De volkstuintjes In 2010 werd het startschot gegeven tot uitbouw van de volkstuinen met als doel om de diversiteit in voeding te verbeteren en de lokale bevolking de kans te geven hun famillie te voorzien in gevarieerd voedsel en/of een extra inkomen door verkoop van de eigen kweek op de markt. Een stuk brousse-grond van 2ha werd geschonken door “Les Vieux” aan onze lokale organisatie asbl Benesa, waarna snel gestart werd met het aanleggen van 8 handgegraven waterputten. Vervolgens werd het terrein volledige afgebakend met een omheining en toegangspoort teneinde het loslopende kleinvee buiten te houden.
Het graven in de keiharde droge grond is geen sinecure en vraagt heel veel energie. De mannen uit het dorp, gesteund en aangemoedigd door hun vrouwen groeven de eerste 5 meter diep, bij wijze van hun inbreng. Naderhand werd het te gevaarlijk en werden professionals ingeschakeld. Nu ja, professionals... aan hun meteriaal zou je het niet meteen zeggen ! Met de hand gegoten betonringen worden daarna neergelaten met een nylon touw, hangend over een geïmproviseerde 3-pikkel en een 15-tal touwtrekkers. De “baas” laat zich dan middels een emmer eveneens naar beneden zakken om te zien of alles daar goed op elkaar past en of alle ringen voldoende steun hebben en niet gaan scheefzakken op termijn.
Na het eerste regenseizoen West-Afrika krijgt ongeveer evenveel regen als België, maar dan op zo’n 4 maand tijd ! Dat maakt dat hevig onweer kan woeden, en liters water in korte tijd naar beneden storten. Het resultaat: de droge harde grond kan het water niet snel genoeg opnemen en alle lager gelegen delen van het land overstromen. Zo ook het terrein van de volkstuintjes. Op een bepaald moment stond er zo’n halve meter water ! Dat water zoekt zich een uitweg en neemt heel veel losliggend vuil en takken mee. Daarbij werkt de omheining als ware het een zeef, waardoor de druk op de omheinig te groot wordt en deze moet toegeven. In dit geval werd ongeveer de helft van de omheining plat geduwd, ondanks de betonnering die onderaan werd aangebracht. Dringend herstel droeg zich op van zodra het einde van het regenseizoen in zicht kwam, en er werd dan eveneens beslist, om een natuurlijke omheining aan te planten aan de buitenkant. De planten die hiervoor gebruikt worden vormen als ze volgroeid zijn een natuurlijke haag, die best bestand is tegen dergelijk geweld in het regenseizoen. Er zit nu niets anders op dan te wachten tot deze haag sterk genoeg is. Een bijkomend “effect” van de overstroming is dat de waterputten eveneens vol lopen met zwerfvuil. Dit moet elk jaar opnieuw uitgekuist worden om de diepte en goede werking van de putten te behouden. Dit jaarlijks onderhoudsgeld moet op termijn kunnen betaald worden van de kleine maandelijkse bijdrage die betaald moet worden voor het gebruik van een perceel op dit terrein. De bijdrage bedraagt 100 CFA per maand, wat overeenkomt met 15 eurocent...
Het eerste resultaat: De opkomst ter inschrijving was fenomenaal. Er zijn “slechts” 64 percelen beschikbaar, maar uiteindelijk kwamen zo’n 100-tal vrouwen zich inschrijven voor een perceel. De inschrijvingen gebeurden dan maar op “first come, first served” basis en een wachtlijst werd aangelegd voor de overigen. Vol goede moed en met heel veel ijver werd gestart aan een eerste oogst. Dit keer nog met groenten en kruiden die ze goed genoeg kennen, want het is nog wachten op “formation”. Deze zal later gegeven worden in samenwerking met AMB, of Action Micro Barrage. Het is de bedoeling dat de verantwoordelijken van de volkstuinen deze opleiding krijgen, en de kennis doorgeven aan de rest van de deelnemers. Zelfs zonder deze opleiding zijn de eerste resultaten echter zeer positief te noemen. Oordeelt u zelf maar aan de hand van de foto’s.
De opleiding werd intussen gegeven door AMB en nu worden er zowel tomaten, uien en wortelen gekweekt. De eerste zaaibedjes werden echter vrij laat aangelegd, en ook het uitplanten was een heuse karwei om aan een correcte verdeling van het plantgoed te komen. Door deze vertraging was er aan het eind van het seizoen eveneens waterschaarste. De putten kwamen bijna allemaal droog te liggen, en er moest gerantsoeneerd worden. Al bij al viel het resultaat toch ook nog mee, en nu hebben ze hopelijk geleerd dat ze zeker op tijd moeten starten met de zaaibedjes.
Plannen en uitvoering van de bouw van de kleuterschool In 2010 kwamen we na een lange zoektocht in contact met Sixten Ralf, professor aan de Bergen University of Architects in Noorwegen. Hij had eerder al in het kader van een “masterclass” een schoolgebouw opgetrokken in Chimundo, samen met een groep van laatstejaars leerlingen. Ons project had duidelijk zijn aandacht getrokken, en het werd eveneens goedgekeurd als masterclass-project. Wij waren zeer opgetogen en trokken naar Bergen om de details en plan van aanpak te bespreken. Het doel was om in september 2011 van start te gaan met het project: van september tot october zouden studies gemaakt worden om dan van october tot november de uitvoeringsplannen uit te werken. Eind 2011, begin 2012 zouden dan een groep van 20 leerlingen en 4 professoren ter plaatse in Sabou het gebouw optrekken. Jammer genoeg breken er op dat ogenblik onrusten uit in Ivoorkust en alle ambassades van omringende landen raden het reizen af omwille van niet veilig genoeg. We beslissen samen met Sixten om even uit te stellen en af te wachten. Net toen het er naar uitzag dat het rustiger zou worden, breken onrusten uit in Mali, waardoor weerom negatief reisadvies gegeven werd. het is bovendien niet verantwoord om zonder verzekering (en die is niet mogelijk bij negatief advies van de ambassade) met een groep van 20 studenten af te reizen naar Burkina.
Langer wachten is echter geen optie meer, en we besluiten om van start te gaan in een tijdelijk onderkomen met een 1e kleuterklas (zie volgende pagina’s). Intussen zoeken we naar alternatieve oplossingen voor de bouw van de school en laten dit ook weten aan Sixten. Hij is ons nog steeds zeer genegen en stelt voor dat hij gaat zorgen voor een ontwerp. Van zodra dit ons toekomt zien we heel veel potentieel van dit
eigentijdse maar toch perfect integreerbare ontwerp. Het gebouw is bovendien zo ontworpen dat het multifunctioneel inzetbaar is, en door zijn eigentijds ontwerp zou het ook nog eens kunnen bijdragen tot het aanzwengelen van het toerisme naar Sabou. Dat laatste is sinds een aantal jaar vrij snel achteruit gegaan ondanks de aanwezigheid van de “sacré crocodilles” aan de barrage.
De technische uitvoerplannen Net als in Nederland is de werkwijze van architecten iets anders in Noorwegen dan bij ons. De architect gaat over het creatieve deel van het ontwerp en naderhand zorgt de bouwfirma of een gespecialiseerd ingenieursbureau voor de uitvoerplannen. Hoe gelukkig we ons ook voelden met het ontwerp van Sixten, we moesten nu op zoek naar zo’n bureau of bouwfirma. Dat is niet evident, wetende dat dit makkelijk 6 tot 8 weken werk neemt, en dat ons budget hiervoor eigenlijk nul is... Dus terug contacten leggen via het internet in een poging mensen te overtuigen om hieraan onbezoldigd mee te werken. Daar gaat nogal wat tijd over, maar uiteindelijk vonden we iemand in Portugal bereid: André Fontes. Die beloofde ons om er werk van te maken op het moment dat het wat kalmer werd in zijn professionele bezigheden. En ja hoor, naar een 8-tal maanden van ongeduldig wachten en hen en weer mailen, kregen we bericht. De plannen zagen er op het eerste zicht, en beoordeeld door leken (namelijk wijzelf), zeer goed uit. Hoewel er bij ons toch ook al wat twijfel oprees toen we zagen dat alle verbindingen van de staalcontstructie gelast moesten werden. Als we dat laswerk in Burkina zouden laten uitvoeren, dan zou dat gegarandeerd niet betrouwbaar uitgevoerd kunnen
worden. Dus maar ten rade bij de professionals. Daar bleek al snel dat onze angst inderdaad gegrond was, en dat er bovendien nogal wat fouten in de plannen geslopen waren. Er zaten sommige verbiningen in die zo goed als onuitvoerbaar bleken. Het beste alternatief zou eruit bestaan de plannen te herwerken met verbindingen die met bouten en moeren uitgevoerd worden. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Dit komt er eigenlijk op neer dat je van nul moet herbeginnen, en deze keer wilden we ook wel een sterkte- en belastingsstudie om er zeker van te zijn dat het gebouw degelijk in elkaar gezet zou worden., nog steeds met een budget van nul euro... Uiteindelijk en bij toeval ontdekten we Wim De Meestere, werkend bij Adam Software. Hij heeft veel ervaring in staalbouw uit een vorige professionele carrière en was bereid de plannen van nul af aan herop te
bouwen ! Vandaag staan we zo ver dat alles werd uitgewerkt in een 3Dmodel dat volledig in detail werd uitgewerkt. Stuklijsten en montage van onderdelen kunnen nu simpelweg uit de printer lopen, en met een nooit eerder geziene accuraatheid. De volgende stap is nu om een staalbedrijf te vinden dat de “moeilijkste” verbindingsplaten hier in Europ wil laseren en lassen. De rest kan dan makkelijk in Afrika op maat worden gezaagd en geboord. In elk geval gaan Jean-Pierre Quequin en Dirk Noppe begin maart 2014 naar Sabou om de fundamenten klaar te maken. Van zodra het staalwerk hier klaar is, wordt het dan per container verscheept naar Sabou en is het nog een kwestie van montage en afwerking. Wij hopen dat dit in de loop van 2014 nog zal kunnen gebeuren. Op dat moment zal de volledige staalconstructie klaar zijn en kan er van start gegaan worden met het bouwen van de binnen- en buitenmuren. Dat zal dan weer gebeuren met de materialen die Sixten vooropgesteld had: een deel met earth-bag building, een deel in lokale klei en nog een deel in geperste bouwstenen die in Ouagadougou vervaardigd worden.
De tijdelijke kleuterschool In augustus 2012 beslisten we dat we niet langer konden blijven wachten op de contstructie van de school. De opgelopen vertraging was zo erg geworden dat de bevolking zich begon vragen te stellen of de school er nog wel zou komen... Een goedkope aanbouw aan Martine’s huis bood een oplossing om van start te gaan met 1 klasje van 30 leerlingen. Een aannemer werd aangezocht en bereid gevonden om dit voor een prijsje uit te voeren. De aannemer woont nu wel in Ouagadougou, maar is afkomstig uit Sabou en wil zijn medwerking verlenen. In een paar weken tijd wordt een dak opgetrokken en werd de vloer met gladde beton afgewerkt. Intussen gingen Martine en Benadette aan de slag met de aanwerving van ee kleuterleid(st)er. Testen werden zowel mondeling als schriftelijk afgenomen. Op het eerste deel van het “examen” kwamen iets meer dan 20 gegadigden, waarvan er eigenlijk maar 3 overbleven als mogelijke kandidaat. Uiteindelijk werd beslist om voor Florence te kiezen, gesteund door Simon die voor het secretariaatswerk en ondersteuning moet zorgen.
moeten dus nog basisdingen aanleren als handen wassen en dergelijke. Net als de kleuterjuf Florence trouwens: bij de voorbereiding van sommige lessen moet zij ook uitzoeken hoe bepaalde didactische materialen werken. Ook zij heeft dergelijke dingen als puzzles en Duo-blokken nooit eerder gezien en is er door gefascineerd. Het loopt echter voortreffelijk, wel met de onvermijdelijke hick-ups en bijsturingen, maar iedereen is heel tevreden en we krijgen zeer positieve feedback. Een ouder wist ons te vertellen dat zijn zoontje van 5 op dit ene kleuterjaar meer geleerd heeft dan zijn oudere broer van 8 die in het 2e studiejaar zit ! Dit, samen met de steun die we krijgen vanuit zowel de vieux als het gemeentebestuur en de dienst sociale zaken uit Coudougou, heeft ons doen beslissen om in augustus 2013 een 2e aanbouw te laten optrekken aan de andere kant van het gebouw. Er komen nu dus elke dag 120 kleuters naar school: 60 in de voormiddag en 60 in de namiddag.
Eind september was het klasje klaar inclusief de inrichting, en kon er gestart worden met de inschrijvingen. Een overrompeling kan je het best omschrijven. We hadden plaats voor 30 kleuters, en er kwamen er minstens 60 opzetten. Dus ook hier weer met een wachtlijst moeten werken. Bernadette leert aan Florence hoe ze de dingen het best aanpakt en hoewel het allemaal zeer onwennig aanvoelt in het begin, gaat het na een paar dagen al veel beter. De kleuters werken goed mee en genieten van de aandacht die ze krijgen. Het prgramma wordt in detail uitgewerkt zodat Florence alleen verder kan mocht dat nodig zijn. Martine blijft echter hier in Sabou om bij te springen waar nodig, en bij te sturen indien nodig. En dat blijkt ook af en toe nodig te zijn: Soms komt Florence niet op-
dagen en moet Martine wel voor opvang van de kleuters zorgen. Het is pas na een tijd dat het Florence duidelijk wordt dat zij ook een verantwoordelijkheid draagt hierin. Net als de ouders trouwens, die moeten tegen de middag hun kinderen ophalen aan de school, maar doen dat niet altijd op tijd, of ze vergeten het gewoon. De eerste dagen is het echt bellen naar die ouders om hen erop te wijzen. Het duurt even, maar uiteindelijk lukt het allemaal wel. Het lukt zelfs zo goed dat Martine beslist om in januari met een 2e klasje van start te gaan. De ouders van de kleuters op de wachtlijst worden gecontacteerd en een 2e klasje gaat van start in de namiddag. Hoewel we gestart zijn met de 5-jarigen, moeten we het programma aanpassen naar beneden toe. De kleuters zijn dan wel 5 jaar, maar ze gaan voor het eerst naar school en
Martine is jammer genoeg terug naar Belgie moeten komen, en de begeleiding gebeurt nu dus per telefoon. Ideaal is dat niet, maar het heeft ook het voordeel dat iedereen nu ook leert om zelf beslissingen te nemen in plaats van die aan anderen over te laten. Wij zijn in elk geval heel fier en blij op wat er in die korte tijd reeds bereikt werd. Dit geeft ons meer dan de goesting en kracht om er verder aan te werken, samen met iedereen die ons hierin steunt !
Retouradres: vzw Sabou Tulpenpark 48 8510 Rollegem-Kortrijk
Ook u kunt de VZW Sabou steunen. zonder kleine en grote giften en schenkingen van jullie, leden en sympathisanten, redden we het niet. Indien U een fiscaal attest wilt (voor giften vanaf 40 euro), kunt U storten op de rekening van ‚vzw Kontinenten’ te Kortrijk. Vanaf 60 euro wordt u Meter of Peter van één van de kinderen van de kleuterschool.
VZW KONTINTENTEN TE KORTIJK BE21 000-0718676-03 met de vermelding ‚VZW Sabou’ Andere stortingen zijn welkom op het rekeningnummer: BE84 000-3258871-59 VAN HARTE DANK !
Deze brochure kwam tot stand dank zij de medewerking van
http://www.editoo.be - info@editoo.be