!!made in athens:Layout 1
madeINathens
8/9/12
8:17 PM
Page 64
64 <
των εκθέσεων του µουσείου. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 η Πειραιώς, προσφέροντας µεγαλύτερα οικόπεδα, σε χαµηλότερες τιµές από το κέντρο της Αθήνας, µε εγκαταλελειµµένα βιοµηχανικά κτίρια και αποθήκες και µε την πρόσφατη κατασκευή του σταθµού του Μετρό στον Κεραµεικό γνωρίζει µια νέα ανάπτυξη. Εκτεινόµενη από τη Σοκολατοποιία Παυλίδη µέχρι την ΙΟΝ φέρνει, ανάµεσα σε παλαιά σφαγεία, ψυγεία, υφαντήρια και κέντρα διασκέδασης (την «Αθηνών Αρένα», τη «Villa Mercedes»), νέα κτίρια πολιτισµού: την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, την «Τεχνόπολη» στις εγκαταστάσεις της ∆ηµοτικής Επιχείρησης Φωταερίου Αθηνών, τον «Ελληνικό Κόσµο» του Ιδρύµατος Μείζονος Ελληνισµού (αρχ. Γ. Τσιώµης, Γ. Ανδρεάδης, Ν. Εφραίµογλου), το Ίδρυµα Μ. Κακογιάννη (αρχ. Β. Σγούτας) κ.ά., συνδυάζοντας σε µια πραγµατική µικρογραφία µιας πόλης «κολάζ»10 την υψηλή µε τη χαµηλή κουλτούρα. Λίγα βήµατα µακρύτερα από το Μουσείο Μπενάκη εµφανίζονται νέες προτάσεις επανάχρησης, οι οποίες δηµιουργούν ένα πυρήνα ζωτικού ενδιαφέροντος στην Αθήνα. Τα «Thission Lofts» και ο Πολυχώρος Τέχνης «The Hub» στο παλαιό εργοστάσιο εσωρούχων «Palco» (If-untitled architects) στην οδό Πειραιώς, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στον θερινό κινηµατογράφο «Λαΐς» (αρχ. Ν. Μπελαβίλας, Β. Τροβά) στην Ιερά Οδό, η Gallery «The Breeder» (αρχ. Ά. Ζαµπίκος) και η Kunsthalle Athena στο Μεταξουργείο αποτελούν αξιόλογες προτάσεις προγραµµατικής επανάχρησης υφιστάµενων χώρων. Ο «Κόµβος» (The Hub), για παράδειγµα, συγκεντρώνει διαφορετικές λειτουργίες στο ίδιο οικοδοµικό τετράγωνο –lofts, εκθεσιακούς χώρους, αίθουσες προβολών και θεατρικών παραστάσεων– µε κύριο µορφολογικό εύρηµα µια εγκάρσια τοµή στο κέντρο που αποκαλύπτει µέρος του φέροντος σκελετού και µεταµορφώνει εξωτερικά και εσωτερικά το συγκρότηµα. ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥ Ορισµένες κεντρικού ενδιαφέροντος µελέτες στην Αθήνα προτείνουν ριζική αλλαγή χρήσεων σε γνωστά κτίρια, όπως συµβαίνει µε την προτεινόµενη µετατροπή του συγκροτήµατος γραφείων ∆οξιάδη σε κατοικίες (αρχ. Divercity) και του κτιρίου Φιξ σε Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (αρχ. 3SK). Στις δύο αυτές τολµηρές προτάσεις, που αφορούν σηµαντικά µοντέρνα κτίρια της Αθήνας, αναφύεται και το ζήτηµα της αξιολόγησης και διατήρησης του «µοντέρ-
Efraimoglou); the M. Kakogiannis Foundation (architect: V. Sgoutas) and many more, combining in one true miniature of the city a collage10 of high and low culture. A few steps beyond the Benaki Museum new re-use projects appeared, creating a nucleus of vital interest in Athens: the Thission Lofts and The Hub, a Multipurpose Art Space in the old Palco underwear factory (If-untitled architects) on Pireos Street; the Greek Film Archive with the outdoor summer cinema Lais (architects N. Belavilas, V. Trova) on Iera Odos; the Breeder Gallery (architect A. Zampikos) and Kunsthalle Athena at Metaxourgeio; all constitute noteworthy projects that have followed a policy of re-using existing spaces. The Hub, for example, gathers many different functions within one city block: lofts, exhibition spaces, projection rooms and theatre spaces – its major feature being a transverse section along the centre, which reveals part of the weight-bearing structure and transforms the complex exterior and interior. RE-USE AND CONSERVATION OF THE MODERN Certain studies on the centre of Athens, propose a seachange in the use of well-known buildings, such as the proposed conversion of the Doxiadis complex of offices into housing (Divercity architects) and the Fix factory into the National Museum of Contemporary Art (architects 3SK). In both these daring proposals, which concern significant modern buildings in Athens, the issue that rises to the surface is how to evaluate and conserve the Modern. Which is why it is important to evaluate not only the proposals of the younger architects, but also to correlate these with the intentions of the initial architects, Doxiadis and Zenetos respectively. Work on converting the Doxiadis complex on Mount Lycabettus into apartments has been interrupted for several months, as there is resistance to the «generalised alteration» of its shape, by groups promulgating the conservation of buildings of the modern movement, such as the ‘monumenta’ group. The Divercity proposal utilises Doxiadis’ distinctive non-linear methodology of organising «parallel» information as a central idea in re-designing the building. Moreover, although it maintains the weight-bearing framework and the general compositional structure, it moves away from the existing building, with its innovative use of
10. Βλ. Colin Rowe, Collage City, The MIT Press, 1984. 11. Για την πλήρη αντίθεση του ∆οξιάδη στη «µνηµειοποίηση» της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, η οποία σταµατά την εξέλιξη µετατρέποντας τη σύγχρονη πόλη σε ένα ασυνεχές σύστηµα µνηµείων, βλ. Κωνσταντίνος ∆οξιάδης, «Τέταρτο Έγκληµα: Τα µνηµειακά κτήρια», Ekistics, 1971. 12.10th International DOCOMOMO Conference – The Challenge of Change, Rotterdam, 2008. 13. Elias Constantopoulos, «Change and permanence in Greek Modernity: The case of Takis Zenetos», στο The Challenge of Change, Rotterdam, 2008 (δηµοσιευµένα πρακτικά, 10th International DOCOMOMO Conference).