ArCGIS HÉT PLATForM Voor GEo-INForMATIE
een uitgave van Esri Nederland nr. 022011
ArCGISACtUeeL uitdagend en inspirerend
CoLoFoN
ArcGIS Actueel is een uitgave van Esri Nederland voor gebruikers van het ArcGIS-platform. coNtact E: redactie@arcgisactueel.nl T: +31 (0) 10 217 07 00 I : www.esri.nl reDactie Joris Bak Ernst Eijkelenboom Jessica Jansen Sabine Put Aan deze uitgave werkten mee: Willeke Coenraats Lukasz Grus Shuman Kibria Marcel de Rink Antoon Uijtdehaag Jeroen van Winden cover WorldView-2 satellietbeeld van Rotterdam, genomen op 14 januari 2010. In plaats van standaard RGB wordt infrarood als rood getoond. Hierdoor is vegetatie goed te herkennen ondanks de sneeuw. De data is beschikbaar gesteld door Digital Globe / European Space Imaging GmbH.
2
COLOFON EN INHOUDSOPGAVE
3
VOORWOORD
4
ARCGIS: THE ROAD AHEAD
8
AAN DE SLAG MET (ARCGIS FOR) INSPIRE
12
‘MOBILE APPS IN A DAY’ ONTWIKKELEN MET FLASH BUILDER
16
ZELF DATA TOEVOEGEN AAN DE ARCGIS ONLINE VIEWERS
18
WFS EN WFS-T IN ARCGIS SERVER
21
ENVI: HELPENDE HAND BIJ OBJECTDETECTIE
24
ESRI NEDERLAND SUPPORT HELPT U SUCCESVOL TE ZIJN
26
AGENDA
oNtWerp Karen Stultiens vormgeviNg eN Druk LENS! (www.lenspuntnl.nl) ‘t Papierenhuys
04
oplage 4.500 exemplaren aboNNemeNteN Organisaties met een onderhoudscontract van Esri Nederland krijgen ArcGIS Actueel kosteloos toegestuurd. Zonder onderhoudscontract is het ook mogelijk om ArcGIS Actueel te ontvangen. Een jaarabonnement kost 25 euro (excl. btw). DiSclaimer Esri Nederland besteedt de uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van de artikelen in ArcGIS Actueel. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Gebruikt kaarten beeldmateriaal blijft eigendom van de makers. Artikelen uit ArcGIS Actueel mogen alleen openbaar worden gemaakt na schriftelijke toestemming van Esri Nederland.
08
12
Voorwoord
ArcGIS Online laat zien dat het delen van geo-informatie makkelijk en leuk kan zijn. Wereldwijd gezien leven we in een klein landje. Door de vele datasets is ArcGIS.com, het portaal op ArcGIS Online, te veel van het goede. Als Nederlander ben je toch meestal geïnteresseerd in Nederlandse gegevens, kaarten en diensten. Mede hierom gaat Esri ArcGIS Online wereldwijd lokaliseren. Voor Nederland komt er een Nederlands ArcGIS.com portaal. Dit portaal verwijst in eerste instantie naar Nederlandse initiatieven, Nederlandse basemaps en Nederlandse diensten. Natuurlijk zijn er in het portaal ook alle internationale en buitenlandse applicaties, kaarten en services te vinden. Het doel van het Nederlandse ArcGIS.com is het bieden van een platform voor verbreding van gebruik van geo-informatie in Nederland. Ik kan mij voorstellen dat u een zelfde doelstelling heeft binnen uw organisatie. Zou het niet mooi zijn om ArcGIS.com nog lokaler te kunnen inzetten, bijvoorbeeld alleen voor uw collega’s, vakgenoten, afnemers of leden. We hebben tijdens de GIS Conferentie gedemonstreerd dat dit mogelijk wordt. Binnenkort kan ArcGIS.com naar eigen smaak ingericht worden met voor uw organisatie belangrijke interne en externe basemaps, data en diensten. ArcGIS.com is daarmee het platform voor verbreding van gebruik van uw waardevolle geo-informatie in en buiten uw organisatie.
Jeroen van Winden Chief Technology Officer Esri Nederland jvanwinden@esri.nl
3
ArcGIS: The Road Ahead In 2012 staat de release van ArcGIS 10.1 gepland. De primaire focus van deze release is delen en samenwerken. Als eindgebruiker van ArcGIS zul je ontdekken dat het eenvoudiger wordt om kaarten en ruimtelijke analyses in de handen van meer mensen te krijgen zonder dat het GISdeskundigen hoeven te zijn. ArcGIS-gebruikers zijn met 10.1 in staat om alle geografische bronnen (zoals kaarten, luchtfoto’s, databases en tools) snel en eenvoudig te delen als een webservice in een publieke of private cloud infrastructuur. Met dit artikel wil ik je kennis laten maken met enkele highlights van ArcGIS 10.1. Je leest meer over het nieuwe product ArcGIS Runtime, Sharing, Hosted Map Content en de vele verbeteringen op de core GIS-tools die je zullen helpen om betere kaarten te maken.
Naamgeving: ArcGIS for …
en te delen. Met ArcGIS Online kun je deze
Esri gaat met ArcGIS 10.1 een aantal wijzigin-
packages met kaarten en analyses eenvou-
gen doorvoeren in de naamgeving van het
dig in de cloud zetten en aan andere ArcGIS-
ArcGIS platform. De reden achter de wijzi-
gebruikers beschikbaar te stellen. Dit betreft
ging is het feit dat waar en wanneer je Arc-
vooral het delen van informatie onderling
GIS ook gebruikt, je altijd gebruik maakt van
tussen GIS-professionals.
hetzelfde ArcGIS systeem. We gaan afscheid nemen van namen als ArcInfo, ArcEditor en
Om informatie voor iedereen beschikbaar te
ArcView en ArcGIS zal vaker in de naamge-
maken, ook voor de niet GIS-professional,
ving terug gaan komen. Een paar voorbeel-
biedt ArcGIS 10.1 de mogelijkheid om het
den van de nieuwe naamgeving:
te delen als een service. Niets nieuws zul je ongetwijfeld nu denken, want services aan-
ArcGIS Desktop
ArcGIS for Desktop
ArcInfo
ArcGIS for Desktop Advanced
ArcEditor
ArcGIS for Desktop Standard
ArcView
ArcGIS for Desktop Basic
ArcGIS Server
ArcGIS for Server
ArcGIS Mobile
ArcGIS for Windows Mobile
ArcGIS Mobile SDK
ArcGIS SDK for Windows Mobile
maken kan natuurlijk al langer met ArcGIS for Server. In 10.1 wordt het echter veel eenvoudiger, ook wanneer je niet over een eigen server infrastructuur beschikt. Vanuit ArcGIS for Desktop is informatie te publiceren als een service. Daarbij heb je de keuze om het te publiceren op een eigen server, op ArcGIS Online (in de cloud) of in een eigen “on-premise” versie van ArcGIS Online. Zelf ben ik op het gebied van sharing het meest onder de indruk van de wijze waarop
4
Sharing
je met 10.1 geoprocessing tools kunt delen
Op het gebied van het delen van kaarten
als service. Hoewel dit al wel een tijd kan, zie
en analyses komt er meer functionaliteit be-
ik in de praktijk nog weinig voorbeelden van
schikbaar. Layer- en mappackages zijn met
organisaties die daadwerkelijk de kracht van
ArcGIS 10.0 al mogelijk. In 10.1 wordt dit uit-
GIS analyses in bijvoorbeeld web applicaties
gebreid zodat ook geoprocessing tools en
toepassen. Het blijkt in de praktijk een grote
tiled packages eenvoudig zijn aan te maken
uitdaging te zijn om dat in te regelen. In 10.1
desktop
is het zo moeilijk niet meer. Het principe is simpel. Heb
Runtime gemaakte applicatie kan eenvoudig via bij-
je een model gemaakt met modelbuilder dat werkt in
voorbeeld een USB-stick of e-mail. De eindgebruiker
ArcGIS for Desktop, dan kun je dat model zonder pro-
start de applicatie direct op vanaf het betreffende me-
blemen publiceren als geoprocessing (of als OGC WPS)
dium en er hoeft niets geïnstalleerd te worden. De ver-
service. En deze geoprocessing service is vervolgens di-
wachting is dat ontwikkelaars die bekend zijn met de
rect op te nemen in één van de out-of-the-box web ap-
Web API’s er eenvoudig mee aan de slag kunnen.
plicaties van Esri, zoals de Flex Viewer for ArcGIS en de Silverlight Viewer for ArcGIS. Deze webapplicaties zijn
ArcGIS for Server 64-bit
eenvoudig te configureren via een meegeleverde ap-
Met 10.1 is ArcGIS for Server native 64-bit. Mede hier-
plication builder. Zo kan extra functionaliteit aan een
door zullen gebruikers straks significante verbetering
webapplicatie worden toegevoegd zonder daar een re-
in performance merken voor wat betreft het werken
gel voor te hoeven programmeren.
met webservices. Dit is vooral te merken bij zaken als web editing, map caching, het uitvoeren van analyses
ArcGIS Runtime
en het zoeken naar adressen.
Met 10.1 wordt ArcGIS uitgebreid met het nieuwe onderdeel ArcGIS Runtime. Ontwikkelaars kunnen met
Daarnaast zijn er functionele uitbreidingen voor Arc-
ArcGIS Runtime gefocuste standalone GIS applicaties
GIS for Server, waaronder de mogelijkheid om via dy-
maken en het is bedoeld voor gebruikers die vragen
namic mapservices de volgorde van lagen in een map-
om een kleine lichtgewicht applicatie die eenvoudig is
service on-the-fly aan te passen of kaartlagen aan een
om te deployen. Het past voor wat betreft de moge-
service toe te laten voegen of te verwijderen. En de
lijkheden tussen ArcGIS Engine en de ArcGIS Web Map-
volledig vernieuwde ArcGIS Server Manager maakt het
ping API’s in.
beheren van de server en services makkelijker.
Enhancements core GIS-tools Esri heeft zich ook gericht op het uitbreiden en verbeteren van core GIS-tools om gebruikers te helpen om nog betere kaarten te maken. Veel van deze enhancements zijn ontstaan op basis van feedback van gebruikers. Via de website ideas.arcgis.com kan iedereen feedback geven over ArcGIS en suggesties aandragen om de software verder te verbeteren. Mede door de feedback via deze website zal 10.1 onder meer dynamische legenda’s ondersteunen, de mogelijkheid hebben Voorbeeldapplicatie met routing functionaliteit gemaakt met ArcGIS Runtime
om mutaties in data te volgen, meer tools hebben voor het eenvoudig beheren van enterprise geodatabases en nog veel meer.
ArcGIS Runtime kenmerkt zich door een snelle weergave en vereist verder geen installatie. Het is een krachtig
Voor de core GIS-tools gaat extra aandacht uit naar het
native 64-bit product en komt beschikbaar voor zowel
werken met grote hoeveelheden images en Lidar da-
Windows als Linux. Het uitrollen van een met ArcGIS
tasets. Zo zal 10.1 het native LAS-formaat voor Lidar 5
resources direct vanuit ArcGIS for Desktop kunt publiceren als service. Aan de hand van een abonnement kan iedereen met ArcGIS for Desktop straks tiled en feature services aanmaken op ArcGIS Online en beschikbaar stellen aan specifieke gebruikersgroepen of aan iedereen. De GIS resources komen bij het publiceren in een cloud infrastructuur terecht, maar je hebt wel nog steeds zelf de controle over wie er toegang tot heeft.
Lidar 3D Preview en Profile Window in ArcMap
ArcGIS for Server 10.1 kan zowel met Amazon EC2 als Microsoft Windows Azure op een cloud-infrastructuur ingericht worden. Het publiceren van GIS resources als service in de cloud, zoals maps, locators, geoprocessing tools, maakt het mogelijk dat je de services direct kunt gaan gebruiken in één van de ArcGIS applicaties of API’s zonder zelf eerst de gehele infrastructuur te moeten gaan inregelen.
What’s leaving? Om optimale ondersteuning te blijven bieden voor de Esri software en platforms is het Via ArcGIS Online heb je toegang tot de topografische basemap, gemaakt met TOP10NL
soms ook nodig om bepaalde functionaliteit en/of platforms uit te faseren. Met de komst van 10.1 zullen we afscheid gaan nemen van
datasets ondersteunen en kun je deze be-
een aantal producten. Zo zal er geen nieuwe
standen direct gebruiken in ArcGIS.
release meer verschijnen voor ArcInfo Workstation en ArcIMS. Je kunt nog wel gebruik
Cloud en Hosted Map Content
blijven maken van de bestaande ArcGIS 10.0
ArcGIS Online is Esri’s cloud oplossing. Met
versies, maar Esri zal voor deze producten
10.1 komt er een verdere integratie tussen
geen nieuwere versies meer gaan uitbren-
ArcGIS Online en ArcGIS for Desktop. Eindge-
gen.
bruikers hebben zo snel toegang tot de enor-
6
me verzamelingen van basemaps en andere
ArcGIS for Server 10.1 zal de laatste release
GIS resources die allemaal via ArcGIS Online
zijn voor de ArcGIS Server Web ADF’s, zowel
worden aangeboden.
.NET als Java. Gedurende de 10.1 release cycle
Hosted Map Content houdt in dat je eigen GIS
wordt de Web ADF nog ondersteund, maar
er wordt geen nieuwe functionaliteit meer ontwikkeld. Webontwikkelaars worden aangemoedigd om over te stappen op één van de ArcGIS for Server Web Mapping API’s: Javascript, Flex of Silverlight. De volledige ‘deprecation plans’ voor ArcGIS 10 en 10.1 lezen zijn na te lezen op het Esri Nederland Resource Center (bit.ly/neKWma).
GIS beschikbaar maken voor iedereen ArcGIS Online gaat met de 10.1 release een centrale rol spelen om gebruikers te verbinden en GIS voor iedereen beschikbaar te maken. De eenvoud van het publiceren van geografische informatie, ook op een publieke of private cloud, zal er voor zorgen dat ook
ArcGIS Online op een iPad
jij je tools, content of kaarten op snelle en eenvoudige wijze bij gebruikers kunt krijgen. Iedereen kan met ArcGIS Online nu al een webmap configureren en bijvoorbeeld gaan gebruiken op een iPad. Met de integratie van ArcGIS 10.1 wordt dit nog verder uitgebreid. Ik ben onder de indruk van de eenvoud van dit proces en verwacht met 10.1 een enorme toename in het gebruik van GIS resources uit de cloud. Het publiceren, analyseren, werken met de kaart en het beheer van content wordt zo makkelijk dat je in staat bent om GIS met je mee te nemen en op ieder moment en op iedere plek te gebruiken. Wil je meer lezen over 10.1, kijk dan op esri.com/whatscoming. AUTEUR: Joris Bak E-MAIL: jbak@esri.nl
7
Aan de slag met (ArcGIS for) INSPIRE In Nederland zijn veel organisaties aangemerkt als dataproviders voor de Europese infrastructuur voor geografische data (INSPIRE). INSPIRE-dataproviders moeten de gegevens waarvoor zij zijn aangemerkt conform de gestelde INSPIRE-specificaties beschikbaar stellen. Dit kan soms een moeilijke taak zijn: INSPIRE stelt complexe specificaties en hoge operationele eisen. EU-landen zijn eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van INSPIRE. Daarom is het belangrijk dat dataproviders voorzien zijn van een complete en werkende oplossing om aan de eisen van INSPIRE te voldoen. Ontdek in dit artikel de Esri oplossing voor INSPIRE: ArcGIS for INSPIRE.
Wat is INSPIRE?
services INSPIRE-compliant metadata kunnen
INSPIRE heeft als doel om Europa-brede infor-
aanmaken,
matie beschikbaar te krijgen. Veel thema’s
transformeren naar INSPIRE-datamodellen
moeten op Europese schaal worden geadres-
en ontsluiten via INSPIRE-compliant webser-
seerd in plaats van nationaal. Indien deze
vices (Discovery Service, View Service en
informatie beschikbaar is, kan een Europees
Download Service).
eigen
datamodellen
kunnen
beleid worden geformuleerd. Om dit te realiseren is de Europese kaderrichtlijn INSPIRE
Deze functionaliteit wordt aangeboden als
geformuleerd. Deze Europese kaderrichtlijn
een ArcGIS-extensie om datasets, netwerk-
heeft als doel om een Europese Spatial Data
diensten en metadata te laten aansluiten
Infrastructuur voor 34 geografische thema’s
op de Europese geo-informatie-infrastruc-
op te zetten. Daarmee wordt de geografische
tuur. De extensie wordt op een bestaand
data door alle lidstaten beschikbaar gesteld, in
ArcGIS-platform geïnstalleerd. INSPIRE View
een uitwisselbaar formaat en met een beken-
en Download Services worden beschikbaar
de kwaliteit en toegangsregels. De implemen-
gesteld vanuit de installatie van deze exten-
tatie van INSPIRE loopt tot eind 2019.
sie op ArcGIS Server. De Discovery Service wordt beschikbaar gesteld vanuit de Esri
Om INSPIRE te realiseren zijn de lidstaten
Geoportal Server. Het is tevens mogelijk om
verplicht om de 34 thema’s met de bijbehoren-
de beschikbare INSPIRE services continu op
de datasets volgens de INSPIRE-standaarden op
Quality of Service eisen te monitoren.
tijd in te vullen. De INSPIRE-richtlijn vereist dat de INSPIRE-compliant datasets met INSPIRE-
Het gebruik
compliant metadata beschreven zijn. Boven-
Hoe
dien moeten de datasets getransformeerd
gebruikt? Ten eerste gaat de gebruiker
worden, zodat die aan de INSPIRE-datastruc-
zoeken naar beschikbare data in de Discove-
tuur specificaties voldoen. Uiteindelijk moeten
ry Service. Vervolgens kan de gebruiker deze
de thema’s via de INSPIRE-specifieke netwerk-
dataset via de View Service beoordelen.
diensten ontsloten worden.
Tenslotte kan de databron worden verkre-
worden
deze
services
gen via de Download Service.
Wat is ArcGIS for INSPIRE? ArcGIS for INSPIRE is een totaaloplossing waarmee de organisatie voor hun datasets en 8
functioneel
Discovery
View
Monitoring
Download
De functionele samenhang van de verschillende INSPIRE-services
Het beheer
in een out-of-the-box oplossing (bit.ly/lcVREZ). Dit
De beheertaken beginnen bij het eenmalig aanmaken
datamodel is direct afgeleid vanuit de xsd-schema’s die
van de gegevensstructuur, het vullen en beheren tot het
INSPIRE verstrekt.
ontsluiten van de data. De beheerder kan, met behulp van de Monitoring Service, de performance van de
Aanmaken van INSPIRE-metadata
service monitoren om te weten of deze service voldoet
De huidige Nederlandse metadata voor data kan
aan de INSPIRE Quality of Services specificaties.
gebruikt worden als INSPIRE metadata. Indien een INSPIRE service wordt gemaakt dient de service metadata wel
Het inladen van de INSPIRE-geodatabase
semantisch goed te zijn en volgens de juiste encoding.
Op het Esri Resource Center zijn de geodatabase
ArcGIS for INSPIRE voorziet in een specifieke editor die
Workspace documenten te downloaden die voorzien
meertaligheid ondersteund. 9
Ter ondersteuning van de semantische en technische mapping is een FME-extensie beschikbaar die alle INSPIRE-eigenschappen kent en de huidige attributen kan omzetten naar INSPIRE-attributen. Tevens kunnen INSPIRE-attributen gegenereerd worden (zoals INSPIRE Id’s). De semantische mapping kan vervolgens gedefinieerd worden. De extensie zorgt voor de hantering van de technische schema’s van INSPIRE, waardoor tijdens de semantische mapping tevens alle technische schema’s gehanteerd worden. Dit proces Het omzetten van een bestaande database naar een INSPIRE-service
kan worden opgeslagen en kan volledig automatisch uitgevoerd worden, waardoor het update proces bijvoorbeeld elke dag kan plaatsvinden zonder dat dit
In het veld ‘metadata URL’ kan de URL worden opgege-
beheertijd kost.
ven naar de metadata voor data. Hiermee is de metadata conform INSPIRE aangemaakt. Na het aanmaken van
Ontsluiten van INSPIRE-compliant services
de metadata dient dataharmonisatie plaats te vinden.
Het publiceren van INSPIRE Services: Dit is een out-ofthe-box taak. ArcGIS for INSPIRE biedt extra INSPIRE
Datasets transformeren naar INSPIREcompliant modellen
functionaliteit aan vanuit een standaard ArcGIS Server
Esri heeft een database template ontwikkeld waarmee
Download Services.
omgeving. Dit zijn de INSPIRE Discovery, View en
de hoge operationele eisen voor INSPIRE-services gehaald kunnen worden. Uitgangspunt is dat de INSPI-
Discovery Service
RE-database een read-only database is waarin de INSPI-
De Discovery Service is gebaseerd op de CSW 2.0.2
RE-compliant data opgeslagen kan worden.
specificatie en is volledig beschreven in de Technical Guidance for Discovery Services v3.0. Deze Discovery Service is beschikbaar in de Esri Geoportal Server. Dit is een Open Source product beschikbaar op Sourgeforge. Met de Geoportal Server component van ArcGIS for INSPIRE kan de gebruiker metadata voor INSPIRE datasets en services catalogiseren (volgens de CSW 2.0.2 standaard) en vindbaar maken via Geoportal Server web interface. Naast geoportaal functionaliteit krijgt de gebruiker ook een aantal tools om de metadata catalog vanuit ArcGIS Desktop (ArcMap) te kunnen zoeken, services in ArcMap te kunnen tonen en
FME-extensie (INSPIRE Solution Pack for FME) voor de semantische mapping van datasets 10
metadata rechtstreeks vanuit ArcCatalog in Geoportal Server te publiceeren.
View Service
ring tool worden ingezet, de servicemonitor. Deze tool
De View Service is een geavanceerde Web Map Service
maakt onderdeel uit van sdi.suite en kan alle type servi-
(WMS). De implementatie is gebaseerd op de Techni-
ces (niet enkel INSPIRE) controleren op beschikbaar-
cal Guidance View Services versie 3.0. Tevens wordt de
heid, performance en capaciteit. Indien een opgege-
INSPIRE visualisatie toegepast. Daarnaast kan de aanbie-
ven service niet meer voldoet, dan stuurt deze tool een
der een eigen visualisatie aanbieden.
e-mail of SMS bericht.
Indien de data in de INSPIRE-database is opgeslagen,
Conclusie
kan deze via ArcGIS Server als View Service gepubliceerd
Bovenstaande laat zien dat Esri een complete en
worden door een vinkje aan te zetten.
eenvoudige oplossing heeft voor het gehele proces. Zelfs de complexe datamodellen worden ondersteund
Download Service
en de bronhouder hoeft enkel de semantische mapping
De Download Service voorziet in een gezipte dataset
te maken, zonder rekening te houden met de techni-
gebaseerd op queries op de database en verplicht wordt
sche schema’s van INSPIRE. Indien de INSPIRE-specifica-
gesteld door INSPIRE. In ArcGIS for INSPIRE zijn deze
ties in de toekomst veranderen, worden deze verande-
Download Services geĂŻmplementeerd in opgeslagen
ringen doorgevoerd in de software. Dit betekent dat
queries.
ArcGIS for INSPIRE altijd compliant blijft aan de INSPIRE-standaarden.
De INSPIRE Download Service bestaat uit een geavanceerde Web Feature Service (WFS), die door OGC als
Wil je meer informatie over ArcGIS for INSPIRE, kijk dan
compliant moet zijn gecertificeerd. De ArcGIS for
eens naar esri.com/inspire of neem contact op met ons.
INSPIRE implementatie maakt gebruik van de Technical
Wil je meer over de INSPIRE-richtlijn weten, ga dan naar
Guidance for INSPIRE Download Services versie 2.0.
bit.ly/aklPBN.
Wel wordt, op dezelfde manier als voor View Services,
AUTEURS: Lukasz Grus en Marcel de Rink
als toevoeging op een compliant WFS interface, een
E-MAIL: lgrus@esri.nl en mderink@esri.nl
extended capabilities file (service metadata) beschikbaar. Dit is dezelfde wijze als in de volgende versie van de Technical Guidance van download services wordt beschreven. Ondersteuning voor de komende Web Feature Service 2.0 standaard, die naar verwachting in de nieuwe Technical Guidance for INSPIRE Download Services wordt gehanteerd, zal beschikbaar komen in een volgende release.
Monitoring Service Om te weten of deze services voldoen aan de vereiste Quality of Service eisen vanuit INSPIRE, kan een monito11
‘Mobile Apps in a Day’ ontwikkelen met Flash Builder Dit artikel gaat over het bouwen van een mobiele GIS toepassing op basis van de ArcGIS API for Flex in combinatie met de Adobe Flash Builder. Daarnaast worden de te doorlopen stappen uitgelegd: vanaf het ontwikkelen tot en met het testen van de app. Het gebruik van ArcGIS op een mobiele smartphone of
Web Apps
iPad/tablet, in combinatie met geolocation (GPS), geeft
Een andere ontwikkelmogelijkheid is de Web App: de
weer nieuwe mogelijkheden voor de inzet van GIS voor
GIS-applicatie is vanuit de web browser op de smartpho-
tal van bedrijfsprocessen. Maar door de verscheiden-
ne of tablet te benaderen. Hierbij kan gebruik gemaakt
heid van mobiele besturingssystemen wordt de keuze
worden van de ArcGIS Web API’s. Voor toekomstige Rich
van het ontwikkelplatform er niet gemakkelijker op. De
Internet Applications (RIA’s) is HTML5 de belofte. Nu
meest populaire mobiele besturingssystemen zijn iOS
maken we nog gebruik van Adobe Flex of een Microsoft
van Apple, Android van Google, Windows Phone van
Silverlight plug-in binnen de browser. Echter zijn deze
Microsoft en het OS van BlackBerry.
plug-ins niet op elk mobiel platform te gebruiken. Het grote voordeel van het gebruik maken van de ArcGIS
Native Apps
API for JavaScript is dat het met vrijwel elke browser te
Native mobile apps worden toegankelijk door een appli-
gebruiken is, zowel desktop als mobiel.
catie op het apparaat te installeren. Maar elk mobiel besturingssysteem heeft zijn eigen ontwikkelomgeving. Applicatie broncode geschreven in .NET voor een Windows Phone app zal opnieuw ontwikkeld moeten worden als we dezelfde toepassing met Objective-C ontwikkelen voor een iPad. Esri heeft voor de diverse mobiele besturingssystemen ArcGIS Runtime SDK for Mobile ter beschikking gesteld. Het voordeel van native apps is dat ze vaak beter gebruik kunnen maken van de specifieke eigenschappen van de hard- en software.
Geolocation API binnen HTML5
Hybride Apps ‘Hybride’ Apps hebben een schil van een native app, maar kunnen voor de inhoud en functies gebruik maken van een mobiele website binnen die schil. Adobe heeft een eigen hybride oplossing bedacht. Met Adobe AIR 2.7-runtime kunnen web toepassingen buiten de beperkingen van een webbrowser om worden uitgevoerd. Met ondersteuning voor de mobiele besturingssystemen zoals Android, BlackBerry en iOS. En met slechts Ontwikkelen met de ArcGIS Runtime SDK for iOS 12
één applicatie broncode voor alle bovengenoemde
besturingssystemen. Daarnaast verwacht Adobe ook te kunnen ontwikkelen voor het toekomstige Windows 8 systeem.
MXML code voor het tonen van een basemap
is een goede locatiebepaling essentieel. Veel modellen beschikken over een Assisted GPS chipset. Assisted GPS is een techniek waarbij de plaatsbepaling door GPS wordt ondersteund door externe bronnen. Zo kan de mobiele telefoonmaatschappij een ruwe positiebepaling toezenden die afgeleid is van metingen van de sterkte van het signaal van de mobiele telefoon door Het creëren van een nieuw mobiel AIR project met Adobe Flash Builder 4.5
verschillende zendmasten in de buurt. Voor het uitlezen van de geolocatie sensor binnen Flex
ArcGIS API for Flex 2.4
dient het Geolocation-object te worden geïnitialiseerd
Om een interactieve mobiele applicatie bovenop ArcGIS
en de GeoLocation.Update event listener te worden
Server te bouwen kan gebruik gemaakt worden van de
verbonden.
ArcGIS API for Flex. Een veelvoud van functies zijn binnen
Bij elke update zijn naast latitude en longitude in graden
deze API beschikbaar: van het tonen van een kaart tot
ook de volgende attributen beschikbaar:
en met geavanceerde editing mogelijkheden. Daarnaast kunnen Intelligent Web Maps inclusief pop-up’s van
• altitude: de hoogte in meters.
ArcGIS Online eenvoudig toegankelijk gemaakt worden.
• heading: de bewegingsrichting (in verhouding tot het
Elke map op ArcGIS.com heeft zijn eigen unieke ID.
werkelijke noorden) in graden. • horizontalAccuracy: de horizontale nauwkeurigheid
Vanaf versie 2.4 van de Flex API zijn ook mobiele code
in meters.
voorbeelden opgenomen. Zie hiervoor de uitgebreide
• speed: de snelheid in meters per seconde.
Esri Resource Center website (bit.ly/doSq4A).
• timestamp: het aantal milliseconden op het moment waarop de gebeurtenis plaatsvindt sinds het runtime-
Geolocation Geolocation kan worden gebruikt, maar wat is het en hoe werkt het Geolocation-object?
programma is geïnitialiseerd. • verticalAccuracy: de verticale nauwkeurigheid in meters.
Voor het inbouwen van location based services (LBS) 13
(bit.ly/dfaEjA). De kosten hiervoor bedragen 99 dollar per jaar. Nadat de registratie is goedgekeurd kun je het te testen iOS device toevoegen aan je persoonlijke iOS provision portaal. De volledige te volgen procedure van negen stappen heeft Adobe op haar website beschreven. Waar het uiteindelijk op neer komt is dat je de app kunt ondertekenen met een uniek certificaat en de toestemming hebt van Apple om het op die specifieke iOS apparaten te draaien. Elke app heeft een uniek id nodig, Uitlezen van het Geolocation-object en dit gebruiken als het nieuwe kaartcentrum
vaak wordt hiervoor een reverse dns style id voor gebruikt, dus bijvoorbeeld nl.esri. webmapsample. Het builden levert een .ipa
iOS ontwikkeling en deployment
bestand op welke via iTunes op je systeem
Tijdens het ontwikkelen van de app is het
geplaatst kan worden.
verstandig deze ook op het doelplatform te testen en niet alleen in de simulator van Flash Builder.
Android ontwikkeling en deployment Het testen en deployen van dezelfde app op
Om de app op een iOS device te kunnen
Android is iets minder omvangrijk.
testen is het noodzakelijk je aan te melden voor het Apple ontwikkelaars programma
Vanaf versie 2.2 van Android is het mogelijk Adobe Air runtime apps te draaien. Om zeker te weten of het op je Android device werkt kan je bij Adobe de gecertificeerde devices vinden (adobe.ly/gJV5zo). De Adobe Air runtime is dan vanaf de Android Market te downloaden. Ook bij het builden van de app welke een .apk bestand oplevert, dient een uniek certificaat te worden meegeleverd, maar dit is vanuit Flash Builder gemakkelijk aan te maken.
Conclusie Er zijn tal van voordelen voor het ontwikkelen met Adobe Flash Builder. Met slechts iOS Provisioning Portal 14
ĂŠĂŠn broncode kunnen meerdere mobiele
Debugging ArcGIS.com Intelligent Web Map
platformen worden ondersteund. Esri Basemaps en Intelligent Web Maps zijn beschikbaar vanaf ArcGIS Online. Een veelvoud van ArcGIS Server functionaliteiten zoals Query, Identify, Edit, Geocoding, Network Analyst en Geoprocessor tasks behoren tot de mogelijkheden van de ArcGIS voor Flex API. Een mogelijk nadeel van dit type mobiele apps is dat er een stabiele internet verbinding aanwezig moet zijn. Er is geen offline caching van kaartmateriaal of editing functionaliteit mogelijk indien er geen verbinding met ArcGIS Server kan worden gemaakt. De combinatie van Adobe Flash Builder en de ArcGIS API for Flex maken ‘GIS Apps In A Day’ goed mogelijk. Dus wellicht ontmoeten we elkaar met nieuwe ideeën, concepten en apps in het AppLab van Esri Nederland.
AUTEUR: Antoon Uijtdehaag E-MAIL: auijtdehaag@esri.nl
15
Zelf data toevoegen aan de ArcGIS Online viewers De laatste releases van de ArcGIS Online viewers hebben belangrijke verbeteringen gebracht. Eén van de opvallendste verbeteringen is de mogelijkheid om data toe te voegen aan de viewers: CSV’s, Shapefiles, GPX-, KML- en WMS-services. In dit artikel zullen we dieper ingaan op de mogelijkheden om data toe te voegen aan de twee ArcGIS Online viewers: ArcGIS.com map viewer en ArcGIS Explorer Online.
Shapefile
Aangezien de Shapefile geïmporteerd is, betekent
Shapefiles kunnen nu eenvoudig via de viewers gedeeld
dit dat wijzingen die gedaan worden in de feature
worden met andere gebruikers. De data kan niet alleen
layer NIET zichtbaar worden in de originele Shape-
gevisualiseerd worden, maar ook gemuteerd worden.
file. Omgekeerd zullen tussentijdse wijzigingen in de
Voordat een Shapefile toegevoegd kan worden aan de
Shapefile niet zichtbaar worden in de viewer. Het is een
viewers, moet deze eerst in een zip-bestand worden
snapshot en geen live koppeling met de brondata.
gestopt. Dit zip-bestand moet zowel de .shp-, .shx-, .dbf- en .prj-bestanden bevatten.
In de ArcGIS.com
CSV
map viewer kan dan vervolgens via de “Add”-knop de
Tekstbestanden met locatiegegevens kunnen als .txt of
“ Add Layer from web” gekozen worden. Selecteer
.csv bestanden worden geïmporteerd in de ArcGIS.com
vervolgens de gezipte Shapefile. Het zip-bestand wordt
map viewer. Het tekstbestand moet dan wel een header
nu geüpload naar ArcGIS Online en komt tenslotte
hebben met latitude/longitude of x/y als veldnamen.
beschikbaar in de viewer met een standaard opmaak. De naam van de nieuwe layer is gelijk aan de naam van
ArcGIS Explorer Online kan daarnaast ook geocoding
het zip-bestand. Deze naam kan eventueel worden
uitvoeren op basis van een tekstbestand met adresge-
aangepast. De geïmporteerde shapefile heeft de
gevens. Gedurende de import kan aangegeven worden
eigenschappen van een feature layer. Dit betekent dat
welke header-velden gebruikt moeten worden voor
de opmaak gelijk aan de opmaakmogelijkheden van
het geocoderen.
een feature layer zijn: Single Symbol, Unique Values, Voor een CSV-bestand geldt dat alleen de eerste 1000
Classify using Color of Classify using Size.
records geïmporteerd worden. Informatie over een bepaald object uit de Shapefile kan door middel van een pop-up window getoond worden
GPX
in de web map. Voor het pop-up window kunnen de
Een populair databestand is GPX (GPS Exchange
attribuutvelden geconfigureerd worden en bepaald
Format). Veel GPS-apparaten ondersteunen dit uitwis-
worden of er een grafiek getoond moet worden.
selingsformaat. De beide viewers kunnen GPX-bestanden
Voor de
de
ArcGIS
import
van
Explorer een
Online
Shapefile
viewer
plaats
via:
importeren.
Van
een
GPS-bestand
worden
vindt
Waypoints, Tracks en Routes ondersteund. Evenals de
Add
bovenstaande bestanden, worden alleen de eerste
Content>Import>Shapefile.
1000 records van een GPX-bestand geïmporteerd.
Aangezien alle features door de browser getekend
Naast het toevoegen van bovenstaande data-bestan-
moeten worden is het raadzaam om geen grote en
den via de Add-knop, is het in de browsers Google
complexe Shapefiles te uploaden naar de viewers. Een
Chrome en Mozilla Firefox mogelijk om een bestand
Shapefile mag maximaal 1000 records bevatten.
rechtstreeks vanuit de Windows Verkenner naar de
16
browser te slepen. Dit is niet mogelijk met Microsoft
In komende updates van de twee viewers komen nog
Internet Explorer en Apple Safari.
veel meer interessante nieuwe functies beschikbaar. Houdt daarom goed de nieuwsberichten van Esri Neder-
KML
land in de gaten om op de hoogte te blijven!
Ook KML-bestanden worden nu ondersteund in de ArcGIS.com map viewer. Zowel KML- en KMZ-bestanden worden ondersteund. Daarnaast kunnen dynamische KML-url’s worden toegevoegd.
AUTEUR: Ernst Eijkelenboom E-MAIL: eeijkelenboom@esri.nl
In de online-help (bit.ly/rfQ610) staat beschreven welke onderdelen van een KML op dit moment ondersteund worden. In volgende versies zal dit verder worden uitgebreid. Een voorbeeld van een dynamische KML in de ArcGIS. com map viewer is een overzicht van recente vogelwaarnemingen in Nederland: bit.ly/qIau30. Op dit moment wordt KML niet ondersteund in ArcGIS Explorer Online.
WMS
Toevoegen van CSV, Shapefiles en GPX bestanden aan ArcGIS Explorer Online
Veel vragen zijn er gekomen of WMS kan worden toegevoegd aan de ArcGIS.com map viewer. Vanaf heden is dit nu ook mogelijk in beide viewers. Via de Add Layer From Web optie kan een WMS-url worden opgegeven. Let er wel op dat de viewers gebruik maken van basemaps die standaard in Web Mercator worden aangeboden. Als een WMS geen ondersteuning biedt voor deze projectie (WKID: 102100/102113, EPSG:3857), dan wordt er overgeschakeld naar een basemap die gebaseerd is
Toevoegen van OGC WMS en KML services aan de ArcGIS.com map viewer
op WGS84 (EPSG:4326). Een voorbeeld van een WMS service in de ArcGIS.com map viewer: bit.ly/nReeag. In dit voorbeeld zien we een Inspire View service van het Kadaster over de Topographic Basemap.
Conclusie In de laatste updates van de twee ArcGIS Online viewers zijn er weer meer gebruiksmogelijkheden bijgekomen. Een Shapefile of WMS via ArcGIS.com delen met andere gebruikers wordt zo een stuk eenvoudiger. 17
Web Feature Services in ArcGIS Server 10
Een Web Feature Service wordt gebruikt om feature data te downloaden (WFS) of te muteren (WFS-T). Het ArcGISplatform ondersteunt deze open standaard volledig. Dit artikel gaat over het gebruik van Web Feature Services in ArcGIS Desktop en ArcGIS Server. De WFS-specificatie van het Open Geospatial Consor-
is een “GetCapabilities”-request, die vraagt wat de
tium (OGC) is een ArcGIS Server interface om geodata te
service kan doen. ArcGIS Server stuurt een Capabilities
bevragen en te bewerken met platform onafhankelijke
als antwoord terug met de beschrijving van de service.
queries. Deze open standaard maakt gebruik van de op
Een “DescribeFeature”-request van de client beschrijft
XML gebaseerde Geography Markup Language (GML)
de feature lagen en een “GetFeatures”-request haalt de
om data te bevragen. De ArcGIS Server 10 WFS 1.1.0
gevraagde features op vanuit ArcGIS Server.
maakt gebruik van de OpenGIS GML Simple Features Profile. Features staan voor de objecten van een database kaartlaag. In tegenstelling tot een WMS, worden middels WFS de vector feature objecten als een Open Standaard Internet service aangeboden in de vorm van XML (GML). WFS gaat om de feitelijke informatie van vector features en niet de opmaak van het kaartbeeld. De WFS Service biedt de mogelijkheid om GIS data via het Internet te
WFS-requests en –responses
downloaden. De features zijn georganiseerd in “Geometry Types”. Een WFS-T is een Web Feature Service met
Een WFS-T in ArcGIS Server werkt altijd met ArcSDE
transacties (Transactional). Met WFS-T is het mogelijk
versioned data. Met een “GetFeatureWithLock” wordt
om features via het Internet te muteren. ArcGIS Server
de feature die gemuteerd wordt via Internet eerst
10 ondersteunt de volgende specificaties:
gelockt. Met een “Transaction”-request wordt er een insert, update, delete statement verzonden naar de
Ondersteunde versies in ArcGIS 10
ArcGIS Server service.
WFS
1.0.0
Maken van een WFS in ArcGIS Server
WFS-T
1.1.0
Als er met een WFS gewerkt wordt, moet de resource data in ArcGIS Server 10 vanuit een geodatabase (SDE
WFS Architectuur
of file-geodatabase) komen. WFS-T kan niet gebruikt
Een WFS-request is gebaseerd op een Internet-request
worden met shape files. Het is echter mogelijk om een
geplaatst door een WFS-client. In ArcGIS Desktop is het
mxd, msd, file-geodatabase en SDE connection file als
mogelijk via een Data Interoperability extensie (zonder
bron resource te gebruiken als een ArcGIS Server WFS.
licentie) een WFS Service te consumeren. De ArcGIS
Met een rechtermuisklik op de resource is het mogelijk
Server WFS Service kan gebruikt worden door derde
om een WFS service aan te maken.
partijen zoals GAIA Viewer/Editor, Open Layers, UDIG en andere open source viewers.
De Capabilities xml kan bekeken worden in een web
Het eerste request naar een ArcGIS Server WFS Service
browser:
18
leerd is kan in ArcCatalog WFS toegevoegd worden. In ArcCatalog bestaat de Interoperability Connections > Add Interoperability Connection en met een dubbelklik op dit knopje krijgt men de optie om een WFS formaat te kiezen.
Het aanmaken van een WFS in ArcGIS Desktop
Opties bij het kiezen van een interoperability connection
http://edemo.esri.nl/arcgis/services/CBS/CBS2009/ MapServer/WFSServer?request=GetCapabilities&serv
In het “Web Feature Parameter” venster is het mogelijk
ice=WFS&version=1.1.0
om de URL van de WFS in te vullen. Ook bestaat de mogelijkheid om aan te geven hoeveel features
External Capabilities gebruiken in ArcGIS Server WFS
door de client mag worden opgehaald met de “Max
In ArcGIS Server wordt de WFS Capabilities xml on-the-
het mogelijk om een geografisch of attribuut filter te
fly gegenereerd. Het is echter mogelijk om een exter-
gebruiken. Het “Application Schema” accepteert een
ne WFS Capability xml te gebruiken. Hiervoor kan een
XSD schema waarin een data model gedefinieerd is. Via
Web Server (IIS of Apache) gebruikt worden. De service
de Table List knop krijgt men een lijst van tabellen die
properties van de WFS-enabled ArcGIS Service bevat
gevisualiseerd gaan worden.
Feature” parameter. Met de “XML filter” parameter is
deze optie. Om dit te kunnen instellen, moet de service eerst gestopt worden. De capabilities xml dient bij IIS in de C:\inetpub\wwwroot\WFS folder opgeslagen te worden. De xml moet dezelfde naam als de service hebben met een kenteken 110 voor de WFS versie 1.1.0.
De beschikbare WFS-parameters
Data downloaden van WFS in ArcGIS Desktop Het instellen van een externe capabilities xml
Met de “WFS to Feature Class”-tool (ArcToolbox > Conversion tools) is het mogelijk om data van een WFS te
Visualiseren van WFS in ArcGIS Desktop
downloaden en in een file-geodatabase op te slaan. Met
Om een WFS in ArcGIS Desktop te gebruiken is de Data
een dubbelklik wordt de tool actief. Een WFS URL van
Interoperability extensie nodig. Om de WFS te gebrui-
ArcGIS Server of een andere WFS Service kan gebruikt
ken is er geen licentie nodig. Als deze extensie geïnstal-
worden om data op te slaan. In de “Select Feature Type 19
to Extract” worden de WFS lagen automatisch gedetec-
WFS-T in ArcGIS Server
teerd. De Output locatie is waar de file-geodatabase
In ArcGIS Server kan men de WFS-T optie aanzetten.
opgeslagen wordt.
De feature class in ArcSDE moet “Registered as Versioned” zijn om via ArcGIS Server WFS-T transacties uit te voeren. Het wordt aangeraden om niet direct op de SDE.DEFAULT versie te muteren, maar om een public WFS functionaliteit in ArcToolbox
EDIT versie aan te maken. In ArcCatalog moet er een administratieve connectie gemaakt worden met ArcGIS Server. Met de rechter muisklik op de betreffende
Een OGC-filter gebruiken in ArcGIS Server WFS
WFS-service moet de service eerst gestopt worden. In de
In ArcGIS Desktop kan er een filter gebruikt worden op
Service Properties staat de optie “Enable Transactions”.
ArcGIS Server Services. OGC Filtering wordt standaard
Er moet een Namespace (bijvoorbeeld, http://www.esri.
in WFS gebruikt en deze functionaliteit kan in ArcGIS 10
com) en Prefix (ESRI) gevuld worden. Na het starten van
gebruikt worden. Bijvoorbeeld de volgende WFS query
de service is de service beschikbaar voor WFS-T editors
haalt de grenzen van de Gemeente Rotterdam op:
zoals Open Layers of GAIA.
http://edemo.esri.nl/ArcGIS/services/CBS/CBS2009/ MapServer/WFSServer?service=WFS&version=1.1 .0&request=GetFeature&typename=CBS _ CBS200 9:Gemeenten&outputformat=GML2&filter=<ogc:Fi lter xmlns:ogc=”http://www.opengis.net/ogc” xmlns:CBS _ CBS2009=”http://edemo.esri.nl/arcgis/ services/CBS/CBS2009/MapServer/WFSServer/”><ogc:P ropertyIsEqualTo><ogc:PropertyName>Naam</ogc:Pro pertyName><ogc:Literal>Rotterdam</ogc:Literal></ ogc:PropertyIsEqualTo></ogc:Filter> Het aanzetten van WFS-T
Het filter moet in de XML Filter Expression van de WFS Parameters venster opgegeven worden. Als er een filter
Conclusie
gebruikt wordt, worden de betreffende gefilterde
Dit artikel heeft in het kort uitgelegd hoe de basisfunc-
features gehaald van de server.
tionaliteit van WFS samenwerkt met ArcGIS Desktop en Server. Deze open standaard is volledig geïntegreerd in de Esri software. Met de desktop clients kan men WFS consumeren en ArcGIS Server kan out-of-the-box WFS Services serveren die ook weer door andere Open Standard compliant clients geconsumeerd kunnen worden.
Voorbeeld van een filter in een WFS
AUTEUR: Shuman Kibria E-MAIL: mkibria@esri.nl
20
ENVI: helpende hand bij objectdetectie In de vorige ArcGIS Actueel is ENVI aan u voorgesteld. ENVI is een software suite voor het werken met rasterdata. Het biedt veel en vooral krachtige functionaliteit om het maximale uit onder meer satellietbeelden en luchtfoto’s te halen. In deze editie van de ArcGIS Actueel tonen we een stappenplan om semi-automatisch objecten te detecteren uit een Landsat-beeld; een proces bekend als ‘feature extraction’. Geen eindeloos handwerk meer!
Stap 1: De juiste data Eén van de belangrijkste stappen in de workflow is het kiezen van de juiste data. Dit klinkt makkelijker dan het is. Bij het kiezen van de juiste data spelen verschillende aspecten een rol, zoals de grootte van de objecten die gedetecteerd moeten worden, de grootte van het interessegebied en het soort object (met name het materiaal en de reflectie-eigenschappen). Daar komt bij dat data over het algemeen duur is, waardoor een verkeerde keus achteraf financieel vervelend uit kan pakken. Simpelweg de hoogste resolutie data kiezen is lang niet altijd de beste keus, dus laat u vooraf adviseren.
Landsat-beeld in ENVI EX, getoond in ‘infrarood-look’ (ook bekend als false-colour composite)
In dit voorbeeld werken we met Landsat-data voor het detecteren van bosgebieden. Landsat biedt relatief lage resolutie beelden en is daarmee enkel geschikt voor het detecteren van grote objecten en landtypen. Het grote voordeel is wel dat de meeste data uit deze serie vrij beschikbaar is via NASA en de United States Geological Survey.
Stap 2: Data visualiseren We openen de data in ENVI EX. Een Landsat-beeld bevat typisch 8 banden: drie voor kleur (zichtbaar licht), drie voor
Instellen van de grootte van segmenten
infrarood, een voor thermisch infrarood en een voor zwartwit. Als we de drie kleurenbanden bekijken zien we een beeld dat lijkt op een foto. De informatie die we hieruit kunnen halen is echter beperkt. Contrasten tussen objecten of landtypen worden vaak veel duidelijker als we ze in infrarood bekijken. Vandaar dat de meeste satellieten naast kleuropnames ook informatie opnemen in infrarood. In ENVI EX kunnen we eenvoudig het Landsat-beeld in een combinatie van infrarood en zichtbaar licht bekijken. In ons voorbeeld geeft de rode kleur een sterke reflectie in infrarood weer, iets wat typerend is voor vegetatie (en daarmee geschikt als uitgangspunt voor de detectie van bos).
Door kleine objecten samen te voegen ontstaan grotere en duidelijkere objecten 21
vragen welke banden van het beeld ENVI EX moet gebruiken om de workflow mee te doorlopen. In veel situaties geldt dat het gebruik van meer banden ook meer informatie levert om de feature extraction op te baseren, vandaar dat we in dit voorbeeld ervoor kiezen om alle banden te gebruiken. Vervolgens moet het beeld gesegmenteerd worden. In deze stap creëert ENVI EX groepjes pixels (segmenten) Selectie van relevante objecten op basis van kleur
op basis van reflectie-eigenschappen. Door onderaan de ‘Preview’-functie aan te zetten kunt u meteen zien wat het resultaat is. Het ‘Scale Level’ is aanpasbaar en zorgt voor grote of juist kleine segmenten.
Stap 4: Mergen van segmenten De uitkomst van de vorige stap kan worden verbeterd door kleine objecten weer samen te voegen met grotere objecten. Soms is dit juist niet wenselijk, maar in dit voorbeeld willen we de objecten zo simpel mogelijk houden en gebruiken we deze stap als een vorm van ruisonderClassificatieregel 1: de objecten ‘bos’ moeten een minimale oppervlakte hebben
drukking. Door het ‘Merge Level’ in ENVI EX bij te stellen verdwijnen veel kleine objecten en houden we grotere, duidelijke objecten over.
Stap 5: Objecten uitsluiten I In de vorige stappen is weliswaar al het bos als een serie objecten naar voren gehaald, we hebben nog een groot aantal ongewenste objecten over. ENVI EX heeft verschillende methoden om van indringers af te komen. De eerste is ‘thresholding’. Hiermee sluiten we objecten uit op basis van hun reflectie-eigenschappen (kleur). Om goed te zien wat het resultaat is, willen we het originele beeld Classificatieregel 2: selecteren op infraroodreflectie, zodat water uitgesloten wordt in de classificatie
Stap 3: Segmentatie
weer op de achtergrond tonen in plaats van het resultaat van de vorige stap. Dit kan eenvoudig door in de Table of Contents het originele beeld naar boven te verschuiven.
ENVI EX biedt gebruikers een uitgebreide, doch relatief eenvoudige workflow voor het detecteren van objecten
Een goede waarde vinden voor thresholding vergt wat
in een beeld. Deze workflow, in ENVI EX bekend als ‘fea-
spelen met de schuifbalken totdat zoveel mogelijk objec-
ture extraction’ (afgekort als ‘Fx’), is links in het menu
ten die geen bos voorstellen zijn uitgesloten van de selec-
te vinden in de Toolbox. Een dialoogbox opent om te
tie. Verwacht niet een perfect resultaat te krijgen in deze
22
Resultaat van de object-detectie: alle zwart omlijnde, semi-transparante objecten zijn geclassificeerd als ‘bos’.
stap; in de volgende stap is het nog mogelijk de selectie
Hoewel het resultaat al goed in de buurt komt van het
verder te verfijnen.
beoogde resultaat, zitten er nog steeds schoonheidsfoutjes in. Een optie is om meer regels toe te passen
Na het uitsluiten van ongewenste objecten vraagt ENVI
op de classificatie, maar achteraf kunnen de objecten
EX de gebruiker welke statistieken berekend moeten
uiteraard ook nog bewerkt worden in ENVI EX en/of
worden van de objecten. Omdat we nog niet zeker we-
ArcGIS. In dit voorbeeld laten we het bij twee regels en
ten welke we allemaal nodig hebben in de volgende stap,
voeren de classificatie uit.
laten we alles berekenen.
Eindresultaat Stap 6: Objecten uitsluiten II
Het eindresultaat is een vectorbestand met alle bos-
Nadat alle statistieken zijn berekend gaan we over tot
objecten, mits alle voorgaande stappen natuurlijk cor-
classificatie: het indelen van de objecten op basis van hun
rect zijn uitgevoerd. De ervaring is dat enige handigheid
eigenschappen, zoals kleur, vorm en oppervlakte. ENVI EX
bij het kiezen van de juiste regels en parameters in de
biedt ook de mogelijkheid om zelf voorbeelden aan te
feature extraction workflow veel verschil kan maken
wijzen (vergelijkbaar met de ‘training samples’ van Spa-
voor het eindresultaat. Een best practice is om altijd een
tial Analyst in ArcGIS), maar in dit voorbeeld willen we
steekproef te doen van geclassificeerde objecten om na
regels aanmaken waar objecten aan moeten voldoen. We
te gaan dat het resultaat ook daadwerkelijk bos voor-
kiezen daarom voor de optie ‘Choose by Creating Rules’.
stelt.
De eerste regel die we toepassen is dat objecten een minimale grootte moeten hebben. Dit zorgt ervoor dat los-
Talloze mogelijkheden
se groepjes bomen of iemands achtertuin niet voor bos
Het stappenplan dat we in dit artikel hebben besproken
worden aangezien.
is toepasbaar op diverse soorten beelden en geschikt
Inspectie van het resultaat van de eerste classificatieregel
voor het detecteren van talloze soorten objecten. Zolang
toont dat sommige vennen en meertjes nog meegeno-
de juiste data voorhanden is en de gebruiker voldoen-
men worden in de classificatie. De tweede regel die we
de handigheid heeft gekregen in de feature extraction
toepassen heeft daarom betrekking op de gemiddelde
workflow, dan zijn er mogelijkheden te over met ENVI
reflectiewaarde in infrarood, omdat deze voor water an-
om meer informatie in beelden te ontdekken!
ders is dan voor bos. Door de regel zodanig in te stellen dat water uitgesloten wordt van de selectie, houden we
AUTEUR: Sabine Put
voornamelijk bos over.
E-MAIL: sput@esri.nl 23
Esri Nederland Support helpt u succesvol te zijn
Iedere dag lossen de supportmedewerkers van Esri Nederland met plezier vele klantvragen op en helpen we onze klanten succesvol te worden. Een team van ervaren mensen staat klaar om alle gecompliceerde en minder gecompliceerde vragen te beantwoorden. We doen dit met veel enthousiasme en inzet en dat is te merken. Uit de enquêtes blijkt dat onze klanten erg tevreden over ons zijn. Maar wie zijn wij nou eigenlijk en wat doen we precies?
Ons doel
functies en mogelijkheden, kan het natuurlijk zijn dat
Bij support zijn wij erop gericht klanten te helpen bij
de documentatie je niet meer verder kan helpen bij het
vragen over de software of bij foutmeldingen. Wij
vinden van de juiste opties. Wij kunnen dan, door onze
werken dan ook zowel probleemoplossend als meeden-
brede ervaring met de software, een handje helpen bij
kend. Het is ons doel antwoorden te geven op vragen
het vinden van de juiste functionaliteit.
waar je als klant op stuit. Om je als klant verder te
In sommige situaties is het handiger als we met je
helpen is het belangrijk te weten waar je naartoe wil.
meekijken. Dit kan door een remote desktop connec-
Wellicht is er een manier om je plannen te bereiken die
tie te maken. Hiermee kunnen we op afstand op je
je zelf nog niet bedacht had. In dat opzicht proberen
scherm meekijken. Ook kunnen we je muis overne-
wij onze klant ook te stimuleren en uit te dagen.
men, zodat wij je een oplossing kunnen laten zien of
Het is ons streven het werken met ArcGIS of één van
kunnen zoeken naar de oorzaak van een probleem.
onze andere producten makkelijk en leuker te maken
Uiteraard gaat dit altijd in overleg, zodat je nooit voor
en ervoor te zorgen dat je als klant je doel bereikt.
verrassingen komt te staan. Deze mogelijkheid zorgt er natuurlijk voor dat we je zo snel mogelijk weer op weg
Onze activiteiten
kunnen helpen.
Als klant met een onderhoudscontract kun je bij ons terecht met vragen over de software. Als een vraag via
Zoals alle software zijn ook onze applicaties helaas
het webformulier binnenkomt (esri.nl/support/nieuwe-
niet vrij van bugs. Mocht je hier tegenaan lopen dan
supportvraag/form) hebben we meteen alle informatie
melden we dit bij Esri in de VS. Zij gaan dan kijken of
die we nodig hebben en komt de vraag sneller bij de
het mogelijk is de bug te verhelpen in een volgende
juiste persoon terecht. Ook hoeven we vaak niet meer
versie of in een Service Pack. Ook proberen we samen
apart naar informatie te vragen. Hierdoor kan je vraag
met Esri een workaround te leveren, waardoor je toch
sneller in behandeling worden genomen.
verder kan werken. Mocht je nog iets missen tussen de vele mogelijkheden van de software, dan kunnen we
Onze primaire taak ligt bij het beantwoorden van
een Enhancement Request indienen. We vragen dan
vragen van de klant. Denk hierbij vooral aan foutmel-
om een aanpassing in de software. Natuurlijk kun je
dingen, waar deze niet verwacht worden. Graag
deze ideeën ook kwijt op ideas.arcgis.com, of staan ze
ontvangen we dan bij de vraag ook een screenshot
daar reeds tussen.
van deze foutmelding (als bijlage toe te voegen bij het webformulier). We kijken dan waar deze foutmelding
Proces
vandaan komt en lossen deze op of kijken of er een
Je hebt een vraag of krijgt een foutmelding en wil
workaround is.
graag contact opnemen met onze supportafdeling. Hieronder staat in grote lijnen het proces beschreven
Ook kan je contact met ons opnemen bij onduidelijkheden in de software. Door de enorme hoeveelheid 24
dat dan in werking wordt gezet.
Aanmelding
round, maar ook het advies om een bepaalde exten-
Er zijn drie manieren om een vraag bij ons aan te
sie aan te schaffen of over te gaan naar een nieuwe-
melden; per telefoon, per e-mail of via het internet. Dit
re versie van de software. Het kan natuurlijk ook de
laatste heeft onze voorkeur, omdat wij dan direct alle
mededeling zijn dat de software niet ontworpen is om
essentiële informatie binnenkrijgen en daardoor de
een bepaalde handeling te kunnen uitvoeren.
vraag sneller in behandeling kunnen nemen. Wanneer je per telefoon of e-mail een vraag aanlevert is het
Nadat wij tot de conclusie zijn gekomen dat het
erg belangrijk dat je ons laat weten welk product je
antwoord je verder zou moeten helpen nemen we
gebruikt (bijvoorbeeld ArcGIS – ArcView), welke versie
opnieuw contact met je op om dit door te geven. Mocht
en eventueel build, namens welk bedrijf je belt of mailt
het antwoord niet voldoen dan gaan we verder kijken.
en wat je contactgegevens zijn. Bij het aanmelden van foutmeldingen helpt het als je bij de aanmelding alvast
Afsluiting
een screenshot van de foutmelding doorstuurt, hoe
Nadat de vraag is beantwoord sluiten we deze af. Het
eenvoudig deze foutmelding ook lijkt. Dit screenshot
kan zijn dat je dan een enquête ontvangt. Omdat de
kan bij het webformulier als bijlage worden toege-
enquêtes random verstuurd worden bij ongeveer de
voegd.
helft van de vragen, is het van tevoren niet mogelijk om te weten wie er een enquête zal ontvangen. De resul-
Afhandeling
taten hiervan gebruiken we om onze dienstverlening
Wanneer we alle benodigde informatie hebben
zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de wensen
ontvangen wordt de vraag ingevoerd in ons systeem.
van de gebruikers. Intern zijn we constant bezig met
Hiervan ontvang je een bevestigingse-mail met een
bedenken hoe wij je nog beter van dienst kunnen zijn,
referentienummer. Dit nummer kan gebruikt worden
maar input van buitenaf is altijd welkom.
bij alle communicatie rondom de aanvraag. Hiermee voorkom je onnodige vertraging.
Tot slot
In de meeste gevallen zal een supportmedewerker
Onze supportafdeling is op deze manier altijd bezig
binnen een werkdag contact met je opnemen. We
onze klanten op een succesvolle manier te ondersteu-
controleren dan of we de vraag goed begrepen hebben,
nen.
hoe de situatie is ontstaan en vaak kunnen we je ook meteen al de oplossing geven. Indien nodig vragen we
Fijn dat je de moeite hebt genomen op deze manier
om extra informatie. Dit contact kan zowel telefonisch
kennis met ons te maken en wellicht hebben we de
als per e-mail zijn. Mocht je een voorkeur hebben voor
drempel om contact met ons op te nemen voor je
de contactmethode, laat het ons dan gerust weten.
verlaagt.
Is de vraag nog niet opgelost, dan gaan we intern verder met de vraag. We kijken bij het analyseren of
Wij helpen onze klanten graag en kijken uit naar je
we het probleem aan onze kant kunnen reproduceren.
supportvraag.
Indien nodig raadplegen we collega-specialisten, dit kan zowel binnen onze afdeling of organisatie zijn als bij onze leveranciers. We gaan, als het probleem reproduceerbaar blijkt, op zoek naar een oplossing. Dit kan een bepaalde tool zijn, een stappenplan, een worka25