Pisan 2009

PISAN 2009

útbúgvingarblaðið frá meginfelag føroyskra studenta

www.mfs.fo

UPPLAG 1500 eintøk PRENT FØROYA PRENT ÚTGEVARI © MEGINFELAG FØROYSKRA STUDENTA (MFS) VESTERBROGADE 17A DK-1620 KØBENHAVN V TEL (+45) 33 25 02 10 FAR. (+45) 50 46 77 35 WWW.MFS.FO MFS@MFS.FO SKRIVSTOVUTÍÐ ER TÝSDAG og HÓSDAG KL. 16-18 SKRIVSTOVAN Í ÅRHUS ER AFTURLATIN: TÓ KANN MFS Í ÅRHUS RØKKAST Á FAR. (+45) 50 46 77 35 MFS Í ABERDEEN KANN RØKKAST Á MFS.ABERDEEN@GMAIL.COM ENDURGEVING AV TILFARI ÚR PISUNI ER BERT LOYVD; UM KELDAN ER TÝÐILIGA NEVND. BLAÐSTJÓRAR PISAN 2009 KATE HAMMER — SOCIOLOGY; UNIVERSITY OF ABERDEEN ANJA HEINESEN — SÁLARFRØÐI; UNIVERSITY OF ABERDEEN UPPSETING, UMBRÓTING & PERMA MARTIN MOHR OLSEN — IR & SOCIOLOGY, UNIVERSITY OF ABERDEEN MYNDIR YMISK LESANDI

Pisan er blað, ið Meginfelag Føroyskra Studenta gevur út á hvørjum ári til nýklaktu pisuna, komandi pisur og øll annars, ið vilja vita meira um møguleikar fyri víðari lestri.

Pisan er ætlað sum íblástur til at finna útav, hvar og hvat ein kann lesa. Eisini er hon ætlað sum hentleiki til pisuna, ið longu hevur avgjørt hvat hon skal lesa við tað, at hon kunnar um ymiskt so sum SU, ÚS, bústaðarviðurskifti, hvussu er um ein fær børn, leinkjur til nærri kunning o.s.fr.

Annað ári á rað eru tað lesandi í Aberdeen, ið hava tikið sær av at skriva, savna tilfar og seta saman Pisuna. Aberdeen og onnur støð uttan fyri Danmark sum heild, eru vorðin alsamt meira og meira vanlig og væl umtókt støð hjá lesandi at leita sær hægri útbúgving. Tað kann nevnast, at í Aberdeen eru nú umleið 50 lesandi árliga og talið hevur verið støðugt veksandi seinastu árini.

Ein orsøk til, at føroyingar eru staddir kring allan knøttin fyri at nema sær kunnleika er, at vit eru sjálvsama væl stuðlaði peningaliga heimanífrá, bæði tá tað kemur til gjøld til lærustovnin og tá tað kemur til SU. Tá ein prátar við lesandi frá øðrum londum fær ein kensluna av, at vit helst eru millum heimsins best stuðlaðu lesandi. Tí er tað ikki bara ein spurningur um, hvat ein skal lesa, men eisini hvar ein skal lesa og einum nýtist ikki at óttast tí fíggjarliga, tá tað valið skal takast. Í ársins Pisu eru greinar viðkomandi fyri tey, ið vilja vita meir um, hvussu ein ber seg at tá søkjast skal um ÚSUN og SU um ein fer út um kongaríkið at lesa. Eisini er møguleikin at vera lesandi í Føroym um-

ODDAGREIN

boðaður í blaðnum. Danmark er enn nógv tað best umtókta landið hjá føroyingum sum fara undir hægri lestur. Tí eru umstøður og møguleikar í Danmark sjálvandi væl umboðaðar í blaðnum eisini.

nakrar av møguleikunum sum eru, bæði viðvíkjandi hvat ein skal lesa, og ikki minst hvar.

Onkur sigur, at lestur skal veljast við hjartanum og eftir áhuga og onnur siga, at ein skal velja við høvdinum og hugsa um møguleikar aftaná. Óansæð hvussu valið verður framt, so er hægri lesnaður ein stór avbjóðing, sum eisini gevur stóra gleði og úrtøku. Vónandi kann hetta blað tú l nú situr við vera ein hjálp til at lýsa

Eg vil nýta høvið til at takka Kate Hammer, Anju Heinesen og Martin Mohr Olsen í pisunevndini fyri at hava staðið fyri pisuni í ár.

Góða eydnu við at finna tína lesileið og góðan lesihug.

Palli Midjord Formaður í MFS-Aberdeen

MFS.FO ///

3

ODDAGREIN

PISAN 2009

ODDAGREIN

Kolofon Oddagrein SERGREINAR MFS: TÍTT FELAG! Í iva?

AT FLYTA HEIMANÍFRÁ Hillhead Ein nýggur heimur

02 03 04 06 08 09

LÝS TÍN LESTRARBÝ Chicago London Barcelona Brighton Reykjavík Sioux Falls Lund Siloam Springs Tórshavn Monaco Frankfurt am Main Aberdeen

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

LÝS TÍNA ÚTBÚGVING Sálarfrøði Sniðgevi Filmsvísindi Læknavísindi Samfelagsfrøði

22 24 26 28 30

Løgfrøði Deyvatolk IR & Sociology Datamatikari

32 33 34 35

SERGREINAR Lívfrøði í Tórshavn Events Management í Leeds Sálarfrøði í Aalborg Århus — “Smilets by” Lesandi í Edinburgh Lesandi í Odense Bretland, nýggi lestrardepil føroyinga Føroyamálsdeildin á Fróðskaparsetrinum Ymiskir bústaðarmøguleikar

36 37 38 39 40 41 42 44 46

STARVSVENJING Toronto Mauritius

48 50

PRAKTISKT Lesandi og børn.

Lesandi og børn í Danmark Broytingar í útbúgvingarskipanini í Danmark Sálarhjálp Stuðulsstovnurin SU-skipanin Føroyafrádráttur Full skattaskylda í Føroyum Ráðgevingin í Keypmannahavn Leinkjur

52 54 55 56 58 61 64 65 66 67

MFS TÍTT FELAG! MFS er m.a. við til at fyriskipa tiltakið Markleys Útbúgving, og tað eru eisini vit, sum standa

4

/// PISAN 2009

fyri Pisuni. Men MFS er tó meira enn ein kunningarmiðil. MFS er felagið hjá tær, ið ert farin undir

hægri útbúgving í Føroyum ella uttanlands, og hjá tær, ið hevur valt at fara í læru uttanlands.

INNIHALDSYVIRLIT

ENDAMÁL Í lógini hjá felagnum stendur: ”Endamál felagsins er at skipa allar føroyingar, ið eru undir hægri útbúgving bæði uttanlands og í Føroyum og føroyingar, ið eru í læru uttanlands, í ein felagsskap og røkja áhugamál teirra”. MFS er sostatt sambindingarliður ella samráðingarumboð teirra lesandi mótvegis føroysku myndugleikunum.

BYGNAÐUR Felagið er á føroysku fíggjarlógini og fær árliga eina játtan á 200.000 kr. Hægsti myndugleiki í felagnum er ráðið, ið er sett saman av upp til 11 limum. Ráðið skipar seg við formanni, næstformanni, skrivara og kassameistara. Ráðið virkar sum savningardepil fyri tí arbeiði, ið undirnevndirnar gera. Ráðsfundur verður hildin hvønn mánað, og her verða uppskot og arbeiðið hjá undirnevndu- num viðgjørd.

MFS hevur eina skrivstovu í Keypmannahavn, har limir og onnur kunnu venda sær. Skrivstovan er í Føroyahúsinum á Vesterbrogade 17 A og hevur fastar upplatingartíðir hvørja viku. Sí www.mfs. fo Í løtuni eru hesar nevndir virknar í MFS: Nevndirnar í ávíkavist Keyp- mannahavn, Aberdeen og í Føroyum, og Blaðnevndin. Fyrr vóru fleiri nevndir, men nýggja ráðið hevur valt at seta ábyrgdarpersónar í staðin.

Nýggj-ar nevndir kunnu skipast undir ráðnum, endamálið skal tó vera til frama fyri tey lesandi.

Tað er somuleiðis ein treyt, at formaðurin í teimum einstøku nevndunum eisini skal vera í MFSráðnum. Allir limir eru vælkomnir at vera við í nevndum felagsins, og hava harafturat møguleika at stilla upp til ráðsvalið, ið vanliga fer fram á ársaðalfundi felagsins í desember mánaði.

LIMASKAPUR Hevur tú búð í Føroyum í fýra ár og ert undir hægri útbúgving

SERGREIN

utt-anlands ella undir hægri útbúgving í Føroyum, ella í læru uttanlands, kanst tú gerast limur í MFS. Fleiri og fleiri føroyingar leita sær nú út um Kongaríkið at nema sær útbúgving, og tískil eru eisini fleiri MFS-limir at finna víða.

STUDENTAPOLITISK MÁL MFS hevur gjøgnum árini virkað fyri fl eiri rættindum, sum vit lesandi í dag meta vera sjálvsøgd.

Her kunnu nevnast valrættur til løgtingsval og árligi ferðastuðulin frá Stuðulsstovninum. Í 2008/2009 hevur ráðið avgjørt at arbeiða við hesum málum: -At betra um korini hjá teimum lesandi í Føroyum. Dentur verður serliga lagdur á hølisviðurskifti, sosial viðurskifti á útbúgvingarstaðnum og bústaðarviðurskifti.

Vit vilja harafturat tryggja lesandi í Føroyum møguleika at fara í barnsburðarfarloyvi og verða verandi í ÚS-skipanini.

-At tryggja føroyskum lesandi uttanlands pláss í røðini til grundøki -At skipa samstarv við Mentamálaráðið og Vinnuhúsið, m.a. við tí fyri eygað, at veita lesandi góða starvsvenjing og góðar arbeiðsmøguleikar eftir loknan lesna.

-At fáa liðugt útbúnar føroyingar umfataðar av ALS-skipanini.

FYRIMUNIR VIÐ AT VERA LIMUR Í MFS Studentapolitisk mál eru mál, ið gagnað øllum lesandi og ikki bert limum felagsins. Men sum limur í MFS fært tú tó nakrar fyrimunir. Tú fært ein árskalendara, limablaðið Fjølnir, sum kemur út umleið seks ferðir um árið, avsláttur av Sosialnum og Dimmalætting á alnótini.

Harafturat fært tú ungdómsavsláttur av ferðaseðlum til og úr Føroyum, hóast tú ert yvir 26 ár. Tú kanst fáa eitt ISICkort, sum gevur tær avsláttur til innanoyggja ferðing í Føroyum og altjóða studentaavsláttur. MFS

hevur eitt uppgávusavn inni á bókasavninum í Føroyahúsinum í Keypmannahavn. Limir felagsins kunnu læna tilfar úr savninum, sum rúmar um 100 uppgávur.

Harafturat skipar MFS fyri sosialum og fakligum tiltøkum, og til hesi tiltøk fáa limir felagsins av- sláttur. Gerst tú limur í MFS, ert tú somuleiðis við til at stuðla arbeiðinum hjá felagnum.

LESTRARSTEVNAN MFS hevur í fl eiri ár skipað fyri sokallaðum lestrarstevnum heima í Føroyum, har ymisk lestrartengd evni verða tikin upp. Endamálið við lestrarstevnunum er at varpa ljós á evni, sum eru viðkomandi fyri lesandi bæði í sjálvari lestrartíðini og eftir loknan lesna. Nevnast kann, at í 2005 var evnið “Tey lesandi eitt ótroytt tilfein-gið”, í 2006 “Heimaftur?” og í 2007 og 2008 snúði hon seg um umstøðurnar hjá lesandi á Setrinum og førda lestrarpolitikkin í Føroyum. Lestrarstevnan 2009 verður tann 22. juli á Reinsaríðnum, og í ár fara framløgurnar og kjakið at snúgva seg um arbeiðs- og granskingarmøguleikar í Føroyum.

PISUDAGAR Umframt lestrarstevnuna skipar MFS eisini fyri Pisudøgum á hvørjum ári, bæði í Føroyum og í Danmark. Pisudagarnir í Føroyum eru vanliga í august, tá nógvar pisur hava fingið svar um upptøku til víðari lesna. MFS kunnar um viðurskifti, sum viðvíkja hægri lesnaði bæði í Føroyum og uttanlands. Lesandi frá ymiskum lestrarbýum eru á stevnuni, og møguleiki er at seta teimum spurningar.

Møguliga umboðar onkur tína útbúgving. Undanfarnu ár hevur MFS skipað fyri Pisudøgunum saman við ASK og EIK, og tiltakið hevur eydnast sera væl. Í ár verður til-takið aftur í hølunum hjá EIK 4. & 5. august og øll eru vælkomin!

MFS.FO ///

5

SERGREIN

INNIHALDSYVIRLIT

INNIHALDSYVIRLIT

Felagið hevur síðan 1962 virkað fyri áhuga- málum teirra lesandi

skal renna fram fyri tey.

Her er eitt uppskot til tín, sum ert í iva, men eisini til tín, sum longu heldur teg vita, hvør útbúgvingin skal vera. Týdningarmikið er nevniliga at seta seg væl inn í, hvat ymsu útbúgvingarnar innibera.

Minst til,at avgerðin er tín! Sjálvt um mamma tín kanska fegin vildi sæð teg sum lækna, so er tað tú, ið skalt liva við valinum.

at lesa meira enn eitt fak á ávísum lærustovnum, soleiðis at talan kann vera um høvuðsfak og síðufak.

2

Aðrastaðni er útbúgvingin meira fastløgd frá byrjan og tú lesur bert eitt fak. Ger tær greitt, um undirvísingin fer fram sum fyrilestrar, floksundirvísing ella mesti denturin verður lagdur á bólkaarbeiði.

LES BREITT Kundi tú hugsað tær eina langa útbúgving ella eina stutta, eina teoretiska ella møguliga heldur eina meira praktiska...

4

5

Hvat krevst?

Av teimum 8-10 útbúgvingunum, eru nú kanska bara

Gott er at hugsa breitt, so ger tær greitt, hvørt tað er náttúruvísund, mál ella møguliga samfelagsviðuskifti, ið hava tín størsta áhuga. Les um allar útbúgvingar undir tínum áhugaøki, soleiðis at tú ikki av óvart vrakar eina útbúgving, tú ikki kennir.

1

PÚRASTA Á BERUM Tú hevur ikki ánilsi fyri, hvat tú skalt velja, og veitst ikki um tað skal verða fuglur ella fiskur!

Fyrsta stigið kann tá vera at tú gert tær greitt, hvat tú í hvussu so er ikki hevur hug til. So er gongd komin á. Kanska veitst tú longu, hvar í heiminum tú kundi hugsað tær at lisið. Brúka tá alnótuna ella læn bøkur á bókasavninum um útbúgvingar og útbúgvingarskipanir í ymsu londunum. Um tú ikki veitst, hvar útbúgvingin skal takast, er best at lesa breitt og seta sær nógva tíð av til kanningararbeiði – tað er jú eitt rættiliga týdningarmikið val, ið tú stendur yvirav.

6

/// PISAN 2009

4-6 útbúgvingar eftir. Kanna hvat krevst fyri at sleppa inn, og finn út av, um tú hevur neyðugu fakini?

Um ikki, skalt tú ikki fella í fátt, tí tú kanst altíð taka tey vantandi fakini sum einkultfak á einum supp-leringsskeiði.

Um tú ikki hevur nóg góðan miðalkarakter, er møguligt at tú kanst søkja inn upp á annað so sum arbeiðsroyndir, háskúlauppihald o.s.fr. ella tað, sum í Danmark verður nevnt kvota 2. Hend-an umsóknarfreistin er ikki altíð hin sama sum um tú bert søkir inn upp á karakterirnar, so neyðugt er at kann hetta frammanundan.

Onkrir lærustovnar taka eisini upp út frá eini ella fleiri upptøkuroyndum.

Hav í huganum at talan er um reklamutilfar frá stovninum, so kanska kundi verið gott at fingið samband við onkran lesandi á útbúgvingini, sum kundi givið tær eina meira objektiva mynd av, hvussu tað er at lesa júst ta útbúgvingina.

6

AVGERÐIN Eingin ivi skal vera um, at hetta er eingin løtt avgerð at taka. Tó er hetta ein avgerð, sum tú noyðist at taka, um tú ætlar tær undir víðari lesnað. Hvussu raðfestingin á umsóknarblaðnum skal vera, er bert upp til tín. Lat ikki eina bráða avgerð stýra framtíð tíni.

SEINASTU KANNINGARNAR Ring ella skriva til útbúgvingarstovnarnar og bið um tilfar um útbúgvingina.

Tey lesandi kunnu eisini geva tær eina greiða mynd av gerandisdegnum, arbeiðsbyrðuni, undirvísarum og staðnum annars.

Um tú ikki kennir nakran, sum er í gongd við útbúgvingina, kanst tú royna at seta teg í samband við MFS, sum møguliga kann vísa tær á onkran.

7

Tí sjálvt um tað eitt nú kann vera stuttligt at sita og uppbyggja eina heimasíðu, er ikki vist, at teldutøkni er títt umráði og tað økið, tín framtíð skal byggja á.

Gott er at skriva meira enn eina útbúgving á umsóknarblaðið, ella at skriva ymsar lærustovnar, sum bjóða somu útbúgving. Tí um tú ikki sleppur inn á fyrsta valið, verður umsóknin gjørd virkin á teirri útbúgvingini, tú hevur raðfest á øðrum plássi.

Lestrarvegleiðingar eru á øllum miðnámsskúlunum í landinum, umframt hjá LFÚ og á Altjóða Skrivstovuni. Leita tær hjálp hjá teimum, tey kunnu beina teg inn á eina kós, geva tær góð ráð og møguliga hjálpa tær at velja eini 8-10 útbúgvingar burtur úr rúgvuni.

Minst til at vera í góðari tíð, tí ofta eru ymisk skjøl, ið skulu sendast við umsóknini. Um tú ikki sleppur inn fyrstu ferð, er ikki neyðugt at falla í fátt. Finn út av, hvussu tú kanst savna tær stig, soleiðis at møguleikarnir at sleppa inn seinni verða betri.

3

KANNA EINSTAKAR ÚTBÚGVINGAR Les meira gjølla um tær 8-10 útbúgvingarnar, sum nú eru eftir. Leita á heimasíðuni hjá útbúgvingarstovnum og finn fram til, hvussu útbúgvingarnar eru skipaðar. Nakrar útbúgvingar eru uppbygdar á tann hátt, at tann lesandi í stóran mun sjálvur velur lærugreinar og skeið. Eisini ber til

Góða eydnu!

SERGREIN

SERGREIN

MFS.FO ///

7

SERGREIN

Í IVA?

SERGREIN

Kanska ert tú ein teirra, ið longu frá barnsbeini hevur vitað, hvat tú skuldi verða, ”tá tú bleivst stór/ ur”. So ert tú heppin, tí mong eru tey, ið sita líka til umsóknarfreistin er um at vera úti og grópa í tonkunum, meðan tey bíða eftir, at rætta valið

Førleikar Áðrenn tú rættiliga fert í gongd við fínsorteringina, er tað eitt gott hugskot at venda eygunum í móti tær sjálvum.

Hugsa um, hvørjir tínir persónligu førleikar eru—bæði teir sosialu og teir fakligu—tí hesir kunnu vera avgerandi fyri, hvussu títt temperament hóskar til skipanina av lestrinum.

Um tú ongantíð hevur havt hug til bólkaarbeiði, nyttar ikki nógv at velja eina útbúgving á einum lærustovni, sum einans skipar undirvísingina sum arbeiði í bólkum. Summir lærustovnar hava eisini lítla undirvísing, og tá er gott at vita við tær sjálvum, at tú hevur bindindi ella sjálvdisiplin til at so at siga skipa tín egna lestrardag.

Ein nýggjur heimur

HILLHEAD

EIN NÝGGJUR HEIMUR! Tad sosiala lívið á skúlanum er gott. Ofta verdur

heimspørtum, sum mangan eru skipað fyri tiltøkum, ballum o.s.fr. Fyri meg er um sama aldur sum Føroyinghetta ikki so umráðandi - eg eri komin at kenna “en Tað er týdningarmikið at leggja sær sum í geyma, håndfuld” frá studienum, men haldi meg annars til arnir, koma til Aberdeen. at býðarkultururin hjá skotumHetta er heldur mínar føroysku vinkonur her í Keypmannahavn. ger, at tað er lætt at Sum lesandi í Keypmannahavn er kollegielívid eisini annaleiðis enn heima í Føroyum.

Hillhead læra nógv ymisk fólk at kenna, ein partur av gerandisdegnum. Tað fyrsta hálva árið hevur sína egnu lítlu hugnaligubæði barr,yngri, sum hevur javnaldrar og eldri. the place to be or not to be serliga lágar prísir fyri drykkivørur, búði eg í einum kollegiekamari úti í Hvidovre, ið og mong av Serstakliga tann fyrsta mánaðin, Tad sosiala lívið á skúlanum er gott. Ofta verdur liggur umleið 20 minuttir frá skúlanum. Har deildi skipað fyri tiltøkum, ballum o.s.fr. Fyri meg er dansistøðunum niðri í býnum hava serstøk tilboð Tá eg søkti inn á júst hetta morgin. Kalendarin hjá vinkonuni har fólk royna at økja um sín hetta ikki so umráðandi - eg eri komin at kenna “en eg køk vid 18 øðrum lesandi, og vit brúktu nógva tíð Tað ertil týdningarmikið at leggja særkvøld í geyma, tey lesandi fleiri um vinarskara. vikuna. MongÍ avhesari tíðini er håndfuld” frá studienum, men haldi meg annars til studie,saman ivaðist eg í, hvat vís-ir nemliga, at hon ikki hevur deila við fimm øðrum persónum um kvøldarnar og í vikuskiftunum. Eftir at vera at býðarkultururin hjá skotum er heldur mínar føroysku vinkonur her í Keypmannahavn. sum búgva uppi á Hillhead eru einans tad innibar. Á heimasíduni fyrr enn um tríggjar Hillhead, við sínum “sosialu ikki erteimum, ovennrúgvumikið, men tá tú Sum lesandi í Keypmannahavn er kollegielívid eisini annaleiðis heima í Føroyum.

Hillhead flutt á Oyrasundskollegiið tíð er hetta felagslívið horviðvikur. ein partur av gerandisdegnum. Tað fyrsta hálva árið gomul og júst flutt sosera tey gott stað, har hevur 17-18 sína egnuára lítluupp, hugnaligu barr, sum títt hevur heimanifrá, www.ug.dk stóðfólk einsum sera tiltøkum”, eitt letur kamarið sum er her búgva ein kennir heimanifrá og er mest búði eg í einum kollegiekamari úti í Hvidovre, ið serligahava lágar prísir drykkivørur, oghenda mong av kultur til sín. Tískil lættfyrivið atlætt takaat áhugaverd frágreiðing Eitt, sum føroyingurin í Keypmøguleikin er fyri at knýta nýggj “personal space,” er fella liggur umleið 20 minuttir frá skúlanum.

Har deildi saman við teimum. dansistøðunum niðri í býnum hava serstøk tilboð eg køk vid 18 øðrum lesandi, og vit brúktu nógva tíð rættiliga nógvur av útbúgvingini, men tað mannahavn eisini má venja seg sterk rundan vinarbond. Hetta resið, teykann lesanditað fleiri vera kvøld um Mong av oglarmur í til fullkomið vónloysi, tí vikuna. tað einans saman um kvøldarnar og í vikuskiftunum. Eftir at vera búgva uppi á dag Hillhead eru einansSo um tú ynskir umsum teg hvønn í vikuni.

Cecilia Nolsøe Poulsen, 23felagslívið ár. horvið Tað er ein avbjóðing at vera føroyingur í var ringt at ímynda mær, við, er at hann ikki longur er flutt á Oyrasundskollegiið er hetta sum er tann fyrsta mánaðin, erteimum, 2x3m.

Sjálvandi aftaná hesa 17-18 ára gomul og júst flutt heimanifrá, so tey Cecilia 22 ogár, - herNolsøe búgva fólk sumPoulsen, ein kennir heimanifrá er mest Lesur erhvervsøkonomi & psykolotærviðeitt stað at búgva, sum friðarligtí ogein tú stóran mun ikki út umavhurðina uttan hvussu tað Keypmannahavn. í praksis fór at Danir vera fara umgyrdur føroysku náttúruni. slækkar uppliving vantaði eg, attil sín. allar hava lætt at taka henda kultur Tískiler saman við teimum. lesurgy, erhvervsøkonomi & psykology, kann nei-ligu tað vera rættiliga nógvurkontroll larmur rundan sín elskaða kalendara arminum, taðein bersmeitur, ikki Keypmannahavn. hevur fullkomið á, hvat hendur tað rundan at lesa á einum universiteti.

Taðundir Hetta kann og vera um gjøgnum fyrsta semestrið, tær frágreiðinginar, sum um teg hvønn dag í vikuni. So um tú ynskir Tað er ein avbjóðing at vera føroyingur í Keypmannahavn. til at avtala í dag, at fara á vitjan hjá nýggju donsku um teg, so er Hillhead nokk ikki tað allarbesta Cecilia Nolsøe Poulsen, 22 ár, ein dámar at fara ein gongutúr vóru sagdar mærsumvóru sannar. tær eitt stað at búgva, er friðarligt og tú men tú kemur alla tíðina so Keypmannahavn. Danir fara ikki út um hurðina uttan er ikki møtiskylda til teir fáu vinkonuni morgin.

Kalendarin hjá vinkonuni vísir lesur erhvervsøkonomi & psykology, sín elskaða undir arminum, ber ikki fyri-lestrarnar hevur fullkomið kontroll á, hvat hendur rundan staðið at búgva. á ið kalendara farið verður undirog tað hægri sum í eru, men eftir landavegnum fyri at fáa eitt Tó, hetta var einans í byrjani, tí líðandi at økja um vinarskaran, Keypmannahavn. til at avtala í dag, at farahægri á vitjan lesnað, hjá nýggju donsku um teg, so er Hillhead nokk ikki tað allarbesta Tá ið farið verður undir kann tað nemliga, at hon ikki hevur tíð fyrr enn um tríggjar lesnað, kann tað tykjast sum ein skal lesa nógv fyri at kunna sindur av sálarfriði. meðan tú byrt uppi á Hillhead. atstaðið tæratsosialu vinkonuni í morgin. Kalendarin hjá vinkonuni vísir búgva. upplivinginar, sum sum atat koma ein tíð nýggjan heim - uttan mun vikur.

Tá ið farið verður undir hægri lesnað, kann tað tykjast nemliga, hon ikki íhevur fyrr enn um Hóast eru nógv ung fólk á Hetta Hillhead, er at koma í ein nýggjan heim -tríggjar utt- fylgja vid og klára próvtøkurnar. Fyrsta lestrarhálvan er sum er samstundis tað mest tú fært við tað at búgva á Hillhead tykjast sum at koma í ein nýggjan heim - uttantil, mun um vikur. tað er í Føroyum, Danmark, Onglandi ella Eitt, sum føroyingurin í Keypmannahavn eisini má Hóast tað eru nógv ung fólk á Hillhead, er ikki neyðugt at føla segenn gamlan.

Hillhead ervið Hillhead, til, um taðtað er í Føroyum, Danmark, Onglandi ella an til,erum er í Føroyum, Eitt,mun sum føroyingurin ítað Keypmannahavn eisini má royndir heild kenderfyri at vera tiltrekkjandi viga nógv meir á vektskálini ikki neyðugt at føla seg gamlan. Hillhead er Anfinn Dan Christiansen, 2626ár, Kina. Umhvørvið nýtt, spennandi og ókentTað – og eru umleið venja segfýra við, er at hann ikki longur umgyrdur av ógvuliga Anfinn Dan Christiansen, ár, Kina. Umhvørvið er nýtt, spennandi og ókent – og venja seg við, er at hann ikki longur er umgyrdur av Anfinn Dan Christiansen, 27 ár. rættiliga multi-kulturelt við fólkum úr øllum Danmark, Onglandi ella Kina.um fyri hvørt hálvár, rættiliga multi-kulturelt við fólkum úr øllum so tað ræður rokalig og strævin, og hetta fert at tú hevur møguleika at koma sjálvar búðstaðarumstøðurnar. kann samstundis vera ræðandi. føroysku náttúruni.

Hetta kann vera ein smeitur, kann samstundis vera ræðandi. føroysku náttúruni.

Hetta kann vera ein smeitur, um lesur og heimspeki, Aberdeen. lesur ensktLesur ogenskt heimspeki, Aberdeen. heimspørtum, sum mangan sum eru ummangan sama aldureru um sama aldur ein dámar at faraer einnýtt, gongutúr eftir landavegnum fyri um at hava sjálvdissiplin, møta enskt og heimspeki, Aberdeen. heimspørtum, Umhvørvið spennandi og tú óivað at leggja til merkis. at kenna og liva saman við ein dámar at fara ein gongutúr eftir landavegnum fyri sum Føroyingarnir, sum koma til Aberdeen.

Eg, ein miðalhampa tryggleikanarkomanur, vildi royna at fáa eitt sindur av sálarfriði. Áðrenn eg fór heimanifrá við kós ímóti sum sum koma persónligheitum, til Aberdeen.

– og kann samstundis vera vildi til royna fyrilestrarnar og sindur skapaavein Ein dag kennist alt sum ein sum Tað leggja Hettaer ger,týdningarmikið atFøroyingarnir, tað er lætt at læraat nógv ymisk Eg, einókent miðalhampa tryggleikanarkomanur, at fáa eitt sálarfriði. okkurt nýtteru og ókent, sum tó var so tætt við mítt Aberdeen, var eg heldur um, hvat Áðrenn eg fór heimanifrá við nervøsur kós ímóti fólk atHetta bæði yngri, javnaldrar og eldri.

Fyrsta ersum sum kendso fyritætt at veravið mítt ger,at atbýðarkultururin tað er lætt at læra nógv ymsik ymisk frá tær nærumhvørvi Eg, einheild okkurtræðandi. nýtt lestrarhálvan og ókent, tómiðalhampa var gerandisdag, har skúlating er ein sigur, tí tú ert viss/ur í, at tú rættiliga sjálvum.sum gjørligt. Eg visti sær í kenna, geyma, kundi væntast, tá ein kom fram til Hillhead. frammanundan, at eg ikki hevði hug til at fara á ógvuliga rokalig og strævin, og hetta fert tú óivað at Serstakliga tann fyrsta mánaðin, har fólk royna Aberdeen, var eg heldur nervøsur um, hvat Orsøkin handan hendan óttan var, at eg nærumhvørvi sum gjørligt.

Eg visti fólk at kenna, bæði yngri, javnaldrar og eldri.

Fyrstaavlestrarhálvan heild kend at vera tryggleikanarkomanur, vildi royna lestrarævintýr í einum púra ókendum landi, ókendum leggja til merkis. Ein dag kennist alt sum ein sigur, tí centralur partur degnum. er sum hevur valt fyri røttu kósina. Aðrar hjá skotum er heldur annaleiðis at økja um sín vinarskara. Í hesari tíðini er kundi væntast, einheldur kommótsigandi fram til Hillhead. hevðitá fingið frásagnir um býi við ókendum fólkum. Vildi tó tú ert viss/ur at í, ateg tú hevur valt røttuhug kósina.

Aðrar Hillhead, við sínum “sosialu tiltøkum”, eitt frammanundan, ikki hevði til at fara á ógvuliga rokalig og strævin, og hetta fert tú óivað at Serstakliga tann fyrsta mánaðin, har fólk royna okkurt nýtt og ókent, sum tó var dagar kanst tú kenna brádligan at enn heima í Føroyum. Hillhead Spurningurin, ein er noyddur liviumstøðurnar á Hillhead.

Summi vildu vera sleppa út um landoddarnar og valdi at fara til dagar kanst tú kenna brádligan heimlongsul og tú sera gott stað, har møguleikin er fyri at knýta Orsøkin handan hendan óttan var,place at to egbe’við einum púra ókendum landi, ókendum merkis. Einer dag kennist alt sumogeintúsigur, tí teg so ynskirtætt teg soí innarliga heim í nærumhvørvi heitu stovuna í Føroyum. ðrenn heimanifrá við, at Hillheadeg barafór var ‘The fyri økjavinarbond. um sín vinarskara. er so við mítt Tad sosiala leggja lívið átilskúlanum heimlongsul ynskir seta tíðini sær sjálvum er: Keypmannahavnar, “Ynski eg har vinir og familja vóru lestrarævintýr hevur egnu lítlu hugnaligu nýggj at ogsína sterk Hetta resið, sum erÍ hesari hevði fingið ein heldur mótsigandi frásagnir um frammanundan. Hetta eri nú glað fyri, tí tryggabýi við Men... tað ræður tó um at Vildi stríðast, nýsprotnan Undergraduate student, meðan ókendum fólkum. tóhalda áfram og tú ert viss/ur í, at tú hevur valt røttu kósina.

Aðrarstovuna í tann fyrsta mánaðin, slækkar í ein “sosialu stóran mun tiltøkum”, kós ímóti Aberdeen, varum eg barr, Hillhead, við sínum sum Eg fyrstu vistiframmaninnarliga heim í heitu at búgva íeitt einum friðarligum sum hevur serliga lágar umhvørvið øki gjørdi tað lættari at nýta mína orku uppá seta særgjørligt. sum mál at klára lestrarhálvu. Tað er gott. Ofta verdur skipað fyri onnur á høvdu heldur nei-ligar meiningar liviumstøðurnar Hillhead.

Summi vildu vera gjøgnum tað fyrsta semestrið, men tú kemur sleppa út um landoddarnar og valdi at fara til dagar kanst tú kenna brádligan heimlongsul og tú skúlagongdina frá byrjan av.

Nógv hendir teir fyrstu ofta ikki fyrr enn tá, at tú sært, um hetta var nakað heldur nervøsur um, hvat sera gott stað, har møguleikin er fyri at knýta undan, at eg ikki hevði hug til at umstøðurnar, sum Universitetið bjóðar.kundi tiltøkum, ballum o.s.fr. Fyri meg Føroyum.Men... tað ræður tó spontprísir fyriso drykkivørur, mong ella í einum staði, har líðandi at økja umog vinarskaran, mánaðirnar av lestrartíðini, tí nógv praktiskt skal fyri teg ella ikki. Er tað vinir so ikki tín av te,vóru er Keypmannahavnar, har ogkoppur familja ynskir teg so innarliga heim í heitu stovuna í Føroyum. við, at Hillhead bara var to be’tilfyri alla tíðina væntast, tá ‘The ein place kom fram nýggj vinarbond.

Hetta resið, er sumí er meðan tú byrt og uppisterk á Hillhead.

Hetta er lestrarævintýr einum púra er hetta ikkiMen... so umráðandi - eg um at stríðast, halda áfram og anitetur hásæti?”

Er tú til av dansistøðunum niðri í býn-um avgreiðast, samstundis sum útbúgvingin setir tær høg fara hetta á onki at skammast av. Fólkí gevast dagliga við Minnist enn tann fyrsta tankan eg fekk, tá eg frammanundan.

Hetta eri nú glað fyri, tí trygga tað ræður tó um at stríðast, halda áfram og ein nýsprotnan Undergraduate student, meðan samstundis tað mest tiltrekkjandi við Hillhead, krøv frá fyrsta degi. lestri, tí tey síggja, at hetta ikki var tað, tey ætlaðu, Hillhead. handan hendtann fyrsta mánaðin, slækkar í ein stóran mun ókendum landi, ókendum býi við eri komin at kenna “en håndfuld” sær sum mál at tað fyrra, so er Hillhead kanska hava serstøk tilboð til tey lesandi lat hurina uppOrsøkin til staðið, sum skuldi vera mítt tað at tú hevur møguleika at koma at kenna umhvørvið gjørdi lættari at nýta mína orku uppá hugsaðu um ellatað tímdu. seta sær sum mál at kláraseta fyrstu lestrarhálvu.

Taðklára er fyrstu onnur høvduan heldur nei-ligar meiningar um heim tað næsta árið,at “Huff, hetta líkistfingið akkurát óttan var, eg hevði tað vikuna. fyrsta semestrið, men tú kemur Copenhagen Business School (CBS) er ein handilsskúli, ókendum Men tað er týdningarmikið atVildi geva tí tósleppa ein veruligan fólkum. og livagjøgnum saman við um persónligheitum, sum eru frá studienum, men haldi lestrarhálvu.

Tað er ofta ikki fyrr ikki fyrsta valið, tú skalt hugsa fleiri kvøld Mong skúlagongdina frá byrjan av.

Nógv hendir teir fyrstu ofta ikki fyrr enn tá, at tú sært, um hetta var nakað einum Um tú ímyndar tær eina smala umstøðurnar, sumfongsli.”

Universitetið bjóðar. har tey lesandi stremba eftir karrierumøguleikum. Tad møguleika og ikki gevast við fyrstu forðing ella rættiliga ymsik frá tær heldur mótsigandi alla tíðina líðandiuppi at økja út um landoddarnar og praktiskt valdi meg mínar føroysku tá, koppur at tú avsært, um.vinarskaran, Hevur tú betur hug at atsita av teimum, sumsosjálvum. búgva á um gongd við trimum grønum hurðumfrásagnir á hvørjari mánaðirnar av lestrartíðini, tí nógv skal annarsfyritilteg ella ikki.

Er tað soenn ikki tín te, erum hetta merkist, fólk vita hvat tey vilja og hesum arbeiða avbjóðing. síðu merktar við hvør sínum tali. endanum hart ímóti. og um liviumstøðurnar á ÁHillhead. meðan byrt uppi á sær Hillhead. at fara til Keypmannahavnar, í Keypmannahavn. var nakað teg við ella ikki. Er nikkaer samdur við tí tey seinna, jaVit, sum har lesa erhvervsøkonomi Hillhead eru ára avgreiðast, samstundis sum útbúgvingin setirvinkonur tær høg herhetta Spurningurin, eintú ereinans noyddur at17-18 seta sjálvumogHetta onki at skammast av.

Fólk gevastfyri dagliga psykologi, eru 125 fólk í árganginum. Útbúgving hevur Hjá mær kendist nógv sum tað bera kaos, men síðan átann gongdini eru tvær grønar hurðar, sum leiða Minnist enn Summi fyrsta tankan eg at fekk, tá eg er: “Ynski eg at búgva í einum friðarligum vildu vera við, Hillhead samstundis tað mest tiltrekkjandi við Hillhead, har vinir og erfamilja fyrsta degi. byrjaði lestri, tí tey síggja, at hetta ætlaðu, taðikki sovar ikkitað, tíntey koppur av te, er to árbe’. gomul og júst flutt heimanifrá, so er Hillhead ‘the place bert fýra á baki, so enn skal nakað til, áðrenkrøv hon frá fyrsta lestrarhálva alt gingið sum vóru eftir ánni. inn til bæði vesini og til høgru og vinstru eru í einum staði, har spontanitetur er lat hurina upp til var staðið, sum skuldi mítt øki ellatað verdur heilt optimal.

Tí leggi eg dent á, at tá tú ert so baðiverilsi og køkur.

Tað er lætt at síggja bara ‘The place to vera be’ fyri attútú hevur møguleika at kenna hugsaðu um ella tímdu. hetta onki at skammast av. Fólk frammanundan.

Hetta eri nú Sum lesandi í Keypmannahavn Umstøðurnar eru kanska ikki tær so tey hava lætt við takaat koma í hásæti?”

Er til tað fyrra, so erat Hillhead Tá eg søkti inn á júst hetta studie, ivaðist eg í, hvat komin uppá pláss, ræður tað um at halda út, lodda heim tað næsta árið, “Huff, líkist fyri sær, at plássið, sum hetta tú skalt deila viðakkurát fimm Copenhagen Business (CBS) ein handilsskúli, kanskaog ikki fyrstasaman valið, tú við skalt hugsakann um.

Men tað er týdningarmikið at gevadagliga tí ein veruligan ein nýsprotnan Undergraduate liva persónligheitum, sum erumen hetta glað fyri,lestrarkrøvini tí School tryggaumhvørvið tad innibar. Á heimasíduni www.ug.dk stóð ein sera dýpið, kenna og sínar egnuer førleikar. er kollegielívid eisini ein partur gevast við lestri, tí tey allar bestu, dragar henda kultur til sín.

Tískil øðrumUm persónum ikki er ov rúgvumikið, men einum fongsli.” tú ímyndar tær eina smala Hevur tú betur hug at sita og nikka samdur við áhugaverd frágreiðing av útbúgvingini, men taðhar var teyTað er týdningarmikið at festa lesandi stremba eftir karrierumøguleikum.

Tad møguleika og ikki gevast við fyrstu student, meðan onnur høvdu tað rættiliga ymsik frá tær sjálvum. tá tú letur kamarið upp, sum er títt “personal gjørdi tað lættari at nýta mína av gerandisdegnum. Tað fyrsta síggja, atforðing hetta ella ikki var tað, tey seg um sjey mánaðir av lívinum, verajarættiliga nógvur larmur tí seinna, so er Hillhead ‘the place to be’. ringt at ímynda mær, hvussu tað í praksis fór at vera eyguni á málið og minna teg sjálva/n á, at hetta gongd við trimum grønum hurðum á vónloysi, hvørjari space,” er lætt at fella í fullkomið merkist, at fólk hvat teytilvilja og byrhesum arbeiða at lesa áfegin einum universiteti. Tað er ikki møtiskylda til orku Umstøðurnar ikki dag tær allar bestu, er tað, tú vilt.vita Gleð teg heldur framtíðina, um heldur nei-ligar meiningar um rundan uppá skúlagongdina frá hálva árið avbjóðing. búði eg í einum ætlaðu, hugsaðu um ella tímdu. og persónliga eri eg sera um eru tegkanska hvønn í vikuni. tí tað einans er 2x3m.

Sjálvandi aftaná hesa síðu merktarumstøðurnar, við hvør sínum tali.Universitetið Á endanum men hetta teir fáu fyrilestrarnar sum eru, men ein skal lesa nógvhart dagurin í dagVit, ikki er, sum har tú ætlaði í erhvervsøkonomi og tey ímóti. sum dragar seg um sjey mánaðir av Spurningurin, ein er stað noyddur seta sjálvum av. Nógv hendirlesa teir fyrstu kollegiekamari úti í Hvidovre, Men tað er týdningarmikið at uppliving vantaði eg,sum at allar tær nei-ligu um, at sær eg tók avgerðina So um túpersónliga ynskir tær atat at fyri atum kunnaat fylgja vid og klára próvtøkurnar. Tað eru jan morgun. lívinum, og eri eg eitt sera fegin um, psykologi, eru 125 fólk í árganginum. Útbúgving hevur Hjá mær kendist nógv sum tað bera kaos, men síðan á gongdini eru tvær grønar hurðar, sum leiða frágreiðinginar, sum vóru sagdar mær vóru umleið fýra royndir fyri hvørt hálvár, so tað ræður um bjóðar. er: “Ynski eg at búgva í einum friðarligum mánaðirnar av lestrartíðini, tí ið liggur umleið 20 minuttir frá geva tí ein veruligan møguleika eg tók avgerðina um at búgva á Hillhead tað árið búgva, sum er friðarligt og tú búgva á Hillhead tað fyrsta einansog í byrjani, tí ateru tær bert fýra ár á baki, so enn skal nakað til, áðren hon at hava sjálvdissiplin, møta til fyrilestrarnar og skapa fyrsta lestrarhálva byrjaði er alt gingið sum eftir ánni. inn til bæði sannar. vesiniTó,oghetta til var høgru vinstru fyrsta árið av mínum universitetslívi. ella í einum staði, er skúlanum. Har deildi eg køk vidtá túog av mínum universitetslívi. fullkomið kontroll á, har hvatspontanitetur ein gerandisdag, har skúlating er ein centralur partur nógv praktiskt skal avgreiðast, sosialu upplivinginar, sum tú fært við at búgva á hevurøki verdur heilt optimal.

Tí leggi eg dent á, at ertikki gevast við fyrstu forðing so baðiverilsiMinnist og køkur.

Tað er lætt at síggja av degnum.

Hillhead viga nógv tann meir á vektskálini enn sjálvar hendur enn fyrsta tankan í hásæti?”

Er tú til tað fyrra, so er Hillhead samstundis sum útbúgvingin setir eg18 øðrum lesandi, og vit brúktu ellaum avbjóðing. rundan Tá eg søkti inn á júst hetta studie, ivaðist í, hvat komin uppá pláss, ræður tað at halda út, lodda búðstaðarumstøðurnar. fyri sær, at plássið, deila viðupp fimm eg fekk,sum tá tú egskalt lat hurina tær høg krøv frá fyrsta degi. stóð ein nógva tíð saman um kvøldarnar um kanska teg, soikkierfyrsta valið, tú skalt hugsa um. tad innibar. Á heimasíduni www.ug.dk sera dýpið, kenna lestrarkrøvini og sínar egnu førleikar. øðrum persónum ikki er ov rúgvumikið, til staðið, sum skuldi vera men mítt Hillhead Hevur tú ikki betur hug at sita og nikka samdur við og í vikuskiftunum.

Eftir at vera Hjá mær kendist nógv sum tað nokk áhugaverd frágreiðing av útbúgvingini, men tað var Tað er týdningarmikið at festa Pisan 2008 11 Pisan 2008 10 kamarið upp, sum er títt “personal tá tú letur heim tað næsta árið, “Huff, tað tí all-arbesta seinna, ja so er Hillhead ‘the place to be’.

Copenhagen Business School fórflutt ringt at ímynda mær, hvussu tað í praksis at vera eyguni á máliðer oghetta minna teg sjálva/n hetta á Oyrasundskollegiið bera kaos,á, at men síðan fyrsta space,” er lætt at fella at lesa(CBS) á einum Tað erhar ikkitey møtiskylda til hetta líkistí fullkomið akkurátvónloysi, einum staðiðUmstøðurnar er tað, tú teg heldur til framtíðina, er universiteti. ein handilsskúli, felagslívið horvið - vilt. her Gleð búgva lestrarhálva byrjaðium er alt gingið at búgva. eru kanska ikki tær allar bestu, tí tað einansfongs-li.” er 2x3m. Sjálvandi aftaná hesa teir fáu fyrilestrarnar sum eftir eru, men ein skal fólk lesa nógv dagurin í dag ikki er, sum tú ætlaði Um tú ímyndar tær men hetta dragar seg um sjey mánaðir av lesandi stremba karrierusum ein kennir heimanifrá sum eftirí ánni. Tí leggi eg dent uppliving vantaði eg, at allar tærvið nei-ligu fyri at møguleikum. kunna fylgja vidTad og klára próvtøkurnar. morgun.við teimum. eina smala gongd trimum Hóastlívinum, merkist, at ogTað ereru mest saman á, at tá tú ertkomin uppá pláss, tað og erupersónliga eri eg sera fegin um, at frágreiðinginar, sum vóru sagdar mær umleiðfólk fýravita royndir fyri hvørt hálvár, so tað ræður um grønum hurðum á hvørjarivóru síðu nógv egung tók avgerðina um at búgva á Hillhead tað hvat tey vilja og hesum ræður tað um at halda út, lodda fólk sannar. Tó, hetta var við einans tí atÁtær at hava sjálvdissiplin, møta til fyrilestrarnar og skapa merktar hvørí byrjani, sínum tali. fyrsta áriðer av mínum universitetslívi. arbeiða tey hart ímóti. Vit, Tað er ein avbjóðing at vera dýpið, kenna lestrarkrøvini og á Hillhead, ein gerandisdag, har skúlating er ein centralur partur sosialu upplivinginar, tú fært við búgva á endanum sum á gongdini eruattvær sum har lesa erhvervsøkonomi føroyingur í Keypmannahavn. sínar egnu førleikar. Tað er ikki neyðugt at av degnum.

Hillhead vigagrønar nógv meir á vektskálini enn sjálvar hurðar, sum leiða inn føla seg gamlan. og psykologi, eru 125 fólk í Danir fara ikki út um hurðina týdningarmikið at festaeyguni á búðstaðarumstøðurnar. til bæði vesini og til høgru og Hillhead árganginum. Útbúgving hevur utt-an sín elskaða kalendara málið og minna teg sjálva/n á, er vinstru eru so baðiverilsi og rættiliga bert fýra ár á baki, so enn skal undir arminum, og tað ber ikki at hetta er tað, tú vilt. Gleð teg multikøkur. Tað er lætt at síggja fyri kulturelt nakað til, áðren hon verdur heilt til at Pisan avtala2008 í dag, at fara á vitjan heldur til framtíðina, um dagurin í 11 við Pisan 2008 sær, at plássið, sum tú skalt fólkum úr øllum optimal. hjá nýggju donsku vinkonuni í dag ikki er, sum tú ætlaði ímorgun.

Hillhead

AT FLYTA HEIMANÍFRÁ

The place to be, or not to be...

Ein nýggjur heimur

T

Á

8

/// PISAN 2009

AT FLYTA HEIMANIFRÁ

AT FLYTA HEIMANIFRÁ

MFS.FO ///

9

AT FLYTA HEIMANIFRÁ

the place to be or not to be AT FLYTA HEIMANIFRÁ

10

Hillhead

arbý - Chicago

Bjarni í Liða, 24 ár. Chicago, USA. (Fólkatal: 2.833,321)

miðbýin er tann veuligi Chicago.

Fjølbroyttu býarpartarnir Belmont og Wicker Park eru á tremur við barrum og kafé’um, har tey ungu og kulu hittast, lítlum sølubúðum, har tú fært alt frá vatnpípum og brúkt-um bókum til vøkur og løgin heim-agjørd klæði, og intimum og bíligum konsertstøðum, har alt frá etniskum tónleiki og jazzi til heavy metal og elektroniskan tónleik verður spælt.

LÝS TÍN LESTRARBÝ

1)

tt, st unistatie,

sum er ewer, í r enn

mar m inn har arerða ni chaliga n ógv

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Myndin av USA er næstan fullkom- Bústaðarviðurskiftini á amerikonsiliga broytt, síðan eg byrjaði kum universitetum laga seg sjálvi. at ganga í skúla her í august Tað er nevnliga kravt, at skúlin mánaði í 2005. Eftir eitt ár fær búpláss til vega til all-ar á einum lítl-um uni-versiteti næmingar, sum sleppa inn. í einum evarska lítlum býi í Fyrsta ári noyðist ein oftast at suðurstatinum Arkansas, flutti búgva á einum ‘dormkamari,’ eg til Wheaton College, hálvan men aftaná tað stendur einum frítt at finna sær ein íbúð sjálv-ur tíma uttanfyri miðbýin í Chicago.list. listasøvn við bæði klassiskari og nútímans Fólkatalið er er túsundfaldað mun uttanum skúlan. Leigan er eini kr.

Men uttanfyri miðbýin tann veuligií Chicago.

Siloam Springs í Arkansas, og 3-4. 000 um mánaðin á skúlanum, Fjølbroyttutilbýarpartarnir Belmont og Wicker á hesum býnum harog kann fara undir kr. 2. 000 um Park eru á størsti tremurmunurin við barrum og kafé’um, tú ikki leigar ígjøgnum skúlan. ogkulu øðrum støðum, fyrr havi har tey ungu og hittast, lítlumegsølubúðum, er støddin. og Støddin á øllum. tú fært altbúð, frá vatnpípum brúktum bókum til M. a.heimagjørd liggur fyrrverandi vøkur og løgin klæði, heimsins og intimumHVUSSU NOGVIR FØROYbygningur,harSears Tower, og bíligumhægsti konsertstøðum, alt frá etniskum INGAR ERU LESANDI I býnum.

Men Chicago er tónleiki ogí jazzi til heavy metal og elektroniskan sjálvandi nógv meir enn tað. Eg BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ tónleik verður spælt. elski Chicago. Býurin hevur alt. MÁLSLIGU TILLAGANINI? Mær dám-ar væl stórbýir, og Tað er ikki serliga sannlíkt, at tú Bústaðarviðurskifti toksambandá er frá skúlanumuniverinn finnur fleiri føroyingar í tínum Bústaðarviðurskiftini amerikonskum til seg eitt sjálvi. háhús Tað mitterí nevnliga miðbýnum. sitetum laga kravt,lestrarbýi í USA, hvønn tú so velur. Í Á gøtunum eg næmingar, ofta Chicago havi eg eina føroyska fastir, at skúlin fær búpláss tilhar vegahyggi til allar og kenni eina aðra familju. Men enn frameftir. Í ar at sum sleppameir inn.uppeftir Fyrsta ári noyðist ein oftast ketektonist undurfullu búgva á einum ‘dormkamari,’ menmiðbýaraftaná taðhetta haldi eg avgjørt vera positivt.

Einum føroyingi nýtist ikki altíð at parkunum verða óteljandi tónleikastendur einum frítt at finna sær ein íbúð sjálvur vera um føroyingar til tess at hava festivalar hildnir útsýni uttanum skúlan.

Leigan er eini við kr. 3-4.

000 um ‘skýlinjuna’ einumeðin mánaðin átilskúlanum, og kann fara undirog kr. 2.tað gott, Lesandi amerikanarar Lake ígjøgnum Michicganskúlan. hinumeðin. eru eitt deiliga opið og stuttligt 000 um tú vakra ikki leigar Listarliga er býurin ómetaliga fólkaslag, og universitetsmentanin her tryggjar, at tú sum næmingur ríkur,føroyingar og umframt hugsandi Hvussu nógvir eruøll lesandi í býnum/ Teitur), sum kemur at kenna eina rúgvu av skúlanum,tónleikanøvn og hvussu er(m.a. við mál tillaging? nógv Tað er ikkikoma serliga hendavegin, sannlíkt, at túeru finnur fleiri fólki beinanvegin, og eg kann garantera, at tú hevur fleiri góðar við bæði klassiskari føroyingar listasøvn í tínum lestarbýi í USA, hvønn tú so og nútímans list. Men uttanfyri velur. Í Chicago havi eg eina føroyska fastir, vinir eftir eina viku á skúlanum.

avgjørt vera positivt. Einum føroyingi nýtist ikki altíð at vera um føroyingar til tess at hava tað gott, Lesandi amerikanarar eru eitt deiliga opið og stuttligt fólkaslag, og universitetsmentanin her tryggjar, at tú sum næmingur kemur at kenna eina rúgvu av fólki beinanvegin, og eg kann garantera, tú hevur als fleiri góðar vinir Máltillagingin er at sjálvandi eftir eina viku á skúlanum.

Máltillagingin er sjáleingin trupulleiki. Sig bara alt tað, vandi als eingin trupulleiki.

Sig bara alt tað, tú tú hevur hoyrt í sjónvarpinum og hevur hoyrt í sjónvarpinum og í fi lmum ella lært í fi lmum ella lært í enskum, og so í enskum, so kemur restinav(slang og fakmál) kemur restinog (slang og fakmál) av sær sjálvum. sær sjálvum.

Hvussu langt røkka pengarnar?

HVUSUS LANGTikki RØKKA Tað eru allarhelst nógv, ið ikki hava hoyrt PENGARNIR um fallandi ? kursin á dollaranum seinastu langu

Tað eru Hann allarhelst nógv,sum ið hann nakrantíð tíðina. er núikki so lágur ikki havaverið, hoyrtog um fallandi kurshevur útlitini fyri, at hann styrknar inaftur á dollaranum seinastu langu eru ikki góð.

Tí røkka pengarnir longri og tíðina. er nú so lágur longriHann her. Prísstøðið í USAsum er deiliga lágt, og hann hevurog verið, oghava pressað príketurnakrantíð sum Wal-Mart Target útlitini fyri, at hann styrknar aftur eru ikki góð. Tí røkka pengarnir longri og longri her. Prísstøðið í USA er deiliga lágt, og ketur sum Wal-Mart og Target hava pressað prí sin á øllum, tú nakrantíð fært brúk fyri, niður í botn, og tað fært tú notið ágóðan av.

Karin Um tú Bech ikki keypir alt ov nógv óneyðugt, skuldi studningurin Århus til hevur at bjóða Men lesandi. Fólkatali rokkið matnógv og bústað. liggur um 250.000 haraveina gott 40.000 eru tað er sjálvandi gott og at hava uppsparing ella lestrarlán at taka lesandi. Århus er ein býur fyri øll. Sentralt í avbýnum tá taðliggur kemurgongugøtan til at njótavið tað,øllum teimum Chicago hevur at bjóða. nýggjastu mótahandlunum, men um tørvur er á onkrum smærri, er eisini møguleiki fyri at HEILSA TILgjøgnum PISUNAlatínarkvarteri, IÐ ÆTLspáka sær ið er fylt við handlum við meira serstøkum AR AT KOMA SAMA VEG. vørum og smáum Um USA áÍ býnum nakranverður hátt tiltalar caféum. eisini stórur dentur teg, ráði eg tær royna títt er nýfi lagdur á mentan og hetta sjónligt um allan ngna pisufl og her yviri!

Tak av býin, t.d. er internationala museum AROS eitt tilboðnum frá Stuðulsstovninum, av mittpunktunum í býnum. Longur úti liggur hvørs penin-gur røkkur til kann flestuuppliva hvussu tað den ’Gamle By’, har ein amerikanskar skúlar. Her er var í Danmark í gomlum døgum. Eisini eru nógv hugna-ligt, her er spennandi, tónleikatiltøk av ymsum slag. Á Train eru fleiri og fakliga støðið er passaliga tónleikaframførðslur vikuna, har nøvn sum høgt.

Tú upplivir um sokallaða Eivør Pálsdóttir og Teitur m.a. plaga at vera á valdsmik lasta landið í heiminum skránni. Fyrstu vikuna í sept. innanífrá, og fordómarnir fyri tíer ’Århus festuge’.

Tá erfullkomiliga tað eitt tema, ið er Spyr gjøgnumgangandi fella burtur. ta vikuna, har ymisk o.a. er Alalla tjóðaskrivstovuna ella tónleikatiltøk meg (bjarni_i_l@hotmail. com) um á skránni. Um einum dámar væl at vera úti í tað praktiska.

Tað er lættari, enn at koma í parkir náttúrini, eru góðir møguleikar túogheldur.

Tað er lættari, enn tú liggur Botanisk skógir nærhendis býin. Eisini heldur.

Kom!” have mitt í býnum.

Århus ‘smilets by’

og kenni eina aðra familju. Men hetta haldi eg

10 /// PISAN 2009 Pisan 2008

LondonLýs tín lestrarbý - Lo

sin á øllum, tú nakrantíð fært brúk fyri, niður í botn, og tað fært tú notið ágóðan av. Um tú ikki keypir alt ov nógv óneyðugt,25 skuldi studningurin Torfinnur Jákupsson, ár. London, UK. (Fólkatal: 8.278.251) rokkið til mat og bústað. Men tað er sjálvandi gott at hava eina uppsparing ella lestrarlán at taka av tá tað kemur til at njóta tað, Chicago hevur at TÍN bjóða. vit eru faktisk gamlir vinmenn, LÝS LESTRARBÝ men hóast tú ikki hevur vinfólk á London er býurin fyri tey kulu.

Heilsa til pisuna, ið ætlar at koma sama veg sama skúla, so verður tað neyvSoleiðis vilja Londonbúgvar vera Um USA á nakran hátt tiltalar teg, ráði eg tær an trupulleiki at koma at kenna við. Her eru nú ikki øll av góðum royna títt nýfi ngna pisufl og her yviri!

Tak av onnur fólk beinanvegin; málið er bergi brotin, men tað er satt, at tilboðnum frá Stuðulsstovninum, hvørs peninein hjálp heldur enn ein forðing.

London sum størsti býur Evropa gur røkkur til fl estu amerikanskar skúlar.

Her er Tað er eitt sera demokratiskt mál. er sera kulur at búgva, liva og lesa hugnaligt, her er spennandi, og fakliga støðið er London er eisini júst ein so stórur í. Hann er stórur og pakkaður við passaliga høgt.

Tú upplivir sokallaða valdsmikbýur, at í dag hittir tú helst fleiri tí fremmanda, men samstundis lastakennist landið hann í heiminum innanífrá, og fordóútlendsk enn bretsk í býnum, so onkursvegna sera marnir fyri tí fella fullkomiliga burtur.

Spyr Alat vera føroyingur er ikki nakað at heimligur, vakur og hugnaligur. tjóðaskrivstovuna ella meg (bjarni_i_l@hotmail. stúrast yvir – ei heldur, um tú ikki Býurin er eisini lættur at finna com)runt um ítað praktiska.

Tað er lættari, enn tú altíð dugir at seta tínar føroysku eftir, at tú hevur vitjað í heldur.

Tað er lættari, enn tú heldur.

Kom!” upplivingar í samband við tær hjá bert stutta tíð. hinum, ið eru bretsk ella koma aðrastaðnifrá. Munurin ímillum Sum við øllum øðrum stórbýum, okkum er tað, ið bindur okkum so myndar harðskapur og annað saman. Hetta er eisini við til at líknandi lívið í býnum eisini, sermynda frálæruna og at víðka tín liga náttarlívið. Persónliga havi eg horisont. Sum føroyingur verður ikki upplivað tað stóra av hesum tú bara viðfarin sum áhugavert tó, og týdningarmest er nokk Jákupsson, 24 ár,í floksrúminum og bert at vita, hvussu ið ein bera Torfinnur Men finnur tú eitt gott stað at ískoyti stórbýarlívinum. seg at og hvar. Meti, tú finnur búgva, at so ertU.K. tú væl sloppin, og Bústðararviðurskiftini eruatgóð, men eftirsum, London, (Fólkatal: 8,278,251) neyvan ein stórbý við fryntligari so verða nýtist tær ikki so nógv annað. Mestsum ongin kennir til Føroyar Århus er ein vælumtóktur býur, kann tað fólkiatí Evropa.

Við atlititætt til frítíðina, Tað Um er týdningarmikið, at tú ella føroyingar, og tað er altíð torført finna búðstað við sentrum. tín lestrarbý so hevur býurin eisini almikið at Lýs kemur heim til eitt stað, har ið tú grundarlag fyri einum stuttligum søkt verður í góðari tíð, eru møguleikarnir størri práti. bjóða: tú kanst nýta tína frítíð til London tímir at vera, ein stórbýur er tíbýurin fyri sum tey kulu. Soleiðis vilja at finna sær ein góðan búðstað. tað, ið tú vilt, tí býurin hevur alt. London kann fáa teg at kenna teg vera við. Her eru nú ikki øll av Fyri At føroyingar er uppá Àarstova møtistaði. Londonbúgvar Ári runt tú passar pengapungeitt sindur fremmandagjørda/n. HVUSUS LANGT RØKKA eru tiltalandi tiltøk, so sum flagdagshald, bergi brotin, men er satt, at London in, er tó eisini týdningarmikið, tí góðum Býrt tú saman við øðrum, so tað PENGARNIR ? jólatiltak, pisuveitsla fyrieisini tey,gerast ið eru nýggj í freistingarnar kunnu er eisini týdningarmikið, at tærer Pengarnir sum størsti býur Evropa sera kulur at so búgva, røkka langt, sum býnum Eisini er opið hvørt leygarkvøld, í soo.s.fr. nógvar. dámar fólkini, ið tú býrt saman pengapungurin loyvir. Eg plagi at liva og lesa í.

Hann er stórur og pakkaður við har tað ofta eru temakvøld á skránni. við. Tryggja tær hetta við at tosa siga, at tað er bíligt at liva, men tí samstundis kennist hann Hæddarpunktið á árinum er ræstkjøtaveitslan, viðfremmanda, hesi áðrenn ogmen set nakrar dýrt at búgva í London. Matur, BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI fylgireglur fyri sera øll, iðheimligur, búgva drekka har góður møguleiki er fyri at møta teimum, ið onkursvegna vakur og hugnaligur. og annað er bíligt, meðan Bústaðarviðurskiftini í London í landinum. saman. búgva uttanfyri Århus og aðrastaðni leiganrunt er dýr.

Hetta at hongur tó Býurin er eisini lættur at finna í eftir, eru sum vera man ymisk, men Les meira á www.aarstova.dk. eisini aftur saman við, hvar tú tíð. Sum við øllum um tú leitar, finnur tú. Tað er tú hevur vitjað í bert stutta býrt. Um tú dugir tær hógv og góður møguleiki fyri at finna sær myndar harðskapur leggur lívsstílin vælog til anrættis, so HVUSSU NOGVIR so FØROYTað kann vera torført at vera nýggjur áøðrum einum stórbýum, eitt gott og relativt bíligt stað at kanst túserliga loyva tær at taka av nað líknandi lívið í býnum eisini, náttarstaði, har ein verður noyddur at tosa fremmanda INGAR ERU LESANDI I búgva, um ein bert leggur eitt mongu tilboðunum, ið London mál,sindur serligaaví einum umhvørvi.

Tað Persónliga lívið. havi upplivað tað stóra BÝNUM OG HVUSSU ER eg VIÐikki orku í. fakligum Tað er skilagott sum stórbýur hevur at bjóða. snýrat segtosa bertvið umymisk at kasta seg út í tað og venja bústaðarfeløg av hesum tó, og týdningarmest er nokk bert at MÁLSLIGU TILLAGANINI? seg við tosaeinstaklingar, máli heilt fráiðbyrjan Fólk vitandi eru og at eisini sjálviav.vita, Mær eru ið millum hvussu ein tjúgu beraogseg at og hvar. Meti, at forvitin spyrja máli. lesandi føroyingar í London leigaogút.

Taðgjarna kann um vælFøroyar vera, ogtredivu tú neyvan ein stórbý við fryntligari fólki í TIL PISUNA IÐ ÆTLÍ århus erufinnur vit altíð fyri at síggja nýggjar at tú einglað dýrgrip í øllum nú. finnur Havi regluliga samband við HEILSA hurlivasanum, sum eg sjálvur Evropa.

Við atliti til frítíðina, so hevur býurin eiføroyingar. Tað er ein spennandi býur, ið enntá nøkur av hesum, men kenni ikki AR AT KOMA SAMA VEG. havikallaður roynt. ‘smilets Hetta by’, er har kanska øll, og óivað eruat fleiri føroyingar, verður tað ersini pláss Um tú ikki tína longu frítíð dugir, so almikið bjóða: tú kanst nýta til lær fyrsta avbjóðingin, ein ikki veit um. Á mínum teg at gera mat! Tað sparir og er til og góðir stóra møguleikar fyri, at ið eintú kanniðgera tað, ið tú vilt, tí býurin hevur alt. At tú passar færthevur sum hug nýggjur Londonbúgvi. skúla eru tveir aðrir føroyingar, faktiskt ræðuliga hugnaligt. tað ein til bæði í mun til útbúgving, uppá pengapungin, er tó eisini týdningarmikið, fríðtíð og arbeiði.

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ Pisan 2008

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Chicago

tú eitt gott sta og so nýtist tæ ningarmikið, a ið tú tímir at v kann fáa teg a mandagjørda/ eisini týdninga býrt saman við hesi áðrenn og búgva saman.

Hvussu nógvir skúlanum, og

Mær vitandi e føroyingar í Lo við nøkur av h eru fleiri føroy skúla eru tveir gamlir vinmen á sama skúla, koma at kenna ein hjálp held demokratiskt stórur býur, at enn bretsk í b nakað at stúra dugir at seta t band við tær h aðrastaðnifrá. ið bindur okku mynda frálæru føroyingur ver vert ískoyti í fl Mestsum ongin og tað er altíð práti.

Hvussu langt Pengarnir røkk tí freistingarnar kunnu eisini gerast í so nógvar.

MFS.FO /// 11 loyvir. Eg plag men dýrt at b Bústaðarviðurskifti 13 Bústaðarviðurskiftini í London eru sum vera man annað er bílig

Brighton Lýs tín lestrarbý - Barcelona

tín lestrarbý - B Lýs tín lestrarbý Lýs - Brighton

Gunnvá M. Olsen, 26 ár. Barcelona, Spania. (Fólkatal: 1.605.602)

Lýs tín lestrarbý - Barcelona

Jórun Høgnesen, 26 ár. Brighton, UK. (Fólkatal: 155.919)

Gunnvá M. Olsen, 25 ár, Barcelona, Spania. (Fólkatal: 1,605,602) Gunnvá M. Olsen, 25 ár, Teir stóru handlarnir í LÝS TÍN LESTRARBÝ Barcelona, Spania.

(Fólkatal: 1,605,602) midbýnum steingja to Barcelona er ein sera spenn-andi

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Lýs tín lestrarbý og dynamiskur býur fullur av lívid ikki. Arbeidsdagurin er Barcelona er ein sera spennandi og dynamiskur býur Lýs tín lestrarbý eisini ødrvísi.

Her fáa alt samdøgrid. Her eru caféir, fullur av lívid alt samdøgrid. Her eru caféir, matstBarcelona er ein sera spennandi og dynamiskur býur tey flestu frí um kl.

20. matstovur, handlar og barrir ovur, handlar og barrir á hvørjum hornid. fullur av lívid alt samdøgrid. Her eru caféir, matstá hvørjum hornid. Streymurin Sjálv gangi eg í skúla Streymurin av ferdafólki er stødugur alt árid – serliga ovur, handlar og barrir á hvørjum hornid. um kvøldarnar frá kl.

19 av ferdafólki er stødugur alt fráikki páskaferiuni og til august. Her eru nógv útlendsk Streymurin av ferdafólki er stødugur alt árid22.00 – serliga til kl. og eti so árid – serliga frá páskaferiuni universitetslesandi frá øllum heiminum. Hesi síggjast frá páskaferiuni og til august. Her eru nógv útlendsk og til august. Her eru nógv døgurda fyrr enn um 23 aftur í býarlívinum, á strondini og á barrum og teim universitetslesandi frá øllum heiminum.

Hesi tá síggjast tídina, eg komi heim. útlendsk universitetslesandi frá mongu dikotekunum í náttarlívinum. aftur í býarlívinum, á strondini og á barrum og teim øllum heiminum. Hesi síggjast mongu dikotekunum í náttarlívinum. aftur í býarlívinum, á strondini Metroin bindur allan býin saman og ger tad sera lætt og á barrum og teim mongu BÚSTAÐARVIÐURat ferdast frá einum enda til annan av býnum. BusMetroin bindur allan býin saman og ger tad sera lætt dikotekunum í náttarlívinum. útbúgvingar á vid enskum.

Eitt gott sarteg koyra dagin og náttina og er lýsgott at ferdast frá einum enda til annan avSKIFTI býnum. BusSpyr fyriallan á universitetinum; eisini erueisini nógvar Metroin bindur allan býin saman At finna okkurt at búgva í kann rád er at duga eitt sindur av toksamband til og býir uttanfyri Barcelona. sar koyra allan dagin og náttina vid og eisini er gott ingar í avísunum á netinum.

Ein hent sída er www. og ger tad sera lætt at ferdast vera ein avbjóding. Her eru sponskum um tú vilt klára teg toksamband til býir uttanfyri Barcelona. loquo.com, bædi til at finna íbúd, men eisini arbeidi. frá einum enda til annan av býn- ymisk kollegiir og studentaíbúdir, her í Barcelona; tí at spaniumenn At ganga runt í gamla býarpartinum er eitt satt upum. Bussar koyra allan dagin men tad er sera ringt at fáa pláss kunnu vera nokkso trekir at vilja plivilsi; her kanst tú faraeru á kanningarferd í teimum At ganga runt í gamla býarpartinum er eitt satt upHvussu nógvir føroyingar lesandi í býnum/skúlaog náttina vid og eisini er gott har. Tó hava summi universitetur tosa á enskum, serliga um tú fert óteljandi smøluergøtunum, sum húsa smáum sjermeplivilsi; her kanst tú fara á kanningarferd í teimum num, og hvussu við mál tillaging? toksamband til býir uttanfyri seravtalur vid kollegiir – hetta út úr midbýnum og burtur frá randi matstovum, hugnaligum handlum; her erEg óteljandi smølu gøtunum, sum húsa smáum sjermeMær vitandi eru ikki og nógvir føroyingar í Barcelona.

Barcelona. typisku ”ferdamanna økjunum”. er vert tútóvelur okkurt fyritítt øll. randi matstovum, og hugnaligum handlum; heraterkanna tá havi nakrar ferdir av tilvild møtt ymsum føroyinUm tú vilt hava undirvísing í universitet. okkurt fyri øll. gum, sum hava verid her í eitt styttri tídarskeid á td.

At ganga runt í gamla býarpartin- Tad mest vanliga fyri ung her sponskum eru eitt ótal av skúlum, Í vikuskifitnum møtast tey ungu á strondini og í skeidi ella sum ferdafólk. um er eitt satt upplivilsi; her í Barcelona er at búgva 3-5 id bjóda sponsk málskeid. Um Ciutadella parkini tætt vid midbýin. Fert tú oman í Í vikuskifitnum møtast tey ungu á strondini og í kanst tú fara á kanningarferd saman í íbúdum, har tú so leigar hugurin er til tess, bjódar staturin parkina ein spanskt sunnudag tú nógv ung; summi Ciutadella parkini tætt vid midbýin. Fert tú oman í Her tosa fólk ogsært catalan; harafturat skiljalesa, í teimum óteljandi smølu eitt kamar. Hetta er ein gódur catalansk málskeid ókeypis. onnur sær vid jonglera eg og lesi onnur parkina ein sunnudag sært tú nógv ung; summi lesa, tey flestuhugna eitt sindur avguitartónleiki, enskum. Universitetid gøtun-um, sum húsa smáum máti at koma at koma í samband ganga enntá á línu.

Alt árid runt eru ymisk tiltøk, onnur hugna sær vid guitartónleiki, jonglera og onnur á fær hvørt ár fleiri og fleiri útbúgvingar á enskum. sjermerandi matstovum, og vid onnur ung uppá. Spyr teg HVUSUS LANGT RØKKA m.m. og ikki at um gloyma ganga enntá á línu. Alt árid runt eru ymisk tiltøk, Eitt gottuttandurakonsertir, rád er at duga eitt sjónleikur sindur av sponskum tú hugnaligum handlum; her er fyri á universitetinum; eisini eru PENGARNIR ? fótbóltin; m.m. uttandurakonsertir, sjónleikur og ikki at gloyma vilt klára teglidini her íBarcelona Barcelona;ogtíEspanyol. at spaniumenn kunnu okkurt fyri øll. nógvar lýsingar í avísunum og á Vid SU røkka pengarnar so fótbóltin; lidini Barcelona og Espanyol. vera nokkso trekir at vilja tosa á enskum, serliga um Í vikuskifitnum møtast tey ungu netinum. Ein hent sída er www. nøkunlunda runt. Matur, transport er ímillum kl. 14 og 17 kann vera túSiestain, fert út úrsum midbýnum og burtur frákl. typisku ”ferdaá strondini og í Ciutadella parkini loquo.com, bædi til at finna íbúd, o.a. er væl bíligari enn í Føroyum, eitt sindur forstýrandi um tú ert nýggjur í Spania.

Siestain, sum er ímillum kl. 14 og kl. 17 kann vera manna økjunum”. tætt vid midbýin. Fert tú oman men eisini arbeidi. men harafturímóti er húsaleigan Mest sum allir handlarnir steingja hesar tímarnar, so eitt sindur forstýrandi um tú ert nýggjur í Spania. í parkina ein sunnudag sært tú dýr. Tættari tú býrt midbýnum tad vera undirvísing ringt í byrjanini at skula planleggja Mest sum allir handlarnir steingja hesar tímarnar, so Um túkann vilt hava í sponskum eru eitt ótal av nógv ung; summi lesa, onnur og strondini dýrari er húsaleigan. síniNOGVIR ørindi.

Teir sponsk stóru handlarnir midbýnum tad kann vera ringt í byrjanini at skulaHVUSSU planleggja skúlum, id bjóda málskeid. íUm hugurin steingja er til hugna sær vid guitartónleiki, Eisini kann leggjast afturat at to ikki.

Arbeidsdagurin er eisini ødrvísi.

Her fáa tey síni ørindi. Teir stóru handlarnir í midbýnum steingja tess, bjódar staturin catalansk málskeid ókeypis. jonglera og onnur ganga enntá FØROYINGAR ERU LESANDI café mentanin her lættliga kann flestu frí um kl. 20. Sjálv gangi eg í skúla um kvøldarto ikki. Arbeidsdagurin er eisini ødrvísi. Her fáa tey á línu. Alt árid runt eru ymisk I BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ ávirka títt budget. Her er heilt nar frálangt kl. 19 til kl.pengarnar?

22.00 og eti so ikki døgurda fyrr flestu frí um kl. 20. Sjálv gangi eg í skúla um kvøldarHvussu røkka tiltøk, m.m. uttandurakonsertir, MÁLSLIGU TILLAGANINI? vanligt at síggja caféirnar fullar av enn 23 tídina, tá eg heim. runt. Matur, nar frá kl. 19 til kl. 22.00 og eti so ikki døgurda fyrr Vid SUum røkka pengarnar sokomi nøkunlunda sjónleikur og ikki at gloyma Mær vitandi eru ikki nógvir fólki longu frá morgunstundini av. enn um 23 tídina, tá eg komi heim. transportur o.a. er væl bíligari enn í Føroyum, men fótbóltin; lidini Barcelona og føroyingar í Barcelona. Eg havi Bústaðarviðurskifti harafturímóti er húsaleigan dýr. Tættari tú býrt midEspanyol. tó nak-rar ferdir av møtt at dýrari Attilvild finna okkurt búgva er í kann vera einEisini avbjóding.

Bústaðarviðurskifti býnum og strondini húsaleigan.

HEILSA TIL PISUNA IÐ kann ÆTLymsum føroyingum, sum hava at Her eruafturat ymisk kollegiir og studentaíbúdir, men tad er At finna okkurt at búgva í kann vera ein avbjóding. leggjast café mentanin her lættliga kann Siestain, sum er ímillum kl. 14 verid her í eitt styttri tídarskeid á AR AT KOMA SAMA VEG. sera títt ringtbudget. at fáa pláss Tó vanligt hava summi universiteHer eru ymisk kollegiir og studentaíbúdir, men tad er ávirka Her erhar. heilt at síggja caféog kl. 17 kann vera eitt sindur td. skeidi ella sum ferdafólk. tolsemi, her møtir eingintá tur fullar seravtalur vidVís kollegiir hetta er vert atav. kanna sera ringt at fáa pláss har. Tó hava summi universiteirnar av fólki longu frá –morgunstundini forstýrandi um tú ert nýggjur í stundisliga.

Hav eyga á taskuni og tú velur títt universitet. tur seravtalur vid kollegiir – hetta er vert at kanna tá Metro og bussprísirnir eru rímuligir. Eitt 10 túra kort Spania. Mest sum allir handlarnir Her tosa fólk spanskt og catalan; ødrum lutum hjá tær allatíd. Nýt tú velur títt universitet. kostar umleid 7 evrur. steingja hesar tímarnar, so harafturat skilja tey flestu eitt sind- lívid og teir mongu møguleikarnir Tad mest vanliga fyri ung her í Barcelona er at búgva tad kann vera ringt í byrjanini ur av enskum. Universitetid eg Barcelona býdur tær – tú fært 3-5 saman í íbúdum, har at tú koma so leigar eittveg kamar. Hetta Tad mest vanliga fyri ung her í Barcelona er at búgva Heilsa til pisuna, ið ætlar sama at skula planleggja síni ørindi. lesi á fær hvørt ár fleiri og fleiri ikki tíd at keda teg. er ein gódur máti at koma at koma í samband vid on3-5 saman í íbúdum, har tú so leigar eitt kamar. Hetta er ein gódur máti at koma at koma í samband vid onnur ung uppá.

12 /// PISAN 2009

16

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Barcelona

Vís tolsemi, her møtir eingin stundisliga. Hav eyga á nur ung taskuni og uppá. ødrum lutum hjá tær allatíd. Nýt lívid og teir mongu møguleikarnir Barcelona býdur tær – tú LÝS TÍN LESTRARBÝ fært ikki tíd at keda teg.

HVUSSU NOGVIR FØROYINeisini nógv meira um aðrar mentanir og ymisk Eg búgvi í Brighton, sum er í GAR ERU LESANDI I BÝNUM fólk enn man er vanur við heima í Føroyum.

Suðuronglandiog er ein sera OG HVUSSU ER VIÐ MÁLSLvakur býur. Hann er sera væl IGU TILLAGANINI?

eisini nó fólk enn

Hvussu umtøktur her í Onglandi og nógv Skúlin er uppdeildur í pørtum, har langt røkka pengarnar?

Burtursæð frá leigu, so er tað bíligt at liva, ferðafólk koma her, tí hetta er ein partur er í einum býi tætt við ein serligur býur, sera “arty” ella Brighton. Har eru 2 føroyingar. Í samanborið við Danmark og Føroyar, hóast Brighkunstnarasligur, við annarleiðis Brighton sjálvum er tað bara eg, sagdur at vera ein sera dýrur býur, ton verður fólki, harav nógv eru listafólk. sum eri føroyingur - so samanborin vítt, eg við aðrar býir í Englandi. Pengarnir Ein er fríur at uppføra seg sum veit. Í øllum førum á skúlanum. kunnu røkka langt, um ein vil, her hugsi eg bert man vil. um at liva fyri. Tað ber væl til at klára seg við Tað at vera einsamallur føroyingstudninginum her, hóast tað krevur at ein vendir Her er nógv at nýta frítíðina til, ur gevur einum møguleika at Spyr teg fyri á universitetinum; eisini eru nógvar lýshvørjari krónu. serliga um ein hugsar um býarlív læra málið nógv betur og skjótari ingar í avísunum og á netinum. Ein hent sída er www. og náttarlív. Tað er altíð okkurt á tí man tosar tað allatíðina. Tað er Høgnesen, 25 ár, Jórun loquo.com, bædi til at finna íbúd, men eisini arbeidi.

Heilsa til pisuna, ið ætlaratatvera koma sama skránni:Jórun Filmfestivalar, konsertir við verður sagdur ein seraveg torført at byrja við, men eftir eina Høgnesen, 25 ár, Brighton, U.K. (Fólkatal: 155,919) Fólk halda ofta at tað er lættari at fara til stórum nøvnum, og nógv annað, tíð er onki problem! Tá ið man dýrur býur, samanborin við aðrar Hvussu nógvir føroyingar eru Brighton, lesandi í býnum/skúlaU.K. (Fólkatal: 155,919) Danmarkar at lesa, tí tað er har øll onnur so man nýtist ongantíð at keða seg er fremmandur lærir man eisini býir í Englandi. Pengarnir kunnufara. num, og hvussu er við mál tillaging?

Lýs lestrarbý Tað ertín akkurát lættum atein fara England. her. Veðurlagið er eisini sera gott nógv meira um aðrar mentanir røkkalíka langt, vil,tilher hugsi Tað Mær vitandi eru ikki nógvir føroyingar ílestrarbý Barcelona. Eg Lýs tín Eg búgvi í Brighton, sum er í Suðuronglandiog her, serliga um summarið. Pluss og ymisk fólk enn man er bert um at ber vælum er vanur tykist sum eg fólk halda at liva einfyri. skalTað tora væl, havi tó nakrar ferdir av tilvild møtt ymsum føroyin- sum er í Suðuronglandiog er Eg búgvi í Brighton, ein sera vakur býur.

Hann er sera væl umtøktur Brighton er bert 40 min frá Lon- við heima í Føroyum. til at klára við studninginum ein fer til England ellaseg okkurt annað land, sum gum, sum hava verid her í eitt styttri tídarskeid á td. ein sera vakur býur.

Hann er sera væl umtøktur her í Onglandi og nógv ferðafólk koma her, tí don við toki! her, hóast tað krevur at ein vekk vendir ikki er Danmark tað tykist so langt frá skeidi ella sum ferdafólk. her í Onglandi og nógv ferðafólk koma her, tí hvørjari krónu. hetta er Tad ein er serligur býur, seratíðina “arty” Føroyum. líka tað fyrstu atella tað kunstHVUSUS LANGT RØKKA PENhetta er ein serligur býur, sera “arty” ella kunstnarasligur, við annarleiðis fólki, harav nógv kann tykjast torført, ti man skal venja seg viðeru Her tosa fólk spanskt og catalan; harafturat skilja GARNIR ? nógv eru BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI narasligur, við annarleiðis fólki, harav listafólk.

Ein erogfríur atsær uppføra seg yvirhøvur sum man tað enska málið finna vinfólk, tey flestu eitt sindur av enskum. Universitetid eg lesi Burtursæð fráman leigu, so er tað bíBúðstaðarviðurskiftini erufríur góð.atTóuppføra listafólk.

Ein er seg sum vil.

Her er nógv at nýta frítíðina til, serliga um á fær hvørt ár fleiri og fleiri útbúgvingar á enskum. at koma atHEILSA trívast. Men tað kemurIÐavÆTLsær sjálTIL PISUNA ligt at liva, samanborið við Daner tað sera torført at finna íbúð og vil. av Hersponskum er nógv um at nýta einaftaná hugsareina og náttarlív.

Taðsiga er altíð Eitt gott rád er at duga eitt sindur tú frítíðina til, serliga um vum stutta tíð.

Eg vilVEG. bara at ARum ATbýarlív KOMA SAMA mark og Føroyar, hóast Brighton eisini sera dýrt at leiga her. um býarlív okkurt á skránni: Filmfestivalar, konsertir við vilt klára teg her í Barcelona; tíein at hugsar spaniumenn kunnu og náttarlív. Tað er altíð um ein bert hugsar attað koma England, Fólk haldatankan ofta at er til lættari vera nokkso trekir at vilja tosaokkurt á enskum, serliga um á skránni: Filmfestivalar, konsertir við nøvnum, ogDanmarkar nógv man sostórum er at fara.

Ikki fylgja viðannað, streyminum títínýtist tað er at fara til atsolesa, tú fert út úr midbýnum og burtur frá typisku ”ferdastórum nøvnum, og nógv annað, so man nýtist ongantíð at keða seg her.

Veðurlagið er taðdreyminum, er har øll onnur fara. Tað ereisini lættari. Fylg ikki streyminum! manna økjunum”. ongantíð at keða seg her. Veðurlagið er eisini sera gottakkurát her, serliga um summarið.

Pluss Brighlíka lætt at fara til Engsera gott her, serliga um summarið. Pluss Brighton er bert 40 Tað mintykist frá London viðhalda toki!at land. sum fólk Um tú vilt hava undirvísing í sponskum eru eitt ótal frá av London við toki! ton er bert 40 min ein skal tora væl, um ein fer til skúlum, id bjóda sponsk málskeid. Um hugurin er til England ella okkurt annað land, Bústaðarviðurskifti tess, bjódar staturin catalansk málskeid ókeypis. sum ikki er Danmark tykist Bústaðarviðurskifti Búðstaðarviðurskiftini eru góð.- tað Tó er tað sera so langt vekk frá Føroyum.

Búðstaðarviðurskiftini eru góð.

Tó er tað sera torført at finna íbúð og eisini sera dýrt at leiga Hvussu langt røkka pengarnar? torført at finna íbúð og eisini sera dýrt at leiga her.

Vid SU røkka pengarnar so nøkunlunda runt. Matur, Tad er líka tað fyrstu tíðina at tað transportur o.a. er væl bíligariher. enn í Føroyum, men kann tykjast torført, ti man skal Hvussu nógvir føroyingar eru lesandi í býnum/ harafturímóti er húsaleigan dýr. Tættari tú býrt midvenja seg við tað enska málið og Hvussu nógvir føroyingar eru lesandi í býnum/ skúlanum og hvussu er við mál tillaging? býnum og strondini dýrari er húsaleigan.

Eisini kann finna sær vinfólk, yvirhøvur at leggjast afturat at café mentanin her lættliga kann er við mál tillaging? skúlanum og hvussu koma at trívast. Men tað kemur ávirka títt budget. Her er heilt vanligt at síggja caféSkúlin erav uppdeildur í pørtum, har ein partur er sær sjálvum aftaná eina stutta irnar fullar av fólki longu frá morgunstundini av.

Skúlin er uppdeildur í pørtum, har ein partur er í einum býi viðbara Brighton.

Harum eruein 2 føroytíð.tætt Eg vil siga at Metro og bussprísirnir eru rímuligir.

Eitt býi 10 túra í einum tættkort við Brighton. Har eru 2 føroyingar. Í Brighton sjálvum er tað bert hugsar tankan at bara komaeg,tilsum kostar umleid 7 evrur. ingar. Í Brighton sjálvum er tað bara eg, sum England, er at fylgja eri føroyingur - soso vítt, egfara. veit.Ikki Í øllum førum við streyminum tí tað er lættari. eri føroyingur - so vítt, eg veit. Í øllum førum á skúlanum.

Tað at vera einsamallur føroyingur Heilsa til pisuna, ið ætlar at koma sama veg Fylg møguleika dreyminum, ikki streyminá skúlanum. Tað at vera einsamallur føroyingur gevur einum at læra málið nógv betur Vís tolsemi, her møtir eingin stundisliga. Hav eyga á um! gevur einum møguleika at læra málið nógv betur og skjótari tí man tosar tað allatíðina.

Tað er taskuni og ødrum lutum hjá tær allatíd. Nýt lívid og og skjótari tí man tosar tað allatíðina.

Tað er torført at byrja við, men eftir eina tíð er onki teir mongu møguleikarnir Barcelona býdur tær – tú torført at byrja við, men eftir eina tíð er onki problem!

Tá ið man er fremmandur lærir man fært ikki tíd at keda teg.

LÝS TÍN LESTRARBÝ problem!

Tá ið man er fremmandur lærir man MFS.FO /// 13

Pisan 2008

Hvussu Burtursæ samanbo ton verð samanbo kunnu rø um at liv studning hvørjari

Heilsa ti Fólk hald Danmark Tað er a tykist su ein fer t ikki er D Føroyum kann tyk tað ensk at koma vum afta um ein b so er at lættari.

Pisan 2008

Sioux Falls

Yrsa Hauksdóttir, HVUSSU NOGVIR FØROY- sjálv eri íslendsk. Sjálvandi krevur Reykjavík, INGARÍsland.

ERU (Fólkatal: LESANDI 117,898) I tað tíð at seta seg inní eitt nýtt Reykjavík er ein deiligur býur.

Hann er stórbýar líkur, men BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ mál. Eg veit, at tær báðar genturnar nýta nógv enskt, tá tær hóast tað lítil og heimligur.

Lýs tín lestrarbý MÁLSLIGU TILLAGANINI?

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Lýs tín lestrarbý - Reykjavík

Yrsa Hauksdóttir, 25 ár. Reykjavík, Ísland. (Fólkatal: 117.898)

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Reykjavík

Lýs tín lestrarbý - Sioux Fa

Heidi Zachariasen, 24 ár. Sioux Falls, South Dakota. (Fólkatal: 151.300)

Byurin eitur Sioux Falls og liggur i Amerikanska statinum South Dakota. Her búgva umleið 150.000 fólk. Býurin liggur bert 4 tímar frá Minneapolis, so tað er lætt, tá ein skal aftur og fram til Føroyar. Icelandair flýgur beinleiðis til Minneapolis. Her eru sera nógvir frítíðarmøguleikar.

Millum annað eru alskyns ítróttargreinar at velja ímillum – t.d kurvabólt, softball, baseball, fótbólt, fimleik, wrestling, atletik, svimjing o.s.fr. Mentunarlig og listarlig tiltøk av ymsum slag eru nógv, so sum tónleikur, filmsýningar og framsýningar.

Nógvir biografar eru og m.a camping tiltøk um summarið.

Tað eru sera nógv tiltøk og møguleikar fyri børn i øllum aldri.

So einum nýtist ikki at keða seg!

andi allur er a enskum. Ikki tí, at tosa var eingin trupulleiki, men tann fakligi lesnaðurin var ringur at byrja við. Nu er gott, og orðabøkurnar eru inni aftur í skápinum! Børnini eru ótrúlig, tad tók teimum bert stutta tið – uml. 3 mánaðar, so tosaðu tey flótandi enskt.

skriva uppgávur og tílíkt.

Frítíðarmøguleikarnir eru fleiri, Reykjavík er ein deiligur býur. Hann er stórbýar sum í lond flestum. Okkum Hálvthóast ár aftaná eg byrjaði at lesa,Frítíðarlíkur, men tað lítil og heimligur. dámar væl at fara ein túr í fortaldi mamma mær ein onnmøguleikarnir eru fleiri, sumatí lond flestum.

HVUSUS LANGT RØKKA býin. Her eru nógvir flottirOkkum og ur føroysk við Her dámar vælgenta at faralaseinsaman túr í býin.

PENGARNIR ? fjølbroyttir handlar, sum eru mær,flottir hana og havi eg samband við í sum eru nógvir fjølbroyttir handlar, SU stuðulin røkkur ikki langt, dragandi.

Hauksdóttir, eru dragandi. Annars ganga íslendingar nógv á ja kanska bara akkurát fyri ein avík, Ísland. (Fólkatal: 117,898) Ísland ber orð Annars ganga íslendingar kaffihús. Mitt í viku verður farið á kaffihús tilhúsaleiguna. drekkamunn ella ein bita, men um vikuskiftið á sær at vera eitt sera dýrt nógv á kaffihús. Mitt í viku n lestrarbý land og tí ætli eg mær ikki verður farið á kaffihús til verða kaffihúsini broytt til ballingarstøð. Annars vík er ein deiligur býur. er stórbýar ein Hann drekkamunn ella ein hevur hetta verið ein sera langur vetur, fullurat mótmæla. Grønnmeti og men hóast tað lítil og heimligur.

Frítíðarbita, men um vikuskiftið av kava. Tá hava íslendingar stuttleikan av atfrukt eru bílig, men kjøt er hús/íbúðir hava Heidi Zachariasen, verða kaffihúsini central air og eikarnir eru fleiri, sum í lond flestum.broytt til standa á skí ella snowboard. Hetta er nakað,dýrt. At eta úti er dýrt. At Sioux Falls, South Dakota, sleppa inn í ymsu diskotekini ballingarstøð.

Annars hevur tað er gott, tá hitin fer upp umU.S.A. (Fólksum má roynast. m dámar væl at fara ein túr í býin. Her atal: 151,300) og barrirnar plagar ikki at hetta verið ein sera langur tey 30 stigini um summarið. gvir flottir og fjølbroyttir handlar, sum HVUSUS LANGT RØKKA kosta, men ein túrur í sjálva vetur, fullur nógv av kava.

Tá Bústaðarviðurskifti agandi. Annars ganga íslendingar á barrina kostar tað hvíta út hava íslendingar stuttleikan Lýs tín lestrarbý Eg var ógvuliga heppin at fáa íbúð á studenús. Mitt í viku verður farið á kaffihús til ein HVUSSU NOGVIR FØROY- PENGARNIR ? Hvussu nógvir føroyingar eru lesa úr eygunum. So forbrúkið er av at standa á skí ella Pengarnir røkka serliga langt Byurin eitur Sioux Falls og liggur i Amerikanog hvussu er við mál til tagarðinum. Bíðilistarnir eru langir og eg veit, at munn ella ein bita, men um vikuskiftið INGAR ERU LESANDI I nu dollarin er soskúlanum stórt. snowboard. Hetta er nakað, lágur.

Matur, ska statinum South Dakota.

Her búgva umleið Eg veit ikki um nakran føroying i Si nøkur hava bíðað í meiri enn eitt ár. Seinast eg kaffihúsini broytt til ballingarstøð. Annars BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ klæðir, sum má roynast. eru eisini seraføroyingurin eg ken 150.000 fólk. Býurin liggur bert 4 tímar frábilar o.a.Tann nærmasti frætti, var bíðilistin áljóðandi 700, so hetta er hetta verið ein sera langur vetur, fullur Eg hevði ongantíð klárað MÁLSLIGU TILLAGANINI? bílig í mun til heima í Føroyum.

Minneapolis, so tað er lætt, tá ein skal aftur og BÚSTAÐARVIÐURvinkona hja mær, sum býr i Shakop vorðin ein politiskur trupulleiki. Hóast tað, kann a. Tá hava íslendingar stuttleikan av at meg, um eg ikki hevði samlað BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI Eg veit ikki um nakran føroying Heidi Zachariasen, fram til Føroyar.

Icelandair flýgur beinleiðis til gur uttanfyri Minneapolis. Tað teku eg siga, at íbúðirnar sjálvar eru deiligar – ja ein á skí ella snowboard.

Hetta er nakað, IÐ ÆTLmær pengar áðrenn eg SKIFTI Tað er ikki trupult at finna i Sioux Falls. Tann nærmasti HEILSA TIL PISUNA Sioux Falls, South Dakota, U.S.A. (FólkMinneapolis.

Her eru sera nógvir frítíðarmøguleitímar at koyra hartil, so tað er ikki á roynast. fór. Síðani sálarfrøði er ein Eg var ógvuliga heppin at fáa vinkona sum var og vitjaði, segði at hetta kundi nakað at búgva í. Her eru nógvir føroyingurin eg kenni, er ein AR AT KOMA SAMA VEG. Millum annað eru alskyns ítróttargreinar at atal: 151,300) íbúðarbygningar, har ein kann kar.

Máltillagingin gongur væl. Kortini v krevjandi útbúgving, havi eg íbúð á studentagarðinum. ikki samanberast við tað sum er í DK. Tær eru vinkona hja mær, sum býr i Tu kanst gleða teg! Vit er so Hvussu langt røkka pengarnir? ímillum – t.d kurvabólt, softball, baseball, sindur av einum Bíðilistarnir eru langir og eg nýggjar og rúmgóðar. Sjálv havi eg eina á 38 ikki fer- tíð at arbeiða við síðuna ðarviðurskifti leiga, og so sjálvandi hús. Vit velja Shakopee, sum liggur uttanfyri væl móttikin allastaðni her. Fólk skelki at fara undi SU stuðulin røkkur ikki langt, jatín kanska bara fótbólt, fimleik, svimjing Lýs lestrarbý sum sjálvandiog allur er a enskum. Ik Hvussu nógvir føroyingar eruatletik, lesandieru í býnum/ av.

Men summarferian er veit, at nøkur hava bíðað búgva sera væl, og hava eina sera blíð, fyrikomandi metrar, sum er rættiliga vanligt. Men húsaleigan ógvuliga heppin at fáa íbúð á studenMinneapol-is.

Taðwrestling, tekur mær bert akkurát fyri húsaleiguna. Ísland bereitur orð Sioux á sær Falls o.s.fr.

Mentunarlig og listarlig tiltøk av ymsum Byurin og liggur i Amerikansera long, frá hálvum maj til í meiri enn eitt ár.

Seinast rúmliga íbúð her á kollegiinum eingin trupulleiki, men tann fa hjálpsom, og viljavar gera alt fyri, at skúlanum og koyra hvussu er við tillaging?

4 tímar at hartil, so mál tað er er høg. Eg rindi uml. 4400kr. um mðr. plus ljós inum. Bíðilistarnir eru langir og eg veit, at vera eitt sera ætli eg mær eru nógv, so sumføroying tónleikur, filmsýningar og teg væl. skatí statinum South við Dakota. búgva umleið fyrst í at septembur, so tádýrt berland og eg eitt frætti, var eg bíðilistin og hita. Eitt kamar á 12 fermetrar kostar uml. øllumHer hentleikum.

Tað er í Egslag tuFalls. skalt føla Viðvíkjandi ikki galið. snaðurin var ringur at byrja við. Nu veitso ikki um nakran i Sioux hava bíðað í meiri enn ár. Seinast at mótmæla. og frukt eru Býurin bílig,føroyskum væl til ikki at forvinna pening,Grønnmeti til áljóðandi sera bíligt Tann útbúgving, eru tað sera nógvir framsýningar.

Nógvir biografar eru og 150.000 fólk. liggur berteygamáti 4 tímar frá Máltillagingin gongur væl. Kortini orðabøkurnar eru inni aftur í skápi nærmasti føroyingurin eg kenni, erm.a ein camp, var bíðilistin áljóðandi 700, so700, hettasoer hetta 3000kr. men kjøt er dýrt.aftur.

At eta útiMinneapolis, er dýrt. At sleppa at liva av tá skúlin byrjar er vorðin ein politiskur at búgva her tá vit tosa um leigu moøguleikar.

Her er ein ótrúlig var tað eitt sindur av einum skelki ing tiltøk um summarið.

Tað eru sera nógv tiltøk so tað er lætt, tá ein skal aftur og nini eru ótrúlig, tad tók teimum be vinkona hja mær, sum býr i Shakopee, sum ligein politiskur trupulleiki. Hóast tað, kann inn í ymsu diskotekini og barrirnar plagar ikkiIcelandair trupulleiki. Hóast tað, kann ella keyp av beinleiðis íbúð/húsi. tilFlestu gurog náttúra og deiligt veðurlag. at fara undir lesnaðin, sum sjálvmøguleikar fyri børn i øllum aldri.

So einum fram til Føroyar. flýgur – uml. 3 mánaðar, so tosaðu tey fló uttanfyri Minneapolis. Tað tekur mær bert 4 Hvussu nógvir føroyingar eru lesandi í býnum/ a, at íbúðirnar sjálvar eru deiligar – ja ein eg siga, at íbúðirnar sjálvar at kosta, men ein túrur í sjálva barrina kostar nýtist at hartil, keða seg!

Minneapolis.

Her eru sera nógvir frítíðarmøgulei- tímar at ikki koyra so tað er ikki so galið. skúlanum og hvussu er við mál tillaging? a sum var og vitjaði, segði at hetta kundi eru deiligar – ja ein vinkona tað hvíta út úr eygunum. Sokar. forbrúkið stórt.eru alskyns ítróttargreinar at Millumer annað Hvussu langt røkka pengarnr?

Máltillagingin gongur væl. Kortini var tað eitt manberast við tað sum í DK. Tær erusegði at Hálvt ár aftaná eg byrjaði at lesa, fortaldi HEILSA TIL PISUNA IÐ sumer var og vitjaði, Eg hevði ongantíð klárað meg, um eg ikki hevði Hvussu langt røkka pengarnir?

Bústaðarviðurskifti velja ímillum – t.d kurvabólt, softball, baseball, Pengarnir røkka serliga langt nu do sindur av einum skelki at fara undir lesnaðin, ÆTLAR AT KOMA SAMA mamma mær at ein onnur føroysk genta las sar og rúmgóðar. Sjálvhetta havi kundi eg eina 38 ferikkiá samanberast samlað mær pengar áðrenn fótbólt, eg fór. Síðani sálarSU við stuðulin røkkur ikki langt, ja kanska bara Tað er ikki trupult at finna nakað at búgva í.

Her fimleik, wrestling, atletik, svimjing lágur. Matur, klæðir, bilar o.a. eru sum sjálvandi allur er a enskum. Ikki tí, at tosa man við mær, havivar egeisini samband við íVEG. dag. r, sum er rættiliga vanligt. tað sumMen er í húsaleigan DK. Tær eru nýggjar dag.

Einhana drongur at byrja frøði er ein krevjandi útbúgving, eg ikki tíð akkurát fyri húsaleiguna. Ísland ber orð á sær nógvir íbúðarbygningar, harfakligi ein kann o.s.fr.havi Mentunarlig og listarlig tiltøk av ymsum bílig í mun til heima í Føroyum. vareru eingin trupulleiki, men tann le- leiga, Ein drongur var eisini byrjaEin við, men hann . Eg rindi uml. 4400kr. um mðr. plus ljóshavi eg eina Eg viðmæli heilt avgjørt Ísland. og rúmgóðar.

Sjálv við, men hann at gavst. onnur at arbeiða við síðuna av. Men summarferian at vera eitt sera dýrt land og tí ætli eg mær og so sjálvandi hús.

Vit búgva ogog hava slag eru nógv, so er sum tónleikur, filmsýningar og snaðurin var ringur at byrja við. sera Nu ervæl, gott, á 38 fermetrar, sum er rættiliga gavst. Ein onnur gentatilerÍslands komini til Íslands i er deiligt at vera. Fólkini eru a. Eitt kamar á 12 fermetrar kostar uml. genta er komin M.A. í Her sera long, frá hálvum maj til fyrst í septembur, ikki at mótmæla. Grønnmeti og frukt eru bílig, eina rúmligaeru íbúð heraftur á kollegiinum viðBørøllum framsýningar.

Nógvir biografar eru og m.a camp- orðabøkurnar Heilsa til pisuna, ið ætlar at koma inni í skápinum!. vanligt. altjóða samskiftum.

M.A. í altjóða samskiftum. Annars veit egblíð ikki og fitt, so tað ræður bara . so tá ber væl til at forvinna pening, til atsummarið. liva av men kjøt er dýrt. At eta úti er dýrt. At sleppa hentleikum.

Tað er í føroyskum eygamáti sera ing tiltøk um Tað eru sera nógv tiltøk um at sjálv/ur vera opin.

Og so Tu kanst gleða teg! Vit er so væl m nini eru ótrúlig, tad tók teimum bert stutta tið um aðrar føroyingar. Málið átti ikki at verið ein tá skúlin í ymsu diskotekini og barrirnar plagar ikki bíligt3 at búgva her vit tosa leigu enskt. ella keyp lastaðni her. Fólk eru sera blíð, fyr og møguleikar fyri børn i øllum aldri. So einum havi eg næstan hugbyrjar til ataftur. siga: er høg. Eginn rindi Annars veit eg ikki umog aðrar – uml. mánaðar, so tá tosaðu tey um flótandi forðing, tí eg haldi, at føroyskt íslendskt u nógvir føroyingarMen eru húsaleigan lesandi í býnum/ at kosta, men ein túrur sjálva barrina samla uml.

4400kr. um mðr. plus ljós og føroyingar.

Máliðívera, átti ikki at haldi veriðkostar av íbúð/húsi. Flestu hús/íbúðir hava central air nýtist ikki at keða seg! hjálpsom, og vilja gera alt fyri, at líkjast nógv. Tað kann at eg tað, tí samla og samla so nógvar um og hvussu er við mál tillaging?

Heilsa til pisuna, tað hvítaein út forðing, úr eygunum.

So forbrúkið er stórt. pengar sum gjørligt, áðrenniðtúætlar at koma sama veg hita. Eitt kamar á 12 fermetrar tí eg haldi, at føroyskt og tað er gott, tá hitin fer upp um tey 30 stigini teg væl. Viðvíkjandi útbúgving, eru Hvussu langt røkka pengarnr? eg sjálv eri íslendsk. Sjálvandi krevur tað tíð at ár aftaná eg byrjaði at lesa, fortaldi Eg viðmæli heilt avgjørt Ísland.

Her er deiligt at Eg hevði og ongantíð klárað meg,nógv. um eg Tað ikki hevði kemur. kostar uml. 3000kr. íslendskt líkjast um summarið.

Bústaðarviðurskifti nógvir moøguleikar. Her er ein ótrú Pengarnir røkka serliga langt nu dollarin er so seta seg inní eitt nýtt mál. Eg veit, at tær báðar a mær at ein onnur føroysk genta las sakannpengar vera, at eg haldi tað,Síðani tí eg sálarvera. Fólkini eru blíð og fitt,Tað so er taðikki ræður baraat finna nakað at búgva í. Her samlað mær áðrenn eg fór. trupult deiligt veðurlag. lágur. Matur, klæðir, bilar o.a. eru eisini sera genturnar nýta nógv enskt, tá tær skriva uppð mær, hana havi eg samband við í dag. um at sjálv/ur vera opin. Ogeru so nógvir havi egíbúðarbygningar, næstan frøði er ein krevjandi útbúgving, havi eg ikki tíð har ein kann leiga, bílig í mun til heima í Føroyum. gávur og tílíkt. ongur var eisini at byrja við, men hann hug til at siga: samla samla og og so samla so nógvar at arbeiða við síðuna av. Men summarferian er sjálvandi hús. Vit búgva sera væl, og hava Ein onnur genta er komin til Íslands i pengar sum gjørligt, áðrenn tú kemur. sera long, frá hálvum maj til fyrst í septembur, LÝS TÍN LESTRARBÝ LÝS TÍN LESTRARBÝ 14 /// PISAN 2009 MFS.FO /// 15 eina rúmliga íbúð her á kollegiinum við øllum Heilsa til pisuna, ið ætlar at koma sama veg altjóða samskiftum. Annars veit eg ikki so tá ber væl til at forvinna pening, til at liva av hentleikum.

Tað er í føroyskum eygamáti sera Tu kanst gleða teg! Vit er so væl móttikin alrar føroyingar. Málið átti ikki at verið ein tá skúlin byrjar aftur. bíligt at búgva her tá vit tosa um leigu ella keyp lastaðni her. Fólk eru sera blíð, fyrikomandi og g, tí eg haldi, at føroyskt og íslendskt av íbúð/húsi. Flestu hús/íbúðir hava central air hjálpsom, og vilja gera alt fyri, at tu skalt føla nógv. Tað kann vera, at eg haldi tað, tí

ýs tín lestrarbý - Reykjavík

Lýs tín lestrarbý - Sioux Falls

arbý - Lund

)

t um settir a ein ein verða áðunum ær ymisku rnir kunnu ið fyri pa bert avi lisið ðan seprið eftir Eg havi árini her.

skrivar o skjótt ða tikin täder ømrum tti eg inn g hevði øðrum byrjan til kenna og an. Eg nn í mína

og um ein ntabýi, so eru eisini

Kristina Christiansen, 29 ár. Lund, Svøríki. (Fólkatal: 76.188)

Siloam Springs- Siloam Springs Lýs tín lestrarbý

Lýs tín lestrarbý - Siloam Springs

Annika K. Høgnadóttir, 24 ár. Siloam Springs, Arkensas. (Fólkatal: 13.990)

Annika K. Høgnadóttir, 23 ár, Siloam Springs, Arkansas, U.S.A. (Fólkatal: 13,990) Lýs tín lestrarbý Siloam Springs er ein sjarmerandi lítil býur í norðurvestur Arkansas í USA. Her búgva eini 14.000 fólk, so tað er eitt sindur bygdasligt á tann hátt. Tó ikki meir enn vit eru von við heimanífrá. Samfelagið er vaksandi og virkið, og fólk eru ómetaliga vinarlig og fyrikomandi.

Býurin er eyðkendur fyri fjølbroytta hjálpararbeiðið, og vakra nærliggjandi fjallalendið “The Ozarks”.

Til dagligt, tá vit ikki gera skúlating, eru vit oftast og vitja vinfólk, á kafé, hyggja eftir LANGT RØKKA korridor. Tað vil siga eg hevði HVUSUS LÝS TÍN LESTRARBÝ klæðum, í biograf ella okkurt líknandi. Av fígUniversitetið hevur deildir mítt egna kamar men deildi køk PENGARNIR ? gjarligum grundum ber ikki til at fara heim fleiri nógv lesandi sum Sum búgvalesandi í Keypmannahavn ogSU úr Tað haldi spreiddar um allan býin. 28 Herár,vid 15 øðrum lesandi. í Lund fær ein Kristina útChristiansen, ferðir um árið.

Heystfrítíðin og Páskafrítíðin koyrabyrjan ímillum. tekur bert ein tíma at koyra, eg verða eina góða til TaðDanmark. eru umleið 35.000 skrásettir næmLund, Svøríki.

(Fólkatal: 76,188) verða tí nýttar her í statunum.

Síðsta heyst vóru og eitt vid tokinum kostar uml. í Lund.

Einmánaðarkort lærur ingar, sosum Lund kannísigast at verða studentalívið nógv lesandi búgva Keypmannahavn og vit nøkur ið koyrdu til Florida, onkur annar fór HEILSAFlestu TIL PISUNA IÐ vid SU avsláttri. føroyingarnir at kenna og 1000dkk nýtist ongantíð ein koyra ímillum.

Tað tekurSum bert lesandi ein tímaí atfólk koyra, Lýs studentabýur. tín lestrarbý til Kanada o.s.fr. Í páskafrítíðini fara nøkur til sum lesa herEg yviriÆTLAR búgva hinumegin sundið. at út kenna skal ein verða limur í einum ATYork, KOMA SAMA VEG.til Las Vegas. So tað er og eittLund mánaðarkort vid tokinum kostar uml.

Universitetið hevur deildir spreiddar um seg einsamallan.

New og onkur annar búði á korridor í heili 3 ár til eg Útbúgvingarskipanin er heilt av teimum 12 studentaráðunum 1000dkk vid SU avsláttri. allan býin.

Her eru Flestu umleiðføroyingarnir 35.000 skrásettir nógv at lesandi síggja ogí býnum/ taka sær til, um ein vil.

Hvussu eru lítlu nógvir íbúð. føroyingar ella teimum sokallaðu natiónørðvísi enn í Danmark. Her sum lesa her yviriso búgva sundið. næmingar, Lundhinumegin kann sigast at flutti verðainn einí mína egnu skúlanum og hvussu er við tillaging? unum.

Tær ymisku natiónirnar meldar einmál seg til eitt skeið studentabýur.

Sum lesandi í Lund skal ein verða Bústaðarviðurskifti Eg veit ikki rættuliga hvussu nógvir føroyingar Studentalívið er ringt at sleppa hava ymisk tiltøk studentarnir hvørt semestur, og so byggir Hvussulimur nógvir føroyingar eru lesandi í býnum/ í einum av teimum 12 studentaráðunum Sum í nógvum universitetum í USA er her kravt, lesaerí áhugaður Lund. Men um skuldi givið eitt skot vildi og um ein ikki kunnu verða vidertil.

Tað er tillaging? eisini undan ein egsína útbúgving upp sum skúlanum hvussu við mál ella og teimum sokallaðu natiónunum.

Tær ymisku at næmingarnir búgva á skúlanum.

Nakrar av eg sagt umleið Men eg haviTað lagtber merki til at til í at liva í kunnu einum studentabýi, so er 10.einum fyri studentarnar lystir. til dømis Eg veither ikkináttarlívið rættuliga hvussu nógvir natiónirnar hava ymisk tiltøk føroyingar studentarnir treytunum fyri at flyta í egna íbúð eru, at tú fleiri til ogMalmø. fleiri føroyingar hendan vegin. ein vildi møguleiki at flyta gong-ur seg. sleppa bert at lesa koma eitt skeið í antropologi í lesa í Lund. um eg Her skuldi givið eitt skot verða Men vidfyri til.

Tað er eisini her náttarlívið fyri skalt vera fyltur 22 ár, verða giftur ella hava Tað innMen og ølegerhavi seraseg. bíligt. og um ein ikki eg sagtstudentar umleið 10. lagt merki til ateru studentarnar gongur fyri Her sleppa bert eisini nógv lesandi eitt semestur, gjøgnumført seks semestur á skúlanum.

Mítt Hvussu langt røkka pengarnir? sum búgva Eg haviføroyingar lisið heldur at tað er akkurát tað, fleiri og fleiri hendan studentar inn ogsocialantropologi ølkoma er sera bíligt.vegin.

Eg havi lisið í Keypmannahavn fyrsta semestur búði eg í eini íbúð á skúlanum Sum Tað lesandi í Lund fær ein ein velja SU úrat Danmark. ogsíðan koyra tekur (mannfrøði) í Lund síðan sepkann lesa eitt skeið socialantropologi (mannfrøði) í Lund sep-ímillum. við sjey øðrum gentum. Fyri mítt viðkomandi eri bert ein tíma at koyra, og eitt tembur 2003.

Nú er bara hetta í til dømis sociologi. Um tað Hvussutembur langt røkka 2003. pengarnir?

Nú er bara hetta semestrið eftir eg glað fyri, at eg hevði ta upplivingina, tí tað Heilsa tilkostar pisuna, kennist ið ætlar at koma sama vegkann semestrið eftir og so eg mánaðarkort sum tað rætta so Sum lesandi í Lund fær einhøvuðsuppgávuna.

SU skal úr Danmark. og so skal eg skriva Eg havi vid tokinum eru so ótrúliga nógvir munir, mentarliga, málser heiltvíðari ørðvísi ennáí Dan1000dkk SU avsláttri. byggjast skriva høvuðsuppgávuna. upp tað við búð í Lund alla tíðina og havi Eg trivistuml. øll árini her. vidÚtbúgvingarskipanin liga o.s.fr. at venja seg við.

Nú búgvi eg saman mark. ein seg til eitt Fyri skeiðathvørt sumHer lesameldar her fleiri búð í ið Lund allaattíðina skeiðum. fáa eina Heilsahavi til pisuna, ætlar koma og samaFlestu veg føroyingarnir við eini aðrari føroyskari gentu í egnari íbúð. semestur, og so byggir ein sína útbúgving sundið. havi trivist øll árini her. ørðvísi enn íyviri bachelor útbúgving skal upp ein lesa Útbúgvingarskipanin er heilt Dan-búgva hinumegin Bústaðarviðurskifti Tað er ikki so torført at finna eina íbúð at búgva sum einum lystir. 3Tað ber ítil dømisfaki. til at lesa skeið einum Tað vil eitt siga mark. Her Her er meldar segbústað, til eitt skeið hvørt ringt ein at fáa men um ein skrivar í her, og um tú skuldi havt trupulleikar við tí, skeið íFØROYantropologi3 íferðir eitt semestur, umTilein ikki 30 ETCS og stig. dømis semestur, byggir ein sína ein útbúgving upp skjótt NOGVIR seg og uppsoí góðari tíd fær ofta nokkso HVUSSU hevur skúlin eisini íbúðir at leiga út til næminheldur at tað er akkurát ein velja at BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI eg tað, lisið kann 90 ETCS mannfrøði, sum einum lystir.

Tað ber dømis at lesa eitttikin bústað, eftirsum teytilsum erutil nýggj verða INGAR ERU lesa LESANDI Ií tilhavi gar, ið ynskjaUm tað.

Tær eru snøggar og í góðum eitt skeið dømis sociologi. tað kenHer er ringt at fáa bústað, 60 ETCS mannarættindi og 30 skeið ífram antropologi í eitt semestur, og um Bostäder ein ikki um. Akademiska Föreningens standi.

Samanborið við er ikki dýrt BÝNUM OG HVUSSU ERtað VIÐ nist sum rætta so kann víðari upp Norðurlond á um skrivar seg ETCS frið-byggjast og konfliktfrøði.

Nú heldurmen at tað er ein akkurát kann einí velja at (www.afb.se) tekurtað, sær avupp íbúum og kømrum at leiga ella at liva her. tað við fleiri skeiðum.

Fyri so at fáa eina bachelor góðari tíd einflutti oftayvir nokkso MÁLSLIGU lesi eg masterprogrammið lesa eitt í tilfær dømis sociologi. tað ken-eg innTILLAGANINI? til skeið lesandi.

Tá eg tilUm Lund flutti útbúgving skal ein lesa 3 skeið í einum faki. 2Taðár. skjótt bústað, eftirsum tey Eg veit ikki rættuliga hvussu í mannfrøði sum tekur nist sum taðsokallaðan rætta so kann byggjast víðari á á ein korridor.

Tað vil sigaupp eg hevði Hvussu nógvir føroyingar vil siga 3 ferðir 30 ETCS stig.

Til dømis havi eg er eru lesandi í býnum/ sum eru nýggj verða tikin fram nógvir føroyingar lesa í Lund.

Eftir sum útbúgvinarskipanin tað viðmítt fleiriegna skeiðum. fáa eina kamarFyri menatdeildi køk bachelor vid 15 øðrum skúlanum og hvussu er við mál tillaging?

90eitt ETCS mannfrøði, ETCS mannarættindi um.

Akademiska Föreningens Menbyrjan um egtilskuldilisið givið skot uppbygd60soleiðis, er Lund tað útbúgving skal ein lesa skeið í einum faki.

Tað lesandi.

Tað haldi3eg verða eina góða Á John Brown University (JBU) í Siloam Springs og 30 konfliktfrøði.

Nú lesium eg ein so er tekurfólk vildi eg sagt 10.ETCS Men friðeg og rætta staðið at byrjað vil sigaBostäder 3 ferðir 30(www.afb.se) ETCS stig.Ein Tillærur dømis havi studentalívið í Lund. ateg kenna og umleið eru vit í skrivandi stund sjey føroyingar. Tveir í mannfrøði tekur íbúum at ogkenna til havi lagtEg merki til masterprogrammið at fleiri og fleiri í iva um, hvatsum farast skal2 íár. holt lisið 90sær ETCSav mannfrøði, 60kømrum ETCS nýtist ongantíð segmannarættindi einsamallan. verða lidnir á jólum, meðan ein væntandi byrjar Eftir sum útbúgvinarskipanin er uppbygd lesandi.

Táog egkonfliktfrøði. flutti yvir til til Lund føroyingar koma hendan vegin. við at lesa. Meira info ersoat fáa á og 30 ETCS Núeg lesi eg so búði áfriðkorridor í heili 3 ár flutti inn í mína eftir summarfrítíðina. leiðis, er Lund taðwww.lu.se. rætta staðið at byrjað um ein flutti eg inn ein sokallaðan masterprogrammið í ámannfrøði sum tekur 2 ár. egnu lítlu íbúð.

Tað ein avbjóðing at skula tosa, lesa og hugsa er í iva um, hvat farast skalerí holt við at lesa.

Eftir sum útbúgvinarskipanin ersleppa uppbygd so- og um ein Studentalívið er ringt at undan á enskum.

Vit nýta vanliga ikki enskt til dagligt leiðis, ikki er Lund tað rætta staðið byrjað um ein er áhugaður í at liva íat einum studentabýi, so Meira info er at fáa á www.lu.se. í Føroyum og tað tekur ein ella tveir mánaðir er í iva16 farast2009 skal í holt við at lesa. erum, ein møguleiki at flyta til Malmø.

Tað eru eisini LÝS TÍNseg LESTRARBÝ ///hvat PISAN at umstilla málsliga. Tað var mær ein stór Meira info er at fáa á www.lu.se.

20

Pisan 2008

Annika K. Høgnadóttir, 23 ár, Siloam Springs, Arkansas, U.S.A. (Fólkatal: 13,990)

22 ár, verða tung. Sum áður nevnt hjálpir tað giftur ella hava best at liva í mentanini og at tosa Lýs tín lestrarbý g j ø g n u m f ø r t málið til dagliga. Tað er gott at Siloam Springs er ein sjarmerandi lítil býur í seks semestur fáa sær amerikonsk vinfólk, so tú norðurvestur Arkansas í USA. Her búgva eini á skúlanum. fært vant teg við broytingina, og 14.000 fólk, so tað er eitt sindur bygdasligt Mítt fyrsta fyri at hjálpa og rætta uppá teg á tann hátt. Tó ikki meir enn vit eru von við semestur búði málsliga. heimanífrá. Samfelagið er vaksandi og virkið, eg í eini íbúð og fólk eru ómetaliga vinarlig og fyrikomandi. á skúlanum Býurin er eyðkendur fyri fjølbroytta hjálpararvið sjey øðrum HVUSUS LANGT RØKKA beiðið, og vakra nærliggjandi fjallalendið “The gentum. . PENGARNIR ?

Ozarks”. hjálp, at egJBU hevði verið eitt universitet. ár í Sambia,Tað áðrenn Fyri mítt er eitt kristið Til dagligt, tá vit ikki gera skúlating, eru vit eg kom tí ikki so viðkomandi eriher.vilUmstillingin siga, bygt átyktist kristið mær grundarlag oftast og vitja vinfólk, á kafé, hyggja eftir tað best at liva í fyri, Sum at áður og nevnt fylgir hjálpir nøkrum ásettum LÝS TÍN hjálp, at LESTRARBÝ eg hevði verið eitt ár í Sambia, áðrenn eg glaðtung. klæðum, í biograf ella okkurt líknandi. Av fígmentanini at tosa málið Tað er eg tíhevði ta upplivingina, tí tað og meginreglum, ogtilavdagliga. somu orsøk Siloam er ein sjarmerandi eg komSprings her. Umstillingin tyktist mær ikki so gjarligum grundum ber ikki til at fara heim fleiri at fáa er særskúlin amerikonsk so túVit fært eru atsoliva ótrúliga nógvirgott munir, ikki SU vinfólk, góðkendur. lítil býur í norðurvestur Arkansas tung.

Sum áður nevnt hjálpir tað best í ferðir um árið. Heystfrítíðin og Páskafrítíðin vant teg broytingina, fyri livikostnað, at hjálpa og mentarliga, at viðfáa tí ikki SUogfyri ímentanini USA. Her búgva eini 14.000 fólk, og at tosa málið til dagliga.

Tað er málsliga o.s.fr. verða tí nýttar her í statunum. Síðsta heyst vóru rætta eg uppámen teg málsliga. seg við. Nú búgvi ÚSUN, ið er væl minni enn so er eitt bygdasligt gotttað at fáa særsindur amerikonsk vinfólk,venja so tú fært vit nøkur ið koyrdu til Florida, onkur annar fór ávant tann Tó ikki meir teghátt. við broytingina, og enn fyri atsaman hjálpa við og eini aðrari føroyskari SU, frá stuðulsstovninum. til Kanada o.s.fr. Í páskafrítíðini fara nøkur til Hvussu langt pengarnir?

Umrøkka ein býr á skúlanum, verður vit eru von heimanífrá. gentu í egnari íbúð. rætta uppá teg við málsliga.

New York, og onkur annar til Las Vegas. So tað er er eitt kostnaðurin kristið universitet. vil siga, at finna hægriTaðenn umbygt Samfelagið er vaksandi og virkið, Tað er ikki so torført JBU nógv at síggja og taka sær til, um ein vil. á kristið ásettum og um grundarlag ein flyturogí fylgir egnanøkrum íbúð saman og fólk eru ómetaliga vinarlig og eina íbúð at búgva í her, Hvussu langt røkka pengarnir? meginreglum, av somuSoorsøk skúlinseg ikki skuldibygt havt trupulleikar við við og vinfólki. tað er loysir fyrikomandi.

Býurinuniversitet. er eyðkendur JBU er eitt kristið Tað tú vil siga, Bústaðarviðurskifti SU góðkendur.

Vit fáaavtí skúlanum. ikki SU fyri Maturin livikostnað, tí, ásettum hevur skúlin eisini íbúðir at at flyta fyri fjølbroytta hjálpararbeiðið, á kristið grundarlag og fylgir nøkrum Sum í nógvum universitetum í USA er her kravt, men ÚSUN,er ið er væl væl minnibíligari enn SU,enn frá stuðulsstil næmingar, ið ynskja eisini har og vakra nærliggjandi fjallalendið meginreglum, og av somu orsøk er leiga skúlinútikki at næmingarnir búgva á skúlanum. Nakrar av tovninum.

Tær eru snøggar og í heima. Hinvegin, so er hetta ein “The Ozarks”. Vit fáa tí ikki SU fyritað.

SU góðkendur. livikostnað, treytunum fyri at flyta í egna íbúð eru, at tú Um ein á skúlanum, kostnaðurin standi. Samanborið viðbýr mentan, ið alsverður ikki kennir nakað men ÚSUN, ið er væl minni enn SU,góðum frá stuðulssskalt vera fyltur 22 ár, verða giftur ella hava enn um ein flyturferðaskipanir, í egna íbúð saman at leiga til almennar og einvið Til dagligt, tá vit ikki gera Norðurlond er ikki dýrt hægri tovninum. gjøgnumført seks semestur á skúlanum. Mítt vinfólki. Sosleppur tað loysir at flyta av skúlanum. ella at liva her. ikkiseglangt uttan bil. So skúlating, vit oftast ogkostnaðurin Um ein býr eru á skúlanum, verður fyrsta semestur búði eg í eini íbúð á skúlanum Maturin er eisini væløllum bíligari enn har heima. sum hjá lesandi so liva vit Hinvitja á flytur kafé, í hyggja hægri vinfólk, enn um ein egna íbúð saman við við sjey øðrum gentum. Fyri mítt viðkomandi eri vegin, so er hetta ein mentan, ið als ikki kennir frá studningi til studningi. eftir klæðum, í biograf ella av vinfólki.

So tað loysir seg at flyta skúlanum.

HVUSSU NOGVIR FØROYeg glað fyri, at eg hevði ta upplivingina, tí tað nakað til almennar ferðaskipanir, og ein sleppur okkurt Maturinlíknandi. er eisini Av vælfíggjarligum bíligari enn har heima. Hineru so ótrúliga nógvir munir,INGAR mentarliga, máls-LESANDI ERU I uttan HEILSA TILsum PISUNA IÐ ÆTLikki langt bil. So hjá øllum lesandi so grundum ikki tilein at mentan, fara heimið als ikki kennir vegin, so ber er hetta liga o.s.fr. at venja seg við. Nú búgvi eg saman BÝNUM OG HVUSSUliva ER vit VIÐfrá studningi til studningi. fleiri um árið. ferðaskipanir, Heystfrítíðin og nakaðferðir til almennar ein sleppur AR AT KOMA SAMA VEG. við eini aðrari føroyskari gentu í egnari íbúð. og verða tí nýttar ikki Páskafrítíðin langt uttan bil.

So sum hjá øllum lesandi soTILLAGANINI? MÁLSLIGU Skúlasystemið í USA er annarleiðis Tað er ikki so torført at finna eina íbúð at búgva ið ætlar at koma sama veg her statunum.

Síðstatil heyst vóru Á John Brown UniversityHeilsa liva ívit frá studningi studningi.

(JBU)til í pisuna, enn tað, vit kenna heimanífrá. í her, og um tú skuldi havt trupulleikar við tí, Skúlasystemið í USA er annarleiðis enn vit nøkur ið koyrdu til Florida, Siloam Springs eru vit í skrivandi Tað er nógv at seta seg inn tað, í og vit hevur skúlin eisini íbúðir at leiga út til næminkenna heimanífrá.

Tað er nógv at seta seg onkur fór til ið Kanada Heilsaannar til pisuna, ætlar o.s.fr. at komastund samasjey vegføroyingar. Tveir verða venja seg við. Eftir míni meting,inn gar, ið ynskja tað. Tær eru snøggar og í góðum í og venja seg meting, er tað ÍSkúlasystemið páskafrítíðini fara til New lidnir í USAnøkur er annarleiðis enn tað, vit meðan ein væntandi á jólum, er við. tað Eftir er míni týdningarmikið at er standi. Samanborið við Norðurlond er ikki dýrt týdningarmikið at víðka sjónarringin, fáa nýggjar York, onkur annar Lasat seta kenna og heimanífrá.

Tað er til nógv segeftir innsummarfrítíðina. byrjar víðka sjónarringin, fáa nýggjar at leiga ella at liva her. áskoðanir og gerast ríkari í vitan, so ein hevur Vegas.

So seg tað við. er nógv síggja í og venja Eftirat míni meting, er tað er áskoðanir og gerast ríkari í vitan, at bjóða samfelagnum tá ein og taka sær til, um ein vil. týdningarmikið at víðka sjónarringin, Taðfáa ernýggjar ein avbjóðing okkurt at skula so ein hevur okkurt at kemur bjóða Hvussu nógvir føroyingar eru lesandi í býnum/ skal líka eisini nevnast, at JBU áskoðanir og gerast ríkari í vitan, so ein hevur tosa, lesa og hugsa á heimaftur. enskum. Tað samfelagnum tá ein kemur skúlanum og hvussu er við mál tillaging? umboðar frá 49 ymiskum londum, og eg havi okkurt at bjóða samfelagnum tá ein Vitkemur nýta vanliga ikki enskt til fólk heimaftur. Tað skal líka eisini Á John Brown University (JBU) í Siloam Springs lærttekur ómetaliga nógv bæði bókliga og persónBÚSTAÐARVIÐURSKIFTI heimaftur. Tað skal líka eisini nevnast, at JBU dagligt í Føroyum og tað nevnast, at JBU umboðar fólk frá eru vit í skrivandi stund sjey føroyingar. Tveir sum eg49ikki hevði viljað verið Sum í nógvum í ein ella umboðar fólk fráuniversitetum 49 ymiskum londum, og eg havi tveir mánaðir atliga, umstilla ymiskum londum, ogfyri eg uttan, havi ta verða lidnir á jólum, meðan ein væntandi byrjar tíðina eg havi verið her. nógv bæði bókliga USA her kravt,nógv at næmingarnir lært er ómetaliga bæði bókliga og segpersónmálsliga. Tað var mær ein lært ómetaliga eftir summarfrítíðina. búgva á eg skúlanum. av stór liga, sum ikki hevðiNakrar viljað verið fyri uttan, ta eg hevði verið eitt og persónliga, sum eg ikki hevði hjálp, at Tað er ein avbjóðing at skula tosa, lesa og hugsa treytunum fyriverið at flyta tíðina eg havi her. í egna ár í Sambia, áðrenn eg kom her. viljað verið fyri uttan, ta tíðina eg á enskum. Vit nýta vanliga ikki enskt til dagligt íbúð eru, at tú skalt vera fyltur Umstillingin tyktist mær tí ikki so havi verið her. í Føroyum og tað tekur ein ella tveir mánaðir

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Lund Lýs tín lestrarbý - Lund

at umstilla seg málsliga. Tað var mær ein stór

LÝS TÍN LESTRARBÝ

MFS.FO /// 17 Pisan 2008

21

Monaco

Mortan Enni, 29 ár. Tórshavn, Føroyar. (Fólkatal: 19.000)

"Make it happen darling!"

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Fyri at siga sum er, so er Tórshavn ikki nakar lestrarbýur, sum vit kenna aðrastaðni úr heimi.

Men tá tað er sagt, so hevur

tíðina at ganga við eru árið runt.

Tað besta av øllum er, at fólk úr øllum Føroyum eru har, og tað gevur býnum ein stuttligan dám.

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Bústaðarviðurskiftini eru rímilig.

Men har mangla lestrarbústaðir.

Er ein heppin, kann ein saktans finna okkurt líkinda stað at búgva í fyri ein sámuligan penga.

Nógvur penigur er eisini at vinna aftur, tí tær nýtist ikki at brúka pening upp á hýruvognar.

Havnin er so mikið lítil, at øll støð i býnum kunnu náast uppá 45 min. til fóts. Og eru býarbussanir

Árni Olsen. Monaco. (Fólkatal: 32,965)

HVUSSU NOGVIR FØROYINGAR ERU LESANDI I BÝNUM? / HVUSSU ER VIÐ MÁLSLIGU TILLAGANINI? Nógv av teimum lesandi eru farin um tey 25 árini og eiga børn.

Okkum dáma tó ikki at liggja á løtu síðuni, og vit vilja nýta hvørt einasta høvið til okkurt sosialt inntriv. Uppmøtingin liggur um 80% tá vit fara til okkurt “tiltak” ;-). Samanhaldið í flokkinum og tvørfloks er sera gott, og sum heild dámar okkum væl at koma saman.

HVUSUS LANGT RØKKA PENGARNIR ? Penganir røkka

langt um ein brúkar sunna fornuft, tað er sum alla aðrastaðni. Studningurin er um tær 4000 kr., og við skili, kunnu hesar krónurnar disponerast rætt fyri maksimalan vinning.

HEILSA TIL PISUNA IÐ ÆTLAR AT KOMA SAMA VEG.

hann knasandi nógv at bjóða uppá, um ein hugsar um fólkatalið. Náttarlív, list, ítrótt, og alskyns tiltøk, sum ein kann fáa

18 /// PISAN 2009

eisini ókeypis, og koyra regluliga við stuttum millumbilum til øll herðahorn í býnum.

Tað er bara at leypa í tað og lesa í tryggum umhvørvi. Hóast útheimurin eigur at appelera meira, so er tað ikki av vegnum at lesa á Setrinum. Tað akademiska støðið er høgt, og við røttum hugburði kann ein fáa nógv burturúr.

Lærararnir gera eitt stórt arbeiði fyri at fáa skúlan at fungera, hóast tey eru í tungum andróðri frá politikarunum, tí peningur til rakstur er ringur at fáa til vega, men eg vænti, at tað fer at laga seg. Make it happen´ darling.

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Monaco er eitt áhugavert land at búgva í, landi sjálvt er ikki størri 2 kvatrat kilometrar, sum lítið meir enn 30.000 fólk eru pakkað saman. Hetta fær Monaco at líkjast burtur úr øllum øðrum smábýum á Fronsku Rivieriaðini vegna øll há-húsini í Monaco. À øll almennum støðum, frá handlum til kontór bygningar er tað fyrsta sum ein sær tá ið ein kemur inn eina mynd av Prins Albert og harvið eitt minni um, at tú ert í einum av verðins síðstu sannu monarkium. Grundin til at fólk eru so samanpakkaði í Monaco er sjálvandi attraktiva skattaskipanin her sum fær ríkmenn frá allari verðini til at flyta higar. Tað eru ikki færri enn 3 havnir í hesum 2 kvatrat kilometrunum til luksus yachtir ella “stuttleikabátar”, man missir eitt sundur perspektivið hvussu stórar orkrar av teimum eru, eg havi fleiri ferðir fangað meg skjálvan í setninginum: ”handan yachthin er lítil”, hóast hon er størri enn allir aðrir stuttleikabátarnir í Norður Europa. Monaco er heimbýur til nakrar av heimsins stórstu luksus yachtum, tær sum ikki liggja her árið runt eru ofta á vitjan sum t.d. orkrar av yachtunum hjá Abramovich og Paul Allan. Eg legði eisinilmerki til, at man er blivin imunur fyri flottum bilum tá ið beiggi mín var her og vitjaði og hann bleiv við at venda sær á og hygga at bilunum í koydi forbí, Rolls Royce, Ferrari, Bentley bilar mangla ikki í Monaco.

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Monaco følist eisini sum ein lítil býur, her er sera trygt og tað følist sum man sær tey somu fólkini alla tíðina. Monaco er sjálvandi eisini sera hent til “networking” sum jú er týdningarmikið innan business verðina. Um man hyggur at stødd er tað eisini áhugavert at samanlíkna Monaco við Føroyar síðan Monaco sum flestu aðrir microstatir have klárað at byggja upp ein sjálvbjargnan búskap vegna smartan økonomiskan politik.

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Universitetið hálpir við at útvega bústað fyri rímiligan prís, men tað er allíkavæl dýrt at búgva í Monaco.

HVUSSU NOGVIR FØROYINGAR ERU LESANDI I BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ MÁLSLIGU TILLAGANINI?

Hvussu er at venja seg vid malid (til domis i samband vid um tu sosialt er saman vid foroyingum (eru nakrir foroyingar har?), lokalum folki, utlendingum) ?

Eg havi ikki møtt nøkrum Føroyingi í Monaco og eri rættliga vísur í at her er ongin Føroyingur. Í Monaco tosa tey Franskt og Italienskt, men man kemur longri við Enskum enn í øðrum partum av Frankaríki.

HVUSUS LANGT PENGARNIR ?

RØKKA

Tað er eitt sindur sjálvsagtm, at pengarnir røkka ikki langt í Monaco. Men eg haldi at matur liggur um sama prís sum í Norðurlondum, men at ganga í býnum er dýrari. Ein drinkur kostar 150kr og á onkrum klubbum undir Formula 1 kostar ein drinkur eitt sindur undir 400kr.

HEILSA TIL PISUNA IÐ ÆTLAR AT KOMA SAMA VEG.

Tað, at lesa alla sína útbúgving í Monaco ráði eg ikki til, tí at tað er reint sagt ov dýrt, men at lesta eitt Master uppá eitt ár kann ein gera.

Universiteti í Monaco “International University of Monaco” hevur eitt sera gott MBA program sum millum annað er blivið rankað sera høgt av kenda bladnum “The Economist” í langa tíð.

Um nakar er áhugaður í at royna seg í Monaco kunna tey endiliga venda sær til mín við spurningum.

MFS.FO /// 19

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Tórshavn

Aberdeen

Birgit Johannesen. Frankfurt an Main, Týskland. (Fólkatal: 670,095)

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Eg er lesandi á Johan Wolfgang Goethe Universitetinum í Frankfurt, har eg lesi Wirtschaftswissenschaften (Økonomiske videnskaber).

Frankfurt er nokk mest kendur fyri sínar nógvu bankar, ið húsast í risastóru háhúsunum mitt inni í býnum, og teir nógvu útlendingarnar, ið seta ein áltjóða dám á býin. Útvið ein fjórðingur av íbúgvunum eru úr øðrum londum, hetta merkist væl tá ein gongur í býnum, men eisini á universitetinum, ið er altjóða viðurkent.

Sjálvt um Frankfurt er ein stórbýur, tykist hann als ikki stórur, hann er lættur at finna runt í og tú kemur skjótt frá stað til stað, við undirgrund, bussi ella sporvogni.

Her er nógv at brúka fríðtíðina til: býarlívið og náttarlívið hevur

nógv at bjóða, her eru museum av alskins slag, biografar (eisini við orginalfilmun), shoppingsentur, handlar, caféir. Ein nýtist aldrin at keða seg her, her er hendir altíð okkurt.

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Kollegie er bíligasti mátin at búgva her, men kømurni kunna verða torfør at fáa fatur á, bíðilistin er ofta langur. Íbúðir til sámuliga prís eru eisini torførar at finna, tí velja fleiri at deila eina íbúð. Tað er so tað, sum eg eisini havi valt at gera, eg búgvi saman við 2 týskum gentum, tætt við mín campus og uml. 10 min frá miðbýnum við toki.

HVUSSU NOGVIR FØROYINGAR ERU LESANDI I BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ MÁLSLIGU TILLAGANINI? So vítt eg veit er eingin annar føroyingur sum lesur her.

Týskland er ikki tað best umtókta

Oddur á Lakjuni, 27 ár. Aberdeen, Skotland. (Fólkatal: 192,080)

lestrarlandi millum føroyingar.

Viðvíkjandi málinum, so hevði eg Týskt í fólkaskúlanum og á miðnámsskúlanum.

Men tað merkir als ikki at eg dugdi týkst, men tað var eitt gott grundarlag at byggja víðari á.

Stuðulsstovnurin veitur stuðul til málslig fyrireikingarskeið til tey ið ætla sær at lesa uttanfyri Norðurlond í ikki enskttalandi londum. So eg valdi at fara á ein málskúla í 4 mánaðir, fyri síðani at taka eina málroynd, sum krevst fyri at lesa á týskum.

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Universitetið útvegar tær bústað fyrsta árið - um tú altso minnist til at skriva teg upp til tað, tá ið tú søkir inn.

Tað er á kollegii, og hevur so eisini við sær tann levnaðin, sum tað altíð hevur, tá ið man koyrir eina rúgvu av fyrstaársnæmingum inn í sama bygning at búgva. Um tú ikki hevur hug til at búgva í tílíkum felagsbústaði, so kanst tú leita eftir privatum bústaði. Tað kann taka eina løtu, men tað gongur altíð.

Eg leitaði eftir privatari íbúð, tað var ikki so torført at finna eina. Príslagið er vítt, tað kann vera dýrt, men man kann vera heppin.

Týskt er kanska ikki eitt vakurt mál, men tað er ikki so torført sum nógv halda.

HVUSUS LANGT PENGARNIR ?

RØKKA

Tá ein lesur í Týsklandi fær ein SU og Studuðlsstovnurin rindar skúlagjaldið um nakað er. Her í Hessen eru í løtuni einki skúlagjald, bert eitt sokalla skrásetingargjald, sum er umleið 260 evrir.

Húsaleigan her í Frankfurt er lutfalssliga høg í mun til aðrar býir í Týsklandi.

Tískil fer størsti parturin av studninginum nokk til leigu, men um ein ansar eitt sindur eftir hvat ein brúkar pengarnar til, so er eingin trupulleiki at fáa pengarnar at røkka.

HEILSA TIL PISUNA IÐ ÆTLAR AT KOMA SAMA VEG. Lat ikki málið forða tær í at fara til Týsklands, tað lærur man skjótt.

20 /// PISAN 2009

elska, at tú ert frá Føroyum.

Skotar eru blíðir, fyrikomandi og hjálpsamir.

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Í Aberdeen eru knapt 250000 fólk, triðstørsti býur í Skotlandi.

Tað ger hann til ein bý, sum hevur alt, sum ein býur skal hava, men har tað ikki er ov langir teinir at fara. Tað eru 20 minuttir at ganga frá universitetinum til miðbýin.

Her eru dansistøð, caféir, biografar vanligir handlar, undarligir handlar og pubbir í langar banar. Sum einhvør býur eigur at hava. Og ein framúr golfbreyt, sum einhvør skotskur býur eigur at hava.

Tað sum man leggur merki til her er útatvendur blíðskapur. Nógv meira enn í Føroyum. Hetta er eitt av teimum fáu støðunum í heimunum, har øll vita, hvat Føroyar er fyri nakað; og har øll

LÝS TÍN LESTRARBÝ

hava forstáilsi fyri. Føroyingar plaga ikki at hava nakran trupulleika við at laga seg til tað enska. Tó kann tað onkuntíð blíva torført at skilja fólk í býnum, um skotska dialektin blívur ov tjúkk.

Men tað er sjáldsamt.

HVUSUS LANGT PENGARNIR ?

RØKKA

Sum føroyingur fái eg SU, og tað røkkur nóg langt, serliga nú tá ið pundið er lágt. Sum lesandi má eg sjálvandi ansa mær, men man livur ikki í fátækradømi. Tað velst í stóran mun um hvussu dýran bústað man fær. At liva annars er bíligt - væl bíligari enn í Føroyum. Forbrúkið má ikki vera ov stórt, so um man dugir at ansa sær, so gongur tað við mánaðarliga studninginum.

HEILSA TIL PISUNA IÐ ÆTLHVUSSU NOGVIR AR AT KOMA SAMA VEG. Øll trívast í Aberdeen! Her eru FØROY-INGAR ERU LESANDI nógvir føroyingar at vera saman I BÝNUM OG HVUSSU ER VIÐ við, og tað er ein blíður og fyrikomandi býur. Tað besta av MÁLSLIGU TILLAGANINI?

Talið av føroyingum veksur í hvørjum. Næstan 50 føroyingar lesa nú í Aberdeen, og tað fer allarhelst upp um tað hvørja løtu. Umleið tveir triðingar ganga á University of Aberdeen og ein triðingur á Robert Gordon.

Eg síggi mest tey, sum eisini ganga á University of Aberdeen.

Tað er deiligt at tað eru nógvir føroyingar, og vit síggjast dagliga.

Tað er skjótt at venja seg við tað enska. University of Aberdeen er eitt sera altjóða universitet, og tað eru alskyns fólk úr øllum heiminum, sum stríðast við tað enska, so tað eru tey von við, og

øllum er, at universitetið vil fara nógvar longdir fyri at hjálpa tær. Øll hava sín persónliga ráðgeva, sum man kann spyrja um alt.

Eingin verður sleptur upp á fjall.

Og skipanin er so mikið lagalig, at tær nýtist ikki at vera 100% vís/ur í, hvat tú ætlar at lesa, áðrenn tú byrjar. Tú kanst skifta og seta saman næstan eftir vild, so at tú kanst finna útav, hvat er júst tað rætta fyri teg, uttan at tú noyðist at gevast og byrja umaftur. Vit fara at taka okkum væl av tær í Aberdeen. So tað bara at koma.

MFS.FO /// 21

LÝS TÍN LESTRARBÝ

LÝS TÍN LESTRARBÝ

Frankfurt am Main

ÐI

a nágreiniliga, ftir. Persónliga ella starv, sum lesa sálarfrøði menniskjað meti tað hava haldi vera seg best penin-

g fíggjarligum

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Fleiri, sum eg lesi saman við vita nágreiniliga, hvat fyri karrieru tey stremba eftir.

Persónliga havi eg enn ikki eina ávísa leið ella starv, sum eg droymi um, men havi valt at lesa sálarfrøði út frá einum áhuga fyri, hvussu menniskjað er skrúvað saman sálarliga. Eg meti tað hava størri týdning at lesa tað, ið eg haldi vera áhugavert, enn hvat kann løna seg best peningaliga.

dugdi en skt. Av tí, at eg hevði enskt á A støði, og yvir eitt ávíst tal í miðal, var tað ikki neyðugt hjá mær at taka eina TOEFL ella aðra líknandi roynd. Fíggjarliga havi eg sum føroyingur nógvar fyrimunir.

Umframt at skúlagjaldið verður goldið, fái eg SU mánaðarliga og ferðastuðul einaferð um árið.

Hóast ferðastuðulin ikki er nóg høgur til eina ferð heim um árið, skal eg ikki klaga.

Tá eg samanberi meg við onnur, sum eg lesi saman við, eri eg rættiliga forkelað.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIG- HVAT ER INNIHALDIÐ Í UM STUÐULI? ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU Upptøkukrøvini til sálarfrøði eru, sum nógva aðrastaðni, rímiliga SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT høg. Einasta kravið, tá eg søkti HJÁ TÆR? inn var, at eg kundi prógva, at eg

GURIÐ SIMONSEN, 27 ÁR UNIVERSITY OF ABERDEEN ABERDEEN, SKOTLAND www.abdn.ac.uk

Stórur dentur verður lagdur á, at vit sum lesandi duga at brúka tey amboð, sum verða nýtt til at gera vísindaligar kanningar við, eitt nú hagfrøði.

Harumframt havi eg havt fak so sum lívfrøði og arvalæru (genetik), sum leggja eitt gott grundarlag fyri at byggja víðari uppá. So havi eg sjálvandi eisini fleiri fak innan sálarfrøðina.

Gjøgnum eina vanliga viku havi eg á leið 12 undirv í s i n g a r t í m a r, meðan restin av tíðini fer til uppgávur og lesnað.

22 /// PISAN 2009 Harumframt havi eg havt fak so sum lívfrøði

Avstralia & Skotland

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Mær dámar tað væl. Lestrarumhvørvið er nútímans og veitir mær sum lesandi nógvar góðar hentleikar.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Útbúgvingin gevur mær sera nógvar møguleikar. Tað gerst alsamt meir vanligt at fyritøkur seta í starv sálarfrøðingar til at menna trivnaðin, men eisini til at gera ymiskar kanningar. Enn veit eg ikki rættiliga, hvønn veg eg fari, men havi nøkur øki, ið eg haldi vera meir áhugaverd enn onnur, eitt nú persónsmenning.

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Valdi at søkja inn á sálarfrøði, tí eg visti, at eg hevði hug at arb-eiða vid fólki, men vildi eisini hava eina útbúgving við avbjóðingum. Slapp ikki inn í DK, men fekk grønt ljós úr Aberdeen.

Tað var ein stór avgerð at taka at fara undir útbúgving á enskum, men um ein hevur gingið á studentarskúla, hevur ein heilt sikkurt havt nóg mikið av enskum til at lesa her. Tað kann tyk jast tungt at byrja við, men eftir eina stutta tið hugsar ein ikki um tað.

SÁLARFRØÐI útbúgvingarnar her í Bretlandi enn tad er í DK til dømis. Tað merkir tó ikki, at krøvini eru lægri, tá ein er komin inn.

Istaðin hava vit royndir, sum avgerða, um vit sleppa at gera útbúgvingina lidna. Her fáa tey fl estu møguleika at royna seg, men ein ma gera sítt heimaarbeiði, um ein vil sleppa ígjøgnum nálareygað. Til dømis vóru vit 500 sum byrjaðu á fyrsta ári í sálarfrøði, men eru bert 90 nú á fjórða ári. Vit vera roknað sum EU lesandi og gjalda tí ikki skúlagjald sjálvi. Vit fáa sama SU stuðul sum tey, ið lesa í Danmørk. Vit gjalda ongan skatt av SU, um vit hava fulla skattskyldu í Føroyum, so vit hava eitt lítið sindur meira at liva fyri, og harafturat er tað bíligari at liva her. Vit fáa eisini pening til eina ferð heim um árið. Fyrsta ári hevur ein 3 fak og annað árið 2, hini árini hevur ein bert høvðusfakið.

Hetta er fyri at hava møguleikan at royna ymisk fak, so ein ikki noyðist at byrja umaftur, um ein broytir meining.

Hetta er ein sera góð skipan fyri tey, ið ikki enn eru heilt vís í, hvat tey vilja.

I míni útbúgving er sera stórur dentur lagdur á gransking. Vit læra at nyta statistik telduprogram øll árini, og skriva stórar rapportir. Vit hava umleið 4 fyrilestrar um vikuna. Harafturat hava vit tímar, har vit møtast í smærri bólkum at tosa um stílaevni.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Tá ein søkir inn til sálarfrøði her, søkir ein inn til 4 tey fyrstu árini.

Tað vil siga, at ein er bert á bachelor støði, og sostatt ikki sálarfrøðingur eftir 4 ár, men má søkja inn á víðari lesnað (masters/ phd). Ein kann til dømis søkja inn á kliniska, yrkis, kriminal, barna, skúla ella terapi sálarfrøðing. Eg eri í løtuni í ferð við at søkja inn á nakrar av hesum. Ein master tekur vanliga 1-2 ár.

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚBÚGVINGINI? HVUSHVUSSU VIÐ UPPTØKU, SU SÆR EIN VANLIG KRØVUM OG FÍGGJARLIGVIKA ÚT HJÁ UM STUÐULI? Tað er lættari at sleppa inn á TÆR? LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

NG

SÁLARFRØÐI

KARIN HÁSKOR, 23 ÁR SYDNEY, AUSTRALIA

Gurið Simonsen, 26 ár, Aberdeen, Skotland Hví hesa útbúgvingina?

LÝS

SÁ

í

Vit vera roknað su tí ikki skúlagjald stuðul sum tey, ið gjalda ongan skat fulla skattskyldu eitt lítið sindur m harafturat er tað fáa eisini pening árið.

MFS.FO /// 23 Fyrsta ári hevur ein hini árini hevur ein bert fyri at hava møguleikan ein ikki noyðist at byrja

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Eg havi altíð havt áhuga fyri list og handarbeiði. Tó, kann tað til tíðir tykist sum, at listin væntar innan móta, men við hesari útbúgvingini havi eg møguleika at samanseta bæði.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGUM STUÐULI?

SNIÐGEVI

nakað heilt serstakt, og ein og hvør átti at roynt hetta. Tað er ein stór avbjóðing, at vit hava so góðar møgu-leikar til at fáa ein privatskula goldnan og eisini læra eitt nýtt og spennandi mál!

Um einum stendur í boði slíkar møguleikar, sum vit hava, so haldi eg, at ein skal taka av og royna tað, uttan at hugsa um at tað er ov langt vekk osfr.

í Milano og Keypmannahavn MILANO & KBH.

Skúlin, ið eg gangi á, er ein HVAT ER INNIHALDIÐ Í privatskúli (Istituto Marangoni), ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU sum merkir, at fígging má til. Tó, SÆR EIN íVANLIG VIKA ÚT Hvatog er innihaldið útbúgvingini?

Hvussu sær so er skúlin er SU góðkendur HJÁ TÆR? tískil fái eg SU hvønn mánað og ein vanlig vika út hjá tær?

Hmm innihaldið.. Tekning og ÚSUN frá Stuðulsstovninum Hmm tilinnihaldið..

Tekning og tekning, mynstur skúlagjaldið. Harumframt, fái eg tekning, mynstur-læru, grafiskt læru, grafiskt arbeiði, so sum photoshop og illuseisini ferðas-tuðul frá Stuðuls- arbeiði, so sum photoshop og illussøga, trator, lista søga, trator, klædna søga,klædna marknaðarføring stovninum, ið røkkir til eina ferð lista søga, marknaðarføring og alt innaltatinnan sniðgeving. heim og aftur hvørt ar.og Fyri an sniðgeving. Ein vanlig vika; sleppa inn á skúlan skal ein Einhava vanlig vika; skúlagongd mánadag til hósdag studentsprógv, søkja í góðari skúlagongd mánadag til hósdag (onkuntíð(onkuntíð fríggjadag).

6 skúlatímar um vikuna, fríggjadag).

6 skúlatímar torPoulsen, 26 ár,tíð og fígging. Tað er ikki hvor tími varðar 2,5 tíma.

Eg havi eisini altíð um vikuna, hvor tími varðar 2,5 ført at sleppa inn, men harafturia tíma.

Eg havi eisini altíð skúlaskúlaútarbeiði at gera heima. Tað er líkasum, ímóti torført at gjøgnumføra gera heima. Tað er búgvingina, tí at ein noyðist at at ein ferarbeiði i skúlaatfyri at vísa fram tað, ið ein líkasum, at ein fer i skúla fyri at vera 100 % aktivur og gera úgvingina? gernógv heima.

So tað er upp til ger hvønn einstakan vísa fram tað, ið ein heima. havt áhuga fyri list og handarbeiði. hvussu nógv lagt í skúlan.

Men, um tú So tað erverður upp til hvønn einstakan til tíðir tykist sum, at listin væntar hvussu nógv lagt verður í skúlan.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMforsømir tímar og ikki gert títt besta hvørja Men, um tú forsømir tímar og men við hesari útbúgvingini havi eg TÍÐINA? ferð, er kjansur fyri, at tú ikki fært loyvi at ikki gert títt besta hvørja ferð, er Eg veit ikki hvussu verður við samanseta bæði. halda áframm.

Hetta kemst av, at tað er ein kjansur fyri, at tú ikki fært loyvi framtíðini. Um tú vilt hava fóprivatskúli, taðáframm. er upp til skúlan hvussu hann at og halda Hetta kemst tin innum á onkrum stórum pptøku, krøvum og fíggjarligum av, at tað er ein privatskúli, og stýrir útbúgvingini. mótahúsi her í Milano, mást tú tað er upp til skúlan hvussu hann bjóða seg framm til at arbeida stýrir útbúgvingini. gangi á, er ein privatskúli (Istituto uttan løn í fyrstu syftu. Tað er

SNIÐGEVI

ELIN CHRISTIANSEN, 28 ÁR BEC DESIGN KEYPMANNAHAVN, DANMARK www.bec-design.dk

Elin Christiansen, 27 ár, Keypmannahavn, Danmark

num, umframt eina tekniuppgávu, ið skal sendast skúlanum. Útbúgvingin er ókeypis og gevur rætt til SU.

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR?

Lesi til designHví hesa útbúgvingina?

Tað var einamest av tilvild, at eg valdi teknolog at fara á BEC Design. Útundir júst hesa útbúgving. Ein vinkona, sum búgvingin tekur var í holt við útbúgvingina, fortaldi mær 2 um ár og er býtt hana. Eg helt beinanvegin, at tað ljóðaði uppsum í 4 semestur. tur er ein sera áhugaverd útbúgving, og gjørdi1.tísemes av ein inngangur at søkja. til restina av útteir vóru frammanundan. Lærarog hetta hevur havt við sær, at karmarnir eru búgvingini. Her verður ein kunn- arnir á skúlanum eru sera góðir, vorðnirhøvuðslinnógv betri,ogenn vóru frammanundan.

Hvussu við upptøku, krøvum og fíggjarligum aður um tær tríggjar sa teir manhaldið á skúlanum Lærararnir eru sera góðir, og sajurnar, útbúgvingin hevurá skúlanum at bæði millum næmingar sínamilstuðli? bjóða, nevniliga Design, Handel lum og næmingar og lærarar - er manhaldið á skúlanum bæði millum næmingar Søkt verður gjøgnum KOT (Den Koordinerede og Produktion.sínamillum Eg valdi Design eisini sera gott.

HVÍ HESA ÚTBÚGVING? og næmingar og lærarar - er eisini Tilmelding). Øll ið søkja, fáa eina upptøkuFleiri, sum eg lesi saman við vita linjuna. Tað eru uml. 20 til 25 tímar roynd, ið skal standast, fyri at sleppa inn. við Henda skúlagongdsera um gott. vikuna. Vit

SNIÐGEVI

tað var einamest av tilvild, at eg

undirvíst í øllum frá lit- og HVUSSU SÆRT TÚ FRAMroyndin fevnir uppgávu, skalverða loysast valdi atum faraeina undir júst hesaiðúttilfarslæru Hvussu særdestú framtíðina? búgving.

Ein vinkona, sum var TÍÐINA? á Netinum, umframt eina tekniuppgávu, ið skal til trendspotting, ign, konstruktión og teldutøkni. í holt við útbúgvingina, fortaldi Í Danmark eru starvsmøguleikÍ Danmark eru starvsmøguleikarnir nógvir við sendast skúlanum. av undirvísingini arnir nógvir við eini útbúgving mær um hana. Eg helt beinanveg- Meginparturin eini útbúgving sum hesari. Ein kann eitt nú fáa Útbúgvingin ókeypis gevur fram á vanligan hátt, við at sum hesari. Ein kann eitt nú in, atertað ljóðaðiogsum ein rætt sera tilferSU. starv sum vit designassistentur ella designassistentklædnakonar- fáa starv sum áhugaverd útbúgving, og gjørdi lærarin greiðir frá; men beiðasær eisini nógv bæði í bólkum struktørur.

Heima ur í Føroyum eru møguleikarnir tí av at søkja.í útbúgvingini? Hvussu ella klædna-konstruktørur.

Hvat er innihaldið og sjálvstøðugt við ymiskum Heima í Føroyum eru møguleikmeira avmarkaðir, av tí at klædnavinnan ikki er ein vanlig vika út hjá tær? projektum.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, arnir meira avmarkaðir, avsetur tí at Elin Christiansen, 27 ár, eins stór og aðrastaðni.

Men útbúgvingin Lesi til designteknolog á BEC Design.Útbúgvingin klædnavinnan ikki er eins stór KRØVUM OG FÍGGJARLIGKeypmannahavn, Danmark hvat ein kann starvast intekur 2 ár og er býtt upp í 4 semestur. 1. semes- sum so ikki mørk fyri, og aðrastaðni.

Men útbúgvingin UM STUÐULI? HVUSSU DÁMAR LESTnan,TÆR so leingi talan er um skapandi. setur sumeitthvørt so ikki mørk fyri, hvat turHví erhesa ein inngangur til restina av útbúgvingini. útbúgvingina?

Søkt verður gjøgnum KOT (Den RARUMHVØRVIÐ? ein kann starvast innan, so leingi Mínar framtíðarætlanir eru ikki fastlagdar enn; Her verður ein kunnaður Tað var einamest av tilvild, um at egtær valditríggjar at fara Koordinerede Tilmelding). Øll ið Mær dámar sera væl lestrarumtalan er um eitthvørt skapandi. men dreymurin er at stovna egna fyritøku heima undir júst hesa útbúgving.

Ein vinkona, sum høvuðslinjunar, útbúgvingin hevur at bjóða, søkja, fáa eina upptøku roynd, summar flutti Mínar framtíðarætlanir eru ikki var í holt við útbúgvingina, fortaldi mæriðum hvørvið. Seinasta í Føroyum og framleiða klæðir. nevniligaskal Design, Handel ogsleppa Produktion. standast, fyri at inn. skúlin í nýggj høli á Østerbro, og

í Milano og Keypmannahavn

Hvussu dámar tær lestrarumhvørvið? ikki nakað ið liggur mær fremst í um merkir, at fígging má til. Tó, Lestrarumhvørvið fantastiskt.

Um tú skalt HVUSSU er DÁMAR TÆR LEShuganum aftaná 4 ár við SU. So r SU góðkendur og tískil fái eg SU vera internationalur sniðgevi haldi eg, at tað er framtið vænti eg at í næmastu TRARUMHVØRVIÐ? og ÚSUN frá Stuðulsstovninum til týdningarmikið, at tú fert til ein bý, har mótin arbeiða í onkrari fyritøku og fáa Lestrarumhvørvið er fantastiskt.

Hvat er innihaldið í útbúgvingini?

Hvussu sær Harumframt, fái eg eisini ferðasarbeiðsroyndir og pengar! So tá Um Til tú dømis skalt vera er i hásæti. eruinternationalur Milano, London, Paris, ein vanlig vika út hjá tær? verður alt arbeiði haldi eg, um at tað er týdulsstovninum, ið røkkir til eina Tokyo og sniðgevi New York dømi hetta.

Alt og snýr seg mynsturvið sniðgevinig Hmm innihaldið..

Tekning tekning, og list gjørt við síðunarav arbeiðningarmikið, at tú fert til ein bý, aftur hvørt ar. Fyri at sleppa inn móta har her.mótin Og læru, túerfært beinanvegin innlit i grafi skt arbeiði, so sum photoshop ogsoillusheimaarbeiði. Eg vil leggjaum afturat, num.

Annars, hugsi eg um at i hásæti. Til dømis ein hava studentsprógv, søkja í eitt ikki‘bransjuna’. trator, lista søga, klædna søga, marknaðarføring at um ein fer til enskt- eru Milano, byggja upp á útbúgvingina við at London, Paris, Tokyo og alt innan sniðgeving. fígging. Tað er ikki torført at eru sleppa talandi land, góðir møgulei- og New York fara til Tokoyo, men enn er onki dømi um hetta. Alt Ein vanlig vika; skúlagongd mánadag til hósdag kar at faa fíggjarligan stuðul úr fastlagt.

Alt ber til! fturímóti torført at gjøgnumføra snýrtú segframtíðina? um móta her. Og tú fært Hvussu sær (onkuntíð fríggjadag). 6 skúlatímar um vikuna, Føroyum til málsskúla og studn- beinanvegin innlit i ‘bransjuna’. tí at ein noyðist at vera 100 % Frida E.E. Poulsen, 26 ár,Eg veit ikki hvussuhvor verður við framtíðini. tími varðar 2,5 tíma. Eg Um havi tú eisini altíð ing. Eftir mínum tykki er hetta a nógv heimaarbeiði.

Milano, Italia vilt hava fótin innum onkrum stórum mótahúsi skúla áarbeiði at gera heima.

Tað er líkasum, einbjóða fer i skúla at vísa tað, ið ein her í Milano, mástattú seg fyri framm tilfram at arútbúgvingina? ger heima. So tað er upp til hvønn einstakan afturat, at umHví einhesa fer til eitt ikki beida uttan løn í fyrstu syftu. Tað er ikki nakaðLÝS TÍNA ÚTBÝGVING 24 altíð /// havt PISAN 2009 Eg havi áhuga fyri list og handarbeiði. hvussu nógv lagt verður í skúlan. Men, um tú land, eru góðir møguleikar at faa iðatliggur mær fremst í huganum aftaná 4 árbesta við hvørja Tó, kann tað til tíðir tykist sum, listin væntar forsømir tímar og ikki gert títt uðul úr Føroyum málsskúla innantil móta, men við og hesari útbúgvingini havi eg SU. So í næmastuferð, framtið vænti egatattúarbeiða er kjansur fyri, ikki fært íloyvi at samanseta r mínum tykkimøguleika er hettaatnakað heiltbæði.onkrari fyritøku og halda Hetta kemst at tað er ein fáaáframm. arbeiðsroyndir ogav, pengar!

fastlagdar enn; men dreymurin hana. Eg helt beinanvegin, at tað ljóðaði sum Henda royndin fevnir um eina hetta hevur havt við sær, at karer at stovna egna fyritøku heima ein sera áhugaverd útbúgving, og gjørdi tí av uppgávu, ið skal loysast á Netimarnir eru vorðnir nógv betri, enn www.bec-design.dk í Føroyum og framleiða klæðir.

Eg atvaldi Design linjuna. Tað eru uml. 20 søkja. til 25 tímar við skúlagongd um vikuna. Vit og hetta hevur havt við sær, at karmarnir eru vorðnir nógv betri, enn teir vóru frammanundan.

Hvussu við upptøku, krøvum og fíggjarligum verða undirvíst í øllum frá litog tilfarslæru Lærararnir á skúlanum eru sera góðir, og sa- MFS.FO /// 25 stuðli? LÝS TÍNA ÚTBÝGVING til Søkt trendspotting, design, konstruktión og manhaldið á skúlanum - bæði millum næmingar verður gjøgnum KOT (Den Koordinerede teldutøkni.

Meginparturin av undirvísingini fer sínamillum og næmingar og lærarar - er eisini Tilmelding). Øll ið søkja, fáa eina upptøkusera gott. roynd, ið skal standast, fyri at inn.greiðir Henda frá; fram á vanligan hátt, við at sleppa lærarin

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

SNIÐGEVI

FRIDA E.E. POULSEN, 27 ÁR ISTITUTO MARANGONI MILANO, ITALIA www.istitutomarangoni.com

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Havi faktiskt onga ítøkiliga frágreiðing upp á, hví eg valdi at lesa júst fi lm/fi losofi uttan, at tað altíð hevur havt mín áhuga, og altíð hevur verið ein partur av mínari náttúru at sett spurningar við ymisk evni.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGUM STUÐULI?

Meini at upptøkukrøvini eru Student, HF ella Handilsskúli, tó hevur ein møguleika fyri at supplera her, um ein einans hevur 10. flokk ella onkra aðra útbúgving, sum ikki lykur neyðugu upptøkukrøvini. Føroyar verða sæddar sum ein partur av EU, og tískil er ikki neyðugt við fíggjarligum stuðli frá ÚSUN meira. Danski staturin (SU) gevur føroyingum, ið lesa her, 5.

000 kr um mánaðan í 4 ár (og tað er skattafrítt), síðani rindar ÚSUN 3. 500 kr. um mánaðin. Eg búgvi á Hillhead Halls fyri 2. 500 kr um mánaðin.

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR?

1. semestrið hevði eg formal logic 1 og 2 og moral philosophy. Formal logic umgerð setnin gar til formlar fyri at fi nna útav, um argumen tið er galdandi ella ei.

Moral philosophy setur spurningar

við, hvat er rætt og skeivt, sum t.d. abort, rættindir hjá djórum, deyðshjálp og m.a. 2. semestrið, sum eg eri í holt við nú, havi eg philosophy – knowledge and mind og eina intro til fi lmmiðilin. Í filosofi diskutera vit dualismu, kunstigan intelligens, sinnið hjá djórum og m.a. Filmfakið er bara ein inngangur til, hvat miðilin film er fyri nakað – heilt grundleggjandi.

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Ótrúliga væl. Fólk eru fyrikomandi og vinarlig, serliga útlendingarnir.

Og eg vil tilmæla øllum at búgva á Hillhead fyrsta árið í Aberdeen.

Her møtir ein nógvum fólki við ymsum nationalitetum, sum er við til at víðka sjónarringin hjá einum snavurskygdum

DÁNIAL PAULI DALBØ, 27 ÁR COLUMBIA COLLEGE LOS ANGELES, CALIFORNIA

FILMSVÍSUNDI UM STUÐULI?

SKOTLAND &

HOLLYWOOD

Annars er universitetið sjálvt eitt stak hugnaligt stað við gomlum bygningum og steinsettum gøtum.

Bókasavnið er fínasta slag, men tey eru í holt við at byggja eitt nýtt,

Eg søkti leingi áðrenn eg bleiv góðkendur, tað var ikki so heilt lætt. Eg sendi teldupostar og ringdi í heilum og pressaði uppá.

Skúlin kravdi, at eg hevdi eitt sindur av skúlagongd, og eg havi HF útbúgving so har var ongin trupulleiki. Fíggjarligan stuðul fái eg frá SU og Stuðulsstovninum.

so lærararnir hava tíð til allar næmingarnar og eru ótrúliga stimulerandi fyri næmingarnar.

Næstan allir lærararnir hava arbeitt innan filmsídnaðin og tað í sær sjálvum er øgiliga positivt haldi eg, tí tað eru stórfilmar, sendingar og tónleikavideo teir hava arbeitt við, og tað er jú tað, sum vit næmingar stremba eftir at sleppa at gera. Og so at skúlaumhvørvið er í hjartanum á filmsheimi num ger tad ikki verri.

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

FILMSVÍSUNDI

FRÓÐI H. JOENSEN, 25 ÁR UNIVERSITY OF ABERDEEN ABERDEEN, SKOTLAND www.abdn.ac.uk

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR? HVUSSU SÆRT TÚ FRAMInnihaldið er alt innan film so TÍÐINA? sum; screenwrit ing, editing, acting, cinematography, producing, directing o.s.fr., har eg havi valt directing sum mítt “major”. Vit ganga eftir kvarttals systemi num, t.v.s vit hava somu fak 3 mánaðir í senn og skifta so 3. hvønn mánað. Vikurnar síggja líka út í 3 mánaðir í senn, so hetta kvartalið sær mín tímatalva soleidis út; mánadag havi eg 4 tímar, mikudag 8 tímar, hósdag 4 tímar. Hetta ljódar kanska ikki av so nógvum, men vit sleppa ikki at hava meir enn 5 fak um vikuna, t.v.s. 20 tímar, hvørt fak er 4 tímar, tí tað er so nógv heimaar -beiði.

Fyrst og fremst at sleppa inn í ídnaðin, arbeiða fyri teir stóru framleiðararnar, sum ørin dadrongur ella okkurt líknandi, veit ikki ordiliga, bara sum ein fær fótin inn í ídnadin. Um ein fær okkurt betur so er tad ógvuliga gott, men ein má byrja onkustaðni. Málið er at gera mínar egnu filmar í framtíðini.

FILMSVÍSUNDI FILMSVÍSUNDI sum skal verða liðugt í 2009. Her er eisini eitt gott og gamalt Rockygym á universitet økinum. Annars er tað møguleiki fyri at spæla fótbólt, rugby, ultimate-frisbee og nógvar aðrar ítróttargreinar fyri universitetið, um ein er nóg góður.

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Hví hesa útbúgvingina? Tí hetta er tað, sum hevur mín áhuga.

Eg ivaðist leingi í hvat fyri útbúgving eg skuldi fara undir, og vildi sleppa út í heim at lesa, t.v.s eitt sindur longur vekk enn Danmark og Bretland o.s.fr., og gjørdi so av at søkja her yviri.

Columbia College- Hollywood var tann einasti skúlin, sum eg søkti á her yviri, tí øll fakini vóru innan fi lm og so lá skúlin eisini í Los Angeles, og bjóðaði tad sum eina bachelor, so skúlin hevdi alt, sum eg vildi, so tá eg einafeðr bleiv góðken-dur av skúlanum, ivaðist eg ikki.

í Aberdeen og Hollywood í Aberdeen og Hollywood HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Eg eri framvegis á 1. árið, so eg taki 1 ár í senn, eftir sum ein hevur møguleika fyri at “um-møblera” útbúgvingina, áðrenn farið verður í holt við 3. árið.

Ivist framvegis í, um eg skal taka ein joint degree í film/filosofi, ella velja at satsa upp á annað. philosophy – knowledge and mind og eina intro

philosophy – knowledge and mind og eina intro Fróði H. Joensen, 24 ár, H. Joensen, 24 ár, Fróði til film-miðilin. Í filosofitil diskutera vit dualism, Í filosofi diskutera vit dualism, Aberdeen, Skotland.Aberdeen, Skotland. kunstigan intelligens, sinniðfilm-miðilin. hjá djórum og m.a.

kunstigan intelligens, sinnið hjá djórum og m.a.

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING 26 /// PISAN 2009 Film-fakið er bara ein inngangur til, hvat miðilin Film-fakið er bara ein inngangur til, hvat miðilin Hví hesa útbúgvingina?Hví hesa útbúgvingina? film er fyri nakað – heiltfigrundleggjandi. lm er fyri nakað – heilt grundleggjandi.

Havi faktiskt onga ítøkiliga uppítøkiliga á, hví frágreiðing upp á, hví Havifrágreiðing faktiskt onga eg valdi at lesa júst film/fi uttan, tað eg losofi valdi at lesa at júst film/filosofi uttan, at tað

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIG-

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Mær dámar ótrúliga væl.

Skúlin er “lítil”, tað eru ikki so nógvir næmingar í hvørjum flokki,

num, t.v.s hava somunum, fak 3t.v.s mánaðir í senn og fak 3 mánaðir í Dánial Pauli Gullstein Dalbø, 27Gullstein ár, vit hava somu Dánial Pauli Dalbø, 27vitár, skifta so 3. hvønn mánað.

Vikurnar síggja líka út Vikurnar síggja skifta so 3. hvønn mánað.

Angeles, California, U.S.A. California, U.S.A. Los Angeles, LÝSLos TÍNA ÚTBÝGVING MFS.FO /// 27

í 3 mánaðir í senn, so hetta kvartalið sær mín í 3 mánaðir í senn, so hetta kvartalið sær tímatalva soleidis út; mánadag havi eg 4 tímar, tímatalva soleidis út; mánadag havi eg 4 Hví hesa útbúgvingina? Hví hesa útbúgvingina? mikudag 8 tímar, hósdagmikudag 4 tímar.8Hetta tímar,ljódar hósdag 4 tímar. Hetta lj Tí hetta er tað, sum hevur mín áhuga. ivaðist Tí hetta er tað,Eg sum hevur mín áhuga.

Eg ivaðist kanska ikki av so nógvum, men vit sleppa ikki at

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Áhugurin byrjaði tá eg tók lívfrøði i miðnámsskúla og líka síðani, havi eg ynskt at lisið til lækna.

Veruleikin er tó at eg hevði ikki farið undir hesa útbugvinga hevði eg ikki verði komið saman við Sámali, sum longu var undir somu útbugving.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGUM STUÐULI?

ÁSLA JOENSEN, 25 ÁR KEYPMANNAHAVN, DANMARK

ar væl við hesi skúlaskipanini er at tað er ikki bara endaliga royndin sum telur. Ígjøgnum eitt semestur hava vit vanliga 4

LÆKNAVÍSUNDI Kvotu 1 og kvotu 2. Upptøkan gjøgnum Kvotu 1 er bert grundað á miðaltalið frá prótøkunum í miðnámsskúlanum, meðan upptøkan gjøgnum kvotu 2 eisini er grundað á, hvat ein hevur tykist við eftir miðnámsútbúgvingina.

Við SU melur tað fíggjarliga væl runt, men um ein hevur hug at brúka eitt sindur meir, so eru tað framúr møguleikar hjá teimum læknalesandi at arbeiða við síðuna av við at taka vaktir á sjúkrahúsum.

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Eg haldi, at tað en sera dámligur stemningur á studie’num, og ein følir seg sum ein part av einum størri felagsskapi. Haraftrat er tað ein hópur av fakligum og ófakligum tilboðum, sum ein kann fara til í frítíðini. Fríggjadagsbar, fót bóltslið, ymiskir felagsskapir og fakligir fyril-estrar eru bert nøkur fá dømi.

LÆKNAVÍSUNDI ARKANSAS

At sleppa inn var eingin trupulleiki, og tey settu ikki hægri krav enn eitt miðal gott prógv.

Viðvík jandi stuðli fái eg bert stuðul frá ÚSUN síðan John Brown University er ein kristin skúli royndir og endaliga útslitið er tí og SU ikki góðtekur religiøsar eitt miðaltal av hesum royndum, skúlar. Tó røkka pengarnir til alt endaligu royndini og ymsum Maria Meinhardsdóttir, 22 ár , tað neyðuga. Harafturat hevur uppgávum.

Springs, Arkansas, USA skúlin just játta at Siloam gjalda eina ferð um árið til Føroyar fyri HVUSSU DÁMAR TÆR LESTHvítad hesa útbúgvingina? okkum føroyingar, so lattur RARUMHVØRVIÐ? Áhugurin byrjaði tá eg sum tók lívfrøði i miðnámsskúsjalvsagt um.

Býurin eg búgvi í er lítil, la og líka síðani, havi eg ynskt at lisið til lækna. umleið á stødd við Havnina, og Veruleikin er tófrítíðar at eg hevði ikki farið undir hesa møguleikarnir eru tískil HVAT ER INNIHALDIÐ Í útbugvinga hevði eg ikki komið viðí nakað teirverði somu.

Tá vitsaman fara út ÚTBÚGVINGINI?Sámali, HVUSSU sum longu var undir somu útbugving. vikuskiftunum plaga vit tó vanliga SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT at fara til ein størri bý sum liggur Hvussu við upptøku, fíggjarligum HJÁ TÆR? eini 45krøvum minuttirog herfrá har nógv stuðli?

Eg taki bachelor í lívfrøði (kallast fl eiri frítíðarmøguleikar eru. Og At við sleppa inn var trupulleiki, og tey settu pre medisin, sum er tí fyri so eingin sjálvandi tá vit hava veruliga ikki hægri krav enn eitt miðal gott prógv.

Viðvíkeyga at fara á læknaskúla), og frí, ella ferðiu, eru møguleikarnir jandi fari stuðli eg bert stuðul ÚSUN síðan tað tekur 4 ár. Síðani egfái óteljandi stórir.frá Tað er so nógv John Brown University er ein kristin skúli víðari á lækna skúla eftir hetta, at uppliva og at síggja og herSUí ikki góðtekur skúlar. røkkaí pengarsum eisini tekur fýra ár. Hesi religiøsar USA og bíligt at Tó ferðast mun til nir til alt tað neyðuga.

Harafturat skúlin fyrstu fýra árini taki eg eina eitt hvat vit eru von viðhevur í Føroyum. just játta at gjalda eina ferð um árið til Føroyar sindur breiða bach-elor, ið kallast Bústaðarviðurskifi ni kundu ikki fyri okkum føroyingar, so tadEglattur Liberal Arts Education.

Høvuðs verið betur. búgvisjalvsagt einsamøll um. fakið, ið eg taki er lívfrøði, men í eini rúmligari íbúð við tveimum so taki eg eisini heilt ymiskar kømurum, ið liggur 10 min til Hvat innihaldið í útbúgvingini? klassar, sum ikki hava við er lívfrøði gongu frá skúlanum, og tað Eg taki bachelor í lívfrøði (kallast medisin, at gera, eitt nú søgu, enskt, og kostar na-kað taðpre sama sum sum er við tí fyri eyga at fara á læknaskúla), og theologi. Nakað, sum mær dám- at leiga eitt kamar í Havnini. tað tekur 4 ár. Síðani fari eg víðari á lækna skúla eftir hetta, sum eisini tekur fýra ár. Hesi fyrstu fýra eg einaav eitt sindur royndum, breiða bachútslitið er tí árini eitt taki miðaltal hesum 28 /// PISAN 2009 elor, ið kallast Liberal Arts Education. Høvuðsendaligufakið, royndini og ymsum uppgávum. ið eg taki er lívfrøði, men so taki eg eisini heilt ymiskar klassar, sum ikki hava við lívfrøði Hvussu dámar lestrarumhvørvið? at gera, tær eitt nú

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

, 22 ár , as, USA

LÆKNAVÍSUNDI

MARIA MEINHARDSDÓTTIR, 23 ÁR JOHN BROWN SILOAM SPRINGS, ARKANSAS

í Arkansas og Keypmannahavn

&

KBH

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR?

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Hvussu framtíðin hjá mær fer at síggja út, eftir at útbúgvingin er liðug, hugsi eg ikki so nógv um nú, tá tað liggur so langt frammi, men møguleikarnir eru nógvir.

Útbúgvingin inniheldur frálæru í sera nógvum ymiskum lærugreinum, og studie er bæði Í løtuni hugsi eg meiri um at taka teoretiskt og praktiskt. T.d. fært mær eitt ár frí frá studie’num og tú eina stóra teoretiska vitan um fara út at arbeiða við “læger menniskjakroppin og sjúkur. Ein uden grænser”. lærir eisini, hvussu ein samskiftar við sjúkl Ásla Joensen, 24hvussu ár, ein samskiftar lærir eisini, útslitið er tí eitt miðaltal av hesum royndum, og fær undirvísing í lærugreinum so sum sá Keypmannahavn, Danmark. við sjúklingar, og endaligu royndini og ymsum uppgávum. frøði og etik. fær undirvísing í Ein vanlig vika/dagur hjá mær: Hvussu vika Hví hesa útbúgvingina? lærugreinum so Hvussu dámar tær lestrarumhvørvið? hjá mær sær út velst um tað er prótøkutíð sum sálarfrøði og Mær hevur altíð dámt væl biologi og kemi og HVÍ HESA ÚTBÚGVING? EgBýurin vil eisini at ískúlin sum nevna eg búgvi er lítil,erumleið á stødd ikki, men ein heilt vanligur dagur byrjar við etik.

Ein vanlig tilroknaður trúgvandi Mær hevur altíð dámteg væl visti leingi, at eg skuldi lesa til okkurt innan serli viðgaHavnina, og frítíðar møguleikarnir eru tískil vika/dagur hjá næmingum. tú Tá trúgvandi lesa á bókasavninum til um midagsleitið tá biologi og kemi og eg visti heilsuøkið leingi, . Eg valdi medisin, tí eg haldi at læknakað teir Ert somu. vit faravil út í vikuskiftunum Hvussu vikan Tað er samstundis egplaga fyri vist ráa tær atatsøkja, at eg skuldi lesa til okkurtnaarbeiði innan mær: verður til ein fyrilestur í mikrobiologi, og s er sera spennandi. vit tó vanliga fara tiltí ein størri bý sum hjá mær sær út allir læraranir trúgvandi oghar nógv fleiri heilsuøkið . Eg valdi medisin, tí undirvísing í farmakologi. Aftaná seti eg me liggur eini 45eru minuttir herfrá ein sera breið útbúgving, sum eisini gevur mær velst um tað er tí frítíðarmøguleikar læra teir ikki berteru. taðOgsum eg haldi at læk-naarbeiði er sera so sjálvandi tá vit góðar møguleikar at fara út í verðina at arbeiða, so aftur á bókasavnið til tíð er at fara heim ella lærubøkurnar men eisinieru møguleikarnir spennandi. Tað er samstundis ein próv-tøkutíð hava veruligalæra, frí, ella ferðiu, nátturða og hetta var eisini týdningarmikið fyri meg. ikki, men ein heilt hvussu vit stórir. kunnu ein at uppliva og at sera breið útbúgving, sum eisini óteljandi Tað hava er so nógv dagur kristnan hugsanarhátt um ymisk gevur mær góðar møguleikar at vanligur síggja her í USA og bíligt at ferðast í mun til hvat Hvussu dámar tær lestrarumhvørvið?

Hvussu við upptøku, krøvum byrjar við at lesa á og fíggjarligum viður-skifti. hevur serliga fara út í verðina at arbeiða, og vit eru vonHetta við í Føroyum.

Bústaðarviðurskifini Eg haldi, at tað en sera dámligur stemningu stuðli? bókasavninum til verið ein ikki fyrimunur fyri meg hetta var eisini týdningarmikið kundu verið betur.

Eg sum búgvi einsamøll í eini á studie’num, og ein følir seg sum ein part Fyri at koma inn til medisin krevst ein um søkja midagsleitið lesi náttúruvísundi. fyri meg. rúmligari íbúð við tveimum kømurum, ið liggur einum størri felagsskapi. Haraftrat er tað e miðnámsútbúgving + specifi kk krøv. tá farið verður 10 min til gongu frá skúlanum, og tað kostar naHVUSSU SÆRT TÚ FRAMhópur av fakligum og ófakligum tilboðum, s til ein fyrilestur í Upptøkan fyrigongur gjøgnum tvær kvotir, kað tað sama sum at leiga eitt kamar í Havnini. ein kann fara til í frítíðini. Fríggjadagsbar, mikrobiologi, og TÍÐINA? Kvotu 1 og kvotu 2. Upptøkan gjøgnum Kvotu 1 Eg vil eisini nevna at skúlin er serliga tilroknaður HVUSSU VIÐ UPPTØKU, síðani undirvísing Sum nu er gongur leidin møgubóltslið, ymiskir felagsskapir og fakligir fyr er bert grundað á miðaltalið frá prótøkunum í trúgvandi næmingum. Ert tú trúgvandi vil eg KRØVUM OG FÍGGJARLIGí farmakologi. liga Karibiska at tí lesa estrar eru bert nøkur fá dømi. miðnámsskúlanum, meðan upptøkan gjøgnum fyritilvist ráa tær havid at søkja, allir læraranir Aftaná seti eg UM STUÐULI? vidari a laknalestrinum og sidani eru trúgvandi og tí læra teir ikki bert tað sum kvotu 2 eisini er grundað á, hvat ein hevur tykist Fyri at koma søkja inn til medisin meg so aftur á voni eg at koma læra, til Foroyar ar- hvussu vit kunnu Hvussu sær tú framtíðina? lærubøkurnar men at eisini við eftir miðnámsútbúgvingina. krevst ein miðnámsútbúgving bókasavnið til tíð beiða, moguliga at gera um ymisk viðurhavaumframt ein kristnan hugsanarhátt Hvussu framtíðin hjá mær fer at síggja út, Við SU melur tað fíggjarliga væl runt, men um + specifi kk krøv. Upptøkan er at fara heim til okkurt valgerdandi arbeidi i tilaftursskifti.

Hetta hevur serliga verið ein fyrimunur at útbúgvingin er liðug, hugsi eg ikki so nóg ein hevur hug at brúka eitt sindur meir, so eru fyrigongur gjøgnum tvær kvotir, nátturða. komnum fyri meglondum. sum lesi náttúruvísundi. tað framúr møguleikar hjá teimum læknalesandi nú, tá tað liggur so langt frammi, men møg karnir eru Í løtuni hugsi eg meiri um at arbeiða við síðuna við at taka vaktir á samskiftar læriraveisini, hvussu ein við nógvir. sjúklingar, Ásla Joensen, 24 ár, Hvussu sær tú framtíðina? taka mær eitt ár frí frá studie’num og fara sjúkrahúsum. og fær undirvísing í lærugreinum so sum sálarSum nuLÝS er gongur leidin moguliga tilKeypmannahavn, Karibiska LÝS TÍNA ÚTBÝGVING TÍNA ÚTBÝGVING MFS.FO /// uden 29 grænser”.

Danmark. arbeiða við “læger havid at lesa vidari a laknalestrinum og sidani frøði og etik.

Hvat er innihaldið í útbúgvingini? Hvussu sær voni eg at koma til Foroyar at arbeida, umframt hesa ein vanlig vika útEin hjávanlig tær? vika/dagur hjá mær: Hvussu vikan moguliga at gera okkurt valgerdandiHví arbeidi i útbúgvingina?

LÆ K N AVÍSUNDI í Arkansas og Keypmannahavn

SAMFELAGSFRØÐI HEIDI ISAKSEN, 23 ÁR UNIVERSITY OF GLASGOW GLASGOW, SKOTLAND www.gla.ac.uk

PÓL ESPER H. HANSEN, 24 ÁR SETRIÐ TÓRSHAVN, FØROYAR www.setur.fo

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

í Tórshavn og Glasgow SAMFELAGSFRØÐI SAMFELAGSFRØÐI

SAMFELAGSFRØÐI Heidi Isaksen, 22 ár, Glasgow, Skotland

Pól Esper H. Hansen, 23 ár, HVÍ HESA ÚTBÚGVING? Eg havi altíð havt stóran áhuga Tórshavn

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU fyri samfelagsviðurskiftum og SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT havi útbúgvingina? altíð fylgt ógvuliga væl við Hví hesa HJÁ TÆR? tí, altíð sum havt fer fram í samfelagnum.

Eg havi stóran áhuga fyri samfelags-

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGHví hesa útbúgvingina?

UMí STUÐULI? Havi havt ætlanir um at lesa politikk nøkur

verður lýst sum ár. Eg lesi politikk og sociologi á University Serliga tá talan hevur verið um Stjórnmálafrøði Eg søktiof ígjøgnum viðurskiftum ogiðhavi altíð fylgt ógvuliga væl við læran um politikk, men tað er Glasgow. Eg søkti inn á universitetið at lesa politikk ella búskap.

Tað er helst UCAS. Taðpolier øgiliga tí, sum fer fram í samfelagnum. Serliga ikki tá iðbert tað, sum útbúgvingin størsta grundin til, at eg valdi at tikk, men so er neyðugt at velja eina lærugrein roksut, so eg vil ráða talan hevur verið um politikk ella búskap.

Tað er Vit hava eisini læruinniheldur. fara lesa stjórnmálafrøði. øðrum tilatat afturat, og tað var eitt sindur tilvildarligt, taðbyrja í helst størsta grundin til, at eg valdi at fara lesa sum t.d. búskaparfrøði, greinar góðari tíð. Um tú søkir bleiv sociologi.

Hvussu dámar stjórnmálafrøði. løgfrøði og økismenning.

Eg tær haldi,lestrarumhvørvið? til eitt enskttalandi Tað fyrsta árið, eg gekk á Fróðskaparsetrinum, HVUSSU VIÐ UPPTØKU, at stjórnmálafrøðiútbúgvingin á land, so er neyðugt, Hvussu við upptøku, krøvum og fíggjarligum lestarumhvørvið Setrinum ervar ógvuliga fjølbroytt, einki at reypa av. Men nú Hvussu við upptøku, krøvum og fíggjarligum KRØVUM OG FÍGGJARLIGat tú tekur eina TOEFL stuðli? og tað er ógvuliga eru góð hølisviðurskifti. Tað hava vitgott. fingiðVit ótrúliga stuðli?

UM STUÐULI? ella IELTS málroynd Heidi Isaksen, 22 ár, Eg søkti ígjøgnum UCAS. Tað er øgiliga roksut, so tvær til hevurumleið gjørt lestrarumhvørvið nógv betri, tað er Krøvini at sleppa at lesa samfelagsfak, sum Krøvini at sleppa áðrenn, og tað er umeg vil ráða øðrum til at byrja í góðari tíð. Um tú ferðir í eisini tríggjar hugaligari at lesa á Setrinum nú.Glasgow, Skotland heild,atumlesa tað ersamí Føroyum, Danmark ella ráðandi at kanna, hvar søkir til eitt enskttalandi land, so og er neyðugt, at taka skúla um vikfelagsfak, sumso strong. Eg meini, at á nær tú kanst aðrastaðni eru ikki una, og fyriHví hesa útbúgvingina? tú tekur eina TOEFL ella IELTS málroynd áðrenn, um taðkrevst bert, at tú hevur hesa royndina í góðari Hvussu sært tú framtíðina? flestuheild, lærustovnum lestrarnir við og tað er umráðandi at kanna, hvar nær tú Havi havt ætlanir um at lesa politikk í nøkur er í Føroyum, tíð.ogStuðul til undirvísEg havi eitt ár eftir at lesa á Fróðskaparsetriri samfelags- klárað miðnámsskúlan. orðaskifti eru kanst taka hesa royndina í góðari tíð.

Stuðul til ein frá ár.

Eg lesi politikk og sociologi á University of Danmark ella ingargjald fær num, tá havi eg eina B.S.Sc í stjórnmálafrøði. vuliga væl viðTá ið tað kemur til fíggjarligan stuðul, so haldi ímillum tveir til undirvísingargjald fær ein frá SAAS í Skotlandi, aðrastaðni eru SAAS í Skotlandi, og Glasgow.

Eg søkti inn á universitetið at lesa poliEg kann taka eina víðari M.S.Sc útbúgving her á erliga tá ið eg, at stuðulin er á góðari leið. Tá ið tú lesur á tríggjar tímar ikki so strong.

SU letur upp ímóti 5.000 krónum og SU letur upp ímóti 5.000 krónum í stuðli um tikk, men so er neyðugt at velja eina lærugrein Setrinum, Fróðskaparsetrinum, hevur tú ikki møtiskyldu. búskap. Tað er langir.men Tað fari haldieg at taka restina av míni útEg meini, at á í stuðli um mánaðin. afturat, at tað búgving dámtog tað var eitt sindur tilvildarligt,mánaðin. eg er sera gott, tí tað gevur tær eisini eg,uttanlands, er óivað sjálvt um mær hevur di at fara lesaTað haldi fl estu lærubleiv sociologi. vælmunurin á Setrinum. møguleika atdámar hava eitt starv við síðuna rættiliga størsti Hvussu tærhálvtíðar lestrarumhvørvið? stovnum krevst Hvat er innihaldið í útbúgvingini?HVAT HvussuER sær INNIHALDIÐ Í frá miðnámsskúlanum til Fróðav skúlagongdini.

Tað árið, eg gekk á Fróðskaparsetrinum, bert,fyrsta at tú hevur klárað miðnámsein vanlig vika út hjá tær? ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU Hvussu við upptøku, krøvum og fíggjarligum skúlan.

Tá ið tað kemur til fíggjarvar lestarumhvørvið einki at reypaskaparsetrið, av. Men nú at tú gongur ikki fíggjarligum Sum sagt so lesi eg politikk og sociologi.

Eina VANLIG VIKA ÚT hevur so nógvar tímar, og at tú SÆR EIN stuðli?

Hvathava er innihaldið útbúgvingini?

Hvussu sær Tað ligan stuðul, so íhaldi eg, atgóð stuðulin vit fingið ótrúliga hølisviðurskifti. vanliga viku eri eg til 9 fyrilestrar og 3 tutorials, ikki hevur møtiskyldu.

Men tú Eg søkti ígjøgnum UCAS. Tað er øgiliga roksut, so ein vanlig vika hjá Tá tær? er á góðari leið. ið tú lesur nógv á HJÁ TÆR? hevur gjørtútlestrarumhvørvið betri,ómetaliga tað er sfak, sum sum eru smáir bólkar, har vit møtast hevur nógv meiri at Fróðskaparsetrinum, hevur tú um Sumeinaferð sagt so lesi eg politikk og Stjórnmálafrøði verður lýst sum læran eg vil ráða øðrum til at byrja í góðari tíð. Um tú eisini hugaligari at lesa á Setrinumlesa, nú. tá ið tú gongur á Setrinum. ark ella um vikuna at diskutera innihaldið í fyrilestruikki møtiskyldu.

Tað haldi eg er sociologi.

Eina vanliga viku eri eg Tað fyrsta árið,søkir eg gekk á FróðHVÍ HESA ÚTBÚGVING? politikk, men tað er ikki bert tað, sum útbúgvintil eitt enskttalandi land, so er neyðugt, at meini, at á num.

So í alt havi eg 12 tímar um vikuna, men so sera gott, tí tað gevur tær eisini til 9 fyrilestrar og 3 tutorials, sum skaparsetrinum, Havi havt ætlanir um at lesa gin inniheldur. Vit hava eisini lærugreinar sum tú var tekurlestrarumeina TOEFL ella IELTS málroynd áðrenn, Hvussu sært tú framtíðina? t tú hevur HVUSSU DÁMAR TÆR LESTfara nógvir tímar afturat til lesnað, fyrireiking, møguleika at hava eitt hálvtíðar eru smáir bólkar, har vit møtast hvørvið einki at Men politikk t.d. búskaparfrøði, løgfrøði og økismenning. Eg og reypa tað erav. umráðandi at kanna, hvar og nær tú í nøkur ár. Eg lesi poliEg havi eitt ár eftir at lesa á Fróðskaparsetriuppgávur o.a. starv við síðuna av skúlagongdini. einaferð um vikuna at diskutera RARUMHVØRVIÐ? nú hava vit fi ngið ótrúliga góð tikk og sociologi á University of haldi, at stjórnmálafrøðiútbúgvingin á Setrinum kanst taka hesa royndina í góðari tíð. Stuðul til num, tá havi eg eina B.S.Sc í stjórnmálafrøði. innihaldið í fyrilestru-num.

So í uðul, so haldi er ógvuliga hølisviðurskifti. Tað hevur gjørt Glasgow. Eg søkti inn á universifjølbroytt, og tað er ógvuliga gott. undirvísingargjald fær ein frá SAAS í Skotlandi, alt havi eg 12 tímar um vikuna, lestrarumhvørvið nógv betri, tað Eg kann taka eina víðari M.S.Sc útbúgving her á tetið at lesa politikk, men so er Hvussu dámar tær lestrarumhvørvið? á ið tú lesur á Vit eru umleið tvær til tríggjar ferðir í skúla um og SU umdámar men so fara er eisini hugaligari at letur lesa áupp Set-ímóti 5.000 krónum í stuðli neyðugt at velja einavæl. lærugrein Mær ordiliga Tað er spennandi og nógvir tímar afturat Setrinum, men fari eg at taka restina av míni útmøtiskyldu. vikuna, og fyrilestrarnir við orðaskifti eru ímilmánaðin. til lesnað, fyrireiking, uppgávur rinum nú. afturat, og tað vareisini eitt sindur mennandi, men øgiligatilstrævið. búgving uttanlands, evur tær eisinilum tveir til tríggjar tímarsjálvt langir.um Taðmær haldihevur eg, dámt o.a. vildarligt, at tað bleiv sociologi. rættiliga á Setrinum. tarv við síðuna er óivað størstivæl munurin frá miðnámsskúlanum Hvat er innihaldið í útbúgvingini? HvussuHvussu sær sær tú framtíðina?

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMtil Fróðskaparsetrið, at tú gongur ikki hevur so ein vanlig vika út hjá tær?

Eg havi ikki nakrar greiðar ætlanir fyri framtíðinógvar tímar, og at tú ikki hevur møtiskyldu.

TÍÐINA? Sum sagt so lesi eg politikk og sociologi. Eina na. Mín útbúgving kann brúkast til nógv ymiskt, ? Hvussu sær Men tú hevur ómetaliga nógv meiri at lesa, tá ið Eg havi eitt ár eftir at lesa á vanliga viku eri eg til 9 fyrilestrar og 3 tutorials, so tað verður bara spennandi at síggja, hvat Fróðskaparsetrinum, tá havi eg tú gongur á Setrinum. eru smáir bólkar, har vit møtast einaferð hendir aftaná lokna útbúgving. eina B.S.Sc ísum stjórnmálafrøði. æran um um vikuna at diskutera innihaldið í fyrilestruEg kann taka eina víðari M.S.Sc sum útbúgvinSo í altmen havi eg 12 tímar um vikuna, men so útbúgving her num. á Setrinum, ugreinar sum fari eg at takafara restina av míni nógvir tímar afturat til lesnað, fyrireiking, smenning. Eg út-búgving uttanlands, uppgávursjálvt o.a.um Pisan 2008 Pisan 2008 30 gin á Setrinum mær hevur dámt rættiliga væl á gvuliga gott.

Setrinum.

Hvussu dámar tær lestrarumhvørvið? rðir í skúla um Mær dámar ordiliga væl. Tað er spennandi og kifti eru ímilmennandi, men eisini øgiliga strævið.

Tað haldi eg, ámsskúlanum LÝS TÍNA ÚTBÝGVING LÝS TÍNA ÚTBÝGVING 30 /// PISAN 2009 Hvussu sær tú framtíðina? ikki hevur so Eg havi ikki nakrar greiðar ætlanir fyri framtíðimøtiskyldu. na. Mín útbúgving kann brúkast til nógv ymiskt, ri at lesa, tá ið

í Tórshavn og Glasgow TÓRSHA VN

&

GLASGOW

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Mær dámar ordiliga væl. Tað er spennandi og mennandi, men eisini øgiliga strævið.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA? Eg havi ikki nakrar greiðar ætlanir fyri framtíði-na. Mín útbúgving kann brúkast til nógv ymiskt, so tað verður bara spennandi at síggja, hvat hendir aftaná lokna útbúgving.

31

MFS.FO /// 31

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Tá eg skuldi søkja, ivaðist eg leingi, um eg skuldi velja stjórnarmálafrøði ella løgfrøði. Eg hevði stóran áhuga fyri politikki, og tí var tað kanska natúrligt, at eg valgdi stjórnarmálafrøði. Men at enda valdi eg løgfrøði. Eg vildi duga lógarhandverkið og eg metti tað vera eina fjølbroytta útbúgving, skuldi eg havt hug at fingist við annað enn politikk, tá 5 ár vóru liðin. Eg sannaði eisini skjótt, at løgfrøðin er annað enn rættardrama, og at handverkið kann brúkast í nærum øllum samanhangum.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, og tey flestu løgfrøðilesandi, Købmagergade hvønn dag á veg KRØVUM OG FÍGGJARLIG- eisini eitt lestrarstarv, ið er til undirvísing er nakað heilt serUM STUÐULI? ligt. Og hóast nógv av undirvístíðarkrevjandi.

Løgfrøði-útbúgvingin er ókeypis og gevur rætt til SU. Søkt verður gjøgnum KOT (Den koordinerede tilmelding).

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR?

Innihaldið: Lógir. Løgfrøðin snýr seg um lógir og arbeiði við lógum. Tú lærir at tulka lógir og brúka tær í praksis. Eg skal tó skunda mær at siga, at løgfrøðiútbugvingin ikki er turrislig, eins og hon ber orð fyri at vera. Lógir skipa samfelagið, og tí lærir tú nógv um samfelagsviðurskifti, grundleggjandi samfelagsmeginreglur og hugtøk úr heimspekini.

Løgfrøði er annað enn at duga paragraffir.

Ein vanlig vika: Eg eri um at vera liðug við kandidat-útbúgvingina og havi í skrivandi løtu bert próvtøkur og høvuðsuppgávuna eftir, tískil havi eg onga undirvísing. Men próvtøkulesnaður fer við nógvari tíð og eg havi, eins

32 /// PISAN 2009

DEYVATULKUR

Eins og við nógvum øðrum útbúgvingum á KU, so er tað trý tey fyrstu árini, ið eru mest tíðarkrevjandi. Á kandidatinum er møguleiki fyri at velja fak sjálvur og harvið í størri mun leggja sín lesnað til rættis eftir uttanlandsuppihaldi, lestrarstarvi o.a.

“Life is what happens to you while you’re busy making other plans”

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

Undirvísingarhølini hjá Løgfrøðideildini á KU liggja í hjartanum av innara býi í Keypmannahavn. At ganga eftir Studiestrædet ella

ingarhølunum eru í sera ringum standi, haldi eg allíkavæl, at tað er nakað serligt at sita inni í Høvuðsbygninginum yvir av Vor Frue Kirke, og kenna at ein er partur av 525 ára longu søguni hjá KU. Eftir undirvísing leita nógv løgfrøðilesandi sær niðan í Jurahuset á Studiestrædinum, ið hýsir tí løgfrøðiliga bókasavninum. Eitt gott stað, ið er karmur um bæði lesnað og fríggjadagsbarr.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Eg verði væntandi liðug á jólum og skal út á arbeiðsmarknaðin fyrst í 2010. Í hesum fíggjarkrepputíðum er tað ikki lætt at vera arbeiðssøkjandi, men eg vóni sjálvandi tað besta. Í skrivandi løtu havi eg ongar ávísar ætlanir um at flyta heim í bræði, men ein veit ongantíð. Sum John Lennon sang - Life is what happens to you while you’re busy making other plans.

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

Àðrenn eg byrjaði uppá Teknmáls- og MHS Tulk las eg til Serviceøkonom í Keypmannahavn. Eg bleiv liðug sum Serviceøkonom summarið 2008 og visti ikki orduliga hvat eg skuldi gera aftaná. Søkti inn á CBS fyri at fáa eina bachelor útbúgving innan sama øki, men kom til ta niðurstøðu, at hetta tímdi eg ikki meira. Orkaði ikki tankan um at hoyra meira um økonomi og tøl, men hvat so? Ein vinkona nevndi okkurt um, at man kundi lesa teknmál uppá eitt ár, eg hugsaði “uhh.. spennandi.. “ so eg søkti tað eisini. Àðrenn eg visti av, so sat eg og lærdi at siga pizza, grønt og onnur nyttulig tekn á teknmáli.

Tað fyrstu tíðina á skúlanum dámdi mær væl, men so kom eg til eitt dilemma. Skal eg verðuliga satsa uppá hesa útbúgving, ella skal eg venda aftur til økonomi og marknaðarføring. Orðsøkin til hesar tankar var, at eg ikki kendi meg heilt væl á skúlanum. Eg dugdi ikki nóg væl danskt, eg skuldi hóðast alt duga málið fyri at kunna tulka til tað. Har vóru eisini onnur ting sum eg mátti taka støðu til sum tulkur. Eitt nú deyvamentanina, ið eg heilt erligt ikki var ein so stórur fjeppari av ta fyrstu tíðina. Vihvørt kendi eg tað sum, at eg ikki bara hevði søkt inn á eina útbúgving, men eisini var upptikin í danska deyva-herin.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGUM STUÐULI?

Eg søkti gjøgnum KOT inn á skúlan, eg haldi ikki at tað vóru nøkur serlig upptøkukrøv. Eitt miðal gott miðnámskúla prógv, so skuldi tað gingið. Skúlin er

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

bæði at finna í Keypmannahavn og í Aarhus. Har sleppa uml. 60 tilsamans inn um árið. Ùtbúgvingin er SU-góðkend so tí fíggjarliga skal ein ikki stúra fyri.

SVANNA HENTZE Í GONG, 24 ÁR KEYPMANNAHAVN, DANMARK

Vit hava eisini teknmáls-mállæru, danskt, og kulturfak, har dentur serliga verður lagdur á deyvamentanina.

Vert er eisini at nevna, at megin-

parturin av lærarunum eru deyv-

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ir, so ein skal verðuliga leggja alt ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU sum eitur smæðni til síðis, og SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT bara blaka seg út í tað.

HJÁ TÆR? HVUSSU DÁMAR TÆR LESTÙtbúgvingin tekur 3½ ár og er RARUMHVØRVIÐ? deild upp í 2 partar. Tann fyrsti parturin er teknmálsparturin, sum tekur 1 ár, og er basis parturin av útbúgvingini. Seinni partuin er yvirbygningurin, sjálv tulkingar parturin, hesin partur tekur 2½ ár. Tulki parturin skal ikki avgreiðast við einum bachelor projekti. Tá ið tú hevur staði útbúgvingina ert tú útlærd/ur teknmálstulkur.

Ein vanlig vika á basis árinum byrjar hvønn morgun kl 09.00 og heldur fram til kl 15.15. Tað fyrstu tíðina brúktu vit til at læra ymisk tekn. Ìgjøgnum árið lata vit 12 video-uppgávur inn. Tað at lata inn video-uppgávur er nakað, sum ein skal venja seg við, tí at tú skalt kunna venja teg við at hyggja at tær sjálvum í sjónvarpi, og fáa eina vurdering út frá tí tú hevur gjørt.

Lestrarumhvørvið dámar mær væl.

Vit eru einar 35 gentur í flokkinum, ja tú las rætt... einans gentur. Tað sær ikki út sum, at nógv manfólk hætta sær í holt við útbúgvingina.

Vit hava eitt gott samanhald í flokkinum, og royna at hittast uttanfyri skúlan. Tá man lesur eina so ókenda útbúgving er tað av stórum týdningi, at man heldur saman í flokkinum fyri at fáa sum mest burturúr.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA? Um eg fari at arbeiða

sum tulkur í framtíðini veit eg ikki, eg hevði væl kunnað hugsað mær at saman-tvinna báðar útbúgvingarnar. Eg las sum sagt til serviceøkonom, har eg hevði speciali í ferðavinnu, so um eg hevði kunnað kombinerað tað við teknmál hevði tað verið perfekt!

MFS.FO /// 33

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LØGFRØÐI

ATA MARIA BÆRENTSEN, 25 ÁR KEYPMANNAHAVN, DANMARK

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Eg brúkti nokkso fitt av tíð uppá at kanna møguligu samansetingarnar av útbúgvingunum ið University of Aberdeen bjóðar, áðrenn eg til síðst gjørdi av at velja samansetingina International Relations & Sociology. Í Aberdeen velur tú 3 fak á fyrsta ári og sum árini ganga, detta tey burt so tú til síðst situr eftir við einum høvuðsfaki, á hendan hátt eru heilt nógvir møguleikar av samanseta sína útbúgving.

Av tí, at International Relations einans ein hálv útbúgving – ella ein “Joint Honors” ið skal takast í sambandi við eitt annað fak, valgdi eg at taka Sociology sum hina helvt-ina av einum samlaðum Bachelor. Á tann hátt er møguleiki fyri at læra um verðina umvegis bæðis politikkina og tað samfelafsfrøðiliga, og eg haldi at Eg havi fingi eina hóming av at tey rigga væl saman bæði. Høvuðsáhugin er fyri Interna-tional Relations, mest av øllum, tí at eg haldi at vit føroyingar noyðast at brynja

34 /// PISAN 2009

okkum við einum diplomatiskum hugburði, um vit skulu gerast galdandi í altjóða gerðini.

semester valdi eg Anthropology og annað semestri bleiv tað til Film Studies - so absolut spill av einum triðingi av mínari tíð. Eg vildi ráða øllum til at kanna, um neyðugt er at taka eitt triðja fak í samband við lestnaðin, serliga um ein veit hvat ein vil. Á skemanum sær ikki út sum um at eg havi so nógv um oyruni, einans 6 klokkutímar um vikuna eri eg á sjálvum skúlanum. Langt mesta av tíðini fer við at lesa; heilt hvussu nógv tað endar, við er eitt sindur ymiskt frá viku til viku, men nakrar tímar um dagin er tað so altíð. Omaná tað eru so ymiskar innlatingar og framløgur.

Eg brúki líka nógva tíð uppá bæði International Relations og so Socio-logy; 2 fyrilestrar og 1 klassatíma (tutorial) per fak.

HVUSSU DÁMAR TÆR LESTRARUMHVØRVIÐ?

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, Aberdeen er ein fínur býur – ikki KRØVUM OG FÍGGJARLIG- for stórur og ikki for lítil. Heilt UM STUÐULI? nógv-ir føroyingar eru bæði á

Nú eri eg eitt sindur yvir miðalaldurin samanborið við onnur, ið byrja á Universitetum í Bretlandi, sum flestu føroyingar eisini eru – so eg havi varhugan av, at tað hjálpi eitt sindur at man verður bólkaður sum “Mature Student”.

Krøvini vóru tey somu sum í Danmark, men kravt er sjálvandi, at ein skilur og tosar enskt. Av tí, at Mentamálaráðið hevur avtalu við Skotska SAAS, lesa føroyingar ókeypis í Skotlandi – so alt í alt vóru ongir trupuleikar yvirhøvur við at søkja.

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR? Fyrsta árið var merkt av at skula dragsa uppá eitt eyka, triðja fak, ið lítil áhugi var í. Fyrsta

University of Aberdeen og á Robert Gordon, so tað er sjálvdan ein dagur, at ein ikki møtir onkrum føroyingi, ið er fúsur til eitt prát ella ein kop av kaffi í “Hubbinum”. Skúlaøkið er friðarligt og hugnaligt og miðbýurin er akkurát lítil nokk til at hann ikki er nakað at prála av.

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Eg havi lært at tað ikki nyttar at royna at hyggja alt ov langt fram í tíðina — so skjótt ætlanir eri lagdar er ein oftast noyddur at broyta tær. Fyri hálvum øðrum árið síðani visti eg einki um at eg fór at sita í Aberdeen.Men, eg kundi tó tonkt mær at leita mær onkustaðni til heitari strendur aftaná skúlan, um so ikki annað, fyri eina tíð. gjarna á einari sendistovu onkrastaðni.

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

DATAMATIKARI

GUNN WEIHE REINERT, 26 ÁR ERHVERVSSKOLEN KBH NORD LYNGBY, DANMARK

ing, cola-drekkandi. wow-spælandi nørdar, sum ganga her. Jú, eisini, men tað heila er ein løgin blanding av ymiskum aldursbólkum, samfelagstypum, og her eru eisini gentur. Eeeeg, og.. ;)

HVÍ HESA ÚTBÚGVING?

Eg var ein av teimum typisku, ið yvirhøvur ikki ánaði, hvat eg skuldi lesa til, tá var liðug sum student. Eg vildi for nógv, og so ymisk, at eg vildi onki. Støddfrøði, sociologi, drama, verkfrøði, okkurt visuelt grafik-halløj... Í hvør sínum horni. Eg brúkti nøkur ár at eksperimentera, arbeiða ymisk støð, taka styttri og longri skeið osv.

Tað var næstan púra tilvildarligt, at eg valdi at enda sum datamatikari. Eg hevði fingist eitt sindur við “teldu”-støddfrøði, og tað vakti áhugan eftir at læra the real thing. So faktiskt var eg yvirhøvur ongin teldu-nørd at byrja við, og soleiðis var støðan eisini hjá nógvum av mínum floksvinum. Útbúgvingin er eisini genial til tey, sum ikki eru heilt vís í, hvørja leið tey skulu fara. Hon er ikki lang, ca 2½ ár, og har eru nógvir møguleikar at velja í, tá tað kemur til víðari-útbúgving.

HVUSSU VIÐ UPPTØKU, KRØVUM OG FÍGGJARLIGUM STUÐULI? Onki problem. Krøvini eru ikki stór, minnist meg rætt, skal man hava støddfrøði á B-niveau, og tann kravdi miðalkarakterurin

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

er ikki serliga høgur - um har er nakar. Faktiskt, støddfrøðiliga nýtist ein yvirhøvur ikki at vera nøkur ørn, meginparturin eru eitt sindur toskabýtt, tá tað kemur til júst tað økið.

Bara send umsókn inn, áðrenn tað ikki er ov seint..:) Ein fær SU, tað verður ein ikki kongur av, men tað er so altíð nakað.

HVAT ER INNIHALDIÐ Í ÚTBÚGVINGINI? HVUSSU SÆR EIN VANLIG VIKA ÚT HJÁ TÆR? So løgið sum tað ljóðar, so fevnir útbúgvingi rættiliga breitt, og hon er altso ikki so fýrakantað, sum hon ljóðar. Mest er tað nokk programmering, ella forritan. Okkara høvuðsmál var java at byrja við. Og so verður arbeitt harútfrá. Dátugrunnar, web-forritan, web-design, forrits-arkitektur, onnur mál, forritan í fyritøkum, management o.s.fr. Tað er meira fokus á praksis enn á teori, tí soleiðis hugsar tann typiski datamatikarin opinbart. Sjálvt um eg sjálv gott hevði kunnað tonkt mær meiri støddfrøðiliga teori.

Men tað kann eg brúka sum ein eyka ágóða;) Ája, og fyri at sláa mytuna deyða, so eru tað IKKI bara bor-

Ein vanlig vika her á skúlanum varierar nógv frá viku til viku, og serliga frá semester til næsta. Í byrjanini er møtitíðin rættiliga fastløgd, vit hava undirvísing eini 6 tímar um dagin, 4 dagar um vikuna. Seinni er tað projekt, sum taka mest tíð, og tá er tað so at siga upp til ein sjálvan ella bólkin, hvussu man møtir. Upp ímóti projektavlevering skal tó gangast út frá, at man býr í einari teldu.

Bólkaarbeiði er ein fastur partur av útbúgvingini. Men tað ber til at finna smuttvegir her og der...;p

HVUSSU SÆRT TÚ FRAMTÍÐINA?

Nú eri eg skjótt útbúgving datamatikari. Hetta var heilt víst eitt gott væl, eg havi gjørt.

Datamatikarar hava góðar møguleikar at fáa arbeiði.

Allíkavæl ætli eg mær at taka mær av møguleikanum at lesa víðari.

Okkara skúli bjóðar tvær bachelor útbúgvingar. Uppá 1-1½ ár kunnu vit verða specialiserað í software, ella web-design. Longdin kemur an uppá hvat valfag man velur datamatikaralesnaðinum.

Har eru eisini aðrar útbúgvingar at fara í holt við, man skal bara vera kreativur. Verkfrøði er eisini eitt mál, eg havi hugsað um.

Annars er hetta ein tann greinin, sum er minst ávírkað av teirri økonomisku krisuni. Arbeiðsmarknaðurin er gott nokk ikki so nógv vaksandi, sum hann hevur verið, men har stendur rættiliga væl til. Yay.

MFS.FO /// 35

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

LÝS TÍNA ÚTBÝGVING

IR & SOCIOLOGY

MARTIN MOHR OLSEN, 28 ÁR UNIVERSITY OF ABERDEEN ABERDEEN, SKOTLAND WWW.ABDN.AC.UK

SERGREIN

FRÓÐSKAPARSETRINUM

Tóra Winther Reinert, 24 ár.

Argir.

Øll ið hava staðið hesi fak sleppa inn á Fróðskaparsetrið.

Grundin til at eg valdi at lesa til biolog/lívfrøðing, var at eg helt júst hetta evni vera ótrúliga spennandi. Mær hevur altíð dámað sera væl dýr og plantur, og eg havi altíð viljað vita, hví grasið er grønt, havið er blátt og eina ørgrinnan av líknandi spurningum, ið eg nú havi fingið svar uppá.

Stuðul fæst frá Stuðulstovninum.

Innihaldið í útbúgvingini er mangt annað hest fak:

Hósdag hava vit Økotoksikologi og síðani Plantu Physiologi, vit fáa frí kl 13.00 um ongar venjingar eru.

Fríggjadag hava vit Økotoksikologi og síðani Human Physiologi, og her fáa vit frí á døgurað um ongar venjingar eru.

Lívføði á Fróðskaparsetrinum Ryggleysdýr, ryggdýr, plantur, physiologi (plantur og menniskja), mikrobiologi, óorganisk kemi, organisk kemi, biokemi, økotoksologi, økologi (plantur, dýr og hav), støddfrøði, mikrobiologi, statistikk og mangt annað.

Vit hava bert 4 fak hetta semestrið, har vit hini semestrini hava havt 5. So tað kennist sum økotoksologi, økologi (plantur, dýr og at vitkemi, havabiokemi, sera nógva frítíð. hav), støddfrøði, mikrobiologi, statistikk og mangt

annað.

Fróðskaparsetrið er eitt sera lítið Eg visti ikki, at eg vildi lesa til Listi kann síggjast á heimasíðuni www.nvd.fo undir universitet, og hetta hevur við biolog áðrenn eg gekk lestur, útbúgvingar. sær bæði vansar og fyrimunir, í 2.g í hoydølum. ein sosialur vansi er at flokkarnir Eg helt, at eg vildi Í byrjanini á útbúgvingini vóru vit sera nógv í skúla, kunnu verða nakað lesa til advokat. Í og høvdu stravnarsmáir. langar dagar, men nú vit eru í 4 søgutímunum høvdu semestur, taka vit okkum meir av løttum.

Fyrimunurin við at vera í einum vit eitt sindur um lógir Mánadag eru vit bert líttlum universiteti, harí skúla talið um av vit skulu gera onkrar og politikk, og tá fann venjingar.Týsdag vit er Human floksfelagum ikki erhava stórt, at Physiologi, har vit eg útav at tað ikki hava ein lækna ið lærur okkum avstandurin millum læraran og hvussi t.d. lunguni var nakað, ið eg var virka, og vit hava frí á døgurað um ongar venjingar næmingin er eingin, lærarin spyr áhugað í. Tó var so, at eru. ofta næmingarnar spurningar vit høvdu lívfrøði, og úr tekstinum, næmingurinog vit eru ferdig á midhar byrjaði eg at halda, Mikudag havaog vit Havvistfrøði kanndagitilumeinhvørja tíð spyrja at genetiskar sjúkur, og ongar venjingar eru. læraran spurningar, um tað er í hvussu hesar arvaðust Hósdagella havaí frítíð. vit Økotoksikologi og síðani Plantu Physiarbeiðstíð vera sera áhugavert, ologi, vit fáa frí kl 13.00 um ongar venjingar eru. og harfrá byrjaði eg at hava vit Økotoksikologi og síðani Human Ein Fríggjadag av høvuðsgrundunum, at kanna nærri biologi og Physiologi, og her fáa vit fríher á døgurað um ongar eg valdi at taka bachelorin hvat hetta kundi brúkast til.

Tóra Winther Reinert, 23 ár, venjingar eru.

Listi kann síggjast á heimasíðuni heima, var at hetta sambandið Argir. lærara og4næming Nú ferð Náttúruvísindadeildin www.nvd.fo undir lestur, millum Vit hava bert fak hettahjálpir semestrið, har vit hini næminginum at at bjóða útbúgvinginaGrundin bachelor í útbúgvingar. semestrini hava havtdisponera 5. So tað kennist sum at vit hava til at eg valdi at lesa til biolog/lívfrøðing, lívfrøði út á hvørjum ári. sera nógva frítíð. var at eg helt júst hetta evni vera ótrúliga spennandi.lesingina. Í byrjanini útbúgvingini vóru Mær hevur altíð dámað seraávæl dýr og plantur, og lítið universitet, og hetta eg havi altíð viljað vita,nógv hví grasið er grønt, havið er Ein Fróðskaparsetrið vansi aftrat er er at eitt tær sera ymsu vit sera í skúla, og høvdu hevur við bæði vansar og fyrimunir, blátt og eina ørgrinnan líknandi spurningum, ið eg deildirnar erusær ikki á sama staði, stravnaravlangar dagar, men nú ein sosialur er frá at flokkarnir nú havi fingið svar Fyri at koma inn á Fróðskaparkennir vansi ongan hinum kunnu verða nakað vit uppá. eru í 4 semestur, taka vit og man smáir. setrið at lesa lívfrøði eru kravdu deildunum. okkum meir av løttum.

Eg visti ikki, at eg vildi lesa til biolog áðrenn eg gekk Fyrimunurin við at vera í einum líttlum universiteti, í 2.g í hoydølum. Eg helt, at eg vildi lesa til advokat.

Sumharbachelor í biologi, ikki kann eru sindur vit bert talið av floksfelagum er stórt, er at avstanÍ søgutímunumMánadag høvdu vit eitt umí skúla lógir ogum poliMøguleiki 1) man lesa víðari innan sera nógv vit skulu gera onkrar venjingar. durin millum læraran og næmingin er eingin, lærarin tikk, og tá fann eg útav at tað ikki var nakað, ið eg Støddfrøði B, Alisfrøði B og og hvar helst á jørðini.

Týsdag Human ofta sum næmingarnar spurningar úr tekstinum, og var áhugað í. Tó var so, at hava vit høvduvitlívfrøði, og har øki, spyr Evnafrøði B kan mangt annað lesatíð spyrja læraran Physiologi, har sjúkur, vit hava ein Mannæmingurin kann til einhvørja byrjaði eg at halda, at genetiskar og hvussu spurningar, um tað er í arbeiðstíð ella í frítíð. hesar arvaðust vera sera áhugavert, og harfrá byrjaði víðari til Parasitolog, Økolog, lækna ið lærur okkum hvussi t.d.

Møguleiki 2) eg at B, kanna nærri biologivirka, og hvat kundifrí brúkast Støddfrøði B, Alisfrøði lunguni oghetta vit hava á Havbiolog, man kan specialisera Ein av plantir, høvuðsgrundunum, at eg valdi at taka bachelotil.A Evnafrøði C og Lívfrøði dýr, hav, mold, døgurað um ongar venjingar seg innan rin her heima, var at hetta sambandið millum lærara kemi. eru. og næming hjálpir næminginum at disponera lesinNú ferð Náttúruvísindadeildin at bjóða útbúgvingina gina. bachelor í lívfrøði út á hvørjum ári. fakini hesi:

Ein—vansi aftrat er at tær ymsu deildirnar eru ikki á SERGREIN FRÓÐSKAPARSETRI 36 /// PISAN 2009Fyri at koma inn á Fróðskaparsetrið at lesa lívfrøði eru kravdu fakini hesi: Møguleiki 1) Støddfrøði B, Alisfrøði B og Evnafrøði B Møguleiki 2)

sama staði, og man kennir ongan frá hinum deildunum.

Sum bachelor í biologi, kann man lesa víðari innan

EVENTS MANAGEMENT Í LEEDS Ólavur Guttesen.

Leeds.

ár. Tó er møguleiki, at søkja um at taka hana uppá 3 ár, sum í mínum føri.

Mítt navn er Ólavur Guttesen og eg lesi Events Management á UK Centre for Events Management í Leeds í Onglandi. Eg fór undir útbúgvingina í september í 2007 og vænti verða liðugur í 2010.

millión fólk í býnum og 10 prosent eru næmingar. Leeds verður kallaður fyri “The London of the North”. Í Leeds er ringt at keða seg.

Tilboðini fyri næmingar eru nógv í tali og her eru møguleikar fyri ein og hvønn, óansæð áhuga.

Tað er ikki so dýrt at búgva í Leeds, men flytingin er dýr, og mann má eisini vera fyrireikaður gjalda nógv fyri at koma uppá pláss, t.d. tá talan er um sjónvarp, internet/telefon og tí sum hoyrir til eitt húsarhald. Kona mín

SERGREIN

LÍVFRØÐI Á

Mikudag hava vit Havvistfrøði og vit eru ferdig á middagi um ongar venjingar eru.

Praktik árið er sera spennandi.

Av tí at EM vinnan er fjølbroytt eru arbeiðsmøguleikarnir eisini nógvir. Tað ber til at arbeiða innan ítrótt, tónleik, veitslur, ráðstevnur og nógv Eg Ólavur valdi Guttesen, at lesa Events nógv annað runt í Management (EM) eftir áhuga øllum heiminum.

Leeds. og eisini tí, at eg havi royndir Næmingar hava innan júst “events”. Tað eru fá millum annað verið Herborg Mítt navn er Ólavur Guttesen og eg N. lesiDebess, fólk, sum ikki hava spurgt “Hvat í Amerika, Hong Events Management á UKAberdeen.

Centre for Events er tað”, tá eg havi greitt teimum Kong, Australia og Management í Leeds í Onglandi. Eg fór undir frá, hvat fyri útbúgving eg taki. í Evropa og arbeitt. útbúgvingina í septemberSAC í 2007 og vænti verða – Scottish Agricultural Fyri at nevna College liðugur í 2010. Útbúgvingin “Events nøkur arbeiðspláss, Eg valdi at lesa Events Management (EM) eg eftir Av tilvild endaði á SAC í oktobur 2005 – Management” sigur seg sjálvt. sum næmingar áhuga og eisini tí, at eg havi royndir innan júst væntandi “gradueri” við haðani eg nú í summar Tað er leiðsla ella stýring av hava arbeitt á “events”. Tað eru fá fólk, sum bachelor ikki hava útbúgving. spurgt tiltøkum. Av tí at EM er einari ein eru Manchester “Hvat er tað”, tá eg havi greitt teimum frá, hvat nýggj útbúgving, eru fleiri fólk, United, Live fyri útbúgving eg taki. Tilvild, ja! Tað var tað veruliga. sum ikki kenna til sjálvt fakið, Nation – skipa Maðurin, sonurstórum uppá 16 og dóttir uppá 14 sjálvt um EM hevur verið í fleiri fyrieg,fyri Útbúgvingin “Events Management” sigur seg høvdu gjørt av at vera eitt ár í Skotlandi – utár - enntá øldir. konsertum t.d. sjálvt. Tað er leiðsla ellatan stýring avhøvdu tiltøkum.

Av at vit gjørt av, U2 og Madonna hvat vit skuldu gera. nýggj lesandi verða tikin inn á hvørjum á tí at EM er ein nýggj útbúgving, eru fleiri fólk, Børnini tó innskrivaði tAv tí at EM er blivi til eina –vóru Hilton Hotel og í Aberdeen Grammar sum ikki kenna til sjálvt School fakið, sjálvt um EM – tað kundi eg skrivað eina áðrenn (uha! vinnu burturav, er blivi neyðugt Disney Land.

SAC í Aberdeen er deiliga lítið (umleið 20 hevur verið í fleiri ár - enntá øldir. aðra grein um!). við professionellum fólkið til lesandi) og er drivið av einum ótrúliga du tAv tí at EM er blivi til eina vinnu burturav, vinnuna, uttan at nakað skal Fakini eru eisini igum leiðara – Collette Coll. Hon megnar er blivi neyðugt við professionellum Eg spákaði áfólkið Uniontil Street og fór inn í Career verða tikið frá teimum, sum spennandi, serliga staðið til eitt gott stað at vera. Ikki bara vinnuna, uttan at nakað skal verðaHugurin tikið frátil at lesa eitthvørt í familju skipa fyri tiltøkum frívilligt. Scotland. tí at lærarnir hava ráðlegging og nógv onnur.

Menniskjaligi parturin fyllir eisini – her ve teimum, sum skipa fyri tiltøkum frívilligt. við lívfrøði var royndir har, og ein fitt eldri kona og eg útbúgving, búgva í einari íbúð mitt nógvar í vinnuni, og beindi Eitt sera spennandi samstundis ein givið gætur, hvussu túí er fyri – og tey tak meg til SAC. býnum, men tað er ikki vanligt UK Centre for Events tískil vita teir hvat hóskandi teir snakka útbúgving fyri føroyingar, um teg. sum ætla sær UK Centre for Events Management var tað Har varum. “open day” dagin eftir. fyri næmingar, tí fleiri búgva Management var tað fyrsta at verða ein partur av menningini við at gera í fyrsta universitetið í heiminum, sum bjóðaði og fekk eina grundiga inEg varð væl móttikin næmingaheimum. universitetið í heiminum, sum Føroyar til eitt ferðamannaland.

Aftaná at hava verið her í skjótt 3 ár hald eina EM útbúgving, og tað er eisini tann størsta Sustainable nføring í útbúgvingina: EnvironmenSum næmingur er tað fyri ikki útbúgving er skræd bjóðaði eina EM útbúgving, Fakini umfata millum annað at hesin formurin miðstøðin í heiminum, tátal talan er um lærarar Management. ringt at fáa arbeiði í Leeds. og tað er eisini tann størsta marknaðarføring, leiðslumenning býur. Taðtilbúgva raseymaður føroyingar – ella til onnur og tal av næmingum. Í løtuni eru 800 næmingar, Leeds er ein skjótt vaksandi Samstundis liggurogLeeds mitt í miðstøðin í heiminum, tá talan er og mannagongdir í samband viðmillión umleið ein fólk í býnum 10 prosent samfeløg. sum taka ein EM útbúgving ogsagt, umleið 300 av at vera liðug og hesi 3 árini Sum eri eg við Onglandi, so tað ger, at tað lætt um lærarar og tal av næmingum. ráðlegging og nógv onnur. næmingar. Leeds verður kallaður fyri “The teimum eru fyrstaársnæmingar.

Miðdepilin hevur –eru hava verið heilt fantastisk bæði útbúgvingin at ferðast bæði til London og Í løtuni eru 800 næmingar, London of the North”. Útbúgvingarnar eru til “breiðar” – ikki spesi 3. høvðuslinjur: Events, sjálv Hospitality og Tourism og staðið.

Skotlands. sum taka ein EM útbúgving Eitt sera spennandi Í útbúgving, Leeds er ringt at keða seg.

Tilboðini fyri ing – t.d. kann eg nú søkja starv hjá IRF, management. og umleið 300 av teimum eru samstundis ein næmingar hóskandieru nógv í talifeingi, og her eru møguleikar Náttúrugripasavninum, Brennistøð Vanligt tekur útbúgvinginSAC 4 ár, seinna erhar eitttað college við føroyingar, universitets-status (EdinUm áhugiHavn, eráhuga. fyriÚtoyggjafelagnum, at vita meira fyrstaársnæmingar. Miðdepilin útbúgving fyri sum fyri ein og hvønn, óansæð Umhvørvisstovu árið er eitt praktik ár. Tóburgh er møguleiki, at søkja University). ella útbúgvingina, hevur 3. høvðuslinjur: Events, ætla sær at verða ein partur av um Leedsumhvørvisráðgevi hjá kommunum og hels um at taka hana uppá 3 ár, sum í eru mínum føri.

3 deildir – Aberdeen, Edinburgh og Ayr (tætt sum eg taki, ber til at seta Hospitality og Tourism menningini við at gera Tað Føroyar er ikki so dýrt at búgva íso Leeds, men eisini. við Glasgow). seg í samband management. til eitt ferðamannaland. flytingin er dýr, og mann má eisinivið verameg á Praktik árið er sera spennandi.

Av tí at EM Útbúgvingarnar á SAC eru allar umhvørvisrætollisweet@hotmail.com fyrireikaður gjalda nógv So fyri. at pláss, . . koma . . . uppá ella vinnan er fjølbroytt eru arbeiðsmøguleikarnir taðar – innan landbúnað, umhvørvisvernd og vitja heimasíðuna http://www.

Vanligt tekur útbúgvingin 4 ár, Leeds er ein skjóttt.d.vaksandi tá talan er um sjónvarp, internet/telefon Leitið hendavegin – tit sum eru umhvøreisini nógvir. Tað ber til at arbeiða innan ítrótt, urtagarðsbrúk. leedsmet.ac.uk/lsif/. har tað seinna árið er eitt praktik býur. Tað búgva umleið ein og tí sum hoyrir til eitt húsarhald.

Kona mín oggóðar útbúgvingar a visáhugaðið – her eru tónleik, veitslur, ráðstevnur og nógv annað eru at velja ímillum og Millum 10 ognógv 15 greinar eg búgva í einari íbúð mitt í býnum, men tað runt í øllum heiminum. Næmingar hava millum er ikki vanligt fyri næmingar, tí fleiri búgva í annað verið í Amerika, Hong Kong, Australia næmingaheimum.

SERGREIN —og LEEDS MFS.FO /// 37 og í Evropa arbeitt. Fyri at nevna nøkur arbeiðspláss, sum næmingar hava arbeitt á eru Sum næmingur er tað ikki ringt at fáa arbeiði í Manchester United, Live Nation – skipa fyri fyri Leeds. Samstundis liggur Leeds mitt í Onglandi, stórum konsertum t.d. U2 og Madonna – Hilton

Events Management í Leeds Manageme Sustainable Environmental í Aberdeen

sum síðufak. Eg komi at hava klientar samstundis sum eg havi undirvísing og uppgávur inntil í desembur, tá 9. semestur endar.

Tá er bert specialið eftir.

eru jú so nógv onnur ung, sum fl yta frá heimstaðnum fyri at lesa og eru sostatt eisini áhugaði í at knýta vinarbond. Hetta hevur havt stóran týdning fyri meg og fyri mín trivnað her í Danmark.

Mær dámar annað ótrúliga væl Tad eru tó aðrir kandidat møguleikar eisini. havt barnapsykoterapi, sum m.a. snýr seg lestrarumhvørvið og haldi, tú Ein typisk vika hja mær sær Aðrar linjur á yvirbygnaðinum í Aalborg um ”spæliterapi”,at sum Sum virkuliga psykologur bergtók meg.Tilhevur tað er lætt at koma í samband nógvar tí í tráð soleiðis út: Mánadag eri eg sjálv eru KANUK (kognitions og neuropsykologisk ber eisini at velja tey fakini, sum møguleikar, eru á øðrum við onnur lesandi í Aalborg.

Tadsum við, at psykologiin alsamt gerst udenlandsk adgangsgivende í terapi, týsdag og fríggjadag orienteret linje), arbeids og organisations linjum og hava tey síðufak.

Eg komi at hava til Eg havi í nógv ár verið áhugað eksamen skal desuden havi eg klientar. Eg eri so psykologi og pædagogisk psykologi. klientar samstundis sum eg havi undirvísing Eg havi í nógví,ár verið vit áhugað í, hvussu menniskju eru, hví Studieprøven vit handla sum ivit rádgeving hjá tveimum meira og uppgávur inntil í desembur, tá 9. semestur hvussu menniskju eru,vithví have bestået endar. Tá er bert specialið eftir. gera og hví hesar handlingar ofta eru øðrvísi í stressaðum situatiónum, og hvussuroyndum psykologum týsdagFyri og meg hevur yvirbygnaðurin verið serstakliga vit handla sum vit gera og hví dansk eller have tilsvarende spennandi, tí nú er møguleiki fyri royna tað, ið menniskju konstruera meining í sínum egna lívi. hesar handlingar ofta eru øðrvísi kvalifi kationer (gælder ikke hósdag viðvíkjandi klientunum, eg áður bert havi lisið og skrivað projektir um.

Mær dámar ótrúliga væl lestrarumhvørvið og sum eg havi. Mikudag og hósdag í stressaðum situatiónum, og nordiske ansøgere).”

Vit hava meira at gera nú, men tað eri eg ikki haldi, at tað er lætt at koma í samband við er undirvísing. hvussu menniskju konstrukedd av, tí at tað er so spennandi samstundis onnur lesandi í Aalborg. Tad eru jú so nógv onnur Alberta Mc.Leod Jacobsen, 24 ár, Tad eru tó aðrir kandidat era meining í sínum egna sum, at tað vit nú gera tykist meira veruligt, av ung, sum flyta frá heimstaðnum fyri at lesa og Aalborg. møguleikar eisini. Aðrar linjur lívi. Við tíðini eri eg eisini tí at vit nú eru í beinleiðis samskifti við onnur eru sostatt eisini áhugaði í at knýta vinarbond. á yvirbygnaðinum í Aalborg blivin hugtikin av, hvussu menniskju.

Hetta hevur havt stóran týdning fyri meg og fyri Við tíðini eri eg eisini blivin hugtikin av, hvussu eru KANUK (kognitions vit menniskju í tí dynamiska mín trivnað her í Danmark. vit menniskju í tí dynamiska samspælinum við og neuropsykologisk orienonnur eru Tað er sjálvandi torført at sita í terapeutrolluni onnur eru við tilsamspælinum at ávirka onnur, við og hvussu teret linje), arbeids fyri og fyrstu ferð, men eg haldi, at vit fáa ógvuliga Sum psykologur hevur tú nógvar møguleikar, við avtiløðrum at ávirka onnur, og vit dagliga ávirkast og tí, sum organisations psykologi góða og hjálp, tí umframt tey góðu ráðini, ið vit fáa tí í tráð við, at psykologiin alsamt gerst meira vit dagliga ávirkast av upptekur okkum.hvussu Sálarfrøði útbúgvingin tiltalar frá okkara supervisorum (teimum meira royndu virðismett, skapast fleiri arbeiðsmøguleikar í harumframt meg, tí hon loyvir, at ting, sum pædagogisk psykologi. øðrum og tí, sum upptekur psykologunum), eru fakini og lesnaðurin, ið vit fleiri ymiskum yrkjum og møguleiki er fyri, at í samfelagnum tykjast at vera sjálvfylgjur, Fyri meg hevur okkum. hava, relevant fyri tað praktiska, vit gera. Hetta skapa sítt egna arbeiðið. kunnu granskast, útfordrast og skiljast uppá yvirbygnaðurin verið serstakger eisini, at tað er meira spennandi at lesa.

Mín ætlan er at venda heim aftur, tá eg verið ymiskar mátar, samstundis sum útbúgvingin er liga spennandi, tí nú er Sálarfrøði útbúgvingin Á yvirbygnaðinum eru eins og á bachlorpartinum liðug og eg kundi gott hugsað mær eitt arbeiði serstakliga spennandi við ymiskum teoretiskum møguleiki fyri royna tað, tiltalar harumframt meg, nógv ymisk spennandi við ymiskum avbjóðingum, sum partvíst umfatar og praktiskum avbjóðingum. ið eg áður bert havi lisið fak, og sum tú kanst velja ímillum. Eg havi millum tí hon loyvir, at ting, sum terapiarbeiði. skrivað projektir um.

Vit hava í samfelagnum tykjast at Um tú umhugsar at lesa sálarfrøði í Aalborg ber av ymsum slag. Á Train eru Karin Bech. meira at gera nú, men tað vera psykologi. sjálvfylgjur, kunnu til at hyggja á www. aau. dk, har fleiri tónleikaframførðslur um Århus. eri eg ikki kedd av, tí at tað granskast, útfordrastDansk og finnur tú upptøkukrøvini til bachlorpartin: vikuna, har nøvn sum Eivør er so spennandi samstundis skiljast uppá B-niveau ymiskar A-niveau, Engelsk B-niveau, Historie Pálsdóttir og Teitur m.a. plaga Århus hevur nógv at bjóða eller idehistoriemátar, B-niveau eller samfundsfag sum, at tað vit nú gera tykist samstundis sum B-nivevau eller samtidshistorie B-niveau, at vera á skránni. lesandi.

Fólkatali liggur um meira veruligt, av tí at vit nú útbúgvingin er serstakliga Matematik B-niveau. Ùtbúgving, sum gevur 250.000 og harav gott 40.000 eru í beinleiðis samskifti við spennandi við ymiskum atgongd: Fyrstu vikuna í sept. er ’Århus eru lesandi. onnur menniskju. teoretiskum og praktiskum fáa 5.007 kr um mðr. og gjalda ca. 636 í skat, - Adgangsgivende eksamen (stx, hf, htx, hhx festuge’. Tá er tað eitt tema, ið er avbjóðingum.

Hevur túlesandi ikki eina soleiðis at tann hevurav ca.omanfyri 4.371 eftir um eller tilsvarende) gjøgnumgangandi alla ta vikuna, Århus er ein býur fyri øll. mðr. nevndu útbúgvingunum, kanst Tað er sjálvandi torført at sita í - Dansk A-niveau, engelsk B-niveau, enten har ymisk tónleikatiltøk o.a. er á Sentralt í býnum liggur Um B-niveau, tú umhugsar at lesa tú lesa meira(1-6.semestur) um, hvussu túvar hevur terapeutrolluni fyri fyrstu ferð, Á bachlor partinum historie B, idehistorie samfundsfag skránni. Um einum dámar væl gongugøtan við øllum teimum sálarfrøði í B-niveau Aalborgsamt ber til útbúgvingin at møguleikar at kvalifi cera sera teoretisk.

Nú eri eg teg á til men eg haldi, at vit fáa ógvuliga B-niveau eller samtidshistorie at vera úti í náttúrini, eru góðir nýggjastu mótahandlunum, men kandidatpartinum semestur)áogeinum gangi á 8.góða hjálp, tí umframt tey góðu hyggja á www.psykologi.aau. at søkja um(7-10 studiepláss matematik B-niveau semestri.

Kandidatparturin er ein roynd at knýta møguleikar at koma í parkir og um tørvur er á onkrum smærri, har finnuradgangsgivende tú upptøkukrøvini øðrum atgongugrundarlagi ráðini, ið vit fáa frá okkara - Ansøgere med dk, en udenlandsk teori og praksis saman og til ber at velja ímillum skógir nærhendis býin. er eisini møguleiki fyri at spáka eksamen skal desuden have bestået til bachlorpartin: “Dansk (dispensation) í kvotu 2 inni á supervisorum (teimum meira 4 ymiskar linjur.

Eg havi valt klinisk psykologi, Studieprøven i dansk eller have tilsvarende sær gjøgnum latínarkvarteri, ið royndu psykologunum), eru A-niveau, Engelsk B-niveau, www.psykologi.aau.dk. sum inniber, at vit hava psykoterapi við klientum kvalifikationer (gælder ikke nordiske ansøgere).eller er fylt við handlum við meira Eisini liggur Botanisk have mitt fakini og lesnaðurin, ið vit hava, Historie B-niveau umframt skúlagongd.

Hevur tú ikki eina av omanfyri nevndu serstøkum vørum og smáum í býnum. Bústðararviðurskiftini idehistorie B-niveau eller Grænsekvotienturin í kvotu 1 er relevant fyri tað praktiska, vit Ein typisk vika hja mær sær soleiðis út: Mánadag útbúgvingunum, kanst tú lesa meira um, eru góð, men eftirsum, at Århus caféum. samfundsfag B-nivevau eller 7-trinsskalanum (Sum eri eg9,2 sjálveftir í terapi, týsdag og fríggjadag havi gera. Hetta ger eisini, at tað er hvussu tú hevur møguleikar at kvalificera teg er ein vælumtóktur býur, kann samtidshistorie B-niveau, svararEgtil 13- skalanum) eg klientar. eri 9,5 so tilárádgeving hjá tveimummeira spennandi at lesa. til at søkja um studiepláss á einum øðrum tað verða torført at fi nna búðstað Í býnum verður eisini stórur Matematik í Danmark er týsdag útbúgvingin meiraHer royndum psykologum og hósdag atgongugrundarlagi (dispensation) í kvotuB-niveau.

2 inni tætt við sentrum. dentur lagdur á mentan og Á yvirbygnaðinum eru eins og Ùtbúgving, sum gevur SU heimilað.

5.007 kr og viðvíkjandi klientunum,Vit sumfáa eg havi.

Mikudag á www. psykologi. aau. dk. hetta er sjónligt um allan býin, hósdag er mðr. undirvísing. atgongd: um og gjalda ca. 636 í skat, á bachlorpartinum nógv ymisk Grænsekvotienturin í kvotu 1 -er Adgangsgivende 9,2 eftir t.d. er internationala museum Um søkt verður í góðari tíð, htx, soleiðis at tann lesandi hevur ca. spennandi fak, sum tú kanst velja 7-trinsskalanum eksamen (Sum svarar til (stx, 9,5 á 13- hf, AROS eitt av mittpunktunum eru møguleikarnir størri at fi skalanum) hhx eller tilsvarende) - 4.371 eftir um mðr. Á bachlor ímillum. Eg havi millum annað Her í Danmark erDansk útbúgvingin SU heimilað.

Vit í býnum. Longur úti liggur nna sær ein góðan búðstað.

A-niveau, engelsk partinum (1-6.semestur) var havt barnapsykoterapi, sum den ’Gamle By’, har ein Fyri føroyingar er Àarstova B-niveau, enten historie útbúgvingin sera teoretisk. Nú m.a. snýr seg um ”spæliterapi”, kann uppliva hvussu tað var í møtistaði. Ári runt eru tiltalandi B, idehistorie B-niveau, eri eg á kandidatpartinum (7-10 sum virkuliga bergtók meg.Til Danmark í gomlum døgum. tiltøk, so sum fl agdagshald, samfundsfag B-niveau semestur) og gangi á 8. semestri. ber eisini at velja tey fakini, sum Pisan 2008 tónleikatiltøk jólatiltak, pisuveitsla fyri 37tey, Pisan 2008 Eisini eru nógv eller samtidshistorie Kandidatparturin er ein roynd at eru á øðrum linjum og hava tey

meira virðismett, skapast fl eiri arbeiðsmøguleikar í fl eiri ymiskum yrkjum og møguleiki er fyri, at skapa sítt egna arbeiðið.

Mín ætlan er at venda heim aftur, tá eg verið liðug og eg kundi gott hugsað mær eitt arbeiði við ymiskum avbjóðingum, sum partvíst umfatar terapiarbeiði.

ÅRHUS ‘SMILETS BY’

38 /// PISAN 2009

SERGREIN — AALBORG

SERGREIN —ÅRHUS

ið eru nýggj í býnum o.s.fr.

Eisini er opið hvørt leygarkvøld, har tað ofta eru temakvøld á skránni.

Hæddarpunktið á árinum er ræstkjøtaveitslan, har góður møguleiki er fyri at møta teimum, ið búgva uttanfyri Århus og aðrastaðni í landinum.

Les meira á www.aarstova.dk.

Tað kann vera torført at vera nýggjur á einum staði, har ein verður noyddur at tosa fremmanda mál, serliga í einum fakligum umhvørvi. Tað snýr seg bert um at kasta seg út í tað og venja seg við at tosa máli heilt frá byrjan av.

Fólk eru forvitin og spyrja gjarna um Føroyar og máli. Í århus eru vit altíð glað fyri at síggja nýggjar føroyingar. Tað er ein spennandi býur, ið enntá verður kallaður ‘smilets by’, har tað er pláss til og góðir møguleikar fyri, at ein kann gera tað ein hevur hug til bæði í mun til útbúgving, fríðtíð og arbeiði.

MFS.FO /// 39

SERGREIN

Í AALBORG Alberta Mc.Leod Jacobsen, 25 B-niveau samt matematik Master i SálarfrøðiB-niveau í Aalborg ár. Aalborg.

- Ansøgere med en

SERGREIN

36

MA SÁLAFRØÐI

knýta teori og praksis saman og til ber at velja ímillum 4 ymiskar linjur. Eg havi valt klinisk psykologi, sum inniber, at vit hava psykoterapi við klientum umframt skúlagongd.

SERGREIN

EDINBURGH Mathea, Edinburgh At Edinburgh bleiv mitt val sum lestrarbýur var mestsum av óvart, men eftir trý ár í skotska høvuðsstaðnum kundi eg ikki ímyndað mær at lisið aðrastaðni.

og betru loysnirnar eru at finna á private marknaðinum.

Eg havi t.d. seinasta árið búð í einari stórari íbúð, bert 5 min frá Edinburgh Napier Universitetinum, saman við 4 ørðum gentum úr ávikavist Svøríki, India, Frankaríki og Brasilien.

Edinburgh er sera vakur og fríður býur, og sum er á tremur av søguligum støðum so sum Talið av føroyskum lesandi í bergtakandi slottið mitt í býnum, Edinburgh er økt munandi Edinburgh castle, søguliga síðani eg byrjaði lesnaðin í gøtan Royal Mile, ið strekkir 2005. Tá vóru vit 2 føroyskar seg ímillum slottið og Holyrood gentur, men tíðanbetur hava park, har tey kongiligu búgva, fleiri lesandi úr Føroyum síðani tá ið tey eru í býnum. Í 1995 fingið eygað á sjarmerandi kom Edinburgh á UNESCO og hugnaliga høvuðsstaðin, World Heritage listan, og lítið og hettar seinasta árið hava er starvsvenjing at yviast í at Edinburgh hevur sum vitliður verði á leið at veita í tvey semestur uppiborið heiðurin.

8 føroyingar á í útbúgvingini. Aberdeen College bjóðar alt frá ymisku universiPR útbúvingum, kokkaskúlar til suplering av Skotski høvuðstaðurin er tetunum runt miðnámsfakum. kendur runt heimin sum ´the býin.

Festival City´, og kemst hetta Útbúgvingarnar á University of Aberdeen og m.a. av at hvørt ár í august Málsliga var RGU eru í flestu førum skipaðar soleiðis, at á mánaða tvífaldast fólkatalið í tað mær ein fyrsta býnum, ári, velurorsaka tú tríggjar lærugreinar, øðrum av ´Edinburgh avbjóðing at fara ári tvær, triðja og fjórða ári velur tú umundir tú vil lesnað á Festival´, sum er samansettur fara í holt við eina single ella joint degree t.v.s. tí hetta av Edinburgh Fringe, is er enskum, um tú heimsins vil hava tvær ella eina lærugrein s.s. størsti ´performing var als ikki eitt bara søgu søgu og politikk.

Sigast kann, arts´ella festivalur, og Edinburgh mál at eg kendi meg á fyrsta ári kanst tú velja øll fakini á skúlanum, Military Tattoo. Í Juli mánada trygga við. um taðerso Edinburgh er sosiologi og tónleik.

Hetta gevur eisini karmur tær eina breiða vitan tvey tey fyrstu og um ein av bestumtóktu rockárini Fyrstu tríggjar ein fleksibilitet við at royna ymiskar lærugreinar festivalunum í Europa ´T in m á n - a ð i r n a r uttan the at nýtast at setast aftur.

Park´, so sum lesandi í hevði eg ilt við Edinburgh hevur ein óteljandi at skilja skotsku Av tí at tað eru soupplivingar mong lesandi í Aberdeen, spennandi til góðar. dialektina, men síðani merkir tað, at býurin er ógvuliga lívligur.havi Hann av siga størstu í ikki bjóðarEin so at alt, avbjóðingunum serliga er náttarlívið ríkt.merkt tað Skotlandi man vera at venja seg sum Tað sigst, at Aberdeen hevur flest pubbar pr. eina størri við ørðvísi bústaðarviðurskiftini forðing hvørki íbúgvartal í Evropa.

Av tí, at tað eru so nógvir , tí mangan er er so kalt ið uppgávur næmingar í býnum, ríkurinnandura, møguleiki attá koma at man sær heiminum. at ivast, hvussu ogKina framløgur at kenna fólk loyvir úr øllum Líka frá bretarogí frá so Malaysia nógv ár til hava borið til Senegal USA. Tó, soeru kemstá skránni seg at atuttan góðar føroyskar ella ímillum ikki uttanum hitta føroyingum á skúlunum. troyggjur og hosur!

Tó skal sigast míni skotskum Tað eru alt fleiri føroyingar, ið velja at fara til at bústaðarviðurskiftini í býnum Aberdeen at lesa og samanhaldið er seravinfólk. gott. eru sera góð.

Universitetini í Mangan verður skipað fyri ymiskum tiltøkum av bjóða kollegii kømur í ymsumbýnum slag. Jólafrokosturin er blivintileinLivistøðið fastur fyrsta árs lesandi, men bíligaru Edinburgh er táttur og er ógvuliga væl umtóktur. Eisini er tað

LÍVIÐ SUM LESANDI

sandi í Aberdeen

ógv fólk at oddarnar. kar og strup tur frá hevur um førum undir

artur av g veitrar kunnleika ann størsti o eru tað tókt. Eitt ðurin í kimenn ir landaðu s kendur

Umhugsar tú at fara undir lesnað í Bretlandi, so er Edinburgh staðið. Høvuðsstaðurin er á tremur við lesandi úr øllum heiminum, tað er lætt at røkka Edinburgh úr Keypmannahavn við lágprís flogfeløgunum og kann tú visa á eitt prógv frá høgtmetta universitets býnum so er tú lættliga eitt stig nærri dreymastarvinum. Vit síggjast í Edinburgh!

hitt kenda “mikudagshaldið”. Av tí, at skúlarnir enda hvønn mikudag kl. 13, ber til hjá okkum at 40niðri ///áPISAN 2009 savnast strondini til eina góða kinesiska buffét e.l. Síðani gongur túrurin oftani í biograf og eftir hetta velja nógv at fáa sær eina pint ella tvær.

LESANDI Í ODENSE

Hildur Kruse Sørensen, Odense Tey flestu av tykkum hava nokk hoyrt um Odense, um ikki annað so tí at kendi yrkjarin H.C. Andersen er føddur her.

Men Odense er so nógv meiri enn bara H.C.A. Odense er tann triðstørsti býurin í Danmark.

Her búgva ca. 150.000 fólk.

Býurin er hugnaligur og virkar ikki so stórur. Her eru nógv grøn umráði og er tað við til at gera býin enn meiri hugnaligan. Av tí at býurin ikki virkar so stórur ger at man sum føroyingur ikki følir seg heilt vilstan her.

gera tað møguligt hjá fólki at kunna seg um tær ymisku útbúgvingarnar ið eru her.

Eisini er Odense størsti súkklubyur í Danmark. Her eru sera góðar umstøður at súkkla í, bæði á trafikkeraðum vegum og øllum teimun góðu súkklubreytunum sum eru um allan byin. Hetta, millum annað, fyri at geva teimun lesandi, sum ikki hava ráð at hava bil, góðar møguleikar at koma runt.

Lívið sum lesandi í Odense Hildur Kruse Sørensen, Odense Tey flestu av tykkum hava nokk hoyrt um Odense, um ikki annað so tí at kendi yrkjarin H.C. Andersen er føddur her. Men Odense er so nógv meiri enn bara H.C.A. Odense er tann triðstørsti býurin í Danmark. Her búgva ca.

150.000 fólk. Býurin er hugnaligur og virkar ikki so stórur. Her eru nógv grøn umráði og er tað við til at gera býin enn meiri hugnaligan. Av tí at býurin ikki virkar so stórur ger at man sum føroyingur ikki følir seg heilt vilstan her.

Odense hevur nógvar útbúgvingarmøguleikar og tað sæst aftur á býnum. Tad verur nógv gjørt fyri tey lesandi hvørt ár, bæði á tí sociala økinum og eisini tí fagliga. Hvørt ár í septembur verur til dømis skipa fyri eini stórari konsert ið er ókeypis fyri lesandi; sídsta ár var tad Alphabeat ið spældi, og gevur hetta teimun nyggju, sum gomlu, eina festligan byrjan á skúlaárið. Á tí fagliga økinum verur eisini nógv gjørt. Her kan t.d. nevnast ”åbent hus” ið eru tiltøk ið gera tað møguligt hjá fólki at kunna seg um tær ymisku útbúgvingarnar ið eru her.

Eisini er Odense størsti súkklubyur í Danmark.

Her eru sera góðar umstøður at súkkla í, bæði á trafikkeraðum vegum og øllum teimun góðu súkklubreytunum sum eru um allan byin. Hetta, millum annað, fyri at geva teimun lesandi, sum ikki hava ráð at hava bil, góðar møguleikar at koma runt. Í frítíðini nytist tær heldur ikki at keða teg.

SERGREIN — EDINBURGH Her er nokk at velja ímillum, bædi ítróttarliga og mentunarliga. Hvørji hesi eru fari eg ikki at remsa upp tí so er ikki pláss til nakað annað.

Í frítíðini nytist tær heldur ikki at keða teg. Her er nokk at velja ímillum, bædi ítróttarliga og mentunarliga. Hvørji hesi eru fari eg ikki at remsa upp tí so er ikki pláss til nakað annað.

Viðvíkjandi bústaðarviðurskiftum hevur Odense nakað sum verur kallað boliggaranti.

Hetta er eitt tilboð sum kommunan hevur gjørt, har tú sum lesandi kann melda teg til og fáa bjóða okkurt býr her og viðkomandi kennur so onkran annan at búgva í til tú finnur og hettar er við til at gera, at manokkurt kan koma at og ger hetta at betri, kenna teir flestu føroyingarna. mannytist on- at koma her til og Odense hevur nógvarKennur ongum gan, ja so er at halda eyga tiltøkum útbúgvingarmøguleikar og vid taðteimun ikki hava nakad at búgva í. id føroyingafelagið sæst aftur á býnum.skipar Tad fyri. verurT.d verður skipa fyri pisuveitslu í byrjanini skúlaárinum. nógv gjørt fyri tey lesandi av hvørt Húsaleigan er ikki høg serliga ár, bæði á tí sociala økinum ikki um tú hevur hug at búgva á Allireisini føroyingar hava Hvørt lært danskt tí skuldi tað og tí fagliga. ár í og einum kollegium har húsaleigan ikki veri so verur ringt at málsligt.

Tannstøð er um eini 2000 septembur til tillaga dømis seg skipa tey flestu størsti trupuleikin er kanska fyri eini stórari konsert ið aterman kr.skal umlæra mánaðin. seg at brúka danskasídsta skriftmálið men hesum ókeypis fyri tad lesandi; ár plaga rættuliga lægaligir vid nógv lesandi og var tadundirvísara Alphabeatatiðvera spældi, og Odense hevur í byrjani. gevur hetta teimun nyggju, sum tí kan tað kanska virka sum her gomlu, eina festligan byrjan á ikki eru so nógvir føroyingar.

Um nøkur ár fáa vit eitt norðuratlantiskt húseru hervit nógv. skúlaárið.

Allíkavæl í Odense. Hettar er við til at skapa eitt størri samanhald Ísland, Ofta Grønland og man onkran sum Á tí fagliga millum økinumFøroyar, verur eisini kennur Danmark. verur hús har býr tað koma nógv gjørt.Hetta Her kan t.d.eitt nevnast her og viðkomandi kennur at vera mentunarlig meniðfyrst fremst ”åbent hus” ið erutiltøk tiltøk so og onkran annan og hettar er við eisini eitt hús har tær norðuratlantisku tjóðirnar kunnu møtast í tí dagliga. T.d. verur eitt kollegium knýtt- til húsið har tað bert eru lesandi SERGREIN ODENSE úr Føroyum, Íslandi og Grønlandi ið kunnu søkja inn.

Fyn er fin verur ofta sagt og tað vil eg fegin geva

til at gera, at man kan koma at kenna teir flestu føroyingarna.

Kennur man ongan, ja so er at halda eyga vid teimun tiltøkum id føroyingafelagið skipar fyri.

T.d verður skipa fyri pisuveitslu í byrjanini av skúlaárinum.

Allir føroyingar hava lært danskt og tí skuldi tað ikki veri so ringt at tillaga seg málsligt. Tann størsti trupuleikin er kanska at man skal læra seg at brúka tad danska skriftmálið men hesum plaga undirvísara at vera rættuliga lægaligir vid í byrjani.

Um nøkur ár fáa vit eitt norðuratlantiskt hús her í Odense. Hettar er við til at skapa eitt størri samanhald millum Føroyar, Ísland, Grønland og Danmark. Hetta verur eitt hús har tað koma at vera mentunarlig tiltøk men fyrst og fremst eisini eitt hús har tær norðuratlantisku tjóðirnar kunnu møtast í tí dagliga. T.d. verur eitt kollegium knýtt til húsið har tað bert eru lesandi úr Føroyum, Íslandi og Grønlandi ið kunnu søkja inn.

Fyn er fin verur ofta sagt og tað vil eg fegin geva fólki rætt í. Hugsar tú um at koma til Danmarkar at lesa, ja so er Odense ein frálíkur lestrarbýur. Fyrst av øllum tí at lestrarumstøðurnar her eru so góðar men eisini tí at býurin er ógvuliga tiltalandi. Sjálv havi eg búð her í næstan 5 ár og kundi ikki hugsa mær at búð aðrastaðni í Danmark. So kom til Odense og blív ein partur av einum av einum deiligum lestrarbýið!!

Heimasídur id eru gódar at hyggja eftir:

www.studiebyen.odense. dk www.ff-o.dk (heimasídan hjá føroyingafelaginum í Odense)

MFS.FO /// 41

SERGREIN

LESANDI Í

nakað merkt av at tað er ein av populerastu býnum í Bretlandi.

Studningurin uppá góðar 5000kr strekkir tó rættiliga langt, og ein hevur ráð at eta annað enn spaghetti og ketchup og blikkmat. Leggur tú leidina til Edinburgh eftir summarið, so fær tú eisini møguleika at royna ´deep fried Mars ´ fyri lítið og lætt. Ja trúgv tí ella ei, tað stendur á matarskránni á grillstøðum runt býin!

SERGREIN

NÝGGI LESTRARDEPIL FØROYINGA!

Talið á lesandi føroyingum í Bretlandi er skjótt vaksandi. Fyri føroyingar er Bretland eitt spennandi og alternativt lestrarumhvørvi. Her eru nakrir av teimum bestu hægri lærustovnunum í heiminum, og útbúgvingarmøguleikarnir eru óendaliga nógvir.

Rógvi Absalonsen Seinastu árini hava alt fleiri føroyingar leita sær aðrastaðni enn til Danmarkar at nema sær útbúgving. USA og ymisk lond í Evropa hava hýst fleiri og fleiri føroyskum lesandi síðani ÚSUN (útbúgvingarstuðul frá Stuðulsstovninum til føroyingar uttanlanda) bleiv hækkaður úr 60.000 krónum upp í 120.000 krónur fyri nøkrum árum síðani. Størsti vøksturin av føroyskum lesandi, hevur uttan ivað verið í enskttalandi londum, serliga í Stórabretlandi.

Undirritaði byrjaði sína útbúgving í Aberdeen í 2003 og hevur sæð vøksturin av føroyskum lesandi í býnum fleirfaldast uppá minni enn fýra ár. Serliga Skotland og London hava nú nógv føroysk lesandi, men eisini hægri lærustovnar í Manchester, Brighton, Newcastle, Bath, York, Aberystwyth, Nottingham o.o. hava verið heim hjá føroyingum seinastu fáu árini.

tað danska. Hetta er tó ikki nakað at stúra fyri. Føroyingar hava stak góðar fyritreytir at lesa í Bretlandi, partvís tí at miðnámsútbúgvingarnar í føroyum hava fleiri lærugreinar og fleiri tímar um vikuna, enn

eru vanir við.

Harvið koma føroyingar til Bretlands við einari ørgrynnu av vitan, sum kanska ofta virkar óneyðug, men sum kann koma væl við í lestrartíðini. Eisini eru føroyingar heldur eldri enn bretar, tá ið teir fara undir hægri lestur, og hetta vísir seg eisini ofta at vera teimum til gagns.

Sum heild klára føroyingar seg væl í tí bretska umhvørvinum, og tey flestu sum undirritaði hevur verið í sambandi við, hava latið heilt væl at, ikki bert viðvíkjandi praktiskum hentleikum og útbúgvingum men eisini sosiala umhvørvinum. At flyta inn í “halls” (kollegie á donskum) fyrsta lestrarár er vanligt, og har plagar ikki at tróta við møguleikum at koma at kenna

fólk. Um ein ynskir at fara til ein bý har nógvir føroyingar lesa, er Aberdeen avgjørt tað næstbesta eftir Danmark. Talið á føroyingum í Aberdeen nærkast fimti, og hevur vaksið hvørt ár síðani 2002. Av tí at talið er so høgt, ber til at skipa fyri størri tiltøkum. Jólaborðhald hevur eitt nú verið fastur táttur í nøkur ár.

plagar at liggja um +/- 300 pund um mánaðin fyri hvønn, og til ber at finna eina góða íbúð fyri rímiligan prís, um viljin er til staðar. Í hesum sambandi hava føroyingar og onnur útlendsk lesandi ein stóran fyrimun; flestu hægri lærustovnar í Bretlandi tryggja teimum bústað í Halls of Residence (kollegie sum hoyrir til lærustovnin) fyrsta lestrarár.

BÚSTAÐARVIÐURSKIFTI

Tað er blivið alt meiri vanligt (eisini hjá føroyingum) at ogna sær eina íbúð í lestrartíðini.

Størsti fyrimunurin er, at tá ið lestrartíðin er liðug, ber til at selja íbúðina fyri meira, enn hon bleiv keypt fyri, og harvið situr tann lesandi, eftir lokna útbúgving, eftir við peninginum, sum annars hevði verið brúktur til at gjalda fyri leigu.

Samanborið við Danmark er Bretland ikki serliga nógv øðrvísi, tá ið tað kemur til leiguprísir.

Hinvegin eru bústaðarmøguleikarnir betri í Aberdeen enn í t.d. Keypmannahavn, av tí at tað er lættari og skjótari at finna sær okkurt at búgva í. Ein íbúð ella eitt kamar í Aberdeen

TÁ SØKJAST SKAL Tað er altíð skilabest at vera í góðari tíð (januar -> mars) at søkja. Um avgerðin at lesa í Bretlandi ikki verður tikin fyrr enn um summarið, ber sjálvandi enn til at søkja, men tá sleppur ein bert inn, um pláss er. Fyri at hava so gott úrval av lærugreinum sum gjørligt, og fyri at fáa ymiskt praktiskt uppá pláss, áðrenn farið verður avstað (SU, ÚSUN, bústað o.a.) verður vanliga viðmælt, at ein fer í gongd so tíðliga sum gjør-ligt at søkja. Søkt verður gjøgnum heimasíðuna hjá UCAS (Universities and Colleges Admissions Service), www. ucas.com. Til ber at søkja fleiri útbúgvingar og lærustovnar.

Serstakt fyri Bretsku skipanin er, at ein ikki noyðist at raðseta útbúgvingarnar (fyrsta val, annað val o.s.fr.). Umsøknin verður sostatt viðgjørd av øllum lærstovnum, sum síðani svara innan fyri nakrar vikur.

LESTRARUMHVØRVIÐ

www.ucas.com Universities and Colleges Admissions Service. Um ein ætlar at søkja at lesa á Undergraduate stigi (t.v.s. Bachelor), má tað gerast umvegis hesa heimasíðuna. Allar umsøknir eru elektroniskar. Heimasíðan virkar samstundis sum eitt yvirlit yvir allar góðkendar útbúgvingar og útbúgvingar-stovnar i Stórabretlandi. Heimasíður hjá øllum útbúgvingarstovnum kunnu eisini finnast her. e d u c a t i o n . g u a r d i a n .c o.u k / guides/ The Guardian -> University Guide 2006 www.timesonline.co.uk/tol/life_ and_style/education/good_university_guide/ The Times -> The Good University Guide www.aspc.co.uk Bústaðir um alt Stórabretland. http: //w w w.accommodationforstudents.com/ Bústaðir um alt Stórabretland.

Serliga ætlað lesandi. http://www.homesforstudents. co.uk/ Vinarliga vend tær til ein av hesum, um tú hevur spurningar viðvíkjandi hægri lestri í Stórabretlandi: Rógvi Absalonsen, rogabs@hotmail.com MFS í Aberdeen, faberdeen@ hotmail.co.uk Holger Arnbjerg (Altjóða Skrivstovan), ask@ask.fo

Bretska lestrarumhvørvið er heldur øðrvísi enn

42 /// PISAN 2009

HENTAR HEIMASÍÐUR

SERGREIN — STÓRABRETLAND

SERGREIN — STÓRABRETLAND

MFS.FO /// 43

SERGREIN

STÓRABRETLAND

tað sum bretar

ÚTBÚGVINGAR Í FØROYSKUM

SERGREIN

Framleiðslutíðin fyri ein gransEg eiti Fríðgerð í Soylu og eri 25 ára gomul. Eg búgvi í Skive, sum er í mið-Jyllandi kara í føroyskum er 5 ár. Fyrst saman við sjeikinum Jens Petur, og okkara 2 ára gamla soni, sum eitur Allan.

skal studenturin lesa og arbeiða í tvey ár fyri at taka støðisnám, Fríðgerð í Soylu, 25 ár, læraralesandi mammur undir har útbúgving, sum fáa upallar lærugreinirnar eru skyDanmark. paftur meira hjálp. ldubundnar. Triðja árið skal hon varð sett á stovn í 1965 í fyrsta velja sær 3-4 evni og skriva eina Malan Marnersdóttir. lúkasaBA-prógv. at síðani vera hægriMen lærustovnur í BA-ritgerð Tórshavn.

Eg byrjaði fyri nú næstan 2 lagi árum hvussu fær ein alt at og hanga Fjórða og fimta árið heldur teimum føroyskum evnunum, at lesa til lærara her í Skive á VIA man? Halda hús, vera foreldur og royna hon Føroyamálsdeildin hevur saman har málið lá fyrst fyri. Seinni fram á nakað sama hátt fyri at university college. Eg byrjaði læraat skapa framtíðina, ein droymir um. við Søgu- og samfelagsdeildin komu hinir ómissiligu partarnir lúka MA-prógv. Síðani er tað raútbúgvingina, tá Allan einans var 8 Tað er altíðogstrævið at fáa altum at hanga ein spurningur dugnaskap søga hugvísindini á Setrinum við, náttúruvísindi, Eg hevði i barsil saman árini, ein gongur fíggjarmøgleikar, um hon samfelagsfrøði.

Soleiðisfíggjarliga er og tey ummánaðar hendi. gamal.

Hugvísindi er verið í 6 mánaðar, arbeitt í ein mánað og so í skúla. pengar alt:í granskaraútleigu, kann halda til fram Fróðskaparsetrið í dag Tað taðskulu heimur fullur av spennandi búgvingini verðaalt doktari universitetið granskarevnum, hartilendamálið flutti eg niður sjeikin, sum var flut- í heiminum, hita + el,sum barnaansing, ogogeisini til trý ár seinni: hevur skyldu til burturav at er attur kava langt niður í andslív, list í apríl, og hevði gjørt okkum alt til húarhaldið. SU strekkir ikki til alla verðigera rannsóknir í føroyskum og samskifti úr var nógvum ymsum reiðar. Alt so nýtt og spennandi, og na, og tað vita vit væl. Tað er sum sagt heraldshornum. Tað er eitt vítt viðurskiftum – sum ikki bara • BA í føroyskum 3 ár – eg gleddi meg sera nógv at byrja úthjálp at fáa! og kvæmt granskingarøki, har nýtast at vera viðurskifti í støðisnám+BAár búgvingina.

Føroyamálsdeildin nýggj hugskot í heilum bjóða Føroyum.

Sum lesandi barni og maka kann í føroyskum 2 ár hjá Fróðskaparsetrinum er har-við• MA gomlum fatanum av.

Tað vóru 4 ár liðin, síðan egafturat fekk studenein ikki fáa meria í SU, men sum eineinasta stað í heiminum, ph.d.dupult 3 ár SU. Eisini har útbúgvingar í mamma føroyskumfær• ein Føroyamálsdeildin elsta deildtarprógvið, ogernú hevði eg verið heima lig máli og bókmentum eru at in íáeitt Fróðskaparsetrinum fyri ár, uttan næstan at arbeitt og er møguleiki at taka sær SU-lán, eisini ikki á hjá teimum fáaAllan, heilt og frá BAsuplerandi til MA og ikkibara at siga, at hon var setrið tey við “hygga” mær saman lán,Tað um stendur ein er foreldur. sum hava BA og MA at fáa fyrstu árini. Fróðskaparsetrið granskaraútbúgvingina ph.d.

TÍÐINA

Við Føroyamálsdeildini inn í framtíðina havt alla tíðina i verðini. Tíð er kanska Frá kommununum í Danmark kann ein tað, ein ikki hevur so nógv av, tá ein er lesandi, og tí er tað avgerandi at tilrættisleggja sær tíðina. Eg haldi sjálv, at eg ikki havi verið so góð til tað, og ofta fari eg ikki í holt við fyrireiking til dagin eftir, fyrr enn Allan er farin í song. Eg vil so fegin nýta tíðina frá 15.00-20.00 saman við Jens Petur og Allan, tí tað er tann tíðin av døgninum, ein familja hevur saman. Sum oftast røkka tímarnar aftaná kl 20.00 ikki til, at eg nái alt, og tí verður klokkan ofta nógv. Tað taki eg ikki so tungt, tí eg arbeiði best, tá sólin er farin niður og tá friður er.

Lesandi við børnum í Danmark hava sera góðar treytir. Tað er stór fíggjarlig hjálp at fáa, ið altíð er ein avgerandi liður, tá ein fer undir útbúgving, og serlig tá ein hevur børn. Vit eru so tvey við einum barni, men tað eru eisini fleiri einligar

56

eisini søkja um ymiskt, sum kann hjálpa til, t.d. stuðul til at gjalda leiguna, frípláss til barnaansing og annað. Hóast eg livi saman við einum, ið ikki er lesandi skulu vit einans gjalda helvtina av barnaansingini. Í Danmark fáa foreldur ella tann, ið hevur foreldramynduleikan eisini 3. hvønn mánað ein barnakekk.

Hvussu nógv ein fær, veldst um hvussu gamalt barnið/børnini eru og hvussu nógv børn ein hevur. Til tað kunnu einligar mammur søkja um eitt sum kallast “Familjubidrag”, henda upphædd verður løgd afurrat barnakekkinum. Um hetta er galdandi fyri allar kommunur í Danmark eri eg ikki heilt vís í.

Tað er avgerandi, at ein tekur av teimum møguleikum sum eru, hóast tað av og á kann kennast sum at “útnytta” samfelagið. Men møguleikarnir eru har,

Pisan 2008

Malan Marnersdóttir, Tórshavn 44 /// PISAN 2009

turat einasta stað í heiminum, har útbúgvingar í føroyskum máli og bókmentum eru at fáa heilt SERGREIN — FØROYAMÁLSDEILDIN frá BA til MA og granskaraútbúgvingina ph.d.

Føroyamálsdeildin hevur saman við Søgu- og samfelagsdeildin hugvísindini á Setrinum um

Útbúgvingar í føroyskum

SERGREIN

Lesandi ogAMÁLSbørn - Danmark VIÐ FØROY DEILDINI INN Í FRAM-

tí tað er brúk fyri teimum. tað krevur nógva orku at leggja arbeiði t.d. sum týðarar, t.d. er søga, enskt ella spanskt.

Enn tykist tørvurin ikki vera undirvísingina til rættis við tekstarar, forlagsritstjórar og Eg haldi, at ein skal ikki seta seg aftur nøktaður, og skulu enn fleiri tilfari o.s.fr. teksthøvundar á lýsingarvið at taka eina útbúgving hóast ein ungdómar enn nú hava eina fyritøkum.

Tey sum taka hevur børn. Útbúgvingarstovnar alsamansett MA við føroyskum miðnámsútbúgving, so verður Í løtuni eru sjey vísindastarvsfólk lastaðni í dag hava forstáilsi fyri, at tað og eini aðrari lærugrein sum tørvur á fleiri føroysktlærarum á Føroyamálsdeildini, tríggir eru fleiri, sum øvugt hava børn fáainn særí framtíðina. langt granskingarhjálparar og eitt hjánám – ella havaella børn undir skrivstovufólk. Í 2007 kostaði føroyskt sum útbúgvingini. hjánám afturatÀ skúlanum har gangi er sera vanligt at síggja 2-3 OG UNDIRVÍSING GRANSKING tað kr. 5,6 milliónir at reka einiegaðrari høvuðsgrein – kunnu Føroyamálsdeildina. verða lærarar í um føroyskum barnavognar dagin. Egí havi eisini Tað, sum eyðkennir miðnámsskúlunum. havt Allan við í skúla. Sjálvandi ger ein universitetsútbúgvingar er, at Higartil hevur Føroyamálsikki tað bara fyri at gera tað, men tað bara útbúgvið 2 Hesi seinastu 25 árini hevur tær eru grundaðar á vísindaliga deildin kunnu vera serligar umstøður, ið gera at Tað átti alla hjá granskarar.

Føroyamálsdeildin útvegað granskingarvirksemið ein hevur barnið við, og tað er í fínasta miðnámsskúlunum lærarar í før- lærarunum. Tí fer helvtin av tíðina at verið í minsta lagi lagi, tí tað erí pláss fyri øllum. arbeiðsorkuni hjá teimum tvey ph.d.-lesandi á deildini. oyskum.

Einaferð 1980árunum á Lutvíst tí vit mugu síggja gjørdist tað eitt krav fyri at fáa vísindastarvsfólkunum eri sera fyri, at eg tók avgerðina Føroyamálsdeildini til at granska til at tryggja framhaldið á fastEgstarv sumglað studentaskúlatey eg mongu ymisku brigdi Føroyamálsdeildini. Og lutvíst og um HF-lærari føroyskum, at hóast at byrjaí útbúgvingina, hjá føroyskum kandidatarnir høvdu í minsta hevði eitt lítið barn. Fleiri spyrja, hví eg máli, mentan skal nýggja læraraútbúgvingin bókmentum.

Haruppí væntandi hava granskaraútbúnar lagivaldi 2-ára grundútbúgvingina Danmark, men tað var og bara fyri at av. Føroyamálsdeildini. So- hoyrir at skriva greinir og føroysklærarar. Í hesum viðfangi uppliva nakað nýtt, møta nýggjum folki leiðis er tað framvegis, mið- bøkur. Deildin er harumframt lati eg spurningin um fíggingina og fáa nýggjarskulu avbjóðingar. nú eg ph.d.

-útbúgvingunum samstarvspartur í útlendskum av námsskúlalærarar hava ein Men at vita viðvíklýti aftur,–høvdu teir fíggjarligu møgulei- Meiri fæst hvíla um – í treytir løtuni veldst hon um sum høvuðsgrein sum kann vera granskingarverkætlanum, jandi SU á www.su.dk. karnir– eisini at siga avgerðina, raðfestingarnar og fíggjarorkuna føroyskt mál og føroyskar føroyskt og einanógv hjágrein, sumfyriumfata kann vera er grundútbúgvingin í bókmentir. og tað tann besta avgerðin, eg haviTað er tíðarkrevjandi hjá Granskingargrunninum. at røkja teyvið sambondini,Økja einsframleiðsluna og føroyskum um høvuðsgreinin fyritøkum.

Tey sum taka samansett MA tikið í lívinum. føroyskum og eini aðrari lærugrein sum hjánám Sum er tekur Føroyamálsdeildin nýggjar stu– ella øvugt hava føroyskt sum hjánám afturat dentar inn annaðhvørt ár. Skulu vit økja frameini aðrari høvuðsgrein – kunnu verða lærarar í leiðsluna á øllum stigum, má tað bera til hjá føroyskum í miðnámsskúlunum. studentum at verða tiknir upp til lestur hvørt ár.

Verður Føroyamálsdeildin víðkað á henda hátt Hesi seinastu 25 árini hevur Føroyamálsdeildin fáa vit frammíhjá eina innanhýsis synergi, sum útvegað miðnámsskúlunum lærarar í føroyskum. fer at fremja ta fakligu menningina. Hon eigur Einaferð í 1980árunum gjørdist tað eitt krav fyri eisini at umfata Læraraskúlanum og Sjúkrarøkat fáa fast starv sum studentaskúla- og HF-læra- tarfrøðiskúlan, sum fara at kunna geva okkum ri í føroyskum, at kandidatarnir høvdu í minsta á gamla Setrinum eina rúgvu á pedagogiska lagi 2-ára grundútbúgvingina av Føroyamálsøkinum. deildini. Soleiðis er tað framvegis, miðnámsskúlalærarar skulu hava ein høvuðsgrein – sum Fjølmiðlan kann vera føroyskt – og eina hjágrein, sum kann Ofta hevur verið nevnt, at setrið átti at havt vera grundútbúgvingin í føroyskum um høvuðseina journalistútbúgving. Tað er eitt gott hugsgreinin t.d. er søga, enskt ella spanskt. kot, men vit halda, at neyðugt er at víðka tað hugtakið og gera eina fjølmiðlaútbúgving, sum Enn tykist tørvurin ikki vera nøktaður, og skulu byggir á holla fakliga vitan. Tí skjóta vit upp at enn fleiri ungdómar enn nú hava eina miðnámskipa fyri eini MA útbúgving í fjømiðlan, soleiðis sútbúgving, so verður tørvur á fleiri føroyskat hon byggir á eitt BA prógv í føroyskum, søgu, tlærarum langt inn í framtíðina. lívfrøði o.t. Útbúgvingin skal vera teoretisk og praktisk, umfata søguligar, samfelagsligar og Gransking og undirvísing málsligar partar. Tískil má hon verða framd í Tað, sum eyðkennir universitetsútbúgvingar samstarvi við aðrar deildir og skúlar á nýggja er, at tær eru grundaðar á vísindaliga granskFróðskaparsetrinum. ingarvirksemið hjá lærarunum. Tí fer helvtin av arbeiðsorkuni hjá teimum vísindastarvsfólkunum Framtíðin 57 á Føroyamálsdeildini til at granska tey mongu Soleiðis ment kann Føroyamálsdeildin møta ymisku brigdi hjá føroyskum máli, mentan og framtíðini. bókmentum. Haruppí hoyrir at skriva greinir og SERGREIN FØROYAMÁLSDEILDIN MFS.FO bøkur.— Deildin er harumframt samstarvspartur í Hvussu skjótt vit skulu røkka hesum /// máli,45er ein útlendskum granskingarverkætlanum, sum umspurningur um politiska raðfesting, og hvussu alt fata føroyskt mál og føroyskar bókmentir. Tað er Fróðskaparsetrið skal húsast, fyri ikki at tala um tíðarkrevjandi at røkja tey sambondini, eins og hvussu tað skal verða hýst í framtíðini.

Annika Helgadóttir Joensen.

Vit hava valt Danmark/Norðurlond, Bretland og USA sum dømi, men tørvar tær neyvari upplýsingar ella upplýsingar um onnur lond, set teg so í samband við MFS og/ella vitja heimasíðuna hjá Altjóða Skrivstovuni, á www.ask.fo.

DANMARK/NORÐURLOND Í donsku stórbýunum sum Keypmannahavn og Århus kann vera ringt at fáa kamar ella íbúð, meðan t.d. Odense veitir trygd fyri, at lesandi uttan tak yvir høvdið fáa eitthvørt at búgva í innan 3 dagar. Sostatt eru íbúðarviðurskiftini ógvuliga ymisk frá býi til bý. Flestu norðurlendsku lestrarbýirnir hava tó eina skipan, ið gevur tær møguleikan at skriva teg á ein bíðilista til at fáa eitt kamar ella eina íbúð. Tú kanst skriva teg upp, tá ið tú hevur funnið útav, hvagar tú ætlar tær, men umsóknin (í Danmark) verður tó vanliga ikki gjørd virkin fyrr enn 4½ mð. innan lestrarbyrjan.

Hent heimasíða: www.ungdomsboliger.dk FYRI NORÐURLOND SUM HEILD: www.abo.fi/norden og www. nsbo.org BRETLAND Flestu hægri lærustovnar í Bretlandi hjálpa altjóða næmingum at fáa tak yvir høvdið – nógvastaðni fært tú saman við upptøkubrævinum tilboð um bústað, og aðrastaðni eigur tú skjótast gjørligt at venda tær til bústaðarávísingina á útbúgvingarstaðnum fyri at finna útav, um tey kunnu tryggja tær bústað, tá ið tú skalt byrja.

Bústaðartilboðini frá læru-

46 /// PISAN 2009

stovnunum eru ofta kømur, ið eru knýtt at lærustovnunum og liggja tætt við - hetta verður eisini nevnt “campus”. Tað er torført at geva ein vegleiðandi kostnað fyri kamar tí tað er so stórur munur á ymsu partunum í Bretlandi, men millum kr.

2000-5000 um mánaðin uttan fyri London burdi verið á einari leið.

Hent heimasíða: www.ukcosa. org.uk USA Eins og í Bretlandi er vanligt, at amerikonsku lærustovnarnir bjóða tær innivist saman við upp tøkubrævinum, og eisini her snýr tað seg aloftast um “campus”.

Flestu fyrstaárs-næmingarnir velja at búgva á útbúgvingarstaðnum, tí tað hevur fíggjarligar fyrimunir, umframt at tú hevur størri møguleika at koma í samband við onnur lesandi. Fleiri hægri lærustovnar krevja eisini, at tú býrt á staðnum fyrsta árið.

Kostnaðurin fyri at búgva á “campus” er ógvuliga ymiskur, men tú skalt rokna við at gjalda USD 5.000 um árið, íroknað mat. Hetta svarar til uml. kr.

2.900 um mánaðin.

Hentar heimasíður: www.usastudyguide.com, www.wemakeithappen.dk & www.educationusa.state.gov.

HVUSSU SKAL EG HÚSAST? KAMAR Um tú ert stakur, tá tú fert av landinum í útbúgvingarørindum, er lættast at fáa innivist í einum kamari, annaðhvørt á

ein-um kollegii, ella privat. Tó er aloftast bíligari at leiga sær kamar á einum kollegii, har leigan vanliga liggur um kr. 1.5002.500 um mánaðin. Um tú leigar eitt kamar frá privatum útleigara, er vandi fyri, at tú kemur at gjalda ein okursprís fyri fáar fermetrar.

Studningurin skal røkka langt, so royn fyrst og fremst at fáa eitt kamar á einum kollegii. Um bíðitíðin er alt ov long, og eingir aðrir møguleikar eru, kann gerast neyðugt at leiga eitt kamar í privatum heimi at byrja við. Her skalt tú so ansa eftir, at tú ikki verður snýtt/ur.

Ymiskt er, hvussu kømurini á kollegium eru - onkur hava egnan køk og wc, meðan onnur hava felagskøk og –wc. Lesandi, ið hava felagskøk, halda flest øll, at tað er sera hugnaligt at gera mat og at eta saman um kvøldarnar, og harumframt er lættari at koma í samband við fólk. Á flestu kollegium er gott studentalív, og hetta tykist serliga vera galdandi fyri tey, ið deila ein part av gerandisdegnum við øðrum.

LEIGUÍBÚÐ – Á KOLLEGII Leiguíbúðir eru eisini á flestu kollegium, eitt- tvey- og í summum førum trýrúmsíbúðir. Eittrúmsíbúðirnar eru vanliga eitt sindur størri enn kømurini og hava aloftast egnan køk og egið wc. Hesar eru roknaðar til ein persón, og kostnaðurin liggur um tað sama sum fyri eitt kamar.

Tveyrúmsíbúðirnar á kollegiunum eru ætlaðar tveimum persónum, og her er lættast hjá einum pari at fáa innivist. Støddin á íbúðunum er ógvuliga ymisk frá staði til stað, men ein vanlig tveyrúmsíbúð er uml. 4555 fermetrar við egnum køki og wc. Kostnaðurin er somuleiðis ikki tann sami allastaðni, men ein hóskandi prísur fyri eina tveyrúmsíbúð, sum er 50 fermetrar til støddar, er uml. kr.

3.300. Trírúmsíbúðirnar eru ikki nógvar í tali á flestu kollegiunum,

SERGREIN — BÚSTAÐARMØGULEIKAR

og eru tær ætlaðar einum pari við barni. Tær eru eitt sindur størri enn tveyrúmsíbúðirnar, og kostnaðurin uml. kr. 4.0004.500.

LEIGUÍBÚÐ – Í ÍBÚÐARFELAGI Umframt leiguíbúðir á kollegium er møguleiki fyri at leiga eina íbúð, ið ikki hoyrir til eitt kollegii.

Hetta verður aloftast gjørt við at skriva seg upp á bíðilistar í íbúðarfeløgum, og her er bíðitíðin ofta sera, sera long. Ikki er óvanligt, at donsk børn fáa eitt pláss á bíðilista í dópsgávu, soleiðis at íbúðin er til taks, tá ið tey flyta heimanífrá bíðitíðin kann vera alt frá hálvum ári til tjúgu ár. Bíðitíðin er tengd at býunum og býarpørtunum, longsta bíðitíðin er í størru býunum, har flest ung eru í somu trongu skóm. Í hesum sambandi skal sigast, at – sum við so nógvum øðrum – so er lættast at fáa íbúð ígjøgnum onkran, ið kennir onkran, ið aftur kennir onkran annan, ið veit um onkran, ið hevur eina íbúð til leigu. Flestu íbúðirnar verða útleigaðar, áðrenn eigararnir nakrantíð fáa tíð at seta lýsing í bløðini.

LUTAFELAGSÍBÚÐ Ein lutafelagsíbúð er ein partur av privatum lutafelagi. Um tú keypir ein part av eigindóminum, gerst tú eigari og limur í lutafelagnum, og saman við hinum limunum og eigarunum hevur tú ábyrgd av felags økjum. Av tí at tú skalt gjalda tín part í lutafelagnum, áðrenn tú flytir inn í íbúðina, verður leigan eitt sindur lægri enn fyri leiguíbúðir. Í mun til leiguíbúðir, har at gjalda leigu tykist sum at blaka pening í eitt stórt, svart hol, so er lættari at síggja peningin aftur í lutfelags-

íbúðum. Tá ið tú vilt selja tín part av eigindóminum, sum skal ígjøgnum lutafelagið, hevur tú møguleika at betra um íbúðina, soleiðis at virðið hækkar. Tú fært upprunaliga innskotið aftur, og á henda hátt kanst tú vinna pening uppá tín part.

Vanligt er, at tú stendur á bíðilista til lutafelagsíbúðir, og tað er ikki óvanligt, at tú bert verður

skrivað/ur upp, um tú hevur kenningar ella familju, ið búgva í sama eigindómi. Lutafelagsíbúðir eru ógvuliga væl umtóktar, men útboðið samsvarar tíverri als ikki við eftirspurningin. Kostnaðurin á lutafelagsíbúðum er ógvuliga ymiskur frá býi til bý, býarparti til býarpart og er tengdur at stødd, hvussu umhvørvïð er, og um hon er í góðum ella ringum standi.

EIGARAÍBÚÐ Tað er ógvuliga óvanligt, at lesandi keypa sær eina íbúð, men harafturímóti er ikki óvanligt, at foreldur keypa eigaraíbúðir til børnini, so at tey hava tak yvir høvdið, tá ið lesnaðurin byrjar. Í flestu stóru útbúgvingarbýunum, bæði í Danmark og Bretlandi, eru eigaraíbúðirnar sera dýrar, og tí er hetta aloftast ein vánalig og sera kostnaðarmikil

SERGREIN — BÚSTAÐARMØGULEIKAR

loysn hjá teimum lesandi.

Sum við lutafelagsíbúðunum so er kostnaðurin á eigaraíbúðunum tengdur at bæði stødd, hvussu hon liggur fyri, í hvørjum standi hon er og sjálvandi eis-ini at íbúðarmarknaðinum. Er stórur tørvur á íbúðum, so verða tær dýrari, og umvent.

Eigaraíbúðirnar

fáast somuleiðis við, at tú skrivar teg upp á bíðilistar í ymsu íbúðarfeløgunum.

BÚFELAGSSKAPUR Um tú flytir inn í ein búfelagsskap, er vanlig mannagongd, at tú fært títt egna kamar og hevur felags køk og wc. Um tú fært tað at rigga saman við hinum, er hetta ein frálíkur íbúðarháttur, og tú fert í øllum førum ikki at kenna teg einsamalla/n. Oftast kemur tú at búgva saman við øðrum lesandi, so tað kann - á nógvar háttir - bjóða uppá eitt ríkt studentalív.

Ymiskt er, hvussu nógv tú skalt gjalda fyri eitt kamar – hetta verður í flestu førum ásett eftir støddini á kamarinum í mun til samlaðu leiguna og talið á leigarum.

Besti hátturin at koma inn í ein búfelagsskap, er at hyggja eftir uppsløgum á útbúgvingarstøðunum, nærmastu sølubúðum o.s.fr.

MFS.FO /// 47

SERGREIN

SERGREIN

YMISKIR BÚSTAÐARMØGULEIKAR

STARVSVENJING

í TORONTO

rvsvenjing í Toronto “Og hvat lesur tú so til, góda?

Ja, øø…hvat lesi Starvsvenjing eg til?!”

í Toronto

at fáa SU um útbúgvingarstaðiðEitt gevur lesandi frá nógvum ymiskum er tó at hugsa um at fara, men ar tíðarsonur. Toronto er fyri starvsvenjingina.

Harafturat útbúgvingummerit møguleikan at fyri veruliga at fara, er tað neyðugt at r í Kanada við 5 milliónum eru tað nógv legat, ein kann søkja, arbeiða á sendistovum sinum kring fáa alt tað praktiska upp á pláss. Tað STARVSVENJING 48 /// PISAN 2009 g er samstundis mestheimin etniskt møguleikarnir í seksog mánaðar ella eittfyri ár. at fáa pengar praktiska kann vera so nógv ymiskt alt Sendistovurnar eru millum annað eftir hvar leiðin gongur, men eitt sum ambassadur og handilskontór. Men tá ein er felags fyri øll, er spurningurin um,

At vera lesandi Pengar eru ikki alt, og tó - fá ráð!

tín, ið ætlar tærog uttanlands at lesa. havi tíbetur fleiri mánaðar eftir, tí eg

eri als ikki klár at fara heim enn. Hetta STARVSVENJING

hálva árið hevur verið sera læruríkt fyri meg. Eg havi havt møguleika at royna, www.18-25.fo hvussu tað ”ordiliga lívið” er. Tað besta

MFS.FO /// 49

STARVSVENJING

STARVSVENJING

At byrja starvsvenjingina var á marknaðinum í Kanada, leitin- ini ein partur av arbeiðinum á sera spennandi. Eitt nýtt stað, gar eftir lokalum distributørum handilskontórinum, og tað er nýggj fólk og nógv at læra. Sum og partnarum fáist eg eisini sera stuttligt at vera boðin við til tílík tiltøk. starvsnæmingur á Handilskontórinum arbeiði tann vegin eru góðir. Eg søkti til dømis Nú havi eg verið í Toroneg mest sum á jøvnum fimm legatir og fekk positivt svar frá TÓRHILD JOHANNESEN to í eitt hálvt ár og havi føti við hini, fái ábyrgd TORONTO, KANADA tveimum. Stuðulsstovnurin bjóðar tíbetur fleiri mánaðar og sleppi at taka allar harumframt verkætlanarstuðul, sum eftir, tí eg eri als ikki tær uppgávur, eg vil. sur tú so til, góða? Ja, øø…hvat lesi eg til? klár at fara heim enn.

Tað eru sjálvandi eisier stuðul til ein ferðaseðil aftur og ningurin kann onkuntíð vera ringur at svara, tá ein sum eg ikki lesur Hetta hálva árið hevur niSjálvt uppgávur, sumikki ikki fram til praktikstaðið. um eg lærara ella aðrar góðar gamlar kendar útbúgvingar. Men tá eg nú so verið sera læruríkt fyri eru so áhugaverdar, gulli liggjandi á ðir hevði staðið sum eitt líka stórt spurnartekin sum tann, ið spurdi meg kann vera so nógv ymiskt althevði nakran posa av men Danska Uttanríkismeg. Eg havi havt møgutær skulu eisini væl tilMillum hjá tær bjóðar leika at royna, hvussu avgreiðast. , helt eg, tað var upp á tíðina at gera nakað við tað. Eg málaráðið skuldi finna útav eftir hvar leiðin gongur, menloftinum, bar tað soleiðis at røkkaegsaman. lesandi frá nóg- eitt sum er felags fyri øll, ermær at fáa endarnar uppgávur tað ”ordiliga lívið” er. havi loyst, si til! vum ymiskum út- spurningurin um, hvussu ein skal Tað besta av øllum er, kann nevnast ein kanbúgvingum møgu- fáa tað økonomiska at hangaAt byrja starvsvenjingina ing og longri rapport at eg havi kunnað brúkt var sera hannesen, leikan at arbeiða á saman.

Uttanríkismálaráðið um skatta-, arbeiðsalt tað, ið eg havi lært spennandi. Eitt nýtt stað, nýggj fólkvegin eru góðir. Eg søkti til dømis tann sendistovum sinum bjóðar starvsnæmingunum hjá marknaðarviðurskiftið, í skúlanum. Ja, eg vildi starvsnæmingur kring heimin í seks sær 3.000 krónur um mánaðanog nógv at læra. Sum orku-og umhvørvispoltik í og fekk positivt svar frá enntá sagt, at eg havi fimm legatir egtveimum. mest mánaðar ella eitt í stuðli til húsaleigu. Samstundisá Handilskontórinum arbeiði Kanada. Marknaðarkanningar og nógv við.bjóðar Av og á eru messur, funnið útav, hvat eg lesi til! d.ling.merc, ein Stuðulsstovnurin ár. Sendistovurnar er tað møguligt at fáa SU umsum á jøvnum føti viðmarknaðarrapportir mótasýningar og móttøkur eishini, fáiharumframt ábyrgd av ymiskum búgving í ”erhvervssprog og lesur tú so til, góða? Ja, øø…hvat verkætlanarstuðul, sum Og hvat lesi eg til? útbúgvingarstaðið gevur meritog sleppi at taka allar tær uppgávur, eru millum annað eg nal erhvervskommunikation” er stuðul til ein ferðaseðil aftur og fyri starvsvenjingina. ambassadur Tann spurningurin kann onkuntíð vera ringur atogsvara, tá ein sum egHarafturat ikki lesur vil. Tað eru sjálvandi eisini uppgávur, áskúlanum í Keypmannahavn. fram til praktikstaðið. Sjálvt um eg ikki eru tað nógv Men legat,táeinegkann handilskontór.

Men Tanntil spurningurin kann onkuntíð lækna, lærara ella aðrar góðar gamlar kendar útbúgvingar. núsum so ikki eru so áhugaverdar, men søkja, og møguleikarnir fyri at tá ein hevur øll heimsins lond at ing sum mín er sera breið hevði nakran posa av gulli liggjandi á veranógvar ringur atferðir svara, hevði tá ein sum staðið sum eitt líka stórt spurnartekin sum tann, ið spurdi meg fáa pengar tann vegin eru góðir.tær skulu eisini avgreiðast. Millum eg ikki lesur til lækna, lærara vejla í, hvat velur ein so? møguleikarnir tilsvarandi loftinum, bar tað soleiðis væl til hjá spurningin, helt eg, tað var upp á tíðina at gera nakaðEgvið tað.

Eg skuldi finnaog útav søkti til dømis fimm legatir tær uppgávur eg havi loyst, kann ella aðrar góðar gamlar kendar ri at finna ta røttu leiðina mær at fáa endarnar at røkka saman. hvat eg Men lesi til! útbúgvingar. tá eg nú so Kanada er næststørsta land í fekk positivt svar frá tveimum.nevnast ein kaning og longri rapport aldi eg at søkja um at nógvar ferðir hevði staðið sum heiminum í geoum skatta-, arbeiðsmarknaðarviðu arvsvenjing á tí Danska At byrja starvsvenjingina var sera eitt Tórhild líka stórt Johannesen, spurnartekin sum grafiskari stødd, rskiftið, orkuog umhvørvispolitik strekkir seg frá tórinum í Toronto, Kanada. spennandi. Eitt nýtt stað, nýggj fólk tann,Toronto. ið spurdi meg spurningin, í Kanada. Marknaðarkanningarog ognógv at læra. Sum starvsnæmingur helt eg, tað var upp á tíðina at Atl a nt s h av i n u m til Stillahavið og marknaðarrapportir av ymiskum á gera við tað. Eg skuldi ndilskontórini eru at nakað á Handilskontórinum arbeiði eg mest lesi cand.ling.merc, ein hevur seks ymiskar finnaEg útav hvat eg lesi til! marknaðinum í Kanada, leitingar eftir allan heimin og umboða sum á jøvnum føti við hini, fái ábyrgd tíðarsonur. Toronkandidatútbúgving í ”erhvervssprog og lokalum distributørum og partnarum Eksportråd, sum Eg erlesi ein partur blandaði og sleppi at taka allar tær uppgávur, eg býur to í heiminum. er størstiTá tú ringir cand.ling.merc, ein kandiinternational erhvervskommunikation” fáist eg eisini nógv við.

Av og á eruTað eru sjálvandi eisini uppgávur, býur í Kanada kismálaráðnum. Donsku vil. datútbúgving í ”erhvervs-sprog 112 í Toronto kunnu tey svara tær á 150 á Handilsháskúlanum í Keypmannahavn. messur, mótasýningar og móttøkur við 5Kanada milliónum international erhvervs-komtórini bjóða seg og fram at sum ikki eru so áhugaverdar, men ymsikum er veruliga Eintilútbúgving sum mínmálum. eríbúgvum sera breið og er eisini ein partur av arbeiðinum á skulu eisini avgreiðast. Millum munikation” á Handilsháskúlaskum fyritøkum, sum gjarna tær eitt sindur av øllum heimsins arbeiðsmøguleikarnir samstundis mest londum og numog í Keypmannahavn.

Ein út- tilsvarandi handilskontórinum, og tað er sera út a heimamarknaðin. tær uppgávur eg havi loyst, kann Toronto er miðpunktið í øllum. Tí var etniskt blandaði ymiskir.

Fyri at finna leiðina búgving sum mín er sera breið ta og røttu stuttligt at vera boðin við til tílík tiltøk. nevnast ein kaning og longri rapport eitt býur eyðsæð val fyri meg. í heiminum. arbeiðsmøguleikarnir til-svaranfyri meg valdiToronto eg at søkja um at Tá tú ringir 112 í anríkismálaráðiðdibjóðar um skatta-, arbeiðsmarknaðarviðu ymiskir. at finna tað røttuá tí Danska sleppaFyri í starvsvenjing Nú havi eg verið í Toronto í eittrskiftið, hálvt árorku- og umhvørvispolitik Toronto kunnu tey leiðina fyri meg valdiEitt eg at søkja nógvum ymiskum er ító at hugsa um at fara, men Handilskontórinum Toronto, Kanada. svara tær á 150 og havi tíbetur fleiri mánaðar eftir, tí egMarknaðarkanningar og á tí um møguleikan atum at sleppa í starvsvenjing í Kanada. fyri veruliga at fara, er tað neyðugt at Danska Handilskontórin-um í To- ymsikum málum. eri als ikki klár at fara heim enn.

Hetta sendistovum sinum kring marknaðarrapportir av ymiskum á fáa alt tað praktiska á pláss. Tað Kanada veruliga Donsku Handilskontórini eru at er upp ronto, Kanada. hálva árið hevur verið sera læruríkt fyri eks mánaðar ella eittfinna ár. kring allan marknaðinum í Kanada, leitingar eftir praktiska vera eitt sindurso av nógv øllum ymiskt alt heiminkann og umboða meg.

Eg havi havt møguleika at royna, heimsins londum rnar eru millum Donsku annað lokalum distributørum og partnarum Handilskontórini erusum eftir hvar leiðin men eitt sum býur í heiminum. Tá tú ringir Danmarks Eksportråd, ergongur, ein partur blandaði hvussu tað ”ordiliga lívið” er. Tað og Toronto er miðpunktið Stuðulsstovnurin bjóðar at finna kring allanerheimin og ur og handilskontór.

Men tá ein fáistbesta eg eisini nógv við. Av og á eru felags fyri øll, er spurningurin um, av Uttanríkismálaráðnum.

Donsku 112 í Toronto kunnu tey svara tær á 150 í øllum.

Tí var Toronto eitt harumframt verkætlanarstuðul, av øllum er, at eg havi kunnað brúkt umboða Danmarks Eksporteimsins lond at vejla í, hvat messur,alt mótasýningar og móttøkur hvussu einseg skalfram fáa tað bjóða til fyri atøkonomiska val meg. ymsikum málum. sum er Kanada stuðul til er einveruliga ferðaseðiltað, ið eg havi lært í skúlanum. Ja, eg råd, handilskontórini sum er ein partur av eyðsæð o? eisini ein partur av arbeiðinum á at hanga Uttanríkismálaráðið aftur og fram til praktikstaðið. hjálpa donskum fyritøkum, sum gjarna Uttan-ríkismálaráðnum.

Donskusaman. eitt sindur av øllum heimsins londum vildi og enntá sagt, at eg havi funnið útav, handilskontórinum, og tað er sera starvsnæmingunum hjá sær Eitt er tó at hugsa um at fara,er miðpunktið Sjálvt um eg ikki hevði Tí nakran handilskontórini fram vilja veksabjóða útbjóðar a seg heimamarknaðin.

Toronto í øllum. var hvat eg lesi til! men fyri veruliga at fara, er tað posa av gulli liggjandi á loftinum, næststørsta landtilí at heiminum stuttligt at vera boðin viðiðtilkunnu tílík tiltøk. hjálpa donskum fyritøkum, 3.000 krónur um mánaðan í stuðli til eitt eyðsæð val fyri meg.

Vit í Eik bjóða tær ein pakka av tænastum, gera lívið hjá tær sum lesandi Toronto neyðugt at fáa alt tað praktiska bar tað soleiðis væl til hjá mær sumseg gjarna vilja húsaleigu. veksa út a Samstundis kari stødd, strekkir frá er tað møguligt lættari, t.d. NemKonto, Kort, HeimaGreiðslu, Lestrarlán og Lestrarkreditt við sera góðum Danska Uttanríkismálaráðið uppbjóðar á pláss. Tað praktiska at fáa endarnar at røkka saman. heimamarknaðin. inum til Stillahavið og hevur Nú havi eg verið í Toronto í eitt hálvt ár har vit eisini hava góð ráð til treytum. Les nærri um Ungdómspakkan á www.18-25.fo,

í MAURITIUS

jing á Mauritius Starvsvenjing á Mauritius BARBARA DJURHUUS MAURITIUS

skrúðgongu og sita í einum bussi í næstan 40 hitastigum, sum næstan ikki flytur seg úr stað, í næstan 3 tímar, var nú ikki tað mest hugnaliga ella stuttliga. Men at síggja øll fólkini samarbeiða við at bera altar og ymiskt, ið tey høvdu bygt, og síggja øll, ið luttóku, sjálvt um tey ikki sóu serliga religiøs út, var eitt upplivilsi fyri seg.

Praktikstaðið er sum at fara uml. 50 ár aftur í tíðina. Tað er heilt týðiligt at tað er pedagogurin ella lærarinnan, sum ræður í flokkinum. Her má sigast, at tað bert eru kvinnur sum undurvísa í hesi organisatiónini. Børnini hava stóra respekt fyri lærarinnuni og gera alt tað, sum hon sigur.

Onkuntíð tykist tað sum um børnini eru bangin fyri lærarinnuni og onkuntíð tykist tað, sum um tey eru stolt og glað at gera tað, sum hon sigur.

Ofta gráta børnini og vilja ikki í barnagarð/skúla og hava ilt við at tola kritikk frá lærarinnuni.

Lærarinnan rópar nógv eftir børnunum og onkuntíð slær hon tey. Um børnini ikki gera heimaarbeiðið líka sum lærarinnan, verður pappírið skrætt sundur og barnið skal byrja umaftur.

Her er ein mynd, har ein drongur hevur teknað seg sjálvan. Tey hava havt undirvísing um fýrakantar, dagog í Keypmannahavn, á Københavns Pædagogseminarium. men hesuferð skuldu tey tekna seg sjálvan og eitt úgving, tekur 3½ ár, har 1 ár og 3 mánaðir eru praktik. Tann reytt súrepli. Hendan tekningin var ikki góðkend er 3 mánaðir, tann næsta (1. lønta praktik) er 6 mánaðir og og drongurin skuldi tekna hana umaftur. mánaðir (2. lønta praktik).

Tað síðsta hálva árið er til at skriva Eg eiti Barbara Djurhuus og lesi til pedagog í Keypmannahavn, á Københavns Pædagogseminarium. og 3fólkasløgum.

Uml. 60%Tann tekna og har mála, Eg eiti Barbarasum Djurhuus lesi drama/teater, Børnini sita niðri, ogav eru úti á spæliplássinum Útbúgvingin, er ein og bachelor útbúgving, tekur 3½ ár, 1 ár og mánaðir erunógv praktik. fólkunum eru hinduar, ein har lærarinnan stýrir og træ/metal øllumuml. til pedagog í Keypmannahavn, á leirverkstað 30 minuttir um vikuna, fyrsta praktikkin (øvelsespraktikken) er 3 mánaðir, tann næsta (1. lønta praktik) er 6 mánaðir og romanskir katolikkar, og ein fimtipartur muslimar, triðing-ur romanskir katolikkar, verkstað.

Københavns Pædagogseminarspælinum. vanligur dagur sær soleiðis út: tann síðsta, sum eg taki nú, er eisini 6 mánaðir (2. lønta praktik). Taðog síðsta áriðEin ermuslimar, til at skriva og so eru aðrar religiónir eisini. ein hálva fimtipartur og ium. Útbúgvingin, sum er ein bachelor og til eksamiu. bachelor útbúgving, tekur 3½ JÚST NÚ ERI EG Í PRAKTIKK Á so eru aðrar religiónir eisini.

08.00 – 09.00: Børnini møta, og hava møguleika OG SKAL VERA HER ár, har 1 ár og 3 síðani mánaðir eru tilMAURITIUS eg merkt nógv eg kom landið evnir um Hetta havi atein spæla við puslispøl inni á stovuni Barbara Djurhuus, romanskir katolikkar, og fimtipartur muslimar, Hetta havi eg merkt nógv síðani Í EITT praktik.

Tann fyrsta praktikkin við mínari praktik.

Praktikstaðið er áHÁLVT ÁR. sálarfrøði, og byrjadi 09.00 – 10.00: Á wc, drekka juice og keks, og so eru aðrar religiónir eisini.

Mauritius. eg kom til landið og byrjadi við er ”primery school”, við børnum í3aldrinum 4 . Vit hava einum (øvelsespraktikken) undirvísing næsta (1. sera løntailla Mauritius Øll tosa tann franskt og duga at tosa er ein lítil oyggj í mínari praktik. Praktikstaðið er k, drama/ til 5 ár.mánaðir, 10.00 – 12.00: Undirvísing Hetta havi eg merkt nógv síðani eg kom til landið á einum ”primery school”, við tí Indiska havinum uttan fyri praktik) er 6 mánaðir og tann Útbúgvingin spennandi fevnir um franska, er sumsera tey tosa, er einogstórur ræ/metal enskt. Tað 12.00 – 12.30: Wc, døgurði børnum í aldrinum 4 til 5 ár. Øll Madagascar/ Suðurafrika.

Síðani síðsta, sum eg taki nú, er eisini og byrjadi við mínari praktik.

Praktikstaðið er á ymiskavevnir, sum t. d.erkommunikatión, sálarfrøði, blandingur creol, sum teirra høvuðsmál, 13.00 – 14.00: Stillitími, har tey flestu børnini tosa franskt og duga sera illa at 6samfelagsfrøði, mánaðir (2. lønta praktik).

Tað uml. ár 1700 hevur oyggin verið pedagogikk og fronskum. Hetta er sera torført,og támenning. ið ein skalVit hava einum ”primery school”, við børnum í aldrinum 4 ein fronsk koloni, og sum so nógv tosa enskt.

Tað franska, sum tey síðsta hálva árið er til at skriva skulu sita sera á stólinum ella á madrassu og sova. og duga illa at tosa eisini kreativa undirvísing drama/ til 5 ár. Øll tosa franskt við fólki, men eg kann barasum uggatónleik, meg við,afrikonsk skal vera arbeiðabachelor onnur hjálond hevur tosa, er ein stórur blandingur av skúlating saman við og til eksamiu.

Nøkur børn skulu gera enskt.

Tað franska, sum tey tosa, er ein stórur teater, tekna og mála, leir-verkstað og træ/metal at eg nokk gerist nógvar ferðir betri til at verda Mauritius verið einblandingur miðdepil fyri creol, sum er teirra høvuðsmál, av creol, lærarinnuni. sum er teirra høvuðsmál, íverkstað. mínum kropsmáli, her verði egtrælahandil noydd a havinum týðilig Útbúgvingin og eitt paradís fyri og fronskum.

HettaSitaerbørnini sera er seratíspennandi 14.00 – 17.00: og fronskum. Hetta er sera torført, tá ið ein skal niðri, kanska spæla ðani uml. at brúka tá ið ein skal arbeiða ogtað. fevnir um ymisk evnir, sum sjórænarar. Ígjøgnum nógv ár torført, puslispøl, og ugga síðanimeg verða arbeiða við fólki, men eg kann bara við,børnini heintaði.

Júst nú eri eg í praktikk á Mauritius skal vera og viðogtrælahandli innflutningi við fólki, men eg kann bara t. d. kommunikatión, sálarfrøði, sk koloni, at eg nokk gerist nógvar ferðir betri til at verda her í eitt ár. merkt av allar ymiskum fólkasløgum, er ugga meg við, at eg nokk gerist samfelagsfrøði, pedagogikk sum hálvt eg havi nógv, eru ond hevur Eitt annað, Hví pedagog? tí her verði Mauritius er ein lítil oyggj í tí Indiska havinum Mauritius ein týðilig stórur í mínum peru- kropsmáli, nógvar ferðir betri til eg at noydd verda og menning.

Vit hava eisini ælahandil heiligdagarnar ella ”public holidays”, sum tey Tey flestu sum spyrja meg at brúka tað. uttan fyri Madagascar/ Suðurafrika.

Síðani uml. týðilig í mínum kropsmáli, tí herhvat eg lesi, hava altið vellingur av fleiri religiónum kreativa undirvísing sum tónleik, num nógv ganga øgiliga høgt upp í her niðri. Nú ein dagin eitt lítið smíl á andlitinum, tá ið eg sigi at eg lesi 1700 hevur oyggin veriðindarar ein fronsk holiday”, har allir skulu koloni, ymiskum var taðár”indian til pedagog.

Eg kundi Eitt annað, sum eg havi merkt nógv, erublivið allar eitt sindur fornermað, og eitt sum vatn so nógv onnur og so heimafrikonsk aftur. Eghjálond var á hevur uvellingur ganga til men eg haldi nú ikki at tað heiligdagarnar ella ”public holidays”, sum teyhjálpir ella er til nakra Mauritius verið ein miðdepil fyri við trælahandil STARVSVENJING PISAN 2009 Port///Louis, høvuðstaðin á oynni, tí Uml. 60% veg til50 nyttu.

Eg kundi eisini lisið til okkurt eitt sindur ogbussinum. eitt paradís fyri sjórænarar. Ígjøgnum At síggja øll hesi fólkini ganga nógv ganga øgiliga høgt upp í her niðri. Nú ein dagin triðingur almenna meirhar ”spennandi” sumskulu kanska advokat ella lækna allir indarar ár við trælahandli og innflutningi av ymiskum var tað ”indian holiday”, ganga til eitt vatn og so heim aftur.

Eg var á fólkasløgum, er Mauritius ein stórur peruvellingur

Ofta gráta børnini og vilja ikki í eitt sindur fornermað, men eg barnagarð/skúla og hava ilt við haldi nú ikki at tað hjálpir ella at tola kritikk frá lærarinnuni. er til nakra nyttu. Eg kundi eisLærarinnan rópar nógv eftir ini lisið til okkurt eitt sindur børnunum og meir ”spennandi” sum kanska onkuntíð slær hon advokat ella lækna (sum eg havi tey. Um børnini ikki stóra respekt fyri). Men eg havi gera heimaarbeiðið fylgt mínum áhuga og tí, sum eg líka sum lærarinn- brenni fyri, og eg trúgvi ikki, at skrúðgongu og sita í einum bussi í næstan 40 pappírið eg kundi verið meira nøgd við an, verður hitastigum, sum næstan ikki flytur segskrætt úr stað,sundur og einari aðrari útbúgving, enn í næstan 3 tímar, var nú ikki tað mest hugnaliga barnið skal byrja við mínari (vónandi) komandi ella stuttliga. Men at síggja øll fólkini samarbeiða umaftur. pedagogútbúgving. við at bera altar og ymiskt, ið tey høvdu bygt, og síggja øll, ið luttóku, sjálvt um teyHer ikki er sóuein mynd, Ein kann altið taka ein yvirbygnhar serliga religiøs út, var eitt upplivilsi fyri seg. ein drongur að, um ein hevur hug til tað. Og hevur teknað seg hví ikki taka av, tá ið møguleikin sjálvan.

Praktikstaðið er sum at fara uml. 50 ár aftur í Tey hava er til staðar? havt undirvísing um tíðina. Tað er heilt týðiligt at tað er pedagogurin fýrakantar, men HVÍ MAURITIUS? ella lærarinnan, sum ræður flokkinum. (sum eg havi stóra respekt fyri). íMen eg haviHer má ganga øgiliga høgt upp í her hesuferð skuldu tey tekna seg Eg havi altið ætlað mær at farið sigast, at taðogbert eru eg kvinnur sum undurvísa í fylgt niðri.mínum Nú ein áhuga dagin var tí, taðsum ”ind- brenni sjálvanfyri, og og eitt reytt súrepli. uttanlanda at lesa, og tá meini hesi organisatiónini.

Børnini hava stóra eg trúgvi ikki, at eg kundi verið meira nøgd viðrespekt var ikki eg ikki við Danmark og hetta var ian holiday”, har allir indarar Hendan tekningin fyri lærarinnuni og gera altgóðkend tað,(vónandi) sumog hondrongurin sigur. einari útbúgving, enn við skulu aðrari ganga til eitt vatn og so mínari skuldi ein góður møguleiki. Ætlanin hjá stóra respekt fyri). Men eg havi Onkuntíð tykist børnini eru bangin (sum eg havi komandi pedagogútbúgving.

Ein um kann altið taka heim aftur.

Eg var á vegtað til sum Port tekna hana umaftur. mær var at fara til Cape Town fylgt mínum áhuga og tí, sum eg brenni fyri, og fyri lærarinnuni og onkuntíð tað, ein yvirbygnað, um ein hevur hug tiltykist tað. Og hvísum um Louis, høvuðstaðin á oynni, við í praktik, men aftaná einari eg trúgvi ikki, at eg kundi verið meira nøgd við tey og glað at tað, sum hon nógv sigur. niðri, og framløgu um tí almenna bussinum. sita Mauritius frá eini ikki taka av,eru tá stolt ið møguleikin ergera til Børnini staðar? einari aðrari útbúgving, enn við mínari (vónandi) eru í úti á spæliplássinum uml. gentu sum fyri einum ári siðani Ofta gráta børnini og vilja ikki barnagarð/skúla komandi Eineg kann altið taka At síggja øll hesi fólkini ganga 30 minuttir um vikuna, har pedagogútbúgving. var í praktik her, fall púrasta og hava ilt við at tola kritikk frá lærarinnuni.

Hví Mauritius? ein yvirbygnað, um ein hevur hug til tað.

Og hví skrúðgongu og sita í einum lærarinnan stýrir spælinum.

Ein fyri oynni og havi eg ikki angrað eftir børnunum ogat onkuntíð Eg haviLærarinnan altið ætlaðrópar mærnógv at farið uttanlanda ikki taka av, tá ið møguleikin er til staðar? buss-i í næstan 40 hitastigum, vanligur dagur sær soleiðis út: valið. hon tey.

Umvið børnini ikki gera heimaarbeiðið lesa, ogslær tá meini eg ikki Danmark og hetta var sum næstan ikki lærarinnan, flytur seg úrverður pappírið skrætt líka sum ein góður møguleiki. Ætlanin hjá mær var at fara stað, í næstan 3 tímar, var nú 08.00 – 09.00: Børnini møta, og Eg fari ein túr til Cape Town Hví Mauritius? og barnið skal byrjaeinari umaftur. til Capesundur Town í praktik, men aftaná framløgu ikki tað mest hugnaliga ella hava møguleika at spæla við áðrenn eg fari aftur til ætlað mær at farið uttanlanda at um Mauritius eini gentu sum fyri einuminni áriá stovuni Eg havi altið stuttliga.

Men frá at síggja øll fólkini puslispøl Danmarkar, har eg vónandi lesa, og tá meini eg ikki við Danmark og hetta var Herí er einat mynd, ein drongur fyri hevur teknað seg siðani var praktik her, har fall egog púrasta oynni samarbeiða við bera altar sleppi at Ætlanin síggja praktikstaðið, ein góður møguleiki. hjá mær var at fara sjálvan.

Tey hava havt undirvísing um fýrakantar, og havi eg valið. og Eg fari ein– 10.00: túr tilÁ wc, drekka ymiskt, ið ikki tey angrað høvdu bygt, 09.00 juice sum eg í fyrstuni fegin vildi í praktik, men aftaná einari framløgu menáðrenn hesuferð tey tekna seg sjálvan Cape eg skuldu fari aftur til Danmarkar, har og eitt til Cape Town síggjaTown øll, ið luttóku, sjálvt um og keks, undirvísing sleppa á. um Mauritius frá eini gentu sum fyri einum ári súrepli.

Hendan tekningin varsum ikkieg góðkend eg sleppi at síggja teyvónandi ikkireytt sóu serliga religiøspraktikstaðið, út, siðani var í praktik her, fall eg púrasta fyri oynni drongurin skuldi hana umaftur. eittogupplivilsi fyri seg. tekna 10.00 – 12.00: Undirvísing Tað er so nógv, sum eg kundi ívar fyrstuni fegin vildi sleppa á. og havi eggreitt ikki angrað valið.

Eg fari ein frá, men eg vil enda viðtúr til Cape Town at áðrenn eg eg farihavi aftur til Danmarkar, Praktikstaðið er sum at uml.

–men 12.30: siga, at virkuliga funn- har sita nógv niðri, og eru12.00 úti á spæliplássinum Tað er Børnini so nógv, sum eg fara kundi greitt frá, eg Wc, døgurði eg vónandi sleppi at síggja praktikstaðið, sum eg 50 ár aftur í tíðina.

Tað er heilt ið útav hvussu týdningarmikið har lærarinnan vil endauml. við 30 atminuttir siga, at um eg vikuna, havi virkuliga funnið stýrir í fyrstuni fegin vildi sleppa á. týðiligt at tað er pedagogurin 13.00 – 14.00: Stillitími, har tað er at fylgja sínum hjarta og spælinum.

Ein vanligur sær soleiðis útav hvussu týdningarmikið taðdagur er at fylgja sínum út: ella lærarinnan, sum ræður í tey flestu børnini skulu sita á dreymum. hjarta og dreymum. Eg havi altíð hugsað, at um eg flokkinum. stólinum ella á madrassu og Eg havi altíð hugsað, at um eg 08.00 – 09.00: Børnini hava møguleika Tað er so nógv, sum eg kundi greitt frá, men eg bert klári at gera eitt av øllum møta, teimumogtingunum, sova. Nøkur børn skulu gera bert eittvirkuliga av øllumfunnið vil enda við at klári siga, at at gera eg havi at spæla við puslispøl inni á so stovuni sum vil at uppliva ella eru gera, er tað saman gott við lærarinnuni.

Her eg máfegin sigast, tað bert skúlating teimum tingunum, sum egfylgja fegin sínum týdningarmikið tað er at 09.00 –undurvísa 10.00:góða Á í wc, og keks, útav hvussuvil nokk.

Og uttan tann stuðulin sumjuice eg havi kvinnur sum hesidrekka uppliva ella gera, so er hjarta og dreymum. Eg havi altíð hugsað,tað at um eg undirvísing fingið frá foreldrum og beiggja eg Sita børnini organisatiónini.

Børnini hava mínum, 14.00 –veit 17.00: niðri, gott nokk. Og uttan tann góða bert klári at gera eitt av øllum teimum tingunum, 10.00eg – 12.00: Undirvísing ikki skuldi havt kláraðkanska tær strævnu stórahvussu respekt fyri lærarinnuni spæla puslispøl, og síðani stuðulin sum eg havi fingið frá sum eg fegin vil uppliva ella gera, so er tað gott 12.00alt– 12.30: tíðirnar. og gera tað, Wc, sumdøgurði hon verða børnini heintaði. foreldrum og beiggja mínum, sum eg havi 13.00 – 14.00: sigur. Onkuntíð tykist Stillitími, tað sum har tey flestu børnini nokk. Og uttan veit egtann ikki góða hvussustuðulin eg skuldi havt fingið frá foreldrum og beiggja mínum, um til børnini eruá bangin fyri PEDAGOG? klárað tær strævnu tíðirnar. veit eg skulu stólinum ella áHVÍ madrassu og sova.

Og øll sita tykkum við framtíðarplanum og ikki hvat hvussu eg skuldi havt klárað tær strævnu lærarinnuni onkuntíð tykist Teykoma flestuheim sum spyrja Nøkur børn skulu geraaltíð skúlating saman við meg dreymum: farogavstað!

Tú kanst tíðirnar. tað, sum um tey eru stolt og eg lesi, hava altið eitt lítið smíl Og til øll tykkum við framtíðaraftur :)lærarinnuni. glað at14.00 gera tað, sum hon sigur. á andlitinum, tá ið eg sigi at eg planum og dreymum: far avstað!

– 17.00: Sita børnini niðri, kanska spæla lesi til pedagog.

Eg kundi blivið Tú tykkum kanst altíð heim aftur :) Og til øll viðkoma framtíðarplanum og puslispøl, og síðani verða børnini heintaði.

Kærar heilsur Barbara Djurhuus dreymum: far avstað! Tú kanst altíð koma heim (barbaradjurhuus@hotmail.com) aftur :) Hví pedagog?

STARVSVENJING MFS.FO /// 51 Tey flestu sum spyrja meg hvat eg lesi, hava altið eitt lítið smíl á andlitinum, tá ið eg sigi at eg lesi Kærar heilsur Barbara Djurhuus til pedagog. Eg kundi blivið eitt sindur fornermað, (barbaradjurhuus@hotmail.com) men eg haldi nú ikki at tað hjálpir ella er til nakra

STARVSVENJING

STARVSVENJING

STARVSVENJING

verði eg noydd at brúka tað.

Eitt annað, sum eg havi merkt nógv, eru allar heiligdagarnar ella ”public holidays”, sum tey

PRAKTISKT

FÍGGJARLIG VIÐURSKIFTI Tú/tit hava sum lesandi við barni-/ børnum nakrar sersømdir í SUskipanini. (sí Børn og SU.) BARNAKEKKUR Øll foreldur í Danmark (ikki treyta av inntøkuupphædd) fáa útgoldnan barnakekk hvønn ársfjórðing. Í 2008 eru upphæddirnar áljóðandi: Børn í aldrinum 0-2 ár 4107 kr.

Børn í aldrinum 3-6 ár 3251 kr.

Børn í aldrinum 7-17 ár 2558 kr.

Frá kommuni er møguligt at søkja um “børnetilskud til uddannelsessøgende forældre”.

Upphæddin er treytað av inntøku, og er í mesta lagi 5.808 kr. um árið. Hesi tølini broytast ár til ár.

“BOLIGSTØTTE” Búgva tit á kollegii ella leiguíbúð er somuleiðis møguleiki at søkja um “boligstøtte” frá kommununi.

“Boligstøtten” er treytað av samlaðu inntøkuni hjá hússtandinum, og verður størri um tú/tit hava eitt ella fleiri børn.

BØRN OG SU Um tú ert sambúgvandi við ein-um øðrum SU-móttakara ella einligur uppihaldari hevur tú møguleika fyri at søkja eitt ískoyti frá SU. Um tú ert uppihaldari hevur tú møguleika fyri at taka eitt eyka SU-lán. Barnið skal verða undir 18 ár og hava fólka-yvirlitsadressu hjá tær.

Tað eru tíni viðurskifti tað fyrsta døgnið í ársfjórðinginum, sum avgerð um tú lýkur treytirnar.

ÍSKOYTI TIL EINLIGAR UPPIHALDARAR Um tú ert einligur uppi-haldari og fært SU kanst tú fáa eitt ískoyti uppá 5177 kr. um mánaðin. Treytin er at tú fært “Ordinært og ekstra børnetilskud” frá kommuni.

SU-LÁN TIL UPPIHALDARAR Uppihaldarar, sum fáa SU,

Lánið verður útgoldið saman við studninginum. Um tú velur studning frá, velur tú eisini lánið frá.

Tú kanst fáa lán til uppihaldarar samstundis sum tú fært ískoyti til einligar uppihaldarar ella ískoyti til uppihaldara, íð býr saman við øðrum SU-móttakara. Men tú kanst ikki fáa lánið samstundis sum tú fært eyka klipp í samband við føðing ella ættleiðing.

EYKA SU TÁ TÚ FÆRT BARN Um tú fært barn meðan tú ert undir lesnaði og fær SU, hevur tú møguleika fyri at fáa eyka SU.Treytin er, at tú skalt vera lestrarvirkin mánaðin áðrenn tú fært eyka SU, men tú nýtist ikki at verða lestrarvirkin meðan tú fært eyka SU.

ÍSKOYTI TIL UPPIHALDARAR SUM BÚGVA SAMAN VIÐ ØÐRUM SU-MÓTTAKARA Um tú ert uppihaldari og býrt saman við øðrum SU-móttakara kanst tú fáa eitt ískoyti (Sí upphæddir i greinini SU-skipanin). Tað er ein treyt at tín sambúgvi fær SU og hevur fingið SU í minsta lagi 1 mánað í ársfjórðinginum frammanundan at søkt verður.

BARNAANSINGARPLÁSS OG GJALD Gjaldið fyri barnaansingar-pláss í kommununi er somuleiðis treytað av inntøkuni, og fáa tit bert SU, verður plássið goldið av kommununi.

Tú kanst søkja um íkoyti á “min SU” á heimasíðuni hjá SU ella á umsóknarblaði, sum skal latast útbúgving-arstovninum. Ískoyti verður útgoldið saman við studninginum. Um tú velur SU frá, velur tú eisini ískoyti frá.

Ein kann fara inn á heimasíðuna www.tborger.dk undir teiginum “selvbetjening”, her kanst tú sjálv rokna teg fram til upphæddirnar tú/tit hava rætt til viðv. “boligstøtte”, “Børnetilskud til uddannelsessøgende forældre” og frípláss til ansingarpláss.

Tú kanst ikki fáa ískoyti frá SU og samstundis søkja um “Særligt børnetilskud til uddannelsessøgende forældre” frá kommununi. Tú kanst ikki fáa ískoyti samstundis sum tú fært

52 /// PISAN 2009

eyka klipp í samband við føðing og ættleiðing.

kunnu fáa eitt eyka SU-lán. (sí upphæddir í greinini SUskipanin). Søkt verður á “min SU” á heimasíðuni hjá SU ella á umsóknarblaði sum skal latast útbúgvingarstovnin-um.

Tú skalt verða innskrivað á útbúgvingarstovninum og lúka tey vanligu krøvini fyri at fáa SU. Mamman hevur rætt til 12 mánaðar eyka SU og pápin hevur rætt til 6 mánaðar eyka SU. Tú velur sjálv/sjálvur nær í útbúgvingini tú vil hava útgoldið eyka SU. Mamman kann fáa útgoldið eyka SU frá tað eru 2 mánaðir til hon er sett til at eiga, og páp-in kann fáa eyka SU frá tí mánaðinum barnið er føtt. Tú skalt nýta tey eyka klippini í tí útbúgvingini tú ert í gongd við, tá tú fært barnið. Tú kanst sostatt ikki yvirføra tey eyka klippini til eina nýggja útbúgving, heldur ikki frá eini bachelor til eina kandidatútbúgving. Tú

PRAKTISKT — LESANDI & BØRN

PRAKTISKT — LESANDI & BØRN

søkir um tey eyka klippini á umsóknarblað-num “Ansøgning og ændring af SU”, umsóknarblaðið fæst á útbúgvingar/ stovninum ella tú kanst fara inn á heimasíðuna hjá SU – www. su.dk - undir søg SU. Um tú gongur á einari víðarigangandi útbúgving kanst tú fáa útgoldið eyka klippini sum einkult-klipp, dupultklipp ella miksklipp. Um tú velur miksklipp, so fært tú útgoldið eyka SU saman við tínum vanliga SU, og tá skalt tú vera lestrar-virkin og heiltíðarlesandi. Tú velur sjálv/sjálvur útgjaldingarháttin og tað er ikki neyðugt at velja sama háttin fyri øll eykaklippini. Um tú gongur á einari ungdómsútbúgving kanst tú fáa útgoldið eykaklippini sum einkultklipp ella dupultklipp.

Mamman kann fáa eyka SU frá tað eru 2 mánaðir til hon er sett til at eiga, og til 12 mánaðir aftaná hon hevur átt. Pápin kan fáa útgoldið eyka SU innanfyri teir fyrstu 6 mánaðir-nar aftaná at barnið er føtt. Um tú hevur fi ngið barn áðrenn útbúgvingin byr jar ella meðan tú hevur orlov, hevur tú møgulei ka fyri at fáa eyka SU. Mamman skal hava fingið barnið innanfyri 12 mánaðir áðrenn útbúgvingin byrjar og pápin innan 6 mánaðir áðrenn. Um tú til dømis hevur fi ngið eitt barn í apríl og byrjar útbúgvningina í september, kann mamman fáa 8 eyka klipp og pápin 2 eyka klipp. Nærri upplýsingar fáast á www.su.dk ella á www.radgevingin.dk .

ONNUR LOND Lesandi aðrastaðnis enn í Danmark hava í skrivandi løtu rætt til 12 eyka klipp um tey fáa barn. Harumframt er altið gott at seta seg í samband við “Help and Advice” á útbugvingarstovninum ella í kommununi tú flytur til viðvikjandi eyka hjálp so sum fígging og annan stuðul fyri at fáa raðgeving um hvussu tað er júst har.

MFS.FO /// 53

PRAKTISKT

LESANDI & BØRN

Tú kanst søkja um ískoyti á “min SU” á heimasíðuni hjá SU ella á umsóknarblaði, sum skal latast útbúgvingarstovninum. Ískoyti verður útgoldið saman við studning-inum. Um tú velur SU frá, velur tú eisini ískoyti frá. í Tú kanst ikki fáa ískoyti sum einligur uppihaldari samstundis við “Det særlige børnetilskud for uddannel-sessøgende forældre” frá kommununi. Tú kanst ikki fáa ískoyti samstundis sum tú fært eyka klipp í samband við føðing og ættleiðing.

eimum.

oftast røkka tímarnar aftaná kl 20.00 ikki til, at eg nái alt, og tí verður klokkan ofta nógv. Tað taki eg ikki so tungt, tí eg arbeiði best, tá sólin er farin niður og tá friður er.

ikki seta seg aftur úgving hóast ein ingarstovnar alforstáilsi fyri, at tað børn ella fáa sær gini. À skúlanum har nligt at síggja 2-3 gin. Eg havi eisini a. Sjálvandi ger ein gera tað, men tað umstøður, ið gera at ð, og tað er í fínasta fyri øllum.

, at eg tók avgerðina ingina, hóast eg . Fleiri spyrja, hví eg n tað var bara fyri at møta nýggjum folki óðingar. Men nú eg r fíggjarligu møguleit siga fyri avgerðina, a avgerðin, eg havi

Lesandi við børnum í Danmark hava sera góðar treytir. Tað er stór fíggjarlig hjálp at fáa, ið altíð er ein avgerandi liður, tá ein fer undir útbúgving, og serlig tá ein hevur børn. Vit eru so tvey við einum barni, men tað eru eisini fleiri einligar mammur undir útbúgving, sum fáa uppaftur meira hjálp.

Meiri fæst at vita treytir viðvík- 2 Eg byrjaði fyriumnú næstan jandi SU á www.su.dk. árum síðani at lesa til lærara her

í Skive á VIA university college.

Eg byrjaði læraraútbúgvingina, tá Allan einans var 8 mánaðar gamal. Eg hevði verið i barsil í 6 mánaðar, arbeitt í ein mánað og so flutti eg niður til sjeikin, sum var fluttur í apríl, og hevði gjørt okkum alt til reiðar. Alt var so nýtt og spennandi, og eg gleddi meg sera nógv at byrja útbúgvingina.

Tað vóru 4 ár liðin, síðan eg fekk studentarprógvið, og nú hevði eg verið heima í eitt ár, uttan næstan at arbeitt og bara “hygga” mær saman við Allan, og havt alla tíðina i verðini. Tíð er kanska tað, ein ikki hevur so nógv av, tá ein er lesandi, og tí er tað avgerandi at tilrættisleggja sær tíðina. Eg haldi sjálv, at eg ikki havi verið so góð til tað, og ofta fari eg ikki í holt við fyrireiking til dagin eftir, fyrr enn Allan er farin í song. Eg vil so fegin nýta tíðina frá 15.00-20.00 sam-an við Jens Petur og Allan, tí tað er tann tíðin av døgninum, ein familja hevur saman. Sum

54 /// PISAN 2009

Men hvussu fær ein alt at hanga saman? Halda hús, vera foreldur og royna at skapa framtíðina, ein droymir um. Tað er altíð strævið at fáa alt at hanga saman fíggjarliga tey árini, ein gongur í skúla. Tað skulu pengar til alt: leigu, hita + el, barnaansing, og eisini alt til húarhaldið. SU strekkir ikki til alla verðina, og tað vita vit væl.

Tað er sum sagt hjálp at fáa!

Sum lesandi við barni og maka kann ein ikki fáa meria í SU, men sum einlig mamma fær ein dupult SU. Eisini er møguleiki at taka sær SU-lán, eisini suplerandi lán, um ein er foreldur.

Frá kommununum í Danmark kann ein eisini søkja um ymiskt, sum kann hjálpa til, t.d. stuðul til57at gjalda leiguna, frípláss til barnaansing og annað. Hóast eg livi saman við einum, ið ikki er lesandi skulu vit einans gjalda helvtina av barnaansingini. Í Danmark fáa foreldur ella tann, ið hevur foreldramynduleikan eisini 3. hvønn mánað ein barnakekk. Hvussu nógv ein fær,

Fríðgerð í Soylu, 27 ár.

Læraralesandi í Danmark.

veldst um hvussu gamalt barnið/ børnini eru og hvussu nógv børn ein hevur. Til tað kunnu einligar mammur søkja um eitt sum kallast “Familjubidrag”, henda upphædd verður løgd afurrat barnakekkinum. Um hetta er galdandi fyri allar kommunur í Danmark eri eg ikki heilt vís í.

Tað er avgerandi, at ein tekur av teimum møguleikum sum eru, hóast tað av og á kann kennast sum at “útnytta” samfelagið.

Men møguleikarnir eru har, tí tað er brúk fyri teimum.

Eg haldi, at ein skal ikki seta seg aftur við at taka eina útbúgving hóast ein hevur børn. Útbúgvingarstovnar allastaðni í dag hava forstáilsi fyri, at tað eru fleiri, sum hava børn ella fáa sær børn undir útbúgvingini. À skúlanum har eg gangi er sera vanligt at síggja 2-3 barnavognar um dagin. Eg havi eisini havt Allan við í skúla. Sjálvandi ger ein ikki tað bara fyri at gera tað, men tað kunnu vera serligar umstøður, ið gera at ein hevur barnið við, og tað er í fínasta lagi, tí tað er pláss fyri øllum.

Eg eri sera glað fyri, at eg tók avgerðina um at byrja útbúgvingina, hóast eg hevði eitt lítið barn. Fleiri spyrja, hví eg valdi Danmark, men tað var bara fyri at uppliva nakað nýtt, møta nýggjum folki og fáa nýggjar avbjóðingar. Men nú eg lýti aft-ur, høvdu teir fíggjarligu møguleikarnir eisini nógv at siga fyri avgerðina, og tað er tann besta avgerðin, eg havi tikið í lívinum.

BROYTINGAR Í ÚTBÚGVINGARSKIPANINI í DK

KELDA: www.studievalg.dk/kbh

Komandi árini koma fleiri nýggjar reglur í gildi í samband við útbúgvingar í Danmark.

Ígjøgnum kvotu 2 verður tú tikin upp við støði í einstaklinga meting.

miðnámsútbúgving.

FRÁ 2008: Serligu upptøkukrøvini verða herd, serliga á universitetsútbúgvingunum- eisini til útbúgvingar, har serlig upptøkukrøv ikki áður hava verið.

Um útbúgvingarstaðið tekur annað virksemi við í metingina, má tað í mesta lagi fevna um eitt tíðarskeið uppá tilsamans 12 mánaðir. Hendan tíðaravmarkingin hevur ikki verið áður.

Býtistalsfrymilin:

Allar útbúgvingar á universitetinum verða býttar upp í 6 meginøki ( hugvísindi, guðfrøði, samfelagsvísundi, náttúruvísundi, heilsuvísindi og tøknivísindi).

Á heimasíðuni hjá útbúgvingarstøðunum sært tú, hvørji ítøkilig metingarstøði eru á teimum einstøku útbúgvingunum.

Meginøkini fáa sonevnd økistilskilað upptøkukrøv, sum vera galdandi fyri allar útbúgvingarnar á økinum. Útbúgvingarnar undir meginøkinum kunnu harafturat fáa útbúgvingartilskilað upptøkukrøv. Serligu krøvini finnur tú á “Uddannelsesguiden”: www.ug.dk KVOTUSKIPANIN: Ígjøgnum kvotu 1 verður tú tikin upp við støði í miðaltalinum á miðnamspróvnum.

Kvota 2 á teimum longru hægru útbúgvingunum (universitetsútbúgvingunum) fevnir einans um 10% av øllum plássunum.

EYKA LÆRUGREIN Á A-STIGI: Hevur tú tikið eina eyka lærugrein á hægsta stigi, verður próvtøkumiðaltalið hjá tær hækkað á tann hátt, at tað verður faldað við 1,03 (galdandi frá 2006).

Miðaltalið verður ikki hækkað, um tú tekur lærugreinina á Astigi, eftir at tú hevur lokið eina

FRÁ 2009

Ein sonevndur býtistalsfrymil verður innførdur. Hjá umsøkjarum, ið byrja í seinasta lagi tvey ár aftaná kravdu próvtøkuna, verður upprunaliga próvtøkumiðaltalið faldað við 1,08. Tað merkir, at umsøkjari, sum fær prógv í juni í einum ári, skal søkja um upptøku til hægri útbúgving í seinasta lagi til summarupptøkuna tvey ár seinri, um hann ynskir at fáa sítt upprunaliga próvtøkumiðaltal faldað við 1,08.

TÚ FÆRT MEIRA AT VITA UM UPPTØKUREGLUR VIÐ AT VENDA TÆR TIL: - Lestrarvegleiðaran á skúlanum - LFÚ- ráðgevingina- www.lfu.fo - Altjóða skrivstovuna í Havnwww.ask.fo - Studievalg Í Danmark- www. studievalg.dk

MINNIST TIL!

PISUDAGARNIR ERU 4. & 5. AUGUST SÍ BLAÐSÍÐU 5.

Meiri fæst at vita um treytir viðvíkjandi SU á www.su.dk.

PRAKTISKT — LESANDI & BØRN Í DANMARK

PRAKTISKT — BROYTINGAR

MFS.FO /// 55

PRAKTISKT

PRAKTISKT

LESANDI & BØRN Í DANMARK

SÁLARHJÁLP

Hjá teimum, ið ikki vita seg hava nakran tørv, men av ymiskum áðum fáa tørv á sálarhjálp meðan tey eru undir útbúgving, er gott at vita, at hjálp er at fáa og hvar. Niðanfyri stendur, hvussu umstøðurnar at fáa hjálp er í trimum teimum størstu lestrarlondunum hjá føroyingum.

DANMARK Í Danmark er tað ”Studenterrådgivningen” ið hjálpur við sálarligum og praktiskum trupulleikum. Tey hava sosialráðgevarar, psykologar og psykiatriskar læknakonsulentar.

Harumframt kunnu tey vísa teg víðari til sjálvhjálparbólkar og aðra neyðuga hjálp, sum kann vísa seg at vera betri fyri just tín tørv. ”Studenterrådgivningen” er umboðað kring alt landið, umframt at summir skúlar av sínum eintingum hava sálarfrøðingar tengdar at sær. Á heimasíðuni hjá ”Studenterrådgivningen” fært tú hugt nærri at tí býi tú lesur í og hvørja hjálp tú fært har.

Heimasíðan hjá ”Studenterrådgivningen” er: http://www. studraadgiv.dk FØROYAR Fróðskaparsetrið veitir ikki ókeypis sálarhjálp, men tey veita

56 /// PISAN 2009

kreppuhjálp í serligum førum.

Um tú setur teg í samband vid skrivstovuna, so vísa tey víðari til rætta viðkomandi at tosa við.

Annars, um tú hevur verið úti fyri onkrum álvarsligum seinasta hálva árið, ber til at fáa hjálp gjøgnum sjúkrakassan. Hetta byrjar við at tú fert til læknan, sum vísir teg víðari, og so rindar sjúkrakassin upp til 40% av rokningini, sjá nærri á http:// w w w. p s y k o l o g . f o /d e f a u l t . asp?active_page_id=73 Um tú sjálv/ur velur ein sálarfrøðing er týdningarmikið, at finna ein sum tú kemur væl útav tí við. Kanningar siga, at tað oftast ikki er metodan, sum verður brúkt, men kemiin millum sálafrøðing og ”sjúklingin”, ið er tað avgerðandi fyri væleydnaða hjálp og framgongd. Tú skalt ikki verða bangin at royna nýggjan sálarfrøðing, um tann fyrsti ikki var tann rætti.

Heimasíðan hjá sálarfrøðingum í Føroyum er: www.psykolog.fo BRETLAND Í Bretlandi er vanligt at hjálpa tí einstaka lesandi. Hvør næmingur hevur ein ráðgeva (adviser), sum er settur at hjálpa tær við lesnaðinum. Summi fara til ráðgevan í heilum, summi bert tá tey skulu.

Bretsk universitet eru privat og gera tey nógv fyri at hjálpa einstaklinginum. Eisini um tú fellur frá áðrenn tú ert liðug/ur, hetta fyri at royna at fáa teg at byrja at lesa aftur. Sálarfrøðingar eru tengdir at universitetunum, og tey hava nógva hjálp at bjóða.

ber til at fara inn á heimasíðuna hjá tí einstaka universitetinum at kunna seg um, hvussu tað er júst har. Hygg eftir ”advice”, ”help”, ”welfare” ella ”counselling”.

Annars so ber altið til at seta seg í samband við sín ráðgeva, um ein ikki finnur tað. Niðanfyri verður greitt frá, hvussu tað er á University of Aberdeen. Á University of Aberdeen geva tey á hvørjum ári ein royndar stress pakka út við tilfari, ið millum annað kann hjálpa tær at slappa av og at leggja títt arbeiði betri til rættis. Eisini eru faldarir um alskins trupulleikar at heinta og telefonnummar til ymiskar hjálparlinjur, ið hava servitan innan ávísar trupulleikar. Eisini er eitt stórt bókaútval við sjálvhjálpsbókum, sum tað ber til at lána, við at rinda eitt depositum. Ein ljóslampa er tøk til teirra, ið hava vetrardepresiónir.

Tað við siga, at tað ber til at bíleggja sær tíð til ljósviðgerð og leggja hesa viðgerð inn í vanliga skemaðið. Eitt tilboð nógv hava gleði av.

Eisini er ein náttarlinja, sum tú kanst ringja til, tá ”counselling” tænastan er stongd. Tað eru lesandi, ið hava fingið serliga venjing, sum svara telefonini.

VÍÐKIÐ SJÓNARRINGIN

LESIÐ Á SETRINUM BACHELOR LÍVFRØÐI, JARÐ- & HAVFRØÐI OG KT-VERKFRØÐI LÆRARI ELLA NÁMSFRØÐINGUR SJÚKRARØKTARFRØÐI BACHELOR OG MASTER STJÓRNMÁLAFRØÐI FØROYSKT SØGA

Umsóknarfreistir & lestrarbyrjan:

www.setur.fo

Mynd: Brot frá málninginum:”Oyðimarkargongd” hjá Ránnvu Holm Mortensen

PRAKTISKT

Hjá summum er neyðugt við sálarhjálp, um tey skulu koma ígjøgnum lesnaðin.

Um tú ert ein av teimum, so er vert at kanna, hvar tú fært tí bestu hjálpina áðrenn tú velur lestrarstað.

Fróðskaparsetur Føroya

Heimasíðan hjá ”counselling” tænastuni á University of Aberdeen er: h t t p : // w w w . a b d n . a c . u k / counselling/ Tlf nr. er: 01224 272139 Teldupostadressan counselling@abdn.ac.uk

er:

Øll bretsk universitet hava líknandi tænastur at bjóða. Tað

PRAKTISKT — SÁLARHJÁLP

Fróðskaparsetur Føroya - J.C. Svabos gøta 14 - 100 Tórshavn - setur@setur.fo - Tlf. 352 500

Stuðulsstovnurin varð settur á ÚS-SKIPANIN Bókastudningurin er kr. 3.567, og stovn, tá ið føroyingar yvirtóku Henda skipan er ætla teimum, ið verður útgoldin fyrst í stuðulsStuðulsstovnurin varð settur á stovn, tá ið Upphæddir skúlaárið 2007/2008: fyrisitingina av “Statens Udlesa í Føroyum, bæði næmingárinum. føroyingar yvirtóku fyrisitingina av “Statens Uddannelsesstøtte” í 1988, og um á miðnáms-, vinnu- og hægri dannel-sesstøtte” í 1988, og játtanin á donsku Stuðul um Stuðul játtanin á donsku fíggjarlógini skúlum.

Umsókn til bókastudning verður fíggjarlógini var flutt í ”blokkin”. Føroyingar var flutt í ”blokkin”. Føroyingar av sær sjálvum latin inn, tá tann árið í 11 um árið gjørdu tá stuðulin skuldi gjørdu tá reglur reglurfyri, fyri,hvussu hvussu TEY, IÐ ERU 18 ÁR OG ELDRI lesandi søkir um lestrarstuðul. mðr. veitast lesandi Føroyum.

23. apríl 1999 stuðulin skuldi íveitast lesandi Øll, ið varð eru 18 ár ella eldri fáa Kr. 26.455 Kr. 2.406 Heimabúgvandi løgtingslóg samtykt nýggja útbúgviní nýggj Føroyum.

23. apríl 1999 um varð vanliga útbúgvingarstuðulin um Vistarhaldsstudningurin verður garstuðulsskipan avloysti um hendatey lóguppfylla lógina frá nýggj løgtingslóg ogsamtykt treytirnar.

Hesi hava latin lesandi undir 18 ár, sum Kr. 39.677 Kr. 3.607 Útibúgvandi 1988 við seinni broytingum. Seinnieisini eru onkrar nýggja útbúgvingarstuðulsskipan møguleika at søkja um lán. noyðast at flyta til útbúgvingarKr. 25.157 Kr. 2.287 Lán og avloysti hendagjørdar. lóg lógina frá Tey, ið verða 18 ár í stuðulsárin- staðið. Treytin fyri at fáa lógarbroytingar 1988 við seinni broytingum. um, fáa stuðulin mánaðin eftir at henda studning er, at sjóvegis Tey, ið eru undir 18erármillum heimabústað Seinni eru onkrar lógarbroytingar tey eru fylt 18 ár. Eingin útbúgvfarleið Stuðulsstovnurin umsitir í dag 4 stuðulsskipanir, Tey, ið eru undir og 18 ár fáa ískoytisstuðul til keyp gjørdar. ingarstuðul verður útgoldin í juli. skúlan, ella at vegalongdin ið eru kunngjørdar í 4 ymiskum kunngerðum. av undirvísingartilfari (bókastuðul).

Harafturat millum heimstaðarbýin/bygdina Tó er tað rætt at nevna 5 ymiskar skipanir, Stuðulsstovnurin umsitir í skúlabýin/bygdina er longri er møguleiki hjá og nøkrum av hesum næmingum tá ið tosað verður um stuðul til føroyingar, av dag 4 stuðulsskipanir, ið eru UPPHÆDDIR SKÚLAÁRIÐ enn 50 km., sambært almennu at fáa ískoytisstuðul til vistarhald (vistarhaldsstí at føroyingar, ið lesa í øðrum londum enn í kunngjørdar í 4 ymiskum kunn- 2007/2008: ásetingunum hjá Landsverki. tuðul).

Føroyum, stuðul danskari skipan. gerðum.

Tófáa er tað rætteftir at nevna

5 ymiskar skipanir, tá ið tosað Bókastudningurin verður latin øllum lesandi, Tær 5umstuðulsskipanirnar verður stuðul til føroyingar, eru: Stuðul árið1. august Stuðul ið ikki eru fylt 18um áðrenn 2007.um • ÚS-skipanin (stuðuliðtil lesa lesandi av tí at føroyingar, í í Føroyum – umBókastudningurin er kr. 3.443, ogárið verður útgoldí 11 mánaðar sitin avlondum Stuðulsstovninum) øðrum enn í Føroyum, in fyrst í stuðulsárinum. fáa stuðul eftir danskari skipan.

• SU-skipanin (stuðul til lesandi í Norðurlondum – umsitin av Statens Uddannelsesstøtte) HeimabúgvanUmsókn til bókastudning verður av sær sjálvum TÆR 5 STUÐULSSKIPANIR• ÚSUN-skipanin (stuðul til lesandi uttanfyri Kr. 26.455 Kr. 2.406 latin inn, tá tann lesandi søkir um lestrarstuðul. di NAR ERU: Norðurlond – umsitin av Stuðulsstovninum og SU) ••ÚS-skipanin (stuðul til lesanditil í lesandi útisetar Ferðastuðulin (ferðastuðul Føroyum – umsitin av StuðulssVistarhaldsstudningurin verður latin lesandi – umsitin av Stuðulsstovninum) tovninum) Útibúgvandi undir 18 ár,Kr. Kr.útbúgvin3.607 sum39.677 noyðast at flyta til • Verkætlanarstuðulin (ferðastuðul til lesandi garstaðið. Treytin fyri at fáa henda studning er, hægri skúlar – umsitin av Stuðulsstovninum) •við SU-skipanin (stuðul til lesandi í at sjóvegis farleið er millum heimabústað og Norðurlondum – umsitin av StatLán 25.157 2.287 skúlan, ellaKr. at vegalongdin millumKr. heimstaðarÚS-skipanin ens Uddannelsesstøtte) býin/bygdina og skúlabýin/bygdina er longri Henda skipan er ætla teimum, ið lesa í enn 50 km., sambært almennu ásetingunum hjá bæði(stuðul næmingum á miðnáms-, vinnu•Føroyum, ÚSUN-skipanin til lesandi Landsverki. uttanfyri – umsitin TEY, IÐ ERU UNDIR 18 ÁR Mánaðarligi vistarhaldsstudningog hægri Norðurlond skúlum. av Stuðulsstovninum og SU) urin er kr. 2.492 í 11 mánaðir.

Mánaðarligi vistarhaldsstudningurin er kr. 2.405 í Tey, ið eru undir 18 ár fáa ískoytisTey, ið eru 18 ár og eldri mánaðir.

•Øll,Ferðastuðulin stuðul til keyp av 11 undirvísingarFERÐASTUÐULIN INNANið eru 18 ár ella(ferðastuðul eldri fáa vanliga útbúgvintilgarstuðulin lesandi útisetar – umsitin av tilfari (bókastuðul).

Harafturat er OYGGJA um tey uppfylla treytirnar. Hesi hava Stuðulsstovninum) møguleiki hjá nøkrum av hesum Meginreglan í skipanini er, at øll Ferðastuðulin innanoyggja eisini møguleika at søkja um lán. Tey, ið verða næmingum at fáa Meginreglan ískoytisstuðul lesandi, ið nýta Strandfaraskip í skipanini er, at øll lesandi, ið 18 ár í stuðulsárinum, fáa stuðulin mánaðin eftir • Verkætlanarstuðulin (ferða- til vistarhald (vistarhaldsstuðul).

Landsins, gjalda sama gjald fyri nýta Strandfaraskip Landsins, gjalda sama gjald at teytileru fylt 18 Eingin útbúgvingarstuðul stuðul lesandi viðár. hægri skúlar at koma í skúla, uttan mun fyri at koma í skúla, uttan mun til fjarstøðu frátil í juli.

–verður umsitinútgoldin av Stuðulsstovninum) Bókastudningurin skúlanum. verður latin fjarstøðu frá at skúlanum.

MøguMøguleiki er eisini fáa studninøllum lesandi, ið ikki eru fylt leiki er eisini at fáa studningin til gin til og frá starvsvenjingarstaði, um so er, at 18 áðrenn 1. august 2007. og frá starvsvenjingarstaði, um starvsvenjingartíðarskeiðið er samanhangandi og varir í minsta lagi 4 vikur.

58 /// PISAN 2009

62

PRAKTISKT — STUÐULSSTOVNURIN Pisan 2008

PRAKTISKT — STUÐULSSTOVNURIN

PRAKTISKT

PRAKTISKT

Av tí at uppskot til nýggja lóg um lestrarstuðul varð løgd fyri tingið 2. mars 2007, verða frá 1. august 2007 helst fleiri broytingar í mun til niðanfyristandandi grein.

so er, at starvsvenjingartíðar- avtala, sum í høvuðsheitum inni- hetta er ein fortreyt fyri at sleppa skeiðið er samanhangandi og heldur fylgjandi (reglurnar undir hægri lestur. Harafturat Ásett er, at fyri hvørja áfylling t.v.s. 20 túrar afvarir í minsta lagi 4 vikur. eru tó ikki heilt eins ÚSUN-skipanin í øllum kann stuðul veitast til skiftislestur tur og fram millum heimabústaðin/útbúgvingarÚSUN stendur fyri ÚtbúgvingarStuðul til lesandi norðurlondum): á hægri útbúgvingum undir bústaðin skúlan, skal tann lesandi gjalda kr.

Uttan fyri ávísum Norðurlond.

Umleið 80% av føroyinguÁsett er, at fyri og hvørja áfylling treytum.

100.

Tannaftur lesandi útflýggjað elektroninum, ið lesa uttan fyri Norðurlond, eru í ES-lont.v.s. 20 túrar ogfær fram • Tá túeitt lesur í øðrum norðurlendbert kann nýtast á eini farleið, 90 avStuðulin teimumkann umleið 110 lesandi lesa í dag millum skt kort, sum heimabústaðin/ skum landi, fæst og vanligadum. stuðul í mesta lagi veitast bert eina ferð og um skúlan, dagin aftur fram í skúla. útbúgvingar-bústaðin fráog heimlandinum. í 6 ár, tó ongantíð longur enn eitt í Bretlandi. Skúlagjaldkostnaðurin er ymiskur á skal tann lesandi gjalda kr. 100. ár út útbúgvingunum, yvir ásettu lestrartíðina. teimum ymisku men í dag eru Tann lesandi fær útflýggjað eitt • Heimlandið avgerð hvørjar útMeginreglan er hin kr.sama sum SU-skipanin upphæddirnar vanliga millum 50.000 og kr. elektroniskt kort, sum bert kann búgvingar hava rætt til stuðul. hjá føroyingum, ið lesa í Meginreglan er, at føroyingar, ið lesa í Danmark 110.000 um árið. nýtast áogeini farleið, og bert eina Føroyum, Danmørk og øðrum í øðrum útlondum, fáa stuðul úr Danmark ferð umeftir dagin aftur og fram • Ein umsøkjari, ið fær útbúgving norðurlondum. somu treytum, sumí aðrir danskir ríkisborgaStuðulsstovnurin kann í mesta lagi veita tí lesanskúla. í einum øðrum norðurlendskum rar. Hetta vil siga, at føroyingar, sum lesa uttan- di 120.000 um árið fyri skúlagjald. Sum vanligt landi, kann fáa stuðul frá lestrar- Lesandi fáa í dag stuðul til landa, fáa stuðul úr Danmark. Tó verða fylgjandi ber til at læna til skúlagjaldið frá StuðulsstovniSU-SKIPANIN landinum, um umsøkjarin hevur livikostnað í 4 ár frá SU. Er krøv sett, hesi galdandi bæði danir um gjaldið hægrienn enn tey tað, 4ið árini, kann latast Meginreglan er, og at eru føroyingar, veriðfyri búsitandi og havt num, arbeiði lesturinerlongri og føroyingar: í studningi. ið lesa í Danmark og í øðrum í lestrarlandinum í minsta lagi í ella er tann lesandi ikki danskur • Útbúgvingin skulu vera útlondum, fáa stuðul ogúrútbúgvingarstaðið Dan- 24 mðr. beint undan lestrinum, ríkisborgari, men uppfyllir hann alment góðkend av lestrarlandinum. Ásett20 er hvørjir mark eftir somu treytum, sum ella um umsøkjarin er undir kraviðútbúgvingarbólkar um tilknýti til kunnu Føroya,fáa Útbúgvingin og útbúgvingarstaðið skulu saman vera viðstuðul. aðrir •danskir ríkisborgarar. ár og er fluttur foreld-Hesir hevur Stuðulsstovnurin veitt eru teir, ið taka hægri útbúgvHetta av vil slíkum siga, slagi, at føroyingar, sínum, ið hava búsett seg stuðul til livikostnað.

Henda at tey eisinirum kunnu góðkennast ingar og ganga til støðislestur (foundations sum lesa fáa stuðul í lestrarlandinum og sum hava eftir upphædd er altíð tann sama av uttanlanda, donskum myndugleikum. studies) lokna miðnámsútbúgving, um so úr Danmark.

Tó verða fylgjandi fast arbeiði har. sum upphæddin, ið verður veitt • Útbúgvingin skal vera ólønt, og skipað sum er, at hetta er ein fortreyt fyri at sleppa undir krøv sett, og eru hesi galdandi til hægri lestur í Føroyum.

Tann fulltíðarlestur. hægri lestur. Harafturat kann stuðul veitast til fyri bæði og føroyingar: Einvera treyt at fáa stuðul lesandi fær eisini møguleika at • danir Útbúgvingin skal í minsta•lagi eittfyri samanskiftislestur á hægri útbúgvingum undir ávísum frá lestrarlandinum er, at tann taka lestarlán. hangandi lestrarár. treytum.

• Útbúgvingin og útbúgvingar- lesandi ikki fær stuðul frá heim• Útbúgvingin skal geva vinnuførleika í Danstaðið skulu vera alment góð- landinum.

Henda skipanin veitur stuðul Stuðulin kann í mesta fyrireikingarskeið lagi veitast í 6 ár, tó kend avmark. lestrarlandinum. til málslig til ongantíð longur ennútbúgvingar eitt ár út yvir ásettu lestrarÚSUN-SKIPANIN hægri í ikki enskt Ein treytog fyriútbúgvingarat fáa stuðulinÚSUN frá SUstendur er, at føroytíðina. Meginreglan er hinuttanfyri sama sum hjá føroy• Útbúgvingin fyri Útbúgvingartalandi londum Norðuringarvera havaav danskt er, ingum, Føroyum, oghava øðrum staðið skulu slíkump-tal. slagi,Orsøkin Stuðultil hetta til lesandi Uttan fyriið lesa lond,í og er ætla Danmørk teimum, ið SU ikki hevur møguleika at útgjalda uttan at tey at eisini kunnu góðkennast Norðurlond.

Umleið 80% av ætlanir um at lesa hægri lestur í norðurlondum. av donskum myndugleikum. føroyingunum, ið lesa uttan fyri hesum londum. eitt danskt p-tal. Fyri teir føroyingar, ið ikki Norðurlond, eru í ES-londum.

90 fáa í dag stuðul til livikostnað í 4 ár frá hava danskt p-tal, útvegar SU teimum eitt Lesandi • Útbúgvingin skal vera ólønt, og av teimum umleið 110 lesandi Krøv longri til málsligu frá Fredriksberg kommunu, har SU hevur heiSU. Er lesturin enn tey 4fyrireikingarárini, ella er skipað sum fulltíðarlestur. lesa í dag í Bretlandi.

Skúlagjaldskeiðini: mabústað. tann lesandi ikki danskur ríkisborgari, men upkostnaðurin er ymiskur á teimum pfyllir hann kravið um tilknýti til Føroya, hevur • Útbúgvingin skal í minsta ymisku útbúgvingunum, men í * Skeiðini skulu verða málsHarafturat kann nevnast, at tað finst ein felags Stuðulsstovnurin veitt stuðul til livikostnað. Henlagi vera eitt samanhangandi dag eru upphæddirnar vanliga liga førleikagevandi til hægri norðurlendsk avtala, sum í høvuðsheitum innida upphædd er altíð tann samaatsum upphæddin, lestrarár. millum kr. 50.000 og kr. 110.000 lestur.

Hetta merkir luttøkan heldur fylgjandi (reglurnar eru tó ikki heilt eins í ið verður veitt til hægriella lestur í Føroyum. um árið. á skeiðnum tann endaligaTann øllum norðurlondum): lesandi færpróvtøkan eisini møguleika at taka • Útbúgvingin skal geva vinnuá skeiðnum er álestarlán. einTá tú lesur í øðrum norðurlendskum landi, kann í mesta um tílíkum støði, at tann lesandi førleika •í Danmark.

Stuðulsstovnurin fæst vanliga stuðul frá heimlandinum.

Henda veiturmálsliga stuðul tilførleikan, málslig fyrireiklagi veita tí lesandi 120.000 umskipanin nær tann ið • fyri Heimlandið avgerð hvørjar útbúgvingar hava Sumingarskeið Ein treyt at fáa stuðulin frá árið fyri skúlagjald. vanligt skal til fyri at lesa á hægri lærutil hægri útbúgvingar í ikki enskt-taSU er, at føroyingar hava danskt ber til at læna til skúlagjaldið stovni.

Skjalprógv fyri at og soererætla rætt til stuðul. landifrá londum uttanfyri Norðurlond, p-tal. Orsøkin til hetta er, at SU Stuðulsstovninum, um gjaldið er má viðleggjast umsóknini.

• Ein umsøkjari, ið fær útbúgving í einum teimum, ið hava ætlanir um at lesa hægri lestur ikki hevur møguleika at útgjaldalandi, hægri ið kann ílatast øðrum norðurlendskum kannenn fáa tað, stuðul hesumí londum. uttan eitt danskt p-tal.

Fyri teir studningi.

- Skeiðini skulu verða fulltíðarfrá lestrarlandinum, um umsøkjarin hevur verið føroyingar, ið ikki hava danskt skeið við í minsta lagi 15 tímum búsitandi og havt arbeiði í lestrarlandinum í Krøv til málsligu fyrireikingarskeiðini: p-tal, útvegar SU teimum eitt frá Ásett er hvørjir útbúgvingarbólkar um vikuna. minsta lagi í 24 mðr. beint undan lestrinum, - Skeiðini skulu verða málsliga førleikagevandi Fredriksberg kommunu, har SU kunnu fáa stuðul. Hesir eru teir, - Skeiðini skulu eisini góðkennast ella um umsøkjarin er undir 20 ár og er fluttur til hægri Hetta merkir at luttøkan á hevur heimabústað. ið taka hægri útbúgvingar og lestur. av Stuðulsstovninum. saman við foreldrum sínum,ganga ið havatilbúsett seg í støðislestur skeiðnum (found- ella tann endaliga próvtøkan á skeiðlestrarlandinum ogat sum fast arbeiði har. eftir num er á einum tílíkum støði, at tann lesandi Harafturat kann nevnast, taðhava ations studies) lokna FERÐASTUÐULIN • Ein treyt fyri at fáa stuðul frá lestrarlandinum nær førleikan, ið skal til fyri finst ein felags norðurlendsk miðnámsútbúgving, um so er,tann at málsliga Endamálið við ferðastuðlinum er at er, at tann lesandi ikki fær stuðul frá heimlandi- lesa á hægri lærustovni. Skjalprógv fyri at so er num. má viðleggjast umsóknini.

MFS.FO /// 59 Pisan 2008

63

Hetta verður gjørt við at stuðla fíggjarliga, soleiðis at tey lesandi og børn teirra kunnu koma heim til Føroya eina ferð um árið.

“Upphæddin fyri ferðastuðul til lesandi, búsitandi í Danmark, verður ásett av Stuðulsstovninum við støði í prísleguni fyri lesandi á flogleiðini millum Keypmannahavn og Vágar aftur og fram. Upphæddin fyri ferðastuðul til børn hjá lesandi í Danmark verður somuleiðis ásett av Stuðulsstovninum við støði í prísleguni fyri børn á flogleiðini millum Keypmannahavn og Vágar aftur og fram. Stuðulsstovnurin ásetir eisini upphæddirnar fyri lesandi uttanfyri Danmark og børn teirra, tó í mesta lagi kr.

7.000,-. Ásetingarnar av ferðastuðlinum verða gjørdar í seinasta ársfjórðingi á hvørjum ári og koma í gildi 1. januar árið eftir.”

VERKÆTLANARSTUÐULIN Endamálið við ferðastuðlinum til

verkætlanir er at stuðla lesandi føroyingum á hægri lærustovnum í Føroyum og uttanlands í sambandi við størri verkætlanir, ið skulu gerast í øðrum landi enn í lestrarlandinum. Hetta verður gjørt við at veita fíggjarligan stuðul fyri ferðina millum lestrarlandið og landið, har ið verkætlanin skal fremjast.

Umframt vanligu treytirnar fyri at fáa slíkan stuðul skal verkætlanin vera partur av útbúgvingini og góðkend á útbúgvingarstaðnum. Vert er eisini at leggja sær í geyma, at stuðul bert verður veittur fyri ferðing millum lond, og at tann lesandi í mesta lagi kann fáa henda stuðul tvær ferðir í allari útbúgvingartíðini. Ætlar tú at søkja um stuðul, kann hetta antin gerast áðrenn farið verður undir verkætlanina ella meðan tú arbeiðir við verkætlanini. Tað ber ikki til at søkja um stuðul, eftir at verkætlanin er liðug.

Stuðulin verður ikki goldin út, fyrr enn Stuðulsstovnurin hevur fingið tann nýtta ferðaseðilin

í sambandi við verkætlanina.

Stuðulin verður tað sama sum skalprógvaði ferðaseðlakostnaðurin; tó í mesta lagi kr. 6.000.

Peningurin verður goldin á kontu í einum føroyskum peningastovni.

HEIMASÍÐAN Á heimasíðuni - www.studul. fo - kanst tú lesa meira um tær ymisku skipanirnar - har er lógin, kunngerðir, vegleiðingar, umsóknarbløð o.a. Harafturat eru ymiskar slóðir, ið kunnu vera viðkomandi fyri lesandi.

SKRIVSTOVAN Avgreiðslan er stongd mánadag, opið er frá týsdegi til hósdag kl.

8 – 16 og fríggjadag kl. 8 – 15.

Um tú hevur nakrar fyrispurningar, ert tú altíð vælkomin at seta teg í samband við Stuðulsstovnin.

Hoyvíksvegur 72 - Postrúm 3279 – FO-110 Tórshavn - Tlf.: 35 68 00 - Faks.: 35 68 01 T-postur: studul@studul.fo Heimasíða: www.studul.fo

–

SU-SKIPANIN At fara undir lesnað er ikki ókeypis, men vit føroyingar eru so mikið hepnir, at vit hava nakrar av heimsins bestu stuðulsskipanum. Fyri at dyrgja upp undir at fólk útbúgva seg, verður nevniliga stuðul latin undir útbúgvingartíðini. Føroyingar kunnu koma undir ymsar stuðulsskipanir alt eftir hvar í heiminum teir lesa, men flestu teirra koma undir donsku SU-skipanina, sum stendur fyri Statens Udannelsesstøtte. SUskipanin kann vera trupul at finna runt í, so niðanfyri kanst tú fáa innlit í, hvussu skipanin er uppbygd, og hvussu hon virkar.

HVAT ER SU? SU er ein fíggjarlig hjálp, sum tú kanst fáa, meðan tú ert undir útbúgving, og hesin stuðulin skal ikki gjaldast aftur, men er eitt slag av løn til tín, meðan tú ert undir útbúgving. Um tú hin vegin velur at leggja SU-lán afturat studninginum, so skal hetta rindast aftur eftir loknan lesnað.

Føroyingar undir hægri lestri uttan fyri Føroyar fáa vanliga stuðul eftri somu treytum sum aðrir danskir ríkisborgarar.

Sum útgangsstøði kann sigast, at tú kanst fáa SU-stuðul til alla útbúgvingina, men um tú ert løntur undir útbúgvingini, fært tú ikki SU. Um bert ein partur av útbúgvingini er løntur, eitt nú undir starvsvenjing, verður SU-stuðul latin í óløntu undirvísingartíðini.

NORÐURLOND Sum nevnt fáa føroyingar undir lestri uttan fyri Føroyar studning frá SU-styrelsen etftir somu treytum sum danir. Í Danmark er tí rættiliga greitt, hvørjar reglur eru galdandi, men ymisk krøv eru tó, sum skulu lúkast, fyri at stuðul kann verða latin.

Fyrst og fremst skal útbúgvingin vera SU-heimilað. SU-styrelsen hevur eina greiða reglugerð um, hvørjar útbúgvingar í Danmark verða góðkendar. Meginreglan er tó, at allar alment góðkendar útbúgvingar eru SU-heimilaðar, um útbúgvingin fer fram á

60 /// PISAN 2009

PRAKTISKT — STUÐULSSTOVNURIN

Katrin D. Apol

PRAKTISKT — SU-SKIPANIN

einum alment góðkendum útbúgvingarstovni. Undirvísingin skal vera fulltíðarundirvísing og vara í minst tríggjar samanhangandi mánaðir. Tó ber til at fáa SU-studning, um tú supplerar í minst ein mánaða.

Spyr á SU-skrivstovuni, um tú vilt vita meira um SU-stuðul til supplering. SU-stuðul verður bert veittur teimum, ið hava tørv á tí. Hetta merkir, at tú ikki kanst tjena óavmarkaðan pening við síðuna av studninginum.

Les meira um tað í næstu greinini. At enda er tað ein treyt, at útbúgvingin skal geva vinnuførleika í Danmark.

Fyri at fáa studning til privatar útbúgvingar í Danmark er neyðugt, at Undirvísingarmálaráðið góðkennir útbúgvingina. Á www. su.dk er annars ein listi, sum vísir, hvørjar útbúgvingar geva rætt til studning. Í Norðurlondunum fáa føroyingar SU-stuðul eins og aðrir danskir ríkisborgarar, tvs. at føroyingar, sum lesa í øðrum Norðurlondum enn Danmark, eisini fáa stuðul úr Danmark alla útbúgvingartíðina.

Treytirnar fyri at fáa stuðul eru á leið tær somu sum eru galdandi fyri útbúgvingar í Danmark. Tó er ein munur, at útbúgvingin minst skal vara í eitt óslitið lestrarár.

ONNUR LOND Føroyingar, ið velja

at

lesa

uttan fyri Norðurlond fáa eisini SU-stuðul úr Danmark, um útbúgvingin verður góðkend av SU-styrelsen. Her skal tó viðmerkjast, at SU-stuðul bert verður latin haðani í fýra ár, men um tann lesandi uppfyllir kravið um tilknýti til Føroyar, veitir Stuðulsstovnurin eftir hetta lestrarstuðul í upp til eitt ár yvir ásetta lestrartíð. Upphæddin frá Stuðulsstovninum er altíð tann sama, sum verður veitt til hægri lestur í Føroyum (ÚS-stuðul), og møguleiki er eisini at taka lestrarlán haðani. Útbúgvingin og útbúgvingarstaðið skulu, sum nevnt, vera góðkend alment í lestrarlandinum. Tað merkir, at antin undirvísingarmálaráðið ella ein annar egnaður umsjónaðarligur myndugleiki skal góðkenna tey. Umframt hetta skal eisini góðkenning til frá donsku myndugleikunum (SU-styrelsen), áðrenn tú eigur rætt til studning. Í hvørjum einstøkum føri er tí neyðugt at kanna, um lestrarstovnurin er góðkendur ella í øðrum føri søkja um góðkenning hjá uttanlandsdeildini. Pisan 2008 66 Pisan 2008 67 hjá SU-styrelsen. Tað er møguligt at søkja um góðkenning, sjálvt um tú ikki longu ert upptikin við lærustovnin. Minst til at søkja um góðkenning í góðari tíð, tí tað kann taka rættiliga langa tíð at avgreiða tílíkar umsóknir, tá størsta trýstið er á SU-styrelsen.

Bert útbúgvingar, ið geva vanligan vinnuførleika í Danmark, verða heimilaðar. Tvær ferðir um árið er neyðugt at senda váttan úr útlandinum til SU-styrelsen um, at tú ert lestraraktiv/ur.

Um hetta ikki verður gjørt, fært tú ongan studning. Annars eru treytirnar so at siga tær

MFS.FO /// 61

PRAKTISKT

PRAKTISKT

at stuðla føroyingum, ið leita sær í onnur lond at útbúgva seg við tí fyri eyga at koma heim aftur til Føroya eftir lokna útbúgving.

PRAKTISKT

STUTT LESTRARUPPIHALD UTTANLANDS Um tú t.d. tekur eina útbúgving í Danmark, er eisini møguligt at taka SU-stuðulin við tær til onn-ur lond, um tú eitt nú kundi hugsað tær at tikið ein part av útbúgvingini aðra staðni. Treytin er tó, at lestraruppihaldið uttan-lands er liður í tíni donsku útbúgving, og at tað frammanundan er góðkent av útbúgvingarstovninum í Danmark sum góðskrivaður partur av útbúgvingini. Um eitt lestraruppihald uttanlands í eitt ár bert góðskrivar tær eitt hálvt ár í donsku útbúgvingini, fært tú bert SU til eitt hálvt ár. Legg til merkis, at í hesum førinum er tað einstaka útbúgvingarstaðið, har tú hoyrir til, og ikki SU-styrelsen, ið ger av, um lestraruppihald uttanlands verða góðkend.

MANNAGONGD Áðrenn tú fert úr Føroyum, mást tú at fara á heimstaðarkommununa at boða frá flyting. Har fært tú at vita, hvussu tú bert teg at við pappírsarbeiði o.ø., alt eftir hvat land tú flytir til. Tú kanst undir ongum umstøðum fáa útgoldnan SU-stuðul, um tú ikki hevur eitt danskt p-tal - tað sonevnda cpr-nummarið. Tí er eitt tað fyrsta, tú eigur at minnast til, tá tú flytir av landinum í útbúgvingarørindum nevniliga at fáa eitt danskt cpr-nummar, um tú ikki longu hevur eitt. Legg væl til merkis, at neyðugt er eisini við einum donskum cpr-nummari, sjálvt um tú fert aðra staðni enn til Danmarkar at lesa. Í tílíkum føri útvegar SU tí lesandi eitt cpr-nummar frá Frederiksberg kommunu, har SU-styrelsen hevur heimabústað.

Um tú flytir til Danmarkar at lesa, kanst tú ikki fáa eitt cprnummar, fyrr enn tú hevur fingið ein bústað. Av tí sama noyðast nógv at fáa sær ein c/o bústað hjá onkrum tey kenna, tí tað

62 /// PISAN 2009

kann ofta vera torført at finna entapolitiskt arbeiði. SU-myndugnakað at búgva í. Cpr-nummarið leikarnir skulu góðkenna hesi er fortreytin fyri so at siga málini í hvørjum einstøkum føri øllum veitingum og tænastum í sær.

Danmark, so tú kemur ikki langt uttan eitt slíkt, tí er neyðugt Um tú skiftir útbúgving, ber ikki beinan vegin at kunna vísa á ein til at fáa eyka klipp. Klippini frá bústað. fyrru útbúgvingini verða sostSøk SU skjótast til ber! Tú kanst att drigin frá samlaða talinum á tó í fyrsta lagi søkja SU, tá tú klippum til nýggju útbúgvingina. veitst, at tú ert sloppin inn á eina Tað merkir, at um tú skiftir útbúgving, so tá er at gera skjótt útbúgving eftir tvey ár og velur av! Søkjast kann ikki við afturvirk- at byrja eina nýggja útbúgving, andi kraft, men um umsóknin er sum er ásett til fimm ár, so kemur latin inn rættstundis, so fært tú tú at vanta klipp til seinasta útgjald við afturvirkandi kraft. lestrarárið.

Søk eisini hóast tú enn ikki hevur fingið tær eitt cpr-nummar, tí so UPPHÆDDIR er umsóknin komin rættstundis! Ofta kann ganga nakað Upphædd Upphæddir av tíð áðrenn pr. mánaða umsóknin kemur í gjøgnum fyrstu ferð orsakað av Heimastóra trýstinum Kr. 2.489 búgvandi á SU-styrelsen serliga í aug.-sept..

Tískil er gott at Útibúgvandi Kr. 5.007 hava nakað av peningi við at klára seg fyri fyrstu Ískoyti, einligir tíðina.

KLIPPIKORTIÐ SU-skipanin verður vanliga umtalað sum ein klippikortsskipan, har ein mánaður svarar til eitt klipp. Øll lesandi á hægri lærustovni fáa klipp til eitt ár afturat ásettu lestrartíðini.

Um lestrartíðin eitt nú er fimm ár, fæst sostatt stuðul til seks ár ella 70 klipp (bert 10 klipp til seinasta lestrarárið).

Møguligt er at fáa eyka klipp t.d. í samband við álvarsama sjúku ella í samband við stud-

uppihaldarir Ískoyti til uppihaldara, ið býr saman við øðrum SU-móttakara

Kr. 5.007

Kr. 715

Handikapp ískoyti

Kr. 6.370

Lestrarlán

Kr. 2.562

Sluttlán

Kr. 6.607

Eyka SU-lán til uppihaldarar

Kr. 1.282

PRAKTISKT — SU-SKIPANIN

SU-stuðul til hægri útbúgvingar er óávirkaður av inntøku hjá foreldrum. Í 2008 fáa sostatt øll, ið eru undir hægri útbúgving og eru fylt 18 ár studning sambært talvuni hinumegin.

SU-STUÐUL VERÐUR SKATTAÐUR Studningurin frá SU er skattskyldug A-inntøka, men verður ikki roknað sum arbeiðsinntøka.

Tað merkir, at føroyafrádráttur (sí grein um føroyafrádrátt s.

64) ikki kann nýtast í samband við skattingina av SU-útgjaldinum. Skatturin verður drigin frá studninginum, áðrenn hann verður útgoldin. Um tú onga inntøku hevur við síðuna av, liggur skatturin um 600 kr. um mánaðin.

SU-styrelsen fær upplýsingar um skattin hjá tí einstaka frá skattamyndugleikunum. Hesar upplýsingar verða nýttar at rokna skattin eftir, og tú fært á hvørjum ári eina uppgerð frá SU við útrokningargrundarlagnum. Um upplýsingarnar ikki eru rættar, er tað tín egna skylda at boða skattamyndugleikunum frá.

Tó so, eru skattaviðurskiftini ikki tey somu, um viðkomandi er lesandi uttanfyri Norðurlond, tí har verður inntøka, sum er uttanfyri tað ríkið viðkomandi lesur, ikki skattaður, t.v.s. at SU verður ikki skattaður. Sí skattaviðurskifti á sídu ? ella far inn á www.taks.fo.

LESTRARLÁN Um tú gongur á eini útbúgving, ið gevur rætt til SU-stuðul, hevur tú møguleika at søkja SU-lán.

SU arbeiðir við tveimum ymsum lánum: Lestrarlán og sluttlán.

Fyri bæði lánini er galdandi, at tú lænur eina fasta upphædd hvønn mánað, og í báðum førum er galdandi, at tú skalt afturrinda lánið, tá tú ert liðug/ur at lesa.

Eingin skattur skal gjaldast av hesum lánunum.

Lestrarlánið er hugsað sum

PRAKTISKT — SU-SKIPANIN

eitt ískoyti til SU-stuðulin, og kann hetta vera ein góð hjálp hjá teimum, sum einki arbeiði hava við síðuna av lestrinum og tískil møguliga eina tronga fíggjarstøðu. Lestrarlán kann einans veitast, um tú samstundis fært SU-stuðul. Tað merkir, at um tú velur studningin frá ein mánað, so kanst tú heldur ikki fáa lán.

Um tú hevur brúkt øll tey tillutaðu klippini, kanst tú heldur ikki fáa lestrarlán. Tá ber í staðin til at fáa sluttlán.

Sluttlánið kann einans veitast, um tú hevur brúkt øll klippini á klippikortinum, og tað verður einans latið til seinastu 12 mánaðirnar av útbúgvingini. Tað merkir, at útbúgvingarstaðið skal vátta, at tú kanst verða liðug/ur við útbúgvingina innan teir 12

mánaðirnar. Í dag fáast neyvan bíligari lán enn lestrarlánini, og treytirnar eru lagaligar. Tó er av stórum týdningi at hava tað við í tonkunum, at lánið sjálvsagt skal rindast aftur. Tey eru eisini mong, ið noyðast at stríðast í nógv ár at gjalda lánið aftur eftir lokna útbúgving, so hugsa teg um meira enn eina ferð, tá tú fyrstu ferð umhugsar at taka lestrarlán.

tú rinda lánið aftur. Tað er Økonomistyrelsen, sum stendur fyri umsitingini, rentunum og afturrindanini av lánunum. Nær afturrindanin skal byrja er tengt at hvat lán talan er um. Vanliga skalt tú byrja at gjalda aftur 1. januar árið eftir inniverandi ár, sum tú ert liðug/ur. Tvs. um tú t.d. verður liðugur 30. juni 2007, skalt tú byrja at rinda lánið aftur 1. januar 2008. Tú fært boð frá Økonomistyrelsen, tá tú skalt byrja at rinda aftur, men tað letur seg eisini gera, at rinda aftur áðrenn tíðina.

NÆRRI UPPLÝSINGAR Henda greinin er so ætlað at geva tær eitt innlit í, hvussu SUskipanin er uppbygd og hvussu hon virkar. Øll viðurskifti eru ikki nevnd í greinini, men tú kanst

venda tær SU-skrivstovuna á útbúgvingarstovninum, har tú ætlar at byrja at lesa. Um tú skalt aðra staðni enn til Danmarkar, kanst tú venda tær til uttanlandsdeildina hjá SU á suudlu.dk. Annars er heimasíðan hjá SU-styrelsen er rættiliga góð og gevur neyvar upplýsingar um flestu viðurskifti : www. su.dk Tú kanst eisini venda tær til Rádgevingina fyri føroyingar í Danmark: www.radgevingin.dk

AFTURRINDAN AV LÁNUNUM Tá tú ert liðug/ur at lesa, skalt

MFS.FO /// 63

PRAKTISKT

somu sum í Danmark og hinum Norðurlondunum.

PRAKTISKT

Nógvir spurningar og søgur eru um føroyafrádráttin, og ikki eru søgurnar allar eftirfarandi. Rágevingin fyri føroyingar í Danmark vil tí her greiða frá høvuðsreglunum viðvíkjandi føroyafrádrátti.

HVAT ER FØROYAFRÁDRÁTTUR? Føroyafrádrátturin er ein serligur skatta-frádráttur ið kann játtast føroyskum lesandi í Norðurlondum, um ávísar treytir eru loknar.

Frádrátturin er heimiðlaður í norðurlendsku skattaavtaluni artikel 20 og tilhoyrandi protokol.

• at føroyafrádráttur skal søkjast á hvørjum ári.

um undantøkini.

HVUSSU STÓRUR ER FØROYAFRÁDRÁTTURIN? Fyri ár 2008 er føroyafrádrátturin uppá 71.000 kr. í Danmark. Í hinum norðanlondunum er upphæddin ein onnur, so spyr á skattakontórinum í teirri kommununi, tú flytir til.

fáa

Um tú bert er undir útbúgving ein part av árinum verður frádrátturin lutfalsliga minni, tað vil siga, um tú t.d. flytur til Danmarkar 1. sep. og byrjar at lesa tá, fært tú ein frádrátt uppá 4/12 av teimum 71.000 kr., tí tá eru bert 4 mánaðir eftir av árinum.

• At tú var búsitandi í Føroyum, áðrenn flytingina til lestrarlandið

Umframt føroyafrádráttin hevur tú rætt til persónsfrádrátt, rentufrádrátt v.m.

Lov nr. 190 af 12/03/1997, Lov om indgåelse af dobbeltbeskatningsoverenskomst mellem de nordiske lande.

TREYTIR: Høvuðstreytirnar fyri at føroyafrádrátt eru hesar:

• At uppihaldið í lestrarlandinum er fyribils í lestrarørindum • At tú ikki hevur eina útbúgving (kompetancegevandi) frammanundan • At tú ikki hevur uppihildið tær í lestrarlandinum í meira enn 6 mánaðir áðrenn lesturin byrjar ERU UNDANTØK? Tað eru undantøk frá treytini um at tú ikki má hava eina kompetancegevandi útbúgving frammanundan. Serliga har talan er um eina samanhangandi útbúgvingarætlan, har partar av útbúgvingini eru kompetancegevandi. Set teg í samband við Ráðgevingina og fá nærri at vita

64 /// PISAN 2009

MINST TIL: • at hava skjalprógv fyri at tú ert undir útbúgving við. Lestrarkort, lærusáttmála ella annað prógv.

HVUSSU FÁI EG FØROYAFRÁDRÁTT? Tú skalt venda tær til skattamyndugleikarnar í kommununi har tú býrt. Í summum kommunum hava tey eina uttanlandadeild/ specialligning sum umsitir føroya frádráttin.

Greið frá: • at tú er føroyingur undir útbúgving • at tú hevur eina inntøku, sum tú søkir føroyafrádrátt (færøfradrag) til • at tú ætlar tær heim aftaná loknan lestur

UM TÚ FÆRT NOKTAÐ FØROYAFRÁDRÁTT Um skattamyndugleikarnir nokta tær føroyafrádrátt hevur tú rætt til at fáa eina skrivliga grundgeving.

Vend tær síðani til Ráðgevingina fyri at vita um grundgevingin fyri noktilsi er røtt.

KANN FØROYAFRÁDRÁTTUR NÝTAST TIL SU? Nei, føroyafrádráttur kann bert nýtast til arbeiðsinntøku. Tú kemur sostatt til at gjalda vanligan skatt av SU. Sambært dupultskattaavtaluni kann føroyafrádráttur bert nýtast til inntøkur, sum koma undir heitið: ”Vederlag for tjenesteydelser”.

SJÁLVUPPGÁVA OG FØROYAFRÁDRÁTTUR Sjálvt um tú hevur fingið føroyafrádrátt á forskudopgørelsen/ skattakortinum skalt tú minnast til at skriva føroyafrádráttin á sjálvuppgávuna undir teigin: ”andre ligningsmæssige fradrag”.

Annars fært tú ikki føroyafrádráttin við í ársuppgerðini og úrslitið verður ein skattarokning í staðin. Tað gongur sostatt ikki automatiskt.

HVUSSU LEINGI? Tú hevur rætt til føroyafrádrátt so leingi tú lesur og lestartíðin heldur seg innan fyri normeraðu lestrartíðini + 2 ár.

PRAKTISKT — FØROYAFRÁDRÁTTUR

UM TÚ IKKI FERT HEIM Høvuðstreytin fyri at fáa føroyafrádrátt er, at tú ert í lestrarlandinum fyribils í lestrarørindum.

Um tú hevur spurningar viðvíkjandi føroyafrádrátti, ert tú vælkomin at venda tær til Ráðgevingina fyri føroyingar í Danmark. Ráðgevingin hevur hollan kunnleika og drúgvar royndir á hesum økinum.

Tað merkir, at frá tí degi tú avgerð ikki at fara heim aftaná loknan lestur, hevur tú ikki rætt til føroyafrádrátt longur.

Um tú gevst ella ert liðug/ur at

lesa og gert av at verða í landinum, er ikki lógarheimild fyri at krevja peningin aftur. Fært tú trupulleikar í hesum sambandi, so vend tær til Ráðgevingina.

Minst til ikki at nýta skattakort við føroyafrádrátti aftan á loknan lestur. Tú skalt hava eitt nýtt skattakort.

FULL SKATTASKYLDA Í FØROYUM Føroyingar, ið lesa uttanlands, kunnu søkja um at varðveita fulla skattskyldu í Føroyum.

Hetta gevur tær rætt til vanligan persónsfrádrátt o.a., tá tú arbeiðir í Føroyum t.d. í summarfrítíðini.

Føroyski skattastigin er soleiðis, at eingin kommunuskattur verður roknaður av teimum fyrstu 30.000 kr (2008). Tað er tí altíð eitt gott hugskot at søkja um at koma undir fulla skattskyldu, sjálvt um tú ikki ert vís í at fáa arbeiði í Føroyum.

Toll- og Skattstova Føroya hevur útgivið ein faldara um m.a. hesi viðurskifti (“Hvussu verður við skattskylduni tá flutt verður úr Føroyum”). Um tú ynskir meira upplýsingar um hetta, kanst tú venda tær til Toll- og Skattstovuna ella LFÚráðgevingina fyri at frætta meira.

Umsóknarblaðið hesum viðvíkj-andi fæst frá Toll- og Skattstovuni, og tað kann eisini latast inn, áðrenn tú flytur uttanlands.

Einans útisetar í góðkendum útbúgving-um, sum hava búð meira enn 4 ár í Føroyum, kunnu koma undir fulla skattskyldu í Føroyum.

Fyri nøkrum árum síðani vórðu reglurnar broyttar eftir áheitan frá MFS, soleiðis at tær einans nýtist at søkja um fulla skattskyldu eina ferð.

Broytingarnar vóru hesar: Landsstýrismaðurin í fíggjarmálum hevur eftir áheitan frá Meginfelag Føroyskra Studenta endurskoðað kunngerð nr. 15 frá 19. juli 1989 frá Líkningarráð Føroya um lesandi og lærlingar uttanlands.

MFS vísti á, at fleiri av ásetingunum í kunngerðini hava avmarkað lestrarvirksemið hjá teirra limum.

Fíggjarmálastýrið hevur tí í samráði við Toll- og Skattstovu Føroya gjørt eina nýggja kunngerð, sum tekur av flestu av hesum avmarkingum.

Størstu broytingarnar í nýggju kunngerðini eru:

PRAKTISKT — SKATTASKYLDA

1) at tað nú verður gjørligt hjá lesandi at skifta útbúgving uttan at missa rættin til føroysku skattskylduna 2) at tað nú ber til at nema sær eina útbúgving afturat uttan at missa føroysku skattskylduna 3) at tað nú er nóg mikið, at lesandi við byrjan av útbúgvingini skjalprógva, at tey byrja upp á eina útbúgving. Lesandi skulu tó altíð kunna prógva, at tey eru lestrarvirkin, um T & S biðjur um hetta. Lesandi skulu eisini framvegis boða T & S frá um møgulig-ar broytingar í útbúgvingini Størsti fyrimunurin hjá føroyskum lesandi uttanlands av at varðveita føroysku skattskylduna er, at tá sleppur hin lesandi undan at verða avmarkað skattskyldugur – tvs. 42,5% í skatti av bruttoinntøkuni - um arbeitt verður í Føroyum í t.d. summarfrítíðini. Ístaðin fáa tey lesandi sum fult skattskyldug rætt til botnfrádrátt (30.000 kr.) í inntøkuni. Frádrátturin verður harumframt trektur fult út frá inntøkuni beinanvegin. Vanligt er annars at býta frádráttin javnt út á árið.

MFS.FO /// 65

PRAKTISKT

FØROYAFRÁDRÁTTUR

RÁÐGEVINGIN

PRAKTISKT

Ráðgevingin

Ráðgevingin fyri føroyingar í einum og hvørjum ráð og føroyafrádrátt, skattaviðurskifti, Danmark heldur til í Føroyahús- persónligan stuðul. Hevur tú ískoyti, flyting, barnatilskot, trupuleikar á nevndu økjum, arbeiðsloysisstuðli, bistandshjálp inum í Keypmannahavn, men er í Danmark Kann ráðgevingin ikki loysa tínar trupulRáðgevingin fyri føroyingar hóast hetta eitt tilboð til allar so kann tað vera til alstóra osfr. leikar, so kunna ráðgevarnir vísa á aðrar heldur til í Føroyahúsinum í Keypmanføroyingar, hvar teir so enn eru hjálp at kunna venda sær til hjálp og vegleiða nahavn, køn tilboð fólk og fáa møguleikar loyst trupull- fyri Kann ráðgevingin ikki loysaum, tínar staddir. men er hóast hetta eitt trupulleikar, so kunna ráðgevarnir eikarnar.

Ráðgevararnir hava hvagar tú kanst venda tær. til allar føroyingar, hvar teir so enn eru Á Ráðgevingini starvast tveir tagnarskyldu, eingin verður held- vísa á aðrar møguleikar fyri hjálp vitja Ráðgevingina - øll staddir. tí kanstskriva tú ótt- ella og vegleiða um, hvagar tú kanst fryntligir og royndir sosial- ur skrásettur, og Ring, venda tær. ráðgevarar, ið veita føroyingum aleyst venda tær til teirra eisini eru vælkomin. Á Ráðgevingini starvast tveir fryntligir hjálp og vegleiðing í sosialum, anonymt. Ráðgevingin kann og persón-ligum royndir sosialráðgevarar, veita skriva ella vitja og lestrarligum iðeisini hjálpa í viðurskiftum sum Ring, Ráðgevingina øll eru vælkomin. spurning-um.

Tær kunna bjóða SU-stuðul, bústaðarmøguleikum, Ráðgevingin fyri føroyingar í Danmark føroyingum hjálp og vegleiðing í so-

sialum, persónligum og lestrarligum spurningum. Tær kunna bjóða einum og hvørjum ráð og persónligan stuðul.

FYRI FØROYINGAR HevurRÁÐGEVINGIN tú trupuleikar á nevndu økjum, so Í DANMARK kann tað vera til alstóra hjálp at kunna A og fáa loyst truvendaVesterbrogade sær til køn17fólk DK-1620 København V pulleikarnar. Ráðgevararnir hava tagnarTlf.eingin 33 23 99verður 80 skyldu, heldur skrásettur, Fax. 33 23 92 34 og tí kanst tú óttaleyst venda tær til radgevingin@radgevingin.dk teirraE-mail: - eisini anonymt.

Heimasíða: www.radgevingin.dk Ráðgevingin kann eisini hjálpa í viðurskiftum sum SU-stuðul, bústaðarmøguleikum, føroyafrádrátt, skattaviðurskifti, ískoyti, 66 /// PISANflyting, 2009 barnatilskot, arbeiðsloysisstuðli, bistandshjálp osfr.

Vesterbrogade 17 A DK-1620 København V Tlf. 33 23 99 80 Fax. 33 23 92 34 E-mail: radgevingin@radgevingin.dk OPIÐ ER: Heimasíða: www.radgevingin.dk Mánadag, týsdag og hósdag 11.30 – 15.30

Mikudag Opið er: 14.00 – 18.00 Mánadag, Fríggjadag týsdag er stongt.og hósdag 11.30 – 15.30 Mikudag 14.00 – 18.00 Fríggjadag er stongt.

PRAKTISKT — RÁÐGEVINGIN

FØROYAR Lesandi.fo Heimasíða fyri lesandi á miðnámsskúlunum í Føroyum, m.a. við hentum upplýsingum um hægri lesnað í Føroyum. www.setur.fo

SVØRÍKI Studentguiden — www.studentguiden.com Hent heimasíða hjá teimum, ið ætla sær til Svøríkis at lesa. www.vistas.nu www.studera.nu

DANMARK www.optagelse.dk Her kanst tú søkja um upptøku á hægri útbúgvingarstovnum Undervisningsministeriet — www.uvm.dk Henda heimasíða hevur yvirlit yvir allar útbúgvingar og útbúgvingarstovnar í Danmark. www.ug.dk www.sektornet.dk

NOREG Utdanning.no — www.utdanning.no Yvirlit yvir fleiri hægri útbúgvingarstøð í Noregi. www.ped.lex.no ÍSLAND Félagsstofnun Stúdenta — www. fs.is Heimasíða við leinkjum til hægri lærustovnar í Íslandi. www.ask.hi.is

STÓRA BRETLAND Education UK — www.educationuk.org Heimasíða, ið serliga er ætlað altjóða lesandi, ið kundu hugsað sær at farið undir hægri lesnað í Stóra Bretlandi — við leinkjum til bretskar lærustovnar.

EVROPA Ploteus — www.europa.eu.int/ ploteus Umfatandi heimasíða við upplýsingum um útbúgvingarmøguleikar í evropeisku londunum.

KRING ALLAN HEIM Braintrack—www.braintrack.com Fleiri enn 7.400 leinkjur til hægri lærustovnar í 192 londum. www.studyabroad.dk

LEINKJUR UM BÚSTAÐARÁVÍSING NORÐURLOND Fõreningen Nordiska Studentbostãder www.nsbo.org

www.studentagardar.is Háskólinn á Akureyri: www.unak.is Iðnnemasamband: www.insi.is

DANMARK www.ungdomsboliger.dk

FINNLAND www.soa.fi/swe

SVØRÍKI www.studentbostaden.se www.syoguiden.com

STÓRA BRETLAND www.Studentaccommodation. com www.unite-students.com www.gumtree.com www.libertyliving.co.uk www.StudentUK.com www.support4learning.org.uk www.findaproperty.com www.lettingweb.com/

NOREG www.student.no www.utdanning.no ÍSLAND Félagsstofnun Stúdenta:

PRAKTISKT — LEINKJUR

www.pastures-new.co.uk/ www.citylets.co.uk ÍRLAND Education Ireland — www.educationireland.ie TÝSKLAND Deutsches Studentenwerk — www.studentenwerke.de USA USA Study Guide — www.usastudyguide.com www.wemakeithappen.dk www.educationusa.state.gov

MFS.FO /// 67

PRAKTISKT

LEINKJUR UM ÚTBÚGVING

STUDENTASKÚLIN OG HF-SKEIÐIÐ Í HOYDØLUM Lestrarvegleiðarar: Elisabeth Holm og Bjørg Róin tlf. 31 46 09 Inger Flø Jørgensen og Hans Mikkelsen tlf. 31 86 09 www.hoydalar.fo STUDENTASKÚLIN OG HF-SKEIÐIÐ Á KAMBSDALI Lestrarvegleiðarar: Hanna Jensen hanna10@post.olivant.fo Óli Wolles oliwo@shey.fo tlf. 44 40 24 www.shey.fo TEKNISKI SKÚLIN Í TÓRSHAVN Lestarvegleiðarar: Lis Helgadóttir lh@tst.fo Unn Zachriasen

unn@tst.fo Tlf. 31 19 57 (umstilling til lestrarvegleiðing) www.tst.fo KLAKSVÍKAR HFSKEIÐ Lestrarvegleiðari: Kári Purkhús tlf. 45 64 12 (umstilling til lestrarvegleiðing) tlf. 75 78 40 TEKNISKI SKÚLIN Í KLAKSVÍK Lestrarvegleiðari: Hanna Ziskason Hansen hanna.z.hansen@ skulin.fo Olga Biskopstø olga.biskopsto@skulin. fo tlf. 45 63 11 *28 www.tsk.fo MIÐNÁMSÚTBÚGVINGIN Í SUÐUROY

Lestrarvegleiðari: Niels M. Jakobsen niels@midnam.fo tlf. 37 40 11 tlf. 37 20 82 www.midnam.fo HANDILSSKÚLIN Á KAMBSDALI Lestrarvegleiðarar: Maria Gregersen tlf. 44 49 00 (umstilling til lestrarvegleiðing) www.fh.fo FØROYA HANDILSSKÚLI, TÓRSHAVN Lestrarvegleiðarar: Birgir Mortensen bm@hsh.fo tlf. 31 71 41 * 22 tlf. 31 71 77 tlf. 31 85 75 www.fh.fo FISKIVINNUSKÚLIN Í VESTMANNA Lestrarvegleiðari:

Ingunn W. Olsen ingunwo@fiskvest.fo tlf. 42 45 73 (umstilling til lestrarvegleiðing) tlf. 42 43 22 tlf. 22 64 68 www.fiskvest.fo

LESIÐ Á SETRINUM

LFÚ-RÁÐGEVINGIN, Tinghúsvegur 18, 3.hædd, Tórshavn Lestrarvegleiðarar: Inger Flø Jørgensen og Bjørg Róin. tlf. 31 50 15 Týsdag og hósdag frá 16.00 - 18.00 rageving@lfu.fo www.lfu.fo

BACHELOR LÍVFRØÐI, JARÐ- & HAVFRØÐI OG KT-VERKFRØÐI LÆRARI ELLA NÁMSFRØÐINGUR SJÚKRARØKTARFRØÐI

ALTJÓÐA SKRIVSTOVAN J.C.Svabosgøta 14 postboks 272 110 Tórshavn tlf. 32 20 65 fax 35 25 01 ask@ask.fo www.ask.fo

LEINKJUR UM ÚTBÚGVING STUÐUL Føroyar www.studul.fo Danmark www.su.dk Noreg www.lanekassen.no Svøríki www.csn.se Ísland www.itn.is/lin Finnland www.kela.fi/opintotuk Grønland www.ghsdk.dk LESTRARSTYRKIR Granskingarráðið www.gransking.fo ASK www.ask.fo/grunnar.html

68 /// PISAN 2009

Legat-Info www.legat-info.dk Legatregisteret www.legatregistret.dk Studerende Online www.so.dk/ legat LESTRARVEGLEIÐNG www.studievalg.dk/kbh www.uvm.dk www.uni-c.dk www.britishcouncil.org/denmark www.ciriusonline.dk www.ucas.co.uk

VÍÐKIÐ SJÓNARRINGIN

BACHELOR OG MASTER STJÓRNMÁLAFRØÐI FØROYSKT SØGA

Umsóknarfreistir & lestrarbyrjan:

www.setur.fo

Mynd: Brot frá málninginum:”Oyðimarkargongd” hjá Ránnvu Holm Mortensen

PRAKTISKT

LESTRARVEGLEIÐINGAR Í FØROYUM

Fróðskaparsetur Føroya

www.ug.dk www.ansa.no www.braintrack.com ALTJÓÐA SKRIVSTOVAN www.ask.fo Á heimasíðuni hjá ASK finnur tú slóðir um útbúgving í øllum heiminum.

KOMMUNUR www.borger.dk

PRAKTISKT — LEINKJUR

Fróðskaparsetur Føroya - J.C. Svabos gøta 14 - 100 Tórshavn - setur@setur.fo - Tlf. 352 500

og tað er tann besta avgerðin, eg havi tikið í lívinum.

Lestrarvegleiðingar í Føroyum Studentaskúlin og HFskeiðið í Hoydølum Lestrarvegleiðarar: Elisabeth Holm og Bjørg Róin tlf. 31 46 09 Inger Flø Jørgensen og Hans Mikkelsen tlf. 31 86 09 www.hoydalar.fo Studentaskúlin og HFskeiðið á Kambsdali Lestrarvegleiðarar: Hanna Jensen hanna10@post.olivant. fo Óli Wolles oliwo@shey.fo tlf. 44 40 24 www.shey.fo Tekniski Skúlin í Tórshavn Lestarvegleiðarar: Lis Helgadóttir lh@tst.fo Unn Zachriasen unn@tst.fo

Tlf. 31 19 57 (umstilling til lestrarvegleiðing) www.tst.fo

niels@midnam.fo tlf. 37 40 11 tlf. 37 20 82 www.midnam.fo

Klaksvíkar HF-Skeið Lestrarvegleiðari: Kári Purkhús tlf. 45 64 12 (umstilling til lestrarvegleiðing) tlf. 75 78 40

Handilsskúlin á Kambsdali Lestrarvegleiðarar: Maria Gregersen tlf. 44 49 00 (umstilling til lestrarvegleiðing) www.fh.fo

Tekniski Skúlin í Klaksvík Lestrarvegleiðari: Hanna Ziskason Hansen hanna. z.hansen@skulin.fo Olga Biskopstø olga.biskopsto@skulin. fo tlf. 45 63 11 *28 www.tsk.fo Miðnámsútbúgvingin í Suðuroy Lestrarvegleiðari: Niels M. Jakobsen

Føroya Handilsskúli, Tórshavn Lestrarvegleiðarar: Birgir Mortensen bm@hsh.fo tlf. 31 71 41 * 22 tlf. 31 71 77 tlf. 31 85 75 www.fh.fo Fiskivinnuskúlin í Vestmanna Lestrarvegleiðari: Ingunn W. Olsen ingunwo@fiskvest.fo

tlf. 42 45 73 (umstilling til lestrarvegleiðing) tlf. 42 43 22 tlf. 22 64 68 www.fiskvest.fo LFÚ-Ráðgevingin, Tinghúsvegur 18, 3.hædd, Tórshavn Lestrarvegleiðarar: Inger Flø Jørgensen og Bjørg Róin. tlf. 31 50 15 Týsdag og hósdag frá 16.00 - 18.00 rageving@lfu.fo www.lfu.fo Altjóða Skrivstovan J.C.Svabosgøta 14 postboks 272 110 Tórshavn tlf. 32 20 65 fax 35 25 01 ask@ask.fo www.ask.fo

57

Hentar heimasíður

At vera lesandi Stuðul

Føroyar www.studul.fo Danmark www.su.dk Noreg www.lanekassen.no Svøríki www.csn.se Ísland www.itn.is/lin Finnland www.kela.fi/opintotuki Grønland www.ghsdk.dk

Legat-Info www.legat-info.dk Legatregisteret www.legatregistret.dk Studerende Online www. so.dk/legat

Pengar eru ikki alt, ogLestrarvegleiðng tó - fá ráð! www.studievalg.dk/kbh

www.ansa.no www.braintrack.com

Altjóða Skrivstovan www. ask.fo Á heimasíðuni hjá ASK finnur tú slóðir um útbúgving í øllum heiminum.

www.uvm.dk www.uni-c.dk Kommunur www.britishcouncil.org/denwww.borger.dk Lestrarstyrkir Vit í Eik bjóða tær ein pakka av tænastum, ið kunnu gera lívið hjá tær sum lesandi mark Granskingarráðið www.gransklættari, t.d. NemKonto, Kort, HeimaGreiðslu, Lestrarlán og Lestrarkreditt við sera góðum www.ciriusonline.dk ing.fo treytum. Les nærri um Ungdómspakkan á www.18-25.fo, har vit eisini hava góð ráð til www.ucas.co.uk ASK www.ask.fo/grunnar.html tín, ið ætlar tær uttanlands at lesa. www.ug.dk

www.18-25.fo 74

Pisan 2008

Pisan 2008

75