19 OKTOBER 2016
» 34E JAARGANG » NUMMER 02
JEUGDVERENIGING
EX-PRIESTER
„Jongeren zijn echt wel bezig met geloofsvragen.”
Ley Bodden: „We mogen leven van genade.”
Stoffel de Bruin gaat mee op jacht
» WWW.TERDEGE.NL
19 OKTOBER 2016 . 34E JAARGANG NUMMER 2 . LOSSE NUMMERS € 4,50
10/11/2016 2:40:01 PM
*
8
terdege • 19 oktober 2016
20161019-008-TDE-MAIN-AR03.pdf 8
10/11/2016 5:18:24 PM
reportage
Worstelingen delen Hoewel een deel van de jongeren de kerk waarin zij zijn opgegroeid de rug toekeert, heeft een niet onaanzienlijk deel belangstelling voor Gods Woord. De ‘JV’ is voor hen een belangrijke plaats waar ze hun vragen bespreken. „Jongeren zijn op zoek naar wie ze zijn en wie God voor hen is.” Een kijkje in de wereld van de jeugdverenigingen. tEkst AD ErmstrAnG bEElD Anton DommErHolt
terdege • 19 oktober 2016
20161019-009-TDE-MAIN-AR03.pdf 9
9
10/11/2016 5:18:28 PM
*
LEY BODDEN Ley Bodden (1966) groeide op in een behoudend rooms-katholiek gezin in Maastricht. Hij studeerde elektrotechniek aan de MTS. Na het eerste jaar van de HTS maakte hij de overstap naar het Grootseminarie Rolduc, de priesteropleiding voor het behoudende bisdom Roermond. Van 1993 tot 1996 werkte hij als kapelaan in het Limburgse Landgraaf. In januari 1996 legde hij het priesterschap neer en ging hij door in de elektrotechniek. Door het huwelijk met een protestantse vrouw kwam hij in de gereformeerde gezindte terecht. Naast zijn werk volgt hij de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk aan de CHE in Ede. Ley Bodden en zijn huidige vrouw hebben samen vier kinderen.
20
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-020-TDE-MAIN-AR07.pdf 20
10/5/2016 4:00:01 PM
INTERVIEW
“WE MOETEN HELEMAAL NIETS; WE MOGEN”
Langs een kromme weg naar huis Door zijn huidige vrouw leerde ex-priester Ley Bodden de gereformeerde gezindte kennen. Daar kreeg hij voor het eerst antwoord op zijn vragen. „Onder de prediking van het Woord viel eindelijk alles op z’n plek.” TEKST HUIB DE VRIES BEELD ANTON DOMMERHOLT
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-021-TDE-MAIN-AR07.pdf 21
21
10/5/2016 4:00:06 PM
Zeven Bezemers op de
Driestar
AFLEVERING 5
„We kunnen haast een Bezemer-school oprichten”, lacht onderwijzeres Jenneke Bezemer (26). Ze komt uit een gezin van negen kinderen. Van hen volgden er zeven de pabo aan de Driestar in * Gouda. Net als hun vader en moeder. TEKST J. VISSCHER BEELD CEES VAN DER WAL
terdege • 19 OKTOBER 2016
38
20161019-038-TDE-MAIN-AR11.pdf 38
10/5/2016 7:24:27 AM
INTERVIEW
Jenneke Bezemer (26).
H
a, daar hebben we er weer eentje uit de Bezemer-dynastie. Een dergelijke opmerking van een docent kreeg de jongste dochter uit het gezin Bezemer te horen toen ze aan de reformatorische Driestar Hogeschool in Gouda de pabo ging volgen. Best uniek is het immers dat zeven van de negen kinderen van onderwijsman Harry Bezemer (63) en zijn vrouw Jenneke (63) de gang naar Gouda maakten. Van die zeven werken er vijf in het onderwijs. Vader Harry, zoon Cornee en dochter Jenneke komen voor Terdege bij elkaar in Hendrik-Ido-Ambacht. Daar is Cornee schoolleider op de Willem de Zwijgerschool. Lesgeven zit de Bezemers in de genen. „Ik vind het mooi om kinderen iets bij te brengen”, zegt vader Harry Bezemer. Hij woont in Bleskensgraaf en werkt al tientallen jaren op de reformatorische Gomarus scholengemeenschap in Gorinchem. Daar geeft hij informatica en begeleidt hij leerlingen die extra zorg nodig hebben. „Interessant was bijvoorbeeld een lessenserie over het uit elkaar halen van computers. Ook excursies zijn boeiend. Met leerlingen ging ik bijvoorbeeld langs bij hightechbedrijf ASML.” Net als zijn vader is ook Cornee Bezemer, woonachtig in Hendrik-Ido-Ambacht, verguld met het contact met leerlingen. „Als docent kun je thema’s voor een groot deel zelf invullen. Zo heb ik voor een lessenserie over kipei-kuiken een broedmachine meegenomen. Kuikentjes liepen rond in de klas. Daar zijn leerlingen jaren later nog enthousiast over.” Nu hij schoolleider is, werkt Cornee minder direct met leerlingen. „Weliswaar heb ik in de gangen en op het plein nog veel contacten met hen. Maar mijn taak is nu vooral om te zorgen dat de 25 personeelsleden in de 11 groepen hun werk goed kunnen doen. Van belang is een goede sfeer binnen ons team. Met leerkrachten voer ik functioneringsgesprekken. Buiten de drukte van alle dag praten we elkaar bij. Ik moet mensen gemotiveerd houden.”
NAZISME
Net als haar broer Cornee kreeg ook Jenneke Bezemer thuis in Bleskensgraaf de liefde voor het onderwijs „met de paplepel ingegoten”. Van oudere broers hoorde ze „enthousiaste verhalen” over bijvoorbeeld filosofiedocent dr. Ewald Mackay op de Driestar. „Hij weet je aan het denken te zetten. Over bijvoorbeeld het duivelse karakter van het nazisme. Ik herinner me dat Mackay vertelde dat Hitler in de Eerste Wereldoorlog rechtop in de loopgraven liep. Hij was ervan overtuigd dat hij niet zou worden neergescho-
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-039-TDE-MAIN-AR11.pdf 39
39
10/5/2016 7:24:45 AM
44
terdege â&#x20AC;¢ <%D> <%M> <%Y>
20161019-044-TDE-MAIN-AR13.pdf 44
10/4/2016 4:29:39 PM
reportage
De
kerk van
Liudger Ze kwamen iedere zondag, de boeren en de plattelandsmensen uit het buitengebied tussen Elburg en Nunspeet, naar de kerk aan de Zeedijk, noordelijk van Doornspijk. De een kwam heilbegerig, een ander uit gewoonte, een derde wist niet anders te zeggen dan dat het altijd zo geweest was. Maar ze kwamen, boeren op klompen en met de pet op, vrouwen in zondagse Veluwse dracht, want de klok van de St. Ludgeruskerk had geluid. tEkSt JaN VaN â&#x20AC;&#x2122;t HuL bEELD iStock EN HENk ViSScHEr
terdege â&#x20AC;˘ 19 oktober 2016
20161019-045-TDE-MAIN-AR13.pdf 45
45
10/4/2016 4:29:41 PM
Een
leven lang
zorgen Het overgrote deel van haar leven was ze actief als mantelzorger en vrijwilliger. Voor haar gehandicapte zussen en voor dementerende ouderen. Riet Quist (80) heeft er geen moment spijt van gehad. â&#x20AC;&#x17E;Ik heb altijd gedaan wat op mijn pad kwam en er altijd de kracht voor gekregen.â&#x20AC;? tekst Ad eRmstRAng beeld Henk VIsscHeR
20161019-056-TDE-MAIN-AR16.pdf 56
10/5/2016 4:46:01 PM
INTERVIEW
“EIGENLIJK VOEL IK ME NOG GEEN TACHTIG” DSADDASJKH SAJHDHJKDJHKSADSAJHK DSKJAKJDAKLJDAJSL
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-057-TDE-MAIN-AR16.pdf 57
57
10/5/2016 4:46:10 PM
“Zonder de zwarte accenten was het interieur te plat en te wit geweest”
70
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-070-TDE-MAIN-AR22.pdf 70
10/5/2016 3:30:24 PM
Scandinavische
RUST IN HUIS Een rustige basis, veel wit, zwarte accenten, natuurlijke materialen en een paar mooie eyecatchers. Dé ingrediënten van een typisch Scandinavische inrichting. Een woonstijl die ook in Nederland erg populair is. Waarom? En hoe gebruik je in je eigen huis de kennis die bij de noorderlingen in hun genen lijkt te zitten? TEKST MARISKA DIJKSTRA-WOLTERS BEELD VILLA D’ESTA
71
20161019-071-TDE-MAIN-AR22.pdf 71
10/5/2016 3:30:29 PM
TIPS VOOR FIJN INTERIEUR - Een interieur moet een beetje groeien. Neem de tijd voor het zoeken van leuke spullen. Laat je niet verleiden om in één woonwinkel alles in één keer te kopen. Misschien heeft een familielid nog iets leuks voor je over. Vergeet Marktplaats niet. - Pinterest is een bron van inspiratie voor een creatief interieur. Bovendien staan er allerlei ideeën op om met een beperkt budget je huis in te richten. Of zelf iets te maken wat (bijna) niemand heeft. - Kies voor één of twee eyecatchers: een schilderij, salontafel of lamp die direct in het oog springt. Het maakt het gemakkelijker om aan de hand van zo’n voorwerp de kleuren van bijvoorbeeld je wanden te kiezen. - Harde vloeren, vouwgordijnen en leren banken. Ze zijn heel praktisch, maar je huis wordt een klankkast en kan ook wat kil overkomen. Een hoogpolig vloerkleed, kussens op de bank en hangende gordijnen geven meer gezelligheid. - ‘Home, sweet home’ of ‘Home is where the heart is’. Laat je huis zichzelf bewijzen. Zo’n tekst op je dienblad, klok of salontafel is (als het goed is) overbodig.
76
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-076-TDE-MAIN-AR23.pdf 76
10/6/2016 1:44:42 PM
„We hebben wel aardig dezelfde smaak” Wie een blik werpt door het raam van het toekomstige huis van Remi Brand (23) en Annemieke van Strien (21), ziet de twee druk bezig. Hij boort, zij houdt de stofzuiger eronder voor het stof. Een schroef in het gaatje. Zo, de klok hangt. TEKST GERTRUDE DE WILDT-BROUWER BEELD HENK VISSCHER
terdege terdege• •<%D> 19 OKTOBER <%M> <%Y> 2016
20161019-077-TDE-MAIN-AR23.pdf 77
77
10/6/2016 1:44:46 PM
Wijna’s favoriet is de fotowand. 80
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-080-TDE-MAIN-AR24.pdf 80
10/5/2016 3:12:37 PM
Landelijk en tijdloos Voor het raam staan luiken die ooit het postkantoor van Nunspeet sierden. Oude kisten, kastjes en krukjes kenmerken het interieur van Wijna (49) en Herman (55) van der Voort. TEKST ANNE VADER BEELD SJAAK VERBOOM
D
e kantinestoelen aan de eettafel komen van de rommelmarkt; Wijna heeft ze wit geverfd. Ze maakte meer oude spullen nieuw. Door het deksel van een grote augurkenpot heeft ze een peervormig lampje gehangen. De donkerrode houten vloer verfde ze wit. „Daarna heb ik er nooit meer wat aan gedaan. Nu lijkt het net een oude cafévloer.” De bedden in de slaapkamers heeft haar man gebouwd van oud steigerhout. Ze zegt niet heel bewust bezig te zijn met de inrichting. „Het is in de loop van de afgelopen twintig jaar zo gegroeid. Je moet gewoon ergens beginnen, dan komt de rest vanzelf. In een brocantewinkeltje koop ik weleens een lijstje, een koffer, oud linnengoed of kant.” Rommelmarkten struint ze niet af. Vaker loopt ze de spullen gewoon tegen het lijf. Zo zag ze wel wat in de verroeste, gebutste transportkar uit het magazijn van de technische dienst waar haar man werkt. „Alleen een beetje schoonmaken, verder niks aan doen. Wat groenkleurig glaswerk erop en klaar.” Moeilijk hoeft het niet te zijn. De hoge glazen vazen op tafel komen gewoon van Xenos en de fauteuils tikte ze via Marktplaats op de kop. Bij Ikea vond Wijna kussenhoezen en een schapenvacht. Het verdroogde vogeltje (in een kooitje op de kast) bracht haar dochter eens mee. Gewoon gevonden in het hooi bij een paardenstal. Sommige spulletjes resteren nog uit de tijd dat ze met haar tweelingzus fairs organiseerde om brocante spulletjes te verkopen. „Het liep als een trein. Uit de spullen die over waren, pikten we wat mee voor onze eigen gading. Toen onze nicht ernstig ziek werd en overleed, zijn we gestopt. Toen was het niet meer leuk.”
Meestal loopt Wijna de spullen gewoon tegen het lijf.
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-081-TDE-MAIN-AR24.pdf 81
81
10/5/2016 3:12:43 PM
Fotobehang zorgde voor een ‘ruwe‘ muur. 84
20161019-084-TDE-MAIN-AR25.pdf 84
10/6/2016 11:04:30 AM
Industrieel wonen Oude stalen lampen, een grijze pvc-vloer en een door fotobehang ruw ogende wand geven hun interieur een industrieel uiterlijk. Jaap en Thea van Donselaar zijn vaak op zoek naar „spulletjes met een verhaal. Dat past echt bij ons.” TEKST AD ERMSTRANG BEELD SJAAK VERBOOM
A
fgelopen zomer trouwde Jaap van Donselaar (27) uit Veenendaal met Thea van Leeuwen (24) uit Opheusden. De huwelijkssluiting had plaats in de tuin bij de ouders van Thea. De daggasten zaten buiten op strobalen. „Dat ging gelukkig goed. We hadden voor de zekerheid een tent geplaatst, maar het was gelukkig vrijwel geheel droog.” Als fotolocatie koos het stel (beiden werken in de zorg) voor een oude fabriek, een afvalverwerkingsbedrijf in Ochten. Tegen de achtergrond van puin, gereedschap, machines en nevel om het stof neer te laten slaan, werden bijzondere foto’s gemaakt. Lachend: „De meeste familieleden en vrienden keken er niet vreemd van op. ‘Dat hoort bij jullie’, was hun reactie.” Hun koopwoning aan de Lange Dreef in Veenendaal hebben ze grotendeels naar eigen smaak ingericht. „Niet alles, want de keuken was nog aardig goed. Die hebben we intact gehouden. Het belangrijkst waren voor ons de woonkamer en onze slaapkamer.” Het oog van een willekeurige bezoeker wordt bij binnenkomst direct getrokken naar een van de wanden van de woonkamer. Het door Thea’s vader zorgvuldig aangebrachte fotobehang geeft een muur weer, die gedeeltelijk uit ruwe stenen bestaat maar waarvan andere delen onregelmatig zijn bedekt met onder meer vegen cement. Fotobehang siert ook de plafonds tussen de balken. Niet te onderscheiden van enigszins verweerde oude planken. De balken zelf zijn met een blokje opgeschuurd. „Dat kostte veel energie. Het duurde heel lang voordat ze waren zoals we wilden”, aldus Jaap.
„We willen ervoor waken dat het te druk wordt.”
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-085-TDE-MAIN-AR25.pdf 85
85
10/6/2016 11:04:35 AM
Alle meubels zijn tweedehands of gekregen. 88
terdege â&#x20AC;¢ 19 OKTOBER 2016
20161019-088-TDE-MAIN-AR26.pdf 88
10/5/2016 3:26:23 PM
Mix van retro, folklore en buitenlands Een lamp in alle kleuren van de regenboog, een groen gelakte tafel en kast, felgele keukenmuren en kleurige kussentjes in de bank; gitaren aan de muur en een kleedje in het typische bruin-oranje uit de jaren zeventig voor de vaatwasser. TEKST ANNE VADER BEELD SJAAK VERBOOM
J
acob (31) Janneke (26) van de Bogerd willen met hun interieur uitstralen dat ze openstaan voor andere culturen. Dat past bij hun werk en leven: het stel is missionair werker in de Bredase volksbuurt waar ze met hun zoontjes Judah en Jezra wonen. „Ik merk dat mensen uit andere culturen zich door onze inrichting sneller op hun gemak voelen”, vertelt Janneke. ‘Zo’n gietijzeren theepot had mijn moeder in Marokko ook op de kachel staan’, zeggen ze dan.” De kamer vertoont een mix van retro, folklore en buitenlands. Toch is het vooral eenvoud die hun woning siert. Alle meubels heeft het stel tweedehands aangeschaft of gekregen van familie, vrienden en bekenden. „Je moet geen schatten op aarde hebben.” Een eigen servies heeft Janneke nooit gehad. „Soms vind ik dat jammer. Maar als ik denk aan mensen die ik in Roemenië ontmoette of aan het vluchtelingengezin dat al twee jaar in een park woont, waarom zou ik dan een servies willen hebben?” Ze studeerde SPW, maar eigenlijk had ze iets met interieur willen doen. „Ik houd erg van een mooie inrichting. Toch stel ik mezelf altijd de vraag: Waarom, kan ik echt niet zonder?” Ze wil haar ogen niet sluiten voor onrecht en vindt het niet oké om volgens de Nederlandse maatstaf te leven. „Het is toch bizar dat we nieuwe kinderwagens kopen, terwijl Marktplaats vol staat met kinderwagens? We weten dat de wereld onder onze consumptie lijdt.” Jacob werkt parttime voor zijn timmerbedrijf; daarnaast leeft het gezin van giften. Janneke: „Ik las eens in een oud boekje
„Mensen uit andere culturen voelen zich door onze inrichting sneller op hun gemak.”
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-089-TDE-MAIN-AR26.pdf 89
89
10/5/2016 3:26:27 PM
20161019-092-TDE-MAIN-AR27.pdf 92
10/5/2016 4:19:58 PM
SERIE OVER KLEIN WONEN DEEL1
Gasten eten met het bord op schoot Een vrijstaand huisje, verscholen in een doodlopend straatje in het centrum van Dordrecht. Het voor- en achtertuintje zijn uniek in de stenen omgeving. De rust is er bijna tastbaar aanwezig. „Je hoort niets van de stad.” TEKST AD ERMSTRANG BEELD ANTON DOMMERHOLT
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-093-TDE-MAIN-AR27.pdf 93
93
10/5/2016 4:20:02 PM
Liefde voor de natuur en jagen op wild kunnen samen gaan.
*
„Ik ga veel op jacht met ervaren jagers.”
„Jager worden kost je al gauw tienduizend euro.”
102
terdege • 19 OKTOBER 2016
20161019-102-TDE-MAIN-AR30.pdf 102
10/7/2016 12:58:41 PM
JONGEREN
“Je bent geen jager om lekker te kunnen schieten” Mistflarden hangen laag. Goudgeel breekt de ochtendzon door. De sierlijke ree in het veld is gelukkig geen doelwit vandaag. Wel de patrijs. Een geweer wordt gericht, het schot klinkt. De ree is verdwenen, de patrijs valt neer. TEKST HENRIEKE VAN DAM BEELD CEES VAN DER WAL
S
toffel jaagt. Zoveel als mogelijk gaat hij mee op jacht, want jagen is zijn hobby en passie. Wie met Stoffel de Bruijn (22) uit Berkenwoude over jagers en geweren praat, leert één ding: je bent geen jager om eens lekker te kunnen schieten. Dat moet verteld worden, want daarover wordt verkeerd gedacht. „Het beeld dat mensen van jagen hebben, is dat je in het wilde weg je geweer gebruikt. In plaats daarvan ben je heel zorgvuldig bezig om het wild in je jachtgebied te beheren. Je bent verantwoordelijk voor een evenwichtige wildstand, niet voor het lossen van kogels.” Daarom kan het dus samengaan: liefde voor de natuur en jagen op wild.
JACHTPERCEEL Grote verhalen over de jacht én over de geweren kreeg Stoffel mee vanaf zijn twaalfde jaar. De vader van een vriend was jager en beide jongens leek dat ook
wel wat. „Elk jaar rond Kerst mochten we mee op hazenjacht. In één dag werden dan dertig hazen geschoten. Genoeg om de hazenstand voor een tijd weer gezond te hebben. Toen we eindelijk 18 jaar waren, gingen we de opleiding tot jager volgen en namen we schietlessen.” Zijn praktijkexamen haalde Stoffel meteen, het is nog wachten op de theorie. „Van uit het hoofd leren ben ik nooit een grote fan geweest”, grijnst hij betekenisvol. „Er komt veel kennis bij het vak kijken: welk geweer gebruik je bij welk wild? Wanneer mag je welke dieren schieten? Hoe zit het met de wet- en regelgeving? Zodra ik gecertificeerd ben, ga ik op zoek naar een eigen jachtperceel. Boeren hebben het recht van de jacht op hun land en zij verpachten dat aan jagers. Ik probeer ergens tussen te komen.”
BLAUWE PLEK Al is Stoffel jager in opleiding, volleerd schutter is hij
al wel. „Iedere vrijdagmiddag reisden we af naar Lienden of Biddinghuizen om te oefenen op de schietbaan. De eerste keer sta je krampachtig met het geweer in handen. Je weet dat je terugslag krijgt als je schiet met een hagelgeweer, maar wij zeiden stoer tegen elkaar dat we daar geen last van hadden. Een dag later bleken we een grote blauwe plek op onze schouder te hebben”, lacht Stoffel. Eelt heeft hij nu niet op zijn schouder, want een goede schiethouding voorkomt alle problemen.
“ IK ZIT NU OP DE 10.000.000 FOTO'S”
„GESCHOTEN WILD GAAT NAAR DE POELIER” 20161019-103-TDE-MAIN-AR30.pdf 103
terdege terdege ••24 2016 2419DECEMBER DOKTOBER ECEMBER 22015 015
103
10/7/2016 12:59:00 PM
“Voor de toekomst wens ik Schiphol een goede vlucht”
108
terdege • 19 oktober 2016
20161019-108-TDE-MAIN-AR32.pdf 108
10/6/2016 2:56:59 PM
KONINGSHUIS
Basisscholieren mochten nadenken over de toekomst van Schiphol.
Koning viert jubileum Schiphol mee Vluchthaven Schiphol is voor koning Willem-Alexander geen onbekend terrein. Met grote regelmaat vliegt hij vanaf Schiphol naar het buitenland. Het is dan ook niet verwonderlijk dat juist hij aanwezig is bij de viering van het honderdjarig bestaan van het vliegveld. TEKST JOSINE DROOGENDIJK BEELD ANP
terdege â&#x20AC;¢ 19 OKTOBER 2016
20161019-109-TDE-MAIN-AR32.pdf 109
109
10/6/2016 2:57:03 PM