2
FATIMA
50 jaar vrouwelijke migratie in Amsterdam CREATIVE DIRECTOR & FOUNDERS FATIMA Raja Felgata & Fatimzahra Baba UITVOERENDE PRODUCENTEN: Mr & Mrs Oasis Saaam EINDREDACTIE Khalid Ouaziz FOTOGRAFIE Groepsfoto FATIMA: Jossy Photography & Film Portretten 50 vrouwen: Raja Felgata Speciale dank aan Souad Bouali ONTWERPSTUDIO FRAAI | Fairouz Serghini www.fra.ai MET DANK AAN: Gemeente Amsterdam Het Stedelijk Museum Amsterdam CONTACTGEGEVENS info@fatima.amsterdam fatima.amsterdam fatima.amsterdam www.fatima.amsterdam
3
Mission Statement FATIMA FATIMA is niet het een of het ander, maar van alles en nog wat: haar identiteit is fluĂŻde en constant in ontwikkeling. FATIMA is 50 jaar migratie in Nederland door de ogen van de Marokkaans-Amsterdamse vrouw. Het was op 14 mei 2019 een halve eeuw geleden dat Nederland en Marokko een wervingsverdrag ondertekenden waarin de Marokkaanse arbeidsmigratie naar Nederland officieel werd geregeld. FATIMA vertelt het migratieverhaal door de ogen van de vrouw, vrouwen die al 50 jaar onderdeel zijn van Amsterdam en die hun kinderen en hun kleinkinderen hebben zien opgroeien in de hoofdstad. FATIMA is een platform en een fotoserie waarbij 50 vrouwen uit Amsterdam worden gepresenteerd, met elk een uniek migratieverhaal die de stad Amsterdam met hun aanwezigheid hebben verrijkt. Dit platform geeft het verhaal van FATIMA een gezicht door de gedeelde geschiedenis vanuit haar perceptie te delen. Vrouwen die rolmodellen zijn voor hun eigen generatie en voor anderen; vrouwen die zichtbaar werk doen in de stad, maar vooral ook de onzichtbare heldinnen eren middels het platform FATIMA. FATIMA kijkt terug op een bijzondere tijdperk waarin de 1e generatie Marokkanen op eigen kracht, met weinig middelen en zonder begeleiding haar weg heeft kunnen vinden in een toen, vreemd land. Een generatie mannen en vrouwen die hard hebben gewerkt en bijgedragen aan de opbouw van het huidige Nederland. FATIMA kijkt met trots naar de 2e, 3e en 4e generatie Marokkaanse Amsterdammers die met beide benen in de Nederlandse samenleving staan en hier met succes hun weg volgen. Een generatie die dit land professionals, bestuurders, politie, schrijvers, journalisten, artiesten en kunstenaars heeft opgeleverd. FATIMA heeft als doelstelling om met het verhaal van de Marokkaanse vrouw in Amsterdam mensen te inspireren en te motiveren en daarmee de verbinding te zoeken met alle vrouwen uit de stad. FATIMA is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Amsterdam; haar verhaal heeft een positieve bijdragen geleverd aan de emancipatie van de vrouwen in de stad. FATIMA is niet alleen haar verhaal, FATIMA is een beweging. Vijftig jaar geschiedenis van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland ziet FATIMA als een halve eeuw hard werken. In die vijftig jaar heeft de Marokkaanse gemeenschap, in al haar diversiteit gewerkt aan haar emancipatie en participatie in de Nederlandse samenleving. Er is nog steeds veel werk te doen om vorm te geven aan een gezamenlijke toekomst, volwaardig burgerschap en wederzijdse acceptatie. Het begint wat FATIMA betreft bij de erkenning van en waardering voor onze gedeelde geschiedenis.
Raja Felgata & Fatimzahra Baba Founders FATIMA
Fatima Boutaka
Fatima is sinds 1991 Amsterdammer en een creatieve eigenaar Mindful Class, Leerkracht Primair Onderwijs, coördinator + lid van het Management Team Daltonschool de Horizon, Mindfulness trainer voor kinderen en jongeren aan de International Academy Mindfulness Teaching 30 Jaar Geboren in Kelaa M’Gouna, Marokko
Fatima is een creatieve geest die haar passie voor lesgeven en Mindfulness op een bijzondere manier heeft weten te combineren. Fatima is een gedreven leerkracht in het primair onderwijs op Daltonschool de Horizon en bovenbouw-coördinator. Daarnaast is zij ook Mindfulness trainer gelieerd aan de internationale Academie Mindfulness Teaching (IAMT). Een van haar missies is de maatschappelijke ongelijkheid tegengaan. Voornamelijk op het gebied van kansenongelijkheid in het onderwijs en etnisch profileren. Door veel onderzoeken over bovengenoemde onderwerpen te bestuderen en theorie te koppelen aan de praktijk heeft zij zich kunnen ontwikkelen tot een professionele leerkracht, gastspreker, Mindfulness trainer en coach die is uitgerust met een hoop vak- didactische kennis, interculturele gesprekstechnieken en culturele mensenkennis. Ze wilde naast haar vrijwilligerswerk en haar deelname aan de actiegroep ‘Wit aan zet’ meer betekenen voor de maatschappij en in het bijzonder het onderwijs. Sinds vorig jaar werk ze voor de gemeente Amsterdam en is ze lid van de Amsterdamse Lerarenraad die het lerarenbeleid voor de leerkrachten van de gemeente Amsterdam zal gaan vormgeven.
Amsterdam
“Allereerst ben ik een trotse moslima, Marokkaanse en Amsterdamse. Ik denk dat het feit dat ik bijna overal op de fiets naartoe ga wel iets typisch Amsterdams is. I Love my Bike! Het genieten van de terrasjes en kibbeling eten op de markt hoort daar ook bij. Je ziet door mijn hoofddoek dat ik een moslima ben maar niet altijd dat ik een Marokkaanse achtergrond heb. Ja, typisch Marokkaanse aan mij is dan toch dat ik vaak ga azgort. Met je tong heel snel naar links en rechts en dan zo een joelend geluid op het einde, heb ik toen ik klein was van mijn oma geleerd.”
50 jaar migratie
“Ik moet denken aan mijn opa en aan mijn vader. Mijn opa vond het hier maar niks en ging terug naar Marokko. Mijn moeder ging trouwen en mijn vader bracht haar toen naar Nederland. Vroeger dacht ik weleens, waarom zijn we ooit naar Nederland gekomen? In Lbled (Marokko) is alles zo vredig, geen stress, prachtige natuur, heerlijk eten en alle familie. Nu begrijp ik waarom iedereen naar Lkharij (buitenland) wil en een goede toekomst wil bouwen. Want ook in Lbled moet er gewoon gewerkt worden en brood op de plank komen. Mijn vader is helaas een lange tijd geleden hier in Nederland gestorven. Ik moet eerlijk zeggen dat 50 jaar migratie bij mij gemengde gevoelens oproept.” 6
“Ik denk dat het feit dat ik bijna overal op de fiets naartoe ga wel iets typisch Amsterdams is.�
7
Salima Oustou Kunstenaar 32 Jaar Geboren in Den Bosch
Salima is een kunstenaar en haar ontwaakte artistieke momenten begonnen al op vrij jonge leeftijd. Kunst fungeerde als “medicijn voor haar ziel” en bracht al zoveel veel verwerking en vreugde in haar jonge zijn dat ze besloot om naar de Kunstacademie te gaan. Tijdens haar kunstzinnige processen op de academie verlangde Salima naar meer verdieping en besloot zij om “wijsbegeerte spiritualiteit” te studeren om haar kunst en zichzelf en de wereld om haar heen nog beter te begrijpen. In haar huidige kunstwerken is het nu haar doel en roeping om haar mystieke artistieke spirituele schilder processen te belichten en te delen met de wereld om haar heen.
Amsterdam
“Ik ben een Marokkaanse geboren in Nederland, momenteel woonachtig in mijn geliefde stad Amsterdam. Ik voel mij op de eerste plaats een burger van Moeder Aarde. En vanuit mijn achtergrond heb ik het voorrecht om het beste te halen uit 2 rijke culturen. Ik handel als een Nederlander en ervaar mijn gevoel van warmte en gastvrijheid als Marokkaanse. Ik combineer de rijke historie en filosofie vaak ook in mijn werken, waarbij ik thema’s en taboes rondom religieuze identiteit centraal zet. Dit vanuit meervoudig perspectief. ik probeer met mijn kunst het universele kleurrijke pallet en landschap te bewandelen.”
50 jaar migratie
“Migratie vind ik een beladen begrip vanuit de huidige media context. Voor mij betekent migratie een beweging, een golf van vernieuwing, een extra cultureel ingrediënt in de samenleving. En op het doek is het een nieuwe kleur en inzicht en kennismaken met andere dimensies en gedachten. “
“Ik voel mij op de eerste plaats een burger van Moeder Aarde. En vanuit mijn achtergrond heb ik het voorrecht om het beste te halen uit 2 rijke culturen” 8
9
Darifa Benhadhoum
Sociaal maatschappelijk dienstverlener 50 Jaar Geboren in Marokko
Darifa is sociaal maatschappelijk dienstverlener en woont al 25 jaar in Amsterdam. Haar droom was om mensen te helpen hier in Nederland, omdat zij “weet hoe het is om in Nederland de taal niet te kennen en de weg niet te kunnen vinden. Je bent altijd afhankelijk van een ander.” Ze runt al 10 jaar lang een stichting samen met haar vriendin/collega die ze samen hebben opgericht om verschillende mensen te helpen met hun problemen en ze organiseren activiteiten. Het doel van de activiteiten is om de vrouwen te empoweren en de weg te wijzen in de Nederlandse samenleving. Daarnaast werkt ze als ambulant ondersteuner. Door dit werk heeft ze niet alleen mensen geholpen maar uiteindelijk ook zichzelf.
50 jaar migratie
“Het is een verrijking voor beide culturen. De Marokkaanse gastarbeiders hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de Nederlandse economie. De status van de Marokkaanse gastarbeiders is veranderd van tijdelijke arbeidsmigrant naar die van een Nederlandse staatsburger met rechten en plichten.”
“Wat mij typisch Amsterdams maakt is dat ik de taal spreek en de weg in heel Amsterdam ken. Ik zet me in voor de Amsterdamse samenleving.”
10
11
Lina Boukhoubza
Leerling 3 VWO-Technasium 14 jaar Geboren en woonachtig in Amsterdam
Lina volgt onderwijs op volgens haar “de leukste school van Amsterdam, het Caland Lyceum”. Op school is zij bij verschillende activiteiten betrokken zoals voorzitter van de leerlingenraad, lid van het debatteam en ze zit namens de leerlingen in de Medezeggenschap Raad (MR) van de school. Van jongs af aan heeft Lina veel interesse in de politiek en sinds een jaar is zij lid geworden van D66. In haar vrije tijd geniet ze ervan om paard te rijden bij de Hollandsche Manege.
“Een van de mooie dingen aan Amsterdam is dat er geen stereotype Amsterdammer bestaat. De grote diversiteit aan culturen, religies, mensen met verschillende geaardheden is onze kracht en daardoor proef je ook de zoete vrijheid.”
Amsterdam
“Ik ben een typische Amsterdamse, hou van deze stad en zet mij ook in voor deze prachtige stad. Een van de mooie dingen aan Amsterdam is dat er geen stereotype Amsterdammer bestaat. De grote diversiteit aan culturen, religies, mensen met verschillende geaardheden is onze kracht en daardoor proef je ook de zoete vrijheid. And last but for sure not least, ben ik natuurlijk een trouwe Ajacied.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie in Nederland betekent voor mij een kans. Een kans om mij te ontwikkelen en mijn steentje bij te dragen aan de stad die mij heeft gevormd.”
12
13
Fatima Hafdi Yoga en dans docent en coach 56 jaar Geboren in Casablanca
Fatima is een gedreven onderneemster die al ruim 20 jaar haar eigen yoga en dansstudio runt. Haar eigen droom was ooit om danseres te worden. Vanuit de dans is zij in aanraking gekomen met Yoga en sindsdien is zij hier dagelijks mee bezig. Dit doet zij zowel in Nederland als in Marokko waar zij ook retraites organiseert.
Amsterdam
“Ik leef in twee werelden en kies voor mijzelf de mooie zaken uit de verschillende werelden. Vanuit Marokko waardeer ik de verscheidenheid van mensen, het spirituele, de culturen en de magische landschappen. In Nederland heb ik de kans gekregen en genomen om me te ontplooien tot wie ik nu ben.”
50 jaar migratie
Ik voel me geïntegreerd en heb nooit een onderscheid gemaakt tussen Nederland of Marokko en vice versa. Het accepteren van de situatie is hierbij belangrijk en ik heb van daaruit ook mijn plek gezocht en gevonden.
“In Nederland heb ik de kans gekregen en genomen om me te ontplooien tot wie ik nu ben.”
14
15
Sanae Orchi
Yoga & Mind Coach, public speaker & content creator 30 jaar Geboren in Den Bosch, woont 7 jaar in Amsterdam
Sanae is yoga & mind coach en helpt mensen bij het vergroten van hun zelfbewustzijn. Jarenlang werkte zij als presentatrice en programmamaker voor tv & radio, maar toen haar populariteit groeide op de voorgrond worstelde zij met haar identiteit en achtergrond. Ze keerde naar eigen zeggen “in zichzelf” en stond ineens aan het startblok van een onomkeerbaar spiritueel transformatieproces. Terwijl ze probeerde los te komen van “zo een 1001 opgezette maskers”, leerde ze meer en meer over het gebruik van onze inner ‘technology’. Als Holistic Yoga & Mind coach helpt ze nu andere mensen bij het navigeren en ontwikkelen van hun persoonlijkheid. Ze geeft les in Ancient African Yoga en gebruikt moderne methodes om fysieke en mentale blokkades te doorbreken. Ze leert mensen licht te werpen op hun duistere kant en gebruik te maken van hun volledige potentie. Als content creator & public Speaker is het haar missie om eeuwenoude wijsheden over zelf-ontwikkeling op toegankelijke en praktische wijze door te geven aan een breed publiek om hen te bewegen naar een diepere vorm van zelf-realisatie.
Marokkaanse
“Je mag me altijd wakker maken voor een Marokkaans ontbijtje! Twee spiegel eieren gebakken in veel te veel olijfolie! Genoeg olie om er nog in te dippen met mijn licht krokant en warm Marokkaans brood uit de oven. Compleet gemaakt met wat zwarte olijfjes en super zoete Marokkaanse thee met mint. Dit ontbijtje zit er bij mij zo goed ingebakken dat het mijn grootste struikelblok is geworden in mijn ‘vegan’ lifestyle. Ik houd niet zo van eieren maar in bovenstaande set up wil ik het maar niet laten staan. Heb dus ook vriendelijk op mijn hart gedrukt het label ‘vegan’ gedag te zeggen zolang de Marokkaan in mij dit ontbijtje blijft craven.“
50 jaar migratie
“Bruggen bouwen. Het beste van 2 werelden in 1 land. Opoffering en overwinning. Groeien en ontvreemden. 50 jaar migratie is een herinnering voor mij om meer stil te staan bij de moed, lef en hoop van mijn ouders. Ik denk dat we vaak niet helemaal doorhebben hoe moeilijk het kan zijn om je complete familie achter te laten en zonder de taal of enige bekenden een geheel nieuw bestaan op te bouwen in een vreemd en koud landje. 50 jaar migratie zegt wat mij betreft heel erg veel over het gestelde vertrouwen van Marokkanen in Nederland als land.”
“50 jaar migratie is een herinnering voor mij om meer stil te staan bij de moed, lef en hoop van mijn ouders.” 16
17
Aicha Alaoui Mdaghri Maatschappelijk verbinder 67 jaar Geboren in Fes, Marokko
Aicha woont sinds 1990 in Amsterdam en zet zich in voor het organiseren van activiteiten voor vrouwen om op deze wijze mee te kunnen doen in de samenleving. Ze studeerde in Marokko en is daar bij verschillende organisaties betrokken geweest als sociaal en maatschappelijk werker. Hierbij was de insteek om het maximale uit vrouwen te halen, hen een positie te geven in de samenleving en ook te zorgen voor een positieve eigenwaarde. Na komst in Nederland wilde ze het werk wat zij in Marokko heeft gedaan voortzetten en werd zij o.a. actief bij de Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland waar Khadija Arib toentertijd de aanjager was. Aicha is bij verschillende organisaties in Amsterdam betrokken geweest als coördinator voor het opzetten en uitvoeren van activiteiten gericht op vrouwen.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Vanuit mijn cultuur en persoonlijke achtergrond is barmhartigheid voor anderen en het inzetten voor andere een rode draad. Dit past zowel bij mijn Marokkaanse achtergrond maar ook bij het DNA van Amsterdam.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie betekent voor mij dat ik mijn tweede huis heb gevonden in Amsterdam en dat ik zowel in Marokko en Nederland thuis ben en voel. 50 jaar migratie betekent voor mij ook persoonlijk dat mijn kinderen hier zijn opgegroeid en hun toekomst voor de komende 50 jaar in deze stad zal liggen.”
“Ik heb altijd als beeld gehad om iets te kunnen betekenen voor andere vrouwen maar ook om aan mijn 4 kinderen te laten zien dat alles mogelijk is als jij je daarvoor inzet.”
18
19
Fadoua Ait El Haj
Artiest (Madame), vrijwilliger trajectbegeleiding wonen 27 Jaar Geboren in Amsterdam Fadoua is artiest en helpt jongeren bij hun woontraject als ervaringsdeskundige. Zij besloot op haar achttiende uit huis te gaan en de ervaringen die zij opdeed bij verschillende woontrajecten geeft zij nu als vrijwilliger door aan jongeren die in een soortgelijke situatie zitten. Velen kennen haar als ‘Tattoo chick’ uit een documentaire waaraan Fadoua heeft meegewerkt, wat veel commotie heeft veroorzaakt, zowel in negatieve als positieve zin. Van jongs af aan heeft ze altijd al een grote passie gehad voor muziek. Als patiënt met diabetes (type 1) heeft ze dagelijkse complicaties, maar dat staat haar niet in de weg om als artiest door te breken. Onlangs werd zij door presentator Rotjoch van 101 Barz (Online hiphopplatform red.) genoemd als “één van de hardste female rappers van dit jaar.”
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik ben een typische Amsterdamse Marokkaanse. Geboren & getogen in Amsterdam en vanuit huis de Marokkaanse cultuur meegekregen.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie heeft er voor gezorgd dat de Marokkaanse gastarbeiders een kans kregen om te werken in Nederland. Hierdoor hadden ze hun gezinnen meer te bieden en hebben wij kinderen een kans gekregen om onze dromen te realiseren hier in Nederland. Onze ouders hebben er voor gezorgd dat wij de Nederlandse normen & waarden kregen met de Marokkaanse cultuur als achtergrond.”
“Ik ben een artiest en laat zien dat een dame van Marokkaanse afkomst ook kan doen waar zij van houdt.”
20
21
Hanan Akachaou Achaffaye Key Accountmanager 36 jaar Geboren in Amsterdam
Hanan is geboren en getogen in Amsterdam Zuid (De Pijp) en is meer dan 10 jaar werkzaam bij DPG Media als Key Accountmanager voor verschillende branches. Ze is getrouwd met Younes en moeder van Sarah (8), Meysa (6) en Mohammed Amin (4). Hanan heeft de studies Marketing & Communicatie en Commerciële Economie afgerond en heeft een passie voor reizen
“Wij zijn een trots Marokkaans-Amsterdams gezin.” Amsterdamse
“Mijn Amsterdamse accent, ik houd van fietsen door de stad, van de grachten en de drukte; ik ben een echt stadsmens. Daarnaast is het hele gezin (man en kinderen) hier geboren en getogen. Wij zijn een trots Marokkaans-Amsterdams gezin, die vanuit het prachtige Nieuw-West onderdeel is van deze stad met al haar inclusiviteit. We zijn onderdeel van ruim 180 nationaliteiten, ik ben daar trots op.”
50 jaar migratie
“Onze dankbaarheid en diep respect tonen aan onze ouders en de 1e generatie voor hun inzet en opofferingen om ons in zo’n mooie stad als Amsterdam te laten opgroeien en de gegeven kansen te benutten.”
22
23
Fouzia Akachaou Achefay-Boussatta Ondernemer 33 jaar Geboren in Amsterdam
Fouzia maakte haar droom waar als ondernemer en is sinds 2011 eigenaar van schoonheidspraktijk Rein City Spa. Inmiddels bijna 8 jaar later bestaat haar team uit 16 werknemers.
Marokkaanse
“Wat mij typisch Marokkaans maakt? Voor mij is mijn familieband heel erg belangrijk, respect en denken aan de medemens, gastvrijheid, en ik hecht veel waarde aan de Marokkaanse normen en waarden.”
50 jaar migratie
“De Marokkaanse gemeenschap is nu onderdeel van de Nederlandse cultuur en geschiedenis. Ik vind het belangrijk om daar stil bij te staan, het heeft er voor gezorgd dat de gastarbeiders van toen de kans kregen om een toekomst op te bouwen en zichzelf en hun kinderen een beter leven te geven. Dat is iets waar ik dankbaar en trots op ben, dat wij deel uitmaken van de Nederlandse samenleving en onze stempel kunnen drukken op het verhaal van Nederland.”
“Ik hou van Amsterdam, ik ben er geboren en het voelt voor mij als thuis. De drukke wijken waar verschillende culturen door elkaar wonen en bij elkaar komen daar word ik blij van.”
24
25
Soundous Alaoui Mdaghri Mindfulness trainer en coach 43 jaar Geboren in Utrecht Woont 28 jaar in Amsterdam
Soundous is Mindfulness Trainer en Coach en woont inmiddels 28 jaar in Amsterdam. Hiervoor was zij docent Frans. Ze ging Frans studeren, omdat ze het niveau Frans van de gemiddelde leraar op de middelbare school slecht vond. Ze heeft altijd geroepen: “ik kan het later veel beter!” en daarmee is zij in de voetsporen getreden van haar moeder (Karima Alaoui Mdaghri pagina 80) die ook als leerkracht werkte. Met de tijd merkte ze dat de stresslevels van jongeren steeds hoger werd, waardoor zij zich geroepen voelde om andere keuzes te gaan maken binnen het onderwijs. Tegenwoordig geeft Soundous Mindfulness trainingen aan kinderen en jongeren.
“Amsterdam is de stad waar ik me vrij voel, waar ik mezelf kan zijn, waar ik gelukkig ben, waar ik me thuis voel, waar ik deel ben van een kleurrijk stukje Nederland, waar ik mijn kinderen heb gekregen, waar ik kansen heb gecreëerd en heb gekregen.”
Amsterdammer
“Wat mij een typische Amsterdammer maakt is dat ik open sta voor een wereld en een stad die zich continu ontwikkelt op alle vlakken. Amsterdam is een wereldstad, een smeltkroes van nationaliteiten komen hier bij elkaar, die allemaal de identiteit van Amsterdam zijn gaan bepalen met de tijd en ik voel me als een vis in het water daartussen. Amsterdam is de stad waar ik me vrij voel, waar ik mezelf kan zijn, waar ik gelukkig ben, waar ik me thuis voel, waar ik deel ben van een kleurrijk stukje Nederland, waar ik mijn kinderen heb gekregen, waar ik kansen heb gecreëerd en heb gekregen. Dit alles en nog veel meer maakt mij een typische Amsterdammer.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie betekent voor mij het begin van een stukje geschiedenis waar wij onderdeel van zijn. We hebben deelgenomen aan de ontwikkeling en wederopbouw van Nederland, we hebben bewezen meer in ons mars te hebben en we hebben een extra kleurtje toegevoegd aan het diverse kleurenpalet in Nederland.” 26
27
Hanan Himmi
Fashion designer 36 jaar Geboren in Amsterdam
Hanan is een trotse Amsterdamse fashion designer. Na haar studie International Fashion Management aan de AMFI (Amsterdam Fashion Institute) werkte ze als production buyer bij verschillende mode bedrijven. Daarna besloot ze om het zelf te proberen. Met haar ervaringen in de mode wereldwijd en haar andere grote passie reizen, brengt ze haar liefde voor fashion samen in haar modelabel HIMMIH. Geïnspireerd door de Marokkaanse Bohémien en de westerse mode brengt ze met haar creaties beide culturen tot elkaar.
“We zien ook meer succesverhalen in sport, muziek, politiek en in de zakenwereld en ik hoop dat we het in de komende 50 jaar alleen maar nog beter gaan doen.”
AMSTERDAMSE/MAROKKAANSE
“Ik ga bijna mijn stad niet uit als ik in Nederland ben. Voor mijn gevoel is alles te ver als het buiten Amsterdam is en als ik de stad uit ga dan ben ik opgelucht als ik de oude vertrouwde A10 op rij. Ik vind Amsterdam de leukste en mooiste stad van Nederland en zou het niet verruilen voor een andere stad. Als ik in het buitenland ben en mensen vragen mij waar ik vandaan kom of woon dan zeg ik altijd: I was born and raised in Amsterdam but originally from Morocco. Marokkaanse humor is de leukste humor. Ik lach mij altijd dood wanneer ik met Marokkanen anekdotes en verhalen deel. Ik hou van Marokko en ga er graag heen.”
50 jaar migratie
“Ik ben trots dat we het steeds beter doen en onze stempel hebben gedrukt op de samenleving. We zien ook meer succesverhalen in sport, muziek, politiek en in de zakenwereld en ik hoop dat we het in de komende 50 jaar alleen maar nog beter gaan doen.”
28
29
Mbarka N’bir Directeur-bestuurder stichting Aminah 55 jaar Geboren in Marokko
Mbarka woont sinds 1968 in Amsterdam, is directeur-bestuurder van haar eigen stichting en werkte voorheen als kraamverzorgster, verpleegkundige, lerares, projectmedewerker en manager thuiszorg. Haar droom is een centrum voor, door en met vrouwen om te werken aan het verbeteren van hun situatie. In 2016 heeft ze de eerste stap genomen door haar stichting Aminah op te zetten om een locatie in Bos en Lommer te kunnen behouden voor de bewoners uit de buurt. Mbarka is lid van de raad van toezicht van een scholengemeenschap en mantelzorger van haar ouders. Haar belangrijkste baan is volgens haar “moeder zijn van drie geweldige kinderen en oma van twee prachtige kleinkinderen.”
Marokkaanse/Amsterdamse
“Ik ben een typische (pre-millennium) Marokkaanse Amsterdamse doordat ik alles op de fiets doe. Ik kan genieten van het wandelen over de grachtengordel van het centrum. Het socialisme heb ik met de paplepel binnen gekregen. Dat maakt mij strijdvaardig tegen onrechtvaardigheid en voor gelijke kansen voor iedereen. Het Marokkaanse in mij maakt dat mijn deur voor eenieder openstaat, dat alle samenkomsten met eten gepaard gaan en ik van elke gelegenheid een feestje maak. En mijn familie staat op nummer een.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie staat voor mij gelijk aan mijn komst naar Nederland en dat ik hier ben opgegroeid. Ik heb geen probleem gehad met het leven in twee werelden. Ze zijn complementair. Verrijkend en versterkend. De geschiedenis van Nederland en die van Marokko komen samen bijeen door onze migratie. En de migratie is een deel van de geschiedenis van mij en mijn familie. Ik ben er trots op dat ik een migrantendochter ben. Nederland heeft mij een kansrijke omgeving gegeven, ik heb samen met mijn ouders, mijn familie en mijn gezin meegewerkt aan de economie van Nederland en de cirkel is rond door zelf mee te werken aan gelijke kansen voor iedereen in Nederland.”
“Ik heb samen met mijn ouders, mijn familie en mijn gezin meegewerkt aan de economie van Nederland en de cirkel is rond door zelf mee te werken aan gelijke kansen voor iedereen in Nederland.” 30
31
Karima Ahmadouch
Designer en eigenaresse fashionlabel en preventiewerker bij de GGZ 41 jaar Geboren in Maastricht In Nederland vanaf haar geboorte, in Amsterdam vanaf haar 24e levensjaar
Karima woont sinds haar 24e in Amsterdam en is designer en eigenaresse van het fashionlabel JEDIDA en preventiewerker bij de GGZ. Van kleins af aan vond ze het “heerlijk om mij anders dan anderen te kleden.” Ze onderscheidde zich altijd door iets extra’s aan haar kleding toe te voegen. Jaren later is ze haar eigen fashionlabel gestart genaamd JEDIDA. Alles wordt met de hand gemaakt in Marokko en na twaalf uitverkochte collecties is zij nu druk bezig met de dertiende collectie. Daarnaast werkt ze als preventiewerker bij de GGZ.
Amsterdamse
“Ik als geboren Limburger geniet van de diversiteit die de markten in geuren en kleuren bieden, elke keer weer zie je op de Amsterdamse markten hoe mooi ons land is! De verschillende etniciteiten die letterlijk en figuurlijk naast elkaar staan en werken, het rijke pallet aan kleurrijk voedsel en kleurrijke kledingitems. Ik vind het heerlijk om te fietsen door Amsterdam, soms wel twee keer op een dag van Oost naar West, ik vind het heerlijk om over de Amsterdamse markten te slenteren.”
50 jaar migratie
“Ik ben trots! Trots op de basis die onze ouders voor ons gelegd hebben in dit mooie land. De kansen die ze hebben gekregen maar ook zeker gegrepen om voor ons een bestaan hier op te bouwen. Trots dat wij dankzij hen hier vandaag de dag leven en wij allemaal zo ons best doen om iets moois te doen voor onze maatschappij elke dag weer. Trots dat zij zonder enige voorkennis van taal en culturele gebruiken zo lang hier wonen en vandaag de dag nog steeds hun steentje bijdragen. Trots op het feit dat wij, de tweede generatie, in zo’n korte tijd hebben kunnen laten zien waar wij allemaal toe in staat zijn als het gaat om wilskracht, doorzettingsvermogen en discipline. Trots op mijn vader, waarvan ik deze eigenschappen heb meegekregen, een vader die door weer en wind ging werken, zich nooit ziek heeft gemeld en na bijna 25 jaar met opgeheven hoofd afscheid nam bij de NS.”
32
“Ik ben trots op het feit dat wij, de tweede generatie, in zo’n korte tijd hebben kunnen laten zien waar wij allemaal toe in staat zijn als het gaat om wilskracht, doorzettingsvermogen en discipline.”
33
Mariam Bel-Hadj Docente en hulpverlener 28 jaar Geboren in Amsterdam
Mariam is docente en hulpverlener en droomde er op jonge leeftijd al van om juffrouw te worden. Naarmate ze ouder werd, vervaagde die droom en is ze de opleiding SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening, red.) gaan studeren. Tijdens die studie kwam ze er toch achter dat haar droom bij het onderwijs lag en na die opleiding is ze alsnog de lerarenopleiding gaan volgen. Nu werkt ze op een school waar zij beide opleidingen kan combineren. Op deze manier is haar droom alsnog uitgekomen en kan ze jongeren maximaal ondersteunen. Naast haar werk als docente is ze ook bezig met de master Onderwijswetenschappen.
Marokkaanse/Amsterdamse
“Ik ben een trotse Marokkaanse Amsterdammer. Wat mij een typische Marokkaanse maakt is mijn liefde voor de cultuur en tradities. Net zoals vele andere Marokkaanse kinderen ging ik als kind vroeger altijd zes weken naar Marokko. Ondanks dat ik niet meer zes weken erheen ga, heb ik deze traditie wel in stand geprobeerd te houden door elk zomer mijn moederland te bezoeken. Hierdoor spreek ik de Marokkaanse taal (Darija) vloeiend.”
50 jaar migratie
“Als ik aan 50 jaar migratie denk, dan komen de volgende woorden in mij op: overleven, eenzaamheid, hard werken, toekomst, kansen, mogelijkheden en onafhankelijkheid. Als eerste denk ik aan de eerste generatie Marokkanen die alles hebben opgeofferd en alles en iedereen achter zich hebben moeten laten voor een ‘betere toekomst’ in een onbekend land. Een land waarin zij de taal niet spraken noch bekend waren met de cultuur en de tradities. Het land waar zij na jaren van eenzaamheid zich nu verbonden voelen.”
“Als ik aan 50 jaar migratie denk, dan komen de volgende woorden in mij op: overleven, eenzaamheid, hard werken, toekomst, kansen, mogelijkheden en onafhankelijkheid.”
34
35
Khadija Bahara Bestuurskundige en vitaliteitscoach 32 jaar Geboren in Amsterdam
Khadija is een sociale ondernemer die geboren en getogen is in Amsterdam. Zij was als jongedame al geïnteresseerd in grootstedelijke vraagstukken, dit was voor haar een reden om de studie bedrijfskunde te gaan volgen en om op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan complexe maatschappelijke vraagstukken. Ook heeft zij de opleiding tot vitaliteitscoach gevolgd omdat ze sociaal kwetsbare vrouwen middels coaching wilt helpen. Daarnaast voert zij een onderzoek uit in opdracht van de Gemeente Amsterdam.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik hou ervan om minimaal een keer per week over de grachtengordels, de straatjes en de steegjes in de binnenstad te wandelen. En ik hou van de Marokkaanse keuken, het warme weer, de hammam, de mooie felle kleuren en de gezelligheid.”
50 jaar migratie
“Dit roept meer emoties bij mij op dan ik in eerste instantie had verwacht aangezien ik, naarmate ik zelf ouder wordt, mij steeds beter lijk te realiseren dat de eerste generatie migranten behalve mooie tijden uiteraard ook minder mooie tijden hebben gekend. Velen waren namelijk de taal niet machtig en velen hebben nooit kunnen leren hoe ze het beste met twee verschillende culturen om konden gaan. Dit geldt ook voor de generaties na hen wat weer heeft geleid tot interessante vraagstukken zoals ‘identiteitscrisissen’. Het lijkt er namelijk op dat vooral migranten hiermee te maken hebben, op dit punt valt nog veel winst te behalen.”
“Ik hou ervan om minimaal een keer per week over de grachtengordels, de straatjes en de steegjes in de binnenstad te wandelen.”
36
37
Khadija al Mourabit Fractiemedewerker GroenLinks Amsterdam en filosoof 39 jaar Geboren in Amsterdam
Khadija studeerde filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in Logica. Ze is momenteel bezig met het afronden van haar specialisatie Brein & Cognitie en werkzaam als fractiemedewerker bij GroenLinks Amsterdam. Voorheen was zij de voorzitter van het studentenplatform Amsterdam United aan de Universiteit van Amsterdam. Momenteel zit zij in de Raad van Advies van de studentenorganisatie van de UvA en is ze voorzitter van iLandart; een organisatie die kunstzinnige educatie bevordert onder kinderen uit kansarme wijken in Amsterdam. Ze maakte de documentaire “Le Voyage de Khadija” die in Nederland en in de Rif van Marokko is opgenomen. De rode draad hierin is haar leven in Nederland, als kind van migrantenouders, en het leven van haar oma in de Rif. De documentaire won de prijs voor de beste montage in Tanger en de publieksprijs bij het “11° Festival International du Film de Femmes de Salé” in Marokko. Dit laatstgenoemde festival is het grootste internationale vrouwenfilm festival van het continent Afrika.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Als identiteit als een mozaïek is, dan is het typisch Amsterdamse en Marokkaanse bij mij het cement wat mijn wezen bij elkaar houdt. Ik zeg dan ook dat je niet tussen twee culturen zit maar je bent altijd gesitueerd in twee of zelfs meer culturen. Het typische Amsterdamse wat ik bezit is onder andere de Amsterdamse openheid, individualiteit, humor en pluriformiteit die ik zelf nastreef. Hiervoor is ook moed nodig, openstaan voor verscheidenheid.”
50 jaar migratie
“Een viering van de durf en moed van onze ouders, van mijn ouders, zij die hebben durven dromen van een beter leven. Mijn vader Taieb die zijn gezin onderhield en ons een sterke Marokkaanse en Riffijnse cultuur en identiteit mee gaf. Het geduld en de kracht van mijn moeder (die Fatima heet) om een gezin groot te brengen in een land dat vreemd voor haar leek. Dit is het harde werk wat ik wil voortzetten; als hun nazaat, de personificatie van hun dromen. Het heeft mij tot de krachtige, zelfredzame, hoogopgeleide en zelfstandige vrouw gemaakt die ik vandaag de dag ben. Het heeft mogelijkheden gecreëerd die vrouwen in mijn familie veelal niet hebben. De mogelijkheid om te emanciperen, studeren en mezelf zelfstandig te ontwikkelen hoe ik dat wil. Zonder deze migratie was ik wellicht zelf geëmigreerd. Dat deel van mijn levenspad hebben mijn ouders voor mij afgelegd. Zodoende de last, die het snakken naar vrijheid is, verlicht.”
38
“Zonder deze migratie was ik wellicht zelf geëmigreerd. Dat deel van mijn levenspad hebben mijn ouders voor mij afgelegd. Zodoende de last, die het snakken naar vrijheid is, verlicht.”
39
Mariëm Zian
Neonatologieverpleegkundige, spoken word artieste en IRO Official (scheidsrechter bij vechtsporten) 30 jaar Geboren in Tetouan (Marokko)
Marïem is neonatologieverpleegkundige (zorg voor prematuren en zieke pasgeborenen), spoken word artieste en IRO Official (scheidsrechter bij vechtsporten), groeide op in Amsterdam West en woont in Zuidoost. Ze begon op jonge leeftijd met schrijven en zingen en wilde als kind altijd zangeres worden. Marïem heeft ook jarenlang thaibokslessen en personal trainingen aan vrouwen en kinderen gegeven en is als scheidsrechter nog regelmatig actief op vechtsportgala’s (thaiboksen, boksen, MMA, freefight).
Marokkaanse/Amsterdamse
“Ik hou enorm veel van mijn roots en mijn cultuur. Mijn ouders zijn beiden geboren in Ouadrass, een berg tussen Tetouan en Tanger. Ikzelf ben geboren in Tetouan. Ik ben altijd enorm trots geweest op mijn roots en ik straalde altijd als mij werd gevraagd wat mijn roots zijn. In alles wat ik doe probeer ik altijd authentiek te blijven, dit geldt tevens voor het Amsterdammer zijn. Ik praat het liefst zo plat Amsterdams mogelijk. Ik hou ervan om dingen te behouden zoals ze zijn, ik denk dat ik vrij conservatief ben. Hiernaast ben ik zelf een smeltkroes, een contradict, een incongruent stukje mens. Van mijn roots, cultuur en de manier hoe ik ben opgevoed.”
50 jaar migratie
“Ik hou van geschiedenis en cultuur en heb een ex-muzikant en verhalenverteller als vader. Ik heb verscheidene stukken over mijn vader en moeder, hoe zij naar Nederland kwamen, mijn roots, de kolonisering van Spanje, de migratie. Mijn vader en moeder zijn onze eerste generatie die naar Nederland zijn gekomen, in de jaren ’70. Mijn vader 17, mijn moeder 16. Mijn vader herinnert me eraan dat ik enkel hier heb kunnen motorrijden, heb kunnen optreden en zoveel meer heb kunnen doen dan de gemiddelde Marokkaanse vrouw die in Marokko woont. Mijn moeder daarentegen is als jong meisje uit haar veilige nest gehaald en heeft uiteraard een andere ervaring. Wel heeft zij zich na de scheiding eindelijk kunnen ontplooien en ontwikkelen. Zij kon alsnog naar school en al hetgeen leren waar zij enkel van durfde te dromen. Dit doet zij nog steeds. Mijn verlangen en het verlangen van mijn moeder om terug te keren kan worden gestild met kansen.”
40
“Ik draag een hoofddoek, rijd motor, beklim podia, zeg wat ik vind, spreek zeven talen en sta open om meer talen te leren. Ik heb een slang en een schildpad als huisdier.
41
Najat Aabid (Najia) Coördinator, beleidsmedewerker Geboren in Essaouirra, Marokko Woont 46 jaar in Nederland
Woont sinds haar 17e in Nederland en is moeder van vier volwassen kinderen. Als jonge moeder besloot zij een HBO studie te volgen en is als hulpverlener aan de slag gegaan. In die functie heeft zij bijgedragen aan het oplossen van conflicten en problemen waarmee vele Marokkanen uit de eerste generatie geconfronteerd werden. In de jaren negentig was zij verantwoordelijk voor de uitvoering van opvoedingsondersteuning trajecten aan ouders met schoolgaande kinderen. Daarna heeft zij op het gebied van vrouwen empowerment, het bieden van taal- en beroepstrajecten aan vrouwen en hen begeleiden naar werk een belangrijke rol gehad. Daarnaast was zij van 2005 tot 2010 lid van het P-team Zaanstad (het Participatie team wat destijds een initiatief was van toendertijd prinses Maxima). Tegenwoordig werkt Najia voor Stichting het R.C. Maagdenhuis en is zij verantwoordelijk voor het behandelen van binnenkomende aanvragen van sociaal maatschappelijke projecten uit Marokko, en voor het aanjagen en contact onderhouden met projecten van verschillende kwetsbare groepen die het R.C. Maagdenhuis financieel ondersteunt. Daarnaast is zij coördinator bij Kenniscentrum WoonSaem, Gemeenschappelijk Wonen voor oudere migranten. Ze ondersteunt oudere migranten bij het realiseren van woongroepen waarin zij met elkaar op een prettige manier oud kunnen worden.
Marokkaanse/Amsterdamse
“Als Marokkaanse Nederlander voel ik een enorme verbondenheid met beide landen. Ik ervaar het als een rijkdom om mij in beide werelden thuis te voelen en vrij te kunnen bewegen. Ik waardeer Nederland om de vrijheid van meningsuiting, de gelijke rechten en de kansen en mogelijkheden die het land te bieden heeft. Tegelijkertijd ben ik trots op mijn Marokkaanse wortels en cultuur, de waarden en normen zoals de gastvrijheid, de zorg voor elkaar, het respect voor ouderen en het delen van vreugde en verdriet.”
50 jaar migratie
“Ik kijk terug op een bijzonder tijdperk waarin de eerste generatie Marokkanen op eigen kracht, met weinig middelen en zonder begeleiding haar weg heeft kunnen vinden in dit destijds vreemde land. Een generatie mannen en vrouwen die hard heeft gewerkt en bijgedragen aan de opbouw van het huidige Nederland. Ook kijk ik met trots naar de tweede en derde generatie Marokkaanse Nederlanders die met beide benen in de Nederlandse samenleving staan en hier met succes hun weg volgen. Een generatie die dit land professionals, bestuurders, politie, schrijvers, journalisten, artiesten en kunstenaars heeft opgeleverd.”
42
“Ik kijk terug op een bijzonder tijdperk waarin de eerste generatie Marokkanen op eigen kracht, met weinig middelen en zonder begeleiding haar weg heeft kunnen vinden in dit destijds vreemde land.�
43
Kauthar Bouchallikht Freelance publicist, trainer, moderator, campaigner, redacteur, projectcoördinator en ‘nog wat dingen’ 25 jaar Geboren en getogen “Amsterdammert”
Kauthar woont in Amsterdam, is publicist, trainer, moderator, campaigner, redacteur, coördinator, freelancer, enzovoort. Dat is haar beschrijving op LinkedIn. Werkt voor onder andere DeGoedeZaak, OneWorld, Parool, De Correspondent, Milieudefensie, WijBlijvenHier!, Fossielvrij, PAX, NieuwWij, Groene Moslims, Stichting Verhalende Journalistiek en zit in de denktank voor het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Inspiratie en kracht haalt ze uit de islam. En soms is ze gewoon aan het fietsen met een podcast in de oren.
Amsterdam
“Dat ik niet het een of het ander ben, maar van alles en nog wat: mijn identiteit is fluïde en constant in ontwikkeling.”
50 jaar migratie
“Een (familie)geschiedenis die elke dag relevant is voor wie ik ben en wat ik doe, en met mij vele anderen. Belangrijk om bij stil te staan, want zonder oog te hebben voor wortels is het moeilijker te groeien, in welke windrichting dan ook.”
“Dat ik niet het een of het ander ben, maar van alles en nog wat: mijn identiteit is fluïde en constant in ontwikkeling.”
44
45
Mouna Laroussi Tahiri Choreograaf, Danstheater maker, Performer & Creatieve multiculturele ondernemer 37 jaar Geboren in Gouda, sinds 2007 in Amsterdam
Mouna is choreografe, danstheatermaker en het creatieve brein achter de producties van Mouna Dance Productions en Stichting Mouna Mix. In haar interdisciplinaire voorstellingen met dans, theater en muziek belicht ze actuele maatschappelijke thema’s vanuit haar perspectief als Nederlands Marokkaanse maker. Ze focust zich al jaren op het onderzoeken, ontwikkelen en uitwisselen van cross-overs in diverse dansstijlen, muziek, verschillende theaterdisciplines en ontmoetingen tussen mensen met verschillende culturele achtergronden. Met als specialiteit de cross-overs tussen het oosten en het westen. Haar docu-dansvoorstelling Sneak Preview was een samenwerking met de Universiteit Hassan II in Casablanca en voor dit project heeft ze 21 niqab dragende vrouwen geïnterviewd in Marokko en in Nederland. In 2015 ontwikkelde ze dansvoorstelling Haschoema over de sociale controle binnen de Arabische gemeenschap en het effect daarvan op vrouwen. Samen met Podium Mozaïek ontwikkelde ze de one-woman show Schijtziek voor het Nieuwe Makers Festival RRReuring 2018.
Marokkaanse/Amsterdamse
“Mijn gastvrijheid, mijn warmte, het graag omringen met mijn familie, mijn grote liefde voor de Marokkaanse keuken (beste keuken in de hele wereld), de taal, mijn accent als ik praat en de Marokkaanse humor. Het grootste deel van mijn creativiteit haal ik uit mijn Marokkaanse kant. Namelijk mijn liefde voor de Marokkaanse muziek, de dansen, de geschiedenis en de verschillende kledingdrachten. Elk jaar ga ik naar Marokko en vind daar een rust, een gemoedsrust, een warm thuiskomen. Mijn lichaam gedijt in de warme lucht in Marokko beter. Hierdoor beweeg ik mij makkelijker, bijna gewichtsloos. Ik denk dat al deze punten mij typisch Marokkaans maken.”
50 jaar migratie
“Mijn vader Mohamed Laroussi Tahiri kwam in 1970 naar Nederland om in het kader van zijn studie Toerisme stage te lopen bij hotel Huis ter Duin in Noordwijk aan Zee. Na enkele Nederlandse studies kwam hij in 1976 bij de gemeente Gouda in dienst als sociaal raadsman. Na 12 jaar sociaal werk is hij een eigen bedrijf begonnen dat gericht was op het importeren en exporteren van groenten en fruit van en naar Marokko. Mijn vader past in de praktijk toe waar velen over praten, namelijk: elkaar leren kennen. Hij is voor mij altijd een bruggenbouwer geweest, mijn held. Dankzij mijn vader en mijn moeder heb ik samen met mijn zussen vrijheid, kansen en meer mogelijkheden gekregen om een goed leven te starten. De eerste generatie Marokkanen hebben zo hard gewerkt om iets te bereiken voor onze generaties. Dat zijn voor mij de helden! 50 jaar migratie is voor mij een ode aan deze helden!” 46
“Het grootste deel van mijn creativiteit haal ik uit mijn Marokkaanse kant.”
47
Samira Akhnikh Kinderarts 35 jaar Geboren in Amsterdam
Samira is een energieke en gedreven kinderarts in opleiding en woonde sinds haar geboorte altijd in Amsterdam (met een tijdelijke uitstap naar Brussel in verband met werk). Zij werkt al negen jaar als arts, waarvan de afgelopen drie jaar dus als kinderarts in opleiding in Brussel. Haar interesse en vastberadenheid om dokter te worden begon al op jonge leeftijd, in het bijzonder voor de kindergeneeskunde.
Amsterdam
“Ik hou van de sterk verbale scherpe snelle en soms harde Amsterdamse humor, met het hart op de tong.”
50 jaar migratie
“Een ode aan mijn ouders, aan mijn inmiddels overleden vader. Die in de jaren 70 de oversteek waagde voor een beter bestaan in Nederland. Die het grootste deel van zijn leven in Nederland met trots bij De Stadsreinigingsdienst Amsterdam werkte. Een vader die me er altijd aan herinnerde dat je hard moet werken voor die ene droom. Niet voor hem, niet voor mijn moeder. Puur en alleen voor mezelf. Dat moest ik niet vergeten. Die herinneringen maken mij tot wie ik vandaag ben.”
“Het is moeilijk uit te leggen wat mij als kind aantrok in een vak dat ik nauwelijks kende en waarin ik in mijn omgeving geen voorbeelden van had. Dat gevoel werd mijn missie.” 48
49
Ouarda Batou Docent Omgangskunde 38 jaar Geboren in Beni Said, Marokko
Ouarda woont al 37 jaar in Amsterdam en doceert de vakken dienstverlening, sociale vaardigheden en internationale diversiteit. “Dit vak doceer ik graag, omdat het vooral gaat over de diverse culturele achtergronden ontmoeten. De bewustwording begint vooral bij jezelf ten aanzien van een andere culturele groep. Mijn missie is dan ook leer eerst jezelf kennen alvorens je oordeelt over anderen.” Haar naam heeft ze te danken aan haar opa die als een van de eerste Marokkaanse gastarbeiders naar Nederland is gekomen in de jaren ‘60. Ze groeide op met veel rolmodellen waarvan het meerendeel in de familie docenten zijn. Identiteit staat tijdens alle vakken die zij geeft centraal.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Sinds een paar jaar ben ik getrouwd met een Marokkaanse Nederlander uit Enschede. Ik heb sindsdien het besef dat ik echt een ras ‘Amsterdamse’ ben. We zijn opvallend anders, ondanks dat wij Marokkaanse ouders en roots hebben. Dit verschil is alleen merkbaar als je mensen ontmoet van een andere stad in Nederland. De verschillen zitten in de manier van communiceren, maar ook denkwijze. Ik ben denk ik iets toleranter dan de traditionele Twentenaar.”
50 jaar migratie“
“De migratie heeft mijn keuzes in het leven bepaald en de omstandigheden geschept om mij te ontwikkelen tot de vrouw van vandaag. De positie die mijn ouders in Nederland hebben ervaar ik als positiever dan de jongeren. De jongeren kennen te weinig geschiedenis van de ouders en zijn hierdoor verdwaald. De grenzen van jezelf en de ander kennen als het gaat om culturele verschillen is alleen mogelijk als je weet waar je vandaan komt. Het kennen van je geschiedenis geeft je een richtlijn in hoe je het beste met elkaar kan samenleven.”
“Ik voel mij thuis en zeer welkom in Nederland. Ik heb gelukkig van beide culturen het beste kunnen overnemen en dit is in stroomlijn met de Islam die een belangrijke rol speelt in mijn leven.” 50
51
Manal Lamrabat Scholier 14 jaar Geboren in Amsterdam
Manal woont in Amsterdam-West, is scholier en zit op het Caland Lyceum waar zij het VWO Technasium doet. Op de basisschool heeft zij de Jeugdjournaal Presentatie Wedstrijd gewonnen en het Jeugdjournaal gepresenteerd. Het leek haar leuk om presentatrice te worden maar heeft nog geen 100% beeld van welke vervolgopleiding ze wilt volgen. Manal heeft zich ook ingezet als lid van de junior adviescommissie.
“We zijn hier al 50 jaar, we zijn aanwezig, sterk en dragen zeker een steentje bij aan de maatschappij.” Amsterdam
“Ik ben geboren en getogen in Amsterdam, de stad waar ik mij thuis voel. Ik heb hier familie vrienden en mijn school. Mijn hele leven ligt hier.”
50 jaar migratie
“Ik vind het heel mooi dat de Marokkaanse vrouw in Nederland haar plek heeft gevonden. Mijn moeder en andere vrouwen zijn hier al 50 jaar. We zijn hier al 50 jaar, we zijn aanwezig, sterk en dragen zeker een steentje bij aan de maatschappij.”
52
53
Karima el Fillali Artiest 32 jaar Geboren in De Lier (’t Westland), Nederland
Karima is artiest en woont sinds haar geboorte in Amsterdam. Na haar studie Kunsten, Cultuur en Media aan de RuG (Rijksuniversiteit Groningen red.) vertrok Karima naar Marokko voor een muzikale reis. Hier heeft zij zich verdiept in o.a. klassieke Arabische zang en Noord-Afrikaanse muzikale tradities. Momenteel treedt Karima op in veelal multidisciplinaire voorstellingen (muziek, dans, visuele kunst en storytelling) met een zowel klassiek als experimenteel repertoire. Het doordringen en overstijgen van grenzen is essentieel binnen haar werk.
“Een herinnering dat mensen, hun leven en toekomstvisie onomkeerbaar veranderen door reizen en migratie.” Marokkaanse
“Ik zie mezelf niet als een typische Marokkaanse, ik kan me hier niet echt iets bij inbeelden. Ter info: Mijn moeder is Nederlandse en mijn vader Marokkaans.”
50 jaar migratie
“Een herinnering dat elke verbinding die mensen maken een effect heeft. Dat mensen, hun leven en toekomstvisie onomkeerbaar veranderen door reizen en migratie. En dat plekken wellicht even onomkeerbaar veranderen door de aanwezigheid van mensen.”
54
55
Souad Bouali
Illustrator & Masterstudent Health Sciences 29 jaar Geboren in Winterswijk
Souad is ondernemer en student, geboren en getogen in het oosten van het land en sinds haar 19e naar Amsterdam verhuisd om aan de Vrije Universiteit het vak Gezondheidswetenschappen te gaan studeren. Van jongs af aan heeft Souad een eigen mening en visie op alles wat zij ziet. Naast haar studie geeft zij haar creativiteit de ruimte door vanuit haar eigen onderneming als illustrator te ontwerpen voor opdrachtgevers als bedrijven en particulieren. Zij haalt voldoening uit haar creativiteit door dingen te creëren waarmee zij anderen versteld kan laten staan.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik denk dat je mij kunt categoriseren als toerist in eigen land. Ik vind dat Amsterdam anno 2019 een wereldstad is: een product van verschillende etniciteiten en culturen dat bestaat uit de inwoners, bezoekers én de mensen die zijn blijven hangen. Dat laatste, dat ben ik. Ik ben in Amsterdam komen wonen en wil voorlopig nog niet weg. Is dat niet typisch Amsterdams? Wat betreft het Marokkaanse in mij is het denk ik heel simpel. Ik haal letterlijk de hele voorraadkast leeg als je even bij me op visite komt, zelfs wanneer je geen trek hebt.”
50 jaar migratie
“Nederland heeft door de migratie een tintje, een Sunkissed look. En ik vind dat het haar onwijs goed staat maar dat het echt tijd is dat ze zichzelf accepteert. Ze zou zichzelf eens moeten zien zoals ik haar zie: onweerstaanbaar sterk met een rijk hart aan cultuur en smaak.”
“Nederland zou zichzelf eens moeten zien zoals ik haar zie: onweerstaanbaar sterk met een rijk hart aan cultuur en smaak.” 56
57
Nora Aamour
Oprichter van stichting Samen Sterk Vrouwen West en coördinator activiteiten bij de stichting Medewerker Maatschappelijk Zorg 47 jaar Geboren in Marokko
Nora Aamour woont al dertig jaar in Nederland en is al twintig jaar actief als o.a. vrijwilligster in Amsterdam. Samen met haar collega Darifa Benhadhoum heeft zij de stichting Samen Sterk Vrouwen West opgericht. “Benhadhoum en Aamour (ook wel de ‘Engelen van West’ genoemd) kwamen uit Marokko naar Nederland en algauw voelden ze zich eenzaam omdat ze niet de Nederlandse taal spraken en hun weg in de maatschappij niet kenden. Ze namen zich voor om dit andere vrouwen te besparen (bron: interview uit NieuwWij).” Samen Sterk Vrouwen West is een vrijwilligersorganisatie voor en door vrouwen uit de Westerparkbuurt. Maar inmiddels weten ook vrouwen van elders de stichting te vinden. De organisatie heeft als doel om vrouwen met elkaar in contact te brengen, elkaars krachten en mogelijkheden aan te spreken om het leven in Westerpark met beide handen aan te pakken. Het zijn voornamelijk vrouwen met een Marokkaanse achtergrond die gebruik maken van de activiteiten van Nora en Darifa, maar er komen steeds meer diverse gezichten bij. Bovendien hebben de vrouwen zelf inbreng in het soort voorlichting en training die worden georganiseerd.
Amsterdamse/Marokkaanse
“In mijn dagelijkse werk kom ik met verschillende mensen in aanraking en door goed te luisteren naar hun ervaringen voel ik mij nog meer verbonden met de stad. Mijn betrokkenheid en gevoel voor verantwoordelijkheid voor mijn medemens maakt mij denk ik een typische Amsterdamse/Marokkaanse.”
50 jaar migratie
“Het was een moeilijke periode in het begin, toen mensen hun eigen land moesten achterlaten, maar ik zie dat ze nu mooie resultaten behalen als migranten. Ik hoor zoveel leuke, inspirerende, krachtige en leerzame verhalen. Ik heb hier zoveel van geleerd.”
“Mijn betrokkenheid en gevoel voor verantwoordelijkheid voor mijn medemens maakt mij denk ik een typische Amsterdamse/Marokkaanse.” 58
59
Fatima Ghabri Projectleider Gemeente Amsterdam 42 jaar Geboren en getogen in Amsterdam
Fatima is nu een klein jaar werkzaam bij de Gemeente Amsterdam na ruim 19 jaar bij Reclassering Nederland gewerkt te hebben in de uitvoering, management en beleid. Op het stadhuis bij de afdeling Openbare Orde en Veiligheid houdt ze zich als projectleider bezig met de aanpak radicalisering. Fatima is trots dat ze mag werken in haar geboortestad en “mooiste stad van Nederland” en hoopt met haar ervaring bij te dragen aan een nog veiligere stad. Naast hard werken geniet ze volop van het leven met haar gezin, familie en vrienden. Ze wilt alles uit het leven halen: “het leven is een feest, maar je moet wel zelf de slingers ophangen.”
AMSTERDAM
“Amsterdam is voor mij een wereldstad en staat voor vrijheid. En wat mij een typisch Amsterdamse maakt is dat ik een wereldmens ben!”
50 jaar migratie
“Het besef dat onze (1e generatie) ouders hun vaderland hebben verlaten, hard hebben gewerkt en moeilijke en zware tijden hebben gekend. Dit hebben zij gedaan om ons een goede toekomst te bieden. Dat is ze gelukt en daar ben ik ze voor altijd dankbaar voor!”
“Amsterdam is voor mij een wereldstad en staat voor vrijheid. En wat mij een typisch Amsterdamse maakt is dat ik een wereldmens ben!” 60
61
Samira Dahmani Ondernemer 35 jaar Geboren en getogen in Amsterdam
Samira studeerde af tijdens de economische crisis in 2007 en dit heeft er voor gezorgd dat Samira is gaan ondernemen. Vandaag de dag runt ze Couscousbar in Amsterdam Oost, Moon Amsterdam Oost en Strongfood. Deze bedrijven hebben 1 belangrijke verbinding DE VROUW. Met trots werkt ze dagelijks samen met verschillende vrouwen en “zetten we elkaar in onze kracht.”
“Hoe ouder ik word hoe meer ik ook kan genieten van mijn Marokkaanse roots, en die zet ik bijvoorbeeld in bij de Couscousbar. Waar we de Marokkaanse keuken samen met de mama’s op de kaart zetten. Dat maakt mij ontzettend trots.”
Amsterdam
“Ben geboren en getogen in Amsterdam. Geniet van het Amsterdamse leven waar ik graag gebruik maak van mijn fiets en geniet van de diversiteit die de stad me geeft. Hoe ouder ik word hoe meer ik ook kan genieten van mijn Marokkaanse roots, en die zet ik bijvoorbeeld in bij de Couscousbar waar we de Marokkaanse keuken samen met de mama’s op de kaart zetten. Dat maakt mij ontzettend trots.”
50 jaar migratie
“Lijkt heel lang, maar is toch ook heel kort. Er is veel gebeurd maar ook weinig gebeurd. Doordat we het dit jaar zo goed aan het vieren zijn, zie je ook wat wij als Marokkaanse Nederlanders hebben bijgedragen aan de Nederlandse samenleving. Hoe bijzonder is dat!”
62
63
Anissa el Idrissi Scholier 14 jaar Geboren in Amsterdam
Anissa is een jonge bewuste Amsterdamse meid die zoals zij zelf beschrijft aan het begin van haar leven staat en ook het maximale uit het leven wil halen. Haar moeder is haar grote inspiratiebron en tevens haar beste vriendin. Anissa is actief in de wijk en helpt mee met het organiseren van activiteiten voor leeftijdsgenoten in de wijk. Anissa is iemand die de leefwereld van andere meiden goed begrijpt en ook op een positieve manier iets wil betekenen voor haar generatie. Anissa wil later het liefst met jongeren in de gevangenis werken en hen zo goed mogelijk voorbereiden op een positieve deelname aan de samenleving.
Amsterdam
“Amsterdam is mijn stad en de stad waar niemand een verkeerd woord over moet zeggen. Ik voel mij thuis in Amsterdam en hou van Amsterdam. Amsterdam is ook de stad waar meiden als ik kunnen dromen over wat je wilt worden en welke dromen je wilt nastreven.”
50 jaar migratie
“In gesprekken met mijn moeder en vader kreeg ik een beeld over 50 migratie van Marokkanen in Amsterdam. Voor mij en vele meiden is ons bestaan in Amsterdam een vanzelfsprekendheid, terwijl onze ouders veel hebben moeten doorstaan voordat zij gekomen zijn tot waar zij nu staan. Mijn liefde en respect voor mijn ouders is hierdoor alleen maar groter en dieper geworden.”
“Als jong meisje kan ik mij niet goed indenken welke opofferingen de eerste generaties Marokkanen voor ons hebben gedaan. Ik kan mij wel indenken dat het niet makkelijk zal zijn geweest. Wij hebben alles en zij hebben voor alles moeten vechten. Respect!!!”
64
65
Fatima Elmessii
Huisvrouw 58 jaar Geboren in Marokko
Fatima had in Marokko de droom om stewardess te worden tot ze in 1985 de kans kreeg om naar Nederland te komen en hier haar nieuwe leven op te bouwen. Ze nam hierbij ook afscheid van haar droom om stewardess te worden. Als alleenstaande moeder heeft zij haar zoon opgevoed en is ze een trotse oma van een kleinkind en binnenkort van een tweede kleinkind. Fatima was onderdeel van het televisieprogramma ‘Groeten uit Holland’, waarin ze samen met vier andere 1e generatie Marokkaanse vrouwen op stap ging om Nederlanders te ontmoeten en Nederland te ontdekken.
Amsterdam
“Op dit moment woon ik al 34 jaar in Amsterdam en dit maakt mij meer een Amsterdamse dan Marokkaanse. Ik noem en voel mijzelf dan ook Marokkaanse Amsterdamse.”
50 jaar migratie
“In mijn beginperiode was ik blij als ik iemand tegenkwam die het Marokkaanse dialect sprak. Ik voelde mij op sommige momenten een buitenstaander in mijn wijk. Anno 2019 is de verscheidenheid van Marokkanen en andere Nieuwe Nederlanders zichtbaar in onze stad en dat stemt mij positief voor de toekomst.”
“Anno 2019 is de verscheidenheid van Marokkanen en andere Nieuwe Nederlanders zichtbaar in onze stad en dat stemt mij positief voor de toekomst.” 66
67
Souad el Markhous Directeur en eigenaar van bouwbedrijf De Combi 50 jaar (net zo oud als Marokkaanse migratie in NL) Geboren in Larache, Marokko
Souad werd in 1969 in Marokko geboren en kwam in 1989 in Amsterdam terecht. Daar begon ze in 1990 als schoonmaker bij een bouwbedrijf waar ze doorgroeide en achtereenvolgens telefoniste, administratief medewerker en hoofd van de boekhouding werd tot ze in 2014 het bedrijf overnam. Sindsdien is zij directeur-eigenaar van bouwbedrijf De Combi. In 2018 won zij twee awards: Zakenvrouw van 2018 EZVN, en een Diwan Award voor beste onderneemster van 2018.
Amsterdamse
“Ik woon meer dan dertig jaar in Nederland, en al die jaren in Amsterdam. Toen ik laatst op bezoek was bij een congres in Marokko werd mij gevraagd: ‘voel je je Marokkaans of Nederlands?’ Mijn antwoord na enkele seconden was: Ik ben een Amsterdammer! Ik hou onvoorwaardelijk van deze stad. Het maakt niet uit of je er vanaf je geboorte woont of later bent komen wonen, als je maar nooit meer weg wil, dan ben je een echte Amsterdammer in je hart. Mijn Amsterdam, mijn thuis.”
50 jaar migratie
“Vijftig jaar geschiedenis van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland zie ik als een halve eeuw hard werken. In die vijftig jaar heeft de Marokkaanse gemeenschap, in al haar diversiteit gewerkt aan haar emancipatie en participatie in de Nederlandse samenleving. Vijftig jaar hard gewerkt om nu eindelijk zichtbaar te zijn in de politiek, sport, media en zelfs meer. Natuurlijk waren en zijn er ook problemen en uitdagingen. Er is nog steeds veel werk te doen om vorm te geven aan een gezamenlijke toekomst, volwaardig burgerschap en wederzijdse acceptatie. Het begint wat ons betreft bij de erkenning van en waardering voor onze gedeelde geschiedenis.”
“Er is nog steeds veel werk te doen om vorm te geven aan een gezamenlijke toekomst, volwaardig burgerschap en wederzijdse acceptatie. Het begint wat ons betreft bij de erkenning van en waardering voor onze gedeelde geschiedenis.” 68
69
Sanaa Touzani Stewardess 45 jaar Geboren en woonachtig in Amsterdam
Sanaa is 20 jaar geleden begonnen als stewardess omdat ze meer van de wereld wilde zien en meemaken, meer dan Amsterdam en Nederland. Ze had de wilskracht en de droom om net als haar vader zelfstandig ondernemer te worden, een droom die zij uiteindelijk heeft gerealiseerd. Als trotse moeder van drie kinderen blijft zij nieuwsgierig naar meer culturen, interessante verhalen en ontmoetingen met een verscheidenheid aan mensen en unieke ervaringen.
“Hulde aan de pioniers!” Marokkaanse
“Ik ben zeker wel meer Marokkaans dan Nederlands, voor mezelf zou ik het meer een mengelmoesje noemen. Ik hou van allebei maar m’n geloof en cultuur is wel ontzettend belangrijk voor mij. Dat is mijn identiteit. Laten we zeggen een Marokkaanse met een Nederlands tintje.”
50 jaar migratie
“Mijn vader was één van de eerste ondernemers in Amsterdam die ook in andere landen bekend werd om zijn ambacht en mijn moeder was de kracht achter zijn succes. Heel veel respect voor de eerste generatie. Hulde aan de pioniers! De man met de rusteloze ziel opzoek naar geluk. Zij zijn de grondleggers van ons bestaan hier in dit land, ons leven, onze toekomst en van elke generatie hierna. Zij hebben overleefd, geleefd, en.. wij leven. Het stokje wordt elke keer overgedragen. Beladen maar met kracht, ‘gedwongen’ bewijsdrang maar met trots. Terugkijkend en verder kijkend is het een tocht zonder einde. Er is een hoop bereikt en er valt nog zoveel te bereiken.”
70
71
Fatimzahra Baba Sociaal ondernemer en inspirator 42 jaar Geboren en getogen in Amsterdam
Fatimzahra is oprichter van SAAAM, Besma en founder van FATIMA. Met haar organisatie SAAAM heeft zij met eigen ontwikkelde methodieken moeders en meiden in Amsterdam op een positieve manier in beweging krijgen om zich op deze manier maximaal te kunnen ontwikkelen en ontplooien in onze samenleving. Fatimzahra is daarnaast initiator van Besma (het Arabische woord voor glimlach) een platform voor meiden en moeders in Amsterdam om hen te motiveren, inspireren en te verbinden. In de afgelopen jaren heeft Fatimzahra in verschillende wijken in Amsterdam en daarbuiten initiatieven opgestart en uitgevoerd in samenwerking met bedrijfsleven, overheid en anderen waarbij de economische zelfstandigheid en persoonlijke positie van meiden en vrouwen sterk is verbeterd. Het bereiken van juist die ‘onbereikbare’ groepen is een kracht die door vele professionals en andere als zeer waardevol wordt ervaren.
Marokkaanse/Amsterdamse
“Mijn Marokkaanse roots zijn een onderdeel van mijn Amsterdamse DNA. Marokko is het land van mijn ouders. Van huis uit heb ik van mijn ouders meegekregen dat niks vanzelf komt aanwaaien en dat je hard moet werken om datgene te bereiken wat je voor ogen hebt. Amsterdam is voor mij ook de stad met de bewoners met een grote mond maar ook een hart van goud. Het klaarstaan voor een ander kom je in alle wijken van de stad tegen. Mensen die het zelf niet ruim hebben, maar desondanks wanneer het nodig is, klaarstaan voor een ander laat ook zien dat Amsterdam de stad van liefde en menselijkheid is. Amsterdam is de stad van mijn ouders en nu ook de stad van mijn kinderen.”
50 jaar migratie
“Mijn vader was een van de eerste gastarbeiders die als jonge man in de jaren zestig een ongewisse toekomst tegemoet ging door de grote overstap naar Europa te maken. Na een korte tocht door Frankrijk kwam hij uit in Amsterdam. Een stad waar hij het grootste deel van zijn leven keihard heeft gewerkt door dagelijks zestien uren te werken en op deze manier een betere toekomst te bieden voor zijn gezin. 50 jaar migratie kenmerkt zich voor mij met onder andere het doorzettingsvermogen, harde werken, alles in het belang zetten van het gezin door mijn vader en de vele andere vaders. Zonder ouders zouden wij niet staan waar wij nu staan. Zonder onze ouders hadden wij ons niet kunnen ontwikkelen en de Amsterdammers zijn die wij nu zijn. Het verhaal van onze ouders is een verhaal waar veel respect voor moet zijn en zij verdienen dan ook onze aandacht, zorg en liefde. Dit is het minste wat wij kunnen betekenen na 50 jaar migratie.”
72
“Zonder onze ouders hadden wij ons niet kunnen ontwikkelen en de Amsterdammers zijn die wij nu zijn.�
73
Lalla Halima Chafouk Idrissi Moeder en vrijwilligster in de wijk 44 jaar Geboren in Marokko
Lalla Halima woont sinds 1991 in Amsterdam en organiseerde de afgelopen jaren veel activiteiten voor vrouwen in Geuzenveld-Slotermeer. Zij vindt het belangrijk om bezig te zijn met hoe zij andere vrouwen op weg kan helpen en een onderdeel te zijn van de stad. Tijdens haar jeugd had ze de droom en ambitie om advocate te worden en hierdoor iets te kunnen doen en betekenen voor mensen. Na haar komst in Nederland heeft zij deze droom helaas vaarwel moeten zeggen maar met haar huidige vrijwilligerswerk levert zij alsnog een waardevolle bijdrage.
Amsterdam
“Na mijn komst naar Nederland voelde ik mij al snel een Amsterdammer. Mijn kinderen zijn hier geboren en mijn en hun toekomst ligt in Amsterdam. In Amsterdam heb ik veel over mijzelf geleerd en ook iets kunnen betekenen voor andere vrouwen in Amsterdam. Voor mij is Amsterdam ook de stad van barmhartigheid voor een ander en voor elkaar.”
50 jaar migratie
“Als moeder van kinderen heb ik respect voor de vrouwen die in de jaren zeventig vanuit Marokko naar Nederland kwamen en vaak vanuit de ene extreme in een andere extreme situatie terechtkwamen. Het feit dat zij hebben volgehouden, kinderen hebben gekregen en hen perspectief hebben geboden ondanks dat alles voor hen nieuw was is zeer bewonderenswaardig. Het pad dat zij gevolgd hebben vol met onduidelijkheden, onzekerheden maar aan de andere kant met vastbeslotenheid en doorzettingsvermogen heeft het pad voor de generaties daarna een stuk makkelijker gemaakt.”
“Veel vrouwen noemen mij ondanks mijn leeftijd van 44 de ‘Big Mom’ van de wijk. Vanuit mijn kunnen probeer ik de beste moeder voor mijn kinderen te zijn maar ook voor andere vrouwen en hun kinderen.” 74
75
Fatima El Mourabit Vakbondsvrouw FNV 44 Geboren in Ede, woont sinds 1998 in Amsterdam
Fatima werkt als vakbondsvrouw voor de FNV en zet zich in voor werknemers die zich met steun vanuit de FNV organiseren om een breed gedragen probleem bij de werkgever onder de aandacht te brengen. Ze begeleidt werknemers tijdens een proces en coacht ze om nog meer collega’s te betrekken bij een traject. De rode draad in haar werk en privéleven is voornamelijk zich inzetten voor rechtvaardigheid. Als vrijwilliger zet zij zich in bij het Humanistische Verbond (HV). HV heeft het Nieuwe Vrijdenkers platform gefaciliteerd en is ontwikkeld door vrijwilligers. Fatima heeft het vertrouwen van haar achterban gekregen om het voorzitterschap van de Nieuwe Vrijdenkers te dragen. Samen met gelijkgestemden die zich op de achtergrond inzetten als vrijwilliger, bereiken zij steeds meer mensen die zich willen aansluiten bij het Nieuwe Vrijdenkers platform. Publiekelijk spreekt Fatima ook namens haar achterban over de vrijheid van zelfbeschikking in eigen gemeenschap. Over de vrijheid om uit een religie te stappen die van huis uit als vanzelfsprekend is overgebracht.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Als klein kind kwamen wij in Amsterdam op bezoek bij een jeugdvriendin van mijn moeder die zij uit Tanger kende. Toen als kind voelde ik mij thuis in Amsterdam, lastig uit te leggen in woorden. Geen idee dat ik jaren later zou gaan wonen in Amsterdam, terwijl ik eerder in Den Haag en in Weesp heb gewoond. Elke keer als ik over de grachten fiets of wandel voelt het alsof ik voor het eerst verliefd word op Amsterdam. De mensen, de mogelijkheden, het bruisende, openheid, jezelf in alle veiligheid kunnen zijn is typisch Amsterdams voor mij.”
50 jaar migratie
“Een worsteling dat ik een vreemde ben tussen twee landen: in geen van beide landen compleet thuis, maar ook weer niet een vreemde. In Marokko geniet ik van de mooie landschappen, geuren, kleuren, de gastvrijheid en de liefde van het wederzien van mijn familie. Nederland is het land waar ik thuis kom, maakt niet uit welk land ik daarvoor heb bezocht en heb genoten van haar schoonheid. Heel even wilde ik als twintiger emigreren naar Spanje, daar kom ik heel graag en voel ik mij enorm op mijn gemak. Spanje is echt een vakantieland, het Rif-gebied waar mijn roots liggen en Amsterdam is mijn thuis. Ik zie al deze plekken als een verrijking in mijn leven wat mij veel heeft gebracht en mij heeft gemaakt tot de persoon die ik vandaag ben. Verrijking betekent 50 jaar migratie in Nederland.”
76
“Een worsteling dat ik een vreemde ben tussen twee landen: in geen van beide landen compleet thuis, maar ook weer niet een vreemde.”
77
Zahia Chohou
Ondernemer in de trouw- en beauty sector 37 jaar Sinds 2008 woonachtig in Amsterdam
Zahia (beter bekend als Ziana Zahia) is ondernemer en opgegroeid in een klein dorp in het Gooi, ze kan zich niet voorstellen ooit weg te gaan uit Amsterdam. Als jonge dame was Zahia al op zoek naar uitdagingen en als ondernemer daagt ze zichzelf geregeld uit. Zahia staat in de Marokkaanse gemeenschap bekend als make-up artist, hairstylist, designer en weddingplanner en heeft al vele bruiloften van dichtbij meegemaakt. Onlangs is zij ook gestart met haar eigen cosmetica lijn Zahia Cosmetics wat een groot succes is.
Amsterdam
“Ik denk niet dat er veel typisch Amsterdamse mensen meer zijn. Amsterdam is een hele multiculturele stad met zo veel verschillende mensen. Ik denk wel dat we allemaal één ding gemeen hebben en dat is dat iedereen zichzelf wil zijn en dat we gerespecteerd en geaccepteerd willen worden. Denk dat dat het belangrijkste is.”
“De Marokkaanse vrouw van toen is niet meer te vergelijken met die van nu. Die is nu zo sterk, onafhankelijk en ondernemend. Prachtig om te zien!”
50 jaar migratie
“Ik ben dankbaar voor mijn opa die als een van de eerste gastarbeiders naar Nederland is gekomen en dat wij met zijn allen in die 50 jaar zoveel hebben gedaan en bereikt. Er is zoveel gebeurd in die 50 jaar. Vooral voor de Marokkaanse vrouw. Die is niet meer te vergelijken met de Marokkaanse vrouw van toen. Die is nu zo sterk, onafhankelijk en ondernemend. Prachtig om te zien!”
78
79
Karima Alaoui Mdaghri Leerkracht, maatschappelijk werker Leeftijd “niet belangrijk” Geboren in Marokko
Karima woont sinds 1975 in Nederland en is moeder van 4 kinderen. Ze werkte nadat ze in Nederland gesetteld was bij Stichting Buitenlandse Werknemers in Utrecht als maatschappelijk werkster voor 3 jaar. Daarna had ze de behoefte om zich verder te ontwikkelen en is ze naar de Pedagogische Academie gegaan waar ze een studie van 4 jaar succesvol heeft afgerond. Na haar studie heeft ze 18 jaar met hart en ziel les gegeven bij een openbare lagere school in Amsterdam. Zij ziet dit als het hoogtepunt van haar carrière. Naast haar werk heeft ze als hobby naaien waarvoor ze een 3 jarige opleiding gevolgd waar 3 diploma’s uit zijn voortgekomen: costumière, tailleuse en coupeuse.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik ben en blijf een Marokkaanse in hart en nieren, ondanks dat ik al jaren in Nederland woon. Dat is mijn identiteit waar ik zo veel mogelijk aan vasthoud. Ik hou wel zielsveel van Amsterdam, Amsterdam is mijn thuis.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie betekent heel veel voor mij, met heel veel ups en downs. Ik heb de geschiedenis van de migratie voor een groot deel meegemaakt, wat nu al onderdeel is van de Nederlandse cultuur en geschiedenis. We hebben onze stempel gedrukt die overal terug te vinden is in ons dagelijks leven.”
“We hebben onze stempel gedrukt die overal terug te vinden is in ons dagelijks leven.”
80
81
Samira Filali Juridisch adviseur bij de politie en DJ 44 jaar Geboren in Amsterdam
Samira woont sinds haar geboorte in Amsterdam, is moeder van 4 kinderen en werkt fulltime als juridisch adviseur bij de politie. In haar vrije tijd treed zij op als DJ op bruiloften en partijen. Ze helpt daarnaast ook haar man met zijn school IQRAA waar hij Darija (Marokkaanse dialect van Arabisch) lessen geeft aan kinderen en volwassenen.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik ben trots op mijn Marokkaanse roots die geworteld zijn in Amsterdam. Soms voel ik me iets meer van het een dan het ander. Als ik op weg naar ben werk en door de Amsterdamse grachten loop, dan denk ik aan wat voor een luxe het is om in deze wereldstad te mogen wonen. Dan voel ik me een trotse Amsterdamse. Het Marokkaanse in mij zit er altijd, in temperament, kracht en de compassie voor anderen. Ik profiteer eigenlijk van beide achtergronden en haal voor mezelf het beste uit deze twee werelden die elkaar naar mijn mening niet in de weg zitten, maar juist mooi aanvullen.”
50 jaar migratie
“50 jaar Marokkaanse migratie betekent voor mij het eren, vieren en delen van een gedeelde geschiedenis, maar ook een doorgaand proces van ontwikkelingen, kansen en uitdagingen. Ik zie het als een estafette loop; onze ouders stonden aan de start met het stokje en dat hebben ze aan ons overgedragen. Zij stonden als pioniers aan de wieg van de emancipatie en participatie van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland. De Marokkaanse Nederlanders zijn meer dan ooit zichtbaar(der) geworden in de politiek, sport, media etc. Onze ouders hebben hun dromen opgeofferd voor een toekomst voor de kinderen die ze al hadden of nog moesten krijgen. We zijn als Marokkaanse gemeenschap heel ver gekomen en daar ben ik ontzettend trots op, maar we hebben nog genoeg uitdagingen. Die estafette loop is nog lang niet uitgelopen. Door mooie initiatieven als ‘Fatima’ kunnen we het stokje symbolisch doorgeven aan de huidige en daaropvolgende generatie. 50 jaar migratie is vooral inspiratie voor een (nog) betere toekomst.”
“Ik zie het als een estafette loop; onze ouders stonden aan de start met het stokje en dat hebben ze aan ons overgedragen.” 82
83
Habiba Bouanan
Sociaal ondernemer, oprichter en directeur van Stichting Prachtvrouw 48 jaar Geboren in Driouch, Marokko
Habiba woont al sinds haar 6e levensjaar (42 jaar) in Amsterdam. Sinds 2003 hield zij zich altijd bezig met de emancipatie en integratie van migrantenvrouwen. Ze ondersteunt vrouwen om het maximale uit zichzelf te halen. “Veel vrouwen hebben ambities en talenten, maar missen soms een duwtje in de rug om vooruit te komen.” In 2014 was de kogel door de kerk en maakte ze haar droom waar, ze richtte haar eigen onderneming Prachtvrouw Coaching op met als doel om vrouwen op weg te helpen om zich nog beter te ontwikkelen. “Waar een wil is een weg!”
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik voel me in eerste instantie mens. Een individu die altijd het goede wil doen en klaar staat om anderen te helpen. Wat dat betreft lijk ik op mijn vader. Hij was altijd zorgzaam. Niet alleen voor mij, maar tegenwoordig ook voor zijn kleinkinderen. Voor mij is Amsterdam echt mijn thuis. Ik ben hier opgegroeid, maar ook getrouwd en heb hier drie volwassen kinderen grootgebracht. Mijn kinderen willen ook niet weg uit Amsterdam, zij voelen zich eerder Amsterdammer dan Nederlander. Ik houd erg van Amsterdam! De enorme verscheidenheid aan culturen binnen één stad spreekt mij aan. Dit heeft mij sterk gevormd. Echter, mijn Marokkaanse achtergrond is nog steeds heel belangrijk voor mij. Het is een verrijking om onderdeel te mogen zijn van twee culturen. Daarbij focus ik mij ten alle tijd op de positieve en verbindende elementen. Wij Amsterdammers dragen allemaal ons steentje bij om de stad zo mooi mogelijk te maken.”
50 jaar migratie
“Mijn vader heeft in Spanje en Duitsland gewerkt en gewoond. Vanaf 1974 besloot hij naar Nederland te komen en voorgoed te blijven en wij zijn in 1978 in het kader van gezinshereniging met mijn moeder en 6 broers en zussen naar Nederland gekomen. Het is belangrijk om 50 jaar migratie met onze kinderen en kleinkinderen te bespreken. Stil te staan bij onze geschiedenis en waar we vandaan komen. Maar het is ook belangrijk om vooruit te blikken en de toekomst te bespreken. Door de verharding in de samenleving van de afgelopen 20 jaar, maak ik me wel zorgen. Gelukkig ben ik optimistisch en geloof ik nog steeds in de verbinding met anderen. We moeten altijd blijven kijken naar wat ons bindt en niet naar wat ons scheidt in Nederland. We stay optimistic!”
“We moeten altijd blijven kijken naar wat ons bindt en niet naar wat ons scheidt in Nederland. We stay optimistic!” 84
85
Laila Chabali
Ondernemer, allround weddingplanner, presentatrice 32 jaar Geboren in Rhenen
Laila is eigenaresse van Laila Events en is werkzaam als allround weddingplanner, en o.a. als host bij winkelopeningen, babyfeestjes, presentatrice en nog veel meer. Ze woonde tot haar 19e in Veenendaal, is moeder van Rayan (10 jaar) & Amani (5 jaar) en al meer dan 10 jaar getrouwd. Ze werkte hiervoor in de telecom sector maar haar streven was toch een eigen onderneming. Ze had een eigen bruidsmode zaak in Amsterdam. “De uitstraling geluk, de vrolijke sfeer, maar vooral de vreugde die men mijn winkel inbracht” wanneer ze een jurk kwamen kopen, was de brandstof voor mijn passie in deze branche. Gedurende haar carrière is ze meerdere malen gevraagd of ze mee kon helpen met het plannen van een bruiloft, waardoor dat een logische keuze werd om een stap te maken tot allround weddingplanner. “Ik heb het genoegen gekregen om bruidsparen uit diverse culturen bij te staan gedurende hun bruiloften, blijdschap bij families gebracht, maar vooral een onvergetelijke dag voor de liefdesparen gerealiseerd.”
“Ik vind het geweldig om met het gehele gezin naar de Albert Cuypmarkt te gaan!” Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik vind het geweldig om met het gehele gezin naar de Albert Cuypmarkt te gaan! Als je een geweldige sfeer wilt voelen van Amsterdam dan is dat een geweldige plek ervoor. Dat is echt iets waarvan ik blij ben dat ik in Amsterdam woon.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie is voor mij: trots! Als ik zie wat de ontwikkelingen nu zijn na al die jaren ben ik daar super trots op. Trots op onze ouders die zo hard hebben gewerkt om een fijn leven op te bouwen, een toekomst voor hun kinderen. Bij 50 jaar migratie denk ik aan diversiteit, politiek, ondernemers, geloof, sport, media en zo kan ik wel even doorgaan. Dit zijn allemaal vakgebieden waar onze gemeenschap in deze 50 jaar migratie enorme stappen in hebben gemaakt. TROTS!”
86
87
Nounajate Admi
Vrijwilligster huisvrouwen, docent Arabisch 63 jaar Geboren in Marokko
Mevrouw Admi is al meer dan 40 jaar woonachtig in Amsterdam en heeft het gevoel gehad dat zij in een groot avontuur terecht is gekomen vanaf het moment dat zij in Nederland aan is gekomen. Zij heeft mooie dingen maar ook minder fijne dingen meegemaakt. Al deze ervaringen hebben haar gevormd. Mevrouw Admi heeft een lange tijd in de zorg gewerkt en op deze manier altijd iets voor een ander betekend. In de afgelopen jaren heeft zij zoals zij zelf zegt van haar hobby, het geven van Arabische en Koran lessen aan kinderen, haar werk kunnen maken. Dit doet zij als vrijwilliger.
“Amsterdam is naast Nador mijn stad waar mijn huis staat en waar ik veel heb meegemaakt. Geef mij maar Amsterdam en Nador. Dat is mooier dan Parijs!!”
Amsterdamse
“Ik hou van Amsterdam en haar bewoners. Als Marokkanen zijn wij van huis uit niet direct maar door mijn verblijf in Amsterdam heb ik de Nederlandse directheid geleerd. Ik hou van Amsterdam en ook van de gezelligheid. Amsterdam is naast Nador mijn stad waar mijn huis staat en waar ik veel heb meegemaakt. Geef mij maar Amsterdam en Nador. Dat is mooier dan Parijs!!”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie in Nederland betekent voor mij dat twee werelden en culturen bij elkaar zijn gekomen en dat er een mooie samenleving is ontstaan waar ik nu een onderdeel van ben.”
88
89
Raja Felgata Mediaondernemer 44 jaar Geboren in Amsterdam
Raja woont in Amsterdam en begon haar journalistieke carrière ooit als eerste nieuwslezeres bij de lokale Amsterdamse zender AT5. Daarna werkte ze als redacteur voor redacties van DWDD, Pauw & Witteman, de NTR, Talpa en de Nederlandse Moslim Omroep waar ze onder andere eindredacteur was van het programma ‘Meetingpoint’ en presentator was van het jongerenprogramma ‘Wat Nou?!’ van de NMO. Daarna werd ze één van de nieuwslezers van het ochtendprogramma ‘Goedemorgen Nederland’ van de KRO. In 2010 lanceerde ze De Kleurrijke Top 100 als antwoord op alle status quo top 100 lijsten in Nederland en produceert ze vanuit haar mediabedrijf Mr & Mrs OASIS producties op het snijvlak van diversiteit, representatie en beeldvorming. Ze is producent en creative director van o.a. De Kleurrijke 50 en FATIMA en reist het liefst de hele wereld over om het verhaal van representatie te vertellen.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Amsterdam staat voor mij voor de vrijheid om jezelf te zijn, de stad waar zoveel nationaliteiten bij elkaar komen en die de stad verrijken met kennis, daadkracht en lef. Amsterdamse mentaliteit heb je niet, dat ben je. Ik houd van de mensen die ik dagelijks ontmoet die mij inspireren om met een breder perspectief naar de wereld te kijken. Mijn vrienden en mensen waar ik mee werk, komen uit alle uithoeken van de wereld en dit zie ik als een waardevolle bijdrage voor mijn eigen perceptie. Mijn Marokkaanse wortels zijn een onderdeel van wie ik ben en ik ben trots op mijn culturele identiteit, trots op mijn ouders en mijn voorouders, op hun schouders sta ik. Het is het fundament voor mijn leven en de kracht die het mij geeft om mijn missie en visie over sociale gelijkheid te blijven agenderen via mijn werk en samen met de mensen die ik over de hele wereld ontmoet.”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie is het verhaal van mijn ouders. Najia Aabid en Brahim Felgata. Mijn vader die zijn hele leven lang heeft gewerkt om voor ons te zorgen en zichzelf wegcijferde om van ons een sterke generatie te maken. Het verhaal van mijn moeder die naar Nederland kwam als 17-jarige jonge vrouw en ondanks een nieuwe en onbekende wereld naast het moederschap, een studie combineerde en voor ons het voorbeeld was van vrouwelijk leiderschap. 50 jaar migratie is HUN verhaal en ik ben trots dat ik onderdeel ben van hun DNA. Hun wijsheid is wat ons heeft gevormd als 2e, 3e en nu al 4e generatie! Mijn dankbaarheid voor hun onvoorwaardelijke liefde en steun is groot en ik hoop dat ik ooit het fundament kan zijn voor anderen, zoals zij dat voor ons zijn geweest.”
90
“Ik ben trots op mijn ouders en mijn voorouders, op hun schouders sta ik.”
91
Saida Derrazi
Sociaal ondernemer, public affairs, consultancy in migratie en ontwikkeling 38 jaar Geboren in Meknes, Marokko.
Saida heeft haar eigen sociaal projectbureau die zich bezighoudt met onderwerpen die gaan over migratie en ontwikkeling. Ze doet vrijwilligerswerk voor EMCEMO en is coördinator en medeoprichter van S.P.E.A.K. een nieuw collectief voor moslimvrouwen in Nederland. Ook zet zij zich in voor het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie en het Comité 21 maart. Tevens is zij mede-bedenker en uitvoerder van De Week Tegen Racisme in Pakhuis de Zwijger. Een van haar grootste hobby is muziek en dan met name Hiphop (Wu Tang en EPMD etc.) maar ze houdt ook heel veel van André Hazes (de vader). Saida heeft twee goudvissen die Yin en Yang heten.
Amsterdamse
“Als ik terugkom in Amsterdam van een reis, presteer ik het elke weer dat mijn hart sneller gaat kloppen. Dat ik mijzelf dan betrap op het feit dat ik verliefd ben op deze stad. Bij binnenkomst zeg ik elke keer weer tegen mezelf: ‘Amsterdam, wat houd ik toch van je.’ ”
50 jaar migratie
“50 jaar migratie betekent veel voor mij. Als 50 jaar geleden de migratie niet op gang was gekomen was ik niet hier. Belangrijk ook dat dit wordt meegegeven aan de volgende generaties. Mijn vader is hier in 1965 naar toegekomen en mijn moeder is hier sinds 1969. Precies 50 jaar geleden. Mijn vader is ondertussen overleden. Maar mijn moeder, die weet niet beter. Die is langer hier dan toen ze hier als meisje van 18 jaar aankwam. Nu hebben ze kleinkinderen die kinderen krijgen.”
“Als 50 jaar geleden de migratie niet op gang was gekomen was ik niet hier. Belangrijk ook dat dit wordt meegegeven aan de volgende generaties.”
92
93
Nouzha Esrhir Klantmanager statushouders 49 jaar Geboren in Rabat, Marokko
Nouzha woont 22 jaar in Amsterdam en groeide op in Rabat, Marokko, met haar ouders en 6 broers en zussen. Onderweg naar school vond ze het altijd heel fascinerend om te kijken naar de mensen die netjes gekleed waren en stonden te wachten op de bussen die hen naar hun werk brachten. Ze dacht: “die mensen, die zijn belangrijk, die hebben het gemaakt in het leven en dat wilde ik ook!” Later begreep ze dat het ambtenaren waren die naar de overheidsgebouwen in het centrum van de stad werden gebracht. En ze had dit nooit durven dromen, maar jaren en jaren later na vele baantjes, diverse cursussen en opleidingen is Nouzha nu zelf zo’n ambtenaar voor de gemeente Amsterdam.
Amsterdam
“Ik voel mezelf niet een typische Amsterdammer. Ik weet eigenlijk niet wat een typische Amsterdammer is. Voor mij bestaat de ‘typische Amsterdammer’ niet. Net zoals de typische Rotterdammer of Marokkaan ook niet bestaat. We zijn allemaal anders. Wat ons verbindt, is dat we allemaal in dezelfde stad wonen. Daarom zijn we Amsterdammers. Een stad waar iedereen mag en kan wonen en kan en mag zeggen wat hij vindt. Misschien is dat wel typisch Amsterdams: altijd voor je mening durven uitkomen.”
50 jaar migratie
“Het is dit jaar 50 jaar geleden dat de eerste Marokkanen gevraagd werden om in Nederland te komen werken. Ik heb het idee dat mensen wel eens vergeten dat de Nederlandse overheid de Marokkanen hebben gevraagd om hier te komen werken en niet andersom. Verhuizen naar een ander land om daar gaan werken is best heftig, maar natuurlijk ook een uitdaging en een mogelijkheid om in een welvarend land jezelf te ontwikkelen. De eerste generatie was overwegend laag opgeleid en heeft vooral heel hard gewerkt, maar ik hoop dat de volgende generatie(s) de mogelijkheden die ze hier in Nederland krijgen, nog meer met beide handen zullen grijpen. Als je er maar hard voor wilt werken is in Nederland alles mogelijk. Gelukkig volgen steeds meer kinderen met Marokkaanse roots hogere opleidingen en verwerven ze steeds meer belangrijkere functies. Ik ben heel benieuwd hoe het over 50 jaar gaat met de nakomelingen van de eerste generatie Marokkanen in Nederland.”
94
“Ik heb het idee dat mensen weleens vergeten dat de Nederlandse overheid de Marokkanen hebben gevraagd om hier te komen werken en niet andersom.�
95
Souad Boumedien
Inspecteur van politie Eenheid Amsterdam (woordvoerder) 46 jaar Geboren in Groenlo, woont nu in Amsterdam
Souad werkt al ruim twintig jaar bij de politie en is ambassadeur van Pride Amsterdam sinds 2017. Naast lid van het homo-netwerk binnen de Politie: Roze in Blauw is ze ook vertrouwenspersoon voor Marokkaanse collega’s binnen het politiekorps. Van de vele jaren dat ze bij de politie is, werkte ze er zestien op straat. In Noord-Brabant, Rotterdam en de laatste paar jaar in Amsterdam. Samen met Mohamed Chaibi en Nassiri Belaraj nam ze een paar jaar geleden het initiatief met een Marokkaanse boot tijdens de Canal Parade mee te varen. Ze zet zich al jaren in voor de positie van de LHBTIQ+ gemeenschap in Nederland en daarbuiten en was in 2017 genomineerd voor de titel Amsterdammer van het Jaar.
Amsterdam/Marokkaanse
“Ik voel me thuis in Amsterdam, sinds mijn coming out was dit de stad waar ik 100 procent mezelf kan en mag zijn. Voel me veel meer dan alleen die 2 deelidentiteiten en ik vind het leuk om ze naast elkaar in te zetten. Amsterdam is de melting pot van Nederland. Hier komt de wereld samen. Mensen zijn hier (eigen)wijs komen op voor hun stad en bijten van zich af. Amsterdam was waar ik mezelf vond en leerde kennen, waar ik mijn wilde haren heb leren temmen. Door bij de vele debatten die ik bijwoonde, voor de Marokkaanse LHBTIQ plus gemeenschap op te komen en onze stem te doen gelden. Met nieuwe helden die een nieuw kader samen met ons durfden te stellen. Het Marokkaanse in mij is de taal, de hang naar het zoete, naar het bloemige naar het culturele deken die me omarmt op een regenachtige dag. De Marokkaanse blues die me terugbrengen naar mijn kindertijd, blijheid en vrijheid. Waar Oum Khaltoum of Hadda & Akki je in het hart raken. Net als sommige Nederlandstalige muziek, dramatisch of melancholiek.”
50 jaar migratie
“Voor mij betekent het dat ik trots ben op mijn ouders die hier hun leven opbouwden ver van hun geliefden. De trots dat ze in Nederland hebben geholpen aan de wederopbouw aan de welvaart en dat ze ons de kansen hebben gegeven die ze zelf niet hadden. Dat uit hun generaties weer nieuwe Nederlanders zijn voortgekomen die hun dromen omzetten in daden. Dat we allemaal verschillend zijn en toch zijn we allemaal mens.”
“Sinds mijn coming out was dit de stad waar ik 100 procent mezelf kan en mag zijn. Ik voel me veel meer dan alleen die 2 deelidentiteiten en ik vind het leuk om ze naast elkaar in te zetten.” 96
97
Yousra Moussir Scholier 9 jaar Geboren en woonachtig in Amsterdam
Yousra woont in Amsterdam en zit op de basisschool. In het afgelopen jaar is zij bij verschillende activiteiten geweest die voor meiden en moeders werden georganiseerd. Ook al is ze nog maar 9 jaar vindt ze het belangrijk om haar stem te laten horen. Ze is blij dat ze dit kan doen en vanuit huis wordt haar betrokkenheid gestimuleerd. Het afgelopen jaar heeft zij de burgemeester (Femke Halsema red.) en andere belangrijke mensen mogen ontmoeten en daar wordt zij blij van omdat er tijd voor haar vrijgemaakt wordt en zij haar boodschap kan vertellen.
Amsterdamse
“Als klein meisje hou ik van Amsterdam. Als ik met mijn familie over Amsterdam praat dan hoor ik ook van hen dat zij ook van deze stad houden. Amsterdam is mijn stad en ik wil dat iedereen in Amsterdam dezelfde kansen krijgt. Of je nou man, vrouw, wit, zwart, jong, oud gehandicapt bent. Iedereen verdient dezelfde kansen.”
50 jaar migratie
“Als Marokko 50 jaar geleden geen contract had afgesloten met Nederland dan was de kans heel groot dat ik nu niet in Amsterdam zou wonen. Ik weet dan niet hoe mijn leven er nu uit had gezien maar ik weet nu wel dat door de samenwerking tussen Marokko en Nederland ik nu in Amsterdam woon en daar heel blij mee ben.”
“Iedereen in Amsterdam heeft gelijke kansen nodig. Ik vind dat mannen en vrouwen gelijke kansen moeten hebben en daarom wil ik de Minister President worden van Nederland om mijn steentje te kunnen bijdragen”
98
99
Soumaya Alioui Social Worker, founder Girls Forward 32 jaar Geboren in Amsterdam
Soumaya zegt zelf dat ze als Amsterdammer geboren is om te investeren in jonge vrouwen die voorbijgaan aan hun power door soms een emotionele verstrengeling door bepaalde gebeurtenissen. Ze is als Social Worker actief als meidenveldwerker voor De Volksbond Streetcornerwork en medeoprichter van Girls Forward, een preventieve organisatie in Amsterdam die zich inzet voor meiden in de leeftijd van 14 tot 20 jaar. Diversiteit en inclusie zijn onverbrekelijk verbonden aan hun visie en missie. Deze passie en wilskracht is ontstaan door haar moeder die zelf twintig jaar maatschappelijk werker is geweest en voor onder andere De Marokkaanse Vrouwen Vereniging heeft gewerkt in Amsterdam. Als kind betrok haar moeder Soumaya al veel in haar werk. Haar moeder was een alleenstaande vrouw van drie kinderen maar liet zich daardoor absoluut niet weerhouden in haar professionele groei.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Om te beginnen is het mijn Amsterdamse dialect die mij natuurlijk typisch Amsterdammer maakt. Daar is geen ontkomen aan. Ik ben opgegroeid tussen zoveel nationaliteiten en culturen in Amsterdam waardoor ik veel kennis heb van de verschillende culturele normen en waarden. Amsterdam is zo levendig, Oost is wel mijn favoriet. De meeste mensen zijn ontvankelijk en in voor een praatje over de buurt, het eten of actuele gebeurtenissen, anders dan in dorpen waar ze nogal sceptisch en snel gechoqueerd zijn van alles wat ‘anders’ is. Hier in Amsterdam ben ik nergens van onder de indruk, ik bedoel alles kan hier gewoon, nee, ook niet onder de indruk van de halfnaakte billenman die op rollerskates door de stad racet (mijn kids moeten wel hun ogen dicht doen).”
50 jaar migratie
“Ik ben mijn opa dankbaar dat hij naar Nederland is gekomen als Marokkaanse arbeider. Hij kwam in 1969 alleen naar Nederland en werkte in verschillende fabrieken zoals Conservenfabriek Peter Verburg waar hij witte kool verwerkte tot zuurkool in NoordScharwoude. Hij verbleef samen met andere gastarbeiders in een bedrijfspension. Na drie jaar had hij recht op gezinshereniging en had in 1972 zijn vrouw en zijn vijf kinderen van Marokko naar Nederland gebracht in Broek op Langedijk, waar later zijn zesde kind werd geboren. Ik waardeer en bewonder het harde werk van alle gastarbeiders die naar Nederland zijn gekomen voor een betere toekomst voor hun kinderen en kleinkinderen. Ik zet me daarom graag op een positieve manier in voor onze samenleving om zo te blijven investeren in de komende generaties.”
100
“Mijn moeder is mijn superheldin, mijn inspiratie! Het is mijn drijfveer om haar mooie werk voort te zetten.”
101
Fatima Ouahou
Maatschappelijk werker en voorzitter Stichting Malak 47 jaar Geboren in Kenitra, Marokko Fatima is in 2000 vanuit Marokko naar Amsterdam gekomen. In Marokko was zij een gedreven studente en topsporter in de atletiek met als specialiteit discuswerpen. Nadat ze gesetteld was in Amsterdam is ze zich maatschappelijk in gaan zetten en heeft ze stichting Malak opgericht. Vanuit haar stichting organiseert ze met haar team activiteiten voor vrouwen om bewustwording te creëren rond het thema zelfbeschikking. Fatima is ook een voorstander van een inclusiever onderwijssysteem omdat ze uit ervaring ziet dat kinderen met een beperking nog veel te maken krijgen met discriminatie. Via haar stichting wilt zij de ontwikkelingen omtrent kinderen met een beperking onder de aandacht brengen bij beleidsmakers zodat passend onderwijs niet alleen op papier bestaat, maar ook omgezet wordt naar de praktijk.
Amsterdam
“In Amsterdam voel ik me thuis. Ik heb in deze stad veel kansen en mogelijkheden gekregen om mezelf te ontwikkelen en als volwaardige burger in deze mooie stad te functioneren. Door deze kansen is het mij gelukt om mijn kwaliteiten als Marokkaanse vrouw te ontdekken en deze in te zetten voor de inwoners van de stad. Ik heb me altijd willen inzetten voor kwetsbare doelgroepen in onze stad zoals migrantenvrouwen, kinderen met een beperking en ouderen.”
50 jaar migratie
“Betekent voor mij 50 jaar inzet van verschillende generaties van Marokkaanse Amsterdammers in dit land. Ze hebben meegewerkt aan de wederopbouw van Nederland: een lang proces, rijk aan historie en vele verhalen. 50 jaar migratie betekent een mijlpaal en een nieuwe fase van erkenning en waardering van Marokkaanse gastarbeiders. Inmiddels wonen vier generaties Marokkanen in Nederland. Deze viering maakt het mogelijk om met leden van verschillende generaties stil te staan en om conclusies te trekken uit het verleden en daarbij naar de toekomst te kijken met nieuwe perspectieven.”
102
“Deze viering maakt het mogelijk om met leden van verschillende generaties stil te staan en om conclusies te trekken uit het verleden en daarbij naar de toekomst te kijken met nieuwe perspectieven.�
103
Mounia Ramdi
Ondernemer, eigenaar cateringbedrijf, healthy lifestyle blogger 36 jaar Geboren in Casablanca, Marokko
Mounia is eigenaar van cateringbedrijf Raw Happiness en healthy lifestyle blogger. Ze woont sinds drie jaar in Amsterdam en komt oorspronkelijk uit Casablanca. In Marokko werkte ze in de marketing en was ze actief als event manager in de culturele en artistieke sector. Eenmaal in Nederland wilde ze haar andere passie volgen en dat is gezonde plantaardige voeding en fitness. Ze begon met Daily Bowl of Happiness (online blog en Instagram page) wat vrij snel een succes werd met wereldwijd bijna veertigduizend volgers. Ongeveer anderhalf jaar later, creëerde ze haar bedrijf en nu is ze met catering begonnen voor diverse zakelijke en particulieren evenementen. Haar specialiteit is gezonde plantaardige voeding, altijd kleurrijk en zonder junk ingrediënten.
Amsterdamse/Marokkaanse
“Ik noem mezelf nog geen volwaardig Amsterdammer maar ik voel me niet het een of het ander. Ik voel me Marokkaans maar niet typisch Marokkaans. Ik denk dat Amsterdam en ik dezelfde mentaliteit hebben. En ik voel me heel comfortabel in Amsterdam. Ik voel me hier veilig en op mijn gemak. Ik voel me geaccepteerd.”
50 jaar migratie
“Ik woon slechts 3 jaar in Nederland, maar ik kan wel zeggen dat migranten hun lot in eigen handen hebben. Ik geloof dat je alles kunt bereiken wat je wilt, waar je ook bent, als je jezelf de middelen geeft om het te doen, maar vooral als je in een land bent dat openstaat voor nieuwe dingen en waar het mogelijk is om te groeien. Migranten of kinderen van migranten die in Nederland komen wonen, moeten profiteren van de kansen die hen worden geboden en de nieuwe cultuur omarmen zonder natuurlijk hun roots te vergeten en waar ze vandaan komen. Ze verrijken het land op zoveel niveaus en Nederland zal niet zijn geworden wat het nu is zonder zijn migranten. Als Marokkaanse vrouw ben ik erg trots om andere Marokkaanse vrouwen hier hun ding te zien doen en zoveel dingen te bereiken. Ze zijn allemaal een dagelijkse inspiratiebron voor mij.”
“Als Marokkaanse vrouw ben ik erg trots om andere Marokkaanse vrouwen hier hun ding te zien doen en zoveel dingen te bereiken. Ze zijn allemaal een dagelijkse inspiratiebron voor mij.” 104
105
INDEX Fatima Boutaka
p. 4
Salima Oustou
p. 6
Darifa Benhadhoum
p. 8
Lina Boukhoubza
p. 10
Fatima Hafdi
p. 12
Sanae Orchi
p. 14
Aicha Alaoui Mdaghri
p. 16
Fadoua Ait El Haj
p. 18
Hanan Akachaou Achaffaye p. 20 Fouzia Akachaou Achefay-Boussatta
p. 22
Soundous Alaoui Mdaghri
p. 24
106
Hanan Himmi
p. 26
Mbarka N’bir
p. 28
Karima Ahmadouch
p. 30
Mariam Bel-Hadj
p. 32
Khadija Bahara
p. 34
Khadija al Mourabit
p. 36
Mariëm Zian
p. 38
Najia Aabid
p. 40
Kauthar Bouchallikht
p. 42
Mouna Laroussi Tahiri
p. 44
Samira Akhnikh
p. 46
Ouarda Batou
p. 48
Manal Lamrabat
p. 50
Karima el Fillali
p. 52
Souad Bouali
p. 54
Nora Aamour
p. 56
Fatima Ghabri
p. 58
Saida Derrazi
p. 90
Samira Dahmani
p. 60
Nouzha Esrhir
p. 92
Anissa el Idrissi
p. 62
Souad Boumedien
p. 94
Fatima Elmessii
p. 64
Yousra Moussir
p. 96
Souad el Markhous
p. 66
Soumaya Alioui
p. 98
Sanaa Touzani
p. 68
Fatima Ouahou
p. 100
Fatimzahra Baba
p. 70
Mounia Ramdi
p. 102
Lalla Halima Chafouk Idrissi p. 72 Fatima El Mourabit
p. 74
Zahia Chohou
p. 76
Karima Alaoui Mdaghri
p. 78
Samira Filali
p. 80
Habiba Bouanan
p. 82
Laila Chabali
p. 84
Nounajate Admi
p. 86
Raja Felgata
p. 88
107