son~ogledite. Vo popladnevnite ~asovi se sobiravme ednododrugo i izmisluvavme brzozborki. Najvozbudeni bevme koga po letniot do`d }e se pojave{e vino`itoto, a nie si zamisluvavme najrazli~ni `elbi.> Sne`ana Velkova ‡ Andovska z Organizirajte natprevar vo ~itawe na eden tekst od u~ebnikot, vnimavaj}i na intonacijata, dikcijata, akcentiraweto. (Detalite dogovorete gi so nastavnikot.)
OTSTAPUVAWA OD TRETOSLO@NOTO AKCENTIRAWE
Jazi~no kat~e z Vo makedonskiot jazik ima slu~ai koga pri akcentiraweto na nekoi zborovi, ima otstapuvawe od pravilata za tretoslo`noto akcentirawe. z Pro~itajte gi re~enicite, a potoa glasno izgovorete gi naglasenite zborovi, po~ituvaj}i go akcentskiot znak. 1.Brzáj}i kon stadionot, se sopnav na eden golem kamen. 2. Fudbalerot dotr~a kaj nas bri{éj}i ja potta od ~eloto. 3. Treba{e pobrzo da go prodol`ime patot kon severozápad. 4. Toni veti deka godináva }e u~i mnogu pove}e. Zabele`avte deka kaj naglasenite zborovi akcentskiot znak se nao|a na vtoriot slog od krajot na zborot. Zna~i, kaj ovie zborovi ima otstapuvawe od pravilata za akcentirawe.
Zaklu~oci:
Otstapuvawa od tretoslo`noto akcentirawe ima kaj: 1. glagolskite prilozi (zborovi obrazuvani od glagoli so nastavkata ‡j}i): brzáj}i, bri{éj}i, odéj}i, misléj}i, ~itáj}i, peéj}i 2. oddelni slo`eni zborovi severozápad, jugoístok, severoístok 3. vremenskite prilozi: godináva, letóvo, zimáva 88