Τουριστικός οδηγός Λήμνου και Άη Στράτη by Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.

ΛΗΜΝΟΣ & ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 2011

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

Λήμνος

&Άγιος Ευστράτιος Με την υπογραφή του

Licenced image by V.Triantafyllidis

ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

a place of thousand feelings

ΛΗΜΝΟΣ Ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις AΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

Λήμνος, ένα νησί με σχήμα πεταλούδας που ακουμπά την πανάρχαια ιστορία του στα νερά του Βόρειου Αιγαίου. Αυθεντική, πανέμορφη, απρόσμενη. Με δανδελωτές ακτές, χρυσές αμμουδιές, γραφικούς οικισμούς. Με τις μοναδικές της αμμοθίνες, τα σπάνια είδη πουλιών και τα ελάφια της. Τα αμπέλια, τα τυριά τα φλομάρια και τα φρέσκα ψάρια της. Ευλογημένη και αστείρευτη. Με ζωντανή την παράδοση και τον πολιτισμό να καθρεφτίζονται στο χαμόγελο των ανθρώπων της. Αυτή είναι η Λήμνος. Το νησί του Ηφαίστου, πού ύμνησε ο Όμηρος. Με το βυζαντινό της κάστρο, την Ηφαιστεία, το Καβείριο και την Πολιόχνη, τον πρώτο οικισμό της Ευρώπης. Και δίπλα ο Αγ. Ευστράτιος. Τόπος αληθινής απόδρασης. Λήμνος και Αγ. Ευστράτιος. Ένας άγνωστος παράδεισος του Αιγαίου, σε περιμένει να τον ανακαλύψεις.

ΑΓ ΑΓ..ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΛΗΜΝΟΣ

LEMNOS AG. AG.EFSTRATIOS EFSTRATIOS

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ LEMNOS TOURISTIC

lemnos

ΤOURISTIC

ΛΗΜΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Μ.Κ.Ε • Τηλ. 2254350015

Developmental of Lemnos S.A.

Developmental Anonymous Company Local Authority

ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ

Γενικές πληροφορίες

ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

a place of thousand feelings

ΑΓ.ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΛΗΜΝΟΣ

LEMNOS AG.EFSTRATIOS

Developmental of Lemnos S.A.

Developmental Anonymous Company Local Authority

ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ

3 Γενικές πληροφορίες

Editorial Φίλες και φίλοι απανταχού της Ελλάδας. Αν κρατάτε στα χέρια σας αυτόν τον οδηγό τότε πιθανόν να σκέφτεστε το ενδεχόμενο να επισκεφθείτε για διακοπές τη Λήμνο ή/και τον Άγιο Ευστράτιο. Σας διαβεβαιώνω πως κάνατε την καλύτερη επιλογή! Ως Λημνιός, με ιδιαίτερη χαρά και περηφάνια σας παρουσιάζω τον ανανεωμένο οδηγό Λήμνος – Αη Στράτης 2011, (με την υπογραφή της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ). Στις επόμενες 128 σελίδες περιλαμβάνονται με λεπτομέρεια όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε, αν επιθυμείτε να ανακαλύψετε τα μυστικά των δυο νησιών. Ο οδηγός θα προσπαθήσει να σας ενημερώσει για την ιστορία, το περιβάλλον, την αναψυχή, το φαγητό, τη διασκέδαση, τις δραστηριότητες, τα αξιοθέατα και ασφαλώς τις παραλίες της Λήμνου και του Άη Στράτη, με λιτό και πρακτικό τρόπο. Στόχος μας είναι με μια ματιά να μάθετε τα τί, πώς και πού. Και όλ’ αυτά σε μέγεθος τσέπης για να μην τον αποχωρίζεστε ποτέ. Επίσης για τη δική σας διευκόλυνση έχουμε συμπεριλάβει χρήσιμους χάρτες, διαγράμματα και διάφορες άλλες πληροφορίες που σίγουρα θα σας χρειαστούν κατά τη παραμονή σας εδώ. Όπως βλέπετε τα έχουμε προβλέψει όλα, οπότε το μόνο που μένει είναι να σας καλωσορίσουμε και φέτος στα νησιά μας τη Λήμνο και τον Άη-Στράτη… δύο κομμάτια γης, καταμεσής του Αιγαίου, σαν πεταλούδες με ανοιγμένα τα πολύχρωμα φτερά, με ομορφιά απαράμιλλη, φιλόξενους ανθρώπους και ξεχωριστή ιστορική σημασία. Δύο νησιά που οργώνουνε υπομονετικά το χωράφι του χρόνου εδώ και χιλιετίες. Δύο επίγειοι παράδεισοι με πλατιές, χρυσαφένιες αγκαλιές που σας προσκαλούν να τις χαρείτε… Τί λέτε, ξεκινάμε; Με εκτίμηση Κώστας Ζαφειρίου Συγγραφέας

Τουριστικός Οδηγός Λήμνου & Άι Στρατη 2011 www.limnosgreece.gr Ειδική Έκδοση της Εφημερίδας «Εμπρός»

3 Editorial 7 Γενικές Πληροφορίες 39 Περιήγηση Διαδρομές 79 Τα Αξιοθέατα με μια ματιά 85 Παραλίες 91 Άλλες Δραστηριότητες 101 Γαστρονομία 113 Άι Στράτης 121 Data

Εκδότης: Μανόλης Μανώλας Επιμέλεια κειμένων: Κώστας Ζαφειρίου Φωτογραφίες: Παντελής Πραβλής, Γιάννης Γιαννέλος, αρχεία εφημερίδας «EMΠPOΣ» και Δήμου Λήμνου Art Director: Μαρία Αριστοτέλους Μακέτες: Μαρία Αριστοτέλους, Χαρίκλεια Ματζουράνη, Μυρτώ Παπαδέλλη Eμπορική Διεύθυνση: Νίκος Mάγειρας Εμπορικό - Διαφημιστικό: Μαντώ Χλαχλά Συντονισμός έκδοσης: Μαντώ Χλαχλά Παραγωγή: Eπικοινωνία Λέσβου A.E. Εκτύπωση: Βιβλιοσυνεργατική Α.Ε.Π.Ε.Ε. Χάρτης: GEOPSIS Eφημερίδα «EMΠPOΣ» Kαρά Tεπέ, 81100 Μυτιλήνη Τηλ. 22510 41619, Fax 22510 27300 Γραφείο Λήμνου: Γαροφαλλίδου 2, Μύρινα Τηλ. - Fax: 22540 25526 e-mail: info@emprosnet.gr URL: http://www.emprosnet.gr Τουριστικός Οδηγός Λήμνου & Aγίου Ευστρατίου 2011 Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, η αντιγραφή και γενικότερα η μετάδοση με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, μέρους ή ολόκληρης της ύλης του «Τουριστικού Οδηγού Λήμνου & Aγίου Ευστρατίου 2011» χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Διανέμεται δωρεάν.

7 Γενικές πληροφορίες

Γενικές Πληροφορίες Η Λήμνος

............................... σελ. 8

Ιστορία-Μυθολογία

....... σελ.16

Φυσικό Τοπίο

..................... σελ.24

Αρχιτεκτονική

.................... σελ.30

Κάτοικοι

.................................. σελ.36

Γενικές πληροφορίες

Η Λήμνος Λήμνος. Μυθική πατρίδα του Ηφαίστου και των Κάβειρων, σταυροδρόμι πολιτισμών, αρχαίων όσο τα πρώτα σκιρτήματα της ιστορίας, η τόσο αγαπητή γη του Ομήρου και των αρχαίων τραγωδών. Πού και πώς θα την ανακαλύψετε; Το νησί βρίσκεται στο κέντρο του Β. Αιγαίου, ανάμεσα στη Λέσβο, τη Σαμοθράκη και τον Άγιο Ευστράτιο. Τόπος με ιδιαίτερο χρώμα και ομορφιά, εκτείνεται σε περισσότερα από 450 τετραγωνικά χιλιόμετρα (το όγδοο μεγαλύτερο

Γενικές πληροφορίες

της Ελλάδας). Η Λήμνος απ’ το 2011 αποτελεί έναν ενιαίο Δήμο. Έχει 32 χωριά και περίπου 18.000 μόνιμους κατοίκους. Η πρωτεύουσα και το κεντρικό λιμάνι του νησιού είναι η Μύρινα. Το σύγχρονο αεροδρόμιο της Λήμνου βρίσκεται βολικά ακριβώς στο κέντρο του νησιού και διαθέτει έναν απ’ τους μακρύτερους αεροδιαδρόμους στην Ελλάδα. Το κεντρικό οδικό της δίκτυο είναι σε άριστη κατάσταση και προσφέρει πρόσβαση σχεδόν σε κάθε άκρη της με ευκολία και ασφά-

Γενικές πληροφορίες

λεια. Δε θα ξοδέψετε παραπάνω από μισή ώρα στο αυτοκίνητο για να φτάσετε σε οποιονδήποτε προορισμό μέσα στο νησί. Για τον επισκέπτη η Λήμνος διαθέτει πολλά καταλύματα και χώρους φιλοξενίας. Από ενοικιαζόμενα δωμάτια, έως υπερπολυτελή ξενοδοχεία. Είναι σίγουρο πως καμία υπηρεσία δε θα σας λείψει όταν έρθετε στο νησί, καθώς χρόνια σταθερής ανάπτυξης έχουν δημιουργήσει ευέλικτες υποδομές, που μπορούν να καλύψουν ακόμη και τους πιο απαι-

Γενικές πληροφορίες

τητικούς. Το ήμερο, σχεδόν σεληνιακό, τοπίο της Λήμνου με την εντυπωσιακή δαντελωτή ακτογραμμή της, κρύβει αμέτρητα μυστικά, τα οποία αυτός ο οδηγός ελπίζει να σας αποκαλύψει σελίδα-σελίδα. Με το αγνάντι πάντα στη θάλασσα και οδηγούς τους ανέμους σας ευχόμαστε ολόψυχα καλό ταξίδι και ξέγνοιαστες διακοπές στο νησί μας.

Γενικές πληροφορίες

Ιστορία-Μυθολογία Προϊστορικοί χρόνοι Η Λήμνος ξεπρόβαλε κατά τη διάρκεια μιας φυσικής κοσμογονίας που έλαβε μέρος κατά την καταπόντιση της Αιγαιίδας και με την τήξη των τελευταίων παγετώνων περίπου 15.000 χρόνια π.Χ. Η ανθρώπινη παρουσία στο νησί μετρά περισσότερα από 10.000 χρόνια όπως μαρτυρούν οι πλέον πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις. Το όγδοο μεγαλύτερο σε μέγεθος

νησί της Ελλάδας βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Β. Αιγαίου, σε ίση σχεδόν απόσταση από τον Ελλήσποντο και το Άγιο Όρος. Έχει πολυάριθμους κόλπους με ασφαλή αγκυροβόλια στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και αποτελεί θαλάσσιο σταυροδρόμι στις μετακινήσεις από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση. Στην αρχαιότητα τονίστηκε ιδιαίτερα η σημασία της γεωγραφικής θέσης της Λήμνου καθώς και ο ρόλος που διαδραμάτισε στα Ομηρικά έπη και στην Αργοναυτική εκστρατεία.

Γενικές πληροφορίες

Λίγη μυθολογία Ήφαιστος: ο πάτρωνας θεός

Το όνομα του νησιού Το όνομά Λήμνος, που παρέμεινε αναλλοίωτο στους αιώνες, πιθανώς έχει ρίζα φοινικική και σημαίνει «λευκή», καθώς από μακριά φαντάζει ασπριδερή. Κατά καιρούς, όμως της έδωσαν ποικίλες άλλες προσωνυμίες, όπως: Σιντηίς: από το όνομα των πρώτων κατοίκων της, τους «αγριόφωνους» Σιντύες. Υψιπύλεια: από τη θρυλική βασίλισσά της, την Υψιπύλη. Αιθάλεια, Πυρόεσσα ή Vulcania: για την ηφαιστειακή φύση της και την παράδοσή της στη μεταλλουργία. Δίπολις: ονομασία των κλασικών χρόνων, κατά τη διάρκεια των οποίων αναπτύχθηκαν οι δύο πόλεις Μύρινα και Ηφαιστεία. Σταλιμένη: Παραφθορά των Φράγκων κατά τα μεσαιωνικά χρόνια που προκύπτει απ’ τη φράση «Σ’τη Λήμνο».

Ο μύθος αναφέρει πως ο Ήφαιστος μπλέχτηκε σε μια αψιμαχία με τον Δία, με αποτέλεσμα ο βασιλιάς των θεών να τον εκσφενδονίσει απ’ τον Όλυμπο. Ο Ήφαιστος έπεφτε για μέρες, ώσπου προσγειώθηκε στη Λήμνο. Οι κάτοικοι του τόπου εκεί τον περιποιήθηκαν και ο αρχιμεταλλουργός θεός, για να τους ευχαριστήσει, έστησε ένα εργαστήρι στο νησί στο οποίο έφτιαχνε διάφορα θαυμαστά αντικείμενα. Πράγματι ο μύθος απηχεί έντονα στην πραγματικότητα μιας και το νησί, εκτός απ’ την έντονη μεταλλουργική παράδοσή του, έχει και ηφαιστειογενή σύσταση εδάφους. Πριν χιλιάδες χρόνια πιθανόν να διέθετε και ενεργό ηφαίστειο με το όνομα Μόσυχλος, του οποίου η θέση σήμερα είναι αβέβαιη. Επίσης απέχει ελάχιστα από τα μεταλλεία του Εύξεινου Πόντου και της Μικράς Ασίας. Πηγές πλούτου και ανάπτυξης. Η σύνδεση του σιδήρου με το όνομα των πρώτων κατοίκων της Λήμνου, των Σιντίων, (που υποδέχτηκαν τον Ήφαιστο) είναι προφανής. Σημερινά τοπωνύμια και ιδιαίτερα αυτό ενός μικρού νησιού στα Β.Δ. της Λήμνου, που ονομάζεται Σιδηρίτης ή Σεργίτσι, μαρτυρά του λόγου το αληθές.

Οι Κάβειροι Ο Ήφαιστος παίρνοντας για νύφη του τη νύμφη Καβειρώ έκαναν ένα παιδί. Τον Καδμίλο. Ο Καδμίλος με τη σειρά του γέννησε τρεις γιους, τους Κάβειρους. Αυτά τα υποχθόνια πνεύματα της θάλασσας, της γης και της φωτιάς, οι τότε κάτοικοι της Λήμνου τα αναπαριστούσαν με το σφυρί και τη λαβίδα του μεταλλουργού. Η μορφή τους γήινη ή εξωτική ανάλογα, κοσμούσε διάφορα καλλιτεχνήματα της εποχής. Η λέξη Κάβειρος πιθανόν να προέρχεται απ’ το

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ XPONOΛOΓIO

2 Το 510 έως το 509 π.Χ.,

περνάει στην κυριαρχία των Αθηναίων του Μιλτιάδη και μεταβάλλεται σε κληρουχία της Αθήνας.

2 Κατά την περίοδο των περσικών πολέμων, οι Πέρσες κυριεύουν για δεύτερη φορά τη Λήμνο, αλλά το 479 π.Χ., ο Αθηναϊκός στόλος τους διώχνει από το νησί. 2 Επί κυριαρχίας των Μακεδόνων, την κατακτά ο Φίλιππος, το 353 π.Χ., αλλά την ξαναδίνει στους Αθηναίους. 2 Στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, το νησί κατακτάται από τους Ρωμαίους, το 166 π.Χ. 2 Στα βυζαντινά χρόνια

υπάγεται διοικητικά στο «Θέμα» του Αιγαίου πελάγους και αποτελεί ιδιαίτερη επισκοπή - ως πρώτος επίσκοπός της μνημονεύεται ο Στρατήγιος, που μετείχε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας.

2 Το 267 έως το 269 μ.Χ., το νησί υφίσταται τις καταστροφικές επιδρομές των Γότθων και των Ερούλων. 2 Το 900 μ.Χ., η Λήμνος λεηλατείται από τον περιβόητο αρνησίθρησκο πειρατή Λέοντα Τριπολίτη (Ελ-Ζουράφα). 2 Το 924 μ.Χ., ο βυζαντινός ναύαρχος Ιωάννης Ραδινός κατατροπώνει το στόλο των πειρατών και απαλλάσσει τη Λήμνο, αλλά και τα υπόλοιπα Αιγαιοπελαγίτικα νησιά, από τους Σαρακηνούς. 2 Το 1207 μ.Χ., περνάει στην εξουσία της επιφανέστατης ενετικής οικογένειας του Φιλοκάλου Ναβιγκαγιόζι, υπό τις διαταγές του δόγη της Βενετίας Βαλδουίνου και των διαδόχων του. Η κυριαρχία των Ναβιγκαγιόζι διαρκεί 70 χρόνια.

2 Μεσολαβούν πολλές περιπέτειες και το νησί πέφτει στα χέρια των Γενουατών Γατελούζων, οι οποίοι δεσπόζουν από το 1355 στη γειτονική Λέσβο. 2 Ύστερα από έναν αιώνα, το 1460, οι Οθωμανοί, αφού τακτοποιούν και ισχυροποιούν τις θέσεις τους στην Ηπειρωτική χώρα και τα Βαλκάνια, στρέφουν τις βλέψεις τους προς τα νησιά. Καταλαμβάνουν τη Λήμνο και την παραχωρούν, μαζί με την Ίμβρο, στο δεσπότη Δημήτριο Παλαιολόγο, ο οποίος αναγνωρίζει την επικυριαρχία τους. 2 Το 1464, ο Βενετός Ιάκωβος Λορεδάνος κατακτά και παραμένει στο νησί μέχρι τον Ιανουάριο του 1479, οπότε, ύστερα από συνθήκη, η Λήμνος παραχωρείται στους Οθωμανούς. 2 Προηγουμένως, το

1478, ο Σουλεϊμάν Πασάς πολιορκεί το κάστρο του Κότσινα. Με την ηρωική δράση της, η Μαρούλα, η κόρη του σκοτωμένου φρούραρχου, απομακρύνει τους Οθωμανούς από το νησί, γίνεται θρύλος και ονομάζεται «ένοπλη Παλλάδα» και «Ζαν ντ’ Αρκ της Λήμνου».

2 Στη διάρκεια της μακραίωνης κυριαρχίας των Οθωμανών, το νησί υφίσταται τις ολέθριες συνέπειες όχι μόνο του νέου βενετοτουρκικού πολέμου, από το 1684 έως το 1699, αλλά και του ρωσοτουρκικού, από το 1768 έως το 1774 και από το 1787 έως το 1792. Για σύντομο μόνο διάστημα, κατακτούν το νησί οι Βενετοί. 2 Κατά τον πρώτο ρωσοτουρκικό πόλεμο, το 1770 συγκεκριμένα, εμφανίζεται στη Λήμνο ο ρωσικός στόλος, υπό τον Αλέξιο Ορλόφ, και αρχίζει να πολιορκεί το κάστρο, όπου είναι κλεισμένος ο τουρκικός πληθυσμός της πρωτεύουσας. Η πολιορκία, από ξηρά και θάλασσα, διαρκεί τρεις μήνες. 2 Είναι έτοιμη η παράδοση του κάστρου, με συνθήκη,

Γενικές πληροφορίες

2 Οι Πελασγοί, που ήταν συγγενείς των Τυρρηναίων και των Ετρούσκων της Ιταλίας, καταλαμβάνουν τη Λήμνο το 1000 π.Χ. Το 511 π.Χ., το νησί πέφτει στην κατοχή των Περσών.

όταν ξαφνικά αποβιβάζονται στο νησί 3.000 Τούρκοι, υπό τον Καπουδάν Χασάν Πασά Τζετζάερλη, τρέπουν σε φυγή τους Ρώσους και, αμέσως μετά, προβαίνουν σε βιαιότητες εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Απαγχονίζεται ο επίσκοπος Λήμνου Ιωακείμ ο Χίος και θανατώνονται πολλοί πρόκριτοι.

2 Με την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου, τον Οκτώβριο του 1912, το νησί, που έχει σημαίνουσα γεωγραφική θέση, απελευθερώνεται από τον αρχηγό του ελληνικού στόλου, το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. 2 Ο κόλπος του Μούδρου γίνεται ορμητήριο του στόλου και με τη θρυλική ναυαρχίδα «Αβέρωφ», ελευθερώνονται ένα ένα τα νησιά του Αιγαίου. 2 Ο Μούδρος συνδέεται με την πρώτη πολεμική αεροναυτική ενέργεια στα παγκόσμια χρονικά. Από τα νερά αυτά αποθαλασσώνεται, στις 24 Ιανουαρίου 1913, το υδροπλάνο «Ναυτίλος», με αξιωματικούς τους γενναίους Μουτούση και Μωραϊτίνη, που χαρτογραφούν και βομβαρδίζουν τον τουρκικό στόλο στο ναύσταθμο του Ναγαρά. 2 Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, 250 αγγλογαλλικά πολεμικά πλοία ναυλοχούν στη θάλασσα του Μούδρου και από εκεί αρχίζουν πολύμηνη εκστρατεία κατά της Καλλίπολης, προκειμένου να ανακουφίσουν τους Ρώσους, που έχουν υποστεί σοβαρά πλήγματα από τους Γερμανούς. 2 Γνωστή η ανακωχή του Μούδρου, που υπογράφεται τον Οκτώβριο του 1918 από τους συμμάχους και την ηττημένη Τουρκία. Το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έχει σημάνει. 2 Τον Απρίλιο του 1941, το νησί καταλαμβάνεται από τους Γερμανούς και μένει υπό την κατοχή τους έως τον Οκτώβριο του 1944.

Γενικές πληροφορίες

σημιτικό καβιρίμ, που σημαίνει ισχυρος, δυνατός, ή απ’ το Ελληνικό καίω. Λέγονταν και Καρκίνοι, μιας και οι λαβίδες του σιδηρουργού παρέπεμπαν στα γνωστά καβούρια.

Καβείρια μυστήρια Ήταν η ετήσια γιορτή προς τιμήν των Καβείρων, στο ομώνυμο ιερό τους που σήμερα βρίσκεται Β.Α. του νησιού. Η τελετή εικάζεται πως είχε σχέση με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα της γης. Για εννέα μέρες που διαρκούσε η γιορτή και μέχρι να φτάσει το πλοίο με την ιερή φλόγα από τη Δήλο, οι φωτιές και οι εστίες παρέμεναν σβηστές σε όλο το νησί. Η υποδοχή της φλόγας ήταν πανηγυρική, με δεήσεις και καθαγιασμούς. Με την υποδοχή του φωτός η ζωή επανερχόταν αμέσως στον κανονικό της ρυθμό. Οι μη μυημένοι απαγορευόταν να πατήσουν στο ιερό των Καβείρων και η ανυπακοή τιμωρούνταν με θάνατο. Λέγεται πως η Ολυμπία, η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ήταν μία εκ των διασημότερων μυστών των Καβείριων μυστηρίων.

Ανάμεσα σε μυθολογία και ιστορία Μέσα από μυθολογικά και ιστορικά κείμενα, προ-

Τα Λήμνια δεινά Στα χρόνια της βασιλείας του Θόαντα, οι γυναίκες του νησιού διέπραξαν ύβρι εναντίον της θεάς Αφροδίτης η οποία τις καταράστηκε να έχουν άσχημη μυρωδιά και γι’ αυτό οι άντρες μοιχεύσανε και έφεραν στο νησί γυναίκες απ’ τη Θράκη. Οι σύζυγοί τους πίσω στη Λήμνο, όμως, μη μπορώντας να ανεχτούν τη μεγάλη αυτή προσβολή

21 Γενικές πληροφορίες

κύπτει το συμπέρασμα ότι ο αρχαίος κόσμος έδειχνε ζωηρό ενδιαφέρον για τη Λήμνο και τον πολιτισμό της. Μετά τους Σιντίες, κυριάρχησαν στο νησί οι Κάρες. Ύστερα ήρθαν οι Κρήτες, τους οποίους οι Λημνιοί δέχθηκαν φιλικά. Θέλοντας να τους ευχαριστήσει για την ευγένεια και τη φιλοξενία τους, ο βασιλιάς των Κρητών, Ραδάμανθυς, τους έδωσε το Θόαντα, γιο του θεού Διόνυσου και της Αριάδνης, ο οποίος έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Λήμνου. Αργότερα, ο βασιλιάς της Ιωλκού, Κρηθέας, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τη Λήμνο ως ενδιάμεσο σταθμό στα αποικιστικά του ταξίδια προς τη Μ. Ασία και τον Εύξεινο Πόντο, έδωσε για γυναίκα στο Θόαντα, την κόρη του Μύρινα.

Γενικές πληροφορίες

και υπό την καθοδήγηση της κόρης του βασιλιά, της Υψιπύλης τούς σκότωσαν όλους. Όχι πολύ αργότερα, οι μυθικοί Αργοναύτες, ταξιδεύοντας για την Κολχίδα, έκαναν ενδιάμεση στάση στη Λήμνο. Όλες οι γυναίκες εκεί τους υποδέχτηκαν θερμά και τους παντρεύτηκαν. Η Υψιπύλη πήρε μάλιστα για σύζυγο της τον αρχηγό τους τον Ιάσονα και γέννησε μαζί του τον ομηρικό βασιλιά Εύνηο. Μια άλλη εκδοχή, κατά τον Ηρόδοτο αυτή τη φορά, σχετικά με τα Λήμνια Κακά, είναι πως οι Πελασγοί, διωγμένοι απ’ την Αττική έκλεψαν όλες τις παρθένες γυναίκες -ή «άρκτους»- και τις πήραν μαζί τους στη Λήμνο, όπου και εγκαταστάθηκαν. Εκεί ωστόσο οι γυναίκες άρχισαν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους σύμφωνα με τα Αττικά έθιμα και γι αυτό οι Πελασγοί τις σκότωσαν όλες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, ότι στις δύο εκδοχές του μύθου, «ξεκαθαρίζονται» αντίθετα φύλα.

Γενικές πληροφορίες

Φυσικό Τοπίο Η Λήμνος αποτελείται κυρίως από επίπεδες άδεντρες εκτάσεις και πεδιάδες. Μόνο στα Β.Δ. του νησιού υψώνονται ορεινοί όγκοι που δεν ξεπερνούν όμως σε ύψος τα 470 μέτρα. Το έδαφος της είναι ηφαιστειογενές, άλλοτε αμμώδες, (άμ’δα κατά τους ντόπιους) ενίοτε βραχώδες, και εναλλασσόμενο συνεχώς με εύφορα κομμάτια καλλιεργήσιμης γης. Κύρια μοτίβα του τοπίου, τα

αμέτρητα χωράφια σταριού και δημητριακών, τα μεγάλα αμπέλια, οι βοσκότοποι και φυσικά οι...

...Παραλίες Το ήμερο τοπίο της Λήμνου, περιβάλλεται από μια δαντέλα γεμάτη με μερικές απ’ τις πιο όμορφες παραλίες της Ελλάδας. Κάποιες ή όλες απ’ τις περίπου 30 επισκέψιμες αμμουδιές είναι ο φυσικός προορισμός για κάθε επισκέπτη του νησιού.

Σπάνια οικοσυστήματα

Γενικές πληροφορίες

Ο τόπος, εκτός των άλλων, κρύβει και μια μεγάλη ποικιλία από ανεκτίμητα και σπάνια οικοσυστήματα. Τα ηφαιστειακά τοπία της, οι γεμάτοι με αποδημητικά πουλιά υδροβιότοποι, η φυσική Αλυκή, οι περίφημες «αμμοθίνες», τα πλούσια ενδημικά είδη φυτών, ένα σπάνιο υπολειπόμενο δάσος βελανιδιών, απέραντα βοσκοτόπια, ακόμη και καταρράχτες, αποκαλύπτουν εκλεκτή ομορφιά και μοναδικότητα.

Υδροβιότοποι: πόλος έλξης για εναλλακτικό τουρισμό Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες της περιβαλλοντολογικής οργάνωσης WWF HELLAS (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση) με έκπληξη κατέγραψαν στη Λήμνο όχι μόνο τους μεγαλύτερους σε έκταση υδροβιότοπους της Μεσογείου, αλλά και τους καλύτερα διατηρημένους. Δεκατρείς καταγεγραμμένοι υδροβιότοποι καλύπτουν το 2,62% των εδαφών της και την κατατάσσουν στους σημα-

ντικότερους και μεγαλύτερους σε μεσογειακό επίπεδο. Η ύπαρξή τους, έχει μεγάλη σημασία για τη διατήρηση και την ποικιλία της άγριας ζωής στο Αιγαίο. Τα τελευταία χρόνια οι υδροβιότοποι προσελκύουν πλήθος ατόμων που ασχολείται συστηματικά με την παρατήρηση πουλιών (bird watching).

Γενικές πληροφορίες

Πανίδα Το νησί είναι σπίτι για έναν τεράστιο αριθμό αγριοκούνελων, τα οποία αναπαράγονται ανεξέλεγκτα και προκαλούν τεράστιες ζημιές στους τοπικούς καλλιεργητές. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει δοθεί οριστική λύση στο πρόβλημα αυτό. Πολύ συχνά θα δείτε πολλά κουνέλια να περιφέρονται ελεύθερα στους δρόμους και στα χωράφια. Η Λήμνος φιλοξενεί επίσης ένα μεγάλο πληθυσμό νησιώτικης πέρδικας (alectoris chukar) η διατήρηση της οποίας, παρά το αυστηρά ελεγχόμενο κυνήγι, οφείλεται στο ότι υπάρχουν ακόμα μεγάλες καλλιεργημένες εκτάσεις και έλλειψη των λεγόμενων «επιβλαβών» ζώων (αλεπού, κουνάβι). Τα τελευταία χρόνια, ενδιαφέρον συγκεντρώνουν οι «φτερωτοί κάτοικοι» των υγρότοπων, όπως είναι τα εντυπωσιακά Φλαμίνγκο. Άλλα πουλιά που ευδοκιμούν στο νησί είναι οι Τσαλαπετινοί, οι Αετογερακίνες, τα γεράκια, τα κιρκινέζια και πολλά άλλα. Τέλος στη Λήμνο ζουν ποικίλα είδη ερπετών και εντόμων.

Χλωρίδα Σήμερα στο νησί υπάρχουν πάρα πολλές αστοιβιές (είδος ακανθώδους θάμνου), το περίφημο θυμάρι, ρίγανη και άλλα μικρά αρωματικά φυτά, αμάραντα και διάφορα είδη βάτων. Πολλά δέντρα δεν υπάρχουν, εκτός βέβαια απ’ τα οπωρικά, πολύ λίγες ελιές, ελάχιστα πλατάνια στην περιοχή του Κοντιά, αρμυρίκια και φυσικά το υπολειμματικό «δάσος» βελανιδιών quercus macrolepis, ανάμεσα στα χωριά Ρεπανίδι και Κοντοπούλι. Η έλλειψη πυκνών δασών οφείλεται, κατά πολύ, στην ανθρώπινη παρέμβαση μέσω της κτηνοτροφίας και της υλοτομίας, στις ειδικές γεωλογικές συνθήκες αλλά και στους δυνατούς ανέμους που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξή τους.

Γενικές πληροφορίες

φωτό: antijitna (flickr)

Γενικές πληροφορίες

Oι Αμμοθίνες στο Γομάτι Στα βόρεια του νησιού θα συναντήσεις μια πραγματική έκπληξη. Κοντά στο χωριό Κατάλακκος και λίγο μακρύτερα από την παραλία Γομάτι, σ’ ένα μέρος που δε φαίνεται να δικαιολογεί την ύπαρξή τους, απλώνονται αμμοθίνες σε έκταση 70 στρεμμάτων περίπου. Ένα εξαιρετικά σπάνιο και αλλόκοσμο τοπίο με ελάχιστη βλάστηση, που προσελκύει ολοένα και περισσότερους λάτρεις των αξιοπερίεργων της φύσης.

Το απολιθωμένο δάσος της Λήμνου Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, στις παράκτιες αμμοθίνες φυτρώνει το κρινάκι της θάλασσας. Πρόσεξε μην το κόψεις ποτέ, γιατί είναι προστατευόμενο είδος.

Μπορεί να αγνοούσατε παντελώς ότι η Λήμνος φιλοξενεί στην αγκαλιά της ένα απολιθωμένο δάσος. Σύμφωνα με την Παλαιοντολογία, πριν από 23 έως 18 εκατομμύρια χρόνια, κάλυπταν την επιφάνειά της πυκνά δάση από φοίνικες, πεύκα και γιγαντιαίες σεκόιες, που τελικά θάφτηκαν κάτω από ηφαιστειακή λάβα. Το μεγαλύτερο τμήμα τους βρίσκεται στο Μούδρο και στην ευρύτερη ανατολική Λήμνο, καθώς και στην περιοχή του Φακού ενώ σημαντικά φυτικά απολιθώματα βρέθηκαν στο χωριό Βάρος και στην περιοχή των Θέρμων, στη Μάντρα Κατραμάδου.

Γενικές πληροφορίες

φωτό: antijitna (flickr)

Γενικές πληροφορίες

Αρχιτεκτονική Μάρτυρες της πολιτιστικής υπόστασης της Λήμνου, είναι οι αρχιτεκτονικοί «θησαυροί» της: από τα πέτρινα αρχοντικά στον Ρωμαίικο Γιαλό και τις τόσο επιβλητικές όσο και ιδιότυπες εκκλησίες, μέχρι τις απέριττες μάντρες της και τους ανεμόμυλους, όλα αποτελούν «αποστάγματα» της λαϊκής αρχιτεκτονικής σοφίας. Ας τους δούμε, όμως, επί μέρους:

•

Το λημνιακό παραδοσιακό σπίτι, διακρίνεται όχι μόνο για την απλότητα και τη σωστή μελέτη στη διαμόρφωση των χώρων του, αλλά και για το αρμονικό «δέσιμό» του με το φυσικό περιβάλλον. Διαθέτει, ως επί το πλείστον, έναν όροφο και τζάκι, που είναι η γωνιά για το μαγείρεμα. Εξέλιξη αυτού του καλυβιού, είναι το διώροφο ή δίπατο κτίσμα (κατώι, ως βοηθητικός χώρος, και ανώι, ως σπίτι) με εξωτερική πέτρινη σκάλα. Τα περισσότερα είναι πετρόχτιστα και, από κάποια εποχή και μετά, με κεραμίδια, κάτι που χαρίζει στο νησί μεγάλη γραφικότητα.

•

Τα ξωκλήσια, που ξεπερνούν στον αριθμό τα τετρακόσια και βρίσκονται διάσπαρτα, σαν αγριολούλουδα, στο νησί. Πολλά απ’ τα ξωκλήσια βρίσκονται σε θέσεις που κάποτε υπήρχαν αρχαίοι ναοί. Μερικά απ’ αυτά μάλιστα διατηρούν στα θεμέλια τους, τα ίδια μαρμάρινα θεμέλια του παλιού ιερού.

•

Τα ηρώα, τα λιθόγλυπτα, τα πηγάδια, οι κρήνες, φέρουν ανεξίτηλα το στίγμα της αρχιτεκτονικής και της ιδιαιτερότητας αυτού του τόπου.

Γενικές πληροφορίες

Οι μάντρες της Λήμνου Ειδική μνεία αξίζουν οι περίφημες πετρόχτιστες και στεγασμένες μάντρες που είναι -στην πλειονότητά τους- μεγάλα αγροτοκτηνοτροφικά συγκροτήματα. Διασκορπισμένες σ’ ολόκληρο το νησί, έχουν προσανατολισμό τέτοιο, ώστε να προστατεύουν από το δυνατό βοριά και να εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες. Πρόκειται για κτίσματα, που αρχικά κατασκευάστηκαν για να στεγάζουν τους Λημνιούς Κεχαγιάδες (βοσκούς) και, στη συνέχεια, τα ζώα και τους καρπούς της γης. Έχουν ως επί το πλείστον χωμάτινο δάπεδο, ξύλινες στέγες, κοντή πόρτα εισόδου, παρόμοιο νότιο παράθυρο και μια πέτρινη, ελάχιστα υπερυψωμένη, πεζούλα, που παλιά χρησίμευε ως κρεβάτι του βοσκού. Εντυπωσιακή παραμένει η έμφυτη αίσθηση αρμονίας των σχημάτων που ενέπνεε τους τεχνίτες, οι οποίοι τις έχτισαν κατευθείαν επάνω στο χώμα «ακολουθώντας» τις εκάστοτε κλίσεις του εδάφους με απίστευτη πλαστικότητα. Αυτή η άγνωστη -και συχνά αγνοημένη- αρχιτεκτονική, περικλείει στο σύνολό της τα αποτυπώματα ενός αρχέγονου λαϊκού πολιτισμού που σεβάστηκε το φυσικό τοπίο και δημιούργησε υποδομές απόλυτα εναρμονισμένες με αυτό.

Γενικές πληροφορίες

Οι ανεμόμυλοι Από τα πολλά αρχιτεκτονικά στολίδια της Λήμνου, οι ανεμόμυλοι κατέχουν εξέχουσα θέση. Οι Φράγκοι εγκατέστησαν για πρώτη φορά ανεμόμυλους στον Ελλαδικό χώρο το 1204, και φυσικά η πρώτη επιλογή λόγω των ισχυρών ανέμων της, ήταν η Λήμνος. Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν μια παράδοση που διήρκησε σχεδόν 800 χρόνια. Οι ανεμόμυλοι μπορεί πλέον να μη χρησιμοποιούνται, αλλά έχουν παραμείνει, μνημεία μιας άλλης εποχής και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις επιμελώς αναπαλαιωμένοι. Αξίζει τον κόπο να τους επισκεφθείτε.

Οι εκκλησίες της Λήμνου Οι καταπληκτικές πετρόχτιστες εκκλησίες, έργα μεγάλων μαστόρων και πετροπελεκάνων της Λήμνου του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, κυριολεκτικά κοσμούν κάθε χωριό. Ιδιαίτερου κάλλους δε είναι και τα πετρόχτιστα πυργοειδή καμπαναριά που σε κάποιους απ’ τους ναούς ακόμη χρησιμοποιούνται. Η αρχαιότερη εκκλησία του νησιού που βρίσκεται στο χωριό Ρεπανίδι είναι χτισμένη σε ρυθμό Βασιλικής και από το 2010 αναπαλαιώνεται. Κατέχει δε ένα αριστουργηματικό ξυλόγλυπτο τέμπλο που χρονολογείτα απ’ το 18ο αιώνα.

Τα κάστρα της Λήμνου Τα κάστρα και οι βίγλες της Λήμνου είναι επίσης σημαντικά στοιχεία του δομημένου περιβάλλοντος. Απ’ τις δεκάδες στρατιωτικές κατασκευές της φραγκοκρατίας έχει παραμείνει σε πάρα πολύ καλή κατάσταση το κάστρο της Μύρινας. Άλλωστε τη Μύρινα οι ντόπιοι την λένε ενίοτε και Κάστρο- το όνομα Κάστρο, επίσημα αντικαταστάθηκε μόλις τη δεκαετία του ‘50. Ένας ταξιδιώτης θα έρθει πολύ συχνά καταπρόσωπο με τα στοιχεία της παρουσίας των Φράγκων στο νησί. Κάστρα, αλλά σε πιο κακή κατάσταση, θα βρει κανείς επίσης στο Μούδρο και στον Κότσινα.

Γενικές πληροφορίες

Οι κάτοικοι Ο σημερινός Λημνιός Λιτό τοπίο, απλοί άνθρωποι. Νησιώτες με αυθεντική φινέτσα, καλοσυνάτοι και ιδιαίτερα φιλόξενοι. Κινούνται σε αργούς «αστρεσάριστους» ρυθμούς, χωρίς το άγχος που ταλανίζει τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων. Οι περισσότεροι Λημνιοί, όπως από τα αρχαία χρόνια, έτσι και σήμερα ασχολούνται ως επί το πλείστον με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Όμως δε λείπουν και άλλα επαγγέλματα. Ψαράδες, επιχειρηματίες, έμποροι, βιοτέχνες, σιδεράδες ακόμη και καλλιτέχνες είναι μερικά. Σε ορισμένα χωριά θα συναντήσει κανείς έντονο το μικρασιάτικο στοιχείο, αφού δεν ήταν λίγες οι οικογένειες που βρήκαν καταφύγιο στη Λήμνο, μετά το διωγμό τους από τα απέναντι παράλια και τα σπίτια τους.

Μετανάστευση παλαιά και σύγχρονη Αναφέρεται ότι πολλοί εύποροι Λημνιοί εγκατέλειψαν το 1770 το νησί, μαζί με τις οικογένειές τους, προκειμένου να γλιτώσουν από την εισβολή των στρατευμάτων του Τούρκου ναύαρχου Χασάν Χατζή Τζετζάερλη, και κατέφυγαν στην Αίγυπτο, όπου έκαναν περιουσίες με τις οποίες ωφέλησαν σημαντικά την πατρίδα τους. Στην Αλεξάνδρεια, οι Λημνιοί διέπρεψαν ως βαμβακέμποροι. Κατά τη δεκαετία του ΄50 μάλιστα, έφεραν και φύτεψαν το συγκεκριμένο σπόρο στο νησί, τα εδάφη του οποίου έχουν τα απαραίτητα ,για την ανάπτυξή του, επιφανειακά νερά, κι από τότε η Λήμνος έγινε κέντρο παραγωγής βάμβακος. Τότε διανοίχτηκαν και τα περισσότερα πηγάδια καθώς επίσης χτίστη-

37 Γενικές πληροφορίες

κε και το εκκοκκιστήριο που δεσπόζει στην είσοδο της Μύρινας. Η καλλιέργεια ωστόσο εγκαταλείφθηκε σύντομα και αντικαταστάθηκε από τα σιτηρά, το σουσάμι και τα αμπέλια. Πολλοί ντόπιοι μετανάστευσαν επίσης μαζικά κατά τις δεκαετίες του 1890 έως 1910 προς την Αμερική. Την δεκαετία του ‘50 πολλοί Λημνιοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν ξανά κυρίως στην Αυστραλία. Εντούτοις είναι γεγονός πως ποτέ δε σταμάτησαν να επιστρέφουν στη γενέτειρα τους, μερικοί ακόμα και κάθε χρόνο.

Οι ιστορικοί Κεχαγιάδες Στη Λήμνο, από τα πολύ παλιά χρόνια, η κοινωνική δομή κάθε τόπου χαρακτηριζόταν από την παρουσία του παραδοσιακού κτηνοτρόφου. Οι Κεχαγιάδες, λοιπόν, αλλοτινοί άρχοντες στα βοσκοτόπια και κυρίαρχοι στα κοπάδια, ήταν εγκατεστημένοι δίπλα στις μάντρες τους, για να φροντίζουν τα ζώα, και ασχολούνταν με την καλλιέργεια της γης. Ανέπτυξαν μάλιστα τη δική τους κουλτούρα που διατηρείται μέχρι σήμερα μέσω της διασωθείσας παράδοσης (π.χ. κεχαγιάδικα τραγούδια και χοροί). Είναι πολύ πιθανό ν’ ακούσετε τους παρακάτω στίχους με συνοδεία αχλαδόσχημης λύρας, αν ο δρόμος σας βγάλει σε κάποιο πανηγύρι ή γιορτή. Βρε κιαχαγιά, βρε κιαχαγιά περήφανε! Με τις πλατιές λαγάρες, έλα πέρασε, παίξε και γέλασε!

Γενικές πληροφορίες

Οι σφουγγαράδες της Λήμνου Η αλιεία και η επεξεργασία του φυσικού σπόγγου, άνθισε για πολλές δεκαετίες στο νησί. Ακόμα και σήμερα μπορεί να συναντήσεις κάποιον από τους τελευταίους σφουγγαράδες στο καφενείο κάποιου χωριού, ο οποίος θα μοιραστεί μαζί σου τις εμπειρίες του. Η τέχνη αυτή δεν ασκείται πια στο νησί, αλλά αξίζει να επισκεφθείς το μουσείο Σπογγαλιείας, που βρίσκεται στην Ν. Κούταλη.

Οι σιδεράδες ή κατσίβελοι Οι Λημνιοί πάντα κατεργάζονταν και ακόμη το κάνουν, ασφαλώς σε μικρότερο βαθμό -λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης- το μέταλλο και τη φωτιά. Περίφημα τα Λημνιά σιδεράδικα ή «κατσιβελαριά» απ’ τα οποία λίγα έχουν απομείνει πλέον. Φαίνεται πως στο σώμα του Λημνιού πάντα κυλάει ο «ιχώρ» του Ηφαίστου.

Οι τσουκαλάδες Τέλος ειδική αναφορά αξίζουν και οι αγγειοπλάστες της Λήμνου, απ’ τους οποίους έχουν απομείνει επίσης λίγοι. Γνήσιοι εργάτες της παραδοσιακής τέχνης ζυμώνουν τη ‘’Λημνία γη’’ και φτιάχνουν όμορφα αντικείμενα χρηστικής ή διακοσμητικής αξίας όπως λαγήνια, θυμιατά κ.α. Οπωσδήποτε αξίζει τον κόπο να επισκεφθείς ένα λημνιό παραδοσιακό τσουκαλάδικο και να ‘’λερωθείς’’ με το μαλακό πηλό πάνω στον αγγειοπλαστικό ποδήλατο τροχό.

39 Γενικές πληροφορίες

ΠεριήγησηΔιαδρομές Στην περιοχή της Μύρινας

.................... σελ.40

Στην περιοχή της Νέας Κούταλης Στην περιοχή της Ατσικής

.... σελ.50

..................... σελ.55

Στην περιοχή του Μούδρου

.................. σελ.68

Περιήγηση Διαδρομές

Περιοχή Μύρινας Μύρινα: Γνωριμία με την Πόλη

2 Η Λήμνος μέχρι και το 2010 διέθετε τέσσερις Δήμους που είχαν επιμεριστεί με βάση τις μεγαλύτερες οικιστικές περιοχές του νησιού, τη Μύρινα, την Ν.Κούταλη, την Ατσική και το Μούδρο. Παρ’ όλο που το νησί σήμερα αποτελεί έναν ενιαίο Δήμο, εμείς προτιμήσαμε να χρησιμοποιήσουμε την παλιά δομή για τις ανάγκες αυτού του οδηγού.

Η καρδιά της Λήμνου χτυπά στην πρωτεύουσά της, την ειδυλλιακή Μύρινα, που είναι απλωμένη ανάμεσα σε δύο ορμίσκους: τον κοσμοπολίτικο Ρωμαίικο Γιαλό, και τον Τούρκικο Γιαλό ή απλώς Λιμάνι, που βρέχεται από τη θάλασσα της Νέας Μαδύτου και πλαισιώνεται από το εμπορικό και το βενετσιάνικο λιμάνι. Ως πρωτεύουσα του νησιού, είχε ήδη αρχίσει να ακμάζει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Έτσι, κοντά στο φρούριο, ζούσαν η τουρκική φρουρά και οι οικογένειες των Τούρκων - εξ ου και το Τούρκικος Γιαλός. Η άλλη πλευρά του κάστρου, όπου εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες, γύρω από τη Μητρόπολη και την εκκλησία τους, ονομάστηκε Ρωμαίικος Γιαλός. Eδώ, θα σου δημιουργηθεί η εντύπωση ότι βρέθηκες ξαφνικά σ’ έναν άλλο κόσμο. Και πράγματι. Το χάζι στα αρχοντόσπιτα και στις μοσχομυριστές αυλές, η περαντζάδα και τα ψώνια στον πολύ ζωντανό μαγαζότοπο, η στάση για καφέ ή μεζέ στα στέκια του κέντρου, όλα αποτελούν μια πρωτόγνωρη, άλλοτε αρχοντική κι άλλοτε απλοϊκή και ξεχασμένα αγνή, αίσθηση.

41 Περιήγηση Διαδρομές

Μην ξεχάσεις: Μια βόλτα στο Κάστρο Τα βράδια, που φωταγωγείται, είναι σκέτη απόλαυση! Εκεί θα συναντήσεις και τους πιο γοητευτικούς «φρουρούς» του: πρόκειται για πανέμορφα ελαφάκια (πλατώνια), που τα έφεραν τη δεκαετία του ‘70 από τη Ρόδο, και σήμερα, χάρη στην αγάπη και τη φροντίδα των κατοίκων, έχουν πολλαπλασιαστεί και κοντεύουν να φτάσουν τα εκατό.

Η συνοικία του Ρωμαίικου Γιαλού Έχει κηρυχθεί διατηρητέα και είναι η πιο αρχοντική της Μύρινας. Τα δίπλα στο κύμα και στη σκιά του κάστρου, μεγαλοπρεπή και νεοκλασικού στυλ αρχοντόσπιτά της, φέρουν έντονο το αποικιοκρατικό στίγμα, μιας και έχουν χτιστεί, πριν από έναν αιώνα περίπου, από πλούσιους Λημνιούς, που είχαν εγκατασταθεί και διαπρέψει στην Αίγυπτο. Εδώ, μπροστά από τα μάτια σου, περνάει μια ολόκληρη εποχή αυθεντικότητας, πλούτου και μεγαλείου. Πάρε, τώρα, το δρόμο για τη θάλασσα και άσε το αγνάντεμά της να σε χαλαρώσει την ώρα που θα πίνεις το καφεδάκι σου στα περιποιημένα café του Γιαλού. Αν ο ορίζοντας είναι καθαρός, το βλέμμα σου θα φτάσει μέχρι τον Άθω.

Περιήγηση Διαδρομές

Εστιατόριο Κόσμος Στον μαγευτικό Ρωμέικο, πάνω στα καταγάλανα νερά της θάλασσας, βρίσκεται το εστιατόριο Κόσμος που αποτελεί κυριολεκτικά έναν ολόκληρο κόσμο γεύσεων και γαστριμαργικών λιχουδιών. Απολαύστε πιάτα κάθε είδους, όπως σαρδέλα ψητή στα κάρβουνα, φρέσκα ψάρια, φαγητά της ώρας, αλλά και την περίφημη αστακομακαρονάδα. Μοναδική συνταγή που θα βρείτε μόνο στο Κόσμος, τα μύδια με σκόρδο. Συνοδέψτε τα όλα με λημνιό κρασί ή ούζο και όλος ο κόσμος... δικός σας! Μία στάση, που οπωσδήποτε δεν πρέπει να χάσετε, στο Ρωμέικο Γυαλό...

La Mer lounge cafe bar Αν πάλι κάνετε την πρωινή σας βόλτα στο Ρωμέικο, αξίζει να σταματήσετε κι απ’ το cafe bar La Mer. Θα το βρείτε ανοιχτό όλη μέρα. Ιδανικό για το πρωινό καφεδάκι ή το βραδινό ποτό. Μόνο στο La Mer μπορείτε φέτος να απολαύσετε βάφλες και κρέπες. Εντυπωσιακή η τοποθεσία του, στη σκιά του Κάστρου της Μύρινας και με θέα φυσικά τι άλλο, το Άγιο Όρος!

Περιήγηση Διαδρομές

Αρκετά από τα αρχοντικά του Γιαλού μετατράπηκαν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ πολλά αρχοντόσπιτα συντηρούνται από οικονόμους, οι οποίες περιμένουν τους κυρίους τους να έρθουν το καλοκαίρι από την Αθήνα ή το εξωτερικό, για να ξαναφωτίσουν οι πολυέλαιοι, να ανοίξουν οι σιδερένιες πόρτες και να ξαναζωντανέψει ο χώρος από την ανθρώπινη παρουσία. Άλλα, χρόνια κλειστά, περιμένουν ίσως κάποιους καινούργιους ιδιοκτήτες, για να τα κατοικήσουν ή να τα μετατρέψουν σε ξενώνες. Η ευρύτερη περιοχή της Μύρινας περιλαμβάνει εκτός απ’ την πρωτεύουσα του νησιού και τα γραφικά χωριά Θάνος, Κάσπακα, Κορνό και Πλατύ. Άλλοι προορισμοί είναι τα ιαματικά λουτρά στα Θέρμα (μόλις 6 χιλ. ανατολικά της Μύρινας), ο λόφος του Προφήτη Ηλία με το εκκλησάκι του και την πανοραμική θέα ολόκληρου του νησιού, ο λόφος Κάκκαβος στο Θάνος και οι φανταστικές παραλίες της περιοχής.

Τα χωριά Θάνος

Κάσπακας Ένα από τα παλαιότερα χωριά της Λήμνου διαθέτει μακραίωνη ιστορία που φτάνει ως τα όψιμα Βυζαντινά χρόνια. Χτισμένος αμφιθεατρικά φέρνει στο νου ορεινό χωριό της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έχει περίπου 850 κατοίκους και πλούσια παράδοση στην παραγωγή γλυκών, ζυμαρικών και άλλων εδεσμάτων. Περάστε ένα όμορφο απόγευμα σε ένα απ’ τα καφενεδάκια του χωριού, κουβεντιάστε με τους ντόπιους και μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε... τις τοπικές λιχουδιές! Απ’ τον Κάσπακα περνά κανείς για να φτάσει στο επίνειο του Άη Γιάννη και την ερημική παραλία του Καρβουνόλακα.

45 Περιήγηση Διαδρομές

Χτισμένο στους πρόποδες του λόφου Κάκκαβος αριθμεί σήμερα περίπου 450 κατοίκους. Το προσκείμενο μονύδριο της Παναγιάς Κακκαβιώτισας στην καρδιά του λόφου αναφέρεται ήδη απ’ το 1305 ως μετόχι της Μεγίστης Λαύρας. Η ομώνυμη παραλία του Θάνους βρίσκεται εδώ. Κάθε καλοκαίρι αποτελεί μια απ’ τις πιο δημοφιλείς επιλογές μιας και διαθέτει τα πιο ζωντανά μπαράκια και καταπληκτική θάλασσα. Αξίζει τον κόπο να περπατήσετε ως το μονύδριο της Παναγιάς της Κακκαβιώτισας που απέχει περίπου 3 χιλ. απ’ τον δημόσιο δρόμο.

Περιήγηση Διαδρομές

Πλατύ Με περίπου 500 κατοίκους το Πλατύ βρίσκεται στην κορυφή του όρμου που περικλείεται απ’ τα ακρωτήρια Τηγάνι και Διαβάτης. Διαθέτει πανέμορφη θέα προς το Άγιο Όρος και μία εξαιρετική, αμμουδερή παραλία. Πολύ όμορφη η πλατεία του χωριού με τα δυο μπαράκια της και τα μεζεδοπωλεία της. Τακτικός προορισμός για κρασάκι και μεζέδες νωρίς το βράδυ. Η ευρύτερη περιοχή του Πλατύ έχει γνωρίσει τα τελευταία 20 χρόνια αξιόλογη άνθηση στο χώρο του ξενοδοχειακού τουρισμού με μεγάλη ανοικοδόμηση και πολλές τουριστικές επιχειρήσεις. Εκλεκτές οι ψαροταβέρνες της παραλίας για τους καλοφαγάδες. Στην άκρη του κόλπου του Πλατύ λειτουργεί και το μεγάλο ξενοδοχείο Lemnos Village για τους λάτρεις του ξεχωριστού και της πολυτέλειας.

Περιήγηση Διαδρομές

Κορνός Το παραδοσιακό χωριό Κορνός με τα εντυπωσιακά αρχοντικά του είναι φημισμένο για τη βιοτεχνία παραγωγής γλυκών που διαθέτει. Ένα απ’ τα λίγα χωριά που δεν έχει κοντινή παραλία, παραμένει ήσυχο και ανεπηρέαστο απ’ το καλοκαιρινό κύμα της πολυκοσμίας. Απαραίτητη επιλογή αν θέλετε να ζήσετε στιγμές απόλυτης ηρεμίας και χαλάρωσης. Σε απόσταση αναπνοής απ’ τον Κορνό βρίσκεται και η ιαματική πηγή των Θέρμων. Αριθμεί σήμερα περίπου 350 κατοίκους.

Περιήγηση Διαδρομές

Περιοχή Νέας Κούταλης Ο πρώην δήμος Νέας Κούταλης με έδρα τον Κοντιά περιλαμβάνει τα χωριά Νέα Κούταλη, Τσιμάνδρια, Πορτιανού, Πεδινό, Αγκαρυώνες, Καλλιθέα και Λιβαδοχώρι. Τα θαυμάσια πέτρινα σπίτια του Κοντιά, ο υδροβιότοπος του Διαπορίου, η διαδρομή προς το Φακό με τα πλούσια βοσκοτόπια και τα ηφαιστειακά πολύχρωμα πετρώματα και απολιθώματα δένδρων ηλικίας εκατομμυρίων ετών, το χωριό των Κεχαγιάδων τα Τσιμάνδρια, το γραφικό Πορτιανού με το λαογραφικό μουσείο και το ανακαινισμένο σχολείο καθώς και η Νέα Κούταλη, παλιότερα σημαντικό σπογγαλιευτικό κέντρο, αποτελούν μερικά από τα σημεία που κάνουν την νότια περιοχή της Νέας Κούταλης να ξεχωρίζει.

Τα χωριά Κοντιάς Απ’ το 14ο αιώνα το «Παλαιοκάστελον» του Κοντέα αναφέρεται ως μετόχι της Μεγίστης Λαύρας. Παραδοσιακός οικισμός με γνήσια αρχιτεκτονική ομορφιά και φινέτσα που αντικατοπτρίζεται στα πάμπολλα ανακαινισμένα πέτρινα σπίτια. Με περίπου 600 μόνιμους κατοίκους ο Κοντιάς, μέσω του συλλόγου του, αποτελεί ένα απ’ τα πιο δραστήρια χωριά στον τομέα του πολιτισμού με πρόσφατες πρωτοβουλίες την οργάνωση της Πινακοθήκης που επιδεικνύει μόνιμα εκθέματα Βαλκανικής ζωγραφικής και τους δύο πλήρως αναπαλαιωμένους ανεμόμυλους στην είσοδο του χωριού.

51 Περιήγηση Διαδρομές

Διαπόρι Αν μετά τον Κοντιά, στρίψεις δεξιά, πριν από το βενζινάδικο της ΕΚΟ, θα βρεθείς σ’ ένα χωματόδρομο. Θα περάσεις μέσα από αγρούς, όπου έχουν χτιστεί μερικές μονοκατοικίες, και θα φτάσεις σ’ ένα φυσικό, απάνεμο λιμάνι, το Διαπόρι. Τα νερά του βαθαίνουν μόλις στα 2-3 μ. από την παραλία. Η ταβέρνα «Διαπόρι καφέ-ψησταριά» είναι ανοιχτή όλο το χρόνο και σερβίρει ψαρικά και άλλους μεζέδες. Ο μόλος μαζεύει αρκετούς ερασιτέχνες ψαράδες. Στο Διαπόρι έχει δημιουργηθεί ένα έλος γλυκού νερού, το οποίο ξεραίνεται κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Το έλος αυτό αποτελεί έναν σημαντικό υδροβιότοπο για τη διαχείμαση, τη μετανάστευση και την αναπαραγωγή διαφόρων σπάνιων πουλιών, όπως είναι τα φλαμίνγκο, οι καστανόπαπιες, οι χαλκόκοτες, αλλά και πολλοί ερωδιοί, πάπιες, νεροχελώνες και βάτραχοι. Η μεγάλη πινακίδα μπροστά στο λιμάνι, θα σε ενημερώσει και ο χάρτης θα σε καθοδηγήσει.

Ακρωτήρι Φακός Σ’ αυτή την απόμακρη γωνιά γης, μαζεύονται πολλά πουλιά, κάποια από τα οποία είναι είδη προς εξαφάνιση. Κιρκινέζια, θαλασσοκόρακες, μαυροπετρίτες (καλοκαιρινοί επισκέπτες), αλλά και νησιώτικες πέρδικες, που είναι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού και θα τις αναγνωρίσεις από το καμαρωτό περπάτημα και τις όμορφες πιτσίλες των φτερών τους. Απ’ το ακρωτήρι Φακός περνάς για να περπατήσεις ως την εντυπωσιακή παραλία Κόκκινα.

Περιήγηση Διαδρομές

Ν.Κούταλη Απ’ τα πλέον πρόσφατα χτισμένα χωριά της Λήμνου, η Ν. Κούταλη ιδρύθηκε μόλις το 1926 για να εγκατασταθούν εκεί οι πρόσφυγες της Κούταλης απ’ την Προποντίδα (την πατρίδα του ξακουστού Π. Κουταλιανού). Στη σκιά του φυτεμένου αλσυλλίου της Αγ. Τριάδας, το χωριό ξεχωρίζει για την καλή ρυμοτομία του και τους όμορφους, πολύχρωμους κήπους των σπιτιών του καθώς και για το γραφικό ψαράδικο λιμάνι της που «κοιτά» τον κόλπο του Μούδρου. Η Ν. Κούταλη έχει πλούσια παράδοση στη σπογγαλιεία που αποτελεί ακόμη και σήμερα μια βασική πλουτοπαραγωγική πηγή. Μερικά απ’ τα καλύτερα ψαροταβερνάκια του νησιού καθώς και μία μονάδα καλλιέργειας μυδιών βρίσκονται εδώ. Κύριοι προορισμοί για τον περιηγητή είναι το Μουσείο ναυτικής παράδοσης και σπογγαλιείας και ο ναός της Αγίας Μαρίνας.

Πορτιανού Το χωριό Πορτιανού του οποίου το όνομα σημαίνει «καινούριο λιμάνι» πρωτοαναφέρεται σε έναν ταξιδιωτικό χάρτη του 1785. Το χωριό οχυρώθηκε κατά το 17ο αιώνα απ’ τους Ενετούς. Σήμερα παραμένει ερειπωμένος ένας ενετικός πύργος στο σημείο Μέλαγγας. Το χωριό διαθέτει πλούσια λαογραφική και καλλιτεχνική παράδοση. Στο Πορτιανού κανείς μπορεί να επισκεφθεί το διώροφο Λαογραφικό Μουσείο. Κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, εμπνευστής της εκστρατείας της Καλλίπολης οργάνωσε το στρατηγείο του στο Πορτιανού. Η πολυθρόνα του εκτίθεται ακόμη στο Λαογραφικό Μουσείο. Πολλοί πεσόντες της εκστρατείας θάφτηκαν στο συμμαχικό νεκροταφείο που υπάρχει στο χωριό. Διάφοροι αξιόλογοι πετροπελεκάνοι και αγιογράφοι κατάγονταν απ’ το Πορτιανού.

Αγκαρυώνες

Καλλιθέα Όπως και οι Αγκαρυώνες έτσι και η Καλλιθέα έχει (όπως μας λέει και το όνομα της) εκπληκτική πανοραμική θέα στον Κόλπο του Μούδρου, αλλά και προς τα βόρεια, κοιτά τη Σαμοθράκη και την Ίμβρο. Στην Καλλιθέα λειτουργούσε κάποτε η Παλαιολογική Σχολή ενώ σήμερα λειτουργεί Σχολείο Ειδικής Αγωγής. Έχει περίπου 200 κατοίκους.

53 Περιήγηση Διαδρομές

Το χωριό έχει όμορφη πανοραμική θέα προς τον κόλπο του Μούδρου μιας και είναι χτισμένο σε χαμηλό λόφο, διαθέτει όμορφη εκκλησία και ένα φυτεμένο άλσος πευκοειδών. Είναι απ’ τα μικρότερα χωριά της Λήμνου με μόλις 140 κατοίκους.

Τσιμάνδρια

Περιήγηση Διαδρομές

Το χωριό των Κεχαγιάδων! Τα Τσιμάντρια - εξ’ ου και ο λεβέντικος χορός της Λήμνου ο Κεχαγιάδ’κος. Το έμπα του χωριού θα σε εντυπωσιάσει, αφού πρόκειται για έναν υπέροχο δρόμο, ενός περίπου χιλιομέτρου, που είναι φυτεμένος και από τις δύο πλευρές με πανύψηλα δέντρα. Το όνομα του χωριού παρουσιάζεται απ’ το 1569 με τη μορφή Σεμάνδρα, και προέρχεται απ’ την έκφραση «Στ’ς μάντρες». Ο εκπολιτιστικός Σύλλογος του χωριού οι Κεχαγιάδες συνεισφέρει μέχρι και σήμερα τα μέγιστα για τη διατήρηση της παραδοσιακής μουσικής, του τραγουδιού, του χορού και της φορεσιάς της Λήμνου. Στο χωριό υπάρχει μια καλή ψησταριά και ο ιδιοκτήτης της Αθ. Κοτσιναδέλλης (που έχει χαρίσει τις ερμηνείες του σε πολυάριθμες ηχογραφήσεις λημνιακών τραγουδιών), αν έχει κέφια, θα σου παίξει παραδοσιακή λύρα.

Πεδινό (παλαιό και νέο) Ένα ακόμη πανέμορφο, αλλά εγκαταλειμμένο (από το μεγάλο σεισμό του 1968) πέτρινο χωριό. Τα τελευταία χρόνια, κάποιοι μερακλήδες αναστηλώνουν τα ερείπια, με σκοπό να το ξανακάνουν το πιο όμορφο του νησιού. Σεργιάνισε τα στενά του και βγες από την πίσω μεριά, όπου υπάρχουν το λακαριό και το παλιό οινοποιείο του Κρεμμύδα. Αργά τον Οκτώβρη εκεί καζανιάζουν το ρακί, που σκορπίζει το άρωμά του σε όλη την περιοχή. Κάποιο βραδάκι κανόνισε οπωσδήποτε μια επίσκεψη στην περίφημη ταβέρνα της πλατείας, όπου θα γευτείς πολλές νοστιμιές και υπέροχα ντόπια κρέατα όλα στα κάρβουνα. Οι σεισμοπαθείς του Παλαιού Πεδινού μένουν σήμερα στο παρακείμενο Νέο Πεδινό που έχει συνολικό πληθυσμό 300 κατοίκων περίπου.

Λιβαδοχώρι Το Λιβαδοχώρι εφάπτεται της εθνικής οδού Μύρινας-Αεροδρομίου. Κατά το 14ο και 15ο αιώνα, ονομαστό ήταν το μοναστήρι του Αγίου Παύλου, που αποτελούσε την έδρα του Μητροπολίτη. Εδώ κοντά, συναντάς τη μεγάλη διασταύρωση, που οδηγεί σε διάφορα σημεία του νησιού. Στην περιοχή αυτή λειτουργούν δυο μεγάλες φασαριόζικες κοσμικές ταβέρνες, που συχνά φέρνουν ζωντανό πρόγραμμα και είναι το στέκι πολλών Λημνιών.

55 Περιήγηση Διαδρομές

Περιοχή Ατσικής Η ευρύτερη περιοχή της Ατσικής εκτός από το ομώνυμο χωριό περιέχει τα χωριά Άγιος Δημήτριος, Βάρος, Δάφνη, Καρπάσι, Κατάλακκο, Προπούλι και Σαρδές. Σ’ αυτή την εξόρμηση ο επισκέπτης δεν πρέπει να παραλείψει να επισκεφθεί την Ατσική, το χωριό Βάρος με τα υπέροχα πέτρινα σπίτια, τον φημισμένο για τ’ αμπέλια του Άγιο Δημήτριο, την αμμουδερή παραλία στο Γομάτι κοντά στη Δάφνη, την περιοχή Παχιές Αμμουδιές στον Κατάλακκο, όπου θα συναντήσει το ασυνήθιστο τοπίο με τους αμμόλοφους καθώς και την περιοχή των Φαρακλών με τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς των βράχων κοντά στο Προπούλι.

Τα χωριά Ατσική

Περιήγηση Διαδρομές

Στην κεντρική πεδιάδα του νησιού και 22 χλμ. από τη Μύρινα, προς το αεροδρόμιο, βρίσκεται ένα από τα πιο αρχαία και πλούσια χωριά της Λήμνου, η Ατσική. Το χωριό χτίστηκε πάνω στον εύφορο και μεγάλο κάμπο στο κέντρο του νησιού. Το όνομά της, απ’ ό,τι λέγεται, προήλθε από την παράφραση της λέξης Αττική. Το όμορφο αυτό μεγαλοχώρι έχει το μεγαλύτερο καμπαναριό του νησιού, στην εκκλησία του Άη-Γιώργη. Απ’ την Ατσική κατάγονται πολλοί σημαντικοί άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, όπως ο διάσημος βυζαντινολόγος και πρύτανης Peter Charanis και ο σημαντικός ιστορικός της Λήμνου, Τάσος Καψιδέλης. Σήμερα το χωριό έχει περίπου 1.000 κατοίκους. Στην περιοχή λειτουργεί και ένα -από τα λίγα εναπομείναντα της Ελλάδας- εργοστάσιο με ντόπιες λεμονάδες, πορτοκαλάδες και άλλα αναψυκτικά. Το χωριό έχει διάφορα μπαράκια και νυχτερινά μαγαζιά. Όμορφη απόδραση αποτελεί η παραλία του Αγιαρμόλα.

Περιήγηση Διαδρομές

Αγ. Δημήτριος Ένα χωριό με πρόσφυγες από το Ρέις-Δερέ Ερυθραίας της Μ. Ασίας. (το δεύτερο προσφυγικό μαζί με τη Ν.Κούταλη). Εδώ, όπως λένε οι Λημνιοί, «οι άνθρωποι ακολουθούν το δικό τους μονοπάτι». Με μεγάλη εμπειρία στην καλλιέργεια της ελιάς, της σταφίδας και των καπνών, υπήρξαν σπουδαίοι εκτροφείς αλόγων, αλλά και φημισμένοι ψάλτες. Ριζώνοντας στη νέα πατρίδα, έγιναν οι κύριοι παραγωγοί σταφυλιών, κρασιού και ούζου της περιοχής. Το χωριό είναι γνωστό για τα αμπέλια και τα καλής ποιότητας σταφύλια του, γι’ αυτό και έχει πολλά λακαριά. Αν βρεθείς εδώ νωρίς το φθινόπωρο, όταν, δηλαδή, αρχίζουν να ζεσταίνονται τα καζάνια για να βγάλουν ρακί, φρόντισε να σε καλέσουν σε κάποιο λακαριό. Το γλέντι, η φιλοξενία και το τραπέζωμα των Λημνιών, θα σου μείνουν αξέχαστα.

59 Περιήγηση Διαδρομές

Παχιές Άμμουδιές Πάνω από την παραλία Γομάτι, βρίσκεται η περιοχή με τις γνωστές αμμοθίνες. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για τη μοναδική έρημο της Ευρώπης. Εκεί θα συναντήσεις τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου και του βυζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνεται ο γραφικότατος ορμίσκος και η παραλία Παπιάς. Καθώς προχωράς στους αμμόλοφους, ανεβαίνοντας προς τις Παχιές Αμμουδιές, μια δύσκολη, αλλά εκπληκτική διαδρομή θα σε φέρει στη μέση μιας απρόσμενης ερήμου – κάτι που μαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη παλαιολιθική εποχή.

Κατάλακκο Ξεκινώντας από τη Μύρινα από τον κεντρικό δρόμο και με βορειοδυτική κατεύθυνση, θα συναντήσεις ένα άλλο μικρό, αλλά καταπληκτικό χωριό, τον Κατάλακκο. Αν δεν φτάσεις στο βάθος της ρεματιάς, δεν μπορείς να τον δεις. Χτισμένος στη χαράδρα, κυριολεκτικά κρέμεται από τους βράχους. Κάνε μια χαλαρωτική βόλτα στα στενά δρομάκια και μέσα από τα χαλάσματα των μισογκρεμισμένων κτισμάτων του, ταξίδεψε σε παλιές εποχές. Αρκετά από τα σπιτάκια του είναι καλοδιατηρημένα, με περιποιημένες αυλές. Εδώ σώζονται κάποια ερείπια παλιών μοναστηριών και ένα κάστρο του 13ου αιώνα. Αξίζει οπωσδήποτε μία στάση στο μαγαζάκι «Το Όνειρο». Είναι ένα ανακαινισμένο παντοπωλείο, που λειτουργεί και σαν καφενείο. Εκτός από καφέ, ρακί και γλυκό του κουταλιού, προσφέρει μεζέ με ψητά σχάρας. Τέλος απ’ το Κατάλακκο μπορείς να φτάσεις πολύ γρήγορα στις περίφημες Παχιές Άμμουδιές, ίσως το πιο εντυπωσιακό γεωμορφικό στοιχείο της Λήμνου. Το Κατάλακκο έχει σήμερα λιγότερους απο 120 κατοίκους.

Περιήγηση Διαδρομές

Δάφνη Ένα αμφιθεατρικό χωριό, χτισμένο ανάμεσα σε λόφους γεμάτους θυμάρι. Αναφέρεται ήδη απ’ το 1284 με το όνομα Σβέρδια. Εδώ λέγεται ότι δεν πάτησε ποτέ Τούρκος κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Περπάτησε στα στενά δρομάκια της και μπες στη χτισμένη με πέτρα Μάλτας, εκκλησιά των Αγίων Αναργύρων. Βγαίνοντας, αγνάντεψε από ψηλά την Ατσική και το Καρπάσι. Ο δρόμος θα σε οδηγήσει σε μια υπέροχη βορινή αμμουδερή παραλία, το Γομάτι, στη θέση Άγιος Νικόλαος. Αυτή είναι μια από τις πιο ήρεμες και απάτητες παραλίες του νησιού. Μην μπερδευτείς, αν οι ντόπιοι σου πουν πως το εκκλησάκι είναι η Αγία Βαρβάρα. Σήμερα η Δάφνη έχει μόλις 150 κατοίκους.

Σαρδές Ο κεντρικός δρόμος μετά τον Κορνό, οδηγεί στο ορεινό χωριό Σαρδές. Ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος με πολλές στροφές, θα σε φέρει σε ένα γλυκύτατο οικισμό. Απέναντί σου υψώνονται τα 220 μέτρα του βουνού Βίγλα, κατάφυτο από μοσχομυριστά θυμάρια. Εδώ θα βρεις το καλύτερο μέλι του νησιού, αλλά και την περίφημη πλέον ταβέρνα του Μαντέλα, με τα φλομάρια, τα αυτούδια, το κουνέλι, τις μοναδικές ντόπιες σπεσιαλιτέ και, βέβαια, το γλυκόπιοτο λημνιό κρασί. Πολύ ξεχωριστό το καφενεδάκι «η αγροτιά» του Κώστα Τρύπου που μοιάζει σα να μην το έχει αγγίξει ο χρόνος. Αξίζει τον κόπο να πιάσεις κουβέντα με τον μπαρμπα-Κώστα, να δοκιμάσεις τη ιδιότυπη μαγειρική του και να πιεις ένα τσίπουρο στην υγειά του. Το χωριό αριθμεί 300 κατοίκους.

Περιήγηση Διαδρομές

Βάρος Από τον κεντρικό δρόμο προς το αεροδρόμιο, γύρω στα 25 χιλιόμετρα από τη Μύρινα και χτισμένο στο ύψωμα, βρίσκεται ένα ακόμα γραφικό χωριό με εξαιρετικά πέτρινα σπίτια, το Βάρος. Κάνε μια στάση εδώ, για να θαυμάσεις μερικά απ’ τα καλύτερα διατηρημένα δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της Λήμνου. Τα τελευταία χρόνια στο Βάρος λειτουργεί μια υπερπολυτελής ξενοδοχειακή μονάδα που έχει στηθεί με βάση τις αρχές του εναλλακτικού τουρισμού και αξιοποιεί πολλά απ’ τα πέτρινα κτίρια του χωριού για να προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία διαμονής. Στην όμορφη πλατεία του Βάρους, λειτουργούν ακόμη γραφικό ουζερί, καφετέρια και καφενές για τους μερακλήδες. Μη βαρεθείτε να περάσετε απ’ το... Βάρος!

Καρπάσι Το Καρπάσι πρωτοαναφέρεται το 1785 στον ταξιδιωτικό χάρτη του Goufier. Οι κάτοικοι του ρίζωσαν στη σημερινή τοποθεσία για να αποφύγουν τις πειρατικές επιδρομές. Σήμερα στο Καρπάσι μπορεί κανείς να θαυμάσει τον ιερό Ναό

του Αγίου Παχωμίου. Στο Καρπάσι βρίσκεται και το πρότυπο επισκέψιμο οινοποιείο του Πέτρου Χατζηγεωργίου, που παράγει τα εξαιρετικής και βραβευμένης ποιότητας ομώνυμα κρασιά.

Προπούλι Το μικρο χωριό Προπούλι έχει σήμερα περίπου 50 κατοίκους και αποτελεί κυρίως δίοδο προς τις παραλίες της Τρυγής και τα Φαρακλά με τους όμορφους βραχώδεις σχηματισμούς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ξωκλήσι της Παναγίας στην Τρυγή, όπου εορτάζεται στις 15 Αυγούστου με ολονυκτία και πανηγύρι.

Περιήγηση Διαδρομές

λαιωμένοι ανεμόμυλοι, που κρύβουν μέσα τους τις superior σουίτες του ξενοδοχείου.

Υπηρεσίες πολλών αστέρων

Περιήγηση Διαδρομές

Μία απ’ τις πιο ξεχωριστές εμπειρίες διαμονής σε όλο το βόρειο Αιγαίο, σας περιμένει... στην καρδιά του χωριού Βάρους! Το Varos Village Hotel είναι ένα ολοκαίνουριο, υπερπολυτελές ξενοδοχείο, που λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια στο Βάρος Λήμνου, και στην παραλία του Κότσινα. Με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική και με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, υπόσχεται να σας χαρίσει πολύτιμες στιγμές ξεγνοιασιάς και χαλάρωσης.

Διαμονή

ΤΤο Varos Village Hotel έχει να σας προσφέρει ένα πλήθος επιλογών για μία αξέχαστη διαμονή σε ένα έναλλακτικό περιβάλλον. Τα παραδοσιακά κτίρια που στεγάζουν τα πολυτελή δωμάτια του Varos Village είναι ανακαινισμένα με μεράκι και σεβασμό προς την αυθεντική τοπική αρχιτεκτονική. Σήμα κατατεθέν, οι δύο αναπα-

Το Varos Village είναι πλήρως οργανωμένο και ως προς τις ξενοδοχειακές του υπηρεσίες, που περιλαμβάνουν, εκτός απ’ τα standard facilities ενός πεντάστερου, και τη μεγαλύτερη πισίνα στο βόρειο Αιγαίο, μία παραδοσιακή ταβέρνα «το Ουζερί μας», καθώς και το εστιατόριο «Ελιά» με gourmet μενού που θα ικανοποιήσει ακόμη και τους πιο εκλεκτικούς καλοφαγάδες. Το Ammos beach Club που βρίσκεται σε μικρή απόσταση απ’ το ξενοδοχείο, στην παραλία του Κότσινα, είναι επίσης κομμάτι του ξενοδοχείου. Στο Ammos beach club η πολυτέλεια... πάει παραλία και υπόσχεται να μετατρέψει το μπάνιο σας σε εμπειρία αληθινού παραδείσου.

Παντρεύεστε;

Το Varos Village Hotel είναι η top επιλογή για να γιορτάσετε την ομορφότερη στιγμή της ζωής σας. Ο κεντρικός χώρος «Λημνία Γη», όπου βρίσκεται η πισίνα και το εστιατόριο του ξενοδοχείο μοιάζει να σε παίρνει μαζί του σε μια νέα διάσταση πολυτέλειας και ομορφιάς. Στην κορυφή του λόφου με τη φανταστική θέα προς τη θάλασσα, υπάρχει ακόμη και πετρόχτιστη ορθόδοξη εκκλησία! Όταν έρθετε στη Λήμνο, είτε έχετε οργανώσει τις διακοπές σας ή όχι, μία βόλτα απ’ το Varos Village Hotel, απ’ το «Ουζερί μας» και το Ammos Beach club θα σας μείνει αξέχαστη! Όλ’ αυτά σε απόσταση αναπνοής απ’ το αεροδρόμια και μόλις 20 λεπτά με το αυτοκίνητο απ’ την Μύρινα.

Περιήγηση Διαδρομές

ΚΑΒΑΛΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΛΗΜΝΟΣ

προς ΜΠΑΡΙ

ΚΕΡΚΥΡΑ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ

ΑΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΒΟΛΟΣ

ΣΠΟΡΑΔΕΣ

ΜΥ

ΨΑΡΑ

ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

προς ΑNΚΟΝΑ

ΑΘΗΝΑ

προς ΜΠΡΙΝΤΙΖΙ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΚΟΡΙΝΘΟΣ

ΛΑΥΡΙΟ

ΖΑΚΥΝΘΟΣ

ΙΚ

ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Δρομολογια Λαύριο Καβάλα Μυτιλήνη Σάμο

προσ

Θεσσαλονίκη ο

τι Αγ. Ευστρά Χίο Ικαρία

H δική σας

ΤΡΑΤΙΟΣ ΑΪΒΑΛΙ ΔΙΚΕΛΙ ΜΥΤΙΛΗΝΗ

ΨΑΡΑ ΣΜΥΡΝΗ

γραμμή πλεύσης!

ΧΙΟΣ

ΙΚΑΡΙΑ

ΣΑΜΟΣ

ΕΣ

Πληροφορίες και κρατήσεις

22540 24617

www.nel.gr

Περιήγηση Διαδρομές

Περιοχή Μούδρου Σ’ αυτό το κομμάτι του νησιού που βρίσκεται στα ανατολικά θα χαρείτε γραφικά λιμανάκια, βραχώδεις και γεμάτες σπηλιές παραλίες, αλλά και παραλίες με αμμόλοφους, πλούσιους υγροβιότοπους, βραχώδη τοπία με απίστευτους χρωματισμούς, τους αρχαιολογικούς χώρους της αρχαίας πόλης Πολιόχνης, της Ηφαιστείας και του ιερού των Καβείρων καθώς και τη γνωστή από το μύθο σπηλιά του Φιλοκτήτη. Ο Μούδρος είναι επίσης γνωστός και από τη σύγχρονη ιστορία, αφού εδώ υπεγράφη στις 31 Οκτωβρίου 1918 η γνωστή Συνθήκη Ανακωχής του Μούδρου μεταξύ των Συμμάχων και της Τουρκίας με την οποία έληγε επισήμως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στην μεγάλη αυτή περιοχή που ουσιαστικά αποτελεί ολόκληρη την ανατολική Λήμνο υπάρχουν η ομώνυμη πόλη και τα χωριά Καλλιόπη, Καμίνια, Λύχνα, Κοντοπούλι, Παναγιά, Πλάκα, Ρεπανίδι, Ρουσσοπούλι, Ρωμανού, Σκανδάλι, Φισίνι και Αγιά Σοφιά.

Περιήγηση Διαδρομές

Τα χωριά Μούδρος Αν δεχτούμε ότι η Μύρινα είναι η «κοσμοπολίτισσα» της Λήμνου, ο Μούδρος έχει την δική του ιδιαιτερότητα, που στηρίζεται στην προνομιακή του θέση μιας και ο όρμος του θεωρείται απ’ τους ασφαλέστερους της Μεσογείου. Μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα διαχέεται γύρω από το γραφικό λιμάνι του με τις ψαροταβέρνες, που ενδείκνυται κυρίως για την απογευματινή ραστώνη. Εδώ, ετοίμασε το φωτογραφικό σου φακό και πάρε θέση σε κάποιο λόφο. Η θέα τη στιγμή που ο ήλιος συναντά τον ορίζοντα, είναι συγκλονιστική και αξίζει να την απαθανατίσεις. Μια βόλτα νοτιοανατολικά της πόλης, θα σε φέρει στο Συμμαχικό Νεκροταφείο, το οποίο θυμίζει εκείνους που έχασαν τη ζωή τους στην ιστορική εκστρατεία και τη μάχη της Καλλίπολης. Εδώ έγινε και η περίφημη ναυμαχία της Λήμνου. Λίγο πριν μπεις στο χωριό, αντικρίζεις μέσα στον κόλπο μια μικρή νησίδα, το Κουκονήσι, που ενώνεται με τη στεριά με μια στενή λωρίδα γης. Εκεί, τα τελευταία 20 χρόνια, η αρχαιολογική σκαπάνη με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Χρήστο Μπουλώτη ανέδειξε έναν οικισμό απ’ την εποχή της Χαλκοκρατίας με ευρήματα μυκηναϊκής προέλευσης. Στο Μούδρο μπορεί κανείς να θαυμάσει ορισμένους ιερούς Ναούς ιδιαίτερης ομορφιάς όπως την εκκλησία των Ταξιαρχών. Επίσης διαθέτει ένα υπέροχο πέτρινο δημοτικό σχολείο. Στο λιμάνι του Μούδρου πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και συναυλίες. Νυχτερινά καταστήματα, καφετέριες καθώς και ενδιαφέροντα εμπορικά μαγαζιά υπάρχουν στη «συμμαζεμένη» αγορά του Μούδρου. Σήμερα το χωριό έχει γύρω στους 1.000 κατοίκους.

Το Συμμαχικό Νεκροταφείο του Μούδρου Το λιμάνι του Μούδρου κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε την κύρια βάση των Συμμαχικών Δυνάμεων για την εκστρατεία της Καλλίπολης (1915). Η νότια παραλία, ο λεγόμενος μέχρι σήμερα “Αερολιμένας”, διαμορφώθηκε σε χώρο προσγείωσης υδροπλάνων. Εκατοντάδες νεκροί στρατιώτες της εκστρατείας της Καλλίπολης, κυρίως Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί, θάφτηκαν στο συμμαχικό νεκροταφείο του Μούδρου, το οποίο σήμερα αποτελεί παγκόσμιο μνημείο που δέχεται κάθε χρόνο εκατοντάδες επισκέπτες.

Κοντοπούλι

Καλλιόπη Λίγες εκατοντάδες μέτρα ΝΑ απ’ το Κοντοπούλι, θα βρεις το χωριό Καλλιόπη. Χρονολογείται απ’ το 1200 ήδη και σήμερα έχει περίπου 300 κατοίκους. Θαυμάσιος ο Ναός του Αγ. Γεωργίου με το πέτρινο καμπαναριό του. Προς τιμήν του πολιούχου του χωριού πραγματο-

71 Περιήγηση Διαδρομές

Το χωριό βρίσκεται κοντά στις λίμνες Αλυκή και Χορταρόλιμνη. Πέτρινα σπίτια, αυλές, ξερικά μποστάνια, εξαιρετική εκκλησία και υπέροχη βουκολική ατμόσφαιρα συνθέτουν ένα ονειρεμένο σύνολο. Έγινε ευρύτερα γνωστό ως τόπος εξορίας του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, ο οποίος έγραψε πολλά ποιήματα για το Καπνισμένο Τσουκάλι εδώ. Στο Κοντοπούλι λειτουργεί παραδοσιακό τσουκαλάδικο και η όμορφη πλατεία του έχει πολλές επιλογές διασκέδασης και φαγητού, είτε θέλετε ταβερνάκι, μεζεδοπωλείο ή πιτσαρία. Το χωριό διαθέτει έναν δραστήριο σύλλογο νέων που οργανώνει διάφορες καλοκαιρινές εκδηλώσεις στο σχολείο και την πλατεία του χωριού. Αν είστε τυχεροί, όλο και κάτι «θα παίζει» στο Κοντοπούλι. Σήμερα στο χωριό ζουν περίπου 700 μόνιμοι κάτοικοι.

Κέρος – Χορταρόλιμνη – Αλυκή

Περιήγηση Διαδρομές

ποιούνται ιπποδρομίες στην γιορτή του στις 23 Απριλίου. Η Καλλιόπη βρίσκεται ανάμεσα στην παραλία του Κέρους, και τις λίμνες Αλυκή και Χορταρόλιμνη.

Καμίνια Περνώντας από την πλαγιά του λόφου Κουρακά, συναντάς το χωριό Καμίνια. Εδώ λέγεται πως κάποτε υπήρχαν καμίνια, όπου έψηναν πήλινα αγγεία. Στη γεμάτη ακακίες πλατεία, στο εξαιρετικό ταβερνάκι του Αντρέα, θα χορτάσεις με ψητούρα και διάφορους μεζέδες. Μια πολύ ωραία εκκλησία δεσπόζει στη μέση του χωριού. Τα Καμίνια είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά του νησιού και βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης. Εκεί, τα ευρήματα των ανασκαφών, που κάνουν Ιταλοί αρχαιολόγοι από το 1930, δείχνουν επτά διαδοχικά στρώματα πόλεων, χτισμένων η μια πάνω στην άλλη - κάτι που μαρτυρά έναν πολιτισμό τουλάχιστον 5.000 ετών. Μιας και βρίσκεσαι δίπλα, αξίζει τον κόπο να τον επισκεφθείς. Στα χαλάσματα του ναού του Αγίου Αλεξάνδρου, στην περιοχή Σώκαστρο, βρέθηκε η περίφημη «Πλάκα των Καμινίων», μια πελασγική-τυρρηνική επιγραφή, που ακόμα δεν έχει ερμηνευτεί. Το χωριό φημίζεται για το εξαιρετικής ποιότητας γλυκάνισό του, το οποίο είναι απαραίτητο στην παρασκευή ούζου, αλλά και για το κόκκινο κρασί, από τη λημνιά ποικιλία καλαμπάκι.

Ανάμεσα στις δυο λίμνες του νησιού υπάρχει μια εκπληκτική, 5 χιλιομέτρων περίπου, παραλία με αμμοθίνες και κρινάκια της θάλασσας. Είναι το Κέρος. Όλη η περιοχή είναι κατάσπαρτη από μικρές αγροικίες. Το Κέρος θεωρείται εξαιρετική περιοχή για τους λάτρεις του σέρφινγκ, αφού το πιάνει ο βοριάς. Στο τέλος της παραλίας, αριστερά, υπάρχει ένα πευκοδάσος, όπου μπορείς να κάνεις ελεύθερα κάμπινγκ, με σκηνές ή τροχόσπιτα. Οδηγώντας στο χωματόδρομο κατά μήκος της παραλίας, μετά το Κέρος, θα δεις αριστερά σου την Ασπρολίμνη. Λίγο παρακάτω βρίσκεται η Αλυκή, αλλά μην την επισκεφθείς με το αυτοκίνητο, γιατί, όπως λένε οι ντόπιοι, η άμμος της περιοχής είναι ύπουλη. Είναι καλύτερα να επιστρέψεις και να πας εκεί από τον κεντρικό δρόμο. Κάνοντας την υπέροχη διαδρομή προς το χωριό Παναγιά, περνάς από έναν όμορφο αγροτικό οικισμό. Στα δεξιά σου απλώνει νωχελικά τα νερά της η Αλυκή, ένας σπουδαίος υδροβιότοπος, που το χειμώνα γεμίζει με πουλιά (φλαμίνγκο, ερωδιούς κ.λπ.) και το καλοκαίρι γίνεται κάτασπρος από το αλάτι. Πηγαίνοντας προς το Κέρος, περνάς επίσης και από την Χορταρόλιμνη, που το χειμώνα είναι γεμάτη νερό και το καλοκαίρι μετατρέπεται σε έλος.

Περιήγηση Διαδρομές

Αγία Σοφία

Περιήγηση Διαδρομές

Καθώς μπαίνεις στο χωριό, συναντάς ένα μπακάλικο-πρώην καφενεδάκι, που τώρα πια λειτουργεί μόνο σαν λακαριό. Εκεί πάνε με τη σειρά οι κάτοικοι των γύρω χωριών και αποστάζουν το ρακί τους. Αν βρεις κάποιον μέσα, μπορεί να σε κεράσει ένα ποτηράκι. Βγαίνοντας από το χωριό, μετά το λακαριό, αριστερά βλέπεις την πινακίδα για την αρχαία πόλη του νησιού, την Πολιόχνη. Δεξιά βρίσκεται το Παραδείσι, με τα θυμάρια και τους αμπελώνες, και αριστερά το Παραχείρι. Αν προχωρήσεις νοτιότερα, θα συναντήσεις τα ερείπια του κάστρου της Σκάλας.

Ρουσσοπούλι Βρίσκεται νοτιοανατολικά του Μούδρου και είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου. Πηγαίνοντας προς τα εκεί, συναντάς βράχους με απίστευτους χρωματισμούς, αλλά και τη Χορταρόλιμνη. Το Ρουσσοπούλι είναι ένα μικρό επίπεδο χωριό, με παλιά, αλλά και κάποια ανακαινισμένα σπίτια. Εκεί θα δεις και τα απομεινάρια ενός βυζαντινού ναού, αλλά και μερικών εκκλησιών που υπήρχαν παλαιότερα στην περιοχή, η οποία, γενικώς, αποπνέει μια αίσθηση ερημιάς.

Παναγιά - Πλάκα Ένας φάρος, από τους ωραιότερους της Ελλάδας, υψώνεται στο ανατολικό άκρο του ακρωτηρίου της Πλακάς, ενώ το λιμάνι με τις ψαρόβαρκες σε «στέλνει» σε άλλες εποχές. Κάνε μια βουτιά από την αμμουδερή παραλία με τα αρμυρίκια. Στη φυσική αυτή χερσόνησο, που απλώνεται μέσα στη θάλασσα, σώζονται τα ερείπια του μεσαιωνικού φρουρίου Παλαιόκαστρο, στο βυθό της έχουν εντοπιστεί τα ίχνη αρχαίας πόλης ενώ πάνω στο κύμα της αναβλύζει αγίασμα (ραδιούχο νερό με ιαματικές ιδιότητες). Στην άκρη της παραλίας του Αγίου Χαραλάμπους, θα συναντήσεις μια ταβέρνα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Μην ξεχάσεις να γευτείς «φρούτα του πάθους» που φημίζονται για τις αφροδισιακές τους ιδιότητες. Πηγαίνοντας προς Πλακά, περνάς και από το χωριό Παναγιά. Ζωντανό χωριό, με αρκετό κόσμο και ένα τοπίο προς το φάρο καθαρά σεληνιακό γεμάτο αστιβιές. Πάρε το χωματόδρομο, που θα σε βγάλει στο φημισμένο για τις πέρδικες και τα σιτηρά του Ζεματά. Η παραλία του έχει αρμυρίκια και μια καντίνα. Από μακριά αγναντεύεις την ακτή Νευτίνα. Πηγαίνοντας, τώρα, προς το ιερό των Καβείρων, αριστερά σου θα δεις μια τεράστια εγκαταλελειμμένη ξενοδοχειακή μονάδα, που μοιάζει λεηλατημένο χωριό.

Λημνία Γη Η Λημνία Γη, ξακουστό και πρότυπο φάρμακο απ’ την εποχή του Γαληνού έως και τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν μία ειδική λάσπη, κάτι σαν πηλός που εξορυσσόταν κατά τη διάρκεια τελετών, με μεγάλη προσοχή και ευλάβεια σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Η Λημνία Γη ή terra sigilata κατά τα μεσαιωνικά χρόνια ήταν φημισμένη για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Καθώς λέγεται πως προφύλασσε απ’ τις δηλητηριάσεις, αποτελούσε σπουδαίο δώρο για τη Δυτική και Ανατολική αριστοκρατία. Πολλές φορές μάλιστα προσφερόταν και ως βασιλικό δώρο σε αυτοκράτορες. Ο εξορυσσόμενος πηλός περνούσε ειδική κατεργασία καθαρισμού και κατόπιν του δινόταν η μορφή δισκίου το οποίο σφραγιζόταν. Στην αρχαία εποχή με την κεφαλή της θεάς Αρτέμιδος, κατά την Τουρκοκρατία με την ημισέληνο κλπ. Το πρώτο παγκοσμίως πρότυπο φάρμακο -και μάλιστα με σφραγίδα- γεννήθηκε στη Λήμνο!

75 Περιήγηση Διαδρομές

Ρεπανίδι Το χωριό αναφέρεται απ’ το 1285 σε μοναστηριακά έγγραφα. Απ’ τα αρχαιότερα του νησιού έχει τόσες βελανιδιές, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έκανε εξαγωγή στα βυρσοδεψεία της Δύσης. Κοντά στο Ρεπανίδι στο εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, γινόταν η εξόρυξη της Λημνίας Γης, που ήταν γνωστή από την εποχή του Θεόφραστου και του περίφημου γιατρού της αρχαιότητας Γαληνού, για τις θεραπευτικές της ιδιότητες.

Κότσινας Φεύγοντας απ’ το Ρεπανίδι προς τα βόρεια και μετά από 2 χιλ., θα φτάσεις

στο ιδιαίτερης ομορφιάς επίνειο του Κότσινα. Κατεβαίνοντας στον όρμο θα δεις στα δεξιά σου την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Η εκκλησία είναι χτισμένη πάνω σε έναν τεχνητό γήλοφο που κάποτε στήριζε το μεσαιωνικό κάστρο της περιοχής. Πήγαινε μια βόλτα από την πλευρά της θάλασσας, για να δεις κάποια απομεινάρια του αρχαίου κάστρου. Σ’ αυτό ζήτησε προστασία ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Εδώ, επίσης, έδρασε η θρυλική κόρη της Λήμνου, Μαρούλα, η οποία, όπως λέγεται, κατάφερε να τρέψει σε φυγή τους Τούρκους το 1478. Το άγαλμά της που στολίζει το λόφο, μας θυμίζει την πράξη της. Αν κατέβεις 64

Περιήγηση Διαδρομές

σκαλοπάτια, θα βρεθείς κάτω από την εκκλησία, μέσα στο λαξευμένο βράχο, και θα βρεις το αγίασμα που αναβλύζει από την υπόγεια πηγή. Στο λιμανάκι του Κότσινα υπάρχουν τρεις εξαιρετικές ταβέρνες και μία όμορφη παραλία με ρηχά και ζεστά νερά.

Λύχνα Τα Λύχνα σύμφωνα με την παράδοση πήραν το όνομα τους απ’ τους λύχνους των σπιτιών, τους οποίους έβλεπαν οι ναυτικοί ερχόμενοι απ’ τη θάλασσα του Μούδρου. Σήμερα στο χωριό υπάρχει ένας αναστηλωμένος μύλος που δεσπόζει σε λόφο στην έξοδο του χωριού. Στα Λύχνα κατοικούν περίπου 300 άτομα.

Ρωμανού Το χωριό Ρωμανού με τα τέλεια διατηρημένα πετρόχτιστα σπίτια του βρίσκεται ανάμεσα στο Μούδρο και το Ρεπανίδι. Θαυμάστε καθώς μπαίνετε στο χωριό απ’ το Ρεπανίδι, τα υπέροχα σπίτια και τις μάντρες του χωριού και ξαποστάστε στην όμορφη πλατεία του. Αξιοσημείωτος ο ναός του χωριού καθώς και οι μύλοι του.

77 Περιήγηση Διαδρομές

Σκανδάλι – Σκίδι – Παρθενόμυτος Πετρόχτιστος και με πολλές μάντρες, ο Παρθενόμυτος είναι ένα εξαιρετικά εντυπωσιακό χωριό, χτισμένο στη μέση του πουθενά. Η αμέσως επόμενη, επίσης απέραντη και εντυπωσιακή, παραλία είναι το Σκίδι. Αμμουδερή και εύκολα προσβάσιμη, αποτελεί το τέλειο μέρος για κάμπινγκ, κάτω από τη δροσερή σκιά των αρμυρικιών. Αριστερά υπάρχει και μια πηγούλα, που αναβλύζει πόσιμο δροσερό νερό. Το ήσυχο και γραφικό χωριό Σκανδάλη, στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού, είναι το κέντρο της μελισσοκομίας.

Φίσίνη – Λιμανάκι της Αγιάς – Άγιος Μάρνος Η Φισίνη είναι ένα μικρό, σχεδόν εγκαταλελειμμένο, χωριό, γεμάτο μουριές. Το όνομά της το πήρε από τους ισχυρούς ανέμους που φυσάνε στην περιοχή. Φεύγοντας από εκεί, κατευθύνεσαι προς το λιμανάκι της Αγιάς. Αριστερά του βλέπεις το εκκλησάκι του Αγίου Σώζοντα. Ο παραδοσιακός αυτός λατρευτικός χώρος διέθετε, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα, πετρόχτιστα κελιά για τους προσκυνητές. Τώρα τα βλέπεις εκεί εγκαταλελειμμένα. Ο δρόμος μέχρι εκείνο το σημείο είναι ασφαλτοστρωμένος. Αν είσαι σε φάση περιπέτειας, μπορείς να περπατήσεις ή να οδηγήσεις ένα 4Χ4 μέχρι την παρθένα και άγνωστη στους πολλούς παραλία του Αγίου Μάρνου. Αριστερά και δεξιά της υπάρχουν δεκάδες τζιτζιφιές και πάνω στο λόφο της απλώνεται μια σειρά από ανεμόμυλους.

Τα Αξιοθέατα με μια ματιά Μουσεία Κάστρα

.................................................. σελ.80

...................................................... σελ.81

Αρχαιολογικοί χώροι Ναοί και ξωκλήσια

...................... σελ.81

......................... σελ.81

Το Απολιθωμένο Δάσος

.............. σελ.84

Μουσεία Αρχαιολογικό Μουσείο Λήμνου Εξαιρετικά και αξιόλογα τα ευρήματα που φυλάσσονται σ’ αυτό το μουσείο, όλα από ανασκαφές που έγιναν στην Πολιόχνη, την Ηφαιστεία, την Ίμβρο, και στο Καβείριο. Περίφημο το αντίγραφο της Στήλης των Καμινίων, που φέρει παράσταση πολεμιστή και μια τυρρηνική επιγραφή. Εδώ θα δεις τον κρατήρα με τις διπλές λαβές, του 8ου & του 7ου αιώνα π.Χ. καθώς και το πήλινο ειδώλιο της Κυβέλης.

Αξιοθέατα

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Κυριακή 8:30 – 15:00. (Δευτέρα κλειστά) Μύρινα, τηλ. 22540 22990

Μουσείο Ναυτικής παράδοσης και σπογγαλιείας Σήμερα στο χωριό Νέα Κούταλη λειτουργεί το Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης και Σπογγαλιείας, με πολλές σημαντικές πληροφορίες για τη σπουδαία αυτή τέχνη, που για τη Λήμνο χάθηκε, δυστυχώς, τη δεκαετία του ’70.

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη Παρασκευή 10:00-14:00 (Τρίτη κλειστά) Νέα Κούταλη, τηλ. 2254092383

Λαογραφικό Μουσείο Στο Λαογραφικό μουσείο του Πορτιανού εκτίθενται παραδοσιακές ενδυμασίες και διάφορα χρηστικά αντικείμενα της καθημερινής ζωής, όπως αργαλιοί, στημόνια, γεωργικά εργαλεία κλπ. Επίσης παρουσιάζονται αναπαραστάσεις των γνήσιων χρηστικών χώρων του λημνιού σπιτιού όπως η γωνιά με τη χόβολη, το καθιστικό με τους σοφράδες κ.α. Όλα μέσα σε ένα ιδιαίτερα όμορφο διώροφο κτίριο που έχει αξία από μόνο του.

Πορτιανού, τηλ. 2254051785

Κάστρα Το Κάστρο της Μύρινας

Το Φρούριο του Κότσινου Το φρούριο του Κότσινου ήταν από τα σημαντικότερα φρούρια του νησιού μετά το φρούριο της Μύρινας και του Μούδρου. Χτίστηκε πιθανότατα από τους Ναβιγκαγιόζους που εξουσίαζαν το νησί μεταξύ 1207 - 1276. Το 15ο αιώνα ήταν από τα ισχυρότερα φρούρια του νησιού.

Το Κάστρο του Μούδρου Στην περιοχή μεταξύ Μούδρου και Ρουσσοπουλίου εκτεταμένα ερείπια οχυρωματικών έργων και τειχισμάτων βρίσκονται στον λόφο μεταξύ των δύο χωριών όπου οι μαρτυρίες τοποθετούν τον πρώτο οικισμό του Μoύδρoυ. Το Κάστρο ήταν ένα από τα ισχυρότερα της Λήμνου, μαζί με αυτά της Μύρινας και του Κότσινου. Υπέστη κατά περιόδους μεγάλες ζημιές από επιθέσεις, ωστόσο αναφέρεται ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση μέχρι και το 1620. Σήμερα δυστυχώς ό,τι έχει απομείνει από το κάστρο του Μούδρου είναι ελάχιστα ίχνη των τειχών. Η πρόσβαση στην περιοχή του Κάστρου είναι δυνατή από αγροτικό δρόμο μέχρι τη θέση «Μενάλπη» και στη συνέχεια με μονοπάτι μέχρι την κορυφή.

Αρχαιολογικοί χώροι Ο αρχαιολογικός χώρος της Ηφαιστείας Κοντά στο Κοντοπούλι, προς τα βορειοανατολικά, βρίσκεται ο αρχαιο-

81 Αξιοθέατα

Το κάστρο της Μύρινας ή "Παλιόκαστρο" αποτελεί ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα του Αιγαίου πελάγους. Σ’ αυτό μπορούν να αναγνωριστούν πολλές περίοδοι της ιστορίας του νησιού. Στα νότια της πρώτης πύλης του γενουάτικου κάστρου διατηρείται ένα τμήμα των κυκλώπειων πελασγικών τειχών. Οι βυζαντινοί έκτισαν το 1186, επί αυτοκρατορίας Ανδρόνικου Α' Κομνηνού, ένα μικρό αλλά ισχυρό κάστρο, από το οποίο όμως σώζονται ελάχιστα στοιχεία. Στη συνέχεια, την περίοδο της Φραγκοκρατίας επισκευές πραγματοποιήθηκαν από τον Filocalo Navigajoso. Κυρίως όμως το κάστρο αναδιαμορφώθηκε και επισκευάστηκε από τους Γενουάτες και κατόπιν από τους Οθωμανούς. Σήμερα διακρίνονται ερείπια από κτήρια διοίκησης, και διαμονής της οθωμανικής φρουράς, συγκροτήματα δεξαμενών, στοές κ.α. Το κάστρο είναι επισκέψιμο, όμως δε διαθέτει ειδικούς χώρους υποδοχής και ξενάγησης, επίσης χρειάζεται λίγη προσοχή κατά την περιδιάβασή του γιατί υπάρχει ελαφρά ολισθηρότητα στα πλινθόστρωτα δρομάκια του.

Κατά την περίοδο που η Λήμνος ήταν υπό την κατοχή των Ενετών το Κάστρο δέχτηκε τέσσερις επιθέσεις από τους Τούρκους με αποτέλεσμα να υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές. Σήμερα διακρίνονται μόνο κάποια τμήματα των τειχών του φρουρίου στο λόφο του Κότσινου όπου δεσπόζει ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής και το άγαλμα της Μαρούλας, η οποία, όπως λέγεται, κατάφερε να τρέψει σε φυγή τους Τούρκους το 1478.

Το Ιερό των Καβείρων Κοντά στο χωριό Παναγιά βρίσκεται ο χώρος, όπου γινόταν κατά την αρχαιότητα η μύηση των πιστών στα Καβείρια Μυστήρια, το ιερό των Καβείρων. Τα Καβείρια μυστήρια ήταν η λαμπρή ετήσια γιορτή προς τιμήν των Καβείρων, στο ομώνυμο ιερό των θεών, και είχε σχέση με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα της γης.

Το ιερό των Καβείρων μπορείτε να το επισκεφθείτε καθημερινά εκτός Δευτέρας, από τις 9:00-15:00.

Αξιοθέατα

Η σπηλιά του Φιλοκτήτη

λογικός χώρος της Ηφαιστείας, όπου ήταν χτισμένο το περίφημο ιερό της μεγάλης θεάς της Λήμνου. Αποτελούσε κατά τους ιστορικούς χρόνους, τη δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Λήμνου, μετά τη Μύρινα. Χρoνoλoγείται από την Χαλκoλιθική επoχή και φαίνεται ότι κατoικείτo συνεχώς μέχρι και τα Βυζαντινά χρόνια. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές μπόρεσαν να αποκαλύψουν μεταξύ των άλλων τo ιερό της Μεγάλης Θεάς, νεκρoπόλεις, λoυτρά, ένα μεγάλo oίκημα -πιθανότατα ανάκτoρo και πλήρως αναπαλαιωμένο ελληνιστικό-ρωμαϊκό θέατρo το οποίο εγκαινιάστηκε μόλις το 2010.

Όσοι επιθυμούν να θαυμάσουν από κοντά την αρχαία Ηφαιστεία, μπορούν να την επισκέπτονται καθημερινά, από τις 8:30π.μ. έως τις 3:00μ.μ. (Δευτέρα κλειστά). Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη και είναι δυνατή, η πρόσβαση με αυτοκίνητο μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο.

Κοντά στο ιερό των Καβείρων, υπάρχει η σπηλιά του Φιλοκτήτη. Σύμφωνα με το μύθο οι Αχαιοί, πηγαίνοντας προς την Τροία, σταμάτησαν στο νησί και εγκατέλειψαν εκεί το Φιλοκτήτη, ο οποίος είχε δαγκωθεί από φίδι με αποτέλεσμα το πόδι του να αναδύδει μια ανυπόφορη δυσοσμία. Σύμφωνα με τον θλύλο, ο Οδυσσέας τον ξαναπήρε ύστερα από κάποια χρόνια και τον πήγε στην Τροία, γιατί, σύμφωνα με τους χρησμούς του μάντη Έλενου, μόνο με τα όπλα του (το τόξο και τα βέλη του Ηρακλή) θα μπορούσαν να την καταλάβουν. Είναι ο ήρωας που ενέπνευσε τους τρεις τραγικούς ποιητές μας - η τραγωδία «Φιλοκτήτης», του Σοφοκλή, σώζεται ακέραια μέχρι τις μέρες μας.

ολιόχνη: Ίσως η αρχαιότερη Π πόλη της Ευρώπης Το καλοκαίρι του 1930, η Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών ανακάλυψε την προϊστορική πόλη Πολιόχνη, που θεωρείται μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης. Πρόκειται για έναν οικισμό που πέρασε από πολλές φάσεις αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, σε μια χρονική περίοδο που διήρκεσε από το 5000 π.Χ. μέχρι το 1600 π.Χ., οπότε και καταστράφηκε, πιθανώς, από γεωλογικά αίτια (ανύψωση της στάθμης του Αιγαίου κ.ά.).

γαίου. Οι ανασκαφές στο Λουρί συνεχίζονται ακόμη αποκαλύπτοντας συνεχώς νέα στοιχεία.

Ιερό της Αρτέμιδος

Το πρώτο βουλευτήριο του κόσμου Η Κοινοτική Αποθήκη και η Αίθουσα Συνελεύσεων (βουλευτήριο) που αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη, αποδεικνύουν ότι η Λήμνος εισήγαγε πρώτη θεσμούς συλλογικής διακυβέρνησης στο Αιγαίο και στον κόσμο γενικότερα.

Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλ. 22540 91249

Ο παλαιολιθικός οικισμός στο Λουρί Πρόσφατες ανασκαφές απ' το αρχαιολογικό τμήμα του ΑΠΘ το 2009 στην περιοχή Λουρί κοντά στο χωριό Φισίνη, έφεραν στο φως ένα οικιστικό σύνολο και λίθινα εργαλεία εξαιρετικής ποιότητας της επιπαλαιολιθικής εποχής, ηλικίας 14.000 ετών. Φαίνεται πως η Λήμνος κατοικούταν ήδη απ' το 12.000 π.Χ από ομάδες ψαράδων, κυνηγών και τροφοσυλλεκτών. Πρόκειται για τον πλέον πρώιμο ορίζοντα της ιστορίας του Αι-

Επισκέψιμο κάθε μέρα και οποιαδήποτε ώρα, με πρόσβαση απ' το ξενοδοχείο Porto Palace

Προϊστορική Μύρινα Η πρωιμότερη εκδοχή της Μύρινας ως τώρα, χρονολογείται απ' την 4η χιλιετία π.Χ., δηλαδή την ύστερη νεολιθική περίοδο. Οι πρώτοι κάτοικοι της Μύρινας επέλεξαν την περιοχή που σήμερα βρίσκεται η Λέσχη των Αξιωματικών, στα Ρηχά Νερά, ενώ μέχρι το 2000 π.Χ. επεκτεινόταν σε 80.000 στρέμματα και αριθμούσε 3-4.000 κατοίκους. Σήμερα το μοναδικό κομμάτι που είναι οργανωμένα επισκέψιμο είναι αυτό στα Ρηχά Νερά. Εκεί μπορείτε να θαυμάσετε παραδείγματα λιθοδομών, σπιτιών και δρόμων απ' την μακρινή αυτή εποχή, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη το 2004.

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή 8:00-15:00, τηλ. 2254022257

Ναοί και ξωκλήσια Η Παναγιά η Κακκαβιώτισσα Οδηγώντας ανάμεσα από τα εντυπωσιακά γεωλογικά σχήματα των λόφων και διασχίζοντας το όρος Κάκκαβος, έχε το νου σου για την πινακίδα που δείχνει

83 Αξιοθέατα

Τα μεταλλικά αντικείμενα (μήτρες, καλούπια, μεταλλευτικές χοάνες, λίθινος σφυροπέλεκυς) που βρέθηκαν εκεί και που χρονολογούνται στις αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ., αλλά και οι αποδείξεις ότι αυτά τα όπλα και εργαλεία κατασκευάζονταν επί τόπου, μαρτυρούν ότι η Λήμνος έγινε πολύ πρώιμα ένα σπουδαίο μεταλλουργικό κέντρο και διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στα πράγματα του Αιγαίου. Ο πλούτος που συγκέντρωσε από την κατεργασία και τη διακίνηση των μετάλλων και της τεχνογνωσίας της, καθρεφτίζεται στην υψηλής στάθμης αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της Πολιόχνης.

Ανάμεσα στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Porto Palace που βρίσκεται στην περιοχή του Αυλώνα μετά τα Ρηχά Νερά, υπάρχει το ιερό της Αρτέμιδος. Το έφεραν στο φως οι εργασίες ανέγερσης του ξενοδοχείο. Αποτελείται από αψιδωτά κτίσματα και τον κυρίως ναό με το βωμό στο κέντρο του. Οι αρχαιολόγοι ανέσυραν διάφορα ειδώλια Ταύρων και άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα που μαρτυρούν τη λατρεία της θεάς στην περιοχή της Μύρινας.

Ο Άγιος Υπάτιος στο Ρεπανίδι Το ξωκλήσι του Άγιου Υπάτιου στα βόρεια του χωριού Ρεπανίδι διαθέτει ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο και είναι χτισμένο σε αρχαία μαρμάρινη λιθοδομή.

Ο παλαιός Άγιος Γεώργιος Ρεπανιδίου Η παλιά εκκλησία του χωριού έχει ξεχωριστή αξία μιας και έχει διατηρήσει αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά των ναών της Λήμνου του 19ου αιώνα. Βρίσκεται ακριβώς πίσω απ' τη νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Από το 2010 ξεκίνησε η αναπαλαίωσή της.

Αξιοθέατα

το δρόμο για την Παναγία την Κακκαβιώτισσα. Ακολούθησε το χωματόδρομο, ξέροντας ότι σύντομα θα βρεθείς μπροστά σ’ ένα συγκλονιστικό θέαμα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρων σχημάτων, κρύβουν μέσα στα σπλάχνα τους ένα εκκλησάκι.

Ο Ναός του Ευαγγελισμού Η μεγάλη αυτή εκκλησία βρίσκεται στον Μούδρο, την παλιά πρωτεύουσα της Λήμνου. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα και προσελκύει χιλιάδες προσκυνητές ανήμερα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στις 25 Μαρτίου.

Ο Ναός του Άγιου Σώζοντα Η Φυσίνη είναι ένα μικρό, σχεδόν εγκαταλειμμένο, χωριό, γεμάτο μουριές. Το όνομά της το πήρε από τους ισχυρούς ανέμους που φυσάνε στην περιοχή. Φεύγοντας από εκεί, κατευθύνεσαι προς το λιμανάκι της Αγιάς. Αριστερά του βλέπεις το Ναό του Αγίου Σώζοντα. Ο παραδοσιακός αυτός λατρευτικός χώρος διέθετε, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα, πετρόχτιστα κελιά για τους προσκυνητές. Τώρα τα βλέπεις εκεί εγκαταλειμμένα. Ο δρόμος μέχρι εκείνο το σημείο είναι ασφαλτοστρωμένος.

Το Απολιθωμένο Δάσος Το απολιθωμένο δάσος του Μούδρου δημιουργήθηκε εξαιτίας ευνοϊκών συνθηκών απολίθωσης του δάσους που υπήρχε στην περιοχή πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια. Η δημιουργία του πετρωμένου δάσους συνδέεται άμεσα με την ηφαιστειακή δράση της ευρύτερης περιοχής του Αιγαίου, όπου υπήρχαν ενεργά ηφαίστεια. Έτσι σε περίοδο έντονης ηφαιστειακής δραστηριότητας εκσφενδονίζονταν από τον κρατήρα του ηφαιστείου λάβες, πυροκλαστικά υλικά, ηφαιστειακή στάχτη, η οποία κάλυψε την πλούσια υποτροπική βλάστηση της περιοχής. Η μεγαλύτερη εμφάνιση των φυτικών λειψάνων και κορμών της Λήμνου παρατηρείται μέσα στους πυροκλαστικούς σχηματισμούς της ενότητας Ρωμανού, του Βάρους, του Κότσινου και του Πορτιανού. Μια από τις καλύτερες επιλογές σήμερα είναι η επίσκεψη στο Δημαρχείο του Μούδρου όπου παρουσιάζονται εντυπωσιακά ευρήματα από τις νέες ανασκαφές της ομάδας του Πανεπιστημίου Αθηνών από την ευρύτερη περιοχή του Μούδρου.

Για περισσότερες πληροφορίες: Δήμος Λήμνου, τηλ.: 22543 50015

Παραλίες Στη Μύρινα και τη γύρω περιοχή ............ σελ.86 Περιοχή Μούδρου

............................................... σελ.89

Περιοχή Νέας Κούταλης Περιοχή Ατσικής

................................. σελ.89

................................................. σελ.90

Στη Μύρινα και τη γύρω περιοχή

Παραλίες

Άη Γιάννης Μια αγαπημένη και ιδιαίτερα δημοφιλής παραλία, με εξαιρετικά διαυγή νερά. Καθώς κατεβαίνεις προς την άκρη της παραλίας, το περιποιημένο καφέ-μπαρ «Cave» σε περιμένει δίπλα στην αμμουδιά και ακριβώς κάτω από τη σκιά του βράχου. Με ομπρέλες, ξαπλώστρες και μοδάτα μπαμπού έπιπλα, θα σου χαρίσει μια αίσθηση εξωτικής πολυτέλειας. Ένας κηπάκος, φυτεμένος πάνω στην άμμο και κοντά στην είσοδο της σπηλιάς, σε υποδέχεται, ενώ καταπράσινες αγγελικές, τζιτζιφιές, φοινικιές και κυπαρισσοειδή, σε προετοιμάζουν για την απόλυτη χαλάρωση. Δίπλα ακριβώς, το ταβερνάκι, υπό την επιμέλεια του ίδιου ιδιοκτήτη, έχει να σου προσφέρει ποικιλία από μεζέδες,

ψάρι και αυθεντικό περιβάλλον. Λίγο πιο πέρα, στο λοφάκι πάνω από το διπλανό ορμίσκο με την άμμο και τα βότσαλα, θα συναντήσεις το καφέ-μπαρ «Edem», όπου μπορείς να κάνεις μια απογευματινή στάση, και να απολαύσεις τον καφέ ή το ποτό σου. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά ταβερνάκια με ψάρι και άλλες λιχουδιές, καθώς και πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Τα περιποιημένα διαμερίσματα «Sunset apartments» είναι από τα καλύτερα της περιοχής.

Lemnos Village Από τις πιο φημισμένες παραλίες του νησιού είναι αυτή που βρίσκεται μπροστά από το ξενοδοχείο «Lemnos Village». Πεντακάθαρη αμμουδιά και μάλιστα με γαλάζια σημαία, όπου προσφέρεται όλο το σετ για τους ψαγμένους καλοπερασάκηδες τουρίστες, και, φυσικά, άψογη οργάνωση με ξαπλώστρες, ομπρέλες και θαλάσσια σπορ.

Παραλίες

Ρηχά Νερά

Παραλίες

Η πιο κοσμική παραλία της Μύρινας, όπου βρίσκεται και το θρυλικό πλέον συγκρότημα «ΑΚΤΗ ΜΥΡΙΝΑ», κοντά στο Ρωμαίικο Γιαλό. Το target group της, περιλαμβάνει ηλικίες από πολύ μικρές μέχρι πολύ μεγάλες και προσφέρει χαλάρωση και άραγμα στα μπαράκια της παραλίας ή σπορ πάνω στο κύμα. Όσον αφορά στη μουσική, θα ακούσεις από ελληνική μέχρι chill out ξένη. Διατηρεί την αίγλη του κλασικού παραλιακού θέρετρου, προσθέτοντας κάθε χρόνο νέες αφίξεις στο δυναμικό της.

Αυλώνας Ο πρώτος κόλπος αμέσως μετά τα Ρηχά Νερά, με υπέροχη αμμώδη παραλία, για πιο ήσυχο μπάνιο. Τα ηφαιστειώδη γύρω νησάκια είναι ό,τι πρέπει για τους ψαροντουφεκάδες. Με θαλάσσια σπορ για μικρούς και μεγάλους και μπαράκια για παγωμένες μπίρες και σνακ. Πάνω στον Αυλώνα είναι χτισμένο και το VIP ξενοδοχείο «PORTO MYRINA PALACE».

Πλατύ

Παραλία Θανούς Ξεχωριστή και δημοφιλής. Εδώ χτυπά η καρδιά της τουριστικής σεζόν: άπειρα ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, καφέ, ψάθινες ομπρέλες, ξύλινα τραπέζια, ξαπλώστρες, μουσικές, αλλά και γυμνισμός –αν αυτό ψάχνεις- σε μια ιδιαίτερη παραλία. Ιδιαίτερα προσεγμένο το beach bar «Παντελής». Στο γειτονικό «Boomerang» θα έχεις την ευκαιρία να παίξεις beach volley σε επαγγελματικές αθλητικές εγκαταστάσεις και θα απολαύσεις ξεχωριστά events και happenings.

Περιοχή Μούδρου Χαβούλι, Σαγρίδα, Φαναράκι Τρεις υπέροχες παραλίες, η μια δίπλα στην άλλη, με ξεχωριστή αμμουδιά. Στο Φαναράκι υπάρχει ταβέρνα και

beach bar και, αν είσαι φίλος των σπορ, ένα φιλέ για volley ball σε περιμένει. Κοντά στο Φαναράκι, οι αμμόλοφοι με τις αστοιβιές και τους θάμνους και τα βράχια με τις λιμνούλες που σχηματίζονται μέσα στις κοιλότητές τους, συνθέτουν ένα γεωλογικό πανόραμα, που δεν χορταίνεις να κοιτάς. Μοναδική εμπειρία στο φαναράκι είναι η διάβαση μέσα απ ‘το κτήμα του «Γερμανού» προς τα βραχάκια για βουτιές, κολύμπι και μάσκα.

Κέρος Το Κέρος θεωρείται εξαιρετική περιοχή για τους λάτρεις του σέρφινγκ (wind- και kitesurfing), αφού το πιάνει ο βοριάς. Εδώ παραδίδονται μαθήματα wind- και kitesurfing. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, λειτουργεί και ένα beach bar.

Περιοχή Νέας Κούταλης Εάν είσαι κοντά στον Κοντιά, πάρε το δρόμο για άλλη μια γνωστή παραλία, το Νεβγάτη ή Ζεματά. Απόλαυσε τα καταγάλανα νερά του και κάνε αμμόλουτρο στην υπέροχη λεπτή άμμο του, που απλώνεται σε μήκος 2 χλμ. περίπου. Διαθέτει πληθώρα από θαλάσσια σπορ, μπαράκια και καλό φαγητό, ένα μέρος που μπορεί να σε κρατήσει από

89 Παραλίες

Από τις ομορφότερες αμμουδιές -πολύ κοντά στην πόλη- που συγκεντρώνει και πολύ κόσμο. Η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά ολοένα και περισσότερο. Απόλαυσε οικογενειακώς την παραλία με τις ομπρέλες, τις ξαπλώστρες, τα μπαράκια και τα θαλάσσια σπορ στα beach bar.

Παραλίες

το πρωί μέχρι το βράδυ. Εδώ θα βρεις και το «κινούμενο» καράβι του Χάρη, ένα ξεχωριστό café-bar restaurant, ανοιχτό μόνο τα καλοκαίρια. Είναι, στην κυριολεξία, ένα μεγάλο καράβι με τροχούς, που πάει κι έρχεται πάνω στην άμμο! Από τα πιο κεφάτα στέκια. Εδώ θα βρεις, επίσης, θαλάσσια σπορ, ομπρέλες και ξαπλώστρες. Στην περιοχή λειτουργούν και ενοικιαζόμενα αν δεν μπορείς να αποχωριστείς με τίποτα τη θάλασσα.

Περιοχή Ατσικής Γομάτι Μια υπέροχη βορινή αμμουδερή παραλία, το Γομάτι, στη θέση Άγιος Νικόλαος. Αυτή είναι μια από τις πιο ήρεμες και απάτητες παραλίες του νησιού. Μην μπερδευτείς, αν οι ντόπιοι σου πουν πως το εκκλησάκι είναι η Αγία Βαρβάρα.

Κότσινας Από τις πιο οικογενειακές παραλίες του νησιού, με νότες τροπικής ατμόσφαιρας. Βουτιές και αθλοπαιδιές στα πολύ ρηχά νερά της παραλίας και ταβέρνες με εξαιρετικούς μεζέδες και φρέσκο ψάρι. Τοπ επιλογές για την παραλία το Ammos Beach Club με την εντελώς χαλαρωτική ατμόσφαιρα, αλλά και το Bahia στο τέρμα του κολπου. Στο ξεχασμένο μουράγιο, το άγαλμα της τοπικής ηρωϊδας Μαρούλας, που στέκει αγέρωχο, και η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, θα σου δώσουν μια ακόμη εικόνα του όμορφου νησιού και θα σε κάνουν σίγουρα να αισθανθείς πως βρίσκεσαι σε έναν επίγειο παράδεισο.

Άλλες δραστηριότητες Ιαματικά Λουτρά στα Θέρμα

............................ σελ.92

Παρατήρηση Πουλιών (bird watching)

.... σελ.94

Πεζοπορία

....................................................................... σελ.95

Ποδηλασία

.................................................................... σελ.96

Ψάρεμα ............................................................................. σελ.97 Θαλάσσια Σπορ

........................................................... σελ.97

Θρησκευτικός Τουρισμός

..................................... σελ.98

Γιορτές – Πολιτισμός – Πανηγύρια Κατασκήνωση

............. σελ.99

............................................................. σελ.99

Ιαματικά Λουτρά στα Θέρμα

Άλλες δραστ/τητες

Φεύγοντας από την πόλη της Μύρινας, προς βόρεια και ανατολικά του νησιού, ακολούθησε στον κεντρικό δρόμο την ταμπέλα, που θα σε οδηγήσει στα Θέρμα. Αν οδηγήσεις όλο ευθεία, θα βρεθείς σε μια περιοχή κατάφυτη από πλατάνια και λεύκες. Στα Θέρμα, υπάρχουν ιαματικές πηγές, που αξιοποιούνται απ’ την αρχαιότητα. Ο Χασάν Πασάς Τζεζάερλης το 1770 έχτισε ένα χαμάμ για την υγεία των κατοίκων της περιοχής, η διατηρημένη μορφή του οποίου ακόμη υπάρχει και λειτουργεί. Τα Therma Spa είναι ένα οργανωμένο συγκρότημα λουτρών και άλλων θεραπειών, που λειτουργεί καθημερινά, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, και προσφέρει μια εναλλακτική μορφή αναψυχής σε όσους επιθυμούν να επωφεληθούν από τις ιαματικές ιδιότητες των θερμών υδάτων του Ηφαίστου, μέσα σε ένα μαγευτικό περιβάλλον. Μερικές απ’ τις προτάσεις του δραστήριου ιδιοκτήτη τους Χ. Χαλαμανδάρη είναι:

Λουτροθεραπεία Το νερό είναι χαμηλό σε άλατα και η θερμοκρασία του κυμαίνεται στους 44ο C. Η θερμοκρασία αυτή είναι βασικό

στοιχείο της θεραπείας μιας και επιδρά στο σώμα με πολλαπλούς τρόπους.

Πηλοθεραπεία Βασίζεται στη χρήση ώριμου πηλού που εφαρμόζεται με εμβάπτιση ή επάλειψη. Το «αγιόχωμα» των Θέρμων ωφελεί το δέρμα και βοηθά στην απορρόφηση πολύτιμων ιχνοστοιχείων που περιέχονται στον ιαματικό πηλό.

Μασάζ Χαλαρώστε και θεραπευτείτε με τη βοήθεια ενός μασάζ απ’ τον πλούσιο κατάλογο των therma spa.

Αισθητική Νιώστε και δείξτε την ομορφιά σας επιλέγοντας μια περιποίηση όπως σας αρμόζει. Αφήστε στους έμπειρους την εμφάνιση του προσώπου, των νυχιών και του δέρματός σας

Γαστρονομία Τέλος μετά από μία απόλυτα χαλαρωτική εμπειρία απολαύστε ένα gourmet πιάτο στο εστιατόριο των Τherma Spa, με συνοδεία ζωντανής lounge μουσικής και συναρπαστικές γεύσεις με τοπικό χρώμα και άρωμα Λήμνου.

Therma Spa

Therma Spa Ιαµατικά Λουτρά

93 Άλλες δραστ/τητες

Θέρµα - Μύρινα, Τηλ. 22540 62062 info@halamandaris.com

22540 24365

Παρατήρηση Πουλιών (bird watching)

Άλλες δραστ/τητες

Όσους ενδιαφέρει η παρατήρηση πουλιών, θα βρουν στη Λήμνο το κατάλληλο μέρος για να απολαύσουν την αγαπημένη τους δραστηριότητα. Oι σημαντικότεροι υγρότοποι του νησιού, όπου έρχονται πάρα πολλά μεταναστευτικά πουλιά (έχουν καταγραφεί μέχρι και 4.000) για τη διαχείμασή τους, είναι το σύμπλεγμα των λιμνών Αλυκής, Χορταρόλιμνης και Ασπρολίμνης, που καλύπτει έκταση 14.000 στρεμμάτων περίπου και εντάσσεται στο δίκτυο NATURA 2000. Σημαντικός υγροβιότοπος είναι και ο ιστορικός κόλπος του Μούδρου. Τόσο το μέγεθος όσο και η θέση του, δημιουργούν το τέλειο περιβάλλον για τη διατήρηση πλούσιας ιχθυοπανίδας και οστρακοπανίδας.

• Ασπρολίμνη Βρίσκεται ανάμεσα στην Αλυκή και τη Χορταρόλιμνη, χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα αλατιού και έχει έκταση 500 στρεμμάτων. Το καλοκαίρι ξεραίνεται. Οι δυο λίμνες του νησιού κατακλύζονται από αγριόχηνες, αγριόπαπιες, αγριόκυκνους, ερωδιούς, αλκυόνες, χαλκόκοτες, πελεκάνους, γλάρους, γλαρόνια, βουτηχτάρες, νερόκοτες και πυκνά σμήνη από ροζ φλαμίνγκο.

• Αλυκή Η λίμνη αυτή βρίσκεται στην περιο-

χή του χωριού Κοντοπούλι, η έκτασή της ξεπερνά τα 6.300 στρέμματα, είναι αλμυρή και επικοινωνεί με τη θάλασσα μέσω μιας μικρής διώρυγας. Το χειμώνα γεμίζει με θαλασσινό νερό, που εξατμίζεται το καλοκαίρι, αφήνοντας πίσω του αλάτι άριστης ποιότητας.

• Του Παλαιού Πεδινού & της Νέας Κούταλης

Αβαθείς αλμυροί βάλτοι και άλλοι υγρότοποι, που σχηματίζονται από τα νερά της βροχής στο Διαπόρι και στην παραλία του Θάνους, αποτελούν κάποια από τα μαγικά τοπία του νησιού. Οι περιοχές αυτές φαίνονται φτωχές σε βλάστηση, φιλοξενούν, ωστόσο, πολλά απειλούμενα είδη, καθώς παρόμοιοι οικότοποι, σε διεθνές επίπεδο, έχουν εξαφανιστεί.

• Χορταρόλιμνη Είναι μια υφάλμυρη λίμνη, έκτασης 2.300 στρεμμάτων, που βρίσκεται στη διοικητική περιφέρεια του χωριού Καλλιόπη. Το καλοκαίρι είναι εντελώς στεγνή, αλλά τις υπόλοιπες εποχές μοιάζει σαν γαλάζια ζωγραφιά σε πράσινο φόντο, με εκατοντάδες κελαηδήματα από ερωδιούς, καστανόπαπιες, καλαμοκανάδες και αβοκέτες, που δίνουν το δικό τους αγώνα για επιβίωση. Είδη πουλιών που θα συναντήσεις.

Φοινικόπτερο: το ροζ φλαμίνγκο Ένα εξωτικό ροδόχρωμο πτηνό, που

χρησιμοποιεί το ιδιόμορφο ράμφος του σαν σουρωτήρι και ταΐζει τα μικρά του με ένα υγρό που μοιάζει με γάλα. Αφουγκράσου το πέταγμά τους και θαύμασε τις μεγάλες ροζ φτερούγες, τα ψηλά πόδια, το ανάστημα, το μακρύ λαιμό και το ιδιαίτερο σχήμα του κεφαλιού τους. Θεωρούνται οι ομορφότεροι και οι πλέον επιβλητικοί «επισκέπτες» της Λήμνου, στους φιλόξενους υγροτόπους της οποίας αναζητούν καταφύγιο κάθε χρόνο.

Κιρκινέζι Μικρόσωμο γεράκι, που δεν φοβάται τον άνθρωπο και κινδυνεύει να πληρώσει το τίμημα με εξαφάνιση. Έρχεται στη Λήμνο την άνοιξη και προς το τέλος Αυγούστου πετά ως τα νότια της Σαχάρας, για να ξεχειμωνιάσει.

Καστανόπαπια Μια πάπια που μοιάζει με χήνα. Έρχεται από την Ασία και είναι είδος υπό εξαφάνιση.

Πεζοπορία Η Λήμνος διαθέτει μαγευτικές διαδρομές που προσφέρονται για πεζοπορία. Μερικές απ’ αυτές είναι:

Παναγία η Κακκαβιώτισσα Οδηγώντας ανάμεσα από τα εντυπωσιακά γεωλογικά σχήματα των λόφων και διασχίζοντας το όρος Κάκκαβος, έχε το νου σου για την πινακίδα που δείχνει το δρόμο για την Παναγία την Κακκαβιώτισσα. Ακολούθησε το χωματόδρομο, ξέροντας ότι σύντομα θα βρεθείς μπροστά σ’ ένα συγκλονιστικό θέαμα. Τεράστιοι βράχοι, διαφόρων σχημάτων,

Φακός Ώρα για μερικές πρωτόγνωρες εμπειρίες, αφού από το Διαπόρι ξεκινούν οι οικολογικές διαδρομές Φακός και Αγία Ευφημία. Μια φυσική στενή διώρυγα ανάμεσα στον κόλπο του Μούδρου και του Διαπορίου, οδηγεί στη χερσόνησο του Φακού, με τα πολλά ξωκλήσια. Θα βρεθείς ανάμεσα σε μεγάλες καλλιεργημένες εκτάσεις, πλούσια βοσκοτόπια, αγροκτηνοτροφικές μονάδες και εξαιρετικής λαϊκής αρχιτεκτονικής μαντριά – πρόκειται, άλλωστε, για την αρχαία περιο-

95 Άλλες δραστ/τητες

Πολλά άλλα ορνιθοειδή, μερικά εξαιρετικά σπάνια όπως ο τσαλαπετεινός, (λίγα ζευγάρια έχουν απομείνει σε όλο το νησί) άλλα αγέρωχα όπως η αετογερακίνα, ορισμένα νυχτόβια όπως οι κουκουβάγιες και οι μπούφοι, είναι μερικά ακόμη πουλιά που θα δεις να πετάνε στον ουρανό της Λήμνου.

κρύβουν μέσα στα σπλάχνα τους ένα εκκλησάκι. Το λευκό του χρώμα κάνει μια καταπληκτική αντίθεση με το γήινο των βράχων, ενώ τα μπλε κάγκελά του, σου υπενθυμίζουν ότι πράγματι βρίσκεσαι σε ένα από τα πιο όμορφα αιγαιοπελαγίτικα νησιά. Αν είσαι φαν της πεζοπορίας, ξεκίνα νωρίς το πρωί και πάρε το μονοπάτι που οδηγεί εκεί. Ο καθαρός αέρας, η διαδρομή, αλλά και η θέα, θα σου μείνουν αξέχαστα.

χή των Κεχαγιάδων της Λήμνου. Ένα καταφύγιο άγριας ζωής, με δυνατή αύρα, πολλούς φρυγανότοπους, απόκρημνες ακτές, στενές παραλίες, ενδιαφέροντα ηφαιστειακά πολύχρωμα πετρώματα και απολιθώματα δένδρων, ηλικίας 1721 εκατομμυρίων ετών. Μερικά σημεία αυτών των διαδρομών, μπορείς να τα περάσεις μόνο περπατώντας, γι’ αυτό, αν σκοπεύεις να το κάνεις, φρόντισε να έχεις μαζί σου αθλητικά παπούτσια και σακίδιο με όλα τα απαιτούμενα της πεζοπορίας.

Παχιές Αμμουδιές

Άλλες δραστ/τητες

Πάνω από την παραλία Γομάτι, βρίσκεται η περιοχή με τις γνωστές Παχιές Αμμουδιές. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για τη μοναδική έρημο της Ευρώπης. Εκεί θα συναντήσεις τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου και του βυζαντινού πύργου της Μεγίστης Λαύρας. Στο βάθος απλώνεται ο γραφικότατος ορμίσκος και η παραλία Παπιάς. Καθώς προχωράς στους αμμόλοφους, ανεβαίνοντας προς τις Παχιές Αμμουδιές, μια δύσκολη, αλλά εκπληκτική διαδρομή θα σε φέρει στη μέση μιας απρόσμενης ερήμου – κάτι που μαρτυρά την παρουσία θάλασσας στην περιοχή, κατά τη παλαιολιθική εποχή.

Προφήτης Ηλίας Αν έχεις χρόνο, περπάτησε από τα Θέρμα προς το βουνό -μια φανταστική διαδρομή 374 μέτρων- μέχρι το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Η θέα από εκεί είναι πανοραμική και πραγματικά απίστευτη: δαντελωτά ακρογιάλια, ξέρες και στεριές ολόγυρα, το φράγμα που

βρίσκεται ανάμεσα στο βουνό Κρύκελα και τον Άγιο Δημήτριο και, αν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, η κορφή του Αγίου Όρους, η Θάσος, η Σαμοθράκη και η Ίμβρος! Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα απ’ τις επιλεγμένες διαδρομές που προτείνει αυτός ο οδηγός, η Λήμνος αποτελεί έναν ανεξάντλητο σχεδόν τόπο αυτοσχεδιασμού και επιλογών όσον αφορά το περπάτημα, πράγμα το οποίο οφείλεται φυσικά στην επίπεδη και άδεντρη φύση του νησιού. Φορέστε άνετα παπούτσια, πάρτε μαζί σας αρκετό νερό και ένα χάρτη και κάντε ένα μεγάλο περίπατο!

Ποδηλασία Η Λήμνος προσφέρει πάρα πολύ ωραίες ευκαιρίες στον επίδοξο ποδηλάτη. Πολύ συχνά θα δείτε ποδηλατικές ομάδες κυρίως ξένων τουριστών να κυλάνε ήρεμα στις ήπιες ανηφοριές και κατηφοριές του οδικού δικτύου. Θαυμάσιες για ποδήλατο όλες οι κοντινές διαδρομές από τη Μύρινα, μέχρι τα χωριά Πλατύ, Κάσπακα και Κορνό, αλλά και μέσα στην πόλη είναι σίγουρο ότι θα σας λύσει τα χέρια και θα ωφελήσει πολύ την υγεία σας. Η Λήμνος έχει αγκαλιάσει ήδη το ποδήλατο και κάθε χρόνο οργανώνει μία η δύο ποδηλατοδρομίες στην πόλη της Μύρινας, όπου λαμβάνει μέρος πολύς και ενθουσιώδης κόσμος, νέοι και ενήλικες. Το ποδήλατο ωφελεί σημαντικά και το περιβάλλον, αν λοιπόν σας επιτρέπεται επιλέξτε το σαν μέσο μετακίνησης και δε θα το μετανιώσετε.

Ψάρεμα

Τοπ επιλογές ψαρέματος - Το λιμανάκι του Μούδρου που είναι ιδιαίτερα καθαρό, μιας και δεν έχει τακτικό αγκυροβόλιο - Το λιμανάκι του Κότσινα οπωσδήποτε, οι βράχοι στην άκρη του κόλπου έχουν πολλούς αχινούς. - Οι παραλίες του Άη Γιάννη σε όλο το μήκος και το λιμανάκι της Ν.Κούταλης.

και οι ντόπιοι είναι φιλικοί και πολύ επικοινωνιακοί. Πιστέψτε μας, το ψάρι που έχετε βγάλει εσείς θα έχει άλλη γεύση όταν το βράδυ το ψήσετε στο αναμμένο κάρβουνο.

Θαλάσσια Σπορ Αν η αδρεναλίνη σας ανεβαίνει δύσκολα και αναζητάτε μια έντονη εμπειρία στο νερό, τότε ανήκετε στην κατηγορία αυτή. Κυρίως στην Ανατολική Λήμνο, αλλά και γενικότερα σε όλο το νησί, φυσούν βοριάδες και άνεμοι που είναι ιδανικοί για θαλάσσια σπόρ όπως το surfing και το kite surfing. Πόλος έλξης, η παραλία στο Κέρος, στο οποίο υπάρχει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα προσεγμένη οργάνωση που προσφέρει μαθήματα για τους ανειδίκευτους και θαυμάσιες ευκαιρίες για τους έμπειρους αθλητές. Σε διάφορες μεγάλες παραλίες του νησιού θα έχετε την ευκαιρία να ξενοιάσετε με άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες και παιχνίδια.

97 Άλλες δραστ/τητες

Φίλοι ψαροτουφεκάδες, ψαράδες και συλλέκτες οστράκων! Βρίσκεστε στο πλέον ιδανικό μέρος για να εξασκήσετε το χόμπι σας και να κάνετε τους πάντες να τρίβουν τα μάτια τους με τα καλούδια που θα «βγάλετε» (και τις ιστορίες που θα τους πείτε). Θεωρητικά κάθε όρμος, κολπίσκος, ηφαιστειακό βραχάκι και παραλία κρύβει στην αγκαλιά του θαλασσινά, ψάρια και όστρακα που περιμένουν για να μαζευτούν. Το ψάρεμα όμως είναι μια ιστορία που ενώ πολλοί θέλουν να ακούνε, λίγοι ξέρουν να αφηγηθούν. Μέσα απ’ την κουβέντα και την επαφή με τους ντόπιους θα «ψαρέψετε» πρώτα πληροφορίες. Τα που και πώς της τέχνης. Έπειτα βουρ στα μαγαζιά της Μύρινας για μονοδώλια, εξαρτήματα, εργαλεία και εξοπλισμό. Η θάλασσα θα γίνει ο ουρανός σας. Αν σας αρέσει η περιπέτεια του ψαρέματος, το ψαροντούφεκο, η βάρκα ή συλλογή οστράκων γρήγορα θα πιάσετε τα κατατόπια και θα νιώσετε άνετα σε κάθε μόλο και ακτή της Λήμνου μιας

Θρησκευτικός Τουρισμός

Τι δεν πρέπει να χάσετε

Άλλες δραστ/τητες

Την εκκλησία σε ρυθμό βασιλικής του 19ου αιώνα, στο χωριό Ρεπανίδι. Μην μπερδευτείτε όμως, δεν εννοούμε την καινούρια εκκλησία, αλλά την παλαιά που βρίσκεται ακριβώς από πίσω. Έχει ξεχωριστή αξία, μιας και η συγκεκριμένη εκκλησία έχει διατηρήσει εντελώς αναλλοίωτη τη μορφή που είχε τον 19ο αιώνα. Από το 2010 έχει αρχίσει η αναπαλαίωσή της από ειδικό συνεργείο. Μια βόλτα στον Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου όπου πραγματοποιείται ένα απ’ τα πιο όμορφα πανηγύρια και ολονυκτίες του νησιού. Τη λειτουργία της μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο παραθαλάσσιο ξωκλήσι που βρίσκεται ανάμεσα στην Παναγιά και την Πλάκα, στις 6 Αυγούστου. Στις 23 Αυγούστου τα εννιάμερα της Παναγίας, στον Κότσινα όπου πάλι πραγματοποιείται ολονυκτία.

Κάθε χωριό της Λήμνου έχει να λέει για την εκκλησία του. Με πάνω από 1.000 χρόνια συνεχούς εκκλησιαστικής ιστορίας στο νησί, με πάμπολλα μεσαιωνικά, (όμως τώρα εξαφανισμένα) μοναστήρια και μετόχια του Αγίου Όρους, η παρακαταθήκη τους σήμερα είναι ολοφάνερη στη μορφή των σύγχρονων εκκλησιών τις οποίες οι κάτοικοι δεν άφησαν στην τύχη τους. Η θρησκεία άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της στη Λήμνο. Οι εκκλησίες είναι έργα τέχνης οι ίδιες, μιας και οι περισσότερες είναι δημιουργίες ξακουστών πετροπελεκάνων που τους έδωσαν την σημερινή τους μορφή κυρίως το 19ο και πρώιμο 20ο αιώνα. Κρύβουν δε υπέροχα ξυλόγλυπτα τέμπλα, καθώς και σπάνιες -ενίοτε βυζαντινές- εικόνες. Στη Μητρόπολη του νησιού, που βρίσκεται στα Ρηχά Νερά υπάρχει επισκέψιμο εκκλησιαστικό μουσείο με, σκεύη, κώδικες, εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα. Αν σας αρέσει η ιδέα του θρησκευτικού ταξιδίου, τότε σίγουρα θα βρείτε γαλήνη και σε ένα απ’ τα 400 ξωκλήσια που κοσμούν το αγροτικό τοπίο της Λήμνου. Πολλά απ’ αυτά παμπάλαια εκκλησάκια είναι ιδιοκτησίες ευσεβών Λημνιών, ενώ σ’ αυτά γίνονται κάθε καλοκαίρι λειτουργίες που είναι ανοιχτές προς όλον τον κόσμο. Αν ποτέ βρεθείτε σε μία τέτοια περάστε άφοβα, και είναι σίγουρο ότι στο τέλος όλο και κάτι θα σας φιλέψουν οι φιλόξενοι Λημνιοί.

Γιορτές – Πολιτισμός – Πανηγύρια

Κατασκήνωση Στη Λήμνο δεν υπάρχει κάποιο οργανωμένο κάμπινγκ, όμως μπορείτε να βρείτε πολλούς μικρούς παραδεισένιους τόπους για να αράξετε ελεύθερα με τη σκηνή ή τον υπνόσακό σας. Παρέα και καλή διάθεση χρειάζεται μόνο για να φτιάξετε μια χαλαρή ατμόσφαιρα. Τακτικός αν και άτυπος προορισμός των κατασκηνωτών η παραλία του Κέρους με το μικρό δασάκι από πέυκα, και η παραλία της Χαβούλης που διαθέτει σκιά κυρίως από αρμυρίκια και τζιτζιφιές. Οι περισσότερες ήσυχες παραλίες που υπάρχουν στο νησί είναι φυσικοί προορισμοί για τους κατασκηνωτές μιας και απλά δεν πρόκειται να σας ενοχλήσει κανείς.

Τις συναυλίες στο γυμνάσιο της Μύρινας. Με ξεχωριστή ατμόσφαιρα και για φόντο το πανέμορφο Γυμνάσιο της Μύρινας αποτελούν μια σίγουρη επένδυση χρόνου. Βρείτε μια ευκαιρία να επισκεφθείτε ένα πανηγύρι. Η θεότρελη κουλέρ λοκάλ κατάσταση που θα συναντήσετε θα σας διασκεδάσει και θα σας ψυχαγωγήσει.

99 Άλλες δραστ/τητες

Στη Λήμνο όλον τον χειμώνα λειτουργούν δραστήριοι πολιτιστικοί σύλλογοι νέων και ενηλίκων που ανυπομονούν να παρουσιάσουν τα προϊόντα των κόπων τους στον καλοκαιρινό επισκέπτη, είτε με τη μορφή θεατρικού, μουσικής συναυλίας, έκθεσης φωτογραφίας ή ζωγραφικής κλπ. Μη χάσετε τις παραστάσεις του ΜΕΑΣ Λήμνου, τις εκδηλώσεις του Συλλόγου «Ηφαιστεία» στο Κοντοπούλι, καθώς επίσης και τις όμορφες εκδηλώσεις του Συλλόγου του Κοντιά. Ο Δήμος Λήμνου διοργανώνει επίσης πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις στις οποίες αξίζει να παρευρεθείτε. Μη ξεχάσετε να ρίξετε μια ματιά στο πρόγραμμα του 2011, το οποίο πέρα απ’ τις μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, θα σας ενημερώσει για τις ημερομηνίες των κυριότερων πανηγυριών που γίνονται στη Λήμνο και είναι πάντα πολύ δημοφιλή κυρίως για το κεφάτο και παρεΐστικο κλίμα τους γεμάτο χορό, τραγούδι και κρασί. Η Λήμνος είναι πατρίδα πολλών καλλιτεχνών από την εποχή του Αλκαμένη, του περίφημου γλύπτη της Ακρόπολης, ακόμη και σήμερα συνεχίζει να παράγει ακάματους εργάτες του πολιτισμού σε όλους τους τομείς, απ’ τη ζωγραφική έως τη λογοτεχνία και απ’ το θέατρο έως τη μουσική. Η γνωστή συγγραφέας Μαρία Λαμπαδαρίδου Ποθου κατάγεται απ’ τη Μύρινα και επανέρχεται κάθε χρόνο στον αγαπημένο της τόπο. Οι γνωστοί ζωφράφοι Γρηγόριος Παπάμαλης και Ράλλης Κοψίδης κατάγοντασι επίσης από τη Λήμνο. Ο δημοφιλής τραγουδιστής Στέλιος Ρόκκος δηλώνει αμετανόητος Λημνιός.

Μη χάσετε

AIGAION

Γαστρονομία Απλότητα και ποιότητα ................... σελ.102 Γνήσια προϊόντα της Λημνίας Γης

.................................. σελ.103

Η ιστορία... του κρασιού

................. σελ.108

Απλότητα και ποιότητα

Γαστρονομία

102

Η Λήμνος έχει μια στιβαρή γαστρονομική παράδοση που αναδίδει ένα διανθισμένο από μικρασιατικές επιρροές άρωμα και προσφέρει αξέχαστες στιγμές ψαροφαγίας δίπλα στο κύμα. Η μακραίωνη ιστορία του τόπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παραγωγή μοναδικών προϊόντων, όπως το λημνιό κρασί, το τυρί καλαθάκι, το σιτάρι και το εξαιρετικής ποιότητας σουσάμι, που στήριξαν την τοπική οικονομία σε πολλές και διαφορετικές εποχές - κάποια απ’ αυτά συνεχίζουν να το κάνουν μέχρι σήμερα. Εδώ η κουζίνα εξελίσσεται μέσα στο πλαίσιο της παραδοσιακής διατροφής, μιας και τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν, ακόμα και σήμερα, τα αγνά και παραδοσιακά προϊόντα της λημνίας γης. Οι περιπτώσεις δημιουργικής κουζίνας είναι σχεδόν ανύπαρκτες, χωρίς αυτό να ενοχλεί καθόλου, αφού όλα όσα φτάνουν στο πιάτο σου, είναι αγνά, ολόφρεσκα και καλομαγειρεμένα. Σε τούτο το νησί θα γευτείς μια μεγάλη ποικιλία εδεσμάτων, μεζέδων, ψαρικών, θαλασσινών και κρεάτων, και θα εκπλαγείς ευχάριστα από την αναπάντεχα απλή και εντελώς αυθεντική φινέτσα τους.

Καθώς η Λήμνος είναι ένα από τα πλουσιότερα νησιά του Αιγαίου (από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξε σχεδόν αυτάρκες), έχει μια αξιόλογη γαστρονομία, η οποία διατηρείται σε πολύ καλά επίπεδα λόγω της έλλειψης μαζικού τουρισμού. Εδώ ο φτηνός Greek mousaka είναι άγνωστος, ακόμα και στις πιο τουριστικές περιοχές, και τα φαγητά παραμένουν αυθεντικά και βασίζονται στις εξαιρετικές πρώτες ύλες του νησιού, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η παγκόσμια τάση, που αποζητά την αυθεντική απλότητα, είναι κάτι που ούτως ή άλλως διαθέτει ήδη το νησί. Η κουζίνα της Λήμνου έχει να παρουσιάσει ένα μοναδικό πλούτο, που παραμένει ανέγγιχτος από την εμπορευματοποίηση και το «δήθεν». Οι Λημνιοί, που από τα πανάρχαια χρόνια υπήρξαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, φτιάχνουν τα φαγητά τους με ντόπια προϊόντα, και ακολουθούν μια διατροφή ίδια με το τοπίο του νησιού τους: λιτή και απέριττη. Αυτό που σήμερα θεωρείται «must» σε παγκόσμιο επίπεδο, για τους κατοίκους αποτελεί το αυτονόητο εδώ και αιώνες. Σιτάρι, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, χορταρικά, χοιρινό, κατσικίσιο και αρνίσιο κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι, ψάρια και θαλασσινά (τα νοστιμότερα του Αιγαίου) αφθονούν σ’ αυτήν τη γη, σε αντίθεση με το μοσχαρίσιο κρέας, που σπανίζει, μιας και τα μοσχάρια στο νησί είναι λιγοστά. Περίφημες θεωρούνται οι πίτες με τυριά και η κίτρινη κολοκύθα.

Ψάξε μόνο για τ γαζιά όπου α αυθεντικά. Τα μασυ είναι το μυ χνάζουν οι ντόπιοι, στικό και η εγγ να γευτείς τ ο καλύτερο ύηση για . Κ α περάσει πο τέ από το μ ι μην σου υαλό ότι είναι λίγα εκε ίνα τα στέκ ια που μπορούν να ικα νοπ τητικούς ου οιήσουν τους απαιρανίσκους.

Ακ ρι να ρ σ ά

ομακρυσμένα χωΑκόμα και στα πιο απ το καφενεδάκι, για ριουδάκια, θα βρεις μεζέ. Πολλές φονα πιείς ένα ρακί με σουν και να νιώσεις ρές μπορεί να σε κερά ία φιλοξενία, που σε στο πετσί σου την πηγα ώς, εκλείψει. άλλα μέρη έχει, δυστυχ Γνήσια προϊόντα της Λημνίας Γης Σιτάρι, Μέλι, Κρασί Αυτά τα τρία αγαθά αποτελούν τη βάση της λημνιακής γαστρονομίας. Από εκεί και πέρα, ψάξε και βρες τον περίφημο, από εξαιρετικό γάλα, τραχανά με τον οποίο φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, ξεχωριστές πίτες, πλιγούρι, - όλα από το ευλογημένο σιτάρι. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η Λήμνος χαρακτηρίστηκε ως ο σιτοβολώνας της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, την εποχή της παντοδυναμίας της, και, αργότερα, της Κωνσταντινούπολης. Εξαιρετική φήμη έχουν, επίσης, τα παξιμάδια και το λημνιό αλεύρι, με το οποίο φτιάχνουν όχι μόνο θαυμάσιο ψωμί, αλλά και φλομάρια.

Τυρί Σπουδαία θέση στο καθημερινό τραπέζι κατέχουν και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με πρώτο και καλύτερο το λευκό λημνιό καλαθάκι. Για την παρασκευή του, χρησιμοποιούν πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, το οποίο πήζουν μέσα στα τυροβόλια (καλαθάκια πλεγμένα

από βούρλα). Υπάρχει επίσης το φρέσκο (μελίχλωρο) και το ξερό (μελίπαστο) τυρί ιδανικό για σαγανάκι ή για να τρίψεις σε ζυμαρικά.

Μέλι Το εξαιρετικής ποιότητας μέλι της Λήμνου, μοσχοβολάει θυμάρι και θεωρείται ένα από τα καλύτερα και ακριβότερα της Ελλάδας. Παλαιότερα το παρήγαγαν εύποροι κάτοικοι του νησιού, που είχαν σαν χόμπι τη μελισσοκομία, σήμερα, όμως, υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες και άλλοι τόσοι σωστοί επαγγελματίες, από τους οποίους μπορείς να προμηθευτείς αγνό προϊόν. Μη φύγεις σε καμία περίπτωση από το νησί χωρίς να γευτείς το μέλι του.

Κρέας Για τους Λημνιούς, κρέας σημαίνει αρνί ή κατσίκι. Το χοιρινό το έσφαζαν την επομένη των Χριστουγέννων και το γεγονός αυτό αποτελούσε οικογενειακή γιορτή. Απ’ αυτό δεν πετούσαν σχεδόν τίποτα. Το μοσχάρι έπαιζε και παίζει πολύ μικρό ρόλο στην καθημερινότητά τους. Κρέας για τους κατοίκους είναι, επίσης, και ο κόκορας, με τον οποίο φτιάχνουν σούπα ή κοκκινιστό με φλομάρια.

Ψάρια

Γαστρονομία

104

Οι Λημνιοί έγιναν ψαράδες και εξοικειώθηκαν με τη γεύση των θαλασσινών μόλις τους 2 τελευταίους αιώνες, μετά την απομάκρυνση, δηλαδή, του κινδύνου των πειρατών. Τη μαγεία του περιττού και της πολυτέλειας, τη διδάχθηκαν από τους Μικρασιάτες και τους πρόσφυγες της Πόλης, και επηρεάστηκαν από τις κοσμοπολίτικες διατροφικές συνήθειες των πλουσίων του Ρωμαίικου Γιαλού. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα, δεν παύει να υπάρχει στην κουζίνα τους έντονο το στοιχείο της παράδοσης.

Ψωμί και παξιμάδια Εξαιρετικές είναι οι ποικιλίες ψωμιών και παξιμαδιών, από σταρένιο, σιμιγδαλένιο ή ανάμεικτο με κριθάρι αλεύρι: εφτάζυμα -αφράτα και αρωματικά παξιμάδια, ζυμωμένα με μαγιά και μύκητα ρεβιθιού-, κλίκια -μικρά τυρόψωμα σε σχήμα σαλίγκαρου-, κλεφτόψωμο -ψωμί αλειμμένο με μέλι και πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρη, που, σύμφωνα με την παράδοση, φτιάχνεται από τη μάνα της νύφης, πριν από το γάμο, και «κλέβεται» από μια γειτόνισσα, η οποία το μοιράζει στη γειτονιά.

ραθεί στον ήλιο, τρίβεται σε μυλόπετρες. Όταν βράσει, γίνεται σαν κρέμα, και είναι ιδιαίτερα νόστιμο με ελαιόλαδο και κρεμμύδι.

Τουρσιά

Τραχανάς Είναι περίφημος ο λημνιός σταρένιος τραχανάς. Την παλιά εποχή, άλεθαν το σιτάρι σε πέτρινο χερόμυλο, το ανακάτευαν με ξινισμένο γάλα, το άφηναν στον ήλιο να στεγνώσει και, τέλος, το περνούσαν από σήτες. Μέχρι σήμερα τον χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες, πίτες, γεμιστούς ντολμάδες ή για να συνοδεύουν το αρνίσιο κρέας.

Φάβα ή, σύμφωνα με την ντοπιολαλιά, αύκος Ένα εξαιρετικά σπάνιο όσπριο. Πρόκειται για μικρό μπιζέλι, που, αφού ξε-

Το μελιτζανάκι και το αγγουράκι δεν λείπουν ποτέ από τα καφενεία, αλλά και από τα περισσότερα σπίτια. Δοκιμάστε αν βρείτε την περίφημη άγρια ρόκα τουρσί, αλλά και πιο σπάνιες γεύσεις, όπως το κρίταμο.

Λαχανικά Άγρια χόρτα του βουνού, μαυρομάτικα φασολάκια, κουκιά φρέσκα ή ξερά και αμπελοφάσουλα, είναι κάποια μόνο από τα απαραίτητα λαχανικά στο λημνιό τραπέζι. Όπως και κολοκυθάκια, κρεμμύδια, μελιτζάνες, πατάτες και η εξαιρετική ντόπια ποικιλία ντομάτας, το «μ’λουδ» όπως τη λένε οι ντόπιοι. Μ’ αυτά φτιάχνουν και το τουρλού, την ονομαστή, δηλαδή, σπεσιαλιτέ της Λήμνου, που θυμίζει μπριάμ, αλλά μαγειρεύεται στην κατσαρόλα.

105 Γαστρονομία

Σκορδαλιά Φτιάχνεται κυρίως με αμύγδαλα και ψωμί, αφού η περιοχή έχει πολλές αμυγδαλιές. Ταιριάζει υπέροχα στα τηγανητά ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος ή το σκυλόψαρο, αλλά και στα φρέσκα κουκιά ή παντζάρια.

Πίτες Στη Λήμνο οι πίτες αποτελούσαν και αποτελούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Χορτόπιτες, τυρόπιτες, μπουγάτσες, πίτες με τραχανά και τόσες άλλες

Ζυμαρικά

Γαστρονομία

106

Θαλασσινά Μεγάλη και η ποικιλία στις συνταγές των ψαρικών και των θαλασσινών. Υπέροχη σπεσιαλιτέ θεωρείται ο αστακός με άγρια χόρτα, άνηθο και κριθαράκι ή κοφτό μακαρονάκι, αλλά και τα καλαμαράκια, οι σουπιές ή το χταπόδι πιλάφι, με ή χωρίς ντομάτα όπως επίσης και ξυδάτο. Δε λείπει το σαλάχι, η τηγανιτή αθερίνα και τα παστά ψάρια όπως η λακέρδα και η σαρδέλα που ψαρεύεται απ’ τα ανοιχτά νερά βόρεια του νησιού.

Οι περιβόητες μακαρόνες, οι χυλοπίτες και τα ζυμαρικά της Λήμνου, λίγο βαριά για τα αμάθητα στομάχια, γίνονται πρόκληση ειδικά όταν σερβίρονται με πετιμέζι και τυρί. Περίφημο είναι και το φλομάρι της Λήμνου.

Φρέσκα φρούτα Τα οπωρικά δέντρα της Λήμνου κυρίως αχλαδιές, συκιές, βερυκοκιές, λίγα εσπεριδοειδή, μηλιές και ροδιές ωριμάζουν τους νοστιμότερους καρπούς. Μη λησμονείσετε ασφαλώς να δοκιμάσετε τα δαμάσκηνα ή «μούσκλες», τα λημνιά σταφύλια και φυσικά το τζάνερο, ένα νόστιμο ζουμερο φρούτο με κουκούτσι που γίνεται γρήγορα... μανία!

Γλυκίσματα Αναζητήστε τους σαμσάδες, φύλλα ζύμης τυλιγμένα στο σουσάμι και πασπαλισμένα με μέλι. Πολλά σιροπιαστά, γλυκά του κουταλιού, πίτες γλυκές, πασχαλινές κουλούρες, γλυκά με μέλι ή πετιμέζι και τα βενιζελικά, είδος φοντάν με αμύγδαλο και σοκολάτα σκεπασμένα με γλάσο βανίλιας

Σουσάμι Ένα προιόν που έχει πολλαπλά ωφέλη και παράγεται στη Λήμνο είναι και το ταχίνι που είναι αλεσμένο σουσάμι. Παντρέψτε το με πετιμέζι πάνω σε ζυμωτό ψωμί. Μια απόλαυση γλυκιά σαν αμαρτία.

107 Γαστρονομία

Η ιστορία του κρασιού Oι αρχαιότατες μαρτυρίες αμπελοκαλλιέργειας στο νησί, αποτελούν, εκτός των άλλων, και την πρώτη ρητή πληροφορία για τους διαθαλάσσιους δρόμους οινεμπορίου στο Αιγαίο.

Κρασί

Γαστρονομία

108

Το στίγμα του αμπελιού και τη σημασία του στο νησί, τα δίνει η σύνδεση του Ηφαίστου με τον πρώτο βασιλιά της Λήμνου, το Θόαντα. Η αμπελοοινική Λήμνος είναι γνωστή στον Όμηρο, ο οποίος αναφέρει στην Ιλιάδα ότι με λημνιό κρασί ευφραίνονταν οι Αχαιοί, όσο βαστούσε η πολιορκία της Τροίας. Από τότε μέχρι και σήμερα, το κρασί, πλάι στα σιτηρά, δεν έπαψε να συγκαταλέγεται σταθερά στα κύρια προϊόντα του νησιού, με ικανό πλεόνασμα για εξαγωγές. Τη σημασία, ακριβώς, της τοπικής οινοπαραγωγής, οι αρχαίοι κάτοικοι της Ηφαιστείας την έχουν απεικονίσει σε κάποιες νομισματικές κοπές, άλλοτε με την κεφαλή του Διόνυσου κι άλλοτε με ένα τσαμπί σταφύλι.

Λημνία άμπελος Όπως οι περισσότεροι οίνοι πολυτελείας της ελληνικής αρχαιότητας ήταν γνωστοί με το όνομα του τόπου παραγωγής τους, έτσι και το κρασί της Λήμνου: «Τας λήμνιας αμπέλους» τραγούδησε ο χορός των γεωργών της Αττικής στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, και ο Πολυδεύκης, στον «Ονομαστικό», αναφέρεται ομοίως στη «λημνίαν άμπελον». Οι πρώτες αξιόπιστες όσο και εμπεριστατωμένες μαρτυρίες σχετικά με τους αμπελώνες και το ύψος παραγωγής του κρασιού στη Λήμνο, που ανάγονται στα υστεροβυζαντινά χρόνια (1261-1453 μ.Χ.), αφορούν στα κτήματα, κυρίως τα μετόχια, των μονών του Αγίου Όρους.

Το Λημνιό ή Καλαμπάκι Η πιο αρχαία ποικιλία του νησιού είναι το καλαμπάκι. Με ρώγα στο μέγεθος ενός νυχιού, έχει πολλά κουκούτσια και έντονη χρωστική. Αν και σχετικά νόστιμο, δεν προορίζεται για βρώση, αλλά μόνο για παρασκευή κρασιού. Η ποικιλία των μαύρων σταφυλιών καλαμπάκι διαδόθηκε σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, κυρίως στη Χαλκιδική, όπου εκεί -εκτός συνόρων του νησιού- απέκτησε την ονομασία προέλευσης: Λημνιό.

Μοσχάτο Αλεξανδρείας Μέχρι το 1910 περίπου, οπότε και εισήχθη στη Λήμνο η ποικιλία μοσχάτο Αλεξανδρείας (οι ντόπιοι το ονομάζουν εγγλέζικο ή εγγλέζικα κλήματα), καλλιεργούνταν μόνο μαύρα σταφύλια, δηλαδή οι ποικιλίες καλαμπάκι, γκντούρα και φωκιανά. Σήμερα, το μοσχάτο Αλεξανδρείας, όντας περισσότερο προσοδοφόρο, έχει παραγκωνίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις υπόλοιπες ντόπιες ποικιλίες, αφού, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 1992 κάλυψε το 95% της συνολικής σταφυλοπαραγωγής. Ωστόσο τα τελευταία 2 χρόνια το Μοσχάτο εξορθολογίζεται όσον αφορά την παραγωγή του.

Υψηλόβαθμα κρασιά Το ηφαιστειογενές του εδάφους, που είναι φτωχό σε ασβέστιο, οι κλιματολογικές συνθήκες, τα θερμά και ξηρά καλοκαίρια και οι λίγες βροχοπτώσεις, βο-

ηθούν στο να δώσουν τα σταφύλια της Λήμνου, τόσο το μοσχάτο Αλεξανδρείας όσο και το λημνιό, υψηλούς αλκοολικούς βαθμούς .

Η γιορτή του Τρύγου Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, γύρω στις 15-20 Σεπτέμβρη, ο τρυγητός γινόταν κυρίως από γυναίκες, ενώ το ταυτόχρονο πάτημα των σταφυλιών το έκαναν, κατά κανόνα, άντρες. Οι πυκνές συστάδες των πατητηριών στο Ρωμανού και το Ρεπανίδι, μετατρέπονταν τότε σε «πολύβουο μελίσσι». Με σύμπνοια και αμοιβαία προθυμία, η μία οικογένεια βοηθούσε εθελοντικά την άλλη, τόσο στον τρυγητό και στη μεταφορά των φορτωμάτων από τα αμπέλια, όσο και στο πάτημα των σταφυλιών. Τα πρώτα φορτώματα, ένα-δύο γομάρια, πατιούνταν κατά βούληση κατευθείαν μέσα στις ίδιες γούβες, ενώ την υπόλοιπη ποσότητα σταφυλιών την πα-

109 Γαστρονομία

ατηρηθούν καθαρές μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο. Στα υπόλοιπα χωριά της Λήμνου, αντί για λαξευτούς ληνούς (γούβες), είχαν μεγάλα πήλινα πιθάρια, που τα έχωναν στο έδαφος.

Η μεταφορά του κρασιού Για τη μεταφορά του στο σπίτι, όπου το μετάγγιζαν σε μικρά, συνήθως, βαρέλια, χρησιμοποιούσαν μεγάλα λαγήνια, τους σουρλάδες. Οι σουρλάδες εισάγονταν, αρχικά, στο νησί, αργότερα όμως άρχισαν να τους κατασκευάζουν στα τσουκαλαριά του γειτονικού Κότσινα. Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο σπάσιμο των σουρλάδων, τοποθετούσαν μέσα στα κοφίνια άχυρα και χόρτα.

Τεχνικές οινοποίησης

Γαστρονομία

110

τούσαν μέσα σε ξύλινα ή λαξευμένα παραβούτια. Στέμφυλα και γλεύκος διοχετεύονταν στη γούβα, για τη ζύμωση, και παρέμεναν εκεί μία εβδομάδα περίπου. Όσοι επιθυμούσαν μπρούσκο κρασί, τα άφηναν περισσότερο, μέχρι και 40 ημέρες, κλείνοντας το στόμιο με λίθινο πώμα. Για την άντληση, βύθιζαν στη γούβα ένα καλάθι, σούρωναν μέσα του το κρασί και, απαλλαγμένο πλέον από τα στέμφυλα, το έβαζαν σε μικρά εύχρηστα δοχεία ή σε κρατούνες (νεροκολοκύθες). Μετά το πέρας των οινοπαρασκευαστικών δραστηριοτήτων, οι γούβες καθαρίζονταν επιμελώς, αφήνονταν ανοιχτές, ώσπου να στεγνώσουν και, τέλος, σφραγίζονταν ερμητικά, για να δι-

Η προετοιμασία του βαρελιού, προκειμένου να δεχτεί το καινούργιο κρασί, ήταν σύνθετη: αφαιρούσαν την παλιά οινολάσπη ή ουλιά, πλένοντάς το καλά δύο-τρεις φορές με νερό, μέσα στο οποίο έριχναν μικρά χαλίκια, ενώ, στη συνέχεια, για την αποτελεσματικότερη απολύμανσή του, έκαιγαν στο εσωτερικό του θειαφοκέρια (χοντρές κλωστές διαποτισμένες με διάλυμα θειαφιού, που τις κρεμούσαν από την επάνω μεγάλη τρύπα του). Η όλη προετοιμασία έκλεινε με το στυφάρισμα: έπλεναν το βαρέλι με ζεματιστό, αυτήν τη φορά, νερό, μέσα στο οποίο έριχναν δεντρολίβανο, φύλλα κυδωνιάς, φλισκούνι, θυμάρι και βασιλικό. Μ’ αυτό τον τρόπο, προσέδιδαν στα βα-

ρέλια, αλλά και στο ίδιο το κρασί, όλες αυτές τις χαρακτηριστικές ευωδιές.

Λακαριά - ρακαριά: το λημνιό τσίπουρο και ούζο

όλο το νησί και στα σούπερ μάρκετ.

Συνοπτικά οι ποικιλίες του νησιού: 1. Το μοσχάτο Αλεξανδρείας, που έχει σχετικά αραιές και μεγάλες ρώγες και στην Ελλάδα καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στη Λήμνο. Τα σταφύλια αυτά έχουν κουκούτσια και είναι εξαιρετικά νόστιμα, ενώ, αν ξεραθούν στον ήλιο, δίνουν μια γευστική σταφίδα. Η ιδέα παραγωγής γλυκού κρασιού από τη συγκεκριμένη ποικιλία, οφείλεται στην ιδιότητά της να φτάνει σε μεγάλο βαθμό περιεκτικότητας σακχάρων. 2. Η ερυθρή αρχαία ελληνική ποικιλία λημνιό, που τοπικά την ονομάζουν καλαμπάκι και δεν προτείνεται για βρώση.

Συνοπτικά τα κρασιά της Λήμνου Λευκός Ξηρός Οίνος, Ημίξηρος Λευκός και Ημίγλυκος, Μοσχάτος Λήμνου, Λευκός-Γλυκύς, Γλυκύς Φυσικός, από διαλεχτούς αμπελώνες, Αιγαιοπελαγίτικος Λευκός Ξηρός, Ερυθρός Ξηρός, Ροζέ Ξηρός, Ρετσίνα και οι πρώτης ποιότητας, βιολογικής καλλιέργειας, Άρωμα Λήμνου και Δρύινος Άρωμα Λήμνου.

111 Γαστρονομία

Μετά την ολοκλήρωση της άντλησης από τις γούβες, κάλυπταν τα εναπομείναντα στέμφυλα με μια στρώση κουμδιών (ξερών φυκιών), ώστε να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη υγρασία, ξανασφράγιζαν το στόμιο με το λίθινο πώμα και αχυρολάσπη, και τα άφηναν έτσι για ενάμιση-δύο μήνες περίπου. Κατόπιν τα μετέφεραν στα λακαριά ή ρακαριά (από τη λέξη ρακί), όπου, μετά από βρασμό και διπλή απόσταξη, έβγαζαν το τσίπουρο. Σύκα, σταφίδες, κριθάρι, κρεμμύδια, καλαμπόκι, μοσχοκάρυδο, μέλι, μαστίχα και κυρίως γλυκάνισο, ήταν τα συστατικά που προσέθεταν στο τσίπουρο, προκειμένου να αποκτήσει περισσότερη γλυκύτητα και ευωδιά, αλλά και το γαλακτερό χρώμα ύστερα από την πρόσμειξή του με το νερό. Στη Λήμνο επιτρέπεται από την εποχή που επισκέφθηκε το νησί ο Ελ. Βενιζέλος, η διπλή απόσταξη του τσίπουρου που το κάνει περιεκτικότερο σε αλκοόλ. Ένα δυνατό ποτό για δυνατούς πότες αν το δοκιμάσετε σκέτο, αν και πίνεται θαυμάσια αραιωμένο με νερό και τον κατάλληλο ψαρομεζέ. Το τσίπουρο θεωρείται το πλέον ανερχόμενο αμπελοπαραγωγικό προϊόν της Λήμνου και κερδίζει σταθερά έδαφος στις προτιμήσεις των φίλων του νησιού. Στη Λήμνο παράγεται και εξαιρετικής ποιότητας ούζο. Υπάρχουν δε και ορισμένες δημοφιλείς ετικέτες που θα τις βρείτε σε

Οι Οινοπαραγωγοί Του Νησιού ΕΑΣ Λήμνου

Μύρινα 81400 Τηλ.: 22540-22212, 22296 e-mail : easlim@otenet.gr Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου, που ιδρύθηκε το 1937 Μερικά από τα κρασιά της : • Οίνοι ΟΠΕ: Μuscat de Lemnos & Muscat de Lemnos Gran Cru • Oίνοι ΟΠΑΠ: Άρωμα Λήμνου, Άρωμα Λήμνου δρύινος, Λήμνος ξηρός, Λήμνος Ημίγλυκος, Λήμνος ημίξηρος.

Άλλοι οινοπαραγωγοί του νησιού:

Ιωάννης Κρεμμύδας & Σια ΕΕ

Πεδινό Λήμνου, τηλ.: 22540-92635, 92316 e-mail : kremkon@otenet.gr Η οικογενειακή αυτή επιχείρηση λειτουργεί από το 1935. Οι οίνοι της επιχείρησης: • Δίπολις, λευκός ξηρός, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Ντούγια, ερυθρός ξηρός από λημνιό καλαμπάκι • Άνθοινος, ερυθρός ξηρός από γεωργιανό

Οινοποιία Χατζηγεωργίου 81401 Καρπάσι Λήμνου Τηλ: 22540 31082 Γαστρονομία

112

Ιδρύθηκε από τον πολυπράγμονα Πέτρο Χατζηγεωργίου, το 1987 Τα κρασιά του είναι από τα πιο γνωστά λημνιά της χώρας μας. Μεγάλη εμπορικότητα σημειώνει • το κρασί ΟΠΑΠ «Λήμνια Γη». Απο φέτος λειτουργεί στο Καρπάσι και το επισκέψιμο οινοποιείο του.

Οινοποιία Π. Χωνά - Π. Βάσταρδου & Σια ΟΕ.

81401 Καμίνια Μούδρου, Λήμνος Τηλ: 22540-91100 Λειτουργεί από το 1994. Γνωστότερα κρασιά του τα λευκά ξηρά • Φιλονόη & Ιλιόνη Λήμνος

Ι. Σαββόγλου – Π. Τσιβόλας «Οίνοι και Αποστάγματα Λήμνου» 81400 Κάσπακας Λήμνου

Τηλ.: 22540 22270, 210-2024806 Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2002 και παράγει ποιοτικά κρασιά και αποστάγματα, από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας. Κρασιά της εταιρείας: • Ταξίδι στη Λήμνο, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Ηφαιστιάς Λημνιό, με cabernet Sauvignon La Terra, επιδόρπιος οίνος από μοσχάτο Αλεξανδρείας

Ν. Κουκουληθρας & Υιοί Ο.Ε

Ατσική Λήμνου 814 01 Τηλ.: 22540 31207, Fax 22540 31470 email: krini@ath.forthnet.gr Καθαρά οικογενειακή επιχείρηση (έξι αδέλφια), λειτουργεί από το 1977 παράγοντας και εμφιαλώνοντας τα παραδοσιακά αναψυκτικά ΚΡΗΝΗ. Από το 1995 λειτουργεί παραδοσιακό αποστακτήριο για τσίπουρο. Το 2008 ίδρυσε μικρό σύγχρονο οινοποιείο και αποσταγματοποιείο. Διαθέτει 100 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων και έχει πιστοποιηθεί με ISO 22000 για την ασφάλεια και την ποιότητα των προΪόντων της. Παράγει και εμφιαλώνει: • Λημνιά Άμπελος ΟΠΑΠ, από μοσχάτο Αλεξανδρείας • Λημνιά Γεύση, ερυθρό από καλαμπάκι λημνιό • Κρασί λευκό και ερυθρό, σε συσκευασίες ασκού • Τσίπουρο, χωρίς & με γλυκάνισο

Οινοποιείο Γκαράλη

Τηλ.: 22540 61884, Kιν.: 6977706491 e-mail: mgaralis@gmail.com Το οινοποιείο λειτουργεί από το 2007 και βρίσκεται στον Αγιο Δημήτριο. Τα σταφύλια από τα οποία παράγει τα προιόντα του είναι αποκλειστικά βιολογικής γεωργίας και από τους ιδιόκτητους αμπελώνες του. Παράγει και εμφιαλώνει: • Ερυθρό ξηρό “Γκαράλη”, • Λευκό ημίγλυκο,ρετσίνα και τέλος • Λευκό ξηρό “Γκαράλη” βραβευμένο για δύο συνεχή έτη.

Άη Στράτης Γνωριμία με το νησί ......................................... σελ.114 Διαδρομές στο νησί

.......................................... σελ.117

Η γαστρονομία στο νησί

............................... σελ.118

Παραλίες ................................................................... σελ.119 Χρήσιμα για το ταξίδι ..................................... σελ.120

Τα καλύτερα • Μπες στη διαδικασία της πιο χαλαρής εξερεύνησης που έχεις ποτέ βιώσει. Κάνε διαδρομές στους χωματόδρομους, να είσαι σίγουρος πως οι περισσότεροι θα σε οδηγήσουν σ’ έναν όρμο ή μια μεγάλη αμμουδιά.

Γνωριμία με το νησί Ενεργειακό και εντυπωσιακά ειδυλλιακό τοπίο το νησί του Άη Στράτη, είναι αφημένο στην ονειρική γαλήνη του Αρχιπελάγους. Κατάφυτο από δάση βελανιδιάς, διαθέτει πολλά χιλιόμετρα αμμουδιάς. Μακριά από τα φασαριόζικα λιμάνια, τις ορδές του μαζικού τουρισμού, τις γεμάτες παραλίες από ομπρέλες και ξαπλώστρες, το μικρό νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, θα σε γαληνέψει αλλά και θα σε συνεπάρει. Καταγάλανες θάλασσες, χρυσαφένιες αμμουδιές να λαμπυρίζουν, σμαραγδένια βράχια, ψάρια και αστακοί στα λίγα γραφικά ταβερνάκια του μοναδικού οικισμού. Όνειρο του ταξιδευτή, ολόκληρο το νησί μοιάζει να αιωρείται κάπου ανάμεσα στη Λέσβο, τη Σκύρο, τη Λήμνο και τις Σποράδες. Έχει έκταση 49 km² και πληθυσμό 300 κατοίκους περίπου. Το νησί αυτό, πήρε το όνομα του από έναν καλόγερο που μόναζε εξόριστος εκεί κατά τον 19ο αι.

Άι Στράτης

114

Αγνός και παρθένος τόπος Το σίγουρο είναι, πως οι ταξιδιώτες που τελικά φτάνουν εδώ, κινδυνεύουν να αποκαλύψουν τον ίδιο τους τον εαυτό χωρίς ενδοιασμό. Κι αυτό, γιατί μαζί με την ανακάλυψη αυτού του αγέρωχου προμαχώνα, θα βρεθούν μπροστά σ’ έναν απόλυτα αυθεντικό τόπο, που προκαλεί εσωτερικές διεργασίες. Ένας τόπος, ακουστός στους περισσότερους από μας, από τις εξορίες στα δύσκολα χρόνια των πολιτικών αντιπαραθέσεων της Ελλάδας.

• Όλο και θα πέσεις πάνω στα μικρά ιδιόκτητα αγροκτήματα, που παρουσιάζουν μια βιβλική εικόνα. Εννέα μικρές φάρμες ξεφυτρώνουν ειδυλλιακά στους γύρω λόφους ανάμεσα στο δάσος της βελανιδιάς. Αγελάδες, κατσίκες, κότες, πάπιες, χήνες, γαλοπούλες, στρουθοκάμηλοι (!!!), είναι ο μικρός πληθυσμός τους. Εδώ θα βρεις πεντανόστιμα τυριά με γεύση ξεχασμένη, δυστυχώς επαρκή μόνο για την ντόπια παραγωγή. • Τοπίο μοναδικό και απόλυτα παρθένο, θα σε φιλέψει με την αύρα της νηνεμίας του κι αν είσαι ψαράς εκ πεποιθήσεως, εδώ ο τόπος τούτος θα σε ανταμείψει με την πληθώρα του ψαροβασιλείου του. Εδώ οι αστακοί βρίθουν, και μαζί τα ψάρια και οι καβουρομάνες – που βγαίνουν στα ρηχά, νωρίς την άνοιξη- έχουν μια εντελώς δική τους νοστιμιά.

Στη μαγεία ενός ακριτικού νησιού Με το που θα επιβιβαστείς στο «Αιολίς» ( αν επιλέξεις να ‘ρθείς μέσω Λήμνου) το καράβι που σε μεταφέρει από το λιμάνι της Μύρινας στο νησί του Άη Στράτη, είναι σαν να γυρίζεις πίσω στο χρόνο. Ένα πανύψηλο «παλιακό» παγοθραυστικό, αποτελεί την πιο πιστή γραμμή σύνδεσης των δύο νησιών. Θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για ένα και μοναδικό δρομολόγιο ημερησίως και μάλιστα στην επιστροφή, ετοιμάσου να σηκωθείς βάρβαρες πρωινές ώρες. Μη φανταστείς να είναι ποτέ γεμάτο, ούτε καν τον Αύγουστο. Λίγα αυτοκίνητα ή μηχανάκια, κάποιοι κάτοικοι που πήγαν για προμήθειες ή άλλες δουλειές στη Λήμνο και κάποιοι ψαγμένοι επισκέπτες που τολμούν.

Το τοπίο και οι οικισμοί Τα καλοκαίρια, η περιοχή σφύζει από ζωή. Μικρά παιδιά κάνουν σούζες με τα ποδήλατα στο τσιμεντένιο δρόμο του λιμανιού. Τα λιγοστά αυτοκίνητα, αγροτικά και ΙΧ που κυκλοφορούν τα τελευταία μόλις χρόνια, ελάχιστα ενοχλούν. Απλά δίνουν μια μικρή αίσθηση της εισβολής του σύγχρονου πολιτισμού,

Ιατρείο Σημαντικό είναι πως το νησί διαθέτει αγροτικό πολυδύναμο ιατρείο, καλά οργανωμένο, με δύο γιατρούς και νοσηλευτή.

χωρίς όμως να αφαιρούν τίποτα από το παρθένο και νοσταλγικά απόκοσμο στυλ του νησιού.

Πάρε μια γεύση Άη Στράτη Παιδιά που δεν βιάζονται να μεγαλώσουν, ενήλικες που ρουφάνε την καθημερινότητα στωικά, γυναίκες που θαρρείς πως περιμένουν το άδηλο μέλλον με λαχτάρα. Όλα γύρω μικρά, όμορφα, χαριτωμένα. Μικροσυμβάντα στιγμιαίας ευτυχίας, αποδεκτής μοναξιάς, ένα τοπίο στεγνό που διεκδικεί το δικαίωμα να παίρνει ανάσα από το μπλε του Αιγαίου και το γαλάζιο τ’ ουρανού. Εικόνες που δεν βολεύονται παρά μονάχα στο φως του νησιού, που είναι άπλετο! Την ώρα του δειλινού, το μικρό λιμανάκι θα γαληνέψει την ψυχή σου. Αν εί-

115 Άι Στράτης

σαι σκαφάτος, εδώ θα βρεις αυτό που ζητάς, καθώς αρμενίζεις στο πέλαγος. Τις πιο απάνεμες παραλίες για βουτιές και ηλιοθεραπεία, άραγμα για μεσημεριανή σιέστα στη σκιά ενός βράχου, αλλά και σίγουρο αγκυροβόλι στο ήσυχο λιμανάκι του Άη Στράτη. Κάθε καλοκαίρι, δεκάδες μοδάτα σκαριά, ταχύπλοα ή ιστιοπλοϊκά, κάνουν την περαντζάδα τους στο νησί. Στο νότιο ανατολικό τμήμα, υπάρχει αρκετή βλάστηση και ένα μοναδικό δάσος με αυτοφυείς βελανιδιές. Αρκετοί δρόμοι αγροτικοί (ένα 4κίνητο τζιπ θα στέναζε λιγότερο) θα σε οδηγήσουν στα διάφορα σημεία του νησιού. Η αγνότητα του τοπίου αλλά και η παρθενική όψη του, θα σε κάνουν κάποιες φορές να το θεωρήσεις μεγαλονήσι.

Οι κάτοικοι

Άι Στράτης

116

Λίγοι κάτοικοι, φιλόξενοι, αγνοί και χαμογελαστοί παραπέμπουν σε μια ατμόσφαιρα άλλης εποχής. Εμπιστέψου την εμπειρία τους- πολλοί απ’ αυτούς και τις οικογένειες τους, ταξίδεψαν ή έζησαν σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή του εξωτερικού, κυνηγώντας μια καλύτερη μοίρα. Οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται αποκλειστικά με την κτηνοτροφία, την παραγωγή τυριού και το ψάρεμα. Παλιά υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις με οπωροφόρα δέντρα, λεμονιές, πορτοκαλιές κλπ, αλλά με την ερήμωση του νησιού μετά τον καταστροφικό σεισμό, σιγά - σιγά εγκαταλείφτηκαν. Τότε ακόμα κάθε σπιτικό διέθετε το δικό του αμπελώνα και πολλοί καλλιεργούσαν αμπέλια βγάζοντας τα δικά τους σταφύλια, σταφίδες, μούστο και φυσικά κρασί.

Οι 300 κάτοικοι που μένουν ολοχρονίς στο νησί, περιμένουν τα καλοκαίρια τους άλλους 1000 περίπου ετεροδημότες μαζί και τους λιγοστούς τουρίστες, για να φρεσκάρουν την ατμόσφαιρα και να ζωντανέψει το νησί. Και μετά, στο τέλος της σεζόν, κλείνουν τα εξοχικά, τα πατρογονικά σπίτια, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και καθώς αδειάζει ο τόπος, η ζωή επανέρχεται στους δικούς της ρυθμούς.

Η ζωή στον Άη Στράτη Στον τόπο τούτο της ηρεμίας, τα μοναδικά μαγαζιά που υπάρχουν, είναι αρκετά για να δώσουν ένα δικό τους στυλ ζωής, σ’ έναν άλλοτε τόπο εξορίας, που έχει όλα τα προσόντα σήμερα, να γίνει ένας μικρός παράδεισος διακοπών. Σήμερα υπάρχουν τέσσερα στέκια στο νησί. Δύο μπαρ και δυο ταβέρνες. Οι τιμές είναι κάτι παραπάνω από «απόκοσμες»… χωρίς να μπορούν επ’ ουδενί, να συγκριθούν με τις τιμές άλλων τουριστικών προορισμών. Εδώ πραγματικά είναι το απόλυτο value for money κυριολεκτικά! Αυτά τα λιγοστά καφενεία μ’ ένα μαγικό και απόλυτα φυσικό τρόπο, μετατρέπονται σε ουζερί, καφετέριες, κρεπερί ή ταβέρνες. Ανάλογα με την ώρα, την εποχή, τη διάθεση, την αναγκαιότητα. Έχουν ένα δικό τους στυλ, μια πηγαία αυθεντικότητα Μικρές παρέες συναντιόνται σε καθημερινή βάση, οι κουβέντες δίνουν και παίρνουν. Δεν θα αντιμετωπίσεις καμιά δυσκολία να ενταχθείς. Εδώ οι ξένοι είναι καλοδεχούμενοι! Στα must το μπαράκι της Βέρας. Η «Βασίλισσα του λιμανιού» ( τηλ. 22540 93369) ανοιχτό μόνο τα καλοκαίρια, όλη μέρα μέχρι αργά το βράδυ. Σερβίρει καφέδες, μπύρες, ούζο, αναψυκτικά, ποτά αλλά και κρέπες και σάντουιτς και σνακ για κολατσιό. Από εδώ περνούν όλοι, ντόπιοι και ξένοι, και ανταλλάσσουν κουβέντες χαλαρωτικές, «ανεβάζουν και θα κατεβάζουν» κυβερνήσεις, δίνουν το «παρών» και τον τόνο της μι-

κρής κοινωνίας . Η «PUB ΄Ομηρος», του Μαντζανά Δημήτρη, τηλ. 22540 93270, με καναπεδάκια και ξύλινα τραπεζάκια, δίπλα στην ταβέρνα «Αρτεμώνας». Είναι άλλο ένα στέκι του Άη Στράτη. Με πίτσες, μακαρονάδες, καφέ, ποτά. Μια ευχάριστη εναλλακτική πρόταση.

Πριν ενάμιση χρόνο, ο Γιάννης Κουτρούλης, τηλ. 22540 93333, έστησε μπροστά στη θάλασσα, 40 μ. περίπου από το λιμάνι, την ταβέρνα «Αρτεμώνας». Υποστηρίζει πως είναι εξπέρ σε ό,τι ψήνεται. Κρέατα και ψαρικά αλλά και μαγειρευτά, σ’ ένα γλυκύτατο περιβάλλον με πολύ φιλικό σέρβις.

Διαδρομές στο νησί Τρεις τρόποι υπάρχουν για να ανακαλύψεις τη μαγεία του νησιού. Από τη θάλασσα με σκάφος, με τα πόδια σε διάφορες διαδρομές ή με αυτοκίνητο. Στο νησί δεν υπάρχουν ταξί γι’ αυτό καλό είναι να πάρεις το δικό σου αυτοκίνητο ή να νοικιάσεις ένα από τη Λήμνο. Καθημερινά υπάρχει δρομολόγιο φεριμπότ από τη Λήμνο για τον Άγιο Ευστράτιο αλλά και από άλλα λιμάνια. Ένα αγροτικό δίκτυο 50 περίπου χιλιομέτρων από βατούς χωματόδρομους, σε οδηγεί σε διάφορες κατευθύνσεις, για

117 Άι Στράτης

Η «Βεράντα», του Θανάση Μωρέ, τηλ. 22540 93269, το κοινοτικό καφενείο ακριβώς δίπλα στη θάλασσα, είναι μια πραγματική βεράντα στο κύμα. Σερβίρει ποικιλία από νόστιμα μαμαδίστικα μαγειρευτά και λαδερά. Ένας παράδεισος για τους ερασιτέχνες ψαράδες, που επιθυμούν να απολαύσουν τα φρέσκα ψάρια που έπιασαν. Δώσε στη κουζίνα τους ό,τι πιάσεις. Με χαρά εδώ θα στα μαγειρέψουν, με τον καλύτερο τρόπο. Σούπα, ψητά, στο φούρνο. Εσύ απλά απόλαυσε το ουζάκι σου, περιμένοντας και αγναντεύοντας το απέραντο γαλάζιο. Εδώ είναι η περίφημη μαγείρισσα Αίμη. Ο χώρος ενδείκνυται για μεγάλες παρέες, γλέντια στη βεράντα με μουσικές φευγάτες σαν το Θανάση. Εδώ μπορεί να βρεις και το Δημήτρη τον τυ-

ροκόμο. Με σπουδές στα Γιάννενα, θα σε ξεναγήσει στο κόσμο της παραδοσιακής τυροκομίας.

να ανακαλύψεις τις ομορφιές του νησιού. Αν είσαι με το σκάφος, κάνε ανεφοδιασμό στο γραφικό λιμανάκι και μετά ξεκίνα το γύρο του νησιού. Στάση στις πιο απάτητες παραλίες και βουτιές στα βαθιά, θα σου μείνουν αξέχαστα. Δεν χρειάζεσαι πυξίδα. Αφέσου απλώς στις εκπλήξεις που κρύβει κάθε στροφή. Μη χάσεις τη βόλτα στα ανατολικά, για να επισκεφτείς κάποια ερείπια από τη Μυκηναϊκή περίοδο, που διατηρήθηκαν μέχρι τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή.

Ξωκλήσια Στα αξιοθέατα του νησιού, τα γραφικά ξωκλήσια, κάπου 15 που απέμειναν μετά τον σεισμό. Της Παναγίας Ευαγγελίστριας, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Νικολάου. Η θέση τους ξεχωριστή με συγκλονιστικό αγνάντι στο πέλαγος.

Η γαστρονομία στο νησί Ψαροκατάνυξη Εδώ η γαστρονομία χτυπά στους ρυθμούς των ολόφρεσκων αστακών, στα πετρομπάρμπουνα –από τα σπανιότερα του Αιγαίου σε νοστιμιά- και συναγρίδες. Ένας ψαρότοπος υψηλοτάτων γευστικών προδιαγραφών. Πολλές σπεσιαλιτέ του νησιού θυμίζουν τη γειτονική Λήμνο, όπως τα φλομάρια, ο τραχανάς, αλλά εδώ το ντόπιο απολύτως organic κρέας και τα ψάρια, που δεν κινδυνεύεις με τίποτα να είναι εισαγωγής, έχουν την τιμητική τους. Απόλαυσε τα στο έπακρο.

Οι σπεσιαλιτέ

Άι Στράτης

118

Ζητείστε να σας τις μαγειρέψουν στις ταβέρνες. Αν υπάρχει χρόνος, διάθεση και πρώτη ύλη, με χαρά θα σας τα ετοιμάσουν. • ψάρια • οστρακοειδή • ντόπια κρεατικά. • γεμιστό αρνί • Καβουρομάνες γεμιστές με ρύζι • Πεταλίδες με ρύζι και σκόρδο • Φλομάρια (σπιτικά ζυμαρικά, σαν χυλοπίτες) • Ο αστακός με ρύζι αντί μακαρόνια. • Τα μπαρμπούνια σαβόρο . • .... και όλα τα κλασικά ελληνικά πιάτα επικρατούν στο καθημερινό τραπέζι.

Το γλυκατζίδικο «Ροδοκάλι» Ένα γουστόζικο και γλυκό μαγαζάκι με σπιτικά γλυκά, βρίσκεται απέναντι σχεδόν από την ταβέρνα «Βεράντα». Η μυρωδιά του φρέσκου βούτυρου θα σου πάρει την μύτη. ΄Ο,τι γευτείς, θα σου μείνει αξέχα-

Οπωσδήποτε : 3 Να φας κουκιά ξερά με λάδι και δυόσμο και την ασύλληπτη αστακομακαρονάδα της Αίμης στη «Βεράντα» -από τις καλύτερες του Αιγαίου. 3 Να πιείς ρακί στο καφέ- μπαρ- κρεπερί «Βίλια» με ντιπ ρέγγας με παξιμάδι και μαστιχωτό χταποδάκι, που ψήνεται στο μουράγιο.

στο. Πάρε μαζί σου μπισκότα σπιτικά και κουλουράκια φτιαγμένα από τα χέρια της κυρίας Δέσποινας και του κου Νίκου. Για πρωινό, οι τυρόπιτες από ντόπιο τυρί, μοσχοβολάνε!

Κτηνοτροφικά προϊόντα Μοναδική γεύση έχουν τα αρνιά και τα κατσίκια αλλά και τα μοσχάρια του νησιού, που είναι απόλυτα βιολογικά, καθώς είναι μόνο ελευθέρας βοσκής.

και …Organics Τα λαχανικά και φρούτα που καλλιεργούνται στο νησί, δεν είναι μόνο νόστιμα αλλά και βιολογικά. Απόλαυσε εξαιρετικές τομάτες, αγγούρια, καρπούζια κι άλλα ζαρζαβατικά και φρούτα από τα περιβόλια της περιοχής, για να θυμηθείς ή να γνωρίσεις την αληθινή γεύση που πάει να ξεχαστεί.

Παραλίες Η πιο εύκολα προσβάσιμη παραλία είναι αυτή που βρίσκεται ακριβώς μπροστά στον οικισμό. Στις υπόλοιπες, που δεν είναι καθόλου λίγες, μπορείς να πας οδικώς μια και έχουν ανοίξει αρκετοί αγροτικοί δρόμοι βατοί όμως μόνο με τζιπ, ή να νοικιάσεις βάρκα για να ανακαλύψεις και τις πιο απόκρυφες μεριές του νησιού. Το σίγουρο είναι πως θα μαγευτείς από τη παρθενικά ανέγγιχτη ομορφιά του, τις αμέτρητες σπηλιές, τη νηνεμία.

Για τους ντόπιους, οι πιο φημισμένες παραλίες είναι: το Παχύ, του Αγίου Δημητρίου, το Τρυγάρη, η Τρυπητή, το Φτελιό, του Γκουρνιά, το Λυδαριό. Απέναντι από την παραλία Αλονίτσι, υπάρχει στα 200 μέτρα ένα μοναχικό ξερονήσι, η Βέλια, που μπορείς να φτάσεις ακόμα και κολυμπώντας.

Μην χάσεις: 3 Την παραλία Αλωνίτσι, αν είσαι fan του σέρφινγκ. Εδώ θα δεις κι έναν από τους λιγοστούς αμπελώνες του νησιού. 3 Την παραλία Καραβοτσάκισμα (!) με το πολύχρωμο βοτσαλάκι και τον εντυπωσιακό βράχο. Εκεί μπορείτε να πάτε μόνο με βάρκα 119 Άι Στράτης

Data

ΔΙΑΜΟΝΗ Μύρινα Νεφέλη Επιπλωμ. Διαμερ./Σουίτες Τηλ.: 22540-22825 Αρμονία 1 και 2 Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Εβγάτης Τηλ.: 22540-51757 Apollo Pavillion Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Φρύνης 8, Μύρινα Τηλ.: 22540-23712 Mabella Beach Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Πλατύ Τηλ.: 22540-22962 Arion Beach Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Παραλία Ρηχά Νερά Τηλ.: 22540-22144

Varos Village Ξενοδοχείο Βάρος Λήμνου Τηλ.: 22540-31728

Καραγκιόζης Club Ρωμαίικος Γιαλός Τηλ.: 22540-24055 Νεφέλη Πρόποδες Κάστρου Μύρινας Τηλ.: 22540-22825

Πινάκος Ελευθέριος Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Τηλ.: 22540-61873

Ζέφυρος Πλατύ, Τηλ.: 22540-22180

Άγιος Ευστράτιος

Μεσόγειος Ρωμαίικος Γιαλός Τηλ.: 22540-22540

Σπερδούλη Ελένη Διαμερίσματα Άγιος Ευστράτιος Τηλ.: 22540-93343 Άγιος Γεώργιος Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Τηλ.: 22540-22181

Υψίπυλη Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Αμυγδαλιές Κιν.: 6973308864

Αιγαίον Καφέ Λήμνος

Διαμαντίδης Α.Ε. Mύρινα - Ξενοδοχεία DIAMANTIDIS Hotel Τηλ.: 22540 24002 IFESTOS Hotel Τηλ.: 22540 24960 PARIS Hotel Τηλ.: 22540 24927 SEVDALIS Hotel Τηλ.: 22540 22303

CLUB

Άγ. Γιάννης - Κάσπακας RESTAURANT

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Hotel Artemis Παραδοσιακό Ξενοδοχείο Ανδρώνι Τηλ.: 22540-24075

Data

Ατσική

Cavo Bianco Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Πλατύ Τηλ.: 22540-25298 210-5786647

Lemnos Village Resort Ξενοδοχείο Πλατύ - Μύρινα Τηλ.: 22540-23500

122

Plati Beach Hotel Ενοικιαζόμενα δωμάτια Πλατύ Μύρινας Τηλ.: 22540-23583

La Mer Ρωμαίικος Γιαλός Τηλ.: 22540-22050

Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-22617 Παπαγάλος Πλατεία ΚΤΕΛ Τηλ.: 22540-22291

ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΑ Ποδήλατο 4ο χλμ Μύρινας-Θέρμων Τηλ.: 22540-24244

ΟΥΖΕΡΙ Το 11 ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-22635

ΤΑΒΕΡΝΕΣ / ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΕΣ Βεράντα Άγιος Ευστράτιος Κιν.: 6947050153

BAR / BEACH BAR

Κοράλι Κότσινας Τηλ.: 22540-41249

Pandelis beach bar Παραλία Θανούς Τηλ.: 22540-22821

Κόσμος Ρωμαίικος Γιαλός Τηλ.: 22540-22050

Amorosso beach bar Πλατύ, Τηλ.: 22540-23583

Μάρθα (η) Νέα Κούταλη Τηλ.: 22540-92236

Xavouli beach bar Μούδρος Καράβι Εβγάτης

CAFFE Καρνάγιο Μούδρος Τηλ.: 22540-71112

Γλάρος Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-22220 Φάρος Λιμάνι Μούδρου Τηλ.: 22540-71771

ΤΑΧΥΦΑΓΕΙΑ Άχνη Κανέλλα Πλατεία ΟΤΕ Τηλ.: 22540-26088 Λαδόκολλα Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-26027

ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ

Οινοποιία Χατζηγεωργίου Καρπάσι Τηλ.: 22540-31082 210-5715122 Σαββόγλου Ι. Π.Τσιβόλας Ο.Ε Κάσπακας Τηλ.: 22540-22270 Γκάραλη Οινοποιία Άγιος Δημήτριος Τηλ.: 22540-61884 Ν. Κουκουλήθρας & Υιοι ΟΕ Ατσική, Τηλ.: 22540-31207

ΠΟΤΟΠΟΙΪΕΣ

Κρήνη Ατσική, Τηλ.: 22540-31207

ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΓΑΛΑΤΟΣ Γαλακτοκομική Λήμνου Άγιος Δημήτριος Τηλ.: 22540 92655

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Φρουταγορά Λήμνος Τρίφωτο Μύρινας Τηλ.: 22540-22790

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Γκαράλη Γεύσεις Αγ. Δημήτριος Τηλ.: 22540-61518 Κασπακινές Λιχουδιές Κάσπακας Τηλ.: 22540-61059 Αχιλλαδέλης 6ο χλμ Μύρινας-Κορνού Τηλ.: 22540-61250 Χρυσάφη ΑΒΕΕ Καρπάσι Τηλ.: 22540-31330 Ζέφυρος Μύρινα Τηλ.: 22540-25588

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ Petrides Καρατζά 118, Μύρινα Τηλ.: 22540-22039 6947 601516 Pavlis Travel Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-24617 Atzamis Travel Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-25690 Sun Flight Travel Agency

Πλατεία ΚΤΕΛ Τηλ.: 22540-29571

ΑΛΙΠΑΣΤΑ / ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ-ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Όκτάπους Μούδρος , Τηλ.: 2254071001

Μαρκάκης Ηλίας Τηλ.: 22540-61175 6941 624214

ΤΑΞΙ

ΓΡΑΦΕΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Χρυσάφη ΑΒΕΕ Καρπάσι Τηλ.: 22540-31330

Λήμνος Μεταφορική Κρυσταλλάς 3 χλμ Μύρινας - Θέρμων Τηλ.: 22540-23156 210 3423403

ΟΠΩΡΟΠΩΛΕΙΑ

Μεταφορές Λήμνου Ματσικάς-Βακιρτζής 1ο χλμ Μύρινα-Θέρμα Τηλ.: 22540-23928 2310 753844 Γενικές Μεταφορές Λήμνου Υιοι Ν. Φυλλαδίτη 3ο χλμ Μύρινα-Θέρμα Τηλ.: 22540-23087 210 3420506

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΟΔΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Express service

3ο χλμ Λιβαδοχωρίου Αγ. Δημητρίου Τηλ.: 22540-92493 Interamerican Οδική Βοήθεια Τσαπτσαλής Τριαντάφυλλος

Μούδρος Τηλ.: 6932 449940

ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ Πάρης Πλυντήρια Αυτοκινήτων Λ. Δημοκρατίας Τηλ.: 22540-27007

ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Τσαπτσαλής Τριαντάφυλλος Μούδρος Τηλ.: 22540-71301

ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΑ

Moto Center Φτωχογιάννης Γιώργος 1ο χλμ Μύρινας Αεροδρομίου Τηλ.: 22540-23394

ΣΚΑΦΗ/ΕΞΩΛΕΜΒΙΕΣ ΕΠΙΣΚΕΥΗ

Sea Service Παπαδόπουλος Κ. & ΣΙΑ ΟΕ 4ο χλμ Μύρινας - Θέρμων

123 Data

ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ

2310 752981 Γεωργούδης-Μωραΐτης Express Μεταφορική 5χλμ Μύρινας Μούδρου Τηλ.: 22540-61177 210 4826485

Τηλ.: 22540-25400

ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΙ

Τηλ.: 22540-25990

ΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Γιαννακοπούλου Τσιπουρίδου Ελένη Μύρινα Τηλ.: 22540-24896 Κιν.: 6932743272

Κομμώσεις Κοντογιάννης Μύρινα Κιν.: 6971814167

Αφοι Χ. Μαρή 4ο χλμ Μύρινας-Θέρμα Τηλ.: 22540-25100 Τσαπτσαλής Τριαντάφυλλος Μούδρος Τηλ.: 22540-71301

ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Κτίσμα Ο.Ε Μύρινα Λήμνου, Τηλ.: 22540-23746

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Ζεάκης Θεόδωρος Πολ. Μηχανικός Πλατεία ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-25701

ΕΠΙΠΛΩΣΗΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ

Neoset Λήμνου 1ο χλμ Μύρινας Θέρμων Τηλ.: 22540-25114

ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΙ Φαρμάκη Ελένη Μητροπόλεως & Αντωνιάδη1,Μύρινα Τηλ.: 22540-23170

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΙ Ζέρφος Θέμης Ακτινοδιαγνώστης Αιόλου 2 Μύρινα Τηλ.: 22540-25414

ΥΓΕΙΑ & ΑΛΛΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ Διαγνωστικό Εργαστήριο Λήμνου Ιατρική Α.Ε

Λεωφ. Δημοκρατίας 20

ΕΝΔΥΜΑΤΑ

Αρναρέλλη Νυμφοδώρα Τρίφωτο Μύρινας Τηλ.: 22540-22298

Big - Blu Κεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-23031

ΟΠΤΙΚΑ

Lak...y Κεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-23007

Οπτικά Κατακουζηνός

Volt Πλατεία ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-24020

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ

ΕΣΩΡΟΥΧΑ Σαμαρτζή Ευαγγελία

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ

ΙΑΤΡΟΙ

Foli Folie-Swarovski Κεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-20063

Τηλ.: 22540-22147

Πατσαρίσου Σούλα Πλατεία ΚΤΕΛ - Μύρινα Τηλ.: 22540-25790

PC Lab Μύρινα Τηλ.: 22540-26111

Δέπας Κεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-25601

ΙΜΑΤΙΣΜΟΣ

Μύρινα Λήμνου

ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Data

Μαρινάκης Νικόλαος Μητροπόλεως & Αντωνιάδη1,Μύρινα Τηλ.: 22540-24477

Home Sweet Home Μύρινα Τηλ.: 22540-24570

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ

124

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΙ

ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ

Τηλ.: 22540-22514

ΜΟΔΑ - ΟΜΟΡΦΙΑ Θέρμα Spa Θέρμα Τηλ.: 22540-62062

ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ La Profumeria Λιμάνι Μύρινας Τηλ.: 22540-29575 Μονδάνου Ολυμπία

Μύρινα Λήμνου Κιν.: 6972034815

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑ Art Coiffure Λιμάνι Μύρινας

Κεντρική Αγορά Μύρινας Τηλ.: 22540-25930 Γεωργά Ελεονώρα Πλατεία ΚΤΕΛ Μύρινας Τηλ.: 22540-22570

ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ Γερμανός Λήμνου Πλατεία ΚΤΕΛ Λήμνου Τηλ.: 22540-29370 800-11-40000

ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑ Χρυσάφη ΑΒΕΕ Καρπάσι Τηλ.: 22540-31330 Ζέφυρος

Λεωφ. Δημοκρατίας 4 Τηλ.: 22540-25588

Πληροφορίες ΛΗΜΝΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΗΜΝΟΥ 22540 82000 ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ 22540 22166 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ 22540 22199 ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 22200 ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 22225 AEPOΔPOMIO ΛHMNOY 22540 92700 EXPRESS SERVICE 22540 92155 ΚΤΕΛ ΛΗΜΝΟΥ 22540 22464 ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ 22543 50000 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΥΡΙΝΑΣ 22540 25890 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΟΥΔΡΟΥ 22543 50700 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΤΣΙΚΗΣ 22543 50600 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Ν.ΚΟΥΤΑΛΗΣ 22543 50500 ΔΗΜΟΣ ΜΥΡΙΝΑΣ 22543 50032 ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΔΡΟΥ 22540 71444-5 ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΚΟΥΤΑΛΗΣ 22543 50511 ΔΗΜΟΣ ΑΤΣΙΚΗΣ 22543 50621 ΤΑΞΙ 22540 23820

Διαμονή Σήμερα στο νησί υπάρχουν γύρω στις 200 κλίνες, που λειτουργούν κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Χρήσιμα Τηλέφωνα

Πώς θα πάτε Mε αεροπλάνο H Mύρινα συνδέεται με την Aθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Μυτιλήνη, τη Ρόδο και τη Σάμο. Για κρατήσεις και πληροφορίες απευθυνθείτε στα κεντρικά γραφεία των εταιριών ή στα τουριστικά πρακτορεία του νησιού: AEPOΔPOMIO ΛHMNOΥ Tηλ.: 22540 92700 Olympic Air Tηλ.: 210 3550500 Sky Express Tηλ.: 8011128288 Mε πλοίο Aκτοπλοϊκά δρομολόγια συνδέουν το λιμάνι της Mύρινας με το Λαύριο, τη Θεσσαλονίκη, την Kαβάλα, τη Mυτιλήνη, τη Xίο, τη Σάμο, τον Aη Στράτη και τον Άγιο Κήρυκο Ικαρίας. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στα κεντρικά γραφεία των εταιρειών ή στα τουριστικά πρακτορεία του νησιού: NEL LINES Tηλ.: 210 4115015

Χρήσιμα Τηλέφωνα

Τηλέφωνα για ενοικιαζόμενα δωμάτια: Μπαλάσκα Ιουλία Τηλ.: 22540 93329 Τηλ.: 6974201920 Παύλου Παρασκευή Πανέρας Απόστολος Τηλ.: 22540 93343 Πώς θα πατε στον Άη Στράτη Από Λήμνο ΑΙΟΛΙΣ Τηλ.: 22540 22460 NEL LINES Tηλ.: 210 4115015 Από Μύρινα με καραβάκι Λιμεναρχείο Μύρινας:

22540 22225

Από Καβάλα Τηλ.:

2510-223716

Από Λαύριο Λιμενικός Σταθμός Πρακτορείο Μιχάλη Κριαλή

22920 26859, 22920 25249 22920 26040, 69006, 69257

Χρήσιμα Τηλέφωνα 1. Λιμεναρχείο: 2. Ταχυδρομείο: 3. Αστυνομία: 4. Ιατρείο: 5. Δήμος Αγίου Ευστρατίου:

22540-93393 22540-93221 22540-93201 22540-93222 22540-93210

125 Data

Διαβάστε για τη Λήμνο* Ιστορία-λαογραφία Θ. Μπελίτσος «Η Λήμνος και τα χωριά της» Αθήνα 1994 Κ. Κοντέλης «Τα κάστρα της Λήμνου» Λήμνος 2004 Χ. Κολλερός «Ενα πανί μας λειπ’ για να σαλπάρωμ’» (στην τοπική διάλεκτο) εκδ. Στεφανίδη 2010 Λογοτεχνία Μ.Λαμπαδαρίδου-Ποθου «Η Μαρούλα της Λήμνου» εκδ. Κέδρος Ευ. Μπουτλούκου-Βρεττάκη «Το λευκό χρυσάφι της Λήμνου» Ουρ. Βαγιάκου «Σα φυλαχτό από τη Σμύρνη» εκδ. Καλέντη 2003 Φωτογραφικά – Λευκώματα Συλλογικό «Ναοί και ξωκλήσια της Λήμνου» εκδ. Λιβάνης 2003 Χ. Καζόλης «Λήμνος: Θέα στο βόρειο Αιγαίο» δίγλωσσο εκδ. Terra Lemnia 2009 Ν. Σηφουνάκης «Οι μάντρες στη Λήμνο» εκδ. Καστανιώτη 1993 Παραμύθια Κ. Ζαφειρίου-Γ. Τυρίκος-Εργάς «Μαγεμένες ιστορίες απ’ τη Λέσβο και τη Λήμνο» εκδ. Αιολίδα 2010 Ταξιδιωτικά – οδοιπορικά Δ. Αναστασιάδης «Διαδρομή στο χρόνο με τη ματιά ενός ερασιτέχνη Λημνιού» εκδ. Παπαζήση 2008 Ποίηση Σ. Τραγάρας «Λήμνος» εκδ. Θριάσιο 2007 Μαγειρική Ουρ. Βαγιάκου «Συνταγές Λημνιακής Κουζίνας» Λήμνος 2004 *Ο κατάλογος αυτός είναι μόνο ένα σταχυολόγημα απ’ το πλούσιο εκδοτικό κομμάτι που αφορά τη Λήμνο.

Βιβλιογραφία Τουριστικοί οδηγοί Λήμνος – Αη Στράτης Life in style, 2007-08-09-10. με την υπογραφή του ΕΜΠΡΟΣ. Θ. Μπελίτσος «Η Λήμνος και τα χωριά της» Αθήνα 1994 Κ. Κοντέλης «Τα κάστρα της Λήμνου» Λήμνος 2004 Ν. Σηφουνάκης «Οι μάντρες στη Λήμνο» εκδ. Καστανιώτη 1993

Licenced image by V.Triantafyllidis

ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

a place of thousand feelings

ΛΗΜΝΟΣ Ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις AΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΑΓ ΑΓ..ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ΛΗΜΝΟΣ

LEMNOS AG. AG.EFSTRATIOS EFSTRATIOS

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ LEMNOS TOURISTIC

lemnos

ΤOURISTIC

ΛΗΜΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Μ.Κ.Ε • Τηλ. 2254350015

Developmental of Lemnos S.A.

Developmental Anonymous Company Local Authority

ΔΗΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ

ΛΗΜΝΟΣ & ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 2011

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

Λήμνος

&Άγιος Ευστράτιος Με την υπογραφή του