Veeteeltvlees april 2020 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

AP RIL 2020

Vruchtafwisseling

is goed voor de bodem

Corona,

gevolgen voor vleesveesector

Nieuwe fokwaarden

tonen groeikracht bij witblauw

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV04_cover.indd 2

15-04-2020 16:01

Futé

Grommit x Indiana Ki-code: 945011

Hoge dagelijkse groei van de veestapel Vleesstier pur sang Eerste kalveren zeer licht geboren Beschikbaar in SiryX vrouwelijk Rendement behalen is meer dan ooit actueel. Belgisch witblauwen hebben een makkelijke opfok, een hoge dagelijkse groei, kalven vlot af en worden ook weer vlot drachtig. Mét behoud van bespiering! Dat zorgt voor een efficiënte en gezonde vleesproductie.

Wilt u sperma van Futé of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op CRV4all.nl/shop of CRV4all.be/shop

209-20 Ad VV-APR-fute_3.indd 2

15-04-20 12:20

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 15 27 30 34 36 37 38 39

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-nieuws Uit de dierenartspraktijk: seroom, meer dan gewichtsverlies na een keizersnede Infographic: afgekeurde karkassen voor menselijke consumptie Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken

hoofdartikel vruchtwisseling

HOOFDA RT IK E L

8 Continuteelt staat onder druk, vruchtwisseling geeft de bodem veerkracht REPORTAG E

12 Lage prijzen zetten ook op het Amerikaanse vleesveebedrijf van Keith Moser de bedrijfsvoering onder druk SPECIAL C O RON A

17 18

CRV-voorzitter Peter Broeckx Hoe gaat de vleesveesector om met de coronacrisis?

8 special corona

voeding hooi

VOEDIN G

Het winnen en voeren van hooi wint opnieuw aan belang COMMISSA RISSE N IN B E E L D

28 Ondernemer Fons Kersten houdt graag zelf de regie FOKKERIJ

32 Karkasfokwaarden brengen stieren met groeikracht naar voren APRIL 2020

Vruchtafwisseling

is goed voor de bodem

Corona,

Keith Moser:

Fons Kersten:

‘De producent heeft amper tot geen macht over de markt’

‘De nieuwe generatie wil een simpel product met een concurrerende prijs’

Nieuwe fokwaarden

gevolgen voor vleesveesector

EETEELTVLEES MEER NIEUWS OP WWW.V

tonen groeikracht bij witblauw

ES.BE .NL OF WWW.V EETE ELTVLE

BIJ DE COVER

De lente brengt bloesems en koeien in de weide, ook in deze tijd (foto: Kristina Waterschoot)

28 veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_inhoud.indd 3

15-04-20 16:40

Ook in Proﬁen Pedi Kura

met 5% afschot naar de sleuven

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

Importeur van:

STARTEN MET SUCCES GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK - KALVERMELK OP MAAT-

VOOR MELK- EN VLEESVEE

vanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING

joskin.com

Betimax

UW VEE verdient het ! Lijnbaan 33 3421 JG Oudewater Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Geschikt voor elk type roosteren dichte loopvloer en/of melkstal

Roostervloeren KURA S voor melkvee

Roostervloeren LOSPA

voor groepshuisvesting of stieren

Roostervloeren KURA SB

voor groepshuisvesting < 350 kg

Roostervloeren Hoogte vanaf LOSPA SBde grond : 14 cm

voor groepshuisvesting > 350 kg / anti-slip en stieren bodem uit hars

Ook in Proﬁen Pedi Kura

met 5% afschot naar de sleuven

GROTE PRIJS KEUKENS REDANT // GRAND PRIX CUISINES REDANT

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

Importeur van:

Nationale Prijskamp voor ingeschreven dieren van het BWB ras

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING

Concours national pour des animaux de la race BBB inscrits INKOM GRATIS // ENTRÉE GRATUITE

H O O F D S P O N S O R

voor elk type roosteren dichte en/of Verkiezing dagkampioen: Winnaar grote prijs Geschikt Keukens Redant Election du champion du jour: loopvloer Gagnant du grand prixmelkstal Cuisines Redant Roostervloeren Roostervloeren Roostervloeren 2020 ERPE-MERE Samedi 1 août 2020 ERPE-MERE Lijnbaan 33 Zaterdag 1 augustus Roostervloeren P R E S E NLOSPA T E E SB R T KURA S LOSPA KURA SB 3421 JG Oudewater In samenwerking met het gemeentebestuur van Erpe-Mere envoor CRVgroepshuisvesting of stieren En collaboration avec la commune de Erpe-Mere et CRV voor groepshuisvesting > 350 kg voor melkvee voor groepshuisvesting < 350 kg Tel. 0348 - 56 15 80 en stieren info@snelhoutenrubber.nl

28.02-01.03.2020 Ook in Proﬁen Pedi Kura

Weelde Depot Geeneinde 54,Importeur 2381van: Ravels open van 10.00u tot 18.00u veeteeltvlees MAART Weelde 2020 Depot

met 5% afschot naar de sleuven

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

Geeneinde 54, 2381 Ravels open van 10.00u tot 18.00u

VV03_p04.indd 4

Vak voor beurs inte veete nsieve mech elt en anis erfni atie op veau

17-03-20 10:09

DE EERSTE KEUS VAN VLEESVEEHOUDERS

Alle info op

www.agridagen.be

28 ME I D IERG EZOND HEID U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 18 mei Bel: +31 (0)26 38 98 820/823. Of e-mail: advertenties@crv4all.com

30 4

200108_AGRI_advVeeteeltVlees_126x195.indd 1

veeteeltvlees FEBRUARI 2020 veeteeltvlees APRIL 2020

VV02_p30.indd 30 VV04_p04.indd 4

8/01/20 15:41

12-02-20 13:10 15-04-2020 09:57

VAN DE REDACTIE

Respect, dat mag wel langer dan even duren Vanuit mijn kot – net als de voorgaande dertig dagen – is deze editie van VeeteeltVlees samen met de collega’s uitgewerkt. Het is een vreemde, maar meteen ook unieke situatie. Bij gebrek aan activiteiten buitenshuis zijn we allemaal verplicht om terug te plooien op onszelf en het gezin. In een tijd als deze merk je dan al snel wat echt belangrijk is. Een goeie gezondheidszorg bijvoorbeeld. De moed en inzet van de gezondheidsmedewerkers die momenteel in de frontlinie van de strijd staan, verdienen alleen maar respect. Misschien wordt het woord ‘held’ wel te makkelijk gebruikt, maar niet in hun geval. Zij verdienen dat meer dan wie. En ook de boer, hij ploegde voort. Misschien niet in de frontlinie, maar wel essentieel. Maar niet iedereen begrijpt dat blijkbaar. Wat me aangreep, was de boodschap waarmee CRV-voorzitter Peter Broeckx op paasmaandag naar buiten kwam. Hij werd nogal stevig, verbaal aangepakt door een groep fietsers toen hij een landbouwweg, gelegen langs zijn akker, aan het opkuisen was. Net voorheen had een loonwerker op dat land mest uitgereden. Zijn woorden brachten me terug naar

een tijd waarin ik nog in de politiek werkte. En waar ik, misschien wat naïef, met de harde realiteit werd geconfronteerd. Je bent maar belangrijk zolang men je nodig heeft. Ook een jonge vleesveehouder die ik onlangs sprak, vertelde me ongeveer hetzelfde. Hij kende drukke tijden in de hoeveverkoop van zijn vlees. ‘Vandaag ben ik vrij populair en ik krijg bijna dagelijks nieuwe klanten aan de lijn. Mensen zijn enthousiast over wat ik doe. Maar als dit alles achter de rug is, wat blijft daar van over?’ Ook hij vreest de reactie als hij met die ‘stinkende’ kar richting land rijdt. Mensen vergeten te snel wat of wie echt belangrijk is. We kunnen dat jammer vinden, maar we moeten ons er niet bij neerleggen. Uiteindelijk hebben we dat met z’n allen ook zelf in de hand. Veel boeren en organisaties beseffen dit en werken hier hard aan. Campagnes vertellen steeds vaker een verhaal, eerder dan ze een product aanprijzen. En ook veehouders vertellen hun verhaal, de camera bij de hand. En wees maar zeker, op termijn rendeert dit!

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_editorial.indd 5

15-04-20 15:40

FOKKERIJNIEUWS

BAC Opium winnaar online COT-veiling Op de eerste onlineveiling van het Nederlandse centraal opfokstation voor vleesrassen (COT) werd blondestier BAC Opium van Henk Stegeman uit Laren de veilingtopper. De stier bracht 4600 euro op. Hij kreeg maar liefst 119 biedingen achter zijn naam. Opium, een Guernicazoon uit nationaal kampioene Illusion (v. Darling), behaalde een dagelijkse groei op het opfokstation van 1682 gram. Hij kreeg een exterieurscore van 87 punten. Op de negen blonde d’Aquitainestieren werd 412 keer geboden. De gemiddelde veiling-

prijs bedroeg 3758 euro (excl. 9% btw). In het najaar 2019 was het gemiddelde slechts 2760 euro. De vijf limousinstieren (76 biedingen) brachten een gemiddelde veilingprijs op van 2860 euro. De twee piemontesestieren (6 biedingen) brachten gemiddeld 2625 euro op en de twee charolaisstieren (5 biedingen) 2010 euro. BAC Opium (v. Guernica) was de topper op de onlineveiling van COT

Nederlandse blondes een beetje in hoogte gegroeid De gemiddelde schofthoogte en kruishoogte van de Nederlandse blondevaarzen is sinds 2004 toegenomen met respectievelijk 2,3 en 2,5 cm. Dat meldt het Nederlandse blonde d’Aquitainestamboek. Het stamboek onderzocht de keuringsgegevens van vaarzen en stieren. In de laatste vijf jaar lag de gemiddelde schofthoogte rond de 144 cm bij de vaarzen. De gemiddelde kruis-

hoogte was zo’n 150 cm, of 6 cm hoger. Bij de stieren was de gemiddelde schofthoogte 143 cm en de kruishoogte 149 cm. Het grote verschil tussen beide groepen is te verklaren door de leeftijd waarop wordt gekeurd: voor stieren is dat 12 tot 24 maanden, voor vaarzen 24 tot 36 maanden. ‘En het is bekend dat stieren nog aanzienlijk doorgroeien na hun keuringsperiode en vaarzen al verder vol-

groeid zijn in hun keuringsperiode,’ aldus het stamboek. Een analyse over de periode 2015-2019 laat niet echt een duidelijke trend zien. ‘Maar het lijkt wel dat de dieren iets groter worden,’ aldus nog het stamboek. Een duidelijk merkbare trend is wel te zien in de periode 2004 tot 2019.

Froome en Marengo op kop met hun Iboval-index De nieuwe Iboval-indexen of indexen op basis van waarnemingen in het veld zijn recent vrijgegeven door het Franse Institut de l’Elevage. Bij de blonde d’Aquitainestieren staan Froome en Marengo op kop op basis

van hun fokkerij-index IVMAT. Vijf natuurlijk dekkende stieren die een goede productie in het veld nalieten, hebben de stallen van Auriva Elevage vervoegd. Met uitzondering van Jolius (v. Etendart) zijn Froome (v. Canon),

Marengo geeft snelle groeiers en is dus ideaal voor de productie van broutards

Iodelys (v. Fromant), Cherif (v. Tableau) en Lopez (v. Guernica) in productie en inmiddels beschikbaar. Froome bezit met een fokkerij-index van 112 punten de beste papieren. Ludovic Izard, productmanager vleesvee bij Auriva: ‘De stier biedt een outcross-afstamming en is bovendien pinkenstier. De nakomelingen van Froome zijn van het mixte type met een goede balans in ontwikkeling en bespiering.’ Bij de stieren van de ki-coöperatie die in het reguliere selectieschema (teststations) zitten en tegelijkertijd Iboval (in het veld) worden getest, staat de stier Marengo (Fuxeen x Valium) aan kop met een fokkerij-index van 120 punten. Productmanager Izard: ‘De nafok van Marengo kan omschreven worden als stevige, compacte dieren van het mixte vleestype. De nakomelingen zijn snelle groeiers en ideaal voor de productie van broutards.’ Het sperma van Marengo is evenals dat van Magic (v. Cherif) en Largo (Hannibal) sinds heel kort beschikbaar. De Iboval-cijfers van de nieuwe stieren in het Auriva-portfolio zijn te vinden op de website van VeeteeltVlees: www.veeteeltvlees.nl/ sites/default/files/publicatie_iboval_3.pdf

veeteeltvlees APRIL 2020

VV06_fokkerijnieuws.indd 6

15-04-20 16:59

Albert Jan Maat, gewezen politicus en LTO-bestuurder:

‘Als burgers dezelfde discipline opbrengen als boeren bij besmettelijke veeziekten zoals vogelgriep en mkz, dan zou #coronavirus veel beter te beteugelen zijn’ Twitter, 22 maart 2020

Belgisch witblauw wint iets in vruchtbaarheid Bij de vijfjaarlijkse basisaanpassing die Coöperatie CRV uitvoert in de fokwaardeschatting, valt op dat het iets beter gaat met de vruchtbaarheid van de Belgisch witblauwe veestapel. In vijf jaar tijd hebben de witblauwen immers winst geboekt voor vruchtbaarheid, kalveren worden wel zwaarder geboren. Met deze basisaanpassing is de referentiepopulatie vijf jaar opgeschoven. De dieren geboren in 2015,vormen nu de referentiepopulatie waarmee de huidige generatie vergeleken wordt, eerder waren dit de koeien geboren in 2010. De koeien geboren in 2015 doen het beter voor vruchtbaarheid dan de dieren ge-

boren in 2010. Zo werd de fokwaarde voor non return op 56 dagen (NR 56) met twee punten aangepast. Een groter aantal dieren komt dus niet terug binnen 56 dagen na de inseminatie. Eenzelfde effect is te zien bij de fokwaarde drachtpercentage. Voor tussenkalftijd is er geen aanpassing gebeurd, die bleef gelijk. Ook de vaarzen zijn iets eerder geïnsemineerd, de fokwaarde leeftijd eerste inseminatie wordt met één punt aangepast. Een positief effect in de basisaanpassing, met bijvoorbeeld één of twee punten, betekent dat de fokwaarden van dieren in deze publicatie met een zelfde aantal zullen dalen.

Minder positief is dat de witblauwen zwaarder geboren worden. Het geboortegewicht wordt immers met vier fokwaardepunten aangepast, wat gelijk is aan eenmaal de spreiding. Voor de vleeskenmerken die Coöperatie CRV berekent, zijn evenwel geen nieuwe data beschikbaar van koeien geboren in 2015. Er is dus geen nieuwe basispopulatie beschikbaar en de dieren geboren in 2010 zullen de referentiepopulatie blijven uitmaken. Ter vergelijking, in Wallonië schuift de referentiepopulatie elke fokwaardeschatting op en dus is er elke nieuwe fokwaardeschatting een basisaanpassing.

Rode witblauwe kruisingsstier beschikbaar New Red is de nieuwe troef van BBG voor wie zijn rode vleesveestapel wenst in te kruisen met Belgisch witblauw. In verschillende vleesveerassen met rood haarkleed is het stevig zoeken naar vers bloed om inteelt te voorkomen. Verder willen de fokkers van deze rassen ook graag de rode kleur behouden. New Red is een zoon van Vega du Falgi rf (v. Lennie van het Caloenhof). Moeder is 2027, dochter van Tarzan du Falgi rf en kleindochter van de heel bekende topvererver Adajio de Bray. New Red woog op 11 maanden 430 kg en had een schofthoogtemaat van 112 cm. New Red, gefokt door Thierry Maes in Esen, voert 100 procent witblauwbloed, maar is homozygoot voor de rode kleur (ee). De roodfactor of rode kleur is in het Belgisch-witblauwras niet dominant, maar recessief. Een paring van New Red (ee) met een dier dat ook homozygoot is voor de rode kleur (ee) levert 100 procent nakomelingen op met een rood haarkleed. Voor het al dan niet voorkomen van witte vlekken is een ander gen verantwoordelijk, het ‘spotting gene’ of S-gen genaamd. Hoofdletter S staat voor uniform en is dominant over kleine s of gevlekt. De genotypen SS en Ss hebben

een uniform haarkleed, het genotype ss is gevlekt. New Red heeft het genotype ss of gevlekt. Of de nakomelingen van New Red uniform rood dan wel gevlekt zijn, hangt dus af van het S-genotype bij het moederdier. Als de moeder een uniform haarkleed heeft of geno-

type SS, zijn de nakomelingen 100 procent uniform rood (Ss). Heeft de moeder het genotype Ss, dan zullen de nakomelingen 50 procent uniform zijn (Ss) en 50 procent gevlekt (ss). Heeft de moeder het genotype ss of gevlekt, dan zijn alle nakomelingen ss of gevlekt.

Nieuw in het BBG/CRV-stierenaanbod: New Red

veeteeltvlees APRIL 2020

VV06_fokkerijnieuws.indd 7

15-04-20 15:44

HOOFDVERHAAL VRUCHTWISSELING

Vruchtwisseling g

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hoofdverhaal.indd 8

14-04-20 11:47

geeft bodem veerkracht Blijvend grasland voldoet aan veel wensen van de nieuwe tijd. Tegelijkertijd staat de continuteelt van mais onder druk en wordt juist vruchtwisseling met gras als oplossing naar voren geschoven. Deze tegenstelling vraagt om weloverwogen keuzes. TEKST WICHERT KOOPMAN

tikstofverliezen beperken, organische stof verhogen om koolstof vast te leggen en grond minder gevoelig te maken voor extreme weersomstandigheden. En minder methaan produceren en daarbĳ ook nog rekening houden met derogatie-eisen en biodiversiteit. ‘Er komt veel op veehouders af als het gaat om het beheer van de bodem onder hun bedrĳf’, merkt Nick van Eekeren, programmacoördina-

tor duurzame veehouderĳ bĳ het Louis Bolk Instituut. ‘Zie als veehouder in al die verschillende en soms bĳna tegengestelde wensen en eisen maar eens een weg te vinden ...’, verzucht hĳ. Blĳvend grasland voorziet in oplossingen voor veel van de nieuwe eisen. ‘Naarmate een graszode langer intact blĳft, wordt meer organische stof vastgelegd, stĳgt het stikstofleverend vermogen en verbeteren bodemstruc-

Aandeel blijvend grasland in Nederland stabiliseert voor om dit grasland op te geven als tijdelijk grasland’, vermoedt hij. ‘Hiermee hopen ze te voorkomen dat scheuren van het betreffende perceel in de toekomst niet meer mogelijk is.’ Deze vrees is volgens hem niet terecht. Uit figuur 1 blijkt ook dat het areaal snijmais,

na een piek rond 2012, de laatste jaren daalt. Dit heeft onder andere te maken met de scherpere derogatie-eis. Tot 2014 mocht een derogatiebedrijf nog maximaal 30 procent mais telen, daarna werd dit verlaagd naar 20 procent.

Figuur 1 – Verloop van oppervlakte gras- en maisland in Nederland (in hectares, bron: CBS) totaal grasland natuurlijk grasland

blijvend grasland mais

tijdelijk grasland

1.200

1.000 areaal x 1.000 hectare

In Nederland werd, volgens de gecombineerde opgave, afgelopen jaar ongeveer een miljoen hectare gras geteeld. Hiervan is veruit het grootste deel (71%) blijvend grasland. Dit is gras dat meer dan vijf jaar niet is opgenomen in een vruchtwisseling. Bijna een kwart van het areaal is tijdelijk gras en zo’n 5 procent heeft een natuurbestemming. Het aandeel blijvend grasland is deze eeuw met 23 procent gedaald ten gunste van tijdelijk grasland, waarvan de oppervlakte bijna verdubbelde. Relatief nog sterker steeg de oppervlakte natuurlijk grasland. De laatste jaren stabiliseert het aandeel blijvend grasland echter weer. Als voorwaarde voor het verlenen van derogatie eist de EU dat de oppervlakte blijvend grasland in Nederland niet meer dan 5 procent mag dalen ten opzichte van het referentiejaar 2012. Als deze norm wordt overschreden, volgt een omzetverbod en herstelplicht. ‘In tegenstelling tot wat veehouders wel eens denken, is dit een eis op sectorniveau en dus niet op bedrijfs- of perceelsniveau’, geeft Wim Bussink van het NMI aan. ‘Waarschijnlijk is het aandeel blijvend grasland in werkelijkheid dan ook hoger dan de cijfers laten zien. Als ze twijfelen over de ouderdom van het grasland, kiezen veehouders er nog wel eens

800

600

400

200 0 2000

2005

2010

2015

2016

2017

2018

2019

jaar

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hoofdverhaal.indd 9

14-04-20 11:48

HOOFDVERHAAL VRUCHTWISSELING tuur en bodemleven. Dit heeft een positief effect op de bodemvruchtbaarheid en productiviteit en maakt grasland minder gevoelig voor droogte of extreme neerslag’, legt Van Eekeren uit. ‘Daarbĳ voorziet gras in eiwit en wordt het aandeel blĳvend grasland beschouwd als een van de indicatoren voor biodiversiteit’, geeft hĳ aan. Hier staat tegenover dat op veel grondsoorten mais aanzienlĳk meer opbrengt dan gras. Bovendien is het energierĳke voedermiddel een stabiele factor in rantsoenen en helpt het om de benutting van eiwit te verbeteren. Tegelĳkertĳd staat de continuteelt van mais echter ter discussie. Het organischestofgehalte in de bodem op peil houden lukt bĳ jaar op jaar mais telen alleen met de teelt van een geslaagde groenbemester (zie kader).

Vruchtwisseling geen lapmiddel Vruchtwisseling toepassen kan een prima methode zĳn om de negatieve effecten van continuteelt te doorbreken. ‘Maar vruchtwisseling wordt in de veehouderĳ in veel gevallen nog vooral ingezet als middel om tekortkomingen in het beheer van blĳvend grasland te corrigeren en niet als een bewuste keuze’, stelt Wim Bussink, projectmanager bĳ het Nutriënten Management Instituut (NMI), prikkelend. ‘Dit betekent dat grasland min of meer willekeurig wordt gescheurd als de kwaliteit van de zode achteruitgaat. Op deze manier kan een veehouder op korte termĳn zeker iets doen aan de ligging en de botanische samenstelling van een perceel. Maar de vraag is hoe deze methode Gras levert een positieve bijdrage aan bodemvruchtbaarheid

Duurzame continuteelt mais kan, maar vereist goede groenbemester ‘Continu mais telen hoeft niet ten koste te gaan van de kwaliteit van de bodem. Maar dan moet de veehouder wel alles op alles zetten om een goede groenbemester te telen.’ Dit stelt Herman van Schooten, onderzoeker voedergewassen bij Wageningen Livestock Research. ‘Om het organischestofgehalte in de bodem op peil te houden is naast de aanvoer met dierlijke mest jaarlijks minstens 400 kilo effectieve organische stof uit een groenbemester nodig. Dit komt neer op een flink ontwikkeld gewas met een bovengrondse opbrengst van zo’n 1300 kilo droge stof per hectare. Dat is vergelijkbaar met een lichte weidesnede’, legt hij uit. Van Schooten wijst erop dat deze cijfers zijn gebaseerd op de gemiddelde weerssituatie in de afgelopen jaren. Als de temperatuur in de winter blijft stijgen, is een hogere opbrengst van groenbemesters mogelijk. De ontwikkeling van een groenbemestingsgewas wordt voor een belangrijk deel be-

paald door het tijdstip van inzaaien. ‘In een gemiddeld jaar zal een groenbemester die tussen 15 augustus en 1 september gezaaid wordt, een opbrengst kunnen halen van 1600 kilo droge stof per hectare. Wordt het inzaaien uitgesteld tot de laatste twee weken van september, dan is de potentiële hectareopbrengst nog maar zo’n 550 kilo droge stof’, geeft Van Schooten aan. Tijdig zaaien van een groenbemester is ook belangrijk om uitspoeling van stikstof (in de vorm van nitraat) te voorkomen. ‘Elke week later zaaien betekent dat 10 kilo minder stikstof per hectare door het gewas wordt opgenomen’, geeft hij als vuistregel. Om de vastgelegde stikstof goed te benutten is het volgens de onderzoeker belangrijk dat de groenbemester voor half maart kapot wordt gemaakt en goed wordt ingewerkt. ‘Dan kan de vertering tijdig starten en komt de stikstof vrij als het volgende maisgewas deze nodig heeft’, aldus Van Schooten.

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hoofdverhaal.indd 10

14-04-20 11:49

Peter Van Belleghem: ‘Granen brengen rust in het bouwplan’ ‘Mais telen in vruchtwisseling verzekert ons van hogere opbrengsten.’ Dit stelt Peter Van Belleghem. Samen met zijn echtgenote Nathalie Deloddere beheert hij in Heist-aan-Zee een gesloten vleesveebedrijf met jaarlijks een 150-tal kalvingen. De veehouders bewerken ongeveer 150 hectare voornamelijk zware, kleigrond, die grotendeels wordt ingezet voor de teelt van voedergewassen. ‘Zo’n 50 hectare is permanent grasland, omdat dit ongeschikt is voor akkerbouw. Verder telen we onder andere mais, voederbieten, veldbonen, tarwe en spelt en enkele hectaren aardappels voor verkoop aan huis’, vertelt Van Belleghem. ‘We zaaien ieder jaar 30 hectare mais, waarvan we ongeveer twee derde hakselen en een derde dorsen en verwerken tot ccm.’

Van Belleghem hanteert bewust een ruime vruchtwisseling. Voor bieten en aardappels is dat bijvoorbeeld 1 op 6 en voor mais 1 op 3. ‘Granen leveren niet het hoogste saldo, maar brengen wel rust in het bouwplan. Dit komt de maisopbrengst ten goede’, is zijn ervaring. ‘Zo zorgt een graanstoppel voor de opbouw van organische stof en kan het stro worden benut voor de productie van vaste mest’, legt hij uit. ‘Daarnaast kan de graanteelt helpen om de structuur van de zware kleigrond te herstellen. Deze is namelijk erg gevoelig voor rijschade bij de oogst van mais. En ten slotte doorbreekt de teelt van mais in vruchtwisseling ook de cyclus van probleemonkruiden’, aldus de vleesveehouder.

uitpakt voor de bodemvruchtbaarheid op langere termĳn’, oppert hĳ. ‘In een graszode is veel stikstof vastgelegd en deze komt vrĳ als deze zode wordt vernietigd en gaat verteren. Als je hier niet goed op inspeelt, gaat een groot deel van de stikstof via uitspoeling verloren en komt als nitraat in het grondwater terecht’, wĳst Wim van Dĳk van Wageningen Plant Research op een belangrĳk aandachtspunt bĳ vruchtwisseling. Met de huidige krappe bemestingsnormen is iedere kilo stikstof die je in het systeem houdt, er één. Het loont dus om hier goed over na te denken, geeft de onderzoeker aan. ‘Met de opbouw van organische stof legt grasland jaarlĳks per hectare zo’n 75 tot 125 kilo stikstof vast. Deze komt vrĳ als de zode wordt vernietigd. In het eerste jaar na scheuren levert dat 100 tot wel 400 kilo stikstof per hectare op’, legt hĳ uit.

Oud grasland, veel stikstof Het risico op uitspoeling van stikstof kan worden beperkt door alleen grasland van maximaal vier jaar oud te scheuren. Dit heeft nog een relatief laag gehalte aan organische stof. Daarnaast moet met de stikstofnalevering rekening worden gehouden bĳ de teelt van het volggewas. Bĳ grasland van drie jaar of ouder bedraagt de korting op de bemesting in het eerste jaar zo’n 100 kilo stikstof en in het tweede jaar na scheuren nog 30 kilo. En na het vernietigen van een grasmat die ouder is dan vĳf jaar, komt zelfs in het derde jaar nog een aanzienlĳke hoeveelheid stikstof vrĳ. Dit betekent in de praktĳk bĳvoorbeeld dat snĳmais in het eerste jaar na scheuren geen dierlĳke mest nodig heeft en hooguit een kleine startgift met kunstmest. En in het tweede jaar is twintig tot dertig kuub drĳfmest voldoende voor een hoge maisopbrengst. Verder helpt het inzaaien van een vanggewas na de mais om de stikstof vast te leggen die in de herfst nog mineraliseert. ‘De stikstof die op deze manier wordt bespaard, kan worden gebruikt op grasland dat nieuw is ingezaaid. Dat heeft de eerste twee jaar namelĳk

extra stikstof nodig voor de opbouw van een nieuwe zode’, geeft Van Dĳk aan.

Aandacht voor vruchtwisseling loont Joos Latré, hoofdlector aan de Hogeschool Gent (HOGent), vertelt dat de belangstelling voor vruchtwisseling langzaam maar zeker toeneemt. ‘In de Kempen wordt bĳvoorbeeld nog veel mais in continuteelt verbouwd. Maar boeren beginnen daarvan nu toch de nadelen te ervaren. De gevoeligheid voor droogte neemt toe, evenals de druk van probleemonkruiden’, geeft hĳ aan. Latré was betrokken bĳ een langjarige vruchtwisselingsproef op de proefhoeve Bottelare. Hierin werd een groot aantal alternatieven beproefd voor een bouwplan met continuteelt mais naast gras. Onder andere op basis van de resultaten van deze proef heeft de Bodemkundige Dienst van België een rekenprogramma ontwikkeld waarmee op basis van een bodemanalyse de effecten op de bodemvruchtbaarheid op lange termĳn voor verschillende gewasrotaties kunnen worden doorgerekend. ‘Een vruchtwisseling van verschillende voedergewassen, met daarin in ieder geval een aantal jaren grasklaver, verhoogt het opbrengend vermogen van de bodem. Daarnaast maakt het gewasopbrengsten ook stabieler, dat wil zeggen minder gevoelig voor extreme weersomstandigheden. Vruchtwisseling geeft de bodem veerkracht’, concludeert de onderzoeker. De belangrĳkste verklaring hiervoor is volgens hem de opbouw van organische stof. Dit vertaalt zich ook in een beter financieel resultaat. ‘In vergelĳking met continuteelt mais naast gras levert een rotatie met drie jaar grasklaver, een jaar voederbieten, twee jaar mais, triticale als tussengewas en dan weer grasklaver, op langere termĳn een extra saldo van 130 euro per jaar op’, geeft Latré als voorbeeld. ‘De plaats van voederbieten in dit schema is bewust gekozen’, licht hĳ toe. ‘Voederbieten kunnen als geen ander gewas de vrĳkomende stikstof uit de gescheurde grasklaverzode benutten.’ l

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hoofdverhaal.indd 11

14-04-20 11:49

BEDRIJFSREPORTAGE MOSER

Lage prijzen zetten

Keith Moser sterk onder druk Door de hele Verenigde Staten vind je ze: cow-calf operations. Ze worden gerund door zoogkoeienhouders die hoogwaardige runderen fokken en doorverkopen aan andere vleesveehouders. Keith Moser heeft zo’n onderneming naast een feedlot. Hij boert vol passie, maar de laatste drie jaar zijn financieel zwaar. ‘Dit houden we op deze wijze niet lang meer vol.’ TEKST SJOERD HOFSTEE

eith Moser (39) uit Larchwood in Iowa in de Verenigde Staten was als jongen al gek op vee. School kon hem niet boeien, dus hielp hĳ zĳn vader op het bedrĳf, dat toen al jaren bestond uit een feedlot met vleesvee en vleesvarkens. De 18-jarige Keith wilde trouwen met Julie Leuthold en zĳn eigen gezinsinkomen genereren, maar het bedrĳf leverde te weinig inkomen voor een tweede gezin. Daarop stapte Keith naar een oudere buurman en vroeg of hĳ diens bedrĳf kon overnemen. Nadat die even met de wenkbrauwen had gefronst, stemde hĳ in en zo startte Keith een eigen bedrĳf naast dat van zĳn ouders. Zĳn vader overleed helaas kort daarna, waarna hĳ het bedrĳf samen met zĳn vrouw Julie en moeder Kathy op twee locaties voortzette. Op de locatie waar zĳn moeder woont, staat een feedlot met een capaciteit van 2000 dieren. Hier wordt jongvee, meest red en black angus, van een paar maanden oud tot ze slachtrĳp zĳn, afgemest, volledig in de buitenlucht. Naast de feedlot is er

een vleesvarkensstal waarin ze op jaarbasis 6500 varkens grootbrengen voor de slacht (zie kader op pagina 14). Op de andere locatie – die van de buurman – startte de jonge ondernemer een zogenoemde ‘cow-calf operation’, een kudde koeien die zorgt voor kalveren die verkocht kunnen worden. Via een oom kocht hĳ enkele blackangusvaarzen aan. Deze kwamen te weiden op grasland van zĳn nieuw aangekochte hectares. Inmiddels is dat een areaal van 170 hectare, deels grasland en deels akkerland. Hier worden mais en graan geteeld voor eigen gebruik in de feedlot en voor de varkens.

Vóór 20 mei drachtig Moser breidde zĳn veestapel in de cow-calf operation na een paar jaar uit naar de 120 koeien die hĳ de laatste jaren houdt. Dit zĳn zorgvuldig raszuiver gefokte dieren, geselecteerd deels op genoom-, deels op fenotypische kenmerken. ‘Wĳ fokken op uitstraling en stĳl. Naast gezonde en sterke dieren is dat wat onze klanten

BEDRIJFSPROFIEL Larchwood

naam eigenaren plaats aantal

grondgebruik Verenigde Staten

K&J Angus Kathy (l.), Keith (r.) en Julie Moser Larchwood, Iowa (VS) 120 zoogkoeien met fokkalveren en 2000 stuks vleesvee af te mesten 170 ha grond; deels gras, deels mais en graan

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_buitenlandrep.indd 12

15-04-20 17:08

wensen te zien en wat we zelf ook mooi vinden om te houden en te tonen. Genomics wint daarbĳ aan belang, maar in deze sector is selectie op het oog nog altĳd minstens zo invloedrĳk en belangrĳk’, licht Keith toe. De veestapel loopt van eind mei tot en met het najaar, zolang het weer en het land het toelaten, buiten. In januari en februari kalven de koeien af in een verwarmde schuur. ‘Het is erg lastig om dieren te verkopen waarvan de oren zĳn afgevroren’, verduidelĳkt Keith. Hĳ refereert aan het klimaat dat in de winters in Iowa hard kan zĳn met stevige vorst. ‘De winter is daardoor een uitdagende tĳd om de dieren te laten afkalven, maar in een verwarmd gebouw lukt dat goed. En zo kunnen we de nafok op de beste momenten aanbieden.’ In april en mei is Moser, die naast zĳn moeder, vrouw en zoons Lucas, Jude en Korey hulp krĳgt van een fulltime medewerker, druk met insemineren van de dieren. Deels gebruikt hĳ daarbĳ gesekst sperma. Zĳn richtdatum is 20 mei om de zoogkoeien drachtig en wel de wei in te laten. Begin augustus worden ze dan weer binnengehaald om gespeend te worden. Stier- en vaarskalveren worden dan gescheiden. De stieren blĳven daarna binnen tot een leeftĳd van ruim een jaar. ‘Omdat ze in januari en februari zĳn geboren, zĳn ze anderhalf jaar later precies op de leeftĳd die onze kopers wensen wanneer ze deze stieren in juli en augustus hun veestapels laten dekken. Vandaar dat wĳ inzetten op afkalven in de wintermaanden.’ In het najaar wordt het vrouwelĳk vee – kalveren en vaarzen – dat Moser wil verkopen, aangeboden aan potentiële kopers. Net als bĳ de stieren, die in februari en maart te koop worden aangeboden, gebeurt dat niet

zomaar even uit het land of de stal. Alle dieren worden apart gewassen, geschoren en voorgebracht. Eerder werden ze daarbĳ tĳdens een live-veiling verkocht; tegenwoordig gaat dat volledig online via videoveilingen. De voorbereiding van cowfitting blĳft daarbĳ hetzelfde. ‘Eigenlĳk hebben de kopers daartoe de aanzet gegeven’, vertelt Keith. ‘Zĳ wonen en werken vaak honderden kilometers verderop in West- en Zuidwest-Dakota en kopen liever vanachter het bureau vandaan enkele dieren dan dat ze er een dag of langer voor moeten reizen.’

Voor de feedlot koopt hij kalveren van een paar maanden oud aan en mest ze af tot circa 650 kilo. De meeste dieren in de feedlot zijn van het angusras

Rotatie in beweiding De jonge en drachtige vaarzen weiden van eind mei tot oktober of november volledig buiten. Keith heeft een kleine 40 hectare land daarvoor beschikbaar. ‘Het lukt ons tot ver in het seizoen goed om ruim drie koeien per hectare te weiden. In het voorjaar is de dichtheid zelfs 4,5 dier per hectare. Het hele areaal is opgedeeld in percelen van een hectare. We passen rotatieweiden toe; om de achttien dagen gaan de dieren rond. Later in het seizoen wordt dat natuurlĳk een langere periode. Water krĳgen de dieren uit een tank met leidingwater die we ook dagelĳks verplaatsen.’ Keith’s klanten houden vaak grotere kuddes van het voorjaar tot het najaar volledig buiten om ze daarna in al dan niet overdekte feedlots groot te brengen. ‘Het beeld bestaat buiten de VS dat dit vooral grote veehouders zĳn, maar er zĳn ook nog veel kleine met bĳvoorbeeld rond de honderd dieren. Vleesvee houden is voor hen een bĳbaan. Zĳ willen al hun kalveren ook weer verkopen’, legt hĳ uit. ‘Om die reden hebben wĳ onze feedlotactiviteiten al een tĳd terug uitgebreid; zo koop

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_buitenlandrep.indd 13

14-04-20 11:20

BEDRIJFSREPORTAGE MOSER

Vleesvarkenstak uitbesteed De veestapel van 120 hoogwaardige fokkoeien kent jaarlijks gemiddeld vijf elitedonoren. De feedlot heeft een capaciteit van 2000 dieren. Als derde onderdeel behoort een vleesvarkenshouderij tot het bedrijf dat twee locaties kent. Moeder Kathy, die mee in de maatschap zit, verzorgde altijd de varkens. Deze worden aangekocht via één naastgelegen varkens-

houder. Ze zijn dan 21 dagen oud als ze 5 tot 6 kilo wegen. Jaarlijks leveren ze 6500 vleesvarkens af op een gewicht van 130 kilo. Afgelopen najaar is besloten de varkenstak volledig uit te besteden aan de buurman. ‘We hielden de varkens aan om twee redenen’, vertelt Keith. ‘Mijn moeder kan er erg goed mee omgaan en het is een risicospreiding in de bedrijfsvoering. Maar nu levert

ik voor onze feedlot vaak jonge dieren in van mĳn klanten die stieren of hoogwaardige vrouwelĳke dieren aankopen. De hele business hier is op die manier een beetje een eigengecreëerde kringloop.’

Enkel fokkerij rendeert goed

De dieren in de feedlot krijgen naast gras en mais gedistilleerd graan en luzerne gevoerd

K&J Angus, zoals het bedrĳf heet, verkoopt het vrouwelĳk jongvee voor prĳzen tussen de 3500 en 6000 euro. Embryo’s winnen ze jaarlĳks uit enkele goed presterende dieren op shows. Gewilde embryo’s gaan voor 2500 euro of meer per stuk weg. ‘Maar veel ook voor minder’, lacht Keith. De stieren gaan via de videoveilingen weg voor prĳzen die variëren tussen de 2.000 en 20.000 euro. ‘De business met ons hoogwaardig vee houdt ons nog steeds op de been. Ook afgelopen jaar konden we daarmee nog wel wat winst maken. De opbrengsten van het vleesvee voor de slacht zĳn echter al drie jaar lang te laag. Daar verliezen we geld op. Dat geldt voor ons eigen bedrĳf, maar ook voor onze klanten. Die stoppen daardoor of kunnen steeds minder goede prĳzen betalen voor ons fokvee’, licht Keith zĳn zorgen toe. Voor de feedlot koopt hĳ in juni en juli de kalveren aan. Die worden bĳ de verkopende partĳ tussen september en november gespeend en afgeleverd aan Moser. Hĳ voert ze vervolgens 220 tot 270 dagen een rantsoen van gras, mais, gedistilleerd graan en luzerne. En dit tot ze 650 kilo wegen. Ze worden geslacht bĳ slagerĳketen Tyson voor een kiloprĳs van minder dan 2,30 euro (prĳs februari 2020). ‘Het moet 2,40 euro zĳn om break-even te draaien en 2,45 euro om winst te maken. Eigenlĳk moet

deze tak de laatste jaren, net als de feedlot eigenlijk, dagelijks verlies op. Door de problemen van onze president met China profiteren wij niet, in tegenstelling tot de Europeanen, van de hogere varkensprijzen. Door de varkenstak uit te besteden tackelen we een deel van het verlies én het tekort aan arbeid.’

je per dier 50 euro winst maken, maar al drie jaar lang verliezen we 50 tot 70 euro per dier.’ De rek is eruit, zegt Keith. Hĳ en zĳn moeder spraken het afgelopen jaar een paar keer met de bank. Die beweegt nog steeds mee; wat zoveel betekent als: de aflossing is opgeschort. Verder zit er geld van familie in het bedrĳf. Die familieleden nemen wel genoegen met enige jaren zonder rente of dividend. ‘Maar ook daar is de rek eruit. Het probleem in onze industrie is in de VS en Europa hetzelfde: de producent heeft amper tot geen macht over de markt. De recente handelsconflicten onder Trump hebben de prĳzen duidelĳk extra onder druk gezet. En nu is het het coronavirus dat ons plaagt. Daar kan ik als eenvoudige boer weinig aan doen.’ En overheidssubsidies dan? Trump heeft vele miljarden dollars als steun richting de agrarische sector gepompt. ‘Dat klopt. Voor onze varkenstak levert dat nog een paar centen op als doekje voor het bloeden. Maar om een of andere reden wordt de vleesveesector bĳna altĳd grotendeels overgeslagen. Ook nu weer. Vleesveehouders moeten wel de meest optimistische soort mensen zĳn’, lacht Keith opnieuw breeduit, om serieus te vervolgen: ‘Ik denk eraan om minder eigen vee te gaan houden en vee van anderen hier te voeren. Dat maakt dat we minder eigen kosten maken per dier en zo hopelĳk onder aan de streep weer break-even draaien. Opgeven kan altĳd nog. En hé, kom op, als de markt een tĳdlang zo slecht kan zĳn, komt er vast ook een periode dat we wel weer serieus geld kunnen verdienen. Die hoop en de passie voor het werken met koeien houdt mĳ elke dag gaande.’ l

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_buitenlandrep.indd 14

14-04-20 11:21

CRVNIEUWS

Nieuwe veestapeladviseur vleesvee Vlak voor het uitbreken van de coronacrisis heeft CRV een nieuwe veestapeladviseur vleesvee aangesteld in Vlaanderen. Simon De Coninck (24) zal het werkgebied van Leen Claeys volledig overnemen. Simon woont in Wachtebeke op een vleesveebedrijf met een honderdtal runderen en circa veertig kalvingen per jaar. Hij is afgestudeerd als bachelor in agro- en biotechnologie. Hij werkte de voorbije anderhalf jaar op CRV Klantenservice. De genetica, producten en diensten van CRV zijn hem goed vertrouwd. Simon De Coninck

Nieuwe stalnamen stalnaam

naam

woonplaats

Stal Bos Quatropoint Poliste’s van Dijkzicht Hoeksmeer De Voskuilerhoef Sandwyk v. ’t Oosteinde

mts. Bos L. Nijmeijer J. A. Poliste P. W. F. M. van Duifhuizen Hoeksmeer De Voskuilerhoef mts. Diepman-Eilert G. Polinder

Ouwerkerk De Punt Holten Druten Garrelsweer Woudenberg Dalfsen Nunspeet

Aanvragen voor de stalnamen in de tabel zijn in het eerste kwartaal van 2020 binnengekomen. Als veertien dagen na de publicatie geen schriftelijke bezwaren tegen deze stalnamen zijn ingediend, krijgen ze de officiële status.

Bwb-proefstier Bataillon de Belle Eau ki-code 94-5073 geboren:

14-06-2018

schofthoogte: 129 cm (+2) 19 mnd. gewicht:

Marc Piron-Losange, Vaux-sur-Sûre

fokker:

Marcel-Frédéric Lequeux en Anne Gillet, Vaux-sur-Sûre

744 kg 19 mnd. haarkleur:

nb Schofthoogte 75,00

verkoper:

Besp. 89,30

Type 84,40

blauw & wit

Beenwerk 84,00

Alg. voorkomen 80,00

LENNIE VAN HET CALOENHOF

Eindbeoordeling 87,30

Met Bataillon komt er opnieuw een nakomeling van Légende de Belle Eau – een koe met net geen 90 punten eindbeoordeling – in de BBG-stallen. Bataillon is een uitermate fijne vleesstier met een brede voorhand en rug. Bataillon is een voormalig zoogkalf en kan men gemakkelijk inzetten op alle courante bloedlijnen.

GIGA DU BOIS REMONT ARLETTE JALOUX D’OFFIGNIES

ECUYER DE LA CROIX DE MER 75 / 87,7 / 85,1 / 94 / 80 / 87,1 CANAILLE DE LA CROIX DE MER

URLEUSE DE LA CROIX DE MER BRUTAL DE ST FONTAINE

ELAN DE ST FONTAINE ASPIRINE DE ST FONTAINE

SEDUCTION DE BELLE EAU 83 / 87 / 84,9 / 90 / 80 / 87,3

GLOUTON DE BELLE EAU LEGENDE DE BELLE EAU

DIVERSITÉ DE BELLE EAU

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_CRV nieuws.indd 15

14-04-20 11:53

BESTE WENSEN START OOK DIT JAAR MET SUCCES vanlommel.be/veevoeder - T +32 (0)14 411 396 -

KRAIBURG Géén economisch verlies www.VLEESVEEVOER.nl LOOPVLAKBEDEKKING in geval van in beslagname voor

OER.nl

RING VANAF 250KG

VOER DIRECT VAN DE FABRIKANT • LANDELIJKE LEVERING VANAF 250KG

Geschikt voor elk type roosteren dichte loopvloer en/of melkstal

cysticercose Roostervloeren of afkeuring voor S sarcosporidioseKURA bij slachting?

NDAARD & KSTENEN UESLI KALVERKORRELS EEKOEKEN OT & 6MM PULP

Lijnbaan 33 3421 JG Oudewater Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

voor melkvee

BOVAS bv Ook in Proﬁen Pedi Kura

N LUXE RASSEN

Importeur van:

BIESTVERVANGER • MELKPOEDER STANDAARD & Roostervloeren Roostervloeren VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN • LIKSTENEN KURA SB LOSPA SB voor groepshuisvesting > 350 kg MINERALENEMMERS VLEESVEEMUESLI voor groepshuisvesting of stieren voor groepshuisvesting < 350• kg en stieren VOER ZONDER GMO SOJA • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP met 5% afschot GRASZAAD

Roostervloeren LOSPA

naar de sleuven

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL VOERSCHEMA'S VOOR TRAAGGROEIENDE EN LUXE RASSEN

Vermijd risico en geef uw runderen aan vóór slachting

VOLG VEETEELTVLEES OP

STARTEN contact en informatie: MET SUCCES

Elleen Van der Sypt Pascal Lebacq Tel.: 084/47 84 81 Tel.: 0474 91 16 35 Fax 084/47 84 82 GESPECIALISEERD INFax 09/251 55 86 elleen@bovas.eu pascal@bovas.eu OPFOKMELK

rilen en 20!

VraagVOOR vrijblijvend uw offerte!

voor alle leuke 17 april nieuwtjes!

Thema: GRAS

Afsluiten aprilen Wij wensen u ﬁjne6 kerstdagen - KALVERMELK OPgelukkig MAAT-2020! een gezond en

Namens het hele Veeteeltvlees-team www.facebook.nl/veeteeltvlees vanlommel.be/veevoeder - T +32 (0)14 411 396 -

MELK- EN VLEESVEE 38

FACEBOOK

KRAIBURG Ons uniek concept LOOPVLAKBEDEKKING

veeteeltvlees DECEMBER 2019

Om optimaal te voldoen aan de specifieke behoefte van de klant, hanteren we volgend stappenplan:

Om optimaal te voldoen aan de specifieke van de klant, hanteren we volgend stappen

VV12_p38.indd 10-12-19 38 09:49

10-12-19 09:49

Geschikt voor elk type roosteren dichte loopvloer en/of melkstal

Lijnbaan 33 3421 JG Oudewater Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

HOFEIGEN PRODUCTEN

Roostervloeren KURA S voor melkvee

Ook in Proﬁen Pedi Kura

AANVULLEN VAN DE BEHOEFTE GROTE PRIJS

FRANSON vult de rest van de behoefte aan met een op maat gemaakt krachtvoeder.

voor groepshuisvesting of stieren

CONTROLE VAN

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

met 5% afschot BEPALEN VAN naar de sleuven BEHOEFTE PRIXDECUISINES REDANT

producten met het krachtvoeder.

de kwaliteit en voedingsde dieren bij de klant (geslacht, Concours national pour des animaux de la race BBBmestvee, inscrits…) en waarde van het ruwvoer van leeftijd, melkvee, Extra troef: FRANSON neemt een de veehouder wordt in eigen bepalen van de behoefte aan Het optimaliseren gebeurt op INKOM GRATIS // ENTRÉE GRATUITE H O labo O F gemeten. D S P O Op N basis S O Rvan de staal van het totaalrantsoen en verschillende voedingsstoffen meer dan 30 parameters. controleert het eindresultaat voedingswaarde van de hofeigen van de specifieke dieren, in functie deKeukens behoeftesRedant die producten bepaald hoeveel houdend Verkiezing dagkampioen: Winnaar grotevan prijs Electionrekening du champion du met jour:de Gagnant du grand prix wordt Cuisines Redant vooraf werden bepaald. van de behoefte daarmee wordt verwachtingen van de veehouder, Zaterdag 1 augustus 2020 ERPE-MERE Samedi 2020 ERPE-MERE ingevuld. zijn afnemer(s), en 1deaoût wetgever.

AANV DE BE

FRANSON vult de r behoefte aan met e gemaakt krachtvoe

Het optimaliseren ge meer dan 30 param

P R E S E N T E E R T

En collaboration avec la commune de Erpe-Mere et CRV

Hoogwaardige rundveevoeders op maat

28.02-01.03.2020

Franson NV

Weelde Depot Geeneinde 54, 2381 Ravels open 10.00u tot 18.00u veeteeltvlees van MAART Weelde 2020 Depot

HOFEIGEN PRODUCTEN

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL De ruwvoederanalyse:

evoeders op maat

4 16

voor groepshuisvesting < 350 kg

Roostervloeren LOSPA SB

Nationale Prijskamp voor ingeschreven dieren het BWBvan ras De veehouder mengt de hofeigen Bepalen, van inventariseren

In samenwerking met het gemeentebestuur van Erpe-Mere en CRV

www.franson.be |

Roostervloeren KURA SB

HET RANTSOEN KEUKENS REDANT // GRAND

Importeur van:

deranalyse: en voedingshet ruwvoer van er wordt in eigen en. Op basis van de arde van de hofeigen wordt bepaald hoeveel oefte daarmee wordt

Roostervloeren LOSPA

Tel. +32 (0)9 382 90 70 |

11/03/2020 14:33

veeteeltvlees MAART 2020 veeteeltvlees APRIL54, 2020 Geeneinde 2381 Ravels

info@franson.be

www.franson.be |

Franson NV

FRA 208 ad rantsoenen_VTV.indd 1

open van 10.00u tot 18.00u

VV03_p04.indd 4 VV04_p16.indd 4

Vak voor beurs inte veete nsieve e

VV03_p27.indd 18-03-20 27 08:39

17-03-20 10:09 15-04-2020 11:28

CRV COÖPERATIENIEUWS Coöperatie

Beste collegaveehouders, Het coronavirus raakt ons allemaal. Ik hoor de aangrijpende ervaringen van veehouders die getroffen zijn door ziekte en sterfgevallen in hun directe omgeving. Ik ken de zorgen om kwetsbare mensen. De schrijnende verhalen en beelden vanuit de ziekenhuizen en zorgcentra komen ook bij mij hard binnen. Mijn respect voor zorgverleners – die vanuit persoonlijke ervaringen toch al zeer groot was – is er alleen nog maar door gegroeid. Ik leef met u mee en wens u veel sterkte toe in deze moeilijke tijd, die ons er weer bij bepaalt dat gezondheid ons hoogste goed is. Met u deel ik ook de zorg over de financiële gevolgen van deze crisis. De opbrengsten van vlees maken een vrije val en het zal waarschijnlijk nog lang duren voordat deze weer herstellen. De toch al dunne marges komen verder onder druk te staan. Het doet pijn dat dit voor de bedrijven van sommige collega’s de genadeklap zou kunnen betekenen. Ondanks alle onzekerheid gaat het werk op onze bedrijven iedere dag door. Het vee moet worden verzorgd, het land bewerkt. Het voorjaar is een drukke, maar ook een mooie tijd die mij weer doet beseffen hoe bevoorrecht ik als veehouder ben. En hoe trots ik ben op onze mooie sector. CRV zal er alles aan doen om u, met inachtneming van de regelgeving van de overheid, te blijven ondersteunen in uw bedrijfsvoering. Ik heb groot respect voor onze medewerkers, die vanuit huis de organisatie draaiende houden, u van advies blijven voorzien of iedere dag onderweg zijn om ervoor te zorgen dat uw dieren drachtig worden en dat de bedrijfsinspectie en andere dienstverlening zo veel mogelijk doorgaat. We hebben elkaar nodig om dit veilig te kunnen blijven doen en het doet me goed om te horen dat hiervoor wederzijds veel begrip bestaat. Over de continuïteit van CRV hoeven we ons gelukkig geen grote zorgen te maken. Het bedrijf is financieel gezond en kan deze crisis dragen. Niemand weet hoe lang we nog ‘in ons kot’ moeten blijven, maar het is wel duidelijk dat we elkaar voorlopig niet in grote groepen kunnen ontmoeten. Dit betekent ook dat we als bestuurders nieuwe manieren zoeken om samen sturing te geven aan de coöperatie. Technieken om te communiceren op afstand worden nu razendsnel ontwikkeld. Dit kan ons ook na de crisis goed van pas komen. De coronacrisis heeft grote impact op de nationale economie. Maar waar veel sectoren nu letterlijk stil staan, blijft de landbouw produceren. Burgers blijven verzekerd van hoogwaardig voedsel en de agrarische sector blijft bijdragen aan het nationaal inkomen. Ik zie creatieve initiatieven van collega’s die nieuwe wegen ontwikkelen om hun producten direct te leveren aan consumenten. Ik voel een herwaardering voor ons mooie werk. Laten we dat vasthouden. Ook op afstand blijven we coöperatief verbonden. U mag te allen tijde op ons rekenen. Namens het bestuur van de coöperatie CRV, Peter Broeckx, voorzitter

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-IngezondenBrief.indd 17

15-04-20 15:07

SPECIAL CORONACRISIS

De corona-challenge in de vleesveewereld

Hoe beleeft de vleesveewereld in België en Nederland de coronacrisis? De redactie peilde telefonisch het sentiment en de gevolgen van de ‘lockdown’-maatregelen bij vleesveehouders en stakeholders uit de agrovoedingsketen. Een terugblik in de afgelopen tijd. TEKST GUY NANTIER

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 18

14-04-20 15:29

Corona-challenge De veehandelaar De laatste weken zijn de veemarkten te Ciney, te Battice en te Moeskroen gewoon doorgegaan. ‘Deze week gaat enkel nog de veemarkt in Ciney door’, geeft Benoit Luycx aan. Luycx is veehandelaar en tevens voorzitter van de beroepsvereniging van Vlaamse veehandelaren. ‘Of de veemarkt van Ciney ook volgende week nog zal doorgaan, is een groot vraagteken. Vorige week noteerde Ciney slechts een aanvoer van 560 dieren in plaats van de gebruikelijke 2000 stuks.’ MAART ’20

Prijsvorming kwaliteitsvlees stabiel

archiefbeeld

‘De laatste twee weken was de vraag naar slachtrunderen van het vleestype heel groot’, aldus nog Luycx. ‘De vraag kwam vooral uit de grootdistributie en de slagers, wat zorgde voor stabiele prijzen.’ Anders gesteld was het met de reforme melkkoeien. ‘De vraag naar reforme melkkoeien, waarvan het vlees vooral in gehakt en in bereidingen teruggevonden wordt, ligt

plat. Scholen en andere gemeenschappelijke instellingen zijn immers gesloten. Dat heeft een zware prijsdaling veroorzaakt’, geeft hij aan. Ook de export van reforme melkkoeien naar vooral Spanje heeft te lijden van de coronacrisis. De export is nagenoeg met de helft gedaald, onder meer ook door een gebrek aan vrachtwagenbestuurders.

Attest genoodzaakte verplaatsing

Voorlopig gaan de veehandelaren nog de boer op en worden de kalveren en runderen opgehaald. ‘Hiertoe heb ik wel een attest van genoodzaakte verplaatsing nodig’, geeft de veehandelaar aan. ‘Dat attest levert onze beroepsvereniging af.’ ‘Verder zijn de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen van kracht: de afstandsregel van 1,5 meter, geen fysiek contact en regelmatig de handen wassen. Maar dit vormt geen probleem. De situatie is immers heel ernstig.’

Corona-challenge De dierenarts 27

Geen ontsmettingsmiddelen

De dierenarts heeft een prioriteitenlijst gekregen van het FAVV voor zijn activiteiten in het kader van dierziektebestrijding. Zo hebben aankooponderzoeken van runderen (tbc en controle-identificatie en bloedonderzoeken voor ibr) een zeer hoge prioriteitsstatus. ‘Blauwtongvaccinatie, vrijwillige diergeneeskundige bedrijfsbegeleiding en para-tbc binnen een vrijwillig programma hebben dan weer een lage prioriteit.’ Het contact met de veehouders is niet wezenlijk veranderd, al is het fysiek afstand houden of social distancing zoals men dat nu noemt, een punt van aandacht. ‘Vooral bij een keizersnede is het moeilijk om de af-

stand tot mekaar te bewaren’, geeft de bedrijfsdierenarts aan. ‘Maar handen schudden of piepers (kussen, n.v.d.r.) geven aan de boerin heb ik nooit gedaan. Dus dat vormt geen probleem.’ ‘Je voelt wel de onzekerheid bij de boeren. Zo heb ik een boer die ook aardappelen heeft voor chips. De prijzen voor de aardappelen zijn gewoon gekelderd.’ Verder houdt Campe het bedrijfsbezoek kort en ontsmet hij na elk bezoek bij het instappen in de wagen de handen en zijn gsm. Ontsmettingsmiddelen voor het materiaal zijn wel moeilijk te verkrijgen, getuigt hij. ‘Maar ik behelp mij met Dettol en chloorhexidine.’

Goodwill politie nodig

John Campe gaat als dierenarts ook regelmatig de grens met Nederland over voor zijn cliënteel aldaar. ’Alle grensovergangen worden bewaakt door de politie. De sluipwegen zijn allemaal gebarricadeerd.’ Maar Campe heeft een officiële vrijgeleide. ‘De toelating heb ik ontvangen van het FAVV via mail’, verhaalt hij. ‘De politie die de grenzen bewaakt, doet wel al eens moeilijk omdat er geen stempel op staat. Na enige uitleg kan ik telkens wel mijn weg vervolgen. Maar je hebt wel de goodwill van de politie nodig.’

archiefbeeld

‘Er zijn wel leukere tijden om de boer om te gaan’, geeft dierenarts John Campe uit SintKruis (Brugge) aan. ’Maar gelukkig zijn mijn gezin en ikzelf nog gezond en kunnen we ons werk voortzetten.’ Campe woont op een boerenerf met paardenpension, schapen en koeien. In normale tijden is dat vooral een zaak van zijn echtgenote. ‘Maar nu helpt onze zeventienjarige dochter mee tussen het werk voor de school door. Voor haar is het een welgekomen afwisseling, voor mijn echtgenote is het een welgekomen hulp.’ MAART ’20

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 19

14-04-20 15:30

SPECIAL CORONACRISIS

Corona-challenge De boerin-marktkramer In Bogaarden in het zuidwesten van het Pajottenland runt Greet Willems samen met haar vier kinderen hoeve Cleynhof Ten Bautebrugge. De hoeve is een melk- en vleesveebedrijf met blonde d’Aquitaines. Hoe beleven Greet en haar gezin de coronacrisis? Greet Willems: ‘Eigenlijk is sinds de uitbraak tot op vandaag alles bij het oude gebleven: alle gezinsleden zijn nog kerngezond en het werk gaat gewoon door. Dat is dus op zich al een meevaller.’ MAART ’20

Lokale markten gesloten

Het bedrijf in Bogaarden heeft naast de veeteeltactiviteiten ook een hoeveslagerij en doet wekelijks een viertal markten aan. Op de markten verkopen twee dochters het eigengeproduceerde rundvlees, varkensvlees van een lokale boer, alsook eigenbereide en niet-eigenbereide charcuterie. Nu markten verboden zijn vanwege de coronapandemie, moet de productie gesleten worden via hoeveverkoop. ‘Positief is dat zowat de helft van onze marktklanten nu

ook de weg naar de hoeve heeft gevonden’, analyseert Greet nuchter. ‘Anderzijds, thuis vraagt het wel extra werk. Ook compenseert de gestegen verkoop op de hoeve niet voor de volle honderd procent de verkoop op de markten. Thuis verkopen we enkel vers vlees en de eigengemaakte charcuterie. Voor de markten is ons aanbod groter met onder andere niet-eigengemaakte charcuterie.’

‘De coronacrisis heeft wel al nieuwe klandizie uit de buurt opgeleverd’, vertelt Greet. ‘Opvallend daarbij is dat de nieuwkomers vooral bestellingen op maat plaatsen. Positief is ook dat de klanten die de stap naar de hoeve zetten, ook veel respect voor het boerenwerk hebben. Die groep is dus groeiende. Of het blijvers zullen zijn, is voorlopig koffiedik kijken.’

Meer bestellingen op maat

Zoals het een ondernemersvrouw zoals Greet betaamt, heeft zij met haar kinderen ook al nagedacht over het post-coronatijdperk. ‘Wij denken dat onze website een opfrisbeurt nodig heeft, zodat bestaande, maar zeker ook de nieuwe klanten, blijvers zijn en meer gebruiksgemak ervaren.‘ Toch is Greet een beetje bezorgd over de toekomst. Greet Willems: ‘Ik vrees de geldcrisis die na het coronatijdperk zal ontstaan. Mensen zullen misschien vlug in hun oude gewoonten vervallen en opteren voor goedkoop rundvlees uit de supermarkt.’

Hoeve Cleynhof Ten Bautebrugge levert wekelijks eveneens aan de lokale Buurderij (een netwerk van lokale voedselproducenten dat rechtstreeks aan de consument verkoopt) en tweewekelijks is er verkoop aan huis van zowel vleespakketten als bestellingen op maat. Er zijn vier soorten pakketten: pakket 1 bestaat uit rundvlees (± 10 kg) à 10,00 euro per kilo, pakket 2 is uitsluitend varkensvlees (± 10 kg) à 7,50 euro, pakket 3 is een mix van rund- en varkensvlees (± 7 kg) à 9,00 euro per kilo en pakket 4 is een studentenpakket van rund- en varkensvlees à 9,50 euro per kilo.

Post-coronatijdperk

archiefbeeld

Greet Willems: ‘Alle gezinsleden zijn nog kerngezond en het werk gaat gewoon door. Dat is dus op zich al een meevaller’

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 20

14-04-20 15:30

archiefbeeld

De slachthuizen en vleesuitsnijderijen zijn de sectoren waar het meeste gekuist en ontsmet wordt vanwege de voedselveiligheid

Corona-challenge De slachter/vleesgrossier ‘Wij mogen niet klagen’, vertelt Bart Teugels telefonisch. Bart Teugels is eigenaar van het EEG slachthuis te Mechelen en van de vleesgroothandel Rima. ‘Het is natuurlijk hout vasthouden. Maar tot op vandaag gaat het slachten nog steeds gewoon door. Al het personeel is nog steeds op post. De buitenlandse werknemers die in detachering werken en hier een huurwoning hebben, zijn er ook nog. De controlediensten van het federaal voedselagentschap FAVV zijn eveneens nog op post. Zonder hen mogen we niet slachten.’ APRIL ’20

Meer afzet slagers en warenhuizen

Wekelijks worden in Mechelen zo’n 150 tot 200 runderen en zo’n 4000 tot 4500 varkens geslacht. Rima beschikt over een eigen integratie van zowel runderen als varkens. De logistiek en de aanvoer naar de slachtlijn lopen nog zoals voorheen. De afzet van het vlees verloopt via de eigen

vleesgroothandel naar de binnenlandse horeca, slagers en supermarkten alsook naar het buitenland. ‘De horeca die toch vrij grote tonnages afneemt bij ons, ligt wel stil, evenals de export’, verhaalt Teugels. ‘Maar gelukkig kunnen we dit enigszins compenseren door een hogere afzet naar slagers en grootwarenhuizen. De vraag is daar zelfs vele malen hoger dan voorheen.’

Altijd strenge hygiëneregels

Vlees of levensmiddelen op basis van vlees vormen momenteel geen enkel initieel risico op COVID-19. Er moet echter altijd rekening worden gehouden met het risico van hun indirecte besmetting door de mens. Alle levensmiddelen waarop een operator zou kunnen gehoest hebben, moeten uit de voedselketen worden verwijderd. ‘Op de slachtlijn en in de versnijdingszaal dragen de 120 medewerkers daarom nu ook mondmaskers’, vertelt Bart Teugels. Verder wordt er extra toegezien op de handhygi-

ene. ‘Handen wassen is standaard een onderdeel van het hygiënebeleid. Nu worden de handen tweemaal gewassen.’ Bart Teugels voegt er nog aan toe: ‘Beschermmateriaal zoals maskers, schorten en handschoenen zijn nog voldoende voorradig. Dat moet ook, want wij zijn een essentiele schakel in de voedselproductie. Verder zijn wij een sector waar wellicht het meeste gekuist en ontsmet wordt en waar de hoogste hygiëneregels gelden vanwege de voedselveiligheid.’

100 procent veilig spelen

Teugels geeft nog aan een private firma ingehuurd te hebben om de lokalen buiten de slachtlijn en de versnijdingszaal extra te ontsmetten. ‘Zo worden dagelijks de lokalen voor het personeel ontsmet en al zeker de deurklinken. We doen het maximum om het 100 procent veilig te houden.’

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 21

14-04-20 15:30

SPECIAL CORONACRISIS

Bedrijfsdierenarts John Campe: ‘Vooral bij een keizersnede is het moeilijk om de afstand tot mekaar te bewaren’

Limousinfokker Sytze van der Goot: ‘Bedrijfsmatig gaat alles gewoon door. Het is eigenlijk de televisie die ons dagelijks aan de coronacrisis herinnert’

‘Soms denk ik wel dat wij hier allemaal al corona hebben gehad. In februari was iedereen van het gezin zwaar grieperig en had ik een keelontsteking als nooit tevoren’, zegt Sytze van der Goot aan de telefoon. ‘Maar voor nu zijn er geen gezondheidsproblemen.’ Sytze en Alma van der Goot hebben een biologisch vleesveebedrijf met limousinstamboekvee te Eelde, aan de zuidwestkant van Groningen. Naast de veehouderij beheert Sytze in samenwerking met Natuurmonumenten een veenweidegebied van 600 hectare in het nieuwe natuurgebied De Onlanden. De eerste zomerse temperaturen lokten afgelopen weekend veel wandelaars naar het natuurgebied. Sytze: ‘Iedereen had kennelijk behoefte om even een luchtje te scheppen en de benen te strekken in deze lockdown-periode. Het was verschrikkelijk druk. Maar ik merkte wel dat de wandelaars zich keurig aan de regels hielden.’ APRIL ’20

Voorlopig geen financiële pijn

’t Hoogeveld, zoals de boerderij heet, is tevens een kijkboerderij. De boerderij is sinds de corona-epidemie verboden terrein geworden voor bezoekers, maar de kijkstal

is nog wel open. ‘Ook hier merk ik dat de mensen zich gedisciplineerd gedragen en zich aan de voorschriften rond samenscholing en social distancing houden. Ontsmettingsgel is voorhanden.’ Op ’t Hoogeveld kan men ook terecht voor landbouweducatie, natuureducatie, verjaardagsfeestjes, barbecues en zaalhuur. Voor de maand april stonden twee grote excursies gepland en enkele feestjes. Die gaan nu niet meer door, net als het wekelijkse bezoek van schoolklassen. ‘De verbredingstak ligt dus helemaal op zijn gat. Maar gelukkig moeten we het daar niet van hebben. Ja, je mag stellen dat corona ons financieel niet echt pijn doet.’ De veehouder geeft terzijde wel aan dat zijn echtgenote het er wel moeilijk mee heeft om niemand meer te ontvangen en om niemand meer te hebben om tegen te praten. ‘Ze werkt nu meer in de tuin.’

Vraag naar koeien groot

Bedrijfsmatig gaat alles gewoon door te Eelde: het landwerk, het afkalven van de koeien, het afleveren van koeien, de veearts komt indien nodig. Enkel de export van fokveevaarzen ligt stil. ‘Een heel aparte ontwikkeling is dat de vraag naar extra koeien groot is’, vertelt Sytze. ‘De twee slagers die

archiefbeeld

Corona-challenge De boer/verbreder

Sytze van der Goot

wij beleveren, hebben al om extra koeien gevraagd, net als drie boerderijwinkels. De mensen zijn thuis weer aan het kokkerellen geslagen, waardoor er meer vraag is naar vlees.’

Televisie herinnert aan de crisis

Sytze en Alma merken uiteindelijk eigenlijk weinig van de coronacrisis. ‘Onze medewerkers op de boerderij zijn nog aan het werk. De kinderen helpen nu wel mee op de boerderij in plaats van stage te lopen voor de landbouwschool. In normale tijden komen wij enkel voor de boodschappen in de stad. Het is eigenlijk de televisie die ons dagelijks aan de coronacrisis herinnert.’

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 22

14-04-20 15:31

Corona-challenge De voeradviseur Voeradviseur Anne Vandelannoote van Aveve moet zich even afzonderen. Het geluid van twee spelende kleuters op de achtergrond is niet ideaal voor een telefonisch interview. ‘De jongste van zeven maanden ligt in bed, maar de twee oudsten van drie jaar en vierenhalf jaar vragen wel de nodige aandacht’, vertelt Anne. Anne Vandelannoote neemt in de voormiddag verlof om met de kinderen actief te zijn. Haar echtgenoot werkt buitenshuis in de voormiddag en neemt verlof in de namiddag om haar taak over te nemen. De kleuters mogen immers niet naar de opvang omdat zij de mogelijkheid heeft tot telewerk. Verder proberen Anne en haar man de kinderen elke dag ritme en structuur te geven en maximaal te genieten van het – verplichte – samenzijn. ‘Spelen in de tuin, samen wandelen en de oudste met de fiets leren rijden.’ APRIL ’20

Nog voldoende losse grondstoffen Vraag, aanbod en prijsvorming van losse grondstoffen voor de productie van mengvoer is een wereldgegeven. Qua aanbod is

er minder aanbod van eiwitrijke producten, zoals sojaschroot, wat een opwaarts effect heeft op de prijs. Ook bijproducten uit de verwerkende industrie, zoals bierdraf uit brouwerijen, zijn moeilijker te verkrijgen. De beschikbaarheid van vitaminen en mineralen die vooral in China worden geproduceerd, heeft ook te lijden onder de lockdown aldaar. ‘Maar voorlopig is er van alles nog voldoende.’ In de prijsvorming zijn al ‘corona-effecten’ merkbaar. Anne Vandelannoote: ‘De prijs voor granen – tarwe en gerst – is aan een opwaartse koers bezig. De maisprijs blijft hierbij wel achter. Reden is dat de bio-ethanolproductie, waarin mais een rol speelt, op een laag pitje draait vanwege de geslonken aardolieprijs. De prijs voor ruwe aardolie is driemaal zo laag als voorheen. De voeradviseur verwacht ook dat de vraag naar aardappelen in het afmestrantsoen komende is. ‘De aardappelmarkt zit op zijn gat.’ In de fabrieken van Aveve verloopt de mengproductie nog zoals normaal. ‘Het bedrijf heeft in een zeer vroeg stadium al maatregelen getroffen om de werknemers een

coronaveilige werkomgeving te bieden. De ruwvoederontledingen via het agrarische zaakvoerderkanaal en de normale klantenservice gaan ook gewoon door. ‘We vinden het belangrijk dat we onze veebedrijven, die steeds paraat staan ten dienste van de sector, ook in hun dagelijkse werk met raad en daad verder kunnen bijstaan.’

Telefonisch voeradvies

De voeradviseurs werken telefonisch en via mail vanuit de thuissituatie. Heel druk is het evenwel niet omdat de verlate voorjaarswerkzaamheden nu op de bedrijven in volle gang zijn. ‘Dagelijks krijg ik een vijftal telefoontjes voor voeradvies’, geeft Anne aan. ‘Het betreft voornamelijk advies voor rantsoenwijzigingen. Maar indien nodig mogen en kunnen wij de boer op voor heel dringende zaken. Denk hierbij aan een groot voerprobleem. We bezitten om ons te verplaatsen een attest van het bedrijf als essentiële schakel in de voedselproductie. Maar er is ons op het hart gedrukt vooral het gezond verstand te gebruiken om het zo veilig mogelijk te houden.’

archiefbeeld

In de prijsvorming van losse grondstoffen zijn al duidelijke ‘corona-effecten’ merkbaar

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04-corona.indd 23

14-04-20 15:33

VOEDING HOOI

Hooi wordt weer hip

Helemaal weg is hooi natuurlijk nooit geweest. En de positieve effecten op de diergezondheid worden breed erkend. Toch is hooien voor veel veehouders iets van vroeger tijden. Hooi lijkt echter weer hip te worden. Het helpt bijvoorbeeld om de benutting van voereiwit van eigen land te verhogen. TEKST WICHERT KOOPMAN

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hooiverhaal.indd 24

14-04-20 11:32

Voeradviseur Aart Malestein: ‘De gebruikswaarde van hooi is in de praktijk beter dan op papier voorspeld’ den een studiegroep van boeren die serieus werk willen maken van hooi. ‘Maar goed hooi willen voeren is nog iets anders dan moeite willen doen om goed hooi te winnen’, leerde de adviseur. In hetzelfde jaar klaagde de ene studieclubdeelnemer dat het weer hooien niet toeliet, terwĳl een ander uit hetzelfde gebied de schuur vol had zitten. ‘Hooi maken start met een plan. Als je dat niet hebt, komt het er meestal niet van’, stelt Verhoeff. ‘Het begint met het reserveren van een aantal hectares die je na de eerste snede wilt hooien. Gras waarvan je hooi wilt maken, moet niet te zwaar worden bemest. Dan wordt het te slap en eiwitrĳk en heeft het veel meer tĳd nodig om te drogen. Daarbĳ mag er in hooi best een aartje zitten’, vindt hĳ. ‘Daarna is het wachten op mooi weer. Het liefst moet vóór het maaien een paar dagen zon in het gras zitten. Dan heeft het gewas suikers opgebouwd en dat geeft smaak aan het hooi’, legt de adviseur uit. Verhoeff benadrukt dat goed hooi bĳ het persen een drogestofpercentage van minimaal 82 heeft. ‘Als hooi broeit, gaat veel voederwaarde verloren’, weet hĳ. Veehouders zien nog wel eens op tegen het extra werk van hooien, maar dat valt volgens de adviseur in de praktĳk mee. ‘Je moet geduld hebben en regelmatig schudden. Maar inschuren gaat met grote balen tegenwoordig heel snel.’

Het ene hooi is het andere niet

ĳna iedere veehouder heeft op een zoldertje of in een hoekje van een loods nog wel een stapeltje lekker hooi liggen. Is het niet voor de kalfjes, dan wel voor een zieke koe. Een dier moet er wel heel slecht aan toe zĳn, wil ze niet vreten van mooi gewonnen, geurig hooi. Daarbĳ kan het binnenhalen van baaltjes hooi een gezellige sociale activiteit zĳn. Zeker als het aantal pakjes is te overzien en na afloop het bier uit de koelkast komt. ‘Over de goede eigenschappen van hooi bestaat onder veehouders weinig discussie’, constateert Teus Verhoeff van PPP-Agro Advies. Hĳ begeleidde een aantal jaar gele-

Overigens wordt het etiket hooi nog wel eens geplakt op producten die dat eigenlĳk niet verdienen, vindt Verhoeff. ‘Graszaadhooi zou eigenlĳk graszaadstro moeten heten. En in gras dat met 60 tot 80 procent droge stof in wikkelbalen gaat, vindt alsnog conservering plaats, waardoor de positieve eigenschappen van hooi voor een belangrĳk deel verloren gaan’, legt de adviseur uit. Goed hooi komt volgens hem van productiegrasland met een goede botanische samenstelling, waarbĳ kruiden als smalle weegbree en cichorei een prima aanvulling kunnen zĳn. Daarnaast ziet Verhoeff dat veehouders die het serieus aanpakken, ook mooi hooi – al is het dan vaak wat grover – kunnen maken van beheersland met een uitgestelde maaidatum. ‘Dat is geen hooi om een substantieel deel van het rantsoen mee in te vullen, maar het kan wel een mooie structuuraanvulling zĳn’, zo geeft hĳ aan. Onafhankelĳk veevoeradviseur Aart Malestein onderschrĳft het verhaal van Verhoeff. ‘Graszaadhooi of gedroogd gras van beheersland kan een prima correctiemiddel zĳn in een rantsoen dat structuur tekortkomt. Maar wie meer dan een enkele kilo droge stof hooi wil voeren zonder dat het ten koste gaat van de dierprestaties,

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hooiverhaal.indd 25

14-04-20 11:32

VOEDING HOOI

Hooi perfecte aanvulling voor suikerbieten Op het vleesveebedrijf met iets meer dan honderd witblauwen van Wim en Dirk Bronckaerts uit Lummen kregen de dieren de voorbije winter een rantsoen van voederbieten en hooi. ‘In het najaar brachten mijn twee hectare voederbieten bijzonder veel op. Elk jaar verkoop ik hiervan een groot deel, maar dat

was vorig najaar niet het geval. Ik besloot dus de voederbieten zelf te gaan voeren aan de koeien’, vertelt Wim Bronckaerts. In eerste instantie werd het rantsoen aangevuld met pakken voordroog, maar als snel bleek dit geen ideale combinatie. ‘De mest was toch te dun’, verduidelijkt de vleesveehouder. ‘We zijn

is aangewezen op goed productiegrasland. ‘Ook voor hooi ligt het optimale maaistadium bĳ een opbrengst van 3 tot 3,5 ton per hectare’, vindt Malestein.

Droge kuil is geen hooi ‘Toch zĳn graskuil en hooi twee totaal verschillende voedermiddelen’, doceert de ervaren adviseur. ‘Als gras wordt ingekuild, conserveert het, waarbĳ suikers worden omgezet in zuren. Bĳ het maken van hooi vindt alleen droging plaats. Daardoor blĳven niet alleen suikers, maar bĳvoorbeeld ook caroteen en vitamine E behouden. Deze stoffen gaan bĳ broei in droge graskuil als eerste verloren. Onder invloed van zonlicht wordt in drogend gras bovendien vitamine D gevormd. Daarbĳ stĳgt met het drogestofgehalte van het product ook de bestendigheid van het eiwit’, aldus Malestein. Ondanks dat een rantsoen met veel hooi heel suikerrĳk kan zĳn, hoeven veehouders volgens de voedingsspecialist niet bang te zĳn voor pensverzuring. ‘Hooi gedraagt zich in de pens als vers gras. Het bevat geen zuren en

gaan aanvullen met hooi en toen werd het beter. Uiteindelijk bleef alleen het hooi als aanvulling over.’ De resultaten bij de koeien blijken de vleesveehouder te overtuigen. De mest was goed, de koeien in optimale conditie. Dit alles maakt dat eenzelfde rantsoen ook volgende winter op de planning staat.

doordat hooi licht is, drĳft het. De pens blĳft gevuld en er blĳft druk op de penswand. Dat stimuleert de penswerking en prikkelt de koe om te herkauwen. En het buffert de zuurgraad’, legt hĳ uit. Malestein vergelĳkt microben in de pens wel eens met productiemedewerkers in een fabriek. Als ze het goed naar hun zin hebben, stĳgt de productiviteit. Vertaald in veevoedingstermen betekent dit dat de benutting van het rantsoen stĳgt en koeien meer gaan vreten. ‘Daardoor is de werkelĳke gebruikswaarde van hooi vaak hoger dan je op papier zou verwachten’, spreekt de adviseur uit jarenlange ervaring.

Herkauwen houdt koeien fit Het effect van hooi op de diergezondheid kan dierenarts Gerrit Hegen beamen. Hĳ schrĳft dit onder meer toe aan het hoge vitamine D-gehalte in zongedroogd gras. ‘Veehouders onderschatten soms hoe belangrĳk deze vitamine is voor de calcium- en fosforstofwisseling en de algehele weerstand. Zeker als dieren niet buitenkomen, kunnen ze vrĳ snel vitamine D tekortkomen’, stelt hĳ. Daarnaast wĳst ook Hegen op het belang van een goede penswerking en voldoende herkauwactiviteit. ‘Bĳ herkauwen wordt de pensinhoud vermengd met speeksel, wat zorgt voor buffering, waardoor de zuurgraad daalt. Meer rust in de pens leidt tot een betere opname van vitaminen en mineralen. Bovendien betekent extra herkauwactiviteit een betere recycling van fosfor en stikstof’, vult de dierenarts aan. Als punt van aandacht bĳ het voeren van veel hooi noemt Hegen de watervoorziening. ‘Als het drogestofgehalte van het rantsoen hoog is, is het extra belangrĳk dat de koeien voldoende kunnen drinken’, benadrukt hĳ. Hoewel het theoretisch niet logisch lĳkt om een energierĳk voedermiddel te vervangen door een eiwitrĳk voedermiddel, kan hooi volgens Malestein in de praktĳk een goed alternatief zĳn voor snĳmais in het rantsoen. ‘Snĳmais bevat energie in de vorm van zetmeel uit de kolf en celwanden uit de rest van de plant. De celwanden in maisstro hebben echter een veel lagere verteerbaarheid dan de celwanden in goed hooi. Hieruit kunnen koeien dan ook meer energie halen en de energie uit maiszetmeel compenseren. Ook de de eiwitbestendigheid van hooi is hoog, waardoor minder energie in de pens nodig is om dit eiwit te benutten.’ Door het (gedeeltelĳk) vervangen van mais kan de eiwitaanvulling met krachtvoer beperkt worden. Dat sluit mooi aan bĳ de toenemende aandacht voor de benutting van eiwit van eigen land, merkt ook PPP Agro-adviseur Teus Verhoeff. ‘De belangstelling voor hooi neemt de laatste jaren weer duidelĳk toe’, constateert hĳ. l

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_hooiverhaal.indd 26

14-04-20 11:33

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK ANTHONY DE SCHRYVER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Anthony De Schryver, René Bemers, Piet De Meuter en Hans Van Loo maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

fot waar

Seroom, meer dan alleen

gewichtsverlies na een keizersnede naam aandoening seroom of seroma verschijnselen helder lichaamsvocht of serum in een holte dieper gelegen tussen de spierlagen oorzaak bloedplasma dat doorsijpelt, ontsteking van stervende lichaamscellen behandeling Een steriel seroom geneest vaak uit zichzelf. Een geïnfecteerd seroom moet geopend en gespoeld worden. Toedienen van antibiotica en eventueel pijnstiller

Bij het maandelijkse bedrijfsbezoek op een vleesveebedrijf vroeg de veehouder mij om een aangekochte koe eens te onderzoeken. Het dier kwam van een Waalse veemarkt en was aangekocht voor de afmest. Het was een mooie tweedekalfskoe, die nog maar enkele weken geleden gekalfd had met keizersnede. De vleesveehouder vertelde me dat de koe de laatste acht dagen bijna niet meer wou eten en eigenlijk ook gewoon lui was. Haar ogen zaten diep en de oren voelden koud aan. Tijdens mijn klinisch onderzoek waren er geen abnormaliteiten te merken aan de wonde van de keizersnede. De draad was mooi verwijderd en er was ook geen etter zichtbaar. De koe had geen koorts, geen versnelde ademhaling of hartslag. Haar linkerflank was wel licht opgezet en bij auscultatie – het beluisteren van de buikholte met de stethoscoop – kon ik een dof pinggeluid waarnemen. Rectaal voelde ik wel een grote massa ingekapseld tussen het anaalkanaal en het bekken. Met een klein mesje opende ik het kapsel via de darmwand. Een grote hoeveelheid gas kwam vrij en de flank was niet meer opgezet. Dit deed mij vermoeden dat er een seroom aanwezig was in de buik. Een seroom of seroma kan voorkomen na een operatieve behan-

deling zoals een keizersnede. Het is een ophoping van een heldere tot geelachtige vloeistof tussen de spieren. Seroom ontstaat door weefselsterfte of het lekken van plasma uit de bloedvaten. Een klein seroom zal meestal spontaan genezen. Grote of geïnfecteerde seromen zullen verder blijven ontsteken en in omvang ook vaak toenemen. Soms resulteert dit in spectaculaire afmetingen, die de helft van de buikholte kunnen innemen. Met een lange naald puncteerde ik de buikwand om het seroom te vinden. Halverwege de keizersnedewonde kwam er uiteindelijk een stinkende witgele vloeistof uit de naald. Vervolgens maakte ik een kleine incisie net naast de oude wonde van de keizersnede. Daardoor stroomden enkele tientallen liters vloeistof uit de buikwand. Met mijn hand haalde ik vervolgens een emmer vol met fibrinevlokken uit de buik van het dier. Het seroom liep vanaf halfweg de linkerflank onder de buik tot aan de rechterzijde. De wonde liet ik open om te kunnen draineren en regelmatig te spoelen. Een langdurige antibioticabehandeling en een behandeling met pijnstillers werd toegepast. Na enkele weken was de koe aan de beterende hand en kreeg terug vleesaanzet.

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_DAP.indd 29

15-04-2020 16:01

COMMISSARISSEN IN BEELD FONS KERSTEN

Het hoogste bestuurlijke orgaan van Coöperatie CRV is de ledenraad van 87 veehouders. Namens de ledenraad houdt de raad van commissarissen (RvC) toezicht op het beleid van de CRV Holding BV. In de RvC zitten zeven veehouders en drie commissarissen van buiten de sector. Wie zijn zij en wat is hun visie? In een serie in VeeteeltVlees stellen ze zich voor.

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Peter Broeckx Gert-Jan Verploeg Johan Wouterse (extern) Fons Kersten Wietse Duursma

deel 6 deel 7 deel 8 deel 9 deel 10

Etienne Cosyns (extern) Peter Schrijver Kurt Faes Freek Rijna (extern) Sjoerd Schaap

Ondernemer

houdt graag zelf regie Met een strategie van defensief afwachten heeft Fons Kersten niet zo veel. Liever neemt hij zelf de touwtjes in handen, al houdt dat risico’s in. Deze instelling neemt hij ook mee naar de raad van commissarissen van CRV. ‘Sterke coöperaties zijn voor de Nederlande en Vlaamse veehouderij van levensbelang. We moeten het lef hebben om te blijven investeren in innovatie’, vindt hij. TEKST WICHERT KOOPMAN

e setting voor het interview is aan alle kanten wat onwennig. Omdat het noodgedwongen telefonisch plaatsvindt, maar meer nog omdat veehouder Fons Kersten het voert vanaf een stille boerderĳ. Normaal gesproken gonst het op een doordeweekse dinsdag van de activiteiten in de vergaderaccommodatie die hĳ samen met zĳn vrouw Yvonne exploiteert. Maar ook hier zĳn alle bĳeenkomsten geannuleerd. En bĳna net zo stil is het sinds enkele weken in de stallen van hoeve Rosa. Slechts een koppel jongvee herinnert nog aan de tĳd dat op het volledig geautomatiseerde bedrĳf twee miljoen kilo melk per jaar werd geproduceerd. De koeien lopen inmiddels twaalf kilometer verderop in Velden, op het nieuwe bedrĳf Brosa vof, dat Fons en Yvonne Kersten samen met de familie Van Lipzig exploiteren. Het jongvee verhuist daar binnenkort naartoe.

Niet met de hakken in het zand ‘We boerden hier tegen een groot bedrĳventerrein aan en al zeker tien jaar lagen er plannen om ook op onze grond hallen te bouwen’, legt Kersten uit. ‘We hebben ons door deze onzekerheid overigens nooit laten leiden en zĳn altĳd doorgegaan met de ontwikkeling van het bedrĳf. Zo bouwden we in 2008 nog een nieuwe melkveestal’, vertelt hĳ.

naam Fons Kersten woonplaats Sevenum leeftijd 50 jaar gezin getrouwd met Yvonne (48), kinderen Julie (18), Noud (16) en Sam (13) opleiding mbo en middelbaar kader rundveehouderij bedrijf samen met familie Van Lipzig in Velden melkveebedrijf met 375 koeien en 250 stuks jongvee en zuivelverwerking, samen met partner Yvonne vergaderlocaties in Sevenum Bestuursfunctie lid hoofdbestuur en raad van commissarissen van CRV sinds 2012 andere bestuursfunctie lid raad van commissarissen AB Werkt Zuid-Nederland vorige bestuursfuncties (o.a.) lid raad van toezicht Citaverde College, lid ledenraad Food & Agri, Rabobank Maashorst, lid coöperatieraad Campina

In de crisisjaren stonden de bouwplannen van het bedrĳventerrein lange tĳd in de ĳskast, maar vier jaar geleden klopten de projectontwikkelaars toch aan de deur. ‘Dan kun je twee dingen doen’, schetst de ondernemer de afweging waar hĳ op dat moment voor stond. ‘Je kunt de hakken in het zand zetten en het op een onteigeningsprocedure laten aankomen. Dat kost je enerzĳds jarenlang veel negatieve energie en anderzĳds heb je de uitkomst niet meer zelf in de hand. Maar je kunt de situatie ook accepteren, in onderhandeling gaan en kĳken hoe je er voor het bedrĳf en voor jezelf het beste uit kunt halen. Dan kun je in ieder geval weer vooruitkĳken. Ik hou graag zelf de regie en wĳ hebben dan ook voor het laatste gekozen’, verklaart hĳ.

Oplossing in samenwerking ‘In de samenwerking met de familie Van Lipzig hebben we een mooie oplossing gevonden. We kenden elkaar al jaren en samenwerking bood de mogelĳkheid om beide familiebedrĳven te versterken’, legt de ondernemer uit. ‘We hebben de veestapels samengevoegd en op het bedrĳf in Velden worden straks 400 koeien gemolken en 250 stuks jongvee gehouden. Mark van Lipzig heeft hier de dagelĳkse leiding, terwĳl zĳn vrouw Ineke de zelfzuiveltak exploiteert’, vertelt Kersten. Hĳ is sinds

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_interview Fons Kersten.indd 28

14-04-20 11:30

1 januari van dit jaar vennoot in beide ondernemingen, maar blĳft wonen op de oude locatie, waar hĳ samen met Yvonne ook de vergaderaccommodatie blĳft exploiteren en nog wil uitbreiden. Daarnaast is Kersten een aantal dagen in de week bestuurlĳk actief, niet alleen voor CRV, maar ook voor AB Werkt Zuid-Nederland.

Sterke coöperaties van levensbelang ‘Sterke coöperaties zĳn voor de Vlaamse en Nederlandse veehouderĳ van levensbelang. Ze zetten de trend in de markt en zorgen voor maximale zekerheid en continuïteit’, geeft de commissaris aan. ‘Ik hoor collega-veehouders nog wel eens zeggen dat het ze weinig uitmaakt of ze zakendoen met een coöperatieve of met een particuliere partĳ. Maar dan onderschatten ze het belang dat ze als boer hebben bĳ bedrĳven waar ze zelf zeggenschap over hebben’, vindt hĳ. ‘De coöperatieve veeverbetering moet blĳven zorgen voor continuïteit in het leveren van het juiste product voor de juiste prĳs. Om dit waar te maken moet CRV blĳven investeren in innovatie.’ Met acht jaar ervaring is de vĳftigjarige Kersten inmiddels een van de oudgedienden in de raad van commissarissen. De aankoop van een ‘startup’ die een hele nieuwe techniek ontwikkelt voor het seksen van sperma, noemt hĳ als een van de hoogtepunten uit deze periode. ‘Zeker, daarin investeren we geld en daarmee nemen we best een risico’, erkent de commissaris. ‘Maar de mogelĳkheid om in zo’n techniek te stappen krĳg je maar één keer. Als je die laat lopen, ben je de regie kwĳt en moet je maar afwachten wat anderen ermee gaan doen. Deze investering biedt ons de kans om het geld dat we nu afdragen om sperma te laten seksen, in de toekomst in boerenhanden te houden’, verklaart hĳ.

Nieuwe ondernemers, andere wensen

‘CRV krijgt meer en meer te maken met ondernemers die zakelijker kijken naar de coöperatie’

Een lege agenda, een telefonisch interview en stille vergaderruimtes. De gevolgen van de corona-uitbraak raken ook Fons Kersten direct in zĳn dagelĳks leven. De gevolgen voor CRV laten zich volgens hem nu nog moeilĳk duiden. ‘De coöperatie heeft een goede solvabiliteit. We kunnen een tikje hebben’, stelt hĳ geruststellend. ‘Maar CRV staat hoe dan ook voor een uitdaging’, benadrukt de commissaris. ‘De komende jaren zullen duizenden veehouders stoppen. De schaalvergroting neemt verder toe en we krĳgen meer en meer te maken met ondernemers die nog zakelĳker naar de coöperatie kĳken. Ook voor hen moet CRV een goede gesprekspartner blĳven’, vindt Kersten. ‘We hebben nu prachtige producten met veel toegevoegde waarde. Maar het verhaal erachter is soms best ingewikkeld en wordt niet door iedereen begrepen. De nieuwe generatie ondernemers vraagt vaker om een simpel product tegen een concurrerende prĳs. Dat vereist een omslag in denken binnen het bedrĳf’, beseft hĳ. ‘Maar het is ook een uitdaging waar ik in mĳn laatste twee jaar als commissaris nog graag een steentje aan bĳdraag.’ l

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_interview Fons Kersten.indd 29

14-04-20 11:30

INFOGRAPHIC

Afgekeurde karkassen voor menselijke consumptie Runderkarkassen worden gekeurd voordat zij in de voedselketen gebracht mogen worden. De bedoeling van deze keuring is de consument te beschermen voor vlees dat abnormaliteiten vertoont, dat besmet is met ziekteverwekkers of dat residuen van diergeneesmiddelen of andere schadelijke stoffen bevat. TEKST GUY NANTIER

anwege een slechte werking bij de middelgrote slachthuizen in Noord-Nederland (schending van de regelgeving rondom dierenwelzijn, het slachten van zieke dieren en fraude), ligt er een plan van Nederlands landbouwminister Carola Schouten om karkassen die afgekeurd worden voor menselijke consumptie, te kleuren, zodat er geen fraude mee kan geschieden.

is van een op mens of dier overdraagbare ziekte, dan kan het vlees op basis van art. 18 lid 1 (Verordening 1069/2009) voor het voederen van dieren worden aangewend. Benden: ‘Controle of het afgekeurde runderkarkas wel degelijk naar Rendac is gegaan, gebeurt aan de hand van de kilogrammen vermeld op de ophaaldocumenten van Rendac.’

Tweetraps-controlesysteem

Slechts 0,3 procent afgekeurd

In Nederland zijn er zo’n 179 roodvleesslachthuizen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is veelal met meerdere dierenartsen permanent aanwezig bij 23 onder hen, die samen 90 procent van de totale roodvleesproductie in Nederland slachten. Zo mag een dier pas worden geslacht als een dierenarts van de NVWA het dier levend heeft gekeurd. Dit is de zogenaamde antemortem-keuring (AM). Voor elk gezond dier geeft de keuringsarts een slachtvergunning af. Daarnaast zijn op elk bedrijf rond het slachtproces officiële dierenartsassistenten van KDS aanwezig om keuringen post mortem onder verantwoordelijkheid van de NVWA uit te voeren. KDS staat voor BV Kwaliteitskeuring Dierlijke Sector en is een private organisatie. De dierenartsassistenten van KDS controleren de karkassen op pathologische afwijkingen (dierziektes) en op hygiëne (bacteriën die een potentiële bedreiging zijn voor de volksgezondheid). Alleen bij een noodslachting doet de NVWA zelf de keuringen.

In België voert het federaal voedselagentschap FAVV de keuringen uit bij runderen die ter slachting worden aangeboden. Deze keuringen gebeuren ook hier zowel bij levende dieren vóór slachting als op de karkassen van deze runderen na de slachting. In beide gevallen keuren dierenartsen. Hélène Bonte, woordvoerder van het FAVV: ‘In 2018 heeft het FAVV 539.721 karkassen gekeurd. Daarvan werden 1901 karkassen definitief afgekeurd (0,3%) voor menselijke consumptie. De belangrijkste redenen voor af keuring waren: gestorven dieren (dood aangevoerd), gegeneraliseerde ziekten (van buikvliesontsteking tot tuberculose), sterk vermagerde dieren en vaststelling van potentiële risico’s voor mens en dier (zoals salmonella of lintwormen).’

De harde Nederlandse cijfers De NVWA geeft aan dat er in 2018 587.363 runderen werden geslacht. Hiervan werden 10.888 runderen afgekeurd (1,85% van het totaal). In 2019 zijn 8977 runderen afgekeurd (1,92% van in totaal 467.188 geslacht). Lex Benden, woordvoerder van de NVWA: ‘De redenen van af keuring zijn niet opgenomen in ons databestand, dus een specificatie is niet mogelijk. De voornaamste reden van af keuring is een gegeneraliseerd ziektebeeld.’ In het geval van een gegeneraliseerde ziekte is de bestemming Rendac (destructie), maar als er geen sprake

Petfood of niet? Wanneer karkassen worden afgekeurd, worden ze ingedeeld in drie categorieën. Deze indeling gebeurt conform de Europese verordening 1069/2009. Onder categorie 1 vallen de karkassen die het meeste risico bevatten en als bestemming enkel het destructiebedrijf hebben. Onder categorie 3 vallen karkassen die niet meer voor menselijke consumptie bestemd zijn, maar die wel nog gebruikt kunnen worden voor petfood of dierenvoeding. Zo zal een karkas dat een verboden stof of hormoon bevat naar categorie 1 gaan. Hélène Bonte: ‘Het FAVV ziet hier streng op toe. Dierenartsen en inspecteurs gaan na of de karkassen in de juiste categorie zijn ingedeeld én of de afgekeurde karkassen door de bevoegde organisatie worden opgehaald.’

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_infographic.indd 30

14-04-20 11:27

Runderslachtingen en afgekeurde karkassen in 2018 In Nederland werden in 2018 zo’n 587.363 runderen geslacht. 10.888 karkassen werden afgekeurd voor menselijke consumptie. In België waren er 539.721 runderslachtingen en 1901 afgekeurde karkassen.

NEDERLAND

BELGIË

slachtingen

587.363

afgekeurd

10.888 = 1,85%

539.721

afgekeurd

1.901 = 0,30%

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_infographic.indd 31

14-04-20 11:28

FOKWAARDEN BELGISCH WITBLAUW

Meer zware kalveren De kleine oogst aan fokwaarden maakt een aantal zaken duidelijk: vaker zwaardere kalveren, een gemiddelde tot goede conformatie bij geboorte en een goede groeikracht op basis van de karkasfokwaarden.

e fokwaardepublicatie van april is altijd wel al een magere oogst geweest. De recente publicatie van het Waalse stamboek Belgisch witblauw is daar geen uitzondering op. Slechts twaalf stieren maken hun debuut. In deze publicatie is ook de basis van de fokwaarde conformatie bijgesteld. Voortaan worden enkel gegevens geregistreerd door de technici van Elevéo opgenomen in de fokwaarde, voorheen werden ook de gegevens aangeleverd door de veehouder meegenomen. Dit maakt dat een aantal stieren een stevige sprong – positief of negatief – maken voor deze fokwaarde. Zo ver-

TEKST WIM VEULEMANS

snoekmuil

scheve muil

lange tong

kromme sprong

rechte sprong

gebrek voorpoten

69 109 115 101 106 75 91 113 98 122 115 92 124 77 92 89 89 82 87 117 87 88 69 102 99 71 109 114 94 107 107 89 91 96

sterfte

69 110 103 91 99 115 95 109 112 116 84 91 120 87 100 95 101 115 82 101 92 78 99 108 73 89 99 102 112 111 100 108 92 93

vitaliteit

BBG GAB GAB GAB FAB BBG BBG GAB BBG BBCI GAB FAB BBCI BBG GAB BBG BBG BBG BBG BBG BBG BBG FAB GAB BBG BBG BBCI BBG BBG BBG BBCI GAB BBG GAB

drinkvermogen

Resistant Sheriff Grommit Occident Farouk Gouland Whisky Or Vidal Grommit Toscan Cactus Brigadier Dehorner Grommit Nodule Larron Edifiant Jackpot Occident Adajio Zougar Ballinakill Hulk Nayakou Occident Bedgebury Flat Out Spirit Potiron Casper Repute Hazard Niveau Magloire Plombe

zoogvermogen

Abruti du Bouchelet ² Abusif de l’Allemoine Acajou de Sberchamps ² Alinea de Fooz Batman van Zeldonk ² Blanc Dos du Bois-Brule ² De Bruyne du Soleil ² Diademe de Chardeneux ² Digital d’Embise ² Dore de Somme ² Engin d’ Hontoir ² Eureka de Waret L’Eveque ² Harold des Amandiers ² Ideale Black Beard Pp ² Imposant de Ste Helene Intrepide de Cras Avernas ² Jefferson de Dessous La Ville ² Jules de L’Empereur ² Laureaat ter Reybroeck Marlboro van Stavele Nox de l’Orgelot Partisan du Pachis a la Motte Pythagore du Bois Remont Rufus van de Sijsloberg ² Seducteur des Croix-Dames ² Solway View Lucifer Storm van Krakehoeve ² Taquin d’Arville Telenet du Cobut ² Vagabond du Grand Courty Vegas de Steinbach Veli du Blofagnu ² Vigneron de la Chevratte ² Vison de Renuamont ²

conformatie

vader

geboortegewicht

naam

drachtduur

Tabel 1 – Wachtstieren met eerste en tweede (²) publicatie van fokwaarden voor geboortekenmerken (bron: Elevéo, april 2020)

79 125 105

101 119 118 86

114

100

65 101 80 89 88 110 110 99 95

115 88

105

De volledige publicatie van fokwaarden is te vinden op de website van VeeteeltVlees en deze van de stamboeken.

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_indexen en fokwaarden.indd 32

15-04-20 16:02

Slechts drie debutanten voor karkasfokwaarden is er voor Zougar d’Ozo (v. Tilouis), net als voor de Nederlandse stier Nevada van Krakehoeve. De Nodulezoon stijgt vier punten.

Slechts drie stieren maken hun debuut in de lijst van Vlaamse karkaskasfokwaarden gepubliceerd door CRV. De hoogste debutant is daarbij de gekende Vidal de St. Fontaine (v. Whisky). Hij heeft een fokwaarde karkasgewicht van 107, maar scoort ook goed voor bevleesdheid van het karkas (fw 110), datzelfde geldt voor Crackzoon Charlie des Tourbieres. Ook in deze publicatie zijn stijgers en dalers te vinden. Winst – zeven fokwaardepunten –

Tabel 3 – Nieuwe stieren met Vlaamse karkasfokwaarden (bron: CRV, april 2020)

naam

vader

Vidal de St. Fontaine Charmeur van Perenhof Charlie des Tourbieres

Whisky Sheriff Crack

liezen Inesco de la Roseliere (v. Fripon) en Hercule de Mahenne (v. Gentil) respectievelĳk 31 en 26 fokwaardepunten voor conformatie. Stevige stĳgers zĳn dan weer Ravi de Neuve Cour (v. Fripon) en Luxurieux du Sart (v. Origan) met 12 punten. Esperanto van Perenhof (v. Sheriff ) steeg met 14 punten. Persan de Petit Rosiere (v. Nodule) ging er zelfs met 15 punten op vooruit en steeg tot een fokwaarde van 137. Dat combineert hĳ met lichtere kalveren (fw 88).

Debutant met goed bloed Zeven van deze stieren komen uit het BBG-aanbod, drie zĳn eigendom van ki-organisatie Belgimex. Van deze laatste is een van de meer opvallende debutanten afkomstig. Abusif de l’Allemoine (v. Sheriff) heeft zĳn kwaliteiten niet van vreemden. Grootmoeder Legende (v. Germinal) en haar volle zus Lavande zĳn immers geen onbekenden in het keuringscircuit. Laatst vermelde werd kampioene in Libramont. Abusif debuteert met een fokwaarde voor conformatie (fw 125). Zĳn nakomelingen zĳn iets zwaarder geboren (fw 109). Ook BBG heeft enkele goede debutanten. Nox de l’Orgelot (v. Adajio) en Partisan du Pachis a la Motte (v. Zougar) doen dit met een vrĳ gelĳk fokkerĳprofiel: een goede conformatie – beide hebben een fokwaarde 110 – en lichtere kalveren. Tabel 2 – Nieuwe stieren met karkasfokwaarden (bron: Elevéo, april 2020)

naam

vader

Calvados d’Embise Caustique de la Hesbaye Cerbere du Falgi Hulk Ballinakill Jose C.A. van de Paddenhoeve Komeet van Terbeck Lego van Terbeck Neptune d’Yvoir Offrant de Waleffes Persan de Petit Rosiere Quartz du Champs Des Bures Ravi de Neuve Cour Rejoui d’Argenton Tetu de la Coue Totem du Ronchy Touffu de la Grande Rose

Sarko Sheriff Plombe Jackpot Orval Warrior Idefix Ignorant Nodule Nodule Soucieux Fripon Jasper Oiseau Resistant Joyeux

Verlies is er dan weer voor de bekende Benhurzoon Sportif de Sberchamps. Hij verliest vijf fokwaardepunten.

btbh

karkasgewicht

bevleesdheid

vetbedekking

BBCI BBG GAB

63 62 66

107 98 96

110 108 114

104 115 98

Ook twee stieren afkomstig van Vlaamse fokbedrĳven krĳgen voor het eerst fokwaarden. Beide stieren werden door BBG onlangs nog voorgesteld tĳdens de open dagen. Laureaat ter Reybroeck (v. Jackpot) doet dat met lichtere kalveren, hun conformatie is nog niet gekend. Occidentzoon Marlboro van Stavele scoort voor dit laatste een fokwaarde van 88, hĳ vererft wel wat zwaardere kalveren (fw 117). Opvallend is ook het groter aantal stieren met een vererving van zwaar geboren kalveren. Dat is ook af te leiden uit de basisaanpassing die coöperatie CRV eerder deze maand doorvoerde in haar fokwaardeschatting. De kalveren worden zwaarder geboren dan vroeger.

Voldoende groeikracht Bĳ de fokwaarde karkasgewicht is vaak een positieve vererving waar te nemen. Op twee stieren na tonen ze allemaal een positieve vererving op karkasgewicht. Uitschieter is Cerbere du Falgi (v. Plombe) met een karkasfokwaarde van 121. Daarmee plaatst hĳ zich meteen bĳ de hoogste stieren. Ook het debuut van Oiseau-zoon Tetu de la Coue (fw 112) demonstreert de goede groeikracht bĳ zĳn nakomelingen. Datzelfde geldt voor de Jackpotzoon Hulk Ballinakill (fw 112) en Joyeux-zoon Touffu de la Grande Rose (fw 111). l Met een karkasfokwaarde van 112 toont Tetu zijn vererving voor groeikracht

karkas mnl.

BBCI GAB BBCI FAB GAB GAB BBCI FAB BBG BBG BBCI BBG BBG BBG BBG GAB

94 84 121 112 105 102 104 108 100 104 106 104 109 112 108 111

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_indexen en fokwaarden.indd 33

15-04-20 16:02

MANAGEMENTNIEUWS

Verbetering ibr- en bvd-status in Nederland GEZONDHEID – De vrijwillige bestrijding van ibr en bvd op melkveebedrijven maakt progressie in Nederland. Niet-melkleverende bedrijven blijven achter. Volgens cijfers van ZuivelNL was eind 2017, begin 2018 zo’n 65% van de melkveebedrijven ibr-onverdacht en ibr-vrij. Eind 2019 was dit al 75,2%. Voor bvd steeg het percentage onverdacht en vrij van 74,7% naar 78,6%.

Bij de niet-melkleverende bedrijven lag eind 2019 het percentage ibr-onverdacht en ibr-vrij op 77,4% en voor bvd lag dit op 70,9%. Een kanttekening is hier wel te plaatsen: bij de niet-melkleverende bedrijven neemt slechts 23% deel aan de vrijwillige bestrijding van ibr en slechts 19% aan de vrijwillige bestrijding van bvd. Beide ziektes zullen altijd blijven bestaan

indien niet alle rundersectoren in Nederland in een verplicht bestrijdingsprogramma zitten, zeggen vele Nederlandse diergezondheidsspecialisten. Daartoe is echter een besluit van de Nederlandse regering nodig in een AMvB (een Algemene Maatregel van Bestuur). Het landbouwministerie stelde in 2017 er uitvoering aan te zullen geven. Nu wordt 2021 als ingangsdatum genoemd.

Maximale bemestingsnormen op perceelsniveau bij derogatie GRAS-/MAISTEELT – De Vlaamse regering voert technische aanpassingen door aan de bepalingen rond derogatie (Mestdecreet). De maximale bemestingsnormen voor stikstof uit

dierlijke mest op derogatiebedrijven moeten op perceelsniveau nageleefd worden, en niet op bedrijfsniveau. Deze aanpassing komt er naar aanleiding van een schrijven van de

Europese Commissie, die de Vlaamse regering wees op een schending van de voorwaarden rond de derogatie. Deze afwijking of derogatie laat voor bepaalde teelten een hogere bemesting uit dierlijke mest toe zonder de totale bemestingsnorm te verhogen. Hierdoor wordt het gebruik van kunstmest op derogatiebedrijven verminderd. Over dit wijzigingsbesluit wordt nog wel het advies ingewonnen van de Raad van State.

Compensatiepremie voor Vlaamse landen tuinbouwers ECONOMIE – Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits neemt bijkomende maatregelen om landen tuinbouwers tegemoet te komen met een compensatiepremie bij groot omzetverlies. Ook de landen tuinbouwers worden geteisterd door de coronacrisis. Daarom komen er nu maatregelen om tegemoet te komen in de schade die ze lijden. De volgende maatregelen worden genomen om de landen tuinbouwers financieel tege-

moet te komen: – Bedrijven die niet verplicht moeten sluiten maar toch meer dan zestig procent omzetverlies lijden in de periode maart-april ten opzichte van dezelfde periode in een normaal jaar, hebben recht op een compensatiepremie van 3000 euro van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). – Bedrijven die hun locatie deels moeten

sluiten, zoals de verbruikerszaal van een boerderij met hoeveverkoop, of de marktverkoop moeten stopzetten, konden al tot en met 19 mei 2020 een eenmalige hinderpremie bekomen van 4000 euro, aangevuld met 160 euro per dag als de sluiting langer duurt dan 21 dagen. Meer informatie hierover op: www.vlaio.be/coronahinderpremie

Copa-Cogeca eist herziening importstrategie uit de Mercosur-landen ECONOMIE – De Europese koepel van landbouworganisaties en -coöperaties – CopaCogeca – eist in een brandbrief van 7 april de herziening van de importstrategie van goedkoop vlees uit de Mercosur-landen vanwege de coronacrisis. Copa en Cogeca stellen dat uitzonderlijke omstandigheden uitzonderlijke maatregelen vereisen.

Jean-Pierre Fleury, voorzitter van de werkgroep runds- en kalfsvlees zegt: ‘De hoogwaardige vleesstukken vertegenwoordigen dertig procent van de totale karkaswaarde van runderen in de gespecialiseerde vleesbedrijven. Door het wegvallen van de foodservices (hotels, café’s en restaurants) en catering (feesten, evenementen) vanwege de corona-

maatregelen, verkeert de Europese rund- en kalfsvleessector in crisis. Desondanks blijft Europa hoogwaardige vleesstukken tegen lage tarieven invoeren uit de Mercosur-landen. Dat kunnen we niet tolereren.’ Copa-Cogeca eist daarom van Europa een meer pro-actiever beheer van de invoerquota en de invoertarieven.

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_managementnieuws.indd 34

15-04-20 15:36

Eerste geval van besnoitiose zonder link met import GEZONDHEID – Op een West-Vlaams vleesveebedrijf is besnoitiose vastgesteld. Het is de eerste keer dat er in België besnoitiose wordt vastgesteld zonder rechtstreekse link met import uit een risicoland. Dat meldt Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Het West-Vlaamse vleesveebedrijf kampte met chronische en uitgesproken huidproblemen bij verschillende runderen. Onderzoek door Veepeiler Rund bracht één koe met besnoitiose aan het licht. ‘Nooit eerder werd in België besnoitiose vastgesteld op een bedrijf dat geen dieren uit een risicoland heeft aangekocht’, meldt DGZ. ‘Dat dit nu toch gebeurd is, betekent dat besnoitiose aanwezig is in de Belgische rundveestapel.’

Een eerste geval van besnoitiose werd in België in 2015 vastgesteld bij een uit Frankrijk geïmporteerde blonde d’Aquitainestier. In mei 2019 werd op een Waals beslag voor het eerst klinische besnoitiose vastgesteld bij dieren geboren in België. Deze besmetting kon worden teruggebracht tot een stier die in 2015 uit Frankrijk op dit beslag werd ingevoerd. DGZ luidde de alarmbel nog op het Vleesveecongres 2019. Besnoitiose is een parasitaire ziekte die vooral economische schade kan veroorzaken (magere dieren, aantasting van karkassen en onvruchtbaarheid van stier). Overdracht van de infectie gebeurt via bloedzuigende vliegen zoals dazen en stalvliegen. Ook het herge-

bruik van injectienaalden kan zorgen voor overbrenging van de parasiet. Een besmet rund wordt levenslang drager en vormt zo dus een risico voor andere dieren. Bij veel dieren verloopt de infectie zonder klinische symptomen, maar deze dieren zijn wel een bron van besmetting voor andere dieren. Ook in de acute fase zijn de symptomen (koorts, verhoogde traan- en neusvloei, occasioneel diarree) weinig specifiek. Hierdoor kan de ziekte lang onder de radar blijven. Behandeling van de ziekte is niet mogelijk. Neem contact op met uw bedrijfsdierenarts zodra u een vermoeden heeft van besnoitiose, ook al heeft u geen dieren uit een risicoland geïmporteerd.

Nederland opnieuw blauwtongvrij in 2019, België niet GEZONDHEID – Voor het zevende jaar op rij heeft Nederland in 2019 de blauwtongvrije status weten te behouden. Dat meldt GD. In België zijn daarentegen afgelopen jaar 14 gevallen van blauwtong type 8 vastgesteld. Begin oktober werd in Zuidoost-België bij een

rund voor export het blauwtongtype vastgesteld. Het dier had geen klinische verschijnselen. Ook in Duitsland waarde blauwtong afgelopen kalenderjaar opnieuw op kleine schaal rond. In totaal zijn er 59 gevallen vastgesteld. Het Europese land met de meeste besmettin-

gen in het afgelopen jaar was opnieuw Frankrijk. Daar werd 181 keer blauwtong type 4 en type 8 vastgesteld. Overigens is dat fors minder dan de 666 gevallen in 2018. Naast Nederland waren bijvoorbeeld ook Kroatië, Portugal en Turkije blauwtongvrij in 2019.

Onderzoek naar zeoliet tegen nitraatuitspoeling BEMESTING – In een pilotexperiment met zeoliet werd een verlaging van de nitraatuitspoeling uit grasland geregistreerd van 70 tot 80 procent. In een opvolgend veldexperiment gaan onderzoekers van Wageningen Livestock Research en Onderzoekscentrum B-Ware onderzoeken of deze gunstige cijfers bevestigd kunnen worden. Zeoliet is een natuurlijk, zeer poreus, gesteente dat gassen zoals ammoniak absorbeert. Het wordt onder meer toegepast in kattenbakvulling. De korreltjes kunnen met een gewone kunstmeststrooier worden verspreid. Verlaging van de nitraatuitspoeling vermindert de belasting van onder andere drinkwatergebieden, maar heeft ook als voordeel dat meer stikstof beschikbaar blijft voor gewassen. Onderzoekers veronderstellen dat zeoliet de omzetting van ammonium naar nitraat vertraagt en zo het nitraatgehalte in de bodem verlaagt. Daardoor spoelt er minder uit en komt het gebonden ammonium langzamer beschikbaar voor het gewas. Vanaf dit groeiseizoen wordt in een tweejarige proef op regulier bemest en gemaaid grasland jaarlijks 400 kilo zeoliet per hectare uitgestrooid. De veldproef is aangelegd op

twee percelen op uitspoelingsgevoelige zandgrond, één in de Achterhoek en in één op de grens van Brabant en Limburg. De

onderzoekers zullen iedere twee tot vier weken de nitraatuitspoeling meten alsook wat er gebeurt met de stikstof die achterblijft.

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_managementnieuws.indd 35

15-04-20 15:36

MARKTINFO VOER

Grondstoffenmarkten gespannen

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

april 2020 fokvee mestvee

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 100,0 150,0 141,7 222,0 198,0 218,0 227,0 330,0 223,0 393,0 311,0 280,0 24,2 44,0 67,5 88,2 247,8 288,0 260,1 220,4

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.138 1.178 1.149 1.149

rin

s i g/ kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 115 161 132 94

vev

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 191 264 241 172

dve

s g/k gd

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.055 1.094 1.066 1.062

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

natte bijproducten

grondstoffen eiwit

ds g/k g grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard fokvee eiwitrijk afmest groeibrok afmest finish

16,70 93,60 15,60 92,80

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

april 2020

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 7 april 2020. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalde naar 16,7 eurocent, de waarde van eiwit steeg naar 93,6 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om weten is dat men enkel producten mag vergeleken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De markten zijn op dit moment gespannen door het coronavirus. Soja maakt bokkensprongen: na een flinke stijging van de sojaprijzen de laatste weken dalen deze nu weer behoorlijk. De sojaprijzen staan terug op het oude niveau, maar zijn nog hoog geprijsd. Houd dus nog twee maanden rekening met behoorlijk hoge sojaprijzen tenzij er tussentijds onverwachte wendingen zijn. – DDGS is vrijwel niet meer leverbaar door het extreem terugvallen wereldwijd van de bioethanolproductie die op haar beurt heeft af te rekenen met de lage olieprijzen. – De granen blijven stabiel, met name gerst en mais zijn goedkoop. De vraag naar gerst valt weg door de beperkte bierproductie. Wereldwijd wordt er nu weinig mais gebruikt voor de productie van bio-ethanol. – Vullers van brokken – palmpitschilfers en sojahullen – schieten omhoog de laatste weken. Deze zijn momenteel duurder dan de granen en daarmee kun je op dit moment beter hoogwaardig voeren. – De beschikbaarheid van bijproducten is krap door het stilvallen van de productieprocessen: er is weinig aanbod van bierbostel, tarwegistconcentraat en stoomschillen. Anderzijds zijn producten zoals voeraardappelen en granen interessanter geworden. Aardappelen zijn bijvoorbeeld scherp geprijsd en zullen goed inrekenen in de rantsoenen!

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

m/m

65,4 88,1 154,4 62,5 90,8 152,9 268,6 268,1 286,4 242,2 297,6 242,1 372,2 264,4 318,6 32,6 57,0 70,8 105,4 247,2 289,8 262,7 232,1

y/y

155 160 165 93 83 74 76 94 111 92 106 118 88 74 77 95 84 100 99 99 95

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_markt VOER.indd 36

14-04-20 11:55

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900 € 700

700

€ 600

600

2019

500

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

400 300

€ 250

2019

200 € 70

100 0

2019 1

25 30 week

Bron: veemarkt Les Hérolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

2019

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

800

U-€3,38

2019

R -€2,70

2,5 2,0

2019

25 30 week

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

2019

Bron: veemarkten België

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

U-€3,55

R -€2,80

2019

U-€ 2,93

2019 2019

R-€ 2,85

2019

R-€ 2,78

2,5

25 week

350

4,0

3,0

U-€ 2,97

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

3,5

2,0

5,0 4,5

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

300

dikbil gelijkgestelde goedgevormde 55% 50% verwerking

€ 277,50

250

€ 230,00

200

€ 191,25

2019 2019 2019

€ 183,75

150

100

2019

€ 153,75

2019

€ 121,25

2019

week

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

eoro/100 kg, levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkten België

350

dikbilstier gelijkgestelde goedgevormde

€ 305,00

300

60% 55% verwerking

€ 275,00

250

2019

€ 224,00

200

2019

€ 184,00

2019

€ 151,25

2019

150

100

2019

week

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_markt VEE.indd 37

14-04-20 11:26

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Vanwege de uitbraak van het coronavirus zijn Foto: Kristina Waterschoot momenteel alle evenementen afgelast. Omdat het nog onduidelijk is wanneer het organiseren van evenementen weer is toegestaan, laten we de agenda in dit nummer achterwege.

CVeeteeltVlees O L O F O N in de Houd de website van gaten voor het meest actuele nieuws. Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

VOORUITBLIK

MEI JONGVEE redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 In deze editie heeft VeeteeltVlees aandacht Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele,istel. 363 92van 11, fax 09 363 92 06 voor epigenetica. Epigenetica de09studie e-mail veeteelt@crv4all.com het besturingsmechanisme van de genen. abonnementsprĳ Prof. dr. Geert Opsomer legt uit hoe het s/jaar bestuNederland en België € 70,30 ringssysteem de genen aan-landen of uitzet aan de overige € 132,90 combinatie met abonnement op vakblad hand van voorbeeldenInuit de dagdagelijkse VeeteeltVlees € 10 korting. rundveepraktijk. Wat maakt dat van Prĳzen nu excl. 6%genen btw. Abonnementen zĳn op kalenderjaar een dier al dan niet totgebaseerd expressie komen? en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk Verder sluiten we in deze editie de reeks per kwartaal. opgave vaneen een abonnement: ‘Vegan versus vee’ af.Bel Wevoor blikken met Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) aantal actoren terug op de reeks. België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com Door de huidige maatregelen omtrent corona is de samenstelling van dit nummer wel advertentie-afdeling Jannetaanpassingen. Fokkert, Willem Gemmink, onderhevig aan eventuele Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Guy Nantier, Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan, Jerom Rozendaal en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam hoofd uitgeverij Rochus Kingmans aan dit nummer werkten verder mee Tijmen van Zessen redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 56,00, overige landen € 102,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 18 korting. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

van artikelen is alleen toegestaan na Overname van artikelen isOvername alleen toegestaan na toestemtoestemming van de redactie. Hoewel aan de ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de van de inhoud de meeste zorg is inhoud de meeste zorg is samenstelling besteed kan door de redactie besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of onjuistheden of onvolledigheden. onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsAlle auteursrechten en overige intellectuele rechten ten aanzien van (de inhoud van) dezeten uitgave eigendomsrechten aanzien van (de inhoud worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten van) deze uitgave wordenberusten uitdrukkelĳk bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV. of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Froukje Visser en Hilda van der Wal postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst en het archief van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Auriva (6), Theo Janssen (6), McGregor (7, 33), Landpixel (12-14), BBG (15), Campe (19), Vier (20) en Anthony De Schryver (27).

toestemming van CRV. ISSN 01.68-7565

Coöperatie

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_agenda.indd 38

VX01-editorial.indd 7

15-04-20 16:05

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees APRIL 2020

VV04_cartoon.indd 39

14-04-20 11:23

‘Vooral bij vleesvee is optimale efficiëntie voor mij de enige manier om winst te maken’ Vleesveehouder Peter Haagen, Poppel (België)

‘Het maken van bewuste keuzes is belangrijk. De nakomelingen van uw dieren zijn immers onderdeel van uw toekomstige veestapel. CRV heeft een ruim aanbod vleesveestieren beschikbaar. BETTER COWS > BETTER LIFE draait voor mij om het beste voor de koeien en het beste voor de veehouder. In mijn ogen een win-win-situatie.’

CRV4ALL.NL, CRV4ALL.BE

209-20 Adv Corporate_Peter.indd 2

15-04-20 12:17