7
•
adhezji EAEC do enterocytów. Adhezja do komórek nabłonka jelita
Wyróżnia się także nekrotyczne szczepy E. coli (NTEC) – bakterie te są
jest możliwa dzięki specyficznym fimbriom adhezyjnym;
zdolne do wytwarzania cytotoksycznych czynników martwicowych (CNF-1
enterokrwotoczne szczepy E. coli (EHEC) – bakterie te stanowią
lub CNF-2). Zdolność uwalniania czynnika martwicowego może się łączyć
czynnik etiologiczny krwotocznego zapalenia okrężnicy i zespołu
ze zdolnością wytwarzania określonej hemolizyny, przy braku zdolności
hemolityczno-mocznicowego (Hemolytic Uremic Syndrome –
syntezy innych klasycznych czynników patogenności.
HUS). Na wystąpienie HUS szczególnie narażeni są ludzie starsi oraz dzieci. EHEC są zdolne do wytwarzania werotoksyny, zwanej toksyną shigapodobną (Shiga-like toxin – SLT lub Stx), stąd też są nazywane werotoksycznymi (VTEC) lub shiga-toksycznymi (STEC) E. coli. Patogenne szczepy EHEC wytwarzają Stx-1 lub Stx-2, niektóre są zdolne do produkcji obu typów toksyn. Niektóre szczepy wytwarzają także enterohemolizynę.
Szczepy E. coli STEC mające istotne znaczenie chorobotwórcze dla ludzi Szczepy STEC zostały po raz pierwszy zidentyfikowane, jako groźny czynnik
Naturalnym rezerwuarem STEC są przeżuwacze, w szczególności bydło, ale
zakażeń pokarmowych u ludzi, na początku lat osiemdziesiątych XX wieku
także kozy oraz owce. Oprócz tego STEC były izolowane także od koni, psów,
przez dwa niezależne zespoły badaczy – Riley’a i wsp. oraz Karmali’ego i wsp.
drobiu i kotów. Sporadycznie STEC izolowano od ssaków wolnożyjących,
Zespół Riley’a stwierdził, że przyczyną krwawej biegunki, która wystąpiła
takich jak jelenie oraz dzikich ptaków (jaskółki, mewy).
6
po zjedzeniu niedopieczonej wołowiny w postaci hamburgerów w USA, była E. coli O157:H7. W tym samym roku Karmali i współpracownicy badali
Bakterie te mogą utrzymywać się w środowisku od kilku tygodni do
przypadek zespołu hemolityczno-mocznicowego w Kanadzie. Badacze
kilkunastu miesięcy. W wyniku dość długiego utrzymywania się
stwierdzili, że przyczyną HUS u pacjenta była cytotoksyna produkowana
w środowisku, bakterie te stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia
przez szczep E. coli. Toksynę tę określono mianem werotoksyny (verotoxin –
i życia człowieka.
VT), a grupę bakterii ją wytwarzających – jako werotoksyczne E. coli (verotoxigenic E. coli – VTEC).
Krwotoczne zapalenie jelita grubego (HC), zespół hemolitycznomocznicowy (HUS) oraz małopłytkowa plamica zakrzepowa (TTP) Najlepiej poznanym STEC jest serotyp O157:H7. Krwotoczne zapalenie
przez E. coli toksyny. HUS rozwija się w naczyniach krwionośnych
jelita grubego wywoływane przez te szczepy przebiega jako krótkotrwała,
nerek, w postaci zmian mikrozakrzepowych, które prowadzą do ostrej
wodnista biegunka, która przechodzi w biegunkę krwotoczną. Czasem
niewydolności nerek. HUS często kończy się śmiercią chorego. Z kolei
pojawiają się komplikacje w postaci krwawień z żołądka lub niedokrwienia
powikłaniem zespołu hemolityczno-mocznicowego jest małopłytkowa
mózgu. Powikłaniem krwotocznego zapalenia jelita grubego jest
plamica zakrzepowa (TTP), która przejawia się powstawaniem zmian
hemolityczny zespół mocznicowy (HUS), którego przyczyną są wydzielane
zakrzepowych w jelicie grubym, nadnerczach, trzustce, sercu oraz mózgu.
Raport dotyczący epidemii zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki Escherichia coli (O104:H4 STEC) w Europie
7