nata forma. Vo likovniot jazik gi vbrojuvame linijata, formata ili likot, bojata, svetlinata ili valer, tekstura, kompozicija i dr. LINIJA – likoven element i del na umetni~koto delo. Linijata nastanuva so dvi`ewe na to~ka ili povlekuvawe na nekoj materijal koj ostava traga na podloga. Ima mnogu vidovi linii. MEDIJ – ponov naziv za sredstvata za komunikacija koi vr{at prenos na mislata so razli~ni znaci – zborovi, bukvi, likovi, zvuci, dvi`ewa itn. MINIJATURA – likovno delo so mal format. MRTVA PRIRODA – e motiv vo likovnata umetnost. Na likovnoto delo se prika`ani ne`ivi i nepodvi`ni predmeti: ovo{je, sadovi, cve}e, dive~ i dr. MONOTIPIJA – grafi~ka tehnika, prete`no se upotrebua vo u~ili{tata. So pe~ateweto se dobiva samo eden otpe~atok. Mo`e da bide crno – bela i vo boi. MOZAIK – tehnika na dekorativnoto slikarstvo vo koe slikata se oblikuva od oboeni kamen~iwa MUZEJ – zgrada vo ~ij prostorii se ~uvaat, prou~uvaat i izlo`uvaat vredni predmeti od minatoto, kako i umetni~ki dela. NARODNA UMETNOST (ETNOGRAFIJA) – umetnost koja ja sozdava narodot, a da ne se znae imeto na tvorecot. Narodnata umetnost gi koristi slednive materijali koi se obi~no od prirodno poteklo: tekstil. ko`a, drvo, metal, keramika i drugi. ORNAMENT – {ara koja slu`i kako ukras, prete`no na upotrebni predmeti. OSNOVNI BOI (PRIMARNI) – crvenata `oltata i sinata se smetaat za osnovni boi. PASTEL – tehnika vo slikarstvoto; boite se suvi i meki vo vid na stap~iwa, pa ovozmo`uvaat nanesuvawe na blagi nijansi na boja na odredena podloga. PLAKAT – vleguva vo podra~jeto na grafi~iot dizajn. Pretstavuva umetni~ko delo umno`eno po tehni~ki pat so uloga da prenesuva poraki na lu|eto. PLASTI^NOST – likovna osobina na masa na materijal koja so svoeto trodimenzionalno prostirawe zazema odreden prostor i forma. PORTAL – vlez vo va`na zgrada, tvrdina ili crkva. Obi~no e ukrasen. PRIMENETA UMETNOST – likovno podra~je (granka) na likovnata umetnost
koja opfa}a estetsko oblikuvawe na predmeti od sekojdnevnata upotreba vo eden primerok, pa mo`e da se nare~e unikatna primeneta umetnost, za razlika od seriskoto proizvodstvo vo industriskiot dizajn. PROSTOR – kako poim se odnesuva na tri sodr`ini: a) realen prostor; b) prostor na umetni~koto delo i v) prikaz na prostorot na plo{tina na crte`ot, slikata i grafikata. REKLAMA – poraka preku vizuelen pat (slika, fotografija, crte`) ili preku zborovi koja ima cel poedinecot da go pridobie ne{to da kupi ili ne{to da prezeme, odlu~i. RELJEF – skulptorska disciplina. So pomo{ na ipaknati i vdlabeni formi, motivot se prika`uva samo od ednata strana na skulptorskiot materijal. RITAM – povtoruvawe na istiot motiv ili likoven element. SKICA – vid crte`; slu`i kako podgotovka za umetni~ki izraz so boja, vo skulpturata ili vo arhitektonskiot proekt. Skicata vo su{tina pretstavuva prvi~na ideja vo umetni~kata ili druga dejnost. SVETLINA (VALER) – likoven element, a ozna~uva svetlosna vrednost na plo{tina. TAPET – e ornament koj se prostira vo site pravci; naziv za yidnite ornamenti koi se lepat na yidovite. TEKSTURA – likoven element koj pretstvuva razli~na rapavost na plo{tini vo likovnite dela. Se razlikuva i spored upotrebeniot materijal. TEMPERA – slikarska tehnika pri {to bojata se razlikuva so voda, a mo`e da se postigne podebel namaz na boja na podlogata. URBANIZAM – nauka koja go prou~uva planiraweto i izgradbata na gradovite. FRIZ - naziv za dolga i tesna povr{ina (traka) ukrasena so ornamenti. Mo`e da se izvede na yid, tekstil, kamen, drvo itn. FRESKA – slikarska tehnika koja se izveduva na vla`en malter so var. Koga yidot }e se isu{i, bojata se zacvrstuva zaedno so varta vo malterot. Boite na freskite se trajni. CRTA^KI MATERIJAL – materijali so koi se slu`ime vo crtaweto – moliv, jaglen, crta~ka kreda, tu{, ~etka i bajc, flomaster, mastilo i dr. CRTE@ - likovno podra~je (granka) vo likovnata umetnost. Crte`ot go karakteriziraat ednobojnata linija i plo{tinata.
61