De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight
ArcPad 8 ArcGIS webapplicaties met de Sample Flex Viewer
uitgave van ESRI Nederland nr. 012009
ARCGISACTUEEL uitdagend en inspirerend
Colofon
ArcGIS Actueel is een uitgave van ESRI Nederland voor gebruikers van het ArcGIS-platform. Contact E: redactie@arcgisactueel.nl T: +31 (0) 10 217 07 00 I : www.esri.nl
2
Colofon en inhoudsopgave
3 Voorwoord
4
Redactie Ernst Eijkelenboom Sabine Put Jeroen van Winden Aan deze uitgave werkten mee: Eelco Berghuis Wim Ligtendag Bart Smit Cover De cover toont de ‘Magnify Widget’ in een webapplicatie die is ontwikkeld met de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight. Databronnen: Kadaster en Eurosense. Lees meer in het artikel ‘De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight’.
GIS Nieuws 5
5
De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight
8
ArcPad 8
Ontwerp Karen Stultiens Vormgeving en druk THE DAIRY creativeworks, Rotterdam ‘t Papierenhuys Oplage 4.500 exemplaren Abonnementen Organisaties met een onderhoudscontract van ESRI Nederland krijgen ArcGIS Actueel kosteloos toegestuurd. Zonder onderhoudscontract is het ook mogelijk om ArcGIS Actueel te ontvangen. Een jaarabonnement kost 25 euro (excl. btw). Disclaimer ESRI Nederland besteedt de uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in ArcGIS Actueel. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaarten beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit ArcGIS Actueel mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van ESRI Nederland.
10
14
XML-bestanden lezen met de ArcGIS Data Interoperability Extensie
10
ArcGIS webapplicaties met de Sample Flex Viewer
18
Resource Center
20
Agenda
18
Voorwoord
Het ArcGIS Actueel Magazine en de In Perspectief zijn vanaf nu samengevoegd tot één blad. Eigenlijk zijn het nog steeds twee bladen, maar dan met de rug tegen elkaar. Ik ben benieuwd welke kant jouw voorkant is. Met andere woorden: is dit de ArcGIS Actueel met als bijlage een aantal artikelen over de toepassing van GIS in ons werkveld, of is dit de In Perspectief met als bijlage een aantal artikelen over het gebruik van ESRI-producten? Met welke bril lees je dit blad? Met welke bril kijk je naar GIS? Het valt mij in het algemeen op dat er met steeds meer verschillende brillen naar GIS wordt gekeken. GIS is allang niet meer de analyse-omgeving voor alleen geografen. Er staan nieuwe soorten GIS-gebruikers op. De nieuwe geograaf, de zogenaamde neograaf, verwacht een geheel andere interface naar GIS-functionaliteit. Hiervoor hoeven we GIS niet steeds opnieuw uit te vinden. Wel moeten we nieuwe ingangen naar dezelfde GIS-functionaliteit creëren. In deze uitgave van ArcGIS Actueel vind je een aantal van de nieuwe ingangen terug. We leggen uit hoe je zonder programmeerervaring met behulp van de Sample Flex Viewer snel een fraaie GIS-applicatie kunt bouwen vanuit een bestaande ArcGIS Server omgeving. Ontwikkelaars kunnen aan de slag met de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight, die net op het ArcGIS Resource Center is uitgebracht. Op het Resource Center vind je overigens gedetailleerde informatie over alle hoeken van GIS. Een bezoek is daarom voor iedereen zeker de moeite waard, van welke kant je GIS ook bekijkt. Jeroen van Winden manager technology development ESRI Nederland jvanwinden@esri.nl
3
GISnieuws ArcGIS 9.3.1
ArcGIS
Explorer 900
De belangrijkste verandering in
voorkomen door een kaart anders
ArcGIS 9.3.1 is niet direct zichtbaar.
in te richten. Een nieuwe knoppen-
Onder de motorkap van ArcGIS Ser-
balk in ArcGIS Desktop helpt om een
ArcGIS Explorer 900 heeft een to-
ver is de graphics engine vernieuwd.
kaart te optimaliseren. Met fout-
taal ander uiterlijk gekregen. De
Deze nieuwe engine bouwt dyna-
meldingen, waarschuwingen en tips
usability van ArcGIS Explorer is hier-
mische kaarten veel sneller op. De
(zie onderstaande afbeelding) wor-
mee sterk verbeterd. ArcGIS Explo-
kwaliteit van deze kaarten is beter
den dit soort problemen voortaan
rer kent nu een ribbon-interface
door het gebruik van anti-aliasing.
voorkomen. De geoptimaliseerde
vergelijkbaar met de nieuwste Mi-
kaart kan vervolgens direct vanuit
crosoft Office software. Een ribbon
Veel bekende performanceproble-
ArcMap worden gepubliceerd naar
is een nieuw soort knoppenbalk die
men met kaarten op een server, maar
ArcGIS Server.
zich aanpast aan de acties van de
ook op de desktop, zijn eenvoudig te
gebruiker. De meest vanzelfsprekende knoppen zijn hiermee direct beschikbaar. Naast de vertrouwde 3D omgeving kent ArcGIS Explorer 900 ook een 2D modus. Omdat de opmaak en de navigatie verschillen, is een 3D omgeving niet voor elke toepassing even handig. Binnen ArcGIS Explorer kan de gebruiker eenvoudig wisselen tussen de 2D en 3D modus. Hiermee wordt ArcGIS Explorer een echte GIS-viewer voor alle gegevens.
Microsoft Virtual Earth basiskaarten in ArcGIS Online Met de release van ArcGIS 9.3.1
ArcGIS Engine en ArcGIS Explorer.
wordt een kleine bijdrage gevraagd
komen Virtual Earth basiskaarten
Ook het vinden van locaties en de
voor het gebruik van deze diensten.
vrij beschikbaar voor ArcGIS-gebrui-
routering van Microsoft zijn geĂŻn-
Hiermee komen deze basiskaarten,
kers. Hiermee wordt het mogelijk
tegreerd. Voor het gebruik van Vir-
zoekfuncties en geocoding beschik-
om luchtfoto’s, stratendata of een
tual Earth kaarten en functionaliteit
baar voor alle soorten ArcGIS Server
combinatie hiervan als ondergrond
in ArcGIS Server is een 90-dagen
webapplicaties.
te gebruiken in ArcGIS Desktop,
uitprobeerperiode mogelijk. Hierna
4
De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight
Ontwikkelen
ArcGIS Server is de laatste jaren aanzienlijk uitgebreid. Waar aanvankelijk ArcGIS Server services alleen konden worden geconsumeerd door middel van webapplicaties die met behulp van de Web ADF waren gemaakt, zijn er recentelijk nieuwe interfaces bijgekomen. Naast de ArcGIS API voor JavaScript is vorig jaar de ArcGIS API voor Flex beschikbaar gekomen. Beide API’s gebruiken de REST services van ArcGIS Server en zorgen voor interactieve GIS webapplicaties die er mooi uitzien. Het verschil tussen de ArcGIS API voor JavaScript en de ArcGIS API voor Flex is dat de eerste GIS-functionaliteit levert via JavaScript modules, terwijl de tweede via een Adobe Flash-plugin in een webbrowser werkt. De nieuwste interface voor ArcGIS Server is de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight. Tijd om deze nieuwe API kort voor te stellen.
Wat is Microsoft Silverlight?
objecten verder uitgewerkt. Tijdens het compileren
Microsoft Silverlight werkt, evenals Flex, met een plu-
van het Silverlight-programma worden de XML en de
gin in een webbrowser. Deze plugin maakt het moge-
bijbehorende code tot één enkele class samengevoegd.
lijk om vrij eenvoudig relatief veel GIS-functionaliteit
Dit heeft als voordeel dat de userinterface door een
te implementeren. Waar voorheen deze GIS-functi-
grafisch vormgever kan worden gemaakt, terwijl de
onaliteit vooral in de webserver zat, kan dat in een
ontwikkelaar zich kan concentreren op het gedrag ach-
Silverlight applicatie in principe allemaal aan de brow-
ter de verschillende schermelementen.
serkant plaatsvinden. Net als Flex werkt Silverlight in verschillende webbrowsers en op meerdere besturingssystemen. De Silverlight plugin omvat een afgeslankte versie van Microsoft .NET runtime. Dit betekent dat Silverlightapplicaties ontwikkeld kunnen worden in één van de .NET talen zoals Visual Basic .NET of C#. Een ervaren .NET ontwikkelaar zal in een Silverlight-project veel vertrouwde elementen tegenkomen en zal daarom relatief snel op gang raken met deze nieuwe technologie. Silverlight-projecten kunnen ontwikkeld worden met behulp van de verschillende edities van Microsoft Visual Studio 2008. Daarnaast kan sinds kort ook met Eclipse worden gewerkt. Een Silverlight-applicatie bestaat altijd uit minimaal twee onderdelen: een Application class en een UserControl class. Beide worden via twee verschillende bestanden vormgegeven: via een XML-bestand en via een codebestand dat de programmalogica bevat. In de XML-bestanden (die de extensie XAML hebben; uitgesproken als “zemmel”) wordt het Silverlight-programma vormgegeven door objecten te declareren. In de codebestanden wordt het gedrag van de gedeclareerde
Een voorbeeldapplicatie in een browser.
5
Ontwikkelen
De ArcGIS API voor Microsoft Silverlight bevat een viertal assemblies (stukken gecompileerde code) met classes die GIS-functionaliteit kunnen toevoegen aan een Silverlight-applicatie. Deze assemblies worden kort beschreven in Tabel 1.
Een voorbeeldapplicatie Om een simpele GIS-viewer met de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight te maken volstaat het gebruik van de Core library. Alleen wanneer extra functionaliteit gewenst is, zal functionaliteit in een of meer andere libraries aangesproken moeten worden. Een simpele ArcGIS Silverlight-applicatie ziet er uit zoals in het codevoorbeeld. Er is alleen een XAML-bestand nodig. Het bijbeho<UserControl x:Class=”ArcGISSilverlightDemo.Page” xmlns=”http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation” xmlns:x=”http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml” xmlns:esri=”clr-namespace:ESRI.ArcGIS;assembly=ESRI.ArcGIS”> <Grid x:Name=”LayoutRoot” Background=”White”> <esri:Map x:Name=”demoMap” > <esri:Map.Layers> <esri:ArcGISTiledMapServiceLayer x:Name=”CBSDataLayer” Url=”http://arcgis93.esri.nl/ArcGIS/rest/services/CBS/ CBS2007/MapServer”/> </esri:Map.Layers> </esri:Map> </Grid> </UserControl>
Een simpele ArcGIS Silverlight-applicatie. Tabel 1. ArcGIS Silverlight-assemblies.
Assembly
ESRI.ArcGIS.dll
ESRI.ArcGIS.Tasks.dll
ESRI.ArcGIS.VirtualEarth.dll
Beschrijving Core library. Omvat Map component, ArcGIS Service layer component, Graphics- , Geometrie- en Symbologie-componenten. Tasks library. Bevat workflow-taken waarmee (ruimtelijke) bevraging en geoprocessing operaties kunnen plaatsvinden. Virtual Earth library. Hiermee kunnen Microsoft Virtual Earth layers en services in de Map component gebruikt worden. Bevat een set controls die navigatie in, en interactie met de Map component moge-
ESRI.ArcGIS.Widgets
lijk maken. Het betreft bijvoorbeeld een Toolbar, Navigatie controls, een ScaleBar en een MapTips control.
6
Ontwikkelen
Een voorbeeldapplicatie met daarin de Magnify Widget, te bekijken op het ArcGIS Resource Center.
rende codebestand kan leeg blijven omdat de kaartfunctionaliteit van de Silverlight-applicatie geheel op een declaratieve manier kan worden verkregen. Bovenstaande code genereert een applicatie die een Map component bevat. Deze control toont een ArcGIS Server MapService met data van het CBS. Simpele navigatie zoals pannen en zoomen is daarin al voorhanden. Een werkende versie van deze applicatie is te vinden op http:// arcgis93.esri.nl/ArcGISSilverlightDemo/. In de Map component kunnen ook dynamische ArcGIS Server MapServices worden getoond. Daarnaast is het mogelijk om de Microsoft Virtual Earth layers en services (zie http://dev.live.com/virtualearth/) in de Map component te gebruiken. Daarvoor is een aparte library voorhanden (Tabel 1). Op het Resource Center is de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight te vinden met voorbeelden en online help: http://resources.esri.com/arcgisserver/apis/silverlight/ Meer informatie over Microsoft Silverlight is te vinden op http://silverlight.net/. Auteur: Wim Ligtendag E-mail: wligtendag@esri.nl
7
mobiel
ArcPad 8
ArcPad is een praktisch product voor het inwinnen, analyseren en wijzigen van veldgegevens. Het biedt gemakkelijk en snel toegang tot onmisbare informatie in het veld. Met de release van ArcPad 8 zijn ArcPad en ArcPad Application Builder gecombineerd tot één product. Met ArcPad Application Builder is de functionaliteit en de userinterface van ArcPad naar eigen wens aan te passen. Naast deze verandering zijn er ook wijzigingen in de functionaliteit van ArcPad doorgevoerd. De belangrijkste vernieuwingen ten opzichte van ArcPad 7.1 worden in dit artikel beschreven.
Nieuwe Interface
Het oude ArcPad startupscherm is vervangen door een
ArcPad 8 heeft een nieuwe ‘look and feel’. Iconen en
Open Map-scherm dat naar ArcPad-documenten kan
knoppenbalken zien er moderner uit, hebben een hoge-
zoeken op naam of op thumbnail. De kaarten kunnen in
re resolutie en nemen minder plaats in op de interface.
dit scherm op een manier vergelijkbaar met iTunes ge-
Knoppenbalken kunnen worden vastgezet, geminimali-
opend worden. Het terugvinden van een eerder project
seerd of gemaximaliseerd. Het weergaveveld bevat ook
wordt hiermee een stuk makkelijker.
een aantal navigatieknoppen om snel door kaarten te kunnen navigeren. De ArcPad Toolbar Manager biedt de
Verbeterde GPS-interface
mogelijkheid om zelf knoppenbalken aan te maken en
Het bestaande GPS-positiescherm is vervangen door een
de knoppen naar eigen wens in te delen.
transparante nieuwe GPS-statusbalk onderaan in het scherm. Het laat, naast de positie, in een aantal kleuren de nauwkeurigheid van de GPS-ontvangst zien. Als aanvulling hierop kan er meer gedetailleerde informatie worden opgevraagd in een uitgebreid GPS-venster. Dit venter toont verdeeld over meerdere tabbladen informatie zoals kompas, signaal sterkte en kwaliteit.
Open Map-scherm waarmee documenten en eerdere projecten makkelijk kunnen worden teruggevonden door te zoeken op naam of op thumbnail. Interface van ArcPad 8 met de nieuwe ‘look and feel’.
8
Verbeterde interface voor het klaarzetten van data voor gebruik in ArcPad. GPS-venster met gedetailleerde informatie over nauwkeurigheid en signaalsterkte.
ArcGIS Server ArcPad Extensie ArcPad Data Manager
De ArcGIS Server ArcPad Extensie maakt het in- en uit-
De ArcPad Data Manager is een knoppenbalk in ArcMap
checken van data op ArcGIS Server mogelijk. De data
waarmee kaarten geëxporteerd kunnen worden voor
wordt gesynchroniseerd tussen ArcPad en de server. Dit
gebruik in ArcPad. Op deze wijze kan de vertrouwde
betekent dat veldmedewerkers niet langer meer naar
kaart, inclusief de gebruikte symbologie, mee het veld in
kantoor hoeven te komen voor datasynchronisatie. De
worden genomen.
ArcGIS Server ArcPad Extensie wordt standaard meegeleverd met ArcPad.
De knoppenbalk biedt naast de bestaande mogelijkheden veel nieuwe opties. De interface voor het klaarzet-
ArcPad Application Builder
ten van data voor gebruik in ArcPad is aanzienlijk verbe-
ArcPad Application Builder is de ontwikkelomgeving om
terd. De handelingen voor het klaarzetten van data voor
mobiele maatwerk GIS-applicaties te maken met ArcPad.
gebruik in ArcPad kan ook worden geautomatiseerd in
Dit kunnen aanpassingen in de bestaande interface zijn,
een model. Hiervoor zijn de tools ‘Process ArcPad Project’
maar ook kunnen hiermee extensies, applets, formulie-
en ‘Deploy to Mobile Device’ aan de ArcPad Toolbox toe-
ren, scripts en tools worden aangemaakt. Er worden een
gevoegd.
aantal templates meegeleverd die als startpunt dienen om een eigen ArcPad-applicatie te maken.
StreetMap data Met ArcPad 8 worden Europese straten van TeleAtlas meegeleverd. Hiermee wordt locatiebepaling eenvoudiger. Auteur: Bart Smit E-mail: bsmit@esri.nl
Knoppenbalk in ArcMap waarmee kaarten geëxporteerd kunnen worden voor gebruik in ArcPad.
Probeer ArcPad 8 zelf uit! Download een evaluatieversie op de site van ESRI: www.esri.com/software/arcgis/arcpad/download.html. Dit is de volledige versie van ArcPad; alle functionaliteit is hierin beschikbaar.
9
desktop
XML-bestanden lezen Interoperability Exten
Veel informatie wordt uitgewisseld via XML (eXtensible Markup Language) of GML (Geography Markup Language). In de praktijk blijkt het inlezen en verwerken van XML-bestanden niet altijd even makkelijk. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de ArcGIS Data Interoperability Extensie. Het ingelezen XML-bestand kan onder andere worden weggeschreven naar een geodatabase. In dit artikel wordt een stappenplan beschreven om XML-bestanden met de Data Interoperability Extensie in te lezen en te verwerken.
XML-bestanden lezen Een XML-bestand inlezen met behulp van de Data Interoperability Extensie, hoe doe je dat eigenlijk? Dit kan het beste worden geïllustreerd aan de hand van een voorbeeld. Hiervoor gebruiken we een XML-bestand met een aantal eigenschappen van een gebouw. Iedere eigenschap - bijvoorbeeld het bouwjaar of de coördinaten van het grondvlak - staat tussen tags (de elementen tussen ‘<>’). In het voorbeeld XML-bestand is het identificatienummer een attribuut van het element ‘gebouw’. De an-
<?xml version=”1.0” encoding=”UTF-8”?> <gebouwen> <gebouw identificatie=”NL.ESRI.20090301.1”> <type>Hoofdgebouw</type> <bouwjaar>1905</bouwjaar> <grondvlak> <coordinaten> 83804.567,436280.759 83792.149,436280.922 83792.072,436275.010 83808.204,436274.832 83808.240,436277.865 83804.501,436277.905 83804.567,436280.759 </coordinaten> </grondvlak> </gebouw> </gebouwen>
dere eigenschappen zijn subelementen. We willen dit XML-bestand inlezen in ArcGIS en weg-
gebouw.xml
schrijven naar een feature class in een nieuwe geodata-
Voor het construeren van features moeten we binnen
base. Hiervoor gebruiken we functionaliteit van de Data
de <xfMap><feature-map> elementen een mappingre-
Interoperability Extensie: we maken een nieuwe Spatial
gel definiëren met een match op “gebouw”. Hierdoor
ETL (Extract, Transform, Load) Tool aan in de toolbox.
weet de Data Interoperability Extensie dat voor ieder
We kiezen als invoerformaat XML en ons voorbeeld be-
<gebouw> uit het XML-bestand een nieuw feature moet
stand als bronbestand. Als uitvoer gebruiken we de geo-
worden aangemaakt. In <feature-type> wordt met de
database.
naam van de feature class gedefinieerd. In ons geval gebruiken we daar weer “gebouw” voor. Daarna worden
XML-bestanden interpreteren
de verschillende attributen gedefinieerd. De waarde die
De Data Interoperability Extensie weet niet welke ele-
voor een attribuut gebruikt moet worden, wordt uitge-
menten uit het XML-bestand als feature classes geïmpor-
lezen door te verwijzen naar een XML-attribuut van de
teerd moeten worden. De volgende stap is daarom het
match (bijvoorbeeld “@identificatie”) of naar de waarde
aanmaken van een XML-interpretatiebestand. Een XML-
van een subelement (bijvoorbeeld “./type”).
interpretatiebestand bevat instructies voor de Spatial ETL
In een nieuwe Spatial ETL Tool kunnen we aangeven dat
Tool zodat uit XML-bestanden de juiste features kunnen
we een xfMap-bestand beschikbaar hebben. Daarmee
worden geïmporteerd. Een interpretatiebestand wordt
kunnen we de gebouwen inlezen met de bijbehorende
ook wel XML Mapping File, xfMap of xmp genoemd. In
eigenschappen. Om de gegevens van het gebouw te be-
ons voorbeeld gaan we vastleggen dat we gebouwen
kijken laten we ze wegschrijven in het logbestand door
willen uitlezen met de bijbehorende eigenschappen.
gebruik te maken van een Logger.
10
met de ArcGIS Data sie
desktop
<?xml version=”1.0”?> <!DOCTYPE xfMap SYSTEM “xfMap.dtd”> <xfMap> <feature-map> <mapping match=”gebouw”> <feature-type><literal expr=”gebouw”/></feature-type> <attributes> <attribute> <name><literal expr=”identificatie”/></name> <value><extract expr=”@identificatie”/></value> </attribute> <attribute> <name><literal expr=”type”/></name> <value><extract expr=”./type”/></value> </attribute> <attribute> <name><literal expr=”bouwjaar”/></name> <value><extract expr=”./bouwjaar”/></value> </attribute> <attribute> <name><literal expr=”coordinaten”/></name> <value><extract expr=”./grondvlak/coordinaten”/></value> </attribute> </attributes> </mapping> </feature-map> </xfMap>
gebouw.xmp
Gebouwen in de Spatial ETL Tool.
Feature Type: `gebouw’ Attribute(encoded: utf-16): `bouwjaar’ has value `1905’ Attribute(encoded: utf-16): `coordinaten’ has value `83804.567,436280.759 83792.149,436280.922 83792.072,436275.010 83808.204,436274.832 83808.240,436277.865 83804.501,436277.905 83804.567,436280.759’ Attribute(string) : `fme_feature_type’ has value `gebouw’ Attribute(string) : `fme_type’ has value `fme_no_geom’ Attribute(encoded: utf-16): `identificatie’ has value `NL.ESRI.20090301.1’ Attribute(encoded: utf-16): `type’ has value `Hoofdgebouw’ Attribute(string) : `xml_type’ has value `xml_no_geom’ Geometry Type: Unknown (0)
Het resultaat van de Logger.
11
desktop
Geometrie construeren
Custom Format
Na het inlezen van het XML-bestand zijn de features nog
Om optimaal gebruik te maken van de Data Interopera-
opgeslagen zonder geometrie. Dit komt omdat we in de
bility Extensie kunnen we de Spatial ETL Tool exporteren
xfMap niet hebben vastgelegd dat gebouwen als vlak
als Custom Format. Hiermee maken we het mogelijk om
moeten worden ingelezen. Hiervoor moeten we het at-
XML-bestanden direct te koppelen aan onze xfMap. We
tribuut met de coördinaten vervangen door een geome-
geven ons voorbeeld als naam “Gebouwen XML” en we
trie definitie. We leggen vast dat de geometrie een vlak
kunnen in de Data Interoperability Extensie Quick Im-
is (xml-area) en we definiëren ook dat de <coördinaten>
port Tool direct dit formaat kiezen. Hiermee kunnen we
moet worden uitgelezen uit het element <grondvlak>.
nu direct bestanden met gebouwen vanuit XML conver-
<?xml version=”1.0”?> <!DOCTYPE xfMap SYSTEM “xfMap.dtd”> <xfMap> <feature-map> <mapping match=”gebouw”> <feature-type><literal expr=”gebouw”/></feature-type> <attributes> <!-- … --> </attributes> <geometry activate=”xml-area”> <data name=”data-string”><extract expr=”./grondvlak/ coordinaten”/></data> </geometry> </mapping> </feature-map> </xfMap>
gebouw2.xmp
teren naar een geodatabase.
Toepassing: IMBAG XML Per 1 juli 2009 treedt de wet Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) in werking. Overheden worden verplicht om adressen en gebouwen van deze basisregistraties te gaan gebruiken. Deze gegevens worden als IMBAG XML-bestanden aangeleverd door de landelijke voorziening. Het verwerken van de IMBAG XML-bestanden is mogelijk op precies dezelfde wijze als het eerder uitgewerkte voorbeeld XML-bestand. Wel zijn de bestanden wat uitgebreider en ingewikkelder van structuur, dus de
Als we het XML-bestand inlezen in een Spatial ETL Tool
inhoud van de xfMap is ook wat uitgebreider.
met het nieuwe xfMap-bestand herkent de Data Interoperability Extensie dat de gebouwen nu een vlak als
Conclusie
geometrie hebben. In een Visualizer kunnen we het re-
Het inlezen van XML-bestanden wordt door de ArcGIS
sultaat nu bekijken.
Data Interoperability Extensie op een zeer flexibele wijze ondersteund. Wel is het noodzakelijk om een xfMap interpretatie bestand te schrijven op basis waarvan de Data Interoperability Extensie XML-bestanden op de juiste wijze kan verwerken. Dezelfde werkwijze kan worden toegepast voor GML-bestanden, zoals IMRO-GML. Auteur: Eelco Berghuis E-mail: eberghuis@esri.nl
Gebouwen met geometrie in de Spatial ETL Tool.
12
desktop
xfMap en Custom Format voor IMBAG XML-bestanden ESRI Nederland heeft voor het
inlezen
van
IMBAG
XML-bestanden een xfMapbestand gemaakt waarmee de XML-bestanden uit de landelijke voorziening van het Kadaster met de Data Interoperability Extensie zijn â&#x20AC;&#x153;Gebouwen XMLâ&#x20AC;? in de Quick Import Tool.
om te zetten naar een geodatabase. Ook een Custom Format komt beschikbaar. Nadat het informatiemodel van de BAG definitief is vastgesteld door het Kadaster zijn deze bestanden via de website van ESRI Nederland te downloaden.
Gebouw in de Visualizer.
IMBAG XML ingelezen via de Data Interoperability Extensie en getoond in ArcMap.
13
server
ArcGISwebapplicaties met de Sample Flex Viewer
Ontwikkelaars van websites hebben steeds meer mogelijkheden voor het bouwen van intuïtieve webapplicaties. Veelgebruikte technologieën zijn JavaScript, Adobe Flash en Microsoft Silverlight. Om vanuit deze technologieën te kunnen werken met GIS heeft ESRI een aantal Application Programming Interfaces (API’s) geïntroduceerd. Deze API’s bieden de webontwikkelaar een rijke set aan functionaliteit om met behulp van ArcGIS Online en ArcGIS Server interactieve GIS-webapplicaties te maken of om GIS te integreren in andere webapplicaties. Met de vele codevoorbeelden die met de API’s worden meegeleverd is snel een eerste webapplicatie te bouwen. Voor gebruikers zonder programmeerervaring zijn er ‘sample viewers’. Deze webapplicaties bieden een kant-en-klare userinterface die naar wens geconfigureerd kan worden.
Sample Flex Viewer
het ArcGIS Resource Center (http://resources.esri.com,
Voor het bouwen van Flash-applicaties is er de ArcGIS API
‘community’ -> ‘code gallery’). De Sample Flex Viewer is
voor Flex. Adobe FlexBuilder is de ontwikkelomgeving
eenvoudig te configureren door het aanpassen van een
voor Flash. ESRI heeft op basis van deze API een voor-
aantal XML-bestanden, waarvoor geen programmeerer-
beeld-viewer gemaakt, de Sample Flex Viewer. Dit voor-
varing nodig is. Hiermee kan door iedereen relatief snel
beeld met bijbehorende broncode is te downloaden van
een fraaie webapplicatie worden ontwikkeld.
Flexviewer voorbeeldapplicatie. 14
server
De Sample Flex Viewer kan op verschillende manieren
<userinterface>
worden gebruikt. Zo kan de gebruiker allerlei mapservices
In het element ‘userinterface’ kunnen de titel, het logo
bekijken om geografische verbanden te ontdekken. Daar-
en de hoofdmenustructuur van de applicatie worden ge-
naast kan de viewer als zoekapplicatie gebruikt worden
wijzigd.
om bijvoorbeeld de locatie van percelen op te zoeken. Voor een “Common Operational Picture” (COP) kan de Sample Flex Viewer worden ingericht als een geografisch dashboard.
<map> De voorbeeldviewer is uit te breiden met nieuwe func-
Hier wordt gedefinieerd welke mapservices er getoond
tionaliteit die ontwikkelaars kunnen bouwen in Ado-
worden in de viewer. Er wordt onderscheid gemaakt tus-
be FlexBuilder. Verschillende uitbreidingen voor de
sen basemaps en livemaps. Een basemap is de achtergrond
Sample Flex Viewer zijn van het ArcGIS Resource Center te
mapservice, zoals een topografische kaart, een wegen-
downloaden.
kaart of een luchtfoto. Er kunnen meerdere basemaps geconfigureerd worden, maar slechts één basemap kan tege-
Viewer configureren
lijk getoond worden. Over een basemap kunnen livemaps
Om de Sample Flex Viewer te configureren moet de viewer-
gelegd worden. Er kunnen meerdere livemaps tegelijk
directory eerst naar een webserver gekopieerd worden.
worden aangezet. De basemaps en livemaps kunnen zo-
De viewer kan dan als een website of virtuele directory
wel dynamische als tiled / cached ArcGIS mapservices zijn.
benaderd worden. Deze directory bevat het bestand config.xml. Dit is het belangrijkste configuratiebestand van de
<navtools>
applicatie. Met een teksteditor kan dit XML-bestand wor-
In het element ‘navtools’ wordt vastgelegd welke naviga-
den aangepast. Het bestand config.xml bestaat uit een
tietools (inzoomen, uitzoomen, pannen) beschikbaar zijn
aantal onderdelen waarmee de userinterface, gebruikte
in de viewer. Ook de naamgeving van de tools kan gewij-
mapservices en tools geconfigureerd kunnen worden.
zigd worden.
<? xml version =" 1.0 " ? > < configuration > < userinterface > < banner > visible </ banner > < title > ArcGIS Server Flex Viewer </ title > < subtitle > ESRI Nederland </ subtitle > < logo >./ logo . png </ logo > < stylesheet >./ style . swf </ stylesheet > < menus > < menu id =" menuMap " visible =" true " icon =" ./ globe . png " > Map </ menu > < menu id =" menuNav " visible =" true " icon =" ./ nav . png " > Navigation </ menu > < menu id =" menuWidgets " visible =" true " icon =" ./ widget . png " > Tools </ menu > < menu id =" menuHelp " visible =" true " icon =" ./ help . png " > Help </ menu > </ menus > </ userinterface > < map > ... </ map > < navtools > ... </ navtools > < links > ... </ links > < widgets > ... </ widgets > < proxytype > php </ proxytype > </ configuration >
config.xml 15
server
<links>
breed scala aan extra widgets te vinden die gemaakt zijn
Hier worden links vastgelegd naar bijvoorbeeld online
door gebruikers en ontwikkelaars. Iedere widget heeft
help, een home-page of het Resource Center. Deze links
een eigen configuratiebestand waar eigenschappen in
komen standaard onder het helpmenu, maar kunnen
kunnen worden aangepast.
onder ieder menu-item geplaatst worden.
Widget voorbeelden De BookmarkWidget wordt gebruikt om gebieden vast te leggen, waar een gebruiker van de applicatie naar kan navigeren. Deze bookmarks kunnen vooraf gedefinieerd worden in de widget. Daarnaast kan een gebruiker ook zijn eigen bookmarks definiëren. Met de OverviewMapWidget kan een overzichtskaart worden getoond. De huidige view kan daarmee niet alleen worden verplaatst in de kaart zelf, maar ook via de overzichtskaart.
<widgets>
Met de SearchWidget kan zowel administratief als geo-
In dit gedeelte wordt bepaald welke widgets beschik-
grafisch gezocht worden in mapservices. Per laag in een
baar zijn en onder welk menu-item ze geplaatst worden.
mapservice wordt gedefinieerd in welk veld gezocht
Widgets zijn tools met een userinterface die kunnen
moeten worden en welke velden getoond moeten wor-
worden toegevoegd aan een viewer. Voorbeelden van
den bij het resultaat. Bij het grafisch zoeken kan de ge-
widgets zijn locatietools, een printtool, een zoektool of
bruiker kiezen uit een punt, lijn of vlak.
een bookmarktool. Veel van deze widgets zijn standaard
De ChartingWidget is te downloaden vanuit het Resour-
beschikbaar in de viewer. In het Resource Center is een
ce Center. Het breidt de standaard functionaliteit van de Sample Flex Viewer uit met de mogelijkheid om demo-
< configuration > < i d e n t i f y l a y e r o p t i o n > visible </ i d e n t i f y l a y e r o p t i o n > < identifyt ole r an ce >5 </ i d e n t i f y t o l e r a n c e > < zoomscale > 5000 </ zoomscale > < labels > < identifylabel > Bevragen </ identifylabel > < resultslabel > Resultaten </ resultslabel > < descriptionlabe l > Gebruik de bevraagtool om objecten te onderzoeken: </ descriptionlabe l > < pointlabel > Bevragen </ pointlabel > < clearlabel > Wissen </ clearlabel > < loadinglabel > Laden ... </ loadinglabel > < selectionlabel > Features geidentifi ceerd : </ selectionlabel > </ labels > </ configuration >
IdentifyWidget-configuratiebestand. 16
grafische taartdiagrammen te maken.
Webapplicaties met andere API’s Naast webapplicaties met de Sample Flex Viewer kunnen er ook webapplicaties ontwikkeld worden met de ArcGIS API voor JavaScript en sinds kort met de ArcGIS API voor Microsoft Silverlight. Op het Resource Center kunnen meerdere voorbeelden worden bekeken, waarmee vervolgens ook naar eigen wens kan worden geëxperimenteerd. Auteur: Ernst Eijkelenboom E-mail: eeijkelenboom@esri.nl
server
BookmarkWidget
OverviewMapWidget
SearchWidget
ChartingWidget 17
ArcGIS Resource In deze ArcGIS Actueel is het ArcGIS Resource Center al een aantal keren de revue gepasseerd. Ondanks dat het Resource Center veel meer te bieden heeft dan alleen online help, is voor veel mensen onbekend wat er nu precies in te vinden is. Dit artikel neemt de lezer mee op een virtuele tour door het Resource Center.
Informatie en inspiratie
ESRI Mapping Centre
Er zijn allerlei redenen om een bezoek brengen aan het
Vanuit het hoofdmenu van het Resource Center gaan
Resource Center. Een veelvoorkomende reden is dat de
we naar ‘ArcGIS Desktop’ en vervolgens naar het ‘ESRI
GIS-gebruiker een oplossing zoekt voor een bepaald
Mapping Centre’. Dit onderdeel van het Resource Cen-
probleem. Hiervoor biedt het Resource Center online
ter is toegespitst op cartografie. Zo staan in het blog
help, documentatie, tips, blogs, fora en toegang tot de
allerlei tips voor het maken van visualisaties met een
API’s. Gebruikers kunnen ook een bezoek brengen om
professionele ‘look’. Gebruikers hebben ook de moge-
inspiratie op te doen. De kracht van het Resource Cen-
lijkheid om zelf vragen te stellen aan cartografen van
ter wordt al snel duidelijk bij het bekijken van de vele
ESRI. Daarnaast is er een breed assortiment aan styles,
voorbeelden van kaarten, modellen, webapplicaties,
tools, scripts en modellen te downloaden om fraaie
scripts en tools. Met deze voorbeelden kan vervolgens
visualisaties te maken. Om inspiratie op te doen zijn er
zelf worden geëxperimenteerd en gebouwd. Hieronder
voorbeeldkaarten te downloaden, inclusief instructies
worden drie onderdelen van het Resource Center kort
hoe specifieke cartografische effecten zijn bereikt.
uitgelicht om een indruk te geven van de vele bronnen van informatie en inspiratie.
De Code Gallery van ArcGIS Server webapplicaties.
18
Center
Blog met ontwikkelingen rondom ArcGIS Explorer 900.
ArcGIS Server Web Applications
Wikipedia of een GPS data management tool. Onder
Terug in het hoofdmenu gaan we naar ‘ArcGIS Server’ ->
‘data’ vinden we de datasets die ook vanuit ArcGIS Ex-
‘Resources’ -> ‘Online SDKs’. In dit deel van het Resource
plorer zelf te benaderen zijn.
Center staan voorbeelden van webapplicaties die met verschillende ArcGIS API’s zijn gemaakt. De code van de
Voor iedereen
voorbeelden kunnen worden gedownload en naar eigen
Bovenstaande voorbeelden laten zien dat het Resource
wens worden aangepast voor een eigen webapplicatie
Center iedere GIS-gebruiker veel te bieden heeft. Of je
(zie ook het artikel ‘ArcGIS webapplicaties met de Sam-
ontwikkelaar bent of eindgebruiker, iedereen kan pro-
ple Flex Viewer’ in deze ArcGIS Actueel). Ontwikkelaars
fijt hebben van het Resource Center. Neem even de tijd
die nieuwe applicaties hebben gemaakt op basis van de
voor een bezoek aan http://resources.esri.com en er
API’s kunnen deze delen met andere gebruikers door ze
gaat een wereld voor je open.
te plaatsen in de ‘Code Gallery’ onder ‘Community’. Auteur: Sabine Put
ArcGIS Explorer
E-mail: sput@esri.nl
Op het Resource Center van ArcGIS Explorer wordt actief een blog bijgehouden waar de laatste ontwikkelingen rondom ArcGIS Explorer 900 te lezen zijn. Daarnaast zijn er onder ‘ArcScripts’ allerlei scripts en tools te downloaden, zoals een script dat een koppeling maakt met 19
Association of Geographic Information Laboratories for Europe Agile, van 2 juni 2009 tot en met 5 juni 2009, Hannover, Duitsland www.agile-online.org
ArcGIS Gebruikersgroep Nederland-dag AGGN, GIS Trip ‘GIS onder de grond’, op 3 juni, Infocentrum, Amsterdam www.aggn.nl
GSDI 11 World Conference GSDI, van 15 juni 2009 tot en met 19 juni 2009, Rotterdam www.gsdi11.nl
INSPIRE Conference 2009 INSPIRE Conference 2009 (onderdeel van GSDI 11 World Conference), van 15 juni 2009 tot en met 19 juni 2009, Rotterdam www.gsdi11.nl en http://inspire.jrc.ec.europa.eu/
International Society for Photogrammetry and Remote Sensing ISPRS, van 1 juli 2009 tot en met 3 juli 2009, Wenen, Oostenrijk www.isprs.org
The Exchange Conference The Exchange Conference , van 12 juli 2009 tot en met 16 juli 2009, Southampton, Engeland
ESRI User Conference 2009 ESRI UC’09, van 13 juli 2009 tot en met 17 juli 2009, San Diego, Amerika www.esri.com/uc
GIS Conferentie 2009 GIS Conferentie 2009, van 23 september 2009 tot en met 24 september 2009, Rotterdam www.gisconferentie.nl
Agenda wie, wat en wa a r 20
InterGEO InterGEO, van 22 september 2009 tot en met 24 september 2009, Karlsruhe, Duitsland www.intergeo.nl