Географија

Page 85

GJEOGRAFIA

KARAKTERISTIKAT THEMELORE TË RREGULLIMIT SHOQËROR TË SHTETEVE Të gjitha shtetet e Evropës Lindore janë republika parlamentare. Në disa prej tyre ekzistojnë, parlamente dydhomëshe siç është rasti me Federatën Ruse dhe Romaninë, ndërsa Ukraina dhe Moldavia janë shtete parlamentare njëdhomëshme. Kryetari i shtetit vetëm në Molldavi zgjidhet në kuvend, kurse në shtetet tjera në zgjedhjet e përgjithshme nga vota e popullit. Federata Ruse përbëhet prej 21 republikave autonome, prandaj në këtë shtet deferativ ekziston Kuvendi federativ i përbërë prej Këshillit federativ dhe Parlamentit shtetëror (Duma shtetërore). Kryetari ka të drejta dhe detyrime të mëdha në qeverisjen e shtetit federativ.

• Talin-Kryeqytet i Estonisë

RELIEVI DHE KLIMA E EVR OPËS LINDORE Relievi i Evropës Lindore është fushor. Ultësira më e madhe e rajonit është Fusha Ruse, e cila nuk i kalon 400 m lartësi. Pjesët e saj veriore janë të mbuluara me moçale. Është hapësirë e pasur me qymyr e minerale të tjera. Malet Urale në lindje kanë drejtim veri-jug, që e ndajnë kontinentin evropian prej atij aziatik. Gjatësia e tij e përgjithshme me shtrirje veri-jug është rreth 2400 km. Pjesa përëndimore e tij është më e banuar se pjesa lindore. Këto male janë të pasura me minerale të ndryshme, sidomos me naftë, gazë natyror dhe thëngjill. Në kuadrin e Evropës Lindore bëjnë pjesë edhe malet Karpate dhe malet në Krim të Ukrainës. Pllaka ruse është formuar në qysh në parakambrium, që e cilëson tërë territorin e pjesës ultësinore të Evropës Jugore. Në këtë ultësirë të gjerë ngritën kodra e brigje të ulta deri në 400 m. Në Evropën Lindore dallojmë 5 breza klimatiko-bimore. Në veri të paralelit 600 mbizotëron klima polare me dy stinë: stina e gjatë dhe e ftohët e dimrit dhe stina e shkurtër e verës. Sasia e reshjeve është e vogël. Në Moskë temperaturat janë shumë të ulëta (deri në -200C) ndërkohë që në Dublin dhe Kopenhagë (ndonëse shtrihen në të njëjtën gjerësi gjeografike) temperaturat janë shumë më të larta. Këtu ndikojnë masat e ftohta ajrore, që vijnë nga pjesa veriore e

Peisazh natyror

85


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.