, αγόρι [Αύγ. 2013]
Tους ευχόμαστε να τους ζήσουν.
ΘΑΝΑΤΟΙ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8. 9.
Αλεξοπούλου Αναστασία, χ. Βασιλείου, ετών 92 [3.9.2013] Γιαννοπούλου Παναγιώτα του Ευαγγέλου (του Βασ.), ετών 25 [Αθήνα 26.11.2013] Γιαννοπούλου Φώτω, χ. Κων/νου, ετών 87 [30.7.2013] Κωτούλα Ευλαμπία (Μπούλα), σύζυγος Κωνσταντίνου, ετών 68 [Αθήνα 31.8.2013] Παπαδόπουλος Γεώργιος του Ευαγγέλου, ετών 45 [5.10.2013] Σταθόπουλος Κων/νος του Βασιλείου, ετών 97 [28.8.2013] Χαρισόπουλος Φίλιππος του Χαρ., ετών 86 [28.11.2013] Xαρισοπούλου Αφροδίτη του Ευαγ., συζ. Φιλίππου, ετών 83 [27.10.2013]
Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους.
Άλλη μια θλιβερή απώλεια… Άλλη μια δική μας, η 25χρονη Παναγιώτα, στη γειτονιά των αγγέλων… Συλλυπητήρια στους δικούς της…
Η δημοσίευση στοιχείων κοινωνικών γεγονότων -γάμοι, γεννήσεις, θάνατοι, επιτυχίες κλπ- της παρούσας σελίδας είναι υπόθεση όλων μας. Δώστε και τις δικές σας πληροφορίες στα μέλη της συντακτικής επιτροπής…
Eν Μικροβάλτω...
Eφημερίδα του Πολιτιστικού και Mορφωτικού Συλλόγου Mικροβαλτινών N. Kοζάνης TETPAMHNIAIA EKΔOΣH Yπεύθυνος Σύνταξης: Mαστρογιαννόπουλος Γεώργιος 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
ΣYNTAΚTIKH EΠITPOΠH Μαστρογιαννόπουλος Γιώργος, τηλ. 6972754016 Λαμπρέτσα Έλλη, τηλ. 2461032971 Τζιούτζιος Κώστας, τηλ. 6975875498 Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτρης, τηλ. 6947565225, 2461021261 Δαρδούμπας Σάκης, τηλ. 6973178508 Αλεξόπουλος Κ. Γιώργος, τηλ. 6977997312 Καβουρίδης Ελ. Νίκος, τηλ. 6945415988
ΣYNEPΓAΣIEΣ Συνεργασίες για δημοσίευση στην εφημερίδα
και
επιστολές,
δεχόμαστε στην ταχυδρομική διεύθυνσή μας:
ΣYΛΛOΓOΣ MIKPOBAΛTINΩN N. KOZANHΣ
Yπεύθυνος για το Nόμο: Τζιούτζιος Κώστας, τηλ. 6975875498 • •
Eνυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον υπογράφοντα Άρθρα, επιστολές, εργασίες δεν επιστρέφονται
ΣEΛIΔOΠOIHΣH – MONTAZ – EKTYΠΩΣH Dot•Print Γκέρτσου και Εθνομαρτύρων 15, Tηλ. 24610 38417
ΠPOYΣΣHΣ 1 KOZANH T.K. 50100 ή στο e-mail info@mikrovalto.gr
Οι επιτυχόντες Μικροβαλτινοί σε ΑΕΙ-ΤΕΙ στις Πανελλαδικές εξετάσεις έτους 2013 είναι: 1. Αθανασιάδου Πασχαλίνα του Κυριάκου (& της Μαρίας Ευρ. Καβουρίδου), Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θράκης (Ξάνθη) 2. Αθανασιάδης Φώτιος του Κυριάκου (& της Μαρίας Ευρ. Καβουρίδου), Μηχανολόγων Οχημάτων ΤΕΙ Θεσσαλονίκης 3. Αλεξόπουλος Νικόλαος του Κων/νου, Μαθηματικό Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 4. Βασιλειάδης Ευθύμιος του Μιλτιάδη (& της Σταματίας Παπανικολάου), Εφηρμοσμένης Πληροφορικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας 5. Καβουρίδου Μάρθα-Ειρήνη του Ιωάννη (του Ηλ.), Μαθηματικό Πανεπιστημίου Αιγαίου (Σάμος) 6. Καλαϊτζόπουλος Ιωάννης του Σάββα (& της Αποστολίας Παπαδημητρίου), Πολιτικών Μηχανικών Πανεπιστημίου Θράκης (Ξάνθη) 7. Μοσχόπουλος Χρήστος του Αθανασίου (& της Καλλιόπης Χ. Καβουρίδου), Μηχανολόγων Μηχανικών & Βιομηχανικού Σχεδιασμού ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας (Κοζάνη) 8. Ντουχανιάρη Σοφία του Ευαγγέλου (& της Βούλας Ν. Σταθοπούλου), Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθήνας 9. Παλιανόπουλος Ιωάννης του Βασιλείου (Νικ.), Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Βόλος) 10. Παπαδόπουλος Επιφάνιος του Χαράλαμπου, Θεολογίας Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) 11. Παπανίκος Παναγιώτης του Δημητρίου (& της Μαρίας Σπ. Γιαννοπούλου), Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. (Καστοριά) 12. Τζιώνας Ανδρέας του Αθανασίου, Φυσικής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) 13. Tσαμπερτίδης Χρήστος του Γεωργίου (& της Δέσποινας Αθ. Παπαδημητρίου), Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. (Καστοριά) 14. Χαμπίδου Αθανασία του Κων/νου, Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 15. Χαρισοπούλου Σοφία του Ιωάννη, Ψυχολογίας Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Το ΔΣ του συλλόγου τους συγχαίρει για την επιτυχία τους και τους εύχεται καλές σπουδές.
Νέοι Πτυχιούχοι 1. Καβουρίδου Θεοδώρα του Κων/νου, πτυχιούχος τμήματος Βιομηχανικής Πληροφορικής ΤΕΙ Καβάλας 2. Κούρα Μαρία του Νικολάου (& της Σοφίας Παπαγεωργίου), πτυχιούχος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστημίου Μακεδονίας - Θράκης (Θεσσαλονίκη)[2012] 3. Κύρινα Αναστασία του Κων/νου (και της Θεοδώρας Θεοχάρη), πτυχιούχος Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθήνας [2012] 4. Παπαδοπούλου Κατερίνα του Ηλία, πτυχιούχος τμήματος Οικονομικών Επιστημών Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 5. Παπαδοπούλου Παναγιώτα του Χαραλάμπου, πτυχιούχος Ιστορίας και Εθνολογίας Πανεπιστημίου Θράκης (Κομοτηνή) 6. Παπαχαρισίου Κώστας του Γεωργίου, πτυχιούχος Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Βόλος) 7. Σταθόπουλος Γεώργιος του Αντωνίου, πτυχιούχος τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) 8. Τζιούτζιου Έφη του Ιωάννη (του Γεωρ.), πτυχιούχος Νοσηλευτικής ΤΕΙ Ηπείρου (Ιωάννινα 9. Χαρισόπουλος Σωκράτηςτου Ιωάννη, πτυχιούχος τμήματος Διοίκησης Συνεταιριστικής Οργάνωσης και Εκμετάλλευσης ΤΕΙ Μεσολογγίου Το Δ.Σ. του συλλόγου τους συγχαίρει και τους εύχεται καλή σταδιοδρομία.
ΤΡΑΓΙΚΟ!!! Βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του ο 45χρονος Γιώργος Ε. Παπαδόπουλος Απίστευτη τραγωδία! Νεκρός στο σπίτι του βρέθηκε ο 45χρονος Γιώργος Παπαδόπουλος του Ευαγγέλου τις πρώτες βραδινές ώρες του Σαββάτου 5 Οκτωβρίου 2013. Η αρχική ανησυχία των δικών του, καθώς το κατάστημα (καφενείο) που διατηρούσε στην Κοζάνη (Προύσσης 1) δεν άνοιξε το πρωί και το απόγευμα του Σαββάτου, μετατράπηκε σε δράμα, αφού μετά από αναζήτηση φίλων και συγγενών στο σπίτι του με τη συνδρομή της αστυνομίας, βρέθηκε νεκρός! Η σορός του άτυχου 45χρονου, που καταγόταν από το Μικρόβαλτο, μεταφέρθηκε στο νεκροτομείο του Κρατικού Νοσοκομείου Κοζάνης, όπου διαπιστώθηκε από την ιατροδικαστική εξέταση ότι ο θάνατός του προήλθε από οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι φίλοι του ακόμη δεν μπορούνε να το πιστέψουνε… “Καλό Ταξίδι” φίλε Γιώργο...
Σεισμός 4,7 Ρίχτερ με επίκεντρο τα Αναβρυκά Αναστάτωση προκάλεσε στους κατοίκους της Κοζάνης και της ευρύτερης περιοχής, η σεισμική δόνηση μεγέθους 4,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 2/7/13, 13:45μμ, 21χλμ νότια της πόλης, με επίκεντρο την παραλίμνια περιοχή μεταξύ του Ρυμνίου, της Αιανής και του φράγματος Ιλαρίωνα (θέση Αναβρυκά). Ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός ακόμα και στη Θεσσαλονίκη. Μικροζημιές σημειώθηκαν σε κτίρια στο Ρύμνιο και στην Αιανή. Όλες οι εκτιμήσεις των σεισμολογικών κέντρων συγκλίνουν ως προς το μέγεθος του σεισμού που ανέρχεται στα 4,7 Ρίχτερ, με εστιακό βάθος 7-10 χιλιομέτρων.
ΔΩΡΕΕΣ-ΧΟΡΗΓΙΕΣ 1. ΙΔΙΩΤ. ΚΤΕΟ EXPRESS SERVICE – Αχιλλέας Πούτας 2. Δισερής Δημήτριος 3. Ζαραβίγκας Βασίλειος του Γεωργίου 4. Καβουρίδης Ευριπίδης 5. Παναγιώτου Ευάγγελος στη μνήμη της πεθεράς του Ευανθίας Διβικέλη 6. Παπαδημητρίου Μαρία στη μνήμη του αδερφού της Κώστα 7. Παπαδόπουλος Ευθύμιος στη μνήμη του αδερφού του Γιώργου 8. Τσεπραηλίδης Παναγιώτης, ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 9. Χαρισοπούλου Μαγδαληνή Το ΔΣ του συλλόγου τους ευχαριστεί θερμά όλους.
130 € 50 € 40 € 20 € 50 € 20 € 50 € 50 € 10 €
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 3
Δεκέμβριος 2013
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Άνοιξε η συζήτηση για την δημιουργία ΧΥΤΑ Αμιάντου στο Ζιδάνι!
αμιάντου και άλλων επικίνδυνων αποβλήτων”. Στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου στις 17.12.2003 το Ν.Σ. αποφασίζει “κατά πλειοψηφία την εναπόθεση αμιάντου μόνο από την Ελλάδα και τίποτε πέραν αυτού”. Απόφαση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ… Στα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα γίνονται -είναι αλήθεια- κάποια ουσιαστικά έργα αποκατάστασης, με “αιωρούμενη” τη δέσμευση για τη δημιουργία ΧΥΤΑΜ. Το θέμα επανέρχεται επίσημα τώρα, πιο “προσεκτικά” και “συγκροτημένα”, στη σκιά της πρωτοφανούς γενικότερης κρίσης… Τον λόγο έχουν οι γειτνιάζουσες στο Ζιδάνι τοπικές κοινωνίες και η ευρύτερη της Π.Ε. Κοζάνης… Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος
Συνέχεια από την 1η σελίδα Το θέμα χρήσης του ορυχείου για ΧΥΤΑΜ -και κάτι …παραπάνω- τέθηκε για πρώτη φορά στις 9.12.2003 (πριν 10 ακριβώς χρόνια, σύμπτωση κι αυτή!), με την πρόταση της τ. Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης για συζήτηση της επίμαχης Δράσης 4 περί “ανάλυσης αγοράς και τεχνικής μελέτης για τη χρήση του ορυχείου των ΜΑΒΕ ως χώρο διάθεσης
Βιβλίο για το Μικρόβαλτο από τον π. Νικηφόρο «ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…» Ήρθε και η σειρά του Μικροβάλτου… Απόσταγμα καταγραφών, έρευνας και συγγραφής δεκαεπτά (17) χρόνων. Ο εκ Μικροβάλτου πολυγραφότατος συγγραφέας αρχιμανδρίτης π. Νικηφόρος, αρχιερατικός επίτροπος Εορδαίας και ηγούμενος της Ι. Μονής Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, μετά την Πτολεμαΐδα-Εορδαία, όπου διακονεί εδώ και δεκαετίες και το συγγραφικό του έργο ξεπερνά τις δεκαπέντε εκδόσεις, έκρινε ότι ήρθε η ώρα να παρουσιάσει και το βιβλίο για το Μικρόβαλτο των παιδικών του χρόνων, το Μικρόβαλτο της καρδιάς του! ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΙΝΑ «απομεινάρια» ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ, στην εξαιρετική έκδοση για το ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ, του αείμνηστου δασκάλου μας Ηλία Λαμπρέτσα… Αποσπάσματα από τα ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ είχαμε την τιμή και το προνόμιο να σας παρουσιάσουμε μέσα από τις σελίδες της «Εν Μικροβάλτω…». Η βασική θεματολογία του βιβλίου αφορά στην καταγραφή των …πάντων, στην αυθεντική Μικροβαλτινή ντοπιολαλιά με αφηγήτρια την μητέρα του π. Νικηφόρου πρεσβυτέρα Αφροδίτη π’’Χρήστου Μανάδη -«ίσως να παρουσιάζουν και κάποιο γλωσσολογικό ενδιαφέρον»- και επιμελώς καταγράφοντα τον ίδιο. Έτσι δικαιωματικά βέβαια η πρεσβυτέρα αναφέρεται σαν συν-συγγραφέας του βιβλίου. Η δομή του έχει ως εξής: - «Εκθέσεις μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Μικροβάλτου» για το χωριό τους, με κυρίαρχη την πολυσέλιδη δική του έκθεση-προσομοίωση του έτους 1964 (σελ. 9-23). - «Άει, τα Μικροβαλτινά Μπρατίμνια», από τα αρχεία του Στρατολογικού Γραφείου Κοζάνης (σελ. 24-46) - «Εκλογικός Κατάλογος Γυναικών Μικροβάλτου έτους 1965», (σελ. 47-59) - «Επιστολές 1891-1910 Μικροβαλτινών προς Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Κωνστάντιο Μαλούτα, εκ ΒογγόπετραςΠάδης και Μικροβάλτου» (σελ. 60-79). - «Ιστορικό Αστυνομικού Τμήματος Μικροβάλτου (19121983)», (σελ. 80-88). - «Δελτίο Μικροβαλτινών Ειδήσεων - Από το Βιβλίο Συμβάντων του Αστυνομικού Τμήματος Μικροβάλτου», (σελ. 8993). - «Μνήμες», από δημοσιεύσεις του συγγραφέα, (σελ. 94137). - «Από τα πρακτικά της Κοινότητάς μας (1940-1963)», (σελ. 138-154). - «Έτσιας τ’αλιγάμι κάναν κιρό στου χουργιό – Ακούσματα κι λάλημα», με αφηγήσεις της πρεσβυτέρας -όπως προαναφέραμε-, με τις επιμέρους ενότητες, Α. ΠΡΟΣΟΥΠΑ, Β. ΙΣΤΟΥΡΙΚΑ, Γ. ΓΙΓΟΥΝΟΤΑ, Δ. ΙΑΤΡΙΚΗ, Ε. ΚΙΝΤΣΙ Η ΧΑΡΑ, Ζ. ΝΟΙΚΟΥΚΟΙΡΓΙΟ, Η. ΠΙΧΝΙΔΙΑ, Θ. Η ΤΟΠΟΥΣ, Ι. ΑΕΙ ΚΙ ΟΙ ΠΑΡΟΙΜΙΙΣ ΜΑΣ, ΙΑ. ΘΚΕΖΜΑΣ ΛΕΞΕΙΣ, ΙΒ. ΙΣΤΟΥΡΙΙΣ-ΠΑΡΑΜΥΘΧΙΑ, ΙΓ. ΞΙΤΑΓΜΑΤΑ, ΙΔ. ΙΘΙΜΑΤΑ, (σελ. 155-399).
Με παράθεση βέβαια πλούσιου αρχειακού υλικού με αυθεντικά ντοκουμέντα, καθώς και φωτογραφικού υλικού (περί τις 370 παλιές ΦΩΤΟ). Το βιβλίο προλογίζει* ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος. Ας αφήσουμε όμως από τον πρόλογο του βιβλίου- και τον συγγραφέα να μας δώσει τα δικά του στοιχεία και …εξηγήσεις, απαντώντας και στα …αμείλικτα ερωτήματα της μάνας του: - Γιατὶ γράφς ά; - Κι τὶ γκριζιαλνέσι; - Τὶ γκαϊλὲ τραβᾶς, ά; - Κι ‘γὼ ἀπηλουϊοῦμι. Ὁ κάθε τόπος ἔχει τὴ δική του ἱστορία. Μικρὴ ἢ μεγάλη. Ἀνάλογα μὲ τὰ γεγονότα καὶ τὰ πρόσωπά του. Γιὰ τὸ μικρὸ χωριό μας ἔγραψε ὁ, ἀείμνηστος πλέον, δάσκαλός μας Ἠλίας Λαμπρέτσας (1924- 20.9.2009). Μάλιστα δὲ ἔγραψε ἀναλυτικὰ καὶ μὲ πολλὰ στοιχεῖα, ποὺ συνθέτουν ἄρτια τὴν εἰκόνα τοῦ χωριοῦ καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς. Ἔρχομαι κι ἐγὼ δεύτερος μὲ τοῦτα τὰ ἀπομεινάρια Μικροβαλτινὰ Περιλειπόμενα ... Γράφω δὲ γιὰ ἕναν μικρὸ πράγματι τόπο χωρὶς καὶ τόσο σημαντικὴ ἱστορία. Προσθέτω ἆραγε στὰ ὅσα ἔγραψε ὁ δάσκαλός μας; Θαρρῶ πὼς προσθέτω, γιατὶ πολλὰ ἀσήμαντα, πράγματι, στοιχεῖα, κατατίθενται ὅπως τὰ εἶδε καὶ τὰ ἔζησε ἕνα μικρὸ παιδί, καὶ ἄλλα ὅπως τὰ ἔζησε τὸ ὑπέροχο μυαλὸ τῆς ἀγράμματης μάννας του ἀποτυπωμένα ὅλα στὴ ντοπιολαλιὰ τοῦ χωριοῦ μας. Ἴσως τοῦτα τὰ δεύτερα νὰ παρουσιάζουν καὶ κάποιο γλωσσολογικὸ ἐνδιαφέρον, ἀφοῦ μὲ τὴν σταθερὴ ἐκδημία τῶν «τρανῶν» μας θὰ παύση νὰ λαλῆται μιὰ μέρα καὶ τὸ ἄκουσμα αὐτό. Μιὰ ἄλλη παράγραφος εἶναι τὸ ἀνίατο συνήθιο μου νὰ στοιβάζω στὰ ράφια τῆς Ἱστορίας ἱστορικὸ ὑλικό, τὸ ὁποῖο, ὅταν μελλοντικὰ ἀναζητηθῆ, μπορεῖ νὰ μὴν εὑρίσκεται, διότι θὰ ἔχη χαθῆ, ὅπως συνήθως γίνεται. Γιαὐτὸ σκέφτηκα νὰ τὸ ἀποθηκεύσουμε στὶς σελίδες τοῦτες, γιὰ νὰ τὄχουν, ὅσοι ἀργότερα θὰ λέν, ὅτι κρατάει ἡ ρίζα τους ἀπὸ τὸ Μικρόβαλτο. «Κὶ τὶ ἦταν, ἀ ρά, αὐτόϊας τοὺ θκόσας τοὺ Μκρόβαλτου;» Ἔτσι ἄρχισα νὰ συμμαζεύω τὸ ὑλικὸ ἀπὸ τὸ 1996... Πέρασαν ἤδη 17 χρόνια ἀπὸ τότε. Ἄκουσα κάποτε καὶ σημείωσα τὸν στίχο ἑνὸς τραγουδιοῦ, ποὺ μἄρεσε, «Κάθε ποὺ πίνω ἀπ’ τὴν πηγή σου, κάτι μοῦ καίει τὸν οὐρανίσκο...». Θαρρῶ πὼς αὐτὸ παθαίνω κι ἐγὼ εἴτε μὲ τὶς πηγὲς εἴτε μὲ τὶς ράχες τοῦ χωριοῦ μας στὶς ὁποῖες ἔζησα τὰ παιδικά μου χρόνια, εἴτε μὲ μιὰ κηδεία ἢ μιὰ λειτουργία στὸν ἉηΓιώργη, ἢ στὰ Ξωκκλήσια μας. «Ὁ τόπος, πάλι, εἶναι γεμᾶτος μνῆμες...». Στοιχεῖα ἀπ’ αὐτὲς τὶς μνῆμες προσπάθησα νὰ καταθέσω σὲ τοῦτες τὶς σε-
λίδες, καταγράφοντας τὴ γάργαρη μνήμη τῆς μάννας μου, «εἶμι γιννηθεὶς τοὺ 1928, ὅπους λιέει ἡ ἴδγια», ποὺ θυμᾶται σὰν ψηφιακὴ φωτογραφικὴ μηχανὴ πολλὰ γεγονότα τοῦ χωριοῦ μας. Συνεχῶς ἀνεβάζει ἀπὸ τὸν ἄριστα διατηρημένο καὶ ὁλογεμᾶτο σκληρὸ δίσκο της πρόσωπα καὶ γεγονότα. Ἀρκετὰ ἀπὸ τὰ κείμενα ἔχουν δημοσιευθῆ στὴν ἄριστη ἐφημερίδα τοῦ χωριοῦ μας Ἐν Μικροβάλτῳ, μὲ τίτλο Ἄει Μκρουβαλτινὰ καὶ ψευδώνυμο Νι.(κηφόρος) Μι.(κρο)Βαλτινός. Στὸ ξεκίνημα τῆς ἐφημερίδος μοῦ ζητήθηκε συνεργασία κι ἔδωσα ὅσα εἶχα τότε ἕτοιμα. Εὐχαριστῶ λοιπόν: - τὴ μάννα μου γιὰ τὴν τέλεια ἀφήγησι τόσων γεγονότων μὲ ἀκριβῆ στοιχεῖα τόπου καὶ χρόνου, ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ ἱστορικὴ τεκμηρίωσι. Γιαὐτὸ καὶ τὴν ἔβαλα μαζί μου στὴ σειρὰ τῆς συγγραφῆς. - τὸν μπράτιμό μου καὶ Γραμματέα τῆς κάποτε Κοινότητός μας Χαράλαμπο Δ. Τζιώνα καὶ τὸν γιό του Δημήτρη γιὰ τὴ συμπαράστασί τους «σὶ ὅ,τ’ χουργιανκὸ χρειάσκα». - Τὸν Γεώργιο Μαστρογιαννόπουλο καὶ τὴν ἐφημερίδα Ἐν Μικροβάλτῳ γιὰ τὶς φωτογραφίες, ποὺ μοῦ δάνεισαν. - Ὅσους μοῦ ἐμπιστεύθηκαν οἰκογενειακά τους κειμήλια, φωτογραφίες ποὺ μιλοῦν γιὰ τὸ παρελθὸν τοῦ χωριοῦ μας, ἰδίως τῶν γάμων ἢ στὸν ἉϊΛιᾶ μας. Εὐχαριστῶ καὶ δοξάζω τὸν Κύριό μου ποὺ μἀξίωσε νὰ γράψω καὶ γιὰ τοῦτα τὰ ἁπλᾶ ἔργα τῶν παιδιῶν του, ποὺ ἔζησαν ἢ ζοῦν ἢ ἔστω ἡ ρίζα τους κρατάει πάνω ἀπὸ τὶς ράχες τοῦ Μικροβάλτου, ὅπου καὶ εἶδαν νὰ βγαίνη ὁ ἥλιος ἀπ’ τὸν ἉηΛιᾶ τους «α κι νὰ βασιλεύ’ πίσου ἀπ’ τοὺν Μπούρνου». πανηγύρι τ’ ἉηΛιᾶ μας 20 Ἰουλίου 2013 ὁ ἐκ Μικροβάλτου ἀρχιμ. Νικηφόρος π’’Χρ. Μανάδης Το βιβλίο «ἀφιερώνεται στοὺς παπάδες μας, στοὺς δασκάλους μας, στοὺς παπποῦδες μας, στοὺς γονεῖς μας, καὶ στὰ ἀδέλφια μας...». Το βιβλίο που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες (περίοδος Χριστουγέννων 2013), είναι ένα ογκώδες σύγγραμμα 404 σελίδων, μεγάλων διαστάσεων με χοντρό πλαστικοποιημένο εξώφυλλο, που κοσμείται από μια χαρακτηριστική φωτογραφία του Μικροβάλτου με τις γιαγιάδες στο πεζούλι και τον παππού-Ναστάση και τον κώδικα της Ζάβορδας (οπισθόφυλλο). Χορηγός του βιβλίου είναι η «οἰκογένεια πρεσβυτέρας Ἀφροδίτης π´´Χρίστου, τοῦ π´´Νικόλα Μανάδη. Τοὺ βιβλίου τυπῶθκι μόνου σὶ 600 κουμμάτχια, ἰπειδὴς ἦταν ἄρρουστους ἡ «ἀργύρς» κὶ μοιράζιτι μόναχα δουριάν, σὰν μιλισσουκέρ’ κὶ σὰν σ’χώργιου... Μετὰ πολλῶν δὲ εὐχαριστιῶν πρὸς τοὺς τυπογράφους, Γεώργιο Τσαβδαρίδη καὶ υἱό του Ἀναστάσιο, διότι δὲν ἔβγαλαν καθόλου ἐμπορικὸ κέρδος». Γιώργος Μαστρ. *Ο χαιρετισμός του σεβασμιωτάτου στον πρόλογο του βιβλίου, στη σελ.4
ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2014: Επικρατέστερος υποψήφιος δήμαρχος του ΣΥΡΙΖΑ στο δήμο Σερβίων- Βελβεντού ο Π. Λιάκος Ανοιχτή πρόσκληση σε κινήματα, φορείς, συλλόγους, προσωπικότητες, οικολογικές οργα-νώσεις, ενεργούς πολίτες και σ’ όλους τους δημότες που θέλουν την ανατροπή στην τοπική αυτοδιοίκηση, απηύθυνε ο συντονιστής της πρωτοβουλίας Πολυδεύκης Λιάκος, στην ιδρυτική συνέλευση για τη δημιουργία νέας δημοτικής κίνησης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) στο δήμο Σερβίων – Βελβεντού, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου 19 Οκτωβρίου 2013, στην αίθουσα συνεδριάσεων του
δημοτικού συμβουλίου στα Σέρβια. «Αναγκαία και ικανή συνθήκη, καθώς και προϋπόθεση», όπως τόνισε, «είναι η οικοδόμηση μιας πλατειάς, αγωνιστικής, μαχητικής και δημοκρατικής ενότητας». Επικρατέστερος για υποψήφιος δήμαρχος που θα να ηγηθεί της κίνησης αυτής, φέρεται ο Πολυδεύκης Λιάκος από το Φρούριο, πολιτικός μηχανικός και υποψήφιος βουλευτής με το ΣΥΡΙΖΑ στις προηγούμενες εκλογές. Κατ’ αρχάς πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα κατέβει στις εκλογές σαν υποψήφιος, ο σημερινός δήμαρχος Βασίλης Κωνσταντόπουλος. Επίσης σύμφωνα με τελευταία δημοσιεύματα, ενδιαφέρον για
τη διεκδίκηση του δημαρχιακού θώκου εξεδήλωσαν ο Μενέλαος Μακρυγιάννης, ο Αχιλλέας Ντοβόλης και ο Θύμιος Δισερής. Από την άλλη πλευρά, “θολό” παραμένει το τοπίο στο Βελβεντό για τη στάση στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, με επικρατέστερη την άποψη -από τις μέχρι στιγμής πληροφορίες-ότι θα είναι ανάλογη με αυτή των προηγούμενων εκλογών του 2010, συνεχίζοντας τον αγώνα για την ανακήρυξή τους σε ανεξάρτητο δήμο. Τέλος θα πρέπει να διευκρινίσουμε, ότι οι προσεχείς δημοτικές εκλογές θα διεξαχθούν 18 και 25 Μαΐου 2014 με το υπάρχον εκλογικό σύστημα.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 4
Δεκέμβριος 2013
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ Ο κύριος Μαλούτας Λέλιμ ήλιγαν οι γνέκις στου χουριό ούτι τόνοματ δε χάλιβαν νακούσν. Χτύπσι η καμπάνα. Ήρθι η Μαλούτας η φουριακός. Αρχίντσαν να φουνάζν απ’ του καμπαναριό που είχαν βάλει κι χουνί. ΄Οσοι τάκσαν του σκαπέτσαν. Μαζώθκαν καμπόσοι, πάει κι η πατέραμ. Αρα τι μας χαλέβς, αφού ξέρς παράδις δεν έχουμι. Κάτσι αυτούια να σι φέρουμι κανα διρμάτ τυρί. Παράδις δέλει είπι η νούνουςμ η Μίκας πού ήταν κι πρόιδιρους. Αφού δεν έχτι θα κάτστι μέσα ως του βράδυ. Κλείδουσαν κι έφυγαν οι τρανοί. Κι τι να φκιασν μέσα στου παλιό σκουλιό. Έστειλαν χαμπέρι στου γραμματέα του μπάρμπα Κώτσιου. Η γραμματέας τσαπόλκι κι ως του βράδυ να βρουν παράδις. Του βράδυ η Μαλούτας δε βρήκι καέναν κι τσέκανι μήνυσ. Κάπουτι κι αλλότι τσκάλτσαν στου Δικαστήριου στα Σέρβια τουν πατέραμ, του Γιάννη τουν Τσιάκαλου, τουν Ξυνουιάννη, του Γκιάτα, του Χαϊνταρουκώτσιου, του Τζικουβαγγέλη. Κι αρχίντσι η πρόιδιρους γκατηγουρία. Φώναξι πρώτουν τουν πατέραμ. Τι έχει να πεί. Αρα τι παράδις χαλέβς, τι λουιές είνι ένα τρύπιου ταλαγάνι έχου, πάρτου κι αυτό. Πήρι ύστρια του λόγου η Χαϊδαρουκώτσιους πιό γραμματζμένους. Να σι φέρουμι καένα σφαχτό η καθιένας τουν λέει, θύμουσι η πρόιδιρους κι τσλέει άι φιβγάτι απουδώ, αρπάχκι η Τσακαλουιάντς κι λεει καλά που του κατάλαβις κι άλλη φουρά να μη μας φέρς ιδώ, μι τα πουδάρια ηρθάμι. Κι η πρόιδιρους λέει να προυσέχτι πώς ομιλάτι. Κι ισύ να τηράς ποιοί φέρς ιδώ, τουν είπαν κι οι χουργιανοί μας.
Είχι του μυαλό στουν κούτκα Τρανός τσέλιγκας η μπάρμπα Νάτσιους. Είχι πιντακόσια γίδια, γιλάδια, πρόβατα καμιά διακουσιαριά, είχι κι τα σκλιά. Πήρι γνέκα τλιμουνιά μι τα πολλά καμάρια κι τχάλιβαν όλα τα πιδιά μα νέδουκαν σιαυτόν που είχι στου σπίτιτ γκάζι, λάδι αλεύρι κι τυρί. Αυτόν τον τρανό τον τσέλιγκα θα πάρς νίλιγι η πατέρατς. Αρα πατέρα δε μαρέζει ντίπ, είνι κι τρανός. Ξιπατώσ, μούλουξι θα έχς να φας όρνιου. Τι να φκιάσ του κουρίτσι τουν πήρι. Γέντσι κι ένα πιδί κι ένα κουρίτσι. Του πιδί τούλιγαν Λιάκου κι του κουρίτς Γιάννου. Κρυφό καμάρι τουν είχι η πατέραστ του Λιάκου, χάλιβι να τουν φκιάσει γιατρό. Κι ήλιγι τσχουριανοί, βαστάτι να είστι γιροί θα φκιάσου γιατρό του Λιάκου κι θα σας γιατρέβει. Άμα ήλιγαν οι παπούδις ξίσκι κακουπόριψει μπασχαλιά ναλλάξ. Αρα ώσπου να γένει γιατρός η Λιάκους ημάς θα μας σμαζώξει η Θιός. Απουλύθκι απ’ του Δημουτικό Σκουλιό η Λιάκους μι πέντι (5). Δεν τάπιρνι τα γράμματα. Πατέρα δε χαλέβου γράμματα τάκσις, θα γένου κι ιγώ τσέλιγκας. Α σαπέρα ρα χαμένου σκλί, θα γέντς γιατί του χαλέβου ιγώ. Κι τουν ξιπρουβό-
τσι για νΑθήνα σι ένα φίλουτ, που είχι απ’ του στρατό. Έστιλνι παράδις, τυριά, αρνιά, ουράτσι να βγάλει του Γυμνάσιου η Λιάκους. Γράφκι στου Πανιπιστήμιου κι από κει πέρα του φιτζίλουσι κι έπιασι δλιά σ’ένα μαγειργιό. Κάπουτι κι αλλότι τόμαθι η πατέρατ. Έβαλι τα σιγκούνιατ, έστριψι του μουστάκι, τα τσαρούχια μι φούντις. Κι πααίνει στου φίλουτ. Αρα τι φκιάνει η θκόςμ, η ξιαστουχμένους, θα γένει γιατρός, όλου του χουργιό τουν καρτιράει. Ξιρουκατάπνι η φίλουστ. Πώς να στου πω Νάτσιου φουβούμι μη σι ρθει νταμπλάς. Να του πείς, τόσου τυρί έφαϊς κι συ. Να, δεν πάτσι ντιπ στη γιατρική σχουλή, δλέβ σι μαγεργιό. Αρά για κεί του είχα ιγώ, να πλένει τα αγκιά να τρών οι προυτιβουσιάνοι. Μι κατιβασμένου του κιφάλι ήρθι πίσου η μπάρμπας στου χουργιό, τουν ρώτσαν οι χουργιανοί. Αρα τι φκιάνει η γιατρός. Τι φκιάνει, τα γκαβάτ, ταπαράτσι όλα κι πλέν τσιντζιαρέδις κι ταψιά. Αφού είχι του μυαλό στουν κούτκα ας κάτσι να ψουφήσ του παλιόσκλου.
Η Λιμουνιά κι η Κώτσιους Μαζί τράνιψαν αυτά τα δυό, σένα σκουλιό πάιναν, κουλτά ήταν τα σπίτιατς κι τα χουράφια τς. Έσκαβαν του καλαμπούκι κι τηργιούνταν σαν τα γατιά. Κατάλαβι η μάνατς κι τούπι τουν πατέρατς. Θα διαλέξουμι γαμπρό, δε θα πάρει αυτόν του στιγνιάρ που δεν έχει ζμι να φάει. Δα πάρει ένα πιδί απ’ τουν άλλου του μαχαλά, είνι καλό πιδί κι νυκουκυρέοι όλοι. Τόμαθι κι η Κώτσιους ταμπλάς τουν ήρθι. Σταύρουσι μια μέρα τμάνα τσλιμουνιάς κι νίπι. Η Λιμουνιά είνι φκιάμ. Είνι φιλημέν απού μένα. Αρά δεν αντρέπισι τι λες να του βγεί τόνουμα του κουρίτσιμ. Ρώτα την μα θιάκου για να μη μέχς για ζιματιάρ. Πείσμουσι η θιάκου , άρπαξι τουν πλαστί κι πού σι σφάζι πού σι πουνί γαλάζια νέφκιασι τθυγατέρατς. Τέτοια μασκαραλίκια έφκιασις μι τουν Κώτσιου; Ανάσα του κουρίτσι. Χαραή χαραή πάει η θιάκου στμάνα τ’ Κώτσιου κι ναρχίντσι. Η θκός η γιός έβγαλι τόνουμα τσθυγατέραςμ. Κι πώς θα του δώσου του κουρίτσι σ’ άλλουν. Θα μπάρουμι ιμείς, λέει η μάνα τκώτσιου. Σι ποιόν μά; Στο θκός του ζαραλούδκου που δεν έχτι ούτι ψουμί θα δώσου του κουρίτσιμ; Που βρουμούν τα χνώτα σας απου μπείνα, που δέντι τγάτα όταν τρώτι μη σας φάει καμιά χαψιά; Ιτότι μα βάλτην στου ντλάπι να σιτέψι. Ιγώ σι λέου θα μας κάντς μιτάνιις κι δε δα νπάρει ου Κώτσιους Κι αφού χώθκαν η μάνις στ μέση χάθηκε μια αγάπη για πάντα. Σοφία Τσινίκα
ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΑΣ
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΛΕΦΤΙΚΑ ΔΩΔΕΚΑ ΧΡΟΝΟΥΣ ΕΚΑΜΑ Παιδιά αν θέλτε λεβεντιά και κλέφτες να γενείτε εμένα να ρωτήσετε πως τα περνούν οι κλέφτες. Δώδεκα χρόνους έκαμα στους κλέφτες καπετάνιος… Ζεστό ψωμί δεν έφαγα, γλυκό κρασί δεν ήπια τον ύπνο δεν εχόρτασα, όπως κοιμάται ο κόσμος. Το χέρι μου προσκέφαλο και το σπαθί μου στρώμα το δόλιο το ντουφέκι μου στην αγκαλιά το παίρνω πως παίρνει η μάνα το παιδί και πως το συμμαζώνει… ΑΝΕΒΑ ΜΗΤΡΟ ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ Ανέβα Μήτρο στο βουνό ψηλά σε κείν’ τη ράχη πάρε το μάτι του αητού και του λαγού τα πόδια κι αγνάντεψε κατά καμπίσ’ το δόλιο Πατρατζίκι. Να ιδείς αγάδες που ‘ρχονται γεμάτοι φυσεκλίκια και τον Κιοσέ να πάει μπροστά και στ’ άλογο καβάλα. …Σαράντα πέντε ήτανε όλα τα παλικάρια τα καριοφίλια λάμπανε και τα σπαθιά γυαλίζαν.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης κ. Παύλος προλογίζει το βιβλίο «ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ...» Ἐλάβομεν προφρόνως τό νέον πνευματικόν τέκνον, τόν πρός ἔκδοσιν τιτλοφορούμενον τόμον «Μικροβάλτου Περιλειπόμενα», τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου κ. Νικηφόρου π΄΄ Χρ. Μανάδη, συνεργείᾳ τῆς μητρός αὐτοῦ, Πρεσβυτέρας κας Ἀφροδίτης, καί μέ πολλήν χαράν τόν περιεργασθήκαμεν παρεχόμενοι τήν Ἐπισκοπικήν εὐλογίαν ἡμῶν, καθ’ ὅσον ἀναφέρεται εἰς τήν γενέτειράν των Μικρόβαλτον, ἐνορίαν τῆς καθ’ ἡμᾶς ἐκκλησιαστικῆς Ἐπαρχίας. Ὁ πατήρ Νικηφόρος, ὁ ὁποῖος διακονεῖ τήν ὅμορoν Ἱεράν Μητρόπολιν Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἐορδαίας ὡς Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Ἐορδαίας καί Ἡγούμενος τῆς ὑπ’ αὐτόν ἱδρυθείσης Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ εἰς τήν Ἄρδασσαν, κατέστη γνωστός λόγιος καί ἐπιτυχής βιβλιογραφικός κάλαμος τιμῶν τήν Ἐκκλησίαν, εἰς τήν ὁποίαν ἀφιερώθη παιδιόθεν, καί ἀναδεικνύων ποικιλοτρόπως τήν γενέτειραν γῆν τῆς Ἐπαρχίας Καμβουνίων. Διά τῆς παρούσης ἐκδόσεως ἀναβιώνει τήν κοινωνικήν καί τήν ἱστορικο-λαογραφικήν ὑποδομήν θαυμάζων τά πρότυπά του καί μνημονεύει ὅσους κατά καιρούς συνέβαλον θεοφιλῶς εἰς τήν διατήρησιν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καί παιδευτικοῦ βίου τοῦ τόπου του. Ἰδιαιτέρως χαιρόμεθα καθώς ὁ συγγραφεύς ἀναφέρεται εἰς τήν ἱστορικήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Ζιδανίου, ἡ ὁποῖα δεσπόζει εἰς τήν ἐθνικήν καί θρησκευτικήν ἱστορίαν τῆς περιοχῆς τῶν Καμβουνίων, καί ἀναδεικνύει τό (ἄγνωστον εἰς τούς περισσοτέρους) περιστατικόν τῆς διασώσεως τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Ζιδανιωτίσσης ἀπό συγχωριανούς του κατά τήν περίοδον τῆς γερμανικῆς κατοχῆς. Τήν οἰκογένειαν δέ τῶν πιστῶν αὐτῶν Μικροβαλτινῶν ἡ ταπεινότητά μας ἐτίμησεν κατά τήν πρόσφατον πανήγυριν τῆς ὡς ἄνω Ἱερᾶς Μονῆς, καθώς ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ζιδανιωτίσσης ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά σπουδαιότερα θρησκευτικά κειμήλια τῆς Μητροπόλεώς μας καί εἶναι γνωστή ἡ τιμή καί ἡ εὐλάβεια πού τῆς προσδίδει τό πλήρωμα τῆς καθ’ ἡμᾶς ἐκκλησιαστικῆς Ἐπαρχίας καί ὄχι μόνον. Διά τούς λόγους τούτους εὐχαρίστως καί ὁλοθέρμως χαιρετίζομεν τό παρόν πόνημα καί ἐπαινοῦμεν τούς κοπιάσαντας σεμνυνόμενοι διά τά ἐκ τῆς Ἐπαρχίας ἡμῶν διασκορπισθέντα καί θεοφιλῶς δρῶντα τέκνα. Καί πάλιν εὐλογοῦμεν πατρικῶς εὐχόμενοι ὁ Κύριος νά πολλαπλασιάζη τούς καρπούς των. Ἐν Κοζάνῃ, τῇ ἑορτῇ τοῦ πολιούχου ἡμῶν Ἁγίου Νικολάου, ἔτει 2013ῳ Εὐχέτης πρός Κύριον Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ † Ο ΣΕΡΒΙΩΝ & ΚΟΖΑΝΗΣ ΠΑΥΛΟΣ
Κι ανάργια-ανάργια τα ‘ριχναν οι κλέφτες τα ντουφέκια…
Χορτάριασαν οι βρύσες μου κλείσαν τα μονοπάτια και τα γιατάκια των κλεφτών βαριά αναστενάζουν…
ΑΚΟΜΑ ΤΟΥΤ’ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ Ακόμα τούτ’ την άνοιξη τούτο το καλοκαίρι θέλω να πάω αρματωλός, αρματωλός και κλέφτης. Να βγω στης Γούρας τα βουνά και στα παλιά λημέρια για να σφυρίξω κλέφτικα και παραπονεμένα. Να μάσω το μπουλούκι μου που τόχω σκορπισμένο να σμίξω με τη λεβεντιά το Λιάκο Παναρίτη να σμίξω με τους φίλους μου και τους παλιούς συντρόφους. Σε τι βουνά να βρίσκονται σε τι κοντοραχούλες σιαπού να ψένουν πρόβατα σιαπού παχιά κριάρια σιαπού να κάνουνε Λαμπρή και το Χριστός Ανέστη. Σιαπού να ρίχνουν μπαταργιές στα τούρκικα ασκέρια…
ΜΑΝΑ ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΚΛΑΜΑΤΑ - Μάνα δεν θέλω κλάματα δεν θέλω μοιρολόγια μένα με κλαίνε τα πουλιά με κλαιν τα χελιδόνια με κλαίει η νύχτα κι η αυγή τ’ αστρί και το φεγγάρι …Στο παραθύρι κάθονταν τις στράτες αγναντεύει Κι όσοι διαβάτες πέρναγαν όλους τους ερωτούσε - Μην είδατε το γιόκα μου αυτόν το Λεωνίδα -Εμείς εψές τον είδαμε σε κλέφτικα λημέρια είχαν αρνιά που ψήνονταν κριάρια σουβλισμένα είχαν κι ένα γλυκό κρασί που πίναν και γλεντούσαν - Το Λεωνίδα βάρεσαν τον πρώτο καπετάνιο που ήταν μπαϊράμι στα βουνά και φλάμπουρο στους κλέφτες…
ΟΛΕΣ ΟΙ ΜΑΝΕΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Όλες οι μάνες τα παιδιά τα κάνουν να προκόψουν μα εμένα η μανούλα μου βαριά ευχή μου δίνει - Κλέφτης να πας παιδάκι μου, κλέφτης να πας να γίνεις χούφτα μπαρούτι να δειπνάς, βόλια να γιοματίζεις όλη τη μέρα πόλεμο το βράδυ καραούλι…
ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ ΜΗ Μ’ ΑΦΗΝΕΤΕ Ενύχτωσε και βράδιασε πάει κι ετούτ’ η μέρα… - Σύρτε παιδιά μου για νερό, ψωμί να φάμε βράδυ να φέρτε και παλιό κρασί απ’ τ’ άγιο μοναστήρι ν’ αλείψω τις λαβωματιές που μ’ έχουν λαβωμένο. Παιδιά μου μη μ’ αφήνετε στον έρημο τον τόπο για πάρτε με και βγάλτε με σε μια ψηλή ραχούλα να ‘χω τα δέντρα συντροφιά και τα πουλιά ελπίδα να φέρνουν χαιρετίσματα απ’ τ’ άλλα παλικάρια…
ΤΙ ΕΧΕΙΣ ΚΑΥΜΕΝΕ ΟΛΥΜΠΕ Τι έχεις καημένε Όλυμπε και βαριαναστενάζεις να μην σε μάλωσε κανείς να μη σε παραπήρε - Ουδέ κανείς με μάλωσε ουδέ με παραπήρε η κλεφτουριά μ’ αρνήθηκε η δόλια συντροφιά μου που είχα το βράδυ αγκαλιά και την αυγή κουβέντα
Από τη χειρόγραφη συλλογή του Αθανασίου Παλιανόπουλου (Γκουβρουνάτσιου) Επιμέλεια: ΓΙΑ.ΜΑΣ.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 5
Δεκέμβριος 2013
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ Ἔβαλαν καλαμκιά
Τοὺν Σιπτέμβριου γένουνταν στὰ Σέρβγια ἡ Νιάημιρους κι Νιαημιρούλτς. Κατέβηναν ἀπ’ τὰ χουργιά μας κι ψούντζαν ὅ,τ’ κι ἀντί. Ἄλλ’ ὅμους πλοῦσαν ὅ,τ’ εἶχαν. Ἄλλ’ πάηναν πουδαρᾶτ’ κι ἄλλ’ καβάλα στὰ πράματα τς. Ὅσ’ εἶχαν ἀλόγατα, μπλάργια ἢ γουμάργια γιὰ πούλτσ’ ἔβαναν μνιὰ καλαμκιὰ στοὺ μπρουστάρ’ ἀπ’ τοὺ σαμάρ’. Ὅσα πράματα εἶχαν αὐτὴν ‘ν καλαμκιὰ ἔδειχναν ἀποὺ μακριὰ ὅτ’ αὐτόϊας τοὺ ζουντανὸ τοὖχαν γιὰ πούλμα. Ἡ ἰνδιαφιρόμινους τὄπιρνι κι τοὺ δουκίμαζι. Πρῶτα τηροῦσι τὰ δόντγια τ’, γιὰ νὰ ἀπεικάσ’ σὰν πόσου τρανὸ θὰ ἦταν. Ἂν κι οἱ τσιγγάν’ εἶχαν μαστουρλίκια θκά τς κι σφήνουναν ἄλλα δόντγια κι φαίνουνταν σὰ νὰ τἆχ’ ὅλα. Ὕστιρα τοὺ πιρπατοῦσαν, τοὺ πχιαλοῦσαν, τοὺ γκανταλοῦσαν, τὄσκιαζαν, γιὰ νὰ δοῦν σὰν τὶ λουῆς πιρπατσιὰ εἶχι ἢ μὴν ἦταν κάνα σκουνταμένου, κάνα ἰσκιουμένου,
Ἔφκιασαν γόνα
Τώραϊας κα’ τοὺ Μάη ἔπχιανι κάνα γιρὸ ριμποὺρ κι ἔρχνι χαλάζ’ μὶ τοὺ καρδάρ’. Τἄφκιανι ὅλα ἴσιουμα. Μαζὶ μὶ τἄλλα τσάκζι κι τὰ γιννήματα. Αὐτάϊας τὰ ἔρμα μόλις εἶχαν ξιταλώσ’ λίγου. Ἔρχουνταν τοὺ χαλάζ’ κι τὰ πάηνι ξανὰ τς πίσους. Σὶ καμπόσις μέρις ὅμους σκώνουνταν. Ἰκεῖ στοὺ τσάκζμα ἔφκιαναν ἕνα γόνα κι ἀνέβηναν πάλι σιαπάν’. Ἔτσιας οἱ παπποῦδις ἴλιγαν, «Δόξα τουν. Ἔφκιασαν γόνα τὰ γιννήματα κι ξανασκώθκαν». Αὐτόϊας ἀπ’ πλέτι τοὔειδα κι γώ. Πάτσα μνιὰ μέρα, τώρα τοὺ Μάη, κάτ’ γαλατσίδγια καταῆς. Αὐτὰ τσακίσκαν ἀποὺ ρίζα κι γίνγκαν ἕνα μὶ τοὺ χῶμα. Πέρασα σὶ καναδγυὸ μέρις ἀποὺ κεῖ κι τὶ νὰ ἰδῶ; Εἶχαν φκιάσ’ γόνα. Λίγου ἀπ’ τοὺν κουρμό τα ἦταν ἀκόμα στοὺ πλάϊ. Ἀλλὰ στἄλλου ὅμους εἶχαν σιάξ’. Ἔφκιασαν ἴσιουν κουρμὸν κι ἀναίβηναν σὰ νὰ μὴν εἶχαν πάθ’ καντίπουτας.
Ἡ κιουτῆς δὲν γίνιτι πραματιφτής
Ἡ κιουτῆς εἶνι αὐτός ἀπ’ φουβᾶτι τὄνα κι τἄλλου. Τὰ λουγαργιάζ’ ἀποὺ δῶ κι ἀποὺ κεῖ κι ἀράδα παντοῦ γλέπ’ σκιάχτρα κι κίνδυν’. Ἕνας τέτχοιους ἀπ’ δὲ νταλντάει στ’ ζουή, γιὰ νὰ φκιάσ’ ὅ,τ’ κι ἀντί, δὲν μπουρεῖ νὰ γέν’ πραματιφτής. Ἡ πραματιφτὴς κάν’ τοὺ σταυρό τ’ κι κινάει γιὰ νὰ ἰμπουριφτῆ ‘μ πραμάτχια τ’. Ἰκείνους π’ πααίν’ μνιὰ μπρουστά, δγυὸ τς πίσους κι ἀράδα κλουθουγυρνιέτι δὲν μπουρεῖ νὰ νταλντήσ’ κι νὰ γέν’ ἔμπουρας, γιὰ νὰ πλάη στὰ παζάργια. Ἡ δλιὰ δὲν χαλέβ’ κιουτῆδις, ἀλλὰ θαρραλέοι ἀνθρῶπ’.
Κάπχοιους δὲν εἶχι ποῦ νὰ μείν’, χάλιβι κι στ’ παπᾶ τοὺ σπίτ’
κάνα ἰρισιάρκου, κάνα δαγκουγόμαρου, κάνα ἀλαφρουίσκιουτου, ἢ ὅ,τ’ ἄλλου. Ἅμα τοὺ δουκίμαζαν κι τς ἔκανι καπάκζαν σὰν πόσα χαρτχιὰ ἀπάν’ κάτ’ τὄκουβαν κι ἅμα τἄβρισκναν τοὺ στούμπζαν. Ὅλου ὅμους τοὺ τσιαμπαζλήκ’ ξικινοῦσι ἀπ’ ‘ν καλαμκιά.
Τσιάγαλα μαρκάτ’
Ἄει γίγκαν ὅλα «Τσιάγαλα μαρκάτ». Ἔτσιας ἴλιγαν κάναν κιρὸ ἅμα ἀνακατώνουνταν παράξινα πράματα. Τὰ τσιάγαλα ἦταν τὰ πράσινα τὰ μύγδαλα, π’ τἄτρουγάμι μαζὶ μὶ ‘μ πέτσα, προυτοῦ νὰ σκληραίν’. Ἡ μαρκάτ’ ἦταν γίδγιου ἢ προυβατίσιου γιαούρτ’. Σὰν πόσου γένιτι νὰ σμίξν αὐτάϊας τὰ δγυό; Ἅμα ὅμους κάνας ἔσμιγι ὅ,τ’ κι ἀντί, π’ δὲν ἔσμιγι, ἀπουλνοῦσαν ἰτούτην ‘μ παροιμία.
Δὲν τοὺν λείπιτι λαγγιόλ’, ἀλλὰ μάννα
Ἔρραβαν παλιὰ τὰ πκάμψα κι ὅλα τὰ φουρέματα τς στοὺ χουργιὸ μὶ τα παλιοὶ τς ραφτάδις. Ἅμα καμνιὰ δόσ’ ἀπόμνεισκαν ἀποὺ ὕφαζμα ἴλιγαν, «Ἀφνούς, τς λείπιτι λαγγιόλ’, ἢ μάννα», ἀναλόγους. Ἀρχινοῦντας νὰ κόβν ἔβγαζαν πρῶτα τς μάννις. Αὐτὲς ἦταν δγυό. Μνιὰ ἀμπρουστὰ κι μνιὰ σμ πλάτ’ κι ἦταν μουνουκόμματις. Ἀπ’ τοὺ πλάϊ ἔβαναν ἀποὺ δγυὸ λαγγιόλια σὶ κάθι μιριά. Αὐτὰ ἦταν στινὰ ἀποὺ πάν’ κι λίγου φαρδύτιρα ἀποὺ κάτ’ κι ἔρχουνταν σὰ σφήνις. Ἔτσιας ἔπιρνι τ’ στρουγγυλάδα τοὺ πκάμψου. Συνήθους τς λείπουνταν λαγγιόλια ἀπ’ ἦταν μκρά. Ἅμα ὅμους τα λείπουνταν μάννα ἰτότις δὲν εἶχαν φκιάϊσ’ καντίπουτας. Αὐτόϊας ὅμους τοὔλιγαν κυρίους γιὰ τοὺ μνυαλὸ κι ἅμα ζύϊαζι κάνας ἀπ’ τα λαφριὲς σμ παλάντζα ἢ στοὺ καντάρ’. «Αὐτόν ἰδώϊας, μάννα μ’, δὲν τοὺν λείπιτι λαγγιόλ’, δηλαδὴ λίγου, ἀλλὰ τοὺν λείπιτι μάννα, δηλαδὴ πουλύ».
Κάναν κιρὸ ἦταν ἕνας ψείργιαρς ζηκλιάρς κι δὲν εἶχι οὔτι κιραμίδα νὰ βάλ’ ἀποὺ πχάτ’ ‘ν καραπατσίνα τ’. Φόντας τοὺν ἄφσαν ἰλέφθιρουν στοὺ χουργιὸ νὰ δγιαλέξ’ σὶ πχοιὸ σπίτ’ ἤθιλνι νὰ κάτσ’ αὐτὸς ἔβαλι ζόρ’ νὰ κάτσ’ στ’ παπᾶ τοὺ σπίτ’. Τοὺν εἶπαν τότι. «Ὢ ρα ‘ναθημὰ τοὺ μπιλιᾶ σ’. Δὲ δγιαλέγς κι κάνα παρακατχιανό. Ἰδῶ εἶσι ζηκλιάρς κι δὲν ἔχς καντίπουτας, κι θέλτς νὰ μᾶς κάντς κι τοὺν καμπόσου, κι νὰ μείντς στ’ παπᾶ τοὺ σπίτ’;» Ἰκείνουν τοὺν κιρὸ τ’ παπᾶ τοὺ σπίτ’ ἦταν λίγου καλλίτιρου ἀπ’ τς ἀλνοὺς γιατιαυτὸ κι τὄβαλαν σμ παροιμία ἰτούτ’.
Ἅμα εἶσι καβάλα σὶ ξένου γουμάρ’
Ἅμα σεἶχι δανείσ’ κάνας γείτουνας γιὰ νὰ κάντς κάνα χουζμέτ’ ἢ ἦσαν καβάλα σὶ ξένου γουμάρ’, ὅπουτις χάλιβαν σἴλιγαν, «ἄει σώσει, φέρτου μας ἢ κατέβα καταῆς, γιατὶ τοὺ χρειάζουμέστι». Ὅσου κι ἂν ζουρίζουσαν, γιατὶ δὲν εἶχις σώσ’ τ’ δλιά σ’ χάλιβις δὲ χάλιβις τὄδουνις ξανὰ τς πίσους. Αὐτόϊας τοὔλιγαν κι γιὰ ὅπχοιου ἄλλου ἦταν σὰν κι τούτου. «Ἔμ ἔτσιας γίνιτι. Ἅμα εἶσι καβάλα σὶ ξένου γουμάρ’ σὶ κατιβάζν ἀγλήγουρας καταῆς».
Τώρα τοὺ γουμάρ’ δὲν χαλέβ’ κθάρ’
Ἅμα ψουφοῦσι κάνα γουμάρ’, ἰπειδὴς ἦταν ἀτάϊστου κι ξινησκουμένου, ἴλιγαν αὐτὴν ‘μ παροιμία. «Ἰά, τώρα ἀπ’ ψόφσι τοὺ γουμάρ’ δὲν ξαναχαλέβ’ κθάρ’». Ἤθιλναν νὰ ποῦν μιτιαὐτὸν τοὺν λόγουν, πὼς θέλ’ νὰ προυλαβαίνουμι τοὺ κακό. Κι ὄχ’, ἅμα ἔρθ’, ὕστιρα νὰ μουτσουκλαῖμι. Τοὺ γουμάρ’ πρέπ’ νὰ κθαρουθῆ τοὺ χειμῶνα, γιὰ νὰ ψυχουπχιάσ’ κι ν’ ἀντέξ’ ὥς τοὺν Μάη. Ἅμα ἔφτανι στοὺ Μάη τότι εἶχι νὰ φάη πρασινάδγια κι δὲ χράζουνταν κθάρ’. Ἴλιγαν πάλι αὐτὸν τοὺν λόγουν ἅμα καμνιὰ νύφ’ ἔκλιγι σν κηδεία τα πιθιρᾶς τς ἢ τ’ πιθιροῦ τς. Τὶ νὰ τὰ κάντς τὰ μουτσουκλιάματα; Ὄντας ἦταν κιρὸς νὰ τς κοιτάζ’ αὐτὴν δὲν τς ἴλιγι ναὶ καλημέρα ναὶ καληνύχτα. Ἅμα ἦρθι ἡ ὥρα κι οἱ παπποῦδις τίναξαν ‘ν καρυά τς ἡ νύφ’ κίντσι τὰ δάκρυα. Τὶ τοῦ χαλέβς τοὺ ἔρμου!
Δὲν εἶνι μούγκι ἕνας μούγκι δγυό, ἀλλὰ εἶνι ὅλου τοὺ χουργιό
Ἅμα ἴγλιπναν, πὼς ὅ,τ’ κι ἀντί, μὰ καλὸ μὰ στραβό, κι κυρίους στραβὸ κι ἀνάπουδου, δὲν γένουνταν μνιὰ κι δγυὸ ἀλλὰ πουλλὲς φουρὲς, τότι ἴλιγαν αὐτὴν ‘μ παροιμία. Τοὺ στραβὸ δηλαδὴς δὲν τοὺ φκιάν’ μαναχὰ ἕνας ἢ δγυό, ἀλλὰ ὅλ’ ἀντάμα. Γίνκι στραβὸ ὅλου τοὺ χουργιό.
Ἀπ’ τοὺ γουμάρ’ βγαίν’ μπλάρ’ κι ἀπ’ τοὺ μπλάρ’ βγαίν’ γουμάρ’
Ἅμα ἴγλιπναν οἱ παπποῦδις νὰ βγαίν’ ἀποὺ τίπτα τζιριμέδις κι ἀνηπρόκουπ’ γουνίδις καλὰ κι προυκουμμένα πιδγιά, ἴλιγαν «ἀπ’ τοὺ γουμάρ’ βγαίν’ μπλάρ’». Δηλαδὴ ἀπ’ τς ἄχρηστ’ βγῆκαν χρήσιμα πιδγιὰ, σὰν τοὺ μπλάρ’, ἀπ’ σκών’ πουλὺ φουρτχιό. Κι ἀντίθιτα πάλι ἀπ’ τς καλοὶ τς γουνίδις, ἀπ’ εἶνι σὰν τοὺ μπλάρ’ ἄξιοι, βγαίν’ ἄχρηστα πιδγιά, σὰν τοὺ γουμάρ’, π’ δὲν κάν’ γιὰ τρανὲς δλιές.
ΤΑ ΜΠΡΑΤΙΜΙΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ
1929 1. Γιαννόπουλος Ἀνδρ. τοῦ Ἀντ. 2. Θεοχάρης Ἀθ. τοῦ Δ. 3. Καβουρίδης Ἰω. τοῦ Γ. 4. Κωτούλας Ἀντ. τοῦ Γ. 5. Κωτούλας Δ. τοῦ Ἰω. 6. Σταθόπουλος Χαρίσιος τοῦ Ἀντ. 7. Τζιούτζιος Γ. τοῦ Ἰω. 8. Τσινίκας Ἀντ. τοῦ Β. 1930 1. Ἀλεξόπουλος Χαρίσιος τοῦ Γ. 2. Κουτούλας Εὐάγγ. τοῦ Χαρισίου 3. Μαστρογιαννόπουλος Λάμπρος, Γ. 4. Νατσιόπουλος Ἀντ. τοῦ Κων. 5. Νατσιόπουλος Θεόδ. τοῦ Εὐαγγ. 6. Παλιανόπουλος Δ. τοῦ Ἰω. 7. Παλιανόπουλος Ἠλίας τοῦ Γ. 8. Σταθόπουλος Ἐλευθ. τοῦ Εὐστ. 9. Τζιούτζιος Ἰω. τοῦ Κων. 10. Τζιούτζιος Εὐθ. τοῦ Κων. 11. Τζιώνας Γ. τοῦ Ἰω. 12. Χαρισόπουλος Εὐάγγ. τοῦ Ἰω. 1931 1. Ἀλεξόπουλος Ἀλέξιος τοῦ Χρ. 2. Γιαννόπουλος Ἀθ. τοῦ Χρ. 3. Ζαραβίγκας Ἀθ. τοῦ Β. 4. Καβουρίδης Χρ. τοῦ Γ. 5. Παπανικολάου Ἰω. τοῦ Νικ. 6. Παπαδημητρίου Ἰω. τοῦ Δ. 7. Πιτσιλόπουλος Νικ. τοῦ Στεργίου 8. Σταθόπουλος Ἀχ. τοῦ Δ. 9. Τζιώνας Ἀνδρ. τοῦ Ἀθ. 1932 1. Ἀλεξόπουλος Γ. τοῦ Ἀναστ. 2. Πούτας Ἀλεξ. τοῦ Βασ. 3. Σταθόπουλος Ἀθ. τοῦ Ἀντ. 4. Τσακνόπουλος Ἀνδρ. τοῦ Ἰω. 1933 1. Γιαννόπουλος Γ. τοῦ Χαρισίου 2. Κωτούλας Δ. τοῦ Χαρισίου 3. Παπαδόπουλος Εὐθ. τοῦ Ἀθ. 4. Μπατσακόπουλος Β. τοῦ Ἀντ. 5. Παπαδόπουλος Ἀντ. τοῦ Χαρισίου 6. Παπαδόπουλος Ἀντ. τοῦ Γ. Aπό το βιβλίο του π. Νικηφόρου «Μικροβάλτου Περιλειπόμενα...», που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 6
Δεκέμβριος 2013
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ Αχιλλέας Καβουρίδης: Ο τελευταίος εκ Μικροβάλτου επιζών ήρωας του αλβανικού έπους 1940-1941 Την ώρα που ο π. Χαράλαμπος εκφωνούσε τον πανηγυρικό της ημέρας στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 και τη στιγμή που αναφέρονταν στις κακουχίες των αγωνιστών στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, μια φωνή ακούστηκε -κάτι παραπάνω από ψιθυριστά- να λέει: «καλά τα λες παπά, αλλά εγώ τα έζησα!». Ήταν ο μπάρμπα-Αχιλλέας Καβουρίδης…
Λίγο αργότερα, όπως συνηθίζει τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με το τυπικό τελετουργικό, με συγκίνηση και λάμψη στα μάτια, ο μπάρμπα-Αχιλλέας Καβουρίδης, προσήλθε στο μνημείο πεσόντων να καταθέσει το στεφάνι σαν εκπρόσωπος των αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης. Στυλώνει το παράστημά του παρά τα 95 χρόνια που τον βαραίνουν και χαιρετάει ζωηρά στρατιωτικά. Τα μάτια του υγραίνονται… Ίσως το μυαλό του να ταξίδευε τούτη την ώρα στο αλβανικό μέτωπο… Δέχτηκε με ευχαρίστηση να μιλήσουμε την ίδια μέρα, να μου πει την ιστορία του… «Ήμουνα 22 χρόνων, γεννηθείς το 1918, είχα απολυθεί νωρίς από το στρατό σαν προστάτης, όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος με την Ιταλία. Με κάλεσαν και μένα, όπως και άλλους νέους από το χωριό, περισσότερους από τριάντα (30), να καταταγούμε σαν έφεδροι. Παρουσιαστήκαμε στην Κοζάνη, όπου μείναμε μια εβδομάδα και μετά μας πήγανε στη Νεάπολη. Εκεί εμένα και άλλους πέντε από το χωριό μας κατέταξαν στον 6ο λόχο στο 567 τάγμα Πεζικού. Οι χωριανοί που ήμασταν μαζί ήταν, ο Νικόλας Γιαννόπουλος (Μπουκλάς), ο Πασχάλης Λαμπρόπουλος, ο Θύμιος Παπαδόπου-
λος, ο Τσαμουϊάννης (Ιωάννης Τσάμος) και ο Τζινουβάγγελος (Ευάγγελος Τζιώνας). Θυμάμαι ακόμη τον Κουτσιακουτζίδη Ιωάννη από τα Κρανίδια , το Βαγγέλη Τρεύλα από το Τρανόβαλτο και τον πατέρα του παπα-Βαγγέλη. Λοχαγός μας ήταν ο Ασημακόπουλος Νικόλαος από τον Πύργο Ηλείας, ένας αυστηρός αλλά πολύ καλός αξιωματικός. Διοικητής του τάγματος ήταν ο Οικονόμου Γεώργιος. Διμοιρίτης ο ανθυπολοχαγός Στάμκος Δημήτριος από τα Σέρβια. Εγώ ήμουνα βοηθός του πυροβολητή Μπουκλά Θωμά -δυο πυροβόλα είχε ο λόχος-, που ήταν ένας πολύ ικανός σκοπευτής και καλό παιδί. [Παρένθεση: αφήνω τον Μπάρμπα-Αχιλλέα να ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις του. Μιλάει ακατάπαυστα, συγκινησιακά φορτισμένος, με ονόματα και λεπτομέρειες λες και ήταν τόσο πρόσφατα, που με εκπλήσσει και με καθηλώνει…] Γύρω στις 10-12 Νοεμβρίου 1940 μπήκαμε στην Αλβανία. Ο καιρός ήταν βροχερός, είχε πολλές λάσπες που μας δυσκόλευαν στην πορεία. Δεν βρήκαμε μεγάλη αντίσταση από τους Ιταλούς και μαζί με άλλα τάγματα καταλάβαμε και απελευθερώσαμε την Κορυτσά στις 22 Νοεμβρίου 1940. Μετά άρχισαν τα πολύ δύσκολα, όταν ανεβαίναμε τα βουνά και ο καιρός άρχισε να χαλάει άσχημα. Χιόνισε πρώτη φορά ανήμερα του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου. Το θυμάμαι καλά γιατί γιόρταζε ο λοχαγός μας. Το τι τραβήξαμε τις επόμενες μέρες δεν περιγράφεται. Όχι από τους Ιταλούς αλλά από το χιόνι και το κρύο. Και οι ρουμανόβλαχοι αλβανοί δεν μας δέχτηκαν καλά, μας έλεγαν ψέματα και μερικές φορές για να πάρουμε ψωμί τους απειλούσαμε με το πιστόλι. Τα Χριστούγεννα τα περάσαμε δύσκολα. Δεν μπόρεσαν να φτάσουν οι προμήθειες και φάγαμε ανάλατα φασόλια και μια κουραμάνα ανά 8 άτομα… Όσο περνούσαν οι μέρες ο καιρός χειροτέρευε. Το χιόνι έφτανε τα 3 μέτρα. Φωτιά δεν μπορούσαμε να ανάψουμε, ιδίως τα βράδια, για να μη δίνουμε στόχο. Ταιριάζαμε το χιόνι σαν κρεβάτι και κοιμόμασταν. Με μια κουβέρτα από κάτω και μια χλαίνη από πάνω. Όλη τη νύχτα καθώς έλιωνε το λίγο χιόνι από κάτω, ακούγαμε ένα κρακ-κρακ. Βγάζαμε κάθε τόσο τα άρβυλα για 1015 λεπτά για να μην πάθουμε κρυοπαγήματα. Ένα παιδί από την Καστοριά δεν τα έβγαζε, έπαθε κρυοπαγήματα και μας είπαν ότι του κόψανε το ένα πόδι… Στα αντίσκηνα που κοιμόμασταν βάζαμε ένα ξύλο ψηλό για να μας βρίσκουν στο πρωινό προσκλη-
τήριο. Το κρύο ήταν ανυπόφορο. Έπιανες το όπλο και κολλούσε στο χέρι… Άλλο μεγάλο βάσανο ήταν οι ψείρες που είχαμε γεμίσει όλοι. Καίγαμε τα εσώρουχα για να γλυτώσουμε λίγη ώρα από το μαρτύριο αλλά γεμίζαμε πάλι. Δεν είχαμε πρόβλημα από ρουχισμό και κονσέρβες γιατί οι Ιταλοί οπισθοχωρώντας άφηναν γεμάτες ολόκληρες αποθήκες. Εμείς προχωρούσαμε συνέχεια. Καταλάβαμε πολλά χωριά. Θυμάμαι την Πυργού, τη Δεσβίρα, τη Νίτσια, τα Μότσια, το Ζνάτι, το Γκουροτόπι... Όταν κάναμε επίθεση έπαιζε η σάλπιγγα και φωνάζαμε «αέρα» και οι Ιταλοί συνήθως το έβαζαν στα πόδια. Πιάσαμε και πολλούς αιχμαλώτους. Πολλοί ήταν μισθοφόροι από άλλα κράτη, μαυριδεροί από την Αφρική. Αντιστέκονταν μόνο οι αξιωματικοί τους. Θυμάμαι πολύ καλά την κορφή που μας δυσκόλεψε να την καταλάβουμε. Μας περικύκλωσαν αλλά καταφέραμε να ξεφύγουμε και να γλυτώσουμε. Το μέρος εκείνο το λέγανε Μνήμα της Γριάς. Περνούσαν οι μέρες… Έφυγε ο χειμώνας ο βαρύς. Στις 5 Απριλίου 1941 πήραμε διαταγή να οπισθοχωρήσουμε. Οι Ιταλοί μας κυνηγούσαν, ενώ μας βαρούσε και η αεροπορία τους. Θυμάμαι ότι περάσαμε μια γέφυρα και καταφέραμε να την καταστρέψουμε την τελευταία στιγμή. Αν περνούσαν τη γέφυρα οι Ιταλοί δεν θα γλύτωνε κανένας μας. Εκεί στη γέφυρα, από μια ριπή αεροπλάνου, σκοτώθηκε ένα παλικάρι από το Ρύμνιο, Τσιαμουρτζής λεγότανε στο επίθετο, στο όνομα -δεν θυμάμαι καλά- νομίζω Αναστάσης. Φτάσαμε στο Νόστιμο και στο Σκαλοχώρι όπου διαλύθηκε η διμοιρία μας και ο καθένας με δική του ευθύνη τράβηξε το δρόμο του…». Υποκλίθηκα συγκινημένος, αναγνωρίζοντας ότι βρίσκομαι απέναντι σε έναν ήρωα… Ένιωσα κάποιες ενοχές, συναισθανόμενος ότι δεν του είχα αποδώσει μέχρι τώρα τον αναλογούντα σεβασμό… Σεβασμό στην ιστορία του τόπου μου… Στον τελευταίο εκ Μικροβάλτου επιζώντα ήρωα του αλβανικού έπους 1940-1941! Γιώργος Μαστρ. Κοζάνη 30.10.2013
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΣΑ 1. Το παλιό μας σπίτι από τον παππού (πριν από το 1912) Το παλιό μας σπίτι, όπως το θυμάμαι στην ηλικία των πέντε (5) χρόνων, ήταν ισόγειο και πολύ μεγάλο. Ήταν χτισμένο με λάσπη, χωρίς ασβέστη, από την εποχή της τουρκοκρατίας, δηλ. πριν από το 1912. Στον ίδιο σχεδόν χώρο με την οικογένεια ήταν και ο χώρος για τα ζώα, ένα ζευγάρι βόδια και μουλάρι ή γαϊδουράκι, που επικοινωνούσε με άλλη εξώπορτα. Στο πίσω, βορεινό μέρος, υπήρχε κι άλλη μια μικρή πόρτα που ήταν μόνιμα κλειστή, κάτι σαν έξοδος κινδύνου, για να μπορούν να διαφεύγουν κρυφά. Είχε μικρά παράθυρα, χωρίς τζάμια και ήταν σκοτεινό. Η θέρμανση του χώρου ήταν αδύνατη, γιατί γίνονταν με τζάκι και μόνιμα κρυώναμε. Ο καπνός δεν απομακρύνονταν πάντοτε εύκολα και σκοτείνιαζε ο χώρος του σπιτιού. Κοιμόμασταν στρωματσάδα σε λινάτσα με άχυρα στο δάπεδο (χώμα) με μάλλινα σκεπάσματα ή από γιδίσιο μαλλί. Δεν υπήρχε ταβάνι και έφερνε, θυμάμαι, κρύο και από τη σκεπή. 2. Το σπίτι που έκανε ο πατέρας μου (μετά το 1933) Το σπίτι που μεγάλωσα μετά το 1933 το έκανε ο πατέρας μου. Έφερε μαστόρους από την Κρανιά και χτίσανε το σπίτι στις διαστάσεις που είναι σήμερα, εκτός από τη νέα προσθήκη που έκανα το 1983. Το σπίτι αυτό κάηκε από τους Γερμανούς και το ξανάφτιαξα πάνω στα ίδια θεμέλια μετά τον εμφύλιο. Ο πατέρας μου βρήκε και προετοίμασε τα υλικά, πέτρα, ξυλεία, ασβέστη και πλάκες για τη σκεπή, καθώς δεν υπήρχαν τότε κεραμίδια. Όλα τα υλικά τα κουβάλησε με τα ζώα. Δεν υπήρχε νερό παρά μόνο μια βρύση για όλο το χωριό. Ωστόσο, βοηθούσαν οι γείτονες, οι συγγενείς κι οι φίλοι. Έτσι κτίζονταν τότε τα σπίτια όλων των συγχωριανών. Οι άντρες μετέφεραν τα υλικά κοντά στους μαστόρους, ενώ οι γυναίκες βοηθούσαν και μαγείρευαν την τροφή για τους μαστόρους που έτρωγαν τρεις φορές τη μέρα. Μέχρι να τελειώσει το κτίσιμο του σπιτιού κουράζονταν όλοι πολύ. Στα θεμέλια του σπιτιού έρχονταν ο παπάς και διάβαζε ευχή, συνήθιζαν δε να σφάζουν ένα πρόβατο ή μια γίδα. Όταν τέλειωνε το κτίσιμο του σπιτιού και γίνονταν η σκεπή, οι μάστορες, κάρφωναν τα τσιμπίδια στον καβαλάρη, από ένα σταυρό στις δύο άκρες και έδεναν ένα σχοινί από τον ένα σταυρό στον άλλο. Υπήρχε το έθιμο να προσφέρουν δώρα στους μαστόρους ο ιδιοκτήτης και οι συγγενείς. Έδιναν το δώρο στον πρωτομάστορα, το έδενε στο σχοινί λέγοντας φωναχτά ευχές για το δωρητή, ώστε να ακούγονται από μακριά κι οι μάστορες με τους βοηθούς χτυπούσαν δυνατά τα σκεπάρνια στα ξύλα. Ο κόσμος έλεγε: έριξαν μαντήλια,
τέλειωσε! Το νέο μας σπίτι που έφτιαξε ο πατέρας μου ήταν ισόγειο, είχε όμως και υπόγειο. Στο υπόγειο ήταν τα ζώα και στο ισόγειο η οικογένειά μας. Υπήρχε μια καταπακτή (¨γκλαβανή¨) με σκάλα και κατεβαίναμε πολλές φορές και τη νύχτα να ταΐσουμε τα ζώα και να ρίξουμε άχυρα στο παχνί όταν είχε κρύο και χιόνι. Οι τοίχοι ήταν με ασβέστη, τα παράθυρα μεγάλα με τζάμια και μπορούσαμε να διαβάζουμε με το φώς της μέρας, ενώ τη νύχτα είχαμε λάμπα με πετρέλαιο (γκαζόλαμπα) ή καντήλι. Στο ένα δωμάτιο το δάπεδο ήταν χωμάτινο, ενώ στο άλλο από σανίδια. Η θέρμανση ήταν καλή, με τζάκι στο ένα δωμάτιο και με ξυλόσομπα στο άλλο. Για τον ύπνο στην αρχή είχαμε λινάτσες στο χώμα, αλλά μετά είχαμε κρεβάτι. Τον Αύγουστο του 1943 κάηκε το σπίτι μας από τους Γερμανούς, όπως και όλα, σχεδόν, τα σπίτια του χωριού μας. Ακολούθησαν πολύ δύσκολες μέρες για όλους μας. Κάηκαν μαζί με το σπίτι τα ρούχα, τα κλινοσκεπάσματα, τα μαγειρικά σκεύη, τα εργαλεία, αλλά και η παραγωγή σταριού και βρίζας αμέσως μετά τον αλωνισμό. Μάλιστα δυο γνωστές μας οικογένειες από το Προσήλιο είχαν φέρει, από φόβο μήπως το χάσουν, στάρι στο δικό μας σπίτι, αλλά δυστυχώς κάηκε κι αυτό. Αναγκαστικά η οικογένειά μας κατέφυγε αμέσως μαζί με άλλους συγγενείς μας στην τοποθεσία ¨ρίζα¨, όπου φτιάξαμε καλύβες και στεγαστήκαμε μέχρι την αποχώρηση των κατακτητών. Μετά την αποχώρηση των γερμανών στα τέλη Οκτώβρη 1944 ο πατέρας μου σκέφτηκε να φύγουμε, δηλ. να εγκαταλείψουμε την καλύβα και να επιστρέψουμε στο χωριό, στο σπίτι μας. Καθάρισε τα ντουβάρια από το καμένο μας σπίτι, σκέπασε με άχυρο κάποιο χώρο και μέναμε στο σπίτι μας. Έφτιαξε προσωρινό στάβλο για τα ζώα και μαντρί για τα πρόβατα. Υποφέραμε από το κρύο, δεν ζεσταινόμασταν και η μάνα μου αρρώστησε βαριά. Ο πατέρας μου μετέφερε τη μάνα μου με το μουλάρι στο Τριγωνικό, πήγε στα Σέρβια και έφερε ένα γιατρό, ονόματι Αριστείδη που έμενε στο Τριγωνικό, εξέτασε τη μάνα μου, της έδωσε κάποια χάπια, υπέφερε πολύ καιρό, αλλά σιγά-σιγά καλυτέρευσε η υγεία της και συνήλθε. Τα ντουβάρια των σπιτιών ήταν χορταριασμένα και τα πρόβατα βοσκούσαν κυριολεκτικά μέσα στο χωριό, είχε ήδη περάσει πάνω από ένας χρόνος που παρέμενε ακατοίκητο. Μόνο λίγες οικογένειες έκαναν καλύβες και έμεναν μέσα στο χωριό, έρχονταν χειμώνας. Την άνοιξη του 1945 ο κόσμος όλος γύρισε, καθάρισε τους χώρους και έμενε στο χωριό, έστω και σε καλύβες. Το καλοκαίρι το κράτος μας έφτιαξε μικρά, προσωρινά σπίτια με εξωτερικές διαστάσεις 4Χ8 μ. και καθαρό εσωτερικά κατοική-
σιμο χώρο 24 τ.μ., με σκεπή από πισσόχαρτο. Σε αυτά τα σπίτια μείναμε στριμωγμένοι για αρκετά χρόνια. Όποιος είχε χρήματα και μπορούσε έπαιρνε δωρεάν την ξυλεία από το κράτος και έφτιαχνε μεγαλύτερο σπίτι. Υπήρχε αποθήκη ξυλείας στο χωριό μας με υπεύθυνο αποθηκάριο το Νατσιόπουλο Γιάννη για το χωριό μας και το Λιβαδερό, μιας και δεν του Γεωργίου υπήρχε τότε δρόμος για το Λιβαδερό. Οι κάτοικοι του Λιβαδερού μετέφε- Χρ. Παπαγεωργίου ραν την ξυλεία με ζώα για να φτιάξουν τα σπίτια τους. Τα ξύλα είχαν μήκος 5μ., 3μ. και η πέλα 2μ. Ο πατέρας μου ήθελε να κάνει το παλιό σπίτι όπως ακριβώς ήταν. Πήγε στο βουνό της Ελάτης, τη Βουνάσα, έκοψε 12 μεγάλα ελάτινα ξύλα μήκους 5,5μ. για γριντιές στη σκεπή και 20 κομμάτια μήκους 3μ. για τσιμπίδια. Τα μεγάλα κομμάτια τα μετέφερε με τα βόδια σέρνοντάς τα, ενώ για τα μικρότερα πλήρωσε κάποιον από τα Σέρβια και τα μετέφερε με το κάρο. Έτσι γίνονταν τότε στο χωριό μας οι μεταφορές των υλικών, βοηθούσαν δε πάντοτε ο ένας τον άλλο. Δυστυχώς ο πατέρας μου δεν πρόλαβε να ξαναφτιάξει το σπίτι μας μετά το κάψιμο από τους γερμανούς. Γι αυτό μου έγραφε στο τελευταίο του γράμμα, από τις φυλακές της Κοζάνης ως μελλοθάνατος το Μάη 1947, να φτιάξω εγώ το σπίτι για να μην πάει χαμένος ο κόπος, η τυράννια του, οι δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τα έξοδα που έκανε. Εγώ έφτιαξα το σπίτι μας και εκπλήρωσα την επιθυμία του το 1956. Συγκέντρωσα τα υλικά, έβγαλα πέτρα για τους τοίχους και τη μετέφερα με τρακτέρ, έβγαλα και πλάκες για τη σκεπή και τις μετέφερα με τα ζώα, ετοίμασα και την υπόλοιπη ξυλεία, πήρα και ένα ελβετικό δάνειο 6.000 δρχ. και κατάφερα να τελειώσω το σπίτι μας. Είχα οικονομικές δυσκολίες, δεν υπήρχαν δουλειές, είχα οικογενειακές υποχρεώσεις, εργασίες στα χωράφια και δεν περίσσευαν χρήματα. Εποχιακά εύρισκα κάποιες εργασίες σε έργα της πρόνοιας, ή κοντά σε κτίστες σε στρατιωτικά έργα, στα καπνά στην Κατερίνη, στον κάμπο της Βέροιας στο θερισμό σταριού και στη συγκομιδή βαμβακιού. Παράλληλα με τη γεωργία στα χωράφια μου πήγαινα ως βοσκός και στο κοπάδι του πεθερού μου για μερικές φορές τα βράδια.
N. ΣTAΘOΠOYΛOΣ XΩMATOYPΓIKEΣ EPΓAΣIEΣ THΛ.: 24610 29528, FAX: 24610 29533
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 7
Δεκέμβριος 2013
ΤΟΠΙΚΑ Τσιφλίκια του Αλή Πασά στην περιοχή μας Ο Τεπελενλή Αλή Πασάς, ο πανίσχυρος Αλή Πασάς των Ιωαννίνων είχε μεγάλη περιουσία και τσιφλίκια, που μετά το θάνατό του το 1822 δημεύτηκαν και υπάρχουν κατάστιχα που βρίσκονται σε αρχεία της Κων/πολης όπου όλα αυτά έχουν καταγραφεί. Αντίθετα σε ότι μέχρι σήμερα πιστεύαμε, οι Οθωμανοί ήταν πολύ συστηματικοί σε ότι αφορούσε την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων και τη φορολογία και η μελέτη των αρχείων τους φέρνει συνεχώς νέα στοιχεία για τις περιοχές της άλλοτε Οθωμανικής επικράτειας. Η Χαμιγιέτ Σεζέρ είναι μια σύγχρονη Τουρκάλα ερευνήτρια, που ασχολήθηκε με τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων και τα τσιφλίκια του και την εργασία της μετέφρασε από τα τουρκικά μια Ελληνίδα ερευνήτρια, η Ειρήνη Καλογεροπούλου. Στην εργασία αυτή υπάρχουν κάποια στοιχεία που ενδιαφέρουν την περιοχή μας. Η χρονολογία είναι 1819-20. Στην εργασία αναφέρονται πολλά χωριά και πολλά τσιφλίκια. Η κ. Καλογεροπούλου ταυτοποιεί μεταξύ των πολλών το χωριό Ταλίντ (Talind Karyesi) που αναφέρεται στο έγγραφο ως το χωριό Δέλινο (Τριγωνικό), το χωριό Κανιάν ως την Κάλιανη, το χωριό Αχτέν ως το Χτένι, το σωριό Ράντουσνε ως τη Ροδιανή, το χωριό Κιρασέ ως την Κερασιά, ο Ιφτιλά ως τη Φτελιά , το Γιενί Κιόι ως τον Άργιλο, το τσιφλίκι Ρεμγιούζ πιθανά ως το Ρύμνιο κι αναμφίβολα το χωριό Μεγάλος Βάλτους ως το Τρανόβαλτο, το χωριό Λαζαρέτ ως τους Λαζαράδες, το Χωριό Μάκρους ως Μόκρο. Οι μετρήσεις των εκτάσεων γίνεται σε ντονούμ (ένα ντονούμ 919,3 τετρ. μέτρα), και της παραγωγής σε κοιλά (κάθε κοιλό έχει 24,215 χιλιόγραμμα). Για κάθε τσιφλίκι ή χωριό καταγράφεται και η ποσότητα της παραγωγής που κρατήθηκε ως φόρο από τον τοπικό Πασά, η λεγόμενη δεκάτη.
ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ Καλικάντζαροι (καρκατζέλια, παγανοί) είναι, σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία δαιμονικά με μαύρο και μαλλιαρό σώμα, άσχημη μορφή με κέρατα, κόκκινα μάτια, ουρές, μακριά νύχια και στραβά τραγίσια πόδια. Ζουν καταχωνιασμένοι στο “Κάτω Κόσμο”, μέσα στα σκοτεινά βάθη της γης, χθόνιοι δαίμονες, από όπου ανεβαίνουν στην επιφάνεια της κάθε χρόνο την παραμονή των Χριστουγέννων και παραμένουν ανάμεσα στους ανθρώπους σ’ όλη τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου. Από το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνια περιφέρονται και δρουν τις νύχτες στο σκοτάδι και εξαφανίζονται τις πρωινές ώρες, με το τρίτο λάλημα του πετεινού. Δεν θεωρούνται επικίνδυνοι για τους ανθρώπους, ωστόσο όμως πιστεύεται πως μπαίνουν τις νύχτες στα σπίτια από τις καπνοδόχους όταν όλοι κοιμούνται, γι’ αυτό και δε γίνονται αντιληπτοί και μαγαρίζουν (μολύνουν) τις τροφές και αν τυχόν τους μιλήσει κανείς του παίρνουν τη φωνή και μένει βουβός για πάντα. Γι’ αυτό οι άνθρωπο τους φοβούνται και αποφεύγουν να μένουν αργά τη νύκτα έξω. Για να εμποδίσουν δε την είσοδο τους στα σπίτια χαράσσουν σταυρούς με κατράμι στις πόρτες, καίνε θυμίαμα και λιβανίζουν μ’ αυτό όλο το σπίτι και το στάβλο με τα ζώα ή ρίχνουν στο τζάκι, που καίει ασταμάτητα νύχτα-μέρα όλο το Δωδεκαήμερο, ένα παλιό γουρνοτσάρουχο, η βαριά και άσχημη μυρωδιά του οποίου τους διώχνει μακριά. Την ημέρα της γιορτής των Θεοφανίων, με τον αγιασμό των νερών φεύγουν και ξαναγυρίζουν στα βάθη της γης, όπου παραμένουν όλο τον άλλο χρόνο. Από το βιβλίο του Ηλία Λαμπρέτσα ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ
Προμηθευτείτε τη μοναδική ιστορική-λαογραφική συλλογή του κ. ΗΛΙΑ ΛΑΜΠΡΕΤΣΑ
«ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ» Διατίθεται από το Τοπικό Συμβούλιο Μικροβάλτου πρώην κοινότητα- σύμφωνα με το 12/1998 πρακτικό αποδοχής δωρεάς και εκχώρησης δικαιωμάτων και τα έσοδα περιέρχονται στο ταμείο του Αθλητικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Η ΕΛΠΙΣ για κοινωφελείς σκοπούς. Υπεύθυνος: Μπατσιακόπουλος Αντώνιος Τηλ. 6970451491
Στο χωριό Ταλίντ (Δέλινο;) λέει Αξια Αξία Οικισμός Σιτάρι Κριθάρι Σίκαλη Βρώμη Αραβόσιτος Κεχρί πως ζουν τέσσερις μουσουλμάνοι παραγωγής τσιφλικιού ραγιάδες σε τέσσερα σπίτια ,αναφέΡεμγιούζ 249.5 40 58.5 106 1758 15750 ρει πως γύρω από το χωριό υπάρ46.5 143.5 32.4 1712.5 13700 χουν 104 χωράφια έκτασης 720 Μεγάλος Bάλτος 209.5 173.5 35 98.5 14 32 1418 11350 ντονούμ, πως παράγουν σιτάρι, κρι- Λαζαρέτ θάρι, σίκαλη, πως η αξία του εκτιμά- Μάκρους 264 114.5 705 22 3451.5 27500 ται στα 6356 γρόσια. H παραγωγή αναγράφεται σε κιλά - H αξία υπολογίζεται σε γρόσια Το τσιφλίκι Ρεμγιούζ (Remyuz Cifligi)- Ρύμνιο(;) το περιγράφει ανααξία του στα 27500 γρόσια, αφού η αναλυτικά καταγραμμένη παλυτικά πως υπάρχουν 16 πετρόκτιστα σπίτια, από τα οποία οριραγωγή είναι μεγαλύτερη. σμένα έχουν κεραμιδένια στέγη, άλλα στέγη από πλάκες, Για τα συνολικά έσοδα των τεσσάρων τσιφλικιών (Ρύμνιο, Τραπετρόκτιστος πύργος, σιταποθήκη, ρυάκι. Το τσιφλίκι αυτό αποτενόβαλτο, Λαζαράδες, Μόκρο) αναφέρει πως αυτά για το έτος λούνταν από χωράφια έκτασης 1300 ντονούμ και αμπέλια 13 ντο1819-20 ήταν 9300 γρόσια. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονταν τα νούμ, χωράφια στα οποία καλλιεργείται βαμβάκι(!) έκτασης 50 έσοδα από την πώληση της παραγωγής του παραπάνω έτους και ντονούμ. Τα έσοδα του τσιφλικιού τη συγκεκριμένη χρονιά ανέρτης προηγούμενης χρονιάς, καθώς και τα έσοδα από πρόβατα, καχονταν σε 1758 γρόσια και η αξία του εκτιμήθηκε σε 15750 γρόσια. τσίκες κλπ. Η αξία των τσιφλικιών εκτιμάτο σε 68300 γρόσια. Στο χωριό Μεγάλος Βάλτους (Kebir Valtuw Karyesi)- ΤρανόΑυτή είναι μια πρόχειρη παρουσίαση κάποιων στοιχείων της βαλτο αναφέρει πως υπάρχουν 47 καλλιεργητές, αμπέλια έκτασης μελέτης, που δείχνει ποια χωριά ήταν τσιφλίκια, την αξία των τσι30 ντονούμ, πως για το έτος 1819-20 παρήχθησαν συγκεκριμένες φλικιών σε περίπτωση αγοραπωλησίας, την αξία του σιταριού, κριποσότητες σιτάρι (209,5 κοιλά) , κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, η πώληση θαριού, βρώμης κλπ., και ακόμα πως η περιοχή είχε αξιόλογη των οποίων απέφερε έσοδα 42150 παράδων. Τα συνολικά έσοδα παραγωγή, που όμως την εκμεταλλεύονταν κυρίως οι Οθωμανοί του χωριού για το έτος 1819-20 ήταν 1712,5 γρόσια. Η αξία του ιδιοκτήτες, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τοπικός πασάς που επέεκτιμάται στα 13700 γρόσια. βλεπε την παραγωγή και ο ανώτερος «ιδιοκτήτης» ο Αλή Πασάς. Και για το χωριό Λαζαρέτ (Lazaret Karyesi)-Λαζαράδες αναΓια περισσότερα, όσοι ενδιαφέρονται ας ανατρέξουν στο πρωφέρει επίσης αμπέλια και παραγωγή, για τα έσοδα αναφέρει για τότυπο της εργασίας (www.eie.gr/nhrf/institutes/inr/instr-studiorumτο έτος 1819-20 τα 1418 γρόσια και την αξία του τα 11350 γρόσια. balk/tsiflikia.htm) Για το χωριό Μάκρους (Makrus Karyesi)- Λιβαδερό εκτιμά την Έλλη Λαμπρέτσα (labretsa@otenet.gr)
ΠΟΙΗΣΗ
Φωτογραφία και κορνίζα προ του 1930 Μικρόβαλτο
Χωριό μου όμορφο μικρό όπως και τόνομά σου μα στην καρδιά μου είσαι τρανό τρανά και τα παιδιά σου Με όμορφους ορίζοντες σε όλα τα σημεία στην ανατολή είναι Αη Λιάς στη δύση Παναγία. Μαρία Κωτούλα Καβουρίδου
ΠΟΙΗΣΗ Καραβόσχοινα Κάτι θαρρείς αιωρήθηκε και έφυγε από την αιώρηση. Κινείται και κυκλοφορεί. Σπέρνει τρόμο σαν το νυχτιάτικο φτερούγισμα. Συγκεντρώνει τους ασύνδετους παφλασμούς στη λίμνη. Μοιράζει συνθήματα. Αφουγκράζεται και εκφράζεται. Ζωντανεύουν και φωτίζονται οι σκιές. Βγαίνουν από τις κρυψώνες τους τα αστέρια. Διαλύεται η ομίχλη της αυτοσυντήρησης. Ξεκινάει η αποσυμπίεση. Σε πέτρινο αλώνι το μεταμφιεσμένο και το αληθινό. Το καθαρό και το μαγαρισμένο. Ο έρανος και η κλεψιά. Λύθηκαν τα καραβόσχοινα. Γιώργος Αντ. Κωτούλας Από την ποιητική συλλογή ΑΣΥΝΔΕΤΟΙ ΠΑΦΛΑΣΜΟΙ
Απουσία ανδρός Ρόγχος ο δεσμός. Πνιγμός η ανάσα στους τόπους της ομίχλης. Κάτι λείπει και ξεθάρρεψαν τα λάθη. Οπλίστηκαν οι κυνηγοί. Θέριεψαν. Ανυπεράσπιστα θηράματα η αλήθεια και το όνειρο. Εισβολή και παγάνες. Επιβίωση σώματος και ψυχής με τον δικέφαλο δεσμό να σφίγγει ασταμάτητα. Απελπισία και ελπίδα στα χέρια παικτών του θεάτρου σκιών. Σκυμμένο το κεφάλι. Ξεριζωμός με κλεφτές και φοβισμένες ματιές να ταξιδεύουν ψάχνοντας στήθος να θηλάσουν. Ρόγχος η παρουσία κυνηγών πνιγμένων στο κρίμα. Ρόγχος και ο άλυτος δεσμός της απουσίας ανδρός των οραμάτων, στους δρόμους χωρίς μια σημαδούρα. Γιώργος Αντ. Κωτούλας Από την ποιητική συλλογή ΤΡΕΚΛΙΣΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ
Πρόκειται για φωτογραφία του Παπαντώνη Καβουρίδη προ της χειροτόνησής του (1936), τη γυναίκα του Παναγιώτα (Παπαδιά)(κόρη του Παπαθανάση Νατσιόπουλου) και τον πρώτο γιό τους Σπύρο, που ίσως και να ήταν ο πρώτος νέος του χωριού που ξενιτεύτηκε πολύ νωρίς για να μάθει την τέχνη του ράφτη πρώτα στην Κοζάνη και μετά στη Θεσσαλονίκη. Το παιδί ήταν γεννημένο το 1914. Στη φωτογραφία δε φαίνεται πάνω από 15 χρονών, από αυτό συμπεραίνουμε και τη χρονολογία της φωτογραφίας, η οποία τραβήχτηκε στην Κοζάνη, σε επίσκεψη των γονέων του για να τον δουν. Είναι πολύ καλοντυμένο, και σύμφωνα με τη μόδα της εποχής, προφανώς από το ραφτάδικο όπου δούλευε. Η κορνίζα της φωτογραφίας είναι ξύλινη, φτιαγμένη από τον ίδιο κι έχει σκαλισμένα τα αρχικά του ονόματός του επάνω Σ.Κ. Για το Σπύρο Καβουρίδη γράψαμε και σε παλιότερο τεύχος της εφημερίδας μας. Κάποια στιγμή στη Θεσσαλονίκη όπου συνέχιζε τη ραφτική αρρώστησε και θέλησε να γυρίσει στο χωριό, ήρθε στην Κοζάνη κι έμαθε πως το χωριό κάηκε τον Αύγουστο του 1943, πως οι κάτοικοι σκόρπισαν κι έτσι άλλαξε απόφαση και γύρισε στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε νεώτατος το 1944. Η φωτογραφία βρίσκονταν στα χέρια της αδελφής του Λίνας συζ. Ανδρέα Γιαννόπουλου, αλλά μας την παρέδωσε ο αδελφός του Αριστείδης Καβουρίδης, ο οποίος μας έδωσε και τις πληροφορίες.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 8
Δεκέμβριος 2013
ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Τα θύματα από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής 1943-1944 στα Καμβούνια …Τον Αύγουστο του 1943, μια ενέδρα ανταρτών που σημειώθηκε κοντά στο χωριό Βογγόπετρα (Πάδη), οδήγησε στην επιβολή αντιποίνων σε βάρος τεσσάρων χωριών των Σερβίων. Στις 21 Αυγούστου 1943, δύναμη του εφεδρικού ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Νικόλαο Σταθόπουλο (Κεραυνό), έστησε ενέδρα στον Άγιο Γεώργιο Βογγόπετρας, σε γερμανικό τμήμα που επέστρεφε από επιδρομή στα Καμβούνια. Κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πυρών σκοτώθηκε ένας Γερμανός στρατιώτης και μερικοί άλλοι τραυματίστηκαν.
Οι Γερμανοί διέκοψαν την πορεία τους και εισέβαλαν στη Βογγόπετρα, πυρπολώντας τα λιγοστά σπίτια του χωριού, οι κάτοικοι του οποίου το είχαν εγκαίρως εγκαταλείψει, καταφεύγοντας στο γειτονικό Τρανόβαλτο. Την ίδια και σκληρότερη μεταχείριση επεφύλαξαν και σε δυο άλλα χωριά που βρίσκονταν πάνω στο δρόμο, το Τρανόβαλτο και το Μικρόβαλτο, στα οποία και εισέβαλαν με προφανή σκοπό να εκδικηθούν για τις απώλειες που είχαν υποστεί από την προηγούμενη ενέδρα του ΕΛΑΣ. Όταν οι κάτοικοι του Τρανοβάλτου άκουσαν τους πυροβολισμούς στη Βογγόπετρα, εγκατέλειψαν το χωριό και κατέφυγαν στο δάσος. Λίγο αργότερα όμως, άλλοι επέστρεψαν στο χωριό και άλλοι κατευθύνθηκαν προς τα Σέρβια. Με την είσοδό τους οι Γερμανοί συνέλαβαν έντεκα άντρες, τους οποίους εκτέλεσαν στις θέσεις «Σταυρός», «Φτέρη», και «Μετόχι». Πυρπολώντας το χωριό, εκτέλεσαν δυο γυναίκες που προσπάθησαν να διαφύγουν για να σωθούν, ενώ μια τρίτη κάηκε ζωντανή, επιχειρώντας να σώσει το φλεγόμενο σπίτι της. Από τους συνολικά δεκαπέντε νεκρούς, οι δεκατρείς ήταν κάτοικοι Τρανοβάλτου, και οι δύο, ένας άντρας και μία γυναίκα, κάτοικοι Προσηλίου, οι οποίοι μετά την πυρπόληση του χωριού, τον Ιούλιο, είχαν καταφύγει με το παιδί τους στο Τρανόβαλτο. Στη συνέχεια οι Γερμανοί έφτασαν στο γειτονικό Μικρόβαλτο, όπου όσοι από τους κατοίκους είχαν παραμείνει στο χωριό, κυρίως άτομα μεγάλης ηλικίας και γυναικόπαιδα, με επικεφαλής τον πρόεδρο και τον ιερέα, βγήκαν να τους υποδεχτούν στην πλατεία. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα η πυρπόληση των σπιτιών συνοδεύτηκε από την εκτέλεση έντεκα ηλικιωμένων αντρών μπροστά στα σπίτια και μέσα στο χωριό. Αποχωρώντας πήραν μαζί τους περίπου σαρανταπέντε ομήρους. Κατευθυνόμενοι στην Κοζάνη σταμάτησαν στο Ρύμνιο… Το γερμανικό τμήμα με τους ομήρους από το Μικρόβαλτο διανυκτέρευσαν στην Αιανή. Οι όμηροι κρατήθηκαν στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην πλατεία του χωριού. Κατά τη διάρκεια της νύχτας μερικοί από τους κρατούμενους κατάφεραν να αποδράσουν από την πίσω πόρτα της εκκλησίας και να γυρίσουν στο χωριό τους. Η απόδραση έγινε αντιληπτή από τους Γερμανούς, οι οποίοι πυροβόλησαν και τραυμάτισαν ένα άτομο, κάτοικο Ρυμνίου. Την επομένη στο δρόμο για την Κοζάνη, τον σκότωσαν στην
Το χρονικό θανάτου του Ιωάννου Σωτ. Κεχαγιά αγωνιστή του Αλβανικού μετώπου, από τους Γερμανούς κατακτητές Ο σύνδεσμος του Ρυμνίου αποτελούμενος από δύο άνδρες, τον Κωστόπουλο Χαράλαμπο και τον Μπούρα Φώτη, αφού πληροφορήθηκε ότι θα έρθουν οι Γερμανοί από το ποτάμι στο Ρύμνιο, ειδοποίησαν όλους τους χωριανούς να φύγουν για να προστατευθούν. Έτσι ένα μεγάλο σύνολο από χωριανούς (μαζί και η προγιαγιά μου η Βασιλική Κεχαγιά με τα εγγόνια της Αστέριο, Σωτήριο -πατέρας μου- και τη Φωτεινή), πήραν τα απαραίτητα και έφυγαν προς τη θέση Καλύβια των Αναβρυκών. Δεν σταμάτησαν όμως εκεί αλλά έφτασαν μέχρι το Μικρόβαλτο όπου και διανυκτέρευσαν. Η γιαγιά μου η Ελισάβετ σύζυγος του παππού μου έμεινε πίσω, πήρε την ανηφόρα προς τον Νουφανό και από εκεί στα αμπέλια για να ειδοποιήσει τον άντρα της να αφήσει τα ζώα (γίδια) που έβοσκε και να φύγουν μαζί. Αφού φώναξε κάποιες φορές και δεν την άκουσε γύρισε στο χωριό και μαζί με τον Τσιμόπουλο Αστέριο και τη γυναίκα του την
Κερασιά. Οι υπόλοιποι όμηροι, περίπου δεκατρείς, μεταφέρθηκαν αρχικά στην Κοζάνη και αργότερα στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» Θεσσαλονίκης, απ’ όπου απελευθερώθηκαν το Φεβρουάριο του 1944. Το τέλος της γερμανικής επιχείρησης αντεκδίκησης βρήκε σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένα τέσσερα κατά σειρά χωριά, τη Βογγόπετρα, το Τρανόβαλτο, το Μικρόβαλτο και το Ρύμνιο… Τα αντίποινα δεν ήταν πράξη παράλογης βίας και εκδικητικότητας, αντίθετα ήταν σχεδιασμένα και εξυπηρετούσαν ένα συγκεκριμένο στόχο: την καταπολέμηση της Αντίστασης μέσα από την τρομοκράτηση του πληθυσμού, ώστε να μην αναλάβει ενεργό δράση κατά των κατακτητών, να πάψει να υποστηρίζει τους αντάρτες και εάν είναι δυνατό να στραφεί ενάντια στους αντάρτες εξοπλιζόμενος από τους Γερμανούς. Τα αντίποινα εφαρμόζονται όπου και όταν υπάρχει αντίσταση και αυτό εξηγεί τη διαφορετική «πυκνότητα» των αντιποίνων στη διάρκεια της Κατοχής. Στην αρχή της Κατοχής (1941-1942) τα αντίποινα είναι σποραδικά, ενώ με την ανάπτυξη της Αντίστασης (1943-1944) γίνονται όλο και πιο συχνά και περισσότερο αιματηρά…
Τα ως άνω είναι αποσπάσματα από το βιβλίο «ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΑΘΩΩΝ – ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ 1941-1944», του Στράτου Δορδανά, δρ Ιστορίας στο ΑΠΘ και καθηγητή του τμήματος Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και αναφέρθηκαν στην ομιλία του προέδρου του Πολιτιστικού-Μορφωτικού Συλλόγου Τρανοβάλτου Γιώργου Βητόπουλου, δικηγόρου, στην εκδήλωση μνήμης που πραγματοποιήθηκε στο μνημείο στη θέση Σταυρός την Κυριακή 25 Αυγούστου 2013. Επιπλέον αναφέρθηκαν από τον ομιλητή Γιώργο Βητόπουλο, με στοιχεία από την προσωπική του έρευνα, τα θύματα της γερμανικής θηριωδίας 1943-1944 σε Τρανόβαλτο και Λαζαράδες, ως εξής: 1. Αργυροπούλου Βασιλική, σύζ. Ευθυμίου, ετών 50 (21.8.1943 στο Τρανόβαλτο) 2. Αργυρόπουλος Αντώνιος του Ιωάννη, ετών 43 (21.8.1943 στη θέση Φτέρη) 3. Γεωργακοπούλου Ελένη, συζ. Κων/νου, ετών 42 (21.8.1943 στην οικία της στο Τρανόβαλτο) 4. Γκαραβέλας Νικόλαος του Αθανασίου, ετών 48 (21.8.1943 στη θέση Κέδρα) 5. Δεληβάνης Νικόλαος του Ιωάννη, ετών 66 (21.8.1943 στη θέση Φτέρη) 6. Κοζικόπουλος Αντώνιος του Κων/νου, ετών 44 (21.8.1943 έξωθεν Τρανοβάλτου ) 7. Παπανικόπουλος Γεώργιος του Ιωάννη, ετών 60 (21.8.1943 Αγαθή που είχαν μείνει λίγο πίσω έφυγαν προς τις Γούλες. Με δεδομένο ότι ο παππούς μου Κεχαγιάς Ιωάννης θα ερχόταν κάποια στιγμή της ημέρας στο χωριό, για να πλύνουν το καμένο σιτάρι στο σπίτι, από φωτιά που είχε πάρει το χωριό από προηγούμενο πέρασμα των Γερμανών, επιστρέφοντας σε αυτό, έπεσε πάνω στους Γερμανούς που βρισκόταν είδη εκεί. Οι Γερμανοί έμειναν στο Χωριό όλη την ημέρα, και την επόμενη ακολούθησαν τη διαδρομή για το Μικρόβαλτο και τον πήραν μαζί τους αιχμάλωτο. Τα χαράματα όμως ο Κεραυνός που έλεγχε από το ύψωμα (Μπατά) του Μικροβάλτου, ειδοποίησε ότι οι Γερμανοί έρχονται προς το Μικρόβαλτο και ο κόσμος έπρεπε να φύγει και πάλι για να προστατευθεί. Οι Ρυμνιώτες έφυγαν μαζί με άλλους προς την Πάδη. Εκεί πέθανε η γυναίκα του Μπασδέκη Αθανάσιου και γεννήθηκε η Μαρία Κοεμτσίδου σύζυγος σήμερα του Σωκράτη Γκανάτσα. Από εκεί έφυγαν προς την Ελάτη. Οι δε Γερμανοί συνέχισαν προς το Τρανόβαλτο μέχρι και τους Λαζαράδες και αφού έκαψαν και αυτό το χωριό επέστρεψαν προς το Ζιδάνι όπου και έκαψαν τις αποθήκες του μοναστηριού και από εκεί επέστρεψαν στην Αιανή μαζί και με τον παπού μου όπου είχαν τη βάση τους, στο Φρουραρχείο. Ο φρούραρχος της Αιανής αφού τον ανέκρινε τον άφησε να φύγει. Αν και είχε προτάσεις να τον κρύψουν στην Αιανή, ο παππούς μου αποφάσισε να επιστρέψει στο Ρύμνιο γιατί ανησυχούσε για τα ζώα. Φεύγοντας προς τα νεκροταφεία της Αιανής για να κατέβει προς Ρύμνιο μια άλλη διμοιρία Γερμανών τον εντόπισε και τον πυροβόλησε με ένα οπλοπολυβόλο BRAUNIC με αποτέλεσμα να τον τραυματίσει στο πόδι βαριά. Αφού το συνέλαβαν, μαζί με άλλους τους ανέβασαν σε ένα ένα στρατιωτικό όχημα “Τζέιμς” και ξεκίνησαν για το νοσο-
στο Τρανόβαλτο) 8. Πασχόπουλος Πάσχος του Γεωργίου, ετών 48 (21.8.1943 στη θέση Φτέρη) 9. Πουλιόπουλος Κων/νος του Νικολάου, ετών 72 (21.8.1943 στη θέση Φτέρη) 10. Πουλιόπουλος Χρήστος του Νικολάου, ετών 64 (21.8.1943 στην οικία του στο Τρανόβαλτο) 11. Καψάλης Χαρίσιος του Δημητρίου, ετών 53 εκ Προσηλίου (21.8.1943 έξωθεν Τρανοβάλτου) 12. Καψαλιάρη Ελισάβετ, συζ. Δημητρίου, ετών 42 εκ Σερβίων (21.8.1943 στο Τρανόβαλτο) 13. Κουτσούκης Λάμπρος του Γεωργίου, ετών 57 (27.9.1943 στη θέση Μετόχι Ζιδανίου) 14. Στεργιοπούλου Ελένη, συζ. Αθανασίου, ετών 60 (27.9.1943 στη θέση Μετόχι Ζιδανίου) 15. Δανάτσας Ιωάννης του Νικολάου, ετών 50 (10.2 1943 στη θέση Παλιούρια Βογγόπετρας) 16. Τζουνόπουλος Ιωάννης του Αθανασίου, ετών 46 (10.2 1943 στη θέση Παλιομάνα Τρανοβάλτου) 17. Παπαθυμιόπουλος Ιωάννης του Ευθυμίου, ετών 42 (10.2 1943 έξωθεν Λαζαράδων) 18. Παπακωνσταντίνου Σοφία, συζ. Ευαγγέλου, ετών 30 (10.2 1943 εντός καλύβης, έξωθεν Λαζαράδων) 19. Παπαθυμιόπουλος Ευάγγελος του Δημητρίου, ετών 21 (10.2 1943 στη θέση Κούτσουρα Λαζαράδων) 20. Κούρας Αναστασίος του Ιωάννη, ετών 52, εκ Τριγωνικού (14.1.1944 στη θέση Πύργος Τρανοβάλτου) Γ. Βητόπουλος
Τέλος από την πλάκα του μνημείου στο Σταυρό αντιγράφουμε τα θύματα του Μικροβάλτου της 231ης Αυγούστου 1943, που ήταν: 1. Αλεξόπουλος Α. Ευθύμιος 2. Γιαννόπουλος Α. Χρήστος 3. Λαζαριώτης Αντώνιος 4. Λαμπρόπουλος Λ. Ιωάννης 5. Παλιανόπουλος Α. Χρήστος 6. Σταθόπουλος Γ. Κων/νος 7. Σταθόπουλος Α. Ιωάννης 8. Τζιώνας Ν. Ιωάννης Συμπληρωματικά θα αναφέρουμε και τα επιπλέον θύματα όπως αναγράφονται στο βιβλίο του Η. Λαμπρέτσα ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ: 1. Βέττας ή Ζούλφος Βασίλειος (21.8.1943) 2. Καβουρίδης Παναγιώτης (21.8.1943) 3. Ζαραβίγκας Βασίλειος (10.2.1944) Επιπλέον (παρέμβαση Β. Παπαδόπουλου): 1. Παλιανοπούλου Ιωάννα (Καρανάτσαινα) Επιμέλεια: Γ.Μ. κομείο της Κοζάνης. Στη διαδρομή, από την αιμορραγία και τον πόνο, ο παππούς μου φώναζε, με αποτέλεσμα λίγο πριν την Κερασιά στη θέση όπου έχει το εξωκλήσι με τη μεγάλη πουρναριά, τον κατέβασαν κάτω από το όχημα και τον πυροβόλησαν εν ψυχρώ!... Ένας μικρός τότε ο Καρακούλας Χαρίσιος που έβοσκε τα αγελάδια στην Κερασιά ειδοποίησε στο χωριό ότι άκουσε έναν πυροβολισμό στη θέση αυτή. Τότε οι γονείς του μαζί με άλλους χωριανούς κατέβηκαν στη θέση αυτή και αφού τον βρήκαν τον έθαψαν στην Κερασιά. Όταν έφυγαν οι Γερμανοί από την περιοχή και στο μεταξύ είχαν επιστρέψει και οι χωριανοί που ακολούθησαν τη διαδρομή προς τις Γούλες -μαζί τους και Αρχοντής Κεχαγιάς (αδερφός του παππού μου) και η γυναίκα του Ξανθή-, έφτασε η είδηση από την Κερασιά στο Ρύμνιο, από τα στοιχεία που βρήκαν επάνω του, ότι τον Κεχαγιά τον Γιάννη τον σκότωσαν οι Γερμανοί και τον θάψανε στην Κερασιά. Τότε ο αδερφός του Κεχαγιάς Αρχοντής μαζί με την γιαγιά μου την Ελισάβετ πήγαν στην Κερασιά τον ξέθαψαν και τον έφεραν στο νεκροταφείο της Αγίας Κυριακής Ρυμνίου, όπου και τον έθαψαν. Υ.Γ. Τα άλλα τρία θύματα του Ρυμνίου από τους Γερμανούς κατακτητές ήταν οι: Κυριακλίδης Κυριάκος, Μαργαρίτης Ευάγγελος και Μιχαλακάκης Ιωάννης. Ευθύμιος Σ. Κεχαγιάς (Η αφήγηση έγινε απο τον πατέρα μου Σωτήριο Ι. Κεχαγιά, γιο του φονευθέντος)
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 9
Δεκέμβριος 2013
ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ “Αντάμωμα” Τρανοβαλτινών 2013 & η ...απρόσμενη βράβευση!
Μεγάλη επιτυχία σημείωσε το “αντάμωμα” των Τρανοβαλτινών που διοργανώθηκε το Σάββατο 17 Αυγούστου 2013 στο προαύλιο του Γυμνασίου Τρανοβάλτου, από τον τοπικό Πολιτιστικό-Μορφωτικό Σύλλογο Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ. Στο κάλεσμα του συλλόγου ανταποκρίθηκαν πολλοί Τρανοβαλτινοί από όλη την Ελλάδα, οι ντόπιοι κάτοικοι του χωριού και φίλοι του συλλόγου από την περιοχή, που κατέκλυσαν το χώρο, δημιουργώντας τις καλύτερες προϋποθέσεις για τη συνέχεια.
Στο ξεκίνημα της μεγάλης γιορτής τιμήθηκαν με έπαινο και αναμνηστικά δώρα οι μαθητές -φοιτητές πλέον, 12 σε αριθμό- που εισήχθησαν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΑΕΙ-ΤΕΙ) το 2012, για να ακολουθήσει και μια …απρόσμενη βράβευση!* Στη συνέχεια τα χορευτικά τμήματα του Πολιτιστικού-Μορφωτικού Συλλόγου Τρανοβάλτου Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ παρουσίασαν τοπικούς παραδοσιακούς χορούς, αποσπώντας το χειροκρότημα του κόσμου.
Ακολούθησε καθολικό γλέντι που κράτησε μέχρι τις πρωινές ώρες, με τους ήχους της δημοτικής ορχήστρας του Τάκη Τζήμα. *…και η απρόσμενη …βράβευση! Αφορά τον …υπογράφοντα, και ομολογώ ότι ήταν απρόσμενη και αιφνιδιαστική -το έμαθα μόλις το μεσημέρι της ίδιας μέρας- και δεν μπορούσα να την …αποφύγω! Γενικά δεν είμαι υπέρ των “βραβεύσεων”, που αρμόζουν περισσότερο σε “τέως” και “ευδοκίμως τερματίσαντες”…
Τέλος πάντων, μου απονεμήθηκε από τον πρόεδρο του Πολιτιστικού-Μορφωτικού Συλλόγου Τρανοβάλτου Γιώργο Βητόπουλο, κατόπιν ομόφωνης απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου, τιμητική πλακέτα για «την συμβολή στην ενημέρωση των κοινωνικών και πολιτιστικών δρώμενων στην περιοχή των Καμβουνίων…». Βέβαια θεωρώ εξαιρετική την τιμή που μου έγινε και τους ευχαριστώ όλους από βάθους καρδιάς… Γιώργος Μαστρογιαννόπουλος
6ος Ποδηλατικός Δρόμος Υγείας στο Τρανόβαλτο
Άλλη μια επιτυχημένη εκδήλωση πρόσθεσε στο ενεργητικό του ο Πολιτιστικός-Μορφωτικός Σύλλογος Τρανοβάλτου Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, με τη διοργάνωση του 6ου Ποδηλατικού Δρόμου Υγείας, το απόγευμα της Κυριακής 1 Σεπτεμβρίου 2013. Στο σύνθημα ΑΝΟΙΞΤΕ ΔΡΟΜΟ ΣΤΑ ΠΟΔΗΛΑΤΑ ανταποκρίθηκαν 115 ποδηλάτες κυρίως από το Τρανόβαλτο και αρκετοί από Μικρόβαλτο, Σέρβια και Φρούριο, στην πλειοψηφία τους ασφαλώς παιδιά, που βρέθηκαν στη γραμμή εκκίνησης για τη μεγάλη ποδηλατοβόλτα στην όμορφη διαδρομή των 12χλμ -χωματόδρομος μέχρι τον Άγιο Αθανάσιο στη Βουργάρα, διασταύρωση έξω από Λαζαράδες, επιστροφή μέσω της ασφάλτινης διαδρομής Λαζαράδων-Τρανοβάλτου, που δεν είχε βέβαια ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Και από οργανωτικής πλευράς, όλα λειτούργησαν κανονικά, αφού υπήρχαν κατά τη διαδρομή περιπολικό όχημα του Α.Τ. Σερβίων για ρύθμιση της κυκλοφορίας, Πρώτες Βοήθειες, όχημα περισυλλογής για περιπτώσεις βλαβών των ποδηλάτων, καθώς και μέριμνα για διάθεση νερού στους συμμετέχοντες. Μετά τον τερματισμό, προσφέρθηκαν στους ποδηλάτες εδέσματα και αναψυκτικά, ενώ με την εγγραφή συμμετοχής πριν τον αγώνα, τους είχαν δοθεί αναμνηστικά καπέλα. Η εκδήλωση έκλεισε με την κλήρωση ενός ποδηλάτου και τεσσάρων κρανών ασφαλείας, προσφορά του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, που ανέδειξε τυχερό -για το ποδήλατο- τον Γιάννη Αργυρόπουλο από το Φρούριο. Χορηγός της εκδήλωσης ήταν ακόμη η ΕΜΑΤΚ ΑΕ.
Ένταξη στο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ» του πολυλειτουργικού κτιρίου Τρανοβάλτου
Στην ένταξη δέκα (10) προτεινόμενων έργων από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΙΙ», τα οποία χρηματοδοτούνται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ) 2007-2013, με συνολική δημόσια δαπάνη 3.502.867,40 €, προχώρησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Μεταξύ αυτών στις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας περιλαμβάνονται, η ενεργειακή αναβάθμιση του πολυλειτουργικού κτιρίου Τρανοβάλτου -ΚΑΠΗ, αίθουσα συνεδριάσεων, ιατρείοπροϋπολογισμού 198.246,60 € και δυο (2) σχολικών κτιρίων του Δήμου Κοζάνης, προϋπολογισμού 395.825,99 €. Ειδικότερα για το πολυλειτουργικό κτίριο Τρανοβάλτου προβλέπονται οι παρακάτω εργασίες: - τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης - μόνωση στέγης και δαπέδου σε προεξοχή του κτιρίου - αντικατάσταση κουφωμάτων - εγκατάσταση νέου λέβητα βιομάζας - εγκατάσταση θερμαντικών σωμάτων με νέα τύπου πάνελ - αντικατάσταση δικτύου διανομής με εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού διαχείρισης τεσσάρων (4) ζωνών - εγκατάσταση φωτιστικών λαμπτήρων με νέους τύπου LED - εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής Η ως άνω παρέμβαση με την εξοικονόμηση ενέργειας, υπολογίζεται ότι θα αποφέρει ικανοποιητικό ετήσιο όφελος από τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών του κτιρίου. Μετά τις αποφάσεις ένταξης θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες υλοποίησης των πράξεων, με ορίζοντα υλοποίησης των έργων έως το τέλος του 2015.
ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ E. ΓEΩPΓIOΣ
KAΦE ΓIΩPΓOΣ ΠPOYΣΣHΣ 1 – THΛ. 41498 KOZANH
Μέσα από μία εφαρμογή δύο Έλληνες δίνουν «φρεσκάδα» στο Twitter Ο ένας -Θανάσης Νακόπουλος- από το Τρανόβαλτο!
Ο Αλέξανδρος Γουνιώτης και ο Θανάσης Νακόπουλος (καταγωγή από το Τρανόβαλτο Κοζάνης), έφτιαξαν το «Tweetera», μια διαδικτυακή εφαρμογή που προσφέρει στους χρήστες του δημοφιλούς μέσου κοινωνικής δικτύωσης νέες δυνατότητες. Γνωρίστηκαν μέσω Twitter, έγιναν φίλοι και ένωσαν τα μυαλά τους για να δώσουν πνοή σε μία νέα εφαρμογή, που υπόσχεται μία νότα ανανέωσης στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Ο λόγος για τον 30χρονο Αλέξανδρο Γουνιώτη, απόφοιτο της Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου με μεταπτυχιακό επάνω στις Νέες Τεχνολογίες, και τον 26χρονο Θανάση Νακόπουλο, πτυχιούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό και μηχανικό υπολογιστών από το Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης. «Μέσα από το κοινωνικό δίκτυο του Twitter έχουν δημιουργηθεί παρέες σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Μέσω μίας τέτοιας παρέας στη Θεσσαλονίκη γνωριστήκαμε κι εμείς, πριν περίπου ενάμιση χρόνο. Όντες και οι δύο απόφοιτοι τεχνολογικών σχολών θέλαμε να αξιοποιήσουμε τις γνώσεις μας πάνω στον προγραμματισμό, για να δημιουργήσουμε μία πρωτότυπη διαδικτυακή εφαρμογή, που θα αφορούσε στους χρήστες του Τwitter», λένε στο για την γνωριμία και την γέννηση της ιδέας τους… Από το protothema
ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΙΝΟΙ ΣΕ ΑΕΙ-ΤΕΙ TO 2013 1. ΝΤΟΥΣΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ και της ΜΑΡΘΑΣ, ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΕΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών (Αθήνα) 2. ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ του ΝΙΚΟΛΑΟΥ και της ΕΥΓΕΝΙΑΣ, ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ – Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (Ξάνθη) 3. ΔΗΜΩΚΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ του ΙΩΑΝΝΗ και της ΙΩΑΝΝΑΣ (το γένος Τζιδημόπουλου), ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ – Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (Κομοτηνή) 4. ΣΚΕΤΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ του ΕΥΘΥΜΙΟΥ και της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ - Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής (Καβάλα) 5. ΚΟΖΙΚΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ του ΑΣΤΕΡΙΟΥ και της ΕΡΙΦΥΛΗΣ, ΤΕΙ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - Τμήμα Διοίκησης Οικονομίας & Επικοινωνίας (Άμφισσα) 6. ΠΑΠΑΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ του ΙΩΑΝΝΗ και της ΧΡΥΣΑΝΘΗΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ- Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού (Σπάρτη) 7. ΓΚΑΝΤΕΡΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ του ΓΕΩΡΓΙΟΥ και της ΝΙΚΟΛΙΤΣΑΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ - Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών (Ρόδος) 8. ΣΚΕΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ και της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ, ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗ - Τμήμα Αρχιτεκτόνων – Μηχανικών (Ξάνθη) 9. ΔΑΙΛΙΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ και της ΒΕΡΟΝΙΚΑΣ, ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής (Θεσσαλονίκη) 10. ΤΖΗΚΑ ΕΛΕΝΗ του ΙΩΑΝΝΗ και της ΡΟΥΘ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Θεσσαλονίκη) 11. ΔΕΛΗΒΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του ΑΝΤΩΝΙΟΥ και της ΘΕΟΔΩΡΑΣ,ΤΕΙ ΑΘΗΝΩΝ - Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Αθήνα) 12. ΠΑΛΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ και της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ (το γένος Δεληβάνη) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (Βόλος) 13. ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του ΙΩΑΝΝΗ και της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής (Θεσσαλονίκη) Το Δ.Σ. του ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟΥ «Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» συγχαίρει θερμά τις παραπάνω επιτυχούσες και τους επιτυχόντες και τους εύχεται Καλές Σπουδές & Καλή Σταδιοδρομία στο νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον!
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 10
Δεκέμβριος 2013
ΕΛΑΤΗ Νέα στοιχεία από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στο Λογκά Ελάτης
Νέα ενδιαφέροντα στοιχεία από τις αρχαιολογικές ανασκαφές που διενεργήθηκαν στην περιοχή του Λογκά Ελάτης περιοδικά από το 2006 έως το 2012, ήρθα ν στο φως της δημοσιότητας κατά τη διάρκεια των εργασιών της Επιστημονικής Συνάντησης με θέμα το “Αρχαιολογικό Έργο της Άνω Μακεδονίας (Νομοί Γρεβενών, Καστοριάς Κοζάνης, Φλώρινας)”, που πραγματοποιήθηκε το διήμερο 14 και 15 Δεκεμβρίου 2013 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής. ‘Όπως τόνισε χαρακτηριστικά στην εισήγησή της η αρχαιολόγος Δήμητρα Θεοδώρου “ …Από το Λογκά υπήρχαν στο παρελθόν παραδόσεις αντικειμένων που καταδείκνυαν ένα χώρο πολλά υποσχόμενο αρχαιολογικά. Αυτά όμως που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα στα επόμενα χρόνια, ξεπέρασε κατά πολύ τις αρχικές μας εκτιμήσεις και προσδοκίες…”. Στο πρόγραμμα των εργασιών της πρωινής συνεδρίας του Σαββάτου 14/12, παρουσιάστηκαν -μεταξύ άλλων- τέσσερες εισηγήσεις που αφορούσαν θέματα της ευρύτερης περιοχής της Ελάτης (αρχαιολογικός χώρος Λογκά Ελάτης και σκήτη Οσίου Νικάνορα Ζάβορδας), ως εξής: - “Ελάτη, θέση Λογκάς – Τομέας Β: Η ανασκαφή ανάμεσα στους λόφους”, από την αρχαιολόγο της Λ΄ ΕΠΚΑ Δήμητρα Θεοδώρου. - “Απανθρακωμένα φυτικά κατάλοιπα από την παραποτάμια θέση του Λογκά Ελάτης” από την αρχαιολόγο Δήμητρα Κοτζαχρήστου. - “Ενταφιασμοί ζώων από το νεκροταφείο της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού στον Λογκά της Ελάτης”, από τον αρχαιολόγο Άγγελο Γκοτσίνα. - “Αποκατάσταση της σκήτης του Οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα Γρεβενών”, από τη διευθύντρια της 17ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μαρίζα Τσιάπαλη.
Παραχώρηση χρήσης του Δημοτικού Σχολείου Ελάτης
Εκπαιδευτική επίσκεψη του ΚΠΕ Βελβεντού – Σιάτιστας στην Ελάτη
Στο πλαίσιο του τριήμερου σεμιναρίου επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που διοργανώθηκε από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Βελβεντού – Σιάτιστας από 29/11 έως 1/12, με θέμα «Προωθώντας την αειφόρο ανάπτυξη στους μαθητές» βασισμένο στη θεματική ενότητα «Περιβαλλοντικές και παραδοσιακές προεκτάσεις στο δομημένο περιβάλλον» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 1 Δεκεμβρίου 2013 επίσκεψη στην Ελάτη Κοζάνης. Εκεί, στην αίθουσα της λαογραφικής συλλογής, έγινε ενημέρωση για την ένταξη της Ελάτης στο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης «Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες» του ΕΠΠΕΡΑΑ από τον αντιδήμαρχο Νίκο Λαζαριώτη και τον επιστημονικό σύμβουλο του δήμου Σερβίων – Βελβεντού Παναγιώτη Καραγιάννη. Ακολούθησε η επίσκεψη στο χώρο του «Πατήματος» έναντι της μονής Αγίου Νικάνορα Ζάβορδας, θέση πανοραμικής θέας και της νέας λίμνης Ιλαρίωνα. Επικεφαλής της ομάδας των πενήντα δύο (52) εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στο σεμινάριο, από τις περιφερειακές Ενότητες Λάρισας, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας και Κοζάνης, ήταν ο αναπληρωτής υπεύθυνος του ΚΠΕ Βελβεντού – Σιάτιστας Νίκος Τσιουκαρδάνης.
ΠΟΙΗΣΗ ”Μια μούντζα για το Σαμαρά και μια στο Βενιζέλο”, από τη …Γκόλφω ΤΟ ΞΕΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΓΚΟΛΦΩΣ - Καλώς τηνα την πέρδικα τη φεγγαρολουσμένη τι κάνα νέο Γκόλφω μου, μου φαίνεσαι θλιμμένη. - Καλή σου μέρα Τάσο μου, περήφανε αητέ μου τόση σκασίλα η έρημη δεν πέρασα ποτέ μου. Ψες βράδυ όπως άκουγα ειδήσεις στον ΑΝΤΕΝΑ άκουσα νέα τρομερά και θα στα πω ένα-ένα. Ήμασταν Τάσο μ’ που ήμασταν, πάντα δυσκολεμένοι τώρα μ’ αυτά που γίνονται, θα πάμε ντιπ χαμένοι. Άκου λοιπόν προσεκτικά τι λένε τα μαντάτα από τη νέα τη χρονιά, φόρο στα τσελιγκάτα. Αύξηση στο ηλεκτρικό, φόρο στα βοσκοτόπια φόρο στα γιδοπρόβατα, χωράφια, αμπελοτόπια. Θα βάλουν φόρο στα μαντριά, στα πλάγια και στα σκέμια στα άλογα και στα σκυλιά, φόρο και στα γκισέμια.
Προκειμένου το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Ελάτης, που δεν λειτουργεί πλέον καθότι τα παιδιά της Ελάτης φοιτούν στο Δημοτικό Σχολείο Τρανοβάλτου, να ενταχθεί στο εγκεκριμένο πρόγραμμα του ΕΠΠΕΡΑΑ «Πράσινη Αγροτική Κοινότητα Ελάτης», ώστε να μπορούν γίνουν οι ανάλογες παρεμβάσεις, το Δημοτικό Συμβούλιο Σερβίων – Βελβεντού αποφάσισε ομόφωνα, στη συνεδρίαση της Τετάρτης 13 Νοεμβρίου 2013, τα παρακάτω: - τον χαρακτηρισμό του ισογείου του κτιρίου και του γηπέδου μπάσκετ, σαν ενεργών χώρων που θα στεγάσουν τις διάφορες εκδηλώσεις όλων των φορέων του χωριού και θα διαχειρίζεται η Τοπική Κοινότητα. - την παραχώρηση χρήσης του ορόφου του κτιρίου στον Αθλητικό-Μορφωτικό Σύλλογο Ελάτης «ΕΛΑΤΟΣ», προκειμένου να αναπτύξει όλες τις δραστηριότητές του (γραφεία, αίθουσα συνεδριάσεων, αίθουσα σκακιού, πινγκ-πονγκ κ.α.).
Παρουσίαση γνωριμίας με τον ορειβατικό αναρριχητικό εξοπλισμό και τους ορεινούς όγκους του Μπούρινου και της Βουνάσας .Ενημερωτική εκδήλωση με στόχο τη διάδοση των αθλημάτων και των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το βουνό και παρουσίασης ορεινών όγκων της ευρύτερης περιοχής της Π.Ε. Κοζάνης, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης 16 Οκτωβρίου 2013 σε κεντρικό café της Κοζάνης. Στο πλαίσιο αυτό έγινε παρουσίαση γνωριμίας με τον ορειβατικό και αναρριχητικό εξοπλισμό και την ορθή χρήση τους, βασικές αρχές συμπεριφοράς στο βουνό (ατομικής και ομαδικής) και πρώτων βοηθειών και τέλος παρουσίαση πληροφοριών σχετικά με τους ορεινούς όγκους του Μπούρινου και των Καμβουνίων. Τις παρουσιάσεις έκαναν οι, Γιώργος Ράντογλου (Ορειβατικός και αναρριχητικός εξοπλισμός), Χρήστος Αγοράτσιος - πρόεδρος παραρτήματος Κοζάνης της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης (Προληπτικά μέτρα και πρώτες βοήθειες στο βουνό), Άννα Μπατσή -γεωλόγος (Μπούρινος – γεωλογικά χαρακτηριστικά) και Αχιλλέας Μπούντας (Βουνάσα Καμβουνίων). Επιπλέον παρουσιάστηκε 10λεπτο ντοκιμαντέρ του Αργύρη Παφίλη με θέμα Βουνάσα – Ελάτη, ενώ ήταν στη διάθεση των παρευρισκομένων και στοιχεία από τις δράσεις της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης -από το Λευτέρη Ιωαννίδη- σχετικά με τα μονοπάτια στο Βόιο. Την εκδήλωση διοργάνωσε η mountainzone -ομάδα αποτελούμενη από ορειβάτες, αναρριχητές και χιονοδρόμους- και συντόνισε ο Ντάνης Τσενεκλίδης, υπεύθυνος του ορειβατικού καταφυγίου Πιερίων «Λαγομάνα». Να σημειώσουμε ακόμη ότι το Σαββατοκύριακο 16-17/11 η Mountainzone έκανε ορειβατική εξόρμηση στη Βουνάσα Καμβουνίων. Κι από την εξισωτική είσαι απορριπτέος λες και δεν είσαι τσέλιγκας, λες κι είσαι ο τελευταίος. Το ΦΠΑ δεν το ‘δωσαν, το γάλα σταματμένο το δαχτυλίδ’ που μου ‘ταξες, ακόμα περιμένω. Μάθε και τα χειρότερα, στο λέω νέτα-σκέτα πως όπου να ‘ναι Τάσο μου, χάνουμε και τη φέτα. Γι αυτό κι εγώ η καψερή, σου φαίνομαι θλιμμένη κι ας λούστηκα κι ας πλύθηκα, κι ας ήρθα στολισμένη. - Αχ Γκόλφω ροβολήσαμε, σ’ άσχημη κατηφόρα αυτοί οι αθεόφοβοι ξεπούλησαν τη χώρα. Αφού είναι ξεσαμάρωτα, καζακλαρνά γομάρια όλοι όσοι μας κυβερνούν, της Μέρκελ τα θρεφτάρια. Κι αν γίνουν όσα τώρα λες, μέσα σε κανα μήνα δεν θα λαλάει στον τόπο μας, γίδα και προβατίνα. Κι ας τρώει ο κόσμος κρέατα κι αρνάκια Ζηλανδίας τυρί από σκονόγαλο και Γκούντα Ολλανδίας. Πάμε Γκόλφω μ’ να γύρουμε, πιο πέρα εκεί στο στάλο και την καλή μου την καρδιά μην τη μαυρίζεις άλλο. Κι όταν θα ‘ρθουν οι εκλογές, το μόνο που σε θέλω μια μούντζα για το Σαμαρά και μια στο Βενιζέλο!
- Όνειρο θα ‘δες Γκόλφω μου, δεν είναι αυτά αλήθεια αυτά που λες δε γίνονται, ούτε στα παραμύθια.
ΚΩΣΤΑΣ ΓΚΑΡΑΒΕΛΑΣ ΕΛΑΤΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
- Μακάρι να ‘ταν Τάσο μου, όνειρο που περνάει στον ξύπνιο μου τα άκουσα, τα έλεγε κι ο ΣΚΑΪ. Είπανε λέει πως έπιασαν και κάποιους χρυσαυγίτες μα δεν πολυκατάλαβα, γιατί έψηνα τις πίτες. Ούτε να αρρωστήσουμε, τώρα δεν θα μπορούμε Θέλουμε εικοσιπεντάευρω, για να νοσηλευτούμε. Μας έφτασε κι απ’ τον ΟΓΑ, το νέο το μπουλέτο μ’ ήρθε να πάθω συγκοπή, αύξηση πάλι φέτο.
(*Ο Κώστας Ιωάν. Γκαραβέλας είναι κτηνοτρόφος και δραστηριοποιείται στην Ελάτη, διατηρώντας μια σύγχρονη κτηνοτροφική μονάδα)
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 11
Δεκέμβριος 2013
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Ο εορτασμός της 101ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 1912
Με επισημότητα γιορτάστηκε την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013, η 101η επέτειος της Μάχης των Λαζαράδων του 1912, μιας από τις πιο σπουδαίες νικηφόρες μάχες της νεότερης ιστορίας μας, που άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της περιοχής και ολόκληρης της Μακεδονίας από τους Τούρκους.
Η επίσημη δοξολογία τελέστηκε στον Ι. Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου Λαζαράδων και ακολούθησαν, παρουσία εκπροσώπων των πολιτειακών αρχών, μαθητών των σχολικών μονάδων των Καμβουνίων καθώς και αρκετών κατοίκων της ευρύτερης περιοχής και με τη συμμετοχή της στρατιωτικής μπάντας του Α’ Σώματος Στρατού, επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου των Λαζαράδων, εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από το διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Τρανοβάλτου Πασχάλη Νακόπουλο, κατάθεση στεφάνων και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου Παραβρέθηκαν, ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Δακής, ο δήμαρχος Σερβίων – Βελβεντού Βασίλης Κωνσταντόπουλος, η περιφερειακή σύμβουλος Κωνσταντίνα Μητροπούλου, οι αντιδήμαρχοι Σερβίων – Βελβεντού Τάσος Αλεξόπουλος, Θανάσης Νίκου και Δέσποινα Ιωαννίδου, οι δημοτικοί σύμβουλοι Μενέλαος Μακρυγιάννης και Γιάννης Τσιτσόπουλος, η πρόεδρος της Τ.Κ. Τρανοβάλτου Βασιλική Παπανικοπούλου, εκπρόσωποι των στρατιωτικών-αστυνομικών αρχών, της πυροσβεστικής, συλλόγων κ.α. Η εκδήλωση έκλεισε με τη δεξίωση στους επισήμως προσκεκλημένους, που παρέθεσε ο δήμαρχος Σερβίων – Βελβεντού στο Τρανόβαλτο.
* Ευχαριστήρια Επιστολή Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τα μέλη του Αθλητικού Συλλόγου «Αίας» Μικροβάλτου, του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Μικροβαλτινών Κοζάνης και του Πολιτιστικού Συλλόγου «Η ΕΛΠΙΣ», για την τιμή της απονομής πλακέτας στην εκδήλωση «Αντάμωμα Μικροβαλτινών» στις 3 Αυγούστου 2013, για τη συνολική κοινωνική προσφορά μου στον Παιδικό Σταθμό Μικροβάλτου για 23 συναπτά έτη. Η τιμή που μου κάνατε με συγκίνησε βαθύτατα και ήρθε να επισφραγίσει τα συναισθήματά μου για όλα όσα ζήσαμε μαζί, τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες που μοιραστήκαμε όλα αυτά τα χρόνια. Δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσω τη φιλοξενία και την αγάπη με την οποία με περιέβαλε ο κόσμος του Μικροβάλτου, ώστε να
“Αντάμωμα” Μικροβαλτινών 2013
Παρουσία πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκε το ΑΝΤΑΜΩΜΑ των Μικροβαλτινών, το Σάββατο 3 Αυγούστου 2013 στο πάρκο Μικροβάλτου. Το γλέντι, με πρωταγωνιστές τη νεολαία, κράτησε μέχρι τις πρωινές ώρες, με τους ήχους της δημοτικής ορχήστρας του Νίκου Τζουκόπουλου.
Συνδιοργανώθηκε από τον τοπικό σύλλογο Η ΕΛΠΙΣ Μικροβάλτου, τον αθλητικό σύλλογο ΑΙΑΣ Μικροβάλτου και το σύλλογο Μικροβαλτινών Ν. Κοζάνης. Τυπικά καταγράφεται σαν το 1ο ΑΝΤΑΜΩΜΑ των Μικροβαλτικών και αριθμητικά, αφού ξεπέρασε τα 700 άτομα, ήταν μάλλον η πολυπληθέστερη σύναξη κόσμου, από ανάλογες εκδηλώσεις στο Μικρόβαλτο.
Δεν υπήρξαν όμως ιδιαίτερα εμφανή -πλην ορισμένων εξαιρέσεων- τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ουσιαστικού ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ, που θα σήμαινε κινητοποίηση και προσέλευση των απανταχού Μικροβαλτινών από την Κοζάνη, την υπόλοιπη Ελλάδα, τους μετανάστες του εξωτερικού, ακόμη και των …μόνιμων κατοίκων του χωριού. Αυτή η στόχευση βέβαια χρειάζεται χρόνο (χρόνια για την ακρίβεια) και διαρκή προσπάθεια. Χρειάζεται επικοινωνία, ενημέρωση και ατομικές προσκλήσεις… …Και του χρόνου καλύτερα!
Τα εγκαίνια του νέου φαρμακείου της Έλλης Λαμπρέτσα
Παρουσία πολλών φίλων τους, έγιναν τα εγκαίνια του νέου φαρμακείου της Έλλης Λαμπρέτσα και της Ελένης Σφήκα επί της οδού Δημοκρατίας 1 (δρόμος προς Νομαρχία), το απόγευμα της Τετάρτης 10 Ιουλίου 2013. Το νέο φαρμακείο καινοτομεί και εξειδικεύεται περισσότερο σε προϊόντα βιολογικά, ομοιοπαθητικής, φυτοθεραπείας, βοτάνων και άλλων συναφών. Καλές δουλειές…
2η Συνάντηση Χορευτικών Τμημάτων Δήμου Σερβίων-Βελβεντού ...με τη συμμετοχή του Μικροβάλτου και του Τρανοβάλτου
Περισσότεροι από διακόσιοι (200) χορευτές, μέλη τμημάτων δεκατεσσάρων (14) πολιτιστικών συλλόγου του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, με την παρουσίαση παραδοσιακών χορών της Μακεδονίας και της Ηπείρου από τη μία, του Πόντου και της Καππαδοκίας από την άλλη, προσέφεραν μια ξεχωριστή βραδιά στην ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο πλατεία του Λιβαδερού, το βράδυ της Κυριακής 8 Σεπτεμβρίου 2013.
Υ.Γ. Στο “αντάμωμα” βραβευτηκε με τιμητική πλακέτα η Θεοδοσία Καψαλιάρη, που υπηρέτησε για 23 χρόνια στον Παιδικό Σταθμό Μικροβάλτου. Η ίδια δεν μπόρεσε να παρευρεθεί.* θεωρώ τον εαυτό μου αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της μικρής τοπικής κοινωνίας, που μου κάνατε με αυτή την απονομή. Με την ευκαιρία της βράβευσης θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως το Δ.Σ. της τοπικής σας Διοίκησης για την πρωτοβουλία του αυτή, το ΚΑΠΗ Μικροβάλτου και κάθε έναν πολίτη, φίλο και «αδελφό». Ξεχωριστά για την αμέριστη συμπαράσταση του καθ’ όλη τη διάρκεια της, της ζωής μου εκεί. Οι στιγμές αυτές έχουν χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη μου και τις θυμάμαι πάντα με γλυκιά νοσταλγία. Κλείνοντας, σας ευχαριστώ και πάλι από τα βάθη της καρδιά για όλα όσα απλόχερα μου χαρίσατε όλα αυτά τα χρόνια και σας εύχομαι να συνεχίσετε το αξιόλογο έργο σας με αμείωτο ενδιαφέρον και ζήλο. Με εκτίμηση Θεοδοσία Καψαλιάρη
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Η πρόεδρος της Τ.Κ. Μικροβάλτου Κατερίνα Ζαραβίγκα, καθώς και ο υπεύθυνος, οι εργαζόμενες και τα μέλη του ΚΑΠΗ Μικροβάλτου, ευχαριστούν την κ. Θεοδοσία Καψαλιάρη για τη δωρεά της στο ΚΑΠΗ ενός πλυντηρίου πιάτων.
Ήταν η 2η Συνάντηση Χορευτικών Τμημάτων του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, που συνδιοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και την Τοπική Κοινότητα Λιβαδερού με τη συμπαράσταση του Δήμου. Συμμετείχαν τα χορευτικά τμήματα των πολιτιστικών συλλόγων του Λιβαδερού, του Μικροβάλτου, του Τρανοβάλτου, του Τριγωνικού, των Σερβίων, των Κρανιδίων, της Καστανιάς, της Λάβας, του Πλατανορέματος, του Πολυφύτου, του Βαθυλάκκου, του Ροδίτη, των Λευκάρων και της Μεσιανής.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 12
Δεκέμβριος 2013
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Φλας στα γεγονότα Κυριακή 23 Ιουνίου 2013 Λαϊκή βραδιά στην Ελάτη
στανιά Σερβίων το 27ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Αιωροπτερισμού. Στην κατηγορία Α’ που ανέδειξε και τον πρωταθλητή Ελλάδας νικητής ήταν ο Γιάννης Μητρόπουλος (ΑΛΑΟ) ενώ την τριάδα συμπλήρωσαν οι Βαγγέλης Παπακώστας (ΕΝΑΡΑ) και Κώστας Κοτσιλέλος (ΕΝΑΡΑ).
την κτητορική επιγραφή, χρονολογείται από το 1727 και διαθέτει και αυτό αξιόλογες τοιχογραφίες. Πέμπτη 1 Αυγούστου 2013 Υποδοχή της εικόνας της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας στο μοναστήρι
Παρασκευή 19 Ιουλίου 2013 Εκδήλωση για τα παιδιά στο Μικρόβαλτο
Λαϊκή βραδιά με την ορχήστρα “Τα παιδιά απ’ το Λιβάδι” διοργανώθηκε από τον ΑΜΣ “Έλατος” Ελάτης το βράδυ της Κυριακής 23 Ιουνίου 2013 στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου. Τετάρτη 3 Ιουλίου 2013 Εγκαίνια κρεοπωλείου στο Μικρόβαλτο
Επιτυχημένη εκδήλωση για τα παιδιά διοργάνωσε ο τοπικός σύλλογος Μικροβάλτου Η ΕΛΠΙΣ, την Παρασκευή 19 Ιουλίου 2013, παραμονή του πανηγυριού του Αηλιά, στο Πάρκο Μικροβάλτου. Σάββατο 20 Ιουλίου 2013 Πανηγύρι Μικροβάλτου στον Αηλιά
Επιστροφή της εικόνας της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας, από τη Κοζάνη -όπου βρισκόταν από την εβδομάδα της Διακαινησίμουστο μοναστήρι του Ζιδανίου, την Πέμπτη 1 Αυγούστου 2013, όπως έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια. Η πομπή έκανε στάσεις για προσκύνημα από τους πιστούς στα χωριά του Κρόκου, της Άνω Κώμης, της Κάτω Κώμης, του Κήπου και της Καισαρειάς, και στις 7:00μμ κατέληξε στο Ζιδάνι, όπου τελέστηκε Iερά Παράκληση χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου. Σάββατο 3 Αυγούστου 2013 “Αντάμωμα” Ελατιωτών 2013
Εγκαινιάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης 3 Ιουλίου 2013 παρουσία συγγενών, φίλων και συγχωριανών, το νέο κρεοπωλείο στο Μικρόβαλτο, με ιδιοκτήτρια την Μαριάνθη Δανιλοπούλου, σύζυγο του Βασίλη Παπαδημητρίου του Δημ. Οι ευχές μας ας συνοδεύουν πάντα το καινούριο ξεκίνημα των παιδιών. Καλές δουλειές… Δευτέρα 8 Ιουλίου 2013 Συναυλία Ανθρωπιάς και Αλληλεγγύης στην Κοζάνη
Παρουσία αρκετού κόσμου, πανηγυρικός εορτασμός στο ξωκλήσι του Αηλιά στο Μικρόβαλτο, το Σάββατο 20 Ιουλίου 2013, όπου οι γυναίκες του χωριού τραγούδησαν και χόρεψαν παραδοσιακά τραγούδια.
Με κύριο χαρακτηριστικό την αθρόα προσέλευση του κόσμου και κυρίως των μαθητών, που κατέκλυσαν το Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Κοζάνης ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς, πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία το βράδυ της Δευτέρας 8 Ιουλίου 2013 η συναυλία, που σκοπό είχε την οικονομική αρωγή για αποκατάσταση της υγείας μαθητή λυκείου της πόλης. Συμμετείχαν και καταχειροκροτήθηκαν η ορχήστρα και η χορωδία του μουσικού συνόλου MusicArt που διηύθυνε η διακεκριμένη μουσικός Μαρία Καραγιάννη, και τα νεανικά τοπικά μουσικά ροκ συγκροτήματα Dreamspapes, Major Seventh, Grey Theory και Philatanus. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το 3ο ΓΕΛ Κοζάνης, το σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων του 3ου ΓΕΛ και την Ένωση Γονέων Β/Βάθμιας Εκπαίδευσης Κοζάνης. Σάββατο 13 Ιουλίου 2013 Φινάλε με τις απονομές στο 27ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Αιωροπτερισμού
Με την απονομή των κυπέλλων στους νικητές των τριών κατηγοριών ολοκληρώθηκε το βράδυ του Σαββάτου στην Παλιά Κα-
Επιτυχημένη εκδήλωση του ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ στη Ελάτη Κοζάνης, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Αυγούστου 2013 στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου, με τη δημοτική ορχήστρα του Γιάννη Γρίβα. Διοργανώθηκε από τον Αθλητικό – Μορφωτικό Σύλλογο Ελάτης “Ο ΕΛΑΤΟΣ”. Σάββατο 3 Αυγούστου 2013 “Αντάμωμα” Μικροβαλτινών 2013
Παρασκευή 26 Ιουλίου 2013 Ο εορτασμός της Αγίας Παρασκευής σε Πάδη (Βογγόπετρα) και Τρανόβαλτο 1. Πάδη. Παρουσία πολλών πιστών, στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στην Πάδη (Βογγόπετρα), τελέστηκε η πανηγυρική Θεία Λειτουργία από τον αρχιμανδρίτη-κατηχητή π. Αυγουστίνο.
Παρουσία πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκε το ΑΝΤΑΜΩΜΑ των Μικροβαλτινών, το Σάββατο 3 Αυγούστου 2013 στο πάρκο Μικροβάλτου… (σελ. 11) Τρίτη 6 Αυγούστου 2013 Χιλιάδες προσκυνητές στην Ι. Μονή Οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα Ακολούθησαν τραγούδια και παραδοσιακοί χοροί στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Διοργανώθηκε από τη φιλόξενη εκκλησιαστική επιτροπή. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην Πάδη χρονολογείται από το 1726 και διαθέτει καλοδιατηρημένες τοιχογραφίες, με κυριότερη αυτή της αναπαράστασης της κόλασης. 2. Τρανόβαλτο. Θεία Λειτουργία τελέστηκε και στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Τρανόβαλτο. Το ξωκλήσι, σύμφωνα με
Χιλιάδες -στην κυριολεξία- προσκυνητές κατέκλυσαν την Ι. Μονή του Οσίου Νικάνορα στη Ζάβορδα, την Τρίτη 6 Αυγούστου 2013, στον εσπερινό της παραμονής της εορτής του Οσίου και πανηγύρεως της μονής.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 13
Δεκέμβριος 2013
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Φλας στα γεγονότα Το μοναστήρι που ιδρύθηκε το 1534 από τον Όσιο Νικάνορα, βρίσκεται σε ύψωμα του όρους Καλλίστρατου Γρεβενών, κοντά στο χωριό Παναγιά και απέναντι από την Ελάτη.
Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013 Η εικόνα της Παναγίας Ζιδανίου σε χωριά των Καμβουνίων και Σερβίων
Σάββατο 17 Αυγούστου 2013 “Αντάμωμα” Ρυμνιωτών 2013
Μια ακόμη επιτυχημένη διοργάνωση το 5ο “Αντάμωμα” Ρυμνιωτών που διοργανώθηκε με επιτυχία από τον Μορφωτικό Αθλητικό Σύλλογο Ρυμνίου. Σάββατο 17 Αυγούστου 2013 “Αντάμωμα” Τρανοβαλτινών 2013 & η ...απρόσμενη βράβευση!
“Αντάμωμα” των Τρανοβαλτινών που διοργανώθηκε στο προαύλιο του Γυμνασίου Τρανοβάλτου, από τον τοπικό ΠολιτιστικόΜορφωτικό Σύλλογο Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ… (σελ. 9) Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013 Η εκπληκτική Ελένη Τσαλιγοπούλου στα Σέρβια
Συναυλία με την εκπληκτική Ελένη Τσαλιγοπούλου στο γήπεδο των Σερβίων, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του δήμου. Κυριακή 25 Αυγούστου 2013 Εκδήλωση μνήμης στα Καμβούνια για τα θύματα από τα στρατεύματα κατοχής το 1943
Με αφορμή την μαύρη επέτειο από την εκτέλεση κατοίκων της περιοχής από τους Γερμανούς κατακτητές στις 23 Αυγούστου του 1943, οι κάτοικοι των Καμβουνίων τίμησαν τη μνήμη των θυμάτων της περιόδου της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Έτσι την Κυριακή 25 Αυγούστου 2013, στο μνημείο του “Σταυρού” επί της επαρχιακής οδού Τρανοβάλτου-Μικροβάλτου στη μνήμη των θυμάτων Τρανοβάλτου, Μικροβάλτου, Φρουρίου, Λαζαράδων και Βογγόπετρας εκείνης της περιόδου, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση, εκφώνηση του ιστορικού εκείνων των ημερών από τον πρόεδρο του Πολιτιστικού-Μορφωτικού Συλλόγου Τρανοβάλτου Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Γιώργο Βητόπουλο, προσκλητήριο νεκρών περιόδου 1940-1950, κατάθεση στεφάνων και κρατήθηκε “σιγή ενός λεπτού” (σελ. 8). Δευτέρα 26 Αυγούστου 2013 «ΜΠΑΜΠΑΔΕΣ ΜΕ ΡΟΥΜΙ» μια εξαιρετική θεατρική παράσταση στα Σέρβια Τη «μαύρη» κωμωδία των Ρέππα-Παπαθανασίου «ΜΠΑΜΠΑ-
ΔΕΣ ΜΕ ΡΟΥΜΙ», παρουσίασε το Θεατρικό Εργαστήρι του Δήμου Σερβίων – Βελβεντού, το βράδυ της Δευτέρας 26 Αυγούστου 2013 στο Υπαίθριο Θέατρο στα Κάστρα Σερβίων, όπου δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο από την αθρόα προσέλευση του κόσμου, που απόλαυσε μια εξαιρετική παράσταση. Που ήταν βασισμένη βέβαια στο ευρηματικό συγγραφικό κείμενο και στην πολύ καλή σκηνοθεσία του Γιώτη Βασιλειάδη και των υπολοίπων συντελεστών (σκηνικά, κοστούμια, φωτισμός, ηχητικά), αλλά επιπρόσθετα είδαμε και την εκπληκτική απόδοση των ρόλων από τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, που απέσπασαν το παρατεταμένο χειροκρότημα του κόσμου (Δ. Ζιούζιος, Σ. Νένογλου, Μ. Βλάχου, Γ. Αλεξανδρίδου, Α. Καραδήμος, Ι. Παπαδημητρίου).
ΥΓ Θα αναφέρουμε ξεχωριστά τους …ημέτερους συμμετέχοντες από τα Καμβούνια - Δημήτρης Ζιούζιος (ηθοποιός & καλλιτεχνικός υπεύθυνος του Θεατρικού Εργαστηρίου), από Προσήλιο-Μεταξά - Αντώνης Καραδήμος (ηθοποιός), από Λαζαράδες - Σταυρούλα Παπαχαρισίου (βοηθός σκηνοθέτη), από Λιβαδερό - Ευθύμιος Σκετόπουλος (σκηνικά), από Τρανόβαλτο
Ολοκληρώθηκε στις 4/9 η περιόδευση για προσκύνημα της εικόνας της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας σε χωριά των Καμβουνίων και των Σερβίων, που είχε ξεκινήσει το Σάββατο 31/8 από το Φρούριο.
Έτσι διαδοχικά, με τέλεση των ιερών ακολουθιών της Θείας Λειτουργίας, της Παράκλησης ή του Εσπερινού, η θαυματουργή εικόνα μεταφέρθηκε στα χωριά Φρούριο, Ελάτη (31/8), Λαζαράδες, Τρανόβαλτο, Μικρόβαλτο (1/9), Λιβαδερό, Μεταξά (2/9), Τριγωνικό, Πολύραχο, Προσήλιο, Κρανίδια (3/9), Αυλές, Γούλες, Ρύμνιο (4/9). Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013 “Αντάμωμα” Φρουριωτών 2013
Πέμπτη 29 Αυγούστου 2013 Συναυλία στο Υπαίθριο Θέατρο Σερβίων με τον Ορφέα Περίδη
Πολύ μικρό αποδείχτηκε τελικά το Υπαίθριο Θέατρο στα Κάστρα Σερβίων για τον μοναδικό Ορφέα Περίδη, που μάγεψε το κοινό, προσφέροντας μια ανεπανάληπτη μελωδική βραδιά, την Πέμπτη 29 Αυγούστου 2013. Διοργανώθηκε από το Δήμο Σερβίων – Βελβεντoύ με είσοδο ελεύθερη. Παρασκευή 30 Αυγούστου 2013 Πλημμύρισαν από τις «Μουσικές των βουνών» τα λημέρια του Γκαντάρα Θετικό ήταν το πρώτο βήμα της εναλλακτικής πρότασης “μουσικές των βουνών”, δίπλα στη σπηλιά του θρυλικού λήσταρχου Γκαντάρα, που πραγματοποιήθηκε στο πλάτωμα Κάκενα της ελατόφυτης Βουνάσας -2,5 χλμ ανεβαίνοντας από την Ελάτη-, το βράδυ της Παρασκευής 30 Αυγούστου 2013. Στη φεγγαρόφωτη μαγευτική βραδιά, παρουσία ικανοποιητικού αριθμού θεατών και κατασκηνωτών, εμφανίστηκαν τα μουσικά σχήματα: “Ψαρολάμπης” (Λάμπης Ξυλούρης), Φώτης Τσιοτίκας (τραγούδι: Δημήτρης Καρακώστας), ΜΑΝΙΤΑΡΟΚ (Γιώργος Κωνσταντινίδης, Δέσποινα Κλεισιάρη, Στέργιος Κώττας), Νίκος Χαλβατζής, Χρήστος Σγούρος και BLUES BONE BAND (Σάκης Ντοβόλης). Συνδιοργανώθηκε από τον ΑΜΣ “ΕΛΑΤΟΣ” Ελάτης και το Καταφύγιο ΛΑΓΟΜΑΝΑ Πιερίων, και υποστηρίχτηκε από το Δήμο Σερβίων – Βελβεντού.
Εξαιρετική επιτυχία σημείωσε το 3ο «Αντάμωμα» Φρουριωτών, που διοργανώθηκε το βράδυ του Σαββάτου 7 Σεπτεμβρίου 2013 από το σύλλογο Φίλων και Ενεργών Πολιτών Φρουρίου, στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου.
Οι εκατοντάδες Φρουριώτες -κυρίως η νεολαία τους (!!)- και οι φίλοι τους, έδωσαν ηχηρό “παρών” και το γλέντησαν για τα καλά, με τη δημοτικο-λαϊκή ορχήστρα του Σπύρου Στραπάτσαλου. Στο Φρούριο Κοζάνης του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού (να το θυμόμαστε), τον οικισμό των 12-20 (ανάλογα με την εποχή) μόνιμων κατοίκων!!! Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013 Τιμήθηκε ο άνθρωπος που διέσωσε την εικόνα της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας την περίοδο της γερμανικής Κατοχής 19431944 Ιστορική μνήμη και απότιση τιμής στο πρόσωπο που διέσωσε την ιερή εικόνα της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας την περίοδο της έξαρσης της γερμανικής θηριωδίας (1943-44), εμπεριείχε -πέρα από τα καθιερωμένα- ο αρχιερατικός πανηγυρικός εσπερινός στην Ιερά Μονή της Παναγίας Ζιδανίου, το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013, παραμονή της πανήγυρης της μονής…(σελ. 24
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 14
Δεκέμβριος 2013
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Φλας στα γεγονότα Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2013 2η Συνάντηση Χορευτικών Τμημάτων Δήμου Σερβίων-Βελβεντού
Περισσότεροι από διακόσιοι (200) χορευτές, μέλη τμημάτων δεκατεσσάρων (14) πολιτιστικών συλλόγου του Δήμου ΣερβίωνΒελβεντού, με την παρουσίαση παραδοσιακών χορών της Μακεδονίας και της Ηπείρου από τη μία, του Πόντου και της Καππαδοκίας από την άλλη, προσέφεραν μια ξεχωριστή βραδιά στην ασφυκτικά γεμάτη από κόσμο πλατεία του Λιβαδερού… (σελ. 11) Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013 Παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου Ελευθερίου “ΤΟ 5ο ΘΕΜΑ”
Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013 10ο Συμπόσιο Οίνου «Βελβεντό το οινοφόρο»
Το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013 διοργανώθηκε με απόλυτη επιτυχία στο Πνευματικό Κέντρο το 10ο Συμπόσιο Οίνου, με τον επιμέρους τίτλο «Βελβεντό το οινοφόρο», σε συνέχεια ανάλογων συνεδρίων που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδος από το 2000. Σ’ αυτό συμμετείχαν καταξιωμένοι ερευνητές, αρχαιολόγοι, πανεπιστημιακοί, οινολόγοι και οινοποιοί. Οι «ανακοινώσεις» δε που παρουσιάστηκαν, κάλυψαν διαχρονικά (αρχαιότητα – παρόν) και διεπιστημονικά (ιστορικοί, αρχαιολόγοι, γεωπόνοι, οινολόγοι, οινοποιοί) θέματα της Δυτικής Μακεδονίας, με επίκεντρο βέβαια το «Βελβεντό το οινοφόρο». Το 10ο Συμπόσιο Οίνου υποστηρίχτηκε από τον Μορφωτικό Όμιλο Βελβεντού, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού – Σιάτιστας και την Οινοποιία Βογιατζή, με τη συμβολή της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
ΣΤΟ ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ
- Εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον καθηγητή του Γυμνασίου Τρανοβάλτου Παπαθανασίου Νικόλαο. - Κατάθεση στεφανιών, σιγή ενός λεπτού, Εθνικός Ύμνος. - Παρέλαση των μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου, του Δημοτικού Σχολείου, του Νηπιαγωγείου και του Παιδικού Σταθμού. Το δήμο Σερβίων – Βελβεντού εκπροσώπησε ο αντιδήμαρχος Θανάσης Νίκου. Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2013 «Μακεδονομάχων Μνημόσυνον»
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013 Εορτασμός Επετείου 28ης Οκτωβρίου 1940 στα Καμβούνια (Μικρόβαλτο - Τρανόβαλτο)
Πρωτοφανής κοσμοσυρροή και φυσικά αδιαχώρητο στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Σερβίων-Βελβεντού, από φίλους, συναδέλφους, μαθητές -παλιούς και νέους- του Χρήστου Ελευθερίου, στην παρουσίαση του βιβλίου του Φυσικής «Το 5ο ΘΕΜΑ». Το βιβλίο παρουσίασαν οι καταξιωμένοι επιστήμονες φυσικοί, Διονύσης Μάργαρης, Βαγγέλης Κουντούρης, Διονύσης Μητρόπουλος και Ελευθερία Νασίκα και το συντονισμό της παρουσίασης έκανε ο παιδικός φίλος του Χρήστου Ελευθερίου, επίσης φυσικός, Γιάννης Λαμπρόπουλος. Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013 Ο εορτασμός της 101ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 1912
Με τις καθιερωμένες εκδηλώσεις γιορτάστηκε και φέτος τη Δευτέρα 28.10.2013, η Εθνική Επέτειος της 28ηςΟκτωβρίου 1940 στα χωριά των Καμβουνίων. ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ
Μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Μακεδονομάχων Μνημόσυνον», πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης 6 Νοεμβρίου 2013 στην αίθουσα του Ιστορικού- Λαοραφικού Μουσείου Κοζάνης, στα πλαίσια της 100ετηρίδας από την απελευθέρωση της Μακεδονίας (1912-2012). Ξεκίνησε με την επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων μακεδονομάχων από τον σεβασμιώτατο μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο, ακολούθησαν οι χαιρετισμοί και έκλεισε με τον κεντρικό ομιλητή της εκδήλωσης εκπαιδευτικό-δημοσιολόγο Αναστάσιο Ζ. Μπέλλο. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Δυτικής Μακεδονίας και το Σύνδεσμο Γραμμάτων και Τεχνών Π.Ε. Κοζάνης. Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013 Συναυλία με ύμνους και κάλαντα στο Βελβεντό από το σύλλογο ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ
Με επισημότητα γιορτάστηκε σήμερα, Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013, η 101η επέτειος της Μάχης των Λαζαράδων του 1912, μιας από τις πιο σπουδαίες νικηφόρες μάχες της νεότερης ιστορίας μας, που άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της περιοχής και ολόκληρης της Μακεδονίας από τους Τούρκους… (σελ. 11) Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013 Παρουσίαση γνωριμίας με τον ορειβατικό - αναρριχητικό εξοπλισμό και τους ορεινούς όγκους του Μπούρινου και της Βουνάσας Ενημερωτική εκδήλωση με στόχο τη διάδοση των αθλημάτων και των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το βουνό και παρουσίασης ορεινών όγκων της ευρύτερης περιοχής της Π.Ε. Κοζάνης, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης 16 Οκτωβρίου 2013 σε κεντρικό café της Κοζάνης... (σελ. 10)
- Θεία Λειτουργία, δοξολογία και εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον π. Χαράλαμπο στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου. - Επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφανιών, σιγή ενός λεπτού και Εθνικός Ύμνος στο Μνημείο Πεσόντων στην πλατεία.
Πραγματοποιήθηκε (1-12-2013) στον Ιερό Ναό του Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω Βελβεντού στο ετήσιο εορταστικό πλαίσιο της 50χρονης (1963-2013) λειτουργίας του, με τη συμμετοχή πολλού λαού, μαθητών Νηπιαγωγείων, Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου (ο Ιερός Ναός ήταν κατάμεστος) η συναυλία με εκκλησιαστικούς Ύμνους και κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Φώτων από το δραστήριο Σύλλογο ιεροψαλτών βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής “ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ”, με τη σύμπραξη των μουσικών παραδοσιακών οργάνων από μέλη του Συλλόγου [πρόεδρος ο Σάκης Τζιούτζιος] και με χοράρχη και διευθυντή ορχήστρας τον κ. Αναστάσιο Καγκαρά, πρωτοψάλτη του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου Κοζάνης.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 15
Δεκέμβριος 2013
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Πανελλήνιο Συνέδριο στην Κοζάνη για την κρίση του αθλητισμού από τα αναβολικά
Μια πολύ τιμητική επιλογή για την πόλη της Κοζάνης, αποτελεί ασφαλώς η διοργάνωση του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με τίτλο "Η ΚΡΙΣΗ ΠΟΥ ΜΑΣΤΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ & ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ", που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Παρασκευής 13 Δεκεμβρίου 2013 στην Κοβεντάρειο αίθουσα. Η παρουσία στο πάνελ των εισηγητών προβεβλημένων παραγόντων του αθλητισμού (καθηγητής διαιτησίας Περικλής Βασιλάκης, αθλητικογράφος Γιάννης Μαμουζέλος) και διακεκριμένων επιστημόνων, εξασφάλισαν εκ προοιμίου την αρτιότητα της παρουσίασης για την επίτευξη των στόχων του συνεδρίου, που ήταν πρώτιστα η ευαισθητοποίηση για τις επιπτώσεις του ντόπινγκ στην υγεία των αθλητών και την αποτελεσματικότερη πρόληψη και καταπολέμησή του. Να διδάξει ακόμη και να μεταδώσει ηθικές αρχές και αξίες της ζωής, την ευγενή άμιλλα και την αξιοπρέπεια και να καταδικάσει τον αθλητισμό που στηρίζεται στην παράνομη και επικίνδυνη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων-αναβολικών. Να ενημερώσει πολύπλευρα για το θέμα στους τομείς του αθλητισμού, της αντιμετώπισής του σαν κοινωνικό φαινόμενο, του νομικού πλαισίου και γενικότερα της επιστημονικής προσέγγισης του προβλήματος.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς εκπροσώπων φορέων –αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Κοζάνης Γιάννης Σόκουτης, αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Συνοχής Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Φιλώτας Ταλίδης, αντιδήμαρχος Κοζάνης Κώστας Κυριακίδης, πρόεδρος ΕΠΣ Κοζάνης Χρήστος Σάββας- και συνεχίστηκε με τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, ως εξής: Ο εργοφυσιολόγος M.Sc και βραβευμένος συγγραφέας Αντώνης Γρηγοριάδης με το θέμα "Η ουσία… είναι ο αθλητής" -ομώνυμος τίτλος του βραβευμένου βιβλίου του-, ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κοζάνης, καρδιολόγος Βασίλης Βασιλακόπουλος με θέμα "Επιπτώσεις στην υγεία από την χρήση αναβολικών", ο δικηγόρος και πολιτευτής Ν. Κοζάνης Στάθης Κωνσταντινίδης με θέμα "Νομοθετική αντιμετώπιση των αναβολικών", ο καθηγητής διαιτησίας Περικλής Βασιλάκης με θέμα "Αντιμετώπιση του φαινομένου από την πολιτεία", ο αθλητικογράφος και δικηγόρος Γιάννης Μαμουζέλος με θέμα "Μ.Μ.Ε. και αναβολικά". Τέλος τις προσωπικές του εμπειρίες για το θέμα κατέθεσε ο ποδοσφαιριστής Νίκος Γεωργιάδης, ενώ παρεμβάσεις έκαναν ο διευθυντής Α.Δ. Κοζάνης ταξίαρχος Γιώργος Καραΐτσης και ο περιφερειακός σύμβουλος Κυριάκος Μιχαηλίδης. Η ημερίδα έκλεισε με ερωτήσεις-τοποθετήσεις του κοινού επί των εισηγήσεων. Το συνέδριο συνδιοργανώθηκε από το Σύνδεσμο Προπονητών Κοζάνης, την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων (ΕΠΣ) Κοζάνης και την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού. Το συντονισμό της εκδήλωσης έκανε η δημοσιογράφος Βάσω Αννουλίδου. Γ.Μ. Σημ.: Ο -εκ των εισηγητών- Στάθης Κωνσταντινίδης είναι σύζυγος της Μικροβαλτινής Λίνας Ι. Μαστρογιαννοπούλου.
Βράβευση αθλητών-προπονητών-παραγόντων του ΤΙΤΑΝΑ ΣΕΡΒΙΩΝ, δεκαετίας 1980-1990* Μία ιδιαίτερη στιγμή αποτέλεσε για τα μέλη του Τιτάνα Σερβίων και πιο συγκεκριμένα των τμημάτων κλασικού αθλητισμού και ποδοσφαίρου της δεκαετίας 1980-1990, η εκδήλωση βράβευσης στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στα Σέρβια, την Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013. Ακόμη πιο ιδιαίτερη βέβαια ήταν η συνάντησή τους με τον προπονητή τους και εκπαιδευτικό-γυμναστή στα σχολεία των Σερβίων εκείνη την εποχή Γιάννη Δημητριάδη, ο οποίος μαζί με τον επίσης τότε προπονητή τους και εκπαιδευτικό-γυμναστή Γιάννη Θεμελίδη -δεν παραβρέθηκε λόγω προσωπικού κωλύματος-, ήταν τα δύο τιμώμενα πρόσωπα της εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Δήμος Σερβίων-Βελβεντού, ενώ τιμήθηκε και η μνήμη του Νίκου Τσουρνάβα, προέδρου εκείνη την εποχή του Τιτάνα Σερβίων. Μία δεκαετία που το τμήμα στίβου του Τιτάνα έφτασε με τους αθλητές τους πολύ ψηλά με Πανελλήνιες διακρίσεις και συμμετοχές στις Εθνικές ομάδες όλων των κατηγοριών ενώ και η ομάδα ποδοσφαίρου έφτασε μέχρι την Εθνική Ερασιτεχνική.
Αθανασία Χαρισοπούλου: Ένα αστέρι της Ρυθμικής Γυμναστικής και του Μοντέρνου Χορού
“Έκλεψε” την παράσταση στην ετήσια εκδήλωση επίδειξης του γυμναστηρίου FITNESS PLUS όπου ανήκει, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 16.6.2013 στο κινηματοθέατρο ΟΛΥΜΠΙΟΝ στην Κοζάνη. Πρόκειται για την 12χρονη Αθανασία Χαρισοπούλου του Σπύρου και της Βαΐτσας Γάτσου, που πρωταγωνίστησε, κατέπληξε και καταχειροκροτήθηκε τόσο στην εμφάνισή της στη ρυθμική γυμναστική (κορδέλες και κορίνες), όσο και στο μοντέρνο χορό. Ασφαλώς διαθέτει πλούσιο ταλέντο και πολύ μεράκι. Και στοχεύει ψηλά…
* Πολύ καλή πρωτοβουλία και επιτυχημένη η εκδήλωση ένα ερωτηματικό μόνο για τον τρόπο πρόσκλησης των αθλητών, γιατί παρατηρήθηκαν πολλές απουσίες-, αλλά, κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε πρώτα να τιμηθούν οι ποδοσφαιριστέςπροπονητές-παράγοντες προηγούμενων δεκαετιών και ιδιαίτερα αυτοί της δεκαετίας 1960-1970. Αν η βράβευση αφορούσε μόνο το στίβο, τότε η πρωτοβουλία θα ήταν πιο ορθολογική...
Ο Οδυσσέας Νατσιόπουλος στη μικτή παιδική ομάδα της ΕΠΣ Μακεδονίας Στη μικτή παιδική ομάδα της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μακεδονίας, επελέγη μεταξύ 3.000 παιδιών των παιδικών πρωταθλημάτων, ο ταλαντούχος μικρός Οδυσσέας Νατσιόπουλος του Αθαν.. Ο Οδυσσέας, που ανήκει στην ομάδα του ΕΘΝΙΚΟΥ Πυλαίας, θα συμμετάσχει το επόμενο διάστημα στο πανελλήνιο παιδικό πρωτάθλημα Ενώσεων της ΕΠΟ και σε διεθνές τουρνουά -σαν μέλος της ΕΠΣΜ-, που θα γίνει στην Κέρκυρα, και στο οποίο θα συμμετάσχουν παιδικές ομάδες των ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ΠΑΕ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ, ΠΑΕ ΑΕΚ, ΠΑΕ ΚΕΡΚΥΡΑ, ΠΑΕ ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ, ΕΠΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΕΠΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΕΡΥΘΡΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ, ΛΑΤΣΙΟ, ΑΡΗΣ και ΕΠΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Μπράβο Οδυσσέα!
Βραβεύτηκε ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Κοζάνης στην 26η Πανελλήνια Αμφικτιονία .Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποίησε η Π.Ο.Σ.Ε.Α την 26η Αμφικτιονία Συλλόγων και Φορέων Εθελοντών Αιμοδοτών στην Καλαμάτα το τριήμερο 4-5-6 Οκτωβρίου 2013, υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας. Συνδιοργανωτές ήταν ο Δήμος Καλαμάτας και η Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας. Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Αμφικτιονίας δόθηκαν τιμητικές διακρίσεις σε δύο δωρητές της Ομοσπονδίας, στον κ. Λάμπρο Μπούκλη και στον κ. Τόκα Ιωάννη και βραβεύτηκαν τρεις Σύλλογοι Εθελοντών Αιμοδοτών για την δράση τους και την προσφορά τους στην ανάπτυξη της Εθελοντικής Αιμοδοσίας, ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας «Ο Άγιος Χαράλαμπος», ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών & Δωρητών Οργάνων Σώματος Κοζάνης «Γέφυρα Ζωής» και ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Αγρινίου.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 16
Δεκέμβριος 2013
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ 5ος Παραλίμνιος Αγώνας Δρόμου Ρυμνίου 2013 υποστήριξης (σταθμοί νερού, σήμανση, μέτρα οδικής ασφάλειας). Ο περιπατητικός δρόμος περιελάμβανε τη διαδρομή μέχρι το πλατανόδασος Ρυμνίου και την επιστροφή στην πλατεία. Διοργανώθηκε από το Μορφωτικό Αθλητικό Σύλλογο Ρυμνίου σε συνεργασία με τον Οργανισμό Αθλητισμού - Πολιτισμού - Νεολαίας Δήμου Κοζάνης, το Σύλλογο Δρομέων Υγείας Κοζάνης και το Δήμο Σερβίων - Βελβεντού. Βασικός συντελεστής και παρουσιαστής της εκδήλωσης ήταν ο πρόεδρος του ΣΔΥ Κοζάνης Τάκης Σταθόπουλος. Ασφαλώς τα συγχαρητήρια ανήκουν Ο πρωταθλητής μεγάλων αποστάσεων, Κοζανίτης μαραθωνοδρόμος Μιχάλης Παρμάκης -όπως αναμενόταν φυσικά- ήταν ο νικητής του 5ου Παραλίμνιου Αγώνα Δρόμου Ρυμνίου 15χλμ, που διεξήχθη με απόλυτη επιτυχία την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013. Εκατόν εικοσιτέσσερις (124) δρομείς από διάφορα μέρη της Ελλάδας συμμετείχαν στον κύριο ανώμαλο δρόμο των 15 χλμ και περισσότεροι από εξήντα (60) στον περιπατητικό δρόμο των 5 χλμ. Η εκκίνηση δόθηκε λίγο μετά τις 10:00 από την πλατεία του Ρυμνίου. Η διαδρομή περιελάμβανε τη διέλευση με επιστροφή της γέφυρας Ρυμνίου, την ασφάλτινη περί τα 4,5 χλμ διαδρομή προς Ζιδάνι, την παραλίμνια χωμάτινη διαδρομή μέσω των Αναβρυκών και του πλατανόδασους Ρυμνίου και τον τερματισμό στην πλατεία του χωριού. Διαδρομή -ασφαλώς- που άφησε απόλυτα ικανοποιημένους τους δρομείς από την ομορφιά του τοπίου και τις παροχές
Πενήντα (50) δρομείς του ΣΔΥ Κοζάνης στον τερματισμό του 31ου Κλασικού Μαραθώνιου της Αθήνας, οι δυο από το Μικρόβαλτο!
Με πενήντα δυο (52) δρομείς στην εκκίνηση του 31ου Διεθνούς Κλασικού Μαραθώνιου της Αθήνας, από τους οποίους πέρασαν τη γραμμή του τερματισμού στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο οι πενήντα (50) -έναντι 34 που τερμάτισαν πέρυσι στον 30ο ΚΜΑ-, έδωσε το παρών ο Σύλλογος Δρομέων Υγείας Κοζάνης (ΣΔΥΚ) στη μεγαλύτερη γιορτή του μαζικού αθλητισμού, που φέτος ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του βαλκανιονίκη ειρηνιστή Γρηγόρη Λαμπράκη. Οι συμμετοχές συμπληρώθηκαν με εννέα (9) δρομείς που έτρεξαν στα 10χλμ και πέντε (5) στα 5χλμ. Ο καιρός, το πρωί της Κυριακής 10 Νοεμβρίου 2013, ήταν ηλιόλουστος και ζεστός, και μάλλον ανέβασε το βαθμό δυσκολίας για
ΥΓ Οι Μικροβαλτινές συμμετοχές: Στο δρόμο των 15χλμ 1. Δαρδούμπας Σάκης, 43ος με χρόνο 1:13:25 2. Καλημέρης Δημήτρης (γιος της Αρετής Τζιώνα), 68ος με χρόνο 1:18:36 3. Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτριος, 92ος με χρόνο 1:26:23 4. Παπαδόπουλος Ευθ. Ιωάννης, 100ος με χρόνο 1:31:49 5. Παπαδόπουλος Ευθύμιος, 102ος με χρόνο 1:32:02 Στον περιπατητικό δρόμο των 5χλμ 1. Μανάδη Νίκη τους 30.000 περίπου δρομείς - συνολικά στο μαραθώνιο, στα 10χλμ, στα 5χλμ και στο δρόμο παιδιών- που συμμετείχαν στον αγώνα, αλλά αποζημίωσε τις χιλιάδες των θεατών που ξεχύθηκαν στους δρόμους της Αθήνας και βρέθηκαν κατά μήκος της διαδρομής και στον τερματισμό στο Καλλιμάρμαρο, να χειροκροτήσουν την προσπάθεια τους. Τις καλύτερες επιδόσεις από τους δρομείς του ΣΔΥΚ στο μαραθώνιο είχαν: 1. Κουτζιακουτζίδης Κώστας (Κρανίδια), με χρόνο 3:13:56, 244ος στην γενική κατάταξη 2. Πασσαλίδης Χαράλαμπος, 3:16:23, 285ος 3. Δελνιώτης Γεώργιος (Κρανίδια), 3:16:32, 290ος Στο μαραθώνιο συμμετείχε ακόμη με τον ΣΔΥΚ και η Βασδάρη Σουζάνα, που με τον πολύ καλό χρόνο 3:50:27, κατέλαβε την 82η θέση ανάμεσα στις 1284 γυναίκες που τερμάτισαν (1472η στη γενική κατάταξη). Ατυχές γεγονός θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η εγκατάλειψη του αγώνα λόγω ενοχλήσεων υγείας, από τον Κοζανίτη πρωταθλητή μεγάλων αποστάσεων Μιχάλη Παρμάκη, νικητή του περσινού 30ου Κλασικού Μαραθώνιου -από τους ελληνικές συμμετοχές-. Με δήλωσή του ο πρόεδρος του ΣΔΥ Κοζάνης Τάκης Σταθόπουλος εξέφρασε την ικανοποίησή του και τις ευχαριστίες του στα μέλη του συλλόγου, για την ανταπόκριση στο κάλεσμα συμμετοχής στον 31ο Κλασικό Μαραθώνιο. ΥΓ Οι επιδόσεις των Μικροβαλτινών που συμμετείχαν στο Μαραθώνιο και τερμάτισαν, είναι: 1. Σταθόπουλος Αχ. Τάκης, πρόεδρος του ΣΔΥΚ, 4:05:55, 2392ος 2. Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτρης, 4:51:13, 5258ος Επιπλέον, ένας άλλος Μικροβαλτινός, ο Παλιανόπουλος Μπάμπης, που έτρεξε με τον ΣΔΥ Αθήνας στα 10χλμ, με χρόνο 53:57 τερμάτισε στην 1600η θέση και 13ος στην κατηγορία 60-65.
Οι Μικροβαλτινοί στον 2ο Αγώνα Δρόμου 10χλμ στην Κερασιά Με τη συμμετοχή περίπου 150 δρομέων διεξήχθη με επιτυχία την Κυριακή 30 Ιουνίου 2013 ο 2ος Αγώνας Δρόμου 10 χλμ στην Κερασιά Κοζάνης, που περιελάμβανε και την παιδική διαδρομή στα όρια του χωριού. Οι συμμετοχές των Μικροβαλτινών με την ομάδα του ΣΔΥ Κοζάνης, είχαν τις παρακάτω επιδόσεις, ανάμεσα σε 92 τερματίσαντες: - Σταθόπουλος Αχ. Τάκης, 26ος με χρόνο 46:54 - Δαρδούμπας Σάκης, 53ος με χρόνο 51:25 - Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτρης, 68ος με χρόνο 59:04 Νικητής του αγώνα ήταν ο Γάζος Δημήτρης του Ο.Μ. Γιαννιτσών, με χρόνο 33:46.
και στον πρόεδρο του Μορφωτικού συλλόγου και πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Ρυμνίου Νίκο Αρβανίτη για την υποδοχή και φιλοξενία και γενικότερα για τη μέριμνα της άψογης διεξαγωγής του αγώνα. Πολύτιμες υπηρεσίες στην διοργάνωση προσέφεραν η Τροχαία Κοζάνης, η Ένωση Ραδιοερασιτεχνών Δυτικής Μακεδονίας (ΕΡΑΔΥΜ), η ΔΕΗ Πολυφύτου με τη διάθεση ασθενοφόρου, ο γιατρός Χάρης Μεντελής, οι εθελοντές και οι χορηγοί της εκδήλωσης
2ος Νυχτερινός Ημιμαραθώνιος Θεσσαλονίκης Μια μοναδική εμπειρία έζησαν περισσότεροι από 12.000 δρομείς κάθε ηλικίας και κάθε επιπέδου φυσικής κατάστασης, που συμμετείχαν στον 2ο Διεθνή Νυχτερινό Ημιμαραθώνιο Θεσσαλονίκης και πλημμύρισαν την παραλιακή λεωφόρο και τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, το βράδυ του Σαββάτου 19 Οκτωβρίου 2013. Η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε από τον «Μ.Ε.Α.Σ. ΤΡΙΤΩΝ» σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Σ.Ε.Γ.Α.Σ. και με την υποστήριξη της Ε.Α.Σ. Σ.Ε.Γ.Α.Σ. Θεσσαλονίκης, ενταγμένη στις εκδηλώσεις που υποστηρίζονται από τον Οργανισμό «Θεσσαλονίκη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014». Νικητής αναδείχθηκε ο Κοζανίτης πρωταθλητής μεγάλων αποστάσεων Μιχάλης Παρμάκης του Τρίτωνα Χαλκίδας -είχε και την υποστήριξη του σωματείου της ΔΕΗ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ-, που μάλιστα σημείωσε νέο ρεκόρ διαδρομής χρόνο 1:07:56, ενώ δεύτερος ήταν ο Κώστας Πούλιος του ΑΣ Άικος (1:08:49) και τρίτος ο Αντώνης Παπαδημητρίου του Άρη Θεσσαλονίκης (1 ώρα 10:34). Στην κατηγορία των γυναικών, ταχύτερη όλων ήταν η Μάγδα Γαζέα της Α.Γ.Ε. Ζακύνθου (1:16:15). …οι συμμετοχές από το Μικρόβαλτο Οι συμμετοχές καθώς και οι επιδόσεις των δρομέων από το Μικρόβαλτο έχουν ως εξής: Α. ΣΤΟΝ ΗΜΙΜΑΡΑΘΩΝΙΟ ΤΩΝ 21χλμ (σε 1705 που τερμάτισαν) - Σταθόπουλος Α. Δημήτρης, πρόεδρος και επικεφαλής της μεγάλης συμμετοχής των δρομέων του ΣΔΥ Κοζάνης, με χρόνο 1:38:48, τερμάτισε 245ος στη γενική κατάταξη και 12ος στην κατηγορία 50-55 - Δαρδούμπας Σάκης, με χρόνο 1:43:06, 416ος στη γενική κατάταξη - Παπαδημητρίου Σπ. Δημήτρης, με χρόνο 1:51:42, 671ος στη γενική κατάταξη Β. ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΔΡΟΜΟΥ ΤΩΝ 5χλμ (σε 5.139 που τερμάτισαν) - Λαμπρέτσας Ηλίας (14 ετών), με χρόνο 30:11, 1083ος στη γενική κατάταξη - Λαμπρέτσας Κώστας, με χρόνο 30:19, 1098ος στη γενική κατάταξη, 14ος στην κατηγορία 55-60 - Ποδιώτης Αντώνης, με χρόνο 37:19, 3142ος στη γενική κατάταξη - Σταθόπουλος Δ. Αχιλλέας, με χρόνο 39:32, 3420ος στη γενική κατάταξη - Δελνιώτη Παναγιώτα - Δελνιώτη Σταυρούλα …Συμμετοχή μας και στο μαραθώνιο «Παρανέστιο Μονοπάτι» Μια βδομάδα αργότερα, το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013, στο μαραθώνιο «Παρανέστιο Μονοπάτι», διαδρομής 46 χλμ συμμετείχε ο Δημήτρης Καλημέρης -Μικροβαλτινός από τη μητέρα του Αρετή Τζιώνα-, που με χρόνο 6:56:42 κατέλαβε την 65η θέση, ανάμεσα στους 199 δρομείς που ξεκίνησαν τον αγώνα.
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 17
Δεκέμβριος 2013
ΤΟΠΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΑΙΑΣ Μικροβάλτου/Γ΄ Κατηγορία ΕΠΣ Κοζάνης Κρατάει την επαφή με την κορυφή, αλλά τα πράγματα …δυσκόλεψαν Παρότι κρατάει επαφή με την κορυφή και με τις τρεις προνομιούχες για άνοδο θέσεις (4η θέση με 22 βαθμούς), η ομάδα του Αίαντα Μικροβάλτου, μετά τη “μαύρη” 11η αγωνιστική (15.12.2013), όπου γνώρισε τη βαριά ήττα και την απώλεια 6 ποδοσφαιριστών για τα επόμενα παιχνίδια λόγω αποβολής από έναν ανεκδιήγητο και προκλητικό διαιτητή, τα πράγματα …δυσκολεύουν! Η ομάδα του Μικροβάλτου παρουσίαζε φέτος ένα πολύ αξιόμαχο και αποτελεσματικό σύνολο και παρά το άσχημα ξεκίνημα και τα δυο ατυχή παιχνίδια -με Λευκόβρυση και Μεταξάόπου δικαιούνταν τη νίκη, κρατήθηκε ψηλά και έβλεπε με αισιοδοξία την άνοδο στην παραπάνω κατηγορία. Αναλυτικά τα αποτελέσματα και οι σκόρερ της ομάδας του Αίαντα στις 12 αγωνιστικές του πρώτου γύρου, έχουν ως εξής: 1η Αγων./9.10.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΛΕΥΚΟΒΡΥΣΗ 0-1 2η Αγων./12.10.2013/ΑΝΩ ΚΩΜΗ-ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 5-2 (Σκόρερ για το Μικρόβαλτο, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Γιώργος Παπαδημητρίου) 3η Αγων./20.10.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΑΚΑΔ.ΗΡΑΚΛΗ ΠΤΟΛ. 6-1 (Νίκος Νάστος[2], Ανδρέας Γιαννόπουλος, Γιώργος Σαΐτης, Σάκης Παλιανόπουλος, Στέφανος Νάστος) 4η Αγων./27.10.2013/ΒΑΘΥΛΑΚΚΟΣ-ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 1-2 (Αντώνης Γιαννόπουλος, Γιώργος Σαΐτης)
ΕΛΑΤΟΣ Ελάτης/Α ΄ Κατηγορία ΕΠΣΚ Θα παλέψει να παραμείνει στην Α΄ κατηγορία
Στα δύσκολα βρέθηκε να «κολυμπάει» η ομάδα της Ελάτης που φέτος αγωνίζεται στη μεγάλη (Α΄) κατηγορία του τοπικού ερασιτεχνικού πρωταθλήματος της ΕΠΣ Κοζάνης, όπου βέβαια η οργάνωση και το επίπεδο των ομάδων είναι συγκριτικά σε ψηλό επίπεδο. Παρά το γεγονός ότι μετά και την 15η αγωνιστική (τέλος Α’ γύρου) η ομάδα του ΕΛΑΤΟΥ βρίσκεται στις χαμηλές θέσεις του βαθμολογικού πίνακα (14η) με 11 βαθμούς, έδειξε ότι διαθέτει ένα αξιόμαχο σύνολο, που παλεύει όλα τα παιχνίδια. Στα πλην για τον ΕΛΑΤΟ είναι και ότι δεν αγωνίζεται στη φυσική του έδρα, στο γήπεδο του στην Ελάτη -που δυστυχώς από αστοχία στη φύτευση του γκαζόν το γήπεδο δεν είναι ακόμη έτοιμο-, αλλά στο Τρανόβαλτο, που φέτος δεν παρουσιάζεται και τόσο “φιλόξενο”. Πάντως με τις μέχρι τώρα εμφανίσεις της ομάδας και με λίγη τύχη παραπάνω, η ομάδα της Ελάτης φαίνεται να έχει τις δυνατότητες να κρατηθεί στην κατηγορία. Τα αποτελέσματα της τρέχουσας περιόδου 2013-2014 για τον ΕΛΑΤΟ έχουν ως εξής: 1η ΑΓΩΝ./15.9.2013/ΕΛΑΤΗ - ΒΕΛΒΕΝΤΟΣ 1-1 2η ΑΓΩΝ./21.9.2013/ΜΑΥΡΟΠΗΓΗ - ΕΛΑΤΗ 1-1 3η ΑΓΩΝ./29.9.2013/ΕΛΑΤΗ - ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΠΤΟΛ. 0-2 4η ΑΓ./5.10.2013/ΑΚΑΔ.ΒΟΪΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ - ΕΛΑΤΗ 0-0 5η ΑΓ./13.10.2013/ΕΛΑΤΗ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΚΟΖ. 0-3 6η ΑΓΩΝ./20.10.2013/ΑΕΠ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΩΝ - ΕΛΑΤΗ 3-1 7η ΑΓΩΝ./27.10.2013/ΕΛΑΤΗ - ΑΕ ΕΛΙΜΕΙΑΣ 2-1 8η ΑΓ./2.11.2013/ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΦΟΥΦΑ - ΕΛΑΤΗ 2-0 9η ΑΓΩΝ./10.11.2013/ΕΛΑΤΗ - ΤΙΤΑΝ ΣΕΡΒΙΩΝ 1-2 10η ΑΓΩΝ./16.11.2013/ΕΡΑΤΥΡΑ - ΕΛΑΤΗ 2-2 11η ΑΓΩΝ./24.11.2013/ΕΛΑΤΗ - ΕΟΡΔΑΪΚΟΣ 0-2 12η ΑΓΩΝ./30.11.2013/ΠΕΡΔΙΚΚΑΣ - ΕΛΑΤΗ 2-2 13η ΑΓΩΝ./ΕΛΑΤΗ - ΑΕ ΚΟΖΑΝΗΣ 2-5 14η ΑΓΩΝ./14.12.2013/ΑΡΔΑΣΣΑ – ΕΛΑΤΗ 3-0 15η ΑΓΩΝ./22.12.2013/ΕΛΑΤΗ-ΑΚΡΙΝΗ 2-1
10η Αγων./7.12.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΤΣΟΤΥΛΙ 2-0 (Ανδρέας Γιαννόπουλος, Νίκος Ναστος) 11η Αγων./15.12.2013/ΚΑΡΥΔΙΤΣΑ-ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 4-0 12η Αγων./21.12.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ - Α.Ε. ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ 5-1 (Αντώνης Γιαννόπουλος [2], Γ. Παπαδημητρίου, Ανδρ. Γιαννόπουλος και Φ. Χαρισόπουλος) Πρώτοι σκόρερ για το Μικρόβαλτο είναι ο Νίκος Νάστος με 8 γκολ, ο Γιώργος Σαΐτης με 7 και ο Ανδρέας Γιαννόπουλος με 6 γκολ.
5η Αγων./3.11.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΚΡΟΚΟΣ 3-1 (Γιώργος Σαΐτης, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Στέφανος Νάστος) 6η Αγων./9.11.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΠΥΡΓΟΙ ΕΟΡΔ. 6-3 (Στέφανος Νάστος, Γιώργος Σαΐτης [2], Αντώνης Γιαννόπουλος, Γιάννης Μανάδης, Νίκος Νάστος) 7η Αγων./17.11.2013/ΜΕΤΑΞΑΣ-ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 4-2 (Γιώργος Σαΐτης, Νίκος Νάστος) 8η Αγων./23.11.2013/ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ-ΚΑΛΟΝΕΡΙ 8-1 (Νίκος Νάστος [3], Κώστας Θεοδουλίδης, Γιώργος Σαΐτης, Αντώνης Γιαννόπουλος, Ανδρέας Γιαννόπουλος, Φίλιππος Χαρισόπουλος) 9η Αγων./1.12.2013/ ΠΕΤΡΑΝΑ - ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ 0-0
Α.Ο. Τρανοβάλτου/Β΄Κατηγορία ΕΠΣΚ Πρέπει το ταχύτερο να συνέλθει…
Άσχημο ξεκίνημα για την ομάδα του Τρανοβάλτου, στο δεύτερο όμιλο της Β΄ κατηγορίας ΕΠΣ Κοζάνης, αφού μετά και τη λήξη του 1ου γύρου (13η αγωνιστική) του πρωταθλήματος, βρίσκεται στην 12η θέση του βαθμολογικό πίνακα με μόλις 6 βαθμούς, ξυπνώντας εφιάλτες από την περσινή δύσκολη περίοδο όπου είχε καταφέρει να κρατηθεί στην κατηγορία την τελευταία αγωνιστική! Πρέπει βέβαια να συνέλθει γρήγορα για να μη μπει σε “περιπέτειες”… Τα αναλυτικά αποτελέσματα της ομάδας του ΑΟΤ στις 13 αγωνιστικές του 1ου γύρου, έχουν ως εξής: 1η ΑΓΩΝ./21.9.2013/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΒΑΤΕΡΟ 1-4 2η ΑΓΩΝ./29.9.2013/ΚΟΖΑΝΗ 2004 - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 1-1 3η ΑΓ./5.10.2013/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΔΑΝΑΟΙ ΚΟΖΑΝΗΣ 2-1 4η ΑΓΩΝ./12.10.2013/ΛΙΒΑΔΕΡΟ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 2-2 5η ΑΓ./19.10.2012/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1-2 6η ΑΓΩΝ./27.10.2013/ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΜΑ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 7-5 7η ΑΓΩΝ./2.11.2012/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΠΡΩΤΟΧΩΡΙ 1-3 8η ΑΓΩΝ./10.11.2013/ΚΡΑΝΙΔΙΑ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 1-0 9ηΑΓΩΝ./16.11.2013/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΚΛΕΙΤΟΣ 0-6 10η ΑΓΩΝ./24.11.2013/ΑΥΛΕΣ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 3-2 11η ΑΓΩΝ./30.11.2013/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ - ΡΟΔΙΑΝΗ 3-5 12η ΑΓΩΝ./8.12.2013/ΑΙΑΝΗ - ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ 6-0 13η ΑΓΩΝ./14.12.2013/ΤΡΑΝΟΒΑΛΤΟ – ΛΕΥΚΟΠΗΓΗ 1-1
Στους μέχρι τώρα αγώνες της τρέχουσας περιόδου έχουν αγωνιστεί με την ομάδα του Αίαντα Μικροβάλτου οι ποδοσφαιριστές: Αλεξόπουλος Αντώνης, Αλεξόπουλος Αχιλλέας, Γιαννόπουλος Ανδρέας, Γιαννόπουλος Αντώνης, Θεοδουλίδης Κώστας, Θεοχάρης Απόστολος, Καβουρίδης Αχιλλέας, Καβουρίδης Γιώργος, Καβουρίδης Νίκος, Κομπούρας Σωκράτης, Κωνσταντόπουλος Ζήσης, Μανάδης Γιάνννης, Μαρκόπουλος Βασίλης, Μάστορας Χάρης, Νάστος Νίκος, Νάστος Στέφανος, Παλιανόπουλος Νίκος, Παλιανόπουλος Σάκης, Παπαδημητρίου Γιώργος, Σαΐτης Γιώργος, Τζουκόπουλος Αλέξανδρος, Χαρισόπουλος Φίλιππος, Τζιούτζιος Γεωργιος, Μπαρτζώκας Γιώργος, Χαρισόπουλος Αποστόλης. Καθήκοντα κόουτς εκτελεί ο Μαρκόπουλος Βασίλης (που ανήκει και στο ρόστερ των ποδοσφαιριστών του Μικροβάλτου).
Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Α.Σ. ΑΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ
Η σύνθεση του νέου Διοικητικού Συμβουλίου του Αθλητικού Συλλόγου ΑΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ, όπως αυτό προέκυψε από την εκλογική διαδικασία της Πέμπτης 5 Σεπτεμβρίου 2013 και συγκροτήθηκε σε σώμα κατά την πρώτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου 2013, έχει ως εξής: 1. Πρόεδρος: Πούτας Β. Χαράλαμπος 2. Αντιπρόεδρος: Μαρκόπουλος Βασίλης 3. Ταμίας: Θεοχάρης Απόστολος 4. Γ. Γραμματέας: Παπαδημητρίου Δ. Γιώργοςς 5. Υπεύθ. Δημοσίων Σχέσεων: Χαρισόπουλος Χ. Φίλιππος 6. Έφορος Αθλητισμού: Χαρισόπουλος Ι. Φίλιππος 7. Μέλος: Παλιανόπουλος Κ. Σάκης Αναπληρωματικά μέλη 1. Γιαννόπουλος Κ. Αντώνης 2. Καβουρίδης Κ. Νίκος Εξελεγκτική Επιτροπή 1. Πρόεδρος: Μαστρογιαννόπουλος Γιώργος 2. Μέλος: Καβουρίδης Κ. Αχιλλέας 3. Μέλος: Τζουκόπουλος Π. Αχιλλέας
Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Α.Ο. Τρανοβάλτου
Η θητεία των ως άνω οργάνων βάσει του καταστατικού, είναι διετής.
Συγκροτήθηκε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Α.Ο. Τρανοβάλτου για τη διετία 2013-14 & 2014-15, ως εξής: Πρόεδρος: Γκαντέρης Χρήστος Αντιπρόεδρος: Γάτσος Ν. Αχιλλέας Γενικός Γραμματέας: Βλαχάβας Ευάγγελος Ταμίας: Πουλιόπουλος Ιωάννης Μέλος: Λάμπρος Αχιλλέας Μέλος: Κίτσιος Κωνσταντίνος Μέλος: Βητόπουλος Κωνσταντίνος
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2009-2013 Σύμφωνα με τα λεπτομερή στοιχεία του οικονομικού απολογισμού από συστάσεως του συλλόγου (2009-2013), που κατέθεσε ο αποχωρών ταμίας του συλλόγου Αντώνης Κ. Γιαννόπουλος την ημέρα των εκλογών, είχαμε: Σύνολο Εσόδων: 20.600 € Σύνολο Εξόδων: 17.051 € Υπόλοιπο για χρήση από τη νέα Διοίκηση: 3.549 €
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 18
Δεκέμβριος 2013
ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΙΔΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: Ο Μακεδονομάχος του Λιβαδερού Στο Λιβαδερό γεννήθηκε και έδρασε ο Αρίδας Δημήτριος του Νικολάου και της Σταματούλας, ο οποίος κατά γενική ομολογία των κατοίκων είναι ο μόνος μακεδονομάχος του Λιβαδερού. Γεννήθηκε την 1η Μαρτίου του 1864 και πέθανε στις 11 Απριλίου του 1969. Οι πληροφορίες που υπάρχουν γι’ αυτόν στηρίζονται αποκλειστικά σε προφορικές μαρτυρίες-διηγήσεις ανθρώπων που είτε ήταν συγγενείς του είτε γνώριζαν γι’ αυτόν. Σύμφωνα μ’ αυτές, ο Αρίδας Δημήτριος (Αρδουμήτσιους αλλά και Μήτσιους ου τσιγγέληςεπειδή είχε μεγάλο και τσιγγελωτό μουστάκι): «Πολέμησε με τον Παύλο Μελά», «πολέμησε στο Μακεδονικό Αγώνα», «σκότωσε έναν Τούρκο Μπέη ή Μπίνμπαση [τουρκικό binbasi = ταγματάρχης] στην περιοχή Σκάλα του χωριού Τριγωνικό Κοζάνης», «σκότωσε έναν Τούρκο Μπέη στης Κατερίνης το Λάκκο, περιοχή μεταξύ Τριγωνικού και Μικροβάλτου», «δικάστηκε δεκατρία χρόνια φυλακή στα Μπιτόλια (bitola, Μοναστήρι στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας). Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Αρίδας Δημήτριος ξεκίνησε τη δράση του από μικρή ακόμα ηλικία, ως αρχηγός μικρής αλλά οπωσδήποτε ισχυρής συμμορίας κλεφτών που συγκρούστηκε αρκετές φορές με Τούρκους αλλά και με Βουλγάρους. Στις αρχές του 20ου αιώνα στην περιοχή των Καμβουνίων έγινε πανίσχυρος. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που τον επέλεξαν ως «σύνδεσμο», όσοι από την ελεύθερη Ελλάδα στήριζαν τον αγώνα στη σκλαβωμένη Μακεδονία. Με αυτή την ιδιότητα προωθούσε βορειότερα «τα ευζωνάκια» που έρχονταν από «το Ελληνικό» και τα έφερνε σε επαφή με αρχηγούς μεγάλων ομάδων, που δρούσαν είτε αυτόνομα είτε υπό την καθοδήγηση Ελλήνων αξιωματούχων. Το ελεύθερο ελληνικό κράτος είχε επικηρύξει αρκετούς Τούρκους και Βουλγάρους εξαιτίας των πολλών αγριοτήτων που διέπρατταν σε βάρος των ελληνικών πληθυσμών της Μακεδονίας. Σε μία από τις εξορμήσεις με τη συμμορία του και σε συνεργασία με τον Μακρή, κλέφτη από το χωριό Ντριάνοβο (σήμερα Δρυμός) της Ελασσόνας, στήνει ενέδρα στο απόσπασμα ενός Τούρκου μπέη, ενός μπίνσμπαση, στην τοποθεσία Λάκκος Κατερίνης (γέφυρα Προσηλίου-Μικροβάλτου). Ο Αρίδας έχει ενημερωθεί ότι ο μπέης θα καβαλάει το τρίτο από το τέλος άσπρο άλογο, από τα δέκα ίδια άσπρα άλογα που προπορεύονταν ώστε να είναι άγνωστο σε ποιο είναι καβάλα ο μπέης. Επειδή ήταν άριστος σκοπευτής τον βρήκε με την πρώτη βολή και στη συνέχεια σκότωσαν και τους υπόλοιπους του αποσπάσματος. Πήρε το κεφάλι του μπέη και το πήγε στη Λάρισα όπου και εισέπραξε το μικρό ποσό της επικήρυξης. Οι Τούρκοι όμως απείλησαν πως αν δεν παραδοθεί ο υπαίτιος του θανάτου του μπέη θα προχωρήσουν σε αντίποινα, καίγοντας όλα τα χωριά της περιοχής των Καμβουνίων. Ο Αρίδας γενναίος και πονόψυχος, όπως ήταν πάντα, παρουσιάστηκε μαζί με κάποια από τα παλικάρια του ομολογώντας ότι αυτός διέπραξε το φόνο, και όταν τον ρώτησαν γιατί το έκανε, αρκέστηκε να πει: «Δε
σας θέλουμε, θέλουμε τη λευτεριά μας». Δικάστηκε στο Μοναστήρι (Μπίτολα) και καταδικάστηκε σε 13-15 χρόνια φυλάκισης. Στη φυλακή τον έχτισαν σε ένα κελί όρθιο και του έβαλαν στο λαιμό πολύ βάρος (το ίδιο και τους άλλους). Οι σύντροφοί του δεν άντεξαν και πέθαναν, ο Αρίδας όμως άντεξε 24 ώρες και έτσι τον έβγαλαν από αυτό το κελί και του χάρισαν τη ζωή, κλείνοντάς τον όμως στις κανονικές φυλακές. Κάποιον από τους φίλους του, που κατάγονταν από τη Δεσκάτη Γρεβενών (κοντά στο Λιβαδερό), τον άφησαν να φύγει, λένε, επειδή έπαιζε πολύ καλό βιολί και τους έπαιξε ένα τούρκικο αμανέ. Μέσα στη φυλακή πολλές φορές είχε ανατεθεί σε άτομα να τον σκοτώσουν αλλά αυτός φρόντιζε να έχει τους πάντες με το μέρος του. Έτσι ό,τι λεφτά του έστελναν από το «Ελληνικό», αυτός τα μοίραζε σε κρατουμένους και φύλακες, αποσπώντας κάθε φορά τις πληροφορίες που χρειάζονταν. Σε ηλικία περίπου 45 ετών αποφυλακίζεται και επιστρέφει στο χωριό τραγουδώντας, όπως λένε. Ο Αρίδας γνώρισε τον Παύλο Μελά και συμμετείχε σε κάποιες επιχειρήσεις του στη Δ. Μακεδονία. Τον αγαπούσε και τον θαύμαζε. Γι’ αυτό και αποφάσισε να πάρει εκδίκηση, όταν η συμμορία του Βούλγαρου Κομιτατζή Μήτρου Βλάχου, που διακήρυττε ότι «οι Γραικομάνοι να τελειώνουν», πρόδωσε τον Παύλο Μελά και τον σκότωσαν οι Τούρκοι. Συνεργάζεται με τον Στάμκο (Σταμκόπουλο), κλέφτης από το Τριγωνικό(χωριό κοντά στο Λιβαδερό), καταστρώνουν και εκτελούν το εξής σχέδιο ώστε να πάρουν το κεφάλι του Τούρκου διοικητή: Ο Στάμκος, μετά από κλήρωση, ντύνεται ζητιάνος και ζητάει ελεημοσύνη από τους Τούρκους και να του παραχωρηθεί έστω κι ο χώρος στις τουαλέτες, για να κοιμηθεί και να φύγει την επόμενη μέρα. Πρέπει να ήταν θαυμαστή η στάση το Στάμκου και η ηθοποιΐα του βέβαια, ώστε να πετύχει από τον Τούρκο διοικητή αυτή την παραχώρηση. Τη νύχτα ο Τούρκος διοικητής βγήκε στην τουαλέτα για σωματική ανάγκη και ο Στάμκος του πήρε το κεφάλι. Αν χρειάζονταν και αναμέτρηση με τους Τούρκους οι κλέφτες με τον Αρίδα φύλαγαν απ’ έξω. Αυτή η πράξη μόνο φρασεολογικά αναγνωρίστηκε από τη Μεγάλη Ελλάδα. Όταν ο Αρίδας αποφάσισε να παντρευτεί (μετά τη φυλακή βέβαια) θεωρούνταν αρκετά μεγάλος και δεν έβρισκε γυναίκα να παντρευτεί. Τελικά παντρεύτηκε μια 17χρονη από το διπλανό χωριό Άκρη της Ελασσόνας, η οποία είχε αρραβωνιαστεί με κάποιον στρατιωτικό που σκοτώθηκε πέφτοντας με το αεροπλάνο. Με αυτή τη σύζυγο (Πανάγιω) έκανε 6 παιδιά: Τον Νικόλαο (1914), Γραμμάτη (1918), Ανδρέα (1919), Θωμά (1923), Σοφία (1927), που χάθηκε το 1949 με τον εμφύλιο και τέλος την Αικατερίνη. Έζησε 105 χρόνια χωρίς να τον ανταμείψουν κάπως για την ανεκτίμητη προσφορά του, όπως και τόσους άλλους βέβαια. Είχε θιχτεί παλαιότερα το θέμα του να του στήσουν ανδριάντα στην πλατεία του χωριού και θα ήταν αυτό ένα δείγμα τιμής γι’ αυτόν και τους συγγενείς του. Όμως η προσπάθεια αυτή δεν καρποφόρησε. Στη δεκαετία του ’60, αρχές του 1968, έγιναν κάποιες ενέργειες για παραχώρηση κατοικίας στην Πτολεμαΐδα, σε ένδειξη αναγνώρισης των υπηρεσιών προς την πατρίδα. Τα χαρτιά ετοιμάστηκαν, αλλά πέθανε χωρίς να υπογράψει, τον Απρίλη του 1969. Επίσης λέγεται πως του δόθηκε κλήρος στα Τρίκαλα, που σήμερα θα μπορούσε να ζήσουν άνετα όλα του τα παιδιά, αλλά και εδώ δεν έκανε χρήση του δικαιώματός του. Τον Αρίδα τον χαρακτήριζε η πίστη στον αγώνα, η ισχυρή θέληση (δεν υπήρχε περίπτωση να βάλει κάτι στο μυαλό του και να μην το πετύχει, λένε), η μαχητικότητα, η αποφασιστικότητα και η τεχνική σε όλες τις δραστηριότητες και ασχολίες του. Από μικρός ξεκίνησε ως μάστορας και σε πολύ μικρή ηλικία έγινε κλέφτης. Ένας παππούς μου είπε: «Αυτός, γιε ΄μ, ήταν μακιδουνουμάχους, σκότουσι του μπέη κι μόνου αυτός είχι πέτρινου αλώνι στου χουριό, ν’ αγαπούσι τ’ μαστουρική κι ήταν άπιαστους σι’ όλα…». Κάποιος άλλος μου είπε: «Όποιουν τζιουμπάνου έβρισκι τον έλιγι πως αν σι ρουτήσι κανένας τίνος είνι τα πρόβατα να μη φοβηθείς κι να πεις πως είνι τ’ Μήτσιου τ’ Τσιγκέλι και τράβα στη δουλειά σου να μη βρεις το μπελιά σου», κάτι που δηλώνει την ισχύ του και το φόβο που είχαν οι άλλοι γι’ αυτόν. Ήταν πολύ ψηλός, γεροδεμένος, γαλανομάτης, αστείος και πολύ φιλότιμος. Πάντα συμβούλευε τα παιδιά του πως αν αποφασίζουν να δώσουν ένα χαρτζιλίκι στο μικρό παιδί τους, να προσέξουν αν φτάνουν τα λεφτά ώστε να δώσουν και στα ξένα που ήταν παρέα με το δικό τους, αλλιώς να μην κάνουν καθόλου την κίνηση και πληγώσουν τα ξένα παιδιά. Ήταν πολύ λογικός, δεν αγχωνόταν για τίποτα και μάλωνε τους δικούς του αν τους έβλεπε να στενοχωριούνται (περίπτωση θανάτου συγγενούς κλπ), λέγοντάς τους πως δε μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα, έτσι είναι η ζωή, με τις πίκρες της και τις χαρές της. Φιλοσοφώντας, έλεγε πως κάποτε θα έρθει η ώρα που οι άνθρωποι θα αποξενωθούν, κοιτάζοντάς μόνο το συμφέρον τους και πως τα παιδιά δε θα λένε τη μάνα τους «μάνα» και τον πατέρα τους «πατέρα». Νομίζω πως δεν έπεσε έξω. Ακόμα έλεγε πως
«φίλος αστυνομικός δεν υπάρχει». Επίσης ήταν πολύ ευγενικός και πάντα σου έλεγε χίλια ευχαριστώ για ό,τι κι αν του έδινες. - Παππού, πόσα χρόνια έχεις; τον ρωτούσαν τα μικρά παιδιά πριν πεθάνει κι όταν αυτός καθόταν μπροστά στο σπίτι του. - Ε, κάναν ιώνα θα’ έχου πιδιά ΄μ. Αυτός ήταν ο Αρίδας Δημήτριος. Οι πληροφορίες πάρθηκαν: 1) Από τον ανηψιό του, τον Αρίδα Δημήτριο 58 χρονών 2) Από την κόρη του Γραμματική Αρίδα 87 χρονών και τον άνδρα της Αγοραστό Νικόλαο 88 χρονών 3) Από άλλους κατοίκους του χωριού 4) Από το βιβλίο της Έφης Νίου-Γιωλτζόγλου : "ΛΙΒΑΔΕΡΟ( ΜΟΚΡΟ)-Η λαϊκή μας παράδοση". Τσιόκανος Φώτης Το νέο Δ.Σ. του τοπικού συλλόγου Μικροβάλτου “Η ΕΛΠΙΣ” Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του τοπικού Πολιτιστικού Μορφωτικού και Φυσιολατρικού συλλόγου Μικροβάλτου Η ΕΛΠΙΣ, που προέκυψε από τις εκλογές της 3ης Ιουλίου 2013, συγκροτήθηκε σε σώμα στις 13.7.2013, ως εξής: 1. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βέττα-Μπατσιακοπούλου Μαρία 2. ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τζιούτζιου Σουλτάνα 3. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Παπαδοπούλου Αθανασία 4. ΤΑΜΙΑΣ: Νατσιοπούλου Μαργαρίτα 5. ΜΕΛΟΣ: Παλιανοπούλου Μαργαρίτα Αναπληρωματικά μέλη: 1. Παπαδημητρίου Δήμητρα 2. Παλιανοπούλου Σταμούλα 3. Χαρισοπούλου Αθανανασία 4. Δαλαγιώργου Αθανασία Επίσης σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών, για την Εξελεγκτική Επιτροπή εξελέγησαν: 1. Μαστρογιαννόπουλος Γεώργιος 2. Μπατσιακοπούλου Χρυσούλα 3. Καβουρίδου Χρυσούλα Η θητεία των ως άνω οργάνων, σύμφωνα με το καταστατικό, είναι διετής.
Το νέο Δ.Σ. του Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών Κοζάνης
Την Τετάρτη 27/11/2013 και ώρα 17:00, μετά από κάλεσμα του πλειονοψηφήσαντος στις εκλογές την 24/11/2013 κ. Τσαουσίδη Θεόδωρου, συνήλθαν στον χώρο αιμοδοσίας του συλλόγου, Π. Χαρίση 23, τα μέλη του νέου εκλεγμένου Δ.Σ. του Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών Κοζάνης “Γέφυρα Ζωής” και όντας σε απαρτία, προχώρησαν σε συγκρότηση σώματος, που έχει ως εξής: Πρόεδρος: Τσαουσίδης Θεόδωρος Α’ Αντιπρόεδρος: Κατσιώνας Νικόλαος Β’ Αντιπρόεδρος: Τσέπουρας Αλέξης Γενικός Γραμματέας: Τσαχουρίδης Θεόδωρος Ταμίας: Σιδερίδης Δημήτρης* Οργανωτικός Γραμματέας: Ασημόπουλος Δημήτρης Επικοινωνίας-Δημοσίων Σχέσεων: Τσαουσίδου Κυριακή (Κάκη) Αναπληρωτής Γραμματέας: Τζιφόπουλος Γιάννης Αναπληρωτής Ταμίας: Θωμαΐδου Αναστασία Στην Επιτροπή Νεολαίας εκλέχθηκαν οι: Γερόλημος Νικήτας, Λαμπαδά Παρασκευή Εξελεγκτική Επιτροπή: Καβακίδης Δήμος, Παναγιωτίδου Παναγιώτα, Τσαλκάκη Σοφία Κατόπιν αποφάσεως του Δ.Σ. ομόφωνα ορίστηκαν εκπρόσωποι για την ομοσπονδία (ΠΟΣΕΑ) οι: Τσαουσίδης Θεόδωρος, Τσαουσίδου Κυριακή, Σιδερίδης Δημήτρης. * Σύζυγος της Βάσως Νατσιοπούλου
ΠAΠAΓEΩPΓIOY Γ. ΣTAΘHΣ ΠOΛITIKOΣ MHXANIKOΣ A.Π.Θ.
Φον Kοζάνι 30 – Kοζάνη Tηλ. 24610 39530 • Kιν. 6974 646684
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 19
Δεκέμβριος 2013
ΙΛΑΡΙΩΝΑΣ Τροποποιούνται οι Περιβαλλοντικοί Όροι (Π.Ο.) του ΥΗΕ Ιλαρίωνα Ευκαιρία για ένταξη νέων αντισταθμιστικών έργων (& της πεζογέφυρας); Σύμφωνα με τη διακήρυξη ΔΥΗΠ/ILH - ENV -1, η ΔΕΗ Α.Ε προχωρά στην “Εκπόνηση Μελέτης Τροποποίησης και Ανανέωσης των Περιβαλλοντικών Όρων του ΥΗΕ Ιλαρίωνα της ΔΕΗ ΑΕ, (ΚΥΑ υπ.αρ.130437/30.06.2003 και υπ. αρ. 132249/28.08.2007), στον ποταμό Αλιάκμονα, στα όρια των Νομών Κοζάνης και Γρεβενών”, που θα τεθεί -αν δεν πάρει κάποια παράταση- σε ισχύ από1.1.2014. Η υπό ανάθεση μελέτη θα περιλαμβάνει την τροποποίηση των τεχνικών χαρακτηριστικών του ταμιευτήρα και την ανανέωση των Π.Ο. του ΥΗΕ Ιλαρίωνα. Αναλυτικότερα, στην αλλαγή των τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου, σύμφωνα με τη διακήρυξη της ΔΕΗ “με σκοπό την αποφυγή της κατάκλυσης του πρώτου επισκέψιμου επιπέδου της Σκήτης του Οσίου Νικάνορα”, θα τροποποιηθούν, η ανώτατη στάθμη λειτουργίας του ταμιευτήρα από το Υψ.+403,00 στο Υψ.+398,50 και η ανώτατη στάθμη πλημμύρας από το Υψ.+407,00 στο Υψ.+401,50. Κατ΄ επέκταση, θα τροποποιηθούν ο συνολικός αποθηκευτικός όγκος του ταμιευτήρα από 520x106 m3 σε 440x106 m3 και ο ωφέλιμος όγκος του ταμιευτήρα από 415x106 m3 σε 335x106 m3 (!;). Σχετικά με την ανανέωση των Π.Ο., οι αναφερόμενοι στην υπ. αρ. 130437/30.06.2003 ΚΥΑ και στην μετέπειτα υπ. αρ. 132249/28.08.2007 ΚΥΑ για το ΥΗΕ Ιλαρίωνα ισχύουν μέχρι την 31.12.2013. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δύο μήνες πριν τη λήξη των Π.Ο., δηλαδή μέχρι 31.10.2013, η ΔΕΗ όφειλε να υποβάλει στις αρμόδιες αρχές του ΥΠΕΚΑ, αίτηση για την ανανέωση της απόφασης έγκρισης Π.Ο.. Στα πλαίσια της νέας μελέτης, θα αξιολογηθούν οι υφιστάμενοι Π.Ο., θα απαλειφτούν παρωχημένοι ή μη εφαρμόσιμοι και αν απαιτηθεί θα ενταχτούν νέοι, με βάση τις διαμορφωμένες σημε-
Για τη σωτηρία της Σκήτης του Οσίου Νικάνορα και τη σύνδεση ΕλάτηςΜονής Ζάβορδας με πεζογέφυρα ΠΡΟΣ Το Φορέα Διαχείρισης Περιβαλλοντικών όρων ΥΗΣ Ιλαρίωνα Κοζάνης –Γρεβενών Έδρα: Δεσκάτη Η Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.) επιπροσθέτως και σε συνέχεια προηγούμενης επιστολής (Οκτώβριος 2013), θέτει υπόψη του φορέα τα παρακάτω: Κατά την πενταετή δράση της η Σ.Ε.: - Ήρθε σε επαφή με την πλειοψηφία των φορέων της ευρύτερης περιοχής που καλύπτει η τεχνική λίμνη Ιλαρίωνα. - Διοργάνωσε δύο αξιόλογες επιτυχημένες ημερίδες (Ελάτη, Παλιουριά) με στόχο την ανάδειξη, διάσωση, προβολή και αξιοποίηση των μνημείων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής. - Σε τακτική βάση υπήρχε και υπάρχει συνεργασία της Σ.Ε. με φορείς της Τ.Α., με τις αντίστοιχες Εφορίες ΚλασσικώνΠροϊστορικών, Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με το Ι.Γ.Μ.Ε. και πολιτιστικούς Συλλόγους των οικισμών πέριξ της λίμνης. Ένεκα των παραπάνω σχηματίστηκε στην Σ.Ε. ευρύτερη αντίληψη των προβλημάτων και εικόνα αξιοποίησης των πέριξ της λίμνης μνημείων και λοιπών έργων μέσα από το πρίσμα του πολιτισμού και της παράδοσης. Δια τούτο σας αναφέρουμε τα παρακάτω: - Α΄ Στον γενικότερο περιαστικό χώρο που ορίζεται σήμερα από την τεχνητή λίμνη Ιλαρίωνα με κέντρο τα μνημεία: Σκήτη Οσίου Νικάνορα Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ζάβορδας Ιερά Μονή Τουρνικίου Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας Βουνάσας ευρίσκονται μια σειρά ναΐσκοι μεταβυζαντινής Περιόδου (17οςος 19 αι.) εναπομείναντες μάρτυρες της ιστορίας του τόπου, οι οποίοι φωτίζουν την πορεία στα χρόνια της τουρκοκρατίας, και οι οποίοι χρήζουν επισκευής, επιδιόρθωσης, συντήρησης, ως παρακάτω: Ιερός Ναός Ταξιαρχών Ζάβορδας. Κοιμητηριακός ναός της Μονής, πλησίον της σκήτης με αξιόλογες τοιχογραφίες. Χρειάζεται: Στερέωση τοιχοποιίας- συντήρηση τοιχοποιίας Επιδιόρθωση, αλλαγή στέγης Συντήρηση- επικόλληση τοιχογραφιών Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Ζάβορδας. Τοποθεσία Αμπελικές. Β/Δ της Μονής έχει απομείνει μόνο το ιερό. Χρειάζεται:
ρινές συνθήκες. Με την παρούσα εξέλιξη, δίνεται μια -η τελευταία;- ευκαιρία να συμπεριληφθούν, και κατά συνέπεια να κατοχυρωθούν, κάποια αιτήματα των τοπικών φορέων για αντισταθμιστικά έργα και έργα αποκατάστασης θιγομένων υποδομών γύρω από τον ταμιευτήρα και κατάντη του φράγματος. Κάποια από αυτά συμπεριλαμβάνονταν στις προηγούμενες ΚΥΑ, κάποια διαμορφώθηκαν ενδιάμεσα, αρκετά υπάρχουν στη μελέτη “Αρχιτεκτονικού Τοπίου και Φυτοκοινωνικής Διαμόρφωσης” που επανεξετάζεται και συμπληρώνεται και, τέλος, αιτήματα που έχουν διεκδικηθεί δυναμικά τα τελευταία χρόνια από τις τοπικές κοινωνίες. Θα σταθούμε ιδιαίτερα στα τελευταία και ειδικότερα στα αιτήματα για τη διάσωση του μνημείου της Σκήτης του Οσίου Νικάνορα και την κατασκευή πεζογέφυρας, που έχουν αναδειχτεί από τη Συντονιστική Επιτροπή ενεργών πολιτών της ευρύτερης περιοχής. Για μεν το μνημείο της σκήτης, είναι θετικό το γεγονός ότι με την νέα ΚΥΑ θα τροποποιηθούν οι στάθμες λειτουργίας και πλημΤοποθέτηση στεγάστρου. Στερέωση τοιχοποιίας. Συντήρηση τοιχογραφιών Ιερού. Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου. Εγκαταλειμμένου Χωριού Παλιοτούρκο. Χρειάζεται: Επιδιόρθωση, αλλαγή στέγης. Στερέωση τοιχοποιίας. Συντήρηση τοιχογραφιών. Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Τουρνικίου. Κοιμητηριακός ναός του οικισμού Παναγιά. Χρειάζεται: Στερέωση τοιχοποιίας. Επισκευή σκεπής. Συντήρηση Αγιογραφίας του υπέρθυρου. Συντήρηση του τέμπλου. 5. Ιερός Ναός Παναγιάς Παλιουριάς. Εντός του οικισμού. Χρειάζεται: Στερέωση τοιχοποιίας. Επισκευή σκεπής. Ιερός Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου. Κοιμητηριακός ναός του οικισμού Φρουρίου. Χρειάζεται: Συντήρηση τοιχογραφιών. Στερέωση τοιχοποιίας. Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Βογγόπετρας. Κοιμητηριακός ναός εγκαταλειμμένου χωριού Πάδη ή Βογγόπετρα. Χρειάζεται: Στερέωση τοιχοποιίας. Συντήρηση τοιχοποιίας. Συντήρηση τοιχογραφιών. Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Ελάτης. Κοιμητηριακός ναός του οικισμού Ελάτης. Χρειάζεται: Συντήρηση τοιχογραφιών. Συντήρηση τοιχοποιίας. Επισκευή σκεπής. - Β΄ Σκήτη Οσίου Νικάνορα: Με τις εργασίες επισκευής και στήριξης του μνημείου χάθηκε η παλιά εξωτερική διακριτή εμφάνιση της σκήτης, η ταυτότητα του με μια έννοια. Δεν ξεχωρίζει από το ευρύτερο βραχώδες σύνολο του κοιλώματος στο οποίο είναι χτισμένη, καθώς και οι δυο διαφορετικές τοιχοποιίες που φανερώνουν την εξέλιξη του. Είναι απαραίτητο να τονιστεί πως: Μέρος της σκήτης υπήρχε πριν την έλευση του Οσίου Νικάνορα στην περιοχή (1511;). Ο Όσιος επέκτεινε τη σκήτη, αυτή η επέκταση ήτανε ορατή στην τοιχοποιία. Λειτούργησε η σκήτη ως μοναστήρι με κέντρο το ναϊδριο του Αγίου Γεωργίου και ως χώρος κρύπτης των κειμηλίων της μονής μετά την κατασκευή από τον όσιο του μοναστηριακού
μύρας του ταμιευτήρα, που -σύμφωνα με τη ΔΕΗ-, θα διασφαλίσει το μνημείο, στο οποίο σημειωτέον από το καλοκαίρι του 2012 εκτελούνται εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης με δαπάνες της ΔΕΗ. Πάντως ερωτηματικά και ανησυχία προκαλεί η σημερινή όψη της σκήτης, που ενώ οι εργασίες είναι σε προχωρημένο στάδιο, απέχει πολύ από την γνωστή επιβλητική εικόνα της. Το γεγονός πάντως ότι η μελέτη τελεί υπό την έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (Κ.Α.Σ.) και η επίβλεψη από την αρμόδια τοπική εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, πρέπει εν μέρει να μας καθησυχάζει… Για την κατασκευή της καλωδιακής πεζογέφυρας στον ίδιο χώρο, παρά τις κατά καιρούς επίσημες έγγραφες διαβεβαιώσεις της ΔΕΗ ότι θα κατασκευαστεί, η υπόθεση εδώ και καιρό “λιμνάζει”… Έτσι τώρα δίνεται μια καλή ευκαιρία να συμπεριληφθεί στη νέα ΚΥΑ, είτε σαν έργο αποκατάστασης θιγόμενης υποδομής, μιας και λίγα μέτρα πιο κάτω -θέση Λογκάς- έχει κατακλυστεί μεταλλική πεζογέφυρα, είτε σαν αντισταθμιστικό αναπτυξιακό έργο. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προωθηθούν συντεταγμένα με πρωτοβουλία της Περιφέρειας, που εκφράζεται μεν μέχρι σήμερα από το Φορέα Παρακολούθησης που εδρεύει στη Δεσκάτη και παράγει έργο, αλλά στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο -που είναι περιορισμένη-, θα πρέπει να κάνει μια συνολική αναπτυξιακή καταγραφή των αναγκών με τη συνδρομή των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να συμπεριληφθούν έργα που θα αναβαθμίσουν την περιβαλλοντική, την τουριστική, την πολιτισμική και την αγροτική εικόνα της περιοχής. Και να αποτυπωθούν βέβαια στους Π.Ο. της νέας ΚΥΑ, που θα κληθεί να γνωμοδοτήσει το Περιφερειακό Συμβούλιο, το επόμενο εγγύς διάστημα. Γιώργος Μαστρ. συγκροτήματος με καθολικό το ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1532-1534). Είναι συνδεδεμένη η σκήτη με πάμπολλες παραδόσεις και θρύλους. - Γ΄ Σύνδεση του περιφερειακού δρόμου της λίμνης Ιλαρίωνα με το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Μπουρίνου. Η Σύνδεση όπως έχει προταθεί από τους φορείς του Χρωμίου μέσω Αη Δημήτρη, περιοχής Παλαιόχωρας, Αη Σωτήρας, Καλυβιών, Γαλάζια Πέτρα. - Δ΄ Είναι στις σκέψεις και προθέσεις της Σ.Ε., το αναφερόμενο όμως έχει σχέση με πολλούς παράγοντες, το θεωρεί όμως σημαντικό να το θέσει στο φορέα σας, η δημιουργία λιτού υπαίθριου μουσείου πλησίον της πεζογέφυρας με τις παρακάτω ενότητες. Αλιάκμονας. Το ποτάμι δεν υπάρχει πλέον. “ Τα περάσματα, πόροι, σπαρτίνες, γέφυρες. “ Η προσφορά, στην Εθνική Οικονομία. Ύδρευση, Άρδευση αποθέματα νερού, Ηλεκτρική Ενέργεια. “ Η ύπαρξη του ποταμού μέσα από ιστορικές αναφορές 2. Γεωλογία της περιοχής. Όπως αυτή αναδείχθηκε από έρευνες, επισκέψεις, χαρτογραφήσεις, εργασίες συλλογές πετρωμάτων Ελλήνων και Ξένων επιστημόνων, γεωλόγων και αποστολών. 3. Μακεδονικός Αγώνας- Βαλκανικοί Πόλεμοι- Ιστορία. 4. Θρησκευτική λατρεία και παράδοση. Δεσμευόμαστε για κατάθεση στο φορέα σας σχετικού φακέλου εντός εξαμήνου. Για τα παραπάνω σεβαστοί κύριοι του φορέα υλοποίησης περιβαλλοντικών όρων και αρμόδιοι της ΔΕΗ στη σύνταξη και εκπόνηση μελέτης τροποποίησης και ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων του ΥΗΕ Ιλαρίωνα το λιγότερο πρέπει να επιδειχθεί σεβασμός. Τα έργα μνημεία που αναφέρονται στο υπόμνημα και τα οποία πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τη νέα ΚΥΑ για να αναδειχθούν και περισωθούν υπήρχαν επί αιώνες στην κοιτίδα αυτή του Αλιάκμονα στη λαμπρή Ιστορία που έγραψε ο Όσιος Νικάνορας και το μοναστήρι του. Οκτώβριος 2013 Για τη Συντονιστική Επιτροπή Σιαμπανόπουλος Ευάγγελος Μπούντας Αχιλλέας Παλούκας Ελευθέριος Ντοβόλης Αχιλλέας Παφίλης Αργύρης Μαστρογιαννόπουλος Γεώργιος Παπαϊωάννου Δημήτρης Βασιλόπουλος Αθανάσιος Ζούζιος Νικόλαος Λαγιώτης Δημήτριος Παπαθύμιος Γιάννης
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 20
Δεκέμβριος 2013
ΙΣΤΟΡΙΑ Η ανατριχιαστική αφήγηση αυτόπτη μάρτυρα της εκτέλεσης έξι ατόμων στο Ζιδάνι από γαλλικό απόσπασμα (1917)
στιχοι
ΜΕΘΩ Βαρέθηκα να κλαίω τη μοναξιά μου, μου πήρε χρόνο να παραδεχτώ πως ήμουν μόνος κι όταν ήσουνα κοντά μου γι’ αυτό αποφάσισα αντίο να σου πω. Βαρέθηκα κρυφά ν’ απολογούμαι, τα όνειρά μου να τα προσπερνώ, απόψε έχω γιορτή μα δε θα βγούμε, κερνώ στον εαυτό μου ένα ποτό. Μεθώ με της βροχής τις στάλες, παραμιλάω και δακρύζω για τις αγάπες τις μεγάλες που έβαψαν το φόντο γκρίζο. Μεθώ με της βροχής τις στάλες, πάνω στα λάθη βηματίζω μα είναι καιρός να αποδείξω στον εαυτό μου πως αξίζω. Απόψε οι αλήθειες με πληγώνουν, το είναι μου χωρίζουνε στα δυο, κλάψε εαυτέ μου, μη μ’ αφήνεις μόνο, έχω ανάγκη από κάπου να πιαστώ. Μέσα στο παραλήρημα της ζάλης βρίσκω τη δύναμη ν’ αντισταθώ άλλο πια οι αναμνήσεις δεν πονάνε κι όλα τα λάθη μου τα συγχωρώ. Μεθώ με της βροχής τις στάλες... Ντίνα Δαρδούμπα
Οι στίχοι έχουν μελοποιηθεί από τον Ξ. Τσίτο, σε ένα πολύ όμορφο τραγούδι που μπορείτε να το απολαύσετε διαδικτυακά στο: www.youtube.com/watch?v=iSJwsHRnTGE
Σύμφωνα με το περιοδικό της εποχής εκείνης “Πολιτική Επιθεώρησις”: «Ο στρατηγός Σεράιγ εγνωστοποίησεν επισήμως ότι εις την μονήν Ζιδανίου γαλλικόν απόσπασμα εζήτησε την παράδοσιν των όπλων επί ποινή θανάτου, ότι παρεδόθη εν κυνηγετικόν τυφέκιον, γενομένης όμως ερεύνης ευρέθησαν πολεμικά τυφέκια, περίστροφα, 800 φυσίγγια και στολή Έλληνος αξιωματικού, όστις ετυφεκίσθη μαζύ με έναν Βούλγαρον ιερέα… Ο Έλλην αξιωματικός ήτο ο εν Μονή Ζιδανίου παρευρεθείς έφεδρος αξιωματικός συμβολαιογράφος Σερβίων, Βούλγαρος δε ιερεύς, ο ηγούμενος της Μονής Καλλίνικος, καταγόμενος εκ Στενημάχου της Ανατολικής Ρωμυλίας…». Ανάμεσα σ’ αυτούς που οδηγήθηκαν για εκτέλεση ήταν και ο Αντώνης Αλεξόπουλος από το Μικρόβαλτο, που εργαζόταν στο μοναστήρι ως μάγειρας. Αυτός σώθηκε ως εκ θαύματος. Η σφαίρα διαπέρασε τα μάγουλά του, αυτός έπεσε λιπόθυμος, για να συνέλθει ύστερα από λίγο, όταν το απόσπασμα έχε αναχωρήσει από το μοναστήρι. Η επίσημη αναφορά-αφήγηση του Αντώνη Αλεξόπουλου που ακολουθεί, είναι ανατριχιαστική… Η ΑΦΗΓΗΣΗ «Την ενάτην περίπου πρωινήν ώραν της 3ης Μαρτίου 1917 εβγήκα από το μαγειρείον διά να περιποιηθώ τις κότες, εκ της πλαγίας θύρας του προαυλίου της Μονής. Μόλις δε την ήνοιξα είδον εξαίφνης πελώριον στρατιώτην σαρικοφόρον, ό οποίος παρεφύλαττε εις την γωνίαν του εξωτερικού μέρους της θύρας με το όπλον εις στάσιν πυροβολούντος. Καθ’ ήν στιγμήν εγώ ταραγμένος έκλειον αποτόμως την θύραν, βλέπω τον οικονόμον της Μονής Αργύριον εισερχόμενον εκ της κυρίως θύρας, τον όποιον αμέσως πληροφορώ τα του στρατιώτου τον οποίον είδον. Ούτος μου απαντά, ότι είδε και αυτός πολλούς στρατιώτας διασκορπισμένους έξωθι της Μονής. Τότε και οι δύο τρέχομεν νά ανακοινώσωμεν εις τον Ηγούμενον ό,τι είδομεν και συγχρόνως ειδοποιούμεν περί αυτών τούς εν τη Μονή φιλοξενουμένους, ήτοι τον συμβολαιογράφον Μιχ. Κατσούραν εξ Ολυμπίας και τον γραμματέα του Δήμου Κοεμτζόπουλον. Όλοι μαζί τότε, δηλαδή ο εβδομηκοντούτης Ηγούμενος, ο συμβολαιογράφος, ο δημο-γραμματεύς, ο οικονόμος της Μονής, ο δεκαπενταετής την ηλικίαν Θεοφάνης και εγώ εξήλθομεν εις τον συνεχόμενον με τα κελλία εξώστην, όπου αμέσως είδομεν πολλούς ιππείς σαρικοφόρους γύρω της Μονής. Περί τούς είκοσι εξ αυτών αφιππεύσαντες εισήλθαν εις το προαύλιον έχοντες επικεφαλής Γάλλον αξιωματικόν. Άμα τούς είδομεν εδοκιμάσαμεν στενοχωρίαν τινά, διότι ενομίσαμεν ότι εσκόπευον να καταλύσωσιν εν τη Μονή και ότι δεν θα ήτο δυνατόν να τους εξοικονομήσωμεν και τους περιποιηθώμεν όπως έπρεπε. Μόλις ούτοι επροχώρησαν ολίγα βήματα εντός του προ-
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΛΑΒΑΜΕ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δεν είχαν περάσει παρά δυο μόνο έτη από την απελευθέρωση της Μακεδονίας (1912) και η Ελλάδα βρέθηκε στη δίνη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και λίγο αργότερα στον Εθνικό Διχασμό, με την προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη (1916) να οργανώνει το «στρατό της Εθνικής Αμύνης» στο πλευρό των Αγγλογάλλων (Αντάντ) ενάντια στους Γερμανοβούλγαρους, από τη μία, και το βασιλιά Κωνσταντίνο που πίστευε ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει ουδέτερη, από την άλλη. Πολλοί από τους οπαδούς του βασιλιά Κωνσταντίνου προκειμένου να αποφύγουν τη στράτευση στην «Εθνική Άμυνα», κρυβόντουσαν ή έφευγαν κρυφά για τη νότια Ελλάδα. Τα γαλλικά στρατεύματα της Αντάντ, που αποτελούνταν από κυρίως από Σενεγαλέζους και Μαροκινούς στρατιώτες, διασκορπίστηκαν στη Δυτική Μακεδονία και υποχρέωναν τους κατοίκους να προσχωρήσουν στο επαναστατικό κίνημα της Θεσσαλονίκης. Η συμπεριφορά των Γάλλων στρατιωτών πολλές φορές ήταν εχθρική. Συχνά προέβαιναν σε συλλήψεις, βιαιοπραγίες ή και τουφεκισμούς ακόμα των αντιφρονούντων πολιτών χωρίς καμιά ιδιαίτερη αιτιολογία. Ένα τέτοιο απόσπασμα από 18 έφιππους Μαροκινούς στρατιώτες με επικεφαλής Γάλλο ανώτερο αξιωματικό, εκτελώντας διαταγή του στρατηγού Σεράιγ, τα χαράματα της 3ης Μαρτίου 1917 πήγε και περικύκλωσε το μοναστήρι της Παναγίας Ζιδανίου. Είχε την πληροφορία ότι μέσα σ’ αυτό κρύβονταν οι αρχές των Σερβίων, που είχαν ταχθεί με την κυβέρνηση των Αθηνών. Η επιχείρηση αυτή κατέληξε σε μεγάλη τραγωδία, αφού συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού, χωρίς καμιά άλλη διαδικασία, έξι (6) άτομα, ο ηγούμενος του μοναστηριού Καλλίνικος Νίκογλου, ο γραμματέας του δήμου Σερβίων Σωκράτης Κοεμτζόπουλος, ο συμβολαιογράφος Σερβίων Κατσούρας, ο ανεψιός του ηγουμένου Αλέξανδρος, ο οικονόμος του μοναστηριού Αργύρης Αργυρόπουλος από το Φρούριο και ένας ασθενής ονόματι Θεοφάνης, που τον είχαν φέρει στο μοναστήρι για θεραπεία.
αυλίου, μας ένευσεν ό Γάλλος αξιωματικός να κατεβούμε εις το προαύλιον. Εσπεύσαμεν όλοι να συμμορφωθώμεν προς την διαταγήν του, αλλά πριν προχωρήσωμεν διά χειρονομίας μας διατάσσει να υψώσωμεν και τας δύο χείρας μας προς τα άνω, πράγμα το οποίον και επράξαμεν. Τότε προχωρεί ό αξιωματικός ούτος και ενεργεί σωματικήν έρευναν επί όλων μας. Κατάσχει τας επιστολάς και τα ολίγα χρήματα τα οποία είχομεν. Μετά τούτο παραλαβών ολίγους στρατιώτας και τον Ηγούμενον και αφήσας τούς άλλους να μας φρουρώσιν οι στρατιώται με προτεταμένα τα όπλα εναντίον μας, αναβαίνει την σκάλα και εισέρχεται κατ’ ευθείαν εις το κελλίον όπου διέμενεν ό συμβολαιογράφος Κατσούρας και ενεργεί λεπτομερή έρευναν εν αυτώ, κατά την οποίαν ουδέν ανεκάλυψεν πλην του κυνηγετικού του όπλου το οποίον και παρέλαβε. Κατόπιν εισέρχεται εις το κελλίον του Δημάρχου Χαρισίου, όστις ευτυχώς δι’ αυτόν απουσίαζε της Μονής την ημέραν εκείνην, άλλως θα είχε την ιδίαν με ημάς τύχην και έπειτα εις εκείνο του δημο-γραμματέως Κοεμτζοπούλου και μετ’ αυτό εις τα άλλα κελλία όπου ενήργησε λεπτομερή έρευναν... Δεν μπορώ να γνωρίζω τι αφήρεσαν, έν μόνον ηξεύρω ότι τα πάντα ήσαν ατάκτως σκορπισμένα και μισοκατεστραμμένα. Αφού ετελείωσαν την έρευναν, κατήλθαν εις το προαύλιον. Τότε ο αξιωματικός διά τίνος δερμηνέως του... μας είπεν ότι είχε διαταγάς να μας τουφεκίση όλους και ότι μας έδιδε προθεσμίαν δέκα λεπτών να ετοιμασθώμεν προς θάνατον. Εις το άκουσμα της αναμενούσης ημάς φρικαλέας τύχης παρελύσαμεν όλοι. Κλαίοντες δε και οδυρόμενοι εσύρθημεν μέχρι των γονάτων του αξιωματικού, ικετεύοντες αυτόν να μη μας φονεύση, διότι εις ουδέν επταίομεν, πράγμα το οποίον ηδύνατο ευκόλως να βεβαιωθή. Ο αξιωματικός έμεινεν ασυγκίνητος. Διά κινήσεως της χειρός του διέταξε τους στρατιώτας να μας απομακρύνωσι, το όποιον και έπραξαν ούτοι αρπάσαντες ημάς από της κεφαλής. Την στιγμήν εκείνην εφάνη εις τον εξώστην η ενενηκουντούτις μήτηρ του Ηγουμένου μετά της υπηρέτριας της Μαρίας και του δεκαεπταετούς ανεψιού της. Άμα τους είδε ό Ηγούμενος τους είπε κλαίων να κατέβουν διά να τους δώση τον τελευταίον ασπασμόν. Αύται ως παράφρονες έσπευσαν να κατέλθουν και με γοεράς και ανατριχιαστικάς κραυγάς έπεσαν λιπόθυμοι εις τας αγκάλας του Ηγουμένου, ματαίως προσπαθούσαι διά των δακρύων και παρακλήσεων των να τον σώσωσι, ενώ ημείς αλληλοασπαζόμενοι καί αλληλοσυγχωρούμενοι εκλαίομεν διά τον άδικον και σκληρόν θάνατον μας. Η τραγική αύτη στιγμή διήρκεσεν ολίγα λεπτά. Διά νεύματος του αξιωματικού αρχίζει ή αγρία ανθρωποθυσία. Πρώτον παραλαμβάνουσιν οι στρατιώται τον μακαρίτην συμβολαιογράφον, του δένουσι τους οφθαλμούς με μίαν ταινίαν και τον οδηγούσιν εκτός του προαυλίου και ευθύς αμέσως ακούομεν μίαν ομοβροντίαν όπλων. Δεύτερον παραλαμβάνουσι τον δεκαεπταετή ανεψιόν του ηγουμένου. Άλλη ομοβροντία ακούεται αμέσως. Και τους εκτελεσθέντες διεδέχθησαν ο ημιπαράφρων Θεοφάνης, ο Κοεμτζόπουλος, ο Ηγούμενος, ο οικονόμος της Μονής Αργύριος. Ο Κοεμτζόπουλος, ο οποίος κατώρθωσε να άποσπασθή προς στιγμήν των χειρών των στρατιωτών και να τραπή εις φυγήν, απέφυγε τας πρώτας σφαίρας, αλλά δυστυχώς δεν κατώρθωσε να διασωθή, διότι έπυροβολήθη πανταχόθεν από άλλους καιροφυλακτούντας στρατιώτας. Τελευταίον παρέλαβαν εμέ δύο στρατιώται εκ των χειρών και όταν επλησίασα εις την θύραν, ενθυμούμαι ότι είπον «θεέ μου, προστάτευσε τα παιδιά μου». Και ο θεός ευτυχώς με ήκουσε. Τα κατόπιν δεν τα διατηρώ εις την μνήμην μου, ως και μετά πόσην ώραν ετινάχθην όρθιος. Είδον ότι είχον πέσει επί του πτώματος του Ηγουμένου, του όποιου η κεφαλή ήτο εντελώς ανοικτή και παρ’ ολίγον να παραφρονήσω από το φρικώδες θέαμα το όποιον αντίκρυσα. Διά μεγάλης θελήσεως εκράτησα τον εαυτόν μου και αντελήφθην ότι είχον τραυματισθή εις τα μάγουλα. Η σφαίρα είχε διέλθει από του ενός εις το άλλον μέρος, χωρίς να θίξη τό όστούν. Η γραία μήτηρ του Ηγουμένου, η παραστάσα κατά την ανατριχιαστικήν τραγωδίαν παρεφρόνησε, μεθ’ ημέρας δε απέθανεν εν μέσω παραληρημάτων»... Γ.Μαστρ. ΠΗΓΕΣ: - Η. Λαμπρέτσα ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ - Η. Γάγαλη Η ΓΑΛΛΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΑ ΓΡΕΒΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΥΡΩ ΠΕΡΙΟΧΗ 1916-1917 - Λ.Α. Παπαϊωάννου ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΖΙΔΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ (περιλαμβάνει την αφήγηση του Αλεξόπουλου με παραπομπή στο βιβλίο του Ν. Γερακάρη ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΚ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΣ)
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 21
Δεκέμβριος 2013
ΠΡΟΣΩΠΑ - ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 5η Ποιητική Συλλογή από τον Γιώργο Αντ. Κωτούλα Την 5η του ποιητική συλλογή και δεύτερη μέσα στο 2013, με τον τίτλο «Τρεκλισμένα Βήματα» εξέδωσε ο Γιώργος Αντ. Κωτούλας. Στις 64 σελίδες του βιβλίου, εμπεριέχονται τριάντα έξι εξαιρετικά ποιήματα με τη γνωστή πλέον ευαισθησία του και περί τις δεκαπέντε εικαστικές δημιουργίες (σε ΦΩΤΟ) του Θάνου Μαυροδή, όπως και το εξώφυλλο που κοσμεί την έκδοση. Το βιβλίο προλογίζει ο φιλόλογος Θανάσης Μουσόπουλος. Για τη δομή του έργου, ο ίδιος ο ποιητής αναφέρει στην εισαγωγή: «Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει τρεις ενότητες. Όλες τους περιέχουν το τρέμουλο του βηματισμού. Η πρώτη ενότητα γράφτηκε για τους αδερφούς που ξεριζώθηκαν από τον Πόντο. Για τους δρόμους τους χωρίς τελειωμό και για το όνειρο τους, εκείνο της μητέρας Πατρίδας. Η δεύτερη αναφέρεται στην ιδεολογική πίστη. Εδώ διαπιστώνουμε πως το προσωπικό και οικογενειακό κόστος δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν. Η τρίτη ενότητα μιλάει για την σημερινή κατάσταση στην πατρίδα μας και το ποθούμενο βήμα καθώς και για κάποια προσωπικά προβλήματα συνανθρώπων μας όπου κυριαρχεί ο εφιάλτης, η ομίχλη και η αβεβαιότητα. Μέσα στις τρεις ενότητες υπάρχει ένα κοινό όνειρο. Είναι αυτό της επιστροφής της Περσεφόνης…». Παραθέτουμε ένα χαρακτηριστικό ποίημά του από τη νέα συλλογή: Καθεστώς ολοκληρωτικό Γυάλινα τα λόγια από μπίλιες πολυπαιγμένες μεταξύ τους. Λόγια τρωκτικών και ακατέργαστων ή κατεργασμένων τομαριών. Ξεπάστωσαν αρκετές σκέψεις και αποφάσεις μου.
Λόγια εμβατηρίου και ύπνου. Καθεστώς ολοκληρωτικό. Λίγο πολύ γουρούνι έξω από το σακί.
Σημαιοφόρος ο Ανδρέας Γιαννόπουλος
Ζυγός για βουβάλια ότι ακούγεται και ότι εννοείται. Ζυγός οι παράλληλες και χωρίς τερματισμό αναβολές των απίστευτα αναποφάσιστων. Των απίστευτα δειλών. Καμιά σύγκρουση δεν έγινε αιτία για τα ατέλειωτα τσαλακώματα. Τα αυτοεπιβεβαιωμένα. Μηρυκαστικό το γένος. Υιοθέτησε την τελευταία λέξη στην τεχνική της εσωτερικής αιμορραγίας. Σπασμένα και μελαγχολικά τα αγγεία προβάλλουν τα μελανώματα στους μελανωμένους. Με υψωμένη την μαθηματική ακρίβεια να ατενίζει. Ντρέπομαι που γράφω. Ντρέπομαι τους αγέννητους κληρονόμους μου. Ντρέπομαι να θυμηθώ τις εφηβικές μου συζητήσεις. Τα βήματα μου, την υψωμένη φωνή, την περιφρούρηση. Τότε που δεν προσπαθούσαμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο, παρά μονάχα να τον εγκλωβίσουμε. Μουσικοποιητική βραδιά αφιερωμένη σε ποιητικές συλλογές του Γιώργου Κωτούλα, στην Ξάνθη 23/11 . Το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης και το Δίκτυο Λόγου και Πράξης πραγματοποίησαν την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου 2013, στις 19:30 στον Πολυχώρο της Καπναποθήκης «Π», μουσικοποιητική βραδιά αφιερωμένη στις τελευταίες ποιητικές συλλογές του -Μικροβαλτινού- Γιώργου Κωτούλα, με τίτλο: «Κραυγή», «Ασύνδετοι παφλασμοί» και την πρόσφατη έκδοση- «Τρεκλισμένα βήματα». Γνωστοί μουσικοί της πόλης απέδωσαν τραγούδια γραμμένα πάνω σε στίχους του ποιητή. Την παρουσίαση των συλλογών έκανε ο συγγραφέας – ποιητής και συντονιστής του Δικτύου Λόγου και Πράξης κ. Θανάσης Μουσόπουλος. Ο ποιητής διέθεσε δωρεάν αντίτυπα των βιβλίων του στους παρευρισκόμενους.
Σημαιοφόρος του 4ου Γυμνασίου Κοζάνης την 28η Οκτωβρίου, παρέλασε ο αριστούχος μαθητής της Γ΄ τάξης Ανδρέας Γιαννόπουλος του Αθανασίου. Μπράβο Ανδρέα!
στιχοι
ΜΙΚΡΟΣ ΘΕΟΣ Τα μάτια σου είναι γλυκιά φυλακή η αγκαλιά σου χρυσό κλουβί Τα χάδια σου είναι φωτιά στο κορμί ο έρωτάς σου ζωής φιλί Είμαι του κόσμου ο πιο τυχερός πλάι σου νιώθω μικρός θεός Το γέλιο σου είναι χαράς γιορτή μες στο ποτήρι μου μπρούσκο κρασί Η αγάπη σου καρδιάς φωνή τα όνειρά μου αυτή οδηγεί… Αντώνης Γ. Σταθόπουλος (1957-2012)
ΠΩΣ ΔΙΕΣΩΘΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΖΝΤΙΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ Η ΠΑΝΑΓΙΑ ἡ Ζντιανιώτισσα χαίρει σεβασμοῦ καὶ ἀγάπης πολλῆς στὴν Κοζάνη, στὸ Βελβενδό, στὰ Σέρβια καὶ φυσικὰ στὰ χωριά μας, Μικρόβαλτο, Τρανόβαλτο, Φρούριο, Ρύμνιο, Λαζαράδες καὶ Ἑλάτη, τὰ ὁποῖα συνορεύουν μὲ τὸ μοναστήρι. Παλαιότερα, τοὐλάχιστον μιὰ φορὰ τὸν χρόνο, κυρίως μετὰ τὰ ἁλώνια ἔφερναν τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας στὰ χωριά μας καὶ περνοῦσε ἀπὸ ὅλα τὰ σπίτια, ὅπως καὶ ἡ κάρα τοῦ Ἁγίου Νικάνορα. Ἀντιλαλοῦσαν στὸ χωριό μας τὰ Ζντιανιώτικα ἢ τὰ Ζαμπορντινὰ κυπριὰ ἀπὸ τὰ μεγαλόσωμα μουλάρια ποὺ μάζευαν τὰ γέννημα, σιτάρι ἢ βρίζα, ὡς οἰκονομικὴ στήριξι τοῦ μοναστηριοῦ. Κι αὐτὰ ποὺ μαζεύονταν, πάλι ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς χωρικοὺς ξοδεύονταν ἀφοῦ πάμπολλοι ξεπέζευαν καὶ φιλοξενοῦνταν στὴν τράπεζά του. Ἀκόμη κι ὁ Γιαγκούλας μὲ τὰ παλληκάρια του ἔφαγαν ψωμὶ Ζντιανιώτικο, ὅπως μᾶς ἐδιηγεῖτο ὁ παπποῦς μου παπαΝικόλας 1900-1987, ποὺ διετέλεσε κελλάρης, ψωμᾶς, μάγειρος καὶ ἡγούμενος 1949-1952 στὸ μοναστήρι. ΠΡΟΣΤΡΕΧΟΥΝ πλήθη πιστῶν καὶ σὲ τοῦτο τὸ μοναστήρι ζητώντας ἀπὸ τὴν χάρι τῆς Παναγίας ἁπάλυνσι πόνων. Ἰδιαίτερη κοσμοσυρροὴ ὅμως γίνεται στὶς δύο πανηγύρεις, στὶς 8 Σεπτεμβρίου καὶ τὴν Παρασκευὴ τῆς Διακαινησίμου. Στὸ περισσότερο διάστημα τοῦ χρόνου ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας εὑρίσκεται μὲ πρόγραμμα στοὺς ναοὺς τῆς πόλεως Κοζάνης. Παλιότερα οἱ Κοζανίτες στὶς παραμονὲς τῆς πανηγύρεως τοῦ Σεπτεμβρίου ἔφερναν τὴν εἰκόνα μὲ λαμπρὴ συνοδεία καβάλα σὲ στολισμένα ἄλογα ἢ μουλάρια. Αὐτὰ κάποτε!
ΣΤΟ δημοσίευμα τοῦτο θέλω νὰ προσθέσω εὐλαβικὰ μιὰ ψηφῖδα μόνο στὴν ἱστορία τῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας τῆς Ζντιανιώτισσας. Τῆς Παναγίας ποὺ πάντα μὲν ἀλλὰ ἰδιαίτερα μετὰ τὸν σεισμὸ τῆς 13ης Μαΐου 1995 ἔγινε ἡ Μάννα τῆς Κοζάνης. Θέλω νὰ καταθέσω μιὰ πανάκριβη λεπτομέρεια ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας ἔχουμε μέχρι καὶ σήμερα τὴν εἰκόνα ἀνάμεσά μας. Εἶναι δὲ αὐτὴ ἕνα ἱστορικὸ γεγονὸς ποὺ τὸ ἔμαθα τυχαῖα(;) πίνοντας καφὲ μὲ τοὺς γεροντάδες τοῦ χωριοῦ μας στὸ καφενεῖο τοῦ θειοῦ μου τοῦ Νικόλα Πιτσιλόπουλου. ΜΕΤΑ τὴν κοίμησι τοῦ πατέρα μου παπαΧρίστου, 25η Μαΐου 1998, λειτουργοῦσα κάθε πρωΐ στὸν ἉηΓιώργη μας καὶ μετὰ συναντοῦσα τοὺς γεροντάδες τοῦ χωριοῦ καὶ ἀσφαλῶς δὲν χόρταινα νὰ τοὺς ἀκούω. Τὴν Δευτέρα 1η Ἰουνίου 1998 στὴν γεροντοπαρέα μας ἦταν οἱ ἑξῆς: Κωνσταντῖνος Χαϊντάρης γεννημένος τὸ 1903, Γεώργιος Τζιώνας τὸ 1915, Ἀχιλλέας Καβουρίδης τὸ 1918, Νικόλαος Πιτσιλόπουλος καὶ Ἀθανάσιος Γιαννόπουλος τὸ 1931. Ἡ κουβέντα μας τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἦταν γιὰ τὸ κάψιμο τῆς Ἱ. Μονῆς Ζιδανίου ἀπὸ τοὺς Γερμανοὺς καὶ πῶς γλίτωσε ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας. ΕΚΑΨΑΝ οἱ Γερμανοὶ τὸ χωριό μας στὶς 21 Αὐγούστου 1943 καὶ σκότωσαν δέκα ἀνήμπορους γέροντες, γιὰ νὰ... χτισθῆ ἡ νέα Εὐρώπη! Σὲ λίγες ἡμέρες εἶδαν οἱ διεσπαρμένοι στὰ δάση Μικροβαλτινοὶ ἀπὸ τὴν Γκόλιαβη Ράχη καὶ ἀπὸ τὸν ἉηΛιᾶ νὰ καίγεται καὶ τὸ Ζηδάνι! Ἔκαψαν οἱ δαιμονισμένοι Γερμαναράδες ὅλα τὰ παλιὰ κελλιὰ καὶ τὸν παλιὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Τριάδος, ποὺ ἔμπαινες μέσα κατεβαίνοντας 3-4 σκαλιά, ὅπως ἦταν ἡ παλιὰ καὶ μὴ διασωθεῖσα δυστυχῶς Ἁγια Κοίμησί μας, γιὰ νὰ κερδίζουν ὕψος ἐπειδὴ δὲν ἐπέτρεπαν οἱ Τοῦρκοι ψηλοὺς ναούς. Ὁ Ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδος ἦταν ἀκριβῶς στὰ ἀριστερὰ μπαίνοντας ἀπὸ τὴν σημερινὴ αὐλόπορτα τοῦ μοναστηριοῦ στὸν χῶρο τῆς αὐλῆς του. Κάηκαν τὰ πάντα, «γιὰ νὰ προκόψη ἡ Ἀρία φυλή...». Εὐτυχῶς ὅμως γλίτωσε τὸ πολυ-
τιμότερο κειμήλιο τοῦ μοναστηριοῦ. Κι αὐτὸ ἦταν ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας ποὺ λιτανεύεται καὶ σήμερα μὲ περισσὸ δέος στοὺς δρόμους τῆς Κοζάνης. Πῶς γλίτωσε; «ΙΓΩ τ’ γλίτουσα ‘μ Παναγία ἀπ’ τοὺ Ζντιὰν’» εἶπε ἐκεῖ στὴν κουβέντα μας ἡ Τζιουνουζιώγας. «Ἅμα εἴδαμι ὅτ’ οἱ Γιρμανοὶ καῖν’ τὰ χουργιὰ α κι σκουτὼν’ κόσμουν φουβήθκαμι. Ἰμεῖς ἰτότι βουσκούσαμι τοὺ βγιό μας, καμνιὰ τριακουσιαριὰ κουμμάτχια γίδια, κάτ’ στοὺ Ζντιάν’. Ἰγὼ πῆγα ἀπ’ τοὺ Μάη ἀκόμα κι πῆρα ‘ν τρανὴ ‘ν εἰκόνα τς Παναγίας. Τν ἔκρυψάμι κουντὰ στ’ Γιλαδαριὰ κα’ τὰ Βακούφκα τὰ μαντριά. Τν εἴχαμι μέσα σὶ μνιὰ πατλιὰ πουρνάργια. Ἔφκιασάμι ἕνα μκρὸ τσιαρδάκ’ κι ‘ν ἔβαλάμι ἰκεῖ. Ἄναβάμι κι τοὺ καντήλ’ μουνάχα τ’ μέρα. Τοὺ βράδ’ τὄσβυνάμι γιὰ νὰ μὴ φέγγ’ κι μᾶς πάρν’ χαμπάρ’. Ἅμα τιλείουσι ἡ πόλιμους κι ἔφυγαν οἱ Γιρμανοὶ παράδουσάμι κι ‘ν εἰκόνα...». Ὥστε λοιπὸν γιὰ τὴν ἱστορία καὶ γιὰ νὰ μιλοῦμε μὲ συγκεκριμένα πρόσωπα, ἀκριβεῖς πληροφορίες καὶ ἡμερομηνίες, χρωστοῦμε τὴν ὕπαρξι ὣς τὶς μέρες μας τῆς εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Ζντιανιώτισσας σὲ ἕναν 28χρονο βοσκὸ τότε καὶ ἐν οὐρανοῖς σήμερα, ἐνῶ τὴν ἡμέρα ποὺ τὰ λέγαμε ἦταν 83χρονος. Τὴν χρωστοῦμε στὸν μπάρμπα Ζιώγα, τὸν γνωστὸ στὸ χωριό μας ὡς Τζιουνουζιώγα. Τέλος, ὅταν πανηγυρίζη ἡ Ἱερὰ Μονὴ ἢ γίνονται οἱ πολυάνθρωπες λιτανεῖες στοὺς δρόμους καὶ στὶς πλατεῖες τῆς Κοζάνης, καλὸ εἶναι νὰ θυμούμαστε καὶ ποιὸν ἁπλὸ βοσκὸ χρησιμοποίησε ὁ Παντοδύναμος Θεός, γιὰ νὰ διασώση τὰ ἅγιά του ὣς τὶς μέρες μας. Κοζάνη 14.6.1998 Αρχιμανδρίτης π. Νικηφόρος Μανάδης (Αναγνώστηκε από τον π. Νικηφόρο στην τελετή βράβευσης του Γεωργίου Τζιώνα –μέσω των απογόνων του-, κατά τη διάρκεια του πανηγυρικού αρχιερατικού εσπερινού στο Ζιδάνι, το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013, σελ. 24)
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 22
Δεκέμβριος 2013
ΕΡΓΑ - ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ Ολοκληρώθηκε η ασφαλτόστρωση του δρόμου Μικροβάλτου – Λιβαδερού
Ανακατασκευή ΣΠΙΤΙΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Μικροβάλτου:
Κάποιοι μας κοροϊδεύουν…
Παρατάθηκε η προθεσμία περαίωσης του έργου κατασκευής γηπέδου 5Χ5 στο Μικρόβαλτο Χορήγηση παράτασης προθεσμίας περαίωσης του έργου «Κατασκευή γηπέδου 5Χ5 στην Τ.Κ. Μικροβάλτου», ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο Σερβίων- Βελβεντού στη συνεδρίαση της Τετάρτης 11 Δεκεμβρίου 2013.
Στο τελικό στάδιο της ολοκλήρωσης και της παράδοσης βρίσκονται οι εργασίες “Βελτίωσης της οδού Μικροβάλτου – Λιβαδερού”. Σύμφωνα με το αντικείμενο του έργου που ήταν η βελτίωση της υφιστάμενης οδού μήκους 7.250 μέτρων από το Γεωπάρκο Μικροβάλτου μέχρι το Λιβαδερό και περί τα 180 μέτρα για την σύνδεση της οδού με το γήπεδο της Κοινότητας Λιβαδερού, ασφαλτοστρώθηκε και διαγραμμίστηκε το σύνολο του δρόμου, πλην τμήματος λίγων δεκάδων μέτρων εντός των ορίων του οικισμού του Λιβαδερού, όπου υπάρχουν ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες, που αναμένεται σύντομα να ξεπεραστούν. Απομένουν η ολοκλήρωση τοποθέτησης των προστατευτικών μπαρών -έχουν τοποθετηθεί σε κάποια σημεία- και των πινακίδων σήμανσης. Εξέλιξη βέβαια ιδιαίτερα θετική για τις μετακινήσεις των κατοίκων της περιοχής. Ανάδοχος του έργου ήταν η εταιρεία ΕΛΙΚΑ Α.Τ.Ε.Ε. και η σύμβαση κατασκευής είχε υπογραφεί στις 25 Ιουλίου 2012, με συμβατικό χρόνο περάτωσης τους 16 μήνες. Ο προϋπολογισμός του έργου, που ήταν ενταγμένο στο Π.Ε.Π. Μακεδονίας - Θράκης 2007-2013 και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ε.Τ.Π.Α. και από Εθνικούς Πόρους, ανέρχονταν στα 2.767.808,64 €.
Εγκρίθηκαν οι Περιβαλλοντικοί Όροι για αντιπλημμυρικά έργα στο Τρανόβαλτο Στην έγκριση των κάτωθι περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών, η εφαρμογή των οποίων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την κατασκευή και λειτουργία του έργου: «Αντιπλημμυρικά Έργα στην Τ.Κ. Τρανοβάλτου του Δήμου Σερβίων –Βελβεντού της Π.Ε. Κοζάνης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας», προέβη η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας με την απόφαση Α.Π. 56819/2445/5.11.2013 – ΑΔΑ: ΒΛ100ΡΙΓ-ΖΦ4. Στην υφιστάμενη κατάσταση τον οικισμό του Τρανοβάλτου διασχίζει ρέμα δημιουργώντας πλημμυρικά φαινόμενα. Ειδικότερα ανάντη και βόρεια της Τ.Κ. Τρανοβάλτου υφίστανται τρία (3) ρέματα, τα οποία μέσω πλακοσκεπών οχετών απαγάγουν τα ύδατα και τα οδηγούν στο νότιο άκρο του οικισμού. Η κατάληξη του οχετού στην περιοχή αυτή έχει δυσμενείς επιπτώσεις στις καλλιέργειες της περιοχής, καθώς αυτές κατακλύζονται από νερά και πλημμυρίζουν, γεγονός που αποβαίνει καταστροφικό για τον αγροτικό τομέα της περιοχής. Στο σημείο αυτό προτείνεται η επέκταση του υφιστάμενου πλακοσκεπούς οχετού της Τ.Κ. Τρανοβάλτου μήκους 175 μέτρων, που θα οδηγεί τα ύδατα κατάντη και έχει ως σκοπό την αντιπλημμυρική προστασία του εν λόγω οικισμού. Τα υφιστάμενα έργα συλλογής ομβρίων περιλαμβάνουν έργα συλλογής και μεταφοράς των όμβριων απορροών των ανάντη υδρολογικών λεκανών (πλακοσκεπείς οχετούς) που ξεκινούν σε απόσταση περί τα 120m βόρεια του οικισμού, και τον διατρέχουν για συνολικό μήκος 535m, όπου και εκβάλει ο υφιστάμενος δίδυμος πλακοσκεπής οχετός. Το προτεινόμενο έργο περιλαμβάνει την επέκταση του υφιστάμενου πλακοσκεπούς οχετού, για μήκος περί τα 175m. Με βάση την υδραυλική επίλυση του οχετού επιλέχθηκε διατομή του κιβωτοειδούς οχετού (5,00 χ 2,30 μέτρα) που να επαρκεί για την πλημμυρική παροχή των οβρίων υδάτων. Όσον αφορά το σύνολο των εκσκαφών που θα προκύψουν από την κατασκευή του προτεινόμενου έργου, σύμφωνα με την υδραυλική μελέτη αυτού, υπολογίζονται στα 482m. Το σύνολο της ποσότητας των εκσκαφών θα χρησιμοποιηθεί για επανεπίχωση. Όσον αφορά τα δάνεια υλικά, για τις ανάγκες κατασκευής του έργου, αυτά ανέρχονται σε 368m και η προμήθειά τους θα γίνει από νομίμως λειτουργούντα λατομεία της περιοχής.
Παρά τις -από 14.10.2013 στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου- διαβεβαιώσεις, ότι στις κατανομές των πιστώσεων για τρέχοντα έργα συμπεριλαμβανόταν και αυτό της ανακατασκευής του ΣΠΙΤΙΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Μικροβάλτου, που θα σήμαινε και την επανεκκίνηση των εργασιών που είχαν διακοπεί από τις αρχές Ιουλίου, δυο μήνες μετά η εικόνα παραμένει η ίδια, με το έργο βέβαια, που έπρεπε να είχε παραδοθεί από 28 Οκτωβρίου 2013, να βρίσκεται στο αρχικό στάδιο των παρεμβάσεων -έχει περατωθεί μόνο η ανακατασκευή της σκεπής-. Κάποιοι μας κοροϊδεύουν… Γ.Μ. ΣΗΜ. Μετά την ως άνω δημόσια καταγγελία, δόθηκαν κάποιες εξηγήσεις από τον δήμαρχο για τα αίτια της καθυστέρησης πληρωμής του εργολάβου, και κατά συνέπεια της καθυστέρησης επανέναρξης του έργου, που δεν αναίρεσαν την ουσία της καταγγελίας μας.
Το έργο, η σύμβαση υπογράφηκε από 6.6.2013 και έπρεπε να είχε περατωθεί στις 5.12.2013, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, και απομένουν οι τελικές στρώσεις του συνθετικού τάπητα με τη χαλαζιακή άμμο και τους κόκκους ελαστικού, η τοποθέτηση των εστιών και η διαγράμμιση. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 69.000€ και χρηματοδοτείται από τον Τοπικό Πόρο κατά 40.000€ και το υπόλοιπο από τοπικούς πόρους.
Βελτιώσεις δρόμου Κοζάνης – Σερβίων
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ 1. Την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου από τη γέφυρα Ρυμνίου μέχρι το Φρούριο (δρόμος προς ΜΑΒΕ), καταγγέλλει στους αρμόδιους ο Αντώνης Λιάκος. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι ο δρόμος παραμένει ασυντήρητος εδώ και χρόνια, ενώ η έλλειψη διαγράμμισης τον καθιστά επικίνδυνο, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. 2. Έγγραφη καταγγελία στην Δ/νση Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Δυτικής Μακεδονίας – Τμήμα Εποικισμού Αναδασμού, από 12.11.2013 (Αρ. Πρωτ. 105647/2796/18.11.2013) κατέθεσε ο Ευθύμιος Ν. Κούρας, ζητώντας να γίνει επανέλεγχος των αγροτεμαχίων που προέκυψαν από τον αναδασμό του 2006, εκτιμώντας ότι έγιναν λάθη και παραλείψεις, που ζημίωσαν τον ίδιο και άλλους συγχωριανούς του, υπέρ κάποιων άλλων. Επίσης καταγγέλλει -προφορικά- ότι η κατάσταση της αγροτικής οδοποιίας, παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις για βελτίωση που δεν έτυχαν ανταπόκρισης, παραμένει σε πολύ κακή κατάσταση, που σε ορισμένες περιπτώσεις καθιστά αδύνατη την καλλιέργεια κάποιων αγροτεμαχίων.
Σε έξαρση η λαθροϋλοτομία το 2013 στη Δυτική Μακεδονία .Ανησυχητικές διαστάσεις έχουν λάβει τα περιστατικά λαθροϋλοτομίας στις δασικές εκτάσεις της Δυτικής Μακεδονίας τη χρονιά που διανύουμε σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι δασικές υπηρεσίες της Γενικής Δ/νσης Δασών & Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Καθώς το ξύλο τα τελευταία χρόνια έχει επανέλθει δυναμικά ως θερμαντικό μέσο τους χειμερινούς μήνες πολλοί είναι εκείνοι που εκμεταλλεύονται την κατάσταση, στρεφόμενοι στην παράνομη υλοτομία είτε για ίδια χρήση, είτε για πώληση...
Παραδόθηκε στις 5.11.2013 στην κυκλοφορία το τμήμα του δρόμου από Βαθύλακκο έως στροφές ΟΑΕΔ του δρόμου Κοζάνης – Λάρισας. Με το τμήμα αυτό ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της βελτίωσης και διαπλάτυνσης του δρόμου καθώς περιλαμβάνονταν και το τμήμα διασταύρωση Βελβεντού – Σέρβια που ανασκευάστηκε παλαιότερα. Ο συνολικός προϋπολογισμός της πρώτης φάσης του έργου ανερχόταν στα 2.800.000 € και χρηματοδοτήθηκε από το ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας. Εν τω μεταξύ την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου 2013, στην υπογραφή της σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Βελτίωση Διαπλάτυνση τμημάτων της Εθνικής Οδού Κοζάνης - Σερβίων (Β’ Φάση)» προχώρησε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Δακής με τον εκπρόσωπο της αναδόχου εταιρείας Γιώργο Μαρκογιαννάκη. Η δεύτερη φάση προϋπολογισμού 3.706.000 αφορά την κατασκευή των τμημάτων, από το σημείο που έγιναν τελευταία οι παρεμβάσεις μέχρι τη διασταύρωση προς Πετρανά και τις σχολές του ΟΑΕΔ. Περιλαμβάνει τρεις λωρίδες κυκλοφορίας, δύο ανόδου και μία καθόδου, την κατασκευή παράδρομου για την εκτροπή της κυκλοφορίας μέχρι το τέλος των εργασιών και ένα τμήμα από την έξοδο των Σερβίων μέχρι το σημείο που ξεκινάει ο δρόμος για Λάρισα. Ο συμβατικός χρόνος του έργου όπως επεσήμανε ο εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρείας Γιώργος Μαρκογιαννάκης είναι 12 μήνες και εφόσον υπάρχει συνεχής χρηματοδότηση οι εργασίες θα έχουν ολοκληρωθεί σε μικρότερο χρονικό διάστημα, καιρού επιτρέποντος καθώς βαδίζουμε προς το χειμώνα. Θα επακολουθήσει και η τρίτη φάση που μελετάται τώρα και περιλαμβάνει την παράκαμψη του Βαθυλάκου, όπως επίσης είναι σε αξιολόγηση και προς ένταξη στη Διαχειριστική Αρχή το τμήμα από την Κοζάνη μέχρι το αεροδρόμιο, μια μελέτη η οποία είχε εκπονηθεί από την Εγνατία και θα ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, προκειμένου να ολοκληρωθεί πλήρως η διαπλάτυνση και βελτίωση του δρόμου Κοζάνης - Σερβίων που επί δεκαετίες αποτελούσε ένας δρόμο με ιδιαίτερα προβλήματα.
ΠAΛIANOΠOYΛOΣ ΝΙΚΟΣ ΣXOΛIKA – XAPTIKA – ΔΩPA ΠΛAT. ΑΛΩΝΙΑ – THΛ. 23909 KOZANH Μητρ. Ιωακ. Αποστολίδη 1 - Κοζάνη
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 23
Δεκέμβριος 2013
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Αρχείο: π. Νικηφόρου
Συλλογή Γιώργου Α. Γιαννόπουλου
Αρχείο: π. Νικηφόρου
Eν Μικροβάλτω... • Σελ. 24
Δεκέμβριος 2013
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Τιμήθηκε ο άνθρωπος που διέσωσε την εικόνα της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας την περίοδο της γερμανικής Κατοχής 1943-1944
Ιστορική μνήμη και απότιση τιμής στο πρόσωπο που φέρεται ότι διέσωσε την ιερή εικόνα της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας την περίοδο της έξαρσης της γερμανικής θηριωδίας (1943-44), εμπεριείχε -πέρα από τα καθιερωμένα- ο αρχιερατικός πανηγυρικός εσπερινός στην Ιερά Μονή της Παναγίας Ζιδανίου, το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013, παραμονή της πανήγυρης της μονής. Και αφορούσε τη βράβευση, με την επίδοση “ευεργετήριας” περγαμηνής και αναμνηστικών εικόνων από τον σεβασμιώτατο, στη σύζυγο και τα παιδιά του -”εν ουρανοίς σήμερα”- Γεωργίου Τζιώνα από το Μικρόβαλτο, 28χρονου τότε βοσκού, που από την άνοιξη του 1943, όταν είχαν ενταθεί οι πράξεις βίας από τα στρατεύματα Κατοχής, με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα (21.8.1943) των χωριών των Καμβουνίων (Βογγόπετρα, Λαζαράδες, Τρανόβαλτο, Μικρόβαλτο, Ζιδάνι) που είχε ανθρώπινα θύματα πλέον των τριάντα (30) κατοίκων της περιοχής, είχε παραλάβει την εικόνα της Παναγίας και την είχε κρύψει επιμελώς μέχρι την αποχώρηση των κατακτητών, διασώζοντάς την έτσι μέχρι σήμερα. Ήταν το αποτέλεσμα μιας ενημέρωσης-εισήγησης προς τον σεβασμιώτατο Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο που ανταποκρίθηκε άμεσα, του -εκ Μικροβάλτου ορμώμενου-αρχιερατικού επιτρόπου Εορδαίας αρχιμανδρίτη π. Νικηφόρου Μανάδη, που από το 1998 είχε καταγράψει, παρουσία και άλλων ηλικιωμένων συγχωριανών, την ιστορική μαρτυρία* της διάσωσης της εικόνας και την είχε δημοσιεύσει τότε στον τοπικό τύπο.
Ιδιαίτερη κατανυκτική και συγκινητική ήταν η διαδικασία της βράβευσης στα παιδιά του αείμνηστου Γεωργίου Τζιώνα, Αθανάσιο, Ιωάννη και Νικόλαο, με τον π. Νικηφόρο να διαβάζει το ιστορικό ντοκουμέντο της μαρτυρίας της διάσωσης της εικόνας και την χειρόγραφη -από τον ίδιο, κατά παραγγελία του μητροπολίτη- περγαμηνή. Και επαναλαμβάνοντας την προ 25ετίας επισήμανσή του: …«όταν πανηγυρίζη ἡ Ἱερὰ Μονὴ ἢ γίνονται οἱ πολυάνθρωπες λιτανεῖες στοὺς δρόμους καὶ στὶς πλατεῖες τῆς Κοζάνης, καλὸ εἶναι νὰ θυμούμαστε καὶ ποιὸν ἁπλὸ βοσκὸ χρησιμοποίησε ὁ Παντοδύναμος Θεός, γιὰ νὰ διασώση τὰ ἅγιά του ὣς τὶς μέρες μας»…
Θα μπορούσαμε εδώ να προσθέσουμε ότι στη φύλαξη της εικόνας για τόσο μακρύ διάστημα, θα πρέπει να συνέβαλαν υπάρχουν σχετικές πληροφορίες- και τα υπόλοιπα μέλη της ευρύτερης οικογένειας του Γεωργίου Τζιώνα (ο αδελφός του Ευάγγελος Τζιώνας, ο ανεψιός του Δημήτριος Τζιώνας και οι γυναίκες της οικογένειας), που από κοινού ασχολούνταν τότε με την κτηνοτροφία σε εγκαταστάσεις τους (μαντριά) πλησίον της μονής.
Κατά τα λοιπά, πλήθος κόσμου είχε συρρεύσει και φέτος στο χώρο της μονής και της πανήγυρης, ενώ από πολύ νωρίς κρατώντας το έθιμο- είχαν καταφτάσει καβαλάρηδες από την Κοζάνη, τα χωριά του Τσιαρτσιαμπά και το Βελβεντό.
Αξίζει ακόμη να αναφέρουμε και την ευχαριστήρια αναφορά από τον σεβασμιώτατο, στα πρόσωπα των μηχανικών Νικολάου Τζιούτζιου (εκ Μικροβάλτου) και Αποστόλου Ιωαννίδη,
για την δωρεά μελέτη του νέου περίβολου της μονής, που πρόκειται να κατασκευαστεί. Γιώργος Μαστρ. *Το από 1998 δημοσίευμα στη σελίδα 21
ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟ!
[ΦΩΤΟ: Άρης Κόγιος]
Τα Καμβούνια από …αλεξίπτωτο!
Κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες το νέο βιβλίο του Μικροβαλτινού αρχιμανδρίτη π. Νικηφόρου «ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…» (σελ. 3)