Veeteeltvlees december 2023 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

DE C E M B E R 2023

Witblauw kent winnaars met bloedband

op Agribex Kerstspecial:

boerinnen aan het roer CRV-directeur ziet meerwaarde van samenwerkingen

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

VV12-Cover.indd 2

12-12-2023 09:41

Verminder risico’s, verhoog melkgift

VROEGE SNIJMAIS

Met VICENTE Meer Melk!

VICENTE

• Een zeer hoge voederwaarde (VEM/kg ds), zetmeelgehalte en celwandverteerbaarheid • Hoge drogestof opbrengst (ca. 21 ton ds/ha) * • Uitstekende Builenbrand- en Kopbrand resistentie Voordeel: Dankzij de hoge voederwaarde (1.023 VEM), zetmeelgehalte én celwandverteerbaarheid zal bij vervoedering van 9,2 kg ds VICENTE per melkkoe, 1 liter melk extra worden gemolken ten opzichte van het minst verteerbare maisras op de Rassenlijst.

MIDDEN VROEGE SNIJMAIS

Dubbeldoel Bonus: top in snijmais en korrel/ccm

BONE

• Perfecte kolfvulling, veel korrels • Hoog zetmeelgehalte en VEM/kg ds • Hoge VEM- en zetmeelopbrengst Voordeel: Een stevige mais met een zeer hoge drogestof opbrengst van uitstekende kwaliteit. BONE is de kwaliteit kuilvuller van Nederland. * Bron: Aanbevelende Rassenlijst, CSAR

SNIJMAIS 2024

Informeer bij uw zaaizaad leverancier naar de maisrassen van:

www.benelux.saaten-union.com 002_VEE_VTVL12.indd 4

SCAN DEZE QR-CODE VOOR MEER INFO 07-12-2023 14:24

INHOUD RUBRIEKE N

hoofdartikel boerinnen aan het roer

5 6 19 33 34 36 37 38 39

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-coöperatienieuws Financieel resultaat CRV Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda CRV-bedrijfsnieuws

7 8 14 24

Intro: Boerinnen aan het roer Joke Van Haverberke Cynthia van der Loo Rieneke Janssen

KERSTSP E C IA L

KEURING

10 Familiale combinaties kleuren witblauwkeuring op Agribex FOKKERIJ

Cachemire de Dessous la Ville scoort met groeikracht en vruchtbaarheid 22 Aantal beloftevolle nieuwkomers op de open dag van BBG

7 keuring Agribex

fokkerij indexen

INTERV IE W

26 De ontwikkelingen in de veeverbetering gaan sneller dan ooit, zo ervaart CRVdirecteur Angus Haslett KERSTQUIZ

30 Win mooie prijzen met de nieuwe kerstquiz van VeeteeltVlees

DECEM BER 2023

Witblauw kent winnaars met bloedband

op Agribex Kerstspecial:

boerinnen aan het roer CRV-directeur ziet meerwaarde

Cynthia van der Loo:

Angus Haslett:

‘Elk jaar komen we weer een stukje verder met ons bedrijf’

‘In West-Europa blijven we vooral kansen zien voor Belgisch witblauw’

van samenwerkingen

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE

VAN CRV BV IN OPDRAC

HT VAN COÖPERATIE KONINKL

IJKE CRV U.A.

12-12-2023 09:41 VV12-Cover.indd 2

BIJ DE COVER

Spanning is er altijd op een nationale keuring, de ontlading bij winst is dan ook des te groter (foto: Olivia Germeau)

26 veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Inhoud.indd 3

12-12-2023 14:59

Megawatt de Bierwa Futé x Attribut

Een echte vleesorigine Ki-code: 945119

Op 56 mnd.: 1409 kg en 154cm (+9)

elijk Vrouw st gesek ar kba beschi

⊲ Topper op de opendeurdag ⊲ Perfect beenwerk ⊲ Hoge dochtervruchtbaarheid

Wilt u sperma van Megawatt of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

613-23 adv Megawatt VV 4DEC 2023.indd 2 002_VEE_VTVL12.indd

28-11-2023 14:27 09:42 07-12-2023

VAN DE REDACTIE

Weerbaarheid, een woord dat bij de sector past ‘In deze tijd van het jaar is elk lichtje meer dan welkom.’ Dat zijn de woorden van een veehouder op de recente landbouwbeurs in Brussel. De man en zijn gezin kenden een zwaar jaar, waarbij het bedrijf niet gespaard bleef van enige ellende. En toch, er zat een fonkeling in zijn ogen toen hij bovenstaande zin uitsprak. Hij keek met goede moed en positiviteit uit naar 2024. Weerbaarheid kenmerkt de landbouwsector. Na elke tegenslag heft een veehoud(st)er weer het hoofd en kijkt hij of zij vooruit. Die weerbaarheid is alleen niet oneindig. Agribex was voor mij een beurs met een minder positieve ondertoon. Niet alleen was de aanwezigheid vanuit de toeleverende sector gerelateerd aan de veehouderij beperkt, het was vooral het gebrek aan rechtszekerheid dat het gespreksonderwerp was in de gangen van de Heizel. Dat dit een thema is, werd een dag later nogmaals bevestigd door het verhaal van Duroc d’Olives en de families achter dit bedrijf. Hun project, dat gericht is op bundeling van bedrijven, verduurzaming en beperking van onder meer de uitstoot van stikstof, kreeg voorlopig

geen vergunning van de overheid. En toch lees je in hun verhaal weer die weerbaarheid, zonder enige negativiteit naar de mensen die weerstand boden. In een andere context, maar met dezelfde ondertoon, lees je ook de verhalen van de drie boerinnen die aan het roer staan van hun veebedrijf. Elk met hun achtergrond bouwen ze aan hun eigen verhaal, met hun eigen accenten. Hun blik is steeds gericht op de toekomst, op ondernemen, maar ook met aandacht voor de omgeving en het gezin. Daarbij viel me naast het enthousiasme een ‘zorg’ op die ze uitten en die ik in andere verhalen in dit blad amper heb gehoord. Ze vragen zich af hoe ze later hun bedrijf zullen combineren met kinderen. Een terechte zorg, die ik deel, maar een die niet alleen een vrouw zou mogen stellen. Zorg is toch een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij we de stereotype combinatie van vrouw, zorg en kinderen toch wel achter ons mogen laten. Ik wens alle lezers voor het jaareinde en 2024 graag een warm licht toe én positieve weerbaarheid!

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Edit.indd 5

12-12-2023 14:56

FOKKERIJNIEUWS

22.000 euro voor Franse limousintopper Tobby De limousinstier Tobby was de absolute topper op de eerste veiling van het nieuwe seizoen op het Lanaud-opfokstation. In totaal werden er 79 espoir-stieren en 73 limousinstieren met kwalificatie RJ aangeboden. Tobby RJ is een zoon van Ocean RRE VS uit een bloedlijn met Coluche RJ. De jonge limousinstier toonde zich op de koopdag van Lanaud als een complete stier met een open bekken en een mooie achterhand. Maar vooral zijn genoomcijfers overtuigden de koper met onder meer het Calving+-label. Onder meer daarom kreeg de stier een verkoopprijs van 22.000 euro achter zijn naam.

Nog twee andere stieren met kwalificatie RJ veranderden van eigenaar voor een bedrag hoger dan 12.000 euro. Daarbij een zoon van Lampion RR VS en een van Oeuillet RJ. Bij de kwalificatie espoir lag de topprijs een stuk lager. Daar was Thomas, een zoon van Prince, de hoogstgeboden stier, hij werd verkocht voor een bedrag van 6.900 euro. In totaal werden 73 stieren met de kwalificatie espoir aangeboden en 79 met de kwalificatie RJ. Respectievelijk werd van hen 92 en 97 procent verkocht. De gemiddelde prijs lag voor de espoirs op 3651 euro, deze was bij de RJ’s een stuk hoger, namelijk 6259 euro.

Tobby werd verkocht voor 22.000 euro

Gebruikskruising groeit sterk in Denemarken Het aandeel inseminaties in Denemarken met een vleesstier op tweedekalfs- en oudere koeien ligt dit jaar op 34 procent. Dat is maar liefst 32 procentpunt meer dan in

2013, toen het aandeel vleesveestieren voor de gebruikskruising op tweedekalfs- of oudere koeien op een bescheiden 2 procent lag. Dat schrijft Dansk Holstein in het

decembernummer. Denemarken volgt daarmee de wereldwijde trend van sterke groei van het aandeel van het zogenoemde beefon-dairy.

Herefords op komende NVM Op de volgende Nationale Vleesvee Manifestatie (NVM) zullen ook herefords aanwezig zijn. Op de NVM van zaterdag 26 oktober 2024 organiseert het herefordras de

25e editie van zijn nationale keuring. Dat heeft de algemene ledenvergadering van Dutch Hereford Society besloten. Eerdere edities van de nationale keuring hadden

meestal plaats in de maand september. De Nationale Vleesvee Manifestatie vindt opnieuw plaats bij Manege Bartels in Mariënheem.

Hoogste bod voor Franse Notoszoon Op de Franse veiling voor stieren van het blonde d’Aquitaineras werden uiteindelijk 44 van de 48 aangeboden stieren uit het opfokprogramma verkocht. Een Notoszoon was met 9.100 euro ditmaal de veilingtopper. De blonde d’Aquitaine Tarzan, een Franse zoon van Notos, was de veilingtopper in Casteljaloux

De gemiddelde prijs lag in het Franse Casteljaloux op 4.558 euro voor de stieren die een kwalificatie (RRJ) kregen. De espoirstieren werden gemiddeld voor 2.800 euro verkocht. Met 9.100 euro als hoogste bod was Tarzan, een 14 maanden oude zoon van Notos uit een Fuxeen, de veilingtopper.

Nieuwe online COT-stierenveiling gepland Op zaterdag 9 maart 2024 heeft er een nieuwe online stierenveiling plaats van Stichting COT. Het aanbod zal uit ruim twintig stieren bestaan van verschillende rassen. De COT-stierenveiling van zaterdag 9 maart zal enkel online te volgende zijn via de website van Stichting COT.

Het aanbod bestaat uit diverse rassen, met momenteel vijf blonde d’Aquitaines, elf limousins, drie charolais, twee piemonteses en vijf herefords in het aanbod. De stieren zijn allemaal op het bedrijf van de eigenaar/fokker opgefokt. Daarbij worden ze wel voorafgaand aan de veiling gekeurd door

het stamboek, gewogen en op beeld gezet. Met deze gegevens wil Stichting COT zo veel mogelijk informatie meegeven aan de potentiële koppers. De stieren moeten ook voldoen aan dezelfde stamboekvoorwaarden als bij voorgaande veilingen. Meer informatie op cot-stierenveiling.nl

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-FokkerijNieuws.indd 6

08-12-2023 14:47

KERSTSPECIAL BOERIN ALS BEDRIJFSHOOFD

Boerinnen aan het roer Aan het hoofd van een veehouderijbedrijf zie je steeds vaker een vrouw. Of dat nou is als opvolger van het familiebedrijf, als ondernemer op een bedrijf buiten de familie of als partner die volledig meebeslist over de bedrijfsvoering. In de kerstspecial van dit jaar delen drie boerinnen hun passie voor het leven op de boerderij en hun liefde voor het vee. Ze vertellen waarom ze boerin zijn geworden en wat voor plannen ze hebben met hun bedrijf. Natuurlijk lopen ze ook tegen beperkingen en uitdagingen aan, die ze ieder op hun eigen manier het hoofd proberen te bieden.

JOKE VANHAVERBEKE

‘Als bedrijfsleider is het soms druk, maar die verantwoordelijkheid vind ik juist leuk’ 14

CYNTHIA VAN DER LOO

‘Elk jaar komen we met ons bedrijf weer een stukje verder’ 24

RIENEKE JANSSEN

‘De passie voor de landbouw houdt me altijd op de been, ook als het moeilijk is’ veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstSpecialIntro.indd 7

12-12-2023 15:11

KERSTSPECIAL JOKE VANHAVERBEKE

leeftijd 27 • woonplaats Oostrozebeke • bedrijf 50 melkkoeien en 15 zoogkoeien • baan fulltime veehoudster• opleiding bachelor agro-industrie Roeselare • toekomstplannen optimaliseren

‘Ik wilde bewijzen dat ik

het bedrijf kon runnen’ Al van jongs af aan wilde Joke Vanhaverbeke uit Oostrozebeke boerin worden. Als een van de twee dochters nam ze het bedrijf in 2021 over. Vandaag runt ze het helemaal alleen. Als bedrijfsleidster is ze voor alles verantwoordelijk en dat is soms uitdagend. Gelukkig geeft haar dat veel energie en krijgt ze af en toe hulp. TEKST JUSTINE POPPE

oke Vanhaverbeke (27) uit Oostrozebeke doet de boerderĳ helemaal alleen. ‘Bĳna al het werk is dus voor mĳn rekening’, zegt ze, waarbĳ ze doelt op het melken, het voeren, het landwerk en de boekhouding. Al op jonge leeftĳd had ze boerenkriebels. ‘Vroeger kwam het werk op de boerderĳ boven het studeren’, lacht ze. ‘Ik heb nog een zus, maar die was minder geïnteresseerd in de boerderĳ. Als iemand onze boerderĳ overnam, dan was ik dat.’ Nadat Joke drieënhalf jaar als veestapeladviseur bĳ CRV had gewerkt, nam ze begin 2021 het 50-koppige melkveebedrĳf met 15 zoogkoeien van haar ouders over. Eerst ervaring opdoen buitenshuis en dan pas het bedrĳf overnemen was altĳd het plan.

Op zaterdag koeien verplaatsen ‘Ik vloog er met volle goesting in’, vertelt Joke, die veel energie uit het ondernemerschap haalt. ‘Als bedrĳfsleidster is het soms druk, zoals in het voorjaar, dan staat de telefoon niet stil. Maar die verantwoordelĳkheid vind ik leuk. Om te zien dat daarna alles in zĳn plooien valt, geeft extra voldoening.’ Voldoening haalt ze ook uit het feit dat ze een jaar na de bedrĳfsovername de titel van kwaliteitsmelker van het Melkcontrolecentrum Vlaanderen (MCC) binnenhaalde. Echt helemaal alleen is Joke niet. Ze kan altĳd rekenen op haar ouders. Haar vader springt naast zĳn fulltime job bĳ

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Kerstspecial Joke.indd 8

11-12-2023 11:09

‘Veel feestjes in het weekend, zoals babyborrels en trouwfeesten, zijn een ramp. Die komen er naast het werk allemaal bij’ waar nodig. En ook haar moeder helpt graag een handje bĳ het werk op de boerderĳ of in het huishouden. Haar ouders wonen op nog geen honderd meter van het bedrĳf. ‘Net na de bedrĳfsovername stuurde ik mĳn vader soms naar huis’, geeft ze aan. ‘Ik wilde bewĳzen dat ik het bedrĳf zelf kon runnen.’ Vandaag de dag is ze blĳ met zĳn hulp. ‘Op zaterdag komt mĳn vader altĳd langs en doen we de werkzaamheden voor twee personen, zoals het verplaatsen van de runderen’, vervolgt Joke. ‘Als het bĳvoorbeeld druk is op het land of als ik wat later thuiskom van een vergadering, lossen mĳn ouders me ’s avonds af met melken.’ Ze geeft mee dat het werk soms allemaal tegelĳk komt. ‘Papierwerk blĳft wel eens liggen’, lacht Joke. Het grootste werk op het land besteedt ze daarom uit aan de loonwerker. Alleen diepwoelen, het zaaibed klaarmaken, gras keren en samenharken houdt ze voor eigen rekening. ‘Mechanisch ben ik niet zo sterk’, geeft ze toe. ‘Maar dat neemt niet weg dat een tractor aankoppelen wel lukt en ik ook graag eens met de trekker rĳd.’

Veel feestjes in het weekend zijn een ramp Jokes vriend verbouwt vlas en heeft een eigen bedrĳf in Desselgem. Als hĳ naast zĳn eigen activiteit tĳd heeft, springt hĳ af en toe bĳ. Dat ze later samen Jokes ouderlĳk

bedrĳf verder zetten is niet per se de bedoeling. De veehoudster vindt het mooi dat ze elk hun eigen ding hebben. ‘Maar het vraagt wel een goede communicatie en flexibiliteit’, vertelt ze. ‘Als vlasboer is mĳn vriend het niet gewend om op feesten op tĳd naar huis te gaan om koeien te melken. Anderzĳds is ook het samenwonen nog een vraagstuk. Zowel hĳ als ik zĳn gebonden aan ons bedrĳf.’ Wat de toekomst in petto heeft, is nog de vraag. Over feestjes gesproken: even weggaan in het weekend gaat zomaar niet. Een week op reis gaan evenmin. De verantwoordelĳkheid als bedrĳfsleidster schept verplichtingen. ‘Veel feestjes, zoals babyborrels en trouwfeesten, in het weekend zĳn een ramp’, geeft ze mee. ‘Die komen er naast het werk allemaal bĳ en daarbĳ heb ik ook nog een huishouden.’ Waar het weekend voor veel mensen rust betekent, geldt dat niet voor Joke. ‘Soms vraag ik me af hoe ik het werk allemaal ga rondzetten als daar later kinderen bĳkomen’, zegt ze. ‘Maar dat zĳn natuurlĳk zorgen voor later.’ Omdat de onderneemster meer toekomst ziet in melkvee, wil ze het vleesvee op termĳn afbouwen. Zo heeft ze in de stal meer ruimte voor jongvee van melkkoeien. Voor nu wil ze vooral haar technische resultaten bĳschaven. Van alle Focus-bedrĳven van Boerenbond behoort dat van Joke met haar boekhoudresultaat al tot de betere. ‘Dat is al een goed begin’, aldus de veehoudster. l

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Kerstspecial Joke.indd 9

11-12-2023 11:09

KEURING AGRIBEX

Unieke familierelaties tussen winnaars in Brussel Met Radio BBCI van de Kerkenhofstede pakte Paul Gillis verdiend de nationale titel. De nationale keuring in Brussel kende kwaliteit, met enkele unieke combinaties in de lijst met rubriekwinnaars. TEKST WIM VEULEMANS

hun palmares kunnen vermelden en ook in de toekomst zal dit zelden voorkomen.

Vlaamse kampioene bevestigt

EXTRA FOTO’S WWW.VEETEELTVLEES.NL

ier jaar na de vorige editie kende Agribex opnieuw een nationale keuring voor Belgisch witblauw. Het aantal dieren dat zich voorstelde, was wel flink minder dan vorige editie, het aantal deelnemende fokkers bleef wel op peil. De economische realiteit is daar niet vreemd aan. De kwaliteit was hoog, weinig dieren

gingen in kwaliteit of vlotheid onder de lat door. Wat deze editie echter bijzonder maakte, waren de genetische verwantschappen die er door de dag heen tussen verschillende rubriekwinnaars bleken te zijn. Zo was er winst voor een broer en zus, een moeder en een dochter en een vader en een zoon. Nog niet veel keuringen zullen dit in

Radio BBCI van de Kerkenhofstede werd op de nationale keuring in Brussel tot nationaal kampioene bij de vaarzen van 20 tot 44 maanden gekroond. De Darkodochter van Paul Gillis pakte eerder dit jaar ook al de Vlaamse titel in Gent en kan zo een prachtig jaar afsluiten. In de rubriek van Radio BBCI wist ook de complete Wieke van de Sijsloberg (v. Artisan) van Ivan Brouckaert op een mooie derde plaats te komen. De witte Radio BBCI van 28 maanden oud was enorm ontwikkeld in de bouw, met veel breedte in de achter- en voorhand. Die macht – ze was ook goed voor 800 kilo – combineert de kampioene van Gillis met

Tabel 1 – Rubriekswinnaars Belgisch witblauw Agribex, Brussel (kampioenen vetgedrukt)

rubriek

naam dier

stieren

geboortedatum vader

U2 du Vivier 22-07-2022 Valseur des Haies 05-10-2021 Caribou de la Cleuzeur 28-03-2021 Paparazzi van Daisel 04-11-2020 Maradona du Champ du Moulin 14-12-2016 vaarzen 12-20 mnd. Victoire de la Ferme des Croix 01-10-2022 Gouache de Thiboumont 18-06-2022 Surprise van de Kerkenhofstede 26-05-2022 vaarzen 20-44 mnd. Uruguayenne du Sart 18-03-2022 Radio BBCI v.d. Kerkenhofstede 23-07-2021 Energie de la Mandebras 14-04-2021 Gabelle de St. Fontaine 14-03-2021 Ombrelle du Pouhon 28-11-2020 Provence van de Kruisborre 12-09-2020 Petronille de Cras Avernas 23-06-2020 koeien Babibelle du Coin 16-10-2019 Contesse de Beaujeu 18-04-2019 Diablesse de Spy 04-10-2018 Intacte du Pouhon 24-10-2016 zoogstellen Moonlight ten Dreve 21-04-2021 kalf: Thompson ten Dreve 19-06-2023 Noellie de la Chevalerie 21-02-2021 kalf: Pandore de la Chevalerie 09-08-2023 Babibelle du Coin 16-10-2019 kalf: Favorit du Coin 29-06-2023 Alizée du Coin 26-09-2018 kalf: Frimousse du Coin 31-07-2023

Oasis Darko Jet-Set King Art Déco Darko Maradona Caiman Darko Darko Titan Jet-Set Darko Darko Jet-Set Futé King Balisto Grommit Jet-Set Donnay Mathys Kai Futé Darko Tilouis Futé

m. vader

gestalte gewicht (cm) (kg) eigenaar, woonplaats

Têtu Volcan Grommit Nevada Impérial Vidal Vidal G-Star Hazard Aragon Ultimo Vidal Grommit Or Or Sheriff Nevada Impérial Sheriff Vidal

128 137 142 146 154 122 120 126 124 128 131 134 133 135 135 134 135 139 140 136

624 Pierre-Yves Ferauge, Vodecée 967 Raphael Bocart, Silenrieux 1020 Guy Vanderbecq, Thieu 1236 Guy Perin, Lieven Goddeeris, Grandhan 1429 Romedenne-Cassart en Romedenne, Thynes 519 Guy Vanderbecq, Thieu 554 Romedenne-Cassart en Romedenne, Thynes 652 Paul Gillis, Watervliet 628 Roland, Maxime Baudoin, Franc-Waret 800 Paul Gillis, Watervliet 779 Manu Laruelle, Faimes 812 Mahoux, Van Bellegem, Pailhe 819 Jean-Philippe George, Les Avins 983 Roger, Jan Orinx en Guy Perin, Asse 913 Lallemand, Dantinne en Gourmet, Hannut 952 Frank Mailleux en Jean-Marc Dony, Braibant 947 Guy Perin, Lieven Goddeeris, Grandhan 1002 Charles, Damien en Van Bellegem, Spy 1013 J.-Ph. George en L. Juprelle, Les Avins 837 Schuppen fv, Velm

Benhur

132

758 Claude en Ysaline Piret, Drehance

Sheriff

134

952 Frank Mailleux en Jean-Marc Dony, Braibant

Sheriff

137

955 Frank Mailleux en Jean-Marc Dony, Braibant

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Agribex.indd 10

12-12-2023 15:02

Mailleux-Dony behaalde met hun Alizée du Coin een tweede titel in evenveel jaar

Intacte du Pouhon (v. Grommit), kampioen koeien

veel finesse. Dit mooie plaatje deed in het kampioenschap drie juryleden op haar stemmen. Daarmee versloeg ze net haar concurrente Energie de la Mandebras, een Titandochter van Manu Laruelle, die in Libramont deze zomer al rubriekswinst pakte. Ook deze drie maanden oudere vaars showde ontwikkeling met breedte, sterk beenwerk en een mooi middenstuk. Energie kreeg twee stemmen in het kampioenschap. In de rubriek van Energie stond een Vlaams dier uit de stal van Schuppen op

Alizée du Coin (v. Tilouis) en Frimousse (v. Futé), kampioen zoogstellen

Maradona du Champ du Moulin (v. Darko), kampioen stieren

Radio BBCI van de Kerkenhofstede (v. Darko), kampioen vaarzen 20-44 maanden

Gouache de Thiboumont (v. Maradona), kampioen vaarzen 10-20 maanden

drie. De brede en door de jury ‘economisch’ genoemde Moonlight ten Dreve (v. Jet-Set) wist later op de dag met haar Donnaykalf ook nog eens rubriekswinst te pakken bij de zoogstellen. In het kampioenschap met deze groep vaarzen stapten nog vijf andere prachtige witblauwen. Daarbij nog een bekende naam uit het Vlaamse keuringscircuit. Provence van de Kruisborre, eerder dit jaar kampioene in Dilbeek, stond er in Brussel in optima forma bij. De massa die deze Darkodochter van Jan en Roger Orinx showde, was impressionant. Met 983 kilo zette zij in massa al haar concurrentes ver achter zich. Dat combineerde ze met sterk beenwerk, lengte en breedte. En dit zonder in te boeten op fijnheid. In 2022 was Gabelle de St. Fontaine (v. Jet-Set) nog nationaal kampioene bij de jonge vaarzen in Libramont, maar in Brussel moest ze tevreden zijn met de rubriekswinst. Gabelle, eigen aan de broers Van Bellegem en Luc Mahoux, showde zeker in de achterhand wat speciaals, met veel finesse, belijning en een goed gevulde onderbil. Ook een ander Luiks dier pakte rubriekswinst. Petronille de Cras Avernas, weer een Jet-Setdochter, won eerder in Libramont. De vaars, die in eigendom is van het trio Dantinne, Lallemand en Gourmet, toonde zich met een mooie, ronde achterhand en veel lengte. Als oudste in deze reeks stapte ze ook op sterk beenwerk. De jongste vaars in dit kampioenschap was een Darkodochter. Uruguayenne du Sart van Roland en Maxime Baudoin showde zich bijzonder getypeerd met veel lengte. Vaars nummer zeven in het kampioenschap vrouwelijk van 20 tot 44 maanden won dan niet, maar deelde toch in de latere

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Agribex.indd 11

12-12-2023 15:02

KEURING AGRIBEX

Vreugde bij de familie George en Juprelle om hun nationale winst met topkoe Intacte du Pouhon

vreugde. Ombrelle du Pouhon van Jean-Philippe George is immers een Darkodochter van Intacte du Pouhon.

Moeder en dochter Intacte zou even later de kampioenstitel pakken bij de koeien. Ombrelle toonde eigenlijk een soortgelijk plaatje als haar moeder, veel breedte van voor naar achter in combinatie met finesse en vlotheid. Ze had in haar rubriek wel haar handen vol aan Passionata van Daisel van Lieven Goddeeris en Guy Perin, die onder meer een enorme breedte toonde in de voorhand. Ombrelle’s moeder won dus bij de koeien. De bekende Grommitdochter Intacte du Pouhon van de families George en Juprelle won vier jaar geleden al de nationale titel in Brussel, toen bij de vaarzen. Ook rubriekswinsten in Libramont in 2022 en 2023 staan al op haar palmares. De zeven jaar oude koe stond er echter opnieuw in optimale conditie bij. Sterk, met breedte van voor naar achter, getypeerd en vlot. Dat zijn maar een paar omschrijvingen die passen bij Intacte. In haar rubriek stond Belladone des Templiers op twee. Deze fijne Sheriffdochter van Etienne Rabeux verdient ook alle eer, met haar tien jaar showde ze zich als een vlotte, jonge dame. Perin en Goddeeris wisten bij de koeien rubriekswinst te pakken met hun Contesse de Beaujeu (v. King). Deze dame showde vleespartijen in de gehele lijn met veel breedte en rondheid. Haar volle broer zou later volgen. Diablesse de Spy, ook al een veelwinnaar, pakte rubriekswinst voor de broers Van Bellegem. Haar breedte, enorme voorhand en ronde rib had ze nodig om nationaal kampioene Alizée du Coin (v. Ti-

louis) van Mailleux-Dony te verslaan. Zij hadden wel een andere stalgenote in het kampioenschap, namelijk Babibelle du Coin, een Futédochter die veel breedte showde met een mooie aansluiting naar de rug toe. Beide koeien uit de stal ‘du Coin’ wonnen samen met hun kalf ook hun rubriek bij de zoogstellen: Babibelle met haar Darkozoon, Alizée met haar Futédochter. Het was deze laatste die samen met haar kalf Frimousse du Coin de vijf juryleden overtuigde, waarmee zij de nieuwe kampioene bij de zoogstellen werd. De lichte, maar fijn bespierde combinatie van Noellie de la Chevalerie (v. Mathys) en haar kalf Pandore de la Chevalerie (v. Kai) won voor Claude en Ysaline Piret ook een rubriek bij de zoogstellen.

Vader en dochter

Ook voor de stier Maradona du Champ du Moulin (v. Art Déco) was er een nieuwe kampioenstitel, na zijn winst in Libramont eerder dit jaar. Voor de families Romedenne en Cassart bracht Brussel een unieke beloning, want na de titel in Libramont won hun zwarte, vijf jaar oude stier Maradona opnieuw de kampioenstitel. Aan klasse, uitstraling en bevleesdheid had Maradona nog niets verloren. Hij kreeg vier van de vijf jurystemmen in het kampioenschap. Een stem was er voor Paparazzi van Daisel van Lieven Goddeeris en Guy Perin. Deze Kingzoon is de volle broer van Contesse, die ook haar rubriek won in Brussel. Via moeder Lucia (v. Nevada) gaat hun bloed terug tot Iris van Daisel (v. Ichor), kampioene zoogstellen in Brussel, en zelfs Cassis du Château Lebrun. Paparazzi toonde breedte met een sterke bevleesdheid. Zijn plus in lengte gaf voor arbiter De Marneffe de

doorslag in zijn keuze tussen Paparazzi en Futézoon Dragon de Roupage. Caribou de la Cleuzeur (v. Jet-Set) van Guy Vanderbecq showde breedte in de schouders. De stier won makkelijk de rubriek, ook door zijn sterk gevulde achterhand. Valseur des Haies van Raphael Bocart wist zijn keuringsprestaties te bevestigen in Brussel. De Darkozoon won eerder al in Libramont zijn rubriek. Hij presenteerde zich met een fijne belijning. De jongste stier in het kampioenschap was Oasiszoon U2 du Vivier van Pierre-Yves Ferauge. Breedte in de voorhand en een mooie, ronde achterhand deden de twee juryleden voor hem kiezen. In zijn rubriek plaatste See You van de Kerkenhofstede van Hedwig Redant zich verdienstelijk op drie. Maradona’s winst was echter maar een deel van het unieke verhaal. Ook zijn jonge dochter Gouache de Thiboumont won de kampioenstitel, dit bij de vaarzen van 12 tot 20 maanden. De zwarte, sterk en fijn bespierde zeventien maanden oude vaars volgt daarbij het spoor van haar vader. Een unieke prestatie op nationaal niveau, nog meer omdat ook de Nederlandse witblauwkampioene een dochter is van Maradona. In de rubriek van Gouache plaatste Savannah van het Bareelhof (v. Darko) van Stijn Veulemans zich met haar fijne belijning op plek drie. Guy Vanderbecq had met Victoire de la Ferme de Croix ook hier rubriekswinst te pakken. De Darkodochter showde maat en gewicht met een correcte bouw. De laatste rubriek was tot slot voor Paul Gillis, die daarmee twee op twee haalde in Brussel. Zijn Caimandochter Surprise van de Kerkenhofstede deed dit met rondheid in de achterhand en een enorm brede rugpartij. l

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Agribex.indd 12

12-12-2023 15:03

BEL EN RE VOOPRAAK AFS

Starmilk Colo-Start Elite

Zuivere biest als vervanging of aanvulling. N°1 BESTE BIEST IN BELGÏE

“WIJ WINNEN UW STRIJD TEGEN ONGEDIERTE”

Zakjes van 200 g en doos van 2kg

Kies voor een optimale opstart van je kalveren

• Erkend als de beste biest • Minstens 89% biestpoeder • 29% IgG per 100g • Selenium om de opname van de biest te verhogen • Bevat probiotica voor de darmflora

Ongediertebestrijding 12x per jaar Desinfectie (pluim-)veestallen

Onze hele gamma

www.starmilk.be

Salmonellabestrijding

JEAN-FRANÇOIS LERICQ +32(0) 484/11.86.38 - jf.lericq@starmilk.be

Coccidisiose- en wormbestrijding Maden- en vliegenbestrijding Waterleiding reinigen (pulsen) Al uw agrarische producten

Online bestellen vanaf 250kg (VANAF 600KG ZONDER VERZENDKOSTEN):

WWW.VLEESVEEVOER.NL

ZOOGKOEIENBROK • BEEF MASH • SOJAVRIJE BROKKEN • BIESTVERVANGER MELKPOEDER STANDAARD & VOOR ZWAAR BEVLEESDE RASSEN LIKSTENEN • MINERALENEMMERS • KALVERMUESLI • KALVERKORRELS VLEESVEEBROK • MINERALEN • RUNDVEEKOEKEN • ENKELVOUDIGE VOEDERS O.A. SOJASCHROOT & 6MM PULP • GRASZAAD

0318 - 253 044 loedeman-ongediertebestrijding.nl Meikade 89, 6744 TC Ederveen

veeteeltvlees DECEMBER 2023 Loedeman.indd 1

013_VEE_VTVL12.indd 25

07-12-2023 11:14

07-12-2023 14:38

KERSTSPECIAL CYNTHIA VAN DER LOO

leeftijd 25 • woonplaats Oostburg • bedrijf 40 Belgisch witblauwen en kuddeschapen, verkoop van vleespakketten via De winkel van Cynkel/Meat for you • baan zzp’er agrarische hulpverlening • opleiding mbo veehouderij in Goes • toekomstplannen uitbreiding en/of nevenactiviteiten

‘Mijn eerste dikbil staat

in onze eigen stal’

In drie jaar tijd kan er veel gebeuren, weet Cynthia van der Loo. Samen met haar vriend kreeg ze ineens de kans om een eigen vleesveebedrijf op te richten. Een vervallen stal werd omgebouwd tot goed onderkomen voor hun witblauwen. En terwijl ze beiden nog lange dagen buiten de deur maken, is er genoeg passie om het bedrijf langzaamaan uit te breiden tot een volwaardige onderneming. TEKST GRIETJE DE VRIES

rie jaar geleden kregen Cynthia van der Loo (25) en haar vriend Niels den Hamer (26) de kans om een leegstaande boerderĳ in de buurt te kopen. Inmiddels staan er 40 Belgisch witblauwe koeien in de door hen gerenoveerde stal. Voordat ze het bedrĳf kochten, hadden Cynthia en Niels al wat dieren en verkochten ze vleespakketten in de buurt. ‘Een van onze klanten vertelde dat de boerderĳ van haar moeder te koop kwam te staan. Van haar kregen we de kans om het te kopen voordat het de markt op ging. Daar hadden we veel geluk mee’, vertelt Cynthia. Het bedrĳf ligt in Oostburg, Zeeuws-Vlaanderen, waar het al een aantal jaren leegstond. ‘Dat betekent achterstallig onderhoud. We zĳn als eerste de stal gaan aanpakken, zodat onze dieren het goed hebben. Voor onszelf is het nog altĳd kamperen in eigen huis, maar dat vinden Niels en ik niet zo’n probleem.’

Muffin in de eigen stal Cynthia leerde Niels kennen op de landbouwschool in Goes, waar ze allebei al snel een gedeelde passie hadden gevonden. ‘De passie voor koeien kreeg ik mee via mĳn vader, die klauwbekapper is. Ik ging als klein meisje vaak met hem mee, en ook nu help ik hem nog wel eens. Die passie was altĳd wat meer gericht op melkvee, maar bĳ Niels kwam ik in aanraking met Belgisch witblauwe dieren. Zo eentje wilde ik ook wel. Van mĳn ouders kreeg ik mĳn eerste dikbil, die

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstspecialBoerin1.indd 14

11-12-2023 15:02

‘Het is nog lang niet perfect en af, maar als je ziet van hoever we zijn gekomen, ben ik al heel trots op het werk dat we hebben verzet’ ik Muffin heb genoemd. Dat Muffin nu in onze eigen stal staat, daar ben ik heel trots op.’ Met veertig dieren zĳn ze nog niet in staat om van de boerderĳ te leven. ‘We staan elke ochtend op om vier uur en liggen rond elf uur ’s avonds weer op bed. Naast het werk met de dieren thuis werken we allebei als zzp’er op andere bedrĳven. Zo heb ik wat adressen waar ik melk, maar het idee is wel om uiteindelĳk meer thuis te kunnen zĳn’, geeft Cynthia aan. En dat idee levert soms wel wat kopzorgen op, merkt ze. ‘Aan de ene kant gaat het heel goed: afgelopen jaar hebben we twaalf dieren geslacht en al het vlees daarvan kunnen verkopen. Maar we hebben ook een kinderwens. En dat vind ik nog lastig om voor me te zien met de lange en drukke dagen die we nu maken.’ Idealiter verdienen ze in de toekomst genoeg voor anderhalf inkomen, zodat Cynthia meer thuis kan werken. ‘Daarvoor bekĳken we verschillende mogelĳkheden. Het liefst groeien we naar honderd koeien, maar we kĳken ook of er geschikte nevenactiviteiten zĳn voor ons bedrĳf. Op die manier komt er hopelĳk genoeg ruimte voor kinderen.’

Alles zelf in de hand Helemaal thuis werken hoeft voor haar niet. ‘Ik heb er ook veel plezier in om bĳ mĳn klanten te komen, dat werk wil ik niet missen. Maar wat meer tĳd voor de eigen boerderĳ, of

om een keer te kunnen paardrĳden, dat hoop ik in de toekomst wel te hebben.’ De groei naar honderd koeien willen ze met eigen fokkerĳ bereiken. ‘In de drukte vinden we altĳd tĳd om samen naar de fokkerĳ te kĳken. Het is heel gezellig om samen koe voor koe langs te gaan en een stier te kiezen. Dat maakt het echt ons bedrĳf. En het gaat ook heel goed samen.’ Volgens Cynthia hebben ze dan ook precies hetzelfde voor ogen op het bedrĳf, qua fokkerĳbeleid en het product dat ze willen verkopen. Op Facebook delen ze het wel en wee van de koeien en prĳzen ze hun vleespakketten aan. ‘De vleespakketten maken we ook zelf. Een slager hier in de buurt wil langzaamaan gaan stoppen, maar is nog wel heel enthousiast om ons het vak te leren. Inmiddels doen we het hele slachtproces zelf.’ Alles zelf doen is het belangrĳkste voor het stel, al houdt dat wel in dat groeiplannen niet met een vingerknip zĳn gerealiseerd. ‘Het is nog lang niet perfect en af, maar als je ziet van hoever we zĳn gekomen met zĳn tweeën, ben ik al heel trots. En we hebben alles zelf in de hand, wat ik erg belangrĳk vind als je eigen vlees verkoopt’, is Cynthia van mening. ‘We hebben dierwelzĳn bovenaan staan en doordat we alles zelf doen – van opfok tot slacht – kunnen we dierwelzĳn echt garanderen bĳ onze biefstukjes.’ En die passie voor de dieren verzacht de lange werkdagen voor het stel. ‘Elk jaar komen we weer een stukje verder met ons bedrĳf.’ l

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstspecialBoerin1.indd 15

11-12-2023 15:02

FOKWAARDEN BELGISCH WITBLAUW

Vruchtbaarheid en groei

sterk bij Cachemire De fokwaarden die Futézoon Cachemire de Dessous la Ville noteert bij de recente fokwaardeschatting, zijn bijzonder sterk. Zijn eerste nakomelingen scoren bovengemiddeld op groeikracht en op vruchtbaarheid. TEKST WIM VEULEMANS

n de meest recente publicatie van het Waalse stamboek voor Belgisch witblauw ligt het zwaartepunt op de nieuwe fokwaarden voor vruchtbaarheid. Daarbij zijn er drie fokwaarden die sinds de zomer van 2023 beschikbaar zijn voor vleesveehouders. Het gaat dan om fokwaarden die berekend zijn op basis van nakomelingeninformatie en op basis van dna-informatie. Belangrijk daarbij is het inschatten van deze fokwaarden. Allereerst is het zo dat de lagere fokwaarden de betere zijn. Hoe lager de fokwaarden ten opzichte van het populatiegemiddelde (100), hoe beter. Verder is het goed om de betrouwbaarheid te bekijken bij het beoordelen van de fokwaarden. Deze ligt tussen 0 en 1 en hoe

Tabel 1 – Stieren met een eerste of tweede publicatie voor fokwaarden bij eerste bezoek (* = tweede publicatie, ** = aantal nakomelingen op basis van fokwaarden conformatie geboorte; bron: Elevéo, november 2023)

naam

vader

Apparat de Maffe Arvil ’t Hof ter Zilverberg Atomique du Coin Avicii de Mahoney Bazooka du Coin* Cabotin de la Cleuzeur* Cargo du Coin* Doritos de la Mandebras Dvd du Plantis* Eclaireur de Roupage Ecusson de Centfontaine Ferrari de St. Fontaine* Flash-Back de Centfontaine* Gaillard du Falgi* Gédéon de Saint Donat Herbage de Warichet Hydromel P des Princes de Ligne* Imposat de Roche Gue* Jeunet de la Béole Jour de Biert Légal du Bouchelet* Notaire du Tordoir Octopus de Bierwa* Officier Pp des Princes de Ligne Pépite des Princes de Ligne Pili-Pili P du Petit Esquerbion* Placebo van Terbeck* Rexar van ter Bos Ronaldo van de Stokerij Tiret du Rivage* Tropico de la Grigeoule* Ultra Top du Haut d’Arquennes Ultra Top du Bois Remont Vardi de Cobreville

Acajou Benhur Lego Esperanto Vidal Race Darko Titan Artisan Futé Futé Jet-Set Balisto Rufus Jet-Set Fétiche Black Beard Jet-Set Forain Touffu Bénévole Futé Darko Daim Galant Black Beard Rubis Général Futé Têtu Vuiton Ultimo Artisan Poltron

GAB BBCI BBG GAB BBCI BBG BBG BBG BBG BBG BBCI BBCI BBCI BBG BBG GAB BBG BBG BBCI GAB BBG GAB BBG BBG BBG BBG FAB BBG GAB GAB GAB BBCI FAB BBG

aantal nak.**

drachtduur

geboortegewicht

conformatie

snoekmuil

46 — — 56 43 203 197 — — 74 — — 31 33 — — — 54 — 30 50 — 26 — 44 — — — — 104 — — — —

115 90 66 98 83 95 96 99 100 76 83 96 97 88 100 80 78 75 96 80 97 95 96 98 75 108 95 86 91 101 95 81 73 102

107 82 102 108 108 97 114 106 98 95 111 109 92 103 108 86 49 111 106 73 98 83 93 108 68 75 97 88 94 112 95 102 103 98

97 — — 99 115 93 101 — — 110 — — 105 76 — — — 118 — 85 89 — 123 — 105 — — — — 83 — — — —

— — 108 — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — —

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-BWB Fokwaarden.indd 16

08-12-2023 14:57

merkerg

aantal in fokwanakomelingen arden

leeftijd insemin eerste atie

r² (betr.)

leeftijd kalving eerste

r² (betr.)

Amaretto de la Rouge Cense Baigneur de Tohogne Baloo du Petit Royal Bénévole du Bouchelet Blason du Chenet Cachemire de Dessous la Ville Calin de l’Allemoine Darius de Jauvelan Digital d’Embise Disco P de Biourge Futé Glaieul du Pont de Messe Jefferson de Dessous la Ville Jet-Set van den Hondelee Kaiser de Bierwa Macron van Willecomme Magnum van de Stokerij Megawatt de Bierwa Mercator de Martinpre New Jersey de Berligant Newton de Fontena Rejoui d’Argenton Têtu de la Coue Touffu de la Grande Rose Usinger de la Cleuzeur

Futé Idéfix Laureaat Zougar Reveil Futé Jet-Set Pivert Vidal Boy Scout Grommit Attribut Larron Impérial Or Wilmots Vidal Futé Puissant Nevada Jet-Set Jasper Oiseau Joyeux Jet-Set

GAB GAB BBG BBG FAB BBG BBCI FAB BBG BBG BBG BBG BBG BBCI BBCI GAB FAB BBG FAB BBG BBG BBG BBG GAB GAB

— — G G — G — — G G G G G — — — — G — G G G G — —

51 65 — 105 60 66 23 41 673 — 605 613 131 706 51 38 51 38 33 — 275 926 596 174 85

62 66 72 77 70 70 72 70 83 70 78 100 73 83 78 72 68 81 66 73 74 78 78 76 75

0,79 0,85 0,42 0,89 0,81 0,82 0,65 0,79 0,98 0,37 0,97 0,97 0,90 0,98 0,82 0,75 0,81 0,75 0,74 0,63 0,95 0,98 0,97 0,92 0,87

— 63 70 74 68 68 — 69 82 67 77 97 69 81 79 75 64 80 66 70 77 78 78 73 69

— 0,82 0,40 0,86 0,72 0,71 — 0,78 0,97 0,35 0,97 0,97 0,87 0,98 0,82 0,68 0,77 0,66 0,71 0,63 0,92 0,98 0,96 0,92 0,82

— — — 72 59 — — 64 — 56 76 84 70 76 — — 73 — 83 74 76 70 76 —

r² (betr.)

vader

interva kalving l eerste-tweed e

etest

naam

— — — 0,49 — 0,39 — — 0,72 — 0,74 0,81 0,43 0,82 0,51 — — 0,40 — 0,37 0,49 0,82 0,67 0,62 —

Tabel 2 – Stieren met een of meer top 20-vermeldingen voor een of meerdere vruchtbaarheidskenmerken (bron: Elevéo, november 2023)

dichter deze de 1 benadert, hoe betrouwbaarder de fokwaarden. Daarbij ligt de betrouwbaarheid van de vruchtbaarheidsfokwaarden voor stieren met enkel dna-informatie rond de 0,4. Komen daar dochters bij, dan stijgt de betrouwbaarheid vrij snel. Een jonge stier zonder dochters en zonder dna-informatie kan deze fokwaarden ook hebben, maar heeft slechts een betrouwbaarheid rond de 0,2. Voegen we hier dochterinformatie bij, dan stijgt ook deze betrouwbaarheid, maar blijft wel achter ten opzichte van een stier met dna-informatie.

zijn in het economische verhaal van Belgisch witblauw. Zowel tabel 2 als 3 bevatten stieren met fokwaarden voor vruchtbaarheidskenmerken. Bij de nieuwkomers met stieren die voor het eerst vruchtbaarheidsfokwaarden kregen en ook reeds dochters hebben (tabel 3), is Cachemire de Dessous la Ville, een zoon van Futé die op de recente open dagen van BBG ook al imponeerde. De BBGstier geeft op basis van dochterinformatie dochters die met 68 vroeger afkalven dan gemiddeld, meer dan drie keer de standaardafwijking. Ook zijn interval tussen

Sterke vererving met Cachemire

Zowel in fenotype als in vererving heeft Futézoon Cachemire de Dessous la Ville een bijzonder interessant profiel

De bekendste nieuwkomers (zie tabel 1) zijn misschien wel Atomique du Coin (v. Lego) en Eclaireur de Roupage (v. Futé). Opvallend aan Atomique is de korte drachtduur (fokwaarde 66). Eclaireur vererft bij zijn eerste 74 nakomelingen een mooie conformatie (110), de kalveren zijn ook net wat lichter (95). Het bondige profiel van Gédéon de Saint Donat (v. Jet-Set) is vrij neutraal. Ook voor Pépite de Princes de Ligne (v. Galant) is een korte drachtduur (75) te noteren, zijn kalveren worden ook vrij licht geboren (fokwaarde 68). Bij de stieren die voor een tweede keer een fokwaarde eerste bezoek krijgen, zijn er weinig opvallendheden. Een aantal voegt informatie van nieuwe nakomelingen toe, maar dit zorgt voor weinig nieuwe informatie. Net als bij de vorige publicatie van fokwaarden — in de zomer van 2023 — is ook ditmaal het nieuws te noteren bij de fokwaarden voor vruchtbaarheid en karkasgewicht. Niet voor niets zijn dit fokwaarden die belangrijk

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-BWB Fokwaarden.indd 17

08-12-2023 14:58

vader

aantal in fokwanakomelingen arden

leeftijd eerste in sem

r² (betr.)

leeftijd eerste k alving

r² (betr.)

interva eerste-tl weede kalving

r² (betr.)

Amaretto de la Rouge Cense Armurier de la Grande Rose Baloo de Valduc Cachemire de Dessous la Ville Calin de l’Allemoine Charko de Sberchamps Donnay de St. Fontaine Espoir d’Embise Imposant de Ste. Hélène Norman van de Sluizenweg Obi Wan van Terbeck Tattoo van de Sijsloberg Verdun de Hotte

Futé Vidal Revers Futé Jet-Set Vidal Kaiser Vidal Grommit Vidal Balisto Rocco Labeur

GAB GAB GAB BBG BBCI BBCI BBCI BBCI GAB BBCI GAB FAB FAB

— — — G — — — — — — — — —

51 18 22 66 23 15 11 10 10 14 22 14 10

62 83 — 70 72 79 84 91 — 74 75 84 —

0,79 0,65 — 0,82 0,65 0,59 0,54 0,58 — 0,58 0,64 0,59 —

— — 106 68 — — — — 100 — — — 117

— — 0,68 0,71 — — — — 0,57 — — — 0,55

— — — 59 — — — — — — — — —

—— — — 0,39 — — — — — — — — —

inatie

etest

naam

merkerg

FOKWAARDEN BELGISCH WITBLAUW

Tabel 3 – Nieuwe stieren met een eerste publicatie voor vruchtbaarheidskenmerken en met nakomelingen (bron: Elevéo, november 2023)

eerste en tweede kalving is met fokwaarde 59 heel laag. Deze is wel voornamelijk berekend op basis van zijn dna-informatie. Nog een andere Futézoon, Amaretto de la Rouge Cense, vererft duidelijk dochters die vroeger geïnsemineerd (62) kunnen worden. Beide stieren doen dat met meer dan 50 dochters in de fokwaarden. Beide hebben ook al een karkasfokwaarde. Op basis van 63 mannelijke nakomelingen heeft Cachemire een fokwaarde 114. Hierdoor is hij ook een van de betere in de vererving van groei.

Stieren met groeikracht Ook de lijst met stieren met de beste fokwaarden voor vruchtbaarheid, samengesteld uit de top 20-stieren voor elke fokwaarde, bevat zonen van Futé en Vidal. Zo is ook hier Cachemire de meest overheersende stier. Wie zijn fokwaarden vergelijkt met de andere stieren, zal merken dat hij bovengemiddeld beter scoort op elk vruchtbaarheidskenmerk. Halfbroer Megawatt de Bierwa zit met 97 punten dan weer eerder op het gemiddelde van de genoteerde stieren. Ook stiervader Futé staat nog in deze toplijst. Bij de Vidalzonen scoort de Vlaamse Magnum van de Stokerij sterk op vruchtbaarheid. Met een fokwaarde Jefferson, ook een topstier uit de Dessous la Ville-stal

64 voor leeftijd eerste kalving moet hij enkel Idéfixzoon Baigneur de Tohogne (63) laten voorgaan. In de lijst met nieuwkomers met een fokwaarde karkasgewicht is Réjouizoon Virtuose d’Argenton de sterkste nieuwkomer. Met een fokwaarde 118 duikt hij meteen ook de top 10 in van beste verervers voor dit kenmerk. Nog een andere Réjouzoon, Happy d’Hontoir, volgt hem met fokwaarde 117 op de voet. Ook van Jet-Setzoon Calin de l’Allemoine en Hypocritezoon Lubrique de Lez Fontaine is een sterke groeivererving te zien. Tot slot verdienen ook Jefferson de Dessous la Ville (v. Larron) en Vidalzoon Charko de Sberchamps een vermelding. Met respectievelijk fokwaarden 122 en 120 stijgen zij sterk in de top 10 van beste verervers voor karkasgewicht. l Tabel 4 – Stieren met een eerste publicatie fokwaarde karkasgewicht (bron: Elevéo 2023)

naam

vader

Amaretto de la Rouge Cense Armurier de la Grande Rose Azghan des Volées Bataillon de Belle Eau Cachemire de Dessous la Ville Calin de l’Allemoine Deficit de l’Orgelot Happy d’Hontoir Jamal van de Breehoeve Kalimero de l’Hourchet Lubrique de Lez Fontaine Marlo van het Caloenhof Megawatt de Bierwa Mong van het Caloenhof Niccolo van het Kalsijdehof Norman van de Sluizenweg Ogival du Garnel Othello Tattoo van de Sijsloberg Torrent de Waleffes Vendange du Bois d’Auge Virtuose d’Argenton Zest du Circuit

Futé Vidal Caustique Ecuyer Futé Jet-Set Occident Rejoui Balisto Toscan Hypocrite Lennie Futé Hulk Charlie Vidal G-Star Jet-Set Rocco Offrant Courtois Réjoui Januzaj

GAB GAB BBG BBG BBG BBCI BBG FAB BBCI BBG BBG GAB BBG BBG GAB BBCI GAB BBG FAB BBG BBG BBG BBG

aantal nak.

karkasgewicht mannelijk

12 11 23 11 63 28 13 19 12 12 25 14 44 10 24 19 17 13 19 13 20 19 27

102 110 108 95 114 114 94 117 92 95 114 106 97 100 107 109 87 101 97 96 87 118 67

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-BWB Fokwaarden.indd 18

08-12-2023 14:59

CRV COÖPERATIENIEUWS

Kom naar de agrarische jongerendag op 18 januari Young CRV organiseert op donderdag 18 januari in theater Orpheus in Apeldoorn, samen met de jongerenorganisaties van een groot aantal coöperaties, de allereerste nationale agrarische jongerendag. Het motto van deze dag is: Het kan wél! Lef, veerkracht en energie zullen centraal staan in het programma. Het wordt een dag met boeiende sprekers, verrassende masterclasses en inspirerende workshops. In de middag verzorgt CRV de interactieve talkshow: topmelkproducties, waar ligt de grens? Drie gasten, topmelker Siemen van

Berkum, een wetenschapper en een kritische consument verkennen met elkaar de grenzen. De zaal zal worden uitgedaagd om te prikkelen en mee te denken. Het volledige programma is te vinden op de website van de agrarische jongerendag: www.agrarischejongerendag.nl. Hier is ook een link te vinden naar het aanmeldformulier. Aanmelden is noodzakelijk. Scan de QR-code voor het online aanmeldformulier

Regiobesturen presenteren kandidaten voor herbenoeming In de maanden januari en februari zijn er weer verkiezingen voor de regiobesturen van Coöperatie CRV. Het gaat hier om de benoeming van nieuwe bestuurders die vertrekkende bestuurders vervangen, en om herbenoemingen. Leden hebben het recht om voor de herbenoemingen tegenkandidaten aan te dragen. De voorwaarden hiervoor én

de namen van de kandidaten die worden voorgedragen voor herbenoemingen zijn te lezen op de website van de coöperatie. Kijk op: www.cooperatie-crv.nl of scan de QR-code

Vlaamse fokkers succesvol op nationale keuring Belgisch witblauw mixte Op de Agribex in Brussel werd dit jaar weer een nationale keuring voor het mixtetype van het Belgisch-witblauwras georganiseerd. Ook Vlaamse fokkers waren hier succesvol. Zo was er een nationale titel voor de jonge koe 1269 Ter Vaeren van Koen en Walter Vanacker uit Huldenberg. En de kampioensstier Martini in de Zon had een Waalse eigenaar, maar was gefokt door Thijs en Dirk Rummens van hoeve ‘in de Zon’ uit Vissenaken. De nationale keuring was mede-georganiseerd door het Studie- en Documentatiecentrum voor Vlaamse Runderrassen (SDVR), dat zich inzet voor de instandhouding van zeldzame Vlaamse runderrassen. ‘Met het mixtetype willen we de oereigenschappen van de allrounders van het originele Belgisch-witblauwras bewaren’, verklaart Jarno Vandepoel, lid van de werkgroep ‘witblauw mixte’ van het SDVR. Van de circa 4000 dieren die het dubbeldoelras telt, was een 60-tal op Agribex.

De jonge koe 1269 Ter Vaeren (v. Joly Jumper) van Koen en Walter Vanacker was een van de nationaal kampioenen

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-CoopNieuws.indd 19

12-12-2023 15:01

Op naar 2024…

In 2024 bestaat CRV 150 jaar. Met het thema ‘De wereld verandert’ staat u een feestelijk jubileumjaar te wachten, waarin wij u danken voor uw vertrouwen en loyaliteit.

Een jubileu voor CRV

De wereld verandert. Veehouders over de hele wereld merken het dagelijks op hun bedrijf. Veranderingen zijn van alle tijden, uitdagingen zijn er altijd geweest. En steeds pakten veehouders deze uitdagingen aan met innovatieve oplossingen. Al 150 jaar is CRV hierin een innovatieve en betrouwbare partner. De wereld verandert. CRV verandert mee, al generaties lang.

Prettige kerstdagen & ee 002_VEE_VTVL12.indd 4

07-12-2023 14:45

bileumjaar RV

Opgericht in 1874 Op 5 december 1874 werd in Amsterdam het Nederlandsche Rundvee Syndicaat (N.R.S.) opgericht. Deze datum markeert de start van de coöperatieve rundveeverbetering in Nederland. Enkele jaren later namen ook veehouders in Vlaanderen het initiatief om de registratie van runderen gezamenlijk op te pakken. Na de oprichting van het stamboek voor registratie volgde onder andere de introductie van exterieurbeoordeling, melkcontrole, fokwaardeschatting en Stieradviesprogramma. En meer recent de ontwikkeling van merkeronderzoek en de fokkerijstrategie FeedExcel voor verhoging van de voerefficiëntie.

& een gelukkig nieuwjaar! veeteeltvlees APRIL 2023

002_VEE_VTVL12.indd 5

07-12-2023 14:45

FOKKERIJ OPEN DAG BBG

Nieuwe generatie voor een breed publiek De oudere generatie stieren uit het aanbod van BBG/CRV toonde zich bijzonder uitgesproken op de recente open dagen bij BBG. Futézoon Cachemire werd door de bezoekers als beste stier beschouwd. Feston de Belle Eau, een nieuwe zoon van de minder bekende Boy, showde een beloftevol economisch profiel. TEKST WIM VEULEMANS

BG/CRV hield in november de traditionele open dagen in Ciney. In totaal showden ze 25 van hun stieren uit het ruime aanbod. De kwaliteit die getoond werd, was steeds van goed tot heel goed niveau. Het aantal namen dat vleesveehouders nadien noemden als de betere stieren was dan ook vrij ruim. Dat toont het brede, correcte aanbod aan van BBG/CRV, maar ook, zoals een fokker na de show aangaf, dat de beste stier diegene is die het best past bij een fokkerijvisie, de eigen koeien en het bedrijf. Eén naam werd echter veelvuldig geciteerd zowel bij de meer exterieurgerichte fokkers als bij de veehouders die meer op economie gericht zijn: Cachemire de

Megawatt de Bierwa showde breedte en massa

Dessous la Ville. De vier jaar oude Futézoon imponeerde inderdaad. Zijn finesse en fijne bevleesdheid had hij al, maar de stier veroudert prachtig, waarmee hij ook meer macht gaat tonen. Bovendien demonstreerde hij zich bijzonder vlot door de gangen. Naast Cachemire toonde BBG nog drie andere Futézonen. Megawatt de Bierwa is daarvan veruit de meest ontwikkelde met maar liefst 1409 kg en +9 op 54 maanden. Megawatt heeft een vlotte stap, de stier toont zich massaal en met een enorme breedte. Ook Hurlus des Deux Bouleaux showde dat hij zijn kwaliteiten met het ouder worden heeft bewaard. Bij de liefhebbers van fijn vlees staat vast en zeker Eclaireur de Roupage genoteerd. Hij is de fijnste, meest getypeerde Futézoon in het aanbod en laat een ware vleesexpressie in de achterhand en de rug zien. Zijn eerste kalveren zijn ondertussen geboren.

Economische nieuwkomers Een nieuwe naam die op de open dag voorbijkwam, was Feston de Belle Eau. Deze stier van 20 maanden oud stapte met maat (+12) en gewicht (906 kg) door de gangen. Zijn afstamming, een zoon van Boy de Renaumont (v. Jet-Set) op een dochter van Tartan de Belle Eau, maakt zijn inzet iets makkelijker. Maar vooral zijn voorspelde fokwaarden op basis van zijn dna, zijn impressionant. Met 130 voor fokwaarde gewicht, 122 voor schofthoogte en een gecombineerde vruchtbaarheidsindex van 119 is hij een stier die zeker kansen kan krijgen op bedrijven die economie in hun fokkerij nastreven. Een soortgelijk profiel heeft Athos du Rivage, een stier met Rejoui als vader. Athos toonde zich correct, vooral zijn voorspelde, hoge index voor vruchtbaarheid maakt hem interessant als proefstier. Ook twee jonge stieren van Vlaamse origine waren te zien. Alba van het Stalijzer is een zoon van Senateur uit een dochter van Zougar. Alba toonde in Ciney breedte, al zeker in de voorhand. De (heterozygoot) hoornloze Hakimi P van Knokke is een zoon van Okaka P van Knokke uit de excellente Navaradochter Marlieke. De stier toonde met zijn kwaliteiten dat de hoornloosfokkerij stap voor stap vooruitgang maakt in type en bespiering. Een laatste nieuwe stier die geshowd werd, was Belvédère de la Petite Justice. De stier komt pas begin volgend jaar beschikbaar. De Donnayzoon is een soortige stier, die kan teren op een goede bloedlijn. Hij toonde lengte, goed beenwerk en een mooie belijning. Niet nieuw, maar wel een jongere opvallende stier was Dragon de Roupage. Deze Dauphinzoon liet vorig jaar al zijn combinatie van maat en finesse zien. En

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-OpenDagBGB.indd 22

11-12-2023 11:28

ook tijdens deze open dagen bleek hij foutloos met een prachtige typering. De stier is bijzonder fijn en was wat breder dan op de vorige show. Bovendien heeft hij een interessant en correct genetisch profiel. Veel breedte is dan weer het kenmerk van Email du Donjon (v. Jet-Set). Ondanks dat hij net aan de maat is, heeft Email een gewicht van 1051 kilo. Zijn breedte zorgt hier duidelijk voor. Een stier met massa is ook Pico van het Vinkenhof (v. Galant). Pico weegt op 41 maanden 1229 kilo bij +3 in maat. Hij toonde zich een vlotte stier met veel lengte. Een ander type is zijn halfbroer Pépite des Princes de Ligne. Deze Galantzoon is een fijne stier met hard beenwerk. Hetzelfde kon gesteld worden van Verdi du Comte de Chiny. Deze stier heeft een afstamming die een bredere inzet mogelijk maakt: een zoon van Sportif als vader en een Matadordochter als moeder. Dragon de Roupage was een stijlrijke verschijning bij BBG

Driemaal Du Coin Drie stieren uit het voorgestelde aanbod kwamen uit de ‘du Coin’-fokkerij. De meest befaamde is misschien wel Cargo du Coin, een zoon van Darko uit nationaal kampioene Alizee du Coin. De stier showde bespiering met fijne vleeslijnen en een vlotte stap. Zijn gewicht en maat zijn meer dan voldoende, toch was hij in Ciney niet de meest machtige stier. Gewezen stalgenoot Atomique du Coin (v. Lego) liet nog maar eens zien waarom hij zo veelvuldig is ingezet. Atomique heeft een prachtige combinatie van lengte, breedte en bevleesdheid. De stier weegt op 51 maanden maar liefst 1403 kg met +10 voor hoogtemaat. Cerbèrezoon Islo du Coin is de derde stier die uit de fokkerij van Mailleux-Dony werd geshowd. Van deze stier waren al een aantal prachtige nakomelingen te

zien in Libramont. Islo had zich goed ontwikkeld. Wie pure bespiering zoekt, vindt die bij Gédéon de Saint Donat. De Jet-Setzoon van drie en een half jaar blijft goed evolueren. Hij stapte vlot, met veel finesse en bespiering. Een extra dat Gédéon met zich meedraagt, is zijn bloedvoering langs moederzijde, die teruggaat tot Effigie de la Coloterie, een topkoe in het witblauwras. Zest du Circuit (v. Januzaj) laat ook vlees zien, met name in de achterhand. Meer naar voren toe mist de stier evenwel wat ontwikkeling. Tot slot is er ook de witrugstier Newman du Blanc Dos (v. Sélénium). De stier toonde zich vlot, foutloos en mooi bevleesd. Ondanks dat hij net de maat heeft, weegt hij maar liefst 1.339 kilo op 71 maanden. l

Tabel 1 – Overzicht van de getoonde stieren tijdens de BBG-open dag 2023

naam

vader

m.vader

geb. datum

leeftijd (mnd.)

gestalte (cm)(norm)

gewicht (kg)

totaalscore

Alba van het Stalijzer Athos du Rivage Atomique du Coin Azgan des Volées Belvédère de la Petite Justice Cachemire de Dessous la Ville Calvados d’Opont Cargo du Coin Dartois de la Mandebras Dragon de Roupage Eclaireur de Roupage Email du Donjon Erable de Fooz Feston de Belle Eau Gédéon de Saint Donat Hakimi P van Knokke Help d’Hodoumont Hurlus des Deux Bouleaux Islo du Coin Megawatt de Bierwa Newman du Blanc Dos Pépite des Prince de Ligne Pico van het Vinkenhof Verdi du Comte de Chiny Zest du Circuit

Senateur Rejoui Lego Caustique Donnay Futé Totem Darko Parangon Dauphin Futé Jet-Set Digital Boy Jet-Set Okaka P Verrati Futé Cerbère Futé Selenium Galant Galant Cameleon Januzaj

Zougar Javelot Cabri Opaque Espéranto Larron Galopeur Tilouis Whisky Casper Impérial Cycliste Horace Tartan Noceur Navara Occident Zen Tilouis Attribut Artaban Nelson Plombe Matador Rédacteur

16-10-2021 18-11-2021 06-09-2018 27-09-2018 22-11-2021 23-07-2019 02-11-2019 12-09-2020 09-03-2020 10-12-2020 08-03-2021 22-01-2021 16-11-2019 18-02-2022 04-02-2020 24-03-2022 02-09-2019 12-11-2020 13-09-2019 12-04-2019 26-10-2017 17-07-2020 28-05-2020 21-08-2021 07-12-2018

24 23 51 60 23 51 47 37 43 34 31 33 47 20 44 19 49 35 49 54 71 27 41 26 58

138 (+5) 137 (+6) 155 (10) 154 (+9) 134 (+3) 147 (+2) 148 (+4) 147 (+5) 148 (+4) 146 (+5) 143 (+4) 140 (=) 146 (+2) 140 (+12) 145 (+1) 133 (+6) 154 (+9) 143 (+2) 147 (+2) 154 (+9) 145 (=) 138 (+2) 146 (+3) 137 (+2) 150 (+5)

916 819 1.403 1.348 849 1.282 1.264 1.123 1.155 1.130 1.052 1.051 1.216 906 1.259 780 1.345 1.087 1.242 1.409 1.339 951 1.229 851 1.352

88,00 88,40 91,00 88,80 87,70 91,20 88,30 90,00 90,00 90,50 89,50 89,80 88,30 89,90 88,70 88,60 90,10 89,60 87,90 92,40 88,89 87,40 86,30 86,20 89,60

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-OpenDagBGB.indd 23

08-12-2023 14:55

KERSTSPECIAL RIENEKE JANSSEN

leeftijd 38 • woonplaats Bad Bentheim • bedrijf pachtbedrijf met nu 100 jerseys en red-holsteinkoeien, ruimte voor groei naar 300 • gezin Michael (40), Iekmara (20), Nashira (16) • baan jarenlang werkzaam in agrarische hulpverlening en boekhouding • toekomstplannen uitbreiding en wederopbouw familiebedrijf in Assen

‘Ondernemen is vooral

lef hebben’

Na een moeilijke tijd heeft Rieneke Janssen nieuw geluk gevonden in Bad Bentheim. Daar runt ze nu een melkveebedrijf, waar ze zich helemaal op haar plek voelt. Op haar kleine stukje paradijs in Duitsland geniet ze dagelijks van het boerenwerk. Ook is ze nog actief op het ouderlijk bedrijf in Assen. Met haar boerenpassie hoopt ze daar op termijn jerseys te melken. TEKST GRIETJE DE VRIES

ls boerendochter wist Rieneke Janssen (38) het al vroeg zeker: boerin worden is het mooiste wat er is. Ze is op een bedrĳf in Assen opgegroeid en werd toen ze zestien was als medewerker van haar vader aangesteld. Door omstandigheden liepen de plannen voor het bedrĳf anders dan verwacht. Haar vader kreeg in 1998 een bedrĳfsongeval met langslepende gevolgen, het bedrĳf in Assen raakte met oud en nieuw 2001 beschadigd door illegaal vuurwerk en zelf kwam ze in 2008 in een moeilĳke echtscheiding terecht. ‘Door de omstandigheden besloot mĳn vader in 2007 de melkkoeien te verkopen. Het bedrĳf en de landbouwactiviteiten zĳn wel voortgezet, zodat het bedrĳf de rechten heeft behouden.’ Met het vertrek van het melkvee kon Rieneke het bedrĳf op dat moment niet overnemen. Het gaf haar wel de kans om veel ervaring op te doen op andere bedrĳven. ‘Omdat ik niet meer kon melken op het ouderlĳk bedrĳf, ging ik als agrarisch bedrĳfshulp op andere boerderĳen werken. Daarnaast had ik nog verschillende andere banen in onder meer boekhouding.’

Stukje paradijs op aarde Na de vechtscheiding kwam ze ook nog terecht in de toeslagenaffaire. Om het hoofd boven water te houden werkte Rieneke zich een slag in de rondte, terwĳl ze ondertussen

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Kerstspecial Rieneke.indd 24

08-12-2023 14:53

‘De passie voor de landbouw hield me op de been in de moeilijke jaren die ik achter de rug heb’ moest knokken om haar twee dochters bĳ zich te houden. ‘Dat was een heel moeilĳke tĳd: je leeft constant in tweestrĳd. Aan de ene kant moest ik hard werken om uit de schulden te blĳven en tegelĳkertĳd wil je er altĳd kunnen zĳn voor je kinderen.’ Na moeilĳke jaren en een flink aantal verhuizingen kwam ze uiteindelĳk in Duitsland terecht op een pachtbedrĳf in Bad Bentheim. Toen deze boerderĳ op haar pad kwam, viel alles op zĳn plek. ‘Toen ik voor het eerst het erf op liep, dacht ik: dit is een stukje paradĳs op aarde. Zo’n mooie omgeving en op het bedrĳf korte werklĳnen en ruimte om te groeien. Mĳn dochters wonen hier ook en mĳn jongste is ook een kleine boerin. Dat doet een mens zo goed en het geeft ons zo veel rust.’

Positieve kijk op de toekomst Het had wel wat voeten in de aarde om het pachtbedrĳf op gang te krĳgen. Toen ze arriveerde waren er nog geen koeien, alleen drie robots die weer gebruiksklaar gemaakt moesten worden. Na lang zoeken en deals die toch niet doorgingen, kreeg Rieneke het uiteindelĳk voor elkaar om de 100 red-holsteinkoeien van een stoppend melkveebedrĳf bĳ Hamburg over te nemen. ‘Ik geniet elke dag van de dieren en van de rust in de stal. En al heb ik een voorliefde voor de melkput, met de melkrobots gaat het nu ook magnifiek’,

vertelt Rieneke enthousiast. Haar vriend Michael, die als robottechnicus werkt en goed weet hoe de melkrobots werken, helpt haar met de robots. ‘Dat geeft je echt het gevoel dat je het samen doet, als een familiebedrĳf.’ Onderdeel van Rieneke’s bedrĳfsconcept is dat de grond van het ouderlĳk bedrĳf in Assen is samengebracht met het bedrĳf in Bad Bentheim. Daar is Rieneke namelĳk ook nog altĳd mede-eigenaar. Dankzĳ de Nederlandse grond kan ze in Duitsland melken, al is dat administratief best ingewikkeld. Ook is het lastig om het bedrĳf in Assen weer actief te maken door de huidige wetgeving. ‘Maar dat is nog wel altĳd mĳn wens. Ik melk nu naast red holsteins ook een aantal jerseys. Het idee is dat de jerseys op termĳn naar Assen kunnen.’ In 2020 ging ze met haar vader in maatschap, hĳ overleed helaas in 2021. Sindsdien is ze op het bedrĳf bezig om weer in Assen te kunnen melken. De stal moet opgeknapt worden en de relatie met de familie en de afwikkeling van de toeslagenaffaire maken het er allemaal niet makkelĳker op. ‘Maar in de moeilĳke jaren die ik al gehad heb, heeft de passie voor de landbouw me op de been gehouden. De hoofdzaak van ondernemen is dat je lef moet hebben. Er zĳn veel mensen en bedrĳven die me altĳd hebben geholpen en dankzĳ wie ik heb kunnen groeien tot wie ik nu ben. Dat vertrouwen maakt dat ik positief naar de toekomst kĳk.’ l

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Kerstspecial Rieneke.indd 25

08-12-2023 14:53

INTERVIEW ANGUS HASLETT

naam Angus Haslett leeftijd 61 opleiding bachelor of agriculture, Massey University, Nieuw-Zeeland huidige functie CEO CRV vorige functies managing-director CRV Oceanië, directeur Emac-automatiseringssystemen, verschillende functies in de verpakkingsindustrie, verschillende functies bij Nufarmgewasverzorging

‘Ik geloof meer in de kracht van samenwerking dan in de overname van een hele ki-organisatie’

VV12-interview Haslett.indd 26

11-12-2023 15:19

‘Als CRV zetten wij

verandering in gang’ De ontwikkelingen in de veeverbetering gaan sneller dan ooit, zo ervaart Angus Haslett. De algemeen directeur van CRV wil blijven investeren in innovatie om CRV aantrekkelijk te houden voor samenwerking. ‘Overname of fusies zijn niet eenvoudig, anders hadden we echt al wel een keer stappen gezet.’ TEKST JAAP VAN DER KNAAP

et is een dag na de Nederlandse verkiezingen. Angus Haslett heeft de ontwikkelingen met belangstelling gevolgd, ondanks dat hij zelf niet mocht stemmen. De algemeen directeur van CRV is immers afkomstig uit Nieuw-Zeeland en verhuisde bijna vier jaar geleden naar Nederland om er leiding te gaan geven aan de veeverbeteringsorganisatie. Welke gevolgen heeft de verkiezingsuitslag voor de Nederlandse landbouwsector volgens hem? Haslett waagt zich niet aan een voorspelling. Hoewel de sector onder druk staat, is hij vooral optimistisch over de toekomst voor boeren in Nederland en Vlaanderen. ‘Noem mij een regio in de wereld waar 21.000 kundige rundveehouders werken met zoveel mogelijkheden. Boeren die werken op vruchtbare grond, die volop gebruikmaken van universitaire kennis, die de verwerking van melk en vlees efficiënt hebben geregeld en waar de consument om de hoek zit. Nederlandse en Vlaamse boeren behoren bij de wereldtop. Het is niet voor niets dat internationale toeleveringsbedrijven die werkzaam zijn in de landbouw, hier hun hoofdkantoor hebben. Hier is en blijft toekomst voor boeren.’

U bent in 2020 gestart als directeur bij CRV. Wat is er sindsdien gebeurd? ‘Door corona was het in het begin lastig om collega’s en boeren te ontmoeten. Maar de wereld van de veeverbetering stond niet stil, de ontwikkelingen volgden elkaar in sneltreinvaart op en gaan nu misschien wel

sneller dan ooit. Wie had voorspeld dat het gebruik van gesekst sperma in combinatie met het gebruik van vleesstieren, het zogenoemde beef-on-dairy, internationaal zo explosief zou stijgen? Of neem de toegenomen interesse voor data, de ontwikkelingen die genomic selection doormaakt, de aandacht voor voerefficiëntie en methaan. De afgelopen jaren waren turbulent en het voelt of we pas aan het begin staan. En als CRV zitten we er middenin. Sterker nog, “we create change”, we zetten veranderingen in gang.’

Hoe draagt CRV bij aan die veranderingen en ontwikkelingen? ‘Afgelopen jaar hebben we ruim tien miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling geïnvesteerd. Dat is veel geld, maar dat is een bewuste keuze; CRV wil bij de koplopers horen. We staan internationaal bekend als innovatief. Noem een ontwikkeling in de veeverbetering en nagenoeg altijd was CRV daar vroeg bij betrokken. Onze leden en onze klanten verwachten dat ook van ons. Dankzij nieuwe ontwikkelingen zorgen we voor nieuwe producten en diensten waarmee veehouders hun veestapel en hun bedrijfsvoering kunnen verbeteren. Dankzij innovatie blijven we aantrekkelijk om mee samen te werken.’

Doelt u daarmee op bedrijfsovernames of fusies? ‘We volgen de overnameprocessen tussen ki-organisaties in het buitenland op de

voet. We zien dat ze niet allemaal succesvol zijn. Overname of fusies zijn niet eenvoudig, anders hadden we echt al wel een keer stappen gezet. Ik geloof dan ook meer in de kracht van samenwerking in bijvoorbeeld fokprogramma’s dan in de overname van een hele ki-organisatie.’

Bij innovatie krijgt het verzamelen en ontwikkelen van data veel aandacht. Waarom? ‘De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat ervoor zorgen dat data nog belangrijker worden. Neem genoominformatie: voor veehouders kan het heel waardevol zijn om straks van een kalf niet alleen te voorspellen hoeveel melk het gaat produceren, maar ook hoeveel methaan of stikstof het uitstoot.’ ‘En ja, we vinden het belangrijk dat data in boerenhanden blijven. Maar dan moeten we niet alleen data opslaan, we moeten ook de kansen benutten en ermee aan de slag gaan. Het is niet voor niets dat farmaceuten bedrijven met activiteitsmeters overnemen om toegang te krijgen tot diergezondheidsdata.’

CRV werkt samen met andere ki’s in het Amerikaanse Peak-fokprogramma. Hoe succesvol is dat? ‘Dankzij het Peak-fokprogramma hebben we voor een reële prijs toegang tot de beste Noord-Amerikaanse genetica. Het zorgt er ook voor dat we niet zelf hoeven te investeren in huisvesting, spermawinning en embryoproductie. Peak heeft ons een aantal topstieren opgeleverd, zoals Peak Hotline, die we internationaal goed kunnen vermarkten. Maar ook voor Peak geldt dat het programma zich moet doorontwikkelen.’

Het Peak-programma leverde vooral melkstieren op die minder geschikt zijn voor de Nederlandse en Vlaamse markt. ‘Het Peak-programma is gericht op het fokken van dieren met hoge scores voor TPI of Net Merit. Daarin is melk belangrijk, maar je ziet dat ook deze Amerikaanse indexen steeds meer aansluiten bij de

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-interview Haslett.indd 27

12-12-2023 15:39

INTERVIEW ANGUS HASLETT merk CRV als coöperatie meer inhoud gaan geven en daarom is er ook een projectgroep gestart die dat vorm gaat geven.’

CRV heeft geïnvesteerd in een nieuwe techniek voor het seksen van sperma. Wat is daar de status van? ‘We boeken vooruitgang: de eerste drachtresultaten van een veldonderzoek zĳn positief. En ja, we hadden daar graag al verder mee willen zĳn, maar het is complexe techniek. Ik weet dat de bestaande technieken minstens twee keer zo veel tĳd nodig hadden om te staan waar wĳ nu staan.’

Wereldwijd maakt vooral aberdeen angus opmars als ras voor gebruikskruising. Gaat CRV hier ook in investeren?

‘Ik vind het echt heel hoopvol dat er zo veel energie zit bij de 3500 leden van Young CRV’

Duitse RZG en de Nederlandse NVI. In steeds meer landen worden gehalten en gezondheid belangrĳker. En dat bedoel ik met het doorontwikkelen van het Peakprogramma. Neem China. Daar lag twintig jaar geleden de melkproductie op 3000 kilo melk per koe per jaar en daarom waren melkstieren daar zo belangrĳk. Maar nu zĳn er grote bedrĳven met jaarproducties van 12.000 kg melk per koe. Dat soort bedrĳven streeft niet naar nog meer melk per koe. Daar ligt nu veel meer de nadruk op gehalten, gezondheid en duurzaamheid en dat zorgt voor een markt voor onze stieren.’

nog beter uitleggen, de vertaalslag nog beter maken. In Nederland en Vlaanderen is meer dan 90 procent van de rundveehouders lid van CRV. En ondanks dit lidmaatschap is ons marktaandeel in spermaverkoop maar 60 procent. Daar liggen nog volop kansen.’ ‘Met onze producten en diensten kunnen we echt meerwaarde bieden. We hebben zoveel kennis in huis, zoveel kwaliteitsproducten. Intern leiden we daarom onze mensen op via een academie om ze nog meer te ontwikkelen tot een volwaardige gesprekspartner voor veehouders.’

CRV zet nu volop in op voerefficiëntie. Waarom?

Een deel van de leden koopt zijn stieren bij andere ki’s.

‘We weten dat er via fokkerĳ daarmee veel te bereiken is. Zowel op het besparen van voerkosten als op het reduceren van stikstof en methaan. Het is nu de uitdaging om die boodschap over te brengen aan de veehouders.’

‘CRV bestaat volgend jaar 150 jaar. Veehouder beleven nu minder de meerwaarde van de coöperatie dan destĳds bĳ de oprichting, maar die is er nog steeds. Ik ben juist blĳ dat CRV een coöperatie is. Dat zorgt ervoor dat het een bedrĳf is dat bezig is met de toekomst, dat boeren inspraak hebben, dat de lĳnen kort zĳn. En het zorgt ervoor dat de winsten die gemaakt worden, ook in boerenhanden blĳven. We moeten het

Zijn boeren hier wel geïnteresseerd in het onderwerp voerefficiëntie? ‘Zeker wel, maar we kunnen dat onderwerp

‘We zĳn heel blĳ met ons aandeel in de Belgian Blue Group. In dat fokprogramma blĳven we investeren, omdat er nog altĳd vooruitgang geboekt kan worden op het gebied van vruchtbaarheid, geboortemak en groei. We werken nu samen met slachterĳen om karkasdata te gebruiken voor de fokwaardeschatting. Het is een mooi voorbeeld van toegevoegde waarde door data te delen.’ ‘Inderdaad heeft het Belgisch-witblauwras internationaal concurrentie van aberdeen angus. Er zĳn veel aanbieders van angusgenetica. Daarom werken we liever samen met een aantal angusorganisaties dan dat we zelf een fokprogramma opzetten. Maar in West-Europa blĳven we vooral kansen zien voor Belgisch witblauw.’

Hoe ziet u de toekomst voor CRV? ‘CRV is een financieel gezond bedrĳf. Ondanks de forse inflatie afgelopen jaar hebben we een positief resultaat neergezet. Onze doelstelling is elk jaar een groei in omzet met 10 miljoen euro. Dat blĳft uitdagend, vooral ook omdat internationaal het aantal koeien dat met holsteinsperma wordt geïnsemineerd–, onder druk staat door de inzet van beef-on-dairy.’ ‘Onze strategie voor Nederland en Vlaanderen is om de coöperatie toekomstbestendiger te maken, zodat we aantrekkelĳk blĳven voor de nieuwe generatie veehouders. We zien dat die nieuwe generatie enthousiast is, heel graag aan de slag wil om duurzaam voedsel te produceren. En ja, er komt in Nederland en Vlaanderen druk op het aantal bedrĳven en op het aantal koeien. Maar in onze jongerenafdeling Young CRV, waar meer dan 3500 jongeren lid van zĳn, zit enorm veel energie. Dat vind ik echt heel erg hoopvol. Niet alleen als perspectief voor de toekomst van CRV, maar ook voor de toekomst van de Nederlandse en Vlaamse veehouderĳsector.’ l

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-interview Haslett.indd 28

11-12-2023 15:20

Dragon de Roupage Dauphin de Centfontaine x Casper van Perenhof Op 34 mnd.: 1130 kg en 146 cm (+5)

Voor bespiering mét gestalte Ki-code: 945181 ⊲ Super moederlijn ⊲ Enorm fijne klassestier ⊲ Uitzonderlijke achterhand

Wilt u sperma van Dragon of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

568-23 adv Dragon VV nov23.indd 2 002_VEE_VTVL12.indd 4

28-11-2023 07-12-2023 09:39 14:47

KERSTQUIZ VEETEELTVLEES 2023

Wie pakt de hoofdprijs? Ook dit jaar heeft VeeteeltVlees een kerstquiz samengesteld, waarbij een aantal prachtige prijzen zijn te winnen. De antwoorden zijn steeds in de magazines van 2023 te vinden. Deelnemen kan enkel online, de antwoorden moeten daarbij geregistreerd zijn tot en met dinsdag 9 januari 2024.

FOTO 1

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstQuiz.indd 30

11-12-2023 11:30

FOTO 2

Online deelnemen! Net zoals vorige edities is deelnemen enkel mogelijk via het online invullen van de antwoorden. Hierdoor hebben Belgische lezers geen specifieke postzegel meer nodig voor verzending naar Nederland en worden ook postvertragingen vermeden. Ga voor deelname naar: https://forms.office.com/e/ycvEEtTZ10 of scan de QR-code. Ook via de website van VeeteeltVlees is de link te vinden. De antwoorden moet ten laatste op 9 januari 23.59 uur binnen zijn.

VRAAG 1

VRAAG 7

Wat was in 2022 volgens GFK-onderzoek in opdracht van VLAM het volume-aandeel van de klassieke supermarkten in de verkoop van vlees? a. 47,7% b. 48,7% c. 49,7%

Welke stier herkent u op foto 2? a. Rocko PP b. Rock PP c. Rocky PP

VRAAG 2 Welke fokwaarde kent in het piemonteseras al jaren een dalende genetische trend? a. Geboortegemak b. Geboortegewicht c. Groei stier

VRAAG 3 Wie is de British Blue-veilingtopper op foto 1? a. Solway View Odin b. Solway View Ria c. Solway View Rafa

VRAAG 4 Welke stelling is waar over de nieuwe voorzitter van de Federatie Vleesveestamboeken Nederland? a. Hij was al waarnemend voorzitter sinds maart 2020. b. Hij is woonachtig in Speuld. c. Zijn vicevoorzitter is Freddy Bomers.

VRAAG 5 Hoeveel procent van de uitstaande landen tuinbouwkredieten bij de Belgische bank KBC zijn ingevuld door gespecialiseerde vleesveebedrijven? a. 1 procent b. 1,5 procent c. 5 procent

VRAAG 6 Wat is de naam van het toestel dat na officiële goedkeuring ingezet gaat worden in Vlaanderen voor automatische karkaskwalificatie? a. DL b. RG c. VBS 2000

VRAAG 8 Welke citaat over onderzoek in het bodemleven is correct? a. ‘Uit één gram grond haalden we 1500 km aan dna, een harde schijf aan informatie.’ b. ‘Uit één gram grond haalden we 1000 km aan dna, een harde schijf aan informatie.’ c. ‘Uit één gram grond haalden we 1500 km aan chromosomen, een harde schijf aan informatie.’

VRAAG 9 De zwarte Maradonadochter Peach 2 van Stelt won in een maand tijd twee titels. Waar was dat? a. Opdam en Enter b. Opdam en Hoornaar c. Hoornaar en Enter

VRAAG 10 Van welk ras kunnen de genen oogziekten bij runderen voorkomen? a. Verbeterd roodbont b. Groninger blaarkop c. Blonde d’Aquitaine

VRAAG 11 Met welk gewicht won Passionata van de Pannemeers haar kampioenstitel op Agriflanders 2023 in Gent? a. 784 kg b. 801 kg c. 804 kg

VRAAG 12 Welke Franse Illicodochter is een veelwinnaar in het keuringscircuit en won in het voorjaar opnieuw in Parijs? a. Praline b. Ovidie c. Melody

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstQuiz.indd 31

11-12-2023 11:30

KERSTQUIZ VEETEELTVLEES 2023

VRAAG 13

VRAAG 14

Welke uitspraak is niet van dr. Roel Meyermans? a. ‘Voor zowel West-Vlaams rood als wit-rood van Oost-Vlaanderen zien we dat er een belangrijke ROH-regio is waar te nemen op chromosoom 8.’ b. ‘Die run of homozygosity of ROH is eigenlijk een moleculaire benadering van inteelt.’ c. ‘De inteeltgraad die via de afstamming geschat wordt, is over het algemeen lager dan de werkelijke inteelt.’

De nieuwe coöperatieve structuur binnen CRV bestaat uit: a. 10 regio’s b. 5 regio’s c. 3 regio’s

VRAAG 15 Longproblemen zorgen bij rundvee voor een groeivertraging. Hoe groot is deze groeivertraging? a. Gemiddeld 70-80 gram per dag b. Gemiddeld 80-90 gram per dag c. Gemiddeld 90-100 gram per dag

Wat zit er in de prijzenpot van de VeeteeltVlees-kerstquiz? De winnaar van de kerstquiz 2023 ontvangt vijf hectare maiszaad van het kwaliteitsras Vicente of het dubbeldoelras Bone. Naast de prijs van Saaten Union maken de puzzelaars kans op een waardevolle prijs van Aveve alsook enkele mooie CRV-prijzen. PRIJS 1 – Het maisras Vicente heeft op de Aanbevelende Rassenlijst hoge cijfers voor zowel zetmeelgehalte als voederwaarde. Bovendien heeft het ras een hoge plantverteerbaarheid en resistentie tegen kopen builenbrand en bladvlekkenziekte’ vertelt René Boons, areamanager Benelux bij Saaten Union. Saaten Union biedt de winnaar van de kerstquiz dit jaar vijf hectare maiszaad van het ras Vicente aan, maar de winnaar kan ook kiezen voor het ras Bone. ‘Dat is een robuust en gezond ras dat geschikt is voor snij- en korrelmais’, aldus Boons. ‘Het is een middenvroeg ras met topopbrengsten en voor korrelmais heeft het een lang oogst-

venster.’ Net als Vicente heeft Bone een hoge zetmeelopbrengst. Welk ras de winnaar het best kan kiezen, hangt volgens Boons af van de bedrijfssituatie. ‘Het maisaandeel in het rantsoen, de geografische ligging en het doel van de teelt zijn dan belangrijk. Maar er komt zeker mais van topkwaliteit onder het plastic.’

5 hectare mais van Saaten Union 500 kg nr 10 Linex HiEnergy van Aveve 15 rietjes SiryX naar keuze 15 rietjes conventioneel sperma naar keuze 10 rietjes conventioneel sperma naar keuze kledingpakket professionele foto Tabel 1 – Prijzen kerstquiz VeeteeltVlees

PRIJS 2 – Veevoederproducent Aveve Veevoeding schenkt dit jaar een nieuwe prijs. Aveve biedt de winnaar 500 kilo aan van nr 10 Linex HiEnergy. Dit krachtvoer is een zeer energierijke brok op basis van geëxtrudeerd lijnzaad. Dit voer voor de groeien afmestfase van 1600 vevi en 18,5% ruw vet bevordert de dagelijkse groei, brengt omega 3-vetzuren aan in het vlees en vermindert de methaanemissie.

met conventioneel sperma. ‘CRV biedt daarmee genetica van de beste stieren, passend bij uw fokdoel om snel vooruit te gaan in de fokkerij van uw veestapel’, vertelt Sylvia van Mullem, teamleider productmarketing van CRV. CRV maakt het prijzenpakket verder af met een kledingpakket. ‘Zo voorzien we de puzzelaars van praktische materialen van goede kwaliteit.’

PRIJS 3-7 – Ook CRV doet een flinke duit in het zakje met een mooi aanbod aan SiryX (gesekst sperma), maar ook twee pakketten

PRIJS 8 – De prijzenpot sluit VeeteeltVlees af met een professionele foto, van bijvoorbeeld de favoriete koe.

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-KerstQuiz.indd 32

11-12-2023 11:30

CRV JAARCIJFERS

CRV realiseerde een

recordomzet in ’22-’23 Coöperatie Koninklijke CRV u.a. realiseerde het afgelopen boekjaar, van 1 september 2022 tot en met 31 augustus 2023, een omzetstijging van 9 miljoen euro naar een record van 188,5 miljoen euro. Onder andere door de inflatie en koersschommelingen stond de winstgevendheid onder druk.

gon Verheijden, financieel directeur van CRV, is tevreden over de omzet die de organisatie in het afgelopen boekjaar heeft gerealiseerd. Deze is in lijn met de doelen van het ambitieuze strategisch driejarenplan dat twee jaar geleden werd ingezet. Met een plus van 9 miljoen euro ten opzichte van vorig boekjaar is de omzet gestegen tot een record van 188,5 miljoen euro. Twee jaar geleden was de omzet van CRV nog 173,4 miljoen euro.

singlestepmethode in de fokwaardeschatting, waardoor veehouders nu met een aanzienlijk hogere betrouwbaarheid fokkerijselecties en paringen kunnen maken. De belangrijkste kengetallen van Coöperatie Koninklijke CRV u.a. over het afgelopen boekjaar 2022-2023 zijn weergegeven in tabel 1. l

Meer omzet in thuismarkt

kengetallen

De omzetstijging is met name gerealiseerd in Duitsland, Tsjechië en de thuismarkt Nederland-Vlaanderen. ‘Hier hadden we profijt van de goede melkprijs en het feit dat de omvang van de veestapel vooralsnog op peil bleef’, verklaart Verheijden. ‘Op de internationale spermamarkt voeren de grote ki-organisaties in de wereld een stevige concurrentiestrijd. Hierdoor was het ook voor CRV een uitdaging om de internationale omzet op peil te houden’, licht de financieel directeur toe. Door extreme inflatie en een stijging van de salarissen met gemiddeld circa 9 procent stond de winstgevendheid van CRV afgelopen boekjaar onder druk. Bovendien moesten koersverliezen worden geboekt op leningen in onder andere Amerikaanse dollars. Het boekjaar werd daardoor afgesloten met een bescheiden bedrijfsresultaat. Er wordt dit jaar geen ledenvoordeel uitgekeerd. Koersverliezen hadden ook een negatief effect op het eigen vermogen van CRV. ‘Maar de financiële basis van de organisatie is nog altijd zeer solide’, benadrukt Verheijden. ‘Dit stelt ons in staat om ons voor te bereiden op de uitdagingen die de komende jaren op de sector afkomen.’

Tabel 1 – Belangrijke kengetallen van Coöperatie Koninklijke CRV u.a. over de afgelopen drie boekjaren

aantal leden in Nederland en Vlaanderen aantal medewerkers netto-omzet voor ledenvoordeel (x 1 miljoen euro) ledenvoordeel (x 1 miljoen euro) bedrijfsresultaat (x 1 miljoen euro) nettoresultaat na belasting (x 1 miljoen euro) eigen vermogen (x 1 miljoen euro)

2022-2023

2021-2022

2020-2021

19.982 1.342 188,5 – 0,3 –1,0 89,5

20.621 1.339 179,5 0,6 1,6 0,7 93,0

21.442 1.364 173,4 – –0,1 0,4 90,9

10,7 miljoen in onderzoek en ontwikkeling CRV investeerde het afgelopen boekjaar opnieuw 10,7 miljoen euro in onderzoek en ontwikkeling. ‘Innovatie blijft een belangrijke pijler onder ons bedrijfsmodel’, verklaart de financieel directeur. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat CRV met innovatie een belangrijke bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de winstgevendheid van de bedrijfsvoering van veehouders. Bovendien versterkt het de concurrentiekracht van de organisatie.’ Als voorbeeld wijst Verheijden op de ontwikkeling van de

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-CRV jaarcijfers.indd 33

11-12-2023 15:18

MANAGEMENTNIEUWS

3,3 procent uit nevenactiviteiten ECONOMIE – Het inkomen uit nevenactiviteiten op agrarische bedrijven neemt steeds verder toe, ziet Rabobank. Landbouwbedrijven halen nu 3,3 procent van hun omzet uit neveninkomsten, oftewel 1,1 miljard euro. Drie op de tien agrarische ondernemers hebben momenteel inkomsten uit nevenactiviteiten, zoals boerderijverkoop, energie, kinderopvang, zorg en natuur- en landschapsbeheer. Volgens de bank is de omzet uit landen tuinbouwactiviteiten in de periode 2010 tot 2020 met gemiddeld 1,6 procent per jaar toegenomen. De neveninkomsten groeiden in die periode met gemiddeld 10 procent per jaar. Die snelle groei voorziet Rabobank ook in de toekomst. Naar verwachting is de omzet uit nevenactiviteiten in 2030 significant groter voor landbouwbedrijven. Waar het nu gaat over 1,1 miljard, is de schatting voor 2030 zo’n 3,4 tot 5,1 miljard euro omzet. Volgens de bank kunnen neveninkomsten een mogelijke compensatie bieden voor bedrijven die te maken hebben met krimp of stagnerende groei. Het potentieel verschilt per ondernemer, maar Rabobank schat in dat ruwweg 80 tot 90 procent van de neveninkomsten uit de markt zal komen. De rest komt uit subsidies voor de zogeheten groene en blauwe diensten.

Vlaamse voersector aan de slag met methaan VOEDING – Vanaf 1 januari 2024 zijn leden van de Belgian Food Association (BFA) verplicht om één goedgekeurde voedermaatregel uit het convenant etherische emissies toe te passen bij het door hen geproduceerde voedermiddel. Met de maatregel wil de BFA, die 93 procent van de Belgische diervoederproductie vertegenwoordigt, actief aan de slag met het verlagen van methaanuitstoot bij rundvee. Voorbeelden van maatregelen om methaan bij rundvee te verlagen zijn het toevoegen van 3-NOP in het rantsoen, het voeren van nitraat, het voeren van nitraat in combinatie met geëxtrudeerd/geëxpandeerd lijnzaad of met koolzaadvet of tot slot het voeren van geëxtrudeerd/geëxpandeerd lijnzaad. Voor vleesvee kan enkel nitraat ingezet worden. Om de kostprijsverhogende effecten te reduceren kunnen via ecoregelingen vergoedingen worden aangevraagd.

Anders dan in 2023 is er voor koolzaadvet geen subsidie meer, tenzij dit in combinatie met nitraat wordt toegepast. Ook de inzet van bierdraf wordt vanaf 2024 geschrapt als methaanreducerende maatregel Nieuwe inzichten van het wetenschappelijk comité hebben er dus voor gezorgd dat de lijst met voederadditieven in 2024 wat is bijgeschaafd. Daartegenover staat wel dat de subsidiebedragen van de voedermaatregelen verhoogd worden. Door de afspraken die per 1 januari 2024 ingaan, wil de belangenhartigende organisatie van de Belgische diervoeders de methaanuitstoot collectief reduceren. De organisatie ondertekende, samen met een tiental ketenpartners uit de Vlaamse landbouw, zuivel en vleesindustrie, het Convenant Enterische Emissies. In dit convenant staat dat ten opzichte van 2016 de methaanuitstoot met 26 procent verminderd moet zijn in 2030.

Rundvleesproductie daalt in VS, stijgt in het zuiden VLEESPRODUCTIE – De tweedeling in de wereldwijde rundvleesproductie zal in 2024 aanhouden. Dit betekent hoge prijzen en een dalende productie in de VS en lage prijzen en een stijgende productie in landen op het zuidelijk halfrond. Deze voorspelling doet Rabobank in een driemaandelijkse rapportage van de wereldwijde rundvleesmarkt. Als gevolg van hoge productiekosten hebben veel Amerikaanse vleesveehouders de afgelopen tijd gesneden in hun veestapel. Daardoor zal ook volgend jaar de rundvleesproductie in Noord-Amerika nog krimpen. Van een netto-exporteur van rundvlees is de VS inmiddels een netto-importeur. Voor 2024 wordt een krimp van de binnenlandse productie van 4,5 procent verwacht en een daling van de consumptie met 3 procent,

waardoor de importbehoefte nog verder stijgt. Tegelijkertijd stijgt de productie van rundvlees in onder andere Australië en Brazilië met meer exportmogelijkheden voor deze landen tot gevolg. Ook Mexico en Nieuw-Zeeland profiteren naar verwachting van de dalende productie in de VS. Voor Brazilië wordt voor 2024 een nieuwe recordproductie van rundvlees verwacht. Rabobank voorziet voor 2024 een stabiele wereldwijde rundvleesproductie. De productiedaling in onder andere de VS en Canada wordt gecompenseerd door meer productie in landen als Australië, Brazilië en Mexico. Tegelijkertijd verwacht de bank een daling van de wereldwijde rundvleesconsumptie van ongeveer een procent. De daling van de consumptie in landen als Canada en de VS

zal niet volledig worden gecompenseerd door stijging van de consumptie in onder andere Brazilië, China en Zuid-Korea. Voor China voorziet Rabobank een stijging van de import met meer dan 5 procent. Voor de EU voorziet Rabobank in 2024 een daling van de vraag naar rundvlees als gevolg van traag economisch herstel. De Europese vleesveestapel is in 2023 echter gekrompen en voor 2024 wordt een 1,5 procent lagere rundvleesproductie verwacht. Ook wordt een daling van de invoer van rundvlees verwacht als gevolg van de uitvoering van een EU-verordening inzake ontbossingsvrije producten. Toch is het volgens de bank goed mogelijk dat de marges in de rundvleesketen verder onder druk komen om de prijs voor consumenten te beheersen.

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-ManagementNieuws.indd 34

12-12-2023 09:40

Nieuwe NV-gebieden in polders en veengebieden POLITIEK – Delen van Flevoland, Groningen en Zeeland zijn net als veengebieden in ZuidHolland aangewezen als Nutriënten-verontreinigde gebieden (NV-gebieden) per 2024. In deze gebieden gelden vanaf 1 januari strengere bemestingsnormen, zo stelt demissionair landbouwminister Adema. Het aanwijzen van deze gebieden maakt deel

uit van de afspraken over de derogatiebeschikking die Nederland maakte met de Europese Commissie om de waterkwaliteit te verbeteren. Bedrijven in de NV-gebieden die gebruikmaken van derogatie, moeten de hoeveelheid extra dierlijke mest die zij over hun percelen uitrijden, sneller afbouwen dan in de rest van

Nederland. Daarnaast mag op alle percelen in de NV-gebieden 5 procent minder stikstof worden geplaatst (dierlijke mest en kunstmest). LTO is niet alleen kritisch op het laat bekendmaken van de NV-gebieden, maar wijst er ook op dat LNV werkt met dertien jaar oude gegevens over nutriëntbelasting op grond- en oppervlaktewater.

Zestien nieuwe maisrassen op de lijst RUWVOER – Voor 2024 zijn er zestien nieuwe maisrassen toegevoegd aan de lijst met aanbevolen maisrassen. Dit meldt de Commissie Samenstelling Aanbevelende Rassenlijst (CSAR), waarin BO Akkerbouw, Plantum en LTO Nederland samenwerken. Onder de nieuwe aanbevolen rassen vallen er vijf in de categorie zeer vroeg en vroeg. Bij de middenvroege en middenlate maisrassen zijn dit jaar drie nieuwe rassen te vinden. De meeste nieuwkomers bevinden zich in de

rubriek korrelmais en ccm met acht nieuwe rassen. De rassen worden ingedeeld op verschillende resultaten, zoals ziekte- en schimmelresistentie, plantlengte, drogestofgehalte, zetmeelgehalte en vem per kg droge stof. Het onderzoek waarop de lijst gebaseerd wordt, is uitgevoerd door WUR Open Teelten. Vorig jaar haalden elf nieuwe maisrassen de aanbevelingslijst.

advertenties

Met Fuite, voor topresultaat!

Wij wensen u en uw medewerkers goede kerstdagen en een voorspoedig nieuwjaar!

Gebrs. Fuite b.v. Veevoeders

Genemuiden | Tel: 038 385 41 77 | info@fuite.nl

fuite.nl

STARTEN MET SUCCES GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK VOOR MELK- EN VLEESVEE

- KALVERMELK OP MAATvanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-ManagementNieuws.indd 35

12-12-2023 09:40

MARKTINFO VOER

Soja stabiliseert, ander eiwit stijgt – De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 14 november 2023. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt naar 16,1 eurocent, de waarde van eiwit stijgt hard naar 149,4 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Afgelopen weken is de eiwitmarkt hard gestegen. Waar eerst alleen de soja aan het stijgen was, heeft raap ook de weg naar boven gevonden. De sojaprijzen zijn met name gestegen door het beperkte aanbod en de weersverwachtingen in Zuid-Amerika. Dit zorgt aan de voorkant voor vraaguitval, omdat de aandacht wordt verlegd naar raapschroot. – De prijs van raapschroot is behoorlijk opgelopen. Dit heeft twee redenen: de eerste reden is de grote vraag door de hoge sojaprijzen. De tweede reden is de tegenvallende crush momenteel. – De graanprijzen zijn afgelopen week opgelopen. Dit heeft te maken met de grote verkoop vanuit de Verenigde Staten aan China. Daarnaast zakt de ruweolieprijs door zorgen over de wereldwijde economie en een tegenvallende vraag. Dit heeft een negatief effect op het grondstoffencomplex. Europees graan kan moeilijk concurreren met graan uit Oekraïne en Rusland. – De markt van de vulmiddelen is stabiel. – Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de zetmeelbronnen in het rantsoen, deze zitten namelijk rond de 80 procent van de voederwaardeprijs.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

november 2023 fokvee mestvee

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

vem

dve

vev

rlie s (% ma r ) (€/ ktp ton rijs )

vo (€/ erwa ton ard ) ve ep vi rijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %

)

%d 34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 195 264 241 172

52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 118 161 132 97

975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 130,0 160,0 167,1 255,0 241,0 257,0 292,0 450,0 229,0 578,0 376,0 390,0 25,5 51,0 103,2 113,4 333,6 448,2 365,2 338,2

73,4 102,1 187,7 62,2 99,2 173,8 316,8 317,2 336,1 286,2 367,9 285,6 483,5 333,9 407,9 39,0 65,4 88,7 124,2 297,2 360,2 320,1 275,1

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

gsv e wa

rin

s i g/ kg d

g/k gd

ds g/k g s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

16,10 149,40 15,30 145,30

Zoek, vervang en bespaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

(bron: Liba)

december 2023

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

y/y

128 209 161 96 80 76 76 102 122 80 120 113 96 65 78 116 91 112 124 114 123

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-MarktVoer.indd 36

08-12-2023 16:41

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN 4,5

800

840

700 690

600 500 400 300

250

200 100 0

25 30 week

Bron: Veemarkt veemarkt Les Hérolles Hérolles (Fr.) (Fr.) bron:

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: Veemarkt BVK vzw Ciney (B.) bron:

900

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

4,5

U- 4,13

4,0

U- 4,05

3,5 3,0

3,10

R - 3,08

2,5 2,0

25 30 week

franco slachthuis, exclusief btw, in euro/100 kg koud karkasgewicht, volgens de EU-standaardaanbiedingsvorm

veemarkten België Bron: Veemarkten

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

veemarkten België Bron: Veemarkten

R-

U- 3,86 R - 3,85

3,5

R - 3,56

3,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg gn geen notering

2,5

25 30 week

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW 800 700

627,32

600

610,00

500 483,30

400 300 DS2 DE2 DU2

200 100

week

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

750 624,21

650

583,78

550

491,99

450 350 250

AS2 AE2 AU2

150 50

land

Marktinfovee week 48 2023.indd 33

25 week

Bron: European Market Observatories

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: Veemarkt veemarkt Agen (Fr.) (Fr.) bron:

5,0

U- 3,92

4,0

2,0

franco slachthuis, exclusief btw, in euro/100 kg koud karkasgewicht, volgens de EU-standaardaanbiedingsvorm

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

1000

Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

waarde* november 2023

trend (m/m**)

560,30 276,14 484,24 224,66 599,08 357,58 377,23 271,46

= = =

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

08-12-2023 09:03

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-MarktVee.indd 37

08-12-2023 14:51

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN

7 januari 28 januari 18 februari 9 maart

16-18 februari

Belgisch-witblauwjaarmarkt, Sint-Truiden Belgisch-witblauwprijskamp, Dilbeek Belgisch-witblauwprijskamp, Ravels Paasveetenstoonstelling, Rhenen

Agridagen, Ravels

Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele en uitgebreide stand van zaken.

VEILINGEN 10-11 januari 9 maart 30 maart

Limousinveiling, Pôle de Lanaud, Boisseuil (Frankrijk) COT-stierenveiling, online BAC-stierenveiling, Laren

VOORUITBLIK

JANUARI MAIS Ook al is het nieuwe jaar nog niet begonnen, de voorbereidingen voor het nieuwe seizoen staan op veel bedrijven al voor de deur. Daarbij wordt ook gekeken naar het planten van de nieuwe mais. Maar ook mais is onderhevig aan allerlei externe factoren. Wat is nu de invloed van het klimaat, het milieu of de wetgeving op de verschillende innovaties met mais? In het januarinummer staan we daar alvast bij stil. Verder in dit nummer brengen we een keuringsverslag van de prijskamp in Sint-Truiden en volgen we de weg die perspulp aflegt tot bij de veehouder op het hof. Tot slot stellen we ook een nieuwe commissaris van CRV aan u voor.

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen, Justine Poppe foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 89,00, overige landen € 150,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 155,00 per jaar, overige landen € 275,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com advertentie-afdeling Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)6 53 16 85 29 e-mail advertenties@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van France Limousin Selection (6), Blonde Génétique (6), Elevéo (6), Regine Foket (8-9), Olivia Germeau (10-12 en 22-23), MacGregor Photography (17, 18), Wayne Hutchinson (30), Stephan Hauser (39), BBG (39).

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-Agenda.indd 38

11-12-2023 15:22

CRV BEDRIJFSNIEUWS

Nieuwe fokwaarden voor dochtervruchtbaarheid Deze zomer introduceerde het Waalse Belgisch-witblauwstamboek van Elevéo drie nieuwe fokwaarden voor dochtervruchtbaarheid, namelijk leeftijd eerste inseminatie, leeftijd eerste kalving en interval tussen eerste en tweede kalving. Deze fokwaarden worden berekend op basis van dochterinformatie, op basis van genoominformatie of op basis van een combinatie van beide. De genoominformatie is enkel beschikbaar voor de BBG-stieren die beschikbaar zijn bij CRV. Hoe lager de fokwaarde van een stier, hoe beter de dochters van deze stier presteren. BBG heeft de drie nieuwe fokwaarden samengevoegd tot een algemene vruchtbaarheidsindex met een gemiddelde van 100. Hoe hoger

de index, hoe beter de vruchtbaarheidsvererving van de stier. Stieren met een hoge vruchtbaarheidsindex, zoals Futé (131) en zijn zoon Cachemire (136), zullen dus dochters fokken met gemiddeld een zeer goede vruchtbaarheid. De weging van de verschillende fokwaarden voor dochtervruchtbaarheid in de nieuwe vruchtbaarheidsindex is 20 procent voor de fokwaarde leeftijd bij eerste inseminatie, 40 procent voor de fokwaarde leeftijd bij eerste afkalving en 40 procent voor de fokwaarde interval tussen eerste en tweede afkalving. De nieuwe fokwaarden voor vruchtbaarheidskenmerken en de vruchtbaarheidsindex van de BBG-stieren zijn onder andere terug te vinden in de online-catalogus van BBG.

GS Samsun PP voor hoornloze simmentalers CRV heeft sperma beschikbaar van GS Samsun PP, een vleestypische simmentalerstier. Alle kalveren van Samsun PP worden zonder de aanleg van hoorns geboren. De zwaar bespierde en gerekte Samsun heeft (op fleckviehbasis) een vleesindex van 109 en een fokwaarde van 107 voor bespiering. Voor geboortegemak scoort hij 114 op fleckviehbasis. Sperma van GS Samsun PP is uit voorraad te bestellen via de CRV-webshop en kost 14 euro per dosis.

Bwb-proefstier Feston de Belle Eau ki-code 945235 verkoper:

Lequeux en Gillet, Vaux-sur-Sûre

De stier woog op een leeftijd van 1 jaar en 8 maanden maar liefst

schofthoogte: 140 cm (+12), 20 mnd

fokker:

Lequeux en Gillet, Vaux-sur-Sûre

906 kg en was op deze leeftijd 1 meter 40 groot. Hiermee scoort

gewicht:

haarkleur:

blauw & wit

hij +12 voor hoogtemaat. Feston heeft een eindbeoordeling van

geboren:

18-02-2022 20 mnd. 906 kg

89,9 punten. Zijn genoomfokwaarden zijn veelbelovend, met name

33 Schofthoogte 100,00

Besp. 88,00

Type 87,00

Beenwerk 88,00

Alg. voorkomen 80,00

Eindbeoordeling 89,90

de dochtervruchtbaarheid. Met Ilot en Ratifié heeft Feston in de moederlijn stieren die bewezen hebben nakomelingen met veel gewicht te fokken.

JET-SET VAN DEN HONDELEE BOY DE RENUAMONT 80 / 86 / 83 / 92 / 75 / 86

IMPÉRIAL DE L’ÉCLUSE SUPER STAR DE CENTFONTAINE NITRATE DE RENUAMONT

TIRELIRE DE RENUAMONT

NOUVELLE DE RENUAMONT PATIENT DE BELLE EAU

CAMPANULE DE BELLE EAU 93 / 84 / 82 / 94 / 70 / 86

TARTAN DE BELLE EAU MAILLE DE BELLE EAU JACKPOT TER REYBROECK RECEVABLE DE BELLE EAU

NATAL DE BELLE EAU

veeteeltvlees DECEMBER 2023

VV12-CRVBedrijfsNieuws.indd 39

08-12-2023 14:50

Meer melk De smaak van van eigen echte energie bodem Barstend van energie! eventuele titel

eum ra si sitent ex et, sed quas resciis accumqu untur, quatur? Quideli tatenda nusandit rero inimint et hari ommodipsunt quiam hitatiam ea vere, custorero oditatia

EnergyBoost

 nobitio to que por re laut asincte mquodisque endus dipit abor sant que mosti blati dus  tur sapis verumendae pratqui ullatem consent iataspelest laboriatquo volor acea sim Met de EnergyBoost maïsrassen van KWS realiseert u de hoogste voederwaardeopbengst per hectare.  volorest, ommo berferf ernamus dantiatem enesendis alit quam, quam qui comnis  quata doluptata ne vel isquasit eataepudis sint KWS velicidi NEVO –culpa ultravroeg / zeerplam, vroegte(FAO 180)  omnitia dolorup tatempore, seditaerum quiat KWS EMPORIO – zeer vroeg / vroeg (FAO 215)  KWS ARTURELLO – middenvroeg (FAO 240)

Voor meer productinformatie: www.kws.com/be

Tel.

Voor meer informatie: 03-449 02 20 www.kws.com/be

9659_ADV_VeeteeltVlees_Energyboost.indd 1 002_VEE_VTVL12.indd 4

Voor meer informatie: www.kws.com/nl www.kws.com/be

5/12/2023 14:45 07-12-2023 14:59