ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2

1.2. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Α. ΘΕΩΡΙΑ 1.2.1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ  Η επιχείρηση αποτελεί στοιχείο της κοινωνίας, το ίδιο σημαντικό με την οικογένεια. Αυτό συμβαίνει επειδή: 1. το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων διαθέτει το ένα τρίτο του χρόνου του στις επιχειρήσεις.

2. τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καταναλώνονται προέρχονται απ΄ αυτές.

3. η απασχόληση και το εισόδημα των ανθρώπων προέρχεται απ’ αυτές.

4. η εξέλιξη της οικονομίας κάθε χώρας εξαρτάται από τις επιχειρήσεις.  Η επιχείρηση ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες κοινωνικές οργανώσεις επειδή συνδέεται με την έννοια του "επιχειρείν" ή της επιχειρηματικότητας. Η έννοια αυτή: 1. σημαίνει το συνδυασμό των παραγωγικών συντελεστών για τη δημιουργία αγαθών ή υπηρεσιών.

2. εμπεριέχει την εισαγωγή και εφαρμογή καινοτομιών.

3. εμπεριέχει το στοιχείο του επιχειρηματικού κινδύνου, δηλαδή την πιθανότητα αποτυχίας κάθε συνδυασμού παραγωγικών συντελεστών.

1.2.1.1. 



 

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ- ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Επιχείρηση είναι μια παραγωγική-οικονομική μονάδα που συνδυάζει και αξιοποιεί τους παραγωγικούς συντελεστές (εργγασία, κεφαλαιο, γνωση τεχνολογία κτλ) ώστε να παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες με σκοπό να τα διαθέσει μέσω του μηχανισμού της αγοράς στους καταναλωτές. Η επιχείρηση: 1. αποτελεί μια οργάνωση που παράγει πλούτο, με την έννοια των αγαθών που καλύπτουν ανθρώπινες ανάγκες.

2. συμμετέχει σε κάθε οικονομική δραστηριότητα, αφού, προκειμένου να παράγει, παίζει τους ρόλους του επενδυτή, του καταναλωτή, του αποταμιευτή, του δανειζόμενου κτλ.. Η επιχείρηση αποτελεί παραγωγική μονάδα, δεν είναι όμως όλες οι παραγωγικές μονάδες επιχειρήσεις. Διαφορές της επιχείρησης από τις άλλες παραγωγικές μονάδες: 1. διαθέτει τα προϊόντα της στην αγορά έναντι μιας αξίας ανταλλαγής.

2. η επιβίωσή της εξαρτάται από την απόκτηση εσόδων και κερδών, κάτι που δεν ισχύει για τις παραγωγικές μονάδες που δεν είναι επιχειρήσεις.

3. συνδέεται με την ανάληψη κινδύνου, δηλαδή η λειτουργία μιας επιχείρησης ή μια επιχειρηματική δραστηριότητα συνδέεται με την πιθανότητα κέρδους ή ζημιάς.

1.2.1.2. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

5

Β. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗ Β.1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1. Ποια είναι η χρησιμότητα των επιχειρήσεων για τις κοινωνίες; 2. Ποιες είναι οι διαφορές των επιχειρήσεων από τις άλλες κοινωνικές οργανώσεις; 3. Τι γνωρίζετε για την έννοια της επιχειρηματικότητας; 4. Να διατυπώσετε τον ορισμό της επιχείρησης ως παραγωγικής-οικονομικής οργάνωσης.

5. Ποιες διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στις επιχειρήσεις και στις άλλες οικονομικές μονάδες που δεν είναι επιχειρήσεις; 6. Να αναφέρετε τους λόγους με βάση τους οποίους η επιχείρηση μπορεί να χαρακτηρισθεί κοινωνική οργάνωση.

7. Ποια είναι η σημασία των σχέσεων εξουσίας στις επιχειρήσεις; 8. Ποια είναι η σημασία της ύπαρξης κανόνων στις επιχειρήσεις; 9. Να περιγράψετε την επιχείρηση ως θεσμό.

10. Ποια θέματα των επιχειρήσεων καθορίζονται από ρυθμιστικές διατάξεις; 11. Ποιο είναι το περιεχόμενο του όρου "κουλτούρα"; 12. Ποια είναι η σημασία της κουλτούρας στη δράση των επιχειρήσεων; 13. Τι είναι σύστημα; 14. Για ποιους λόγους η επιχείρηση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως σύστημα; 15. Ακολουθώντας τη συστημική προσέγγιση, πως πρέπει να μελετάται η διοίκηση των επιχειρήσεων; Β.2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ 1. Η εξέλιξη της οικονομίας κάθε χώρας δεν εξαρτάται από τις επιχειρήσεις. Σ.Λ.

2. Η ευημερία των κοινωνιών εξαρτάται από το βιοτικό επίπεδο των μελών τους και δε συνδέεται με τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Σ.Λ.

3. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, ξεχωρίζει όμως απ’ αυτή επειδή συνδέεται με την έννοια του "επιχειρείν". Σ.Λ.

4. Όλες οι παραγωγικές μονάδες είναι επιχειρήσεις. Σ.Λ.

5. Κάθε επιχείρηση είναι παραγωγική οργάνωση. Σ.Λ.

6. Η επιχείρηση προσαρμόζεται στο περιβάλλον της μέσω του μηχανισμού ελέγχου – ανατροφοδότησης. Σ.Λ.

7. Το Υπουργείο Παιδείας είναι παραγωγική μονάδα. Σ.Λ.

8. Ένα από τα στοιχεία με τα οποία συνδέεται η έννοια της επιχειρηματικότητας είναι η εφαρμογή καινοτομιών. Σ.Λ.

9. Όλες οι παραγωγικές μονάδες αντιμετωπίζουν το στοιχείο του κινδύνου. Σ.Λ.

10. Μια ζημιογόνα επιχείρηση δε δημιουργεί πλούτο. Σ.Λ.

11. Η επιβίωση της επιχείρησης εξαρτάται αποκλειστικά από την ικανότητά της να πραγματοποιεί αυξημένες πωλήσεις. Σ.Λ.

12. Η λειτουργία των επιχειρήσεων εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης. Σ.Λ.

13. Το δημόσιο σχολείο και το ιδιωτικό νοσοκομείο είναι επιχειρήσεις. Σ.Λ.

14. Η επιχείρηση δεν είναι υποχρεωμένη να διατυπώνει επίσημα τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της. Σ.Λ.

8

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

III. δίνει εκροές στο περιβάλλον.

IV. έχει δική της κουλτούρα. Β.4. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΚΕΝΩΝ 1. Επιχείρηση είναι μια ____________ - οικονομική μονάδα, με την έννοια ότι ____________ και αξιοποιεί τους ___________ παραγωγής προκειμένου να παράγει προϊόντα ή ___________ και να τα διαθέσει στους ____________ μέσω του μηχανισμού της ___________ .

2. Η έννοια της επιχειρηματικότητας εμπεριέχει το στοιχείο της ______________ και ______________ ____________ .

3. Με τον όρο κουλτούρα νοείται ____________________________________________ _____________________________________________________________________ .

4. Η συστημική θεωρία προωθεί τη ______________ προσέγγιση, δηλαδή τη ______________ όλων των επιστημών.

5. Στο πλαίσιο της επιχείρησης ως κοινωνικής οργάνωσης αναπτύσσονται και σχέσεις ____________ σύμφωνα με τις οποίες κάποιοι με "_____________" τρόπο αποφασίζουν και κάποιοι είναι _____________ να _______________.

6. Η επιχείρηση είναι ____________ να διατυπώνει ____________ τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της, κάτι που κάνει στο _____________ της.

7. Σύστημα είναι ένα σύνολο ___________ ή _________ τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με σχέσεις _______________ και αποτελούν μια _______________. Β.5. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ Να συμπληρώσετε σε κάθε κενό της στήλης Α, τον αριθμό ή τους αριθμούς που αντιστοιχεί ή που αντιστοιχούν από τη στήλη Β.

1. Α Α ______ η επιχείρηση ως παραγωγική μονάδα Β ______ η επιχείρηση ως κοινωνική οργάνωση Γ ______ η επιχείρηση ως θεσμός Δ ______ η πολιτισμική διάσταση της επιχείρησης Ε ______ η επιχείρηση ως σύστημα

Β 1. σύστημα κοινών αξιών, πιστεύω, προτύπων, εθίμων και κανόνων 2. τρόπος συλλογικής δράσης, σχέσεις εξουσίας 3. καταστατικό, θεσμική οργάνωση 4. συνδυασμός και αξιοποίηση συντελεστών παραγωγής 5. εισροές, εκροές, μηχανισμός ελέγχου

2. Α Α ______ παραγωγικές μονάδες, μη εμπορευματικές Β ______ επιχειρήσεις

Β 1. δημόσιο πανεπιστήμιο 2. ιδιωτική κλινική 3. υπουργείο υγείας 4. ιδιωτικό πανεπιστήμιο

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

9

1ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω φράσεις ως σωστές ή λανθασμένες.

1. Κάθε παραγωγική μονάδα είναι επιχείρηση.

2. Το ιδιωτικό λύκειο είναι παραγωγική μονάδα.

3. Η επιχείρηση μπορεί να παίξει όλους τους οικονομικούς ρόλους.

4. Η επιβίωση των επιχειρήσεων εξαρτάται από τη δυνατότητά τους να πραγματοποιούν κέρδη.

5. Η επιχείρηση είναι θεσμός περιορισμένης κοινωνικής σημασίας σε σχέση με τη δικαιοσύνη.

6. Η επιχείρηση διατυπώνει επίσημα τους τυπικούς και τους άτυπους κανόνες λειτουργίας της.

7. Η επιχείρηση δεν μπορεί να μελετηθεί ως σύστημα.

8. Η μελέτη των επιχειρήσεων απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση. (Μονάδες 4) Β. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω φράσεις.

1. Η επιχείρηση αποτελεί ___________ ______________, ξεχωρίζει όμως απ΄αυτή επειδή συνδέεται με την έννοια της ___________________.

2. Η επιχείρηση ικανοποιεί κονωνικές ανάγκες και "αισθάνεται" ____________ ______________ απέναντι στο περιβάλλον.

3. Η επιχείρηση αποτελεί βασικό ____________ της κοινωνίας.

4. Η επιχείρηση εκφράζει έναν τρόπο ______________ δράσης.

5. Η κουλτούρα είναι μια _______________ που δίνει κατεύθυνση στα άτομα και στις ομάδες. (Μονάδες 4) Γ. Τι γνωρίζετε για τις διαφορές της επιχείρησης από τις άλλες παραγωγικές μονάδες; (Μονάδες 4) Δ. Τι γνωρίζετε για την επιχείρηση ως σύστημα; (Μονάδες 4) Ε. Η πολιτισμική διάσταση της επιχείρησης. (Μονάδες 4)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

10

1.3. ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Α. ΘΕΩΡΙΑ 1.3.1. Η ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ  Οι λειτουργίες της επιχείρησης I. είναι αναγκαίες προκειμένου να ζήσει, να ανταποκριθεί στην αποστολή της και να πετύχει τους στόχους της.

II. έχουν συγκεκριμένο σκοπό και περιεχόμενο και όλες μαζί υλοποιούν το συνολικό έργο και την αποστολή της επιχείρησης.  Οι πιο σημαντικές λειτουργίες είναι η παραγωγική, η εμπορική και η οικονομική.  Μια σύγχρονη οικονομική μονάδα όπως είναι η επιχείρηση, για να ανταποκριθεί με επιτυχία στην αποστολή της, πρέπει 1. να παράγει 2. να πουλά 3. να διαχειρίζεται τα οικονομικά της και 4. να οργανώνει πιο αποδοτικά τα στοιχεία που εξασφαλίζουν ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα.  Τα δεδομένα που αφορούν την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και τον τρόπο ικανοποίησης των αναγκών, ανατρέπονται λόγω 1. της ιλιγγιώδους εξέλιξης της τεχνολογίας 2. των καινοτόμων υποδείξεων του marketing.  Είναι επιτακτική ανάγκη η διάθεση πόρων 1. στην έρευνα και ανάπτυξη πάνω στα νέα τεχνολογικά δεδομένα 2. στην επικοινωνία με το περιβάλλον 3. σε δημόσιες σχέσεις υψηλού επιπέδου.  Δευτερεύουσες λειτουργίες: προμήθειες, έρευνα και ανάπτυξη, πληροφόρηση, δημόσιες σχέσεις.  Οι δευτερεύουσες λειτουργίες αποκτούν σημασία και συμπληρώνουν τις βασικές.  Οι λειτουργίες δεν αναπτύσσονται στο ίδιο επίπεδο, λόγω της διαφορετικόητας των δραστηριοτήτων, του μεγέθους κτλ, που υπάρχει μεταξύ τους.  π.χ. μια μικρή εμπορική ή βιομηχανική επιχείρηση μπορεί να μη χρειάζεται να αναπτύξει τη λειτουργία έρευνας και ανάπτυξης.  Οι λειτουργίες έχουν μεγάλη αλληλεξάρτηση μεταξύ τους και αυτή καθορίζει την καλή πορεία και την ύπαρξη της επιχείρησης.  Ο αποτελεσματικός συνδυασμός των λειτουργιών επιτυγχάνεται μέσω του συνδετικού και καθοδηγητικού ιστού της "αόρατης" διοικητικής λειτουργίας.  Ακολουθείται η "βασική οικονομική αρχή" ώστε να επιτευχθεί ο αντικειμενικός σκοπός της επιχείρησης, με κυρίαρχο το ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα Παραγωγική λειτουργία: αποτελείται από ένα σύνολο ενεργειών που συνδέονται με την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

16

II. την πληροφόρηση του κοινού για την εικόνα της επιχείρησης.

III. τις χορηγίες, τις φιλανθρωπικές εκδηλώσεις κλπ..

IV. όλα τα παραπάνω.

6. Ο σχεδιασμός των προϊόντων που ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών εντάσσεται στο πλαίσιο της: I. παραγωγικής λειτουργίας.

II. εμπορικής λειτουργίας.

III. λειτουργίας των δημοσίων σχέσεων.

IV. λειτουργίας της πληροφόρησης. Β.4. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΚΕΝΩΝ 1. Ο ______________ συνδυασμός όλων των λειτουργιών της επιχείρησης γίνεται _______________ κάτω από το συνδετικό και καθοδηγητικό ιστό της _______ __________ λειτουργίας.

2. Η _____________ λειτουργία περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες που είναι απαραίτητες για να διαθέσει η επιχείρηση τα ____________ της στην ___________.

3. Η εξεύρεση ___________ και η αξιοποίηση του με τις πιο ______________ επιλογές είναι δραστηριότητα της _______________ λειτουργίας.

4. Η συνεχής παρακολούθηση των _______________ για μην τίθεται σε κίνδυνο ο προγραμματισμός της ______________ είναι δραστηριότητα της λειτουργίας _____________.

5. Η λειτουργία που αξιοποιεί τη σύγχρονη __________ και κάθε _________ δημιουργώντας νέα αγαθά είναι η _____________ και ___________ . Β.5. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ 1. Α Α____συντελεστές παραγωγής Β____ δάνεια, αύξηση κεφαλαίου, λογιστικές διαδικασίες Γ____ έρευνα των αναγκών των καταναλωτών, διαφήμιση Δ____ νέοι τρόποι παραγωγής και βελτίωση των ήδη υπαρχόντων Ε____ βελτίωση φήμης Ζ____ έρευνα τιμών, αγορά και αποθήκευση πρώτων υλών, παρακολούθηση αποθεμάτων Η____ δημιουργία και αξιοποίηση πληροφοριών 2. Α Α____διαφήμιση Β____ αποθήκευση πρώτων υλών Γ____ επεξεργασία πρώτων υλών Δ____έλεγχος ποιότητας παραγωγής Ε____ χορηγίες

Β 1. οικονομική λειτουργία 2. εμπορική λειτουργία 3. παραγωγική λειτουργία 4. λειτουργία δημοσίων σχέσεων 5. έρευνα και ανάπτυξη 6. λειτουργία προμηθειών 7.λειτουργία πληροφόρησης Β 1. παραγωγική λειτουργία 2. εμπορική λειτουργία 3. οικονομική λειτουργία 4. λειτουργία προμηθειών 5. λειτουργία έρευνας και ανάπτυξης

19

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

1.4. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ Α. ΘΕΩΡΙΑ  Το οικονομικό σύστημα λειτουργεί με αντικειμενικό σκοπό την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών  Η ικανοποίηση των αναγκών επιτυγχάνεται με την παραγωγή και τη διανομή αγαθών που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των ανθρώπων.  Η επιχείρηση, όπως και κάθε οικονομικός οργανισμός, ιδιωτικός ή δημόσιος, είναι υποσύστημα του ευρύτερου οικονομικού συστήματος.  Κάθε επιχείρηση ή οργανισμός δέχεται εισροές από το περιβάλλον, τις μετατρέπει σε αγαθά, τις επιστρέφει σ’ αυτό ως εκροές και έτσι υλοποιεί τον αντικειμενικό σκοπό της.  Η σχέση της επιχείρησης με το περιβάλλον είναι δυναμική και καθοριστική για τη συμπεριφορά της.  Η παραγωγή και διανομή αγαθών ικανοποιεί τους στόχους της επιχείρησης που είναι και κοινωνικοί στόχοι.  "Σύστημα Περιβάλλον": αποτελείται από τους παράγοντες του περιβάλλοντος που επιδρούν στη λειτουργία της επιχείρησης, χωριστά και σε αλληλεξάρτηση μεταξύ τους.  Βασικότερο στοιχείο του περιβάλλοντος είναι οι οικονομικοί παράγοντες, που επιδρούν στην ίδρυση, στην ανάπτυξη και στην αποτελεσματικότητα της οικονομικής μονάδας.  Στο περιβάλλον της επιχείρησης βρίσκονται οι αγορές απ’ όπου εφοδιάζεται με παραγωγικούς πόρους και όπου διαθέτει το προϊόν της, καθώς και οι υπηρεσίες του τριτογενούς τομέα παραγωγής (π.χ. τράπεζες).  Οι ομάδες συμφερόντων επιδρούν στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης, με στόχο την ικανοποίηση των δικών τους συμφερόντων. Ομάδες συμφερόντων Επιχειρηματίες Χρηματοδότες Προμηθευτές Πελάτες Κράτος 

Στόχοι Υψηλά κέρδη και κοινωνική προβολή Ασφάλεια κεφαλαίων και υψηλά κέρδη Καλή συνεργασία, φερέγγυες και διαρκείς συναλλαγές. Καλή ποιότητα, τιμή και εξυπηρέτηση Είσπραξη φόρων-τήρηση νόμων

Δημιουργική καταστροφή o Τα στοιχεία του περιβάλλοντος, π.χ. η νομοθεσία, η τεχνολογία, οι καταναλωτικές συνήθειες κτλ, συνεχώς εξελίσσονται. Οι επιχειρήσεις πρέπει να ακολουθούν τις εξελίξεις και να προσαρμόζονται, προκειμένου να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

25

3ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α. Τι γνωρίζετε για το φαινόμενο της δημιουργικής καταστροφής; (Μονάδες 2) Β. Τι γνωρίζετε για το κοινωνικό και για το οικολογικό περιβάλλον λειτουργίας της επιχείρησης; (Μονάδες 4) Γ. Ποια είναι τα στοιχεία του ειδικού περιβάλλοντος της επιχείρησης; (Μονάδες 4) Δ. Ποια είναι τα στοιχεία της κοινωνικής ευθύνης της επιχείρησης; (Μονάδες 3) Ε. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

1. Το οικονομικό περιβάλλον μιας επιχείρησης αναφέρεται: I. στην εισοδηματική πολιτική που εφαρμόζεται.

II. στις προβλέψεις της νομοθεσίας για οικονομικά θέματα.

III. στις δομές της οικονομίας.

IV. σε όλα τα παραπάνω.

2. Το συνδικαλιστικό κίνημα μιας κοινωνίας εντάσσεται στο: I. πολιτικό περιβάλλον.

II. κοινωνικό περιβάλλον.

III. οικονομικό περιβάλλον.

IV. ειδικό περιβάλλον.

3. Το κοινωνικό περιβάλλον μιας επιχείρησης αναφέρεται: I. στα έθιμα της κοινωνίας.

II. στις προβλέψεις της νομοθεσίας για κοινωνικά θέματα.

III. στις δομές της οικονομίας.

IV. στα στοιχεία του πληθυσμού. (Μονάδες 3) ΣΤ. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω φράσεις ως σωστές ή λανθασμένες.

1. Το φορολογικό σύστημα ανήκει στο νομικό περιβάλλον της επιχείρησης.

2. Η νομισματική πολιτική ανήκει στο οικονομικό περιβάλλον της επιχείρησης.

3. Tα δημογραφικά χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας εντάσσονται στο πολιτισμικό της περιβάλλον.

4. Η συνδικαλιστική ένωση των εργαζομένων ανήκει στο γενικό περιβάλλον της επιχείρησης.

5. Οι εργασιακές σχέσεις είναι στοιχείο του πολιτικού περιβάλλοντος λειτουργίας της επιχείρησης. (Μονάδες 4)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

32

III. Η εκπαίδευση του προσωπικού του.

IV. Η παραγωγή του προϊόντος.

5. Ο κύκλος εργασιών μιας επιχείρησης συνδέεται με: I. τα συνολικά μεγέθη της.

II. την αγορά του προϊόντος.

III. την παραγωγή της.

IV. κανένα από τα παραπάνω.

6. Η δυνατότητα της επιχείρησης να προσφέρει καλύτερη ποιότητα και τιμή στα προϊόντα ονομάζεται: I. ανταγωνιστικότητα.

II. αποδοτικότητα.

III. παραγωγικότητα.

IV. αποτελεσματικότητα.

7. Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας δεν επιτυγχάνεται με: I. την καλύτερη οργάνωσή της.

II. τον καλύτερο καταμερισμό της.

III. την αξιοκρατία στις συμμετοχικές διαδικασίες.

IV. την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων στην επιχείρηση.

8. Στους λειτουργικούς στόχους του σχολείου ανήκουν όλα τα παρακάτω εκτός από: I. τη χρήση νέων μεθόδων διδασκαλίας.

II. την αύξηση των ωρών διδασκαλίας.

III. την παροχή γνώσεων.

IV. την επανακατάρτιση των καθηγητών Β.4. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΚΕΝΩΝ 1. Κάθε επιχείρηση διαμορφώνει μια _____________ _____________ ανάλογα με το συσχετισμό _______________ των ομάδων που ασκούν επίδραση σε αυτήν.

2. _______________ στόχοι είναι αυτοί που επίσημα η επιχείρηση ανακοινώνει στο ______________ της.

3. Οι _______________ στόχοι είναι γενικοί και μη συγκεκριμένοι.

4. Οι __________________ στόχοι εκφράζουν τα συγκεκριμένα αποτελέσματα τα οποία επιδιώκει να επιτύχει η επιχείρηση.

5. Αποτελεσματικότητα είναι _____________________________________________.

6. Παραγωγικότητα είναι _______________________________________________ .

7. Παραγωγικότητα εργασίας είναι ________________________________________ .

8. Όλα τα προβλήματα της οικονομίας οφείλονται στη ______________ _______________, ιδιαίτερα της εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο συντελεστής "εργασία" έχει περιθώρια αύξησης της απόδοσής του, ιδιαίτερα κάτω από την επίδραση των συνεχών _____________ αλλαγών.

9. Η έννοια της αποτελεσματικότητας της επιχείρησης αντιστοιχεί στην ______________ όλων των ομάδων που συνδέονται μ΄ αυτήν. Πιο συγκεκριμένα, με τους _______________ , τους πελάτες, τους ______________ , την κοινωνία και το ________________ .

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

35

4ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω φράσεις ως σωστές ή λανθασμένες.

1. Οι θεσμικοί στόχοι της επιχείρησης αναφέρονται στο καταστατικό της.

2. Η απόκτηση φήμης είναι στόχος που αφορά τα συνολικά μεγέθη της επιχείρησης.

3. Η αύξηση της παραγωγικότητας είναι στόχος που αφορά τα συνολικά μεγέθη της επιχείρησης.

4. Η ιεράρχηση των στόχων είναι ίδια σε όλες τις επιχειρήσεις.

5. Η παραγωγικότητα είναι δείκτης μέτρησης της αποδοτικότητας.

6. Η παραγωγικότητα υπολογίζεται μόνο σε σχέση με τον συντελεστή παραγωγής "εργασία". (Μονάδες 3) Β. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

1. Οι παρακάτω στόχοι ενός νοσοκομείου είναι λειτουργικοί εκτός από: I. την έρευνα για νέες θεραπείες.

II. τη βελτίωση της κτιριακής υποδομής.

III. την παροχή υπηρεσιών υγείας.

IV. την αύξηση του αριθμού των εξυπηρετούμενων ασθενών.

2. Οι θυσίες για την επίτευξη ενός αποτελέσματος είναι η: I. αποδοτικότητα.

II. παραγωγικότητα III. αποτελεσματικότητα.

IV. βασική οικονομική αρχή.

3. Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης είναι κριτήριο αποτελεσματικότητας που σχετίζεται με την ικανοποίηση: I. των εργαζομένων.

II. του κοινωνικού συνόλου.

III. των μετόχων.

IV. του κράτους. (Μονάδες 3) Γ. Να αναπτύξετε το περιεχόμενο των θεσμικών στόχων. (Χωρίς αναφορά σε παραδείγματα) (Μονάδες 3) Δ. Με ποιους τρόπους μπορεί να αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας σε μια επιχείρηση; (Μονάδες 3) Ε. Να διατυπώσετε τους ορισμούς της παραγωγικότητας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας. (Μονάδες 3) ΣΤ. Να αναλύσετε τη σχέση της παραγωγικότητας με την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης. (Μονάδες 5)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

38

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ









43

Κάνει σαφές ποιος είναι υπεύθυνος για την εφαρμογή μιας δράσης, τη λήψη μιας απόφασης, τα είδη διαδικασιών και κανόνων σύμφωνα με τα οποία λύνονται τα προβλήματα σ’ έναν οργανισμό, όπως η επιχείρηση ή το σχολείο. Είναι η διαδικασία με την οποία: 1. ταξινομούνται οι εργασίες σε επιμέρους καθήκοντα.

2. κατανέμονται τα καθήκοντα στα κατάλληλα στελέχη.

3. αναθέτονται ευθύνες στα στελέχη στα οποία διατίθενται και οι απαραίτητοι πόροι. Η οργάνωση απαιτεί την ύπαρξη ενός "οργανισμού" με συγκεκριμένη δομή και λειτουργική διάρθρωση, όπως η επιχείρηση που ασχολείται με παραγωγικές δραστηριότητες με σκοπό το κέρδος. Η οργάνωση εκφράζεται με: 1. Οργανόγραμμα, δηλαδή διάγραμμα που παρουσιάζει την οργανωτική διάρθρωση της επιχείρησης (απεικόνιση διευθύνσεων, τμημάτων κτλ.).

2. Καταμερισμό εργασιών.

3. Εκχώρηση εξουσίας σε χαμηλότερα κλιμάκια.

4. Τμηματοποίηση των λειτουργιών ή άλλη μορφή τμηματοποίησης.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

 Διεύθυνση: είναι η καθοδήγηση, η ενθάρρυνση και η ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, για την καλύτερη δυνατή επίτευξη των στόχων, μακροχρόνια ή βραχυχρόνια.  Αφορά τη σωστή διοίκηση του ανθρώπινου παράγοντα.  Ξεπερνά τα όρια της απλής έκδοσης εντολών και οδηγιών από τα ανώτερα προς τα κατώτερα στελέχη της επιχείρησης.  Αποτελεσματική διεύθυνση σημαίνει και αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ των μελών της επιχείρησης.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

 









45

Επιδίωξή είναι η αποτελεσματική επίτευξη στόχων με το μικρότερο κόστος. Το management είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία κάθε οργάνωσης, αφού αποτελεί το σύνολο των ενεργειών μέσω των οποίων χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά οι διαθέσιμοι πόροι. Η αποτελεσματικότητα σε μία οργάνωση υπάρχει μόνο όταν υπάρχει κάποια μορφή προγραμματισμού, οργάνωσης, ελέγχου ή καθοδήγησης των ατόμων σε κάθε κοινωνική οργάνωση. Οι λειτουργίες του management δεν μπορεί να παίρνουν την ίδια μορφή και να εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο σε διαφορετικές οργανώσεις (π.χ. οικογένεια, συνδικαλιστικό σύλλογο, πολυεθνική επιχείρηση). Οι έννοιες, οι αρχές και οι θεωρίες του management έχουν γενική ισχύ και καθολική εφαρμογή, προσαρμόζονται όμως στις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Οι βασικές έννοιες και οι αρχές του management ισχύουν σε όλες τις χώρες, όμως οι μέθοδοι, οι διαδικασίες και οι τεχνικές εφαρμογής του προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες (πολιτισμικές, κοινωνικές, οικονομικές, τεχνολογικές) της καθεμιάς.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

52

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑ Α Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω φράσεις ως σωστές ή λανθασμένες. Α.1. Ο F. Taylor θεωρεί την αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσο για την εξασφάλιση μεγαλύτερων μισθών και κερδών. Α.2. Ο Gantt διατύπωσε τις διοικητικές λειτουργίες. Α.3. Η λήψη αποφάσεων αποτελεί βασική διοικητική λειτουργία. Α.4. Τα λειτουργικά προγράμματα δράσης προσδιορίζονται στη λειτουργία της διεύθυνσης. Α.5. Ο καταμερισμός των εργασιών γίνεται από τη λειτουργία της οργάνωσης. Α.6. Το σύστημα αμοιβών ανήκει στα εργαλεία της διοίκησης. (Μονάδες 24) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Α.7. Η άποψη ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας πρέπει να επιτυγχάνεται με επιστημονικές μεθόδους διατυπώθηκε από τον I. Taylor II. Fayol III. Weber IV. Gantt Α.8. Η καθοδήγηση του ανθρώπινου παράγοντα επιτυγχάνεται μέσω της λειτουργίας I. του προγραμματισμού.

II. της οργάνωσης.

III. της διεύθυνσης.

IV. του ελέγχου. Α.9. Τα λειτουργικά προγράμματα δράσης είναι στοιχείο I. του προγραμματισμού.

II. της οργάνωσης.

III. της διεύθυνσης.

IV. του ελέγχου. (Μονάδες 18) Α.10. Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της διοικητικής λειτουργίας του ελέγχου. (Μονάδες 8)

ΟΜΑΔΑ Β Β.1. Να αναπτύξετε τις απόψεις του H. Fayol για τη διοίκηση. (Μονάδες 15) Β.2. Να αναφέρετε το περιεχόμενο της διοικητικής λειτουργίας της οργάνωσης. (Μονάδες 20) Β.3. Να αναφέρετε τις προϋποθέσεις αποτελεσματικής άσκησης του management. (Μονάδες 15)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ

53

71

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

9. Ο ____________________ των θέσεων εργασίας πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να μειώνεται η __________________ και η ________________.

10. Μέθοδος παρακίνησης είναι και οι __________________ __________________.

11. Στις ενέργειες του προϊσταμένου για παρακίνηση ανήκει η ενδυνάμωση της ___________________ των συνεργατών του. Β.5. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ Να συμπληρώσετε σε κάθε κενό της στήλης Α, τον αριθμό ή τους αριθμούς που αντιστοιχεί ή αντιστοιχούν από τη στήλη Β.

1. Α Α____ Maslow Β____ Herzberg Γ____ Lewin

Β 1. εξουσιοδιτικό πρότυπο 2. κίνητρα 3. ανάγκες ολοκλήρωσης

2. Α Α ____ παράγοντες υγιεινής Β ____ κίνητρα

Β 1. προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης 2. σιγουριά στη δουλειά 3. ενδιαφέρον περιεχόμενο εργασίας 4. συνθήκες εργασίας

3. Α Α ____ φυσιολογικές ανάγκες Β ____ ανάγκες ασφάλειας Γ ____ κοινωνικές ανάγκες Δ ____ εγωιστικές ανάγκες Ε ____ ανάγκες ολοκλήρωσης

Β 1. απόκτηση κύρους 2. υλοποίηση «οράματος» 3. μόνιμη απασχόληση 4. ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων 5. ένδυση

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

94

o Ενθάρρυνση του πομπού να εκφράσει άνετα αυτό που επιθυμεί, με καλό κλίμα επικοινωνίας που δημιουργεί ο δέκτης. o Έλεγχο από το δέκτη αν έχει συλλάβει σωστά το μήνυμα, μέσω ερωτήσεων που εκφράζουν με άλλα λόγια το μήνυμα. o Ενσυναίσθηση, όπου ο δέκτης ακούει και κατανοεί από τη θέση του πομπού όσα αυτός του μεταβιβάζει, μπαίνει δηλαδή στη θέση του πομπού και του δείχνει ότι ακούει.  .Είναι ιδιαίτερα σημαντική ενέργεια για την αποτελεσματικότητα της ακρόασης.  Ο δέκτης, μπαίνοντας στη θέση του πομπού, μπορεί να κατανοεί καλύτερα όσα αυτός θέλει να του μεταβιβάσει, χωρίς να συμπαθεί ούτε να συμπάσχει με αυτόν.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

101

9ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α. Να αναπτύξετε την από κάτω προς τα πάνω επικοινωνία. (Μονάδες 4) Β. Από τα εμπόδια στην επικοινωνία, να αναπτύξετε την έλλειψη ενδιαφέροντος. (Μονάδες 6) Γ. Τι είναι η παθητική ακρόαση; Πώς μπορεί ο δέκτης να συντελέσει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της; (Μονάδες 4) Δ. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω φράσεις ως σωστές ή λανθασμένες.

1. Οι επιχειρήσεις δε δίνουν μεγάλη σημασία στη διαδικασία της επικοινωνίας. Σ.Λ.

2. Στους εργαζομένους καταλήγει αναλλοίωτο μεγάλο μέρος των μηνυμάτων που στέλνει σ’ αυτούς η διοίκηση της επιχείρησης. Σ.Λ.

3. Με τη διαδικασία της κωδικοποίησης ο δέκτης μετατρέπει αυτό που θέλει να μεταβιβάσει σε νόημα με τη μορφή του μηνύματος. Σ.Λ.

4. Οι σχέσεις εξουσίας δυσχεραίνουν κάποιες φορές την επικοινωνία. Σ.Λ.

5. Η καθυστερημένη επεξεργασία του μηνύματος είναι μια από τις συνέπειες της υπερφόρτωσης. Σ.Λ.

6. Στην παθητική ακρόαση ο δέκτης προσπαθεί να βοηθήσει τον πομπό να εκφράσει σωστά και ολοκληρωμένα το μήνυμα. Σ.Λ. (Μονάδες 3) Ε. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

1. Ο αποτελεσματικός συντονισμός των λειτουργιών σε μια επιχείρηση επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη: I. της από πάνω προς τα κάτω επικοινωνίας.

II. της από κάτω προς τα πάνω επικοινωνίας.

III. της οριζόντιας επικοινωνίας.

IV. όλων των μορφών επικοινωνίας.

2. Όταν το μήνυμα περιέχει όλες τις πληροφορίες που ο πομπός θέλει να μεταβιβάσει στο δέκτη, τότε το μήνυμα χαρακτηρίζεται από: I. σαφήνεια.

II. υπερφόρτωση.

III. πληρότητα.

IV. περιεκτικότητα.

3. Στοιχείο της παθητικής ακρόασης είναι: I. οι ερωτήσεις που ο πομπός απευθύνει στο δέκτη.

II. ο έλεγχος των προκαταλήψεων του δέκτη.

III. η ενσυναίσθηση.

IV. κανένα από τα παραπάνω. (Μονάδες 3)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

103

ΟΜΑΔΑ Β Β1. Να αναπτύξετε τη θεωρία των προσδοκιών. Β2. Να αναπτύξετε την οριζόντια επικοινωνία Β3. Τι γνωρίζετε για την ενεργητική ακρόαση;

(Μονάδες 10) (Μονάδες 20) (Μονάδες 20)

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

104

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

108

III. η οικονομικότερη προμήθεια μηχανημάτων και πρώτων υλών.

IV. τα Ι και ΙΙ.

5. Η έρευνα των αναγκών των καταναλωτών είναι δραστηριότητα: I. της εμπορικής λειτουργίας.

II. της λειτουργίας έρευνας και ανάπτυξης.

III. της λειτουργίας πληροφόρησης.

IV. των δημοσίων σχέσεων.

6. Το περιβάλλον λειτουργίας της επιχείρησης διακρίνεται σε: I. γενικό και εξωτερικό.

II. γενικό και ειδικό.

III. γενικό και τυπικό.

IV. εσωτερικό και ειδικό.

7. Στο ειδικό περιβάλλον της επιχείρησης ανήκουν: I. οι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις.

II. οι κρατικοί φορείς.

III. οι πιστωτές.

IV. όλα τα παραπάνω.

8. Το οικονομικό περιβάλλον μιας επιχείρησης αναφέρεται: I. στην εισοδηματική πολιτική που εφαρμόζεται σε μια κοινωνία.

II. στην νομισματική πολιτική που εφαρμόζεται σε μια κοινωνία.

III. στις δομές της οικονομίας μιας χώρας.

IV. σε όλα τα παραπάνω.

9. Στους λειτουργικούς στόχους μιας κλινικής ανήκουν όλα τα παρακάτω εκτός από την: I. εφαρμογή μιας νέας ιατρικής μεθόδου.

II. εκπαίδευση του νοσηλευτικού προσωπικού.

III. παροχή υπηρεσιών υγείας.

IV. απόκτηση σύγχρονων ιατρικών μηχανημάτων.

10. Η επιχείρηση Α για να παράγει 5000 μονάδες προϊόντος χρησιμοποιεί 10 εργάτες. Η επιχείρηση Β για να παράγει 4000 μονάδες χρησιμοποιεί 8 εργάτες. Η επιχείρηση Α έχει, συγκριτικά με την επιχείρηση Β, _______ παραγωγικότητα.

I. μικρότερη II. ίση III. μεγαλύτερη IV. διπλάσια 11. Η διαφορά μεταξύ οικονομικής αποδοτικότητας και παραγωγικότητας έγκειται στο ότι ο πρώτος δείκτης: I. μετρά χρηματικά μεγέθη, ενώ ο δεύτερος αξιολογεί αυτά τα μεγέθη.

II. μετρά χρηματικά μεγέθη, ενώ ο δεύτερος ποσότητες.

III. αξιολογεί τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης, ενώ ο δεύτερος αφορά την παραγωγική διαδικασία.

IV. αφορά την παραγωγικότητα των εργαζομένων ενώ ο δεύτερος αφορά τις ποσότητες.

12. Η μέτρηση του βαθμού επίτευξης των στόχων μιας επιχείρησης συνδέεται με: I. την αποτελεσματικότητα της.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

118

2. Α Α___ προσανατολισμός προς τους ανθρώπους Β___ ωριμότητα Γ___ προσανατολισμός προς τα καθήκοντα

Β 1. σαφής ορισμός των ρόλων των εργαζομένων 2. ικανότητα υλοποίησης έργου 3. ανάπτυξη και ικανοποίηση των εργαζομένων 4. καθορισμένες δομές και διαδικασίες 5. διάθεση υλοποίησης έργου 6. αποδοχή των ιδιαιτεροτήτων των εργαζομένων από τον ηγέτη

3. Α Α____ θεωρία του Α.Μaslow Β____ θεωρία του Herzberg Γ____ θεωρία των προσδοκιών

Β 1. σύνδεση απόδοσης και ανταμοιβών των εργαζομένων 2. ιεράρχηση των ανθρωπίνων αναγκών 3. παράγοντες υγιεινής ή διατήρησης 4. δίκαιες ανταμοιβές 5. η επιθυμία ικανοποίησης των αναγκών αποτελεί το βασικό κίνητρο για δράση 6. παροχή κινήτρων για υψηλότερη απόδοση των εργαζομένων.

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

7Ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ Α. σελ. 131: ‘‘Η θεωρία……. ελάχιστο βαθμό’’ Β. σελ. 132: ‘‘Βασικοί τέτοιοι παράγοντες……..εργαζομένου’’ Γ. α. σελ. 133: ‘‘Οι θεωρίες…….δραστηριότητες’’ β. σελ. 133: ‘‘Όμως και……..προτάσεις’’ Δ. 1.Λ 2.Λ 3.Λ 4.Λ 5.Σ Ε. 1.ΙΙ 2.ΙΙ 8Ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ Α. σελ. 135-136: "Τυπική ομάδα . . . . . . . (π.χ. συντονιστικές επιτροπές)" Β. σελ. 138-139: Μέλη της ομάδας και Ηγέτης Γ. 1. IV 2. IV Δ. 1.Λ 2.Λ 3.Σ 4.Λ 5.Σ 9Ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ Α. σελ. 146: Η από κάτω προς τα πάνω επικοινωνία Β. σελ. 149: Έλλειψη ενδιαφέροντος Γ. σελ. 155: Παθητική ακρόαση Δ. 1.Σ 2.Λ 3.Σ 4.Σ 5.Σ 6.Λ Ε. 1.ΙΙΙ 2.ΙΙΙ 3.ΙΙ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ 1Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑ Α Α.1.Λ Α.2.Σ. Α.3.Λ. Α.4.Σ. Α.5.Λ. Α.6.Λ. Α.7.ΙΙΙ Α.8.Ι Α.9.ΙΙ Α.10. σελ. 33: λειτουργία πληροφόρησης ΟΜΑΔΑ Β Β.1.α. σελ.26: § 1.2.1.2 β. σελ.27: § 1.2.1.3 Β.2. α. σελ. 33-34: λειτουργία δημοσίων σχέσεων β. σελ. 30-31: ‘‘Η εξάρτηση…….ανθρώπινου παράγοντα’’ Β.3. σελ. 38-39: ‘‘Οι R. Cyert…..δεν είναι ο μοναδικός’’ 2Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑ Α Α.1.Λ Α.2.Λ Α.3.Σ Α.4.Λ Α.5.Σ Α.6.Σ Α.7.Ι Α.8.ΙΙΙ Α.9.Ι Α.10. σελ. 61 : Έλεγχος ΟΜΑΔΑ Β Β.1. σελ. 57: "Ως προς . . . . . θεωρίας του μανατζμεντ"

131

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

132

Β.2. σελ. 60: Η Οργάνωση Β.3. σελ. 61: § 2.1.2.4 3Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΜΑΔΑ Α Α.1.Λ Α.2Λ. Α.3.Λ Α.4Λ. Α.5.Λ. Α.6.Ι Α.7.Ι Α.8.ΙΙΙ Α.9.ΙΙΙ Α.10. σελ. 124-125: ‘‘Η έννοια της ηγεσίας.......... διοικητική ιεραρχία’’ ΟΜΑΔΑ Β Β.1. σελ.132-133: Θεωρία των προσδοκιών Β.2. σελ. 146-147: Οριζόντια επικοινωνία Β.3. σελ. 155-156: Ενεργητική ακρόαση

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ 1Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΜΑΔΑ Α Α.1.Λ Α.2.Σ. Α.3.Λ. Α.4.Λ Α.6.ΙΙ. Α.7.ΙΙ Α.8. σελ.131: § εγωιστικές ανάγκες Α.9. Παραγωγικότητα εργασίας Α = 10 μονάδες/ εργάτη την ημέρα Παραγωγικότητα εργασίας Β = 15 μονάδες/ εργάτη την ημέρα. Η Β επιχείρηση έχει μεγαλύτερη παραγωγικότητα εργασίας, οπότε μπορεί να είναι πιο ανταγωνιστική γιατί (σελ. 42: ‘‘Αν μια επιχείρηση .............. περισσότερο ανταγωνιστική.’’) Α.10. σελ. 135-136: Οριζόντιες – διατμηματικές ομάδες ΟΜΑΔΑ Β Β.1. σελ.73: § 2.5.1 Β.2. σελ. 60: § Η οργάνωση Β.3. σελ. 131-132: § Η θεωρία υγιεινής – παρακίνησης του Herzberg. Β.4. σελ. 150: Προδιάθεση-προκατάληψη 2Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΟΜΑΔΑ Α Α.1.Λ Α.2.Λ. Α.3.Λ. Α.4.Λ Α.5.Λ. Α.6.Λ Α.7.ΙΙΙ. Α.8. Ι Α.9 (Α1 Β4 Γ5 Δ3 Ε2) Α.10. σελ.36: § οικολογικό περιβάλλον ΟΜΑΔΑ Β Β.1. σελ. 137: Προβλήματα λειτουργίας των ομάδων Β.2. α. σελ.123: "Συνθέτοντας αρκετούς ορισμούς ........... εμπιστοσύνη" β.σελ. 127: "Αρκετοί ερευνητές ...................... αυταρχική" Β.3. σελ. 133: "Ενέργειες που μπορεί ...................... προτάσεις"

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

133

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

142

συνέχεια η λειτουργία των συστημάτων παραγωγής. (Μονάδες 4) Α.2. Ο έλεγχος της παραγωγής διακρίνεται μόνο σε ποιοτικό και ποσοτικό. (Μονάδες 4) Α.3. Η χρηματοοικονομική λειτουργία περιλαμβάνει στις επιμέρους λειτουργίες της την εξασφάλιση της ποιότητας και τον έλεγχο της παραγωγής. (Μονάδες 4) Α.4. Ο Gantt υποστήριξε την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης μεταξύ της διοίκησης και των εργαζομένων. (Μονάδες 4) Α.5. Κάθε απόφαση για μετάθεση ή προαγωγή κάποιου εργαζομένου στην επιχείρηση λαμβάνεται αποκλειστικά από το διευθυντή προσωπικού. (Μονάδες 4) Α.6. Η χρηματοοικονομική διοίκηση με τα ειδικά στελέχη της ερευνά τα θέματα αμοιβών και την αγορά εργασίας. (Μονάδες 4) Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.7. μέχρι και Α.9., να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.7. Τα λειτουργικά προγράμματα δράσης περιλαμβάνονται: α. στον προγραμματισμό. β. στην οργάνωση. γ. στη διεύθυνση. δ. στον έλεγχο. (Μονάδες 6) Α.8. Η συνεχής παρακολούθηση των αποθεμάτων ανήκει στην: α. οικονομική λειτουργία. β. λειτουργία προμηθειών. γ. παραγωγική λειτουργία. δ. λειτουργία της πληροφόρησης. (Μονάδες 6) Α.9. Στο γενικό (εξωτερικό) περιβάλλον της επιχείρησης εντάσσεται και το κοινωνικό περιβάλλον που περιλαμβάνει: α. το φορολογικό σύστημα. β. τα εθνολογικά και λαογραφικά χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας. γ. τα δημογραφικά χαρακτηριστικά μιας χώρας. δ. την εισοδηματική πολιτική. (Μονάδες 6) Α.10. Από τις επιμέρους λειτουργίες της Διοίκησης των Ανθρώπινων Πόρων μιας επιχείρησης να περιγράψετε τη λειτουργία της Εκπαίδευσης-Ανάπτυξης. (Μονάδες 8) ΟΜΑΔΑ Β Β.1. Σύμφωνα με τη θεωρία των προσδοκιών να αναφέρετε τι προϋποθέτει η παρακίνηση

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

152

β. ___ Παραχθέντα αγαθά ______________________ . Παραγωγικά Μέσα που χρησιμοποιήθηκαν γ. __Χρησιμοποιηθέντα Κεφάλαια__ . Καθαρό Κέρδος ή Ζημία δ. ___Ποσότητα παραγωγής______ . Χρησιμοποιηθέντα Κεφάλαια Μονάδες 6 Α3. Πολύ μεγάλη έμφαση στα υψηλά ιεραρχικά επίπεδα της οργανωτικής και διοικητικής πυραμίδας έδωσε ο: α. Taylor β. Fayol γ. Weber δ. Gantt Μονάδες 5 Α4. Βασική ενέργεια της ενεργητικής ακρόασης είναι: α. η εξάλειψη των θορύβων που εμποδίζουν τον πομπό να εκφραστεί. β. η συγκέντρωση της προσοχής του δέκτη για να συλλάβει συνολικά το μήνυμα. γ. η οπτική επαφή και τα νεύματα, ώστε να αντιλαμβάνεται ο πομπός ότι ο δέκτης τον παρακολουθεί. δ. η ενσυναίσθηση, που σημαίνει ότι ο δέκτης ακούει και κατανοεί από τη θέση του πομπού όσα ο τελευταίος του μεταβιβάζει. Μονάδες 5 Α5. Από τα είδη των τυπικών ομάδων, να περιγράψετε τις κάθετες ομάδες (μονάδες 4) και τις οριζόντιες–διατμηματικές ομάδες (μονάδες 4). Ποιοι είναι συνήθως οι λόγοι που οδηγούν στη δημιουργία οριζόντιων-διατμηματικών ομάδων;(μονάδες 2) Μονάδες 10 ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1. Από τις επιχειρησιακές λειτουργίες να περιγράψετε: α. την οικονομική λειτουργία. (μονάδες 10) β. τη λειτουργία προμηθειών. (μονάδες 8) Γιατί η λειτουργία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική; (μονάδες 2) Μονάδες 20 Β2. Να περιγράψετε τα βασικά πρότυπα ηγεσίας, που προσδιορίστηκαν από τον Lewin και τους συνεργάτες του, με κριτήριο τον τρόπο λήψης των αποφάσεων από τον ηγέτη. Μονάδες 10 Β3. Η αποτελεσματική υλοποίηση των στόχων μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού προϋποθέτει ένα αποτελεσματικό σύστημα επικοινωνίας. Από τις μορφές επικοινωνίας στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς να περιγράψετε: α. την κάθετη «από πάνω προς τα κάτω» επικοινωνία. (μονάδες 10) β. την κάθετη «από τα κάτω προς τα πάνω» επικοινωνία. (μονάδες 10) Μονάδες 20

ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

154

γ. του ελέγχου δ. της διεύθυνσης. Μονάδες 6 Α4. Η πιο σημαντική μεταβλητή που θα πρέπει να λάβει υπόψη του ο ηγέτης, για να επιλέξει το κατάλληλο πρότυπο ηγεσίας, είναι: α. το έργο που έχει να υλοποιήσει β. το περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκεί την ηγεσία γ. η ωριμότητα των ατόμων δ. το σύστημα αμοιβών. Μονάδες 6 Α5. Να περιγράψετε το φαινόμενο που οι οικονομολόγοι αποκαλούν “δημιουργική καταστροφή”. Μονάδες 8

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑ Β Β1. Από τις λειτουργίες της επιχείρησης να περιγράψετε: α. την παραγωγική λειτουργία (μονάδες 10). β. τη λειτουργία της έρευνας και ανάπτυξης (μονάδες 12). Μονάδες 22 Β2. Από τα βασικά εμπόδια της επικοινωνίας να περιγράψετε την υπερφόρτωση. Μονάδες 8 Β3. Να περιγράψετε τα χαρακτηριστικά και τις ενέργειες: α. της παθητικής ακρόασης (μονάδες 10). β. της ενεργητικής ακρόασης (μονάδες 10). Μονάδες 20