Македонски јазик

DELOVI NA PE^ATENO DELO Pasus e mal izvadok od tekstot na nekoja sodr`ina koja pretstavuva zaokru`en del, odnosno celina. Sekoga{ pasusot kako celina koga se pi{uva, odi vo nov red i prviot zbor stoi povnatre.

Primer: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Po prozorcite potropuva{e do`d, sosem tivko, kako so meki prsti. Vrne{e ve}e cela nedela dolgo i proto~eno. Toa be{e onoj do`d {to go pravi ~oveka ta`en, tap, {to mu gi pokriva site veseli sliki i mu poka`uva drugi, nepoznati, zavitkani vo sivi prevezi. Vozduhot vo sobata be{e te`ok i zadu{liv, smrde{e na ostatoci od slaba ve~era, na pot, na nemieni ispoteni tela.

Seto toa go vidov i go po~uvstvuvav za eden mig, i celiot me opfati gor~liva, bezmilosna bolka... me opfati takva groza {to odvaj se re{iv da di{am...

Le`ev sosema mirno, so otvoreni o~i vo mugrata... Ne mo`ev ni da jadam, ni da ofnam. Srceto mi se stega{e so bezmilosna sila.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------Desetica od Ivan CANKAR (izvadok) Predgovor e obi~no prozen tekst, koj{to se nao|a na prvite stranici od knigata, so cel da mu uka`e na ~itatelot, odnosno korisnikot na knigata na nekoi pozna~ajni ne{ta na koi treba da obrne pogolemo vnimanie.

Predgovorot, po obi~aj, sekoga{ e napi{an od avtorot/te na knigata, no mo`e da bide napi{an i od recenzentot ili od izdava~ot na deloto. Eden vid predgovor pretstavuva i sodr`inata na str. 3 od ovoj u~ebnik.

Pogovor e tekst {to se objavuva na krajot na knigata so cel da se doobjasnat nekoi momenti vo vrska so deloto. Na primer: `ivotniot pat na avtorot, vremeto i mestoto na nastanot vo deloto, pri~inite i posledicite od nastanot, nekoi momenti za glavnite likovi i sl.

I pogovorot mo`e da bide napi{an od avtorot, od recenzentot ili od izdava~ot na deloto.

Glava od kniga e pogolema zaokru`ena celina od nekoe prozno delo koja e tesno povrzana so sodr`inata na drugite poglavja od knigata.

Glavite, ne retko, se obele`ani so broevi, a mo`e i so nekoi grafi~ki znaci..

Podelba na deloto (na glavi) se pravi za da se razvie monotonijata kaj ~itatelot, so {to i mu se dava mo`nost da se odmori i da gi sredi poglavnite momenti na dotoga{ pro~itanoto.

Vakva podelba se pravi samo kaj delata so pogolema sodr`ina.

Na primer Dilber Stana, i Tole Pa{a imaat po dvanaeset glavi itn.

Ovoj del od knigata mo`e da se sretne i pod imeto poglavja.

208