/ /
032012
/
T I J D S C H R I F T VA N D E G E Ï N T E G R E E R D E P O L I T I E
De dood en haar geuren
Ecorijden en politieopdrachten U zei Persepolis ?
Franse gendarmen in Vlaams recreatiedomein IR03_Cover-NL.indd 1
17/09/12 14:27
“SAMEN …”
Inforevue is een uitgave van de Directie van de interne relaties (DSI) van de federale politie
Hoofdredacteur: Benoît Dupuis Redactie: Stefan Debroux, Renato Guion, Gwendoline Hendrick, Saskia Van Puyvelde Lay-out en fotografie: Ruben Accou, Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Emmanuelle Glibert, Karolien Snyers, Lavinia Wouters Tekeningen: Didier Castenholz, Ruben Accou Vertalingen: Vertaaldienst DSED, Dienst interne communicatie Drukkerij: Goekint Graphics 059 51 43 43 Verantwoordelijke uitgever: Eric Cobut - Fritz Toussaintstraat 8 1050 Brussel Public relations en abonnementenbeheer: Harry De Clerck, Fritz Toussaintstraat 8 1050 Brussel Tel. 02 642 65 32 - Fax 02 642 60 97 Abonnementsprijs: België en andere landen: 10 euro Rechtvaardigende factuur: 1,25 euro voor administratie- en verzendingskosten. Een abonnement op Inforevue, het tijdschrift van de geïntegreerde politie, geeft recht op vier nummers en wordt automatisch verlengd behoudens opzegging vóór het vierde nummer. Alle rechten voorbehouden. Le présent magazine paraît également en français. Contacteer de redactie: 02 554 41 54 Teamware: _DGS/INFOREVUE E-mail: inforevue@police.be ISSN: 1780-7646 De rubriek ‘Bib’ kwam tot stand dankzij de medewerking van het Politioneel documentatie- en kenniscentrum (DGS/DSED).
Ik neem als nieuwe voorzitter van de Vaste Commissie van de lokale politie (VCLP) mijn pen ter hand om kort de doelstellingen op te sommen die we momenteel nastreven.
In een commissie waarvan meer dan 50 procent van de leden is vernieuwd, zijn onze ambities talrijk. Vooreerst beogen we intern binnen de commissie en vervolgens met heel de lokale politie een grotere betrokkenheid van allen.
Zo werden er portefeuillehouders aangeduid. Ze zorgen in overleg met de dossierbeheerders van het secretariaat van de Vaste Commissie en gesteund door andere collega’s voor de samenstelling van een netwerk van contactpersonen en experts die dankzij hun beroepskennis de kwaliteit zullen waarborgen van de denkoefeningen, voorstellen en adviezen die we moeten uitbrengen. Extern worden we geleid door de zoektocht naar en de bevordering van partnerschappen. In eerste instantie met de federale politie die, net als wij, erop bedacht is de geïntegreerde werking op te voeren door te streven naar een co-beheer in de domeinen die er geschikt voor zijn.
Vervolgens met de vanzelfsprekende gesprekspartners zoals de Verenigingen van steden en gemeenten, maar ook – genoodzaakt door de staatshervorming – met een blik naar de gewesten waarvan de bevoegdheidsdomeinen toenemen met gevolgen op het vlak van verkeersveiligheid en leefmilieu.
Er zijn al eerste resultaten zichtbaar: een herdefiniëring van de structuur en de werking van het project Politie: een lerende organisatie, overeengekomen tussen de federale politie en de VCLP, een geïntegreerd werk met het oog op de verbetering van de efficiëntie van het rekruteringsproces (verkorte inlijvingstermijnen, eerste aanstelling van de aspirant-inspecteurs op basis van de politiezones of -diensten met de grootste personeelstekorten…) en een gezamenlijke denkoefening over het geïnformatiseerde beheer van de informatie (ISIS-project). De algemene financiële crisis en de gevolgen ervan sparen de Vaste Commissie echter niet. Ze ondervindt enorme moeilijkheden; de crisis treft haar dagelijkse werking. Er komt dus een uitdaging bij: alternatieve en duurzame financieringswijzen zoeken die het bewijs zijn van een noodzakelijke stabiliteit en zekerheid ten aanzien van de uitdagingen op het vlak van veiligheid waarin de VCLP ontegensprekelijk een rol te spelen heeft. Wij reiken resoluut de hand aan wie zich bij deze uitdaging wil aansluiten: om als team deze veiligheidsweddenschap te winnen en om beter samen te leven.
Jean-Marie BRABANT Korpschef van de PZ 5343 Montgomery - Voorzitter van de VCLP
IR03_Cover-NL.indd 2
17/09/12 14:27
inforevue 032012
33
18
032012
49
inhoudstafel
ZWAKKE WEGGEBRUIKERS ZICHTBAAR MAKEN Helm Op, Fluo Top INTERNATIONALE POLITIESAMENWERKING IN DE VLAAMSE ARDENNEN De Gendarmen in het Kluisbos
10
PROJECT PERSEPOLIS Beeld en vooruitzichten
14
18
SPOORWEGPOLITIE Somewhere under the rainbow…
8 GESPECIALISEERDE STEUNDIENST IN AARLEN Politiemensen met meerdere petten
22
26
FACE TO FACE Valt zuinig rijden te rijmen met politieopdrachten?
28
MOBILE OFFICE Blauw meer op straat
30
REVIEW TEAM Een frisse blik op een oud dossier DISASTER VICTIM IDENTIFICATION TEAM De dood geeft 830 van haar moleculen prijs STEUN AAN DE LOKALE POLITIE De rekening klopt!
33
38
OVERLASTPREVENTIE IN RONSE Jores voor respect op straat
40
rubrieken
28
‘Het blauw’ blijft meer op straat
IR03_Cover-NL.indd 3
Radar...2 Radar...
Eureka !...36
Out of office...21
Feedback...53
Historia...7 Historia... Casus...13
Politiewereld...42
Politie in de kijker...44
1
17/09/12 14:27
497 R ADAR
“
DE POLITIE IN CIJFERS
497
Op dit ogenblik is ons land 497 buurtinformatienetwerken (BIN) rijk, waarvan er zich 470 in Vlaanderen, 26 in Wallonië en 1 in Brussel situeren. 1/3 van de BIN’s gebruikt het sms-systeem en 2/3 het voicemailsysteem als belangrijkste communicatiemiddel.
QUOTE
Ik, ik ben ‘vergast’ tijdens mijn opleiding. (…) Als je hem zelf ‘getest’ hebt, gebruik je de pepperspray niet op elke hoek van de straat alsof het een aerosol of deodorant is!” Commissaris Roland Thiébault, woordvoerder van de politie Brussel-Noord, Le Soir, 20/08/2012
BIB
DRAGERS VAN DE POLITIEFUNCTIE Deze politiegids biedt een grote informatieve meerwaarde doordat hij in één geheel een actueel overzicht biedt van wat de betrokken actoren van elkaar kunnen verwachten. De selectieve bibliografie biedt een aanzet voor wie zich verder wil verdiepen in dit onderwerp. De handige adreswijzer geeft u per domein een overzicht van de belangrijkste contactpunten. INFO Dragers van de politiefunctie: een dwarsdoorsnede van de reguliere politie, de Veiligheid van de Staat, de bijzondere inspectiediensten en de private politie Henri Berkmoes, Catherine De Bolle, Johan De Paepe, Franky Goossens, Mechelen, Kluwer, 2012 358 p.
2
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 2
17/09/12 14:33
inforevue 032012
R ADAR
tweetwall @Politie_Rupel Gisterenavond spektakel op het veld van Rupel #Boom! 5 doelpunten, maar helaas ook tien rode kaarten voor verkeerd geparkeerde voertuigen :s
@PZMeetjesland
Deze middag maakt u bij te hoge #snelheid kans op een dure foto van uw wagen in de Leemweg, Balgerhoeke en Leopoldlaan.
@PZHammeWaasmun W E B WAT C H
POLIMAGERY Polimagery is de fototheek van de interne communicatiedienst van de federale politie. U vindt er foto’s met zowel federale als lokale politiediensten in een hoofdrol. U kunt duizenden foto’s bekijken door sleutelwoorden in te geven via een zoekmachine. De fototheek is uitsluitend toegankelijk voor geregistreerde personeelsleden van de politie. Wie erin wil grasduinen en foto’s wil opvragen, moet dus over een login en paswoord beschikken die bij het eerste bezoek aan de site kunnen worden aangevraagd. INFO www.polimagery.be
�Mooi ontsnapt! Praktische veiligheidsgids voor vrouwen� � besafe.be. Tips voor discriminatie, partnergeweld, verkrachting, ...
@PZHetHoutsche
Houtsche op 2e plaats (195 zones) qua aantal elektronische aanvragen afwezigheidstoezicht! Bedankt aan onze inwoners! hethoutsche.be
@PolitieVIMA
Opgepast voor fietsdieven! Met de fiets op trot? Kies een veilig slot! Zo voorkom je fietsdiefstal #preventietips
@Politie_Rupel
Laat uw sleutel nooit in ‘t slot zitten. #Inbrekers boren ‘n klein gat naast ‘t slot & draaien met ‘n ijzerdraadje de sleutel om. #tip
@pzglm
Een opmerkzame buur is nog altijd de beste waakhond. Iets verdachts gezien op straat of bij de buren? Bel 014 56 47 00 #samenvoorveiligheid
@PZWLW
GEKNIPT
Inspecteur Annik Van Herck werkt bij de verkeerspolitie van de lokale politie van Antwerpen. In de zomer van 1999 leerde ze met de moto rijden, zodat ze in september van dat jaar kon starten met haar opleiding tot motoragent. Ongeveer 60 motards telt de Antwerpse verkeerspolitie, onder hen slechts twee vrouwen. Haar job is heel afwisselend en zolang ze het graag blijft doen, zien wij haar rondrijden op haar motor.
“Dieventaal” mogelijkse vertaling: O=verwaarloosb.buit A=pas op vr bewaking,hond,alarm X=interess.doel-goede buit. #Verdachte hand.? #101bellen
@PZMeetjesland
Denkt u bij dit warme weer ook aan de kwetsbare personen in uw omgeving? Neem eens een kijkje bij uw bejaarde of zorgbehoefde buur.
@PZHAZODI
Humo laat ons weten dat je je kan laten insmeren tegen zonnebrand op de Humo-stand! #pkp12
@PZHAZODI
#pkp12 Alles kan gestolen worden tijdens het festival, zelfs je biervoorraad. Let goed op!
@PZHAZODI
#pkp12 Alle Pukkelpoppers zijn veilig en wel onderweg naar huis. Mission accomplished! Dit is het einde van onze Twittercommunicatie.
3
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 3
17/09/12 14:33
R ADAR GEFLI TST
4
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 4
17/09/12 14:33
inforevue 032012
R ADAR GEFLI TST
Echt Belgisch weer Tijdens de GraspopNaar Metalaanleiding Meeting invan Dessel het bezoek regende van hetminister ouwe van wijven. Deze foto isBinnenlandse genomen op 21 Zaken juni JoĂŤlle 2012,Milquet op de vooravond aan de Brusselse van het festival. Zowel spoorwegpolitie voor de festivalgangers (lees meer als op de pagina politie 46), tenam paard is het niet altijd de minister een pretje! met haar gezelschap de metro om van Rogier naar Brussel-Zuid te sporen. Hier en daar herkenden de mensen haar en deze knaap nam snel een kiekje om dat op Facebook te plaatsen!
5
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 5
17/09/12 14:33
R ADAR GPS
OPENDEUR LUCHTMACHTBASIS 29 augustus 2012. De luchtmachtbasis in Koksijde heeft haar deuren voor het grote publiek geopend. De hele dag stond in het teken van ‘hulpdiensten ten voordele van de natie’. Het leger en de federale politie werken al jaren nauw samen, wat ook bleek uit de talrijke aanwezigheid en demonstraties van verschillende politiediensten: Cel vermiste personen, DVI, scheepvaartpolitie, rekrutering, sproeiwagen, Dienst hondensteun, speciale eenheden, Dienst luchtsteun enz. Zo’n 6 000 bezoekers kwamen kijken.
ZWEEDS BEZOEK 2 mei 2012. Bij een wegcontrole op de E17 te Gentbrugge heeft de wegpolitie van OostVlaanderen een Zweedse politiedelegatie ontvangen, die interesse toonde voor de Belgische aanpak van afvaltransporten. Zo zijn er tijdens het Europees Voorzitterschap in 2010 een aantal praktische hulpmiddelen uitgewerkt om deze controles efficiënter te laten verlopen. De Zweden wensen hun eigen politioneel optreden alsook de opleiding ter zake bij te sturen.
CHALLENGE VERKEERSVEILIGHEID 5 september 2012. 20 kinderen ontvangen van de lokale politie Charleroi en van haar partners de prijzen van de individuele wedstrijd aangeboden ter gelegenheid van de 26ste ‘Challenge de sécurité routière inter centre récréatifs aérés’. Begin juli werd er een mobiele piste geïnstalleerd op het speelplein van Ransart. Tijdens één week werden er dagelijks 20 kinderen verwelkomd. De winnaars bleken de besten te zijn voor een theoretische wedstrijd, gevolgd door een schriftelijke test en een rit op de verkeerspiste waar ze, naast hun eigen parcours, ook dat van hun vrienden moesten beoordelen.
6
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 6
NAMEN OP WEG NAAR HET NUMMER 112 25 juni 2012. De noodcentrales van politie, brandweer en dringende medische hulp zijn samengebracht op eenzelfde site, in het complex Janquin van de federale politie te Jambes. Namen is zo de eerste Waalse provincie waarin de migratie van het Hulpcentrum 100 (HC 100) naar een gemeenschappelijke site met het CIC 101 heeft plaatsgevonden. Deze verhuis is de opstap naar de toekomstige hergroepering van de verschillende noodnummers 100 – 101 – 112 naar het unieke Europese nummer 112.
17/09/12 14:33
In de rubriek Historia neemt de Historische dienst van de politie u mee op reis naar het verleden. Een lang vervlogen evenement, een spraakmakend personage, een uitrustingsstuk van een voormalig korps, …
i n f o r e v u e 0 31 2 0 1 2
HISTORIA
DE UITVINDING VAN DE POLITIEHOND TEKST Benoît Mihail - Historische dienst
BRUSSEL – Op oude foto’s zijn niet alle honden die een politieman vergezellen, politiehonden maar eerder gezelschapsdieren. Enerzijds hebben zij niet het goede temperament voor de functie, anderzijds is er geen duidelijke definitie van deze functie, twee domeinen waarin België een pioniersrol vervult. De kwestie van het profiel leidt ons naar de veeartsenijschool van Kuregem in de jaren 1890. Professor Reul werkt hier aan een duidelijke bepaling van het Belgische herdersras. Hij slaagt erin om dit ras te laten homologeren vanaf 1901. Dit dier, dat sociaal is en een goed uithoudingsvermogen heeft, lijkt een ideale kandidaat voor de politie. Er bestaan 4 soorten: de Mechelse herder, de Tervurense herder, de Groenendaeler en de Lakense herder. Vanaf 1908 werden enkele proefexemplaren van de Belgische herder ‘geadopteerd’ door de politie van New York.
De eerste echte hondenbrigade is evenwel Belgisch: deze van de politie van Gent. De dienstdoende commissaris Van Wezemael, bekommerd om de nachtpatrouilles te versterken maar kampend met een tekort aan man-
schappen, krijgt van de burgemeester de toestemming om een dienst van ‘hondenwachten’ te testen vanaf 1899. De strikte opleiding die hij de geselecteerde dieren laat volgen en de kwaliteit van de nieuwe dienst, trekken de aandacht van de internationale pers.
Tijdens deze periode wordt er nog niet aan gedacht om honden in te zetten voor een gerechtelijk onderzoek. Een pionier in deze materie is de Hollandse misdaadexpert Christiaan Jacobus Van Ledden-Hulsebosch. In 1919 doet hij in het kader van een moordonderzoek waarin de hoofdverdachte weigert bekentenissen af te leggen, een beroep op de speurzin van de politiehond Albert die al snel een verband legt tussen het moordwapen (een scheermes) en een hoed van de vermeende moordenaar. De hond, een Tervurense herder, beleefde nog vele andere avonturen; in het Oosterpark in Amsterdam is een mooi monument voor hem opgericht als eerbetoon … De politiehonden zijn één van de talrijke thema’s die u kan ontdekken in het museum van de politie bij de tentoonstelling Dieren met een kepie!
7
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 7
17/09/12 14:33
Z WA K K E W EGGEBRUIK ER S ZICHTB A A R M A K EN
Helm Op, Fluo Top
Een gratis ijsje, een bioscoopticket, een dagje in de Olmense Zoo of Bobbejaanland. Kinderen die zich zichtbaar opstellen in het verkeer worden beloond in de politiezone Geel/Laakdal/ Meerhout, die met het project Helm Op, Fluo Top verkeersveilig gedrag stimuleert. Buurlanden nemen ondertussen het idee over en in juni is het project in de prijzen gevallen. TEKST Saskia Van Puyvelde FOTOGRAFIE Jos Balcaen & PZ Geel
8
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 8
LAAKDAL – Het project Helm Op, Fluo Top is twee jaar geleden van start gegaan. Dit preventief en innovatief verkeersproject draagt bij tot de veiligheid van de zwakke weggebruiker. Kinderen uit de kleuterschool en de lagere school die zich per fiets of te voet verplaatsen, worden aangemoedigd om een fluo vest en een fietshelm te dragen. Inspecteur Jozef Delarbre kwam op het idee: “Bij het begin van het schooljaar ontvangt elke leerling van Geel, Laakdal en Meerhout, samen goed voor 9 452 kids, een persoonlijke stickerkaart. Als hij ’s morgens met een fluo vest naar school komt, krijgt hij een sticker – met daarop het logo van de politie – die op de kaart kan worden gekleefd. Wie zowel het fluo vestje als de fietshelm draagt, mag twee stickers plakken. Naargelang het aantal stickers krijgt de leerling een gratis ijsje, een toegangskaartje voor het circus enz. Ook tussentijdse beloningen wakkeren de motivatie van de kinderen aan. Bij preventieve controles in de schoolomgeving kan de politieambtenaar gadgets uitdelen aan
17/09/12 14:33
inforevue 032012
wie zich veilig en zichtbaar gedraagt. Zo behoren een toegangskaartje voor Center Parcs, een fluo rugzakje, sportartikelen,… tot de mogelijkheden.” En de integriteit? “Met alle partners – scholen, gemeentebesturen èn sponsors – hebben we duidelijke afspraken gemaakt”, beklemtoont inspecteur Delarbre. “De deelnemende bedrijven weten dat ze in ruil niks moeten verwachten. Wie een stommiteit begaat en toevallig één van onze partners is, gaat niet vrijuit. Er bestaat trouwens een wachtlijst met firma’s die maar al te graag aan het project gekoppeld willen worden; ze bevinden zich allemaal binnen een straal van 3 à 4 kilometer.”
PRIJSBEEST
Op 8 juni werd de ‘19de Belgische Prijs voor Veiligheids- en Criminaliteitspreventie 2012’ uitgereikt door de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken. Het project Helm Op, Fluo Top kreeg de publieksprijs en moest om te kunnen winnen een Facebookpagina oprichten. “Klopt”, zegt Jozef Delarbre. “Wie de meeste ‘likes’ had, kreeg de publieksprijs. Als we op 1 oktober voor de derde keer met het project starten, zal de Facebookpagina heropleven. Neem zeker eens een kijkje door Helm Op, Fluo Top in te tikken. Ook via de web-
site van de politiezone kan de link naar Facebook worden gelegd: www.pzglm.be.” In het Nederlandse Rotterdam is het project als tweede genomineerd voor de nationale (!) verkeersveiligheidsprijs 2012; daar is ondertussen ook een school met het project gestart, net als in een Duitse school trouwens. Ondertussen zit de inspecteur niet stil. Hij legt contacten met nieuwe partners – een bekende fastfoodketen lijkt geïnteresseerd – en denkt erover om het project ook in te voeren bij jongeren boven de twaalf. “Deze groep is moeilijk te sensibiliseren, maar met aangepaste beloningen moet het wel lukken. Een ticket voor Pukkelpop, Graspop of Werchter misschien of gratis belwaarde bij de grote gsm-operatoren? Uit de psychologie weten we dat gedrag sneller en duur-
zamer te veranderen is door gewenst gedrag te belonen, in plaats van ongewenst gedrag te bestraffen. Bovendien zijn de resultaten van het project verbluffend. Voor aanvang van het project stelde 17% van de doelgroep zich zichtbaar en veilig op in het verkeer, tijdens het project steeg dat cijfer tot 87%! We zien zelfs dat de kinderen een soort preventiewerker worden binnen het gezin!”
Wie meer wilt weten over het project of graag een voorstelling krijgt tijdens de politieraad bijvoorbeeld, mag altijd contact opnemen met de inspecteur. Hij besluit: “Politiezones moeten niet aarzelen om het project in te voeren: het is makkelijk, gratis en het werkt ècht!” f
Jozef Delarbre
TIJDENS HET PROJECT STELDE
87%
VAN DE DOELGROEP ZICH ZICHTBAAR EN VEILIG OP IN HET VERKEER 9
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 9
17/09/12 14:33
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 10
17/09/12 14:33
inforevue 032012
I N T ER NAT IONA LE POL I T IE S A ME N W ER K I NG I N DE V L A A M SE A R DE N NE N
De Gendarmen in het Kluisbos Als de zon schijnt en de temperatuur stijgt, zijn recreatiedomeinen een aantrekkelijk alternatief voor wie verfrissing en vertier zoekt maar niet naar zee wil. Maar prop een massa volk samen in een drukkende hitte op een spreekwoordelijke zakdoek, en je creëert een mogelijke broeihaard voor irritatie en opstootjes. Zo ook in het schilderachtige recreatieoord pal in het Kluisbos in de Vlaamse Ardennen. Bijwijlen liepen de overlastperikelen er de spuigaten uit. Politie en gemeentebestuur zochten naar remedies en vonden … Franse gendarmen! TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
KLUISBERGEN – De problemen in en rond het Kluisbos sleepten al een tijdje aan. Commissaris Patrice De Mets, directeur operaties van de politiezone Vlaamse Ardennen (Kluisbergen/ Kruishoutem/Oudenaarde/ Wortegem-Petegem/Zingem) schetst een beeld: “De afgelopen jaren kregen we er geregeld te kampen met allerlei vormen van overlast èn criminaliteit: diefstal van gps-toestellen uit auto’s op de parkings, vandalisme en inbraken in nabijgelegen woningen, opengebroken kleerkastjes, gauwdiefstallen, intimidatie en agressie op de waterglijbanen en in de wachtrijen…” Dat er met een beschuldigende vinger naar Noord-Franse jongeren werd gewezen, is geen giswerk. Het Kluisbos, op een boogscheut van de grens, is een populaire trekpleister voor bezoekers uit Noord-Frankrijk. “Helaas heeft niet iedereen goede bedoelingen. Verschillende auto’s die
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 11
in het Kluisbos werden gestolen, zijn teruggevonden in de voorsteden van Roubaix en Rijsel”, zegt commissaris Patrice De Mets.
Franse amokmakers konden teren op anonimiteit. Om die te doorbreken, zijn bezoekers sinds vorig jaar verplicht zich te laten registreren. Een maatregel die de politie toejuicht, maar waterdicht is hij niet… Een triest hoogtepunt waren de drie autodiefstallen in het recentste pinksterweekend waarbij de zéér jonge, Franse daders driest tekeergingen. Prompt besliste de bestuurlijke overheid van Kluisbergen om een beroep te doen op Franse gendarmen.
GASTHEERSCHAP
Medio juli beklonken de politiezone Vlaamse Ardennen en de Franse Gendarmerie van het departement Nord-Pas-de-Calais een samenwerkingsakkoord1. Dit houdt in dat de
11
17/09/12 14:34
I N T E R N AT ION A L E P OL I T I E S A M E N W E R K I N G I N DE V L A A M S E A R DE N N E N
Een korte briefing voor de gendarmen in het mobiel commissariaat ... en de actie start met een gemengde verkeerscontrole op de toegangswegen naar het Kluisbos.
humeur. “Dit is een schitterend initiatief. Tonen dat je aanwezig bent om amokmakers te ontmoedigen is een principe dat wij ook in Frankrijk huldigen”, vertrouwt Yves Pruvost ons toe. “Het is trouwens een win-winverhaal, want ook voor ons is het interessant om weten wie er hier heibel komt schoppen.”
12
lokale politie een aantal keer een beroep kan doen op Franse gendarmen om in en rond het Kluisbos te patrouilleren en met Franse bezoekers te communiceren. “Voor alle duidelijkheid: Fransen blijven welkom in het Kluisbos. Wel willen we bij wijze van spreken het kaf van het koren scheiden en gevatter optreden tegen onruststokers. Maar daar wringt het schoentje: als wij een Franse nummerplaat of persoon controleren, wacht ons een omslachtige procedure om aan pasklare informatie te geraken”, aldus Patrice De Mets. “De Franse gendarmen daarentegen hoeven maar eventjes naar hun collega’s te bellen. Dat bespaart ons enorm veel tijd en moeite, wat zeker op drukke topdagen een onmiskenbaar voordeel is.”
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 12
Efficiënter controleren is één voordeel van de grensoverschrijdende samenwerking, preventie en perceptie een ander. De Franse gendarmes geven het politioneel gastheerschap een nieuw elan. Hun zichtbare aanwezigheid op en rond het domein is een duidelijk statement, zowel om nozems af te schrikken als om goedmenende bezoekers gerust te stellen.
C’EST MAGNIFIQUE!
Een zonnige donderdag in augustus. Commissaris Patrice De Mets coördineert een kleinschalige actie met een Frans-Belgisch tintje in het Kluisbos. Twee gendarmen van het Peloton Surveillance Intervention uit Valenciennes, Yves Pruvost en Jérémie Staszak, steken die dag een handje toe. Hun rol bestaat erin de brug te slaan met hun Franse landgenoten. Ondanks het mooie weer is het die dag rustig. Franse nummerplaten zijn schaars en van baldadige jongeren geen spoor. Drukte of geen drukte, de gendarmen behouden hun goede
Heeft de aanwezigheid van de Franse gendarmen een heilzame werking? “Het is voorbarig om causale verbanden te leggen,” stelt wijkinspecteur Guy Vandenabeele die het Kluisbos onder zijn hoede heeft. “Ik stel wel vast dat buurtbewoners het domein niet meer links laten liggen. Door de overlast en de negatieve berichtgeving over het Kluisbos zwol de kritiek aan; mensen uit de streek bleven er weg. Wat dat betreft is het een geslaagd charmeoffensief: er heerst weer een veiligheidsgevoel en de negatieve perceptie lijkt omgebogen.” Patrice De Mets is op haar hoede om victorie te kraaien. Een week voor de reportage werden 3 geseinde Fransmannen in de boeien geslagen en de week nadien werd er opnieuw een auto gestolen... “Ik denk dat het recreatieoord en de omgeving onze verscherpte aandacht nodig blijven hebben”, besluit de commissaris. f 1
Het akkoord tussen de politiezone Vlaamse Ardennen en de Noord-Franse gendarmerie kwam tot stand met de medewerking van het Centrum voor Politie- en Douanesamenwerking (CPDS) van Doornik.
17/09/12 14:34
In deze rubriek bespreekt de juridische dienst van de federale politie (DGS/DSJ) juridische kwesties of vraagstukken in verband met courante politiepraktijken. Deze keer gaat het over een arrest van het Hof van Cassatie van 6 januari 2012 en de notie ‘verkeersongeval’ bij een achtervolging waarbij geschoten wordt.
inforevue 032012
CASUS
SCHIETINCIDENT OF VERKEERSONGEVAL? TEKST Alain Liners en Rebekka De Smet
BRUSSEL − Als men spreekt over gewonden bij een verkeersongeval denkt men zelden aan een door de politie afgevuurde kogel tijdens een interventie. In 1995 werd een passagier van een voertuig door een kogel getroffen tijdens het vuurgevecht tussen de politie en de overvallers van een waardetransport.
In 1996 werd een dame getroffen door een verloren politiekogel, afgevuurd vanuit een politievoertuig in beweging, tijdens de achtervolging van een bestuurder van een gestolen voertuig.
ongeval zodat het ongeval zich zonder het voertuig niet op dezelfde wijze had kunnen voordoen.
Aangaande de feiten van 1996 oordeelde het hof van beroep te Brussel2 dat het feit dat het politievoertuig een rol speelde bij het tot stand komen van het ongeval voldoende is; het is bijgevolg niet vereist dat het voertuig de oorzaak is van het ongeval.
Het cassatiearrest van 6 januari 2012 bevestigde het vonnis in hoger beroep gewezen door de rechtbank van eerste aanleg te Verviers. Deze rechtbank oordeelde dat het Gemeenschappelijk Recenter, in 2007, tracht een speciale Waarborgfonds aan de gewonde paseenheid van de federale politie een sagier een vergoeding moest betalen voertuig, met aan boord een ontsnapte voor de schade die betrokkene had gevangene en een passagier, te immogeleden ten gevolge van zijn schotwonbiliseren. De leden van de speciale een- de. Krachtens de wet betreffende de heden dienden gebruik te maken van verplichte aansprakelijkheidsverzekehun wapens omdat het voertuig in volle ring inzake motorrijtuigen moeten de vaart op hen afgereden kwam. Daarbij verzekeraars die de aansprakelijkheid losten ze een schot en verwondden de van de eigenaar, de bestuurder of de passagier aan de arm. houder van een motorrijtuig dekken, hoofdelijk een vergoeding betalen voor Zich uitsprekend over de feiten van alle schade geleden door de slachtof1995, stelt het Hof van Cassatie1 dat de fers en hun rechthebbenden3 en voortletsels van de passagier van een voervloeiend uit lichamelijke letsels of het tuig dat achtervolgd werd door de poli- overlijden, met inbegrip van de kledijtie en waarbij een lid van de politie een schade. Voorwaarde is dat het gaat om schot loste, letsels zijn die het gevolg een verkeersongeval op de openbare zijn van een verkeersongeval. Bij dit weg of op terreinen die toegankelijk cassatiearrest van 2004 concludeerde zijn voor het publiek en waarbij ten advocaat-generaal Werquin dat, om te minste één motorrijtuig betrokken is. spreken van een verkeersongeval, het Tevens moet er een oorzakelijk ververeist is dat het voertuig een invloed band bestaan tussen het ongeval en de heeft gehad op het verloop van het lichamelijke schade.
In zijn arrest van 6 januari 2012 bevestigde het Hof van Cassatie de bestaande rechtspraak door te stellen dat het feit dat het voertuig in beweging was op de openbare weg en dat het tegen een toevallige en plots opduikende hindernis is gereden (de kogel wordt beschouwd als een ongewoon voorwerp dat één van de passagiers verwondde), verantwoordt dat het hier wel degelijk om een verkeersongeval gaat. De constante rechtspraak die tot stand kwam naar aanleiding van de hierboven geciteerde feiten stelt bijgevolg dat de consequenties van deze schoten (overlijden, blessures, schade enz.) in causaal en direct verband staan met ‘een verkeersongeval’ en dat de slachtoffers dus vergoed moeten worden door de verzekeringsmaatschappij.
Het is eveneens de gepaste gelegenheid om in herinnering te brengen dat de politiemensen op het terrein bij een interventie vooral in het achterhoofd dienen te houden dat het schieten vanuit, onder meer, een rijdend politievoertuig naar een ander voertuig heel wat risico’s inhoudt. Het gevaar op afgeketste of verdwaalde kogels waarbij onschuldige omstanders worden verwond, is immers groot en onvoorzienbaar. 1 2 3
Cass., 9 januari 2004. Brussel (4de k.) 4 mei 2012. Met uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen.
13
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 13
17/09/12 14:34
14
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 14
17/09/12 14:34
inforevue 032012
PERSEPOLIS
Beeld en vooruitzichten Meten is weten om te anticiperen. Kort samengevat is dat de opzet van de studie Persepolis. Het project ging van start in juni 2011 en schetst een beeld en de vooruitzichten van de personeelsstructuur van de federale politie. Hoeveel personeelsleden gaan er met pensioen? Zal de gerechtelijke zuil zwaarder worden getroffen? Hoeveel leden van het administratief en logistiek kader (CALog) telt de federale politie? Veelgestelde vragen waarop een eenduidig antwoord vaak ontbreekt. Daar wil Persepolis wat aan doen … TEKST Gwendoline Hendrick
BRUSSEL – Kennis over de samenstelling van het menselijk kapitaal en zijn mogelijke evolutie is cruciaal voor een organisatie, zo ook voor de federale politie. Vanuit dit oogpunt is Persepolis in het leven geroepen. Het officiële startschot weerklonk in juni 2011 na de goedkeuring van het projectcontract door het Directiecomité van de federale politie. Het project beoogt enerzijds een zo accuraat mogelijk beeld van de huidige personeelsstructuur van de federale politie te schetsen en anderzijds de kwantitatieve risico’s te meten in verband met de uitstroom in de komende vijf jaar. Om die taken uit te voeren werd een projectteam samengesteld met twee vertegenwoordigers van het commissariaatgeneraal en twee vertegenwoordigers van elke algemene directie van de federale politie. Naast dit team waren verschillende leden van de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer (DGS) belast met de opzoeking en de analyse van de gegevens. Het geheel werd gecoördineerd door com-
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 15
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
missaris Bernard De Maertelaere van de Dienst Politiebeleidsondersteuning (PBO) van DGS. �Ons plan is om deze studie jaarlijks te herhalen, telkens met prognoses over vijf jaar�, zegt de projectleider. De studie is in feite een eerste fase van het project Persepolis. �Het doel is namelijk de studie te monitoren in de tijd, dit wil zeggen de resultaten te toetsen aan de realiteit en zo na te gaan of het gebruikte statistische model overeind blijft.�
DE POLITIE EN HAAR POPULATIE
organisatie (72,69%). We zien ook een grote groep commissarissen onder de leden van het operationeel kader (bijna 20%). Deze personeelscategorie is trouwens in bovental ten opzichte
IN EEN NOTENDOP - 26 : het aantal agenten van politie bij de federale politie. Deze personeelscategorie is uitsluitend terug te vinden bij de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA). - 44 : de gemiddelde leeftijd van de perso-
�De studie Persepolis werd gepuneelsleden van de federale politie (alle bliceerd in maart 2012. Het eerste directies, graden en kaders samen). deel toont in zekere zin een panora- Partners : de Algemene directie statistiek misch beeld van alle personeelslevan de FOD Financiën heeft meegewerkt den van de federale politie op basis aan het project Persepolis en gezorgd van de beschikbare gegevens op 31 voor de ontwikkeling van het statistische december 2011�, zegt Bernard De model. Maertelaere. Op die datum telde de federale politie 11 702 personeelsle- - Persepolis : de oude Perzische hoofdstad die werd gebouwd om alle rijkdom en den, wat neerkomt op 11 247 voltijdse diversiteit van de Perzische cultuur te equivalenten (VTE). Het verslag leert illustreren. De naam verwijst ook naar ons dat het operationeel personeel de politie. (de ‘flikken’) zonder veel verrassing de meerderheid uitmaakt binnen de
15
17/09/12 14:34
PERSEPOLIS
van de organieke tabel OT2ter, terwijl de meeste andere personeelscategorieën dan weer tekorten vertonen. De federale politie is nog steeds een hoofdzakelijk mannelijke organisatie hoewel er in de jongste leeftijdscategorieën beetje bij beetje een verandering optreedt. Vrouwen maken ongeveer 10% uit van het totale effectief van het operationeel kader.
beduidend kleiner bij de agenten van politie (41,8 jaar voor de mannen en 40,5 jaar voor de vrouwen). De leeftijdspiramide van de politievrouwen vertoont geen risico in verband met vergrijzing, in tegenstelling tot die van de mannen. De vergrijzing is overigens bijzonder groot bij de commissarissen en valt nog sterker op in de gedeconcentreerde diensten.
De leden van het administratief en logistiek kader (CALog) vertegenwoordigen 27,31% van het personeel van de federale politie. Ze zijn het talrijkst in de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer die 13% van de populatie van de federale politie (1544 individuen) vertegenwoordigt. Dit lijkt vrij logisch, gezien de niet-operationele materie van DGS (human resources, financiën enz.). Het CALog-personeel is met 394 medewerkers echter minder vertegenwoordigd in de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA). Zowat 50% van de ‘calogs’ is jonger dan 40 jaar en de vrouwen zijn licht in de meerderheid (56,48%). We zien echter een duidelijk verschil met de gemiddelde leeftijd van het CALog-personeel van niveau D, die 46,8 jaar bedraagt voor de mannen en 48,9 jaar voor de vrouwen. De studie heeft ook de gemiddelde leeftijd van indiensttreding onderzocht. Voor de calogs bedraagt die 28,9 jaar en voor de operationelen 22 jaar. De leeftijdspiramide van het CALog-personeel is relatief goed in evenwicht en vertoont over het algemeen niet veel risico op breuken.
Is een dergelijke studie haalbaar op het niveau van de lokale politie? “We hebben de studie eerst uitgevoerd op een populatie waarvan we de gegevens ter beschikking hadden. Maar een uitbreiding naar de lokale politie is mogelijk”, zegt commissaris De Maertelaere. Om het project op lokaal niveau uit te voeren, is wel de toestemming nodig van de korpschefs om de personeelsgegevens te kunnen raadplegen.
EN DE CALOGS?
LOKALE POLITIE?
MASSALE UITSTROOM? Indien niet gepast wordt geanticipeerd op de uitstroom, ontstaan er grote risico’s qua verlies van kennis en knowhow. De federale politie bereidt zich voor op een tweede pensioneringsgolf. Het tweede deel van het Persepolisverslag stelt de cijfers voor van de verwachte uitstroom in de volgende vijf jaar voor de gehele organisatie maar ook per algemene directie. De federale politie zal jaarlijks gemiddeld 475 voltijdse equivalenten verliezen en dit gedurende vijf jaar (ongeacht de reden van vertrek). Het hoogste aantal pensioneringen wordt verwacht in 2012 met een totaal van 468 personen. Deze raming daalt enigszins in de daaropvolgende jaren: 390 pensioneringen in 2013, 367 in 2014, 293 in 2015 en tot slot 330 in 2016. De meeste pensioneringen situeren zich bij de federale gerechtelijke politie
DE FEDERALE POLITIE BEREIDT ZICH VOOR OP EEN TWEEDE PENSIONERINGSGOLF
VERGRIJZENDE FLIKKENPOPULATIE?
Binnen het politiepersoneel is 74% ouder dan 40 jaar en 38% ouder dan 50 jaar. Op het vlak van de graden is de ‘oudste’ personeelscategorie die van de mannelijke hoofdcommissarissen (51,9 jaar). In elke graad hebben de mannen de hoogste gemiddelde leeftijd. Zo bedraagt de gemiddelde leeftijd van de mannelijke inspecteurs 43,8 jaar en van hun vrouwelijke collega’s 34,4 jaar! Dit verschil is echter
Bernard De Maertelaere
16
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 16
17/09/12 14:34
Jean-Marie Van Butsele
"EEN DEUR SLUITEN OM EEN ANDERE TE OPENEN"
inforevue 032012
PERSEPOLIS
Inspecteur Jean-Marie Van Butsele bereidt zich voor om na 45 jaar dienst met pensioen te gaan. In 1968 trad hij in dienst bij de rijkswacht. Hij werkte 10 jaar lang bij de territoriale brigade van Brussel, gevolgd door twee jaar wegpolitie (destijds de bijzondere wegpolitie). Daarna trok hij naar de bewakings- en opsporingsbrigade (BOB) van Brussel. In 1978 werd de aanzet gegeven tot een identificatiedienst en was men op zoek naar vrijwilligers. Jean-Marie stelde zich kandidaat. Sinds 2006 maakt hij voltijds deel uit van het Disaster Victim Identificationteam (DVI), een dienst die hij op 1 januari 2013 zal verlaten om na een rijke en lange politieloopbaan met pensioen te gaan. "Ik ben niet bang voor mijn pensioen. Het is een nieuwe deur die opengaat, hoewel het moeilijk is die andere deur achter me dicht te trekken. Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik kwam werken. Ik blijf gemotiveerd zoals op de eerste dag en probeer een positief beeld over te brengen aan de jeugd en bepaalde zaken door te geven", vertelt Jean-Marie. "Wat me zal bijblijven uit mijn loopbaan? Vele zaken maar vooral de rampen en verder een collega met wie ik gedurende 15 jaar een team heb gevormd en sommige bazen zoals Joan De Winne." De inspecteur wenst samen met zijn echtgenote te genieten van zijn pensioen en is niet van plan in zijn luie zetel te gaan zitten. Hij is onder meer actief in een sportclub. Hoe dan ook zal hij zich niet snel vervelen met zes kinderen (onder wie twee inspecteurs bij de lokale politie) en 16 kleinkinderen! "Je moet geloven in wat je doet, ook als het even niet meezit. Ik zou willen zeggen: bedankt voor deze carrière die me zoveel heeft bijgebracht. Tijd om plaats te maken voor de jeugd!"
(FGP) die verhoudingsgewijs meer zal worden getroffen dan de andere algemene directies. De uitstroom om andere redenen dan de leeftijdsgrens (vrijwillig ontslag, tucht, overlijden ‌) zou oplopen tot 619 in de komende vijf jaar. In deze categorie zal de uitstroom verhoudingsgewijs groter zijn bij het burgerpersoneel dan bij de politiemensen. Dit betekent dat directies zoals DGS waar calogs in verhouding talrijker zijn, meer te maken zullen krijgen met dit type uitstroom.
HOE MOET HET NU VERDER? Er zijn reeds enkele initiatieven genomen om het hoofd te bieden aan de vele uitdagingen die de federale politie te wachten staan op het vlak van human resources. Voorbeelden zijn het project Vivaldi en het strategische programma Een modern HR-beleid dat in het nationaal veiligheidsplan (NVP) 2012-2015 is opgenomen. Ze trachten allebei oplossingen aan te reiken ten aanzien van de verwachte pensioneringen, maar ze leggen ook de nadruk op het onthaal en de inte-
gratie van nieuwe generaties medewerkers, de ontwikkeling van de nodige competenties, het delen, overdragen en ontwikkelen van kennis en tot slot de wil om valoriserende loopbaanperspectieven te bieden. Het aantal geplande aanwervingen in 2013 is bovendien gestegen van 1035 naar 14001. f 1
Lees ook Infonieuws 2110 van 24 mei 2012.
17
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 17
17/09/12 14:34
SPOORWEGPOLITIE
Somewhere under the rainbow… Sinds 13 april 2012 is de spoorwegpolitie (SPC) versterkt met politiepersoneel dat voornamelijk afkomstig is uit de verschillende interventiekorpsen van het land. Die politiemensen worden tijdelijk ingezet in het kader van de operatie Rainbow. Deze gaat vooraf aan de komst van ongeveer zeventig inspecteurs die in oktober zullen toetreden tot deze eenheid van de Algemene directie bestuurlijke politie (DGA) van de federale politie. TEKST Gwendoline Hendrick
18
FOTOGRAFIE Ruben Accou
BRUSSEL – Op zaterdag 7 april 2012 kwam een medewerker van de MIVB om het leven nadat hij het slachtoffer werd van agressie tijdens de uitoefening van zijn ambt. Deze tragische gebeurtenis veroorzaakte veel ophef en werpt onvermijdelijk de kwestie van de veiligheid op, zowel van het personeel als van de gebruikers van het openbaar vervoer. Verschillende maatregelen werden hierna snel genomen door de minister van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet. Eén ervan beoogt de komst van een honderdtal extra politiemensen voor de spoorwegpolitie in Brussel. In afwachting van de komst van die personeelsleden werd de operatie Rainbow opgezet. In juni vervoegden ongeveer 30 gedetacheerde politieambtenaren SPC; in oktober zullen er nog een zeventigtal extra gedetacheerden bijkomen. “De MIVB verwachtte een sterk signaal”, herinnert zich hoofdcommissaris Jo Decuyper, verantwoordelijke van de post van de Brusselse spoorwegpolitie. “Op vrijdag 13 april kwam de versterking van de eerste gemobiliseerde ploegen in het kader van de operatie Rainbow.”
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 18
Michel Daniels
DE BOVENGRONDSE PROBLEMEN DOEN ZICH OOK VOOR IN DE METRO
17/09/12 14:34
inforevue 032012
Momenteel wordt een dozijn inspecteurs uit verschillende interventiekorpsen (CIK’s) en een sectie van de Federale reserve (FERES) dagelijks bij de SPC-ploegen op het terrein gevoegd. “Wanneer de gelegenheid zich voordoet, stuurt de GIS (gespecialiseerde interventie-intervention spécialisée van DGA) ook een bewijsregistratieen arrestatieteam”, voegt hij eraan toe. Die versterkingen zijn vooral bedoeld om de veiligheid van het openbaar
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 19
vervoer te verzekeren. “Ze voeren hun opdracht zelfstandig en met zeer weinig schrijfwerk uit. Als het nodig is om een proces-verbaal op te maken, neemt een van onze ploegen die taak op zich”, aldus commissaris Michel Daniels van de divisie interventie.
door commissaris Daniels gegeven. Hij geeft aan de aanwezige politiemensen uitleg over het metronet en duidt de stations aan waar meer feiten worden vastgesteld, waaronder voornamelijk diefstallen (afrukken van gouden kettingen, handtassendiefstal …). “De bovengrondse problemen doen zich ook voor in de metro”, aldus Michel TWEE NIVEAUS, DEZELFDE Daniels. De spoorwegpolitie spitst haar PROBLEMEN Bij hun komst krijgen de versterkingen beleid trouwens toe op die gevoeligere een briefing. De briefing wordt vandaag plaatsen. De politie patrouilleert in dat
19
17/09/12 14:34
SPOORWEGPOLITIE
ALLE KLEUREN VAN DE REGENBOOG De naam Rainbow werd al gebruikt door de Britse politie omwille van de symboliek, zoals hoofdcommissaris Jo Decuyper aangeeft. “Op zich betekent een kleur niets maar wanneer alle kleuren worden samengenomen, is de filosofie volledig anders.” Bijgevolg kan de veiligheid in het openbaar vervoer enkel het resultaat zijn van de gezamenlijke inspanningen van de verschillende partners: de MIVB, de NMBS, de lokale politiezones, de federale politie, het parket van Brussel, de gewestelijke en lokale bestuurlijke overheden enz. Meer blauw dus, maar niet uitsluitend …
DE MIVB VERWACHTTE EEN STERK SIGNAAL
Jo Decuyper
geval met vier personen en niet meer met twee. Die ploegen verplaatsen zich naar gelang van routes die hen tijdens de briefing worden meegedeeld. “Die patrouilleschema’s worden dagelijks opgesteld, rekening houdend met specifieke gebeurtenissen en met de criminaliteit die aanwezig is op het actieterrein van SPC”, aldus onze gesprekspartner. Volgens hem “werkt de operatie Rainbow vrij goed”. Deze politieaanwezigheid is in de eerste plaats bedoeld om afschrikkend en geruststellend voor de gebruikers te zijn, maar ook voor het personeel van de MIVB en de NMBS.
“De reizigers zijn vaak een beetje nonchalant, door bijvoorbeeld rond te wandelen met een open handtas”, vertellen ons meerdere inspecteurs van het interventiekorps van Luik. Het is dus de taak van de politie om de nodige tips te geven om een eventuele diefstal te voorkomen. Die versterkingen komen ook rechtstreeks de partners ten goede, aangezien een politieploeg nu gemobiliseerd wordt tijdens de controles van de MIVB. Bovendien wenst SPC meer ploegen te voet in te zetten in de treinen. “Daarnaast hebben we onze
aanwezigheid ook vergroot door bijkomende prestaties van ons personeel in burger (ploegen die gericht zijn op bijzondere fenomenen) en in uniform”, voegt Jo Decuyper eraan toe. Sommige ploegen, zoals het team Agil, dat belast is met de problematiek van de gauwdiefstallen en de bagagediefstallen, hebben al personeel ter versterking gekregen. Concreet vertalen al die maatregelen zich in een stijging van het aantal arrestaties, die niet noodzakelijk een stijging van de criminaliteit inhoudt, maar wel van het werk op het terrein! f
20
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 20
17/09/12 14:34
inforevue 032012
OUT OF OFFICE In de rubriek Out of Office verlaten we de werkvloer om de passie, de hobby of een originele activiteit van een personeelslid voor te stellen.
DE ECOWINNAAR Enige tijd geleden schitterde hoofdinspecteur Nicolas Cosse in een vrij bijzondere ‘autorace’ … TEKST Gwendoline Hendrick
Nicolas en zijn teamgenoot
FOTOGRAFIE Nicolas Cosse
MOLENBEEK – Hoofdinspecteur Nicolas Cosse werkt bij de interventiedienst van de politiezone Brussel-West (Sint-Agatha-Berchem/Ganshoren/ Jette/Koekelberg/Sint-JansMolenbeek). In 2010 nam hij deel aan de Europese Peugeot Eco Cup, een wedstrijd georganiseerd door de gelijknamige autofabrikant. Het doel van de ‘race’ was, als je het zo kunt noemen, in minstens 30 uur en hoogstens 36 uur tijd 1 000 kilometer afleggen tussen Parijs en Genève en daarbij zo weinig mogelijk brandstof verbruiken. “Ik had mij ingeschreven en aan Alain, een collega van dezelfde zone, voorgesteld mij als teamgenoot te vergezellen. Na onze selectie hebben we een voorbereidingscursus ecologisch rijden1 gevolgd bij de autofabrikant. Ik heb trouwens ook een testvoertuig gekregen.”
Op de dag van de race stonden 72 teams uit 18 Europese landen aan de start om mee te dingen in vier verschillende categorieën naargelang het gebruikte voertuigmodel (207-3082008-5008). Bij hun inschrijving voor deze ‘zuinige rally’ kozen Nicolas en zijn collega voor de Peugeot 207 HDi 90. Dat voertuig heeft hen trouwens zowel letterlijk als figuurlijk naar de overwinning geleid! Voor elk model dat mee in de competitie zat, won de kandidaat die aan het einde van de 1 000 kilometer het minst had verbruikt het overeenkomstige nieuwe voertuig. Zo
kreeg de hoofdinspecteur na het parcours de sleutels van een Peugeot 207 op het autosalon van Genève. Nicolas en zijn collega verbruikten gemiddeld 3,2433 liter diesel per 100 kilometer. Dat lage verbruik was het resultaat van de toepassing van een aantal principes van ecologisch rijden die Nicolas opnoemt: “de juiste kijktechniek om beter te anticiperen, de motor afzetten aan een rood licht, waar mogelijk cruisecontrol2 gebruiken, aan het juiste toerental versnellen …” Een gerechtsdeurwaarder lette op het goede verloop van de wedstrijd en controleerde bijvoorbeeld of de modellen wel precies hetzelfde gewicht hadden … Er waren ook checkpoints over zowat het hele parcours verspreid om ervoor te zorgen dat de concurrenten wel degelijk de aangeduide weg volgden. Kortom, er was in alles voorzien om vals spelen te vermijden.
Recenter kon de politieman binnen zijn politiezone ook cursussen defensief en zuinig rijden volgen, duidelijk rijstijlen waarvoor hij een voorliefde koestert: “De opleiding was interessant. In de toekomst zou ik graag ook zelf rijlessen geven bij de politie.” Wie weet, misschien komt zijn wens in vervulling… 1
2
Lees in dit verband het artikel Opleiding ‘Ecodrive’. Minder brandstof, dus veiliger? in Inforevue 04/2011, p.8-9. In 2012 werden eveneens Ecodrive-opleidingen georganiseerd. Snelheidsbegrenzer.
21
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 21
17/09/12 14:34
GESPECIALISEERDE STEUNDIENST IN AARLEN
Politiemensen met meerdere petten Sinds 2009 beschikt de politiezone van Aarlen over een ‘SAS’ of een Service d’Appui Spécialisé (gespecialiseerde steundienst). Deze afdeling werd opgericht om het hoofd te bieden aan een toename van de geweldfeiten en meer in het bijzonder van de diefstallen met geweld en agressie. Sindsdien lijkt de aanwezigheid van de SAS op het terrein bij te dragen tot een daling van het aantal vastgestelde problemen en overlast. TEKST Gwendoline Hendrick FOTOGRAFIE PZ Aarlen
22
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 22
20/09/12 13:59
inforevue 032012
AARLEN – Enkele jaren geleden stelde de politiezone van Aarlen (Arlon/Attert/Habay/Martelange) een evolutie van de criminaliteit vast. Het ging meer in het bijzonder om een toename van het aantal geweldfeiten. Die problematiek eiste dus een aangepast politioneel antwoord. Zo kwam in 2009 de Service d’Appui Spécialisé (SAS) tot stand. De SAS bestaat uit 16 leden onder wie twee hoofdinspecteurs die verantwoordelijk zijn voor de omkadering. Wat dit team zo bijzonder maakt, is dat er wordt gewerkt in opnieuw samengestelde eenheden. �De SAS werkt vaak op basis van een geplande dienst, maar kan ook binnen een zeer korte termijn worden ingezet”, legt Marc Bouvy
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 23
23
17/09/12 14:35
GESPECIALISEERDE STEUNDIENST IN AARLEN
hoofdinspecteur Kevin Widart uit, een van de twee coördinatoren van de dienst en verantwoordelijke van de hondenbrigade van de zone. �We zijn allemaal polyvalent. We passen ons aan aan de behoeften�, bevestigt op zijn beurt inspecteur Marc Bouvy, lid van de SAS. Beiden zijn eveneens specialist geweldsbeheersing met en zonder vuurwapen. Het personeel draagt op die manier verschillende ‘petten’, aldus de coördinator: �De specialisatie in een bijzonder domein zorgt voor meer motivatie en een goede professionele ontplooiing.� Bovendien, en om het personeelstekort op te vangen, werft de lokale politie van Aarlen politie-inspecteurs aan1.
�HET ONBEKENDE UIT DE WEG GAAN� Wanneer ze ‘met SAS-dienst’ zijn, verwisselen de mannen hun traditionele blauwe uniform voor een aangepaster zwart tenue. Allen dragen ze dezelfde uitrusting: tactisch vest,
kogelwerend vest en zeer binnenkort ook een wapen van het type FN 303. De ploegen bestaan doorgaans uit drie personen. Hun taken kunnen bestaan uit de algemene beveiliging van de politiezone, het beheer van specifieke interventies door met name andere diensten te ondersteunen en de organisatie van acties gericht op bepaalde fenomenen in het kader van het zonale veiligheidsplan. In de meeste gevallen zijn de interventies voorbereid. �We proberen zoveel mogelijk het onbekende uit de weg te gaan�, onderstreept hoofdinspecteur Kevin Widart. Vooraf vinden trouwens een risicobeheer en een evaluatie van de dreiging plaats. Een weging van verschillende factoren (criminele geschiedenis van de verdachte, bewapening …) laat toe de operationele risicograad te bepalen die rechtstreeks invloed heeft op de samenstelling van de ploegen. �Het gaat er namelijk om niet te raken aan de opdrachten die aan de speciale eenheden van de federale politie zijn
DE SPECIALISATIE ZORGT VOOR MEER MOTIVATIE EN EEN GOEDE PROFESSIONELE ONTPLOOIING
Kevin Widart
24
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 24
toevertrouwd�, benadrukt hoofdinspecteur Frédéric Lecerf, lid van de SAS en van de Service local de recherche of SLR (lokale recherchedienst). Opdrachten in het kader van het verlaten van cafés, omvangrijke fuiven en van het beheer van grote sport-, culturele en andere manifestaties zijn opdrachten die vaak door de SAS worden uitgevoerd. Bovendien leidt de aanwezigheid van de gevangenis in Aarlen ook tot een grotere inzet van de gespecialiseerde dienst, voornamelijk bij de overbrengingen van bepaalde gevangenen maar ook voor interventies in de gevangenisomge-
17/09/12 14:35
Jean-Marie Van Butsele
ving. Naast de voor alle politiemensen geplande trainingsperiodes volgt het team ook een specifieke opleiding van een halve dag per maand. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld de doorzoeking van gebouwen, de organisatie van oefeningen met de honden, de voorbereiding van een bijzondere interventie …
EEN ONTRADENDE AANWEZIGHEID
De kracht van de SAS is ongetwijfeld zijn professionalisme en de groepsgeest die bij de leden heerst. �We gaan allemaal dezelfde richting uit�,
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 25
verklaart Tanguy Noël, inspecteur en SAS-lid. De beschikbaarheid, de technische kennis, een goede fysieke conditie en de wil om zich te verbeteren zijn eveneens kwaliteiten die nodig zijn om het team te kunnen vervoegen. Sinds de oprichting ervan zijn er al verbeteringen zichtbaar op het terrein. “Bij de oprichting van het team werden we meer ingezet”, preciseert hoofdinspecteur Widart. Bij grote fuiven zorgt de SAS nog steeds voor een permanente aanwezigheid om eventuele vechtpartijen tussen jongerenbendes te voorkomen en te beheren … De problemen die er vroeger
inforevue 032012
GESPECIALISEERDE STEUNDIENST IN AARLEN
waren bij het verlaten van de cafés zoals vernielingen van voertuigen worden zeldzamer. �De ontradende aanwezigheid van de SAS werpt echt haar vruchten af”, besluit hoofdinspecteur Frédéric Lecerf. f 1
Meer informatie op de website www.police-arlon.be.
25
17/09/12 14:35
FXAXC X E XTXOX F XAXCXE
Valt zuinig rijden te rijmen met politieopdrachten? Is ecologisch verantwoord rijden toepasbaar op het terrein? Is deze rijstijl haalbaar bij het uitvoeren van een dringende opdracht? Hoofdinspecteur Nicolas Cosse, lid van de interventie in de politiezone Brussel West (SintAgatha-Berchem/Ganshoren/Jette/Koekelberg/SintJans-Molenbeek) en commissaris Olivier Quisquater van de federale wegpolitie (DGA/DAH) delen hun standpunt. FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
“Ecologisch verantwoord rijden of ecorijden is een nieuwe filosofie, een rijstijl die gebaseerd is op het gematigd gebruik van het instrumentarium en de krachtbronnen van een voertuig. Dat voertuig moet goed onderhouden zijn en aangepast aan de noden van de bestuurder. Het doel is het verminderen van de CO2-uitstoot en van het brandstofverbruik. Met ecorijden kan je niet alleen geld besparen, het verhoogt tegelijk het comfort en de veiligheid van de personen in het voertuig. Ik vind dat deze rijstijl perfect kan worden toegepast bij politionele opdrachten. Het vergt immers meer concentratie want je moet veel sneller anticiperen op de reactie van andere weggebruikers. Vandaag de dag is ecorijden een blijk van verkeersveiligheid.
Bij velen heerst de opvatting dat ecorijden synoniem is met ‘zondagsrijden’. Dat klopt totaal niet. Je kan bijvoorbeeld hard versnellen, maar snel schakelen. Dan verbruik je minder. Of het nu een dringende opdracht is of niet, je kan deze rijstijl altijd toepassen. Eén van de regels is niet onstuimig te rijden zodat je een obstakel ruim op tijd ziet. Zo kan je anticiperen zonder op de rem te gaan staan of continu met de toerenteller in het rood te rijden… En dan spreek ik nog niet van het etiket van ‘cowboy’ dat burgers ons opkleven als er onstuimig hard met een politievoertuig wordt gereden. Volgens mij is het bekwamen van mensen in ecorijden een excellente investering voor de toekomst.” f
NICOLAS COSSE
HOOFDINSPECTEUR Interventie – Politiezone Brussel West
26
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 26
17/09/12 14:35
In de rubriek Face to face geven twee personeelsleden van de politie hun persoonlijke mening over een specifiek thema. Die meningen kunnen overeenstemmend, uiteenlopend, aanvullend, genuanceerd … zijn.
“Uiteraard ligt het voor de hand dat men denkt dat politiewerk moeilijk verzoenbaar is met besparingen op het vlak van rijden met dienstvoertuigen. Een politieman die een dringende opdracht moet uitvoeren zal per definitie niet op het brandstofverbruik letten. Da’s logisch. Maar vergeet niet dat niet elke politieman of -vrouw achter het stuur bezig is met een dringende interventie! Het merendeel van de kilometers die politiemensen in dienstverband afleggen kaderen in (toezichts)opdrachten van bestuurlijke politie. Tijdens deze verplaatsingen kunnen de regels van ecologisch verantwoord rijden perfect worden toegepast, wat zelfs wenselijk is. Zo kan de politie een aardige cent besparen. Bijvoorbeeld op brandstof – waarvoor de prijzen heden zowat de pan uitswingen – maar ook op de duurzaamheid van voertuigonderdelen zoals de banden. Ten slotte is het basisprincipe van ecorijden, het anticiperen eveneens een belangrijk principe van defensief rijden. Dus wie zuinig rijdt, rijdt ook veiliger met minder risico’s om in een ongeval betrokken te geraken, laat staan er één te
i n f o r e v u e 0 32 2 0 1 2
G E S P E C I A L I S E EXRFX D AXC EX ESXTXE OXUF XNAXDCXIEX ENST IN AARLEN
veroorzaken. Van politiemensen mag verwacht worden dat zij het goede voorbeeld geven en beter weten dan wie dan ook hoe zich in het verkeer te gedragen – althans dat verwacht de burger toch. Dan sta je liever niet in de schoenen van
DE POLITIE HEEFT ER ALLES BIJ TE WINNEN iemand die een aanrijdingsformulier invult … maar wel in het uniform van de bestuurder van een politievoertuig. Een beschadigd voertuig is bovendien een voertuig minder ter beschikking voor de dienstverlening. Zonder enige twijfel heeft de politie dus alles te winnen bij een zuinige eco-rijstijl van haar personeelsleden." f
OLIVIER QUISQUATER
COMMISSARIS Federale wegpolitie Presentator van Contacts (RTBF) 27
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 27
17/09/12 14:35
MOBILE OFFICE
Blauw meer op straat Bureauwerk gewoon vanuit de combi doen, het kan sinds juli bij de Antwerpse lokale politie. Nieuwe interventievoertuigen worden daar uitgerust met het Mobile Office-systeem, waardoor de administratieve afhandeling eenvoudiger verloopt en ‘het blauw’ meer op straat blijft. We laten u kennismaken met deze Europese primeur. TEKST Saskia Van Puyvelde
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
ANTWERPEN – “Het Mobile Officeproject kadert in één van de doelstellingen van het bestuursakkoord 20072012, namelijk het optimaliseren van de interventiewerking”, zegt commissaris Jo De Geest, afdelingschef operationele ondersteuning bij de Antwerpse lokale politie en intussen waarnemend directeur operaties eerstelijnspolitie. “We hebben een tiental maatregelen uitgewerkt om de kwaliteit van de interventie te verbeteren waar nodig en de installatie van digitale hulpmiddelen is er één van. Zo zijn er sinds 1 juli ook een track and trace-systeem (soort ritregistratie), black box-technologie (registreert rijgedrag chauffeur) en een gps pushsysteem (vanuit dispatching aangestuurd) – die samen in een tablet zijn
geïntegreerd – in gebruik genomen. Het Mobile Office-systeem, aan de hand van compacte en schokbestendige ingebouwde laptops, is ondertussen operationeel, na een testperiode van ongeveer vier maand.”
TIJDWINST, OOK VOOR DE BURGER
Dankzij het Mobile Office-systeem kunnen politiemensen vanuit het interventievoertuig net hetzelfde werk doen als van op hun pc in het kantoor. Ze krijgen toegang tot het geïntegreerd systeem van de lokale politie (ISLP) en kunnen met andere woorden op het terrein alle informatie raadplegen en pv’s opstellen. Hoofdinspecteur Bert Beersmans: “De identiteit van een
28
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 28
17/09/12 14:35
<BOVENTITEL>
inforevue 032012
persoon raadplegen in de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG), een nummerplaat van een verdacht voertuig opzoeken via de Directie Inschrijving Voertuigen (DIV), een kijkje nemen op het intranet, het kan vanaf nu allemaal vanuit een politievoertuig. Het is echt handig.” In het bureaumeubel achterin het voertuig zitten de laptop en de printer. De laptop kan mee worden genomen in een woning bijvoorbeeld; de printer laat toe om documenten en afschriften ter plaatse mee te geven aan de burger. Het tweede scherm met klavier en kaartlezer vooraan zorgen ervoor dat elektronische identiteitskaarten onmiddellijk gecontroleerd kunnen worden. “Dankzij deze mobiele kantoren zijn onze mensen meer aanwezig op straat en dus meer beschikbaar en aanspreekbaar. De Antwerpse politie zal dus efficiënter en sneller kunnen werken en de dienstverlening naar de Antwerpenaars toe wordt hiermee naar een hoger niveau getild”, nog volgens commissaris De Geest.
VIRTUALISATIE
Het idee voor Mobile Office ontstond in mei 2011 bij de ICT-afdeling van de Antwerpse lokale politie. Na valida-
DE DIENSTVERLENING NAAR DE ANTWERPENAARS TOE WORDT NAAR EEN HOGER NIVEAU GETILD
tie van het idee door de Directie van de telematica (DST) van de federale politie in de zomer van 2011, gingen de IT’ers aan de slag en in januari van dit jaar zijn de eerste politievoertuigen omgebouwd. Omdat het systeem draadloos werkt, was de beveiliging ervan een topprioriteit. “Daarom ook dat het zo lang heeft geduurd”, volgens Sven Lommaert, adviseur ICT. “Op de laptops wordt via een beveiligde internetverbinding contact gemaakt met het beveiligde nationale politienetwerk. Van daaruit kan iedere medewerker zich aanmelden met zijn persoonlijk identificatienummer en paswoord. Als bijkomende beveiliging wordt een ‘token’ gevraagd, een uniek getal bestaande uit zes cijfers, dat door middel van een digipass wordt verkregen. Iedere medewerker heeft zijn persoonlijke digipass. De
laptops zijn eigenlijk lege dozen. Er is hier sprake van ‘virtualisatie’: het scherm op kantoor wordt verstuurd en digitaal overgenomen op de laptop in het politievoertuig.” “Momenteel zijn er een zestigtal interventievoertuigen uitgerust met het systeem, tegen het einde van het jaar zo’n 80”, besluit commissaris De Geest. “De kostprijs voor het inbouwen van een Mobil Office bedraagt ongeveer 10 000 euro. Wat het vooral zo duur maakt, zijn de beveiligingsaspecten en het feit dat de connectie (3G) niet mag falen.” Na het oplossen van een paar kinderziektes, is het systeem ondertussen perfect operationeel. Een aantal politiezones, waaronder Luik, heeft al interesse getoond. f
29
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 29
17/09/12 14:35
REVIEW TEAM
Een frisse blik op een oud dossier In april 2012 wordt het lichaam van de acht jaar eerder verdwenen Jean H. uit de grond gehaald. Dit succes is toe te schrijven aan het ‘review team’, een speciaal team van speurders dat zich één jaar lang over de zaak heeft gebogen en dat opgericht is omdat het lijvige en vooral muurvast gerechtelijk verdwijningsdossier een cold case dreigde te worden. Hoofdverdachte nummer één in dit oude dossier: een bijzonder gewiekste Poolse veelpleger die in de Leuvense gevangenis zit voor moord. TEKST Saskia Van Puyvelde
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 30
FOTOGRAFIE Lavinia Wouters
17/09/12 14:36
inforevue 032012
Van Denhouwe en Steve Delporte1 van het DVI-team van de federale politie. Het review team had één groot doel: het lichaam van Jean H. terugvinden, zoals ook gebeurde in april 2012.”
“NIEUWE DEUREN OPENEN”
Kurt Boudry
VEURNE – Beroepsoplichter Christian F. krijgt in 2007 levenslang voor de moord op André D.B. uit Brugge. Hij is geen onbeschreven blad en voor de onderzoekers staat het vast dat hij ook te maken heeft met de verdwijning op 11 oktober 2004 van Jean H., een Gentse welgestelde eenzaat die bevriend is met de verdachte. Gerechtelijk directeur Kurt Boudry licht toe: “Al zes jaar lang was de man vermist en het lichaam bleek spoorloos. Omdat deze verdwijningszaak een cold case dreigde te worden, heeft de onderzoeksrechter van Veurne, de heer Jodts, begin 2010 een speciaal team van speurders aangesteld die nooit eerder op de zaak werkten. Het leek ons een uitdaging om een review team op te richten om de zaak nieuw leven in te blazen. Deze manier van werken komt van Amerika overgewaaid en is in België vooralsnog uniek. Zes mensen die nooit eerder aan dit dossier hebben gewerkt, met elk hun eigen knowhow,
hebben iets meer dan een jaar lang – individueel – drie lijvige dossiers bestudeerd en geanalyseerd: het dossier over de moord op André D.B., het verdwijningsdossier van Jean H. en een oplichtingsdossier van de verdachte dat van jaren tevoren dateert. De zes leden van het review team zijn op regelmatige basis samengekomen om hun bevindingen en analyses samen te bespreken. Om een review binnen de forensische context te kunnen uitvoeren, is het cruciaal dat de leden afkomstig zijn uit verschillende disciplines. Volgende zes mensen droegen bij tot het succes: commissaris Kristine Lannoo, dienstchef labo technische en wetenschappelijke politie van de FGP Veurne, hoofdinspecteur Steve Mahieu van de FGP Veurne, hoofdinspecteur Renata Vandenberghe, sectieofficier Unit Verdwijningen van de politiezone Gent, inspecteur Laurent Libeert van de Cel vermiste personen van de federale politie en inspecteurs Birgit
“De voorwaarde om lid van het review team te zijn, was dat we nog niet in het dossier gewerkt mochten hebben”, zegt Steve Mahieu, die hierboven al werd vernoemd. “Ieder van ons heeft het dossier vanuit zijn invalshoek aangepakt. Het was niet de bedoeling het onderzoek van collega’s te bekritiseren, wel om nieuwe deuren te openen en partners te helpen bij het oplossen van de zaak. Sommigen moesten hun eigenlijke taken laten liggen; anderen hadden meer tijd om alles gelezen te krijgen. Regelmatig kwamen we samen om onze opmerkingen, vragen enz. te bespreken. Deze werkvergaderingen waren bijzonder interessant, de discussies soms fel. Het was een positieve en plezante ervaring, waaraan ik nieuwe collega’s heb overgehouden. Bijzonder arbeidsintensief ook, maar het resultaat is er wel degelijk: het lichaam is gevonden en de verdachte blijft in de cel.”
Het review team heeft in maart 2011 een week lang vergaderd. Na afloop werd een aantal conclusies getrokken en stelde het team een lijst op met mogelijke opsporingshandelingen. Enkele voorbeelden: zoeken naar een mogelijk graf in de omgeving van de woning te Merkem door middel van een nieuwe forensische techniek, op basis van de ‘respiration rate’, waarbij de vrijgave van CO2 wordt gemeten, het DNA van onbekenden op onderlakens en een tandenborstel
31
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 31
17/09/12 14:36
REVIEW TEAM
KOELBLOEDIGE EN BEREKENDE PSYCHOPAAT
Steve Mahieu
laten onderzoeken, de volledige tuin en oprit van het huis in Merkem volledig afgraven enz. Hierbij werd een lijst met prioriteiten opgesteld, wat dus zijn vruchten heeft afgeworpen… Een resem aanbevelingen sluit het werk van het review team af.
“Een review team oprichten kost handenvol geld”, besluit Kurt Boudry. “Bovendien moeten mensen worden vrijgemaakt van hun dienst. Maar het loont de moeite. Misschien moet er een tweede review team worden opgericht, dat de Roemeense dirigent (zie kaderstuk) boven water haalt.” Zou onze killer meer weten? f 1
Steve Delporte werkt ondertussen bij het labo van de FGP Gent.
Op 1 april 1965 wordt in de Poolse stad Poznan Krystian H. geboren. In zijn jeugdjaren blijkt deze jongen zeer sportief te zijn: hij zeilt en bergbeklimmen is zijn grote passie. Later studeert hij geologie aan de universiteit, maar in zijn laatste jaar moet hij zijn studies stopzetten omdat hij zijn meisje zwanger heeft gemaakt. Het koppel moet trouwen en Krystian kan dankzij zijn ervaring met het bergbeklimmen aan de slag als glazenwasser en schilder van bruggen, gevels en torens. Hij komt in contact met de Poolse onderwereld en begint aan zijn criminele carrière. Hij doet goeie zaken en reist onder andere naar Peru en Ecuador met zijn ‘vrienden’ om er bergen te beklimmen. Begin jaren ’90 moet hij naar Zweden vluchten uit schrik voor de maffia. Daar is hij een tijdlang actief en na een grote schilderijroof in Stockholm, verdwijnt één van de twee verdachten. De man wordt later teruggevonden aan de voet van de Himalaya ... hij is op verdachte wijze om het leven gekomen … Krystian heeft een tante in België, een Poolse muzikante die getrouwd is met de Gentse erenotaris Mathieu F. Hij ziet hierin een kans om met een schone lei te beginnen … in ons land. Hij komt in 1994 bij het koppel in Brugge wonen, waar hij al snel mensen uit hun vriendenkring oplicht en hen vooral veel geld afhandig maakt, zogezegd als beursspecialist die mensen snel rijk kan maken. Ondertussen knapt hij ook allerlei karweitjes op in het Prinsenhof, waar hij onder andere loodgieter André D.B. leert kennen. In oktober 1995 verdwijnt Anghel O., een Roemeense fagotvirtuoos en orkestleider die in datzelfde Prinsenhof concerten geeft en een vriend des huizes is van Christian F. Zo gaat hij namelijk door het leven sinds zijn ‘nieuwe’ ouders hem hebben geadopteerd … Het lichaam van deze Roemeen is tot op heden nog steeds niet teruggevonden. Op 27 november 2004 wordt de politie gevraagd om dringend naar Merkem te komen voor een steekpartij met dodelijke afloop. Het slachtoffer is vanuit het huis waar de feiten zich voordeden kunnen vluchten en heeft als bezeten door velden en wei gerend om iets verder te kunnen aankloppen. Hij verdedigt zich tegenover zijn agressor met een inderhaast gegrepen fluitketel, maar het mag niet meer baten: het slachtoffer, André D.B. uit Brugge, sterft nog voor de MUG-arts iets kan ondernemen. “Deze bizarre moord was eigenlijk goed voorbereid, alleen had Christian niet gepland dat het lichaam van D.B. ooit gevonden zou worden”, volgens Kurt Boudry, gerechtelijk directeur van de federale gerechtelijke politie (FGP) Veurne. “We wisten al snel dat Christian F., die trouwens over een ViCLAS-profiel2 beschikt, hierachter zat. Het huisje was eigendom van de familie F., die de Pool dus had geadopteerd. Hij had al een graf gegraven voor het slachtoffer en was op de vlucht met diens voertuig. Bovendien lag er een perfect nagemaakte identiteitskaart klaar met alle gegevens van het slachtoffer, maar wel met de foto van de dader. Het geluk lachte ons toe: een bezoeker van een Oostenrijks hotel had de dader daar gezien en via een Europees aanhoudingsbevel is Christian F. al in de kerstperiode van 20042005 opgepakt. Het team dat het moordonderzoek uitvoerde, was bij toeval een tijdje ervoor belast geweest met een ernstig en grootschalig oplichtingsdossier. En hierachter stak … Christian F.” 2
Violent Crime Linkage Analysis System, een expertdatabank voor moorden en zedenfeiten.
32
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 32
17/09/12 14:36
De dood geeft 830 moleculen prijs
inforevue 032012
DIS A S T ER V IC T IM IDE N T IFIC AT ION T E A M
33
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 33
17/09/12 14:36
DI S A S T E R V IC T I M I DE N T I F IC AT ION T E A M
Na vijf jaar onderzoek hebben wetenschappers van de Universiteit Luik (ULg) met de steun van de Dienst slachtofferidentificatie van de federale politie (DVI) een nieuwe analysemethode ontwikkeld voor de identificatie van lijkgeuren. Deze evolutie zal op termijn toelaten de lijkhonden beter te trainen en nieuwe biologische detectoren te gebruiken zoals insecten. TEKST Benoît Dupuis & ULg
FOTOGRAFIE Jos Balcaen & DVI
ILLUSTRATIE Ruben Accou
Pascale Vandromme
GEMBLOUX/BRUSSEL – Lijken opsporen is nooit eenvoudig, of het nu gaat om slachtoffers van (natuur) rampen, illegale graven of verborgen lichamen. Nochtans verspreidt de dood een zeer indringende geur. De ontdekking van de Belgische onderzoekers is een wereldprimeur die toelaat de volledige geursignatuur van een lijk te karakteriseren. De geur van de dood is een complexe mengeling van een groot aantal vluchtige chemische verbindingen die tijdens het ontbindingsproces van het lichaam evolueren. Wetenschapster Jessica Dekeirsschieter1 (ULg) heeft deze verbindingen bestudeerd. Met behulp van een complexe, uiterst efficiënte en nooit eerder gebruikte analysetechniek heeft het onderzoek geleid tot een accurate ontcijfering van de lijkgeuren. De nieuwe toegepaste analysetechniek – de zogeheten ‘exhaustieve bidimensionele gaschromatografie gekoppeld aan time-offlight massaspectrometrie’ – maakte het mogelijk in totaal 830 moleculen eigen aan de ontbinding van dieren te identificeren daar waar de traditionele techniek slechts een honderdtal moleculen opleverde.
De onderzoekers hebben gewerkt met kadavers van varkens. “Het varken is namelijk een van de dieren die biologisch gezien het meest lijkt op de mens”, weet Pascale Vandromme, consulente bij DVI, die momenteel aan een specialisatie forensische ecologie2 werkt. Het slachtofferidentificatieteam van de federale politie heeft terreinen ter beschikking gesteld van de wetenschappers voor de ontbinding van dode varkens. “Wij zijn vragende partij voor doorbraken op het gebied van de opsporing van lijken of necrosearch. Een betere kennis van het ontbindingsproces is erg belangrijk voor ons. Momenteel worden diverse methoden gebruikt voor necrosearch: de observatie van veranderingen aan de grond, de fauna en de flora, de opsporing via georadar of de lijkhonden. Door meer en betere technieken kunnen we efficiënter werken en moeten we bijvoorbeeld geen 200 m2 terrein omspitten om een begraven lichaam te vinden.”
in de fase van de ontdekking op varkenskadavers en de concrete gevolgen in de praktijk zijn niet voor meteen. Er zijn protocollen afgesloten die nog wetenschappelijk moeten worden gevalideerd voor de mens, wat tijd zal vragen. “De specialisten zullen stap voor stap vorderen”, meent Pascale Vandromme. “Het proces is volop aan de gang. Voor de politie is dit onderzoek desondanks veelbelovend. Naast een betere kennis van het ontbindingsproces zal het toelaten de forensische entomologie te verfijnen en nieuwe detectiemiddelen te ontwik-
HONDEN, WESPEN EN VISSEN?
Er is echter nog geen reden tot euforie. Hoewel het een grote doorbraak lijkt, bevindt het onderzoek zich nog
34
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 34
20/09/12 14:01
kelen. Wespen zouden bijvoorbeeld kunnen dienen als nieuwe biologische detectoren om lijken op te sporen. Er vonden proeven plaats met vissen in aquaria om lichamen te vinden in het water. De politiehonden zullen bovendien beter worden getraind omdat er meer moleculen beschikbaar zullen zijn die ze met hun scherpe reukzin kunnen waarnemen. Tot slot hopen we een heus detectietoestel te ontwikkelen. Het zijn slechts denkpistes maar de resultaten zijn zeer bemoedigend met het oog op verdere ontwikkelingen.” Het DVI zal ze in ieder geval op de voet volgen … f 1
2
In samenwerking met prof. Jean-François Focant van het Departement Scheikunde van de Universiteit Luik.
De forensische ecologie beoogt de steun van de natuurwetenschappen aan de politieprocessen.
inforevue 032012
DIS A ST ER V IC T IM IDE N T IFIC AT ION T E A M
GEEN BODY FARM IN EUROPA De analyse werd uitgevoerd op varkenskadavers en niet op menselijke resten om de eenvoudige reden dat dit in Europa verboden is, kwestie van ethiek. In de VS gaat het er anders aan toe. De ontbinding van lijken wordt er in reële omstandigheden bestudeerd in zogenaamde body farms (letterlijk ‘lijkenboerderijen’). Lichamen die aan de wetenschap zijn geschonken, worden op uitgestrekte, omheinde en tegen roofdieren beschermde terreinen geobserveerd in alle stadia van het ontbindingsproces. Door deze techniek kunnen de forensische antropologie en geneeskunde in brede zin evolueren. De bekendste is gelegen in Knoxville en behoort tot de universiteit van Tennessee. Er wordt jaarlijks een honderdtal nieuwe lichamen gedoneerd. Het zijn vooral de pathologen en de technische en wetenschappelijke politie die de vruchten plukken van het onderzoek. Zo geeft de FBI er trainingen om haar agenten vertrouwd te maken met crime scenes waar een lichaam moet worden opgegraven. Meer weten? Zoek dan eens naar ’body farm’ in een zoekmachine op het internet. U vindt er onder meer een zeer interessante reportage van National Geographic. Niet geschikt voor gevoelige kijkers …
35
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 35
17/09/12 14:36
EUREKA!
Tegenwoordig maken wetenschap en techniek integraal deel uit van het gerechtelijk onderzoek. Materiële sporen zijn vaak de enige, stille, getuigen van een misdrijf. Ze kunnen doorslaggevend zijn bij het zoeken naar de dader of naar bewijzen. Het gamma van mogelijkheden waaruit onderzoekers en forensische experts kunnen putten, vormt de inspiratiebron van Eureka!
ISOTOPEN EN DE VROUW DIE NIEMAND MIST Wij steken ons licht op bij professor Patrick Degryse die voor de federale gerechtelijke politie van Brugge al meermaals een isotopenonderzoek uitvoerde in een poging de anonimiteit van een slachtoffer te doorbreken. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Ruben Accou & FGP Brugge
BRUGGE – Medio augustus 2010. Enkele spelende jongeren doen een lugubere vondst in de duinen van Zeebrugge: er steekt een hand uit het zand, die van een jonge vrouw. Gestikt of gesmoord en eigenlijk op een allesbehalve discrete plek ondergegraven. Twee jaar later staan de speurders nog altijd voor een raadsel. “Omdat we er vooralsnog niet in geslaagd zijn de meest elementaire daad bij een verdacht overlijden te verrichten: het slachtoffer identificeren”, vertelt hoofdinspecteur David Roelant (FGP Brugge) die het onderzoek leidt. “Niemand lijkt haar te missen, wat na twee jaar toch uitzonderlijk is. Het enige aanknopingspunt dat we hebben komt voort uit isotopenonderzoek. Daaruit kunnen we afleiden dat ze mogelijk oorspronkelijk afkomstig is uit een Oost-Europese, Franse of Duitse regio en de laatste jaren in onze contreien heeft vertoefd. Maar ze past in geen enkele verdwijningszaak, noch hier, noch in Duitsland of Frankrijk. En we hebben alle OCMW’s bevraagd, ook buitenlandse politiediensten enzovoort: niets.” Patrick Degryse
U zei ‘isotopenonderzoek’? Geoloog Patrick Degryse is professor aan de Katholieke Universiteit Leuven en gespecialiseerd in geochemie, in het bijzonder het onderzoek naar de herkomst van materialen. Hoe kan iemand die de bodemsamenstelling van onze aardbol onderzoekt iets vertellen over de identiteit van een lijk? “Het principe is eigenlijk simpel: je bent wat je eet. Om het eenvoudig uit te leggen: wie een produit du terroir nuttigt, neemt ook bodemeigenschappen in zich op, onder meer strontiumisotopen”, verklaart de professor. “Elke regio heeft geologisch gezien haar eigen ‘strontiumsignatuur’. Die signatuur komt dus via de bodem en de voedselketen in de mens terecht.” Bij forensisch isotopenonderzoek focussen de vorsers op tandglazuur, bot en/of haar. Ze nemen er de strontium 87 op strontium 86 ratio (87Sr/86Sr ratio) onder de loep. In tandglazuur is die strontiumsignatuur levenslang stabiel en vertelt ons zo iets over de geologie van iemands geboorteregio. De signatuur in haar daarentegen, evolueert met de haargroei en weerspiegelt zo de bodemeigenschappen van de regio waar iemand de laatste maanden verbleef, at en dronk. Kortom, met het isotopenonderzoek op een lijk kan je de regio’s in kaart brengen waar iemand voor het eerst en voor het laatst het levenslicht zag.
36
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 36
17/09/12 14:36
inforevue 032012
DI S A S T E R V IC T I M I DE N T I F IC AT ION T E A M
Niettemin relativeert Patrick Degryse de isotopentechniek als deus ex machina in een politieonderzoek: “Het is geen exacte wetenschap zoals DNA-onderzoek waarmee zwart-op-wit een dader aan een voorwerp of een slachtoffer kan worden gelinkt. Eerder dan het aanleveren van een sluitend bewijs, laat het toe om bepaalde pistes uit te sluiten. Kijk naar het duinenlijk: de isotopentechniek leert ons iets over de origine van de vrouw en over de regio van haar laatste levenswandel, maar ten langen leste staan de speurders geen stap verder.”
Anders was het bij de keldermoord in augustus 2008. In de kelder van een appartementsgebouw in Oostende duikt een vondeling op. Dood. De moeder is spoorloos. Op aangeven van het DVI (Disaster Victim Identificationteam) beslissen de speurders een beroep te doen op Patrick Degryse en z’n team om de isotopentechniek op het babylijkje toe te passen. “De baby had de strontiumsignatuur van de geologie van onze kuststreek. Hierbij is het belangrijk om weten dat de signatuur van het tandbeen van een pasgeborene tegelijk de signatuur van de moeder is, en dus onthult waar de moeder de laatste 9 maanden doorbracht”, dixit professor Degryse. “Dankzij het isotopenonderzoek hebben we toen veel hypothesen kunnen uitsluiten”, bevestigt David Roelant. “De moeder was geen illegaal op doortocht in Oostende, geen zonneklopper die kortstondig op vakantie kwam, wel iemand die er een tijd woonde. Zo konden we focussen op een tweetal verdachten. Uiteindelijk sloot het net zich rond een vrouw die eerder ontkend had. Ze is uiteindelijk veroordeeld voor kindermoord.” Moraal van het verhaal: geochemie kan dienstdoen als richtbaak in een politioneel onderzoek, maar conclusies trekken over de maatschappelijke realiteit op basis van de isotopentechniek alleen is een brug te ver.
David Roelant
37
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 37
17/09/12 14:36
STEUN A AN DE LOK ALE POLITIE
De rekening klopt! Iedere politieambtenaar beschikt over een puntenenveloppe waarmee hij de basisuitrustingsstukken kan aankopen die hij nodig heeft. In het geval van de federale entiteiten gebeurt het beheer van die eveloppen via een module binnen het nieuwe online bestelsysteem voor uniformstukken. Bij elke bestelling wordt het puntensaldo automatisch herberekend. Sinds 1 september van dit jaar kunnen de politiezones die gedeeltelijk of volledig een beroep doen op de aanbestedingen van de federale politie om hun basisuitrustingsstukken aan te kopen, datzelfde puntenberekeningsmiddel gebruiken. Ze moeten er wel een aanvraag voor indienen. TEKST GwenaĂŤlle Maziers
FOTOGRAFIE Jos Balcaen
38
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 38
17/09/12 14:37
inforevue 032012
BRUSSEL – De verdeling van de basisuitrustingsstukken wordt al enkele jaren uitbesteed en is sinds 2011 in andere handen1. De gunning van de overheidsopdracht aan Hessenatie heeft niet alleen het beheer van de bevoorradingsketen van het uniform veranderd. Andere nieuwigheden zijn de online bestelmodule en een aantal functionaliteiten.
politie aankoopt. Immers, alleen de bestellingen bij DMPE worden door de puntenmodule verrekend. Voor de stukken die via de privésector worden aangekocht, moet de logistiek verantwoordelijke de punten op eigen houtje verrekenen èn een bewijsstuk invoeren om de correcte voorgeschiedenis en een up-to-date puntensaldo te verkrijgen.
GEÏNTERESSEERD?
De politiezones die interesse hebben in het online systeem, surfen best naar de website van de basisuitrusting2. Daar vinden ze een formulier dat ingevuld terug moet naar DMPE. Terzijde, de gebruikershandleiding van de module is ook online beschikbaar. DMPE neemt dan contact op met de politiezone in kwestie en zal starten met de implementatie van de Naast de onmiddellijke bijwerking toepassing. Zodra de puntensaldi upHet nieuwe systeem laat toe de voorto-date zijn, worden de bestellingen raad bij de bestelling en de details van van de enveloppen genereert het systeem ook individuele rapporten tijdelijk bevroren om de module te de aankoopgeschiedenis te raadplewaarmee het puntenverbruik per per- integreren. De logistiek verantwoorgen alsook de status van de bestelsoon kan worden opgevolgd. De meer delijke kan dan de puntenenveloppen lingen en de evolutie van het punalgemene rapporten zijn dan weer een invoeren en na een ultieme controle tensaldo op de voet te volgen. Het is middel voor de budgettaire opvolging en het principeakkoord van de korpsprecies die laatste optie die vandaag en kostenraming. Die rapporten zijn chef zal de module, inclusief de optie de dag ter beschikking wordt gesteld toegankelijk voor de logistiek verant- ‘Beheer van de puntenenveloppen’, van de politiezones die klant zijn bij woordelijken van de lokale politie. De toegankelijk zijn. de Dienst van de persoonlijke uitfederale logistieke beheerders hebben Om van deze dienstverlening gebruik rusting (DMPE). Olivier Vandenput, sectiechef verkoop van DMPE legt uit: alleen toegang tot de individuele rap- te maken, wordt vooraf wel vereist porten aangezien de opvolging en de dat “men klant is en over een toe“De behoefte aan het beheer van de gang tot de bestelmodule van DMPE puntenenveloppen kwam aan het licht planning onder de bevoegdheid van DMPE valt. beschikt. Men moet ook met Microsoft bij de tevredenheidsenquête die in Windows werken en een internetver2008 bij de lokale politie werd gehouDMPE staat in voor de terbeschikbinding hebben, want de bestelmoduden. We hebben dus van de vernieukingstelling van het systeem; het is de le is uitsluitend online toegankelijk”, wing van de verdelingsopdracht van taak van de politiezones en nota bene verduidelijkt Olivier Vandenput. de basisuitrusting gebruikgemaakt de logistiek verantwoordelijke om de om die mogelijkheid aan de bestelinhoud te beheren. Olivier Vandenput: De federale entiteiten kunnen sinds module toe te voegen. De optie was “De logistiek verantwoordelijke houdt 2011 met deze beheermodule aan weliswaar niet prioritair waardoor de realisatie ervan meer tijd in beslag zich bezig met de invoering van de de slag. Hoewel DMPE niet kan voorbeginenveloppen en van de jaarlijkse nam. Ondertussen hebben heel wat spellen hoeveel korpsen van lokale politiezones hun eigen beheersysteem dotaties, de bijwerking van de dotapolitie zullen vragen om gebruik te ties in geval van langdurige ziekte of ontwikkeld waardoor het nu aan hen mogen maken van de module voor het van een opdracht in het buitenland en puntenbeheer, staat nu al vast dat de is om de eventuele voordelen van de eventuele correcties in geval van onze beheermodule te bestuderen.” politiezones Heusden-Zolder, Lermes, een bestelling bij een andere leveran- Beersel en Ath de proef op de som De keuze om die module al dan niet te cier dan DMPE. DMPE biedt als dienst hebben genomen. Met succes! f gebruiken zal in grote mate afhangen het online puntenbeheer aan en kan 1 Zie het artikel Basisuitrusting. Een nieuwe verdeler de zones informeren, adviseren en van het aantal uitrustingsstukken van het uniform, in Inforevue 3/2010, p. 30-31. 2 helpen als er zich problemen stellen.” dat een politiezone via de federale www.polsupport.be > Logistiek.
39
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 39
17/09/12 14:37
O OV VE ER RL LA AS ST TP PR RE EV VE EN NT T II E E II N N R RO ON NS SE E
OVERL ASTPREVENTIE IN RONSE
JORES voor respect op straat Overlast door jongeren counteren en als het maar even kan voorkomen. Hoe? Met meer informele sociale controle, een gesprek met de ouders en een strakker sociaal weefsel. Jongeren en ouders voor respect op straat, dat is waar Jores voor staat. TEKST Stefan Debroux
FOTOGRAFIE Ruben Accou
en co r e g n o J
Politie
ach
Preventie JORES VERSUS OVERLAST RONSE – Hangjongeren met een dreigende attitude, luid spelende kinderen die over tuinmuren klimmen om hun bal te recuperen, beschadigingen in het straatbeeld… Overlast is een rekbaar begrip, afhankelijk van plaats, tijdstip en wie over wie klaagt. Hoe komt het dat mensen het gedrag van jongeren als storend ervaren? Of omgekeerd: waarom tonen jongeren niet meer respect voor hun omgeving? “Uit een onderzoek van professor Ponsaers (UGent) bleek dat het Ronse ontbrak aan informele sociale controle”, zegt Hilke Van Gijsel van de stedelijke preventiedienst.
Deze wetenschap indachtig trok Hilke Van Gijsel naar Amsterdam met in haar kielzog een delegatie van stads- en hulpdiensten èn de lokale politie. “Daar zijn we de mosterd gaan halen voor het preventieproject Jores. Dat is opgebouwd rond jongerencoaches en een caseteam. De rol van de jongerencoaches – de stad Ronse telt er momenteel vier – bestaat erin een vertrouwensband met jongeren op te bouwen en hen op straat of thuis aan te spreken over storend gedrag. Rondhangen mag, mits respect voor anderen en de omgeving. We betrekken ook de ouders in het verhaal, want uiteindelijk kan je een minderjarige niet terechtwijzen zonder de ouder op z'n verantwoordelijkheid te wijzen.” f
40
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 40
17/09/12 14:37
<BOVENTITEL>
inforevue 032012
HILKE VAN GIJSEL
PREVENTIEAMBTENAAR STAD RONSE
MICHEL HANTSON
INSPECTEUR - JORESTEAM
ACHTER OVERLASTGEDRAG SCHUILT MEER Als een jongere over de schreef gaat, kan het Jores-caseteam in actie schieten. Dat team verenigt een achttal diensten uit de preventie-, hulp- en welzijnssector zoals de centra voor leerlingenbegeleiding maar ook de lokale politie. De idee is dat overlast of storend gedrag slechts het topje van de ijsberg is. Daaronder schuilt een problematische thuis- of schoolsituatie. Bijvoorbeeld, ouders die hun tiener niet in de hand hebben, een puber die thuis wegens plaatsgebrek op de sofa moet slapen en er ’s nachts liever op uit trekt, schoolverzuim… Als je dit aanpakt, voorkom je overlast volgens de Joresfilosofie.
Het caseteam trekt op huisbezoek. Bedoeling is om samen met de jongere en de ouders het overlastgedrag te bespreken, naar oorzaken te zoeken en waar mogelijk een oplossing te vinden, tenminste als ze er voor openstaan want Jores is geen verplichting. In twee jaar tijd passeerden 18 Ronsische tieners de revue bij het caseteam. “Zo’n huisbezoek maakt meestal wel indruk. Soms volstaat één huisbezoek om het af te leren, bij anderen komen we wekelijks over de vloer. Om een kat een kat te noemen: in de meeste gevallen spelen 15 à 16-jarige jongens, vaak allochtonen, de hoofdrol. Dan beland je haast sowieso in een context waar culturele verschillen, taalbarrières en de generatiekloof tussen kind en ouder de communicatie niet vereenvoudigen. Soms zeggen ouders ons ‘als hij iets mispeutert, geef hem dan een oorveeg!’, maar dat aanbod slaan we vriendelijk af.” (lacht)
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 41
PATRICK BOEL
KORPSCHEF POLITIEZONE RONSE
OVER PRAATJES SLAAN EN OORVEGEN Inspecteur Michel Hantson volgt de Jores-dossiers op. Hij vertegenwoordigt de politie in het caseteam. Hij kaart er overlastmeldingen aan en evalueert mee bij wie een tussenkomst zinvol is. Voorts is hij actief in andere preventieprojecten (o.a. drugs) en brengt hij regelmatig schoolbezoeken. Kortom, hij komt vaak in contact met de Ronsische jeugd en kent er z’n pappenheimers. “Ook voor overlastgedrag geldt Jong begonnen is oud geleerd. Het is belangrijk om kort op de bal te spelen – zelfs bij een 12-jarige belhamel – om te vermijden dat het van kattenkwaad naar erger escaleert.”
“Toenadering zoeken tot allochtone jongeren ligt niet altijd voor de hand. Bij sommigen leeft het vooroordeel dat ‘blauw’ synoniem is met racisme (terzijde: niet bij iedereen, gezien het feit dat de inspecteur soms te gast is op trouwfeesten bij allochtone Ronsenaars, nvdr). Dan bots je op weerstand. Maar een babbeltje slaan en gedrag bespreekbaar maken, dat moet kunnen, ook met de ouders. Zij weten vaak niet wat hun zoon uitspookt. Spijtig, want ik heb ooit eens gemerkt dat de oorveeg van de vader meer effect had dan de impact van een pv...”
IEDEREEN MOET ZIJN STEENTJE BIJDRAGEN AAN VEILIGHEID “Veiligheid is de zaak van iedereen, niet alleen van de politie en het gerecht. Problemen pak je best globaal aan, op verschillende vlakken. Er is dus ruimte voor dialoog en samenwerking met de scholen, hulpinstanties enz. Bij een overlastsituatie kan ik me best inbeelden dat een gesprek en een schikking meer effect hebben dan een pv of een gerechtelijke procedure die trager verloopt. Trouwens, het arrondissement Oudenaarde is koploper in bemiddeling bij strafzaken. Dus als een alternatieve oplossing soelaas biedt, waarom niet? Het uiteindelijke streefdoel is dat een probleem verdwijnt. Tot slot vind ik, alle overlastmeldingen op de keper beschouwd, dat als mensen wat meer met elkaar zouden praten, dit het samen-leven alleen maar ten goede kan komen.”
41
17/09/12 14:37
POLITIEWERELD
SCRANTON
POLITIEAGENTEN EN KASSIERSTERS IN HETZELFDE SCHUITJE
Politieagenten, brandweerlieden, kassiersters in een fastfoodrestaurant: in Pennsylvania zullen die beroepsgroepen, die nochtans tegenpolen zijn, voortaan hetzelfde uurloon krijgen. De werknemers van de stad Scranton moeten de broekriem aanhalen opdat de besturen financieel zouden kunnen blijven draaien. Chris Doherty, democratisch burgemeester van Scranton, heeft het loon van 400 personen die voor de gemeente werken naar beneden herzien. De inkomstenderving is aanzienlijk, want de lonen varieerden vroeger tussen de 19 $ en 36 $ per uur, tegenover 7,25 $ nu. Met andere woorden: een politieagent of een brandweerman van Scranton wordt vandaag evenveel betaald als een student die als kassier in een fastfoodrestaurant werkt om zijn studie te betalen. De voor onbepaalde termijn aangekondigde loondaling zal toelaten om de begroting van de stad in evenwicht te houden en een aanzienlijke schuld van 16,8 miljoen dollar weg te werken. De door Doherty genomen maatregel wordt niet door iedereen op gejuich onthaald. Een vakbond stelde een rechtsvordering in tegen de regering, maar deze kan op beide oren slapen, want de wetgeving van de staat Pennsylvania laat het stakingsrecht niet toe.
Zelfs daar heb je alle comfort en je vrouw Tja ... Alleen jammer dat ze haar moeder meebrengt
BUENOS AIRES
TOK, TOK, IS DAAR IEMAND?
Politieagenten hebben een 43-jarige weduwe aangetroffen die meerdere dagen in de grafkelder van haar echtgenoot in Dos de Mayo (Misiones, noordoosten van Argentinië) woonde. Ze had er een bed, internet en zelfs een klein keukenfornuis laten installeren, aldus de commissaris van de zone. “De politieagenten hebben vastgesteld dat Adriana Villareal werken had laten uitvoeren in de grafkelder waarin de kist van haar echtgenoot werd ondergebracht. Ze had er een radio, een computer, internet, een stoel en een klein fornuis”, vertelde de commissaris, Gustavo Braganza. Mevrouw Villareal verscheen zelfs in pyjama toen de politieagenten naar het ‘San Lazaro’-kerkhof gingen om de feiten vast te stellen, legde de commissaris uit. “We konden de open kist en het gebalsemde lichaam zien”, voegde hij eraan toe, waarbij hij verwees naar de echtgenoot van mevrouw Villareal, Sergio Yede, die in 2010 op 28-jarige leeftijd overleed. Mevrouw Villareal, die in Buenos Aires woont, legde de politieagenten uit dat ze haar man “driemaal per jaar bezocht, drie of vier nachten ter plaatse bleef en dan voor zichzelf kookte”, aldus de commissaris. “Iemand die in staat is om naast een dode te slapen, is niet helemaal in orde”, meende de commissaris echter.
42
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 42
17/09/12 14:38
inforevue 032012
POLITIEWERELD
SYDNEY
Referentiepunt BRUSSEL 12:00
96 GNGN ...
ISL AMABAD
TAILLEOMVANG? MAXIMUM 96 CM!
Een Pakistaanse politiecommandant heeft zijn medewerkers met overgewicht opgedragen te vermageren als ze op het terrein ingezet willen worden, een ultimatum dat door een plaatselijk dagblad de “strijd tegen de buikjes” wordt genoemd. Habibur Rehman, hoofd van de politie van Pendjab, de dichtstbevolkte provincie van het land, heeft bevolen dat de tailleomvang van zijn 175 000 ondergeschikten niet meer dan 96 cm mag bedragen, deelde zijn woordvoerster Nabila Ghazanfar mee. “Wanneer de politieagenten met overgewicht kampen, zijn ze niet in staat om de bandieten, dieven en andere misdadigers doeltreffend te achtervolgen”, legt ze uit. Volgens haar kampt minstens 50 % van de politieagenten van Pendjab met overgewicht. In Rawalpindi, dat met de hoofdstad Islamabad een tweelingstad vormt en waar het hoofdkwartier van het leger is ondergebracht, zou het zelfs om 77 % van het korps gaan. Rehman stuurde alle politieagenten van zijn provincie een brief waarin hij hen opdraagt hun gewicht onder controle te houden. De medewerkers die vanaf een bepaalde datum nog steeds met overgewicht kampen, zullen niet meer op het terrein worden ingezet. Sindsdien “schrijven de officieren zich in bij sportclubs of beoefenen ze andere sporten (ze gaan vooral joggen) om af te slanken”, voegt mevrouw Ghazanfar hieraan toe. Maar het aanhoudende personeelstekort bij de politie doet er geen goed aan, benadrukt ze, want “wanneer één politieagent het werk van zes andere politieagenten moet doen, blijft er geen tijd meer over om te sporten”. “De hiërarchie zal de vooruitgang evalueren en indien nodig de deadline opschuiven”, preciseerde een hoge verantwoordelijke van de politie anoniem.
EEN MOORDENAAR KROOP IN DE HUID VAN ... POLITIEAGENT
Een vermoedelijke moordenaar die Wanted 2500 & gezocht werd door alle Australische politiediensten kroop in de huid van ... politieagent in een thriller toen hij op de loop was in de ‘Outback’, het dorre en dunbevolkte binnenland dat vroeger het toevluchtsoord van vogelvrijverklaarden was. Jonathon Stenberg, 46 jaar, werd gezocht door de politie. Hij werd Al. Stevenin verdacht van de moord op zijn buurDead or man, van wie het lijk volgens de pers alive onthoofd werd teruggevonden met een hoed op de plaats waar zijn hoofd zat. Gedurende de zes dagen dat hij zich schuilhield, vluchtte de vermoedelijke moordenaar naar Winton, een afgelegen gehucht in de staat Queensland waar een thriller, ‘Mystery Road’ (de mysterieuze weg), werd gedraaid. Daar kreeg hij een figurantenrol en kroop hij in de huid van politieagent. “Ik heb veel audities meegemaakt in mijn leven, maar een auditie doen met iemand die de meest gezochte man van Australië blijkt te zijn, is zeer ongewoon”, verklaarde Mark Ingram, assistentregisseur. “Het was een zeer toffe kerel. Hij bracht me zelfs een kopje koffie. We gingen hem in de film de rol van politieofficier geven”, voegde hij eraan toe. Twee dagen later was de kandidaat-acteur verdwenen, de filmploeg ontving een mail waarin hij schreef dat hij naar het Noordelijk Territorium was vertrokken op zoek naar werk. Stenberg werd iets later in het noorden van Darwin opgepakt. “Wanneer men audities houdt in het midden van de Australische ‘Outback’, weet men nooit wat er kan gebeuren”, verklaarde David Jowey, de producer, in het dagblad Sydney Morning Herald.
43
12_03_ARTICLES(2-43)_NL.indd 43
17/09/12 14:38
POLITIE IN DE KIJKER
2
3
4
6
7
8
9
10
© Jos Balcaen
1
5
44
12_IR03_Affaires_NL.indd 2
17/09/12 15:05
inforevue 032012
POLITIE IN DE KIJKER
21 JULI 2012
De politie heeft België gevierd f
Op deze nationale feestdag heeft de politie België gevierd! Hierna volgen enkele foto’s die op deze zonovergoten dag genomen zijn in het Politiedorp en tijdens het defilé. De leden van de geïntegeerde politie kunnen foto’s van het evenement bekijken en downloaden via www.polimagery.be1. De foto’s van de deelnemers aan het spel ‘Mijn job bij de politie’ zijn beschikbaar via www.federalepolitie.be en op de Facebookpagina Belgian Federal Police.
1. Python van Boraine. Om 11.30 uur hebben de politieke en politionele overheden het Politiedorp op het Poelaertplein feestelijk geopend. Meer dan 200 leden van de geïntegreerde politie waren in de weer voor dit evenement met ongeëvenaard succes. Tijdens deze feestelijke opening durfde Jean-Marie Brabant, voorzitter van de Vaste Commissie van de lokale politie, het meteen aan kennis te maken met een tijgerpython van 43 kg die de Milieudienst van de politiezone Boraine in beslag had genomen en tentoongesteld. 2. Leuk spel. Bijna 800 gezinnen hebben deelgenomen aan het spel ‘Mijn job bij de politie’, georganiseerd door de politiezones Collines en Ronse en de Dienst public relations van de federale politie. Aan de hand van acht aanwijzingen die ze in het Politiedorp moesten zoeken, konden de politieambtenaren in spe zich één dag ruiter, hondengeleider, laborant … wanen. 3. Blauwe pijl. Een ongedwongen sfeer voor de negen motorrijders van de federale wegpolitie (WPR) voordat ze langs de overheden reden. Met hun ‘pijl’ sloten ze het gemotoriseerde defilé voor de politie af. 4. Wachten op de Koning. Voor het eerst aanwezig in de koninklijke tribune ter gelegenheid van het defilé : de commissaris-generaal van de federale politie, Catherine De Bolle, en de voorzitter van de VCLP, Jean-Marie Brabant, die wachten op de komst van Albert II, begeleid door het Koninklijk Escorte te paard. 5. 25 keer. 17.02 uur, het peloton te voet, samengesteld uit leden van de Federale politieschool en 36 aspirant-
inspecteurs van de scholen van Antwerpen en Luik, defileert voor de koninklijke tribune. Voor hoofdinspecteur en opleider Marc Doucet (2de van links) was het al zijn 25ste keer! 6. Flashy defilé. Nieuw in het gemotoriseerde defilé was de anonieme Volvo XC60 van de FLAG-eenheid van de zone Ukkel/Watermaal-Bosvoorde/Oudergem (zie Inforevue 1-2012, p. 28-31). 7. Van de Citadel naar het Paleizenplein. Waren ook van de partij : de KTM Enduro’s van de zone Haute-Meuse (zie Inforevue 3-2011, p. 32-33), die voor de gelegenheid van het heuvelachtige Dinant naar het geplaveide Paleizenplein waren gereden. 8. Feestmenu’s. De Horecadienst van de geïntegreerde politie had opnieuw zijn beste beentje voorgezet. In de mess van het complex de Witte de Haelen en in het Politiedorp werden gedurende de hele dag een duizendtal maaltijden opgediend ‘in een gezellige sfeer’, aldus Gaëtano Alessi, de coördinator van de dienst (hier op de foto). 9. Under the Rainbow. Om 18.30 uur bracht prinses Astrid een opvallend bezoek aan het Politiedorp. Ze nam de tijd om verschillende stands en activiteiten te ontdekken. Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet had 21 juli in het teken gezet van diversiteit inzake geslacht, leeftijd en herkomst. De prinses en de minister hielden dus logischerwijs stil aan de stand van de Dienst gelijkheid en diversiteit en de vzw Rainbow Cops (zie Inforevue 1-2012, p. 49). 10. Prinselijke roeping? Aan de stand Interventies en Operaties trok prinses Astrids dochter Laetitia Maria ordehandhavingskledij van de politiezone BrusselHoofdstad/Elsene aan om aan het hindernissenparcours deel te nemen. B.D. 1
Zie ook de rubriek Webwatch op pagina 3.
45
12_IR03_Affaires_NL.indd 3
17/09/12 15:05
POLITIE IN DE KIJKER
MOB I E L E C A M E R A AT J E S
COMPOL
Een extra oog voor meer veiligheid
Politie en parket stemmen violen gelijk
f
f
Waarden
(niet uit de lucht gegrepen) f BRUSSEL – Het project van de luchtvaartpolitie (DGA/LPA) van de federale politie om haar waarden extra in de verf te zetten bereikte een apotheose op 27 juni 2012. Ter gelegeheid van een presentatie in aanwezigheid van externe partners en een aantal leidinggevenden en medewerkers van de Algemene directie van de bestuurlijke politie (DGA) werd het resultaat uit de doeken gedaan. LPA draagt vijf waarden hoog in het vaandel: professionalisme, integriteit, transparantie, respect en klantgerichtheid. Verschillende affiches en een film promoten elke waarde afzonderlijk. Verscheidene leden van de luchtvaartpolitie hebben het spel meegespeeld door hun imago of hun getuigenis aan bepaalde waarden te linken.
MECHELEN – Na camerabewaking in het stadscentrum en toestellen met nummerplaatherkenning op de invalswegen, worden politieambtenaren in Mechelen nu ook uitgerust met een mobiel cameraatje. Het Mechelse korps is het eerste in ons land dat de minicamera's op grote schaal invoert. De lokale politie heeft zowat 5 000 euro geïnvesteerd in de aankoop van 80 toestellen. De aanschaf van de mobiele cameratjes is een gevolg van de toenemende agressie tegen inspecteurs en van klachten over hun optreden. Over het gebruik van de minicamera's zijn duidelijke afspraken gemaakt met de Privacycommissie. “De toestellen zijn maar zo groot als een USB-stick, maar de beeldkwaliteit is goed”, zegt hoofdcommissaris Yves Bogaerts, korpschef van de politiezone Mechelen.
G.H.
© Stefanie Thaets
L U C H T VA A R T P O L I T I E
LEUVEN/AALST – Op 6 en 14 juni vonden de eerste edities van de com@ shop Communicatie met de pers plaats, respectievelijk in Leuven en in Aalst. In totaal namen 53 personen deel aan dit initiatief van com@pol, het netwerk van communicatoren, het merendeel communicatieverantwoordelijken van de lokale politie. Samen met de persmagistraten van de respectieve parketten van de procureur des Konings, perswoordvoerders van de federale politie en journalisten bogen zij zich over de persrichtlijnen van het parket en de samenwerking (omgang) met de pers. Deze themadagen waren opgebouwd rond enkele presentaties. Voorts was er veel ruimte voor debat en uitwisseling. Meer info? Surf naar de webstek van com@pol op www.infozone.be.
© Lavinia Wouters
© Jos Balcaen
S.D.
com@pol
netwerk van communicatoren
46
12_IR03_Affaires_NL.indd 4
20/09/12 14:03
inforevue 032012
POLITIE IN DE KIJKER
GEWELDSBEHEERSING
© Jos Balcaen
Politie en Defensie trainen samen in Lagland f
1
3
AARLEN – De zesde editie van het Interdepartementaal Forum Technieken en Tactieken vond plaats van 10 tot 14 juni 2012 in het militaire kamp van Lagland nabij Aarlen. Deze trainingsdagen zijn het resultaat van een partnerschap tussen Defensie, de federale politie en meer bepaald de federale gerechtelijke politie, en het Waalse Departement Natuur en Bossen. Meer dan 300 personen hebben aan de training deelgenomen, voornamelijk specialisten geweldsbeheersing van de federale gerechtelijke politie (FGP). Het programma bestond uit een parcours van diverse workshops verzorgd door de federale gerechtelijke politie, de politiezone Polbruno (Evere/Sint-Joostten-Node/Schaarbeek), Defensie en het Departement Natuur en Bossen, en draaide rond de volgende thema’s: switchen tussen het schouderwapen en het vuistwapen (1), EHBO na een schotwonde, vluchten uit een voertuig dat beschoten wordt, de impact van kogels afgevuurd uit en naar een voertuig (2), de communicatie en de communicatiemiddelen tijdens een interventie (3), de hondensteun bij huiszoekingen met demonstraties door politiehonden van de spoorwegpolitie (SPC)1 (4), de integratie van simulatiemiddelen en tot slot tactisch vorderen in bossen. "Nieuw aan deze editie 2012 is een systeem van roulerende workshops waarbij eenzelfde situatie
2
tegelijk op twee stands aan bod komt", vertelt gerechtelijk commissaris Pierre-Alain Mathieu, een van de organisatoren van het forum. Inspecteur Serge De Blaeser, specialist geweldsbeheersing van de politiezone Polbruno en zijn collega, inspecteur Dimitri Vertommen, leidden een workshop over de manier om een voertuig te verlaten dat beschoten wordt. "Het doel van de workshop is de collega’s te tonen dat een voertuig niet noodzakelijk synoniem staat voor veiligheid", benadrukt inspecteur De Blaeser. Eerste meester-chef Cédric Peten (2) zorgde voor het deel van de workshop over de invloed van de schoten afgevuurd uit en naar een voertuig. "Je moet je voertuig goed kennen om te weten welke ballistische bescherming het biedt." Het forum beoogt niet enkel de training van de specialisten geweldsbeheersing, maar ook de uitwisseling van goede praktijken tussen de verschillende partners. Pierre-Alain Mathieu: "Er zijn politiemensen van Lausanne komen kijken hoe we werken. We ontvingen ook enkele collega’s van de Duitse en Luxemburgse politie en van de douanediensten." De samenwerking kan in de komende jaren worden opengesteld voor nieuwe partners. G.H. 1
Deze honden zijn zo afgericht dat ze niet agressief reageren tegenover derden.
4
2 47
12_IR03_Affaires_NL.indd 5
17/09/12 15:05
POLITIE IN DE KIJKER
© Lavinia Wouters
WEGPOLITIE BRABANT
EEN KLEINE 1000 BEZOEKERS! f
ANDERLECHT – Op zondag 9 september 2012 heeft de federale wegpolitie (WPR) van de provincie Brabant onder een stralende zon haar deuren wijd open gezet voor het grote publiek. De verkeerspost Anderlecht was voor de gelegenheid omgetoverd in een mini politiedorp, waar men van dichtbij kon kennismaken met het werk - en de evolutie - van de (weg) politie èn haar partners, met wie dagelijks wordt samengewerkt. Klein en groot kon zich prima vermaken: een ritje op de moto of in de tuimelwagen, een activiteitenparcours, een springkasteel, schietstand, 20 meter de lucht in met de brandweer, hondendemonstraties en nog zoveel meer. Kosten noch moeite werden gespaard om de talrijke bezoekers een onvergetelijke dag te bezorgen. S.V.P.
SPC LEUVEN
En toen was er … licht f
© Jos Balcaen
LEUVEN – Op vrijdag 15 juni 2012 zijn de nieuwe kantoren van de spoorwegpolitie Leuven (SPC) officieel ingehuldigd in het bijzijn van directeurgeneraal van de bestuurlijke politie Olivier Libois, Hendrik Vanderkimpen, dienstchef van Securail, en tal van partners die voor SPC Leuven van belang zijn. Ook het nieuwe politionele samenwerkingsakkoord tussen SPC Leuven en de politiezone Leuven is ondertekend. De nagelnieuwe locatie op het Benedenplein, net buiten de stationsondertunneling aan de kant van Kessel-Lo, maakt SPC veel zichtbaarder en toegankelijker voor haar doelpubliek: de treinreizigers (meer dan 28 000 per dag!) en het personeel van de NMBS-groep1. De kantoren laten een betere dienstverlening toe en voor de 20 personeelsleden is het aangenamer en vooral veiliger werken. Directeur-generaal Libois zei in zijn speech dat hij binnenkort zou testen of de stationsomgeving veilig is. Benieuwd of hij vlotjes tot aan de festivalweide van Werchter is geraakt … S.V.P. 1
In het nieuwe nationaal veiligheidsplan 2012-2015 wordt de veiligheid op het openbaar vervoer prioritair behandeld.
48
12_IR03_Affaires_NL.indd 6
17/09/12 15:05
inforevue 032012
POLITIE IN DE KIJKER
INHULDIGING
POLITIE EN SOCIALE MEDIA
Meetjesland bijt spits af met eerste politie-app
“Een mooie stap vooruit” f © Lavinia Wouters
f EEKLO – De politiezone Meetjesland Centrum is de eerste politiezone in België die een ‘app’ aanbiedt voor smartphones en tablets. Apps zijn programmaatjes (software) voor iPhone- en iPad-achtige toestellen. Een app is veelal ontworpen voor één specifieke taak (bijvoorbeeld foto’s maken en bewerken) of voor het verkrijgen van specifieke informatie (bijvoorbeeld de treinuren van de NMBS). Er bestaan al honderdduizenden apps om te downloaden, van zakelijke tot speelse toepassingen met haast ondenkbare mogelijkheden. Kortom, voor elk wat wils! En voortaan dus ook voor wie via z’n smartphone of tablet met de politiezone Meetjesland Centrum wil communiceren. Met dit baanbrekende initiatief pikt deze Oost-Vlaamse politiezone in op de evolutie in de communicatiewereld. “We willen het imago van de gesloten politiewereld doorbreken”, zegt commissaris John Van Acker trots. “Als politiezone streven we naar een jong, dynamisch en hip imago. Om dat doel te bereiken, kunnen we onmogelijk achterophinken op het vlak van communicatie en sociale media. Onze twitterende wijkinspecteurs waren een eerste toonbeeld van deze vooruitstrevendheid. Met onze app gaan we een stap verder!” Voor het ontwerp van haar app ging de politiezone Meetjesland Centrum in zee met de firma Endare. Die firma bestaat uit twee studenten informatica. “Op onze vraag ontwikkelden zij een app op maat van de politiezone”, verduidelijkt John Van Acker. “De app van de politiezone Meetjesland is feitelijk vooral bedoeld voor wie op het grondgebied van de politiezone vertoeft. Je kan er alle contactgegevens van de politiezone mee bekijken, de openingsuren van de wijkcommissariaten raadplegen en nagaan wie de wijkinspecteurs zijn. Voorts kunnen we er verkeerscontroles mee aankondigen. Tegelijk het is een app die tweerichtingsverkeer toelaat! Je kan er ook meldingen mee doen, bijvoorbeeld van sluikstorten, al dan niet geïllustreerd met een foto, of van een gevaarlijke verkeerssituatie zoals iemand recentelijk deed. Eén belangrijke nuance: in principe worden de app-meldingen enkel tijdens de kantooruren strikt opgevolgd. Dus voor dringende zaken is een telefoontje naar de 101 of de 112 sneller en zekerder!” De app van de politiezone Meetjesland Centrum is ondertussen al meer dan 500 maal gedownload. Een succes! www.pzmeetjesland.be
@PZMeetjesland
S.D.
© JVK
De werkgroep Communicatie, stuwende kracht achter de app en het socialemediaverhaal (van links naar rechts): John Van Acker, commissaris en perswoordvoerder van de politiezone, Marc Lippens, twitterende wijkinspecteur, commissaris Jessica Fiaert, Paul Pauwels en Patricia Van De Walle, twitterende wijkinspecteurs en Marino Longeville, diensthoofd wijk. Korpstwitteraar Nick Piepers staat niet op de foto. Allen zijn ook in eigen naam actief op Twitter.
DENDERMONDE – Sinds kort zijn alle diensten van de federale politie in het arrondissement Dendermonde samen gehuisvest in een gloednieuw gebouw. Het werd op 5 september 2012 plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van staatssecretaris voor de Regie der gebouwen Servais Verherstraeten en commissarisgeneraal Catherine De Bolle. Ruime burelen, een moderne commandokamer, verhoorlokalen en cellen die aan alle voorwaarden voldoen, luisterkamers voor telefoontap, een ultramodern en professioneel laboratorium, een strijkatelier,… Dit zijn maar enkele van de vele nieuwe voordelen waar de tweehonderd personeelsleden van de federale politie in Dendermonde voortaan gebruik van kunnen maken. "Er is bij het bouwen echt geluisterd naar de wensen en noden van het personeel", licht hoofdcommissaris Rudi Vervaet, directeur-coördinator, toe. Het personeel heeft veel inbreng gehad waardoor wij zeer tevreden zijn over het eindresultaat. De burelen zijn ruim en licht, er zijn voldoende vergaderzalen, er is aandacht voor veiligheid, de personeelsrefter en de uitgebreide kleedkamers zijn zeer goed onthaald. Deze nieuwe locatie is een mooie stap vooruit.’’ CGPW
49
12_IR03_Affaires_NL.indd 7
17/09/12 15:06
POLITIE IN DE KIJKER
AIRPOL
ONRUSTWEKKENDE VERDWIJNINGEN
Nieuwe informatietechnologie: ‘klaar om op te stijgen’ f
HET BELGISCHE MODEL KRIJGT NAVOL
GING IN ANDERE LANDEN
f
© CGPR
PUBLIC R E L AT ION S
Opendeur in Luxemburg f BELVAUX – Op 1 juli 2012 heeft de politie van het groothertogdom haar traditionele Politiedag gehouden in Belvaux. Bedoeling van dit evenement was aan het grote publiek het materiaal en de verschillende Luxemburgse politiediensten te tonen, maar ook diverse politiekorpsen uit buurlanden. Frankrijk, Nederland, Duitsland en België waren vertegenwoordigd. De Belgische federale politie was van de partij met een portrettekenaar van de technische en wetenschappelijke politie, demonstraties met de sproeiwagen, de politie te paard, het museum van de geïntegreerde politie en de Dienst public relations en protocol (CGPR).
De deelnemers bogen zich over de (impact van) nieuwe technologieën binnen grensbeveiliging, luchtvaartbeveiliging en luchthavenpolitie. Vertegenwoordigers uit 21 landen debatteerden samen met de Europese Commissie, Frontex, Interpol en het Amerikaanse agentschap Transport Security Agency (TSA) over de mogelijkheden èn de beperkingen van hightech. Ook de invloed van de technologieën op de werknemer kwam uitgebreid aan bod. Airpol is ontstaan naar aanleiding van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie in 2010. Het is een netwerk voor politie- en grenscontrolediensten binnen Europese luchthavens. De doelstelling van Airpol is het verhogen van de veiligheid in de luchtvaart en bijdragen tot een meer gestandaardiseerde politionele aanpak. Naast het organiseren en coordineren van grensoverschrijdende acties streeft Airpol naar de uitbouw van een performant netwerk waarin Europese lidstaten kennis, goede praktijken en personeelsleden kunnen uitwisselen. airpol@police.belgium.eu
© DJP
LUXEMBURG – Van 11 tot 13 juni 2012 heeft Airpol, in samenwerking met de Luxemburgse Nationale luchthavenpolitie, een tweede plenair congres in Luxemburg georganiseerd.
Sergent-coordonnateur Jean Charles Benoit (eerste van rechts), Capitaine Denis Turcotte (derde van rechts) en Lieutenant détective Steve Blanchet (op de tweede rij) omringd door vertegenwoordigers van de Cel vermiste personen.
BRUSSEL – In februari kregen de leden van de Cel vermiste personen van de federale gerechtelijke politie (FGP/DJP) het bezoek van een delegatie bestaande uit drie politiemensen van Quebec. Het doel daarvan was de werking van de cel te bestuderen, in het bijzonder de samenwerking van de cel met haar bevoorrechte partners (Child Focus, de civiele bescherming, de Dienst luchtsteun (DAFA), de Dienst hondensteun (DACH), het DVI enz.), en het belang ervan te beoordelen om sommige aspecten van het Belgische model bij de Sûreté du Québec in te voeren. Onze Canadese collega’s besteedden ook bijzondere aandacht aan de manier waarop de Belgische politiemensen de ontdekkingen van niet-geïdentificeerde lijken of menselijke resten behandelen in de context van de aangelegde verdwijningsdossiers. Claude Fontaine
© Aly Schumacher
Marc Normand Pr-team
50
12_IR03_Affaires_NL.indd 8
17/09/12 15:06
POLITIE IN DE KIJKER
BELGISCH POLITIEKAMPIOENSCHAP WIELRENNEN
ONDERSCHEIDING
Belg gedecoreerd door de Guardia Civil f
Ferrari fietst naar winst f Sergio Ferrari (PZ Châtelet) kroonde zich op 8 juli in Erpe-Mere tot Belgisch kampioen wielrennen bij de politie. Na een koers van 60 kilometer over een selectief parcours snelde hij solo naar de overwinning in de categorie min 40-jarigen.
© Jos Balcaen
Al vrij snel was duidelijk dat de winnaar over een stel superbenen moest beschikken. Jeroen De Smet, die voor de eerste keer de wedstrijd organiseerde en dat vlekkeloos deed, stippelde een selectief parcours uit. De 27 deelnemers, onder wie ook vier Nederlanders, moesten elke ronde een korte, maar pittige helling beklimmen. Tijdens de snelle aanvangsfase koos een aantal renners, onder wie Glenn Schoep, het hazenpad. Ze werden snel bijgehaald door het peloton. Na enige tijd sloegen drie mannen een kloofje. Jerome Lafourte, Sierd Steinginga en Nico Thys reden lange tijd voorop en gingen met de meeste premies aan de haal. Voor Timmy Weeckers, een van de favorieten, was de koers toen al voorbij. In de eerste ronde viel hij uit met een breuk in zijn achterwiel.
BRUSSEL – Hoofdinspecteur Frank Manteau was tussen januari 2008 en oktober 2011 actief in de sectie euroterrorisme van de antiterrorismeafdeling (OA3) van de federale gerechtelijke politie (FGP) van Brussel. Daar werkte hij samen met de Spaanse Guardia Civil en meer bepaald met UCE 1, de centrale eenheid belast met de strijd tegen de ETA, de (gewapende) Baskische afscheidingsbeweging. Hij mocht ter plaatse een stage volgen om te zien hoe zijn Spaanse collega’s van de gerechtelijke observatie- en interventieeenheden te werk gaan. Die samenwerking leidde onder meer tot de arrestatie in België van voortvluchtige ‘etarras’ (gewapende ETA-leden), de ontmanteling van het politieke bureau van de organisatie in Brussel en de opheldering van een zaak in verband met bedreigingen tegen een Spaans parlementslid in België.
G.H.
Op drie ronden van het einde liet de ongenaakbare Ferrari de anderen achter zich en fietste snel een geruststellende voorsprong bijeen. Een tegenaanval van Nico Thys werd in de kiem gesmoord. In de laatste ronde reden Sierd Steiginga, Glen Schoep (Pivo) en Jerome Lafourte weg op zoek naar de tweede plaats. Ferrari lag zo’n dertig seconden voor en was toen al zeker van de overwinning. In de sprint was Steiginga de snelste van het drietal. Hij mocht de tweede plaats mee naar Nederland nemen. Schoep werd derde, Lafourte vierde. Bij de +40 reden Daniel Veltjen (PZ Houthalen), Wim Meir (POSA Antwerpen) en Benny Dupont (PZ Zottegem/Herzele/Sint-Lievens-Houtem) in de tweede ronde weg. Ze bleven de hele koers vooruit en sprintten voor de overwinning. Veltjen haalde het in de sprint voor Dupont en Meir. Bij de +50 bleef de koers lang gesloten. In de voorlaatste ronde reed favoriet Leo Mares (PZ Beveren) weg. Hij verlengde zijn kampioenentitel. Henri Michielsen (PZ Houthalen) won de sprint voor de tweede plaats. Marc Schepers (PZ Antwerpen) werd derde. Bij de vrouwen reed de Nederlandse Elles Hageman als eerste over de finish. Hilde Vergilbergen (PZ Aalst) werd tweede, wat haar de Belgische kampioenentrui opleverde. Dorothy Van Renterghem (WPR Antwerpen) werd derde.
© www.bkpolitie.be
De Madrileense centrale eenheid besliste Frank Manteau te decoreren met de Spaanse medaille van verdienste, een beloning die kan tellen. Los van de persoonlijke erkenning wordt ook het werk van een hele ploeg geprezen. "Ik denk in het bijzonder aan hoofdinspecteur Stéphane Demaiffe, de teamchef die me vertrouwen schonk en ook meewerkte aan de onderzoeken. Mijn dank gaat ook uit naar de directie van OA3 die me liet groeien in de materie.”
Intussen maakte Sergio Ferrari uit het Waalse Châtelet indruk op de hellingen. Nadat hij een aantal keer aan de boom schudde, losten de meeste renners zijn wiel. Na vijf ronden en onder impuls van Ferrari smolt het uitgedunde peloton samen met de kopgroep.
Foto’s van de wedstrijden zijn te zien op www.bkpolitie.be. Stefaan D’Hoore
51
12_IR03_Affaires_NL.indd 9
17/09/12 15:06
POLITIE IN DE KIJKER
TELEVISIE EN ROEPINGEN
... en daarna?
© Jos Balcaen
CSI:Miami
WEDSTRIJD INFOREVUE
f BRUSSEL – Zijn de forensische detectives uit CSI:Miami, CSI:New York of andere series een bron van roepingen voor een loopbaan bij de politie? Dit is gedeeltelijk – hij heeft ook een enquête gehouden in het medische milieu – wat Giancarlo Campione, student van de UCL-Mons, heeft proberen te ontdekken voor zijn eindwerk met als titel Les séries télévisées: un outil de propagande et de recrutement pour les études supérieures et universitaires1. In dat verband had hij een ontmoeting met verantwoordelijken van de rekrutering en de selectie (DSR), opleiders en tien aspiranten van de politieschool van Jurbise (APPEV). “De interviews met beroepsmensen hadden als belangrijkste doel een kritische kijk te krijgen op dokters- en politieseries op tv. In tweede instantie ging het erom de vergelijkbare en tegenstrijdige elementen te ontdekken tussen het ons in die televisieseries voorgehouden beeld en de realiteit van het terrein. Het was ook de bedoeling om aan de hand van die interviews de kracht van de televisieseries te meten als promotiemiddel en in het tegenovergestelde geval de redenen te ontdekken om ze niet te gebruiken”, verklaart Giancarlo Campione. Hij werkte op basis van die interviews een vragenlijst uit die hij laatstejaarsstudenten van het middelbaar onderwijs, studenten uit de medische sector en aspiranten van de politiescholen voorlegde. Hij kreeg 452 antwoorden, waarvan 200 van toekomstige politieambtenaren. Zijn conclusie? “De tv-series vormen een aanzet, een eerste fase om bijkomende informatie te vergaren met het oog op het verkrijgen van precieze antwoorden in het kader van de oorspronkelijke studiekeuze. De series alleen volstaan dus niet om het hoger en universitair onderwijs te promoten, hoewel ze er een beperkte bijdrage toe leveren. We konden ook opmerken dat die televisieseries in geen geval de enige motivatie bij de student mochten vormen. Alle respondenten erkenden immers dat er een vervormd, geromantiseerd en zeer onwaarschijnlijk beeld van de realiteit wordt gegeven. Niettemin bieden ze de mogelijkheid een eerste band te hebben met het beroep van arts, politieambtenaar of enige andere functie.” Hij preciseert ook dat “het werk van Guillaume Le Saulnier, Les policiers réels devant leurs homologues fictifs : fiction impossible ? een bezorgdheid bevat betreffende de gevolgen van het beeld dat het publiek zich van de politie vormt voor zover de media, de televisieseries, de vorming van de maatschappelijke voorstellingen beïnvloeden. Meer nog, de enquêtes hebben aangetoond dat ‘de (politie)roeping eveneens haar oorsprong vindt in een geïdealiseerde voorstelling van het beroep, voornamelijk gevormd door het contact met politiefictie’, vandaar het belang van bijkomende preventie om echt van vals te onderscheiden en in te gaan tegen verdraaide voorstellingen.” Zin om er meer over te weten te komen? Giancarlo Campione kan u op verzoek zijn eindwerk opsturen. Mail hiervoor naar campione.giancarlo@gmail.com. B.D. 1
Vrij vertaald: Televisieseries: een propaganda- en wervingsmiddel voor hogere en universitaire studies.
BILL IS DE SCHULDIGE … f BRUSSEL In de laatste uitgave van Inforevue (2-2012 – p. 52) gaven wij de abonnees de opdracht om onze mascotte Pol bij zijn onderzoek te helpen zoeken naar de ‘schuldige’. Wie het juiste antwoord overmaakte kon hierbij na loting een klein geschenkje bemachtigen, aangeboden door Inforevue. De dader van de moord in de strip van onze mascotte Pol is “Bill Boquet”. Bill is dus de schuldige. Het slachtoffer schreef de naam van de dader in codeschrift. De code wordt ontcijferd door telkens de letter te nemen die voor de letter in het alfabet staat, dus C = B – J = I – M = L – M = L. In totaal ontving de redactie 19 antwoorden via post, fax of mail. Van onze abonnees ontvingen wij acht correcte antwoorden. De volgende acht abonnees ontvingen een fluovest met opschrift Inforevue: Joke Coppesmette uit Wezemaal, Céline De Coninck uit Vlamertinge, Nicolas Moetvil uit Casteau, Chris Serlet uit Jabbeke, Albert Servais uit Limal, Jean-Gerard Taildeman uit Harchies, Pierre Van Coppenolle uit Sprimont en Glenn Van Eyck uit Nieuwkerken-Waas. De redactie bedankt alle abonnees voor hun deelname en feliciteert de winnaars met hun prijs. Het spel gaat vanzelfsprekend verder en Pol start opnieuw een onderzoek (p. 54). Tot 16 november 2012 kunt u ons de naam van de schuldige doorsturen, hetzij per mail naar inforevue@police.be, hetzij per post naar Wedstrijd Inforevue, DGS/ DSI ter attentie van Harry De Clerck, Fritz Toussaintstraat 8 te 1050 Brussel. Tien abonnees met het correcte antwoord zullen een klein geschenkje winnen. H.D.C.
52
12_IR03_Affaires_NL.indd 10
17/09/12 15:06
inforevue 032012
AFFAIRES EN COURT
F E E D BAC K Een terugblik op vorige edities van Inforevue.
Biometrisch systeem voor Belgische grensdoorlaatposten Voor het artikel Achterpoortjes sluiten met Avia in Inforevue 3-2011 trokken we naar de luchthaven van Wevelgem, één van de 13 erkende Schengendoorlaatposten (waarvan 6 luchthavens). Het doel van het project Avia was de kleine luchtvaart onder de loep te nemen en illegale activiteiten op te sporen en te verhinderen. Hoe? Onder meer door de controle van de reisdocumenten. Een nieuwigheid op dat vlak: deze zomer worden de 13 Belgische grensdoorlaatposten uitgerust met een biometrisch systeem. Het systeem met digitale vingerafdrukken moet de grenscontroles vergemakkelijken en fraude en visumshopping helpen bestrijden. De federale politie sloot een open, meerjarige overeenkomst met Zetes voor de installatie van zogenaamde digital �ingerprint readers. Deze technologie maakt gebruik van biometrie en laat toe om een vingerafdruk optisch te lezen en te digitaliseren zodat die in het Europese Visum Informatie Systeem (VIS) kan worden verwerkt. In het contract zitten de aankoop, levering, plaatsing en de indienstneming van 150 toestellen. De Europese VIS-verordening kadert in de Schengenakkoorden en legt eind 2014 als deadline op.
Very Irritating Police werpt vruchten af! In het vorige nummer van Inforevue (02/2012) kwam het VIP-project van de politiezone Westkust aan bod. Het project zorgt ervoor dat potentiële overlastplegers worden geïdenti�iceerd nog voordat ze hun slag slaan. Na de eerste zomer bleek het project al een succes en deze zomer is dat niet anders. Als we de periode 2009/2010 vergelijken met 2011/2012, dan zijn de woninginbraken maar liefst met 38,7% gedaald, de �ietsdiefstallen met ongeveer 25%, de winkeldiefstallen met 22% en de autodiefstallen met 12,5%. “Deze goede resultaten zijn te danken aan de vele patrouilles op kleine oppervlakten en aan onze projecten zoals het plaatsen van camera’s, de VIP-aanpak, de nummerplaatherkenning en de ketengerichte werking met het parket en de onderzoeksrechter”, verklaart Nicholas Paelinck, de korpschef.
53
12_IR03_Affaires_NL.indd 11
17/09/12 15:06
IR03_Cover-NL.indd 4
17/09/12 14:27