TEMA 5 LIMFA Gjaku dhe substancat e tretura, siç është oksigjeni dhe materiet ushqyese, vazhdimisht filtrohen përmes mureve të kapilareve në hapësirën ndërmjet qelizave. Ky lëng është quajtur lëng indor. Pasi të furnizohen qelizat me materiet venula qeliza arteriola e nevojshme dhe të lirohen nga materiet e panevojshme, lëngu kthehet në qarkullimin e gjakut. Një pjesë e këtij lëngu nuk kthehet në kapilaret venoze, e me vet këtë edhe në qarkullimin e gjakut, por, bashkë me disa prej pjesëve përbërëse mblidhet dhe qarkullon nëpër sistemin limfatik. Në afërsi të kapilareve të gjakut ka edhe enë me fillime të mbyllura, të quajtura kapilare limfatike, të cilat e mbledhin tepricën e lëngut indor (fig. 5.5). Pjesa e lëngut indor e cila hyn në kapilaret limfatike quhet limfë. Limfa sipas përbërjes është plazmë e gjakut në të cilën ka qeliza të bardha të gjakut. Limfa qarkullon nëpër organizëm përmes një sistemi të veçantë limfatik të enëve – enë limfatike dhe përsëri kthehet në qarkullimin e gjakut. Roli themelor i limfës, bashkë me lëngun indor, është që qelizave dhe indeve t’ju sigurojë materiet e nevojshme, ndërsa nga to të marr; materiet e panevojshme dhe t’i kthejë në qarkullimin e gjakut. kapilare venoze
kapilare limfatike
Fig. 5.5
Nëse do të dish më tepër Hematokriti Hematokriti shprehet si vëllim eritrocitesh për njësi të vëllimit (100 ml) nga i tërë gjaku. Për shembull, kur rezultati laboratorik tregon “hematokrit 38%”, do të thotë se 38% i gjithë gjakut përbëhet prej eritrociteve. Te meshkujt e rritur numri normal është prej 42 deri 54 ml në 100 ml gjak, ndërsa te gratë e rritura ky raport është më i vogël dhe sillet prej 36 deri 46 ml për 100 ml gjak. Vlerat normale të hematokritit varen shumë prej metodës së përdorur dhe prej interpretimit të rezultateve në laboratorë të caktuar. Testet për hemoglobinë Nga sasia e hemoglobinës në eritrocite varet furnizimi i duhur i indeve me oksigjen. Për matjen e sasisë së saj, hemoglobina së pari lirohet prej eritrociteve dhe ngjyra e gjakut krahasohet me ngjyrën e shkallës standarde. Hemoglobina shprehet me gram në 100 ml gjak të plotë. Koncentrimi normal i hemoglobinës te meshkujt e rritur është në kufijtë prej 14 deri në 17 gr në 100 ml gjak. Vlerat te gratë e rritura janë më të vogla dhe sillen prej 12 deri në 15 gr në 100 ml gjak. Zvogëlimi i hemoglobinës na tregon për aneminë. 66