TEMA 3 ORA 2 SKELETI Ndarja e skeletit Skeleti mund të ndahet në dy grupe themelore të eshtrave (fig. 3.1): Skeleti boshtor, i cili përbëhet prej eshtrave të kokës dhe të trupit. Skeleti i gjymtyrëve (ekstremiteteve), i cili e përbën bazën e gjymtyrëve, bashkë me brezin e komblikut dhe brezin e shpatullave. Eshtrat e kokës Eshtrat e kokës e formojnë kafkën, e cila është e ndarë në dy pjesë: kapsulën e kafkës dhe eshtrat e fytyrës (fig. 3.5). Në kapsulën e kafkës është vendosur truri. Ajo është e përbërë prej tetë eshtrave. Një asht frontal (ballor), që e mbulon kokën nga ana e përparme, si dhe një pjesë të syve dhe zgavrat e hundës. Dy eshtrat e tepes e përbëjnë pjesën më të madhe të tepes dhe të mureve të jashtme të kafkës. Eshtrat çifte të tëmthave e përbëjnë një pjesë të anëve dhe të bazës së kafkës. Një asht sitor, i cili është shumë i lehtë dhe i thyeshëm, është vendosur ndërmjet syve. Ashti pykor (sfenoid) sipas formës është i ngjashëm me lakuriqin me krahë të hapur. Ai gjendet në bazën e kafkës para eshtrave tëmthorë. Ashti i zverkut përbën pjesën nga ana e prapme dhe një pjesë të bazës së kafkës. Në bazën e ashtit zverkor ka një zgavër të gjerë përmes së cilës truri lidhet me palcën kurrizore. Pjesa e fytyrës në kafkë është e përbërë prej: një ashti të nofullës së poshtme, që është ashti i vetëm i lidhur në mënyrë të lëvizshme në kafkë. Dy eshtra të nofullës së epërme janë të lidhura në mes dhe e përbëjnë nofullën e sipërme. ashti i lotëve Dy eshtra të mollëzave gjenden në të dy anët e fytyrës dhe formojnë ashti ballor ashti i tepes ngritjet në fytyrë. Dy eshtra të ashti pykor gjatë të hundës janë të vendosura ashti tëmthor njëra pranë tjetrës dhe e formojnë ashti i hundës ashti i zgavrën e hundës. Eshtrat çifte të ashti i nofullës së epërme zverkut lotëve, me madhësi sa një thua i ashti i mollëzave ashti i nofullës së poshtme gishtërinjve, gjenden afër skajit të syve. Fig. 3.5 Eshtrat e kokës
32