Secundaria unitate 1 eu

1

UNI TATEDI DAKTI KOA I

UNI DADESDI DACTI CAS

menu nagus i a UNI TATEDI DAKTI KOA

1 .BI ZI TZARAKO TREBETASUNAK

2.

1 .ELKARTASUNA

2.

3.I NGURUMENA

2.

2.ERRESP ETUA

2.

4.LANKI DETZA

1 .

1 .KOMUNI KAZI OMODUAK

1 .

3.ASERTI BI TATEA

1 .

2.EMOZI OAK ADI ERAZTEA

1 .

4.AUTOESTI MUA

2.BALI OETAN HEZTEA

3.

1 .GATAZKAREN KONTZEP TUA 3.

2.GATAZKAK I DENTI FI KATZEA ETA HORI EIEKI TEA

3.GATAZKEN TRATAMENDUA

3.

3.I NTERESAK ETA J ARRERAK 3.

4.GATAZKAREN AURREKO ERANTZUNMOTAK

menu nagus i a UNI TATEDI DAKTI KOA

4.

1 .BERDI NTASUNA

4.

3.GENEROAROLAK

4.

2.ASKATASUNA

4.

4.GI ZARTEESKUBI DEAK

5.KULTURARTEKOTASUNA

4.GI ZA ESKUBI DEETAN HEZTEA

5.

1 .ESTEREOTI P OAK

5.

3.BELAUNALDI EN ARTEKO KOMUNI KAZI OA

5.

2.BESTE KULTURETARA HURBI LTZEA

5.

4.GI ZA TALDEAK

A. 1 .P OLI ZI AREN FUNTZI O OROKORRAK

A. 2.ESKOLA J AZARP ENA-BULLY NG

ERANSKI NA.UDALTZAI NGOA

1 .

1 .KOMUNI KAZI O MODUAK

1 .

1 .

1 .GALDERA I REKI AK ETA I TXI AK

1 .

1 .

2.DI STORTSI OAK KOMUNI KAZI OAN

m enu NA GUSI A

1 .

2.ADI ERAZP EN EMOZI ONALA

1 .

2.

1 .ADI ERAZP EN EMOZI ONALA MI MATUZ

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK

m enu NA GUSI A

1 .

3.ASERTI BI TATEA

1 .

3.

1 .J OKATZEKO MODUAK:P ASI BOA,ERASOZKOA ETA ASERTI BOA

1 .

3.

2.TXOKO BAT,ESTI LO BAT

m enu NA GUSI A

1 .

4.AUTOESTI MUA

1 .

4.

1 .AZUKREA ETA KAFEA

1 .

4.

2.GURE NORTASUNAREN OSAGAI AK

m enu NA GUSI A

2.

1 .ELKARTASUNA

2.

1 .

1 .KATEAK AP URTZEN LAGUNDU

2.

1 .

2.P ERTSONEN KONTRAKO MI NAK

m enu NA GUSI A

2.

2.ERRESP ETUA

2.

2.

1 .ZERGATI K BAZTERTZEN NAUZU?

2.

2.

2.DESBERDI NTASUNAREN LERRO MEHEA

m enu NA GUSI A

2.

3.I NGURUMENA

2.

3.

1 .I NGURUMENAREN “ TESTA”

2.

3.

2.BI ZI TZA ZI KLOAREN ANALI SI A

m enu NA GUSI A

2.

4.LANKI DETZA

2.

4.

1 .MAI SU LAN HANDI A

2.

4.

2.ACROSP ORT,LANKI DETZARAKO KI ROLA

m enu NA GUSI A

3.

1 .GATAZKA KONTZEP TUA

3.

1 .

1 .ZER ULERTZEN DUGU GATAZKA ESANDA

3.

1 .

2.GATAZKA MOTAK

m enu NA GUSI A

3.

2.GATAZKAK I DENTI FI KATU ETA HORI EIAURRE EGI TEA

3.

2.

1 .ONAK ALA TXARRAK?

3.

2.

2.ETA ZUK NOLA I KUSTEN DUZU?

m enu NA GUSI A

3.

3.I NTERESAKJ ARRERAK

3.

3.

1 .ZERGATI KJ OAN NAHIDUZU ORDU HORRETAN?

3.

3.

2.I NTERES BATERAEZI NAK?

m enu NA GUSI A

3.

4.GATAZKARIERANTZUNA EMATEKO MODUAK

3.

4.

1 .LANKI DE ALA LEHI AKI DE?

3.

4.

2.P ENTSATZEKO SEIKAP ELAK

m enu NA GUSI A

4.

1 .BERDI NTASUNA

4.

1 .

1 .DESBERDI NTASUNAK KONTUAN I ZAN ESKUBI DE BERDI NTASUNA LORTZEKO

4.

1 .

2.BERDI NTASUNAREN ALDEKO MANI FESTUA

m enu NA GUSI A

4.

2.LI BERTATEA

4.

2.

1 .LI BERTATEAK GI ZA ESKUBI DEEN ALDARRI KAP EN UNI BERTSALEAN

4.

2.

2.GUSTUAK ETA ESTI LOAK ERRESP ETATUZ

m enu NA GUSI A

4.

3.GENEROAROLAK

4.

3.

1 .GENEROAREN ROLAK GURE EGUNEROKO EKI NTZETAN

4.

3.

2.HAURRENTZAKO I P UI NAK

m enu NA GUSI A

4.

4.GI ZARTE ESKUBI DEAK

4.

4.

1 .HEZKUNTZARAKO ESKUBI DEA

4.

4.

2.ZER EGI N DEZAKEGU GUK?1

m enu NA GUSI A

5.

1 .ESTEREOTI P OAK

5.

1 .

1 .OSABA ANTONI O,SUI TZAKOA

5.

1 .

2.ESTEREOTI P OAK

m enu NA GUSI A

5.

2.BESTE KULTURA BATZUETARA HURBI LTZEA

5.

2.

1 .GOAZEN BI DAI AN!

5.

2.

2.KULTUR ELKARTRUKEA

m enu NA GUSI A

5.

3.BELAUNALDIARTEKO KOMUNI KAZI OA

5.

3.

1 .ZER DAKI GU GURE ARBASOEZ?

5.

3.

2.J UBI LATU ETA P ENTSI ODUNEN KLUBERA BI SI TAN

m enu NA GUSI A

5.

4.GI ZA TALDEA

5.

4.

1 .NOLAKOA DA GURE TALDEA?

5.

4.

2.I DENTI TATE LOREAK

m enu NA GUSI A

ERANSKI NA.UDALTZAI NGOA

A. 1 .P OLI ZI AREN FUNTZI O OROKORRAK

A. 2.ESKOLA J AZARP ENA-BULLY NG

m enu NA GUSI A

1 .

1 .

1 .GALDERA I REKI AK ETA I TXI AK GARAP ENA

HELBURUAK Gal der amot abakoi t zazer t ar akoer abi l t zendenet agal der ai r eki enabant ai l ei bur uzkohausnar ket aegi t ea.

Gal der ai r eki enet ai t xi enar t eandesber di nt zeni kasi ,et aegoer abakoi t zeanzei nt zuket azer gat i ker abi l t zendi t ugunazt er t zea.

Best eper t sonar eki koer r espet uasust at u: zerkont at unahidi gun,nol akont at unahi di gun,et aabar .Best eper t sonar endi skur t soaezgi dat zeni kasi ,ezepai t zeni kasi .

MATERI ALAK Amai er an,i st or i obatsar t zenda,gal der ai r eki aket ai t xi akl ant zeko.

OHARRA:Gal der ai r eki enhel bur uadael kar r i zket aet akonf i ant zaer r azt enduen komuni kazi okooper at i boasust at zea.Behar r ezkoai r udi t zenzai guedukihauduen di nami ka batsar t zea,gal der a haueker abi l t zear en er agi nakzei n di r en i kasl eei er akust eko.

Hast eko,“ gal der ai r eki ak”et a“ gal der ai t xi ak”kont zept uakazal dukodi zki ei r akasl eaki kasl eei . i

GALDERAI REKI AK

Gal der ai r eki akkomuni kazi oar enazt er ket aer r azt endut ener r emi nt akdi r a,et a komuni kazi oan sakont zen l agunt zen dut e, askot an gat azka i t ur r i bi hur dai t ezkeen epai aket ai nt er pr et azi oaksai hest uz.Gal der a hauen bi dez,er a zabal ean,mugar i kj ar r igabe,er ant zundezakesol aski deak.Gal der ai r eki ak honel ahast endi r agehi enet an:nor ,zer ,zer t ar ako,zer gat i k,noi z,zei n,nol a.

Adi bi dez:Zerdagust at zenezzai zuna?Zerl or t unahiduzu?Zer gat i kust eduzu hauger t at zenar idel a?Zei ndi r akausak?

Gal der ai r eki a,best eezer engai net i k,er r espet uzkoada,et abest eper t sonak benet anzert r ansmi t i t unahiduenj aki t ekobi deaemat enduer ant zunak.

GALDERAI TXI AK

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Gal der ai t xi aer abi l i t a,sol aski deakhi t zsi l ababakar r eki ner ant zut er amugat zen da.Adi bi dez:Er ost er azoaz?Joannahiduzu?Mendi r aj oat eagust at zenzai zu?

Gal der ai t xi ekel kar r i zket agi dat zendut e;gal der aegi l ear enaur r et i kohi pot esi ei j ar r ai t zendi et eper t sonakkont at unahiduenar ibai nogehi ago.

m enu NA GUSI A

1 .

1 .

1 .GALDERA I REKI AK ETA I TXI AK GARAP ENA I r akasl ear en azal penak ent zun ost ean,i kasl eek l auko t al deakosat ukodi t uzt eet aeur enar t ekobat ekLor ear en i st or i oai r akur r i kodu.Ger o,ber apr ot agoni st ai zangobal i t z bezal akont at ukodu.

EBALUAZI OA Ondor engo gaihauen i ngur uko hausnar ket a egi ngo dut e denokbat er a:

Tal dekobest eki deeki st or i oanzerger t at uzenasmat zen sai at uko di r a.Hor r et ar ako,t al deki deet ako bakoi t zak bi gal der aegi nahal kodi t usoi l i k( hauda,seigal der aegi nez asmat ubehar kodut ezerger t at uden) .Eki nt zahaubizat i t anbanat ukoda:

Zei ngal der amot ar eki negi nzai guer r azagoai st or i oaosat u et apr ot agoni st aki st or i ohor inol abi zii zanzuenul er t zea?

Lehenengo zat i an,t al deki deek i st or i oar en nar r at zai l ear i egi t en di zki ot en gal der ak,nahi t aez,i t xi aki zan behar ko di r a.Bi gar r enean,ber r i z,gal der ai r eki akegi ngo di t uzt e soi l i k.

Nol ako gal der eki n sent i t u da nar r at zai l ea er osoago,zur e ust ez?Zer gat i k?

Nahii zanezger o,t al dekobest eki debat eni st or i or enbat eki negi nahal kodut ear i ket aber a,gal der ai r eki enet ai t xi en ar t ekodesber di nt asunakar gi agoi kust eko.

Nol akont at uahali zanduhobet ober ei st or i oa?Nol ai zandu adi er azpenaskat asunhandi agoa?

Zei n egoer at an i zan dai t ezke er abi l gar r i agoak gal der a i r eki ak?Et ai t xi ak?

LOREAREN ISTORIOA ( gal der akegi ngodi t uent al deaki r akur dezan) : i

Lor eaBat xi l er goko1.mai l akoneskabatda,et akoadr i l ar i osol ot ut aegondabet i .Txi ki t at i k,l agunber ber aki zandi t u et al an gar r ant zi t sua bet e du koadr i l a bar r uan;i zan er e, j ai ak,bi dai ak,ur t ebet et zeaket ahal akoakant ol at zeazar dur at zenzen.Azkenal dihonet an,gauzakal dat uegi ndi r aet a Lor eakoadr i l ar engandi kur r unt zenar idel aet abest et al de bat er ahur bi l t zenar idel aemat endu.

m enu NA GUSI A

1 .

1 .

1 .GALDERA I REKI AK ETA I TXI AK

EBALUAZI OA Gai ner a,Lor eal ehengokoadr i l akoakkr i t i kat zenet agai zki esakahasi del aj aki ndut e.Or duanhasi daar azoa.

Esat endukasur i kezdi ot el aegi t en,et aAi t zi beret aVer 贸ni cakoadr i l ansar t uzi r enet i k,ezerezdel aber di na.

Gai ner a,l agunber r i akdi t uel akodenakj el oskordaudel aesat enar ida. i

LOREAREN ISTORIOA ( Lor ear enaegi t enduenaki r akurdezan) :

Azkenal di honet an,ezerezdaber di nazur ekoadr i l an.Bi zi t zaosoanzeui zanzar agauzaguzt i akant ol at zeaz ar dur at zenzena,bet iegonzar ahorbeharzuenar il agunt zekoet agauzaguzt i et ar akokont at zenzut enzur eki n.Bai naor ai nj endeber r i adagoet abadi r udiezdi r el azur eki ngogor at zen.Bazt er t uegi t enzai t uzt eet a hor r ekmi nemat endi zu.Bakar r i ksent i t zenzar a;ber az,best el agunbat zukbi l at zenahal egi nduzar a.Oxal a denal ehenbezal akoai zangobal i t z.Ber r i r ozur ekoadr i l akoeki negot ekogogoaduzu.

Lor ear ihal akogal der akegi nez: GALDERA IREKIEN ADIBIDEAK: i

Zerger t at zenar ida?

i

Zerger t at zeanahi kozenuke?

i

Nol akonpondai t ekear azohau?

i

Nol akoadazur ehar r emanaVer 贸ni caet aAi t zi ber r eki n?

Ai t zi beret aVer 贸ni caet or r i di r el aet aLor eakber ekoadr i l anbazt er t uai zat ekobel dur r aduel apent sar azt endu, et a,bar r enbar r enean,bakar r i ksent i t zendel a.

m enu NA GUSI A

1 .

1 .

2.DI STORTSI OAK KOMUNI KAZI OAN HELBURUAK Di st or t si oakzerdi r en,sor r ar azt endi t uzt en el ement uakzei ndi r enet aer agi t endi t uzt enondor i oakzei nt zukdi r enul er t zea.

Komuni kazi oandi st or t si oakosomai z ager t zendi r el akont ur at zea,et aar r et a handi agoaj ar t zensai at zea.Kont uedo koment ar i obater adesber di net ani nt er pr et adai t ekeel aul er t zea,et a,haser r et u aur r et i k,best eper t sonakzeresannahi duenondoul er t zenar igar el aegi azt at zea.

MATERI ALAK Ezdamat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

GARAP ENA I r akasl eakondor engoi st or i ohaukont at ukodi ei kasgel akoi kasl eei : Ner eal ar r i t ut ai r i t sidaeskol at i k.Azt er ket abatj ar r idi ot ebi har koet a badakiez duel a denbor a askor i k pr est at zeko.Gai ner a,ez zai o bi dezkoai r udi t zengauresat eabi harazt er ket adagoel a.

Ber el ogel ar ai r i t sidenean,ber eahi zpaAr acel ihandagomusi ka ent zut en.

Ner eakegunbat zukdar amat zaAr acel i r eki nhaser r esamar ,har k ber e azt er ket ak bukat uak di t uel ako et al ogel ak egot en del ako musi kaosoal t uent zut enedot el ef onozhi t zegi t enet abar r ezet engabe.Ber az,Ner eak ezi n du kont zent r at ui nst i t ut uan agi nt zen di zki ot enl anakegi t eko.Gai ner a,Ner ear iezzai obat er egust at zen Ar acel iber ar ibet igauzakeskat zeni bi l t zea–CDak,ar r opa,et ab. ber ai kast enar idenbi t ar t ean.

Ber eahi zpar eki nhi t zbat zukt r ukat uost ean,Ner eal ehenbai l ehen i kast enhasida.Mi nut ubat zukpasat ut a,Ar acel i kpar ker ai r t enet a l agunenganaj oat eaer abakiduet a,hal a,Ner eakhobet oi kasi kodu.

Lei hot i kbegi r at uduet apent sat udu:“ har a,eur i aar iduet aezdut eur i t akoahar t u;ahi zpar it r abar i kezegi t eko,neukbi l at ukodut ” .

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

1 .

1 .

2.DI STORTSI OAK KOMUNI KAZI OAN

GARAP ENA Bai naNer eak,Ar acel iegi t enar idenai kusi t a, esandi o: “ Ut zibakean! ;apr oposegi t enduzul aemat en du,et a,ai zu,eur i t akobi l abazabi l t za,ezdi zut ut zi ko;zoazet aer osibat .Bet iber di n,l ehenengo gauzak gal t zen di t uzu et a ger o ni k uzt eanahiduzu” • I st or i oakont at uost ean,ondor engogaihaueni ngur ukohausnar ket aegi ngodut edenokbat er a: Zei nel ement uker agi t endut eNer ear en er r eakzi oan?

i

Zur eust ezNer eakbest eer abat er a er r eakzi onat ukol ukebest eegoer abat ean?

Zeri zangol i t zat ekedesber di na?

i

Zur eust ezzei ni zangodaAr acel i r ener ant zunaNer eakesandakoaent zunondor en?

i

EBALUAZI OA I KASLEEIHONAKO GAI EN I NGURUAN HAUSNARKETA EGI TEKO ESANGO ZAI E: Nol a er agi t en du gur e egoer ak ( al dar t ea,bi zi penak,et ab. ) best e per t sonek esat en di gut ena i nt er pr et at zean,egoer a bat ul er t zekogar ai an?

i

Di r udi enez,Ner eakezduAr acel i r eneki nt zaondoi nt er pr et at u.

Zuenust ezhal akogauzakger t at zenalzai zki gubi zi t zaer r eal ean?Hor r ekhaser r eakedoezt abai daksor r ar azaldi t zake?

i

Zuenust ezNer eakber eahi zpar eki koi zandi t zakeenaur r ei r i t zi ek( bet i gauzakeskat zenar i del a,ezdi ol ai kast enuzt en. . . )er agi nai zanaldut ehonener r eakzi oan?,Zei nmodut an?

i

Labur t uz,zei nel ement uki zandut eer agi na,zuenust ez,komuni kazi oanger t at udendi st or t si oan?

m enu NA GUSI A

1 .

2.

1 .ADI ERAZP EN EMOZI ONALA MI MATUZ HELBURUAK

GARAP ENA

Emozi oenadi er azpenal ant zea.

Ahozkoaezdenkomuni kazi oar iar r et a j ar t zeni kast ea.

Sent i menduaker anat ur al eanadi er azt enohi t zea,bar r egar r iger at zeko bel dur r agal t zea,bazt er t uai zat eko bel dur r agal t zea,et ab.

MATERI ALAK Emozi oenf ot okopi a.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Tal deai kasgel ar enal debat eankokat ukoda,et ai r akasl eakbipaper t xoemango di zki oper t sonabakoi t zar i ,paperbakoi t zeanemozi obati dat zi t adagoel ar i k.I kasl e bakoi t zai r t enegi ngodagel aer di r aber ar it okat uzai onemozi oami mi kazadi er azt eko.Gai ner akoekasmat uegi nbehar kodut ezei nemozi or ibur uzar iden.I kasgel a ar dur adunasai at uegi ngodaneskamut i l akani mat zen“ emozi oaadi er azt er a”at er a dai t ezen,hal at al deosoakpar t ehardezan.

Best eber t si obat ean,“ emozi oel kar r i zket ak”er eegi ndai t ezke:biper t sonaat er ako l i r at ekeeur enemozi oakel kar r iadi er azt eko–bet imi mi kaz-et agai ner akoi kaski deekasmat uegi nbehar kol uket ezei nemozi oadi er azt enar idenbakoi t za.

Behi n nahi koa i kasl e at er a di r enean –edo nahii zan duen guzt i ak,gut xi enez, i r akasl eakazal penl aburbatemangodugur eemozi oakmoduegoki anadi er azt eak duen gar r ant zi ar ibur uz,et a,bat ezer e,ahozkoa ezden komuni kazi oakduen gar r ant zi ar ibur uz.Azal penaemat ekoi nf or mazi ohauer abi ldai t eke: Komuni kazi oabi mai l at anbanat udai t eke:ahozkomai l a–edodi gi t al a-et aahozkoa ezdena–edoanal ogi koa.Bat zuet an,kont ur at zenezbagar aer e,ahozkoaezden komuni kazi oak ust e bai no i nf or mazi o gehi ago emat en du.Badaude i ker ket ak komuni kazi ohonenpi sua% 97koadel aesat endut enak,ahozkokomuni kazi oar en pi sua% 3denbi t ar t ean.Hor r egat i k,emozi ozkoadi er azpenar iar r et ahandi aj ar r i behardi ogu,ahozkoaezdenkomuni kazi oar enzat i denal det i k.Hor i moduegoki an egi t enbadugu,el karul er t zeaet ael kar r i zket aer r azt ukodugu.Ondor i oz,gat azkak sai hest ukodi t uguet akomuni kazi ozkoj ar r ai bi dehobeakl or t ukodi t ugu.

m enu NA GUSI A

1 .

2.

1 .ADI ERAZP EN EMOZI ONALA MI MATUZ EMOZI OAK EBALUAZI OA

OI NARRI ZKO EMOZI OAK:

EZUSTEA,BELDURRA,NAZKA,I RA,ZORI ONTASUNAETATRI STEZI A.

Ezagut zenalzenuenahozkoaezdenkomuni kazi oa?

Ezagut zenbazenuen;pent sat ualduzui noi zahozkoaez den komuni kazi oak zenbat er ai noko gar r ant zi a duen?

Zei nmodut an?

Zei nondor i oi zandi t zakegur eemozi oakezadi er azt eak?

Zenbat er ai no da gar r ant zi t sua haur r eieur en emozi oak adi er azt eni r akast ea?

Zur eust ezdesber di nt asunakal daudeneskenet amut i l en ar t ean,emozi oakadi er azt ekogar ai an?,Zei nzent zut an?

Zer gai t i k?

ZORI ONEKOA ESKERRONEKOA ALAI A ADI GOZATUA ANI MATUA LASAI SUTSUA HARRI TUA ERAKARRI A ONBERA BARETUA MAI TAGARRI A TXUNDI TUA EROSO ERRUKI ORRA ATSEGI NHARTUTAKOA ULERKORRA KONPROMETI TUA KONFI ATUA ZI RRARATUA POZI K ATSEDENHARTUTAKOA

m enu NA GUSI A

LI LURATUA AXOLAGABEA ZORI ONTSUA ADEI TSUA XARMANGARRI A HUNKI TUA BI ZI A GOGO BEROTUA I TXARONPETSUA POZARREN ASALDATUA AI DURU SORGI NDUA ZORI ONTSUA XUMEA I LUSI OZBETEA I NSPI RATUA I NTERESATUA JAKI TEKO I RRI KAZ EGON ARGI MOTI BATUA OPTI MI STA

HARRO ZUHUR ERREALI ZATUA LASAI TUA ERLAXATUA BERRI TUA BETEA SEGURUA SOSEGATUA HARRIETAZUR SOSEGATUA XAMURRA BI ZI BI ZI A ABAI LDUA ESTUTUA ASPERTUTA KOLDARTUTA KI KI LDUTA NAHI GABETUA AZTORATUA ESTU NEKANEKAEGI NDA ARTEGATUA

1 .

2.

1 .ADI ERAZP EN EMOZI ONALA MI MATUZ EMOZI OAK OI NARRI ZKO EMOZI OAK:

EZUSTEA,BELDURRA,NAZKA,I RA,ZORI ONTASUNAETATRI STEZI A. ERNE ADOREGABE ONETI KATERATA OZPI NDUA LARRI TUA EZI NEGONEAN APATI KO PENATUA KEZKATI DAMUTUTA NAZKATUTA BELDURTUTA I KARATUA I ZUTUA NAHASI A LOTSATUTA NEKATUTA JELOSKOR DURDUZATUA ASTI NDUA CONSTERNADO/ A ATSEKABETUA ERRUDUN

AHUL DESENGAI NATUA I RUZURRAJASOTA LURJOTA ETSI TA ADOREAGALDUTA BABESGABETUA DESANI MATUA SOSEGURI KGABE GOZAKAI ZTUA ZURTUTA GUSTURAEZ ZORI GAI ZTOKOA XARMA M GALDUA DESENGAI NATUA ETSI TUTA ZORI TXARREKOA DESI LUSI ONATUA TXI KI TUA NAHI GABETUA MI NDUA URRUNDUA HASERREBI ZI AN

m enu NA GUSI A

ESKANDALI ZATUA ESZEPTI KOA SUMI NDUA HOTZA FRUSTRATUA SUHARTUA GOGAI TUA I RAI NDUA ARERI OKO I ZUTUA ZAZPI KI A AHALMENI KGABE DESEROSO ZALANTZATI BABESI KGABEI NTERESI KGABEKO SUMI NDUTA EZEGONKOR DOHAKABE MENPEKO I PURTERRE ZI URTASUNI K GABEKO URDURI

EZERTARAKO EZDENA NARRI ATUA ALDARTETXARREKO KASKAR MALENKONI OTSU GOGAI TUA URDURI ALFER HARRIETAZUR ATSEKABETUA ( DAMUTUA) PESI MI STA KEZKATUA UZKUR MESFI DATI GORROTOTSU ERRESUMI NDUA BAKARRI K SENTI BERA MESFI DATI GOI BEL I KARATI AZTORATUA TRI STE ETSI TUTA

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK HELBURUAK Haser r eak adi er azt eko dauzkagun moduak azt er t zea,er abi l t zen dugun l engoai ar iet aahozkoaezdenkomuni kazi oar iar r et aj ar r i z.

Haser r ear en aur r ean gur ej okabi dea nol akoai zandenazt er t uet aegoki aot e denpent sat zea.

Er ant zut eko auker ak zei n di r en j aki n et a haser r ear en aur r ean j okat zeko best emodubat zukezagut zea.

GARAP ENA Laukot al deakegi ngodi r a.Rolpl ayi ngt xi kibategi t eadakont ua;ber t an,bi l agunar i t ukodi r aant zezt en,et abest ebi akbehat zai l eaki zangodi r a.

Ondor engoegoer ahaukont at zenzai e: DBHkoi kasl ebat ekezdui kasgaibatgai ndi t uet aai t akedoamak zi gor t uegi nduat er agabe.I kasl eaosohaser r edago,i kasgaibakar batezgai ndi t ui zanaezbai t a,ber eust ez,at er agabezi gor t zeko ar r azoi a,et aar egut xi agoast ebur uhonet an;i zaner e,i zugar r igust at zenzai ont al debat enkont zer t ur aj oat ekoazen.

Laul agunekot al deet an,gur asoar enanor kegi ngoduener abaki kodut e, zei neksemeedoal abar enaet azei nt zuki zangodi r enbibehat zai l eak.

MATERI ALAK Er anski nar enf ot okopi a.I r akasl eak i kasl ebakoi t zar iemanbehar kodi o di nami kar enamai er an.

Behi ner abakihor ihar t ut akoan,i r akasl eabehat zai l eeki nbi l dukodaet a azal du egi ngo di e ar r et a handi aj ar r ibehar ko dut el a al de bakoi t zak er r eakzi onat zeko moduan;haser r ea et ai r a nol a adi er azt en dut en,et a abar .Gai ner a,ahozkokomuni kazi oar iezezi kahozkoaezdenkomuni kazi oar ier ear r et ahandi aj ar t zekoesangodi e.

Hasi er abat ean,r olpl ayi ngat al dekaegi t ekodagopent sat ut a,et aezda behar r ezkoai kasgel aosor akoegi t ea.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Ant zezpenar enost ean,behat zai l eekeur eni r i t zi akadi er azi kodi t uzt e,et a ant zezl eek esan egi ngo dut e hor r eki n ados dauden al a ez.Eur en er r eakzi oazei ni zandenkont ur at udi r en,eahor i zenbenet anadi er azi nahi zut ena.

m enu NA GUSI A

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK

GARAP ENA Ondor en,t al debakoi t zeangal der ahaueier ant zut ensai at ukodi r a: Nol aer r eakzi onat udusemeakedoal abakbi dezkoaezzer i t zonzi gorbat enaur r ean?Esanalduzer gat i kezzi t zai on bi dezkoai r udi t zen? Sai at ualdaber eai t ar eki nedoamar eki nhi t zegi t enber eegoer a,sent i menduaket ahal akoakzei n di r enesat eko? i

Nol aust eduzusent i t ukodel aal deet akobakoi t zahal akoegoer abat ean?Hor i et akobat enbat ekadi er azialdul asai l asainol asent i t zenzen? i

i

Al deet akobatbest ear enl ekuanj ar r idel ai r udi t zenzai zu?

i

Sai at ualdi r aegoer akonpont zenet aadost asunbat er ai r i st en?Al aezt abai da“ i r abazt en�best er i kezdi r asai at u?

Zur eust ez,egi ndut enkoment ar i or enbat ekmi ndualdezakebest eper t sona?Zur eust ez,hor iesanduenper t sonak baalzeki enbest eper t sonar imi naegi nahalzi ol a? i

i

Per t sonar enbat ekai t or t ualduoker t uegi ndel a,edobar kamenaeskat ualduegi nedoesanduenzer bai t engat i k?

i

Nol aadi er azidut eahozkokomuni kazi oa?Et aahozkoaezdena?

i

Zei nemozi oi sl at udi t uzt ehi t zek?Zerdagohi t zhor i enat zean?

i

Zerust eduzuger t at ukozel agauzakbest emodubat eanesanbal i r a?

i

Zei nemozi oager t udi r aj okabi dear eki nbat er a?

m enu NA GUSI A

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK

EBALUAZI OA Denokbat er ahonakogal der ahaueier ant zut eapr oposat zenda: i

Nol aust eduzueer r eakzi onat ukozenuket el ai r t engabezi gor t udut ensemeedoal abahor izeueki zangobazi net e?

Zer gat i kust eduzueai t aedoamabat eker abakidezakeel asemeaedoal abazi gor t zeai kasgaibatezgai ndi t zeagat i k?Zerot e nahidul or t uzi gorhor ij ar r i t a?Moduegoki adel ai r udi t zenzai zue?Moduegoki aezdel aust ebaduzue,zei ni zangol i r at eke egoer ar iaur r eegi t ekomoduegoki agoak? i

i

Seme/ al ababat ek,hor r el akoegoer abat ean,nol aadi er azdezakeber ehaser r eaet aezadost asunamoduegokibat ean?

Zuenust ez,zuenohi koezt abai det an,ber ezi kihur bi l endi t uzueneki n( nebaar r eba,gur asoet ab. ) ,egi t enaldi t uzuekoment ar i oakbest eper t sonami nduegi ngoduzuel aj aki nda? Per t sonahor imai t ebadugu,zer gat i kust eduzumi naegi t ekomoduabi l at zen dugul a?Egi t endugunean,kont ur at zenalgar a?Zer bai tegi t enalduguegoer ahobet zensai at zeko? i

I r akasl eent zakoazal penf i t xa: Haser r eaadi er azt ekogar ai an,adi er azt ekomoduar ibur uzhausnar t zekoeskat ukodi ogui kasl eei .Moduer asokor r eanet a i r ai ngar r i anadi er azt ekoj oer adugu,et ahel bur uai r abazt eadaor duan;best eper t sonar iar r azoi adugul aer akut sinahidi ogu, et agur ear gudi oakber eakbai nohobeakdi r el a.Est i l ohor r enondor i oahaser r eada.Hal a,ul er t uegi nbehardugugehi enet anhaser r eaezdagoel aar azober ezibat eker agi nda,ar azohor ikudeat zekomoduanbai zi k.Gur eemozi oeiar r et ai pi ni t a, gai t asunhandi agoai zangodugugust at zenezzai gunazerdenedozer khaser r ar azt en gai t uendet ekt at zeko;hor r el ai dent i f i kat zekoet abi der at zekogaii zangogar a.Hor t i kaur r er a,el kar r i zket ar akogai t asunaet agat azkamoduegoki ankudeat zeko gai t asunal anduahal kodugu.Ondor en,biel kar r i zket ar enar t ekodesber di nt asunai kusi kodugu,biest i l odesber di ner abi l i t a.

m enu NA GUSI A

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK

EBALUAZI OA ELKARRIZKETA HASERRETUA: Ama/ ai t a–Gai ndi t uezduzunez,ast ebur uhonet anezdi zugui r t et enut zi ko.

Semea/ al aba–Ba,nieznai zger at ukohemeni kasgaibatezgai ndi t zeagat i k!

Ama/ ai t a–Bet iber di n,axol agabebatzar a!

Semea/ al aba–Nekat ut anagoezer gat i kzi gor t zennauzul ako,ezdi dazui noi zent zut en.

Ama/ ai t a–Joanzur egel ar aet aezzai t ezi r t en!

AGERTUTAKO EMOZIOAK:IRA,FRUSTRAZIOA,AMORRUA… ADOSTASUNA BILATZEKO ELKARRIZKETA: Ama/ ai t a–Dezepzi onat ut agaudegai ndi t uezduzul ako;hor r et azhi t zegi nnahi konukezur eki n.

Semea/ al aba–Sent i t zendut ,neuer ehar r i t ut anago.

Ama/ ai t a–Zerger t at uda?

Semea/ al aba–Ust edutni r eer r endi menduadezent ej ai t siegi ndel ai kasgaihonet an.

Ama/ ai t a–Zer bai tegi nbehar koda,ezduzuust e?

Semea/ al aba–Bai ,askosai at ubehar kodutni r enot akhobet zeko.Egi ngodut ,benet an.

Ama/ ai t a–Ust eduguast ebur uhonet anet xeanger at ubeharduzul ai kast en.

AGERTU DIREN EMOZIOAK:LASAITASUNA,ENTZUTEA,ULERTZEA,ERRESPETUA…

m enu NA GUSI A

1 .

2.

2.GURE HASERREA ADI ERAZTEKO MODU EGOKI AK

ERANSKI N

m enu NA GUSI A

1 .

3.

1 .J OKATZEKO MODUAK:P ASI BOA,ERASOZKOA ETA ASERTI BOA HELBURUAK Daudenj okaer amoduakzei ndi r en j aki t ea,ezaugar r i aket ahor i et akobakoi t zakgat azkar engar apeneani zan dezakeener agi nakzei ndi r en.

Gur ej okabi deaazt er t zea:j okabi de bat er aedobest er anoi zj ot zendugun et azer gat i khor r el aj okat zendugun azt er t zea.

MATERI ALAK Ezdamat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA Hast eko,j okaer a bakoi t zar enezaugar r i akazal dukodi zki ei r akasl eaki kasl eei : pasi boa,er asozkoaet aaser t i boa.

Jokaer a pasi boa:Jokaer a pasi boa dut en per t sonek ez di t uzt e eur en benet akosent i mendu,emozi oedoi r i t zi akzuzeneanet aar giadi er azt en.

Ut ziegi t endut ebest eekeur eneki nt zaker abakiedozuzendudi t zat en.

Gar r ant zi a kent zen di et e eur en desi oei ,et a,hal a,eur en eskubi deak ur r at u egi t en di r a.Gai ner akoek ez di t uzt e hauen sent i menduak et a i r i t zi akul er t zen.Jokaer ahauezt abai daksai hest ekoer abi l t zenda.

ADI BI DEZ:I keret aGor kaGast ei zal der adoazaut obat ean.Gor kaoso pozi kdoa,gi dat ubi t ar t eanabest enet abar r ez,bai naI kerosot xar t oar i dapasat zen,ber el agunaosoazkargi dat zenar idel aust ebai t u.Gor kak nabar i t zen duenean I ker r ek ez duel a hi t z egi t en et a ur dur idagoel a, gal det uegi ndi ozerger t at zenzai on,et aI ker r eker ant zundi o:“ Ez,ez.Ez zai tezerger t at zen,zul asaiGor ka” Er asozkoj okaer a:Jokaer ahonenbi dez,per t sonakzuzenkidef endat zen di t uber eeskubi deak,bai naber esent i menduaket ai dei akezdi t umodu egoki anadi er azt en,et abest eeneskubi deakur r at zendi t u.Jokabi dehau er abi l t zenda,bat ezer e,per t sonenhel bur unagusi a“ i r abazt ea”denean, et aezel karul er t zeaedogat azkakonpont zea.

m enu NA GUSI A

1 .

3.

1 .J OKATZEKO MODUAK:P ASI BOA,ERASOZKOA ETA ASERTI BOA

GARAP ENA LehengoADI BI DEber ean,I ker r ekmoduhonet aner ant zungol i oke: “ Bai nazul el oazar aedozer ! ,akabat uegi ngonauzu,ezdaki zugi dat zenal a! ?Ger at uaut oaor ai nt xe,ast aki r t enhal akoa!

Desast r ehut sazar a!Ger at ui kust enduzunl ehenengol ekuan,neukgi dat ukodutet a. ” Jokaer aaser t i boa:Per t sonakber eeskubi deakdef endat zendi t u,bai nabest eeneskubi deakur r at ugabe.Jokaer aaser t i boan,nor ber esent i menduen,ust eenet ai r i t zi enadi er azpenegoki a,zuzenaet azi nt zoaegi t enda.Nor ber ebur uar eki ko er r espet ua dago,nor ber e behar r akadi er azt en di r a et a nor ber e eskubi deakdef endat zen di r a,et a best e per t sonen eskubi deet abehar r i zaneki koer r espet uaer akust enda.Er aaser t i boanadi er azt ekomodubatni mezuaer abi l t zeandat za, I ker r ekadi bi dehonet anegi t enduenbezal a.

ADI BI DEARIj ar r ai t uz,et aj okaer aaser t i boaer abi l i z,er ant zunahonakoai zangol i t zat eke,gut xigor abeher a: “ UiGor ka,osour dur ij ar t zennai zet akezkat uegi t ennai zhai nazkargi dat zenduzunean.I st r i pubati zat ekobel durnai z et amant soagogi dat zeanahi konuke” .

Behi nj okat zekohi r umoduakazal dut akoan,i kasl eakhi r unakaedol aunakaj ar r i kodi r at al deet an.Per t sonabakoi t zakber e t al deanazal dubehar koduzei nmodut anj okat uohiduenber akgehi enet an;zei negoer et anj ot zenduenbat er aedobest er a, nor eki n,et aabar .Best al de,j okat zekomodubakoi t zaker agi t endi t uenondor i oeibur uzer ehausnar t ubehar kodut e,baial deet akobakoi t zar ent zat ,baigat azkar engar apener ako,i npl i kat ut akoper t sonenar t ekohar r emanet ar ako,et aabar .

Tal deekgaihauekazt er t zekonahi koadenbor ai zandut eneanet aondor i oet ar ai r i t sidi r enean,t al debakoi t zaki kasgel akogai ner akot al deenaur r eanazal dubehar kodi t uzt eet a,denonar t ean,“ ebal uazi oa”at al eanager t zendi r engal der engai neanhausnar ket aegi nbehar kodut e.

m enu NA GUSI A

1 .

3.

1 .J OKATZEKO MODUAK:P ASI BOA,ERASOZKOA ETA ASERTI BOA

EBALUAZI OA Zei negoer at anj ot zenduguj okaer ahor i et akobakoi t zer a?Zei nel ement ur enar aber aauker at zen duguj okabi debatedobest ea?Zuzenaaldahor i ?

Zei nondor i oi zandi t zakej okaer abakoi t zakal deet akobakoi t zar ent zat ?Et agat azkabat engar apener ako?

Jokaer aaser t i boabet ionenadaal abat zuet anbest emodubat eanj okat zeaonai zandai t ekeel a ust eduzue?Zei negoer at an? “ Ni ”mezua: Ezduper t sonaer r udunegi t enet aezdukr i t i kat zen. i J okaer aj aki nbat eanzent r at zenda. i Ha r t zai l eakent zut eaer r azt endu. i Ga t azkar engor akadasai hest endu. i

“ Ni ”mezuar enegi t ur a: Emozi oa:nihor r el asent i t zennai z/hor r el anago( zur eemozi oezhi t zegi t endu) i J okabi dea:hauegi t enduzunean. . .( j okabi dej aki nbati zendat u) i A r r azoi a:i zaner e. . .( i r udi t zenzai t ,ust edut ,kezkat uegi t ennau…) i I nt er esa:et ahaubehardut /haunahi konuke( esanzerbeharduzunegoer ahobet zeko) i

m enu NA GUSI A

1 .

3.

2.TXOKO BAT,ESTI LO BAT HELBURUAK I kasi t akoj okaer aest i l oakpr akt i kan j ar r i .

I kasl eakber ebur uaj okaer abakoi t zean i kusdezal a.

Er asozkoer ant zunbatj asot zear enet a er ant zunpasi boedoaser t i bobatj asot zear enar t ekodesber di nt asunasent i t u.

GARAP ENA I kasl eakl aut al det anbanat ukodi r a,et at al debakoi t zai kasgel akot xokobat ean kokat ukoda,kar t el et akobat enazpi an( pasi boa,er asozkoaedoaser t i boa) .Laugar r ent al dea–er ant si t akoi st or i oet akobatemangozai ehauei aur r et i k-i r akasl ear enl ekuanj ar r i kodaet ai st or i oa/ ar azoakont at ukodi egai ner akot al deei .Ondor en,par t ehar t zekot xandar ieki ngozai o.Moment uhonet an,t al debakoi t zakber e i r i t zi akadi er azi kodi t u,unehor r et anant zezt enar idenest i l oazei ndenahazt u gabe,et aj okat zekomodubakoi t zar enezaugar r i akager i anj ar t zensai at ukodi r a.

Tal deakt xandakat uegi ngodi r at xokoet akobakoi t zean,et a,hal a,hi r umodudesber di net anj okat ukodut eguzt i ek.Ar azoakont at zenduent al dea,ezdasoi l i k kont at zai l eai zango–ahaldenneur r i an-ber ej ar r er adef endat ubehar kodu.

MATERI ALAK Er ant si t akomat er i al ar enf ot okopi aket a j okat zekomodudesber di nakadi er azt endi t uzt enkar t el ak.Kar t el akbehar ahal aegi ngodi r a.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

EBALUAZI OA Nol asent i t uzar aj okaer abakoi t zean?Egonaldabatbest eabai nozai l agoa?

Et aar azoakont at zean,nol asent i t uzar a?Zur eust ez,t al deguzt i eker r espet at u aldut ezur ekont aki zuna?

Zur eeguner okobi zi t zan,j okaer ahauekguzt i aki zat enaldi t uzu,al abadagobat best eakbai nogehi agot anager t zendena?

m enu NA GUSI A

1 .

3.

2.TXOKO BAT,ESTI LO BAT

ERANTSI TAKO MATERI ALA I NTERPRETATUBEHARREKO I STORI OAK Hi st or i ai r akasl eazar a,et ai kasl eenaur r eanzaude.Ezdut ej ar r er aonai zan,et aer r endi menduat xar r ai zanda,ber az,esanegi n behardi ezui kasl eet akobakoi t zakhi r uegunbar r ui ker ket al anbatent r egat ubehar koduel aAmer i kakoaur ki kunt zaet akol oni zazi oar i bur uz.Ent r egat zenezduenakhi r uhi l ekohonet anezdui kasgaihaugai ndi t uko. . .et aezdagobest eezt abai dar i k. i

Amonabatzar a.Ast ebur uhonet an,bi l obakzai nt zenger at ukozar a,et a,i l usi ohandi z,l ar unbatgaueanzar t zuel ar agonbi dat zeko sar r er aker osidi t uzu.Pl anbi kai nadel apent sat zenduzuet aezdagoel aezerpl anhor ii zor r at ukodueni k.Ber az,hai enet xer azoaz sar r er eki n,et a“ ber r izor agar r i a�emangodi ezu. i

Zur el agunakhondar t zar akanpi neanj oat ekopr est aket et andabi l t zaaspal di t i k,et azeuer ehai eki nj oat ekot anzi nen.Bai na,egi a esan,or ai nezduzuhasi er anbest ekogogor i khor r aj oat eko.Or ai n,denakbat ut azaudet el a,esanegi nbehardi ezuezj oat ekot anzaudel aet a,zur eai t aker amanbeharzi t uzt enez,best ebat eker amanbehar kodi t uel aesanbehardi ezu. i

Or ai ngoani kasl et al debatzar et e.I r akasl eeizuener abakibatj aki nar azinahidi ezue:hai enbat zar gel azuekj ol asgel aer abi l inahi duzuebi har t i kaur r er a.Ar et oan,mahaij okoak,bi l t zekol ekua,i kasl eenur t ebet et zeakospat zekol ekuaedogogoakemat endi zuen best eedozer t ar akoer abi l inahiduzue.Ber az,best el ekubatbi l at ubehar kodut ebat zar r akegi t ekoet akaf eahar t zeko.Jaki nar azizuen er abaki ai r akasl eei . i

m enu NA GUSI A

1 .

4.

1 .AZUKREA ETA KAFEA HELBURUAK Aut oest i mua”kont zept uar eni ngur uko i dei aor okorbatemat ea.

Gur eaut oest i mumai l a“ er r eal ar en” i r udibatl or t zea.

Aut oest i muar enosagai akzei ndi r en j aki t ea.

MATERI ALAK Pl ast i kozkokaf eedal ont zit xi ki ak.

Azukr eet akaf eont zipar ebat ,i kasl e guzt i ekeskur ai zangodi t uzt enak.

Pl ast i kozkokoi l ar at xoak.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA I kasl ebakoi t zakf ol i obatbi t anzat i t ubehardu.Zat i et akobat eani kasl eakber e ezaugar r iposi t i boaki dat zi kodi t u( bakar ka) ,et abest ean,ber eezaugar r inegat i boguzt i ak.

Nahi koadenbor aut zi kozai edenakl asaiegi ndezat en,bat zuet anzai l ai zat en bai t anor ber eezaugar r i engai neanezeresat ea.Behi npaper eani dat zi t akoan, i dat zi t akoezaugar r iposi t i boadi naazukr ekoi l ar akadaj ar r i kodi r aedal ont zi an, et aezaugar r inegat i boadi nakaf ekoi l ar akada.

Behi n ar i ket a hor iegi ndakoan,i kasl eek eur en aut oest i mumai l ar ibur uzko hausnar ket a egi n behar ko dut e:al t ua den,baxua den al a or ekat ua den.

Aut oest i muaner agi nadut enf akt or eengai neaner epent sat ukoda,et ai kasl eei i kusar azi kozai enahi zet adenbor al uzeangur eaut oest i mumai l ankanpoko f akt or eeker agi t en et a er at zen dut en,haziet a handi t zen goazen neur r i an, bar r enekof akt or eakdi r el ageur ebur uahaut emat ekomoduaner agi ngodut enak.

Modu honet an,haur t zar oan et a ner abezar oan,geur e bur uazdugun i r udi a, neur r ihandibat ean,best eeki n di t ugun har r emanen ar aber akoa i zango da; bai na,ger o,geur ebur uar eki nl ant zendugunhar r emana( ar azoakkonpont zeko dugungai t asuna,i kar asor r ar azt endi gut enegoer eiaur r eegi t ekogai t asuna. . ) i zangodagur eaut oest i mumai l azehazt ukoduena.

Ger o,eur enaut oest i muaer at zendut enel ement uakzei nt zukdi r enpent sat zekoeskat uahalzai ei kasl eei :eabest eeki kohar r emaneil ot zenzai en,al aeur en bur uar eki ndut enhar r emanar il ot zenzai on.

m enu NA GUSI A

1 .

4.

1 .AZUKREA ETA KAFEA

EBALUAZI OA Eki nt zahor i bur ut uost ean,denokbat er aondor engobai ezt apenakazt er t zear i eki ngozai o.Kont uanhar t ukodahor i ek guzt i okdi t uguneskubi deakdi r el a,et ahor i eker abi l i zger oaut oest i muor ekat ubatgar at zekoauker ai zangodugul a.

Ni r ear dur apeanhar t zendutbest eakt r at at zekodudanmoduaet ani r it xar t opasar azidi danabest eeiez egi t ensai at zennai z.

i

Ni r ei kasket et anar dur azsai at zennai z,nahi zet a zer bai tondoezdoanean,ezdahut segi ndudal ako,apur batgehi agosai at ubehardudal akobai zi k.

i

i

Pent sat zendutedozei negoer aahal i ket aondoenkonpondudezakedal a,baduthor r et ankonf i ant za.

i

Ni r esent i menduakkomuni kat zeni kast endutet ani r eadi ski deguzt i enaker eer r espet at zendi t ut .

i

Ni r eauker aket aeki nt zakar dur azet abel dur r i kgabebur ut zendi t ut .

Ni r edenbor anol aer abi l t zendudanneuker abaki t zendut ,hor ier r espet at zenezdut eneimugakj ar t zen di zki et ,et aadost asunakbi l at zendi t utni r edenbor abest eenar eki nkonbi nat zeko,hai enmenpej ar r igabe.

i

i

I r i t zi zal dat zekoar azor i kezdut ,kont ur at zenbanai zdef endat zenar inai zenaezdel aegoki a.

i

Per t sonabal i ot suanai z,gainai z,sor t zai l ea,et azabal i knagoni r ebi zi t zar enal der diaskoal dat zeko.

m enu NA GUSI A

1 .

4.

1 .AZUKREA ETA KAFEA

AUTOESTI MUA,AZALP ENEZKO FI TXA Psi kol ogi an,per t sonekgeur ebur uazduguni r i t zi adaaut oest i mua.Aut oest i mua,best al de,nor ber ebur uaet agai ner akoakmai t at zeada;hor r ekesannahiduzeur ebur uaer r espet at uegi nbeharduzul a,et abest eeier ehor r et aner akut si behardi ezul a.Ezdanor ber azerden,zerdel aust eduenbai zi k.

NOLA ERATZEN DA AUTOESTIMUA? Aut oest i muahaur t zar oaner at zenda,et ahai nbatal orsar t zendi r aber t an,denaker eel karl ot ut akoak: i

Gi zahar r emanekber ebi zi kozer egi nadut e,et abest eeknol ai kust engai t uzt ener akut si kodi gut e.

I kast ekodugungai t asunaet agur et r ebet asunaker eoi nar r i zkoaki zangodi r a;i zaner e,gur eahal egi naknol a bal or at zendi t ugun,zeregi t endugun,et aemai t zeker eer agi nai zangodut egur eaut oest i muan.

i

Jaki na,f ami l i aket ai ngur at zengai t uengi r oaker ei nf or mazi oaskoemangodi gut egur egur asoek,nebaar r ebek,i r akasl eeket aabarnol ai kust engai t uzt enj aki t eko.Et ahor ier eel ement ugar r ant zi t suadaaut oest i mua er at zekogar ai an.

i

Hal a,osagaiet ai nf or mazi ohor r eki nguzt i ar eki n,geur ebur uakmunduandueni r udi aer at ukoduguazkenean.I r udihor i i zangodaaut oest i mua.

Aut oest i muor ekat uaduenper t sonabatgai i zangodaber ebur uamai t at zekoet aonar t zeko,ber egai t asunet amugeki n, et aber ezai l t asunakzei ndi r enj aki ngoduet aber ebur uar engankonf i ant zai zangoduzai l t asunhor i ekgai ndi t zeko.

Azkeni k,ai pat ubehar r adagoaut oest i muaezdel aest at i koaet aal dat uegi ndai t ekeel aper t sonar enbi zi t zanzehar ;i zan er e,haur t zar oaner at zenbadaer e,hobet uegi ndezakegu,esat er ako,geur ebur uandugunkonf i ant zar enbi t ar t ez.

m enu NA GUSI A

1 .

4.

2.GURE NORTASUNAREN OSAGAI AK GARAP ENA

HELBURUAK Gur e nor t asuna osat zen dut en el ement ukopur uahandi adel ai kust ea.

Per t sona bakoi t zak ber e nor t asuna nol akoa den zehazt ean, el ement u desber di naki dent i f i kat zendi t uel akont ur at zea.

Per t sona bakoi t zar en nor t asuna zei n konpl exuaet abakar r adeni kust ea.

MATERI ALAK Per t sonabakoi t zekof ol i oer di aet a bol i gr af obat .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

I kasl ebakoi t zak,bakar ka,et abest eeki r akur r igabe,zazpiel ement ui dat zi behar kodi t uber ebur uaz.Ber ebur uazzeresannahidut ener al i br eaner abakidezat ensai at ukogar a;bakoi t zakgal der ahonier ant zunbehar kodi o: NORNAI ZNI ?,bai nai dei aker eemandi ezazki ekegu,esat er ako: ZALETASUNAK ( ) AI SI A, KI ROLA, ETAB. i E ZAUGARRIFI SI KOREN BAT i MUSI KA ESTI LO EDO TALDE GUSTUKOENA i K EZKAK i GENEROA i I DEOLOGI A i A DI NA i I ZATEKO MODUA i

Esanezi ndut engauzabakar r aeur eni zenada,bai nabest eguzt i akbal i odu.

Eur ennor t asunar enel ement uadi er azgar r i enakauker at zensai at ukodi r a.

Denekbukat udut enean,paperguzt i akj asokodi t uguet anahast uegi ngo di t ugu.Ger o,i kasl ebakoi t zakpaperbakar r ahar t ukodupi l at i k( begi r at u gabe) .Nor bai t ekkasual i t at ez,ber eor r i ahar t ukobal u,hor iut ziet abest ebat har t ubehar kodu.

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

1 .

4.

2.GURE NORTASUNAREN OSAGAI AK

GARAP ENA Jar duer ahauhonet andat za:or r i akdueni nf or mazi oa er abi l i t a,asmat uegi nbehar kodupaper anor ki dat zi duen.Hor r et ar ako,i kasl eekgal der ai t xi akegi nbehar di zki et e( i kus, 1. di nami ka, Komuni kazi o est i l oei bur uzkoa)eur eni kaski deei .

Gal der akegi t ekomi nut uhor i ekpasat ut akoan,i kasl e bakoi t zakdaukanor r i ani dat zi t adagoeni nf or mazi oa i r akur r ibehar koduet aesanegi nbehar koduzei nden i dat zi duenaet anol ai r i t si denondor i ohor r et ar a.

Ai pat ut akoper t sonakbai ezt at uegi nbehar koduper t sona hor idenal aez.

EBALUAZI OA Er r azasmat u alduzue auker at u duzuen paper ean nor ki dat zi duen?

Per t sonaguzt i ekel ement uber ber akauker at udi t uzt e?Zei ni zan di r agehi ener r epi kat udi r enak?

Eki nt zahaubur ut ut akoan,zei nel ement uauker at ukozeni t uzket e zuennor t asunahobet odef i ni t zeko?

Askoaldi r aper t sonabat ennor t asunaer at zendut enel ement uak?

Amai t zeko,t al deak,i r akasl ear enl agunt zar eki n,hausnar ket aegi n dezaket e:gur e nor t asuna er at zen dut en el ement uak asko et a askodi r a,et ahor i enguzt i enkonbi nazi oakper t sonabakaregi t en gai t u,gai ner akoenal deandesber di na.Best al de,per t sonabakoi t zakel ement uhor i et akobakoi t zar igar r ant ziber ber aemat enot e di ogunazt erdezakegu,et ael ement ubakoi t zar engar r ant zi abi zi t zaosoanber ber adener ebai .

m enu NA GUSI A

2.

1 .

1 .KATEAK AP URTZEN LAGUNDU HELBURUAK Mundual ekuhobeai zandadi negi ngenezakeenguzt i azhausnar ket aegi n.

Suf r i t zenar idi r enper t sonenegoer aal dat zeazer gat i kdenhai nzai l aazt er t u.

Zai l t asunenmenpeezger at zeaket agur e kat eaket abel dur r akapur t zenl agunduko di gunnor bai tbet iegongodel aj aki t eak duengar r ant zi azenbat er ai nokoaden j aki t ea.

GARAP ENA Leheni ket abehi ni kasl eeidenbor aemangodi egubakar kaamet segi ndezan: munduaet aber t anbi zidi r enper t sonenbi zi t zahobet zekobieki nt zat anpent sat ukodut e.Fol i obatbi t anzat i t ukodut eet azat ibakoi t zeaneki nt zabati dat zi ko dut e.Ondor en,i kasgel akohor met anbakoi t zakgauzat ubehar r ekoamet saket a eki nt zaki t sat si kodi t uzt e. i

Behi npaper aki t sat si t akoan,et aber r i r oer ebakar ka,pent sat uegi nbehar ko dut ezei ndenozt opoaeki nt zahor i ekgauzat zeko.Bakoi t zakhor i ar gi daukanean, puxi kakpuzt uko di t uzt e,et a,ber t an i dat zi ko dut e pent sat u dut ena,zei n den amet sakgauzat zekoozt opoa,zei ndi r engur ekat eak. i

Or duan,puxi kakl ot uegi nbehar kodi t uzt esokazat ibat ezor kat i l abanat an, l ot zengai t uzt enkat eakbal i r abezal a,et ai kasgel anzehari bi l i kodi r agai ner akoek eur ekkat eaki kusiahaldi t zat en.Or duan,i r akasl eakazal duegi ngodukat eak apurdai t ezkeel a,bai na,hor r et ar ako,gai ner akoenl agunt zabehardugul a;ber az, gai ner akoi kaski deaki zangodi r agur ekat eakapur t ukodi t uzt enak,hot s,ber ai ek i zangodi r agur epuxi kakapur t ukodi t uzt enak,zapal duz,gai neansal t oegi nez. i

MATERI ALAK Kol or et akopuxi kazbet et akopol t sabat ( puxi kahandi ak) .

Par t ai debakoi t zekobil azo.

Fol i oaket akol or et akobol i gr af oak.

EBALUAZI OA Zeri r udi t uzai zueki nt zahau?

Zerdazur et zatel kar t asuna?Zeri r udi kat zendut ekat eek?

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Kat eakozt opobataldi r agusol i dar i oaki zat eko?

Kat ebat zukbest eakbai noast unagoakaldi r a?Zei nt zuket azei nmodut an?

Nol al agunduahaldi ezugai ner akoeieur enkat eakapur t ubehardi t uzt el ai kus dezat en?

m enu NA GUSI A

2.

1 .

2.P ERTSONEN KONTRAKO MI NAK HELBURUAK Per t sonenkont r akomi nakdaudel a j aki n.

Pent samendukr i t i koasust at u.

Mundukol ekuaskot anbi zidut en egoer azhausnar ket aegi n.

Jar r er asol i dar i oaksust at u,j okoar en et aer r eal i t at eaezagut zear enbi t ar t ez.

GARAP ENA Mahai aket aaul ki akal debat er aj ar r i kodi r aet ai kasgel abigunet anbanat uko da,puxi kakdaudenekobimi naer emusi mul at zeko( puxi kekl ur r ar il ot ut ager at u behardut e) .I kasl eakbit al det anbanat ukodi r aet aj okoaer ahonet anbur ut uko da: i

Tal debakoi t zai r t eer al er r oankokat ukoda.Jokat ubeharduenakbegi akest al i kodi t uet at xi nt xet abat zuker amangodi t uoi net akoeni ngur uan( hor r et ar ako zi nt ai t sasgar r i aer abi l t zenda) .Ki debater eauker at ukoduer emuanbar r ena gi dat udi ezai on.Hel bur uadaer emuagur ut zat zea,puxi kakl eher t ugabe.Hor r et ar ako,l agunt zai l eakesanegi nbehar kodi onor ant zj oanbeharduen. i

Puxi kabatl eher t zean,j okal ar i hor i kal er at uegi ngodaet abest eper t sonabat ek sai at ubehar koduer emuagur ut zat zen. i

MATERI ALAK Puxi kak.

Txi nt xet ak.

Zi nt ai t sasgar r i a.

Zapibat .

EBALUAZI OA Ent zunalzenueni noi zper t sonenkont r akomi neibur uz?

Gaureguner el ekuaskodaudear azohaudut enak,zeri r udi t zenzai zu?

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA Or dubet e.40mi nut uj okoar iemangozai o, et a20mi nut u,gut xigor abeher a,pl ant eat ut akogai ar ibur uzkoel kar r i zket ar i .

Zeregi ndai t ekear azohor r ekkal t et ut adaudenenal de?

Nol asent i t uzar abegi aki t xi t ami naer emut i kpasat zean?

Lagundualdi zuj aki t eakzur el agunekgi dat uegi ngozi nt uzt et el a?

m enu NA GUSI A

2.

1 .

2.P ERTSONEN KONTRAKO MI NAK P ERTSONEN KONTRAKO MI NAK,AZALP ENEZKO FI TXA ZERDI RA? Wi ki pedi ar enar aber a,l ur r ekomi nabatedoper t sonenkont r akomi nabatdal urazpi an,sakoner at xi ki an,sar t ut a edol urgai neanezkut at ut aj ar t zendenmi namot abat .Hal a,bar r eneanduenl eher gai al eher t uegi t endaper t sona edoi bi l gai l ubat ekkont ur at ugabeakt i bat zenduenunean.Ger r agar ai anmuget akosegur t asunaar eagot zekoet a et sai ar enmugi menduakmur r i zt ekoer abi l t zendi r a.Bai na,hal aer e,ger r aost eaner eber t anger at zendi r a,et a ar azol ar r i ai zat endi r aber t okoher r i t ar r ent zat( gehi enet anmut i l azi oaker agi t endi t u) .

ZERGATI KDAPERTSONAASKORENTZATGARRANTZI TSUAHORI EKERRETI RATZEA? iA skot an,eur i aket abest ef enomenomet er eol ogi kobat zuekmi nakbest el ekubat zuet ar aer amat endi t uzt e,et ai nor kezduj aki t enzehazkinondauden.

Lur r ekomi naker r et i r at zeaosoar r i skut suada,mant soaet akost uhandi koa.Mi nabatj ar t zeahi r ueur oi ngur u kost at zenda,kent zea,ber r i z,mi l aeur oi ngur u. i

Gi zaki ei kal t el ar r i aker agi t endi zki et e;i zaner e,hauenbi kt i makzi bi l aki zanohi di r a,et ahi l edomut i l at uegi t en di t uzt easkot an,ger r aamai t uet aaskozger oagoer e.Dat ubat zuenar aber a,Camboyan35.

000anput azi o ger t at udi r a,gat azkaamai t uost ean. i

i

Kal t eekol ogi kohandi aker agi t endi t uzt e,ber t akol andar ediet af aunar engar apenaozt opat zenbai t ut e.

GAUREGUN‌

Kanadar ener eduar ij ar r ai t ut a,mundukoher r i al degehi enek( gauregun,144)l egezkont r akot zatj ot zendut eeur en ar madekper t sonenkont r akomi naker abi l iet aeduki t zea.Debekat uezdi t uzt enmendebal dekodemokr azi abakar r akEst at uBat uaket aFi nl andi adi r a.Best eher r i al debat zuek,Txi na,Er r usi aet aI parKor eaesat er ako,or ai ndi k er eer abi l iegi t endi t uzt e.

Gaihonengai neangehi agoj aki nnahibaduzu,i nf or mazi ogehi agoj asodezakezuZar agozakoBaker akoI ker ket a Mi nt egi akegi ni kot xost enai r akur r i t a:ht t p: / / www. sei paz. or g/ mi nas. ht m

m enu NA GUSI A

2.

2.

1 .ZERGATI K BAZTERTZEN NAUZU? HELBURUAK Gi zar t eegoer a,gener oa,adi naedo l anbi deaduenaduel ar i ker e,edozei n per t sonaer r espet at zekobehar r ar i bur uzkohausnar ket aegi t ea.

Gust uet aest i l odesber di net ar ako er r espet uasust at zea.

Bazt er ker i abi ziet asent i t zea,zer gat i k bazt er t zenzai t uzt enj aki ngabe.

MATERI ALAK Txapel ak( i kasl eeiet xet i kedozel ako t xapel akekar t zekoesangozai e,guzt i r ahamar edo) .

Kar t el ak( beher agoadi bi debat zuk j ar t zendi r a) .

Zi nt ai t sasgar r i a.

GARAP ENA Eskol ahast ean,hamarl agunekal debat er ager at ubehardut ebest eekzer egi t endut eni kusigabe.I kasl ebat zuekt xapel et ankar t el aki t sast enl agundukodut e,et abehi ni t sat si t adaudenean,t xapel akj ar r i kozai zki ebazt er t ut aegondi r enhamarl agunei ;bai nahauekezdut ei kusibehar ,i nol aer e, t xapel et ankar t el akdaudel a.Par t ehar t zai l eekezi ngodut ej aki nt xapel ean zerj ar t zenduen–j aki nezger o,j ol asar endi nami kakzent zuagal duegi ngo l uke.

Ondor en,t xapel akdar amat zat enper t sonakbazt erbat eanj ar r i kodi r a,et a gai ner akoek,banakabanaka,t al dekohi r upar t ai desal bat ukodi t uzt e,et a gai ner akoeiesangodi et ezer gat i kezdi t uzt eneur akauker at u.Haut aket a amai t zen den bakoi t zean,t xapel a dar amat enak t al der ai t zul t zen di r a.

I r akasl eakhaut at zekoar dur adut enei azal dubehardi e“ gogor r ak”i zan behardut el at xapel akdauzkat ent al dekoeki n,et aar gi adi er azi behardi et el azer gat i kbazt er t zendi t uzt en( zerdi r enesangabe,noski ) .Hal a,t al dea nahast ut asent i t ukodaet anahi gabet uaer ebai ,ezbai t akizer gat i kdi r en bazt er t uak.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

2.

2.

1 .ZERGATI K BAZTERTZEN NAUZU?

EBALUAZI OA Nol asent i t uzar azur ei kaski deekbazt er t uai zat ean?

Haubi zi t zaer r eal eanger t at zendel aust eduzu?

Zerust eduzusent i t ukoduel azer gat i kj aki ngabebazt er t uadenbat ek?

Kar t el et ar akoadi bi deak: Eskal ea. i P r ost i t ut a/Gi gol 贸a. i Dr ogazal ea. i Ho mosexual a. i I mmi gr ant ea. i HI ESAdaukana. i P ot ol oa. i I zer di t sua. i I t susi a. i Gr anot sua. i

Hal aer e,t al debakoi t zakkar t el akber eer r eal i t at er aegoki t udi t zake.

m enu NA GUSI A

2.

2.

2.DESBERDI NTASUNAREN LERRO MEHEA HELBURUAK Gai ner akoj endear enant zahandi a dugul aul er t ar azt ea.

GARAP ENA

Gai ner akoaker r espet at zeageur ebur ua er r espet at zeadel akont ur at zea.

Best eeki ndi t ugundesber di nt asunak ust ebai not xi ki agoakdi r el akont ur at zea.

MATERI ALAK Sokabat ,i kasgel abi t anbanat zeko.

I kasgel abi t anbanat ubeharda,et at al debakoi t zal er r oar enal debat er a j ar r i .Or duan,i r akasl ea hai nbatgal der a egi t en hasi ko da.Adi bi dez, honako hau esango du:“ hondar t za mendi a bai no gehi ago gust at zen zai onakpauso bateman dezal a aur r er a� .Er ant zun ber ber a dut enek l er r oar engai neankokat ukodi r a.Asmoadai kasl eakkont ur at zeazenbat gauzadi t uzt enkomunean.Hal a,aur r er agoemangodi r enadi bi deezgai n, onal i t zat ekei kasgel akoar dur adunakhausnar ket ahauegi t ea:har r eman handi r i kezdut eni kasl eeker ebadi t uzt eant zekot asunak.Bai ezt apenak azal ekogai eibur uzkoaki zandai t ezke,bai nagogor r agoaket aapurbat pent sar azt endut enaker eer abi l ibehar kodi r a.Bai ezt apenbakoi t zaegi n ost ean,par t ai debakoi t zaber el ekur ai t zul i koda.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

2.

2.

2.DESBERDI NTASUNAREN LERRO MEHEA

GARAP ENA ERABILDAITEZKEEN GALDERA/ BAI EZTAPEN BATZUK: Aur r er apausobatemandezal anebaedoar r ebabatbai nogehi agoduenak.

Aur r er apausobatemandezal agur asoakbanat ut adi t uenak. …l agungayedol esbi anakdi t uenak. …ai t onamonakezagut uezdi t uenak. …best eher r i al debat eanj ai odenak. …noi zbai ti kast et xezal dat udenak. …l ogel anebaar r ebaedoseni der enbat eki npar t ekat zenduenak. …l agunmai t ebatgal duduenak. …musi kat al debat enj ar r ai t zai l eadenak( est i l oazehazt udai t eke) .

EBALUAZI OA Zur ei kaski deeki n ust e duzun bai no ant zekot asun di t uzu amankomunean?

Gar r ant zi t suai r udi t zenzai zuzur ebat er eant zi kezduena er eer r espet at zea?

I kusiduzunez,best eeki ngauzaaskopar t ekat zendi t uzu, i maj i nat uer eegi ngoezzeni t uenaker ebaibat zuk.Zur e ust ez,haumunduosor azabal dualdai t eke?

Zerust eduzuesannahiduel a“ desber di nt asunar enl er r o mehea”kont zept uak?

Zur e ust ez benet an er r espet at zen aldi t ugu gur e al dean desber di nakdi r enper t sonak?

m enu NA GUSI A

2.

3.

1 .I NGURUMENAREN “ TESTA” HELBURUAK I ngur umenar azoar ibur uzkodat uak ezagut zea.

I ngur umenar ener r eal i t at ear i bur uzko hausnar ket aegi t ea,j okobat enbi t ar t ez.

I kasl eenpent samendukr i t i koasust at zea.

MATERI ALAK “ I ngur umenar enTest a” r enf ot okopi ak.

GARAP ENA Gel a 56l agun i ngur uko t al deet an banat zen da,et a bakoi t zar it est ar en f ot okopi abatemat enzai o.I r akasl eakgal der et akobakoi t zai r akur r i koduet a, ondor en,2edo3mi nut uemangodi t ui kasl eakadosj ar r iet aegokii r i zt en dut ener ant zunaemandezan.I nt er net ensar t zekoauker ai zanezger o,i kasl eeier ant zunakI nt er net en bi l at zen ut zdaki eke –hal a bada,gal der ako 5 mi nut uemangol i r at eke.

EBALUAZI OA Ebal uazi o gi sa,j okoan eskai nt zen di r en dat uakkoment at u dai t ezke.

I r i t zi akemangodi r akl i maal daket ar ibur uzet agaureguni ngur umenak di t uenar azoeibur uz: Zeregi ndezakeguguki ngur umenar enal de?

Lagunt zenalduzunol abai ti ngur umenahobet zen?

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

I ngur umenar eki nl ot ut ako ar azo guzt i en ar t ean,zei n da gehi en kezkat zenzai t uena?

Zerdaki zukl i maal daket ar ibur uz?

Gaihaukezkagar r i aaldagauregungogazt eent zat ?

m enu NA GUSI A

2.

3.

1 .I NGURUMENAREN “ TESTA” I NGURUMENAREN TESTA 1.Azken l au mendeet an zenbatespezi e desager t u di r a gi zaki ar ener r uz? a)500espezi e. b)200espezi e. c)150espezi e.

2.Nazi oBat uenar aber a,Lur r ekozenbatki l omet r okoadr o dagogauregunbasamor t ubi hur t zekoar r i skuan? a)20mi l i oiKm2. b)100mi l i oikm2. c)33mi l i oikm2.

3.I t sasoar enmai l ar enhazkunt zar ener agi nez–gl azi ar r en desi zozt eaker agi ndakoa-zenbatper t sonakal dat ubehar ko dut eder r i gor r ezbi zi t oki z? a)100mi l i oiper t sonak. b)200mi l i oiper t sonak. c)300mi l i oiper t sonak.

4.Kont uanhar t ut azi gar r oki nakdi r el apl anet akozabormot a ugar i ena,zei npor t zent ai aust eduzuosat zendut el aEr r ei nu Bat uanj asot zendenzabor r et an?

a)% 10. b)% 20. c)% 40.

5.

Mi gr azi o mugi menduan,zei n por t zent ai a osat zen du kl i maal daket aker agi ndakoak? a)%60. b)%15. c)%10.

6.Ai r ear enpol uzi oar i ,osasungar r i aezdenur ar iet ahal ako i ngur umenar r i skueiaur r e har t ut a,zenbatbi zi t za sal bat u ahal kol i r at ekeur t ean? a)Bostur t et i kbeher akomi l i oi1haur . b)Bostur t et i kbeher ako4mi l i oihaur . c)Bostur t et i kbeher ako5mi l i oihaur .

7.Gaureguneanzenbatespezi edaude,gut xigor abeher a, desager t zekoar r i skuan? a)20.

480espezi e. b)11.

167espezi e. c)4.

678espezi e.

m enu NA GUSI A

2.

3.

1 .I NGURUMENAREN “ TESTA” I NGURUMENAREN TESTA 8.Ar r i skuandaudenespezi et at i k,zei nt zukdaudeegoer a kr i t i koan?

a)Edat ekoadenmi l i oi1l i t r our . b)Edat ekoaden2mi l i oil i t r our . c)Edat ekoaden500.

000mi l i oil i t r our .

a)124espezi e. b)59espezi e. c)1200espezi e.

9.I t sasor abot at zendi r enpl ast i kozkohondaki nekzenbat ani mal i ahi l t zendi t uzt eur t ean? a)Ur t ean7000ani mal i a. b)Ur t ean400.

000ani mal i a. c)Ur t eanmi l i oi1ani mal i a.

12.Nazi oBat uenar aber a,pl anet akoekosi st emenzei n por t zent aj edegr adat udugi zaki ak? a)% 40. b)% 25. c)% 60.

10.Nazi oBat uenGar apener akoPr ogr amar ent xost en bat enar aber a,zenbatl agunhi l t zendi r aurzi ki naker agi ndakogai xot asunenondor i ozeguner o? a)3mi l ahauregunean. b)5mi l ahauregunean. c)10mi l ahauregunean.

11.Komunet i kbot at akol i t r obatol i okzenbaturkut sat zen du?

13.Er akundeekol ogi st enar aber a,zenbatbasoet aoi han hekt ar ea bot at zen di r a ur t ean gar apen bi dean dauden her r i al deet ant abakoal andat zeko? a)100.

000 b)450.

000 c)200.

000

ERANTZUN ZUZENAK: 1.a 2.c 3.b 4.c 5. a

6.c 7.b 8.a 9.c 10.b 11.a 12.c 13.a GALDETEGI AEGI TEKO KONTSULTATUTAKO WEBORRI AK. www. gr eenpeace. com /www. ani mal esenext i nci ón. i nf o/www. consumer . es/www. aut osuf i ci enci a. com www. monogr af i as. com /www. who. i nt OMS/www. undp. or g/ spani sh

m enu NA GUSI A

2.

3.

2.BI ZI TZA ZI KLOAREN ANALI SI A GARAP ENA

HELBURUAK Eguner oer abi l t zendugunpr odukt ubat ek er agi n dezakeen i npakt ua zenbat er ai nokoadeni kust ea.

Gur ekont sumoar enondor i ozzenbatper t sonakal t et udai t ezkeenkont ur at zea.

Kont sumi t zendi t ugunpr odukt uengai neko i nf or mazi oa l or t zeko ohi t ur a har t u et a kont sumi t zekomodukont zi ent eet aar dur at suagoasor t zenj oat ea.

MATERI ALAK I nf or mazi oa bi l at zeko,i kasl eek I nt er net ,i ngur umenar ibur uzkoal di zkar i ak edol i bur uaker abi ldi t zaket e.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Hast eko,i kasl eeiazal duegi ngozai ezerdenbi zi t zar enzi kl oar enanal i si a.

Hor r et ar ako,ondor engoi nf or mazi ohauer abi l gar r i ai zandai t eke: BIZITZAREN ZIKLOAREN ANALISIA ( BZA)pr odukt ubat ek,pr ozesubat ekedo j ar duer abat ekber ebi zi t zaosoani ngur umeneani zandezakeeni npakt ua ebal uat zekoer abi l t zendener r emi nt abatda.Hor r et ar akozenbat zendena dabal i abi deener abi l pena( ener gi a,l ehengai ak,ur a)et ai ngur umenar iegi ni koi sur penak( ai r er a,ur et ar aet al ur r er a)azt er t zenar igar ensi st emar i l ot ut a. i P r odukt ut i pi kobat enBi zi t zar enZi kl oar enAnal i si akkont uani zat endi t u al der dihauek:pr odukt uhor iegi t ekobehar r ezkoakdi r enl ehengai ak,bi t ar t ekoenf abr i kazi oaet a,azkeni k,pr odukt uaber a,hot s,eduki nont zi a,l ehengai engar r ai oa,bi t ar t ekopr ozesuaket aemai t za,pr odukt uar ener abi l er a, et aer abi l er aksor r ar azi t akohondaki nak. iB ehi nhauazal dut akoan,t al deal auedobostt al det anbanat ukoda.Hor i et akobakoi t zakpr odukt ubat enbi zi t zar enzi kl oar enanal i si ar ibur uzkoi nf or mazi oabi l at ubehar kodu.Pr odukt ubat enbi zi t zar enzi kl oar ibur uzkoi nf or mazi oabi l at zeko,neur r ibat eanbehi nt zat ,er auzket apr ozesuar i ,hondaki nent r at amenduar iet ahal akoeibur uzkoi nf or mazi oabi l at uzaur kidai t eke.

Pr odukt uakhonakoaki zandai t ezke,best eakbest e: i

i

Or dubet e.

i

BI BLI OGRAFI A

EGURRA EDO ZURA ALUMI NI OA

i

PVCA

i

URREA

i

PETROLI OA

Anál i si sdeCi cl odeVi da:Aspect osMet odol ógi cosyCasos Pr áct i cos.( 2005) J. L.Vi vancos,G.Cl ement eyN.SanJuan Ed.Uni ver si dadPol i t écni cadeVal enci a( Val enci a)

m enu NA GUSI A

2.

3.

2.BI ZI TZA ZI KLOAREN ANALI SI A GARAP ENA Bat zuet an,bi zi t zar enzi kl oar enanal i si ar ibur uzkoi nf or mazi oa t ekni ko samar r ai zan dai t eke,bai na nahi koa i zango da apurbatazt er t zea nondi kat er at zen dut en pr odukt ua,zei ni npakt uduener auzt endenekoekosi st emet an et a er ki degoet an,zei nt zuk di r en er abi l t zear en ondor i ozedohondaki nener agi nezsor t zendi r eni ngur umenekoar azohandi enak,et aabar .

i

Behi ni nf or mazi oabi l dut a,t al debakoi t zakl abur penbat azal duegi ngodi ebest eeil andudut enpr odukt uar enbi zi t zar enzi kl oar ibur uz.

i

EBALUAZI OA Gar r ant zi t suai r udi t zenzai zueeguner oer abi l t zendi t ugun pr odukt uenedoj ar duer enbi zi t zar enzi kl oazei ndenj aki t ea?

Pr odukt ubat ekgi zar t eanet ai ngur umeneaner agi ndi t zakeen i npakt ueibur uzkoi nf or mazi ogehi agoeduki t zeakgur ekont sumi t zekomoduaal dat ualdezake?

Best eer abat er akudeat ukobal i r a,l andudi t uzuenpr odukt uek i npakt uar i nagoaki zandi t zaket e?

m enu NA GUSI A

2.

4.

1 .MAI SU LAN HANDI A HELBURUAK Askot an,bakar kaegi ndabai not al dekal anegi ndaemai t zahobeak l or t u ahaldi t ugul akont ur at zea.

Tal del aneanar i t zekoohi t ur ahar t zea.

Tal del aner akot r ebet asunakl ant zea.

MATERI ALAK Zat ar paper aedopaper bi r i bi l ki a.

Kol or et akokl ar i onakedoer r ot ul ki ak.

Ar t azi ak.

GARAP ENA Lur r ean,hor mai r udibategi t ekopaper azabal dukoda.Neska/ mut i lbakoi t zak kol or ebathar t ubehar koduet al er r obatmar r azt enhasi kodaar kat zaedokl ar i onapaper et i kal t xat ugabe–l er r oakedozei nnor anzkot anegi ngodi t uzt eet aedozei nmodut an,hor mai r udiosoanzehar .Ar kat zapaper et i kal t xaezi ndut enez, bat zuekbest eengai net i kedoazpi t i kpasabehar kodut e,et aondopasakodut e er ahor r et anmar r azt en.Hor mai r udi ahut ssamar r ager at zenbada,i r akasl eak i kasl eakani mat ukodi t umar r akmar r azt enj ar r aidezat en,“ kar gat u�samarger a t zendenar t e.Behi nhor mai r udi aamai t ut akoan( i kasl eeker abaki kodut enoi z) , par t ai debest ezat i t anbanat ukodut e.Di nami kahonet an,azkenzer egi napaper bakoi t za ber r i r ober el ekuanj ar t zeai zangoda.Denonar t ean,bakoi t zakdaukan paperzat i ahar t uet ahor mai r udi aber r i r oosat zeal or t ubehar kodut e.I r akasl eak begi r at uegi nbehar kodubakoi t zaber eal det i ksai at zendenal al anki det zabi de bat zuk badauden;i zan er e,denok bat er al an egi nda er r azago l or t uko dut e hel bur ua.

EBALUAZI OA Zai l ai zanaldahor mai r udi aber r egi t ea?

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Est r at egi ar enbatj ar r ai t uduzueal abakoi t zaber eal det i ki bi l ida?

Lagunenbat ekl agundui zanezbal uposi bl ei zangoalzenhor mai r udi aber r egi t ea?

Or dubet e.

Zur eust ez,eguner okobi zi t zan,hor mai r udihonet anbezal a,guzt i okbehari zat en dugubest eenl agunt za?

I NFORMAZI OA

Zei negoer ar enaur r eanust eduzuegar r ant zi t suadel abest eper t sonabat zuen l agunt zai zat ea?

Di nami kahauwebor r ihonet at i kat er ada www. el i ceo. com

m enu NA GUSI A

2.

4.

2.ACROSP ORT,LANKI DETZARAKO KI ROLA HELBURUAK Tal dekol anasust at zea,koor di nazi oa behar r ezkoadenekoegoer aksor r ar azi z.

Sor menal andu,gai ner akoi kaski deeki n bat er al anegi nez.

Tal del anean,ezi nbest el a,egi t ekoaden j ar duer abatgauzat zea;hemenpar t ai de bakoi t zar enegi t ekoabehar behar r ezkoa i zangoda.

MATERI ALAK Behar behar r ezkoa ez bada er e,ona i zango l i t zat eke i kasl eekar i ket a hauek kol t xonet a bat en l agunt zaz egi n ahal i zat ea.Hal aer e,egi nbehar r ekoar i ket ak ezdi r a oso zai l ak,ber az,kont uzi bi l i z ger o,ezdaar azor i kegongo.

Acr ospor t ekopi r ami deenf ot okopi ak.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA Eskol ar ihasi er aemat ean,i r akasl eakacr ospor t ar ibur uzkoazal pent xi kibat eman behar ko di ei kasl eei :t al dekako post ur a bat zukegi n behardi r el a esangozai e,et agut xi enez15segundot aneut sibehar kodi ot el apost ur a hor r i .Del akoacr ospor thau,def i ni zi oz,t al dekakoj ar duer ada,l anki det za eskat zendu,t al deanbai noezi ndabur ut u,et apor r otegi ngodupar t ehar t zai l eekhel bur ual or t zekoeur enahal egi nakbat zenezbadi t uzt e.I kasl eeiesanegi ngodi eguezdut el aeur engai t asunengai net i ki bi l ibehar ,et a, hasi aur r et i kber oket akegi nbehardi t uzt el a,gor put zhezi ket akoeskol ahasi aur r et i k egi t en dut en bezal axe.Ondor en,post ur a edo j ar r er a bat zuk eskai nt zendi r a–hi r ul agunekpar t ehar t zendut enekoa.I kasl eekpost ur a hor ii r udi kat uahali zangodu,bai na,nahii zanezger o,hi r ul agunbai no gehi agokpar t ehar t zendut enekopost ur akdi sei nat udi t zaket e.Best al de, i r akasl eakpar t ehar t zeasust at zeagomendat zenda,et at al deak“ nahast er a”ani mat zea.

EBALUAZI OA Ent zundaalzenuenki r olhonibur uzkozer bai t ?

Zer gat i kust eduzuauker at udel agaihaul anki det zar ibur uzhi t zegi t eko?

I r udi r enbategi nahali zandapar t ai deguzt i ekeur enal det i kzer bai tj ar r i gabe?

Met af or agi sa,zei nneur r i t anust eduzubi zi t zapi r ami debatdel a,gai ner akoenl agunt zazbeher aet or r i kol i t zakeena?

m enu NA GUSI A

2.

4.

2.ACROSP ORT,LANKI DETZARAKO KI ROLA

I NFORMAZI OA Di nami kahauegi t eko,honakoor r ihauet anj asoda i nf or mazi oa:

m enu NA GUSI A

i

www. l aor ej aver de. es

i

ht t p: / / www. educaci of i si ca. com/ acr ospor t dani pi co. ht m

i

www. ef depor t es. com

3.

1 .

1 .ZER ULERTZEN DUGU GATAZKA ESANDA HELBURUAK Gat azka esanda zerul er t zen dugun j aki n.

Komuni kabi deekgat azkeibur uzzei n i dei aemat endut eni kusi .

MATERI ALAK Al di zkar iet aegunkar iaskoet aI nt er net er akosar bi dea.

Zat arpaper a.

Ar t azi ak( hai nbat ) .

Zi nt ai t sasgar r i a.

GARAP ENA Di nami kahonet an,l ehenhur bi l ket abategi t endagat azkakont zept ur a; hor r et ar ako,komuni kabi deakgat azkar izei nt r at aer aemat endi ot eni kusi et aazt er t uegi ngoda.Asmoadai kasl eekhor mai r udibategi t eaber r i , ar gazki ,t i t ul aret aabar r eki n.I zenbur u,ber r iet aar gazki et anar azor enbat i egi ngozai oer r ef er ent zi a.Best al de,nor ber egat azkaker ei dat zi kodi r a, edoi kaski deenar t eanger t at udi r enak.Hor r et azgai n,gat azkeibur uzhi t z egi t enent zut endut eneanbur ur aet or t zenzai zki enhi t zaker ei dat zi kodi t uzt e.Eki nt zahaudi nami koai zat eadaasmoa,et ai kasl eguzt i ekpar t ehar t zeahor mai r udi aegi t en.Gut xi gor abeher a40mi nut uemangodi r al anhau bur ut zeko.Behi nhor mai r udi aamai t ut akoan,hor r ibur uzkohausnar ket a egi nbehar kodut e,begi r at uet azert r ansmi t i t zendi enpent sat ukodut e.

Ebal uazi oar en at al er a pasat a,et a behi n bat er ako el kar r i zket an hasi ak gar enean,i r akasl eaki dei abat zuksardi t zake“ I r akasl eent zakoi nf or mazi o er abi l gar r i a�at al et i khar t ut a.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

1 .

1 .ZER ULERTZEN DUGU GATAZKA ESANDA

EBALUAZI OA Nol akogat azkakdi r augar i enak?

Zuenust ez,zei ni zat endagat azkahor i enkausa?

Gat azka,ber ez,negat i boadel aust eduzual agukemandako er ant zunai zat endanegat i boa?

Zei nunet ankont ur at zengar agat azkabatdagoel a?

Zei ni zandai t ezkegat azkabat enal deposi t i boak?

I RAKASLEENTZAKO I NFORMAZI O ERABI LGARRI A: Askot an,gat azkagauzanegat i boabal i t zbezal ahar t zen dugu,askot an emat en di ogun er ant zun moduar eki n i dent i f i kat zen dugul ako, edo bat zuet an sor r ar azt en di zki gun ondor i o negat i bo bat zueki nl ot zen dugul ako; esat er ako:bor r okak,oi huak,t ent si oa,haser r ea et a abar .Bai na,hal aer e,gat azkakezdi t ubet ihal akoondor i oaksor r ar azt en.

m enu NA GUSI A

3.

1 .

1 .ZER ULERTZEN DUGU GATAZKA ESANDA

I RAKASLEENTZAKO I NFORMAZI O ERABI LGARRI A: Hur r engoadi bi dehauer abi l gar r i ai zandai t ekei kasl ebat zuekhobet oul erdezat enzei nden ber ei zket ahor i :“ Bihaur r ekj ol ast uegi nnahidut eet api l ot aber ber ahar t unahidut e;or duan gat azkasor t zenda.Bai nagat azkahor r iemat enzai oner ant zunaposi t i boaedonegat i boa i zandai t eke:pi l ot al or t zeagat i kbor r okaegi ndezaket eedoel kar r eki nj ol ast eaer abakiahal dut eet api l ot azaskozgehi agogozat ukodut e,bakar kaj ol ast engozat ukol uket enabai no. �

Hor r enost ean,gat azkeki zandi t zaket enal der diposi t i bobat zuker akut si kodi r a: i

I npl i kat ut akoper t sonenar t ekohar r emanahobet uegi ndai t eke.

i

Auker aonai zandai t ekei kuspunt udesber di nakar gi t zeko.

i

I r t enbi deakbi l at zenar dur at suagoaki zat ekoauker aemat endi gut e.

Kudeat zenbal di nbadaki gu,gat azkakondosent i ar azgai t zakeet agur eaut oest i muahobet zenl agundudi ezaguke,geur egat azkakmanei at zekogaigar el ai kust ean.

i

i

Gat azkaauker abatdaal daket ar ako.

Askoi kast ekoauker aemat endi gu( gi zahar r emaneibur uz,komuni kazi oar i ,adi er azpenemozi onal ar i ,sent i mendueibur uz,best eper t sonahobet oezagut zenl agunt zendi gu,et aabar ) .

i

m enu NA GUSI A

3.

1 .

2.GATAZKA MOTAK HELBURUAK Gat azka mot a asko daudel a et a bakoi t zaer abat er at r at at ubehardel a kont ur at zea.

Daudengat azkaer akhobet oul er t zea.

Gehi enager t zendi r engat azkakzei n di r enet ahor i enkausakzei ni zandai t ezkeenazt er t zea.

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar ;hal aer e, t al debakoi t zakgat azkamodudesber di neibur uzkokopi abati zat eakomeni ko l i t zat eke.

GARAP ENA Gat azkaber akont uanhar t ut a,et aaur r ekoeki nt zani kusidugunbezal a, i kasgel anazkenast eansor t udi r engat azkenzer r endaegi t ensai at ukodi r a i kasl eakdenakbat er a.

Ger o,bostgat azkamot anagusi daudel aesangozai e,sor r ar azi duenkausar enar aber a.Nahi zet a,j aki na,gat azkar enkausakkont aezi naki zandai t ezkeen,bostmul t zot ansai l kadai t ezke.Honakoakdi r amul t zoak:

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

1 .

2.GATAZKA MOTAK GARAP ENA

m enu NA GUSI A

3.

1 .

2.GATAZKA MOTAK GARAP ENA Behi ngat azkamodudesber di nakzei ndi r enul er t ut a,l auedo bostl agunekot al deet anbi l duet agat azkenzer r endaazt er t ukoda:er abakiegi nbehar kodagat azkahor i et akobakoi t za zei nmot at akoaden.

Amai t zean,t al debakoi t zakber esai l kapenaer akut si kodu et ami nut ubat zuki zangodi t uzt et al deenar t eani zandi t uzt en i r i zpi dedesber di nt asuneibur uzezt abai dat zeko.

EBALUAZI OA Zei ngat azkamot ai zandi r aazkenast eet angehi enager t udi r enak?Zer gat i kust e duzuei zandi r el ahor i ekugar i enak?

Zei ni zandai t ezkehaut emanet asai l kat zekozai l enakdi r engat azkak?

Et aaur r eegi net akonpont zekozai l enak?

Gat azkamot abakoi t zamodubat eankonpondubehardel aust ealduzue?

Nol akonponduedosai hest udai t eke,zuenust ez,bal or egat azkabat ?

Zeregi nl i t ekehar r emangat azkabat enaur r ean?

m enu NA GUSI A

3.

2.

1 .ONAK ALA TXARRAK? HELBURUAK Per t sonen pent sat zeko et a sent i t zeko moduaul er t zensai at zea,eur eni kuspunt udesber di nakul er t zekogaii zanda.

Edozei n egoer at an i kuspunt u desber di nakegondai t ezkeel aul er t zea.

Enpat i asust at zea.

MATERI ALAK Ot soar eni pui nar enkopi abatpar t ai de bakoi t zar ent zat .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

GARAP ENA I r akasl eak“ Ot sokal umni at ua”i r akur r i koduozenki ,et a,hor r enost ean,aur r er ago aur kezt ukodi t ugungal der aker abi l i zsor t ukodenel kar r i zket azuzendukodu.Behi n i pui nar engai neanel kar r i zket aegi ndenean,56l agunekot al deakegi ngodi r aet a denekezagut zendut eni pui nbatauker at ukodut e.Auker at uost ean,kont at uegi n behar kodut e“ ona”“ gai zt o”bi hur t uzet aal der ant zi z,et akont r akoar eni kuspunt ut i k begi r at uz–nor mal eani st or i oangai zt ot zathar t zendenar eni kuspunt ut i k.Gel ako gai ner akot al deekzei ni pui nbur uzar idi r enasmat ubehar kodut e,et a,hor r en ost ean,ber r i r o,best eenl ar r uanj ar t zeakduengar r ant zi azei nhandi adenkoment at uahalda,et amoduj aki nhor r et anzer gat i kj okat uduenul er t zensai at u.

EBALUAZI OA Zai l aegi nalzai zue“ gai zt ot zat ”har t zendugunar enazal eanj ar t zea?

Hor iegi t ean,hobet oul er t ualduzueber ei kuspunt ua,ber ebehar r i zanak?

Zeri kasiduzui kuspunt ueibur uz?

Or dubet e.

Gar r ant zi t suai r udi t zenalzai zubest ear enazal eanj ar t zeahar enar r azoi akul er t zeko?Hor iegi t enalduzuzur eeguner okobi zi t zan?

BI BLI OGRAFI A “ R.Al zat e,2000ur t ea.Resol uci óndelconf l i ct o.

Pr ogr amapar aBachi l l er at oyEducaci ónSecundar i a.TomoI .Bi l bao,Edi ci onesMensaj er o. ”

I nt er esgar r i al i t zat ekei kasl eakhausnar ket ar abul t zat zea:al debakoi t zeani dei a hauekkont uanhar t zeakduengar r ant zi azhausnar t ukodut e.Hor r ekezduesan nahi hai eneki nt zakj ust i f i kat zendi t uguni k,bai nagar r ant zi t suadai ndar ker i aul er t zenahal egi nt zea,hal a,auker aegoki akbi l at uahali zangodi t ugunol abai thor i ek egi kar i t zendi t uzt enper t sonenbehar r i zaneimoduegoki aner ant zut eko.

m enu NA GUSI A

3.

2.

1 .ONAK ALA TXARRAK?

OTSO KALUMNI ATUA Basoani r eet xeazen.Ber t anbi zini nt zenet azai nduegi t ennuen.Gar biet aedermant ent zensai at zenni nt zen.

Egunsar gor ibat ean,zabor r aet azi ki nker i aj asot zenar ini nt zel a,kanpi st abati r i t sizenkanpot i k,har enpausohot sakent zunni t uen.

Zuhai t zbat enat zeanezkut at uni nt zenet aneskat obati kusinuenbi dean,ot ar r ebateskuanzuel a.Neskat oasusmagar r i ai r udi t u zi t zai dan,ososoi nekobi t xi abai t zuenj ant zi t a.Gor r i zgoi t i kbeher a,et abur uaest al i t a,i nor kezezagut zekomoduan.Jaki na,ger ar azi egi nnuengal der abat zukegi net aber easmoakzei nzi r enj aki t eko.Norzengal det uni on,nondi kzet or r en,nor azi hoanet ahor i guzt i a.Dant zanhasiet akant ubatabest uzi dan,ber eamonar enet xer azi hoal aet aot ar r eanhar ent zakoj anar i azer amal aesat en zuena.Zi nt zoazi r udi en,bai nani r ebasoanzegoenet asusmagar r i aemat enzuen,t xanogor r iar r ar ohur abur uanj ar r i t a.Ber az, aur r et i kezerabi sat ugabeet ahai nmodubi t xi anmozor r ot uabasoani bi l t zeaosogauzaser i oazel aer akust eaer abakinuen.

Ber ebi deaj ar r aizezanut zini on,bai naaur r eahar t uet aamonar enet xer al ehenagoi r i t sini nt zen.Amonat xomai t agar r ihur ai kusi nuenean,ni r ear azoaazal duni onet aadosegonzenni r eki n:ber ei l obaki kasiegi nbeharzuenbasoankont uhandi agozi bi l t zen.

Adosj ar r igi nen:begi bi st at i kkendukozen,neukdei t zenni onar t e.Hal a,oheazpi anezkut at uzen.

Neskat oai r i t sizenean,l ogel ansar t zer agonbi dat unuen.Nihannengoenoheansar t ut a,amonat xoj ant zi t a.Neskat oahur bi l duet a gauzai t susi akesanzi t uenni r ebel ar r i handi ei bur uz.Lehener ei r ai nduni ndut en,ber az,ni r ebel ar r i handi ekhobet oent zut enl agunt zenzi dat el aesanni on.Egi aesan,ni kneskat oaat segi nnuenet aesat enni onar iar r et ahandi agoaj arzi ezai onnahinuen.Bai na, or duan,ni r ebegi i r t enei bur uzkobest ekoment ar i oi r ai ngar r i bategi nzuen.I maj i nadezakezuzerpent sat zenhasi ni nt zenneskahar i bur uz;i zaner e,at segi naemat enzuenkanpot i k,bai naosol ot sagabeazen.Hal aet aguzt i zer e,aur pegi ar enbest eal deaj ar t zeko ohi t ur adut ,et ani r ebegi ekhobet oi kust enl agunt zenzi dat el aesanni on.

Har enhur r engoi r ai nabi hot zar ener di er di r ai r i t sizi t zai dan.Hor t zakhandi akdi t ut ,egi ada,et aneskat oaki t susker i abatesanzuen hai eibur uz.Neur ebur uakont r ol at uegi nbeharnuel abadaki t ,bai nazut i kj ar r iet aohet i ksal t oegi nnuen,et aoi huegi nni onber a j at ekohobeakzi r el aesanez.

I zangai t ezenser i oak:ot sobat eker eezl ukeneskat obatj ango,hor i edonor kdaki ,bai naumezor ohur a,et xeanbar r enakor r i kahasi zen,oi huka,et aniber eat zet i k,hur al asai t unahi an.Amonar enar r opakendunuen,bai nahor ioker r agoai zanzen.Bat bat eanat ea zabal duzenet aegur gi l ebatager t uzen,ai zkor ai zugar r i bateskuar t eanzuel a.Har i begi r at uet akont ur at uni nt zenar azobatneukal a.Ni r eat zeanl ei hobatzegoenzabal i k,et aber t at i kal deegi nnuenkor r i ka.

Esannahi konukedenahoramai t uzel a,bai naamonar enper t sonai akezzueni noi zi st or i oar enni r eber t si oakont at u.Ber andubai no l ehen,niani mal i adesat segi nani nt zel azabal duzenmunduosoan.Deneki hesegi t enzut ennii kust ean.Ezdaki tezert xanogor r i ko neskat xohar ibur uz,bai naniezni nt zenzor i ont subi zii zanhandi kaur r er a.

m enu NA GUSI A

3.

2.

2.ETA ZUK NOLA I KUSTEN DUZU? HELBURUAK I kasl eeihausnar ket ar abul t zat zea: er r eal i t at eaul er t zekomodudesber di nak daude,et ager t aer aber ber aki kuspunt u desber di net at i ki kusdai t ezke.

Kont ur at zeaaskot angat azkazdugun per t zepzi oaal dat uegi t endel asegunet a nondi kbegi r at zendugun.

Gat azkengenesi ahobet oul er t zen sai at zea.

MATERI ALAK Ezdamat er i alber ezi r i kbehar .Fol i o bat zuet ani r akasl eakl anbi debat zuk i dat zi kodi t uet ai kasl eeiemangodi eger o.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

GARAP ENA I kasl eakbostl aguni ngur ukot al deet anbanat ubehar kodut e.Bi t ar t ean,i kasgel akoar dur adunakt xar t elbat zukbanat ukodi t uzei net anl anbi debati dat zi t adagoen.

Txar t el akbanat zean,i r akasl eakt al debakoi t zar iesangodi oi kasgel adeskr i bat ubeharduel aegoki t uzai enper t sonai ar eni kuspegi t i k.Hauda,gal der a bat ier ant zun behar ko di ot e:Nol ai kusi ko zenuke et a nol a deskr i bat uko zenukegel ahau. . .i zangobazi na?15mi nut ui ngur uemangodi r a–gehi ago behari zanezger o,gehi ago-t al de bakoi t zakber e deskr i bapena egi t eko.

Amai t zendut enean,i kusi dut enagel aosoar enaur r eankont at zekoeskat uko zai e,esat ekoeur eni kuspunt ut i kzei nezaugar r idi t ueni kasgel ak.Gai ner ako i kaski deekzei nl angi l edenasmat ubehar kodut e( suhi l t zai l ea,dekor at zai l ea,ar ot za. . . ) .

Moduhor r et an,ar giger at ukodaper t sonabakoi t zak“ begi r adadesber di na” duel abet et zendugunpaper ar enar aber a,et aper t zepzi oek–bi zi t zaosoan zeharer at ut akoak,et abet igur ebi zi penenar aber akoak-er abaki t zendut el a t opat zendi t ugunegoer eiaur r eegi t ekomoduazei ni zangoden,bai t agat azkeiaur r eegi t ekomoduaer e.Egi aabsol ut uaezdel aexi st i t zener akut si behardi ei r akasl eaki kasl eeiet a,askot an,i r i t zibatbai nogehi agoi zandai t ezkeel aegi azkoak,nahi zet abat abest ear enkont r akoaki zan.

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

2.

2.ETA ZUK NOLA I KUSTEN DUZU?

GARAP ENA Hal a,gat azkabati dent i f i kat uet ahor r iaur r eegi t ekogar ai an, kont uani zanbehardugugur ei kuspunt uaezdel abal i oaduen bakar r a.

Auker adai t ezkeent al demot ak: Segur t asunenpr esabat .

I kasl et al debatj aibategi t ekol ekuabi l at zen.

Lokal aer osinahidut ena.

Dekor at zai l ea.

Lapur r ak.

EBALUAZI OA Zeri r udi t uzai zuhai nbest ei kuspunt uegot eaer r eal i t at e ber ber ar engai nean?

Zur eust ez,haueguner okobi zi t zar aer amandai t eke?

I noi z pent sat u alduzu zur ei kuspunt ua zel a bal i ozko bakar r aet asai at ualzar abest eeii nposat zen?

Gar r ant zi t sua i r udi t zen alzai zu egi t at e hau kont uan i zat eabiper t sonenar t ekogat azkaul er t zekogar ai anedo hor r iaur r eegi t ean?

Or ai n,er r eal i t at ebakarbatezdagoel aj aki nda,hobet o ul er t zenaldi t uzuzur ei ngur uanger t at zendi r engat azka bat zuk?

m enu NA GUSI A

3.

3.

1 .ZERGATI KJ OAN NAHIDUZU ORDU HORRETAN? HELBURUAK Al deedokont r aezj ar t zenohi t zea;i nt er esak er abi l t zen i kasi adost asunet ar a i r i st ekomodugi sa.

Gat azkeij ar r er enar aber aedoi nt er esen ar aber a er ant zut ear en desber di nt asuna zei ndeni kast ea.

Gat azkanpar t ehar t zendut enper t sona guzt i eni nt er esakzei ndi r enj aki t ensai at zekoohi t ur ahar t zea.

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA I kasl eeihonakoegoer ahauj ar t zenzai eaur r ean: I t zi aret aPakonebaar r ebakdi r a.Bi harbest eanai ar enur t ebet et zeada, Asi er r ena;ber az,gaurger at uegi nnahi dut ehar i opar i bater ost er aj oat eko.

Gosal dubi t ar t ean,j oat ekoor duar ibur uzezt abai dat zenhasidi r a. i

i I t zi ar r ekesat en di o zazpi aki ngur uan j oan nahiduel a,bai na Fr anek esat endi ober ar iezdat or ki ol aondoor duhor r et anet aber akezduel a bost akbai nober anduagoj oannahi .

I kasl eak,bi naka,el kar r i zket ahonij ar r ai penaemanbehar kodi ot e.Hor r et ar ako, bi kot eki debat ekI t zi ar r enpaper ahar t ukoduet abest eakFr anena.

Mi nut ubat zuki gar oost ean,i r akasl eakbi kot ebakoi t zar ieskat ukodi ol abur l abur gai ner akot al deeiazal t zekozei nondor i ot ar ai r i t sidi r enet anol aj oandenpr ozesua.

Hor r enost ean,i r akasl eakazal duegi ngodi ezerdi r eni nt er esaket aj ar r er ak.Hor r et ar ako,def i ni zi ohauekhardai t ezke: i J ar r er ahar t zeadazernahidugunkont uanhar t uet ahor r enal deegi t en dugunean,azkenbat ean,egi nnahiduguna( opar i aer ost er abost et anal a zazpi t an j oan) .Jar r er a har t u et a horger at zen gar en bi t ar t ean,hor r en gai neanezt abai dat ukodugu,et azai l ai zangodaadost asunbat er ai r i st ea. i B ai na,i nt er eseker akut siegi t endut ezer gat i keskat zenduguneskat zen duguna.Hauda,esanegi t endugupl anhor r enal dezer gat i kegi t endugun; benet anzer gat i knahidugungauzabatet aezbest ea,gur ehel bur uazei n den.Al debakoi t zar eni nt er esakzei ndi r enj aki t endugunean,askozer r azagoi r i t si kogar aadost asunbat er a.

m enu NA GUSI A

3.

3.

1 .ZERGATI KJ OAN NAHIDUZU ORDU HORRETAN? GARAP ENA EBALUAZI OA Azal penhor i enost ean,15edo20mi nut uemangozai zki ei kasl eei ,I t zi aret aFr aneni nt er esakzei ndi r enezagut ut a,ber r i r oer e ados j ardai t ezen bakoi t zar en i nt er eseihobet o er ant zun ahal i zat eko.

I t zi ar r eni nt er esak: i B i harl anbatent r egat ubeharduet aor ai ndi kl an handisamar r a ger at zen zai o.Ez zai o auker a ona i r udi t zenar r at sal dekobost et anj oat ea,agi aner osket a l uzat uegi ngobai t aet ager oezduel akoast i r i ki zango l anabukat zeko. i I nst i t ut ut i ki t zul i t akoan,l okul uxkabategi t eagust at zenzai oet aj ust usamari bi l i kol i t zat ekeopar i aer ost er abost et anj oat eko. i F r aneni nt er esak: i 1 8: 30eanber eneskar eki nger at uda. i

Er r azai zanal zai zuebi al deent zakoonadenadost asun bat er ai r i st ea,al debakoi t zar eni nt er esakezagut zenez zeni t uzt enean?

Ar i ket ar enl ehenengozat i an,sai at ualzar et easmat zen al debakoi t zakzer gat i kdef endat zenzuenj ar r er ahor i ?

Zeral dat udabest eal dear eni nt er esakezagut ut akoan?

Zei n desber di nt asun daude l or t ut ako l ehenengo et a bi gar r enadost asunar enar t ean?

Bi kot eguzt i ekI t zi aret aFr aneni nt er esakkont uanhar t u di t uzuenean,ani zt asunhandi aegonaldapr oposat ut akoi r t enbi deet an?

Amai t zean,bi kot ebakoi t zakber r i r oazal dukoduzei nadost asun l or t udut en,et abi kot eki debakoi t zakesanegi ngoduber ei nt er esakkont uanhar t udi r enal aez.

m enu NA GUSI A

3.

3.

2.I NTERES BATERAEZI NAK? HELBURUAK Jar r er aet ai nt er esenar t ekodesber di nt asuneansakont zea,i kasl eak kont ur adai t ezenzenbat ekogar r ant zi aet apot ent zi al i t at eadut en.

MATERI ALAK I st or i oen f ot okopi ak al deet ako bakoi t zar ent zat .Best al de,i r akasl eekar i ket ar en ebal uazi oa egi t en l agunt zeko or r i bater eer ant sida.

GARAP ENA I kasgel ahi r ul agunekot al deet anbanat ukoda,hor i et akobigat azkar enzat i i zango di r a.Best e per t sona ahal egi ndu egi ngo da l aguneigat azkar en i r t enbi debatbi l at zen.Egoer abateskai nt zenda:al debakoi t zakj ar r er abat def endat ukodu.Beher ago,eki nt zahonet anj ar r ai t ubehar r ekokont si gnak emat enzai zki oi npl i kat ubakoi t zar i .Al deet akobakoi t zakber ej ar r er adef endat ukodu,et ahi r ugar r enper t sonakber ebil aguneil agundukodi egat azka konpont zen.Azkenhor isai at uegi ngodai nt er esakzei ndi r enazal er at zen.

Gat azkar enebazpener ai r i st eko,al deeni nt er esakzei ndi r enj aki nbehar ko da.I zaner e,bat er agar r i akdi r a:al debat eksaski et akobatbeharduenbi t ar t ean( j aur t i ket al i br eakent sai at zeko) ,best eakkant xaer di abehardu( mi ni f ut bol eanj okat zenbai t ut e) ;bit al deekber ei nt er esakasedi t zaket ear azor i k gabe.Ki deeil agunt zensai at zendenper t sonaani mat uegi ngodai nt er eset anar akat udezan,“ zer t ar ako�hor r et an.Jar r er aet ai nt er esenar t ekodesber di nt asunagogor ar azi koda.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

3.

2.I NTERES BATERAEZI NAK? GARAP ENA I nt er esaket aj ar r er ak Jar r er a da def endat zen dugun kokapena,egi n nahi duguna.Jar r er et anmugi t zengar enbi t ar t ean,et asoi l i k hor i et an oi nar r i t ut a ezt abai dat zen dugunean, zai l a egi ngozai guadost asunbatl or t zea.

Ai t zi t i k,i nt er eseker akust endi gut epl anhor izer gat i k nahidugun,gauzabatedobest eanahii zat er abul t zat zengai t uenbenet akokausa.Al debakoi t zar eni nt er esakzei ndi r enj aki t enduguneanaskozer r azagoegi t en zai guadost asunbat er ai r i st er a.

EBALUAZI OA Zai l aegi nzai zueper t sonaguzt i eni nt er esakasedi t zaket enpr oposamenakaur ki t zea?

Zuenust ez,j ar r er et anger at uzger oer r azai zangozel a al deguzt i eni nt er esakaset zekoadost asunbatl or t zea?

Egi azt at u alduzue j ar r er a et ai nt er eset an oi nar r i t ut a komuni kat zear endesber di nt asuna?

Nol agar at ukol i t zat ekegat azkabal di net abial deet ako bat ekkant xaber ar ent zathar t ui zanbal u?Zerger t at uko l i t zat ekehur r engoegunet akoat sedenal di an?

m enu NA GUSI A

3.

3.

2.I NTERES BATERAEZI NAK?

ARI KETA 1.ALDEA DBHkobi gar r enmai l akoi kasl eazar a,et azur ei kasgel asaski bal oi koj aur t i ket al i br ekot xapel ket abat er akopr est at zen ar ida.Txapel ket ahaui ngur ukoi kast et xeenar t eanegi t enar izar et e,et aast ebur uhonet anj okat ukodapar t i dar i kgar r ant zi t suena.I r abazt enbaduzuef i nal er apasakozar et e.Zuent zatosogar r ant zi t suadagaurent r enat zea;gai ner abost mi nut ul ehenagoi r t enzar et eat sedenal di r a.Ezzai zueondoi r udi t zenhi r ugar r enmai l akogel akkant xanf ut bol eanj ol ast u nahii zat ea;i zaner e,bet iokupat zendut ekant xaet aezdi ot ei nor iezer t ar akol ekur i kuzt en.

i

i

ZURE JARRERA DA: “ KANTXA BEHAR DUGU,BERTAN DAGO SASKIA,ETA JAURTIKETA LIBREAK ENTRENATU BEHAR DITUGU” .

2.ALDEA DBHkohi r ugar r enmai l akoi kasl eazar a,et af ut bolj okal ar iamor r at ua.Hi r ugar r enmai l akoenar t eanmi ni f ut bol ekot xapel ket at xobatant ol at zenhasizar et e,et aant ol amenduet agar apeneanososar t ut azaudet e.Gaur ko,par t i dagar r ant zi t suenet akobatzegonpr ogr amat ut a:3.Agel a3.Bgel ar enkont r a.Gai ner a,at sedenal di r abostmi nut ul ehenagoi r t et ea eskat uduzue,denaant ol at uet akant xapr est at zeko.Bi gar r enmai l akogel akabi sat uegi nbeharzuel aust eduzue,et a kant xabehar kozut el aesan;gai ner a,bostaxol ahai enj aur t i ket al i br eent xapel ket a!

i

i

ZURE JARRERA DA: “ MINI. FUTBOLPARTI DA JOKATZEKO KANTXA BEHAR DUGU, OSO GARRANTZI TSUA DA GURETZAT”

ARAZOAKONPONTZENLAGUNTZENDUENLAGUNA Penaemat endi zuzur ebil agunbor r okanar idi r el akokant xar eki nzei nger at ukodener abaki t zeko.I r t enbi deadost ubat bi l at zenl agundubehardi ezu,bial deenbehar r akaset zendi t uena.Hor r et ar ako,j ar r er ezhar at ago,ar akat uegi nbehar duzuzei ndi r enbakoi t zar eni nt er esak.

i

m enu NA GUSI A

3.

3.

2.I NTERES BATERAEZI NAK?

I RAKASLEENTZAKO FI TXA

m enu NA GUSI A

3.

4.

1 .LANKI DE ALA LEHI AKI DE? HELBURUAK

GARAP ENA

Gat azkar iemanahalzai zki oner ant zun mot adesber di nakezagut zea.

Geur eest i l oper t sonal engai nekohausnar ket aegi t ea.

Gat azkar enkudeaket aer r azt endut en est i l oet ar aj ot zeakduengar r ant zi ar en gai nekohausnar ket aegi t ea.

MATERI ALAK Par t ai debakoi t zar ent zatt xar t elgor r ibat et at xar t elur di nbat( hobedat xar t el ak kar t ul i nazegi ndaegot ea.Ezi nbada, “ gor r i a”et a“ ur di na”hi t zaki dat zi kodi r abi paperzat i t an) .I r akasl eent zakoi nf or mazi o f i t xabater eer ant sida.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

4.

1 .LANKI DE ALA LEHI AKI DE?

GARAP ENA

EBALUAZI OA Denokbat er a,el kar r i zket abatsor t ukoda.Honet an,gal der a hauekkoment at ukodi r a: Zeri r udi t uzai zuj ol asa?Zei ni zandazur eest r at egi a?

Zur eust ez,per t sonabakoi t zakest i l obakar r aaldu?

Bet iest i l ober ber aer abi l t zendugu,al aegoer ar enar aber a al dat uegi t enda?

Zei negoer at anj ot zenduzul anki det zar akoest i l or an?et a l ehi akor r ean?

Zei nonur ai zandi t zakel anki det zanar i t zeak?

m enu NA GUSI A

3.

4.

1 .LANKI DE ALA LEHI AKI DE?

I RAKASLEENTZAKO I NFORMAZI O FI TXA Gat azkabat enaur r eangaudenean,per t sonabakoi t zakmodubat eanj okat zendu.Guzt i ok,unebat eanedobest ean,j okat zekobostest i l oadi er azt endi t ugu.Bat zukbest eakbai nogehi agot aner abi l t zenbadi t uguer e,gehi ener abi l t zendugunadagur e j okat zekoest i l oa.

Bostj okabi deest i l oakzehazt ekokonbi nat zendi r enbial dagai ak( Fi l l ey ,1989)hauekdi r a:al debat et i k,gat azkaki dedugun per t sonar eki kohar r emanar ieust eakgur et zatduengar r ant zi a,et abest et i k,i nt er esper t sonal eil ehent asunaemat enzai enal a ez.

JOKATZEKO BOSTESTILOAK HONELA DESKRIBATZEN DIRA: LEHIATU:est i l ohauhar t zendut enekeur enhel bur uakl or t unahidi t uzt ebest eper t sonenbehar r akkont uani zangabe,et a ezdi eaxol ai zangoeur enar t ekohar r emananol aj ar r ai t ukoduen.Hauenj ar r er a“ ni ki r abazi -zukgal du”i zangoda.Edozei n gat azkaauker aonai zangodabest eengai net i kj ar t zeko.

i

AMORE EMAN:kasuhonet an,gat azkaezdaer osoager t at zen;i zaner e,honel aj okat zenduenakhar r emanakal t et uegi n dai t ekeel apent sat zendu.Hor r egat i k,nahi agoduber ei nt er eset anamor eemat eahar moni amant ent zear enal de.Best e al dear eni nt er esakber ei nt er esengai net i kj ar t zeaonar t zendu.Honenj okabi dea“ amor eemangal du”i zangoda.

i

SAIHESTU:gat azkasai hest endunor ber ei nt er esakasegabe,et abest ear enaker easegabe.Best eeki kot opaket aker abat i nper t sonal akdi r a.Adost asunenbat er ai r i st enbadaer e,ezdahar eki nkonpr omet i t ut asent i t uko.Jokabi dea“ gal dugal du” da.

i

ADOSTU:est i l ohonenar aber aj okat zendut enper t sonaksai at uegi t endi r aadost asunbatl or t zen,al deet akobakoi t zak zer bai ti r abazdezanl or t zeko.Honenj ar r er ar enar aber a,denekemanbehardut ezer bai tt ar t ekopunt ubataur ki t uar t e.

i

LANKIDETZAN JARDUN:kasuhonet an,per t sonakber ei nt er esakasenahidi t u,et abest ear enaker ebai .Gat azkagauza nat ur alet aer abi l gar r i t zathar t zenduhonek,et a,moduer ai ki t zai l eaner abi l i t ai r t enbi desor t zai l eagor ai r i st enl agunt zen duel apent sat zendu.

i

m enu NA GUSI A

3.

4.

2.P ENTSATZEKO SEIKAP ELAK HELBURUAK

GARAP ENA

Gat azkabat ier ant zut ekomodudesber di nakdaudel akont ur at zea.

i

Gat azkabat iaur r eegi t ean,sor mena sust at zea.

i

Egoer apr obl emat i kobat iaur r eegi t eko gar ai anagerdai t ezkeenj ar r er adesber di nakzei ndi r enbegi r at zea.

Gur ebur uakf unt zi oani t zdi t uel akont ur at zeaet a,er agi ngar r i agoaki zat eko, gur epent samenduaant ol at uegi nbehar dugul a.

Di nami kahauhonet andat za:denokbat er ai r t enbi deakbi l at ubehardi t uzt e egoer abat enaur r ean.

Egoer ahor i hasi er abat eanpr obl emat i koai zandai t eke.Kasuhonet an,honakoa i zandai t ekeegoer a:“ Gabonaki r i t sidi r aet ai kasgel adekor at ubehardugui kast et xean egi t en den l ehi aket ar ako;bai na,per t sona bakoi t zak gust u desber di na duenez,ezt abai dasordai t eke:zerapai ngar r ij ar r i ,non,noi z,nol a,gauzaknon er osi ,zei ndi r ur eki n,norar dur at ukoden,et aabar � .Er abaki ak,kasuhonet an, Edwar ddeBonor enSeiKapel enTekni kar aj ot ahar t ukodi r a.

Tekni kahonet ant xapelbat zuker abi l t zendi r a,met af or i kokipent sat zekomodu desber di nak si mul at zen di t uzt enak.Tekni ka honen bi t ar t ez,i dei a sor t zai l eak sor r ar azt en di r a hasi er a bat ean pr obl emat i koa i zan dai t ekeen egoer a bat en aur r ean. i

Kapel abakoi t zakezaugar r i desber di nakdi t u,et ai kasl eekeur ener ant zunaket a pr oposamenakegoki t ubehardi t uzt eunehor r et anj ant zi t adar amat enkapel ar en ar aber a( i r akasl eakadiegonbeharduhor ibet edadi n) .Tal deanegi t endenez, par t ehar t zai l eguzt i ekkapel akol or eber ber aer amanbehar kodut ebat er a.( i kasl e bakoi t zar ent zatkol or ebakoi t zekokapel abategi nezi ndenean,biedohi r ukapel a egi ngodi r akol or ebakoi t zeko) .67mi nut uemangodi r akapel abakoi t zar ent zat , et ai r akasl eakar bel eanapunt adi t zakesor t zenj oat endi r eni dei ak. i

MATERI ALAK Kol or et akoseikar t ul i na,kapel ak egi t eko.

Ar t azi aket akol a.

Tal dehandi adenean,kont uzi bi l ibehar koduguet aezduguut zi koi kasl el ot sat i enakpar t ehar t ugabeger adai t ezen.I kasl eguzt i enpar t ai det zasust at ubehar dugu.Ondor en,kapel a bakoi t zer ako azal penak emango di t ugu.Eki nt za hau er r azt eko,i kasl eenar t eanf ot okopi abat zukbanat ukodi r a. i

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

3.

4.

2.P ENTSATZEKO SEIKAP ELAK

KAP ELAK Kapel akor denahonet aner abi l ibehardi r a: KAPELA ZURIA Daukagun i nf or mazi oar eki n zeri kusi a du;neut r al a da,et a obj ekt i boa.

Egi t at eak,zi f r ak,behar r aket ai nf or mazi ogabezi akl ant zendi t u. i K APELA GORRI A Honek i nt ui zi oar eki n, sent i mendueki n et a emozi oeki n du zer i kusi a.

Kapel agor r i ar enbi t ar t ez,i nt ui zi o/ sent i mendubater akut sdezakegu,j ust i f i kat ubehari zangabe.

APELA BELTZA i K Zuhur t zi ar enet at ent uar enkapel ada.Bet i i zanbehardul ogi koa,et ai nol a er eezdakapel anegat i boaedobest eakbai nooker r agoai zango.I r adoki zunbatzer gat i kezdenbatet or t zenegi t at eeki n,daukaguneskar ment uar eki n,er abi l i t akosi st emar eki nedoj ar r ai t zenar igar enpol i t i kar eki nadi er azt ekoer abi l t zendakapel abel t za. i K APELA HORI A Logi kaposi t i boar eki nduzer i kusi a.Lant zekoadenedozei ngai r enbal or e et aonur aki r udi kat zendi t u.Aur r er abegi r at zekoer abi l ibeharda;pr oposat ut akoedodagoenekoger t at ut akoeki nt zabat enemai t zeibegi r at zeko. i K APELA BERDEA Sor menar en,al t er nat i ben,pr oposamenenkapel ada.I nt er esgar r i adena bi l at zendu:est i mul uaket aal daket ak. i K APELA URDI NA I kuspegigl obal ar enkapel ada.Ezdakont uanber t anpausat zen;‘ pent samenduar en’ pr ozesuazai nt zendu;or kest r azuzendar i ar enpaper ada. i

m enu NA GUSI A

EBALUAZI OA Nol asent i t uzar ahai nbest e“ kapel a”desber di neki n pent sat ubehari zanduzunean?

Zei nkapel ar eki negi nzai zuzai l agoapent sat zea?

Zei neki npent sat uduzuer r azen?

Er r azagoegi nalzai zueadost ut akoi r t enbi debat aur ki t zea?

Gar r ant zi t suai r udi t zenalzai zukapel adesber di nak er abi l t zeaeguner okobi zi t zakogat azkakkonpont zekokapel adesber di naker abi l t zea?

Zuenust ez,gar r ant zi t suaaldai kuspunt udesber di nakhar t zeaar azober ber akonpont zer akoan?

I r t enbi deakaur ki t zekol anaer r azt uegi t enaldu?

I NFORMAZI OA I nf or mazi oar eni t ur r i a:www. edwar ddebono. com

4.

1 .

1 .DESBERDI NTASUNAK KONTUAN I ZAN ESKUBI DE BERDI NTASUNA LORTZEKO HELBURUAK Ezgai t asunenbatdut enper t sonen eguner okobi zi t zar ibur uzkohausnar ket aegi t ea.

Kont ur at zeazei ngar r ant zi t suaden l egeekkont uani zat eaper t sona bat zuket abest eakoi nar r i andi t ugun egoer akdesber di nakdi r el a.

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA Neskamut i l eieskat ukozai ei r akasl ear eki nbat er apat i or ai r t et eko.I kasl ebat zuei begi akest al iegi ngozai zki ezapibat ezedo;best ebat zuekhankabat ean( t xi ngoka) i bi l ibehar ko dut e;best e bat zuekbesoakbi zkar r ean l ot u behar ko di t uzt e;best e bat zuekezi ngodut ehi t zegi n. . .Hogei t ahamarmi nut ui ngur ui gar oost ean,ezgai t asunenbatdut enper t sonenl ar r uanj ar r ibehar kodut e,et adenakbat er a,honako kont uhauet azezt abai dat ukodut e,esat er ako: Eguner oaur ki t ukol i t uzket enozt opoar ki t ekt oni koguzt i aket xet i ki kast et xer a j oat ean,akademi ar aj oat ean,et aabar . i

i Oh i kogar r ai obi deet ar asar t zekozai l t asunak( met r oa,aut obusa,t r anbi a,et a abar ) i

Ki r ol aegi t ekoi zangol i t uzket enauker aket amugak.

i No l akoai zangol i t zat ekeenper t sonahaueki ngaubat eanegi ni kopar r anda bat . i No l aegoki t ubehar kol uket eneur enet xea,ber t anegi t endi r eneguner oko gauzakegi t eko:et xet i kl i br ekii bi l i ,dut xat u,ar mai r ur enbat et i kgauzakhar t u, j ant zi ,bai nur aj oan,et aabar . i Z ei nzai l t asunaur ki t ukol i t uzket enl anmer kat uansar t zekoedobenet an gust at zenzai enhor r et anl anegi t eko.Pent sai t zazue,gauregunegi nezi ngo l i t uzkeenl anakzei ndi r en.

Behi nmugakzei ndi r eni dent i f i kat ut akoan,t al deguzt i et akoki deekbest eeki nkoment at ubehar kodi t uzt eet a,hor r enost ean,denokbat er aegi ngodut ehausnar ket abat : zei nneur r ihar t uahaldi r aahaldenneur r i anmugahor i ekgai ndi t uahali zat eko.

m enu NA GUSI A

4.

1 .

1 .DESBERDI NTASUNAK KONTUAN I ZAN ESKUBI DE BERDI NTASUNA LORTZEKO

EBALUAZI OA Nol akoezgai t asunf i si koakezagut zendi t uzue?

Ezgai t asunen batdut en per t sona bat zuek bal i abi de ekonomi ko asko behari zat endi t uzt ebi zi moduaut onomoagoaer amat eko( et xeaegoki t u, aut omobi l a,gur pi l dunaul kigar est ibater osiet aabar ) .

Nol akonpondai t ekeegoer ahau?

Ezagut zenal duzueezgai t asunenbatduennor bai t ?Nol aust eduzueper t sonahonil agunduahaldi ozuel a?

m enu NA GUSI A

4.

1 .

2.BERDI NTASUNAREN ALDEKO MANI FESTUA HELBURUAK I kasl eeni zpi r i t ukr i t i koasust at zea.

Gazt eakezgai t uenpr obl emat i kansar dai t ezenl or t zea.

Best eguzt i enbi zibal di nt zaber ber ak ezdi t uzt enher r i t arbat zuen al dar r i kapenakezagut uet ahor i et ansakont zea.

GARAP ENA I kasgel akoar dur adunadenper t sonakber di nt asunar enal dekomani f est ubategi t er a ani mat ukodi t ui kasl eak.Hast eko,mani f est ubatzerdenazal dukodu:i nt er esor okor r eko asmo bat zukj aki t er a emat en di t uen i dat zibatdel a esat en zai e.I kasl eei esangozai eI nt er net enbi l at ubehardut el a:el kar t eet aGober nuzKanpokoEr akundeen web or r i et an begi r at u,ezgai t asuneki nl ot ut ako gi za eskubi deakzei n di r en begi r at u,Nazi oBat uenor r i an,kol ekt i bohonekegi t endi t uenal dar r i kapenedoer r ebi ndi kazi onagusi enakzei ndi r enbegi r at u. . .Jasot akoi nf or mazi oaoi nar r i har t ut a,et a i r akasl ear enl agunt zar eki n,kar t ul i nahandibat eanmani f est uai dat zi koda.

Mani f est uar engai akl ot ur ai zandezakehai nbatgai r eki n:Lana,Et xebi zi t zakEgoki t zea,Ai si a,Ki r ol ak,Fami l i a,Gi zar t eanPar t ehar t zea. . .

MATERI ALAK

Nahii zanezger o,et ai kasl eeiondoi r udi t uzger o,mani f est uai kast et xekol ekui kusgar r ibat eneskegiahal kol i t zat eke,gai ner akoi kasgel et akoi kasl eeki kusdezaket en.

I nt er net er akosar bi deaduenor denagai l u gel a.

EBALUAZI OA EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Zersent i t uduzudi nami kahauegi t ean?

Ezagut zenalzenuenkol ekt i bohonener r eal i t at ea?

I noi zpent sat ui zanduzuzei nzi r eneur enal dar r i kapenak?

Legear en aur r ean ber di nt asuna egot eak zi ur t at zen aldi gu guzt i ok eskubi de ber ber aki zat eaeguner okobi zi t zan?

Sai at ualzar ai noi zezgai t asunenbatduenper t sonabat enl ar r uanj ar t zen?Nol a ust eduzusent idai t ekeel a?

m enu NA GUSI A

4.

2.

1 .LI BERTATEAK GI ZA ESKUBI DEEN ALDARRI KAP EN UNI BERTSALEAN HELBURUAK Gi zaEskubi deenAl dar r i kapenUni ber t sal aezagut zea.

Li ber t at eedoaskat asunkont zept uar en et aber onenneur r i / hedadur ar en gai neanhausnar ket aegi t ea.

Gi za Eskubi deakbet e dai t ezen zai nt zear enbehar r ar ibur uzkohausnar ket a egi t ea.

MATERI ALAK I kasl eedot al debakoi t zekoGi zaEskubi deenAl dar r i kapenar enkopi abat ,edo I nt er net er akokonexi obathor r engai nean i r akur r iahali zat eko.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA I kasl eeieskat zen zai e Gi za Eskubi deenAl dar r i kapen Uni ber t sal ai r akur dezat el a,et aber t anj asot adaudenl i ber t at eakbi l adi t zat el a( i r i t ziaskat asuna,adi er azpen askat asuna,si nesmen askat asuna,er l i j i o askat asuna, kont zi ent ziaskat asuna,bot oaskat asuna,et aabar ) .I kasl eekzer r endabat egi nbehar kodut eAl dar r i kapeneanai pat ut akoaskat asunmot aguzt i eki n.

Hor r en ost ean,t al deka,eskubi de hor i ekgur e bi zi l ekuan nahi zkanpoko her r i al deet anzei nneur r i t anbet et zendi r enazt er t ubehar kodut e.

EBALUAZI OA Tal dekaedodenokbat er a,i kasl eekgal der ahaueker ant zut eakomeni kol i t zat eke: Benet ani zat enaldugubet igur ei r i t zi ak,edonol akoakdi r el aer e,adi er azt eko eskubi dea?

Legezkomugezgai n,aur ki t zenaldugubest el akomugar i kgi zar t eanber t an?

Zei nj ar r er aer akust enduguedoer akust endi t ugugust at zenezzai zki gunedo mor al kiezegoki aki r udi t zenzai zki gunhai nbati r i t ziedoj okabi deenaur r ean?

Hor iegi t endugunean,best eper t soneni r i t ziaskat asuna,adi er azpenaskat asunaet abest el akol i ber t at eaker r espet at zenaldi t ugu?

Zei n di r a gur el i ber t at eeki zan behardi t uzt en mugakgai ner ako per t sonen l i ber t at eaker eer r espet at uaki zandai t ezen?

m enu NA GUSI A

4.

2.

2.GUSTUAK ETA ESTI LOAK ERRESP ETATUZ HELBURUAK Gi zar t ebat ekoki deekbest eki debat zuen egi nt zaeskubi deamur r i zt uahaldut e gar r ant zi r i kgabekogai et an,egi nt zaegi nt zaeskubi dehor iegi kar i t zeakki deet ako i nor ikal t er i kegi t enezdi onean.

GARAP ENA Hezi t zai l eakhonakoi st or i ohaukont at ukodi eneskamut i l ei : Rakelhamahi r uur t ekoneskabatda.Honiaskogust at zenzai oheavymusi ka.

Ber ar ent zat ,musi kaosogar r ant zi t suadaet a,askot an,ber egust ukot al deen kami set akj anzt en di t u.Bel t zezj ant zi t ai bi l t zen da gehi enet an,pr aka est u samar r ak,eskumut ur r ekoaket ahal akoakdar amat zal a.

Bi zi t zabi zi t zekomoduet aest i l odesber di neki koer r espet uzkoj ar r er aksust at zea.

Askot an,honeni kaski deekbar r eegi t endi ot eRekel enj anzt ekomoduar i ,i bi l t zekomoduar i ,or r azt ekomoduar iet aabar .

Best e per t sona bat zuen askat asuna noi z mugat zendugunkont ur at zea,et at al dear enpr esi oakazkeneangeur easkat asuna mugat zenduel akont ur at zea.

Jaki na,Rakel ibostaxol ahai enesanak,bai nanekat zenhasi adaet agauri kaski debat ier ant zunegi ndi o:“ ni kezdutesat enezerzur ear r opapi npi r i nhor r i bur uz;ber az,zer gat i kesanbeharduzuzukzer bai tni r ej anzt ekomoduaz?Ni gogoakemat endi danbezal aj ant ziahalnai z,et azuezzar ai norhor r et ansar t zeko� .

Hor r enost ean,i kasl eek,4edo5l agunekot al deet anbi l dut a,honakogaihauek azt erdi t zaket e:

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Zeri r udi t zen zai zu i st or i oan ager t zen di r en neskamut i l et ako bakoi t zar en j okaer a? i

i Z uent al dean,hal akoegoer ar i ksor t zenalda?Adi er azizei ndi r en,l abur l abur . ( Bur l ar enzer gat i akezdui zanbehar r i kar r opaedoest i l oa,ant zekokont ubat zuek er ei zandai t ezke) . ) i

Uzt enaldi oguj endear i ,or okor r ean,nahiduenbezal aj anzt en?

Et agogoakemat endi onbezal abi zi t zen?Hausnar ket ahauegi n:zei nbi zi modu ezdi r aondoonar t zengur egauregungogi zar t ean?Nol amugat zengai t uhor r ek er abaki akhar t zekogar ai an? i

i No l asent i t ukozi nat ekel anekoel kar r i zket abat eanesat enbadi zut eezzai t uzt el akont r at at ukoezzai el akozur ej anzker agust at zen?

m enu NA GUSI A

4.

2.

2.GUSTUAK ETA ESTI LOAK ERRESP ETATUZ

EBALUAZI OA Pr oposat ut akogai et anl or t ut akoondor i onagusi akadi er azibehar kodi t u t al debakoi t zaket akomeni gar r i al i t zat eket al dedesber di net akoki deek denbor ahar t zeai r i t zi akt r ukat zeko,ezt abai dat zekoet aabar .

Best al de,i kasl eei eskat uegi nbehar kol i t zai ekedenokbat er ahausnar ket a hauegi t eko:zei nunet anhast endakal t et zenper t sonabat enaskat asuna, et anol al agunt zendugubest eper t sonenaskat asunakal t et zen.Azkeni k gal det uegi nbehar kodi ot eeur enbur uar i zer gat i kegi t endugunhor i ( bat ez er e,i kusidugunkasuet anbezal a,askat asuneskubi deaegi kar i t zeaki nor i kal t er i kegi t enezdi onean) .

m enu NA GUSI A

4.

3.

1 .GENEROAREN ROLAK GURE EGUNEROKO EKI NTZETAN HELBURUAK Gur egi zar t eansexubakoi t zar iesl ei t zen zai zki ongener or ol akdaudel ai kust ea.

Rolhor i ekzal ant zanj ar t zea,et aber auek per t sona bakoi t zean i zan dezaket en er agi nar engai neanhausnar t zea.

Rolhor i en ar aber aj okat zen ez dut en per t soneki n i zat en dugun j okaer ar en gai neanhausnar ket aegi t ea.

GARAP ENA I kasl eek,t al dekaedodenokbat er a,honakoaki dent i f i kat ubehar kodi t uzt e: a)Nagusi ki gi zonezkoei l ot zenzai zki enl auki r ol ,et abat ezer eemakumezkoeil ot zenzai zki enbest el auki r ol . b)Edonol akol aueki nt zaedozal et asun( aur r ekoat al eanezbezal a, ki r ol ar eki nl ot ugabekoak) ,nor mal eangi zonezkoeki nl ot ut adaudenak,et abest el au,emakumezkoeki nl ot uohidi r enak. c)Nor t asunar enezaugar r i akedoj okat zekomoduak:l augi zonezkoeki nl ot ut akoak,et abest el auemakumezkoeki nl ot ut akoak.

Hor r enost ean,ondor engogal der ahaueier ant zunbehardi et e:

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

Zei nezaugar r iber di ndi t uzt egi zonezkoeki nl ot ut akoeki nt zaedor ol guzt i ek?Zei ngai t asunedoezaugar r iegot zizai zki ehi st or i anzehar ?

i

Er ant zungal der aber ber eiemakumezkoenkasur ako.

Zei ner agi ndut er olhor i ekgeur egan?Mugat uegi t enalgai t uzt e, nol abai t ,egi nnahidi t uguneki nt zaket aki r ol akauker at zekogar ai an, edoedukinahidugunl anbi deaauker at zean?

i

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

4.

3.

1 .GENEROAREN ROLAK GURE EGUNEROKO EKI NTZETAN

EBALUAZI OA Zuenust ez,r olhor i ekal dat uedomal gut uegi naldi r adenbor ar enpoder i oz?Zei nmodut anegi ndut eaur r er a?

Zer gat i kust eduzuger t at udi r el aal daket ahor i ek?Zei nt r at aer ai zandut e, zuenust ez,er abat er aedobest er aal daket ahor i eksor r ar azi di t uzt enper t sonek?

Nol at r at at zen di t ugu,gauregun,sexuar en ar aber a egozt en zai zki en gener or ol eki nbategi nezj okat zenezdut enper t sonak?

m enu NA GUSI A

4.

3.

2.HAURRENTZAKO I P UI NAK HELBURUAK Txi ki t at i kgener or ol akbar ner at zenj oat en gar el akont zi ent ei zat ea,et ahor r ekgi zabanakobakoi t zeannol akoer agi nai zan dezakeenhausnar ket aegi t ea.

Gur easkat asunamugat udezaket en gener or ol akezar t zendi t uzt enel ement uak kr i t i kokianal i zat zeni kast ea.

MATERI ALAK Haur r ent zakoi pui nak.I kasl eeieska daki ekeet xet i kekar t zekoedoi kast et xekol i bur ut egi t i khardai t ezke.

GARAP ENA I kasl eakl auedobostl agunekot al deet anbanat ukodi r a.Tal debakoi t zaki pui n bathaut at ubehar kodu.I kasl eeki pui nasakonkiazt er t ubehar kodut eet aber t an aur ki t zendi t uzt engener or ol aki dent i f i kat ukodi t uzt e.Haur t zar okoi pui nakber r i r akur t zeadakont ua,et a,t xi ki t at i kgener or ol aknol abar ner at zendi t ugunhausnar ket aegi t ekobi deaemangodi gut ei pui nhor i ek.

Nahi zet ai pui nbat zuet angener or ol akmar kat uagoegondai t ezkeen,edozei n i pui nauker adezaket e.Pr oposamengi sa,Er r auski 単e,Edur nezur i ,Eder r aet a Pi zt i aet ahal akor enbategondai t eke,bai nat al debakoi t zakl anegi t ekogehi en gust at zenzai oni pui naauker at zekoaskat asunai zandezankomenida.

Hor r enost ean,t al debakoi t zakbest eguzt i enaur r eanadi er azi koduzei nel ement udet ekt at ukodi t uengener or ol akmar kat usamardi t uzt enak.

EBALUAZI OA EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

Aur r et i khausnar ket ar i kegi nalduzui pui nkl asi koet angener or ol aknol at r at at zen zi t uzt enazt er t zeko?

Zei ner agi ndu,zuenust ez,t r at aer ahor r ekneskaet amut i l et an?

Zuen ust ez,r olhor i ekhaur t zar ot i kbar ner at zeakgur e askat asuna mugat u al dezakegur ebi zi t zaner abaki akhar t zean( l anbi dea,eskol azkanpokoeki nt zak, har r emanet ar akoi zangodi t ugunper t sonaket ahal akoakauker at zean) ?

Zei nbest eel ement ur enbi t ar t ez,i pui nezgai n,bar ner at zenj oat engar agener o r ol ak?

m enu NA GUSI A

4.

4.

1 .HEZKUNTZARAKO ESKUBI DEA HELBURUAK Hezkunt zar akoeskubi deakduengar r ant zi azhausnar ket aegi t ea.

Oso gazt et at i kl an egi t eak per t sona bat engar apeneani zandi t zakeenondor i oezhausnar ket aegi t ea.

Gi za Eskubi deen babeser ako Est at uan et anazi oar t eandaudenar aueki nl ot ur a egi t enhast ea,et aNazi oBat uensi st ema er eezagut zenhast ea.

MATERI ALAK Tal debakoi t zar ent zatI nt er net er ako konexi oaduenor denagai l ua.Komeni ko l i t zat ekeeki nt zar enkopi abater eemat ea.

GARAP ENA Hast eko,i kasl eekhezi ket ar akoeskubi deuni ber t sal azhi t zegi ngodut e.Hor r et ar ako,i r akasl eakHaur r ar enEskubi deeibur uzkoKonbent zi oar en28.ar t i kul uai r akur dezake,1989anNazi oBat uet akoBat zarNagusi akhar t ut akoer abaki a. i

i

28.ARTI KULUA 1.Est at uPar t ai deekai t or t uegi t endut ehaur r akhezkunt zar akodueneskubi dea et a,eskubi dehor r et anauker aber di nt asuneanaur r er aegi ndezan,bat ezer e honakoaber mat ukoda: a)Guzt i ent zakonahi t aezkol ehenengohezkunt zaet adoakoaezar t zea; b)Bi gar r enhezkunt zar engar apenasust at zea,er adesber di net an,hezi ket a or okor r aet al anbi dehezi ket abar neanhar t ut a;haurguzt i eki zandezat el a hor r et ar akoauker aet ahor r et ar akoneur r i akhardai t ezel a:doakohezi ket a ezar r iet a,behar r ai zanezger of i nant zi azi ol agunt zai zat ea; c)Goimai l akohezkunt zaguzt i oneskuj ar t zea,gai t asunar enar aber a,et a egokidi r enbal i abi deegokiguzt i akj ar t zeahor r et ar ako; d)Haurguzt i eki nf or mazi oaet aor i ent azi oai zat eahezkunt zaet al anbi de pr est akunt zakont uet an,et ahor i ekeskur agar r ij ar t zea; e)I kast et xeet ar akoasi st ent zi aer r egul ar r ai zandadi nsust at zekoneur r i ak j ar t zea,et aeskol auzt ekot asakj ai st enahal egi nt zea;

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

2or du.

m enu NA GUSI A

4.

4.

1 .HEZKUNTZARAKO ESKUBI DEA

GARAP ENA 2.Est at uPar t ai deekbehar r ezkoneur r i guzt i akhar t ukodi t uzt eeskol adi zi pl i nahaur r ar endui nt asunar eki nbat er akudeat udadi n,et aKonbent zi ohonenesanar eki nbat er a; 3.Est at uPar t ai deeknazi oar t ekol anki det zasust at ukodut ehezkunt zakont uet an,bat ezer emunduosoanezj aki nt asunaet aal f abet at zeezadesager r ar azt enl agunt zeko,et aezagupent ekni koet ar akoet ahezkunt zamet odomoder noet ar akosar bi deaegondadi n.Al dehonet an,ar r et aber ezi aj ar r i kozai egar apenbi deandaudenher r i al deenbehar r ei . i

Hor r enost ean,hausnar ket aegi nahali zangodut e:zer gat i kmundukoneskamut i laskokezdut ehezkunt zar akoauker ar i k?

Kausahor i enar t ean,ar r et aber ezi aj ar r iahaldi oguosoadi nt xi ki t at i kl aneanhast endi r enet ahor r egat i keskol ar aj oanezi ndi r enneskamut i koenkasuar i .Hor r et ar ako,hur r engoi nf or mazi ohauoi nar r ihar t ut a,Lanar enNazi oar t ekoEr akundeaet aGut xi enekoAdi nar ibur uzko Hi t zar mena( 1973,138Hi t zar mena)i kasl eeiezagut ar azt eagomendat zenda: i L anar enNazi oar t ekoEr akundea( LNE)Nazi oBat uenagent zi abatdaet aemakumeet agi zonezkoent zakol andui net apr odukt i boa sust at zendu,l anaaskat asunean,ber di nt asunean,segur t asuneanet adui nt asunezegi t eko.Ber onenpr i nt zi pi oobj ekt i boakhonako hauekdi r a:l aneskubi deaksust at zea,enpl egudui nbati zat ekoauker akzabal t zea,gi zar t ebabesahobet zea,et al anekogai eiaur r e 1 egi t eanel kar r i zket ar ener abi l er ahedat zea�. i

i L NE,1919ansor t ut akoa,l anekonazi oar t ekoar auaksor t uet ai kuskat zekoar dur aduenmunduer akundeada.Ki dedi t uen181Est at ueki nbat er a,ar auhor i ek,pr i nt zi pi oet annahi zpr akt i kan,er r espet at uaki zandai t ezenber mat zensai at zenda.

I kasl eeieskat ukoegi ngozai e1973anLNEkadost ut akoGut xi enekoAdi nar ibur uzkoHi t zar mena(138Hi t zar mena)kont sul t at zeko.Hi t zar menhor ihonakol ot ur ahonet ankont sul t at uahali zangodut e:ht t p: / / www. i l o. or g/ i l ol ex/ cgi l ex/ convds. pl ?C138.Laneanhast eko,ezar r i t ako gut xi enekoadi nar ibur uzkoi nf or mazi oabi l at ubehar kodut e.Hor r et ar ako,nahi koai zangodabal di nt zaor okor r akkont sul t at zear eki n.( 2.

3et a 3.

1.ar t i kul uak) i

i i i

Zei nondor i oi zandi t zake,zuenust ez,neskaedomut i kobatzazpiedozor t ziur t er eki nl aneanhast eak?

Zuenust ez,askoaldi r ahai nadi nt xi ki t anl aneanhast endi r enneskaket amut i l ak?

Zei nneur r iust eduzuehardai t ezkeel amunduosoanhaur r eneskul anadesager r ar azt eko?

1

LanekoNazi oar t ekoEr akundea( I LO,i ngel esez) ,hel bi dehonet an:ht t p: / / www. i l o. or g

m enu NA GUSI A

4.

4.

1 .HEZKUNTZARAKO ESKUBI DEA

EBALUAZI OA Neskamut i l ekhausnar ket aegi nbehar kodut e,denekbat er a,hezkunt zak per t sonabat engar apeneanduengar r ant zi azenbat ekoadeni kust eko, et aeskol ar aezj oat eaki zandi t zakeenondor i oakzei ndi r enkont ur at zeko.

Best al de,gonbi dat u egi ngo zai e hausnar ket a egi t er a hezkunt zar ako eskubi dea nazi oar t eko ar auek ( et a ez soi l i k est at ukoek)ai t or t ua et a ber t anj asot aegot eakduengar r ant zi azenbat ekoadeni kust eko,et aezt abai dat uegi ngodut eeamundukoher r i al deguzt i et anhezi ket ar akoauker a ber ber aden.

Amai t zeko,i maj i nat zensai at ukodi r azei nondor i of i si koet apsi kol ogi ko i zan di t zakeen haur bat ent zat hai n adi nt xi ki t at i kl anean hast eak ( hezkunt zaeskubi deaukat zeazgai ner a) .

m enu NA GUSI A

4.

4.

2.ZER EGI N DEZAKEGU GUK?1 HELBURUAK Oi nar r i zkoeskubi deakal dar r i kat zekoet a gi zar t ebi degabeker i aksal at zekohai nbat moduezagut zea.

I kasl eakgi zar t e zi bi l ean par t e har t zer a ani mat zea.

Her r i t ar r enbi zi moduanal daket aksor r ar azt ekozai l t asunengai nekohausnar ket a egi t ea.

MATERI ALAK I nt er net er akokonexi oaduengel a.

GARAP ENA I kasl eekbat er aegi nbehar kodut el aneskubi deakal dar r i kat zear eni ngur uan bur ur aet or t zenzai zki enmoduakzei ndi r enesat eko.Hezi t zai l eak,l eheni k et abehi n,gal det uegi ndi ezai ekeeai noi zpar t ehar t ualdut enper t sonaedo komuni t at er enbat zueneskubi deener r espet uaeskat zekoedogi zar t ebi degabeker i ar enbatsal at zeko hel bur uzegi ni koeki nt zar enbat ean.Nor bai t ek hal akor enbat eanpar t ehar t ubadu,eki nt zamot aar bel eani dat zibehar ko dut e.

Apur kaapur ka,eur en ust ezedozei n bi degabeker i a sal at zeko,her r i t ar r ak sent si bi l i zat u et a mobi l i zat zeko,ar azoen gai nean er abaki t zeko gai t asuna dut enper t sonenaur r eanpr ot est at uet aal t er nat i bakpr oposat zekoer abi l gar r i aki zandai t ezkeeni dei aber r i et anpent sat ubehar kodut e.

I dei agehi agobur ur at zeko,i r adokiegi ngozai ekont uanhardi t zat el akont sumi t zai l egi saedol angi l egi sabur ut udi t zaket eneki nt zat xi ki akedoeguner okoj ar r ai bi deaker e.

Behi nzer r endaamai t ut akoan,mi nut ubat zuki zangodi t uzt eezt abai dat zeko zei nbi dei zandai t ezkeener agi ngar r i enakal dar r i kapenbakoi t zer ako.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

BI BLI OGRAFI A 1. I nt emonOxf amen“ ¿Quépodemoshacer ?” dokument uar enegoki t zapena.

m enu NA GUSI A

4.

4.

2.ZER EGI N DEZAKEGU GUK?1

GARAP ENA Ondor en,t al det xi ki et an,I nt er net engi zar t esent si bi l i zazi or akoondor engokanpai nahaueki ker t zekoeskat ukozai e: RopaLi mpi a( Ar r opaGar bi a) ( www. pangea. or g/ r opal i mpi a)et aComer ci oconJust i ci a( Mer kat ar i t zaJust i zi az) ( www. comer ci oconj ust i ci a. com) I kasl eekbegi r at uegi nbehar kodut eet aazt er t uzer t an daut zan,zei nent zatpr est at ut adauden,zerl or t u dut en,nol apar t ehardai t ekeenhor i et an,et aabar .

Amai t zeko,guzt i onar t eankoment at uegi nbehar ko dut ezei nt zukdi r enkanpai nabakoi t zeanzei nal der di i r udi t uzai eni nt er esgar r i ena.

EBALUAZI OA Zuenust ez,nol akoer r ebi ndi kazi oeki nt zaki zandai t ezkeer agi ngar r i enakj endear enganai r i st eko?

Hor i et akor enbatmi ngar r i ai zanaldai t ekenor bai t ent zat ?

Zuenust ezer r azaaldaher r i t ar r ekeur enkont sumoohi t ur ak al dat zea?

Zur eust ez,gar r ant zi t suaaldakont sumoohi t ur akal dat zea, edoar azol ar r i agoaket al ehenagokoakdaudel aust eduzu?

m enu NA GUSI A

5.

1 .

1 .OSABA ANTONI O,SUI TZAKOA GARAP ENA

HELBURUAK Bi zi moduaaur r er aat er at zekodenaut zi et abest eher r i al debat er aj oanbehar duenar enmi gr azi opr ozesuazei nden j aki t ea.

Gur eher r i al der amai l aekonomi koet a hezkunt zamai l abaxuagoazet or t zen di r enper t soneibur uzdi t ugunest er eot i poengai neanhausnar ket aegi t ea.

Enpat i asust at zea.

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

i

Hast eko,i r akasl eakhonakoi st or i oakont at ukodu: Zunbel t zDBHko2.mai l akomut i lbatda,et aber eosabaAnt oni or en hi st or i akont at udi ei kasgel akoki deei . r eosabaAnt oni oni r eamar enl ehengusuada;ber az,ezdaber ez  Ni

ni r eosaba,bai nani r ear r ebaket ani kbet idei t ui zandi ogu“ OsabaAnt oni o,Sui t zakoa” .Ni r eamar enf ami l i angi zonezkoguzt i ekLui s,Manuel , PepeedoAnt oni oi zenadut e,hor r egat i kesanegi nbehardugunongoa denbakoi t zaet a,her r iber eanbatbai nogehi agodaudenean,ezi zenez edot xi ki gar r i azdei t zendi ogu. ai ndel ahi l abet ebat zuk,Gal i zi anel kar t ugi nenseni deak,et aosaba  Or Ant oni okkont at uegi nzi danSui t zar aegi nzuenbi dai anol aj oanzi t zai on: t ebet et aal deegi nzuenher r i xkat i k,ber eanai aguzt i ekegi nzut en  16ur bezal a.Hai ekBar akal dor aet or r izi r enbi zi t zer a,ni r eamar eki n,ai t onaamoneki n,bi r r ai t onaamoneki net aabar .Denakbi zizi r enet xeber ean.

Her r i xkanet ai ngur uanezzegoenl ani ket ani r eosabaAnt oni or enf ami l i anzazpinebaar r ebazi r en;ber az,anaiguzt i ek( mut i l ak, )16ur t ebet et zean,ai t ar enet aamar enet xeaut ziet abest el ekubat zuet ar aal deegi n zut enbi zi moduaat er at zer a. anagusi ekesanet aesanegi t enzi ot enosabaAnt oni or iBar akal  Anai dor aet or t zeko,best eseni deguzt i eki nbat er a,bai naosabaAnt oni okSui t zar aj oat eaer abakizuen. r i xkakobi zi l agunbatSui t zanzegoenbi zi t zen,et aAnt oni or ent zako  Her

kont r at ubatl or t uzuenber t akohot elbat ean;ber az,t r enahar t uet ahar a j oanzen.

m enu NA GUSI A

5.

1 .

1 .OSABA ANTONI O,SUI TZAKOA GARAP ENA di azent r enbathar t zenzuena,bai na,hai nbest edenbor aemanzuenbi dean,azkeneanohi t uegi nzen.Bi dai al uzeai zanzen,  Lehenengoal et agauzaaskot anpent sat zekobet aemanzi on.Hanzer eki negi ngoot ezuent opo,nol akoaki zangozi r ensui t zar r ak,et ab.

r i t sizenean,hot el eanhasizenl aneanpl at er akgar bi t zenet a,zor t ehandi z,ber t anemanzi ot enost at u.Best eemi gr ant easkokezzut en  I hal akozor t er i ki zan.Denokbat er a,pi l at ut abi zibeharzut enl anegi t enzut enekoenpr esakj ar r i t akot xabol at xi kibat zuet an.

r eosabakezzeki enf r ant sesez,ezi t al i er az,ezal emaner az. . .Egi aesan,gazt el er azer eezzuenosoondohi t zegi t en,gal egozhi t zegi t en  Ni ohi t ut azegoel ako,et aezzuel akoauker ahandi r i ker ei zaneskol ar aaskot anj oat eko.

an,l anaamai t ut akoan,f r ant sesekoakademi abat er aj oat enzen,et aber r i r ohot el er ai t zul t zean,af al duet agoi zekoor dut xi ki et ar aar t e  Gauet ar i t zenzeni kast en.I zaner e,bazeki enhi zkunt zai kast enezzuenar t e,ezzel aber ekabuzmol dat zekogaii zango.

l abet eet an,et aur t eet aner ebai ,osabaAnt oni oosobakar r i ksent i t uzen.Ezagut zenzuenemakumehur a,her r i koa,ezkondut a  Lehenengohi

zegoenet aber ef ami l i azuen;ber az,l agunt zaet aer r ef er ent zi ahandi abazener e,ezzenber ar eki ni bi l iohi .Nahi zet agogorsai at u,nahi kot xo denbor abehari zanzuenf r ant sesai kast eko,et a,denbor ahor r et an,ezzengaij endear eki nhar r emanet anj ar t zeko,beharzuenaer ost eko ( or ai ndel aber r ogei t ahamarur t eezzenhai nohi koagauzaker ost ea super mer kat uet akoapal et at i khar t ut a,eskat uegi nbehari zat enzen) …

Osabat r i st ekior oi t zendanol a,Sui t zanhi l abet ebest er i kezzer amanean,gai xot uzenet aezzengaimedi kuakesat enzi onaul er t zeko,ezet a honeker r ezet anemandakobot i kar enpr ospekt uaer e;hal a,ezzeki ent r at amenduanol aj ar r ai t ubeharzuen.Zor i onez,Ant oni or iezzai oi noi z bor ondat eaf al t ai zan;ber az,unehar t anzeukansukar r agor abeher a,hi zt egi ahar t uet aor duakemanzi t uenpr ospekt ukohi t zakbi l at zen,et a, azkenean,gaii zanzenbot i kanol ahar t ubeharzuenasmat zeko. a,gauzagogor r agobat ier eegi nbehari zanzi onaur r e:ber eegoer aber eanSui t zar aj oandakoadi ski deaskor engandi kj asot ako  Denadel

t r at ua.I zaner e,adi ski dehor i et akobat zukber abai nodezent el ehenagoi r i t si akzi r enber t ar a,et a,ber az,hai enkabuzondomol dat zekogai zi r en.Hor i eki zanzi r ent r at ut xar r enaemanzi ot enak,i kasket ar i kgabekogi zonai zat eagat i ket ahi zkunt zai kast ekozai l t asunaki zat eagat i k ber el epot i kbar r egehi enegi nzut enak.Ant oni okGal i zi ar ai t zul t zeaer epent sat uzuenor duan,bai na,azkenean,pasat uzuenguzt i apasat a, per t sonabat zuekmi negi nnahizi ot el akoet xer ai t zul t zeakezzuel azent zur i kpent sat uzuen.

m enu NA GUSI A

5.

1 .

1 .OSABA ANTONI O,SUI TZAKOA

GARAP ENA xkanaka,hi zkunt zai kast enzi hoanneur r i an,Ant oni okl anaal dat zekoauker ai zanzuen,et ahot el eanzer bi t zar il anean  Pi hasizen,ger obest ej at et xebat zuet an,et aabar . t eakj oanur t eaket or r i ,ber eegoer ahobet uzj oanzen:bazi t uenhanl agunak,ezkonduegi nzen,l anonbataur ki t u  Ur

zuen. . .I zaner e,ni ki kusinuenl ehenengoal di an,nit xi ki ani nt zel a,kabr i ol etgor r ihar r i gar r ibat eanet or t zenzen,et aust e nuenosabaAnt oni onegozi ot ar aj oanzel aSui t zar a,bai nai noi zeznueni maj i nat uber ebi zi t zahai ngogor r ai zanzeni k. i

I st or i ohor ient zunda,i kasl eakbostedosei kot al det anbanat ukodi r aet aondor engogal der ahaueier ant zungodi et e:

Nol aust eduzueegongodel aper t sonabatber eher r i xkat i ki noi zat er aezet adenaut zi t abest eher r i al debat er a j oat eaer abaki t zeko,i norezagut ugabe,ber t akohi zkunt zahi t zegi nezi nda,et aabar ?Nol aust eduzusent i t uko zel aAnt oni oer abakihor ihar t zeko?





Ant oni or enet aSui t zakoher r i t ar r enkul t urdesber di nt asunadel aet a,nol aust eduzuehar t zenzut el ahan?

Zuenust ezSui t zar enegoer aekonomi koagaurdenbezal akoai zangoall i t zat ekebest eher r i al debat zuet ako ( ezhai ngar at uak)j endear eneskul anhur aguzt i aj asoi zanezbal u?



Nol akobi zi t zai zangozut en,zuenust ez,enpr esabat ent xabol et anbi zizi r enper t sonahai enguzt i ek?Et aAnt oni oet aZunbel t zenf ami l i ar enbi zi t zanol akoai zangozen,Bar akal dokopi sut xi kibat eandenakbat er abi zi t a?



i

Ebal uazi oaat al ekogal der eier ant zut enhasiaur r et i k,t al deekeur ener ant zunakpar t ekat uet aezt abai dat uahal kodi t uzt e.

m enu NA GUSI A

5.

1 .

1 .OSABA ANTONI O,SUI TZAKOA

EBALUAZI OA Nol ai kust endi t ugugur eher r i al der amai l aekonomi koet ahezi ket amai l a baxuagoazet or t zendi r enper t sonak?I r udi hor i al dat uegi t enal daher r i al de bat et i kbest er a?

Gauzaber apent sat zenaldugugur eher r i al deanbi zidi r enat zer r i t araber at set af amat uei bur uz,f ut bol j okal ar i ei bur uz,esat er ako?Zei ndabat zuen et abest eenar t ekodesber di nt asuna?

Nol a ust e duzue sor t zen di r el a est er eot i po hor i ek? Zerdago egi azkoa est er eot i pohor i et an?

m enu NA GUSI A

5.

1 .

2.ESTEREOTI P OAK GARAP ENA

HELBURUAK Est er eot i poekgur ekont zi ent zi an zel akoer agi nadut enkont ur at zea.

MATERI ALAK Bater eez.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

I r akasl eakazal duegi nbeharduesal di bat zueki r akur r i ost eanpar t ehar t zai l eek bit al det anj ar r ibehardut el a,esal dibakoi t zar eki nadosdaudenal aezkont uan har t ut a.Al deedokont r aj ar r iost ean,l er r oar enal debat er aedobest er azer gat i k kokat udi r enazal dubehar kodut e.Ar giesanbehardal er r oar enal debat er aedo best er aj ar r i behardel a,et aezduel abal i oer di koj ar r er ahar t zeak.Hor t i kaur r er a, j okoakt eni spar t i dabat endi nami kaj ar r ai t ubehardu. i

1.

-Neskakmut i l akbai noar gi agoakdi r a.

2.

-Venezuel ar r akmundukobi zt anl er i kal ai enakdi r a.

3.

-Cr i st 贸balCol 贸nek1492anaur ki t uzuenAmer i kal at i noa.

4.

-Or okor r ean,gi zonezkoakemakumezkoakbai noal t uagoakdi r a.

5.

-Gauregunean,or ai ndel a100ur t ebai nohobet obi zigar a.

6.

-Munduanazalzur i dungi zaki akgut xi engoakdi r a.

7.

-Andal uzi ar r akal f er r akdi r a.

8.

-Af r i karbi zt anl eguzt i akbel t zakdi r a.

9.

-Txi nan,j endear enar t eko% 30zor i ont suada.

10.

-Emakumemai st r akgi zonezkomai suakbai nohobeakdi r ai r akast eko.

Or dubet e.

EBALUAZI OA Nol asent i t udi r agi zar t eest er eot i poekgur egandut ener agi nazenbat ekoadenkont ur at udi r enean?

Al dat ualdagur ei r i t zi et akor enbat ?

Zerdagur ei r i t zi et angehi ener agi t enduena( eskar ment ua,t el ebi st a, pel i kul ak. . . ) ?

m enu NA GUSI A

5.

2.

1 .GOAZEN BI DAI AN! HELBURUAK Asi arkont i nent er a et a eki al deko kul t ur ar akohur bi l ket at xi kibategi t ea.

Lekudesber di nengai nekoi nf or mazi o gar r ant zi t suabi l at zeni kast ea.

I kasl eenganl ekuet abi zi moduber r i akezagut zekoi nt er esapi zt ea.

GARAP ENA Neskamut i l ek,l auedobostper t sonakot al deet an,opor r et ar akobi dai aant ol at u behar kodut e.Hor r et ar ako,hi r uast ekoopor r al di adut el ai maj i nat ubehar kodut e,et a al debat er aet abest er ai bi l t zekonahi koaaskat asunbadut el a,bai na,egi aesan,di r u gehi egiezi ndut egast at u. i

Asi angehi engust at zenzai enher r i al der abi dai at ubehar kodut e.Bet eki zunbakar r a dat al debatbai nogehi agoezegot eaher r i al debat eki nl anean. i

Bi dai aant ol at zeko,neskamut i l ekel ement uaskohar t ubehar kodi t uzt ekont uan; ber az,i nf or mazi oaskobi l at ubehar kodut e,esat er ako: i

MATERI ALAK Er aaskot akomat er i al abehar kodut e auker at ut akoher r i al deeibur uzko i nf or mazi oal or t zeko:bi dai eibur uzko al di zkar i ak,t ur i smogi dak,l i bur uak, dokument al ak,I nt er net ,et aabar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

sat uaedobest el akobai menenbatbeharaldut eher r i al dehor r et ansar  Bi t zeko? er t or enbatbehar koaldut e?Zei nt zuk,et azer gat i k?( nol akogai xot a Tx sunakdaudeher r i al dehor r et an?) nhi zkunt zahi t zegi t endi r aher r i al dehor r et an?Nol ael karul er t ukodi r a  Zei

ber t akoj endear eki n?

ndaber t akot xanpona?Hemenal dat ukoaldut et xanpona?Zenbatdi r u  Zei

er amanbehar kodut eal dat ut a?

akoadaher r i al dekokl i mahar aj oangodi r enur t ar oan?( nahidut enur t a Nol r oaauker at uahaldut e)Nol akoar r opaer amanbehardut e? akot xer t oakbehardi t uzt e?  Nol akoadahangoj anar i a?  Nol nl anet at i kbi zidi r ahangoper t sonak?( zei ndi r aekonomi akosekt or e  Zei

nagusi enak?)

m enu NA GUSI A

5.

2.

1 .GOAZEN BI DAI AN!

GARAP ENA l aezazuei nf or mazi oahangoohi t ur ei ,f ol kl or ear i ,  Bi j ai eiet ahal akoeibur uz. ndi r aeskual di i nt er esgar r i enak?Zei nt zuet ar aj oan  Zei dai t ezkehor iast eet an?I bi l bi debatzehazt udezaket e, et al ekubakoi t zeanzenbategunpasakodi t uzt en. ndi r al ekubakoi t zeanbi si t at uahaldi t uzt engauza Zei r i kpol i t enak( pai sai anat ur al ak,er ai ki nak,museoak,et a abar ) ? eharat er adai t ezkezer bai thar t zer a?  Nonz Tal debakoi t zakkar t ul i nabat eanmar r azt ukoduegi ngoduen i bi l bi dea,et abi si t at ukodut enhi r i ,her r iedoeskual debakoi t zar engai nean,hangoar gazkibatj ar r i kodut e. i

EBALUAZI OA Tal de bakoi t zakazal du egi n behar ko du zei ni zan den haut at ut akoher r i al dear i bur uzaur ki t udut engauzar i ki nt er esgar r i enaet azei ni zandi r engehi enhar r i t udi t uzt enel ement uak.

Best al de,best et al deet akoi kaski deekl andudi t uzt en her r i al deeibur uzkogal der aker eer ant zunahal kodi t uzt e.

Amai t zeko,best et al deenaur r eanauker at ut akoi bi l bi deazei n denazal dukodut e,et al abur l aburadi er azi kodut ezei ni nf or mazi obi l at udut en.Hor r et azgai n,haut at ut akoher r i al dear ibur uz aur ki t ut ako ar gazki ak,bi deoak et a best el ako mat er i al a er e er abi l iahal kodi t uzt e. i

m enu NA GUSI A

5.

2.

2.KULTUR ELKARTRUKEA HELBURUAK Kul t ur abat ekaur r er aegi ngobadu best eenaganazabal dubehar r a duel aul er t zea.

Kul t urdesber di nt asunakaber asgar r i akdi r el aonar t zea.

Kul t ur abat et i kbest er aeguner oko el ement uakal dat uzedot r ansmi t i t uz j oat endi r el ai kusar azt ea( el i kadur a, ar r opaest i l oak,hi r i koar ki t ekt ur a. . . )

MATERI ALAK “ Kol or et akohar i ak”i st or i oa.

GARAP ENA I r akasl eak,eskol ahast ekogar ai an,gal det uegi ngodueadesber di nt asunek bananduedobat uegi nbehargai t uzt en,et azeregi ndezakegundesber di nt asunak posi t i boak i zat eko. . .Hor r en ost ean,i r akur r iegi ngo da “ Kol or et ako har i ak”i pui na. “ Manuel abi zizenl ekuandenekbor dat uegi t enzut en,et a,l an honet ar ako,bihar ikol or ebai noezzi t uzt en,hor i aet amor ea.

Neskat obat iamonaki st or i oakkont at zenzi zki on,kol or eguzt i et ako har i ak zeudeneko l eku ur r un bat ibur uzko i st or i oak.Monot oni a har t az asper t ut a,neskat oak ber e mal et a hor i mor ea har t u et a amonakai pat ut akol ekuhor r enbi l aabi at uzen. Bi dai anhai nbat gauemanzi t uen,et a,azkenean,aur ki t uzuen.Or duan,kol or et ako har i enazokar aj oanzenet a,i kust ean,har r i t ut ager at uzenhai nbest ekobar i et at ekr omat i koai kusi t a.Begi r at uet abegi r at u,azkenean i kusizuen azoka dei gar r ihar t an kol or eakf al t a zi r el a,hor i a et a mor ea.Or duanpent sat uzuen. . .“ ezdi t utsoi l i kt onal i t at eber r i ak aur ki t uko,hor r et azgai nhor i aet amor eanol akoakdi r ener akut si ko di etguzt i ei ” .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

5.

2.

2.KULTUR ELKARTRUKEA

EBALUAZI OA Munduanbaaldagokul t ur a“ gar bi r i k” ?Ezagut zenalduzubat enbat ?

Zuenust ez,baal dagot abual der di r i kgur ekul t ur an?et abest ekul t ur abat zuet an?Zei nt zuk?

Zei ndagur eki nbat er abi zidenkul t ur ahur bi l enekoena?

Zei ndi r agur ear enet abest ehor r enar t ekodesber di nt asunak?

Zerekar penegi ndi ogugukkul t ur ahor r iet azerber akgur i ?

Euskalkul t ur akzeremandi ezai ekebest ekul t ur abat zuei ?

Zerekar penegi ndi gut egur ibest ekul t ur abat zuek?

BI BLI OGRAFI A “ Músi caypal abr as.Cr eaci onespar al ai nt er cul t ur al i dad”l i t er at ur t ai l er r ekot al dekakosor t zel ana,Kor dobakoUdal ekoHer r i t ar r en par t ai det zaet al anki det zakoudalor dezkar i t zakar gi t ar at ua.Egi l e ani t zak,2004.

m enu NA GUSI A

5.

3.

1 .ZER DAKI GU GURE ARBASOEZ? HELBURUAK Gur ear basoengai neanzer bai tgehi agoj aki t ea.

Gur ei ngur ukoper t sonanagusi eki ko komuni kazi oasust at zendut en egoer aksor t zea.

Per t sonanagusi ek( et aeur ekbai no ez)gauzai nt er esgar r iaskoer akut si et at r ansmi t i t udi ezazki guket el a.

GARAP ENA Neskamut i l ekoi nar r i zkoi nf or mazi oal or t ubehardut eahal i ket aar baso gehi eneibur uz.Zuhai t zgeneal ogi koanzenbatet aur r unagoi r i t si ,i nt er esgar r i agoai zangodaeki nt za.Gal det zeakomenidenahonakoada: i

Nonbi zizi r enar basohai ek.Lekudesber di net anbi zibazi r en, komenidagal det zeazer gat i kemi gr at uzut enet anol akoaki zan zi r enl ekuber r ihor r et anhasi er akour t eak.  No l aat er at zenzut enbi zi moduaaur r er a.  No l akoai zanzenbi zii zanzut enekot est ui ngur uhi st or i koa?  Ze nbatsemeal abai zanzi t uzt en.  Ze i ni zanzi r enhai enbi zi t zakoger t aer agar r ant zi t suenaket anol a bi zii zanzi r en? 

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar ,bai na komenidai kasl eekel kar r i zket aegi t eko koader noedobol i gr af or enbati zat ea, ohar r akhar t zeko.Nahi agobadut e gr abagai l ubater eer amandezaket e, bai naezdabehar r ezkoa.

I nf or mazi ohor i l or t zeko,zi uraski ezdanahi koai zangoi nf or mazi ohor i gur asoeigal det zea;ber az,neskamut i l ekagi an,f ami l i akobest eki debat zuengana j obehar kodut e,bat ezer enagusi enengana. i

Fami l iegoer adel aet ai kasl er enbat ekber ear basoeni ngur ukoi nf or mazi oa l or t uezi ngobal u,esangozai o,nahii zanezger odat uhor i ekber akbi l t zeko, bai naber ef ami l i ar eki nl ot ur ar enbati zandut enper t soneki nhi t zegi nda. i

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

m enu NA GUSI A

5.

3.

1 .ZER DAKI GU GURE ARBASOEZ?

EBALUAZI OA Zei ni zandi r agur ear basoeibur uzj aki ndugungauzai nt er esgar r i enak?

Or okor r ean,zei ni zandi r a,zuenust ez,bel aunal dibakoi t zakbi zi behari zanduenegoer aedoi ngur uabar r i kgogor r ena?Nol aer agi n dut ebi zi penhor i ekgar aihar t akoper t soneni zaer anedonor t asunean?

Zer gat i kzeudengur ef ami l i akogauzabat zukor ai nar t eezagut zen ezgeni t uenak?Fami l i akohi st or i ezi nt er esi ker akust enaldugu?

Zei ndi r ai nf or mazi ober r igehi enemandi zut enper t sonak?

m enu NA GUSI A

5.

3.

2.J UBI LATU ETA P ENTSI ODUNEN KLUBERA BI SI TAN HELBURUAK I kasl eengani nt er esapi zt eaeur eni ngur uko per t sona nagusi en bi zi modu et a i nt er esengai nean.

Per t sonanagusi ent opal ekuakezagut zeaet aeki nt zakzei ndi r enj aki t ea,nor mal eangazt eent zatnahi koezezagunak i zat enbai t i r a.

Kul t urar t ekokomuni kazi oaer r azt ea.

MATERI ALAK El kar r i zket at xoet an ohar r ak har t zeko behardut en mat er i al a.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

2or du.

GARAP ENA Hezi t zai l eaki kasl eeipr oposat uegi ngodi el auedobostl agunekot al deet an hi r ugar r enadi nekoj endeadagoenedoj ubi l at uet apent si odunakj oanohi di r en l ekuet ar a bi si t ar en bategi t ea.Jubi l at uent zako kl ub hor i eknahi ko i r eki akegot endi r aj endear ent zat ;gai ner a,j ubi l at uenet xeet aneur enkabuz mol dat zekogaii zat endi r aet akul t uret aai si akoeki nt zakegi t endi t uzt e askot an( abant ai l ahor i et akobat zukezdi t uguhai ner r azaur ki t ukoegoi t za bat ean,adi bi dez) .

Eur enbi si t al di an,neskamut i l ekper t sonanagusi ekegi t endi t uzt eneki nt zak behat u behar ko di t uzt e:nol a di ber t i t zen di r en,ber t ako gi r oa zei n den, gauzakegi t ekonol aant ol at zendi r en,et aabar ‌ Gai ner a,gut xi enezbi j ubi l at ur iel kar r i zket at xoakegi nbehar kodi zki et e.

El kar r i zket ahor i et an,hai nbatgauzagal det udezaket e:zei neki nt zabur ut zendi t uzt enhan,zer gat i kgust at zenzai enkl uber aj oat ea,zei nmai zt asuneki nj oat endi r en,zeregi t endut enkl uber aedoel kar t er aj oat enezdi r enean, et aabar .

Nahi agobadut e,j ubi l at uet apent si odunenkl uber aj oanbehar r ean,hal ako el kar t eet anhur bi l ekoseni deedol agunenbatbal di nbadut e,kl ubakant ol at ut akoeki nt za,t xango,hi t zal diedohal akor enbat er aj oandai t ezkei kasl eak.

Hal akoet aner e,gal der at xohor i ekegi ndi ezazki eket eel kar t ekoper t sona nagusi ei .

Hor r enost ean,t al debakoi t zakeki nt zahonet anj asot akoesper i ent zi aket a ezagupenakpar t ekat ubehar kol i t uzkegai ner akoi kasl eeki n.

m enu NA GUSI A

5.

3.

2.J UBI LATU ETA P ENTSI ODUNEN KLUBERA BI SI TAN

EBALUAZI OA Zeri r udi t zenzai zki zueel kar t eedokl ubhauek?Zei ni zandazueni npr esi oa, or okor r ean?

Zeri zandagehi engust at uzai zuena?Zerust eduzuehobet udai t ekeel a?

Nol at r at at uzai t uzt et eel kar t eet akoper t sonanagusi ek?I l usi oaegi naldi ezuek er akut si t akoi nt er esak?

Ber r i r oer ej oangoalzi nat eket ehai eni st or i oakent zut er a?

Hai ngazt eai zanda,i maj i nat zeazai l abadaer e,nol anahi kozenuket ebi ziadi n hor r et ar ai r i t si t akoan?Zuenust ezgar r ant zi t suaaldaper t sonanagusi ekhal ako l ekuet aeki nt zakeduki t zeasasoi anegot ekoet aahal i ket adenbor agehi en eur enkabuzmol dat uahali zat eko?

m enu NA GUSI A

5.

4.

1 .NOLAKOA DA GURE TALDEA? HELBURUAK Tal dekohar r emanakazt er t zea,t al deak egi t ekoer abi l t zendi t uguni r i zpi deak. . . .

Per t sonaet at al debakoi t zar eki nhar t zendugunr ol ar engai neanhausnar ket aegi t ea.

Zei nt al det akoakgar en,hor idef endat ukodugu:sent i menduhor r engai nean hausnar ket aegi n.

MATERI ALAK Ezdai nol akomat er i al i kbehar .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

GARAP ENA Di nami ka honen hel bur u nagusi a da i kasl eek anal i siet a hausnar ket a sakonaegi t eaeur ekguzt i ekosat zendut ent al dear ibur uz.

Hast eko,t al dekoki deenar t ekohar r emanak,or okor r ean,nol ai kust endi t uzt enazt er t ubehar kodut e:onakdi r enal aez,t al deabat uadel aesandai t ekeen,t al det xi ki et anaskot anbanat zendi r en,et aabar .

Hor r enost ean,gonbi dapenaegi ngozai ehausnar ket aegi t er agi zat al deet anager t zendi r enr oldesber di nengai nean.Hor r et ar ako,t al deosoahar dezaket eer r ef er ent zi agi sa,edo,nahi agobadut e,kasuankasuanager t zen j oat endi r ent al det xi ki ak.

Tal deko ki deakeur en ar t ean nol a er l azi onat zen di r en pent sat u behar ko dut e,zei nr oldesber di nager t zendi r ent al deanet a,bat ezer e,banakako hausnar ket aegi nbehar kodut e:zei nr olhar t zenduber akt al debakoi t zean? ( nol aj okat zenduper t sonabakoi t zar eki n,l i derr ol ahar t zenduen,bozer amal er ol ahar t zenduen,per t sonapasi bogi saj okat zenduen,et aabar ) .

Hor r enost ean,guzt i onar t ean,i dent i f i kat zensai at ukodi r a,gut xigor abeher a,gel abar r uanzenbatt al desor t zendi r en( ezdabehar r ezkoat al deak zehat zmehat zmugat zea,nahi koadaesat eazei nper t sonaedot al dei bi l t zendi r endenbor agehi enbat er a) .

m enu NA GUSI A

5.

4.

1 .NOLAKOA DA GURE TALDEA?

GARAP ENA Behi nt al deak i dent i f i kat ut akoan,pent sat u egi n behar ko dut ezei noi nar r ihar t ut abat zendi r en;hauda,zei ni r i zpi der en ar aber a el kar t zen di r en gehi ago per t sona bat zueki n best eeki nbai no( gust ukodi t uzt enj ar duer ak,gust ukodi t uzt engi r oak,bi zi l ekuar enar aber akot al deak,sexua,et ab. ) .

Gai ner a,i kasl eeigonbi t eaegi ngozai e eur aki bi l t zendi r eneko t al dear en bar r uan nol a sent i t zen di r en hausnar ket a egi t er a.

Amai t zeko,t al de desber di net ako bil agunekbi kot ea osat ukodut e.Hauda,i kasl ebakoi t zabest et al debat ekoper t sonabat eki n,nor mal eani bi l iohiezdenbat eki n,el kar t uko da.Bi kot eko ki de bakoi t zak best ear ikont at uko di o zei n di r enber ezal et asunak. . .

EBALUAZI OA Zuenust ez,zer gat i kdugut al deakosat zekoj oer a?

Zeremat endi gut al dehor r ekedot al dehor r et akoa i zat ekosent i menduak? Gauzaber al or t ualdezakegu bakar ka?

Gur eki ndenbor agehi enpasat zendut enper t sonakbet i al di r agur eki ngauzagehi enpar t ekat zendi t uzt enak,edo gur eant zekoenak?

Zer t ar amugat zengai t ubet iper t sonat al debat eanegot eak?Zergaldezakegumoduhor r et an?

m enu NA GUSI A

5.

4.

2.I DENTI TATE LOREAK HELBURUAK Denokkul t urt al der enbat ekoakgar el a f r ogat zea.

I kasl eenkont zi ent zi ahandi t zea,ber a i dent i f i kat zendenekot al deengai net i k.

MATERI ALAK “ I dent i t at el or eak”l anor r i a,edobar r eneani dazt ekoauker aemat enduen l or ehandibatmar r azt ea.

GARAP ENA I kasl eeki nezt abai dat ukodaesanazdenokgar el ahai nbatt al det akoki de,et at al de bakoi t zakber ebal or eak,ohi t ur aket aabardi t uel a;hor r i ,askot an,“ t al dear enkul t ur a”dei t zendi ogu.

Hast eko,i kasl eet akobakoi t zakl or ebatmar r azt ukoduor r ibat ean.Zor t zipet al o i zango di t u,gut xigor abeher abar r uan i dazt eko bezai n handi ak.Et a,hor r en ost ean,eur enl anor r i abet ekodut e;pet al obakoi t zeanber eakdi r ent al deeni zenak j ar r i kodi t uzt e,esat er ako: ki r olt al dea,i kast et xea,kl ubak,er l i j i oa,auzokoak,hi r i t al deak. . .

Best epr oposamenbater eegi ndai t eke:i kasl eekadi er aziegi nbehar kodut ezei n i dent i t at e-t al deezl uket enauker at uko,et aezer ent r ukeal dat ukoezl i t uzket enak.

Eur enl or eakdekor at uahal kodi t uzt e,best eguzt i enaki r akur t zekoet ai nf or mazi oa t r ukat zeko.Hor i ekadi er azi t a,i kasl eeidenbor anahi koaemangozai egel akobest e guzt i eiazal t zekober enl or eaosat zendut enel ement uakzei ndi r en.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e.

EBALUAZI OA Nol asent i t uzar a?

BI BLI OGRAFI A “ R.Al zat e,2000ur t ea.Resol uci óndelconf l i ct o.Pr ogr amapar aBachi l l er at oyEducaci ón Secundar i a.I .l i bur uki a.Bi l bao,Mensaj er o Ar gi t al et xea. ”

I kasgel anhai nbest ekodi ber t si t at eai kust ean,bal i oi zanaldi zukont ur at zeko zenbati dent i t at er eki nbi zigar eneguner oeguner o?Et azei ndesber di nakdi r en i dent i t at ehor i ek?

Gar r ant zi t suai r udi t zenalzai zugut akobakoi t zakbi ziduguner r eal i t at eaezagut zea?

m enu NA GUSI A

A. 1 .P OLI ZI AREN FUNTZI O OROKORRAK HELBURUAK Uni t at eDi dakt i kohauenhar t zai l edi r en per t sonekudal t zai ngoakdi t uenf unt zi o guzt i akezagut zea.

GARAP ENA Di nami kahonet andat za:t al deka,zer r endabategi nbehar kodut eudal t zai ngoar en j ar duket akzei ndi r enai pat uz.

Ondor en,udal t zai ngoar enf unt zi oener anski nbatbanat ukoda,zer bi t zuenkat al ogoanj asot akoj ar duket akj asot zendi t uena,et akonpar at uegi nbehar kodut epol i zi ar enj ar duket aer r eal aet aber ai enust eakbatdat ozeni kust eko.

MATERI ALAK Udal t zai ngoar enf unt zi oakj asot zen di t uener anski na.

EBALUAZI OA Sor t uel kar r i zket abati kasgel an,desber di nt asunaknonegondi r enzehazt eko.

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e. .

Nol ai kust enzenuenpol i zi aor ai nar t e?

Funt zi ohauekkont uanhar t ut a,al dat uegi naldapol i zi ar ibur uzzeneukan per t zepzi oa?

Zei nmodut an?

Zei nkasut aneskat zenda,gehi enet an,pol i zi ar enpar t ehar t zea?

Or ai npol i zi ar i bur uzgehi agodaki zunez,gehi agot andei t ukozeni oke?Zei n kasut an?

m enu NA GUSI A

A. 1 .P OLI ZI AREN FUNTZI O OROKORRAK

UDALTZAI NGOAREN FUNTZI OAK 1- Per t sonenSegur t asunaZai ndu,hai enbabesaber mat uz.

2- Her r i t ar r eibehardut eneanl agundu.

3- Tr af i koi st r i puet an,i zapi deakegi n,i ker t uet aper t soneil agundu.

4- Ar auakbet edai t ezenzai ndu,i ngur umenar iet azar at eidagozki enakbar neanhar t ut a.

5- Per t sonenet aondar ear enkont r akodel i t uaki ker t u.

6- Dr ogat r af i koanar dur adunaki dent i f i kat u,et ahor i ekat xi l ot u.

7- Er akundeeki nl anki det zanar i t udr ogakont sumoaeki di t eko( i kast et xeet aner ebai ) .

8- Del i t uenpr ebent zi oa.

9- Espazi opubl i koet ansegur t asunazai nduet aber mat u.

10-Gat azkapr i bat uet aneskuhar t u,hor r et ar akodei t zenzai enean.

m enu NA GUSI A

A. 2.ESKOLA J AZARP ENA-BULLY NG HELBURUAK Bi zi ki det zar akoet aEskol aSegur t asunaHobet zekoGi daPl anar enbar r uan,“ eskol et anet ai ngur uneanhauret agazt eeki nl ot ut akogai eier akoor di nat uet aer agi ngar r i aner ant zut eko”hel bur uaezar t zenda,et ahor r et ar ako“ pol i zi aet a hezkunt zaaut or i t at eenar t ekol anki det zasendot ukoda,eskol aar l oanbi zi ki det zaet asegur t asunahobet zeko” .

Jazar penmor al adai kast et xeet angaur r ehar t ubehar r ekoegoer et akobat .Fi t xahonenhel bur uadal ekubat zuet an hal akoj okaer aki kusdai t ezkeel ai kasl eeij aki nar azt ea;zei nezaugar r idi t uzt en,et a,ahaldenneur r i an,hal akor i kez ger t at zekozeregi ndai t ekeenazal t zenda.

MATERI ALAK Ondor en,i kasl et al debat enj azar penaj asat endueni kasl ebat enhi st or i aer ant sidugu: I ban,16ur t ekomut i l a,gel akoneskabat zuenj azar penaj asat enar idakur t sohasi er at i k.Eskol aal daket adagoen bakoi t zean,edoat sedenal di r ai r t et endi r enean,bar r eegi t endi ot e,mehat xat uegi net abel ar r ondokoakemat en di zki ot eahaldut enguzt i et an.Egunbat zuet an,et xekobi deaner eat zet i kj oat enzai zki o,et abar r eet ai sekaegi t en di ot e.I banent zatt xar r enadaet engabekobar r eakent zut ea,et aber ar ii nor kezl agunt zea.I r akasl ebat zuekesat en di ot eezkexat zeko,ezdut el aul er t zenzer gat i ki noi zezduenat sedenal di et ani nor eki nj ol ast unahi .Hasi er an,I ban neskeiaur r eegi t ensai at uzen,bai nahor iegi nzuenean,zi gor t uegi nzut en,i kaski deeioi huegi t eagat i k.

I bannekat ut adago,osot xar t opasat zenduet xer ai r i t si t akoan,et aaspal di anezdueskol ar aj oannahi .

EGI TEKO BEHAR DEN DENBORA

Or dubet e. . m enu NA GUSI A

A. 2.ESKOLA J AZARP ENA-BULLY NG

GARAP ENA I r akasl eakazal duegi ngoduzerdenj azar pena: i

ESKOLA JAZARPENAREN DEFINIZIOA. Osoonar t ut akodef i ni zi oaD.Ol weusekemandakoada:" I kasl ebateskol aj azar penar enbi kt i madabehi net aber r i zet a denbor at ar t ebat eanzeharbest ei kasl ebat zuekbur ut ut akoeki nt zanegat i boakj asat endi t uenean.

i

JAZARPENAREN EZAUGARRIAK. Bul l yi ngedoEskol aJazar penaegondadi n,honakoel ement uakegonbehardut e: i J azar t zai l eet abi kt i mar enar t eani ndardesor ekabat ;bi kt i madef ent sar i kgabeegongoda. i J azar t zai l ear enet abi kt i mar enar t ekoi ndardesor ekakazkenhaubabesi kgabekoegoer abat er aer amat endu. i De nbor anbehi net aber r i zger t at zendeni ndar ker i azkoeki nt za.Eskol aj azar penaet aeskol agat azkaar t eanber ei zi egi nbeharda.Azkenkasuhonet an,i kasl eekezt abai dat uet abor r okat uegi t endut e,bai nagat azkahaumodui r eki an gauzat zenda,et aezdagobot er edesor ekar i k.

i

JAZARPEN MOTAK. Fi si koa( kol peak,e. a. ) ,ahozkoa( i sekak,kei nuaket ahal akoakbar neanhar t ut a) ,mat er i al ak( kal t eakbi kt i mar enakdi r en gauzamat er i al et an) .

i

BURUTZEKO EKINTZAK. Pr oposat ukodenj azar penmor al ekoegoer abatdeskr i bat zea.Bol unt ar i obat zukeskat u.Gai ner akoi kaski deekj azar pen mor al ekoegoer abat eandeskr i bat ut akomoduanj okat ubehar kodut ehai eki n.

m enu NA GUSI A

A. 2.ESKOLA J AZARP ENA-BULLY NG

EBALUAZI OA Nol asent i t udi r aeki nt zabur ut ubi t ar t ean?

Nol aust eduzusent i t ukodi r el ahal akoegoer akj asanbehardi t uzt enak?

Zerust eduzueegi ndezakezuel ahal akogauzakger t aezdai t ezen?

m enu NA GUSI A