Clusaga memoria 2019

CLÚSTER ALIMENTARIO DE GALICIA MEMORIA 2019

ASOCIACIÓN CLÚSTER ALIMENTARIO DE GALICIA Queda estritamente prohibida, sen autorización por escrito do editor, calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación da presente memoria.

Xaneiro 2020.

2

ÍNDICE

O Clúster Alimentario de Galicia no 2019.…………………………...…….… 5 Eixe 1. Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade innovadora..…………… 9 Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e a fábrica do futuro…………. 25 Eixe 3. Mercados e internacionalización.…………………………………… 35 Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga…………………….…....... 43

3

O CLÚSTER ALIMENTARIO DE GALICIA NO 2019

4

Clúster Alimentario de Galicia no 2019

A evolución e a estratexia do Clúster Alimentario de Galicia O Clúster Alimentario de Galicia constituíuse en abril de 2010 baixo o liderado das empresas transformadoras de alimentos e bebidas de Galicia máis significativas e agrupando outras entidades diversas: centros tecnolóxicos, universidades, entidades asociativas e máis recentemente empresas de servizos tecnolóxicos. A súa aspiración é a de chegar a integrar a todos os axentes da cadea de valor dos alimentos en Galicia.

Partindo dese panel de indicadores, o sistema de seguimento, avaliación e actualización prevé catro tipos de actividades entres as que destaca o informe anual do que se da conta neste documento.

Nos primeiros anos o Clusaga desenvolveuse a partir do Plan Estratéxico 2011-2015, que contribuíu a orientar o seu proceso de crecemento inicial e consolidación. O Plan Estratéxico 2016-2020, vixente na actualidade e, define a estratexia para o que debe ser o período de reforzamento e madurez do clúster.

A proposta de actualización do Plan para os anos 2019-2020 mantén a estrutura básica do Plan Estratéxico 2016-2020, a proposta de actualización para os anos 2019-2020 inclúe como novidades:

O Plan Estratéxico 2016-2020 corrixiu unha eiva detectada no plan anterior, establecendo un sistema que permita avaliar regularmente o grao de execución das medidas previstas e, máis importante aínda, que xere información para a discusión e toma de decisións sobre a modificación e/ou actualización do Plan. Este sistema ten como base unha serie indicadores de execución, de resultados e impacto das diferentes medidas; para os que se estableceron os valores obxectivo a alcanzar no período 2016-2020.

Na seguinte infografía resáltanse os feitos máis destacables ata o momento da historia do Clúster:

Abril O 28 de abril de 2010 constitúese a Asociación Clúster Alimentario de Galicia 2010

Novembro Inagurase o sitio web

Xaneiro Entra en vigor o primeiro plan estratéxico do Clúster 2011-2015 2011

Xuño Inscrición no Rexistro de Agrupacións Empresariais e innovadoras do Ministerio de Industria

2012 Setembro O Clúster recibe a Bronze Label of the European Cluster Excellence Initiative (ECEI)

Febreiro Apertura da primeira oficina comercial en China

2013 Outubro Apertura da primeira oficina comercial en USA

Asemade a avaliación intermedia, que se completou a principios de 2019 e que conlevou a actualización do contido do Plan Estratéxico 2016-2020 na súa etapa final.

•

O reforzamento das cuestións relacionadas coa sustentabilidade ambiental, cunha mención especial á Bioeconomía e á Economía Circular, na formulación dos obxectivos estratéxicos.

•

A incorporación desas cuestións, e doutros cambios derivados do balance da aplicación do Plan nos anos 2016-2018 e das valoracións e propostas dos socios, no contido dos eixes e medidas.

Isto leva a introducir modificacións nalgunhas medidas e liñas concretas de actuación dos catro eixes, especialmente no eixe 2 que ve alterada a súa propia denominación: emprendemento, sustentabilidade e avance cara á fábrica do futuro.

Novembro Clusaga recibe a primeira axuda do IGAPE para Agrupacións Empresariais innovadoras

2015 Xuño Celébrase a primeira edición dos Premios Galicia Alimentación

Xuño Celébrase a I Edición do Foro Galicia Alimentación 2016 Xaneiro Redáctase o plan estratéxico 2016-2020

Xaneiro Comeza a aceleradora Business Factory Food

Decembro O Cluster asina a constitución do DIH FoF

2019

Marzo Asinase o AHFES o primeiro proxecto europeo que lideramos

5

Clúster Alimentario de Galicia no 2019

Os asociados ao Clúster Alimentario de Galicia

O Clúster Alimentario de Galicia integra as máis significativas empresas transformadoras de alimentos e bebidas da Comunidade Autónoma xunto con entidades asociativas, centros tecnolóxicos e universidades; coa aspiración de chegar a integrar a todos os axentes da cadea de valor dos alimentos en Galicia.

Caracterización da base empresarial As empresas, actualmente socias do Clusaga, cobren a totalidade das ramas relevantes da industria alimentaria galega, aínda que cun peso relativo e, por tanto, un grao de representatividade variable dunhas a outras.

Neste ámbito, partindo dos 21 socios fundadores, o Clusaga experimentou un incremento continuado do número de membros ata acadar os 93 actuais (31 decembro de 2019).

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

Aceites Abril S.L. Adegas Terra de Asorei S.L. Agrupación de Cooperativas Lácteas S.L. Alasature S.L. Ambical Proyectos S.L. Argimiro Levoso Touceda ASM Soft S.L. Berete S.L. Biscuits Galicia S.L. Bodegas Martín Códax S.A.U. Boto Hosteleri S.L. Cafés Candelas S.L. Calvo Conservas S.L.U. Casa Grande de Xanceda S.A.T. Casa Santoña S.L. Central Lechera Gallega S.A. Clavo Food Factory S.A. Cofrico S.L. Conejos Gallegos S.C.G. Congalsa S.L. Conservas Antonio Alonso S.A. Coop. Agraria Condado Paradanta S.C.G. Coop. Vitivinícola Arousana S.C.G. Coop. Campo Capela S.C.G. Cooperativas Orensanas S.C.G. (CorenS.C.G.) Coremain S.L.U. Corporación Laber Laboratorio Consultoría S.L. Cuevas y cía S.A. Customdrinks S.L.U. (Corpo. Hijos de Rivera) Dairylac S.L. Deinaal Soluciones Agroalimentarias S.L. DS Smith Packaging Galicia S.A. Ecovinal S.L.U. Embutidos Montepicato S.L. Feiraco Lácteos S.L. (Grupo CLUN S.C.G.) Freshcut S.L. Frigoríficos Arcos S.L. Galicia Calidade S.A.U. Galigrain S.A. Gallega de Distribuidores Alimentación S.A.U.

Empresas 41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

Gallega de Patatas S.L.U. Glaucor Ingeniería S.A. González Carballal S.L. Granja Campomayor S.L. Hornos de Lamastelle S.A. Industrias de Panificación Campelos Do Coto S.L. Indutec Ingenieros S.L.U. Innolact S.L. Jamones González S.L.U. Jealsa Rianxeira S.A. Kiwi Atlántico S.A. Lácteos Lorán S.L. Lago Aves Huevos y Caza S.A. Lambone en Casa S.L. Larsa (Corporación Alimentaria Peñasanta S.A.) Lugar da Veiga S.L. Manufaturas Ibéricas S.A. Medicinal Gardens S.L. MG Nutrición 3g S.L Mieles Anta S.L. Nor-Ibérica De Bebidas S.L. Nueva Pescanova S.L. Panadería Toñito S.L. Pazo de Vilane S.L. Pereira Productos del Mar S.A. Portomuíños S.L. Queixería Barral S.L.U. Queixerías Prestes S.L. Queizúar S.L. Quival S.A. Randstad Empleo ETT Real Conservera Española S.L. Tastelab S.L. Torre De Núñez de Conturiz S.L. Vegonsa Agrupación Alimentaria S.A. Vermutería de Galicia S.L. Vinigalicia S.L. Viña Costeira S.Coop. Galega Viña Moraima S.C.G.

6

Clúster Alimentario de Galicia no 2019

Ademais das catro asociacións empresariais, tres Consellos Reguladores e os socios propiamente ditos, o Clusaga, conta cun número importante de empresas, cooperativas e produtores primarios de distintas ramas vinculados ás súas actividades a través desas entidades representativas. Sendo así, a representatividade do Clusaga vese notablemente reforzada se aos socios, en sentido estrito, socios primarios, engadimos as empresas e outros axentes que participan indirectamente a través de asociacións empresariais e Consellos (socios secundarios).

As tres universidades galegas, socias do Clúster, teñen a consideración de Campus de Excelencia Internacional a través dos proxectos Campus Vida, Campus Terra e Campus do Mar, proxectos que inclúen na súa definición liñas de investigación e infraestruturas para a investigación con elevado potencial para a industria alimentaria, unha base sólida para avanzar nas sinerxías universidadeempresa.

Os centros tecnolóxicos relacionados co sector alimentario asociados ao Clúster apoian ás industrias do sector a mellorar a súa capacidade de innovación e adaptación ás novas tecnoloxías.

Asociacións empresariais | Outras entidades representativas 80. Agrupación de Produtores de Parques de Cultivo de Carril 81. Asociación Española de Mayoristas Importadores, Transformadores y Exportadores de Productos de la Pesca y Acuicultura 82. Asociación Nacional de Fabricantes de Conservas de Pescados y Mariscos 83. Consello Regulador Denominación de Orixe Protexida Queixo Arzúa Ulloa 84. Consello Regulador do Mexillón de Galicia 85. Indicación Geográfica Protegida Ternera Gallega 86. Unión de Cooperativas Asociación Galega de Cooperativas En conxunto, as empresas integradas como socios individuais supoñen o 3 % das existentes na industria alimentaria galega.

Sendo un número limitado, contan con 7.432 ocupados (25 % do sector) e unha cifra de negocios de 3.637 millóns € (40,32% do sector). Ademais, se engadimos a eses socios os pertencentes a asociacións membros do Clúster, o total de empresas vinculadas, directa ou indirectamente, ao Clusaga ascenden a 331 (12,84% da industria de alimentación e bebidas de Galicia) contan con 16.246 ocupados (o 54,06% da industria alimentaria) e 4.291 millóns de € de cifra de negocio (un 47,6%) do sector.

Centros de producción da industria alimentaria de Galicia

2.577

Empregos de socios do Clúster

7.432

Universidades 87. Universidade da Coruña - Campus Innova e Campus Sustentabilidade 88. Unersidade de Vigo – Campus do Mar e Campus Auga 89. Universidade de Santiago de Compostela – Campus Vida e Campus Terra

Centros tecnolóxicos 90. Aula de Productos Lácteos y Tecnologías Alimentarias APLTA 91. Centro Tecnolóxico Nacional de Conservación de Produtos da Pesca CECOPESCA 92. Fundación Centro Tecnolóxico da Carne CTC 93. Fundación Instituto Tecnolóxico de Galicia ITG

30.050 7682 Empregos alimentación Galicia

9.019 M€ Cifra de negocio do Sector en Galicia Cifra de negocio socios do Clúster

3.637 M€

Fonte: elaboración propia.

7

EIXE 1. IMPULSO DA I+D+i E REFORZO DA CAPACIDADE INNOVADORA

Imaxe 1.1. Laboratorio CYTMA ANFACO-CECOPESCA.

8

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

EIXE 1. IMPULSO DA I+D+i E REFORZO DA CAPACIDADE INNOVADORA

Imaxe 1.2. Encontros Universidade Empresa na Universidade de Vigo, 5 de abril.

O Eixe 1, centrado no Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade innovadora, comprende cinco medidas de actuación de acordo ao Plan Estratéxico 2016-2020. As medidas de actuación inclúen, ademais do desenvolvemento de servizos de apoio á innovación e da promoción da cultura de cooperación entre empresas e centros tecnolóxicos e de investigación, tres ámbitos de actuación para o impulso de proxectos de innovación:

•

Alimentos innovadores, seguros e . saudables, adaptados ás tendencias do consumo.

•

Novos procesos e tecnoloxías no sector alimentario integrados na bioeconomía.

•

Sistemas intelixentes de xestión e novos modelos de comercialización máis flexibles.

Imaxe 1.3. Workshop sobre Proxecto piloto de implantación de metodoloxías de deseño estratéxico. GAIN, 18 de decembro.

9

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

MEDIDA 1.1. Desenvolvemento de servizos de apoio á innovación Sistema de vixilancia tecnolóxica e competitiva global de alimentos e bebidas Insight Market é o sistema de vixilancia competitiva que permite obter e sistematizar información do mercado global de alimentos, como unha ferramenta que permite mellorar a información das empresas sobre a competencia e tecnoloxía para detectar novas oportunidades de negocio e definir ideas innovadoras, dando resposta ás tendencias máis actuais do mercado dos alimentos.

Os principais elementos que inclúe este servizo son: 1. Sistema de información sectorial e baixo demanda sobre a oferta tecnolóxica e tecnoloxías dispoñibles en temáticas específicas.

2. Sistema de información sectorial e baixo demanda coa elaboración de informes específicos nas áreas de ingredientes, novos produtos, packaging e tendencias de consumo.

3. Sistema de información sectorial e baixo demanda coa elaboración de informes específicos de lexislación sobre a información facilitada ao consumidor.

Este servizo inclúe en 2019 o acceso a informes baixo demanda de tecnoloxías e produtos para o sector da alimentación e as bebidas a nivel mundial, mediante a explotación das bases de datos Mintel Global Market Research e Innova Market Insight.

Complementariamente, inclúese no sistema o estudo do comportamento do consumidor e das tendencias en relación cos produtos e servizos das empresas, como unha ferramenta de mellora no lanzamento de novos produtos ao mercado investigando as preferencias do consumidor con implicacións no deseño do produto, envase ou a súa propia formulación, a súa relación coa competencia e a adaptación do mesmo á realidade do mercado.

21 Informes 2019

Imaxe 1.4. Informe de tendencias globais en alimentación 2019.

10

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Misións tecnolóxicas O Clúster Alimentario de Galicia organizou no marco do proxecto New Frontiers in Food diversas misións de ámbito tecnolóxico en 2019: Misión á Food Ingredients Europe (París). 5 6 decembro 2019.

Unha plataforma onde se presentaron as tendencias futuras, con máis de 1.700 provedores que exhiben os ingredientes e tecnoloxías de alimentos e bebidas máis innovadoras de todo o mundo.

Misión a Vitafoods Europe 2019 (Xenebra).

6-9 maio 2019.

Vitafoods Europe é o evento por excelencia ao que acoden as entidades da cadea de subministración de nutracéuticos para establecer relacións comerciais. Os visitantes poden obter ingredientes de alta calidade, materias primas, servizos e outros produtos de máis de 1.200 provedores, coñecendo as innovacións no ámbito da nutrición funcional e os nutracéuticos en todo o mundo.

Imaxe 1.5. Feira Vitafoods en Suíza, 7-9 maio de 2019.

Misión a Hannover Messe (Hannover). 15 Abril 2019.

A Feria Hannover Messe, consolídase como un dos eventos de tecnoloxía máis importantes do mundo onde cada ano máis de 23.000 expositores presentan os últimos avances tecnolóxicos para a industria. A edición de 2019 estivo centrada nas tendencias en manufactura, sustentabilidade, mobilidade, urbanización e loxística; e as innovacións en robótica, Industria 4.0, intelixencia artificial, IoT, realidade aumentada, sistemas de enerxía e tecnoloxías ambientais. O grupo de empresas visitantes coordinadas por Clusaga completou visita guiada específica sobre a temática Mobilidade e Produción onde expositores como: PcVue GmbH, Innogy eMobility Solutions GmbH, Instituto de Tecnología de Karlsruhe (KIT), Bertrandt AG, BSM, Siemens e ads-tec Administration GmbH amosaron as súas solucións tecnolóxicas específicas.

Misión a Future Food Tech (San Francisco).

17-22 marzo 2019.

Future Food Tech é un dos foros sectoriais máis importantes a nivel global reunindo a máis de 400 participantes.

Inversores, emprendedores, industria e startups debateron sobre os retos do sector, mostraron novas solucións, compartiron experiencias e oportunidades de innovación, colaboración e inversión.

11

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Misión a China. 13-17 maio 2019.

Na misión, a delegación completou diversas visitas. En Xiamen, ao centro de I+D de Yinlu Foods Group Co. Ltd., unha empresa especializada en bebidas e conservas que producen para Nestlé China. En Shanghai, a delegación visitou o campus de innovación e laboratorios de DSM, unha empresa multinacional activa nos campos da saúde e a nutrición, e a Universidade do Océano de Shanghai para ver o seu centro de investigación en tecnoloxía de alimentos.

Imaxe 1.6. Reunións con FIAP en Curitiba, Brasil, novembro de 2019.

Misión a Brasil: 4-8 novembro 2019.

Como parte da misión directa do proxecto NF4 a Brasil, a delegación realizou visitas ás instalacións do Instituto de Tecnoloxía de Alimentos (ITAL), á AgTech Garage, e á incubadora tecnolóxica da Facultade de Enxeñaría de Alimentos da Universidade de Campinas. A delegación tamén visitou a cidade de Curitiba onde aprenderon sobre o ecosistema de innovación do sector con presentacións de FIEP (o Instituto de Innovación Alimentaria), o Instituto de Tecnoloxía Alimentaria, e visitaron Tecpar, unha empresa pública que opera en investigación, desenvolvemento tecnolóxico e innovación.

18 Participantes en misións de 10 empresas

6

Imaxe 1.7. Visita a ITAL en São Paulo, Brasil, novembro de 2019.

Imaxe 1.8. Laboratorios de DSM en Shanghai, China, maio de 2019.

Misións tecnolóxicas Imaxe 1.5.

Hannover Messe

12

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

MEDIDA 1.2. Promoción da cultura de cooperación entre empresas e centros tecnolóxicos e de investigación do sistema de I+D no ámbito alimentario, para facilitar a transferencia de coñecemento.

Clubs de Innovación Este proxecto baséase na organización de programas de formación, talleres, conferencias e foros para fomentar o intercambio de coñecementos e o traballo en redes, así como a cooperación transnacional. Preténdese ofrecer un espazo de intercambio de experiencias e coñecementos en relación aos temas vinculados coa innovación en alimentación e establecer colaboracións.

Na última metade do ano 2019, organizáronse tres xornadas de traballo que tiveron lugar o 12 de setembro, 22 de outubro e 18 de decembro 2019. Nelas participaron dez empresas socias do Clusaga: Bodegas Martín Códax, Casa Grande de Xanceda, Congalsa, Cooperativa Vitivinícola Arousana, Cooperativas Orensanas, Corporación Alimentaria Peñasanta, Dairylac, Nueva Pescanova, Panadería Toñito e Portomuíños.

Programa de Deseño para a innovación 2020 No 2019 desenvolveuse o proxecto piloto Implantación de metodoloxías de deseño estratéxico en empresas do sector alimentario, que busca capacitar a empresas do sector alimentario galego para que invistan en deseño vinculado á I+D+i e promovan a innovación e a transferencia de tecnoloxía da I+D en novos produtos e/ou servizos, procesos e estratexias de negocio, mediante o emprego de metodoloxías de deseño estratéxico.

Para a consecución deste obxectivo, promoveuse a relación entre pemes e profesionais do deseño, co obxectivo de que a súa cooperación xere produtos e servizos innovadores que atendan as novas esixencias do mercado. Utilizouse para tal fin a Outcome Driven Innovation (ODI), unha metodoloxía desenvolvida por Anthony W. Ulwick que facilita a innovación empresarial a través do deseño.

Este proxecto enmárcase no Programa Deseño para a Innovación 2020 e esta iniciativa piloto sectorial é froito da colaboración entre a Axencia Galega de Innovación e o Clusaga.

Workshop Packaging alimentario: deseño, sustentabilidade e seguridade O 18 de xullo de 2019 o Clusaga organizou este workshop no que participaron 77 asistentes. No workshop interviron expertos de empresas Ecoembes, Sigillum Knowledge Solutions, Tuapli, DS Smith Iberia, Gráficas Salnés, Ainia Centro Tecnológico, Clúster de Comunicación de Galicia, DIDAC - Instituto do Deseño e das Artes Contemporáneas, e GAIN. Ciclo Panorama da lexislación aplicable a envases e implicacións na seguridade alimentaria Durante o 29 de novembro e o 13 de decembro tiveron lugar as xornadas que o Clusaga organizou en colaboración con Sigillum Knowledge Solutions. As sesións permitiron aos asistentes coñecer a lexislación da UE, China e Estados Unidos aplicable á seguridade dos envases alimentarios e as súas implicacións.

Imaxe 1.9. Workshop sobre Proxecto piloto de implantación de metodoloxías de deseño estratéxico, GAIN,12 de outubro.

13

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Programa AgroBiotech Innovación O Programa AgroBiotech Innovación é un programa de aceleración para impulsar o crecemento sustentable a través da aceleración da innovación das pemes galegas en fase de consolidación en tres sectores estratéxicos: biotecnoloxía, alimentación e biomasa. Este programa está potenciado pola Consellería de Economía e Industria, a través da Axencia Galega de Innovación (GAIN) e polo Parque Tecnolóxico de Galicia (Tecnópole) e coa colaboración do Clusaga e outras entidades.

As empresas que participan en AgroBiotech Innovation reciben titorizaxe para consolidar o seu modelo de negocio, perfilar os seus produtos e identificar novos segmentos de clientes e recursos de financiamento.

Este ano 2019 tivo lugar a III convocatoria do programa AgroBiotech no que se presentaron 11 empresas do sector agroalimentario. Delas, cinco foron seleccionadas para participar no programa: Tastelab, Dairylac, Vermutería de Galicia, Orballo Innovaciones Forestales e Horticultura hidropónica.

Este programa ofrece as seguintes accións especializadas para cada peme: •

Titorización e Aceleración, deseñando un plan de traballo cun itinerario específico para cada unha delas.

•

Profesionalización e capacitación específica sobre plans de negocio, recursos humanos, protección da propiedade industrial, modelos de crecemento, comercialización internacional, comunicación centrada no negocio.

•

Visibilización e Networking. O pasado 22 de novembro do 2019 organizouse AgroBiotech Innovation FEST, que é a terceira edición do Encontro AgroBiotech, no que participou o Clusaga. Neste encontro déronse cita empresas, outros clústeres, as asociacións e os centros tecnolóxicos máis relevantes, co obxectivo principal de xerar sinerxías de negocio.

Imaxe 1.10. Foto de grupo das empresas participantes no programa AgroBiotech, Tecnópole Ourense, 22 de outubro.

16 14

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Rede Galega de Riscos Emerxentes en Seguridade Alimentaria A Rede Galega de Riscos Emerxentes en Seguridade Alimentaria (Risegal) nace no ano 2017 coa misión de identificar novos riscos para a seguridade alimentaria ao longo da cadea dos alimentos en Galicia e propor accións a fin de garantir a súa salubridade. Con isto, preténdese incrementar a seguridade do consumidor e reforzar a competitividade do sector industrial galego. RISEGAL obtivo apoio da Axencia Galega de Innovación (GAIN) para a creación desta plataforma científica.

RISEGAL conta, ademais do CSIC e as tres universidades galegas, coa colaboración do Clúster Alimentario de Galicia (Clusaga) e da Rede Galega de Vixilancia en Saúde Pública (RGVSP).

O Clusaga, como membro activo da rede, participou en diversas xornadas, como a organizada no Campus de Vigo o 9 de xullo do 2019 e a organizada no edificio FEUGA o 9 de setembro sobre os riscos emerxentes en moluscos bivalvos. Como peche da actividade da rede, realizouse una xornada sobre a vixencia deste proxecto o 16 de outubro no edificio Miralles do Campus de Vigo.

Imaxe 1.11. Ponentes segunda Xornada sobre riscos emerxentes, 16 de outubro, Edificio Miralles da Universidade de Vigo.

Imaxe 1.12. Segunda Xornada sobre riscos emerxentes, 16 de outubro, Edificio Miralles da Universidade de Vigo.

15

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

MEDIDA 1.3. Dinamización de proxectos colaborativos dirixidos a desenvolver alimentos innovadores, seguros e saudables, adaptados ás tendencias do consumo Innovation in personalised Nutrition through Cluster cooperation in Silver economy O obxectivo xeral do proxecto INCluSilver é apoiar a colaboración, en particular entre empresas, en distintos sectores que faciliten o desenvolvemento de ideas innovadoras no ámbito da nutrición personalizada para a poboación sénior. Céntrase na liña de facilitar a colaboración, o intercambio de información e a prestación ou canalización de servizos especializados e personalizados de apoio ás empresas. Está formado por un consorcio de oito entidades: Clúster Alimentario de Galicia, Surrey University, Danish Food Clúster, Whitaker Institute for Innovation and Societal Challenge, Corallia Clústers Initiative, INNOSKART ICT Clúster, Agropolis International, liderados por Skane Food Innovation Network. O proxecto está en curso entre 2017 e 2020, sendo financiado polo Programa Europeo de Desenvolvemento e Innovación Horizonte 2020, cun orzamento total de 4.115.121 €.

A idea básica do proxecto é responder ás necesidades dos consumidores do segmento da poboación sénior. Con tal fin, o proxecto INCluSilver constrúe un marco de colaboración e proporciona ás pemes ferramentas para aumentar as súas capacidades de innovación: o acceso ao coñecemento, ao financiamento, ás infraestruturas e aos mercados.

Entre os principais beneficios recibidos polas empresas e entidades participantes está o apoio financeiro directo (cheques de innovación) e técnico (servizos de apoio á innovación) para aumentar a capacidade de innovación; ademais de asesoramento individualizado, actividades de formación avanzada e unha contorna colaborativa virtual de apoio á innovación aberta.

O 15 de febreiro fíxose pública a última convocatoria de financiamento do proxecto e grazas a xestión por parte do Clusaga, dous novos proxectos foron seleccionados para participar con apoio financeiro directo. Isto completa un total de 14 pemes as que se lles outorgou financiación durante os tres anos de duración do proxecto.

Coa finalidades de dar a coñecer os servizos do proxecto INCLuSilver sobre innovación en nutrición personalizada, realizáronse varios workshops online nos que participaron expertos de cada país.

Asemade, o Clusaga participou nunha reunión con socios do proxecto en Bruxelas os días 1 e 2 de outubro onde se planificou a conferencia de peche do proxecto que terá lugar o 21-23 de xaneiro de 2020 en Aarhus, Dinamarca.

Imaxe 1.13. Proxectos financiados no marco do proxecto INCluSilver dende o 2018.

MuscleCare Ideas generation

Health-4-Aging WellB+

Health Nutrigen Eat Good, Exercise Good

Ideas generation

FungitechOnco Silver Algae

16

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

2IV- Ideas Innovation Voucher Son axudas para a maduración de ideas e proxectos relevantes.

Neste caso organizáronse dous eventos de formación e networking en innovación en París e Budapeste. Grazas á xestión do Clusaga foi posible que sete empresas do sector, puidieran participar en dito evento: Taste lab S.L. ; Portomuiños S.L., Freshcut S.L., Bioinicia S.L., Dietary molecular diagnostics S.L., Bialactis biotech S.L. e Dairylac S.L.

PIV-Demonstration Voucher Son axudas a proxectos de demostración tecnolóxica nun ambiente operativo real. Neste caso o Clusaga financiou con axudas de ata 60.000 € a seis empresas:

MG Nutrición 3G S.L. Demostración da eficacia dunha nutrición personalizada para a prevención de enfermidades. cun test xenético que permita coñecer a predisposición individual a once enfermidades comúns entre os maiores.

Portomuíños S.L. Desenvolvemento dunha nova gama de sopas / cremas saudables, formuladas a base de algas e outros ingredientes orgánicos; que cubran as necesidades nutricionais específicas da poboación de idade avanzada, e teñen propiedades adaptadas do produto.

Afferent Technologies S.L.

Dietary Molecular Diagnostics S.L. O obxectivo principal deste proxecto de innovación é a demostración nun ambiente operativo (demostración a gran escala) de WellB +, un novo servizo de B&C que proporciona recomendacións nutricionais persoais precisas para cada individuo. Este sistema integra datos metabólicos, xenéticos e bioquímicos con outra información persoal, como historia médica, nutrición e actividade física.

Eurob Creative S.L.N.E.

MuscleCare: tecnoloxía de control de EMG Muscle para decisións dietéticas baseadas na evidencia cara á protección do ton e forza muscular máis alá de 50 anos.

Precision for Health S.L. Este proxecto pretende validar nun ambiente operativo a nosa innovadora plataforma de saúde electrónica H4Aging, baseada en chips xenéticos validados, proporcionará á poboación prateada recomendacións nutricionais e formulacións de suplementos alimentarios personalizadas segundo o seu perfil xenético.

Eat Good, Exercise Good (E2G): O proxecto piloto de demostración na contorna real con usuarios maiores, dirixido a mellorar a súa calidade de vida proporcionándolles capacidades de seguimento físico, exercicio para promover técnicas de gamificación e recomendacións dietéticas personalizadas, baseadas en as súas necesidades e hábitos, así como na creación de comunidades virtuais Imaxe 1.14. Equipa de Dietary Molecular Diagnostics seleccionados para participar cun cheque de innovación grazas o seu proxecto WellB+

17

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

AHFES A Quadruple Helix Atlantic Area Healthy Food Ecosystem for Growth of SMEs

Imaxe 1.15. Consorcio de AHFES durante xornada de presentación do proxecto, Santiago de Compostela, 6 de novembro.

O propósito do proxecto AHFES (Ecosistema Atlántico de Alimentación Saudable) é contribuír á mellora competitiva e ao crecemento da cadea de valor dos alimentos e estilo de vida saudables, fortalecendo un ecosistema de innovación transnacional que facilite o acceso das pemes a coñecemento, socios e mercados, ademais de axudar a aliñar a oferta de produtos y servicios coas necesidades e expectativas do consumidor. Así, AHFES ten como misión conseguir un ecosistema de alimentos saudables na zona atlántica baseado na cuádrupla hélice.

O ecosistema de cooperación de AHFES ten os seguintes obxectivos: •

Fortalecer a cooperación nas áreas de alimentación, saúde e TIC, a través de mecanismos que faciliten o networking e o intercambio de coñecemento.

•

Fomentar a competitividade das pemes, proporcionándolles para iso servizos de apoio avanzados e personalizados que faciliten a innovación.

•

Aumentar a conciencia dos consumidores sobre a importancia da innovación, obtendo a súa confianza e promovendo estilos de vida máis saudables.

Os resultados esperados no proxecto inclúen: •

Análise do mercado de alimentos e estilo de vida saudables;

•

Análise das tendencias actuais dos consumidores en canto a alimentos e estilos de vida saudables;

•

Mapeado do ecosistema de innovación de alimentos e estilos de vida saudables;

•

Identificación dos retos e oportunidades do sector;

•

Apoio na creación de transnacionais para a innovación;

•

Accións de formación en innovación para pemes e sesións de aprendizaxe conxuntas.

alianzas

AHFES está liderado polo Clusaga e conta coa participación de outras oito organizacións: Northern Ireland Food & Drink Association, Association du Pole de Competivite VALORIAL, EIT Food CLC South, S.L., National University of Ireland Galway, Instituto Nacional de Saúde Dr.Ricardo Jorge, InovCluster - Associação do Cluster Agroindustrial do Centro, BIC Innovation, e Llywodraeth Cymru (goberno de Gales).

18

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Durante o ano 2019 o Clusaga liderou a realización de dous importantes eventos do proxecto AHFES. Por una banda, en xuño de 2019 realizouse en Santiago de Compostela a reunión de arranque do proxecto, na que participaron representantes dos socios do consorcio e na que se acordaron as primeiras accións do proxecto.

Por outra banda, en novembro de 2019 tivo lugar, tamén en Santiago, unha xornada na que se deu a coñecer os obxectivos e beneficios do proxecto AHFES para as empresas, universidades, administración e consumidores, isto é, elementos da cuádrupla hélice. Alén de representantes do consorcio, a xornada contou con expertos da industria (como Unilever, Kerry Group ou Gadisa) e da administración (como a Xunta de Galicia, o goberno de Gales, o Joint Research Centre da Comisión Europea e o programa Interreg Espazo Atlántico. Así, a xornada dou unha ampla perspectiva das medidas públicas rexionais que apoian a innovación no sector da alimentación, necesidades e tendencias do Consumidor en alimentos saudables e innovadores y historias de éxito sobre produtos alimentarios saudables innovadores.

Ademais destes eventos de relevancia, Clusaga como socio e líder do proxecto levou a cabo a coordinación e seguimento do avance do proxecto; Destaca asemade a contribución á análise das estratexias e políticas de innovación actuais no ámbito dos alimentos e estilo de vida saudables, concretamente en Galicia. Asemade elaborará casos de estudo, á análise de tendencias e boas prácticas en cooperación cuádrupla hélice para a innovación e a competitividade no Espazo Atlántico.

O proxecto AHFES, que comezou en marzo de 2019, estará en curso ata febreiro de 2022.

Trátase dun proxecto financiado polo programa Interreg Atlantic Area, e ten un orzamento total de 1.213.047 euros.

Imaxe 1.16. Xornada de presentación pública do proxecto, Santiago de Compostela, 6 de novembro.

Imaxe ?. Foto de grupo do consorcio de AHFES durante a a xornada de presentación pública do proxecto AHFES en novembro de 2019

19

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

NUTRIAGE Solucións Avanzadas para un Envellecemento Saudable a Través da Nutrición Este proxecto ten como obxectivo a xeración de solucións avanzadas en investigación e innovación, orientada á demanda de novos produtos adaptados, para mellorar a calidade de vida das persoas maiores na Eurorrexión Galiza-Norte de Portugal. O proxecto está financiado polo programa Interreg España Portugal cun orzamento total de 3.507.317€, estando en curso ata o ano 2021.

O desenvolvemento do proxecto estase levando a cabo por un consorcio formado pola Asociación Clúster Alimentario de Galicia – Clusaga, a Consellería de Política Social, Xunta de Galicia (Coordinador), a Universidade de Santiago de Compostela, a Universidade Católica Portuguesa – Centro Rexional do Porto, a Associação Integralar (PortugalFoods), a Asociación Nacional de Fabricantes de Conservas de Pescados e Mariscos – Centro Técnico Nacional de Conservación de Produtos da Pesca (ANFACO-CECOPESCA), o Instituto Politécnico de Viana do Castelo Fundación para a Investigación, o Desenvolvemento e a Innovación Ramón Domínguez (Fundación Ramón Domínguez) e a Santa Casa da Misericordia do Porto.

Durante o transcurso do ano 2019, o Clusaga participou en varias reunións cos socios do proxecto coa fin de organizar as tarefas e actualización das actividades.

Durante este ano o Clusaga participou activamente en diversas actividades do proxecto. Dentro delas, encóntrase o I Congreso Nutriage, organizado por a Fundación Instituto de Investigación Sanitaria (FIDIS) o pasado 26 de novembro. Nel déronse a coñecer os resultados preliminares das actividades iniciais do proxecto.

O 3 de outubro, Clusaga organizou en Santiago de Compostela a Xornada Promoción do envellecemento saudable a través da nutrición e dieta atlántica.

Na devandita xornada déronse a coñecer os resultados do desenvolvemento do proxecto Nutriage, cuxo obxectivo é asegurar o envellecemento saudable da poboación a través dunha alimentación baseada na dieta atlántica. Tamén, se abordou o envellecemento saudable e dieta atlántica desde unha perspectiva científica e a alimentación sénior e as súas oportunidades de negocio.

Imaxe 1.17. Xornada sobre Nutriage, 3 de outubro. Presentación da guía dos criterios principais dos produtos adaptados a persoas maiores

20

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

O Clusaga lidera a caracterización e optimización de produtos adaptados á poboación sénior e elaborou os seguintes informes: •

Estudo de mercado sobre a poboación sénior.

•

Guía de criterios principais dos produtos adaptados á terceira idade.

Nesta actividade completouse o desenvolvemento de novos ou mellorados produtos alimentarios, incorporando as demandas, preferencias e necesidades específicas da poboación sénior. Os produtos foron desenvoltos a nivel piloto polos centros tecnolóxicos (ANFACO-CECOPESCA e a Aula de Produtos Lácteos e Tecnoloxías Alimentarias - USC) conxuntamente coas empresas participantes do proxecto (CLUN, Porto-muíños e Queizúar).

B

A

D

C

A. Postre Silver de arroz e confitura de grosella con algas mariñas.

B. Cremoso Silver de framboesa e algas mariñas ECO C. Iogur natural Omega 3

Unicla

D. Bebida hospitalaria hidrolizado proteico.

enriquecido

con

elaborada

con

Imaxe 1.18. Xuntanza de socios do proxecto Nutriage, Oporto, 8 de maio do 2019

21

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

MEDIDA 1.4. Dinamización de proxectos singulares transversales para o desenvolvemento de novos procesos e tecnoloxías no sector alimentario integrados na bioeconomía Connecting smart sensor systems for the food industry Connsensys é un proxecto financiado no programa COSME (especialización intelixente) da UE, que busca fomentar a colaboración para a transformación dixital na industria alimentaria.

O proxecto desenvólvese entre os anos 2018 e 2020 cun orzamento total de 466.628€. As áreas temáticas industriais do proxecto inclúen: fabricación avanzada, transformación dixital, Industria 4.0 e big data.

Conta coa participación de Flanders Food (BE), INNOSKART (HU), Campden BRI (HU), FoodProcessing Iniative (DE), ASINCAR (ES), Clusaga (ES) e Fundación ITG (ES).

A cooperación entre estes clústeres e os centros tecnolóxicos mellorará a contorna empresarial para as pemes e maximizará as sinerxías, facilitando a transferencia dos resultados de I+D e a introdución, validación e implementación de solucións na industria alimentaria.

O obxectivo de Connsensys é crear unha rede europea de living labs interconectados e de acceso aberto para facilitar a implantación de sistemas de sensores intelixentes na industria alimentaria, establecendo servizos de apoio compartidos para as empresas e de intelixencia tecnolóxica.

Para lograr estes retos, os socios están a traballar nun modelo innovador que promova a sensibilización e a aplicabilidade dos sistemas de sensores intelixentes na industria alimentaria.

O proxecto tivo unha reunión de consorcio o 4 de abril de 2019 en Bruxelas, onde se realizou unha re-planificación das actividades inicialmente previstas para aliñarse co proxecto S3Food e maximizar o impacto.

Dentro desta re-planificación programáronse diferentes xornadas rexionais baixo o concepto de Regional Multistateholder Brainstorming Sesions que, no caso de Galicia, foi organizada polo clúster o día 10 de xullo cunha considerable asistencia de empresas alimentarias, provedores de tecnoloxías, universidades e centros tecnolóxicos.

Previamente a esta reunión, levouse a cabo un diagnóstico que facilitase o coñecemento da situación das empresas alimentarias en relación co grado de sensorización; e por outro lado a identificación de empresas e centros tecnolóxicos que teñan unha oferta clara e de mercado respecto a solucións de sensorización útiles para o sector.

Imaxe 1.19. Regional Multistateholder Brainstorming Sesion organizada por Clusaga, Santiago de Compostela, 10 de xullo

22 22

Eixe 1. Impulso da I+D+i e capacidade innovadora

Smart sensor systems for food safety, quality control and resource efficiency in the food processing industry.

Aliñado co proxecto anterior, en 2019 iniciouse S3FOOD, aprobado na convocatoria 2018 do programa europeo H2020-INNOSUP. O proxecto prolongarase ata o fin do ano 2021 cun orzamento total de 5.038.477€.

O proxecto tivo a súa primeira reunión de lanzamento na cidade húngara de Székesfehérvár do 8-10 de maio de 2019 e ten como obxectivo a dixitalización da industria de procesado de alimentos, estimulando a implementación de sistemas de sensores intelixentes nos procesos de produción de alimentos e facendo posible a xeración, así como a subseguinte recompilación, xestión e tratamento de datos. Todo iso para mellorar o control de calidade e a eficiencia dos recursos, facilitar a seguridade alimentaria, así como a trazabilidade ao longo da cadea de valor.

Para iso, S3FOOD plantexa tres eixos de actuación: a posibilidade de consultar con expertos para o asesoramento na dixitalización, servicios de trainning e coaching dirixidos a garantir unha axeitada transición á dixitalización, e a posibilidade de realizar experiencias piloto financiados a través do programa mediante un conxunto de vouchers.

Imaxe 1.20. Exemplo de uso de sensores intelixentes en liña.

Ao longo do ano 2019, Clusaga vén de traballar na definición da metodoloxía de coaching e de vouchers para a súa implementación.

Por outra banda considerando a estreita relación entre ambos proxectos e a coincidencia nos obxectivos e metodoloxías plantexadas, os consorcios de ambos proxectos reuníronse entre 4 ao 6 de novembro de 2019 na cidade francesa de Lyon.

Imaxe 1.21. Reunión de consorcio de Connsensys e S3Food Lyon, Francia, 6 de novembro.

23

EIXE 2. EMPRENDEMENTO, SUSTENTABILIDADE E AVANCE CARA Á FÁBRICA DO FUTURO Imaxe 2.1. Fábrica Innolact.

24

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

EIXE 2. EMPRENDEMENTO, SUSTENTABILIDADE E AVANCE CARA Á FÁBRICA DO FUTURO

Imaxe 2.2. Acto de entra dos premios da Industria 4.0 Santiago, 23 de abril.

O Eixe 2 é un eixe dinamizador horizontal do Plan Estratéxico, cos obxectivos de impulsar a creación de valor na cadea alimentaria de Galicia, mellorar a produtividade e sustentabilidade e avanzar cara á fábrica do futuro na industria alimentaria. Este eixe inclúe varias liñas de actuación das cales destacan: -

-

Accións para a captación de talento polas empresas alimentarias, en colaboración cos centros de educación superior Un programa de impulso do emprendemento de carácter innovador no sector alimentario, en colaboración coas universidades galegas e outras entidades.

-

Creación dun grupo operativo para o avance cara á industria 4.0 no sector e impulso de proxectos piloto do novo modelo de produción industrial intelixente.

-

Promoción de plans de acción conxunta para a xeración de novas liñas de negocio relacionadas con produtos de maior valor engadido e hibridación sectorial.

-

Apoio ao posta en marcha de proxectos colaborativos destinados á mellora da sustentabilidade ambiental e a adaptación unha Economía Circular.

Imaxe 2.3. Evento de lanzamento da BFFood, Santiago, 22 de marzo.

.

25

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

MEDIDA 2.1. Mellora da formación e o capital humano

Programa de prácticas

Galicia 2030

Nesta medida de formación e capital humano, destácase o programa de prácticas nas empresas do Clúster de titulados medios e superiores das tres universidades galegas, no cal durante 2019 participaron un total de 15 titulados.

Unha oportunidade para os estudantes de adquirir experiencia práctica, na realidade empresarial do sector e as empresas, poden incrementar a eficiencia e o valor engadido ao incorporar persoal altamente cualificado.

Ao longo de xaneiro de 2019, o Clusaga participou nas mesas sectoriais de traballo organizadas baixo o marco do proxecto Galicia 2030. Estas mesas teñen o obxectivo de profundar na definición e caracterización dos roles profesionais de futuro.

Rede multisectorial de intercambio colaborativo de experiencias

O proxecto Galicia 2030, desenvolto por FEUGA e impulsado pola a Consellería de Educación, ten como obxectivo adaptar as titulacións e especialidades universitarias ás necesidades e esixencias da sociedade e o mercado laboral dos próximos anos.

O Clusaga colaborou co Grupo de Ingeniería de Organización (GIO) na segunda edición do programa de Red Benchmarking Multisectorial, que contou co apoio do IGAPE e FEUGA. No programa participaron empresas do sector alimentario: Congalsa, Feiraco, Cafés Candelas, Frutas Nieves, Freshcut, e Vegalsa.

O Clusaga asemade participou no peche da primeira edición o 1 de febreiro e na segunda edición que se desenvolveu entre marzo e outubro de 2019 avanzando na mellora da xestión organizacional e loxística e da competitividade dende o intercambio puntos de vista e mellores prácticas entre empresas de diferentes sectores e na definición de indicadores e aplicación de novas tecnoloxías na súa xestión.

Durante estas sesións, debateuse sobre os perfís profesionais identificados para o sector, identificando as principais KETs, competencias técnicas e persoais que lles son de aplicación.

Recursos Humanos O Clúster Alimentario de Galicia e Randstad organizaron, o 15 febreiro en Santiago de Compostela, o terceiro encontro de traballo, no grupo sobre recursos humanos no sector. Esta xornada centrouse na reforma laboral de entrada en vigor o 1 de xaneiro de 2019, e analizouse a situación actual do mercado laboral.

Actividades formativas O Clusaga desenvolveu en 2019 cinco actividades formativas englobadas nas temáticas de innovación, mercados e emprendemento.

Imaxe 2.4. Sesión Formativa, Instrumentos de financiamento das exportacións, Santiago, 25 de outubro.

Imaxe 2.5. Xornada sobre o impacto da reforma laboral, Santiago, 15 de febreiro.

26

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

MEDIDA 2.2. Fomento do emprendemento empresarial de carácter innovador

Business Factory Food BFFood é a aceleradora do sector alimentario de Galicia, impulsada pola Xunta de Galicia e dinamizada polo Clusaga e empresas de referencia na industria. Busca atraer e impulsar proxectos innovadores de emprendemento, para facer fronte aos retos globais do sector.

BFFood ten por obxecto implementar programas de apoio ao emprendemento e consolidación de proxectos especializados no sector así como a súa transformación en empresas innovadoras, viables e escalables.

O 22 de marzo de 2019 foi presentada oficialmente, coa presencia do Conselleiro de Industria, Francisco Conde López a primeira convocatoria de aceleración nun acto público realizado na Cidade da Cultura. Esta convocatoria tivo un gran número de propostas (57) das que foron seleccionados os seis proxectos seguintes no Pitch-Day celebrado o 28 de Xuño deste mesmo ano.

O 18 de outubro de 2019 presentouse no Salón de Actos da Cámara de Comercio de Santiago de Compostela, a 2ª convocatoria de aceleración.

Esta segunda convocatoria caracterízase por un incremento do número de empresas tractoras que na actualidade ascende a 14. Por outra banda, o número de proxectos que se presentaron a esta derradeira convocatoria ascendeu a 38 proxectos, cuxa selección final está prevista para o día 28 de xaneiro de 2020 no evento público de Pitch-Day. Nesa mesma data tense previsto anunciar a apertura da 1ª Convocatoria do Programa de Consolidación cuxo obxectivo se centra nun apoio integral e especializado de 12 meses de duración enfocado a empresas xa constituídas cun produto ou servizo definido e primeiras vendas xa realizadas.

O programa define unha serie de reunións periódicas de mentoring e de coaching, así como un programa formativo específico de 64 horas impartido por profesores pertencentes ás tres universidades. Os temas tratados no programa son Innovation Readiness, Incertidume, Risco e madurez da innovación; Innovación e xestión na industria Alimentaria, Metodoloxías Áxiles, Scrum Soft Skills; Habilidades de factor humano, Internacionalización, Planificación Financeira, Inversión e Financiación, A estratexia de entrada ao mercado e comercialización, Plan de negocio, Propiedade industrial, CustomerCentric e Marketing na era dixital.

Imaxe 2.6. Evento de lanzamento da BFFood, Santiago, 22 de Marzo

27

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

AlphaCloud

CERTO: Full Traceable label

Plataforma virtual na nube alimentada en base a sistemas IoT que permite replicar calquera planta física de fabricación en tempo real e optimizar os procesos de fabricación mediante algoritmos de predición e prescrición baseados en técnicas de analítica avanzada e aprendizaxe automática.

Permite a certificación de forma inviolable da orixe dun produto para garantir con certeza a súa orixe. Ademais, proporcionar, mediante realidade aumentada explotable vía app en dispositivos móbiles, información atractiva para o cliente, que promociona o produto e as excelencias da súa orixe.

Promotor

Mentores

Promotor

Mentores

Minerva

Essence Food

Plataforma de monitorización que permite a recollida de datos de calquera fonte agregando estes datos e permitindo a súa análise en tempo real. Mediante o establecendo alertas baseadas en histórico e accións automatizadas facilita ás empresas a optimización dos seus procesos e dos custos tomando de forma áxil decisións informadas.

Desenvolvemento de novos produtos alimentarios e non alimentarios a partir de excedentes transformándoos con tecnoloxía propia en produtos de alto valor engadido dirixidos á personalización das necesidades do consumidor e mantendo unha trazabilidad desde o seu cultivo ou produción ata o seu envase e entrega a cliente. .

Promotor

Promotor

Mentores

Mentores

OSIGRIS

Monkey Markets

Solución integral que permite aos agricultores operar e xestionar os seus cultivos dunha maneira máis eficiente e de balde. O sistema aporta 3 funcións principais: alertas de pragas e enfermidades, información climatolóxica e un caderno de campo dixital. Con estas tres funciones ofrécese a posibilidade de dixitalizar calquera produción agrícola.

Ferramenta B2B online que facilita aos fabricantes europeos do sector alimentario a vender en China e a importadores chineses a comprar en Europa. Mediante o uso de tecnoloxías big data, analytics, web scraping, business intelligence e metasearch engine proporciona un método organizado, completo e específico facilitar a internacionalización nos mercados asiáticos. .

Promotor Mentores

Promotor

Mentores

Imaxe 2.7. Pitch Day: Proxectos seleccionados e mentores, Santiago, 28 xuño

28

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro Imaxe 2.8. Presentación da BFFOOD ao Clúster TIC, Santiago de Compostela, 9 de maio.

Dentro das actividades de difusión da Business Factory Food dirixidas a captación de proxectos, organizáronse, en colaboración directa coas Universidades do SUG, un conxunto de presentacións específicas ao longo dos cinco campus de Galicia, así como outras en colaboración con Agaca (3 de maio), Anfaco (8 de maio) e co Cluster TIC de Galicia (9 de maio) completando unha serie de eventos co ecosistema da BFFood.

10 abril

5 abril

30 abril e 31 de outubro

8 abril e 18 novembro

25 marzo

Adicionalmente, a BFFood estivo presente en dous eventos internacionais. Por unha banda entre o 9 - 12 de setembro a BFFood estivo, con stand propio, na área de emprendemento da Metal Industry and Technologies International Trade Fair, MINDTECH en Vigo.

Esta feria industrial bienal do Polo Ibérico, aglutina empresas líderes do sector industrial e das tecnoloxías asociadas, a nivel nacional e internacional.

O 29 de outubro, a BFFood estivo como participante acreditado na B-Venture, celebrado en Bilbao. B-Venture é o maior evento de emprendemento do norte de España que conta con algunhas das maiores corporacións, investidores, empresas de capital risco do país. Asemade nesta edición, un dos proxectos da BFFood, OSIGRIS, foi quen de ir amosar a súa solución a este foro na procura de investimento.

Eventos de presentación Imaxe 2.9. Feira Mindtech, Vigo, do 9 ao 12 de setembro.

29

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

Bioincubatech BioIncubaTech (Incubadora de Alta Tecnoloxía para o fomento da innovación e transferencia de biotecnoloxía no ámbito da saúde e as tecnoloxías alimentarias) é unha iniciativa da Universidade de Santiago de Compostela financiada pola Fundación INCYDE e cofinanciada por la Axencia Galega de Innovación (GAIN) na que ademais colabora o Clusaga.

A través Bioincubatech porase en marcha un programa dirixido a proxectos en fase de preincubación, de incubación e de aceleración, para acadar os seguintes obxectivos: •

Creación de micropemes nos sectores de biotecnoloxía en ciencias da saúde e de biotecnoloxía alimentaria

•

Mellora da competitividade das empresas bio, a través da transferencia de tecnoloxía e o desenvolvemento de accións de incubación, fomento da innovación, mentoring, networking e accións de promoción

•

Acompañamento das empresas no seu proceso de internacionalización

Unha vez que o proxecto entrou en fase de execución durante o 2019, Clusaga contribuíu á difusión da primeira convocatoria do programa.

Ademais, participou na xornada de lanzamento da convocatoria, celebrada en Santiago de Compostela o 15 de outubro. Alén, tralo peche da convocatoria no día 15 de novembro, Clusaga colaborou na pre-avaliación das candidaturas recibidas (un total de 28) mediante a revisión das propostas e a participación nunha reunión cos promotores do proxecto e, finalmente participouse no evento do pitch-day (13 de decembro) e na selección final das propostas a apoiar.

INCUVI-Emprende Completando as demais actividades do Clusaga na liña de apoio ao fomento do emprendemento empresarial, participou o 18 de decembro na selección final das propostas recibidas no concurso de ideas INCUVIEmprende.

INCUVI-Emprende, promovido pola Universidade de Vigo, é un programa de apoio a iniciativas empresariais de base tecnolóxica e de coñecemento en calquera ámbito que ofrece unha formación e mentorización específica de cara á validación das ideas de negocio e á elaboración dun plan de empresa.

O programa susténtase na preincubadora de negocios INCUVI que anualmente e a través dun concurso de ideas ofrece espazo para acoller ata 11 proxectos nos campus de Ourense, Pontevedra e Vigo.

Imaxe 2.10. Evento de lanzamento de BIOINCUBATECH, Santiago, 15 de outubro.

30

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

MEDIDA 2.3. Optimización de procesos e avance cara á Industria 4.0.

Co obxectivo de mellorar a produtividade e avanzar cara á fábrica do futuro na industria alimentaria, o Clúster Alimentario de Galicia recolle no seu plan estratéxico unha medida específica de optimización de procesos e avance cara á Industria 4.0 que á súa vez ten diversas liñas de actuación

Os Hubs de Innovación Dixital funcionarán como unha fiestra única de capacidades tecnolóxicas na que conflúen todos os recursos que os centros de coñecemento galegos ofertan ás pemes, achegando tamén apoio integral para levar os produtos e servizos innovadores ao mercado.

Hubs de Galicia

En particular destaca o Hub Factory of the Future xa que pode beneficiar enormemente as empresas do sector alimentario aumentando a súa a capacidade tecnolóxica e achegando apoio integral e servicios innovadores. A finalidade é conectar mellor o coñecemento disruptivo e a industria; e impulsar a dixitalización das pemes para que sexan máis competitivas e gañen tamaño.

Innovación

Dixital

de

A Xunta de Galicia promoveu en 2019 a creación dos primeiros Hubs de Innovación Dixital de Galicia cuxos obxectivos serán achegar ás pemes as tecnoloxías asociadas á fábrica do futuro, como o Internet das cousas ou a Intelixencia Artificial, e ao Big Data .

O Clúster Alimentario de Galicia participou na definición e constitución dos dous Hubs de Innovación Dixital de Galicia, que estarán liderados polo Clúster de Empresas de Automoción de Galicia (Ceaga) e o Clúster Tecnolóxico Empresarial das Ciencias da Vida (Bioga), prevéndose que ambos estean plenamente operativos no ano 2020.

Ademais da participación de Clusaga, ámbolos Hubs contarán co apoio doutros Clústeres, centros tecnolóxicos, grandes empresas tractoras, compañías tecnolóxicas e universidades.

Centros de fabricación avanzada Finalidade de este programa potenciada polo IGAPE e a implementación de proxectos de infraestruturas de fabricación de uso compartido que teñan como obxectivo o desenvolvemento do ecosistema de empresas e a modernización da base industrial para mellorar a súa competitividade.

Na actualidade, o Clusaga conxuntamente coas empresas socias do sector e co apoio do IGAPE, comezaron a posta en marcha de tres iniciativas a definir no ano 2020.

Imaxe 2.11. Reunión de socios do hub de Innovación Dixital Factory of the Future, Cidade da cultura, 9 de decembro.

31

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

Proxectos piloto Industria 4.0 20182019 O 23 de abril de 2019, o Clúster Alimentario de Galicia recibiu por terceira convocatoria consecutiva o III Premio de Proxectos Piloto en Industria 4.0, organizado polo IGAPE. Neste proxecto preséntase un consorcio de sete empresas, con Clusaga como coordinador, intermedio, de cinco subsectores distintos dentro do eido da alimentación. A continuación, noméanse as empresas, o título do proxecto e as áreas tecnolóxicas que se desenvolven no marco do consorcio na anualidade 2019-2020.

Panadería Toñito, S.L. / Actualización do proceso produtivo en base a Industria 4.0 / Lugar da Veiga, S.L.L. / Obradoiro Intelixente.

1ª Fase Vinigalicia, S.L. / Implementación tecnolóxica en liña de produción para interactuar cos clientes mediante tecnoloxía NFC ou códigos QR con interconexión con CRM

Áreas Tecnolóxicas Sensórica e actuadores mecatrónicos

10

Automatización total ou extendida

Tecnoloxías aplicadas

Conectividade total ou extendida Personalización de produtos Internet das cousas Sistemas Ciberfísicos Big Data Robotización Intercomunicación máquinamáquina Modelado e simulación de procesos

Cofrico, S.L. / Incorporación e implantación de tecnoloxías 4.0 aplicadas ao frío industrial alimentario Lambone en casa, S.L. / Actualización da infraestrutura produtiva para o proceso de elaboración de tartas conxeladas mediante a introdución de tecnoloxía de automatización e robótica avanzada dos procesos de corte e envasado Quival, S.A. / El Nogal 4.0 – captura, almacenamento e análise de datos mediante IoT e Big Data Manufacturas ibéricas, S.A. / Desenvolvemento de software e sistema de sensorización avanzada para o proceso de produción de embalaxe flexible.

8+12 1.133.141 €

Pemes+ Colaboradores tecnolóxicos Imaxe 2.12. Equipamento tecnolóxico do proxecto piloto El Nogal 4.0.

32

Eixe 2. Emprendemento, sustentabilidade e avance cara a fábrica do futuro

MEDIDA 2.5. Impulso da sustentabilidade ambiental e a Economía Circular

C-VoUCHER: Circularize ValUe CHains across European Regional Innovation Strategies C-VoUCHER pretende xerar novas cadeas de valor cun enfoque de economía circular, combinando cadeas de valor industriais (industria alimentaria, saúde e téxtil) con tecnoloxías facilitadoras.

O proxecto recibe financiamento do programa Horizonte 2020 da Unión Europea, e está a ser executado por un consorcio formado por 13 socios de seis países diferentes (Dinamarca, Francia, España, Polonia, Romanía e Suecia), entre os cales se atopa a Axencia Galega de Innovación (GAIN). O Clusaga apoia a GAIN na difusión e visibilidade das diferentes convocatorias para atraer a participación das empresas do sector da alimentación galegas.

Para conseguir os seus obxectivos, CVoUCHER concederá apoio a pemes europeas por un valor total de 4,2 millóns de euros mediante vales directos de 1,4 millóns de euros (destinados á implantación de tecnoloxía) e 2,8 millóns de euros en servizos adicionais.

Clusaga asinou un convenio coa Axencia Galega de Innovación (GAIN) para impulsar a participación das empresas galegas nas convocatorias do proxecto C-VoUCHER mediante actividades de difusión, formación, apoio e dinamización.

Os retos para un futuro sustentable no sector alimentario galego Coincidindo coa reunión inicial da Comisión de Sustentabilidade, Clusaga organizou o 28 de novembro a xornada Os retos para un futuro sustentable no sector alimentario galego.

Na xornada incluíuse unha presentación do proxecto C-VoUCHER, realizada por Virginia Vidal, da Axencia Galega de Innovación (GAIN). Isto permitiu dar maior visibilidade ás accións de C-VoUCHER entre as empresas do sector.

Seguidamente, Anabel Rodríguez, directora executiva e vicepresidenta do padroado da Fundación para a Economía Circular, abordou a economía circular no marco do desenvolvemento sustentable. Tras a súa intervención, Ángel Matamoro, director de RSC e relacións institucionais do Grupo Nova Pescanova e Estefanía Iglesias, presidenta da Comisión de Sustentabilidade de Clusaga e directora de sustentabilidade de CAPSA FOOD, explicaron as súas políticas de sustentabilidade e os retos aos que se enfronta a industria.

Finalmente, a directora xeral de calidade ambiental e cambio climático da Xunta de Galicia, María Cruz Ferreira, analizou a AXENDA 2030 en Galicia e clausurou a xornada.

Imaxe 2.13. Xornada Os retos para un futuro sustentable no sector alimentario galego. Santiago de Compostela. 28 de novembro.

Imaxe ?. Resumo das características do proxecto C-VoUCHER

33

EIXE 3. MERCADOS E INTERNACIONALIZACIร N

Imaxe 3.1. Reuniรณn de negocio en SIAL Shanghai como parte da misiรณn NF4, maio de 2019

34

Eixe 3. Mercados e internacionalización

EIXE 3. MERCADOS E INTERNACIONALIZACIÓN

Imaxe 3.2. Grupo de traballo turismo e gastronomía , Santiago de Compostela, 28 novembro 2019

O Eixe 3 é un dos eixes centrais do Plan Estratéxico 2016 - 2020, e comprende as medidas de actuación relacionadas con mercados e internacionalización, acceso a novos mercados e adaptación ás tendencias do consumo. O obxectivo deste é mellorar o posicionamento das empresas alimentarias galegas nos mercados, prestando especial atención á internacionalización.

Estes obxectivos son servidos por varias medidas das que destacan tres nas que se centrou a actividade en 2019.

1 Desenvolvemento de servizos información, análise e prospección mercados e tendencias de consumo.

de de

2 Organización de accións de promoción comercial conxunta; proxección da imaxe da marca "Galicia" no ámbito alimentario.

3 Promoción de redes e alianzas comerciais e soporte á internacionalización das empresas.

Imaxe 3.3. Reunións organizadas na Feira Salimat, Silleda, xuño 2019.

35

Eixe 3. Mercados e internacionalización

MEDIDA 3.1. Desenvolvemento de servizos de información análise e prospección de mercados e tendencias de consumo

32

Plataforma de información sectorial e sistema de vixilancia sobre mercados. Globalfood

Empresas participantes en workshops

O Clúster Alimentario de Galicia continuou a desenvolver o sistema de información sobre mercados estratéxicos dentro do sistema Insights Market que permite realizar informes baixo demanda incluíndo diversos ámbitos tales como cotas de mercado, principais competidores ou evolución do mercado.

Nesta mesma liña, o Clusaga organizou varias actividades divulgativas de cara a mellorar o coñecemento de mercados estratéxicos:

Neste programa o Clusaga dispón de acceso a bases de datos líderes en intelixencia de mercado como Innova e Mintel Global Market research.

Organizada polo Círculo de Empresarios de Galicia en colaboración con ICEX España e Abanca o 2 de maio.

Xornada Mercado obxectivo: Europa do Leste. Oportunidades de negocio en Romanía e Polonia

Webinar. O mercado de Brasil

16

Celebrado o 16 setembro e impartido por Enrique Orge CEO da filial de Calvo Conservas Estudos de mercado en 2019 en América.

Galicia Exporta Organizado en colaboración co IGAPE e impartido por Guillermo Viña, subdirector de internacionalización do mesmo e por Pablo López, xefe do servizo de comercio exterior da Cámara de Comercio da Coruña o 12 de decembro.

Ciclo O Mercado Asiático: Oportunidades para o sector alimentario mar - industria

Imaxe 3.4. Estudo de mercados de Brasil.

Estudos sectoriais realizados: •

Guía de mercados: China, Alimentos funcionais e tendencias de consumidor

•

Guía de mercados : Brasil, Tendencias de Alimentos Procesados, Funcionais e Conectados

•

Ingredientes funcionais e Alimentos conectados no mercado estadounidense

•

Alimentos funcionais e ingredientes saudables no mercado canadense

•

Informe de tendencias globais 2019

•

Estudo do panorama, tendencia e competencia en pescados e mariscos en mercados asiáticos

•

Exportación ao mercado asiático: Guía de mercados

O Clúster Alimentario de Galicia (Clusaga) e a Consellería do Mar organizaron este ciclo, que se desenvolveu durante os meses de outubro e novembro, e ao que asistiron profesionais da industria de produtos do mar de máis de 20 empresas galegas.

O ciclo consistiu en catro sesións: O mercado chinés celebrado o 16 de outubro e impartido por Pablo Recio, Managing Director de EIBENS China; Normativa, regulación e importación celebrado o 25 de outubro e impartido por Miguel Ángel Otero, Director Mascommex USC, e Pedro Arias, Director Negocio Internacional do Banco Santander; O mercado coreano celebrado o 31 de outubro e coa presenza de Mihee Seo, CEO de OASTA Consulting e O mercado xaponés celebrado o 20 de novembro e impartido por Megumi Shiozawa, CEO de Shigotoya Japan en Galicia.

36

Eixe 3. Mercados e internacionalización

Marketing Food Forum O Marketing Food Forum defínese como unha plataforma de apoio ao desenvolvemento de marketing e céntrase na organización de programas de formación, talleres e conferencias para fomentar o intercambio de coñecementos e o traballo en redes. En 2019 desenvolvéronse:

Workshop . Xestión de contas clave Celebrado o 25 de outubro e impartido por Maite Echeverría, responsable de Customer Management de AECOC. A participación foi de 13 persoas.

I almorzo marketing

de

traballo

networking

en

O 28 de novembro, Luisa Rodríguez, directora Regional Atrevia, inaugurou estes almorzos de traballo. Acudiron un total de 14 profesionais.

Workshop. Como distribución

vender

na

grande

Tivo lugar ou 12 decembro e contou coas formadoras Marta Munné e Natalia Campos de AECOC. Contou con 12 asistentes.

189 Participantes

IV Foro Galicia Alimentación Celebrado na Cidade da Cultura o 20 de xuño.

O foro comezou cunha primeira mesa redonda, moderada por Maruxa García, CEO de Tastelab, contou coa presenza de Jorge Eiroa, director de compras de Vegalsa-Eroski; Iago Candal, design and innovation manager en DS Smith Iberia; e Loan Bensadon, innovación e desenvolvemento manager en Baïa Food Co. Todos eles abordaron a innovación e a sustentabilidade na cadea de valor.

Pola súa banda, a segunda mesa redonda estivo integrada por Ignacio Gavilán, environmental sustainability director en Consumer Goods Forum; Rafael Urrialde de Andrés, director de saúde e nutrición en Coca Cola Iberia e Javier Ubieto, account manager Southern Europe en Innova Market Insights. Nela analizaron as tendencias globais do sector da man do moderador José Andrés Faíña, catedrático da Universidade da Coruña.

Beatriz Escudero, presidenta de Vitartis e CEO de Pharmadus, explicou no seu relatorio o modelo de innovación aberta e colaborativa da Vitartis. José Cabanas, director de marketing de Hijos de Rivera, explicou a innovación e branding no produto de Estrella Galicia.

O foro foi clausurado por Juan A. Vázquez, presidente, nese momento, de Clusaga e director xeral de Bodegas Martín Códax.

Imaxe 3.5. Foro Galicia Alimentación, Cidade da Cultura de Galicia, 21 de xuño.

37

Eixe 3. Mercados e internacionalización

MEDIDA 3.2. Organización de accións de promoción comercial conxunta; proxección da imaxe de marca Galiciano ámbito alimentario Programa misións comerciais Meet the Buyer Cos obxectivos de promover a internacionalización, reforzar a presenza nos segmentos de mercado con maior expansión e reforzar a imaxe de marca Galicia no ámbito alimentario, o Clusaga realiza diversas actuacións de promoción. En particular, a participación conxunta en feiras e eventos e a organización de misións comerciais, co obxectivo de proxectar ás empresas galegas e de fomentar as exportacións.

Durante o ano 2019 leváronse a cabo a Misión comercial inversa: Perú, 27-29 de marzo de 2019 e Misión comercial inversa: Polonia, 9-11 de abril de 2019.

26

Clusaga organizou a participación agrupada na segunda edición de BasQuisite, celebrada o 30 de maio, reuniu no recinto de Ficoba (Irún) a máis de cen produtores do sector alimentario procedentes de Euskadi, Navarra e outras rexións. Este ano, Galicia foi a comunidade autónoma invitada e, por iso, o Clusaga acompañou á feira a algúns dos seus socios.

En concreto, a este salón profesional, acudiron representantes das empresas: Terras de Asorei, Lambone, Portomuiños, Mieles Anta, Jamones González, González Carballal e Habelas Hailas. Todas elas tiveron a oportunidade de incrementar a súa rede de negocio.

Destaca asemade que o Clúster Alimentario de Galicia organizou a participación agrupada na feira Expowest en USA que tivo lugar entre o 8 e o 10 de marzo.

participantes en misión inversas Clusaga organizou en 2019 o Encontro de Compradores do 6 ao 8 de xuño de 2019 no Salón da Alimentación do Atlántico, Salimat.

Invitáronse a 29 importadores de produtos alimentarios e bebidas de 17 países.

En total, dentro deste programa xestionáronse máis de 1.400 entrevistas coas empresas participantes na feira, ademais de realizarse visitas a fábricas e adegas.

Imaxe 3.6. Expositores galegos en Basqusite, Ficoba, maio de 2019.

Imaxe 3.7. Degustación de produtos por parte de compradores internacionais en Feira Salimat, Silleda, xuño de 2019.

Imaxe 3.11. Misión comercial inversa de Polonia, visita Torre de Nuñez.

Imaxe 3.12. Misión comercial inversa de Peru, visita CLUN.

38

Eixe 3. Mercados e internacionalización

22 Países implicados en accións internacionais

Salimat Misións Inversas Misións directas - NF4 Varios Imaxe 3.8. Mapa de mercados abordados nas accións do Clúster.

Imaxe 3.9. Panorama da feira Expowest Anaheim California USA, 8-10 de marzo.

39

Eixe 3. Mercados e internacionalización

MEDIDA 3.3. Promoción de redes e alianzas comerciais e soporte á internacionalización das empresas.

NF4. New Frontiers in Food – Fast Forward O proxecto New Frontiers in Food (NF4) é unha aceleradora de internacionalización para pemes agroalimentarias innovadoras, impulsada por unha alianza de cinco clústeres alimentarios europeos: Clusaga (España), Food Valley (Países Baixos), Valorial (Francia), Vitagora (Francia) e Wagralim (Bélxica).

En 2019, varias misións permitiron ás pemes visitar mercados obxectivo, comprender mellor a dinámica do mercado e facer contactos comerciais dentro de cada país:

O obxectivo de NF4 foi desenvolver unha estratexia de internacionalización conxunta co obxectivo de mellorar a competitividade das pemes dos clústeres participantes facilitando o acceso aos mercados internacionais.

•

O proxecto NF4 está financiado polo Programa Europeo para a Competitividade das Pequenas e Medianas Empresas (COSME) no marco do European Strategic Clúster Partnerships Going International (ESCP-4i) durante os anos 2018 e 2019.

NF4 proporcionou un paquete completo de servizos de aceleración ás 18 pemes participantes co obxectivo de impulsar a internacionalización en catro mercados obxectivo: Canadá, Brasil, China e Estados Unidos: •

Apoio en intelixencia de negocios e mercado

•

Mentoring e coaching intensivos

•

Misións e matchmaking en mercados

•

Misións a eventos tecnolóxicos en Europa

•

Cheques de internacionalización

•

•

Estados Unidos - marzo de 2019, incluída a visita á feira Future Food Tech en San Francisco China - maio de 2019, incluída a visita a Xiamen y a la feira SIAL Shanghai Brasil - novembro de 2019, con reunións y visitas en Sao Paulo y Curitiba, Paraná

9 Empresas socias participantes nas misóns

Imaxe 3.10. A delegación de Clusaga na misión NF4 a Brasil, novembro 2019.

40

Eixe 3. Mercados e internacionalización

O programa de mentoring en novos mercados New Frontiers in Food O Clusaga e MASCOMEX colaboraron para promover a internacionalización das empresas galegas do sector alimentario, organizando o Programa de Mentoring en Novos Mercados, desenvolvido no marco do proxecto europeo News Frontiers in Food NF4. Este programa de mentorizaxe combinou dúas actividades paralelas e complementarias, a formación de xestores en mercadotecnia internacional e o desenvolvemento de plans de negocio internacionais para as empresas participantes.

A formación realizouse nun curso executivo presencial de 40 horas impartido do 7 de febreiro ao 12 de abril, e tratou temas de marketing internacional: O novo modelos de xestión da compañía internacional, O consumidor de S. XXI. Novas tendencias na distribución, Internacionalización, unha decisión estratéxica, Imaxe e posicionamento da marca internacional, Plan de mercadotecnia e comunicación internacional e prezos nos mercados internacionais .

A segunda actividade deste concretouse na elaboración de internacionalización individualizados das empresas participantes no CLUN, Dairylac, Central Lechera Freshcut.

programa plans de para catro programa: Gallega e

Nesta actividade, a cada empresa participante asignóuselle un titor que, xunto cun equipo de estudantes de MASCOMEX, colaboraron cos técnicos e xestores destas empresas na preparación do seu plan de internacionalización. Estes plans incluían unha selección de mercados obxectivo, así como a realización de estudos de mercado e a de plans de acción comercial. Esta actividade tivo lugar entre febreiro e xuño de 2019.

Todas as sesións foron impartidas por profesionais con ampla experiencia profesional: •

Enrique Aygües Morosoli, director xeral de Agro Food Marketing e anteriormente Global Export Marketing Manager de Campofrío.

•

Xavier Cros Benlliure, xefe de estudos e Shopper View de AECOC e anteriormente Brand Manager de Colhogar.

•

Julio Cerviño Fernández, asesor do Foro de Marcas de España.

•

Julio López Castaño, CEO de Genetsis e exdirector xeral de Osborne Asia e Aldeasa.

•

Miguel A. Otero MASCOMEX.

•

Fernando Maudo Arranz, experto en negocio electrónico e CEO de Vente-Privée.

Simón,

Director

Imaxe 3.11. Estudantes de MASCOMEX e Central Lechera Gallega na presentación do seu plan de internacionalización, xuño 2019.

de

Nesta actividade formativa participaron 14 directivos das seguintes empresas: Bodegas Martín Codax, Viña Costeira, CLUN, Dairylac, Central Lechera Gallega, Freshcut, Tecnoloxía 3d, Gonzalez Carballal e Panadería Toñito.

Imaxe 3.12. Xavier Cros Benlliure de AECOC cos asistentes do formación NF4, marzo 2019.

41

EIXE 4. CONSOLIDACIÓN E PROXECCIÓN DO CLÚSTER ALIMENTARIO DE GALICIA Imaxe 4.0. Asistentes aos Premios Galicia Alimentación o 20 de xuño na Cidade da Cultura.

Imaxe 4.1. Foro y Premios Galicia Alimentación, 21 xuño de 2019 na Cidade da Cultura.

42

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

EIXE 4. CONSOLIDACIÓN E PROXECCIÓN DO CLÚSTER ALIMENTARIO DE GALICIA O eixe 4 é o eixe instrumental do Plan Estratéxico 2016 – 2020 que se relaciona co obxectivo estratéxico de potenciar a dinámica de cooperación e traballo en rede dos socios do clúster, e consolidar a estrutura e proxección do Clusaga.

MEDIDA 4.2. Impulso dunha dinámica de cooperación e implicación dos socios nas actividades do Clusaga

MEDIDA 4.1. Promoción da incorporación de novos socios en toda a cadea de valor e incremento da masa crítica

Ao longo do ano puxéronse en marcha grupos de traballo específicos con fin de definir posibles ámbitos de colaboración entre socios do Clúster e outros axentes.

O Clúster Alimentario de Galicia desenvolveu varias actuacións para a captación de novos asociados. Con este fin, o Clusaga destaca a consolidación do encontro anual do sector, entrevistas e contactos persoais e accións de comunicación externa nas redes sociais.

Especificamente na difusión de carteira de servizos actualizouse o catálogo de beneficios aos socios.

Como resultado produciuse un incremento no número de asociados ata acadar o total de 92 asociados en 2019.

Tamén se constituiron foros para o coñecemento mutuo e o intercambio de experiencias entre socios, como o Foro Galicia Alimentación, misións conxuntas e encontros intersectoriais organizados.

Neste ámbito, ademais, definiuse unha mellora significativa coa creación dun departamento de comunicación con especial atención á comunicación interna. A idea central desta estratexia é que os asociados coñezan mellor a actividade do Clusaga e participen regularmente nas actividades que se levan a cabo.

92 asociados en 2019

Imaxe 4.2. Mesa redonda de debate de socios na Asemblea Xeral na Cidade da Cultura o 21 de xuño de 2019.

43

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

MEDIDA 4.3. Cooperación con outros Clústeres a nivel sectorial e intersectorial, en particular a escala europea.

Neste ámbito búscase diversificar as liñas de traballo do Clusaga, buscar novas oportunidades de financiación e potenciar os servizos aos seus asociados, así como reforzar a proxección internacional do Clúster.

En 2019 destacou a participación en catro redes inter -clúster a nivel europeo, como nas European Strategic Clúster Partnership For Smart Specialisation Investments Connecting smart sensor systems for the food industry e na ESCP Go International New Frontiers in Food Fast Forward (NF4).

Asemade completouse a constitución do EEIG European Economic Interest Grouping New frontiers in food, entidade que chega co obxecto de definir unha estratexia conxunta dunha axenda de cooperación a longo prazo.

Nesta liña destacan a participación en encontros como a reunión de asociacións e Clústeres alimentarios rexionais españois en Madrid o 27 de febreiro 2019.

Imaxe 4.3. Reunión en Málaga da Interregional partnership for Smart Specialisation on Nutritional Ingredients o 3 de decembro.

A nivel europeo participouse nas reunións de plataformas temáticas de especialización intelixente das rexións europeas S3, o 27 de marzo en Florencia e o 3 de decembro en Málaga. Estes eventos reuniron: socios das plataformas temáticas, representantes das institucións europeas, asemade de representantes de entidades rexionais e clústeres con obxecto de intercambiar boas prácticas, potenciar a colaboración e dar a coñecer os proxectos máis significativos.

Presentáronse asemade os avances nas dúas plataformas nas que o Clúster participa no marco do S3 Agrifood: •

Interregional partnership for Smart Specialisation on Nutritional Ingredients

•

Interregional partnership for Smart Specialisation on Smart Sensors for Agrifood

Imaxe 4.4. Reunión de asociacións e Clústeres alimentarios rexionais españoles en Madrid o 27 de febreiro 2019.

44

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

Participación en redes e impulso de proxectos colaborativos con outros Clústers.

En 2019, o Clúster Alimentario de Galicia participou en varios proxectos que involucraron a 48 socios de países de toda Europa, tal e como pode verse no mapa seguinte: Agrifood Capital BV Agropolis International Asociación Cluster FOOD+i Asociación de Investigación de Industrias Cárnicas del Principado de Asturias Asociación de la Industria Navarra Association du Pole de Competivite VALORIAL ASTER S. Cons. p. A. Athina-Erevnitiko Kentro Kainotomias Stis Technologies Tis Pliroforias, Ton Epikoinonion Kai Tis Gnosis BIC Innovation Ltd. Bretagne Developpement Innovation Campden BRI Magyarorszag Nonprofit Korlatolt Felelossegu Tarsasag CIMES Corallia Clusters Initiative Danish Food Cluster DSP Valley VZW EIT Food CLC South S.L. Federação das Indústrias do Estado do Paraná (FIEP) Flanders' Food Flanders Make VZW Fondazione Distretto Green and High Tech Monza Food-Processing Initiative E. V FoodTech Hub Brasil Foodvalley NL Gospodarska Zbornica Slovenije IMEC VZW Innoskart ICT Cluster InovCluster Associação Cluster Agroindustrial o Centro Instituto Nacional de Saúde Dr. Ricardo Jorge Instituto Politécnico Viana do Castelo LVA GmbH

Imaxe 4.5. Reunión de lanzamiento INNOSUP 20 de maio en Bruxelas.

Minalogic Partenaires National University of Ireland Galway Natural Products Canada Northern Ireland Food and Drink Association Ostwestfalen-Lippe University of Applied Sciences Pack4Food vzw Pole Terralia PortugalFoods Saint-Hyacinthe Technopole Santa Casa da Misericórdia do Porto Skaane Food Innovation Network Smart Digital Farming Stichting Food Valley Universidade Católica de Porto University of Surrey Vitagora Pole Wagralim Walloon Agricultural Research Centre Imaxe 4.6. Mapa de socios en proxectos e redes europeas.

45

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

MEDIDA 4.4. Reforzamento das estruturas de goberno e xestión do Clúster Alimentario de Galicia.

Dentro dun funcionamento orgánico adecuado o Clusaga establece a consolidación do funcionamento regular da Xunta Directiva e o fomento da participación nas reunións da asemblea do Clúster, así como a dinamización da actividade das comisións do Clúster.

Asemblea xeral A asemblea xeral reuniuse de xeito ordinario o 21 de xuño de 2019, aprobándose o informe anual, o informe de avaliación do plan estratéxico e a elección dunha nova xunta directiva.

Xunta directiva A xunta directiva reuniuse de xeito ordinario o 22 de maio de 2019 e o 23 de xullo de 2019 aprobándose o informe anual, o informe de avaliación do plan estratéxico e a elección dunha nova xunta directiva.

A xunta directiva centrouse na avaliación do plan estratéxico, aprobou a creación de comisións de traballo. Asemade destaca a renovación da xunta directiva coa nova lista aprobada na asemblea o 21 de xuño de 2019.

Imaxe 4.7. Asemblea xeral do Clúster Alimentario de Galicia na Cidade da Cultura o 20 de xuño de 2019.

D. Juan José de la Cerda López Baspino, presidente, de Nueva Pescanova S.L.U. D. Juan Ignacio Agustín Losada Cardoso, vicepresidente, de Clavo Congelados S.A. D. Roberto Carlos Alonso Baptista de Sousa, secretario, de la Asociación Nacional de Fabricantes de Conservas de Pescados y Mariscos (ANFACO-CECOPESCA) D. Andrés Rodríguez Gómez, tesoureiro, de Viña Costeira S.C.G. D. Juan A. Vázquez Gancedo, vogal, de Bodegas Martín Códax S.A.U. Dna. Mª Ángeles Romero Rodríguez, vogal, da Universidade de Santiago de Compostela Dna. Ana María Torrado Agrasar, vogal, da Universidade de Vigo D. Jose Miguel Rivero Martin, vogal, de Calvo Conservas S.L.U. D. Jesús Zapico Vigo, vogal, de Innolact S.L. D. Pablo Gómez Gonzalez, vogal, de Cooperativas Lácteas Unidas S.C.G. (CLUN) D. Jose Manuel Núñez Torre, vogal de Torre de Núñez de Conturiz S.L. D. Juan Povedano Marcos, vogal de Corporación Alimentaria Peñasanta S.A. (Larsa) D. Jorge Eiroa Lopez, vogal, de Vegonsa Agrupación Alimentaria S.A. D. Ruy Andrade Pereira, vogal, de Pereira Productos del Mar S.A.

Imaxe 4.8. Reunión da Xunta Directiva en Ourense o 22 de maio de 2019.

46

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

Comisión de Innovación e I+D A Comisión de Innovación está formada por doce membros representantes de empresas socias do Clusaga, así como universidades e asociacións empresariais.

Na primeira reunión da Comisión de Innovación e I+D, celebrada o 29 de novembro na sede de DS Smith, acordouse a creación de tres grupos de traballo, tales como os seguintes: Grupo de traballo 1 - Innovación en alimentos e ingredientes innovadores, seguros e saudables adaptados as tendencias de consumo Grupo de traballo 2 - Novos modelos produción e comercialización. Innovación en procesos e tecnoloxías. Dixitalización e bioeconomía

Este grupo xa comezou a traballar de xeito aberto con dúas xuntanzas o 28 de novembro e o 19 decembro centrado na definición nunha primeira acción promocional en gastronomía no ano 2020.

Comisión de Sustentabilidade O 27 de novembro de 2019 realizouse a reunión de constitución da Comisión de Sustentabilidade Ambiental e Economía Circular a través da cal Clusaga dará resposta aos seguintes obxectivos: •

Grupo de traballo 3 - Loxística e distribución.

Packaging innovador sustentable e adaptado as tendencias consumo

Organizar actividades de información e formación para os socios de Clusaga en todas aquelas cuestións relacionadas coa sustentabilidade ambiental e a economía circular.

•

Comisión de mercados internacionalización

Apoiar a posta en marcha de proxectos colaborativos destinados a mellorar a sustentabilidade ambiental e a adaptación a unha economía circular.

•

Divulgar boas prácticas dos socios do Clúster nestas áreas.

e

Esta comisión está formada por oito membros representantes de empresas alimentarias socias do Clusaga. Na primeira reunión, celebrada o 28 de outubro na Cidade da Cultura de Galicia, acordouse a definición dun plan de actuación, incluíndo un programa de eventos e concretando a constitución un primeiro grupo de traballo centrado en gastronomía e turismo.

Imaxe 4.9. Foto de grupo da primeira reunión da Comisión de Innovación e I+D. Vilagarcía de Arousa sede DS Smith, 29 novembro.

A Comisión constituíuse por nove membros representantes de empresas alimentarias socias do Clusaga e asociacións empresariais.

Aprobouse tamén a creación dun comité externo a integrar por expertos das tres universidades galegas que guíe a elaboración dunha folla de ruta para o Clusaga no ámbito da sustentabilidade no ano 2020.

Imaxe 4.10. Primeira reunión da Comisión de sustentabilidade, Santiago, 27 de novembro.

47

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

MEDIDA 4.4. Impulso da proxección e visibilidade do Clúster. Representación dos intereses colectivos do sector de alimentación e bebidas galego

A visibilidade do Clúster Alimentario de Galicia incrementouse no ano 2019, debido a creación dun departamento de comunicación propio, que contribúe a xerar notoriedade en todos os grupos de interese. Ao longo do ano houbo un total de 156 publicacións en medios de comunicación nas que Clusaga foi mencionado.

O Clusaga, na representación dos intereses colectivos do sector galego presentou varias propostas estratéxicas ante as administracións; así como achegas no ámbito da avaliación da estratexia RIS3 de Galicia e na definición do plan estratéxico de Galicia 2030.

En canto ao alcance e visualización da páxina web corporativa, esta recibiu 106.641 visitas cunha duración media da sesión de 2 minutos 04 segundos e 28.647 usuarios.

Pola súa banda, a comunidade creada nas tres redes sociais de Clusaga segue aumentando alcanzando os 4.942 seguidores totais. É LinkedIn a que ten un maior número, con 2.967 followers, seguida de Twitter (1.064) e Facebook (911). Doutra banda, o número total de publicacións propias realizadas en redes sociais sitúase en 783.

A comunicación de eventos, formacións, xornadas, convocatorias e calquera outro tipo de acción desenvolta de interese realizouse tamén a través de 43 newsletters aos asociados ao longo do ano.

Neste sentido e co obxectivo de mantelos informados deste tipo de informacións e de calquera outra de interese relevante de maneira máis rápida e directa creouse unha canle de difusión interna a través de WhatsApp que conta con 113 membros e varias individuais para comisións e grupos de traballo.

Imaxe 4.11. Consello Executivo da BFFood na Cidade da Cultura o 22 de marzo.

RESULTADOS DO FORO E PREMIOS GALICIA ALIMENTACIÓN

55 Publicacións propias en redes sociais o día do evento

4.942

156

Seguidores nas redes sociais

Impactos nos medio de comunicación

26.194 Impresións a través dos perfís de Clusaga en redes sociais

20 Noticias en medios

26.194 Visitas á páxina web

117.843 € Valor publicitario equivalente á compra do espazo en medios

48

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clusaga

Premios Galicia Alimentación En 2019, Clusaga organizou o IV Foro Galicia Alimentación e os V Premios Galicia Alimentación no mes de xuño. Estes contaron co patrocinio da Xunta de Galicia, Vegalsa – Eroski, Caixa Rural Galega e Feira Internacional Abanca Semana Verde de Galicia e a colaboración da Asociación Galega de Cooperativas Agrarias (AGACA), Universidade de Santiago de Compostela, Hotel Palacio do Carmen, Fundación Juana de Vega, Universidade de Vigo e Asociación Nacional de Fabricantes de Conservas de Peixes (ANFACO- CECOPESCA).

Con esta quinta edición, os Premios Galicia Alimentación contribúen a reforzar a promoción os produtos alimentarios e as bebidas da comunidade, os proxectos e as empresas e institucións relacionadas e a incrementar a súa visibilidade de forma que adquiran unha importancia relevante na sociedade.

Os gañadores da quinta edición dos Premios Galicia Alimentación foron:

•

Premio Galicia Alimentación ao produto innovador: Galifresh coa súa gama de produtos untable vexetal de olivada e untable de sobrasada vegana.

•

Premio Galicia Alimentación ao proxecto empresarial: Cooperativas Lácteas Unidas (CLUN).

•

Premio Galicia Alimentación á estratexia de mercado e internacionalización: Grupo Nueva Pescanova polo seu documental e campaña A cidade que naceu do mar.

•

Premio Honorífico Galicia Alimentación a título póstumo a José Manuel Pérez Canle, ex xerente de Aceites Abril.

O acto de entrega tivo lugar o 21 de xuño na Cidade da Cultura de Galicia presidido polo Presidente da Xunta de Galicia, Alberto Núñez Feijóo.

Imaxe 4.12. O Presidente da Xunta de Galicia no acto de entrega dos Premios Galicia Alimentación en Santiago o 20 de xuño 2019.

49

ANEXO

1

Plan estratéxico 2016-2020. Indicadores a 31/12/2019 Eixe 1. Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade inovadora

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 1. Desenvolvemento de servizos de apoio á Innovación 1. Elaboración e difusión de información relativa a recursos, fontes de financiamento e convocatorias para a innovación.

2. Organización de workshops e xornadas de demostración no ámbito da innovación INNOVA. 3. Elaboración e difusión dun “mapa de innovación” que reflicta as necesidades e intereses dos socios e as capacidades de coñecemento e tecnolóxicas existentes na contorna.

4. Organización de misións de estudo a eventos e experiencias de referencia innovadora no sector.

Definición Nº de misións directas organizadas (10) Nº de xornadas de difusión organizadas (5) Nº de workshops organizados (10) Nª de empresas e outras entidades participantes (85)* Nª de informes emitidos (50) Nº de informes “ad hoc” para empresas (250) Nº de notas informativas innovación publicadas (50)

2019 4 0 0 40 7 14 13

2016-2019 13 8 5 209 22 86 46

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 2. Promoción da cultura de cooperación entre empresas e centros tecnolóxicos e de investigación do sistema de I+D no ámbito alimentario, para facilitar a transferencia de coñecemento 1. Plataforma de innovación colaborativa. Innovación aberta.

2. Accións para facilitar o coñecemento e interacción entre empresas e centros de investigación e tecnolóxicos.

3. Dinamización de grupos operativos específicos para detectar novas oportunidades de negocio a través da innovación.

4. Posta en marcha dunha rede para a transferencia de coñecemento.

Definición Nº de actividades no programa de visitas (25) Nº de participantes no programa de visitas (75)* Nº de xornadas realizadas(15) Nª asistentes ás xornadas (95)* Nº de grupos operativos constituídos (15) Nº de reunións dos grupos operativos(60) Nº de actos de presentación dos grupos operativos (10)

2019 7 5 4 101 3 3 3

2016-2019 11 16 9 462 5 17 5

Liñas de actuación

1. Liña de investigación 1: Deseño, desenvolvemento e validación de novos alimentos e ingredientes adaptados a segmentos poboacionais específicos. Especial atención á poboación sénior.

2. Liña de investigación 2: Reformulación de alimentos mellorando o perfil nutricional, substitución de aditivos artificiais e mellora da vida útil dos alimentos.

3. Desenvolvemento de ensaios para contrastar as propiedades nutricionais e influencia na saúde humana de novos produtos alimentarios.

4. Plan de comunicación e difusión sobre as propiedades dos novos alimentos e/ou complementos alimenticios.

Indicadores

Medida 3. Dinamización de proxectos colaborativos dirixidos a desenvolver alimentos innovadores, seguros e saudables, adaptados ás tendencias do consumo

Definición Nº de proxectos presentados (8) Nº de microempresas participantes nos proxectos (4)* Nº de pemes participantes nos proxectos (16)* Nº de grandes empresas participantes nos proxectos (8)* Nº de grupos de investigación implicados (8) Nº de proxectos aprobados e executados (5) Volume de recursos mobilizados (7M€) Número de actividades(reunións, presentación resultados (25)

2019 3 1 4 1 2 1 1,21M€ 56

2016-2019 14 12 13 5 10 5 10,82M€ 88

Eixe 1. Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade innovadora

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 4. Dinamización de proxectos singulares transversais para o desenvolvemento de novos procesos e tecnoloxías no sector alimentario integrados na bioeconomía 1. Liña de investigación: valorización de subprodutos e residuos para obter produtos de valor engadido.

2. Liña de investigación: innovación post-proceso. Novos deseños, materiais e tecnoloxías de envasado.

3. Liña de investigación: novos sistemas, ferramentas e tecnoloxías para a calidade, seguridade alimentaria e trazabilidade técnica e social.

4.Elaboración dun plan de comunicación e difusión dos resultados.

Definición Nº de proxectos presentados (3) Nº de empresas participantes nos proxectos (14)* Nº de grupos de investigación implicados (5) Nº de proxectos aprobados e executados (2) Volume de recursos movilizados (1,25M€) Número de actividades(reunións, presentación resultados ...)(15)

2019 2 7 0 2 5,51M

2016-2019 7 15 10 6 7,22M

5

11

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 5. Impulso de proxectos de innovación para o desenvolvemento de sistemas intelixentes de xestión e novos modelos de comercialización máis flexibles 1. Liña de investigación 1: Novas estratexias e canles de comercialización; novas ferramentas para a colaboración entre empresas e de interacción co consumidor.

2. Liña de investigación 2: Implantación de novos sistemas para unha xestión intelixente da información ao consumidor.

3. Elaboración dun plan de comunicación interna e difusión externa dos resultados.

Definición Nº de proxectos presentados (6) Nº de empresas participantes nos proxectos (22)* Nº de grupos de investigación implicados (6) Nº de proxectos aprobados e executados (4) Volume de recursos mobilizados (1,25M€) Número de actividades (reunións, presentación de resultados...) (15)

2019 0 0 0 0 0

2016-2019 2 15 1 0 0

0

8

Eixe 2. Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade inovadora

Liñas de actuación

1. Organización de actividades de formación continua adaptadas ás necesidades das empresas, en particular as Pemes, paramellorar a cualificación dos traballadores, a profesionalización do persoal directivo e facilitar a integración das TIC. 2. Potenciación dos programas de prácticas nas empresas do clúster de titulados medios e superiores.

3. Difusión de boas prácticas empresariais na xestión de recursos humanos.

4. Impulso dun foro cos axentes do sector e as administracións públicas para definir as necesidades formativas da fábrica do futuro no sector alimentario. Exploración da posibilidade de poñer en marcha un programa de FP dual.

5. Accións, en colaboración cos centros de educación media e superior, para a captación de talento polas empresas alimentarias galegas.

Indicadores

Medida 1. Mellora da formación e o capital humano

Definición Nª de actividades formativas organizadas (20) Nª de empresas participantes en actividades formativas (125)* Nª traballadores participantes en actividades formativas (225)* Nª de empresas implicadas en programas de prácticas (50)* Nº de titulados medios e superiores que realizan prácticas en empresas do clúster (200) Nª xornadas de difusión de boas prácticas (10)

2019 5 64 86 8

2016-2019 10 184 182 121

15

73

1

3

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 2. Fomento do emprendemento empresarial de carácter inovador 1. Elaboración e difusión de información relativa a recursos, fontes de financiamento e medidas de apoio a emprendedores no sector alimentario.

2. Configuración dun programa de impulso do emprendemento de carácter innovador no sector alimentario, en colaboración coas tres Universidades galegas e outras entidades.

3. Accións para promover o mentorizaxe.

4. Organización de actividades para facilitar o contacto dos emprendedores con empresas consolidadas do clúster.

Definición Nº de notas e documentos elaborados sobre recursos e medidas de apoio ao emprendemento no sector (25) Nº de acción para configurar un programa de impulso do emprendemento no sector alimentario coas universidades e outras entidades (10) Nº de proxectos emprendedores orientados (20) Nº de empresas participantes no programa de mentorizaxe (10)* Nº de actividades para o contacto de emprendedores con empresas consolidadas (4)

2019

2016-2019

1

4

55

65

6

6

13

13

49

49

Eixe 2. Impulso da I+D+i e reforzo da capacidade innovadora

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 3. Optimización de procesos e avance cara á Industria 4.0 1. Creación dun grupo operativo para o avance cara a industria 4.0 no sector alimentario galego.

2. Organización de misións de estudo a empresas de referencia no ámbito da revolución dixital e o avance cara á fábrica intelixente.

3. Impulso de proxectos piloto do novo modelo de produción industrial intelixente.

Definición Nª de empresas participantes no grupo operativo para o avance cara a industria 4.0 (25)* Nª de actividades do grupo operativo (10) Nª misións de estudo industria 4.0 (5) Nª de proxectos piloto promovidos relacionados coa industria4.0 (5) Nº de empresas participantes nos proxectos piloto (20)* Nª de outros socios dos proxectos piloto (socios tecnolóxicos..)

(7) Nº eventos de difusión e demostración das experiencias piloto (5)

2019

2016-2019

0

16

1 1

9 4

0

16

0

16

0

27

0

8

Liñas de actuación

Medida 4 Xeración de novas liñas de negocio baseadas en produtos de maior valor engadido e a hibridación sectorial 1. Creación dun grupo operativo para identificar nichos na cadea de valor con potencial de explotación por parte das empresas do clúster.

2. Promoción de plans de acción conxunta para a xeración de novas liñas de negocio relacionadas con productos de maior valor engadido e a hibridación sectorial.

3. Promoción de plans de acción conxunta referidos a envasados flexibles e personalizados.

Indicadores

Definición

2019

2016-2019

Nº de empresas participantes no grupo operativo para novas liñas de negocio (15)*

0

0

Nº de actividades do grupo operativo (10)

0

6

Nº empresas participantes (25)*

0

6

Nº doutros socios (7)

0

4

Nº de eventos de difusión e presentación de resultados (7)

0

3

Liñas de actuación

Medida 5 Impulso da sustentabilidade ambiental e a Economía Circular 1. Organización de actividades de información e formación para os socios do clúster nas diversas cuestións relacionadas coa sustentabilidade ambiental e a Economía Circular.

2. Apoio á posta en marcha de proxectos colaborativos destinados á mellora da sustentabilidade ambiental e a adaptación a unha Economía Circular 3. Divulgación de boas prácticas dos socios do clúster nestes ámbitos.

Indicadores

Definición Nº de empresas participantes en actividades de formación e información sobre sustentabilidade ambiental e Economía Circular (30) * Nº de eventos de difusión de boas prácticas (4)

2019

2016-2019

70

86

2

3

Eixe 3. Mercados e internacionalización; acceso a novos mercados e adaptación as tendencias do consumo

Liñas de actuación

1. Potenciación da plataforma de información e sistema de vixilancia sobre mercados coa que conta o cluster, para identificar oportunidades 2. Elaboración de estudos de mercado que analicen as condicións e viabilidade do acceso a novos mercados e canles nacionais e internacionais 3. Elaboración de informes ad hoc sobre mercados a petición das empresas 4. Realización de actividades de prospección de novos mercados a nivel nacional, na UE e en terceiros países 5. Dinamización de grupos específicos para o desenvolvemento de estratexias de mercadotecnia 6. Organización de workshops e xornadas sobre mercados e exportación

Indicadores

Medida 1. Desenvolvemento de servizos de información, análise e prospección de mercados e tendencias de consumo

Definición Nª de estudos de mercado sectoriais emitidos (25) Nª de informes adhoc para empresas (120) Nªde actividades de prospección de novos mercados (10) Nª de actividades dos grupos de mercadotecnia (20) Nº de empresas implicadas nos grupos de mercadotecnia (40)* Nª de workshops e xornadas sobre mercados e exportación organizadas: difusión (5); workshops (10) Nº de empresas e outras entidades participantes nos workshops e xornadas (85)*

2019 7 14 0 8

2016-2019 15 43 3 10

22

45

2,4

2,26

41

176

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 2. Organización de accións de promoción comercial conxunta; proxección da imaxe de marca "Galicia” no ámbito alimentario 1. Participación conxunta en feiras e outros eventos de interese, tanto de ámbito nacional como internacional.

2. Realización de misións comerciais directas.

3. Realización de misións comerciais inversas.

4. Organización de actividades de promoción conxunta dos produtos alimentarios galegos con supermercados e grandes cadeas de distribución

Definición Misións directas e inversas(50) Asistencia a feiras e eventos nacionais e internacionais (20) Promoción con cadeas de distribución (5) Nº total de empresas participantes (400)*

2019 4 6 0 37

2016-2019 25 13 0 157

Eixe 3. Mercados e internacionalización; acceso a novos mercados e adaptación as tendencias do consumo alianzas

comerciais

e

soporte

á

Liñas de actuación

e

1. Elaboración dun Plan Anual de Internacionalización, que defina os países estratéxicos e accións prioritarias para as empresas do clúster 2. Desenvolvemento dun programa de formación incompany para elaborar un plan de internacionalización de cada empresa 3. Deseño e posta en marcha dun programa de mentoring para elaborar un plan de internacionalización de cada empresa 4. Elaboración e difusión de información relativa a recursos, fontes de financiamento e convocatorias para o apoio á internacionalización. Establecemento dun catálogo integrado de servizos 5. Promoción de consorcios e plataformas de comercialización para a penetración en mercados da UE e extracomunitarios (EEUU, China...)

6. Impulso de consorcios de clústers europeos para o desenvolvemento de estratexias conxuntas de apoio ás Pemes no acceso a mercados extracomunitarios

Indicadores

Medida 3. Promoción de redes internacionalización das empresas

Definición Nº edicións de programas de formación (3) Nº edicións de programas de mentoring (2) Nº de empresas participantes en programas de formación e mentoring (55)* Nº de notas informativas de internacionalización publicadas (40) Nª de consorcios para mercados exteriores (5) Nº de empresas participantes nos consorcios (25)*

2019 1 0

2016-2019 2 2

10

26

12

16

0 0

3 11

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 4. Mellora do posicionamento nos mercados, a través de accións colaborativas por segmentos de mercado e canles de distribución 1. Apoio á constitución de consorcios ou agrupacións de empresas con produtos complementarios, para o deseño de paquetes de produtos e a súa negociación conxunta coas cadeas de distribución.

2. Impulso da constitución de agrupacións de empresas alimentarias e de cátering para o deseño de kits de produtos e outras accións comúns no canal Food Service 3. Fomento de proxectos colaborativos entre empresas de distintas ramas alimentarias para a comercialización conxunta de producións de calidade diferenciada (DOP, IXP, Produción Ecolóxica,...) en particular mediante novas canles (online) 4. Impluso de canles de comercialización específicas para o acceso directo dos pequenos produtores locais 5. Apoio para que as pequenas e medianas empresas melloren a certificación ambiental dos seus procesos, produtos e envases- BOP,EMAS,MSE...-así como para a asistencia a feiras de produtos biolóxicos

Definición Nº de empresas participantes en agrupacións e consorcios de comercialización para cadeas de distribución e Food Service (45)* Nº de proxectos de comercialización conxunta de produtos de calidade diferenciada (5) Nº de empresas en proxectos de comercialización conxunta de produtos calidade diferenciada (70) * Nº de iniciativas relacionada coa comercialización de pequenos produtores locais (5)

2019

2016-2019

0

0

0

1

0

0

0

0

Liñas de actuación

1. Elaboración dun programa para promover que os produtores de alimentos e bebidas organicen visitas ás súas instalacións e degustacións; acompañado no seu caso de venda directa e actividades de restauración 2. Accións para incentivar a interacción entre empresas alimentarias e de hostalaría e turismo, co fin de promover o consumo de produtos alimentarios galegos 3. Dinamización de grupos operativos específicos para detectar novas oportunidades de negocio a través da cooperación entre empresas alimentarias e turísticas 4. Impluso de proxectos innovadores no ámbito da gastronomía coas escolas de hostalaría e turismo 5. Fomento da participación das empresas do clúster en feiras e eventos gastronómicos

Indicadores

Medida 5. Potenciación dos vínculos das empresas alimentarias coa gastronomía e o turismo e impulso de novas canles de comercialización

Definición "Nº de actividades de networking alimentación - gastronomía (15) Nº de participantes nos grupos (100) * Nº de empresas do clúster que participan en feiras gastronómicas (25)*

2019

2016-2019

2

6

16

16

0

0

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clúster Alimentario de Galicia

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 1. Promoción da incorporación de novos socios en toda a cadea de valor e incremento da masa crítica 1. Plan de acción para a captación de novos asociados: actividades de presentación pública do clúster, campaña de publicidade nas redes sociais, organización du encontro anual do sector, entrevistas e contactos persoais.

2. Organización de xornadas informativas con empresas e outras actividades de difusión de carteira de servizos.

Definición Nº entrevistas persoais (90)* Nº asistentes presentación novo Plan Estratéxico(200) Nº empresas participantes no encontro anual do sector* (150) Nº empresas en Base de datos (500) Mensaxes publicitarios en redes sociais (100)

2019 13 0 112 1162 783

2016-2019 56 200 452 1162 1442

Liñas de actuación

Medida 2. Impulso dunha dinámica de cooperación e implicación dos socios nas actividades do Clúster Alimentario de Galicia 1. Novos instrumentos para fomentar a colaboración efectiva: elaboración e difusión de metodoloxías para o desenvolvemento de capacidades colaborativas.

2. Constitución de foros para o coñecemento mutuo e o intercambio de experiencias entre socios.

3. Posta en marcha de grupos de traballo específicos con fin de definir posibles ámbitos de colaboración entre socios do clúster e outros axentes.

4. Elaboración e implantación un plan de comunicación interna.

Indicadores

Definición

2019

2016-2019

Nº de gúias para a colaboración editadas (0) Nº asistentes aos foros e encontros de socios do clúster e intersectoriais (350)* Nº de foros e encontros intersectoriais organizados (10)

0

0

162

690

1

4

Nº de newsletters aos asociados(150)

43

93

Eixe 4. Consolidación e proxección do Clúster Alimentario de Galicia

Indicadores

Liñas de actuación

Medida 3. Cooperación con outros clústers a nivel sectorial e intersectorial, en particular a escala europea.

1. Participación en redes e impulso de proxectos colaborativos con outros clústers alimentarios e doutros sectores, en particular a nivel europeo.

2. Apoio á consolidación da rede de clústers de Galicia.

Definición

2019

2016-2019

Nº de redes nacionais e europeas nas que participa o CLUSAGA(5)

4

9

Nº de convenios de colaboración de proxectos con outros clusters (20)

6

22

Liñas de actuación

Medida 4. Reforzamento das estructuras de goberno e xestión do Clúster Alimentario de Galicia 1. Consolidación do funcionamento regular da Xunta Directiva e fomento da participación nas reunións da Asemblea do clúster 2. Dinamización da actividade das Comisións do clúster.

3. Fortalecemento da estructura técnica (Unidade de Intelixencia Tecnolóxica e Competitiva UNITEC) 4. Implantación dun plan de capacitación do equipo humano da UNITEC 5. Implantación dun sistema de créditos e tarifas para o acceso aos servizos do clúster, complementario ás cotas.

Indicadores

Definición

2019

2016-2019

Nº de reunios de Xunta Directiva (20), Asemblea (6) e Comisións do Clúster (50)

2,1 e 6

9,4,9

Incremento da porcentaxe dos socios que participan regularmente nas reunións das estructuras de gobernó (20 puntos).

7,35%

9,12%

1

2

Nº de actividades formativas nas que participan os membros do equipo da UNITEC (15)

Liñas de actuación

Medida 5. Impulso da proxección e visibilidade do clúster; representación dos intereses colectivos do sector de alimentación e bebidas galego 1. Consolidación do CLUSAGA como centro de información estratéxica, tecnolóxica e de mercado para o sector alimentario galego.

2. Elaboración e presentación conxunta de propostas ás Administracións nos temas relevantes para o sector 3. Implantación dun Plan de Comunicación externo 4. Organización dun evento anual de referencia asociado aos Premios Galicia Alimentación

Indicadores

Definición

2019

2016-2019

0

20

Nº de accións do Plan de Comunicación realizadas (250) Nº de impactos nos medio de comunicación do CLUSAGA (150) Nº de visitantes da páxina web (75.000)

156

285

26154

99956

Nº de seguidores en redes sociais (5.000)

1782

4942

1

6

0

3

Nº de edicións dos Premios Galicia Alimentación (5) Nº de propostas estratéxicas presentadas ás Administracións (10)

*as empresas e/ou participantes son non repetidas dentro do ano no que se contabilizan pero repetidas interanualmente

50

Edificio FEUGA RĂşa Lope GĂłmez de Marzoa s/n Campus Vida. E15705 Santiago de Compostela +34 981 556 062 info@clusaga.org www.clusteralimentariodegalicia.org