6 minute read

KAS ściśle monitoruje rynek

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) konsekwentnie i skutecznie walczy z przestępczością zorganizowaną w sektorze paliwowym w Polsce, w celu likwidacji szarej strefy w tym obszarze. Skupiamy się zarówno na działaniach prewencyjnych, jak i na celowanych kontrolach. Kontrolujemy przewóz towarów, badamy również jakość paliw na stacjach i w punktach dystrybucji. Współpracujemy z naszymi partnerami, którymi są m.in. Urząd Regulacji Energetyki, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Bartosz Zbaraszczuk, szef Krajowej Administracji Skarbowej

W2021 roku widoczny był trend powrotu gospodarki na ścieżkę wzrostu, zapoczątkowany w połowie 2020 r., co przełożyło się na wzrost zapotrzebowania na paliwa płynne, a w szczególności wszystkie gatunki paliw samochodowych. Najbardziej wzrósł popyt na benzyny silnikowe – o blisko 10 proc. w stosunku do 2020 r. Oficjalna konsumpcja oleju napędowego, który stanowi główne paliwo sektora transportowego wzrosła rok do roku o 7 proc. Najmniejszą dynamikę zanotował popyt na LPG – 4,4 proc. Dane z I kwartału 2022 r. wskazują na kontynuację tendencji wzrostowej we wszystkich rodzajach paliw silnikowych. Gospodarka rosnąca szybciej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, wybuch wojny w Ukrainie, mimo znaczącego wzrostu cen, przełożyły się na wzrost konsumpcji paliw również w I kwartale 2022 r.

Wpływy z tytułu podatku akcyzowego od paliw silnikowych za pierwszych 6 miesięcy 2022 r. to ponad 16 mld złotych. Porównanie I-go półrocza 2022 r. z analogicznym okresem 2021 r. wskazuje na

ponad 2 proc. wzrost wpływów akcyzowych w tym obszarze. Porównując do analogicznego okresu 2019 r. (tj. roku przed wprowadzeniem na gospodarkę ograniczeń w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19) również zanotowano prawie 2 proc. wzrost wpływów akcyzowych od paliw silnikowych. Należy przy tym mieć na uwadze, iż stawki podatku akcyzowego od paliw silnikowych w porównywanych okresach malały. Dla benzyn silnikowych z 1540,00 zł/1000 litrów w 2019 r. do 1413,00 zł/1000 litrów w 2022 r., dla olejów napędowych z 1171,00 zł/1000 litrów w 2019 r. do 1104,00 zł /1000 litrów w 2022 r.

W 2022 r. zaznaczył się trend wzrostu nabyć WNT co należy wiązać bezpośrednio z dywersyfikacją źródeł w związku z ograniczeniami nałożonymi na handel z Rosją i Białorusią w związku z sytuacją międzynarodową.

W okresie od lipca 2021 r. do czerwca 2022 r. podmioty zobowiązane dokonały 4371059 rejestracji zgłoszeń towarów wrażliwych do systemu SENT. To o 7 proc. więcej niż w analogicznym poprzedzającym okresie. Wyroby paliwowe (CN 2710) stanowiły 67 proc. ogólnej liczby zgłoszeń, jednak biorąc pod uwagę grupę wyrobów energetycznych (paliwa silnikowe, opałowe, oleje smarowe i gaz LPG) udział ten wynosi ponad 94 proc.

W tym samym okresie funkcjonariusze KAS przeprowadzili 75,5 tys. kontroli przewozu w ramach ustawy SENT, z czego prawie 49 proc. kontroli przypadało na produkty paliwowe (CN2710).

Od września 2020 r. wprowadziliśmy obowiązek rejestracji zgłoszeń paliw opałowych wraz z potwierdzeniem rzeczywistej ilości tych paliw dostarczonych do zużywającego podmiotu olejowego. Działanie to doprowadziło do wyeliminowania fikcyjnych transakcji i uporządkowania rynku paliw opałowych.

Obszar dystrybucji paliw jest przedmiotem ścisłego monitorowania rynku przez KAS, ze szczególnym uwzględnieniem identyfikacji olejów napędowych pochodzących z nielegalnego źródła. W ramach cyklicznych, corocznych operacji badania parametrów jakościowych olejów napędowych w 2021 r. odnotowano wzrost ilości ujawnionych nieprawidłowości z poziomu 2,04 proc. w 2020 r. do poziomu 3,4 proc. w roku następnym. Występowanie tego trendu potwierdzają również wyniki badań zrealizowanych przez Inspekcję Handlową, które zostały zamieszczone na stronie UOKiK. Wynika z nich, że w zakresie kontroli jakości paliw odnotowano w 2021 r. wartość 2,9 proc. wadliwych próbek oleju napędowego (przy 1,65 proc. w 2020 r.).

Dla poprawy skuteczności i efektywności działań kontrolnych w KAS, w 2022 r. wdrożona została Koncepcja zintegrowanego funkcjonowania laboratoriów mobilnych paliw ciekłych, co powinno przyczynić się do zwiększenia poziomu kontroli oraz wsparcia merytorycznego komórek kontrolnych przez analityków mobilnych laboratoriów paliw ciekłych. Tym samym, poza realizacją kontroli będących wynikiem analizy ryzyka, zespoły kontrolne KAS wykorzystują w sposób zaplanowany w codziennej służbie możliwości analiz jakościowych przez 8 laboratoriów mobilnych, które wspomagają kontrole i jednocześnie przyspieszają proces wstępnego badania „wątpliwych” wyrobów ropopochodnych.

O zwiększonej skuteczności naszych działań świadczy również zmniejszająca się ilość produkcji olejów bazowych, które mogły być wykorzystywane przez grupy przestępcze do nielegalnego wprowadzania takich produktów do krajowego obrotu jako oleje napędowe. W 2016 r. deklarowana produkcja „paliwopodobnych” olejów wynosiła 440 mln litrów, podczas gdy w 2020 r. wielkość ta spadła do 45 mln litrów, by w II kwartale 2021 r. osiągnąć wielkość ok. 0,5 mln litrów.

W okresie od lipca 2021 r. do lutego 2022 r. produkcja tego typu wyrobów, na bazie oleju napędowego, w polskich składach podatkowych została zawieszona. Obecnie działalność taką prowadzi tylko jeden skład podatkowy, który reaktywował działalność w marcu br. Miesięczna wielkość tej produkcji mieści się w przedziale od 100 do niespełna 350 tys. litrów, więc utrzymuje się na niskim poziomie osiągniętym w II kwartale 2021 r. Działalność składu oraz sposób dystrybucji tych wyrobów jest stale monitorowana przez KAS.

KAS ściśle współpracuje przy weryfikacji podmiotów branży paliwowej z URE, RARS i UOKIK. Uczestniczymy w procesie opiniowania wniosków o udzielenie/cofnięcie koncesji OPZ, MPC, WPC wspierając Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Kontrolujemy też spełnianie wymogów koncesyjnych w trakcie obrotu paliwem. W 2021 r. opiniowano 6 wniosków koncesyjnych różnych podmiotów branży paliwowej, podczas gdy w I połowie 2022 r. takich opinii wydano już 11.

Nasze jednostki udzielają także pomocy Prezesowi Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w zakresie weryfikacji informacji o wielkości przywozu paliw ciekłych przez podmioty zobowiązane do utrzymywania rezerw materiałowych.

Informacje o wykrywanych przez KAS przypadkach dystrybucji paliw nie spełniających wymogów jakościowych kierowane są również do Prezesa UOKIK. n

Z mln PL 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

Źródło: KAS. Wykres 1. Kwoty akcyzy od paliw silnikowych w mln PLN.

Kwoty akcyzy od paliw silnikowych

Rok

2019 2021 2022

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 miesiąc

Wykres 2. Wielkości WNT paliw w tys. litrów.

e Ty siąc

600000 600000 600000 600000 600000 600000 600000 Wielkości WNT paliw w tys. litrów

123456789 101112 12345678 9101112 123456789 101112 1234 56

2019 2020 Rok/miesiąc 2021 2022 RODZAJ ODBIORCY zarejestrowani odbiorcy składy podatkowe

ORLEN Paliwa rozwija Program Paliwa BAQ dedykowany niezależnym stacjom paliwowym, dla których spółka jest wyłącznym dostawcą paliw. W grudniu 2021 r. rozpoczęto pilotaż nowego poziomu współpracy w ramach Programu (BAQ Premium), który zakładał m. in. nowy branding stacji. Program Paliwa BAQ to system monitoringu jakości paliw, polegający na okresowych i niezapowiedzianych kontrolach jakości paliw (oleju napędowego, benzyn i LPG) na stacjach paliwowych objętych Programem. Jest on dedykowany stacjom paliwowym, dla których ORLEN Paliwa jest wyłącznym dostawcą najwyższej jakości paliw. Dotychczas współpraca ze stacjami paliwowymi opierała się wyłącznie na trzech poziomach (Mini BAQ, BAQ Standard i BAQ Plus), które determinowane są wielkością wolumenów oraz infrastrukturą stacji paliwowej. Na poziom współpracy wpływa również ilość elementów brandingowych Programu Paliwa BAQ typu tablica najazdowa, baner, itp. Wdrożenie nowego poziomu współpracy Premium w ramach Programu Paliwa BAQ stanowi wyjście naprzeciw oczekiwaniom naszych Partnerów biznesowych. Niezrzeszone stacje paliwowe, chcąc utrzymać się i stale rozwijać na bardzo konkurencyjnym rynku, dążą do nawiązania współpracy z silną marką, przy jednoczesnym zachowaniu niezależności swojego funkcjonowania i organizacji. Współpraca z ORLEN Paliwa zapewnia im pożądane warunki, gwarantując tym samym stabilność przychodów w perspektywie co najmniej kilku lat – mówi Janusz Kogut, Prezes Zarządu ORLEN Paliwa. Przystąpienie do Programu Paliwa BAQ Premium, podobnie jak w przypadku pozostałych poziomów współpracy, determinowane jest m. in. wielkością realizowanych wolumenów oraz poziomem infrastruktury stacji paliwowej. Natomiast nowością jest pełen branding stacji oparty na co-brandingu marki Paliwa BAQ z marką/nazwą właściciela stacji. Dowiedz się więcej: www.paliwabaq.pl