Niks mooier dan jachtjes

Scheepsbouwkundig Gezelschap “William Froude”

editie 3 jaargang 2017-2018

Niks mooier dan jachtjes

MMD The future is ours 23e LUSTRUM De aankondiging TBE 2 Over de kop van Overijssel

MINOR ZEILJACHTEN

Ontwerpen van een zeiljacht

SEAXPLORER Interview met de Design Manager

De Boegbeeldcommissie

Redactioneel Beste lezer,

Jachten zijn er in alle soorten en maten, deze editie van Boegbeeld neemt u mee in deze wondere wereld van de jachtbouw. U kunt een exclusief interview lezen met de Design Manager van de SeaXplorer, een jacht waarbij de romp voorzien is van een ijsklasse. Daarnaast wordt er ook uitleg gegeven over dit bijzondere jacht. Ook wordt er gekeken naar de wereld van zeiljachten, in de infographic worden de innovaties van de Volco Ocean 65 aangestipt en er is een terugblik op de minor zeiljachten door de ogen van vier verschillende projectgroepen.

Colofon: Boegbeeld is het vereningingsblad van de studievereniging S.G “William Froude” van de opleiding Maritieme Techniek aan de Technische Universiteit Delft. Het Boegbeeld vormt een verbinding tussen de studenten en de maritieme sector.

Editie 3 Jaargang 2017-2018 Eindredactie: Cas van Engelen Redactie: Bart van der Kroft Julia van den Heuvel Cas van Engelen Jochem de Kwant Elise Hoffmann Anna-Louise Nijdam(QQ’er) Vormgeving en opmaak: Cas van Engelen

2

S.G. ‘’William Froude’’ is afgelopen periode ook weer actief geweest bij meerdere activiteiten, dit kunt u teruglezen in deze editie. Binnenkort staan er weer twee bijzondere activiteiten op de planning, ook dit is terug te vinden in deze editie.

Inmiddels zijn ook de ontwerpen van Solar Boat en WASUB bekent. En om u uit te dagen hebben wij een nieuw onderdeel in Boegbeeld een uitdagende puzzel in de vorm van Zeeslag.

Verder bedankt de redactie de FotoCo voor het verzorgen van menig foto’s gemaakt bij de activiteiten van de vereniging en voor het verzorgen van de poster en het shot.

Daarnaast verwelkomt de redactie

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de redactie van het Boegbeeld.

De redactie behoudt zich het recht ingezonden stukken in te korten, niet dan wel in een latere editie te plaatsen of te censureren.

Verschijnt vier maal per jaar Oplage: 1050 stuks Drukker: BladNL www.bladnl.nl Deadline kopij volgende editie: Mei 2018 Abonnement: Een abonnement op Boegbeeld kost jaarlijks €15,-. Voor meer informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met de Redactie op het redactieadres of het adres van de studievereniging.

Elise Hoffmann als nieuw redactielid en ziet het Jochem de Kwant weer terug als redactielid na een minor in het buitenland. Uitgetreden uit de redactie zijn Yaniv Davidson en Thijs-Gerrit Volker, zij worden bedankt voor al hun inzet voor Boegbeeld en succes gewenst in hun verdere carrière.

Namens de redactie wens ik u veel plezier met deze editie van Boegbeeld.

Bart van der Kroft Voorzitter Boegbeeld

Redactieadres: S.G. “William Froude” t.a.v. Redactie Boegbeeld Mekelweg 2, 2628 CD Delft boegbeeld@froude.nl Eerdere edities zijn te vinden op: www.froude.nl/media/boegbeeld Adres studievereniging: S.G. “William Froude” Mekelweg 2, 2628 CD Delft Tel: 015 2786562 Fax: 015 2785602 info@froude.nl www.froude.nl Cover: Front & back: Konrad Frost Volvo Ocean Race http://images.volvooceanrace.com Logo: Bart de Jong - bartdejong.org

deze keer in ...

SeaXplorer Het ontwerpen van de eerste jacht met ijsklasse was een ingewikkeld proces. Jaap van der Velde was ĂŠĂŠn van de verantwoordelijken voor het ontwerp.

Blader gauw door naar pagina 10 voor een interview met hem.

Vereniging Van de Voorzitter Commissaris Onderwijs Shot Poster VOL-column Activiteitenagenda

Minor Zeiljachten

2

3 13 18 34 35

Vier teams blikken terug op de minor Zeiljachten. Lees het op pagina 20.

Commissies en disputen Nieuwe Boegbeelder FUN Casedag Tour de Froude Aankondiging 23e Lustrum Maritieme tappers Froudelicious TBE 2 FLITS Excursie Thialf Pre-MMD

23 25 26 26 27 27 30 32

Volvo Ocean Race Wat zijn de innovatieve onderdelen van de Volvo Ocean Race boot? Lees het op pagina 8.

32 33

Faculteit BEP PHD Minor Zeiljachten Maritiem achter de schermen Laser metingen

14 16 20 22 24

Bedrijven en organisaties Our Oceans Challenge Wasub Solarboat

4 5 6

Niks mooier dan jachtjes Volvo Ocean Race SeaXplorer Heessen

8 10 12

Poster Royal Huisman is nu bezig met de bouw van het grootste aluminium zeiljacht. Eigenlijk past het niet in de hal, maar door een slimme oplossing is het toch mogelijk om hier te bouwen. Zie pagina 18.

S.G. “William Froude”

Van de Voorzitter

Waarde Froudianen, De vorst is net weggetrokken en de Mekelvijver voor onze mooi faculteit is weer aan het ontdooien.

Enkele Maritiemers hebben zich de afgelopen dagen op het ijs gewaagd en het bijlboegmodel van dicht bij kunnen bewonderen, anderen hebben hun schaatsen erbij gepakt en de binnenwateren van Delft onveilig gemaakt. Er zijn ook enkele sjaarschen die van de mogelijkheid gebruikt hebben gemaakt om een klein kunststukje op de buitenkant van het raam van ons bestuurshok te plakken. Dit alles is op het moment van lezen hopelijk niet meer aan de orde, aangezien ik persoonlijk wel weer een beetje toe ben aan wat zon en warmte.

In de spiegel Ondanks, of juist omdat, het een koude periode was hebben we natuurlijk niet stil gezeten. Het nieuwe jaar begon namelijk direct groot met een excursie naar de Thialf, het grootste kraanschip ter wereld, waar we de cardio van de hele week in een dag gedaan hebben met de hoeveelheid trappen die we op en af moesten lopen. Na een pittige tentamenweek lag het witte sneeuwpoeder op ons te wachten in Saint Francois Longchamp. De vuistregel bij een activiteit is dat je

2

10% van de deelnemers kwijt mag raken tijdens het evenement, FLITS voldeed hier keurig aan. Daarnaast moet wel gezegd worden dat er enkele Froudianen zijn gesneuveld in de welbekende Yeti-bar.

Na deze welverdiende vakantie was het weer hoog tijd om aan het werk te gaan en stond er een nieuw evenement op de planning, namelijk de FUN Casedag, een dag georganiseerd in samenwerking met UNFC en NES, de studieverenigingen van HBO Scheepsbouw. ’s Ochtends waren er cases van Damen Naval Schelde en C-JOB en ’s middags verzorgden Boskalis, Bureau Veritas, Feadship, IHC en Nevesbu het programma.

Toen dit evenement vlakbij huis was afgesloten was het weer tijd om op reis te gaan. Gelukkig stond een tweedaagse binnenlandse excursie richting Zwolle om de hoek, waarbij vier totaal verschillende bedrijven bezocht werden om zo de diversiteit van onze sector te laten zien. Mocht zo’n tweedaagse excursie nou niet genoeg zijn dan heb ik goed nieuws, zowel de locatie van MBE als die van de Grote Reis zijn ondertussen bekend. De uitstapjes gaan naar respectievelijk Roemenië en China, Japan en Zuid-Korea.

Een doorgewinterde Froudiaan vraagt zich na het lezen van al deze excursies misschien af of er nog een beetje gefeest is in de derde periode. Wees gerust, op het moment van schrijven staan we aan de vooravond van Froudelicious. Op dit moment kan ik er dus nog niet heel veel over zeggen, maar een verslag zal zeer waarschijnlijk volgen in het volgende Boegbeeld.

Voor de boeg Nu het onderwerp “feest” toch is aangesneden, moeten we het natuurlijk ook even hebben over het grote feest dat ons volgend

collegejaar te wachten staat: het 23e lustrum van onze vereniging. De voorbereiding zijn intussen in volle gang. Ik kan er natuurlijk nog niet teveel over zeggen, maar achter de schermen zijn we allemaal hard aan het werk om er een geweldig jaar van te maken.

In de aankomende periode staat er ook nog genoeg in de steigers om je niet te vervelen. Denk hierbij aan het eerder genoemde MBE, waarbij we 9 dagen door Roemenië zullen reizen om daar 8 à 9 bedrijven te bezoeken. Dit als een druk programma (en dat is het ook), maar er zal nog genoeg tijd en ruimte zijn om een beetje Roemeense cultuur op te snuiven. Daarnaast zal op 5 juni weer de Maritime Match Day plaatsvinden. De commissie heeft me expres niet verteld welke bedrijven dit jaar allemaal aanwezig zullen zijn, zodat ik het niet in dit stukje kan verklappen. De enige manier om daar achter te komen is door natuurlijk gewoon aanwezig te zijn. Nu denk je misschien dat ik vergeten ben om de Koningsvaart te noemen in mijn aankondigingen, maar niks is minder waar. Ook dit jaar zal er met een beetje geluk weer een Koningsvaart plaatsvinden op Koningsdag. De vorige edities zaten binnen enkele minuten vol dus ik hoop dat het inschrijven lukt of gelukt is voor degene die mee willen.

Het enige wat mij dan nog rest is iedereen heel veel succes te wensen met de tentamens van het derde kwartaal!

Met immer luide plonsch,

Tom de van der Schueren

Voorzitter

Commissaris Onderwijs

Na een periode met veel vakantie is er de laatste weken hard gestudeerd!

Op de gang heerste een goede werksfeer. Inmiddels is periode 3 hard van start en kan er een eerste beeld geschetst worden van de resultaten van het eerste semester.

Februaristakers Voor 1 februari hebben de eerstejaars de kans om zich uit te schrijven voor de studie. Inmiddels is bekend dat er nog 63 studenten aan de vakken deelnemen. Van de 100 gestarte studenten is dus best een grote groep afgevallen. Echter hebben zich maar 29 studenten officieel uitgeschreven voor de studie. Aan de overgebleven studenten is het zaak om hard te studeren om die BSA’s binnen te slepen!

Periode twee was er één met weinig problemen. De vakken zijn allemaal goed beoordeeld! Echter valt de respons wel wat tegen. Ik zou jullie dan ook graag erop willen attenderen om volgende periode de enquête van Kwaliteitszorg in te vullen! Wil je zien wat er met jouw feedback gebeurt? Check dan de TUD Brightspace pagina. Hierop zijn alle vakevaluaties en responses van docenten te vinden van alle vakken, die op de TU Delft gegeven worden.

Verandering wiskunde lijn De afgelopen twee jaar zijn er veel wijzigingen geweest in de wiskundelijn.

Ook aankomend studiejaar gaat er weer een wijziging plaats vinden, ditmaal in het eerste jaar. Uit de resultaten en evaluatie komt duidelijk naar voren dat Lineaire algebra 1 een vak is wat beter niet in het eerste kwartaal gegeven kan worden.

Volgend jaar zal dan ook analyse 1 in kwartaal 1 gegeven worden. In periode 2 zal dit analyse 2 worden.

In tegenstelling tot de vorige jaren zal analyse 1 dus met analyse 2 gecompenseerd gaan worden. Ook lineaire algebra 1 en lineaire algebra 2 zullen samen 6 ECTS vormen. Voor het BSA geldt nog steeds dat de deelcijfers wel gelden.

Verkiezingen studentenraad Op 23 en 24 mei zullen er weer verkiezingen op het programma staan voor de Facultaire Studenten Raad, oftewel de FSR en de SR (studentenraad). Heb jij het gevoel dat er veel verbeterd kan worden op facultair/onderwijs gebied? Houdt dan de aanmeldprocedure in de gaten.

Dit jaar neemt Tijs plaats in de FSR namens het bestuur, bij hem kan je ook al je vragen kwijt. Een van de zaken waar de FSR zich mee bezig houdt op dit moment zijn de timing van de herkansingen in de zomervakantie en de verlengde openingstijden. Zo wil ik jullie er op attenderen dat 3mE verlengd open is van 4 april tot en met 12 april. Dan is de faculteit open tot 24:00 in plaats van 22:00. Ik raad jullie aan om tijdens de campagne periode vooral veel vragen te stellen aan de verschillende partijen en ook vooral te stemmen! Door deze studentenraden kunnen wij als studenten onze stem laten horen, dus doe dat ook vooral.

S.G. “William Froude”

Waarde lezers,

Raadpleeg de Brightspace pagina een keer als je een onderwijs gerelateerde vraag hebt! Ook is er informatie te vinden omtrent regels en ingangseisen.

Heel veel succes met de laatste tentamens en veel leesplezier gewenst!

Met een luide Plonsch,

Anna-Louise Nijdam

Commmissaris Onderwijs

Informatiestromen De TU Delft hanteert veel verschillende kanalen voor het onderwijs. Zo zijn er verschillende sites voor het online printen, openingstijden, weblogin of de studiegidsen. Om hier enig overzicht in te krijgen hebben we onze Brightspace pagina ingericht als naslagwerk voor het onderwijs.

3

Our Oceans Challenge In de huidige sector zijn er veel innovatieve start-ups en ideeën om de scheepvaart nog schoner en beter te maken. Dirk van Velzen, VOL lid bij Froude, is één van deze personen die zich inzet voor de industrie. Na zijn studie is hij terecht gekomen in de economische kant van onze sector.

Dirk van Velzen

Deze uitdagingen zijn samen te vatten in de volgende vijf termen:

Beknopt overzicht van het reilen en zeilen van Dirk: • 2005-2011: Delft University of Technology, gespecialiseerd in Shipping Management • 2011-2016: Royal Boskalis Westminster aangaande de nieuwbouw en modificaties van schepen • 2016 – present: ABN AMRO aangaande fusies en overnames in de maritieme industrie. ABN AMRO is wereldwijd één van de vooraanstaande maritieme banken, waarbij zij streven naar een gediversifieerd sector team om zo de industrie optimaal te bedienen Naast zijn werk bij ABN AMRO is Dirk ook actief bij Our Oceans Challenge.

Our Oceans Challenge Our Oceans Challenge (OOC), is een collectief vanuit de maritieme/ offshore industrie om door middel van duurzame open innovatie industriewijde uitdagingen aan te pakken. Hier zaten een aantal industriewijde uitdagingen aan, gedefinieerd zoals in 2016/2017.

4

• Sustainable Legacy • Noise Mitigation • Ocean Resources •Waste Management •Big Data

Op het online platform kunnen wereldwijd innovatieve oplossingen worden ingediend, een online brainstormsessie als het ware. De ideeën worden door verschillende selectie ronden steeds concreter geholpen en uitgewerkt met behulp van de aangesloten partners. De einddoelstelling is een businessplan, waarmee de “idee-eigenaar” samen met een industriepartner dit kan uitwerken tot een daadwerkelijke start-up.

De laatste ronde, die midden 2017 geëindigd is in 2017, heeft wereldwijd geresulteerd in meer dan 150 ideeën en 15 concrete pitches. Deze werden beoordeeld voor een vakjury van aangesloten bedrijven en het publiek.

Uit deze challenges zijn twee winnaars naar voren gekomen. Die van de vakjury was de ‘’Wave Parasite’’ en het publiek heeft gekozen voor de Great Bubble Barrier.

The Great Bubble Barrier The Great Bubble Barrier is een innovatieve oplossing die “plastic vervuiling” bij de bron aanpakt, nog voordat het de oceaan kan bereiken, namelijk in onze rivieren.

The Great Bubble Barrier maakt gebruik van bestaande technieken om zo een gordijn van luchtbellen te creëren en het plastic afval (flessen, dopjes, vuilniszakken, etc.) naar de kant te begeleiden en deze op te vangen.

The Great Bubbel Barrier is zeer extensief getest bij Deltares (een onderzoeksinstituut ten behoeve van de waterbouw), waarna het pilotproject gedurende drie weken is geïnstalleerd in de IJssel. De bevindingen uit de praktijk en theorie komen goed overeen, waarmee The Great Bubble Barrier levensvatbaar wordt. De bellen van de Bubble Barrier zijn dan ook klaar voor actie!

Al met al een mooi initiatief dat de vervuilingen in onze oceanen aanpakt bij de bron.

Bedrijven & organisaties The design of WASUB VIII What it takes to achieve 8 knots underwater by human power With the completion of our design presentation last month, much to the excitement of students, sponsors and staff alike, we unveiled the design of the WASUB VIII.

The mould of the hull with the first 3D-printed part in it

Drivetrain & Propulsion The additional improvements made to the submarine this year are all predominantly internal.

The new design features a more efficient drivetrain to maximise the delivered power to the contrarotating propellers. A model has been made which can serve as a tool for determining the best gear and pitch ratio. This can eventually lead to the highest velocity after 48.5 meters (which is the track length before the submarine hits the timing gates). Also during the test phase, the model can be used to determine

at which time the efficiency of the propeller is at its peak, so the pilot knows exactly when he must use his full potential. Furthermore, the drivetrain has also been modified by implementing a telescopic cardanshaft using universal joints on both ends- small misalignment errors can be compensated which may benefit the efficiency in comparison with the chain drive from the previous teams. The newly installed data acquisition tools will log the velocity of the submarine through the water, the rpm of the pedalling action of the pilot & the motions of the vessel (roll, pitch & yaw). The acquired data can be used to further optimise the operation of the submarine during the races and help guide the design decisions made by future teams.

Due to the consistent loads experienced by the drivetrain it is important to prevent major deflections as this will only cause inefficiency and potential to cause damage to the system as a whole. A frame has been developed this year to rigidly mount all components of the drivetrain & propulsionsystem.

The drivetrain and contra-rotating propellers

Stability & Control The submarine will also feature electronically controlled fins to prevent the pilot having to exert a lot effort to control the submarine.

An automatic stabilising system will ensure the roll and pitch motions of the vessel are counteracted automatically for smooth sailing.

Wrap Last but not least, the new design wrap for the submarine was unveiled.

The new design features the classic Lion emblem that WASUB is famous for (and what our competitors fear!) , but with a new spin on it - a timeless watercolour effect with a clean and modern design.

WASUB

Bouke van Blokland

Hull The hull design was adapted from the WASUB VI’s hull which has proven itself to be very efficient hydrodynamically.

While we’re aiming to tackle the competition using a carbon fibre hull- a 3D printed hull is being developed for testing this year. The advantages of a 3D printed hull is that it can be easily repaired in case of damage. It also allows for a modular design wherein the hull can be assembled & disassembled for servicing in parts easily.

WASUB

By Akash Menon

WASUB VIII

5

The TU Delft Solar Boat getting its shape The TU Delft Solar Boat Team is, after designing, currently in the production phase. The team is making a new solar powered boat with which they will race in the Solar Sport One World Championship competition.

Door Paul Schellekens

The hull and deck of the boat are finished and arrived at our workshop in the D:Dreamhall in Delft. Where we attached the hull to the deck. The wrap will be placed on the outside to make the boat watertight and give it a beautiful appearance. Even though the hull is about 10% bigger than the previous one, we managed to still make it approximately as light as the 2016 boat!

The holes in the hull are created for the struts. The struts, which have been CNC milled for us by our sponsor Bayards, are produced and anodized in blue. Several systems need to go through the struts. For example, the wings which will be attached under the struts will be actuated by an electro-motor.

Solar Boat

The past few weeks have been very motivating for the team. The design of the boat is finally getting shape since it is now time to assemble every part in the boat. This is also a good way for the team to see whether everything has been produced according to their design.

1.

The new hull is attached to the deck.

During these upcoming weeks, all subsystems of the boat will be attached to the hull and connected to each other to make the boat fully functional. The struts will be attached to the steering system, enabling the pilot to control the motion of the boat. Bearing housings for the struts will be laminated to the hull, so the strut assemblies can be securely attached to the boat. The hydrofoils will then be attached underneath the struts and electric actuators will be included to allow the pitch of the

wings to be controlled. The motor will be attached to the top of the rear strut assembly and connected to the driveline. The steering system is attached to the deck just in front of the cockpit and a dashboard is included for the pilot to switch on electric components. All electric cables will be carefully installed and connected to electronic components like the battery, motor, and solar panels.

Solar Boat

The team is busy working on the milling and lathing machines in the hall in order to finish parts for the steering system of the boat. The motor, that will drive the propeller, is currently being tested and tuned for maximum efficiency in terms of power usage. For our electronics department, it is a busy time since they have to lay the entire cable tree in the hull right now. This can be seen as the aorta of the boat. In the upcoming weeks, all these parts will be assembled together to make the boat ready for the testing phase.

2.

6

The struts are being checked after they were anodized.

Bedrijven & organisaties With this boat, we are able to show what is possible with sustainable technology and we are ready to make the next step: winning the Solar Sport One competition with an incredible efficient boat.

Solar Boat

Curious about how the boat will perform? The 1th of May, we will launch our boat. More information will follow. Safe the date!

3.

Rebecca is working on the hull of the boat.

The assembly of the boat can be tricky, since there are many interfaces between the different subsystems. It is very important that components of the boat are installed in the exact right spot and make sure they don’t

interfere with other systems. Although the upcoming weeks could be challenging for the team, it is very encouraging to finally give shape to the ideas that we have been working on for months.

Innovative features on the Volvo Ocean 65

By Bart van der Kroft

Structure There are eight bulkheads inside the Volvo Ocean 65 – compared to a typical number of four on a Volvo Open 70. The increase means a stronger and more solid structure.

Reverse Bow The reverse bow is mainly a cosmetic feature, in the most photographed area of the boat, but it will also help keep water off the bow.

Water ballasts In the Volvo Open 70 there was only one water ballast in the stern. The Volvo Ocean 65 has two aft water ballasts and one forward water ballast.

Sources: www. volvooceanrace.com James Blake/Volvo Ocean Race

Onboard media packaging There are five fixed camera positions and two uplink points, which will combine to give coverage from all angles. The camera and mic point in the companionway hatch will get right in the faces of the sailors.

Cameras can be remote controlled and directed, while new microphone locations and systems will enhance voice recording. Key to the project is that the cameras and microphones now have much better protection from wind and water, enabling interviews in the cockpit.

Keel pin The new boat has an inclined keel pin axis that will be positive for performance: creating a large vertical force on the keel fin, creating lift and reducing the displacement and the amount of drag.

Keel The maximum draft has been increased from 4.5m to 4.7m. This allows an increase in the righting moment while decreasing the keel weight, giving the boat a noticeable performance improvement.

Sharing the SeaXplorer design story The DAMEN SeaXplorer range of luxury expedition yachts is a success story for Dutch shipbuilding innovation. Design Manager Jaap van der Velde has steered the concept from an out-of-the-box idea that started with colleagues over coffee to the introduction and subsequent sale of two large and complex SeaXplorer yachts and more to come. In February during the annual get-together of superyacht designers at the 2018 Superyacht Design Symposium in Kitzbühel, Austria, Mr Van der Velde gave delegates a closer look at the SeaXplorer and its design origins – a deep dive into the design process that he is also happy to share with Boegbeeld readers.

The challenge was to create a crossover between a professional vessel and a superyacht. “By 2014 a few yachting clients had approached us with ideas to develop existing Damen platforms into truly capable expedition yachts,” he explains.

“Owners have typically been forced to compromise with conversions of old commercial workboats and retired navy ships. So we realised then that there was a market, but no suitable ships.

“At first we looked at how we could meet our clients’ wishes by adapting existing platforms for expeditions, but we quickly realised that it meant making too many compromises.

So we took a more entrepreneurial approach – going right back to the drawing board to design a whole new product range from scratch.

None of our competitors can match the unique synergy of Damen’s shipbuilding knowhow with our luxury yacht builder Amels’ intimate understanding of the high-end yachting experience. Also Damen’s Sea Axe hull form is superbly suited to expedition yachting, where you need maximum comfort and seakeeping performance in sometimes challenging seas. Plus we have a lot of in-house expertise in engineering for ice conditions that we’ve used to get to grips with the IMO Polar Code that came into force in 2017.

The Damen board was enthusiastic and gave us their full support, so we put together a team of experts.

“What we didn’t have at Damen was the operational experience in expedition yachting to give the

10

SeaXplorer design real expedition pedigree. So we approached the experts at EYOS Expeditions, who are really at the forefront of the growing private superyacht expedition market.

They have provided invaluable operational design input as we progressed with detailed design and engineering.

For example, we realised that it’s not how far your yacht can go, it’s for how long. The SeaXplorer range has a 40-day autonomous capability.

It’s not just the fuel capacity, it’s the storage and waste management on board that matters as well.

“Everywhere that the owner and guests are will be fitted out to the same level of luxury that you would expect on an Amels yacht, but on the places where you need capability the focus is on having a strong and robust vessel.”Damen also realised that this crossover of luxury and capability had to be wrapped up in a design that looked the part.

The design team considered several exterior designs from a wide variety of studios, with Azure Naval Architects eventually coming out on top. In 2015 Damen launched the new design at the Monaco Yacht Show.

The idea quickly gained traction and the first hull, a SeaXplorer 65, was sold in August 2016, followed 12 months later by the sale of the SeaXplorer 77.

The yard has several more designs on the drawing table. “In addition to the current builds, we’re working on new projects in close collaboration with clients and their teams. Each client has their own particular demands, so customer focus is key.”

Jaap van der Velde

Door J. Gauldie

Interview met Jaap van der Velde Jaap van der Velde is een oud TU Delft student en de designmanager van de Damen SeaXplorer. Zo’n 27 jaar geleden begon hij de studie Maritieme Techniek aan de TU Delft.

Na 7 jaar tot de afronding van de studie bleek het een pittige studie te zijn. Sinds die tijd werkt hij bij Damen, en na op verschillende afdelingen werkzaam te zijn geweest, is hij nu werkzaam als Design Manager van de SeaXplorer. ‘Niks mooier dan jachtjes ontwerpen’, aldus Jaap.

Van concept naar drijvend paleis Op een vrijdagmiddag ontstond het idee voor de SeaXplorer, “A true capable expedition yacht” en niet zomaar een gewoon jacht met een stoer uiterlijk. Het jacht zou een crossover worden tussen een Amels jacht en een Damen ijsbrekers.

Met een klein team zijn de eerste ideeën op papier gezet en is er een marktonderzoek gedaan. Hieruit bleek dat er in de jachten markt dit concept eigenlijk nog niet bestond.

Als we succesvol met dit product willen zijn moeten we onze eigen markt creëren. Dus niet alleen een sterk doordacht product maar ook een goede marketingcampagne.

Nadat ons businessplan akkoord was bevonden door de Damen board konden we aan de gang.

Met een ontwerpteam van zo’n acht

Niks mooier dan jachtjes talent volle ingenieurs gingen we aan de slag. Om onze operationele kennis te versterken zijn we gaan samen werken met Eyos, een expeditiebedrijf die vele jachten naar de uiterste hoeken van de wereld heeft gebracht. Zij hebben met hun ervaring onnoemelijk veel input gegeven in het ontwerp. Azure Yacht design heeft de het exterieur van de SeaXplorer gestijld. Zij hebben een stoere lijn expeditie jachten neergezet, met een duidelijke Damen signature.

Expedition capability is het belangrijkste onderdeel van het ontwerp van de SeaXplorer. Dit wordt vertaald in ijsklasse, autonomie, bemanning en expedition equipment (onderzeeërs, helikopters, tenders, kano’s etc). Aan de andere kant is de luxe uitstraling en afwerking ook belangrijk. Onze klantenkring, de miljardairs van deze wereld, zijn de megajachten van deze wereld bekend. Dus overal waar de gasten komen treffen zij dezelfde luxe aan als op een Amels jacht.

“Luxury where you want it, and capabilty where you need it”, is het credo van de Damen SeaXplorer De bouwstrategie van de SeaXplorer serie is uniek. Het schip wordt technische vaarklaar gebouwd in Roemenië bij Damen Galatz. Dan vaart de SeaXplorer op eigen kracht naar Vlissingen. Hier wordt van het schip een jacht gemaakt. Bij Amels is hier alle ambacht voor aanwezig.

Het luxe interieur wordt geplaats, het jachten plamuur en verf wordt aangebracht, teakdeck gelegd etc. etc.

Inmiddels zijn er twee SeaXplorers verkocht en in aanbouw, een mooi succes!

En nu?

Nu de eerste twee SeaXplorers gebouwd worden is er nog steeds veel te doen. Enerzijds moeten er constant nieuwe klanten worden aangetrokken en anderzijds moet voor elke klant een passend schip worden ontworpen. Marketing en

ontwerp dus. Geen enkele SeaXplorer is immers dezelfde. Design Manager Jaap van der Velde verdeelt zijn tijd ongeveer gelijkwaardig tussen marketing/sales en ontwerp.

Het ontwerpproces bestaat voornamelijk uit berekeningen en tekeningen.

Het integraal scheepsontwerp is het afstemmen van alle disciplines binnen de jachtbouw. Met een multi disciplinair team, bestaande uit naval architects, constructeurs en leden van het Damen Researchteam, wordt het ontwerp samengesteld.

Als designmanager sta je midden in dit proces. De kracht van een goed ontwerper is dat hij alle disciplines beheerst, maar je hoeft de sommen niet te doen maar toch blijf je in control over het ontwerp.

‘Je moet elkaar uitdagen tot het uiterste te gaan om tot mooie resultaten te komen’. Samenwerking blijkt cruciaal. Jaap heeft de leiding over een ontwerpteam van ongeveer 8 man. Elke dag is het team bezig om de eisen van onze klanten in een SeaXplorer te integreren, een superleuke job.

Wat betreft de marketing onderstreept Jaap vooral het belang van ‘learning on the job’. Jaap is opgeleid tot maritiem ingenieur, en dus is er weinig raakvlak met de marketing en zijn opleiding.

Op de vraag of dat geen hiaat is in de studie maritieme techniek, antwoordde Jaap met een ferme ‘nee’. Marketing in jachtbouw is immers anders dan marketing in sleepboten. Er is dus geen universele manier van marketing die binnen alle maritieme markten past, en dus geen gat in het curriculum. Natuurlijk moet je als ingenieur weten dat je uiteindelijk een schip voor een klant bouwt en dat je naar deze klant goed moet luisteren. Soms willen techneuten nog wel iets voor hunzelf bouwen.

“Wil je bij Damen [als salesmanager] aan de slag dan heb je vooral goede sociale skills en goed gevoel voor taal nodig. Technische kennis is een pre maar niet noodzakelijk. Zo hebben we bij Damen uiterste succesvolle verkopers met een hotelschool achtergrond.

Learning on the job en de studie In het kader van ‘learning on the job’ is Jaap veel naar de werf gegaan om te kunnen kijken hoe de praktische kant van de scheepsbouw wordt uitgevoerd. Volgens Jaap is het niet mogelijk een goed ontwerp te maken zonder een idee te hebben van de dagelijkse gang van zaken op de werf. Weten wat er gaande is op een werf is daarom essentieel om scheepsbouw te kunnen begrijpen.

Daarom werd er regelmatig een bezoekje aan de werf gebracht, om daar het werkproces te doorgronden.

Ondanks dit praktisch belang benadrukt Jaap ook zeker het belang van theoretische kennis. Het maken van “sommetjes” blijft een cruciaal onderdeel van het scheepsontwerp.

De “sommetjes” zoals die nu worden gedaan op de studie komen echter lang niet altijd terug in de praktijk.

“Veel van de sommen tijdens de studie worden in werkelijkheid niet gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan analyse en lineaire algebra, deze kom je in het scheepsontwerp niet snel tegen. Maar dit zijn zeker geen onzin vakken, het helpt bij een bepaald denkvermogen en het creëren van capaciteit. Het resultaat van de analytische aanpak van de universiteit manifesteert zich ook in het team van Jaap. Het team van 8 mensen bestaat voornamelijk uit jonge mensen met een scheepbouw achtergrond. De meeste hebben een MSc of BSc titel. Ook zitten er veel “zuid Europeanen” in het team.

De Delftenaar herken je echter meteen in dit bonte gezelschap.

Zij zijn altijd op zoek naar de “Why” vraag. Zij nemen niets voor lief aan.

Soms een beetje vermoeiend maar de enige weg naar innovatie!

11

Heesen

(advertorial)

Heesen Yachts Hij wordt geroemd als het meest innovatieve hybride jacht ooit. De 50 meter lange Home is het eerste superjacht dat de revolutionaire Fast Displacement Hull Form aan hybride aandrijving koppelt. Home staat garant voor brandstofbesparing en geruisloos cruisen. Dat is het resultaat van structurele investeringen in slimme technologieën – niet voor niets loopt Heesen voorop in de ontwikkelingen van superjachten.

Heesens inspanningen werden ruimschoots beloond: de afgelopen maanden sleepte Home vijf internationale prijzen in de wacht, waaronder de 2017 Baccarat SuperYachtWorld Trophy die werd

12

uitgereikt tijdens de Monaco Yacht Show. Sophie Cotelle, vicepresident bij kristalglasproducent Baccarat, omschreef Home als ‘innovatief, uitmuntend en uniek.’

Tijdens de legendarische jachtenshow stapte prins Albert van Monaco bovendien aan boord om Heesen en zijn ontwerpers te feliciteren met de RINA Green Award voor het milieuvriendelijke ontwerp. En daar bleef het niet bij: World Yachts overhandigde Heesen ook nog eens de Most Innovative Yacht Award.

Ook begin dit jaar kreeg het superjacht erkenning: tijdens de Boat International Design & Innovation Awards in Kitzbühel won Home

Heesen

Prijzenregen voor superjacht Home

prijzen voor Best Naval Architecture Displacement en Best Ecological Design & Operation Innovation.

Home werd door de jury omschreven als ‘een zeer duidelijke winnaar in bijna alle categorieën.’ De jury prees Heesen bovendien om zijn milieuvriendelijke beleid.

Shot Dit is een van de modelzeilschepen welke gebouwd is met de minor Zeiljachten. In de dagen voorafgaand aan de wedstrijd werd er dan ook druk proefgevaren in de grote sleeptank van 3ME wat te zien is in dit shot.

De invloed van het volgstroomveld van boegroeren op de achterste roeren van een WASUB-model Aan het begin van dit college jaar begonnen wij (Sophia Brans & Anne Reumer) aan een van de laatste loodjes van onze bachelor, het Bachelor Eind Project (BEP). Naast het feit dat er meer studiepunten te verdienen zijn ten opzichte van een gebruikelijk project, is het vooral heel anders dan een gebruikelijk project. Waar men normaal gebonden is aan een project handleiding is men bij het bachelor eind project heel erg vrij in de invulling van dit project.

Door Anne Reumer

Een eerdere BEP-groep heeft onderzocht wat de toevoeging van boegroeren op de WASUB kunnen zijn betreft een drifthoekverkleining, wat goede resultaten gaf.

In dit onderzoek was niet het effect van het volgstroomveld van de boegroeren op de achterste roeren meegenomen.

Ons BEP-onderzoek heeft hier aandacht aan besteed.

Onze onderzoeksvraag luidde: ‘Wat is het verschil in invloed van het volgstroomveld van statische vinnen en boegroeren apart op de achterste roeren van een WASUB-model, ontworpen voor een slalomparcours, bij een ontwerpsnelheid van 7.42 knopen?’

Anne Reumer

De eerste stap om het BEP en WASUB aan elkaar te koppelen is het opstellen van een opdracht. Hierdoor werd afgeweken van de door de TU aangeboden opdrachten. In eerste instantie leek het ons interessant om meer onderzoek te doen naar een stuursysteem voor de WASUB, die dit jaar voor de wedstrijd een slalom parcours dient af te leggen, zichtbaar in figuur 1. Helaas is dit uiteindelijk niet gelukt. De reden hiervan wordt later toegelicht.

Tijdens een onderzoek kunnen veel dingen anders lopen dan men van tevoren had verwacht.

Helaas is dit ons ook overkomen.

Door een aantal oorzaken ontstond de situatie, waardoor wij het besluit hebben moeten nemen om met z’n tweeën in zeven weken het BEP opnieuw te doen.

Mede door het begrip van onze begeleider, Dr. Ir. H. J. de Koning Gans, voor de ontstane situatie is het mogelijk geweest dit voor elkaar te krijgen.

Figuur 2: WASUB-configuratie met statische vinnen

Anne Reumer

Wij wilden ons BEP zo invullen dat niet alleen wij er wat aan hadden, maar ook andere mensen. Daarom hebben wij gekeken hoe het BEP gecombineerd kon worden met een dreamteam. Uiteindelijk hebben we gekozen om een ons te richten op WASUB. Dit is een Dreamteam van de TU Delft die een mensaangedreven onderzeeër ontwerpt, bouwt en hiermee deelneemt aan wedstrijden.

eISR

Figuur 3: WASUB-configuratie met boegroeren

Figuur 1: Wedstrijd parcours

14

Met behulp van het panelen programma Delkelv, kunnen potentiaal berekeningen aan stroming langs een oppervlak worden gedaan.

Om met dit programma deze berekeningen te kunnen laten uitvoeren moet het object wat in de stroming ligt beschreven worden in een IDF-file.

In dit bestand is de vorm van het object beschreven door middel van een opsomming van coördinaten.

Deze beschrijving wordt gegenereerd

Faculteit

Voor de generatie van het IDF-file is de vin beschreven met 20 panelen in I-richting en 50 panelen in J-richting.

In deze beschrijving loopt de I-richting evenwijdig aan de koorde van de vin, de J-richting loopt evenwijdig aan de span van de vin.

Een driedimensionale vorm van de vinnen is gecreëerd door meerdere Figuur 6: uiteindelijke beschrijving van de vin

Anne Reumer

Figuur 5: gekartelde vinnen

Figuur 4: 3D beschrijving van een NACA0012 vin

Anne Reumer

0024 en NACA 0012.

Voor de NACA vinnen is een wiskundige beschrijving beschikbaar, over het verloop van de dikte van de vin.

Anne Reumer

met behulp van MATLAB. Aangezien wij geïnteresseerd waren in het verschil in de effecten van het volgstroomveld moesten twee configuraties met elkaar vergeleken worden.

Een configuratie met statische vinnen is weergegeven in figuur 2 en een configuratie met boegroeren is afgebeeld in figuur 3.

Er bestond al een IDF-file van de romp van de WASUB III, een ouder WASUB-model.

Aangezien wij weinig tijd en mankracht hadden om ons BEP af te ronden, hebben we besloten deze romp te gebruiken.

Hierdoor was het aan ons om een IDF-file te maken van de vinnen die op deze romp geplaatst moeten worden.

Het gebruiken van de bestaande romp bracht naast voordelen, ook wat punten met zich mee waar aandacht besteed aan moest worden.

Een van die punten was het plaatsen van de vinnen op de romp, besloten is om deze net boven de romp te laten zweven.

Dit besluit heeft invloed op de uiteindelijke resultaten.

De vinnen die op de romp zijn geplaatst zijn van het type: NACA

2D doorsneden boven elkaar te stapelen, zoals aangetoond in figuur 4.

Nadat er in MATLAB een IDF-file gegeneerd was, kon dit IDF-file in Delkelv geladen worden.

Waarna de berekeningen gestart konden worden.

Echter kwam op dit punt een cruciale fout naar voren.

Bij het aanmaken van het IDF-file hebben wij de coördinaten niet op de juiste manier geordend.

Zoals eerder genoemd, loopt de I-richting evenwijdig aan de koorde van de vin en de J-richting loopt evenwijdig aan de span van de vin.

Wij hadden de richtingen onwetend verwisseld, waardoor het programma Delkelv de coördinaten op de voor ons verkeerde manier had gelezen.

In eerste instantie kregen we het beeld getoond in figuur 5.

Na een uur zoeken is het ons gelukt om achter te komen wat het probleem was.

Het resultaat is te zien in figuur 6.

Wij dachten simpelweg door de Ien J-richting te wisselen in het IDFbestand, zou het probleem opgelost worden.

Echter was dit niet het geval. De fout ligt bij de ordening van de coördinaten.

Nu staan de coördinaten in groepen van 21, terwijl deze in groepen van 51 moeten staan.

Door het herordenen van de coördinaten zou het programma wel verder berekeningen uit kunnen voeren.

Het zou heel mooi zijn als een van jullie enthousiast is geraakt over ons onderwerp.

Aangezien wij uiteindelijk nog geen resultaten wisten te verkrijgen is nog vervolgonderzoek mogelijk op dit onderwerp.

Als je vragen hebt kun je altijd contact opnemen met een van ons twee.

15

On Marine Propellers, Bubbles and Coffee PhD-research about cavitation erosion Cavitation erosion is a major problem in the design of fluid machinery. Local pressure drops due to flow acceleration may lead to evaporation of the fluid, also referred to as cavitation. The so caused vapour bubbles and other vapour structures may then violently collapse in regions of pressure recovery.

Different from cooking, the onset of evaporation occurs at nearly constant temperature.

By Sรถren Schenke In engineering applications, problems with cavitation erosion and cavitation hindrance are often encountered when the hydrodynamic efficiency of fluid machinery is aimed to be increased.

If a ship propeller, for instance, is optimized for thrust efficiency without taking cavitation hindrance into account, it is very likely to suffer from thrust breakdown and erosion damage, sometimes within hours already.

Cavitation can hardly be avoided in flows around propellers or hydroturbines in maritime environments.

The art is then to control the cavitating flow such that it is not harmful.

This is something maritime research on cavitation has in common with medical research, where cavitation is attempted to be used in a controlled way to more efficiently distribute and deliver drugs in human bodies.

Also, the cleaning industry expresses increasing interest in controlled cavitation to clean surfaces.

Other interesting phenomena going along with cavitation, not necessarily of technical relevance though, is the clicking sound when you bend your finger knuckles or the explosion of a beer bottle when hit on the opening.

If the bottle is yours, you may find it comforting to at least know why it happened.

The pistol shrimp has even learned how to use cavitation to stun its prey.

By rapidly snapping its claws, it creates a water jet containing cavitation bubbles, which then implode in the vicinity of the prey.

To avoid this worst case scenario and to achieve a good compromise in this trade-off, the risk of cavitation erosion needs to be assessed at an earliest possible design stage.

This requires exact knowledge of the operating conditions and tools that can accurately predict the occurrence of potentially aggressive cavitating flows.

16

Preferably, the assessment of cavitation erosion risk is done by computational fluid dynamics (CFD), because CFD simulations easily allow for the evaluation of different designs and hence for design optimization.

The downside, however, is the extremely high computational cost of advanced simulation tools to model cavitation.

Even for downsized problems, resolved simulation of cavitation dynamics may take up to months, given that super computers are employed.

The application of such numerical techniques to real world problems is still far beyond feasibility.

Therefore, there is a need for more efficient numerical tools to assess the risk of cavitation erosion in technical applications.

The requirement for such tools to be applicable is that they must be fast enough on the one hand and just accurate enough to capture

Sรถren Schenke

During the final stage of a cavity collapse, however, temperature can locally rise up to more than 10000 Kelvin.

At the same time, high amplitude shock waves and micro water jets of nearly 1000 m/s impact the material surface.

These phenomena can lead to severe damage of ship propellers, rudders, pumps, hydro-turbines, injectors or, presumably, even mechanical heart valves.

1. Cavitating flow around a NACA0015 hydrofoil

Faculteit the most crucial features of erosive cavitating flows on the other hand.

In other words, the problem is on understanding the essence of cavitation erosion to make the assessment procedure as time efficient as possible.

The research effort follows a stepwise approach from fundamental cavitation research on small scale bubble dynamics to large scale turbulent cavitating flows as typically encountered in industrial applications.

A step into this direction is currently done by TU Delft in cooperation with a number of European universities and companies in the scope of a Marie Skłodowska-Curie initiative.

The ongoing research project is on “Cavitating Flows, Surface Erosion Damage and Material Loss”, also abbreviated as CaFE project, where the abbreviation obviously seems to stem from a certain affinity to Europe’s probably most popular hot drink.

Each of the involved research institutions contributes according to their own field of expertise, where TU Delft is concerned with experimental research and, that’s my own research task, the development of numerical erosion risk assessment tools applicable to engineering problems.

Our project partners are the technical universities in London (City), Gothenburg (Chalmers), Munich, Grenoble and Lausanne, but also companies with strong research and development focus such as Wärtsilä (Netherlands), Andritz Hydro (Switzerland), Delphi (UK) and AVL (Austria).

Such joint European initiatives are not only a good opportunity to improve our scientific understanding and to share knowledge on state of the art research, but they are also meant to enhance cultural exchange at the same time.

Researchers participating in European projects, however, are not only from European countries but from all over the world. In our specific case we have 16 PhD students from

The only requirement was that none of them should have spent more than a very short time in the corresponding host country prior to the appointment.

The idea of exchange also plays an important role during the further course of the project.

PhD students are supposed to spent a couple of months at two of the partner institutions at least.

Ironically, my first secondment took place at TU Munich.

With my German background, the cultural shock was certainly manageable.

I could, however, definitely profit from their expertise on fundamental cavitation research, which has been helping me a lot in further developing erosion risk assessment tools.

My second research exchange is concerned with the application of those tools to ship propellers.

The exchange is ongoing and takes place at a Dutch office of the Finnish corporation Wärtsilä, amongst others developer and producer of large combustion engines and marine propulsion systems.

My research is further supported by the Maritime Research Institute Netherlands (MARIN) and is also carried out in close cooperation between the department of Maritime & Transportation Technology and the Fluid Mechanics Laboratory of Process & Energy at TU Delft.

One of the purposes of this cooperation is to build a strong link between experimental and numerical research.

Sören Schenke

The project can be seen as a joint doctoral and training program. I had been appointed for this project after having done both my Bachelor and Master education in Naval Architecture and Ocean Engineering at TU Hamburg in Germany.

My decision to be part of this project has certainly been facilitated by my Erasmus study in Delft, where I got to know the city as a great place for research and cultural life.

Greece, Iran, Russia, India, Pakistan, Italy, the United States and Germany directly involved in the project.

2. Erosion risk pattern on a NACA0015 hydrofoil

17

Een zeiljacht ontwerpen De minor zeiljachten door de ogen van 4 teams Afgelopen half jaar is er door een grote groep studenten deelgenomen aan de minor zeiljachten. Het eindproduct van deze minor is een zeiljacht waarmee in MARIN de competitie aan wordt gegaan tegen de andere groepen en een aantal groepen uit Rotterdam. In dit artikel blikken vier van de groepen terug op hun ervaringen tijdens deze minor.

20

Swiebertje Door Koen van den Ende Team 2 met het schip genaamd Swiebertje bestond uit Evert Bunschoten, Koen van den Ende, Jan de Jong en Willem van Schie.

Ons doel was net zoals dat van alle andere teams om tijdens de zeilwedstrijd bij het Marin de snelste tijd neer te zetten en de race te winnen. Hiervoor moest natuurlijk wel een schip ontworpen worden welke hiertoe in staat was. Om dit te bewerkstelligen is er veel gekeken naar vorige wedstrijden om te kijken welke ontwerpkeuzes een positief effect hadden op de prestaties. Al snel werd er besloten dat we niet voor de minimale breedte wilden gaan, maar een grotere breedte om een grotere aanvangsstabiliteit te verkrijgen. Om deze stabiliteit nog verder te vergroten en helling tegen te gaan is er op het dek een stabilisatiegewicht geplaatst welke kan roteren om zo het gewicht naar loefzijde te verplaatsen bij ruime en aan de windse koersen. Voor de wind

kan het gewicht gecentreerd aan de achterzijde gehouden worden om zo het trimmend moment tegen te werken. Voor het zeil is gekozen om twee sets vleugelzeilen te plaatsen op 1 Aero-rig. Hierdoor kan de invalshoek op de zeilen makkelijk aangepast worden met een simpele besturing, waarbij de uitslag van de zeilen ten opzichte van de giek van tevoren berekend is zodat er niet getrimd hoeft te worden tijdens het varen waardoor de besturing alleen maar moeilijker zou worden. Dat deze ontwerpkeuzes goed uit zouden pakken bleef een verrassing, totdat het schip voor de eerste keer te water ging waarbij het dus spannend was hoe alles zou werken. Dit pakte allemaal goed uit en na wat oefenen kon ook het stabilisatiegewicht goed bestuurd worden. Tijdens de race bij het Marin presteerde het schip goed met een tweede plaats tot gevolg en tot onze grote verbazing mochten wij ook nog de innovatieprijs in ontvangst nemen. Wat ons betreft is de minor zeiljachten voor ons geslaagd!

Koen van den Ende

Ik denk dat de wedstrijddag bij het MARIN voor alle deelnemers een dag om niet te vergeten was. Na een rondleiding en een lunch mochten we beginnen met proefvaren. De wind was een stuk harder dan wat

we gewend waren in Delft, dus de kiel hadden we hard nodig. Wonder boven wonder is er geen enkele boot omgeslagen (al was het soms heel dichtbij), en hadden de uitkomsten van de wedstrijden al in jaren niet zo dicht bij elkaar gelegen. Met trots kan ik zeggen dat de TU Delft dit jaar de prijs kreeg voor de snelste boot, en voor de meest innovatieve boot.

Laura Slootweg

Chit-Chat Door Laura Slootweg Aan de faculteit 3mE zijn er vele minors te volgen, echter is maar één daarvan een maritieme minor.

Uiteraard ben ik dat dus gaan doen.

De minor bestaat uit vakken over zeilschepen in het eerste kwartaal, en in het tweede kwartaal een groot project waarbij er echt een (model) boot gebouwd moet worden.

Een goede boot begint het bij een goed ontwerp. Doordat er maar ongeveer twee weken voor het ontwerpen wordt uitgetrokken is er niet veel tijd voor onderzoek. De ontwerpbeslissingen worden dus meer genomen op eigen intuïtie en je gezamenlijke kennis. In mijn geval zat ik in een projectgroep met drie L&R studenten, dus uiteraard kwamen er vleugels op onze mega hydrodynamische romp.

Het bouwen van de romp werd gedaan door strips van balsahout om spanten heen te krommen. Na het schuren en het conserveren van de romp was deze klaar. Dit ging parallel aan het bouwproces van de vleugels. De vleugels werden gemaakt door folie te spannen over spanten heen. We hadden kleine houten spantjes en tussenstukken van piepschuim om vervolgens folie overheen te spannen. Met een totaalgewicht van 4.2 kilogram en een zeiloppervlak van 0.84 m2 hadden we veel vertrouwen en hoop voor mooie prestaties van ons bootje de Chit-Chat.

Tijdens de tests bleek echter dat de gennaker te weinig wind ving binnen het windveld wat beschikbaar was.

Daarom is de gennaker vervangen door een grote code zero achtig zeil.

Door dit zeil te bedienen met de lijnen die eerst voor de gennaker bedoeld waren was het mogelijk om dit zeil te voeren zonder fokkeboom. Zo wordt het zeil dus getrimd zoals dat op een full-size boot ook gedaan wordt.

Tijdens de race bleek de boot quick maths iets aan de zware kant waardoor de acceleratie tegenviel.

Maar op de aan de windse baan heeft onze boot alle TU Delft boten verslagen. Een resultaat waar we trots op zijn.

VOOR GOUD_v2_final_123 Door Joep van der Spek Zoals voor elke student is een minor, naast je major nodig om je curriculum te voltooien.

Bij zo’n minor heb je de keuze om naar het buitenland te gaan of op een andere universiteit of faculteit vakken te gaan volgen. Samen met aantal maritiemers heb ik gekozen om op onze eigen faculteit de minor Zeiljachten te volgen.

Aan de basis van deze minor ligt het verder verkrijgen van inzicht in de hydro- en aerodynamische eigenschappen van zeiljachten.

Hiervoor volg je in de eerste periode een aantal vakken die goed samenhangen en waarbij je, heel verrassend, een zeiljacht dient te ontwerpen. In de tweede periode ga je zelf aan de slag in de werkplaats om je eigen bootje te bouwen.

Wat ik persoonlijk heel gaaf vond hieraan, was het feit dat het je de kans geeft om alles wat je in je eerste 2 jaar geleerd hebt hier in de praktijk te brengen. Doordat de groepen gemixt zijn en dus bestaan uit verschillende studies, kan iedereen laten zien waar hij goed in is. In mijn geval had ik een paar handige werktuigbouwers die goed om konden gaan met alle apparatuur in de werkplaats. Dit zorgde ervoor dat ik als maritiemer mij kon focussen op het romp- en zeilontwerp.

Met mijn groepje 9, met bootnaam VOOR GOUD_v2_final_123 hebben we een keurige 5de plaats behaald, ondanks een onhandige stuurfout. Tijdens deze minor heb ik veel gelachen en plezier gehad, waarschijnlijk vandaar de naam pretminor!

Joep van der Spek

Koen van den Ende

Quick maths Door Fabian de Leede De minor Zeiljachten, met als leukste deel het bouwen van een zeiljacht op rc schaal. Team 4 was gevormd met Fabian de Leede, Meike Kuiper, Sander van Overbeeke en Willem van de Sande.

Het streven was om via de weg van innovatie een overwinnend schip te ontwerpen en bouwen. Hiervoor werd al gauw te ambitieus ontworpen. Een monohull op draagvleugels is met het minimale gewicht van vier kilo en de heersende wind op de baan namelijk niet realistisch. Innovatie moest in een andere richting gezocht worden.

Uit de analyse van vorige edities bleek er nog nooit een team geweest te zijn wat een draaiende mast met gennaker had toegepast. Dit soort tuigage wordt veel toegepast op VendĂŠe Globe schepen en zijn goed geschikt voor de te varen koersen.

Het tuig werd ontworpen en met een ingenieus systeem zou de over beide boegen gevoerd en ook nog opgerold kunnen worden. Iets wat nog nooit eerder is vertoond.

Laura Slootweg

Faculteit

21

Maritiem achter de schermen Scheepsbouw, een prachtig vak Een schip bouwen is het mooiste wat er is. De meeste afdelingen zijn er ongeveer een jaar intensief mee bezig. Voldoende lang om er diep in te kunnen duiken, maar als een schip wegvaart is het project ook helemaal klaar en kan je je op de volgende uitdaging richten. Verder is het mooi om het schip als ontwerp en in de bouw te zien groeien. Familie en vrienden hebben er ook makkelijk een beeld bij.

Jachten zijn visueel mooi en offshore schepen zijn qua prestaties spectaculair.

Door Ir. T. van der Schaaf Ik ben nu zo’n 30 jaar werkzaam in de scheepsbouw.

Ik heb inmiddels allerlei functies gehad bij verschillende bedrijven: Design, Naval Architecture, Sales, Engineering, Productie, Faciliteiten, Informatie- en Project Management. Ik heb gewerkt in de grote scheepsbouw, offshore en in de mega jacht industrie. Op dit moment ben ik Project Manager bij Amels in Vlissingen.

Ik vond het spannend en leerzaam om af en toe van baan te veranderen, maar ik bleef toch binnen de sector.

Het is echt een klein wereldje, je komt overal weer oud collega’s en dezelfde leveranciers tegen en dat schept een band. Die band begint al in je studententijd.

MBA of Shipyards Door mijn brede ervaring in de scheepsbouw werd ik in 2011 gevraagd de TU te komen assisteren.

Ik kreeg een paar productievakken en projecten toegewezen die wat vernieuwd konden worden.

22

De laatste jaren coördineer ik alleen het 3e jaars vak MT3234 Organisatie van Scheepsproductie. Die twee maanden doe ik het naast mijn werk ‘in het bedrijfsleven’. Het vak pas ik elk jaar weer wat aan en is daardoor super actueel. Ik kan met recente voorbeelden en smeuïge verhalen komen. Het is steeds meer een managementvak aan het worden: MBA of Shipyards.

Mijn doel is om de studenten mee te geven wat er nog meer moet gebeuren om een scheepsontwerp en berekeningen in productie te krijgen.

Hoe houd je iedereen goed geïnformeerd, hoe bewaak je kosten en levertijd en hoe kan je dat steeds verder verbeteren?

Wat is de essentie het proces te beheersen?

Een basis is het goed ontleden van informatie. Je moet kunnen bevatten op wat voor manieren je de informatie voor latere activiteiten moet kunnen sorteren en filteren en wat hoofd- en bijzaken zijn. Hoofden bijzaken onderscheid je door onderwerpen in een boom structuur te zien met verschillende niveaus.

Hoe meer details nodig zijn, des te verder daal je in de structuur af. Maar om goed overzicht te houden, laat je die details juist weer verborgen. Belangrijke structuren zijn bijvoorbeeld systeem-, product- en workbreakdown structuren.

Een andere basis voor goede beheersing is ‘single source of truth’: niets kopiëren, maar alles, ook 3D CAD modellen, eenduidig in een grote database opslaan.

Informatie opbouwen met linkjes vanaf standaard bibliotheken en dat gedurende het proces steeds verder detailleren.

Less is more Als alle medewerkers verder alles zo in één keer goed doen, hoef je niets bij te sturen. Maar iedereen ziet wel eens wat over het hoofd, dus we moeten ingrijpen/bijsturen om het ideaal te behalen. Verder vraagt de materie specialisme en zijn projecten groot, dus moeten we samenwerken.

Tenslotte kunnen projecten complex zijn en is het moeilijk voor iedereen om overzicht te houden. Via procedures en ervaringsregels probeert men het ideaal vast te leggen. Maar als je álles wilt vastleggen, controleren en afstemmen, overvraag je de organisatie met te veel administratie en communicatie en zie je bovendien door de bomen het bos niet meer. Dus goed managen doe je alleen met die informatie, die toch al beschikbaar is voor de totstandkoming, dus alleen met informatie die waarde toevoegt.

Management van Scheepsproductie gaat over deze begrippen, hulpmiddelen en dilemma’s.

Faculteit ‘Management’ is een kunde die je natuurlijk het best door schade en schande kan leren. Maar we zitten op de universiteit om toch zo veel mogelijk kennis te absorberen, dus ik doe een poging. Ik ben vaak bang dat mijn aanwijzingen niet goed aansluiten bij het beeld van studenten over hoe het

werkt op een werf. Dat studenten onvoldoende referentiekader hebben, om al die puzzelstukjes die ik aandraag, in het grotere geheel te passen. Ik probeer die essentie als rode draad in verschillende hoorcolleges, workshops, projecten en een afsluitende excursie steeds te herhalen. Steeds vanuit een andere invalshoek, met andere voorbeelden en ook met andere gastdocenten.

Mijn oudste zoon studeert informatica in Delft. Mijn jongste zoon zit nog op het VWO maar oriënteert zich ook al op een technische studie. Wij wonen in het oude centrum van Gouda en dat blijkt mooi centraal te liggen.

Gouda is centraal gelegen en is goed te bereiken met auto en met de trein.

Overig Ik heb geen studies of onderzoeken lopen voor dit onderwerp; ik geef alleen onderwijs. Wel was ik als begeleider betrokken bij verschillende Bachelor Eind Projecten. Meestal zit ik op de stoel van een ontwerper of een opdrachtgever, naast een andere begeleider die meer een onderzoeker is. Door tijdgebrek heb ik dit een tijdje moeten stopzetten, maar hopelijk kan ik volgend jaar weer aanschuiven.

Nieuw Boegbeeldlid Beste Boegbeeld lezer, Zoals elk nieuwe lid van Boegbeeld zal ik mijzelf even voorstellen: Ik ben Elise Hoffmann, eerstejaars maritiemer en vanaf heden zal ik tot de Boegbeeldcommissie behoren om elk kwartaal dit prachtige blad op te leveren.

Ik ben geboren in het mooie Rozenburg, een dorp aan de nieuwe waterweg en dus als klein kleutertje al vaak gaan kijken bij de mooie boten die langs voeren.

Toen ik twee jaar was, zijn we verhuist naar Oostvoorne en daar heb ik dan ook de afgelopen zestien jaar gewoond. Oostvoorne is een rustig dorpje pal naast de Maasvlakte en dus ook hier kwam ik veel in aanraking met de maritieme sector.

Met een vader die loods is, is

het natuurlijk onmogelijk om niet geïnteresseerd te raken in al dit moois.

In de tijd die ik over heb naast al deze leuke activiteiten ga ik graag naar concerten of festivals.

De haven met alle indrukwekkende schepen trok mijn interesse en daarom was de keuze om te gaan voor de mooiste studie die er is, Maritieme Techniek, ook niet erg moeilijk.

Ik heb er ontzettend veel zin in om bij te dragen aan het maken van dit mooie blad!

Met immer luide plonsch, Elise Hoffmann

Ik doe bij Froude ook nog een andere commissie: De TaBakCie, heerlijke taarten bakken voor de ALV’s. Verder sport ik graag in mijn vrije tijd. Ik speel sinds mijn achtste jaar volleybal en ben op dit moment actief bij D.S.V.V. Punch om deze sport ook hier in Delft te beoefenen.

Verder hou ik, zoals op de foto hiernaast te zien is, van reizen. De foto is afgelopen zomer genomen toen ik op reis was door IJsland.

23

Lasermetingen Stroming boven water halen In het vorige boegbeeld stond er al een foto van Gunnar Jacobi die tijdens het doen van experimenten in de sleeptank de opstelling van zijn experiment aan past. Het zal de oplettende kijker zijn opgevallen dat er een blauwe gloed in het water zat. Deze gloed was niets anders dan licht van blauwe ledlampjes onder water. Het experiment wat Gunnar aan het doen was ging namelijk over de toepassing van optische meetmethoden voor onderwater applicaties in sleeptanks.

PIV en DIC Voor Particle Image Velocimetry zijn er heel veel kleine (plastic) deeltjes toegevoegd aan het water in de sleeptank, dit wordt ook wel seeding genoemd. Als deze deeltjes vervolgens vanuit een torpedovormige buis naast het proefstuk worden belicht met een laser zal elk deeltje licht weerkaatsen.

De deeltjes zijn klein genoeg om volledig met de stroming mee te stromen waardoor de stroming in het water zichtbaar en meetbaar wordt. Als er foto’s van de deeltjes worden gemaakt, is het niet allen mogelijk om de stroming zichtbaar te maken, maar ook de snelheid van de partikels te bepalen. Een soortgelijk

24

Oscillating Wing

principe geldt voor de vleugel, met verfspetters is er een willekeurig patroon op gespetterd en als de vleugel vervormt is dat te zien als een verandering van het spetterpatroon.

Deze meetmethode heet DIC. Gunnar gebruikt voor het maken van de foto’s van de metingen twee camera’s tegelijk in een andere hoek, door dit verschil in hoek kan hij de stroming en vervorming in 3D meten.

Waarom zouden we dit doen?

Allemaal kleine plastic deeltjes in het water van de sleeptank gooien en met verf spetters maken op de vleugel die je wil meten. Een week lang de opstelling voor een experiment klaar zetten en een week lang metingen doen klinkt als een hoop werk voor iets wat je tegenwoordig met een paar klikken

van je muis hebt gesimuleerd. Het weten of een simulatie van de werkelijkheid klopt is een van de belangrijkste elementen van de betrouwbaarheid van een simulatie.

Deze experimenten zijn dan ook een verificatie van de huidige simulaties van de interactie tussen de flexibele vleugel en het water.

Optische meetmethoden worden al sinds de jaren 70 gebruikt in onderzoeksvelden als aerodynamica, thermodynamica en hydromechanica. Op het gebied van maritieme applicaties en voor metingen in sleeptanks worden deze methoden nog niet veel gebruikt, maar dit is wel in opkomst. Wil je meer weten over optische meetmethoden of wil je zelfs op het onderwerp afstuderen? Loop gerust even langs bij Gunnar Jacobi, zijn kantoor zit naast de sleeptank.

G. Jacobi Koseq

Optische meetmethoden Optische meetmethoden zijn eigenlijk alle methoden die licht gebruiken om metingen te doen of te visualiseren. Wanneer je dit met een camera vast legt kan je de beelden vertalen naar data. Het grote voordeel van het gebruik van een optische meetmethode is dat de eigenschappen van de stroming of van de materiaal eigenschappen in het meetgebied niet veranderd worden. Gunnar gebruikt voor dit experiment een combinatie van PIV (Particle Image Velocimetry) en DIC (Digital image Correlation). Met DIC kan hij de vervorming van de flexibele hydrofoil die hij door het water sleept meten en met PIV kan hij de stroming rond de vleugel en in het volgstroomveld bepalen. Dit kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een beeld van de tipvortex van de vleugel te krijgen.

G. Jacobi

Door Hilde Broekhuis

Vereniging

FUN casedag Unieke samenwerking tussen WO en HBO 21 februari jl. was er een uniek evenement georganiseerd door S.G. William Froude, UNFC en sv NES: de FUN casedag. Tijdens de cases zaten de studenten van de verschillende maritieme studieverenigingen gemixt. Hierdoor werd er vanuit verschillende inzichten naar een case gekeken, wat creatieve oplossingen bracht.

Door Bart van der Kroft

Na deze intensieve ochtend, konden de studenten bijkomen en bijpraten tijdens een heerlijke lunch.

Bijkomen was nodig, aangezien er ’s middags weer een case op het programma stond. In totaal stonden er vijf verschillende cases op het middagprogramma, georganiseerd door Royal IHC, Boskalis, Nevesbu, Bureau Veritas en Feadship. Om te kunnen baggeren rondom poolgebieden zijn innovatieve baggermethoden nodig.

Royal IHC had een case bedacht waarbij een tender gemaakt moest worden om in het poolgebied te kunnen baggeren. Bij Nevesbu kregen

de studenten de opdracht om een zo efficiënt mogelijk schip te ontwerpen die een lastig begaan bare route moet kunnen overbruggen.Boskalis liet de studenten nadenken over het ontmantelen van offshore platformen met zwaar lading schepen.

De innovatie de van het 3D-printen stond bij Bureau Veritas centraal, er moesten nieuwe regels en richtlijnen worden bedacht om de veiligheid te waarborgen bij dit nieuwe proces.

Bij de case van Feadship kregen de studenten een opdracht met daarin de wens van de klant en konden zij hun creativiteit uiten door een superjacht te ontwerpen dat de verwachtingen van de klant overtrof.

Nadat de studenten het beste uit zichzelf hadden gehaald om het beste resultaat te behalen bij de cases, stond er een afsluitende borrel in het PSOR-café op het progrtamma.

Hier kon onder het genot van een drankje met elkaar teruggekeken worden op een geslaagde dag, waarbij ook vele nieuwe vriendschappen gesloten waren tussen de WO- en HBO-studenten.

Als afsluiting van de dag werden de winnaars van de cases bekend gemaakt van deze FUN casedag.

S.G. “William Froude”

Het doel van de case van C-Job was een RoRo-schip te ontwerpen die 18.000 auto’s per jaar moest kunnen vervoeren van Rotterdam naar China. Facetten waarmee rekening gehouden moest worden waren naast de afmetingen van het schip, de route die gevaren moet worden.

Er kon namelijk gevaren worden via de Noordpool of via het Suezkanaal.

Daarnaast kon er gebruik worden gemaakt van Flettner rotoren, welke het schip kunnen voorstuwen dankzij de wind.

Door de route goed te kiezen konden de kosten omlaag worden gebracht.

Deze operatie moest 25 jaar lang uitgevoerd worden.

Men had geen limiet aan het aantal schepen dat gebruikt wordt en kon hulp gebruiken van een rekenprogramma dat onder andere de stabiliteit van het schip berekent.

Damen Schelde had een case bedacht waarbij het bouwproces van een marine schip centraal stond.

Wat deze case ingewikkeld maakt is dat het schip gebouwd moest worden uit zes modules , waarvan er twee in Nederland en vier in Mexico worden gebouwd.

Daarnaast was er in Mexico geen kraan aanwezig die genoeg tilcapaciteit had om de modules op te tillen, dus moesten er pontonnen gebruikt worden.

De winnende groep bedacht een systeem waarbij met behulp van lasertechniek de modules heel precies aan elkaar gezet konden worden.

S.G. “William Froude”

S.G. “William Froude”

Na de eerste kennismaking van studenten van de verscheidene studieverenigingen onder het genot van een kopje koffie, was het tijd voor de ochtend cases.

Er kon worden gekozen voor een case van C-Job Naval Architects of een van Damen Schelde Navel Shipbuilding.

25

Aankondiging 23e Lustrum Waerde leden en oud-leden, 17 november 2018, bij alle Froudianen zal deze dag al rood omcirkeld staan in hun agenda.

Anderen hebben wellicht nog geen idee. Maar op 17 november 2018, 115 jaar na oprichting van het Scheepsbouwkundig Gezelschap ‘William Froude’, is het tijd om te vieren dat de vereniging al zo oud en toch zo springlevend is. Dames en heren, het 23e Lustrum komt er aan!

Inmiddels heeft een grote groep ‘Oude Lullen’ samen de kiel gelegd voor dit Lustrumschip. Onder het genot van een aantal borrels, en wat frisse jeugdige invloed van jongerejaars, zijn er mooie plannen gesmeed, taken verdeeld en is er in een korte tijd veel voor elkaar gekregen.

Dit geeft ons veel vertrouwen dat wij allen een prachtig Lustrumjaar voor iedereen gaan neerzetten. En tevens zal dit Lustrumjaar voor velen van ons, als grote groep ‘Oude Lullen’, het einde markeren onze glansrijke Froude carrières. Daarom zijn wij van plan om de emissie vrije motor nog even goed te laten draaien en op volle toeren dit Lustrumjaar in te gaan!

Echter, dit Lustrumschip zal niet gaan varen zonder een stel stevige spanten. Daarom zal er de komende periode intensief gezocht worden naar partners in de industrie. Zij zullen, wanneer deze allemaal een spant toevoegen aan onze kiel, tezamen met ons het mooiste lustrumschip construeren van de afgelopen 114 jaar.

En dan Dames en Heren, dan gaan we het mee maken volgend jaar!

Het 23e Lustrum! Spoedig zal u meer informatie van ons ontvangen over bijvoorbeeld het lustrumgala en het lustrumsymposium wat altijd hoogtepunten zijn van een lustrumjaar. Maar laten we vooral voor de leden de activiteiten niet vergeten. Ook deze componenten van het lustrum zijn ontworpen en deze zult u wellicht sneller zien dan u verwacht.

U hoort snel van ons! En als u dan van ons hoort, dan stapt u aan boord!

De Lustrumcommissie

SportCo Tour de Froude en het drieluik Beste Froudianen, De zomer komt er weer aan, het weer wordt steeds aangenamer, het sneeuw en ijs is gesmolten, kortom, er kan weer gezeild worden. Tour de Froude staat deze zomer weer op het programma en daarvoor zijn wij al druk bezig om gave activiteiten te regelen. De locatie van dit jaar wordt binnenkort bekend gemaakt.

Verder gaan wij ons best nog om nog een paar leuke activiteiten te organiseren.

je in op de interesselijst. Pak tenslotte een bekertje froffie en ga alvast fantaseren over Tour de Froude. Kom je dan ineens op een episch idee en weet je er geen raad mee, mail het dan naar sportco@froude.nl wie weet kunnen wij er wel wat mee.

Krijg je nou ook nu al zin in Tour de

Iets waar we iets minder lang op moeten wachten is het drieluik. Dat zal dit jaar op woensdag 25 april plaatsvinden! Naast hockey zal er ook gevoetbald worden tegen de groene olifanten en de rode nep dokters. Na dit fantastische dubbele drieluik, zal er gezellig gebarbecued

Froude, pak je agenda er dan bij het hou dan van maandag 9 tot donderdag 12 juli vrij (dit is de week na de tentamens). Loop vervolgens even naar het Froudehok en schrijf

worden bij Lagerhuysch en daarna afsluitend een mooie borrel. Of je nou wilt gaan hockeyen, voetballen, komt als supporter of gewoon alle drie zet het drieluik dan groot in je

26

agenda en kom 25 april in het blauw langs bij Sport en Cultuur.

Als laatste willen we ook het vierde commissielid voorstellen. Dit is Bram, hij komt de commissie versterken om Tour de Froude te organiseren. Bram is sinds dit jaar lid bij Broach. Hij heeft altijd veel energie en zo lang hij niet in de sneeuw hoeft te sporten gaat alles goed!

Groetjes, SportCo 114

Commisies en disputen

Froudelicious Beste Maritiemer,

Woensdag 7 maart 2018 is een dag die bij veel maritiemers voorlopig niet uit het geheugen verdwijnt. Op woensdag middag zaten we voor de laatste keer in het Froudehok met de kaartjes voor Froudelicious en dat was maar goed ook want er zijn toen nog veel kaartjes verkocht!

Om tien uur ging Froudelicious dan echt van start. Commissaris hitjes had DJ Spotify even ingefluisterd wat er over de speakers moest knallen. De eerste kapiteins en piraten kwamen langzaam binnen en de eerste biertjes werden genuttigd.

Toen de Froudeband van start ging stond Steck al aardig vol en de Froudeband speelde de sterren

van de hemel. Iedereen stond lekker mee te zingen op de heerlijke klassiekertjes.

Ondertussen was het chaos aan de deur. Huilende vriendinnen met vriendjes buiten, vrouwen die er alles aan deden om de laatste twee kaartjes te kapen. De uitverkoop van een duur designer merk was er niks bij. Ook Steck vond dit een geweldige gebeurtenis en besloot dat er nog een aantal extra piraten in spee naar binnen mochten. Dit resulteerde in een grote explosie van blijheid en nog meer mensen die zich gingen bezatten op de hitjes van de Froudeband.

gekaapt alsof de Maersk Alabama naar Steck gebracht was. Broertjes, zusjes, huisgenoten, studiegenoten, noem het maar op, alles is gekaapt!

Froudelicious was zeker weer een geslaagd feest en wij hebben er ook zeker van genoten! We kijken ook uit naar de komende S-Cafées waar we druk mee bezig zijn. Het belooft een knallende afsluiting van het jaar te worden!

Met Immer Luide Plonsch, S-Café 114 “Gooi het over een andere boeg, zuip tot ’s ochtends vroeg!”

Ook de DJ’s na de Froudeband, Michael Bakker, Thymen Borghuis en Alexander van Citters, wisten de sfeer lekker op te slepen. Op hun hitjes is er

Tapcommissie Door Lara Notenboom Heb jij afgelopen woensdag ook de week doormidden gezaagd bij de borrel in het Lagerhuysch? Grote kans dat jij ons dan hebt gespot!

Wij zijn niet alleen de leukste, maar ook de meest nuttige commissie van Froude. Wat heb je nou aan een faculteitsbar, als er niemand achter staat om biertjes te tappen? Precies ja, helemaal niks! Daar zorgen wij dus voor: de tapcommissie.

Samen met het Lagerhuysch beheer en de tappers van WB en KT proberen

wij van elke woensdagmiddag een feestje te maken. In het Lagerhuysch is niet alleen een bar te vinden, er zijn ook twee prachtige tafels waar Beer Pong kan worden gespeeld en een voetbaltafel waar je je vrienden of suffe WB’ers kan uitnodigen voor een potje, om eens te laten zien wat voor kwaliteiten maritiemers allemaal wel niet hebben.

het genot van een heerlijk biertje, die wij met liefde voor je zullen tappen.

Het kan niet anders of dit moet een onvergetelijke dag worden!

Nu hoor ik je denken, wat nou als we die boten en bier drinken konden combineren, dat zou pas mooi zijn? Dat denken wij dus ook.

Daarom zijn we, naast het tappen, momenteel ook bezig met de organisatie van de koningsvaart.

We kunnen op koningsdag met een groep maritiemers op een boot door de oranje gekleurde Amsterdamse grachten varen! Dit uiteraard onder

27

TBE II Over de kop van Overijssel Op 1 en 2 maart is een delegatie van het SG met 15 oude en wijze studenten meegereisd op de tweede TBE van het jaar! Het waren twee geslaagde dagen waarin we vier bedrijven bezocht hebben. De volgende verslagen zijn geschreven door deelnemers van de TBE. Bodewes Door Thomas IJzerman Op donderdag 1 maart vertrok een delegatie van het S.G, met 15 oude en wijze studenten, vanaf het Lagerhuysch richting Kampen. Nadat onze vlugge penningmeester al snel een riante voorsprong had geboekt op het strakke schema van de interim commex, had het eerste busje de tijd om even een kopje koffie te doen bij de ouders van Mick, te Swifterbant (‘of all places’). Na een kopje koffie en zelfs een stukje verse taart, zette het busje zijn reis voort.

Aangekomen bij Thecla Bodewes werden wij bijna omver geblazen door de harde ijskoude wind. Om de tocht naar de kantine veilig af te kunnen leggen, door deze barre omstandigheden, werden we voorzien van een veiligheidshelm.

Eenmaal binnen in de kantine werden we hartelijk ontvangen met een kopje koffie of thee en wat smakelijke koeken. Tijdens deze koffie werd ons verteld hoe het bedrijf in elkaar zat en werd al snel duidelijk waarom Thecla een terecht erelid is van onze vereniging.

Na een korte stop op het toilet, met het licht aan, kregen we een rondleiding over de werf van de voormalige Peters Shipyards, die in zijn geheel (inclusief de koffiemokken) in 2014 is overgenomen. Hier liepen we door de productiehal waar secties voor IHC werden gebouwd. Ook kregen we een rondleiding door een pusher bestemd voor de Kaspische zee, die al op de helling stond en bijna klaar was voor de dwarsscheepse tewaterlating.

30

Na deze rondleiding begon onze pauze in het tweede nieuwere gebouw, met een 135 meter lange productie hal en nog een kantine waar onze uitgebreide lunch op ons stond te wachten. Na deze pauze was de excursie compleet, toen Thecla zelf nog tijd voor ons maakte voor een laatste kopje koffie. Zij was maar wat enthousiast om naast nog de nodige vragen over haar bedrijf ons te helpen met tips over het uitgaansleven in Zwolle, waar wij de dag zouden gaan eindigen.

Een ander onderwerp in de presentatie was het idee om als Royal Huisman ook een eigen product aan te gaan bieden. Dit zou dan gaan om drie type jachten waarbij het grootste deel van de romp en installaties gelijk is, maar waar het interieur nog wel volledig wordt ontworpen naar de wensen van de klant. Dit maakt de doorlooptijd een stuk korter en het is iets goedkoper, waardoor de stap iets minder groot is dan bij een volledig op maat gemaakt jacht.

Royal Huisman Door Annemieke de Smeth Donderdagmiddag kwamen we aan in het pittoreske Vollenhove, om een bezoek te brengen aan Royal Huisman. Op deze scheepswerf worden prachtige, luxueuze custom build zeil- en motorjachten gebouwd.

Aangezien menig maritiem hartje toch wel sneller gaat kloppen van zeilen en zeiljachten, was iedereen vol verwachting van wat we te zien zouden krijgen. En daarin werden we zeker niet teleurgesteld.

Het bouwen van een jacht gebeurt bij Royal Huisman volledig “in eigen huis”. Dat betekent dat alles aan een jacht op de werf gemaakt wordt, op de zeilen na. Hierdoor kan de (toekomstige) eigenaar de bouw van het schip heel direct volgen. Het zorgde er ook voor dat er voor ons genoeg te zien was!

Want na de presentatie was het tijd voor een rondleiding, gegeven door drie werknemers. In drie groepen liepen we door de verschillende hallen en werkplaatsen en omdat het na werktijd was, konden we vrij rondlopen en over alles vragen stellen. Een van de projecten waar op dat moment aan gewerkt werd is “Project 400” Dit 81 meter lange jacht zou eind 2020 opgeleverd worden. Een ander project was de refit van een veel ouder zeiljacht, dat er hierna weer uit moet zien zoals het er oorspronkelijk uit zag. Het gehele interieur was er uit gehaald om de romp op te knappen. Daarbij werd zo veel mogelijk gebruik gemaakt van oorspronkelijke materialen. Ondanks de vaak hoge kosten van zo’n renovatie vinden veel eigenaren het helemaal waard om te refitten zodat ze nog langer van hun eigen jacht kunnen genieten.

We begonnen met een presentatie van Jaap Gelling, de technisch directeur.

In de presentatie werden we meegenomen door de geschiedenis van Royal Huisman en de veranderingen in de gebouwde schepen door de jaren heen. Daarna hebben we meer inzicht gekregen over het proces dat doorlopen wordt vanaf de ideeën van de eigenaar tot het afleveren van het jacht, en alle uitdagingen die daar bij komen kijken. Een van die uitdagingen is het gebruik van de ruimte aan boord: de technische installaties moeten zo min mogelijk ruimte innemen omdat dit ten koste gaat van de leefruimte.

Vereniging HEBO Maritiem Door Max Buirma Het bezoek aan HEBO maritiem was er voor mij één zonder voorafgaande verwachtingen.

Ik kende het bedrijf niet. Nooit van gehoord; ik laat me verrassen, dacht ik. Onze ontvangst op het kantoor was enigszins chaotisch, we mochten even wachten bij de receptie, want de kantine zat nog vol met werklui.

(Onze fout, we hadden iets te snel gereden..). Voor ons staat de CEO van HEBO maritiem, Wiebe Bonsink.

Een jonge man van een jaar of 35, geen kapsones, down to earth, en een ontzettende droogkloot. Hij verteld dat hij 10 jaar geleden het bedrijf van zijn vader, Henk Bonsink (HEBO), heeft overgenomen. In die tijd is het bedrijf gegroeid van 10 naar 100 werknemers. Het zijn hustlers, ze zien overal werk. Dit zag je ook overduidelijk terugkomen tijdens de rondleiding over het bedrijventerrein (straks daarover meer). De familie Bonsink heeft een klein monopolie in Zwartsluis. Eerder in de straat zit het bedrijf van de oom van de CEO van HEBO, die zijn gespecialiseerd in specialistische jacht schilderwerken. Eén keer raden welk bedrijf de schilderactiviteit van Royal Huisman gaat overnemen. Een andere oom heeft een duikbedrijf die elkaar ook klusjes toeleveren..

Tijdens de presentatie van meneer Bonsink vertelde hij vol passie over de veelzijdigheid van zijn bedrijf.

Scheepjes om olievlekken in havens in Nederland op te ruimen (daarin heeft HEBO zowat het monopolie), schepen om hijsoperaties mee uit te voeren (Alphen a.d. Rijn was niet uitgevoerd door HEBO…); bergingsoperaties (Alphen a.d.

Rijn is wel opgeruimd door HEBO); transport operaties met pontons (ze zijn vaste klant van Royal Huisman om de casco’s van hun zeiljachten te vervoeren)… en dan zijn dit nog maar de hoofdtaken. Op het terrein lag overal bewijs van de diversiteit van het bedrijf. Onderdelen van armen van hijskranen, plezierschepen half in aanbouw en in opslag, matten waarmee olie opgeruimd werd die

afkomstig gemaakt waren van een oude transportband, gigantische schotten van de stuw bij Hagestijn, pontons, landingsvaartuigen die voor een habbekrats waren opgekocht van de Britse marine die nog omgebouwd moesten worden tot olie-opruim-schip, vaten waarmee lood gesmolten kon worden en in de kiel van de schepen van huisman gepompt kon worden, een wagentje met een racebuggy. En bij elk onderdeel vertelde hij met evenveel passie over hoe mooi die opdracht was en had hij er wel weer een mooi verhaal bij. Ik denk dat ‘nee’ een antwoord is wat hij nog nooit heeft gegeven op een aanvraag voor een klus. De ‘can do’ mentaliteit droop er van af, en dit is wat een echte ondernemer betaamd en wat ervoor zorgde dat ik, en met mij nog meerdere Froudianen, erg enthousiast waren over het bezoek aan dit bedrijf. De Tesla waarmee meneer Bonsink elke dag naar het werk kwam getuigd ervan dat de zaken waarschijnlijk goed gaan.

BMT Argoss Door Koen van Essen Na een productieve eerste dag bij Royal Huisman en Tecla Bodewes en een geweldige nacht in Zwolle breekt de vrijdag aan. Vandaag staan twee wat minder bekende bedrijven op het programma dan gisteren. Bij het eerste bedrijf, HEBO, vragen de meeste zich af hoezo zij nog nooit of in ieder geval in kleine mate gehoord hebben van dit mooie maritieme bedrijf. Na een heerlijke lunch bij de MacDonalds, toch wel uitstekend voedsel op een dag als vandaag, vervolgen wij onze weg richting BMT Argoss. Zo onbekend als HEBO was, zo nog onbekender is BMT Argoss voor de gemiddelde Froudiaan. BMT Argoss, onderdeel van de BMT Group, houdt zich bezig met weervoorspellingen met betrekking tot maritieme operaties.

BMT Group zelf is een internationale onderneming met vestigingen over de hele wereld, waar ingenieurs bezig zijn met het designen, construeren en in bedrijfstellen

van engineeringconstructies.

Het onderdeel Argoss richt zich dus op de maritieme sector. Een groep consultants houdt zich bezig met hoe het weer zich verhoudt tot gewaagde operaties welke uitgevoerd moeten worden op zee. Als voorbeeld werd een operatie met de Vanquard van Dockwise gegeven. Deze moest een boorplatform transporteren op een plek waar het onstuimig kan zijn. BMT Argoss maakt voor deze plek dan een voorspelling hoe vaak bepaalde extreme situaties voor kunnen komen.

Aan de hand van deze voorspelling kunnen bedrijven bepalen wanneer het het verstandigst is om een operatie uit te voeren of soms uiteraad helemaal af te blazen.

Als eerste kregen wij een presentatie van Feddo Vollema.

Hij is accountmanager bij BMT Argoss en vertelde ons hoe BMT Argoss als onderdeel van de groep te werk gaat. Hierna kregen wij een presentatie van Leon Saris. Hij is maritiem meteoroloog liet ons zien hoe zij met historische data wind en golfstromen analyseren waarmee zij een voorspelling kunnen doen voor de benodigde gebieden. Zoals gewoonlijk met dit soort benaderingen komt er een hoop statistiek bij kijken.

Wat ik persoonlijk heel interessant vond is dat Leon op het einde liet zien hoe een meteoroloog te werk gaat om normale weersvoorspellingen te bepalen. Leon liet ons zien met bepaalde meteorologische data dat hij kon zien aan het verschil in bijvoorbeeld luchtdruk hoe hij verwacht dat het weer zou worden de komende dagen. Hiermee deed hij een voorspelling welke we daarna checkte met de voorspelling op weerplaza.nl. Het was mooi om te zien dat dit inderdaad klopte en dat de grappen die Nederlanders altijd maken over Piet Paulusma en zijn voorspellingen die nooit kloppen toch absoluut niet waar zijn.

31

Thialf Excursie Het jaar was nog maar een luttele 11 dagen oud en de eerste excursie van het jaar stond alweer op de agenda. Alle maritiemers moeten met een nieuwjaarsresolutie in het hoofd, klaar hebben gestaan voor de inschrijving want hier werden al de eerste inschrijving records gebroken. In deze korte impressie zullen we daarom vertellen of deze excursie tegen de hoog opgewekte verwachtingen op kon.

Door Daan Seegers en Arnout Zaal Eenmaal aan boord van de Thialf werden we welkom geheten door de kapitein. Hij heeft ons uitgelegd welke jobs er zoal uitgevoerd worden gedurende het jaar. Dit verhaal was erg informatief en daarna konden we als echte maritieme studenten de motorolie snuiven en de kleppen aanraken. We zijn hierbij onder andere langs de motorruimte, de personeelsverblijven en de werkplaats geweest. Waar werkelijk alle machines staan die je je voor kunt stellen. Dit zodat elk onderdeel dat kapot gaat tijdens de vaart ter plekke gerepareerd kan worden,

ongelofelijk mooi.

Vervolgens zijn we aangekomen bij de kraan. Het was enigszins mistig die betreffende dag en de bovenkant van de kraan was aanvankelijk nauwelijks zichtbaar. Op het moment van betreden van de kraan is de schaal van dit schip pas echt duidelijk.

Een gezamenlijke liftcapaciteit van 14.000 ton en een lifthaak van 140 ton is nog steeds moeilijk voor te stellen.

Maar wanneer dit gelijk staat aan 14.000 kleine auto’s die samen een file kunnen vormen tussen Leiden en Delft is dit duidelijk een gigantische hoeveelheid.

Uiteindelijk zijn we via het helikopterplatform naar de brug gelopen. Een imponerende ruimte, groot, met verschillende posts die allemaal een andere functie hadden. Grote vierkante schermen en overal informatie, mooi om eens te zien hoe dat eruitziet. Al met al was het een waanzinnige ervaring om op dit gigantische schip te zijn.

Ik denk dat iedereen zijn ogen heeft uitgekeken en er wel iets van heeft opgestoken.

piste stukken. Zo was het uiteindelijk acht dagen lang goed vertoeven in het Grande Domaine.

werden er slee- en koprolwedstrijden gehouden. Het werd uiteindelijk een avond om niet snel te vergeten.

Na een lange, sportieve dag konden we stoom gaan afblazen bij de après-ski. Onder het genot van een steeds kouder wordend pilsje bespraken we de dag en deelden we onze sterke verhalen. Ook op de kamers werd er gezellig geborreld en spelletjes gespeeld. De avond werd meestal afgesloten bij de Yeti-bar, en de volgende dag weer vroeg de piste op!

De week ging uiteraard veel te snel voorbij. We hebben erg genoten van deze mooie wintersport en willen iedereen die mee was bedanken voor de gezelligheid!

11 januari 2018

FLITS Door Martijn Witvoet Afgelopen voorjaarsvakantie was het weer zover: FLITS 2018! Acht dagen lang hebben we de pistes van Saint François Longchamp onveilig gemaakt. We vertrokken met 20 Froudianen op vrijdagavond.

De eerstejaars hadden net een tentamen Analyse erop zitten, maar gek genoeg zaten ze nog vol energie. Na de FLITS-truien en boekjes uitgedeeld te hebben gingen de hitjes over de speakers en reisden we vol verwachting af naar het zuiden.

De volgende ochtend kwamen we aan en al snel konden we de pistes op. De condities waren goed en we begonnen met het verkennen van het gebied. Het bleek een veelzijdig gebied te zijn; van vlakke stukken en groene pistes voor de beginners tot hobbelige zwarte pistes en lange off-

32

Op donderdag was het tijd voor de traditionele pisteborrel! Deze werd medemogelijk gemaakt door een aantal lekkere drankjes van Sonnema en de Wijnstok. Ze vielen erg goed in de smaak bij de Froudianen en al snel

Met immer ijskoude plonsch, De FLITS 2018 commissie

Faculteit

The future is ours Aankondiging MMD 2018 De MMD; ookwel de Maritime Match Day zal dit jaar weer plaatsvinden. Ook tijdens deze editie zullen er weer verschillende toonaangevende bedrijven zich voor een dag nestelen in de foyer van de Aula.

Naast deze bedrijven zullen er dit jaar ook startups aanwezig zijn die zich bezig houden met allerlei innovatieve ideeën.

Door Joep van der Spek

Onder het thema “The future is ours” zal worden geprobeerd een interactievere en duurzamere dag neergezet te worden. De generatie maritiemers die nu aan het studeren is krijgt binnen een paar jaar de mogelijkheid zich in te zetten voor een toekomst waarin alle scheepvaart in de wereld bezig is met vergroenen.

De kansen die dit biedt zijn eindeloos en wij van de MMD-commissie hopen de ogen van veel studenten te openen tijdens deze dag.

Door de verschillende onderdelen van de dag waaronder pitches, speeddates, cases en lezingen wordt studenten de kans gegeven om zich te oriënteren of in contact te komen met bedrijven en op zoek

Dit jaar zullen voor het eerst ook startups aanwezig zijn. Deze kleine beginnende bedrijven kenmerken zich door innovatieve ideeën. Deze kleine bedrijven hopen met hun uitvindingen richting te kunnen geven aan de toekomst, wat natuurlijk goed past bij het thema! Deze startups zullen pitches verzorgen om hun innovaties te presenteren. Ook zal er dit jaar weer een speciale case zijn voor de eerstejaars en zal het mogelijk zijn om je CV/LinkedIn te laten checken.

MMD

te gaan naar een stage, bijbaan of internship. De bedrijven presenteren zich gedurende de hele dag op de beursvloer, waar je bij de verschillende bedrijven langs kunt gaan om een praatje te maken en contactgegevens uit kunt wisselen.

Met schaalmodellen en brochures kun je inzage krijgen in projecten waar de bedrijven zich zoal mee bezig houden.

5 juni zal MMD weer plaatsvinden in de aula met ook weer een aansluitend diner. Zet dit dus alvast in de agenda want het belooft weer een interessante dag te worden!

Voor impressies van vorige jaren, meer informatie over de dag en een lijst met bedrijven die al bevestigd zijn kun je kijken op mmd.froude.nl.

Tot 5 juni!

Met immer luide Plonsch, MMD 114

FotoCo

FotoCo

De MMD-commissie die dit jaar bestaat uit Annouk Ticheler, Marije Deul, Lars van Heugten, Joep van der Spek en met QQ’er Amber Viskil is achter de schermen druk bezig met alle voorbereidingen. Ondanks dat je het idee hebt dat je het wiel opnieuw aan het uitvinden bent is het een super boeiende bezigheid om in contact te staan met veel verschillende bedrijven uit de sector.

Het geeft ons de kans om een beetje te proeven aan de toekomst waarbij bel en mailcontact met bedrijven en toeleveranciers aan de orde van de dag zal zijn.

33

VOL-column In de OWEE van 2009 stond ik als kersverse eerstejaars op de Maritieme borrel klaar om te beginnen aan de bachelor Maritieme Techniek. Meteen viel het me op dat Froude een gezellige, kleinschalige vereniging is: iedereen kent elkaar. Na een aantal mooie actieve jaren: Jaartrui commissie, MAC, FSR, RaCo en het organiseren van vele open dagen, was het tijd om mijn bachelor af te ronden en te beginnen aan mijn master Ship Design.

Door Tjitske van Schelven

Na deze 10 maanden wist ik zeker dat ik nog lang niet klaar was met de wereld ontdekken: ik wilde een aantal jaar in het buitenland wonen.

Maar eerst moest ik natuurlijk nog afstuderen, wat ik bij Oceanco gedaan heb. Ik heb altijd al een liefde gehad voor schepen die niet alleen functioneel zijn, maar er ook gewoon mooi uitzien. Oceanco bleek een goede keus te zijn wegens de vele mensen met een passie voor schepen en een superleuke afdeling.

Tijdens mijn afstuderen bleek dat mijn vriend de optie kreeg om in Houston te gaan werken. Beiden dachten we meteen: dit is een kans die je misschien niet snel weer krijgt, dus nog geen maand na mijn afstuderen zijn we getrouwd en 4 maanden later zijn we naar Houston vertrokken.

De eerste paar maanden moest ik op mijn werkvergunning wachten en mocht ik nog niet werken. Die periode kon ik mooi gebruiken om te acclimatiseren in Texas. Het is

34

een bijzondere staat, die veel van de vooroordelen waar maakt: grote pick-up trucks, BBQ en een meer conservatieve bevolking dan we in Nederland gewend zijn. Daarnaast zijn het vooral ook hele vriendelijke mensen, Southern Hospitality bestaat echt.

Zodra mijn werkvergunning binnen was ben ik aan de slag gegaan om een baan te zoeken. Vooral via mijn maritieme netwerk uit Nederland had ik al gauw een aantal sollicitatiegesprekken. Voornamelijk bij Nederlandse bedrijven, maar ook bij een aantal Amerikaanse bedrijven.

Iets wat meteen opviel, was dat iedereen de TU Delft kent. Notabene via een oud maritiemer kwam ik bij Mammoet terecht. In eerste instantie wist ik niet zeker of Mammoet wel het juiste bedrijf voor mij was, maar het sollicitatiegesprek was heel leuk en belangrijker nog: ze bleken veel meer maritieme projecten te doen dan ik had verwacht.

Inmiddels werk ik al ruim een jaar bij Mammoet. Door de afwisseling tussen grotere en kleinere projecten is het heel gevarieerd werk. Omdat Houston een grote petrochemische haven is, hebben we veel projecten die over de Golf van Mexico vervoerd moeten worden. Ook in de rest van de VS hebben we verschillende maritieme projecten die we veelal vanuit het kantoor in Houston uitvoeren.

Een groot deel van het maritieme werk werd tot voor kort nog vooral in Nederland gedaan. Daarom ben ik voor training een maand naar ons

kantoor in Schiedam gegaan en zijn we inmiddels bezig met het meer zelfstandig uitvoeren van maritieme projecten.

Niet alleen binnen Froude, maar ook binnen de Maritieme wereld is er een verbondenheid, het maakt niet uit wanneer, of waar, je bent afgestudeerd, als je een maritiemer tegenkomt heb je meteen een band. Daarnaast wordt je zeker bij maritiem niet alleen opgeleid tot maritiem ingenieur, maar wordt je probleemoplossend vermogen ook goed ontwikkeld. Je TU Delft Ingenieurs titel is dan ook zeker ĂŠĂŠn die je overal ter wereld kan gebruiken.

Tjitske van Schelven

Als onderdeel van mijn master ben ik, zoals veel andere maritiemers, een half jaar naar Noorwegen geweest om vakken te volgen in het koude Trondheim, een enorm leuke en leerzame ervaring. Terwijl ik nog in Trondheim zat kreeg ik de kans aangeboden om stage te lopen voor Damen Shipyards in Singapore.

Dus na slechts een paar kerstdagen thuis zat ik alweer in het vliegtuig naar de andere kant van de wereld.

Door aan deze stage een aantal extra weken vast te plakken, kon ik daarna ook mee met de Grote Reis van Froude.

AC

A D N E G A TIVITEITEN 5

APRIL

la m a R g n i z e l Lunch

b

25

rsk e a M e i s r u c Dagex

25

tbaldrielu e o v n e y e k Hoc

27

t r a a v s g n i n o K

1

ium s o p m y s I V I K

2

S-Café

5-13

nië MBE Roeme

22

rsie u c x e e i l i m a F

24

e Bacheloruitr

23-27

IWR

28

ALV

31

MAC-diner

15

Ontwerpdag

APRIL APRIL APRIL MEI MEI MEI MEI MEI MEI MEI MEI JUNI

ik

iking

Volvo Ocean Race images.volvooceanrace.com

Hoofdsponsoren

Battle ships & felicitaties

Battle Ships Rules: Standard rules of Battleships apply, but you are guessing the other player ships disposition, by using the numbers on the borders.

- Each number tells you how many ships or ship pieces you’re seeing in that row or column.

- Standard rules apply: a ship or piece of ship can’t touch another, not even diagonally.

In ----

each - - -

puzzle there are: 1 Aircraft Carrier (4 squares) 2 Destroyers (3 squares) 3 Submarines (2 squares) 4 Patrol Boats (1 square)

Tips: - Start the lines marked with 0 - Try to find the Aircraft Carrier as there are only a few places it can be

2 2 1 3 0 1 3 4 4 0

4 1 1 0 2 0 6 0 0 6

Felicitaties De Boegbeeldcommissie spreekt van harte haar felicitaties uit aan de volgende personen: Duke Spaans met het behalen van zijn masterdiploma op 2 november 2017 Rens Naeff met het behalen van zijn masterdiploma op 17 januari 2018 Luca Salvatori met het behalen van zijn masterdiploma op 18 januari 2018 Wessel ter Laare met het behalen van zijn masterdiploma op 31 januari 2018 Huibert-Jan Verbaan met het behalen van zijn masterdiploma op 20 februari 2018 Floriaan Bijleveld met het behalen van zijn masterdiploma op 5 maart 2018 Joris Huberts met het behalen van zijn masterdiploma op 5 maart 2018 Federico Catteneo met het behalen van zijn masterdiploma op 22 maart 2018

37