VeeteeltVlees maart 2018 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

M AART 2018

Biest van eigen moeder de beste keuze

Broers Vanhees ontwikkelen

in sneltreinvaart Nieuwe stamboekregels in Europa

ME E R NIEUWS OP WWW.VEETEELTV LEES.NL OF W W W.V EETEELTV LEE S. B E

VV03-cover.indd 2

15-03-18 16:33

19166_Bovela Scot_230x297_weide 03.indd 1 VV03_p02.indd 2

13/03/2018 16:38 14-03-18 12:52

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 18 21 29 30 32 33 34 35

hoofdartikel biest van eigen moeder

Van de redactie Fokkerijnieuws In beeld: charolais CRV-nieuws Uit de dierenartspraktijk: tetanus Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda Anders bekeken HOOFDA RT IK E L

8 Biest van eigen moeder is de beste keuze REPORTAG E S

12 De broers Vanhees willen grip hebben op hun gehele bedrijfsvoering 22 Arend en Wouter Kreun houden herefords naar Engels en Iers model FOKKERIJ

16 Europa uniformeert stamboekregels GEZOND H E ID

8 fokkerij stamboek

26 Europa ver gevorderd met de bestrijding van ibr en bvd

gezondheid ibr/bvd Overzicht van Europese landen en hun ibr-status landen met status 10 landen met status 9 landen zonder status

MAA RT 2018

Biest van eigen moeder de beste keuze

Yann Vanhees:

Wouter Kreun:

‘Het optimaliseren van onze bedrijfsvoering hebben we steeds in het achterhoofd’

‘Goed voer levert goed vlees en dus een beter te verkopen product’

Broers Vanhees ontwikkelen

aart

in sneltreinv

Nieuwe stamboekregels in Europa

TVLE ES.N L

TEEL OP WWW .VEE MEE R NIEU WS

VV03-cover.indd

TVLE ES.B E

TEEL OF WWW .VEE

15-03-18 15:09

BIJ DE COVER

Goed voer krijgen de herefords van Wouter en Arend Kreun. En ze genieten ervan Foto: Harrie van Leeuwen

22 veeteeltvlees MAART 2018

VV03-inhoud.indd 3

15-03-18 16:41

GEZONDE KOEIEN. MEER WEERSTAND.

Een goede start

Oren merken = BVD-dragers opsporen

Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVDvirusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVD-virusdragers zo snel mogelijk op, namelijk direct na de geboorte. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet: het oormerken van het kalf. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf. Meer informatie: www.gddiergezondheid.nl/bvdoorbiopten

Kies voor de BVD-aanpak van GD: Gezonde koeien. Meer weerstand. GD, Postbus 9, 7400 AA Deventer, T. 0900 - 1770, www.gddiergezondheid.nl/bvd

VV04_p02NED.indd 2

19-04-17 13:34

VAN DE REDACTIE

Geen sale op vlees,

kwaliteit kost geld Het plan met dit editorial was eerst anders, de verschillende verhalen in deze VeeteeltVlees inspireerden me tot een aantal ideeën. Maar een vleesverwerkingsbedrijf bepaalde dat de plannen veranderden. De vleesveesector in België is opgeschrikt door de vaststelling van onregelmatigheden in een Waals slachthuis van de groep Verbist. De media sprongen erop, verschillende politici volgden al snel. De ene uitspraak was straffer dan de andere, vaak omgekeerd evenredig met de kennis van de sector. En ook de Belgische supermarkten reageerden. Ze verbraken om het snelst en om het stelligst de banden met de bewuste vleesgroep. De algehele verontwaardiging is voor mij meer dan terecht. Op de kwaliteit van ons product zijn wij allen bijzonder trots en mogen we niet toegeven. En al zeker niet op vlak van voedselveiligheid. Maar evenzeer vergaten de warenhuizen er wel even bij te vermelden welke rol zij hierin speelden. Alle samen voeren ze een race naar de scherpste prijs. Een lagere prijs voor een bepaald product gezien? Wij verlagen dan wel onze prijs, roepen sommige onder hen. De voorbije drie

maanden kreeg ik thuis elke maand een folder van een winkelketen in de bus. Voor elke week stonden er vijf vleesproducten in promotie, elke werkdag van de maand eentje dus. Sale of solden op het vlees. Of ‘braderen met vlees’, noemde Boerenbond-voorzitter De Becker het terecht. Velen zullen de prijsdruk die de distributie hanteert, wel voelen, maar het is toch steeds de producent die de prijs betaalt. Al te lang worden vleesveehouders niet correct vergoed voor de inspanningen die ze dagdagelijks leveren op hun bedrijf en naar het welzijn van hun dieren. Hun inspanning is vele malen groter dan die van elke schakel verder in de vleesketen. Of zou er een manager vanuit deze keten zijn geweest die bij de zware vrieskou eind februari met emmers water over zijn bedrijf sleurde om de dieren water te geven? Of is er een aankoper die ’s nachts opstaat om even naar een zieke koe te gaan kijken? Kwaliteit kost geld, vinden we toch met zijn allen. Enkel voor een goed stuk vlees blijkt dit niet zo te zijn. De boer en zijn product verdienen anders.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR A.I.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-van de redactie.indd 5

15-03-18 12:46

FOKKERIJNIEUWS

Parijs levert nieuwe elitekampioenen

Alle kampioenen van de nationale keuring blonde d’Aquitaine

De grote ring van hal 1 en de presentatiering van het Parijse Porte de Versailles waren op de eerste dag van maart de ‘place to be’ voor vleesveehouders in Frankrijk en omstreken. Bij de nationale keuring van de blonde d’Aquitaines wees de jonge keurmeester Fabien Limal alle titels toe aan dieren uit het westen van Frankrijk. De jonge fokker Lorin Bossuyt uit Saint-Germain-des-Grois slaagde erin het dubbelkampioenschap bij de vrouwelijke blondes mee naar huis te nemen. Zijn Jalousie (Fromant x Frenzy) werd kampioene vrouwelijk, terwijl stalgenote en halfzus Hambroise de ‘prix qualités bouchères’, een prijs voor slachtkwaliteit, won. Bij de stieren was er winst voor Ivan (Fripon x Esmeralda) van de vennootschap Robin-Picard uit Caro. De ‘prix qualités bouchères’ bij de stieren was voor Jacobin (Cabrel x Calotte) van Yvan Cleach uit Taulé. Eerder op de dag vond ook de keuring van 41 dieren van het charolaisras plaats. De jury kende de kampioensstier van vorige editie de titel ‘rappel de championnat’ toe, waardoor er twee nieuwe kampioenen werden aangewezen. Kampioen bij de stieren werd dit jaar Ibra Mic (v. Gouverneur) eigendom van de maatschap Micaud uit Ygrande. Bij de vrouwelijke dieren koos de jury voor Historia van Jean-Luc Huguet uit Bouesse. Historia is een dochter van Campbell.

bij de stieren ging naar de maatschap Chateil uit Meilhards met haar stier Las Vegas (v. Galopeur). Met zestien ingezonden dieren bij Belgisch witblauw was het aantal dieren beperkt. Belgisch jurylid Jan Pauly en Noël Lemaire uit Frankrijk kozen uiteindelijk twee kampioenen uit. De algemene titel was dit jaar opnieuw voor Sylvain Cauchy uit Preux au Sare. Zijn Illusion, een dochter van Joker, won eerder al het kampioenschap bij de koeien. Bij de jonge vrouwelijke dieren was de titel voor Mexicaine (v. Bonheur) van Cyrille Guitet uit La Seguinière. Mexicaine treedt zo in de voetsporen van moeder Indiana (v. Imperial), die vorige editie won bij de koeien. De algemene titel was dit jaar voor Illusion van Sylvain Cauchy

Twee titels voor zelfde koe Ook bij de nationale keuring van 40 deelnemende limousindieren was er een dubbelslag te noteren. Ervaren jurylid Stephane Lescure koos bij zijn eerste optreden in Parijs in het kampioenschap tweemaal voor de maatschap Bourbouloux uit Saint-Ybard. Die won bij de vrouwelijke dieren zowel de nationale titel als de ‘prix de synthèse’, een combinatie van fokwaarden met exterieurkeuring. Voor beide titels koos de jury voor hetzelfde dier: Illary (v. Fabian). Verder ging de titel bij de stieren naar Jurancon (v. Fantin) van vader en zoon Camus uit Arnac La Poste. Jurancon behaalde in 2017 al een eerste plaats. De ‘prix de synthèse’

Niet-stamboekdieren welkom op Gelderse vleesveekeuring Voor het eerst kunnen alle dieren van het verbeterdroodbont- en het Belgisch-witblauwras op de Gelderse vleesveekeuring strijden voor het open nationaal kampioenschap.

Deze keuring staat dan ook open voor nietstamboekleden, waardoor zij samen met de stamboekleden de strijd kunnen aangaan voor de nationale titel.

De Gelderse vleesveekeuring heeft plaats op zaterdag 11 augustus tijdens de Boerenlanddag in Meerveld Uddel.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-fokkerijnieuws.indd 6

15-03-18 16:45

COT-aanbod veiling van 24 maart Op zaterdag 24 maart heeft de vijftiende editie plaats van de veiling van het Nederlands Centraal Opfokstation voor vleesrassen. Tijdens deze editie zullen 22 geteste stieren

van vier rassen geveild worden. Tabel 1 geeft een overzicht van de aangeboden stieren. De dieren zijn te bezichtigen vanaf 9.00 uur. De presentatie start om 10.30 uur, om 13.30

uur is de veiling. De locatie is COT, Beuzelshoek 2, 7245 VR Laren (Gld.). Een film van de aangeboden stieren is te vinden op: www.veeteeltvlees.nl

Tabel 1 – Stieren die worden aangeboden op de COT-veiling van 24 maart

geb.datum

naam

vader

moeder

moedersvader

fokker

Moreno Moodboard Nelson Masee du Moulin Mistral du Moulin Bakersfield Martinus Nobis van ’t Spank Mysterie v.d. Woeste Hoeve Napoleon v.d. Woeste Hoeve Messi van ’t Flierzicht Minos Minas

Fromant Crenca Dizier du Moulin Arlequin Castel Bak.Geerte Jupiler Malo Gaillard Evian Orion Arlequin Goliath

Illusion Faithful Jeanne Julie Jirene Henrieke Galerie Guiness Frederique Dana Galice Goa

Darling Tokapi Asterix Berloiz Ronald Furet Bas Disco Chalet Artiste Vaillant Tresor

H. Stegeman, Laren J. Kampert, Wekerom J. Staal, Ruinen J. Spekenbrink, Hoge Hexel J. Spekenbrink, Hoge Hexel W. Bakker, ’t Harde R. Dekkers, St. Oedenrode J. Schilder, Hoogwoud J. Schilder, Hoogwoud M. Poelarends, Den Ham C. Mintjens, België C. Mintjens, België

88 87 86 87 86 86 86 87 87 86 87 88

83 87 87 88 86 85 87 87 87 85 88 89

89 89 85 88 86 86 87 89 88 86 88 89

84 85 86 84 84 85 86 86 83 83 86 86

86 87 86 87 86 85 87 87 86 85 87 88

8 6 8 7 8 6 8 8 7 7 9 8

1143 1798 1538 1597 1193 1076 1454 1689 1681 1513 1395 1353

08-11-16 20-11-16 27-11-16 16-09-16

Manchester P v. ’t. Hoogeveld Mateo P v. ’t. Hoogeveld Magnum v. ’t. Hoogeveld Red Cliver Mike

C.N. Mateo C.N. Mateo Carnot Ampert. Gigolo

Happy Corien Aretsje Red C. Dagmar

Christobal Valere Mas Omer-MN

Hoogeveld bv, Eelde Hoogeveld bv, Eelde Hoogeveld bv, Eelde F. Hamelink, Witteveen

86 88 87 88

86 87 85 83

88 86 84 84

85 86 85 84

86 87 85 84

7 8 7 7

1370 1378 1382 1090

09-01-17 06-10-16 23-11-16 23-11-16

Nougaro Mulhouse Montana v.d. Helenahoeve Monopoli v.d. Helenahoeve

Lucky Luke Index Artiste Ulysse

Gellora Frederique Hemily Jolita

Athos Viking Elite Don Juan Caviar

P. v. Nieuwenhuizen, St. Philipsland J. Rietveld, Leerdam P. v. Nieuwenhuizen, St. Philipsland P. v. Nieuwenhuizen, St. Philipsland

92 84 83 85

88 85 82 84

86 88 87 84

86 84 85 85

88 86 84 84

8 7 7 7

1289 1435 1445 1449

12-02-17 28-03-17

Fortwijk 265 Georg

Fortwijk Bonito Ris

Marianne Marian 4

Nelson Orlando

J. Dekker, Veeningen J. Nijhof, Holten

87 82

87 87

89 86

87 82

88 84

8 8

1276 1229

blonde d’Aquitaine 05-09-’16 16-11-’16 06-01-’17 22-12-’16 12-11-’16 22-09-’16 12-01-’17 01-10-’16 25-01-’17 25-09-’16 01-09-’16 10-09-’16

rasontw. type

besp. beenw.

ka- groei/ av rakter dag (g)

limousin

charolais

piemontese

800.000 dollar voor angusstier Een veertien maanden oude angusstier is in de Verenigde Saten geveild voor 800.000 dollar, ofwel 645.682 euro, een nieuw record. SAV Elation is een zoon van Sinclair Emulation XXP uit SAV Blackcop May 1782. Hij is nu verhuisd naar een spermawinstation, maar komt in mei terug naar Schaff Angus Valley. De nieuwe eigenaren hebben daarbij wel de rechten voor het verdelen van zijn sperma. Tijdens de jaarlijkse veiling verkocht Schaff Angus Valley 448 stieren en 202 vrouwelijke dieren voor een bedrag van meer dan 8,8 miljoen dollar (7,1 miljoen euro). Vorige editie klokte een stier ook al af op een recordbedrag van 750.000 dollar (606.717 euro). Schaff Angus Valley is een familiebedrijf in de Amerikaanse staat Noord-Dakota. Jaarlijks kalven er ongeveer 450 koeien op de ranch, daarnaast worden op externe bedrijven ook veel kalveren uit embryotransplantatie geboren. Al deze kalveren komen na het spenen terug naar het bedrijf voor verdere opfok, een groot deel ervan maakt dan deel uit van het volgende veilingaanbod.

SAV Elation 7899 (v. Sinclair Emulation XXP) wisselde voor 800.000 dollar van eigenaar

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-fokkerijnieuws.indd 7

15-03-18 16:46

HOOFDARTIKEL BIEST

Biest van eigen m is de beste keuze

Biest voeren aan een pasgeboren kalf is in de praktijk vaak een routinematige klus. Snel handelen en gebruikmaken van kwaliteitsvolle biest vormt de basis voor een goed biestprotocol. Als de gezondheidsstatus van het bedrijf het toelaat, is biest van de eigen moeder nog steeds de beste keuze. TEKST ANNELIES DEBERGH, WIM VEULEMANS

innen het uur minstens twee liter biest in het kalf. De basisregel om te komen tot een goede biestverstrekking lĳkt eenvoudig, maar is dat in de praktĳk lang niet altĳd. En hoe meer antistoffen of immunoglobulines er in het kalf gaan, hoe beter dat is voor de gezondheid van het kalf. ‘Er is niet één advies als het over het biestmanagement gaat’, zegt Bart Pardon, dierenarts en werkzaam aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent in Merelbeke. ‘Maar snel biest geven van goede kwaliteit is altĳd een goed advies.’

200 gram immunoglobuline binnen 6 uur Wie adviseurs naar de gouden regels voor een goede biestverstrekking vraagt, krĳgt niet langer de klassieke regel ‘veel, vlug, vaak en vers’ te horen. Al lĳkt de oude theorie niet voorbĳgestreefd. Ook Karen Goossens, onderzoeker bĳ het ILVO in Melle, hanteert het bekende advies. ‘De opname van antistoffen

doorheen de darmwand van een kalf is het hoogst in de eerste levensuren’, geeft ze aan. ‘Die opname doorheen de darmwand neemt snel af. Het is dus belangrĳk om de nodige antistoffen snel via de biest te voorzien.’ Ze adviseert een eenvoudig schema van twee liter biest binnen de eerste twee levensuren, binnen zes uur na de geboorte nog eens twee liter en vervolgens binnen twaalf uur nog eens twee liter. Dierenarts Geert Hoflack, werkzaam bĳ MSD, kan zich vinden in dit advies, maar heeft er een praktische bemerking bĳ. ‘Veel kalveren, zeker de witblauwe, zullen die tweede hoeveelheid biest niet of niet helemaal willen opdrinken’, stelt hĳ. ‘Daarom trachten sommige vleesveehouders zo kort mogelĳk na de geboorte meer biest te verstrekken.’ Hĳ maakt het advies concreter. ‘Belangrĳk is dat een kalf binnen zes uur na de geboorte een hoeveelheid van 200 gram immunoglobuline G (IgG) opneemt, bĳ voorkeur van biest met een kwaliteit van minimaal

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-hoofdverhaal.indd 8

15-03-18 16:36

n moeder

50 gram IgG per liter. Op die manier verhoogt men sterk de kans dat het kalf voldoende antistoffen opneemt in het bloed.’ Als die 200 gram binnen zes uur wordt opgenomen door drie liter of meer biest te verstrekken, adviseert Hoflack vleesveehouders om de kalveren de volgende 24 tot 36 uur niet meer te voeden, althans totdat het kalf zelf aangeeft dat het honger heeft. Hoflack stelt dat er ook meerwaarde is in het blĳven geven van kleine hoeveelheden biest – twee keer daags 50 tot 200 milliliter – in de melk gedurende de eerste veertien levensdagen. De antistoffen in de biest worden niet meer in de bloedbaan opgenomen, maar blĳven lokaal in de darm beschermen tegen diarree.

Dicht bij de natuur Houd het zo dicht mogelĳk bĳ de natuur’, stellen een aantal adviseurs steeds vaker. Daarmee doelen ze op zo veel als mogelĳk biest van de eigen moeder verstrekken. ‘Biest van de eigen moeder heeft vooral de voorkeur vanwege infecties’, zegt Jan Hulsen, dierenarts bĳ Vetvice. ‘Met mengbiest krĳg je mogelĳk kruisbesmetting en dus juist verspreiding van infectieziekten. Mede daarom adviseren wĳ altĳd om een kalf biest van de eigen moeder te geven. Zo krĳg je op termĳn meer uitdoving van infecties zoals paratbc of salmonella.’ Er is nog een tweede reden waarom Jan Hulsen adviseert om verse biest direct van de moeder aan het eigen kalf te voeren. ‘Verse biest bevat levende witte

bloedcellen van de moeder die opgenomen worden in de bloedbaan van het kalf en daar bĳdragen aan het instellen van het immuunsysteem.’ Hulsen vergelĳkt dit met het matchen van orgaandonoren met patiënten bĳ de mens. ‘De antigenen op de cellen van moeder en kalf, het zogenaamde MHC-complex, zĳn in hoge mate identiek, wat voor een goed absorptie nodig is.’ Algemeen vindt Hulsen dat er te veel aandacht is voor het meten van biestkwaliteit en te weinig voor het realiseren van een optimale biestkwaliteit. Hĳ pleit ervoor om koeien na het kalven snel te melken, liefst binnen dertig minuten. ‘Kort na het kalven laat een koe zich makkelĳk melken en de melk bevat meer antistoffen. Een kalf drinkt ook het beste kort na de geboorte. Hoe eerder de biest in het kalf zit, hoe efficiënter de opname van antistoffen doorheen de darm naar de bloedbaan en hoe sneller het kalf beschermd is.’

Kwaliteit van biest meten De kwaliteit van de biest meten is geen noodzaak, sterker nog, volgens Jan Hulsen is het meestal geen nuttig onderdeel van een biestprotocol. Efficiënter is het om als onderdeel van de bedrĳfsvoering bĳ het kalf een bloedmonster te nemen om na te gaan hoe het met het gehalte aan antistoffen zit na de biestgift. ‘Dat kan door bĳvoorbeeld twee keer per jaar bĳ vĳf of tien kalveren bloed te tappen en het antistoffengehalte in dat bloed te bepalen. Dat zegt veel

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-hoofdverhaal.indd 9

15-03-18 16:36

HOOFDARTIKEL BIEST

De kwaliteit van biest kan het best gemeten worden met een Brix-refractometer

meer over het biestmanagement.’ Karen Goossens is het echter niet eens met Hulsen. ‘IgG-bepaling in serum zegt inderdaad veel over het biestmanagement. Maar voor kalveren met een slechte uitslag is het dan te laat om nog bĳ te sturen. Daarnaast tonen onze metingen op ILVO aan dat er zelfs bĳ een uniforme werkwĳze heel grote verschillen zitten in de IgG-concentraties in het bloed van het kalf. Hiervoor is een grotere steekproef nodig.’ Volgens zowel Karen Goossens als Bart Pardon levert het gebruik van een colostrometer of nog liever een Brix-refractometer wel een meerwaarde, omdat het een nuttig instrument is om snel zicht te krĳgen in de kwaliteit van de beschikbare biest. ‘Als je slechte biest snel geeft, zal je nooit aan goede bloedresultaten komen’, geeft Pardon aan. Hoflack sluit zich aan bĳ de visie van zĳn collega’s. ‘Om zeker te zĳn dat het kalf 200 gram immunoglobuline G opneemt, moet men de samenstelling van

de biest kennen’, verduidelĳkt Hoflack zĳn visie. ‘En die kwaliteit is het eenvoudigst te meten met een Brix-refractometer, liefst een digitale omdat die een duidelĳker resultaat geeft dan een optische refractometer.’ Hĳ geeft aan dat het ook met een colostrometer kan, maar deze is temperatuurgevoelig. De temperatuur van de biest zal het resultaat beïnvloeden. Een praktisch bĳkomend voordeel is dat met een Brix-refractometer zowel in biest als in serum het immunoglobulinegehalte kan worden gemeten. Wanneer de dierenarts bloed neemt van alle aanwezige kalfjes tussen twee en zeven dagen leeftĳd, kan dan ook het biestmanagement beoordeeld worden. Ook in de stallen van het ILVO wordt elke keer de kwaliteit van de biest gemeten voordat deze aan het kalf wordt gegeven. ‘En als de kwaliteit niet voldoende is, geven we ze niet aan het kalf’, laat Karen Goossens duidelĳk weten. ‘Dan kiezen we liever voor goede biest uit de vriezer. De kwaliteit primeert.’

Biest via een fles of een sonde? Onafhankelijk van het advies is het noodzakelijk dat een pasgeboren kalf steeds voldoende biest opneemt in de eerste levensuren. Voor veel vleesveekalveren is dat geen eenvoudig gegeven. Veelal zijn de eerste twee liter geen probleem, maar daarna wil het kalf niet meer drinken. ‘Probeer kalveren bij voorkeur zelf de biest op te laten drinken’, vinden Pardon en Hoflack. ‘Lukt dat niet of is er te weinig tijd, dan kun je biest toch beter met de sonde geven.’ Belangrijk is wel dat sondevoeding op een correcte manier wordt uitgevoerd en hieromtrent kan het best advies gevraagd worden aan de bedrijfsdierenarts. Recent werd een Canadees onderzoek, weliswaar bij holsteinkalveren, gepubliceerd,

waarbij onderzocht werd of er verschil is tussen kalveren die via de fles gevoerd worden of via een sonde. Er bleek geen verschil in de absorptie van immunoglobuline G (IgG) te zijn tussen beide groepen die elk drie liter hoogkwalitatieve biest kregen. De via een sonde gevoerde dieren namen wel ongeveer een halve liter biest meer op in de eerste voeding. Ook volgens Hoflack is er weinig verschil tussen beide toedieningsmethoden, wanneer het verstrekte biestvolume voldoende groot is. ‘Het absorptieniveau is evenwel wat lager dan bij flessenvoeding wanneer er via de sonde een grote hoeveelheid biest wordt gegeven. Maar het kalf zal wel over voldoende antistoffen beschikken.’

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-hoofdverhaal.indd 10

15-03-18 17:02

Voor het verkrĳgen van een hoge kwaliteit biest gelden enkele belangrĳke vuistregels. ‘Dieren in een normale conditie, die voldoende energie zĳn gevoerd, geven de beste kwaliteit biest’, stelt Bart Pardon. Voor Hoflack is ook de seleniumstatus van de moeders belangrĳk voor een optimaal resultaat. Hĳ concretiseert dit en adviseert veehouders om enkel biest te verstrekken van dieren die de laatste acht weken voor de kalving voldoende selenium hebben kunnen opnemen, dat wil zeggen 0,5 milligram per kilo droge stof of 5 milligram per koe per dag. ‘Bĳ een goede seleniumstatus van de koe is er een verhoogde efficientie van de absorptie van antistoffen door het kalf en daardoor een hogere concentratie aan antistoffen in het bloed van dat kalf.’ Daarnaast is ook het eiwitgehalte van het rantsoen van de hoogdrachtige koeien belangrĳk. Om antistoffen, wat ook eiwitten zĳn, in de biest te hebben, is het voeren van eiwitten noodzakelĳk. Hoflack adviseert hierbĳ een ruweiwitgehalte van zo’n 14 à 15 procent. Op ILVO is recent een project Biestboost opgestart. Daarbĳ wordt onderzoek uitgevoerd naar factoren in de biest en in de voeding van de moeder die – naast het IgG-gehalte van de biest – de immuniteit bĳ het kalf kunnen beïnvloeden.

Werken met schone materialen De hoeveelheid beschikbare biest, de antistoffenconcentratie in de biest en de aanwezigheid van eventuele infecties in de biest zĳn bepalend voor het slagen van het biestbeleid op een bedrĳf. Geert Hoflack wĳst erop dat het absorptieniveau van antistoffen lager is als er meer kiemen in de biest aanwezig zĳn. Pasteuriseren kan helpen om de verspreiding van infecties tegen te gaan. Voorwaarde is wel dat het proces van pasteuriseren goed verloopt. Dat moet heel precies: 60 graden Celsius en minimaal 30 minuten, maar 60 minuten wordt meestal geadviseerd. Uit Amerikaans onderzoek blĳkt alleen dat de kiemen van para-tbc dan nog niet altĳd uitgeschakeld zĳn. Om voldoende kwaliteit te garanderen is het ook belangrĳk om snel te handelen en biest – indien niet meteen gebruikt – goed te koelen, stelt Bart Pardon. ‘Bĳ een omgevingstemperatuur van 12 graden Celsius neemt het kiemgetal na vĳf uur met een factor 2500 toe. Zelfs in de koelkast zien we in die vĳf uur nog een groei met een factor 500.’ Hetzelfde geldt voor het ontdooien van biest. ‘Biest die traag wordt ontdooid of opgewarmd, bevat mogelĳk meer kiemen dan bĳ snel dooien.’ Daarbĳ mag nooit een microgolfoven of magnetron gebruikt worden, maar dient de biest au bain-marie ontdooid te worden in water dat zeker niet boven 60 graden Celsius komt. Hygiënisch werken is daarom van levensbelang. ‘Het collecteren van de biest moet zo netjes mogelĳk gebeuren, met propere materialen, bĳ voorkeur gedesinfecteerd met waterstofperoxide.’ Tot slot ervaart ook Jan Hulsen dat het met de hygiene nog vaak beter kan. ‘Wĳ schatten dat een derde tot een vierde van de gevoerde eerste biestmaaltĳden in de praktĳk een te hoog kiemgetal heeft. Vroeger was de norm 100.000 kiemen per milliliter biest en recentelĳk hebben experts die norm gehalveerd tot 50.000, op basis van de impact op het jonge kalf.’|

Samenvatting – Melken binnen een half uur na kalven levert de meeste antistoffen in de biest. – Biest van de eigen moeder is de beste keuze als de gezondheidsstatus van het dier en het bedrijf dat toelaat. – Verstrek enkel biest van goede kwaliteit, minstens 50 gram immunoglobuline per liter na de geboorte. – Zorg voor 200 gram immunoglobuline G binnen de zes uur. – Zorg dat koeien die afkalven voldoende selenium opnemen in de laatste 6-8 weken voor kalven. – Win biest met schone, droge en gladde materialen. – Biest moet goed koel worden bewaard om groei van kiemen te vertragen, bij invriezen valt de vermeerdering stil. Correct ontdooien is essentieel. – Een goede biestgift heeft een effect op korte en lange termijn.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-hoofdverhaal.indd 11

15-03-18 16:36

BEDRIJFSREPORTAGE VANHEES

Ontwikkelen en optimaliseren

in sneltreinvaart

Georganiseerd, vooruitdenkend, met lef en gericht op arbeidsgemak. Vier indrukken die je krijgt als je met Yann en Tom Vanhees over hun bedrijf loopt. De broers werken hard aan de optimalisatie van hun vleesvee- en akkerbouwbedrijf, waar Belgisch witblauw en de teelt van aardappelen centraal staan. TEKST WIM VEULEMANS

inder dan 500 meter ligt de authentieke hoeve van Yann (39) en Tom Vanhees (40) af van het historische stadcentrum van Zoutleeuw, een stad met een rĳk verleden. Verborgen achter de beschermde hoeve ligt een deel van het moderne vleesveebedrĳf van de broers Vanhees. ‘Ik moet nog even twee dieren insemineren’, verwelkomt Yann ondergetekende. Een imposante rĳ koeien staat rustig te vreten aan het voerhek in de nieuwe stal. Slechts één groot hok voor 60 koeien? ‘Ja’, zegt Yann stellig. ‘Waarom zouden we ze opsplitsen? Het is makkelĳker om te strooien, handig om te mesten. En in de zomer kunnen de dieren makkelĳk uit de weide de stal in opdat we snel een handeling kunnen uitvoeren of ze

bĳ kunnen voeren. En we hebben maar één borstel nodig’, voegt hĳ er lachend aan toe. Die ene koeborstel is bovendien zo vastgemaakt dat hĳ snel in een andere stal is op te hangen.

Twee takken uitgebouwd In 2003 namen de broers het ouderlĳk bedrĳf ‘De Scholierenhoeve’ over. Op dat moment werden er naast de 150 witblauwen ook nog eens 50 zwartbonte holsteins gemolken. Een groot deel van hun melk werd verzuiveld in diverse hoeveproducten. Daarna ontwikkelde het bedrĳf zich in sneltreinvaart. In 2007 stopten de broers omwille van het beperkte quotum met melken, een jaar later ook met het verkopen van zuivel.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-BedrijfVanHees.indd 12

15-03-18 14:39

BEDRIJFSPROFIEL Zoutleeuw

eigenaren plaats veestapel grondgebruik

Tom en Yann Vanhees Zoutleeuw en Melkwezer 400 Belgisch witblauwen, 160 kalvingen per jaar 157 ha met 50 ha weide, 12 ha suikerbieten, 20 ha mais, 45 ha aardappelen en 30 ha graan (waaronder 10 ha spelt)

Yann en Tom Vanhees namen in 2003 het ouderlijk bedrijf over

momenteel niet. Maar het optimaliseren van onze bedrĳfsvoering hebben we steeds in het achterhoofd.’

Lengte en breedte in een dier

Vanaf 10 maanden krijgt elke vaars een Ovalert-halsband om

‘Niet alleen het maken van deze hoeveproducten is enorm tĳdrovend, maar ook de verkoop ervan. Het was op een bepaald moment te veel werk voor één persoon, maar we konden het ons niet permitteren om er iemand anders bĳ te zetten’, verduidelĳkt Yann de beslissing van destĳds. Vanaf dan leggen ze zich volledig toe op Belgisch witblauw en de teelt van aardappelen. Heel de bedrĳfsvoering wordt rond deze twee takken uitgebouwd. Yann focust zich op de veestapel, terwĳl Tom zich bezighoudt met de aardappelen. Het bedrĳf is in 2004 immers gestart met het wassen en verpakken van aardappelen. Elk jaar vermarkt en verdeelt het bedrĳf tien hectare aardappelen rechtstreeks aan de consument of de handel, de overige productie wordt geleverd aan de fabriek. Op het moment dat de broers Vanhees stopten met hoevezuivel, namen ze een bedrĳf over in het nabĳgelegen Melkwezer. Op deze locatie waren al twee grote stallen en de nodige sleufsilo’s aanwezig, in 2010 bouwden ze er een nieuwe aardappelloods. Drie jaar later kwam daar nog eens een loods bĳ voor stro- en mestopslag. Sinds de bouw van een nieuwe stal in Zoutleeuw in 2017 is het plaatje compleet voor het bedrĳf. ‘Althans voor even’, lacht Yann. ‘Concrete plannen hebben we

In het verleden verscheen vader August samen met zĳn twee zonen al eens met dieren op een prĳskamp. Maar vandaag is dat geen doel meer voor het bedrĳf. De dieren die op de prĳskamp verschĳnen, zĳn niet altĳd de dieren die Yann in de stal wil hebben. ‘Al komen ze wel wat dichter bĳ elkaar dan tien jaar geleden’, zegt Yann. ‘Voor ons moet een koe zowel breed als lang zĳn. En ook hoogtemaat is belangrĳk.’ Die focus vertaalt zich in een stiergebruik waarvan Resistant d’au Chêne een groot deel heeft opgeëist. Meer actueel maken stieren als Zougar d’Ozo, Rejoui d’Argenton, Tetu de la Coue en Komeet en Idéfix van Terbeck de dienst uit. In de selectie van stieren kĳkt Yann niet alleen naar het bovenvermelde beeld van de ideale koe, maar legt hĳ ook een duidelĳke ondergrens voor beenwerk en een makkelĳke opfok van de kalveren. ‘Momenteel hebben we ook nog een eigen stier die de dieren die moeilĳk drachtig worden voor zĳn rekening neemt, maar ik weet niet of we een eigen stier gaan blĳven inzetten’, geeft De authentieke voorgevel van De Scholierenhoeve

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-BedrijfVanHees.indd 13

15-03-18 14:40

BEDRIJFSREPORTAGE VANHEES

De aardappelen worden deels rechtsreeks aan de consument en de handel vermarkt

Yann aan. ‘Het kan goed zĳn dat dit de laatste is. Het aantal koeien dat zo’n stier nog moet dekken, is eigenlĳk te beperkt.’

Meer grip op vruchtbaarheid Een jaar geleden investeerde het bedrĳf in het vruchtbaarheidsmanagementsysteem Ovalert. ‘Door de groei van onze veestapel verloren we toch wel de grip op de vruchtbaarheid van onze dieren’, geeft Yann aan. ‘En met de SCR-halsbanden van Ovalert hebben we die grip terug, vooral bĳ de vaarzen.’ Vanaf tien maanden krĳgt elke vaars een halsband aan en worden de data geregistreerd. ‘Ik merk toch al dat de vaarzen vlotter drachtig worden’, merkt Yann. ‘Regelmatig heb ik al vaarzen geïnsemineerd die ik niet tochtig had gezien, maar waarvan Ovalert wel de tocht aangaf. En ik ga ook volledig verder op het moment van inseminatie dat Ovalert me adviseert. Ik heb de indruk dat dit later is dan het moment waarop ik voorheen insemineerde.’

Extra structuur via kaf van spelt Ook de voeding van hun dieren wordt door de broers steeds samen met hun vertegenwoordiger van Alpha geoptimaliseerd. Ze maken daarbĳ voor de samenstelling van hun rantsoen enkel gebruik van enkelvoudige grondstoffen, die op het bedrĳf worden opgeslagen. Gras en mais zĳn voor het oudere deel van hun veestapel de voornaamste voercomponent en worden steeds samen met stro en mineralen als basis verOp het bedrijf in Zoutleeuw staan vier automaten, waaronder een met vlees

In de afmestfase krijgen zowel de stieren als de koeien steeds aardappelen bijgevoerd

strekt. ‘Op die manier zorgen we voor een goede mineralenen structuurverstrekking. Om diezelfde reden maken we sinds enige tĳd ook gebruik van het kaf van spelt. Het zorgt voor meer structuur in het rantsoen van het jongvee, de vaarzen en de stieren in opfok. Het is een goed product,maar op een grote opligger kan maar vĳf ton kaf. Je vervoert dus vooral lucht’, grapt Yann. Tot acht maanden oud krĳgt het jongvee naast het kaf van spelt een mengeling van spelt, droge pulp, lĳnschilfers, vinasse en mineralen. Vanaf die leeftĳd krĳgen vaarzen en stieren elk hun eigen rantsoen en komt er ook ruwvoer bĳ. Voor de vaarzen is dit mais, gras en perspulp, aangevuld met speltkaf, spelt, lĳnschilfers en mineralen. De stieren krĳgen in de groeifase mais en perspulp, aangevuld met speltkaf, droge pulp, lĳnschilfers, vinasse en maismeel en mineralen. ‘In de afmestfase wordt dit rantsoen zowel voor de koeien als voor de stieren verstrekt, maar dan wel aangevuld met aardappelen’, geeft Yann aan. ‘De ervaring leert ons dat de dieren dan beter blĳven vreten en ze mooier afgemest geraken. Bĳ de koeien resulteert dit in een daggroei van 1,7 kilogram per dag.’ De broers wegen deze groep dieren ook steeds tweemaal in de afmestfase. Op die manier kunnen ze de prestaties van nabĳ opvolgen en bĳsturen waar nodig.

Afzet deels in eigen handen Naast de eigen stieren en koeien kopen de broers ook nog extra koeien aan die ze afmesten op hun bedrĳf in Melkwezer. Bĳ de eigengefokte koeien streven ze naar een slachtleeftĳd van iets meer dan vier jaar en driemaal kalven. ‘Het grootste deel van de afgemeste dieren wordt via dierhandelaar Leemput geslacht en verkocht’, verduidelĳkt Yann. ‘Daarnaast leveren we ook maandelĳks een aantal dieren aan een slager en vermarkten we ook zelf het vlees van een stier.’ De broers werken daarbĳ met pakketten van zes of twaalf kilogram, vacuüm verpakt. Daarnaast staan op hun bedrĳf in Zoutleeuw ook nog automaten voor brood, melk, aardappelen en vlees. Deze twee laatste worden door het bedrĳf zelf gevuld, de andere door externen. ‘De aardappelautomaat hebben we al langer in gebruik’, geeft Yann aan. ‘Deze voor vlees is wat recenter. Het is vooral de combinatie met de vier automaten die een meerwaarde heeft. Maar het grootste voordeel van de vleesautomaat is dat we voortaan niet moeten wachten tot het te slachten dier voor honderd procent is verkocht. We kunnen het overschot makkelĳk invriezen en de pakketjes dan in de automaat verkopen’, besluit Yann. l

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-BedrijfVanHees.indd 14

15-03-18 14:40

De beste eindresultaten van uw dieren worden reeds bepaald tijdens de opfok van het kalf.

Kies daarom de juiste partner voor uw kalveropfok! Melkpoeder – WB Start Superieur en Start Superieur 30 Onze melkpoeders zijn speciaal ontworpen voor het realiseren van een prestatiegerichte kalveropfok. Het grote voordeel van melkpoeder ten opzichte van koemelk is de constante samenstelling en de verrijking met vitaminen en mineralen. Door het lagere energiegehalte ten opzichte van koemelk zullen uw kalveren meer ruw- en krachtvoeder opnemen. Dit stimuleert de voormaagontwikkeling en doet de kans op voedingsdiarree afnemen. ACTIE

Bij aankoop van 250 kg van een van onze melkpoeders: gratis klopper!

WB Start Superieur en Start Superieur 30 bevatten respectievelijk 55% en 30% magere melkpoeder. WB Start Superieur is op dit gebied uniek op

de markt! Dit bevestigt het feit dat wij steeds focussen op goed verteerbare en kwalitatieve grondstoffen. Beide melkpoeders bevatten de nodige vitaminen (A, D3, E en B) en mineralen (Ca, P, Na, Fe, Cu, Mn en Co) om aan de behoeften voor een goede groei en ontwikkeling van het kalf te voldoen. Daarnaast zijn deze voorzien van een hoge dosis organisch selenium en jodium om het weerstandsvermogen van het kalf te verhogen. Enkel sterke, gezonde kalveren verliezen geen enkele dag groei en helpen u een betere rendabiliteit te behalen!

Kalvervlokken – Een greep uit ons assortiment Tot 1 maand:

Naast poedermelk en volle melk:

Naast poedermelk:

Floc 14

Floc TX12

Floc Superieur

Gewoon goed! Deze vlokkenmengeling bevat tevens mais-, gerst-, en speltvlokken naast een standaard 3mm korrel. Deze formule is onze best verkochte mengeling voor kalveren dankzij een prima prijskwaliteitverhouding. Om breuk van de vlokken tot een minimum te beperken, kunnen deze ook gevijzeld worden. (Beschikbaar in zakken, bigbags, gevijzeld en geblazen)

Voor wie enkel het beste wil! Deze formule bevat naast de gebruikelijke mais- en gerstvlokken een grote hoeveelheid speltvlokken. Dit zorgt voor een structuurrijke en enorm smakelijke mengeling die ook voorzien is van extra organisch selenium. Dit is een echte elitevlok! Om breuk van de vlokken tot een minimum te beperken, kunnen deze ook gevijzeld worden. (Beschikbaar in zakken, bigbags, gevijzeld en geblazen)

Dé kalvervlok voor de allerjongsten! Deze kalvervlokken bevatten zowel spelt-, gerstals maisvlokken die extra dun gewalst zijn. Deze bewerking zorgt ervoor dat de vlokken zeer lichtkrokant zijn, waardoor zij ideaal zijn voor de eerste levensweken van het kalf. Een kleine 3mm-korrel zorgt voor het nodige eiwit en de vitaminen- en mineralenvoorziening. (Enkel beschikbaar in zakgoed)

Wenst u uw eigen granen te gebruiken? Geen probleem! Wij berekenen gratis een formule op maat die u kan voederen naast uw eigen granen.

HOOGWAARDIGE RUNDVEEVOEDERS OP MAAT

FRA 162 ad veeteeltvlees_kalveropfok230x297.indd 1 VV03_p15.indd 15

Tel. +32 (0)9 382 90 70 info@franson.be www.franson.be Franson NV

14/03/18 14:07 14-03-18 14:33

FOKKERIJ STAMBOEK

Europa uniformeert stamboekregels Een nieuwe Europese fokkerijverordening legt nieuwe regels op voor stamboekorganisaties. Per 1 november 2018 worden deze toegepast. Voor vleesveehouders verandert er weinig, enkel de achterliggende structuur van veeverbeteringsorganisatie CRV wijzigt. CRV-voorzitter Peter Broeckx licht toe. TEKST WIM VEULEMANS

anaf 1 november 2018 treedt de nieuwe Europese fokkerĳverordening in werking. De verordening is een tachtig pagina’s tellend document dat een aantal richtlĳnen omtrent fokkerĳ omvat voor alle Europese fokkerĳorganisaties en stamboeken. CRV is een van die organisaties. ‘Aan de basis van de nieuwe verordening staat het stimuleren van vrĳ handelsverkeer’, zegt Peter Broeckx, voorzitter van CRV. ‘De verordening zorgt ervoor dat alle Europese stamboeken en fokkers gelĳk behandeld moeten worden. Daardoor moeten stamboeken in de EU elkaars dieren erkennen en dat vereenvoudigt de internationale handel van stamboekdieren.’ Broeckx schetst in een notendop waarom het Europees Parlement de verordening in 2016 goedkeurde. ‘De Europese wetgever legt de verantwoordelĳkheden nu nog nadrukkelĳker neer bĳ de stamboeken en hun deelnemers, de diereigenaren’, vertelt hĳ. ‘De EU onderstreept daarmee dat leden zelf zeggenschap hebben over zaken als fokdoelrichting, prestatieonderzoek en fokwaardeschatting.’

Meer toezicht op naleving regels Omdat het over een verordening gaat, is elke lidstaat verplicht om de bepalingen in deze verordening volledig te integreren in de eigen wetgeving. Meer concreet betekent dit dat voortaan dezelfde regels gelden voor alle lidstaten en dus ook voor alle stamboeken. Enige ruimte tot interpretaties is niet meer mogelĳk. Bovendien zal er meer en strenger toezicht mogelĳk zĳn vanuit Europa en de lidstaten zelf op de correcte naleving van de regels. Zo dienen de Waalse en Vlaamse overheid een samenwerkingsovereenkomst te sluiten om toezicht te kunnen houden op eventuele activiteiten van een stamboek in hun bevoegdheidsgebied. Toezicht op een correcte borging van de geregistreerde gegevens kan daarvan een voorbeeld zĳn. ‘De controlerende overheid zal meer mogelĳkheden

hebben om in te grĳpen’, geeft de CRV-voorzitter aan. ‘Daarnaast zal er voor de vleesveehouder zelf niet heel veel veranderen. Een aantal zaken worden momenteel nog aangepast aan de nieuwe regeling.’ Als voorbeeld hiervan noemt Broeckx de interpretatie van raszuivere dieren. ‘Europa bepaalt dat in de hoofdsectie van het stamboek enkel raszuivere dieren mogen worden opgenomen. De afleiding daarvan vindt plaats op basis van de afstamming en is vrĳ complex. Dieren die niet voldoen aan de eisen van de hoofdsectie van het stamboek, worden ingedeeld in een aanvullende sectie of in het register. Dieren behouden evenwel hun S- of C-status die ze in het verleden hebben toegewezen gekregen op basis van de eisen uit het reglement stamboekregistratie.’

Structuur opgesplitst De Europese verordening heeft een aantal gevolgen voor de organisatiestructuur van CRV. In Vlaanderen zĳn deze beperkt, maar de stamboekactiviteiten in Nederland zullen voortaan uitgevoerd worden door de Coöperatie Koninklĳke CRV u.a., kortweg Coöperatie CRV genoemd. Deze Coöperatie CRV heeft al jaren de stamboekerkenning, ook voor twaalf vleesrassen waaronder Belgisch witblauw, verbeterd roodbont, limousin en blonde d’Aquitaine, maar besteedde de uitvoering van stamboektaken uit aan derden, zoals de stichting Genetische Evaluatie Stieren (GES) en de werkmaatschappĳ CRV BV. In Vlaanderen heeft CRV Vlaanderen vzw de erkenning voor drie vleesrassen. Behalve voor Belgisch witblauw geldt dit ook voor blonde d’Aquitaine en het roodvleesras van West-Vlaanderen. ‘De vzw zelf zal geen taken uitvoeren, maar besteedt deze uit’, verduidelĳkt Peter Broeckx. ‘De fokwaardeschatting zal in de toekomst via de coöperatie CRV gebeuren, de werkmaatschappĳ CRV cvba staat in voor de verzameling van gegevens zoals stamboekregistratie en lineaire beoordeling. Zo voert ook de inspecteur

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-interview Broeckx.indd 16

14-03-18 13:34

In Vlaanderen zal voor vleesveehouders weinig veranderen in de uitvoering van de stamboekregels

vleesvee zĳn opdrachten uit onder de verantwoordelĳkheid van het stamboek en wordt hĳ dus ook vanuit de coöperatie aangestuurd.’

Fokwaardeschatting in handen Nu ligt hiervoor de erkenning bĳ de stichting Genetische Evaluatie Stieren (GES), ook voor de berekening van fokwaarden voor Belgisch witblauw (fokwaarden vlees, groei, vruchtbaarheid). Met de keuze van het hoofdbestuur van de Coöperatie CRV om zelf de uitvoering op te pakken, komt een einde aan de rol voor de stichting GES. CRV Vlaanderen vzw zal dus in de toekomst een beroep doen op de coöperatie CRV voor de berekening van fokwaarden. De rascommissie Belgisch witblauw adviseert het bestuur van CRV Vlaanderen vzw over de inhoudelĳke invulling en de uitvoering van de verschillende opdrachten door het stamboek. Dat fokwaarden belangrĳk zĳn voor de sector onderstreept ook Europa. De verordening bepaalt dat het publiceren van alle stieren met een fokwaarde door het stamboek verplicht is. De fokwaardeschatting van april 2018 is dan ook de laatste onder de verantwoordelĳkheid van het GES. De augustusdraai zou daarmee de eerste indexdraai zĳn onder verantwoording van de Coöperatie CRV. Momenteel lopen hierover nog de laatste gesprekken.

Meer data nodig ‘Eigenlĳk zet deze Europese verordening met een aantal bepalingen stappen terug’, stelt Peter Broeckx scherp. ‘Men gaat, onder andere met die bepaling van raszuiverheid, terug naar de elitefokkerĳ van weleer. Vandaag vindt kruisen tussen rassen immers steeds meer zĳn weg, niet alleen in de melkveehouderĳ, maar ook in de vleesveehouderĳ. Daarnaast is het belang van de verzameling, de verwerking en het gebruik van data in het management steeds groter aan het worden. Ook in de vleesveesector.’ Volgens de CRV-voorzitter heeft een economische vlees- en melkveehouderĳ meer nodig dan alleen maar wat vandaag bepaald is in een stamboek. ‘Groei, karkasgegevens, vruchtbaarheid, al deze data zĳn belangrĳk voor de rendabiliteit van de sector. In een tĳd dat het moeilĳk is om rendabel te werken, is het verzamelen van en sturen met data op een bedrĳf het allerbelangrĳkste’, besluit Broeckx. l

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-interview Broeckx.indd 17

15-03-18 17:09

CHAROLAIS IN BEELD

In het jubileumjaar van het Nederlands Charolais Stamboek bereiden drie charolaisstieren zich samen met hun verzorgers voor in het centrale opfokstation in Laren. Het ras viert dit jaar onder andere feest op zaterdag 2 juni.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-fotospread.indd 18

15-03-18 11:15

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-fotospread.indd 19

15-03-18 11:15

Bezoek onze website! • • • •

ACTUELE BERICHTEN VLEESPRIJZEN AGENDA DISCUSSIEPLATFORM

www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

STARTEN MET SUCCES - KALVERMELK OP MAAT -

VERVEKA@VERVEKA.NL – T +31 (0) 184 651 300

KRAIBURG LOOPVLAKBEDEKKING Geschikt voor elk type rooster- en dichte loopvloer en/of melkstal

Lijnbaan 33 3421 JG Oudewater Tel. 0348 - 56 15 80 info@snelhoutenrubber.nl

Roostervloeren KURA S voor melkvee

Ook in Proﬁen Pedi Kura

Importeur van:

Roostervloeren LOSPA

voor groepshuisvesting of stieren

Roostervloeren KURA SB

voor groepshuisvesting < 350 kg

Roostervloeren LOSPA SB

voor groepshuisvesting > 350 kg en stieren

met 5% afschot naar de sleuven

WWW.SNELHOUTENRUBBER.NL

veeteeltvlees MAART 2018

VV03_p20.indd 20

14-03-18 14:23

CRVNIEUWS

Vleesveehouders uit Vlaams Limburg op bedrijfsbezoek bij Waalse collega’s Een 45-tal vleesveehouders uit de Vlaamse provincie Limburg bezochten onlangs twee gerenommeerde Belgisch-witblauwfokbedrijven in Wallonië. De studiereis was georganiseerd door de CRV-afdeling Limburg. Het bedrijf ‘du Sart’ van Roland en Maxime Baudoin in Franc-Waret is in 2012 helemaal opnieuw opgestart na een uitbraak van brucellose. Afgelopen zomer werden de fokkers op de prijskamp in Libramont bekroond met de nationale titel bij de zoogstellen. Sperma van de op dit bedrijf gefokte Luxurieux du Sart is beschikbaar bij CRV. Van het extensieve fokbedrijf ‘d’Herbuchenne’ is Jasper d’Herbuchenne afkomstig. Deze stier van CRV scoort een karkasindex van 116 en is daarmee koploper in de populatie. Groeikracht is dan ook een belangrijk kenmerk in het fokbeleid van vader Benoit en zoon Quentin de Bonhome in Dinant. ‘Het mooie aan deze studiereis was dat de bezochte bedrijven er een totaal verschillend bedrijfsmanagement op nahouden’, vertelt veestapeladviseur Frank Steukers. ‘Hier is tijdens de terugreis nog veel over gediscussieerd.’ De bezochte bedrĳven houden er een totaal verschillend bedrĳfsmanagement op na

Nieuw in Ovalert: Ovalert Gezondheid

Nieuwe bestuurder vleesvee: Karsten Bolhuis

Veel vleesveehouders investeerden al in Ovalert. Waar andere producten vooral stappen tellen, gaat Ovalert verder. Met moderne sensortechnologie monitort het systeem doorlopend de activiteit van de dieren en zorgt het voor optimale tochtdetectie. Datakoppelingen maken het systeem gebruiksvriendelijk en aanvullende begeleiding helpt om de vruchtbaarheidsresultaten verder te verbeteren. Dit resulteert bijvoorbeeld in meer kalveren per jaar en een jongere afkalfleeftijd van de vaarzen. Ovalert biedt nu echter ook ondersteuning voor de bewaking van de gezondheid van uw veestapel. Het systeem monitort 24 uur per dag en 7 dagen per week uw dieren en neemt u daarmee veel zorgen uit handen. Ovalert attendeert u op koeien die extra aandacht nodig hebben en na afkalven of een behandeling kunt u volgen hoe de dieren zich herstellen. En u staat er niet alleen voor. Een ervaren dierenarts als opstartcoach helpt u persoonlijk op weg om maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden van Ovalert Gezondheid. Uw veestapeladviseur kan u alles vertellen over Ovalert. Meer informatie is ook te vinden op: www.ovalert.be

Karsten Bolhuis is benoemd als nieuwe bestuurder voor de Nederlandse afdeling vleesvee van CRV. Hij vertegenwoordigt vleesveehouders ook in de CRV-ledenraad. Tussen Haren en Groningen heeft Karsten in maatschap met zijn vrouw Sabien een gemengd veehouderijbedrijf met jongvee dat wordt opgefokt voor export, schapen, enkele paarden en een 15-tal blonde d’Aquitainekoeien met bijbehorend jongvee. De veehouder zette zich eerder onder andere in voor het Blondestamboek en het Swifter schapenstamboek. Hij heeft daarnaast ook bestuurlijke ervaring buiten de landbouw. Bolhuis heeft goede contacten met de verschillende stamboeken. Hij wil collega’s een luisterend oor bieden en de belangen van vleesveehouders binnen CRV goed voor het voetlicht brengen. Een concreet actiepunt heeft de nieuwe bestuurder ook al. ‘Ik merk dat het ma-

Karsten Bolhuis uit Haren zet zich binnen CRV in voor de behartiging van de belangen van vleesveehouders

nagementprogramma VeeManager niet volledig aansluit bij de behoeften van vleesveehouders. Zo zijn exterieurrapporten nog niet terug te vinden’, vertelt hij. ‘Ik wil me ervoor inzetten dat CRV hier werk van gaat maken.’

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-CRV nieuws.indd 21

15-03-18 11:04

BEDRIJFSREPORTAGE KREUN

Legende van de Bommel, de trots van de familie Kreun

Angelsaksische visie op Wadenoijens hereford

Waar jaren geleden de weiden en stallen van Arend en Wouter Kreun nog bevolkt werden met Belgische witblauwen, zijn het nu herefords die de dienst uitmaken. Maar het fokkershart van vader en zoon Kreun is gebleven. Het Engelse en Ierse model van de herefordfokkerij is de rode draad in hun bedrijfsvoering. TEKST WIM VEULEMANS

lk jaar kalven op het vleesveebedrĳf van Arend (59) en Wouter ( 30) Kreun in het Gelderse Wadenoĳen twaalf tot vĳftien dieren. In het verleden waren dit dieren van het Belgisch-witblauwras, maar door diverse omstandigheden kozen vader en zoon jaren geleden voor het Engelse herefordras. Beiden gaan immers nog buitenshuis werken; vader Arend is inseminator bĳ CRV en zoon Wouter is werkzaam als slager. ‘Buitenshuis werken en witblauwen houden is geen gemakke-

lĳke combinatie’, vertelt Arend. ‘Wanneer die dieren kalven, moet je steeds in de buurt zĳn, omdat ze met een keizersnede kalven. En dat is niet altĳd werkbaar als je buitenshuis gaat werken.’

Camerabewaking in de stal Vader en zoon wilden dus omschakelen naar een ander ras. De bekende Franse rassen waren hun te onrustig en dus kwamen

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-repo Kreun.indd 22

15-03-18 11:04

Wadenoijen

BEDRIJFSPROFIEL eigenaren plaats veestapel grondgebruik

Wouter en Arend Kreun Wadenoijen 25 stuks herefords, 12-15 kalvingen per jaar 20 hectare weideland

ze snel uit bĳ hereford. ‘Deze dieren lĳken qua karakter sterk op de Belgische blauwen’, verduidelĳkt Wouter hun keuze. ‘En ze kalven makkelĳk af.’ Ondanks het gegeven dat de dieren makkelĳk kalven en minder zorgen nodig hebben, houden Arend en Wouter hun veestapel van dichtbĳ in de gaten. Getuige daarvan is de camera boven de potstal met de koeien en kalfjes. ‘Op die manier kan ik tĳdens mĳn inseminatierondes via mĳn telefoon een blik op de koeien werpen’, geeft Arend aan. ‘En indien nodig, kan ik altĳd bĳ iemand terecht die even een kĳkje gaat nemen.’ Vader en zoon zitten er dus kort bovenop. En dat is nodig volgens Arend. ‘Het management van onze veestapel is vrĳ sterk geënt op het Engelse model. We kiezen voor een zwaarder en meer bespierd dier en voeren ook nog eens stevig door, zeker in de opfokperiode. Omdat de weides in de winter vernatten en deels onderlopen, komen de dieren in de winter een paar maanden op stal.’

Focus op groeien De focus op jeugdgroei maakt dat kalveren naast het zogen ook brok bĳgevoerd krĳgen en na het spenen ook doorgevoerd worden met een rantsoen van mais, geheleplantsilage (gps) en brok (18% ruw eiwit). ‘Bĳvoeren kost wat meer dan wanneer we de dieren op weidegras laten groeien’, vetelt Wouter. ‘Maar we winnen dat terug omdat de vaarzen eerder afkalven en de stieren sneller dek- of slachtrĳp zĳn. Goed voer levert goed vlees en dus een beter te verkopen product. September jongstleden hebben we een stier geslacht van zestien maanden oud. Hĳ woog geslacht 360 kilogram, meer dan gemiddeld.’

Nadat ze een eerste keer gekalfd hebben, worden de koeien niet meer bĳgevoerd, maar behelpen ze zich uitsluitend met weidegras of hooi in de winter. Maar ook hierbĳ proberen de Gelderse vleesveehouders de groei van de dieren te optimaliseren. Een goed grasmanagement is voor hen daarom ook bĳzonder belangrĳk. Het enthousiasme van Wouter spat eraf als hĳ het over de kwaliteiten van hereford heeft. ‘De marmering van het vlees van een goed afgemest dier geeft een heerlĳke smaak. Ik krĳg vaak de opmerkingen van klanten dat het hen doet denken aan het vlees dat ze vroeger bĳ oma kregen’, lacht Arend. ‘Bovendien is het vlees, omdat de stukken niet te zwaar zĳn, mooi te proportioneren.’ Voor de dieren die op het bedrĳf zelf afgemest worden, hebben ze zelf de nodige afzet gezocht. ‘Op het moment dat er eentje klaar is voor de slacht, pak ik mĳn lĳstje van klanten en begin ik aan een belronde’, geeft Wouter aan. ‘We verkopen daarbĳ steeds pakketten van 10 kilo voor 12 euro per kilo, waarbĳ alle porties per twee stuks verpakt zĳn.’ De beste stukken, zoals een côte à l’os, bieden ze wel apart te koop aan. De dieren die ze niet zelf vermarkten, gaan weg via een handelaar. De prĳs die daarbĳ gebeurd wordt, schommelt tussen de 3,60 en 3,80 euro. ‘Niet bepaald hoog’, geeft Arend aan. ‘In Engeland schommelt de prĳs voor herefordvlees eerder rond de 4,1 euro.’

Engeland als model Omdat ze vooral fokken richting zwaardere dieren, is het stiergebruik van deze herefordfokkers vooral gericht op stieren van het Engelse type. ‘Engelse stieren hebben

In de stal hebben de Belgische blauwen plaatsgemaakt voor hereford

Via een camera kan Arend Kreun steeds toezicht houden op zijn dieren

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-repo Kreun.indd 23

15-03-18 11:04

BEDRIJFSREPORTAGE KREUN

Tussen eind januari en begin mei worden alle kalveren geboren

Na de eerste kalving behelpen de koeien zich in de winter enkel met gras

meer bespiering en zĳn vaak ook wat zwaarder’, verduidelĳkt Arend. ‘Daarnaast is lengte en hoogtemaat belangrĳk, waarbĳ we ook steeds op zoek gaan naar een vreemde bloedvoering. Dat maakt het vaak makkelĳker om achteraf een dier voor de fokkerĳ te verkopen.’ In hun stierkeuzes kĳken vader en zoon niet meteen naar de kosten. Omdat ze vooral in het buitenland op zoek gaan naar rietjes, lopen die kosten vaker richting 35 tot soms 80 euro per rietje. Een investering die wel makkelĳk via de verkoop van fokvee is terug te verdienen, aldus deze liefhebbers. Keuringen, zowel in Nederland als het buitenland, zĳn een belangrĳke motor in de fokkerĳ van het bedrĳf. Naast de keuringsuitslagen is ook de beoordeling door de inspecteur van belang. Zo werken ze het liefst met koeien met 87 punten en meer, voor stieren ligt de lat nog wat hoger. ‘Vaak zĳn het niet de allerbeste koeien die de beste nakomelingen geven’, stelt Arend. ‘Het is makkelĳker om uit een mindere koe een beter kalf te halen. En dat merken we ook in onze eigen fokkerĳ.’ Om voldoende vreemde bloedvoering in de kleine veestapel te hebben investeren ze ook af en toe in de aankoop van een dier. Ook daarin gaan vader en zoon op zoek naar iets aparts.

Nederlandse Legende Apart is ook het verhaal van Legende P van de Bommel. Met vader Rocco P heeft de stier een aparte bloedvoering. Hĳ werd op vĳftien maanden door inspecteur Adrie van Gent ingeschreven met 91 punten voor ontwikkeling, 90 voor bespiering, 89 voor rastype, 89 voor benen en een algemeen voorkomen van 89 punten. Op advies van de inspecteur van de Dutch Hereford Society ging de stier naar ki De Toekomst en werden een paar duizend rietjes gewonnen. Daarmee is Legende de eerste Nederlandse stier sinds lange tĳd die voor herefordliefhebbers in binnen- en buitenland beschikbaar komt. Een jaarlĳkse traditie voor het bedrĳf is de nationale herefordkeuring in Dalfsen. In 2017 resulteerde de deelname in twee kampioenstitels. Marinka P van de Bommel (v. Kinglee 1 Hero P) won bĳ het vrouwelĳk jongvee en Quatro P van de Bommel (v. Boake Haldo P) bĳ de jonge stieren. Daarnaast was er nog een 1a-plaats voor

Esther P van de Bommel (v. Barbern 1 Gargantuan P). ‘Meedoen aan keuringen is inderdaad belangrĳk voor ons bedrĳf’, bevestigt Arend. ‘Het is een uithangbord voor het bedrĳf, maar je moet wel steeds proberen wat aparts te hebben. Voor de dieren in de middenmoot is er weinig interesse.’ Met het oog op deze keuringen, maar ook met het oog op de afzet van fokvee wil het bedrĳf dan ook blĳven investeren in de veestapel. ‘Wereldkampioen worden lĳkt me zo’n mooie droom’, lacht Wouter.

Strenge selectie Zelden of nooit hebben de herefords uit Wadenoĳen hulp nodig bĳ de kalving, niet van de dierenarts en amper van de veehouder. ‘Enkel wanneer het kalf achterstevoren ligt, moeten we een handje helpen,’ verduidelĳkt Arend. ‘Omdat we bewust kiezen voor zwaardere en meer bespierde dieren, heb je af en toe ook eens wat zwaardere kalveren. Voor de dieren die in een natuurgebied lopen, kiest men eerder voor lichtere kalfjes. Daar is immers vaak minder toezicht.’ Alle kalveren worden tussen eind januari en begin mei geboren, waarna ze de weide op gaan. De pinken laten deze vleesveehouders het liefst op het einde van de kalfperiode kalven. ‘Een aantal koeien is dan al met de kalveren de weide op en dan is er meer ruimte en rust in de stal voor deze dieren’, verklaart Wouter deze keuze. ‘Op die manier kunnen ze beter wennen aan wat voor hen iets totaal nieuws is.’ Alle dieren worden met ki geïnsemineerd. Pas als ze op de weide gaan, komt er een stier bĳ. Maar dan wel maar voor een korte periode, half juli wordt de stier alweer uit de weide gehaald. Arend en Wouter willen immers vermĳden dat er een te groot leeftĳdsverschil is in een koppel kalveren. Dieren die dan nog niet drachtig zĳn, worden afgemest. Hoe goed ze ook zĳn. Naar de toekomst toe zien beiden de fokkerĳ met hereford zich zeker nog verder ontwikkelen. ‘Merkerselectie kennen we in het herefordras nog niet. Maar we zĳn wereldwĳd het grootste vleesras met dieren op elk continent. Het zal dus een kwestie van tĳd zĳn’, voorspelt Arend. ‘Zeker op het gebied van eventuele erfelĳke gebreken. Die blootleggen is belangrĳk voor ons ras.’ l

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-repo Kreun.indd 24

15-03-18 11:16

Ferti Vleesvee Mineralenbolus

Groei

Speciaal ontwikkeld voor vleesvee. Draagt door zijn speciďŹ eke samenstelling bij tot een optimale ontwikkeling (groei en vruchtbaarheid) van het vleesvee. Met 1 toediening 6 maanden optimaal voorzien!

Weerstand

Ferti Vleesvee

Ferti Grow Calf

Ferti Dry

Ferti Grow

Vruchtbaarheid

6 maanden werkzaam

Levering via uw dierenarts of kijk en bestel op: WWW.VETANIMALCARE.NL

Samenstelling: zink, koper, mangaan, jodium, cobalt, selenium, vitamine B6, vitamine B2, vitamine B12, Vitamine E

VV01_p11.indd 11

10-01-18 15:16

GEZONDHEID IBR/BVD-STATUS

Europa ver gevorderd met bestrijding ibr en bvd Om de bestrijding van ibr te ondersteunen heeft de Europese Unie regels opgesteld voor de handel tussen landen. Een land dat een goedgekeurd bestrijdingsprogramma voert, krijgt de artikel 9-status. Op het moment dat een land kan aantonen dat het vrij is van ibr, krijgt het de artikel 10-status. Om de diergezondheid te beschermen mogen deze landen eisen stellen aan de gezondheidsstatus van importdieren. Voor bvd bestaat nog geen Europese wetgeving. Veel landen hebben de bestrijding al wel opgepakt.

Overzicht van Europese landen en hun ibr-status landen met status 10 landen met status 9 landen zonder status

TEKST WICHERT KOOPMAN

BELGIË IBR – België heeft de artikel 9-status voor ibr. Sinds 2012 geldt een verplicht bestrijdingsprogramma. De verwachting is dat over twee tot vier jaar de artikel 10-status kan worden aangevraagd. BVD – De bestrijding van bvd is sinds 2015 verplicht in België. Van alle geboren kalveren moeten bvd-oorbiopten worden genomen en onderzocht. Naar schatting is minimaal 98 procent van de Belgische dieren vrij van bvd.

VERENIGD KONINKRIJK/ IERLAND IBR – Het Verenigd Koninkrijk heeft geen verplicht bestrijdingsprogramma tegen ibr. Ierland bereidt een landelijk bestrijdingsprogramma voor ibr voor. BVD – Engeland heeft een vrijwillig bestrijdingsprogramma tegen bvd. In Ierland, Schotland en Noord-Ierland is de bestrijding van bvd sinds 2013 landelijk verplicht.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03_IBRBVD in Europa.indd 26

15-03-18 11:13

NEDERLAND IBR – Nederland heeft nog geen verplicht sectorbreed programma voor de bestrijding van ibr. Vanaf 1 april moeten wel alle melkveehouders ibr gaan aanpakken. BVD – Vanaf 1 april is de bestijding van bvd verplicht voor melkveehouders. Voor vleesveehouders geldt nog geen verplichting.

NOORWEGEN/ ZWEDEN/FINLAND IBR – Van de Scandinavische landen hebben Zweden en Finland de artikel 10-status voor ibr. Noorwegen is ook ibr-vrij, maar is geen lid van de EU en heeft daardoor geen officiële status. BVD – Noorwegen, Zweden en Finland zijn vrij van bvd. Vaccineren tegen bvd is in deze landen verboden.

LUXEMBURG IBR – Luxemburg heeft de artikel 9-status voor ibr. BVD – Luxemburg heeft een verplicht bestrijdingsprogramma voor bvd.

DUITSLAND IBR – Duitsland heeft sinds juni 2017 de artikel 10-status voor ibr. Noordrijn-Westfalen was vorig jaar de laatste deelstaat die officieel ibr-vrij kon worden verklaard. BVD – Voor de aanpak van bvd geldt in Duitsland sinds 2011 een verplicht bestrijdingsprogramma. Het land is hard op weg om vrij te worden. Inmiddels is op 99,7 procent van de bedrijven geen virus meer aangetoond.

DENEMARKEN IBR – Denemarken ontving in 1992 als eerste land in de Europese Unie de artikel 10-status voor ibr. BVD – Denemarken is vrij van bvd. Vaccineren tegen bvd is in dit land verboden.

SPANJE/PORTUGAL IBR – In Spanje geldt een vrijwillig bestrijdingsprogramma voor ibr. Portugal heeft geen landelijk bestrijdingsprogramma. BVD – Spanje en Portugal hebben geen landelijk bestrijdingsprogramma tegen bvd.

FRANKRIJK IBR – Frankrijk heeft een landelijk verplicht bestrijdingsprogramma voor ibr, maar nog niet officieel de artikel 9-status. Het land overweegt wel om deze status aan te vragen. BVD – In Frankrijk loopt een vrijwillig bestrijdingsprogramma tegen bvd. Een landelijk bestrijdingsprogramma is in voorbereiding.

ITALIË IBR – In Italië hebben sommige regio’s de artikel 10-status en sommige regio’s de artikel 9-status. Voor de andere regio’s geldt een vrijwillig bestrijdingsprogramma. BVD – Italië heeft geen landelijk bestrijdingsprogramma tegen bvd.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03_IBRBVD in Europa.indd 27

15-03-18 11:13

ALS JE DIER KAN KIEZEN

IK NEEM ZOUT NAAR MIJN BEHOEFTE Koeien hebben zout nodig voor een goede gezondheid en productie. Hoe zorg je ervoor dat elke koe de juiste hoeveelheid binnenkrijgt? Laat ze zelf kiezen! KNZÂŽ likstenen waarborgen het zoutgehalte voor ieder individueel dier en vormen een welkome aanvulling van sporenelementen en vitamines. Zorg dat je koeien toegang hebben tot de likstenen, dan nemen ze zelf wat ze nodig hebben. www.knz.nl

veeteeltvlees MAART 2018

VV03_p28.indd 28

14-03-18 13:07

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK PIET DE MEUTER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven Piet De Meuter, René Bemers en Anthony De Schryver maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Hard gespannen spieren door infectie met tetanus Een veehouder belde me op omdat hij zich zorgen maakte over een dikbilvaars van ongeveer veertien maanden oud. De pens van het dier leek opgelopen en de vaars reageerde ook trager dan normaal. Bij aankomst op het bedrijf zag ik meteen dat het dier redelijk stijf liep. De staart werd licht opgehouden en het dier had een licht opgelopen pens (tympanie). De kop stak vooruit en de oren spits achteruit met daarbij ook opvallend gespannen kaakspieren. Die laatste kenmerken zijn heel indicatief: meteen dacht ik aan tetanus. Bij een infectie met tetanus is er een wisselende kans op genezing. Doorgaans is het dier al acht tot tien dagen ervoor geprikt of besmet met de tetanusbacterie. Ook in dit geval was geen wond of letsel terug te vinden. Zolang een dier nog rechtstaat, bestaat er een kans op herstel. Daarom besloot ik om meteen een hoge dosis antibiotica toe te dienen, samen met een anti-tetanusmiddel. Om zo weinig mogelijk prikkels te geven werd het dier eerst in een aparte box gezet om in een rustige en donkere omgeving te kunnen herstellen van de infectie. Ik adviseerde de veehouder ook om zacht en nat eten, zoals perspulp, aan te bieden. Het herstel neemt veel tijd in beslag. De afbraak van tetanustoxines is een langzaam proces. Toch is dit dier uiteindelijk volledig genezen van de infectie met tetanus.

De medische term Clostridium tetani Clostridium tetani is een bacterie die algemeen voorkomt in de omgeving. In een omgeving zonder zuurstof en bij de aanwezigheid van veel dood en etterend weefsel kan de bacterie zich snel vermenigvuldigen in het lichaam. Runderen, maar ook andere diersoorten, zijn net als de mens gevoelig voor tetanus. Als gevolg van diepe, zware kwetsuren, maar ook in steekwonden door bijvoorbeeld een vieze naald kan een ideale omgeving ontstaan voor de tetanusbacterie. De bacterie kan op die manier goed groeien en gifstoffen, zogenaamde toxines, produceren. De toxine tetanospasmine zorgt ervoor dat spieren niet meer ontspannen. Tetanus geeft dus een beeld van verhoogde spierspanning. De spieren spannen zich continu aan. Kenmerkend zijn een

stijve gang, gestrekte oren, opengesperde neusgaten en een gestrekte staart. Een infectie met Clostridium tetani is een pijnlijke en langdurige aandoening die zonder behandeling een fataal verloop kent. Bij een behandeling van de infectie is er minder dan de helft kans op genezing. De graad van besmetting met toxines bepaalt de genezingskansen van het dier. Een rustige omgeving helpt om het verder aanspannen van de spieren door de toxines te beperken. Zorgen voor voldoende weerstand door een aangepast vaccinatieschema kan uitkomst bieden, maar is veelal niet economisch. Preventie van tetanus kan door het voorkomen van steekwonden of andere kwetsuren bij het rund.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-DAP.indd 29

15-03-18 16:37

MANAGEMENTNIEUWS

OP BASIS VAN OORBIOPT

Voor vleesveebedrijven waar de kalveren geen antistoffen tegen bvd hebben én waar verspreid over het jaar voldoende kalveren worden geboren, kan het een mogelijkheid zijn om twee keer per jaar een steekproefbloedonderzoek bij vijf kalveren (8 t/m 12

STEEKPROEF

GEZONDHEID – In Nederland zijn met de nieuwe landelijke bvd-aanpak vier nieuwe programma’s ontwikkeld voor veehouders. Met twee hiervan kunnen ook vleesveehouders op een laagdrempelige manier richting bvd-vrij werken, namelijk via de route oorbiopten of de route jongvee-antistoffen. Tot voor kort was dit enkel mogelijk via een volledig koppelonderzoek in bloed. Voortaan is het voor vleesveehouders mogelijk om met een oorbiopt te werken aan de bvd-vrijstatus. Het programma is gebaseerd op oorbioptonderzoek bij alle pasgeboren kalveren (inclusief stierkalveren en doodgeboren kalveren). Als consequent oorbiopten worden genomen en er in een periode van tien aaneengesloten maanden geen bvddragers zijn geboren, ontvangt het bedrijf de status ‘onverdacht’. Na nog eens 24 maanden kan het bedrijf de vrijstatus krijgen.

CONSEQUENT

Nieuwe bvd-routes ook voor vleesveehouders OP BASIS VAN BLOEDONDERZOEK

maanden) op bvd-antistoffen uit te laten voeren. Bij vier of vijf gunstige bloeduitslagen krijgt het bedrijf al direct de status ‘onverdacht’. Na 24 maanden in de onverdachtstatus ontvangt het bedrijf de vrijstatus.

Traject rundvlees voortaan duidelijk in beeld ECONOMIE – Sinds kort kunnen vleesveehouders in België het traject van hun runderen volgen in het Belbeef-traceringssysteem. De veehouder kan ook zien waar de dieren geslacht, versneden en uiteindelijk verkocht zijn. Ook is het voortaan mogelijk om na te gaan voor welke grootwarenhuisketens de runderen in aanmerking komen. Om het volledige traject van slacht tot verkoop te kunnen vol-

gen, moet elke schakel in de keten gecertificeerd zijn voor Belbeef, dus ook het rundveebedrijf. Ook het vlees zelf moet daarna onder het label Belbeef verkocht worden. Met dit producentenportaal wil Belbeef een zo groot mogelijke transparantie aan veehouders geven. Het producentenportaal is te vinden op de startpagina van de Belbeef-website: www.belbeef.be.

Onregelmatigheden vastgesteld in Waals slachthuis ECONOMIE – Bij een huiszoeking, eind februari, in het slachthuis Veviba in Bastenaken bleek een groot deel van de gecontroleerde producten niet in orde te zijn met de regels van de voedselveiligheid. Federaal minister van Landbouw Denis Ducarme en het voedselagentschap FAVV besloten daarop de

erkenning van Veviba voorlopig in te trekken. Tijdens de huiszoeking in het slachthuis, de versnijdingshal en de koelcellen stelden de autoriteiten diverse inbreuken vast, er is zelfs sprake van problemen met 70 procent van het vlees in de koelcellen van het bedrijf. Onder andere de vermelde invriesdatum van een aantal producten bleek niet te kloppen. Landbouworganisaties, consumenten en Febev, de federatie van het Belgisch vlees, reageerden verbijsterd. Verschillende warenhuizen beëindigden de samenwerking met de groep Verbist. Ook het label Belbeef trok de erkenning van Veviba in. Als vervolg op deze vaststellingen is er overleg geweest met vertegenwoordigers uit de volledige rundvleesketen. Voor de landbouworganisaties moeten de versnipperde controles in de keten beter op elkaar afgestemd

worden en de verschillende controlerende instanties samenwerken. Ze willen meer transparantie van de slachthuizen, onder andere via de uitwerking van het recente ondertekende interprofessioneel akkoord. Ook de continue prijsdruk vanuit de retail moet stoppen. Tot slot heeft het Agrofront een pakket maatregelen om de sector te ondersteunen voorgelegd aan minister Ducarme. In dat pakket staan onder andere initiatieven om het vertrouwen van de consument en de producent in de slachthuizen te herstellen, ook ondersteuning van promotie en export blijft noodzakelijk. De nota, die te vinden is op de website van VeeteeltVlees, vermeldt ook een aantal economische maatregelen, onder andere om de liquiditeit van de veehouders te verbeteren.

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-managementnieuws.indd 30

15-03-18 14:42

Zwerfvuil kost veehouderij jaarlijks minstens 15 miljoen euro GEZONDHEID – Jaarlijks sterven er in Nederland en Vlaanderen in totaal ruim 6000 runderen als gevolg van letsel door zwerfafval. Dit blijkt uit onderzoek van masterstudent Robin van de Bles van Wageningen Universiteit. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Recycling Netwerk Benelux, een milieuorganisatie die zich in Nederland en België inzet voor een beter milieu door goede zorg voor afval en grondstoffen. Van der Bles enquêteerde honderden veehouders in Nederland en Vlaanderen. Op basis van hun antwoorden begroot hij de jaarlijkse schade door zwerfvuil op 10,3 tot 16 miljoen euro voor de Nederlandse veehouderij en op 4,5 tot 6,8 miljoen euro voor de Vlaamse. Deze bedragen zijn opgebouwd uit de kosten voor het opruimen van zwerfvuil, uitval van dieren, productiederving en kosten voor behandeling van letsels. Dit komt neer op gemiddeld tussen de 482 en 728 euro voor iedere Vlaamse veehouder en tussen de 392 tot 652 euro voor iedere Nederlandse. Voor de Vlaamse Boerenbond zijn de resultaten van het onderzoek aanleiding om de al gestarte actie tegen zwerfvuil voort te zetten. Dit doet de belangenbehartiger onder andere via een uitgebreide informatiecampagne. Deze is bedoeld om recreanten en weggebruikers bewust te maken van de schade die zwerfvuil kan veroorzaken. Ook LTO Neder-

Een magneet kan uitkomst bieden bĳ scherp in als gevolg van zwerfafval

land heeft laten weten zich aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie. Dit samenwerkingsverband verenigt milieuorganisaties, lokale overheden, bedrijven en andere organisaties die zwerfafval willen terugdringen. Samen roepen ze de overheid op om statiegeld in te voeren op petflessen en blikjes.

Sector wil veehouders dwingen nauwkeuriger te registeren ECONOMIE – Veehouders zouden nog maar een bepaald percentage misregistraties zelf moeten mogen herstellen. En de aanmeldperiode voor de geboorte van een kalf zou moeten worden teruggebracht tot drie dagen in plaats van drie werkdagen. Dit zijn twee van de concrete aanpassingen die zijn voorgesteld om het I&R-systeem minder foutgevoelig te maken. Dit vertelde Wil Meulenbroeks, voorzitter van de vakgroep Melkveehouderij van LTO Nederland, in Veeteelt. Hij is een van de deelnemers in een werkgroep die, naar aanleiding van het onderzoek naar I&R-fraude, het registratiesysteem onder de loep neemt. In deze werkgroep zitten ook vertegenwoordigers van de zuivel en de vleesvee- en kalverhouderij. ‘Een foutje kan snel zijn gemaakt’, stelt Meulenbroeks. ‘Daarom moet bijvoorbeeld de mogelijkheid om het geslacht van een kalf

Export landbouwproducten uit EU stijgt opnieuw ECONOMIE – Na het recordbedrag van 2016 is de export van landbouwproducten uit de EU in 2017 opnieuw gestegen. De 28 landen van de Europese Unie exporteerden samen landbouwproducten ter waarde van 137,9 miljard euro. Opnieuw is dit een stijging, ditmaal met 5,1 procent. De Verenigde Staten blijven met een exportwaarde van 21,95 miljard euro de belangrijkste exportpartner van de EU. Dit jaar steeg de export van landbouwproducten richting de VS opnieuw met 5,9 procent. China, Zwitserland en Rusland volgen in het rijtje van belangrijkste exportpartners. Ondanks de moeilijke relatie met Rusland steeg de landbouwexport vanuit de EU met 15,9 procent. Ook de export naar een aantal Aziatische markten steeg sterk. Producten die in 2017 in exportwaarde stegen, zijn: wijn (+11,7%), melkpoeder (+26,2%), babyvoeding (+10,9%), dierenvoeding (+16,6%) en sterke dranken en likeuren (+5,3%). De exportwaarde van Europees rundvlees – vers, gekoeld en diepgevroren – steeg met 17,9 procent tot 818 miljoen euro. Ook de exportwaarde voor levende dieren steeg, met 8,7 procent. De importwaarde van rundvlees daalde met 4,0 procent tot 1682 miljoen euro. Beide waarden resulteerden in een handelsbalans van –864 miljoen euro.

veeteel Wil Meulenbroeks

achteraf aan te passen blijven bestaan. Maar je kunt wel maatregelen nemen om veehouders te dwingen om nauwkeurig te registeren, bijvoorbeeld door in te voeren dat herstelmaatregelen boven een bepaald percentage geld gaan kosten’, oppert hij.

Meer actueel nieuws?

veeteeltvlees.be veeteeltvlees.nl veeteeltvlees MAART 2018

VV03-managementnieuws.indd 31

15-03-18 14:43

MARKTINFO VOER

Stijgende trend voor eiwit

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

maart 2018 fokvee mestvee Brent-olie

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

natte bijproducten

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 265,0 115,0 130,0 136,5 204,0 205,0 210,0 — 209,0 325,0 157,0 370,0 257,0 221,0 17,3 47,0 62,1 63,0 219,0 247,0 250,0 260,0

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.214 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.150 1.150 1.150 1.150

rin

kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 89 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 157 124 124 124

i g/

74 173 185 49 70 97 128 120 94 69 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 235 200 200 200

vev

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.067 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.056 1.056 1.056 1.056

dve

ds g/k g re

grondstoffen eiwit

s g/k gd grondstoffen energie

vem

s structuur

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 14 22 27 41 87 87 87 87

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

(bron: Liba)

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel citruspulp droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot ddg-tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

16,70 67,10 14,60 68,60 63,83

Zoek, vervang en bespaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

In de vorige editie van VeeteeltVlees is er een fout geslopen in de tabel met de energie- en eiwitprijzen voer. Dit waren de prijzen van een maand eerder. De tabel met de voederwaardeprijzen was wel correct.

maart 2018

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 13 februari 2018. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) is stabiel met 16,7 eurocent. De toeslag voor eiwit (dve) stijgt zeer fors naar 67,1 eurocent. Deze stijging is terug te voeren op de fors gestegen prijzen van zowel sojaschroot als raap(koolzaad)schroot. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarden. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en de voederwaarde. Belangrijk om weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – De opwaartse trend waarvan vorige editie sprake was, heeft zich doorgetrokken. Vooral eiwitrijke grondstoffen laten een fors stijgende trend zien. Sojaschroot en koolzaadschroot zitten nu op ongeveer 125 procent van de voederwaardeprijs. Dit is fors boven de 100 procent. De reden hiervoor is dat de voederwaardeprijzen half februari berekend zijn. In de tussentijd zijn de soja- en raapprijzen flink verder gestegen. – Bierbostel laat een stabiele tot licht dalende prijs zien, het blijft duur voer, maar ten opzichte van soja wordt het interessanter. Vooral ddg en maisgluten blijken waardevolle eiwitvervangers. – Ook de energierijke grondstoffen stijgen. De zetmeelrijke producten blijven onder 100 procent gewaardeerd. Lijnzaadschilfers worden ook stilaan interessanter.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

m/m

58,7 76,9 129,4 61,0 83,2 135,7 231,2 230,1 247,6 206,9 208,2 245,4 208,4 292,0 213,5 253,9 33,7 50,2 57,7 88,7 232,1 215,7 215,7 215,7

205 188 156 101 88 89 85 — 100 132 75 127 120 87 51 94 108 71 94 115 116 121

—

y/y

—

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-marktinfo voer.indd 32

15-03-18 14:35

MARKTINFO VEE

NUCHTERE KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

900

€ 700

700

€ 675

600

dikbilstier dikbilvaars dubbeldoel melkvee

500 400 € 280

300 200

€ 70

100 0

week

Bron: veemarkt les Herolles (Fr.)

euro (max.) per stuk (excl. btw)

Bron: veemarkt Ciney (B.)

800

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,0

4,0 U-€3,60

3,5

U-€3,32

3,0 R -€2,70 R -€2,45

2,5

25 week

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

4,5

R -€ 2,94

2,5

25 week

4,5 4,0 3,5 3,0

E-2017

2,0

U-€2,00

U-2017

R -€ 1,75

R-2017

1,5 1,0

4,0 3,5 S-€3,15

S-2017

E-€2,60

E-2017

U-€2,10

U-2017 R-2017

3,0

1,5 1

25 week

stieren Seurop S2 (2005 = 100)

4,5

R-€1,85

week

110

2,0

S-2017

E-€ 2,35

120

2,5

S-€ 2,75

2,5

5,0

1,0

R- geen notering

S2-PRIJSINDEX

Bron: FOD Economie (B.)

euro (max.)/kg levend gewicht (excl. btw)

U-€ 3,17

3,0

5,0 U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

Bron: veemarkt Brugge (B.)

euro (gem.)/kg levend gewicht (excl. btw)

Bron: veemarkt Agen (Fr.)

U-€ 3,24

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: veemarkt Brugge (B.)

3,5

2,0 1

5,0

2,0

U-stieren 250-300 kg R-stieren 250-300 kg U-stieren 300-350 kg R-stieren 300-350 kg

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.)

100 90 80 70 60 50 40

’14 l ’14 ’15 ’15 ’16 ’16 ’16 l ’16 ’16 ’16 t ’16 ’16 ’16 n ’17 ’17 n ’17 ’17 t ’17v ’17 ’18 jan ju jan dec jan feb jun ju aug sep ok nov dec ja feb ju sep ok no jan maand/jaar

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-marktinfo vee.indd 33

15-03-18 12:45

Ja H

AGENDA

De koeien van de familie Bĳl uit WaarVOORUITBLIK schoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

2018 KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 6 mei 3 juni 24 juni 14 juli 21 juli 25 juli 28 juli 4 augustus 4 augustus 5 augustus 11 augustus 16 augustus 2 september 6 oktober 27 oktober

VEILINGEN 24 maart 26 april

Fokveedag en kalvershow, Sint-Niklaas Intergemeentelijke prijskamp, Tielt Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Sint-Lievens-Houtem Zeeuwse Dag met fokveekeuring en tentoonstelling, Sluis Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Wulpen Veeprijskamp Oosterkempen, Geel ten Aard Nationale keuring Belgisch witblauw, Libramont Grote Prijs Keukens Redant, Erpe-Mere Veluwse vleesveekeuring te Ede Provinciale fokveedag Belgisch witblauw, Alken Gelderse vleesveekeuring te Meerveld/Uddel Vleesveekeuring te Enter Keuring Belgisch witblauw, Geffen Nationale keuring Belgisch witblauw, Hoornaar Nationale keuring blonde d’Aquitaine en piemontese te Mariënheem

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

APRIL GRASLAND redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

Veiling stieren COT te Laren (Gld.) Veiling blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrijk)

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 12-14 mei 27-30 juli 11-14 sept. 3-5 oktober

COLOFON Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

Landbouwbeurs Aquitanima te Bordeaux (Frankrijk) Internationale Landbouwbeurs te Libramont Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrijk) Veehouderijbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrijk)

026 38 98 800 Met de lente op komst hebbentelefoon veehouders Vlaanderen: Vanvolop Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. wordt 09 363 inter92 11, fax 09 363 92 06 aandacht voor hun grasland. Dat grasland e-mail veeteelt@crv4all.com nationaal steeds meer gezien als een mogelijkheid tot s/jaar zijn in het buitenland al opslag van CO2. Ondertussenabonnementsprĳ Nederland en België € 70,30 enkele werkende carbon-credit-systemen. de apriloverige landen In € 132,90 combinatie met abonnement op vakblad editie bekijkt VeeteeltVlees deInmogelijkheden van VeeteeltVlees € 10 korting. CO2-opslag voor veehouders.Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd opweg kalenderjaar De Mercosur-onderhandelingen zijn niet te halenen worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk uit de actualiteit. Over deze onderhandelingen en interper kwartaal. Bel vooreen opgave van eenmet abonnement: nationale handel heeft VeeteelVlees gesprek Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) Herman Claeys en Roel Vaes, België: adviseurs bij Boeren- (078 15 44 44) VRV-klantendienst e-mail klantenservice.nl@crv4all.com bond. Tot slot zijn de meest actuele fokwaarden beschikbaar advertentie-afdeling Jannet Fokkert,De Willem Gemmink, voor stieren van het Belgisch-witblauwras. redactie Froukje Visser brengt een overzicht. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteur Guy Nantier, Wim Veulemans (a.i.) redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booij hoofd uitgeverij Rochus Kingmans redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 49,10, overige landen € 94,35. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemOvername artikelen isvan alleen ming van de redactie. Hoewel aan devan samenstelling de toegestaan na van de inhoud de meeste zorg is toestemming besteed kan door deredactie. redactie Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid onjuistheden of onvolledigheden. aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsonvolledigheden. rechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave Alle auteursrechten en overige intellectuele worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit uitdrukkelĳk van) deze uitgave worden VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of berusten bĳ CRV voorbehouden. Deze rechten openbaar gemaakt worden schriftelijke toestemming BVnac.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV.

advertentie-afdeling Jannet Fokkert, Marco Jansen, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 e-mail advertenties@crv4all.com

toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zijn foto’s van France Blonde d’Aquitaine Sélection (6), OS Blanc Bleu (6), Schaff Angus Valley (7) en Belbeef (30).

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

15-03-18 14:36

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

ANDERS BEKEKEN

veeteeltvlees MAART 2018

VV03-anders bekeken.indd 35

14-03-18 13:35

JASPER D’HERBUCHENNE Op 52 maanden: 1295 kg en 150 cm (+5) Een van de meestgebruikte BBG-stieren • Zéér vlotte en correcte nakomelingen • Hoge karkasindex van 116 • Eerste zoon reeds bij BBG beschikbaar: Rejoui d’Argenton BETTER COWS | BETTER LIFE

153-18 Ad VV-jasper-MRT-NED.indd 1

CRV4ALL.NL

14-03-18 13:13