Białobrzeska Gazeta listopad 2022

4 samorząd 5 informacja o pracy Burmistrza i Rady Miasta i Gminy Białobrzegi 6 samorząd. portal e-Mieszkańca 7 Narodowe Święto Niepodległości. Niezapomniane widowisko patriotyczne w Białobrzegach 8 Kronika Kp psp w Białobrzegach 9 Czujka na straży twojego bezpieczeństwa! 10 Kronika Kp policji w Białobrzegach 12 Echo po słowie „twarzą w twarz” 13 oświata. psp w Kostrzynie 22 oświata. pp nr 1 im. Jasia i Małgosi w Białobrzegach 23 oświata. pp nr 2 im. Kubusia puchatka w Białobrzegach 24 oświata. psp im. Janusza Korczaka w suchej 26 oświata. psp im. KEN w Białobrzegach 28 oświata. lo im. aK w Białobrzegach

29 oświata. Zsp im. st. staszica

30 BCK Białe Brzegi. Białobrzeski Uniwersytet dziecięcy

31 powiatowa Biblioteka publiczna

32 Biblioteka publiczna BCK

33 BCK Białe Brzegi

34 Rozmowa. sztuka gdzieś we mnie jest

38 Rozmowa. przygoda zwana muzyką

40 Mała ojczyzna. Z pamiętnika adama Wróblewskiego

42 Narodowe Święto Niepodległości. piknik patriotyczny w pacewie

43 Mała ojczyzna. akt wandalizmu Żołnierze września 1939 roku. Wacław Chmielewski

44 Białobrzegi. osada na styku dwóch szlaków handlowych (XVi –XiX w.) cz. 1

48 sport w regionie. Za nami pierwsza część sezonu

49 Rekreacja. Morsowanie czas zacząć. uRZEKające Morsy Białobrzeskie

50 Rekreacja. Morsowanie czas zacząć. Białobrzeskie Morsy

Urzekający spacerownik. Jeziorko poterka

zdjęcia © K p p olicji w Białobrzegach , Karolina o piłowska, Grzegorz d udek,

W czwartek 3 listopada funkcjonariuszka Komendy powiatowej policji w Białobrzegach st. sierż. Magdalena Zawadzka-Miros odwiedziła przedszkolaki w Niepublicznym przedszkolu

Białobrzeskie Morsy rozpoczęły sezon kąpielowy na początku listopada

michałki *

s zanowne c zytelniczki, s zanowni c zytelnicy, t ych z państwa, którzy lekturę „Białobrzeskiej Gazety” rozpoczynają od informacji z placówek oświatowych przepraszam, bo mogą poczuć się lekko zawiedzeni. W tym wydaniu zajmują one mniej miejsca niż zwykle. są wśród nich silne akcenty obchodów narodowego Święta niepodległości. na s. 25 agnieszka szybowicz i anna stolarczyk piszą: „11 listopada to najradośniejsze święto w polskim kalendarzu. d laczego więc my obchodzimy je smutno, pod pomnikami, wśród poważnych przemówień? ” pytanie nauczycielek z psp im. j. korczaka w suchej pozostaje otwarte.

okładkowe zdjęcie grupy Białobrzeskich morsów posiada bezcenny walor: obrazuje autentyczną radość z możliwości nieskrępowanego zamanifestowania swojego przywiązania do polskich barw narodowych. Dlatego właśnie, pomimo nie najlepszej jakości technicznej, znalazło się na naszej okładce. Białobrzeski most im. marszałka józefa piłsudskiego widzimy również na kompozycji ireneusza rzeczkowskiego po prawej stronie. autor wysłał ją 11 listopada br. drogą mailową do znajomych i bliskich, dając w ten sposób wyraz swojej radości i pamięci. Dziękuję panie ireneuszu za możliwość podzielenia się tymi życzeniami z czytelniczkami i czytelnikami „Białobrzeskiej Gazety”!

morsowanie z biało-czerwonymi flagami pod mostem noszącym imię marszałka oraz osobiste pozdrowienia polskie, rozesłane w dniu narodowego Święta niepodległości, to zaledwie dwa z wielu sposobów świętowania najradośniejszego święta w polskim kalendarzu. na naszych stronach znajdą też państwo relacje z Xiii rajdu pamięci Wdzięczni Bohaterom (s. 29), pikniku patriotycznego w pacewie (s. 42), koncertu patriotycznego „pod flagą biało-czerwoną” (s. 7), udziału uczennic, uczniów i przedszkolaków w akcji „szkoła do hymnu” (ss. 24, 26, 28) oraz okolicznościowych akademii.

cieszę się, że wydanie listopadowe naszego czasopisma, poza oczywistymi akcentami patriotycznymi, zawiera też silny przekaz dotyczący edukacji artystycznej. „przygoda zwana muzyką” czyli rozmowa ze sławomirem Dąbrowskim, kapelmistrzem Białobrzeskiej orkiestry Dętej (s. 38) to zaproszenie młodych do wspólnego muzykowania w szeregach orkiestry o przeszło wiekowej tradycji. z kolei „sztuka gdzieś we mnie jest” to obszerna opowieść zwyciężczyni i edycji konkursu „pocztówka z Białobrzegów” o jej długiej ścieżce edukacyjnej, dzięki której jest obecnie na prestiżowych studiach magisterskich Wydziału architektury politechniki Warszawskiej. Wiktoria Gorzelewska przy okazji ujawnia ciekawe kulisy powstania „pocztówka z Białobrzegów”, którą mogą państwo znaleźć w naszej gazecie.

* tytułowe michałki to nieoficjalne określenie „mało ważnych” przedmiotów szkolnych: plastyki, muzyki, zajęć technicznych, wychowania fizycznego i może jeszcze kilku innych...

Gdzie można kupić „Białobrzeską Gazetę”? sucha sklep spożywczy Beata Jarząbek, sklep spożywczy lewiatan Grzegorz imiołek stawiszyn sklep spożywczy Bogumił Kołacz Białobrzegi Kiosk stefania Budzikowska, punkt kasowy Banku spółdzielczego UMiG, Kwiaciarnia Grzegorz Świeczko, sklep hydrauliczny Henryk Bernat, Cukiernia Karasińscy ptyŚ, sklep wędkarski Zbigniew Matysiak, Wypożyczalnia książek BCK Białe Brzegi, dominium Konrad Rudecki, Grosik Marcin i piotr Krzesińscy, pralnia pretty Jolanta Wielgus, lewiatan tadeusz sarniak, omega ireneusz Bienias, sklep ogrodniczy Marek Napieraj, Winowajca Mieczysław Kołacki, Bank spółdzielczy filia, Bank spółdzielczy, sklep Witaminka Ewelina i Łukasz traczyk Falęcice agromati Mateusz Boczek, lewiatan tadeusz sarniak przybyszew sklep spożywczy piotr Kopycki promna Bank spółdzielczy oddział Biejkowska Wola sklep spożywczy Marek Rąbkowski stromiec Bank spółdzielczy Rzemiosła w stromcu Radzanów Nawozy Zbigniew Nowacki, Bank spółdzielczy oddział Wyśmierzyce sklep spożywczy Małgorzata Walczewska, Bank spółdzielczy oddział

W czasach, gdy muzyka i plastyka zajmują w szkolnej siatce godzinowej coraz mniej miejsca, oferta szeroko pojętej edukacji artystycznej powinna istnieć w postaci dostępnych, atrakcyjnych i wartościowych zajęć pozalekcyjnych – kół zainteresowań, ognisk, warsztatów, pracowni, sekcji... Wcześniej czy później te umiejętności okażą się bardzo przydatne. mazurka Dąbrowskiego zaśpiewamy pełnym głosem i bez fałszu. na studniówce zatańczymy poloneza bez tremy. Bez trudu wykonamy okolicznościową kartę z okazji każdego radosnego święta. zaprojektujemy piękną pocztówkę oraz brawurowo zdamy niejeden „egzamin z myślenia”, bo rozwój wrażliwości i umiejętności artystycznych wykształca wszechstronnie twórczą postawę wobec życia. jak napisali znawcy tematów: „muzyka łagodzi obyczaje”, a „piękno zbawi świat”! Życzę dobrej lektury „Białobrzeskiej Gazety”. ● katarzyna aderek

i nformujemy szanowne autorki i autorów piszących do „Białobrzeskiej Gazety”, że teksty do kolejnego numeru redakcja przyjmuje do 9 grudnia 2022 r. d ziękujemy za terminowe nadsyłanie materiałów. d zięki temu gazeta będzie się mogła ukazywać w sprzedaży regularnie.

Biało B rzeska Gazeta WydaWCa: Białobrzeskie Centrum Kultury Białe Brzegi w Białobrzegach ul. Kościelna 31, 26-800 Białobrzegi telefon / fax 48 613 23 70, bck@bialobrzegi.pl

© ireneusz Rzeczkowski

Umowa na tereny nadpiliczne podpisana

3 listopada burmistrz a dam Bolek podpisał umowę na zadanie Budowa wału przeciwpowodziowego wraz z zagospodarowaniem terenów nadpilicznych w Białobrzegach. Wartość zadania to 11,5 mln zł. p race rozpoczną się w tym roku. W drugim przetargu na to zadanie wystartowały dwie firmy: remondis z Warszawy, która zaoferowała cenę w wysokości 12.113.939,13 zł oraz firma arbud z radomia, której oferta opiewa na 11.516.337,02 zł. Gmina Białobrzegi na to zadanie pozyskała w sumie 8,5 mln zł ze środków rządowych i samorządu woj. mazowieckiego. Brakująca kwota pochodzić będzie z budżetu gminy. 3 listopada 2022 r. umowę z firmą arbud, którą reprezentował Dariusz Dąbrowski, podpisał burmistrz miasta i Gminy adam Bolek. W podpisaniu umowy wzięli również udział: zastępca burmistrza mieczysław Danielewicz i naczelnik wydziału inwestycji przemysław Woźniak. W zakres inwestycji wchodzi między innymi: budowa wału przeciwpowodziowego, przebudowa linii średniego napięcia wraz z budową transformatora, budowa przyłączy kanalizacyjnych, wodnych, budowa ciągów pieszych i rowerowych, budowa placu zabaw, pump-track'u, budowa fontanny, oświetlenia, nasadzenia drzew, instalacja małej architektury. zadanie ma być wykonane w terminie 24 miesięcy od dnia podpisania umowy. Wcześniej 14 października podpisano umowę na budowę amfiteatru, który będzie jednym z elementów zagospodarowania terenów nadpilicznych. na to zadanie gmina pozyskała 2 mln zł ze środków rządowych. Wartość tego kontraktu to 2.268.394,99 zł. ● umiG

n owe ka M ery M onitorin GU M iejskie G o

Monitorin G M iejski o B słUGU je j U ż 33 ka M ery cyfrowe oraz 11 analo G owych.

Umieszczone są one w obszarze miejskim, oraz 6 kamer znajduje się w budynkach: Urzędu Miasta i Gminy oraz Białobrzeskiego Centrum Kultury. podgląd obrazu ze wszystkich kamer posiada także białobrzeska policja.

W ramach zadania wymienionych zostało 7 starych analogowych kamer, na kamery o wysokiej rozdzielczości, zainstalowano 2 nowe kamery oraz nowy rejestrator, który umożliwi dalszą rozbudowę systemu monitoringu. Nowe kamery cyfrowe pojawiły się w następujących lokalizacjach:  skrzyżowanie ul. Rzeczna – ul. poświętna, ul. Wąska (plac zabaw), skrzyżowanie ul. 11 listopada - ul. Żeromskiego, skrzyżowanie ul. 11 listopada – ul. Reymonta, park przy ul. Żeromskiego, ul. Kościelna – targowisko miejskie, skrzyżowanie ul. Kościelna – ul. Krakowska, skrzyżowanie ul. Krakowska – sądowa, kąpielisko miejskie – parking.

– Chcemy rozbudować naszą sieć monitoringu. W celu wytypowania miejsc objętych monitoringiem przeprowadzamy konsultacje z policją. Zachęcamy także mieszkańców Białobrzegów do wskazania, które miejsca w mieście należałoby objąć monitoringiem – mówi burmistrz adam Bolek. ● UMiG

zdjęcie © UMiG w Białobrzegach

Widok z kamery monitoringu miejskiego

i nfor M acja o P racy B U r M istrza i r ady Miasta i G M iny Biało B rze G i

Prowadzone są prace związane z realizacją zakontraktowanych zadań:

przebudowa targowiska miejskiego przy ul. Kościelnej, rozbudowa Białobrzeskiego Centrum Kultury "Białe Brzegi", budowa strażnicy osp ze świetlicą w s uchej, modernizacja Miejsko-Gminnego ośrodka pomocy społecznej w Białobrzegach, budowa ulicy s zafirowej w Kamieniu. Podpisano umowy na realizację zadań: przebudowa dróg na terenie miasta Białobrzegi. prace rozpoczną się na przełomie roku i zgodnie z zapisami

umowy mogą trwać 24 miesiące. Zadanie wykonywać będzie firma a rbud investment za kwotę 10.998.506,74 zł, Budowa wału przeciwpowodziowego wraz  zagospodarowaniem terenów nadpilicznych w Białobrzegach. Wartość zadania to 11,5 mln zł. Zadanie ma być wykonane w terminie 24 miesięcy od dnia podpisania umowy przez firmę a rbud i nvestment.

z akończone zadania inwestycyjne: przebudowa ulicy s rebrnej w Białobrzegach, budowa boiska wielofunkcyjnego na terenie p ublicznej s zkoły podstawowej im. J. Korczaka w s uchej, budowa zatoki postojowej po północ -

U M owa na BU dowę dró G w Biało B rze G ach

P od

P isana

w Urzędzie Miasta i G M iny została P od P isana UM owa na zadanie P.n. Prze BU dowa dró G na terenie M iasta Biało B rze G i. k ontrakt o P iewa na kwotę P rawie 11 M ln zł. r ealizacja inwestycji roz P ocznie się jeszcze w ty M rok U . do przetargu przystąpiły trzy firmy, które zaoferowały następujące kwoty: arbud investment sp. z o.o. z Radomia 10.998.506,74 zł, Budromex Radom sp. z o.o. 12.184.357,12 zł, tit BRUK toMasZ KNopiK z Nowego Miasta 14.488.695,32 zł. Zadanie będzie realizowane na czterech białobrzeskich osiedlach.

k olejne środki finansowe dla os P

d ofinansowanie wyniesie 30 tys. zł. Środki finansowe, pozyskane przez gminę Białobrzegi, pochodzą z puli marszałka województwa mazowieckiego z programu Mazowsze dla straży. 9 listopada podpisano umowę, która sfinansuje prace remontowe w remizie osp w stawiszynie. W zakresie prac remontowych jest m.in. wykonanie nowej instalacji elektrycznej (okablowanie i włączniki), wymiana osprzętu oświetleniowego, wymiana wyciągów wentylacyjnych oraz uzupełnienie ubytków w ścianach po wykonanych pracach wraz z tynkowaniem i malowaniem. W podpisaniu umowy wzięli udział: burmistrz adam Bolek oraz skarbnik gminy iwona Czwarno-olczykowska, wicemarszałek Rafał Rajkowski, radni sejmiku Województwa Mazowieckiego leszek przybytniak i tomasz Śmietanka. ● UMiG

nej stronie ulicy Kościelnej na wysokości Białobrzeskiego Centrum Kultury, budowa ul. s zafirowej w Kamieniu, wymiana 7 starych analogowych kamer, na kamery o wysokiej rozdzielczości, zainstalowanie 2 nowych kamer oraz nowego rejestratora, który umożliwi dalszą rozbudowę systemu monitoringu miejskiego.

Gmina Białobrzegi przystąpiła do programu preferencyjnego zakupu paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych. od 7 listopada w Urzędzie Miasta i Gminy w Białobrzegach trwa nabór wniosków o preferencyjny zakup do 31 grudnia 2022 r. węgla w ilości do 1,5 tony.● UMiG

Na osiedlu za ul. polną wykonane zostaną ulice i prawie wszystkie chodniki. Zostanie uzupełnione oświetlenie oraz wykonane odwodnienie. Na osiedlu Jana pawła ii wykonana zostanie ulica sienkiewicza oraz brakujące chodniki. Na osiedlu Nowiny nową nawierzchnię zyska ulica srebrna na odcinku do ul. Krakowskiej, fragment ulicy Białej oraz ulica lawendowa. Na osiedlu Mikowska zostanie wykonana nawierzchnia asfaltowa ulicy Krakowskiej oraz zostaną ułożone brakujące chodniki. Środki finansowe w wysokości 10,3 mln zł gmina Białobrzegi pozyskała z rządowego programu inwestycji strategicznych.prace rozpoczną się na przełomie roku i zgodnie z zapisami umowy mogą trwać 24 miesiące. Zadanie wykonywać będzie firma arbud investment za kwotę 10.998.506,74 zł. ● UMiG

Portal e-Mieszkańca

G M ina Biało B rze G i U r U cho M iła dla M ieszkańców dedykowany P ortal internetowy P n. Portal e-Mieszkańca UM ożliwiający realizację P onad 30 s P raw U rzędowych, w ty M wniosków, oświadczeń i deklaracji dro G ą elektroniczną B ez konieczności P rzychodzenia do Urzęd U Miasta, z akład U w odocią G ów i k analizacji oraz Biało B rzeskie G o c entr UM kU lt U ry „Białe Brze G i” w Biało B rze G ach. ponadto poprzez Portal e-Mieszkańca można elektronicznie rozliczać się za wodę i ścieki, zapisać dziecko do placówek oświatowych, płacić za posiłki w placówce, zapisać dziecko na zajęcia do BCK-u i je opłacić oraz zakupić bilet na organizowane wydarzenia kulturalne czy seans filmowy. Uruchomiono także funkcjonalność pn. Portfel e-Mieszkańca, w której mieszkaniec może zobaczyć swoje zobowiązania oraz nadchodzące płatności podatkowe, opłaty za śmieci czy wodę i opłacić je za pośrednictwem platformy BlUE MEdia . Zapraszamy do rejestracji i poznania pełnej funkcjonalności oferowanych usług. dostęp do portalu jest możliwy przez: stronę www: starteboi.bialobrzegi.pl , zakładkę „portal e-Mieszkańca” na stronie Urzędu Miasta i Gminy Białobrzegi lub jednostek organizacyjnych gminy, przez nową aplikację mobilną gminy Białobrzegi dostępną do bezpłatnego pobrania w appstore (na ios) lub Google play (na androida).

Nadal będą rozwijane funkcjonalności nowej aplikacji mobilnej, jak i portalu e-Mieszkańca. Zapraszamy do ich wspólnego tworzenia poprzez zgłaszanie wszelkich problemów, sugestii i propozycji nowych funkcjonalności lub e-formularzy na adres mailowy:

eboi@bialobrzegi.pl lub telefonicznie do sekretarza Miasta i Gminy Białobrzegi – sławomira Bieleckiego tel. 48 386 30 16

dostęp do usług portalu został podzielony na 4 grupy tematyczne: dostęp do platformy EBoi (Elektronicznego Biura obsługi interesanta) oraz sytemu Qnet wodociągi wymaga zalogowania się węzłem krajowym tj. przy pomocy jednej z form: profilu zaufanego, e-dowodu, moje id – czyli logowanie przez bankowość elektroniczną banku pKo Bp, pKo sa , BoŚ, pNB paRiBas, VElo BaNK, CREdit aGRiColE, mBaNK, Banki spółdzielcze (Grupa pBs).

dostęp do Elektronicznego konta rodzica w ramach systemu 4parents oraz Visuala activity nadaje odpowiednio placówka oświatowa (4 parents) lub Białobrzeskie Centrum Kultury „Białe Brzegi” (Visual acitity). Nie wymaga logowania dostęp do funkcjonalności Rekrutacja do żłobka/przedszkola/szkoły oraz Zakup biletów na wydarzenia organizowane przez BCK – aplikacje te będą aktywne tylko w okresach prowadzonych rekrutacji lub sprzedaży biletów.

Gmina uruchomiła również dwa e-punkty (na parterze w Urzędzie Miasta i Gminy w Białobrzegach oraz w BCK), w których udostępniony został dedykowany infokiosk do realizacji spraw przy wykorzystaniu funkcjonalności portalu e-Mieszkańca. W celu sprawnego działania portalu i jego obsługi zakupiono również serwery, urządzenia brzegowe, urządzenie pamięci masowej, drukarkę wielkoformatową, komputery stacjonarne wraz z oprogramowaniem, infokioski oraz monitory informacyjne. Wartość projektu to 1 014 070 złotych, z czego 761 048,81 zł pochodziło z pozyskanego przez gminę dofinansowania z Unii Europejskiej w ramach Rpo Województwa Mazowieckiego z poddziałania 2.1.1 „E-usługi dla Mazowsza”. ● UMiG

n iezapomniane

B rzegach z okazji obchodów 104. rocznicy odzyskania przez p olskę niepodległości w sali sportowej przy psp nr 1 w Białobrzegach odbył się w niedzielne popołudnie 20 listopada k oncert p atriotyczny „ p od flagą białoczerwoną”, w wykonaniu wyjątkowego Reprezentacyjnego z espołu a rtystycznego Wojska p olskiego. Blisko 100 artystek i artystów wystąpiło przed bardzo liczną białobrzeską publicznością. orkiestra pod batutą tomasza labunia, wokaliści, wokalistki oraz grupa baletowa prezentowała pieśni i piosenki wojskowe, począwszy od tych śpiewanych przez legiony marszałka piłsudskiego, poprzez zakazane piosenki z czasów powstania Warszawskiego aż po współczesne kompozycje i utwory takie jak „sen o Wiktorii”, czy też przebój z filmu „jak rozpętałem ii wojnę światową”, czyli utwór „róża i bez” andrzeja Żarneckiego. na białobrzeskiej scenie muzycznej nie obyło się bez tańców narodowych – poloneza, kujawiaka, oberka, mazura, w których odnajdujemy duchy swych przodków. na zakończenie w podziękowaniu za niesamowite widowisko patriotyczne, r eprezentacyjny zespół artystyczny Wojska polskiego otrzymał Białobrzeską złotą płytę z rąk burmistrza adama Bolka.

Dziękujemy państwu za bardzo dużą frekwencję. jest to dla nas niezwykle ważny sygnał, by takie wydarzenia odbywały się w naszym mieście cyklicznie. organizatorami koncertu byli: Burmistrz miasta i Gminy Białobrzegi adam Bolek oraz Białobrzeskie centrum kultury „Białe Brzegi”. pragniemy również podziękować pani Dyrektor oraz wszystkim pracownikom publicznej szkoły podstawowej nr 1 im. ken w Białobrzegach za pomoc przy organizacji niniejszego wydarzenia. ● patrycja t rojanowska

widowisko patriotyczne w Biało

drobne

26 października doszło do wypadku na trasie s7 w Falęcicach. Bus dostawczy uderzył w tył pojazdu ciężarowego służby drogowej, zabezpieczającego malowanie pasów drogowych. Kierujący busem opuścił pojazd przed przybyciem służb. drugi kierowca w momencie uderzenia znajdował się poza samochodem. po zabezpieczeniu miejsca zdarzenia okazało się, że kierowca samochodu ciężarowego doznał uszkodzenia ręki. Zadysponowane pogotowie zabrało go do szpitala. drugiemu kierowcy nic się nie stało.

3 listopada o godzinie 3:04 otrzymaliśmy zgłoszenie o pożarze ciężarówki na obwodnicy Białobrzegów. po dojeździe zastępów gaśniczych okazało się, że pożarem objęta jest kabina ciągnika siodłowego. Zabezpieczono teren działań, zatrzymano ruch i przystąpiono do gaszenia pianą ciężką kabiny oraz agregatu znajdującego się na naczepie, w której znajdowały się przesyłki kurierskie. Wykonano dojście do pożaru w przestrzeni ładunkowej. po opanowaniu pożaru ładunek ewakuowano z pojazdu. Elementy dogaszono i sprawdzono kamerą termowizyjną. po ostygnięciu zestaw został odholowany. Kierującemu nic się nie stało. akcja trwała 5 godzin, brało w niej udział 5 samochodów gaśniczych. straty wyniosły około 260 tyś., a uratowano przewożone przesyłki o wartości ok. 60 tyś.

14 listopada na trasie s7 w miejscowości stare siekluki, na pasie w kierunku Warszawy, w wyniku wystrzału prawej przedniej opony ciągnika siodłowego marki scania, doszło do jego zderzenia z naczepą przewożącą gorącą masę bitumiczną. Kierowca nie zdołał opanować zestawu, który przebił barierę energochłonną i wypadł z drogi częściowo do rowu, a częściowo na drogę lokal-

Praca na stanowisku kasjer – sprzedawca. sklep „Grosik” przy ul. Konopnickiej 3. e-mail: administracja@grosikmarket.pl Praca sklep „Grosik” w Białobrzegach zatrudni pracownika na dział mięsny. Kontakt administracja@grosikmarket.pl

Praca Zatrudnię na stanowisku księgowy, preferowane wykształcenie wyższe, mile widziane doświadczenie zawodowe oraz znajomość obsługi programów księgowych symfonia. tel. 603 585 770 lub 601 551 482 wynajmę pomieszczenie o powierzchni ok. 100 m2 na warsztat, myjnię lub magazyn, w Białobrzegach przy ul. Krakowskiej 57 (róg akacjowej). tel. 609207467 sprzedam towar ze sklepu metalowego + wyposażenie. Ulica Krakowska 80. tel. 662 497 215 sprzedam zbiorniki stalowe z demontażu stacji paliw o pojemności: dwukomorowy 2 x10 m3, jednokomorowy 20 m3, 5 m3, 2 m3 tel.: 606661732, 600004940. sprzedam działkę w pohulance o pow. 2,26 ha. tel. 511 408 262 sprzedam maszyny: kopaczka elewatorowa, przetrząsaczo-zgrabiarka, beczka ocynkowana na wodę 600 litrów, obsypnik do ziemniaków, wialnia, brony trójki, chłodziarka, śrutownik, płotki metalowe, łańcuchy do polerowania inwentarza, stojak metalowy do zadawania paszy. Wszystkie maszyny fabryczne stan bardzo dobry, garażowane. tel.: 508 869 424 (dzwonić rano lub wieczorem).

sprzedam dom z działką 4800 m2 w Białobrzegach. Cena do uzgodnienia. tel.: 798 851 194 wynajmę plac 800 m2 przy ulicy Kościelnej 30. tel. 512 200 226 wynajmę plac 400 m2 przy ulicy polańskiej 2 + garaż blaszany. tel. 512 200 226 kupię używaną butlę gazową 10 kg, w rozliczeniu sprzedam lub na wymianę oddam butlę 3 kg i 5 kg. Biejków, tel.: 727 732 670 sprzedam działkę rolną o powierzchni 4 ha w Czarnocinie gmina Radzanów. tel.: 669 247 030

sprzedam ziemię z wykopu w Broniszewie, Mariusz: tel.: 603 692 259 wynajmę lokal przy ul. sądowej 10 na działalność gospodarczą 2 x 35 m2, wystawiam fakturę Vat tel.: 888 117 010 sprzedam drewno opałowe (sosna) tel.: 665 828 958 wynajmę mieszkanie 140 m2 z oficyną. tel.: 606 335 225 kupię mieszkanie w bloku na parterze, i lub ii piętrze, 2 pokoje z kuchnią (ok. 40-50 m2). tel. 690 450 088 wynajmę budynek mieszkalny 160 m2: 6 pokoi, 3 łazienki, kuchnia, po remoncie, cena 2000 zł netto. tel.: 606 335 225 kupię używaną butlę gazową 10 kg, Biejków tel.: 727 732 670 sprzedam w rozliczeniu lub na wymianę butlę 3 kg i 5 kg, Biejków tel.: 727 732 670 sprzedam kwaterę na cmentarzu parafialnym. tel. 695 366 289 sprzedam ziemię z wykopu. tel. 604 535 161 sprzedam działkę o pow. 96 arów lub mniejszą w suchej na ulicy Kasztanowej 20. tel. 601 363 238

ną. samodzielnie opuścił pojazd przed przybyciem służb. Kabina pojazdu została częściowo wgnieciona w rów, natomiast naczepa, która się nie wypięła, stanęła niemal w pionie, co powodowało wysypywanie się masy bitumicznej do rowu oraz na drogę lokalną. działania zastępów polegały na zabezpieczeniu miejsca zdarzenia. Wyłączono z ruchu jeden z pasów trasy s7. Usunięto uszkodzoną barierę energochłonną oraz rozerwaną siatkę ogrodzeniową. Zestaw pojazdów został ustawiony na koła i wyciągnięty z rowu przez holownik. Następnie po zabezpieczeniu całość odholowano z trasy. interwencja trwała 7 godzin. Kierowca doznał tylko otarcia naskórka na czole, odmówił dalszej pomocy.

17 listopada otrzymaliśmy zgłoszenie o pożarze budynku przy ul. Reymonta w Białobrzegach. Na miejsce zadysponowano 2 zastępy gaśnicze z JRG Białobrzegi, zastęp osp stawiszyn oraz grupę operacyjną z Kp psp w Białobrzegach. Wydobywający się z dachu murowanego budynku gospodarczego dym wskazywał na pożar ukryty. Zabezpieczono miejsce zdarzenia i odłączono w budynku media. Rota wyposażona w linię gaśniczą oraz sprzęt ochrony dróg oddechowych, przy użyciu drabiny nasadkowej udała się na dach budynku w celu lokalizacji pożaru. Jednocześnie prowadzone były działania związane z ewakuacją mienia. po dotarciu do źródła pożaru przystąpiono do podania prądu wody w natarciu na palącą się papę i drewnianą konstrukcję. po ugaszeniu usunięto spalone elementy drewnianej konstrukcji. po dokładnym sprawdzeniu obiektu kamerą termowizyjną wykluczono zarzewia ognia i na tym działania zakończono. straty wyniosły ok. 10 tyś. Uratowano mienie o wartości ok. 350 tyś. Nikomu nic się nie stało. akcja trwała godzinę. ● asp. inż. Jacek podwysocki

sprzedam działkę pod garaż o pow. 26 m2 przy ulicy piaskowej. tel. 606 296 160 sprzedam grunty rolne o pow. 1,5 ha położone między suchą a stawiszynem. Grunty trzeciej i czwartej klasy. tel. 607 843 574 wynajmę mieszkanie 3-pokojowe po generalnym remoncie. Wszystko nowe. tel. 509 894 828

sprzedam betoniarkę BWE 50 oraz rozdrabniarkę do gałęzi flora. tel. 665 776 464 sprzedam pralkę automatyczną w dobrym stanie, cena do uzgodnienia. tel. 695 366 289

sprzedam mieszkanie 3-pokojowe na iV piętrzy przy ulicy polnej 8. tel. 694 386 133 sprzedam mieszkanie 56 m2, 3-pokojowe, stan deweloperski. tel. 603 604 703 kupię działkę budowlaną ok. 1000 m2 w Białobrzegach lub okolicy. tel. 504 291 158 lub 511 107 203

sprzedam działkę rolną w Białobrzegach o pow. 2 tys. m2 przy ulicy polańskiej oraz działkę o pow. 10 tys. m2 w suchej. tel. 601 693 558

sprzedam działkę budowlaną 2000 m2 w suchej ulica Brzozowa. Cena do uzgodnienia. tel. 693 124 245

sprzedam 2-pokojowe mieszkanie w Białobrzegach, 44 m2, iii piętro, ulica Rzemieślnicza. tel. 603 440 156

sprzedam mieszkanie własnościowe 57 m2 + komórka na placu Zygmunta starego w Białobrzegach. tel. 518 517 016

sprzedam mieszkanie własnościowe 56 m2 przy ulicy Rzemieślniczej, 4-pokojowe, i piętro. tel. 515 659 732 lub 510 933 770

sprzedam działkę 1100 m2 wraz z domkiem 60 m2 w Brzeźcach na ulicy Łąkowej. tel. 506 981 437

sprzedam działkę budowlaną przy drodze sucha – Białobrzegi. Cena do uzgodnienia. tel. 696 057 427

sprzedam posesję przy ulicy Krakowskiej składającą się z działki 1750 m2 oraz budynki mieszkalne o pow. 220 m2 tel. 692 133 994 lub 48 613 25 59

sprzedam działkę w szczytach o pow. 500 m2 tel. 516 761 019 sprzedam działkę rolno-budowlaną 1,42 ha w smardzewie. Cena do uzgodnienia. tel. 607 843 574

sprzedam/wynajmę umeblowane mieszkanie o powierzchni 75 m2 + miejsce parkingowe i piwnica, Białobrzegi, ul. Żeromskiego. Mieszkanie znajduje się na parterze, składa się z 21 metrowego salonu z aneksem kuchennym, dwóch pokoi o powierzchni ponad 15 m2 każdy, łazienki i dużego przedpokoju. tel 726-220-230. sprzedam/wynajmę umeblowane mieszkanie o powierzchni 80 m2 + miejsce parkingowe i piwnica, Białobrzegi, ul. Żeromskiego. Mieszkanie znajduje się na i piętrze, składa się z 33 metrowego salonu z obszerną kuchnią, dwóch pokoi o powierzchni ok 13-17 m2 każdy, łazienki, przedpokoju i dwóch dużych balkonów. tel. 726-220-230. wynajmę lokal 60 m2 w Białobrzegach ul. Rzemieślnicza 22. tel. 505 097 922 wynajmę lokal 40 m2 w Białobrzegach ul. Krakowska 65. tel. 512 200 226 do wynajęcia plac w Białobrzegach ul. polańska 2. tel. 512 200 226 do wynajęcia plac w Białobrzegach ul. Kościelna 30. tel. 512 200 226

Białobrzeska Gazeta nr 11 (123)

W naszym kraju w okresie jesienno-zimowym wzrasta ryzyko powstania pożarów w mieszkaniach i domach jednorodzinnych. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku wad albo niewłaściwej eksploatacji urządzeń grzewczych, elektrycznych i gazowych. W tym samym okresie odnotowywany jest także wzrost liczby zatruć tlenkiem węgla, zwanym „cichym zabójcą”, gdyż jest niewyczuwalny przez nasze zmysły.

Każdego roku w naszych mieszkaniach i domach powstaje kilkadziesiąt tysięcy pożarów i kilka tysięcy zdarzeń spowodowanych emisją tlenku węgla. Nasz dom jest miejscem, w którym każdy z nas czuje się najbezpieczniej. pomimo tego, to właśnie tam ginie największa liczba osób, a ofiarami pożarów są najczęściej ich sprawcy. W okresie grzewczym wzrasta ryzyko powstania pożarów i zatruć tlenkiem węgla w budynkach mieszkalnych.

Co roku przed rozpoczęciem sezonu grzewczego należy wykonać obowiązkowe okresowe przeglądy i czyszczenie przewodów kominowych oraz sprawdzenie instalacji wentylacyjnej.

Państwowa s traż Pożarna rekomenduje instalowanie czujek dymu i tlenku węgla. państwowa straż pożarna przypomina o obowiązku właściwego utrzymania stanu technicznego czujek dymu i tlenku węgla (m.in. wymianę baterii). o sobom starszym strażacy gotowi są pomóc w zamontowaniu danej czujki lub wymianie w nich baterii. państwowa straż pożarna zwraca uwagę na fakt, że czujka tlenku węgla nie zastępuje przeglądu technicznego przewodów wentylacyjnych i kominowych.

s kąd się B ierze czad i dlacze G o jest tak nie B ez P ieczny? Źródłem emisji tlenku węgla są urządzenia grzewcze opalane drewnem, węglem, gazem, olejem opałowym. Czad, czyli tlenek węgla powstaje podczas procesu niecałkowitego spalania materiałów palnych. Ma silne własności toksyczne, jest lżejszy od powietrza, dlatego gromadzi się głównie pod sufitem. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla jest bezwonny, bezbarwny, pozbawiony smaku.

Czad blokuje dostęp tlenu do organizmu poprzez zajmowanie jego miejsca w hemoglobinie (czerwonych krwinkach), powodując zatrucie, niedotlenienie i śmierć.

c o jest G łówną P rzyczyną zatr U ć tlenkie M wę G la?

Głównym źródłem zatruć w budynkach mieszkalnych jest niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych i dymowych. ich wadliwe działanie może wynikać z nieszczelności, braku konserwacji (w tym czyszczenia), wad konstrukcyjnych, niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe.

P rzy P o M ina M y ! Zgodnie z § 34 rozporządzenia Ministra spraw Wewnętrznych i administracji z 7.06 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (dz. U. Nr 109 poz.719) w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem), dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym, co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych, co najmniej raz w roku usuwamy zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych.

Z kolei art. 62 ust. 1 pkt 1 c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz.1624) zobowiązuje właścicieli i zarządców bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

radzi M y ! c o zrobić, aby uniknąć zaczadzenia? systematycznie czyść, sprawdzaj szczelność i wykonuj przeglądy techniczne przewodów kominowych. Użytkuj tylko sprawne techniczne urządzenia, zgodnie z instrukcją producenta. Nie zasłaniaj i nie przykrywaj urządzeń grzewczych. Nie zaklejaj i nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych. W przypadku wymiany okien na nowe sprawdź poprawność działania wentylacji. Nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację.

zobaczysz! nie poczujesz!

Nie bagatelizuj objawów takich jak: bóle i zawroty głowy, duszność, senność, osłabienie, przyspieszona czynność serca, mogą one być sygnałem, że ulegamy zatruciu tlenkiem węgla. W takiej sytuacji natychmiast przewietrz pomieszczenie, w którym się znajdujesz i zasięgnij porady lekarskiej. ●

t lenek węgla to bardzo trujący gaz. n ie jest on wyczuwalny przez ludzkie zmysły. t lenku węgla nie usłyszysz! nie

ś wieć P rzykłade M !

akcja edukacyjna „Świeć przykładem!” jest skierowana do pieszych jako niechronionych uczestników ruchu drogowego. W czwartek 14 października dzieci z publicznej szkoły podstawowej w Czarnocinie spotkały się z policjantem wydziału ruchu drogowego białobrzeskiej komendy mł. asp. sebastianem tępińskim. dzieci z uwagą wysłuchały pogadanki o tym jak ważne dla bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów jest korzystanie z elementów odblaskowych. policjant sprawdził wiedzę dzieci na temat numerów alarmowych oraz umiejętności przeprowadzenia takiej rozmowy. dzieci chętnie odpowiadały na zadawane pytania i czynnie uczestniczyły w dyskusji na temat różnych zagrożeń. policjant był pod wrażeniem ich bardzo dobrej znajomości zasad bezpiecznych zachowań na drodze.

Biało B rzeska P olicja odnalazła P osz U kiwane G o M ężczyznę

We wtorek 18 października około godziny 15 policjanci z zespołu patrolowo-interwencyjnego podjęli interwencję w miejscowości stawiszyn wobec mężczyzny spożywającego alkohol w miejscu publicznym. W związku z tym, że spożywanie alkoholu w miejscu objętym zakazem jest wykroczeniem, nałożyli na niego mandat karny. Mężczyzna odmówił przyjęcia mandatu, wobec czego policjanci sporządzili dokumentację, na podstawie której zostanie wobec niego skierowany do sądu wniosek o ukaranie. W trackie legitymowania okazało się, że mężczyzna jest poszukiwany do odbycia kary pozbawienia wolności. Za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym 34-latek odpowie przed sądem. Mężczyzna został zatrzymany i doprowadzony do policyjnego aresztu, skąd trafił do zakładu karnego.

w y Padek w Broniszewie do zdarzenia doszło w piątek 21 października około godziny 22 w Broniszewie na pasie w stronę Radomia trasy s7. Według wstępnych ustaleń policjantów 30-letni kierowca mazdy, jadąc prawym pasem z nieustalonych przyczyn zjechał na lewy pas jezdni, którym jechał volkswagen transporter kierowany przez 55-letniego mężczyznę. doszło do zderzenia. Nikomu nic się nie stało. Uszkodzone zostały pojazdy i barierki drogowe. obaj kierowcy byli trzeźwi. Utrudnienia w ruchu trwały blisko dwie godziny.

Pijany U ciekał P rzed P olicją do zdarzenie doszło w niedzielę 23 października w pierzchni gmina Radzanów. policjanci z ruchu drogowego białobrzeskiej komendy, chcąc zatrzymać do kontroli drogowej opla vectrę, wydali wyraźny sygnał nakazujący zatrzymanie. Kierowca opla zwolnił i zaparkował na poboczu. W momencie, kiedy mundurowi podchodzili do niego, ten z dużą prędkością ruszył i zaczął  odjeżdżać w kierunku Radzanowa. Funkcjonariusze natychmiast ruszyli za oplem. Jechali za nim oznakowanym radiowozem. Użyli sygnałów świetlnych i dźwiękowych, wydając kierowcy wyraźne znaki do zatrzymania. Kierujący zlekceważył polecenie i cały czas uciekał przed radiowozem. Jechał przez miejscowość Rogolin w kierunku Radzanowa. podczas pościgu policjanci zajechali swoim radiowozem drogę kierującemu oplem, zmuszając go do zatrzymania pojazdu. szybko wyszedł na jaw powód ucieczki mężczyzny. po sprawdzeniu stanu jego trzeźwości okazało się, że  miał prawie 4 promile alkoholu w organizmie, ponadto nie posiadał uprawnień do kierowania autem. Mężczyzna był na tyle nieodpowiedzialny, że w takim stanie przewoził również pasażerów. 32-letni mieszkaniec gminy Radzanów noc spędził w policyjnym areszcie. po wytrzeźwieniu usłyszał zarzuty niezatrzymania się do kontroli drogowej oraz jazdę w stanie nietrzeźwości. Za popełnione przestępstwa grozi mu teraz kara do 5 lat pozbawie-

Zatrzymany w pościgu

W czwartek 14 października dzieci z publicznej szkoły podstawowej w Czarnocinie spotkały się z policjantem Wydziału Ruchu drogowego białobrzeskiej komendy mł. asp. sebastianem tępińskim

nia wolności. 32-latek odpowie również przed sądem za popełnione wykroczenie tj. kierowanie autem bez wymaganych do tego uprawnień.

w y Padek w k olonii Pro M na do wypadku doszło w środę 26 października tuż po godzinie 13 w Kolonii promna na trasie s7. Na pasie w kierunku Warszawy trwały prace przy malowaniu pasów na jezdniach. pracowników zabezpieczał Man stojący na zajętym przez nich pasie ruchu. Jak wynika z dotychczasowych ustaleń pracujących na miejscu policjantów z komendy powiatowej w Białobrzegach, kierujący mercedesem sprinterem nie zachował należytej ostrożności i najechał na tył samochodu służby drogowej. Ranny został jeden z drogowców, który w chwili zderzenia był w samochodzie.

Bracia od P owiedzą za roz B ój do zdarzenia doszło w niedzielę 30 października na terenie jednej z miejscowości w gminie Białobrzegi. policjanci białobrzeskiej jednostki otrzymali zgłoszenie, że dwaj mężczyźni weszli siłą do domu 64-latka, a następnie go pobili. Mężczyźni zabrali dwa telefony komórkowe, a następnie uciekli. Jeszcze tego samego dnia mundurowi zatrzymali dwóch braci, którzy trafili do policyjnego aresztu. obaj byli pijani. Zebrany materiał dowodowy pozwolił śledczym na przedstawienie im zarzutu rozboju. decyzją sądu Rejonowego w Grójcu obaj zostali tymczasowo aresztowani na okres 3 miesięcy. Zgodnie z kodeksem karnym rozbój to przestępstwo, za które grozić może kara do 12 lat pozbawienia wolności.

s koczył do rzeki i nie wy P łynął

W niedzielę 30 października doszło do tragedii w Biejkowie gmina promna. Nad pilicą wypoczywała grupa młodych ludzi. Z informacji uzyskanych przez policję w Białobrzegach wynika, że mogli spożywać alkohol. Niestety zabawa nad rzeką zakończyła się dramatem. W pewnym momencie jeden z jej uczestników skoczył do rzeki najprawdopodobniej „na główkę”. Było już ciemno. Nie wracał, a znajomi nie mogli go znaleźć. Na miejsce wezwali policję. oficer dyżurny komendy w Białobrzegach dostał zgłoszenie około godziny 18.20. Na miejsce wezwano też nurków ze specjalnej grupy ratowniczej państwowej straży pożarnej w Warszawie. to oni po kilku godzinach znaleźli ciało 21-latka, obywatela Ukrainy. Woda w pilicy nie jest bardzo głęboka, mężczyzna skoczył do wody z brzegu. Nie wykluczone, że doznał urazu kręgosłupa. policjanci wyjaśniają okoliczności tego zdarzenia

Policjantka z wizytą U P rzedszkolaków W czwartek 3 listopada na zaproszenie Niepublicznego przedszkola „promyczek” w Białobrzegach, przedszkolaków odwiedziła funkcjonariuszka z Komendy powiatowej policji w Białobrzegach st. sierż. Magdalena Zawadzka-Miros. tematem spotkania było bezpieczeństwo w ruchu drogowym, a także codzienna praca policjantki. dzieci mogły wysłuchać czym zajmują się policjanci, jak należy jeździć w aucie oraz zachowywać się na drodze. po zakończonej rozmowie dzieci miały wiele pytań, na które policjantka chętnie odpowiadała. W prezencie maluszki otrzymały kolorowanki przygotowane specjalnie dla nich. Nie zabrakło pamiątkowych zdjęć.

Policjanci zatrzy M ali P osz U kiwane G o M ężczyznę, który U krywał się… w ścianie Zdarzenie miało miejsce w piątek 4 listopada . Wśród wielu różnych czynności policyjnych, które na co dzień wykonują policjanci jest również zatrzymywanie osób poszukiwanych. Białobrzescy   funkcjonariusze z Wydziału Kryminalnego ustalili, że na terenie naszego powiatu przebywa mężczyzna, który jest poszukiwany do

odbycia kary więzienia. policjanci ustalili miejsce jego przebywania i w piątkowy wieczór przystąpili do zatrzymania. Kiedy funkcjonariusze podjechali pod posesję, zauważyli zapalone w domu światło, które po chwili zgasło, a z mieszkania nikt nie wychodził. Wtedy postanowili wejść do środka. Mimo wielokrotnego pukania nikt nie reagował, zauważyli, że jedno okno jest uchylone, i postanowili wejść przez nie do wnętrza domu. Funkcjonariusze, sprawdzając pomieszczenia, zwrócili uwagę na jedną ścianę na strychu, której otwór wypełniony płytą gipsową nie był do końca wykończony. Gdy funkcjonariusze zastukali w ścianę, usłyszeli odgłos pustej przestrzeni. po odsunięciu kawałka płyty zobaczyli otwór, a w nim ukrytego 29-latka. Mężczyzna ukrywający się przed policją sam skonstruował sobie schowek, obudowując ścianę płytą kartonowo-gipsową. 29-latek został zatrzymany. Najbliższe dwa lata spędzi za kratkami.

z atrzy M any z narkotyka M i do zatrzymania doszło we wtorek 8 listopada tuż po godzinie 19. policjanci zauważyli na terenie jednej z miejscowości gminy Białobrzegi pojazd, w którym siedział młody mężczyzna. Wzbudziło to u nich podejrzenie. policjanci wylegitymowali młodego mężczyznę. podczas tej czynności jego zachowanie było nerwowe, próbował coś ukryć w kieszeni. policjanci wezwali go do wydania wszelkich przedmiotów, których posiadanie jest zabronione. 32-latek oświadczył, że nie posiada takich przedmiotów. W związku z tym funkcjonariusze przystąpili do przeszukania mężczyzny, podczas którego w kieszeni spodni ujawnili torebkę foliową z zawartością białego proszku. Była to amfetamina, co potwierdziły narkotesty. Mężczyzna został zatrzymany. Usłyszał zarzut posiadania narkotyków, za co grozi mu nawet 3 lata więzienia.

s zy B kie zatrzy M anie wła M ywacza tego samego dnia białobrzescy policjanci otrzymali zgłoszenie o kradzieży z włamaniem do budynku byłej dyskoteki na terenie miasta Białobrzegi. Włamywacz po pokonaniu zabezpieczeń budynku, ukradł z wnętrza różnego rodzaju sprzęty elektroniczne oraz wyposażenie warte łącznie ponad 2500 złotych. Miejscowi kryminalni szybko wytypowali podejrzanego. 38-latek został zatrzymany już po kilkunastu godzinach . Mundurowi ustalili też, że mężczyzna na przełomie października i listopada tego roku dopuścił się kradzieży dwóch rowerów na terenie miasta. Mężczyzna już usłyszał zarzuty, do których się przyznał. Za przestępstwa, których się dopuścił, grozi mu nawet do 10 lat pozbawienia wolności. sąd zdecyduje jak zostanie ukarany 38-latek.  ● mł. asp. Ewa Kozyra

Kryjówka w ścianie

k ocham moją „małą ojczyznę” i zawsze chętnie tu przybywam. z racji różnych obowiązków ostatnio nic nie pisałem do naszego lokalnego czasopisma, ale jako białobrzeżanin jestem stałym czytelnikiem naszej lokalnej gazety. z radością przeczytałem wywiad z p. elżbietą jolantą kaczmarek, który ukazał się w wydaniu nr 08-09/2022 „Białobrzeskiej Gazety”, s. 8-9. t ytuł zaprezentowanej rozmowy „t warzą w twarz” stał się bardzo inspirujący i świadczy o profesjonalizmie redaktorów naszego lokalnego czasopisma. z zainteresowaniem przeczytałem ten tekst, a moja uwaga skupiła się na zdaniu: „ m ieszkańcy zadecydowali, że kapliczka ostatecznie nie powstanie” . cieszę się, że p. radna elżbieta jolanta kaczmarek dzieli się swoją komunikacją z mieszkańcami telefonicznie, mailowo oraz podczas osobistych spotkań. zawsze będę popierał taki duch w relacjach międzyludzkich, gdyż kluczem do dobrej komunikacji jest najpierw aktywne słuchanie. potwierdzam informację, że na moją prośbę doszło do spotkania w sprawie postawienia figury „serce maryi” na osiedlu mikowska. nie miała to być jedynie „kapliczka”, ale profesjonalnie przygotowany projekt, którego jednym z celów było umocnienie ducha wspólnoty mieszkańców i stworzenie miejsca do refleksji nad życiem, a także zadbanie o teren, który przyczyniłby się do podniesienia estetyki osiedla mikowska. ufałem, że postawiona w tym miejscu figura „serce maryi” stanie się moim osobistym prezentem z okazji 20. rocznicy przyjęcia święceń kapłańskich przy delikatnym zaangażowaniu mieszkańców i bez dużych obciążeń finansowych. Wszelkie działania podejmowałem zgodnie z prawem. jako białobrzeżanin rozeznałem, że mieszkańcy tego osiedla mocno byli zjednoczeni, gdy powstawały tutaj ołtarze na uroczystość Bożego ciała i to było dobrym momentem do nawiązania życzliwych relacji oraz umocnienia więzi, a także odkrycia talentów i potencjału ludzi, którzy tam mieszkają. przedstawiłem profesjonalnie przygotowany projekt mieszkańcom tego osiedla, a także władzom miasta, jak również księdzu proboszczowi mojej rodzinnej parafii. W czasie spotkania

w zeszłym roku jedynie 3 mieszkanki osiedla wyraziły swoją wątpliwość dotyczącą lokalizacji tego projektu i podpowiadały raczej, że w tym miejscu powinna powstać siłownia plenerowa oraz plac zabaw. uszanowałem ten głos, ale pozostali mieszkańcy wskazali inną lokalizację figury „serce maryi” przy zbiegu ulic kochanowskiego i piotra skargi. Gdy zwróciłem się z oficjalnym pismem urzędowym do zakładu usług komunalnych, który decyduje o udostępnieniu tego miejsca, uzyskałem odmowną odpowiedź. miałem jednak nadzieję, że uda się, podobnie jak w innych lokalnych społecznościach i gminach, pochylić nad tym tematem i także u nas znaleźć możliwości prawne do zrealizowania projektu, który służyłby większości mieszkańców tego osiedla. W tym czasie pytałem też w innych gminach i miastach w jaki sposób pomagano takim inicjatywom, aby wszystko odbywało się w świetle prawa, uwzględniając wolę większości mieszkańców i nie narażając na duże koszty. okazało się, że w wielu miejscach udało się to wykonać za zgodą stosownych władz. ostatecznie uznałem, że figura „serce maryi” zostanie postawiona na terenie prywatnym przy moim domu rodzinnym i każdy przechodząc obok niej, może się zatrzymać na chwilę refleksji. tekst ten jest odpowiedzią na głosy mieszkańców osiedla, którzy zadawali mi pytania, dlaczego figura stoi przed moim domem rodzinnym. z radością czekam na projekty, które przyczynią się do upiększenia osiedla mikowska i zawsze będę wspierał także te, które będą umacniać nie tylko naszego ducha, ale również i ciało, gdyż warto być wiernym znanej sentencji: „W zdrowym ciele, zdrowy duch”. ●

z pozdrowieniami, ks. dr radosław paweł kacprzak, białobrzeżanin

ks r adosław Paweł k ac P rzak

Wizualizacja projektu figury „serce Maryi” na osiedlu Mikowska © ks. Radosław paweł Kacprzak

zdjęcie

© Grzegorz Kacprzak

t ro P e M G reckich B o G ów

20 U czennic i U czniów P UB licznej s zkoły Podstawowej w k ostrzynie odwiedziło Grecję w ra M ach realizacji P rojekt U P onadnarodowej M o B ilności P t.: „t ro P e M G reckich B o G ów – P oznaje M y G eo G rafię Grecji”. Grupa realizowała w Grecj program zajęć, dzięki którym rozwijała znajomość języków obcych oraz poznała geografię, historię, kulturę i obyczajei panujące w innym kraju Unii Europejskiej. Wyjazd był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej programu poWER. Uczniowie pod opieką czterech nauczycieli rozpoczęli swoją grecką przygodę 18 września br. o godzinie szóstej. podróż do Grecji minęła szybko, bezpiecznie i spokojnie. W programie wyjazdu znalazły się punkty dotyczące geografii, historii, kultury, tradycji i zwyczajów greckich. Uczniowie brali udział w zajęciach w greckiej szkole i w śródziemnomorskich plenerach. Jedną z atrakcji był rejs na Wyspę skiathos i zwiedznie jej najważniejszych zabytków. Bardzo podobała się wszystkim wspinaczka do „Łaźni Zeusa” w masywie olimpu i zwiedzanie miasteczka litochoro. Entuzjazm wzbudziła wycieczka do jednej z najbardziej malowniczych formacji skalnych na świecie, Meteorów. ich grecka nazwa metéoros (w wolnym tłumaczeniu oznacza „zawieszony w powietrzu” lub „środek nieba”). Niezapomniane wrażenia pozostaną po wizycie w malowniczej wiosce położonej na wysokości 500 m n.p.m.– paleos panteleimonas (stare panteleimonas). Uczniowie odwiedzili również jedno z największych miast w Grecji – saloniki. W czasie wolnym relaksowali się w basenie hotelowym oraz Morzu Egejskim, uczestniczyli w rozgrywkach sportowych z uczniami greckimi, a także spotkaniach integracyjnych, które dały możliwość doskonalenia umiejętności językowych i adaptacyjnych w nowym środowisku szkolnym i kulturowym.

W celu zaprezentowania zdobytych wiadomości o Grecji, w publicznej szkole podstwawowej w Kostrzynie odbył się dzień Grecki. Uczniowie i nauczyciele biorący udział w ponadnarodowej mobilności zorganizowali przedstawienie, pochwalili się swoimi umiejętnościami tanecznymi i wokalnymi. opowiedzieli też o swojej wielkiej przygodzie edukacyjnej i o tym, jak udział w projekcie wpłynął na ich rozwój. dzięki ogromnemu zaangażowaniu rodziców mieliśmy również przyjemność powrócić do greckich smaków. ● piotr lewecki

z ajęcia otwarte – aktywni rodzice

j esień jest zazwyczaj kojarzona P rzez dzieci z n U dą. d ni stają się krótsze, te MP erat U ra s Pada, deszcz P s U je h UM or. o kazało się, że w naszy M P rzedszkolU wcale jesień nie MU si B yć taka. k iedy za P rosi M y do za B awy rodziców jest M iło i wesoło!

tradycją publicznego przedszkola nr 1 im. Jasia i Małgosi, a zarazem jedną z form współpracy z rodzicami jest prowadzenie zajęć otwartych. c zym są zajęcia otwarte? Wycinkiem przedszkolnego życia, które może obserwować rodzic. tworzą przestrzeń do wspólnego działania, czynią szansę na integrowanie rodziców i dzieci we wspólnej zabawie, dodatkowo dając pomysł do działań z dzieckiem, które mają szansę zaistnieć w domu. Możliwość uczestniczenia w tego rodzaju zajęciach daje rodzicom obraz pracy nauczycielki z dzieckiem. pokazuje stosowane metody i formy pracy. Każdy z rodziców ma możliwość obserwowania swojego dziecka na tle grupy rówieśniczej. przedszkolaki z oddziałów „Bratki”, „Żabki”, „Krasnoludki”, „Żuczki”, „pszczółki” oraz „Mrówki” mają okazję pokazać swoim rodzicom jak się uczą poprzez zabawę i ile już potrafią. pewnego październikowego dnia rodzice dzieci z grupy pięcio- i sześciolatków uczestniczyli w zajęciach otwartych, których tematem były ekologiczne zabawy jesienne. Głównym celem spotkania było integrowanie środowiska rodzinnego i przedszkolnego oraz prezentacja umiejętności dzieci. Wiele radości przyniosły tańce w duetach, gry i konkursy z gazetami, podczas których przedszkolaki prezentowały swoje umiejętności. Zarówno dzieci, jak i rodzice musieli wykazać się poczuciem rytmu, umiejętnością współpracy podczas zajęć ruchowych oraz sprytem. po zabawie gazety w połączeniu z rolkami po papierze toaletowym oraz zebranymi wcześniej na spacerze liśćmi, wykorzystano do wykonania wspólnej pracy plastycznej. Efektem pracy dzieci i rodziców były piękne jesienne drzewa mieniące się kolorowym listowiem. Wspólne oglądanie gotowych prac wywołało uśmiechy na twarzach dzieci oraz poczucie dumy rodziców ze swoich pociech. innym ciekawym punktem wspólnych działań był eksperyment „Meduza w butelce”– widowiskowe doświadczenie polegające na tworzeniu przez dzieci meduzy, a jednocześnie ważna lekcja przyrody, na której dzieci zgłębiły tajniki podwodnego świata zwierząt. po zajęciach przedszkolaki podzieliły się wrażeniami, opowiadając co było dla nich najciekawsze, co im sprawiło największą radość. Rodzice wypowiadali się o swoich wrażeniach i odczuciach w bezpośrednich kontaktach z wychowawczynią grupy. opisane wydarzenie, to tylko przykład zajęć otwartych w jakich uczestniczą rodzice we wszystkich grupach wiekowych dwa razy w roku szkolnym. Również 28 listopada br. pięciolatki wraz ze swoimi rodzicami uczestniczyły razem w „Jesiennych zabawach”. ● dorota sikorska

U rodziny k UBU sia PU chatka to wielkie święto w naszy M P rzedszkol U

18 Października cała s P ołeczność P rzedszkola cele B rowała U rodziny swoje G o Patrona. kUBU ś P U chatek to sy MPatyczny, życzliwy i U czynny M iś. Uwiel B iający M iód M ieszkaniec s t UM ilowe G o l as U w P rosty s P osó B U czy wielU życiowych M ądrości. Pokaz U je, że warto cieszyć się z naj M niejszych rzeczy. Przyjaźń i P o M a G anie P rzyjacioło M są dla nie G o B ardzo ważne.

powitanie z jubilatem rozpoczęło się od złożenia życzeń, wręczenia prezentów i tradycyjnego „sto lat”. po nich odbyły się zabawy muzyczno-ruchowe z udziałem Kubusia. dzieci rozwiązywały zagadki, tańczyły i brykały ze swoim ulubionym bohaterem. Zorganizowano również konkursy, m.in. wylizywanie miodu z talerzyka bez pomocy rąk. Na koniec był uroczysty poczęstunek z tortem urodzinowym. ten dzień był doskonałą okazją do przypomnienia przygód Kubusia puchatka. to były cudowne, niezapomniane URodZiNy KUBUsia pUCHatKa – patrona naszego przedszkola. ● anna Grodecka

koncert filhar M onii świętokrzyskiej w naszy M P rzedszkolU 20 Października w ra M ach ed U kacji MU zycznej od B ył się P ierwszy koncert MU zyków z f ilhar M onii ś więtokrzyskiej. podczas koncertu wszystkie dzieci miały okazję zapoznać się z budową i brzmieniem akordeonu. przedszkolaki poznały charakterystyczne melodie pięciu polskich tańców narodowych: poloneza, mazura, kujawiaka, oberka i krakowiaka. prowadząca koncert ciekawie opowiadała o muzyce i nawiązywała znakomity kontakt z małymi słuchaczami. Z niecierpliwością czekamy na następny koncert! ● anna Grodecka

Pasowanie na P rzedszkolaka

3 listo Pada od B yła się w P UB liczny M PrzedszkolU nr 2 i M kUBU sia

rodzice oraz dyrektor przedszkola. Mali artyści zaprezentowali przygotowane z dużą starannością wiersze, piosenki oraz tańce. po części artystycznej nastąpił akt pasowania poprzez symboliczne położenie ołówka przez dyrektor przedszkola na ramieniu dziecka. Na koniec wręczono dzieciom dyplomy i drobne smakołyki. ● anna Grodecka

n U tki i Motylki ś więt U ją rocznicę odzyskania n ie P odle G łości

Przedszkolak w świecie tańca

nU tki i

M iesięcy P rzeniosły się z na U czycielka M i w świat tańca. k rzewi M y w dzieciach Pasję do tańca, odkrywa M y nowe talenty oraz ws P iera M y wychowanków w BU dowani U P ewności sie B ie w czasie wystę P ów P rzed PUB licznością.

Celem projektu jest integracja przedszkolaków z terenu gminy Białobrzegi, dzieci z Ukrainy oraz dzieci z niepełnosprawnością poprzez ruch i taniec. ponadto walczymy z otyłością i promujemy szkołę wraz z oddziałami przedszkolnymi w środowisku lokalnym. Nutki i Motylki ćwiczą układy taneczne, wybierają stroje i dodatki. przygotowują się do przyjęcia gości, przedszkolaków z gminy Białobrzegi oraz ich nauczycielek. Grupy wezmą udział w konkursie tanecznym, który będzie zwieńczeniem projektu. projekt „przedszkolak w świecie tańca” otrzymał dotację w wysokości 6000 zł dofinansowaną ze środków programu „działaj lokalnie” polsko-amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez akademię Rozwoju Filantropii w polsce oraz odl Fundacja Koalicja dla Młodych. ● Koordynatorka projektu oraz foto Karolina opiłowska

Własnoręcznie wykonały album, który zawierał symbole narodowe oraz pracę plastyczną – orła. 9 listopada 6 osób z grupy Motylki wzięło udział w szkolnym konkursie recytatorskim „Moja ojczyzna”. s tarsze przedszkolaki z grupy Nutki uczestniczyły w zajęciach dotyczących polskich symboli narodowych oraz Narodowego Święta Niepodległości. dzieci wykonały godło polski, które można było podziwiać w szatni przedszkolaków. Nauczyły się śpiewać piosenkę pt. „Co to jest niepodległość”. Nutki wiedzą już kim jest patriota i patriotka, a w ich serduszkach rośnie miłość do ojczyzny.

obie grupy przedszkolne 10 listopada wzięły udział w akcji „szkoła do hymnu”. Z wszystkim dziećmi i pracownikami szkoły hucznie zaśpiewały „Mazurka dąbrowskiego”. ● Karolina opiłowska

Bal P ostaci z B ajek

7 listo Pada w G r UP ie Motylków od B ył się Bal. o d sa M e G o rana czekała na P rzedszkolaków sala P rzystrojona najroz M aitszy M i P ostacia M i z B ajek.

dzieci tego dnia przebrane były w bajkowe bohaterki i bohaterów. Były tańce, wspólne zabawy oraz kolorowanki. dzięki grze „Ja mam... Kto ma...?” dzieci wykorzystały wiedzę odnośnie postaci z bajek, stosowały się do ustalonych umów i reguł w proponowanej zabawie. dzieci uczyły się współpracy w grupie. tego dnia członkowie Koła przyjaciół Biblioteki zaprezentowali swoim młodszym koleżankom i kolegom teatrzyk kukiełkowy „Rzepka”. Bal przeprowadzono w ramach innowacji promującej czytelnictwo „Czytanie jest cool, czytam więc jestem cool”. ten dzień bardzo podobał się przedszkolakom. ●

Ewa Cieślak

Motylki na kilka

Przedszkolaki z G r UP y Motylków dowiedziały się, co to jest n arodowe ś więto n ie P odle G łości, czy M jest nie P odle G łość oraz Patriotyz M

zdjęcie © Karolina o piłowska

zdjęcie © Justyna trześniewska

j esień w o B iektywie

8 listopada został rozstrzygnięty konkurs fotograficzny. 28 uczestników zgłosiło na konkurs 31 zdjęć. Komisja konkursowa w składzie Kamila leksińska, agnieszka szybowicz i Karolina popławska wyłoniły zwyciężczynie i zwycięzców w trzech kategoriach wiekowych. o ddziały przedszkolne: i miejsce Helena leśnowolska ii miejsce Xavier Zegarek iii miejsce lena Różycka k lasy i - iii :

i miejsce Maria stolarczyk ii miejsce Filip olesiński iii miejsce Miłosz siek wyróżnienie adam Różycki k lasy i V-V iii : i miejsce Maja Kucharska ii miejsce Marcelina stolarczyk iii miejsce Marita Bolek. Wszyscy uczestnicy dostali pamiątkowe dyplomy i symboliczne upominki zakupione przez radę rodziców. Bardzo dziękuję wszystkim uczestniczkom i uczestnikom za udział w konkursie. ● Małgorzata siek

11 listopada to najradośniejsze święto w polskim kalendarzu. dlaczego więc my obchodzimy je smutno pod pomnikami, wśród poważnych przemówień? W naszej szkole świętowaliśmy radośnie, prezentując patriotyczne pieśni, do których przygotowywaliśmy się od kilku tygodni pod okiem naszych wychowawczyń. szczególne podziękowania kierujemy do uczniów i wychowawców za przygotowanie tej uroczystości, bo to Wy byliście jej twórcami. dzięki Wam mieliśmy chwile wzruszeń, zadumy, ale przede wszystkim piękną i radosną lekcję historii. ● agnieszka szybowicz i anna stolarczyk

Mała

książka – wielki człowiek

w ra M ach Miesiąca Bi B liotek s zkolnych, 25 Października P ierwszoklasiści wzięli U dział w ka MPanii P ro MU jącej rozwój czytelnictwa „Mała książka – wielki człowiek”. Młode czytelniczki i czytelnicy uczestniczyli w zajęciach, podczas których przedstawiali walory czytania: zdobywanie wiedzy, wzbogacanie słownictwa i sprawności językowej, rozbudzanie wyobraźni, rozwój emocjonalny, wzmocnienie poczucia własnej wartości, relaks i wiele innych. przypomnieli zasady obchodzenia się z książką. Wysłuchali legendy o pieśni autorstwa Janusza Korczaka, co było dobrą okazją do przypomnienia postaci patrona naszej szkoły. Młode czytelniczki i czytelników czekało jeszcze zadanie praktyczne – wykonanie zakładki do książki. Należy przyznać, że dzieci wykazały się pomysłowością, kreatywnością i dużym talentem plastycznym. Efekty były zachwycające. Wszystkie uczennice i uczniowie otrzymali wyprawki czytelnicze (wydane przez instytut Książki ze środków Ministerstwa Kultury i dziedzictwa Narodowego), w skład których wchodzą: książka pierwsze abecadło – antologia tekstów najlepszych polskich autorów dziecięcych: M. Musierowicz, a . o nichimowskiej, R. Kosika, J. Korczaka, a . Fredry, J. twardowskiego, d terakowskiej i innych, w opracowaniu graficznym znanej ilustratorki iwonny Chmielewskiej. Zawiera zróżnicowane teksty, nawiązujące do tradycji i zwyczajów polskich. Jest w nich też wiele miejsca na sprawy bliskie dzieciom np. emocje, oswajanie lęku i uczenie się funkcjonowania w grupie, broszura informacyjna dla rodziców i opiekunów Książką połączeni, czyli uczymy się czytać razem – znajdują się w niej sposoby na wspieranie dziecka w nauce czytania oraz pomysły na zabawy dla dzieci i aktywności związane z tekstami z książki, kreatywny alfabet – plakat z literami do wycinania, który poprzez zabawę ma wspomóc naukę alfabetu i czytania. dziękuję dzieciom oraz paniom Edycie Mróz i Kamili leksińskiej za bardzo udane spotkanie czytelnicze. Życzę wielu przyjemnych lektur. ● Barbara Woźniakowska

zdjęcie © Edyta Mróz

oG ólno P olski k onk U rs „ d o h y M n U

” 24 Października od B yło się w naszej szkole P

w konk U rsie d o h y M n U . Przyjechały

łodzi, które oceniły wystę P.

Konkurs polegał na wspólnym jednogłosowym wykonaniu hymnu państwowego oraz dwóch pieśni hymnicznych Roty i Marszu polonia przez wszystkich uczniów klas iV-Viii. ocenie jury podlegały następujące elementy występu: technika, interpretacja, całościowe wrażenie artystyczne, liczba chórzystek i chórzystów. W konkursie szkoły rywalizują o atrakcyjne nagrody finansowe. Uczniowie przygotowywali się do występu od połowy września pod opieką pań agaty Kowalczyk i Marty Wójcik-Marzec. Konkurs do Hymnu jest ważnym projektem w zakresie edukacji patriotycznej. Nie tylko ze względu na popularyzatorski charakter i bardzo liczny udział uczniów, ale też dlatego, że efektywnie integruje młodych ludzi, buduje wspólnotę, wyzwala poczucie dumy narodowej, a także zachęca do dbałości o narodowe dziedzictwo i do zainteresowania historią polski. Konkurs Narodowego Centrum Kultury do Hymnu jest finansowany ze środków Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego. ● agata Kowalczyk, Marta Wójcik-Marzec akade M ia z okazji 104. rocznicy odzyskania P rzez P olskę nie P odle G łości 9 listo Pada s P ołeczność U czniowska P UB licznej s zkoły Podstawowej nr 1 i M k o M isji e d U kacji n arodowej o B ejrzała P ro G ra M artystyczny P oświęcony 104. rocznicy odzyskania P rzez Polskę nie P odle G łości.

W akademii wystąpiły uczennice i uczniowie z klasy iVc, Vc, Vic pod opieką wychowawczyń Joanny Górnik, Marleny Kiech, Katarzyny pecelt. Uroczystość uświetniły występy chóru szkolnego pod opieką agaty Kowalczyk oraz polonez w wykonaniu uczniów i uczennic klas Viii pod opieką anny Kucharczyk. Wymowną dekorację na tę okoliczność przygotowała aneta Łagoda i Monika Rąbkowska. program rozpoczęło wprowadzenie pocztu sztandarowego szkoły i uroczyste odśpiewanie przez zgromadzonych hymnu państwowego. Brzozowe krzyże, portret Józefa piłsudskiego, mapa Europy XViii wieku, karty z uwiecznionymi datami i wydarzeniami z historii naszego narodu to elementy, które doskonale dopełniły treści poetyckich i prozatorskich utworów o polskiej drodze do wolności. Występ prezentował fakty dotyczące rozbiorów polski i walk o odzyskanie niepodległości. inscenizacja pokazała, że mamy obowiązek bycia dumnymi z naszego pochodzenia i kraju w jakim żyjemy, a także to, że wszyscy ludzie mają prawo do wolnej ojczyzny. program zakończył polonez w wykonaniu wspaniałych ósmoklasistów. podczas uroczystości panowała wyjątkowa atmosfera. Wszyscy uczniowie na znak szacunku i poczucia jedności narodowej ubrani byli w stroje galowe. ta niecodzienna lekcja patriotyzmu pomogła docenić odwagę i poświęcenie naszych przodków w walce o niepodległość oraz przypomniała uczniom, że pielęgnowanie tradycji to patriotyzm. Była to namiastka naszej wdzięczności poległym za wolną ojczyznę! Cześć ich pamięci! ● Joanna Górnik, Marlena Kiech, Katarzyna pecelt

zdjęcia © psp nr 1 im. KEN w Białobrzegach

rzesłU chanie

do nas prof. Bar B ara s o B olczyk, prof. a nna d o M ańska z a kade M ii M U zycznej w

k isić czy kwasić, oto jest P ytanie?

20 Października G ościliś M y w naszej szkole s P ecjalistki z k lUBU a ktywny Bo B rek, które P o P rowadziły warsztaty z kiszenia ka PU sty. Główną bohaterką warsztatów była ona – kapusta w całej swej okazałości – zdrowa i cenna dla naszego organizmu. Celem naszego spotkania było promowanie zdrowego stylu życia i uświadomienie zalet zdrowotnych kapusty kiszonej. dzieci wysłuchały prelekcji, wierszyka i ciekawostek o kapuście. a później wspólnie pod fachowym okiem pań kisiły kapustę. to było dla nas zarazem przyjemne i pożyteczne. W nagrodę za pracę zespołową każdy zaniósł do domu słoik kapusty. teraz już znamy odpowiedź czym różni się kapusta kiszona od kwaszonej. Śmiechu i zabawy było co niemiara. Już nie możemy doczekać się kolejnych warsztatów. ● anna Wójtowicz, agnieszka Czech, dorota Granis, anna okrój

7 października świętowaliśmy w naszej szkole ś wiatowy d zień tabliczki Mnożenia. Uczniowie klas młodszych doskonalili znajomość tabliczki mnożenia, rymując, malując i rysując. Bawili się również w quizy i zabawy interaktywne. W czasie przerw brali udział w grach i zabawach zorganizowanych przez ich kolegów i koleżanki z klas 8a, 8b i 8c. W tym czasie mieli możliwość sprawdzenia swojej wiedzy w matematycznych wersjach gier: jenga i uno. pokonywali tabliczkowy slalom na czas, a także skakali przez skakankę, jednocześnie odpowiadając na pytania z tabliczki mnożenia. Uczniowie z klas 8b i 8c wzięli udział w przemarszach ulicami miasta pod hasłem „Młodsi pytają, czy starsi tabliczkę mnożenia znają”. ● Katarzyna Klich-Charicka

zdjęcia © psp nr 1 im. KEN w Białobrzegach

narodowe święto nie P odle G łości

w czwartek 10 listo Pada świętowaliś M y w naszy M lice UM 104. rocznicę odzyskania P rzez Polskę nie P odle G łości.

o symbolicznej godzinie 11:11 odśpiewaliśmy „Mazurka dąbrowskiego”, włączając się w akcję „szkoła do hymnu”, organizowaną przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. o godzinie 12:30 społeczność naszego liceum zgromadziła się w Hali Widowiskowosportowej, by wspólnie przeżyć rocznicową uroczystość. Uczniowie klasy 1c powitali honorowych gości, nauczycieli oraz uczniów i zaprosili do obejrzenia spektaklu patriotycznego. Uczennice i uczniowie klas: 1c, 2d oraz 1d zachwycili publiczność artyzmem i symboliczną wymową widowiska. Następnie dyrektor szkoły, pani iwona Śliwa skierowała do wszystkich kilka słów. przede wszystkim przypomniała o podniosłości wydarzenia, jakim było odzyskanie wolności i w imieniu Księdza proboszcza zaprosiła zabranych na Mszę Świętą w intencji ojczyzny w naszym parafialnym Kościele. Wyraziła radość z aktywności teatralnej uczennic i uczniów klas 1c i 2d, ponieważ miesiąc wcześniej ta sama grupa przedstawiła spektakl z okazji święta KEN. pan Bartłomiej Kowalczyk –Wicestarosta powiatu Białobrzeskiego w swoim przemówieniu przede wszystkim odniósł się do spektaklu i pogratulował aktorom pięknego i dojrzałego przedstawienia. Zwrócił uwagę na rolę ojczyzny w życiu współczesnych polaków. ● anna Król

kces w o G ólno P olski M konk U rsie historyczny M

Zadaniem konkursowym było zbadanie historii swojej rodziny, miejscowości i regionu poprzez wywiady, wizyty w muzeach, czy lektury tekstów źródłowych i opracowań. dziewczyny napisały pracę o byłej siedzibie Nadleśnictwa dobieszyn – stachowie. W okresie ii wojny światowej większość leśników stachowa i ich rodziny działały w różnych akcjach ruchu oporu polskiego państwa podziemnego: w aK i BCh. W pracy nie zabrakło również historii m.in. o profesorze z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury – sergiuszu Hessenie, który ze względu na żydowskie pochodzenie, ukrywał się u miejscowego nadleśniczego Franciszka Łagosza. W początkowej fazie jury wyłoniło z 70 grup 25 drużyn, wśród których znalazły się uczennice białobrzeskiego liceum. 9 listopada w Muzeum powstania Warszawskiego odbyła się gala wręczenia nagród dla 5 zwycięskich drużyn. Wśród nich znalazła się nasza drużyna aKacje. Nagrodą był bon zakupowy oraz tablice upamiętniające opisane historie, które zostaną umieszczone w miejscowości stachów. ● Julia popis kl. 3aE

k

ażda kro P la jest cenna

h onorowe krwiodawstwo to zarówno ws Paniała idea, jak i M etoda leczenia, której nie da się zastą P ić w żaden inny s P osó B . c złowiek jest jedyny M źródłe M te G o ws Paniałe G o lek U . h onorowy dawca krwi B ezinteresownie P o M a G a w wyzdrowieni U lUB rat U je życie dr UG ie MU człowiekowi.

d latego właśnie jesteśmy tak dumne z uczennic i uczniów naszego liceum, absolwentów i wszystkich honorowych dawczyń i dawców, którzy wspierają akcje poboru krwi w naszej szkole. 11 października odbyła się pierwsza w tym roku szkolnym akcja poboru krwi. Zgłosiły się 24 osoby, z których zakwalifikowano 20 dawców. oddali po 450 ml pełnej krwi. Wszyscy dawcy otrzymają pochwałę d yrektora szkoły. dziękujemy z całego serca wszystkim uczniom, absolwentom i innym, którzy oddali krew i zawsze wspierają naszą działalność. przypominamy, że krew pobierana może być tylko od zdrowych osób po spełnieniu odpowiednich warunków. ż eby oddać krew: musisz mieć ukończone 18 lat i posiadać dowód osobisty, musisz ważyć powyżej 50 kg. dawcami krwi nie mogą być osoby, które: w ciągu ostatnich 6 miesięcy miały wykonywany zabieg operacyjny, przekłucia uszu lub innych części ciała bądź tatuaż, chorowały na żółtaczkę. Krwi nie mogą również oddawać kobiety w ciąży i do 6 miesięcy po porodzie, w okresie menstruacji i do trzech dni po jej zakończeniu. ● Koordynatorki anna Fołtyn, Katarzyna Rożek

zdjęcie © Grażyna Kujawiak

a kcja krwiodawstwa w zs P w Biało

B rze G ach

15 listopada w Zespole szkół ponadpodstawowych w Białobrzegach odbyła się akcja honorowego oddawania krwi. do akcji zgłosiło się 41 osób, a krew oddało 31. i lość krwi pełnej oddanej w tym dniu to 13950 ml. Miło było widzieć absolwentów naszej szkoły! ●

Marlena stolarczyk

X iii r ajd Pa M ięci – w dzięczni Bohatero M

Ma M y n ie P odle G łą Polskę! Pa M ięta M y o tych, którzy ją na M wywalczyli!

W przeddzień Narodowego Święta Niepodległości, w dniu 10 listopada szkolne Koło turystyczne przy Zespole szkół ponadpodstawowych w Białobrzegach zorganizowało Rajd pamięci. Celem wyjścia było uczczenie pamięci i podziękowanie Bohaterom poległym w obronie naszej wolności. Wydarzenie „Rajd pamięci” jest organizowane już od 13 lat. Uczniowie pod opieką W. Ziemnickiej i a. Malczewskiej odwiedzili zbiorowe mogiły 44 żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r., znajdujące się na cmentarzu parafialnym w Białobrzegach. Zapalono znicze również Bronkowi Mroczkowskiego walczącemu w Bitwie Warszawskiej w 1920 r., który zmarł z odniesionych ran. Żył tylko 18 lat. Uczestnicy rajdu zatrzymali się także przy mogile bezimiennych powstańców styczniowych poległych w bitwie radzanowskiej w 1863 r. Rajd zakończył się odśpiewaniem pieśni patriotycznych: „My pierwsza brygada” i „legiony”. dziękujemy Wam, Bohaterowie – znani z nazwiska i ci bezimienni, na wieści o których czekają nadal rodziny. to My jesteśmy teraz Waszą rodziną i paMiĘtaMy! ● Wioletta Ziemnicka

wielki finał P o M arańczowej ener G ii

U od 19 września do 23  Października start U je M iesiąc ,,Po M arańczowej ener G ii”. w  ty M rok U z  B ardzo ważny M P rzesłanie M –  sto P P rze M ocy. „Po M arańczowa e ner G ia” to r U ch s P ołeczny, który  P ra G nie zwracać U wa G ę na  B ardzo ważne s P ołecznie s P rawy.  t o  P rojekt coroczny, or G anizowany P rzez Biało B rzeską fU ndację k oalicja dla Młodych, a ws P ierany z Pro G ra MU a ktywni oB ywatele – fU nd U sz k rajowy. W tym tak ważnym projekcie nie mogło zabraknąć Zespołu szkół ponadpodstawowych w Białobrzegach. Już w finale białobrzeskim okazało się, że wiele uczennic i uczniów jest wolontariuszami Koalicji dla Młodych. a gdy szef Koalicji pan dawid Nowak (absolwent naszej szkoły) zwrócił się do  pani dyrektor Jolanty Babik z prośbą o pomoc w organizacji Finału w Radomiu, odpowiedź mogła być tylko pozytywna. Wielu uczniów z klas gastronomicznych i hotelarskich zgłosiło się do pomocy. przygotowania trwały jeszcze w szkole, gdyż zostaliśmy m.in. poproszeni o zor-

ganizowanie stoiska gastronomicznego z własnymi produktami, a były to gofry okraszone przeróżnymi dodatkami oraz wspaniałe smakowo zapiekanki. W niedzielę 23 października wyruszyliśmy z naszym sprzętem i produktami do radomskiej Hali MosiR. dziesięcioro uczniów pod opieką nauczycielek pań Marty szarpak i  anny Budner zorganizowało stoisko gastronomiczne, zachęcało do konsumpcji przychodzące rodziny i zbierało datki do puszek. Nasze gorące zapiekanki cieszyły się wielkim zainteresowaniem, a do cieplutkich gofrów ustawiały się kolejki nie tylko dzieci, ale i bawiących się na festynie dorosłych. sami uczniowie zawierali liczne znajomości, pozyskiwali informacje dotyczące trudnego tegorocznego przesłania. Z ogromnym zaciekawieniem, ale i przeżyciem oglądali wystawę prac plastycznych wykonaną przez uczennice i uczniów różnymi technikami, poruszającą temat przewodni. Zaangażowali się także w zabawy z rodzinami przychodzącymi na festyn i z zapartym tchem wysłuchali wieczornego koncertu zaproszonej grupy Małe tGd. Nasza koleżanka Zuzanna i nauczycielka anna Budner udzieliły wywiadu Radiu plus. ● anna Budner

zdjęcie © Wioletta Ziemnicka

zdjęcie © Katarzyna Marchewka

zdjęcia © Małgorzata Chmielewska

k onkU rs r ecytatorski idą święta

s erdecznie za P rasza M y i zachęca M y M iłośników P oezji do wzięcia U działU w XV i edycji k onk U rs U r ecytatorskie G o „ i dą ś więta”. z adanie konk U rsowe P ole G ać B ędzie na za P rezentowani U wy B rane G o adekwatnie do kate G orii wiekowej, jedne G o U twor U dowolne G o a U tora, związane G o te M atycznie ze ś więta M i Boże G o n arodzenia. Celem konkursu jest aktywizowanie dzieci i młodzieży do poszukiwań repertuarowych, samodzielnej pracy nad interpretacją tekstu, krzewienie pięknej mowy polskiej, zaznajamianie dzieci i młodzieży z twórczością polskich prozaików, poetek i poetów oraz kultywowanie świątecznych tradycji. Konkurs Recytatorski odbędzie się we wtorek 20 grudnia 2022 roku o godzinie 9.00 w sali konferencyjnej Urzędu Miasta i Gminy Białobrzegi, plac Zygmunta starego 9. Uczestnicy i uczestniczki będą prezentować swoje teksty w czterech kategoriach wiekowych: i kategoria przedszkola/klasy „0” , ii kategoria uczennice i uczniowie klas i - i V szkół podstawowych , iii kategoria uczennice i uczniowie klas V-V iii szkół podstawowych , iV kategoria uczennice i uczniowie szkół ponadpodstawowych z głoszenia do XV i konkursu recytatorskiego „ i dą ś więta” przyjmujemy do 13 grudnia 2022 roku do godziny 15.00 w sekretariacie Białobrzeskiego c entrum kultury "B iałe B rze G i ". Każda placówka może wytypować 6 uczestników. Za pierwsze trzy miejsca w każdej kategorii wiekowej zostaną przyznane nagrody rzeczowe. liczba miejsc jest ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń. treść regulaminu i karta uczestnictwa są dostępne na stronie www.bck.bialobrzegi.pl Zapraszamy do udziału i życzymy sukcesów. ● Małgorzata Chmielewska

z a strono M ią za Pan B rat

w so B otę 22 Października 2022 w sali konferencyjnej UM i G Biało B rze G i od B ył się ina UGU racyjny wykład nowe G o rok U akade M ickie G o 2022/2023 Biało B rzeskie G o Uniwersytet U d ziecięce G o. p ierwsze w tym roku akademickim spotkanie poprowadzili instruktorzy z p lanetarium s yriusz. a nimowany pokaz wewnątrz nadmuchiwanej kopuły był niepowtarzalną okazją do niezapomnianej podróży w najdalsze zakątki kosmosu i pierwszych obserwacji przy użyciu profesjonalnego sprzętu astronomicznego. oprócz zapoznania z budową i charakterystycznymi cechami planet Układu słonecznego uczestniczki i uczestnicy zajęć mieli okazję wziąć udział w spotkaniu z astronomem. podczas wykładu dzieci dowiedziały się kilku astronomicznych ciekawostek, na przykład jaka jest różnica w wielkości przyciągania grawitacyjnego na Księżycu i Jowiszu, a także poznały budowę teleskopów. Każdy uczestnik wydarzenia zbudował swój własny zegar słoneczny.

serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach Białobrzeskiego Uniwersytetu dziecięcego. B awi M y U cząc , U cząc B awi M y ! ●

Małgorzata Chmielewska

j edna z pierwszych kobiet uprawiających we w łoszech zawód lekarski, Maria Montessori ponad 100 lat temu opracowała metodę nauczania, stojącą w opozycji do zasad tradycyjnej edukacji. opiera się ona na dokładnej obserwacji dzieci oraz na indywidualnym podejściu do każdego z nich. do głównych założeń pedagogiki Montessori należy przede wszystkim dostosowanie toku nauczania do możliwości i zainteresowań dziecka. Brak w niej systemu kar i nagród. Wyklucza się także wśród uczniów i uczennic rywalizację. W powiatowej Bibliotece publicznej w Białobrzegach znajdą państwo kilkanaście publikacji poświęconych pedagogice Montessori. szególnie polecamy kilka z nich.

Edukacja i potencjał człowieka, Maria Montessori, Wydawnictwo Naukowe pWN, Warszawa 2021.

Książka została napisana w latach 30. ubiegłego wieku, a jej głównym założeniem jest pomóc nauczycielom zrozumieć potrzeby dziecka po ukończeniu szóstego roku życia. W pierwszych czterech rozdziałach, autorka skupia się na perspektywie psychologicznej. pokazuje, jakie zachodzą zmiany w osobowościach sześciolatków, które nauczyciel musi uwzględniać oraz potrzebę zmiany podejścia pedagogicznego, która musi nastąpić. osiem kolejnych rozdziałów pokazuje, w jaki sposób możemy przedstawić dziecku wiedzę o Ziemi oraz o zmianach w niej zachodzących na przestrzeni stuleci. od rozdziału trzynastego znajdziemy przegląd kilku najciekawszych epok w historii świata. Natomiat w ostatnich rozdziałach autorka przekonuje, iż nauczyciel nie powinien pracować dla określonych poglądów politycznych czy społecznych, lecz powinien kierować się własną wolą, nieskażony uprzedzeniami i strachem. sygnatura 20578

Montessori w domu. 80 zabaw edukacyjnych dla dzieci od 3 do 7 lat, delphine Gilles Cotte, Wydawnictwo RM, Warszawa 2022

Kolejna propozycja to zbiór ćwiczeń i zabaw, które stworzone zostały zgodnie z zasadami pedagogiki Montessori. dzięki tej książce dowiemy się, w jaki sposób przygotować inspirujące materiały oraz przedstawić ćwiczenia dzieciom. autorka, opracowując program tej książki, starała się wykorzystywać materiały z odzysku. stworzone przez nią ćwiczenia i zabawy Montessori, dostosowane są do potrzeb i możliwości dziecka. Wspierają jego samodzielność, uczą wrażliwości na otoczenie oraz budują pewność siebie. Książkę szczególnie polecam rodzicom. sygnatura 21478

Co powinieneś wiedzieć o swoim dziecku, Maria Montessori, Wydawnictwo Naukowe pWN, Warszawa 2020

Fundamentem metody Montessori jest wiedza o dzieciństwie. autorka zbudowała ją na odkrytych prawach rozwoju umysłu i ciała. W książce Co powinieneś wiedzieć o swoim dziecku Montessori przybliża rozwój dziecka w jego pierwszych latach życia. podkreśla jak ważny jest naturalny rozwój oraz fakt, że siły, które go napędzają pochodzą z wewnątrz, a te występują, gdy dziecko będzie miało odpowiednie warunki do rozwoju. doktor Montessori mówi: „to nieprawada, że wynalazłam to, co nazywane jest Metodą Montessori. Ja studiowałam dziecko, a następnie dałam temu wyraz –i właśnie to nazywane jest Metodą Montessori”. sygnatura 20576

Kształcenie geometryczne w systemie pedagogicznym Marii Montessori.

Materiały rozwojowe i propozycje rozwiązań metodycznych, sabina Guz, Wydawnictwo UMC s, lublin 2022

Głównym celem tej książki jest ukazanie, w jaki sposób dzieci w przedszkolu i w szkole mogą uczyć się geometrii przy użyciu oryginalnych materiałów dydaktycznych Montessori. W dalszych rozdziałach znajdziemy ich dokładny opis ilustrowany fotografiami i rysunkami. stworzone zostały z myślą o tym, aby pomagać dziecku w zdobywaniu szerszej wiedzy dzięki własnej aktywności. Zmieniają one sposób poznawania prawd matematycznych – z pamięciowego przyswajania gotowych definicji i wzorów na poszukiwanie ich samodzielnie. dziecko samo odkrywa i formułuje wnioski. Książka ta jest szczególnie polecana dla nauczycielek edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz dla nauczycieli matematyki starszych klas. sygnatura 21745

Montessori. Wychowanie dziecka w wieku 0-6 lat, Beatriz M. Munoz, Wydawnictwo samo sedno, Warszawa 2021 Książka Beatriz M. Munoz stanowi przewodnik po metodzie Montessori. Znajdziemy w niej mnóstwo pomysłów na zajęcia dla dzieci. autorka wyjaśnia na czym polega metoda Montessori oraz podpowiada jak krok po kroku wprowadzić ją w życie codzienne. W publikacji nie zabraknie również ważnych cytatów samej twórczyni, a także zdjęć przedstawiających omawiane przykłady w praktyce. Książka stanowi nieocenioną pomoc dla rodziców i opiekunów, pragnących wychowywać swoje pociechy w duchu pedagogiki Montessori. sygnatura 20467 ● Karolina Głąbikowska

P owiatowa B i B lioteka PUB liczna w B iało B rze G ach pol EC a

Biblioteka Białobrzeskiego c entrum kultury Białe Brzegi zaprasza do zgłaszania się po grudniowe kody legimi. kody można otrzymać drogą mailową, kontakt e-mail:  bibliloteka@bck.bialobrzegi.pl bądź telefonicznie: 613 26 35 w godzinach pracy biblioteki. z achęcamy wszystkich do skorzystania z tej formy czytelnictwa. ● Kamila Falkowska

nowa wyprawka Czytelnicza

”

n owa odsłona ka MPanii „M ała książka –wielki człowiek

jU ż P o raz trzeci B i B lioteka PUB liczna B ck P rzystą P iła do P rojekt U „Mała książka – wielki człowiek”. s wój de B i U t M ieliś M y jesienią 2020 r. ta inicjatywa s P otkała się z d U ży M zainteresowanie M wśród M iłośników książek dziecięcych, dlate G o nie P rzerwanie ją kontyn UU je M y. W tegorocznej edycji projektu na bibliotekarzy i Małych Czytelników czeka wiele nowości. Z myślą o najmłodszych czytelnikach przygotowana została zupełnie nowa Wyprawka Czytelnicza. Znajduje się w niej autorska książka napisana i zilustrowana specjalnie na potrzeby projektu przez uwielbianych przez najmłodszych wybitnych twórców i twórczynie. W wyprawce znajdą coś dla siebie także rodzice. przygotowana dla nich broszura przypomni o nieocenionej roli czytania w rozwoju dziecka oraz o licznych korzyściach wynikających z częstego odwiedzania biblioteki. pojawiły się także zupełnie nowe wzory kart czytelnika, naklejek, plakatów oraz dyplomów. Nowością w tegorocznej kampanii są również wyprawki w wersji ukraińskopolskiej. Mamy ogromną nadzieję, że pomogą dzieciom z Ukrainy zaprzyjaźnić się z polskimi bibliotekami i literaturą. Wspólne czytanie to przecież nie tylko wspaniała zabawa i rozwój w wielu obszarach, ale też budowanie poczucia bezpieczeństwa i przynależności do wspólnoty – rodzinnej i lokalnej.

Przypomnimy krótko jak działa projekt „Mała książka – wielki człowiek”: Każde dziecko w wieku przedszkolnym, które odwiedzi naszą bibliotekę, otrzyma nieodpłatnie Wyprawkę Czytelniczą oraz Kartę Małego Czytelnika.

Za każdą wizytę w bibliotece zakończoną wypożyczeniem minimum jednej książki z księgozbioru dziecięcego, przedszkolak otrzyma naklejkę.

po zebraniu dziesięciu zostanie uhonorowany imiennym dyplomem potwierdzającym jego czytelnicze zainteresowania.

Zachęcamy wszystkich rodziców, opiekunów oraz wychowawców grup przedszkolnych do włączenia swoich pociech i wychowanków w proponowane przez nas działania!

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” to projekt realizowany przez instytut Książki ze środków Ministerstwa Kultury i dziedzictwa Narodowego. ● Kamila Falkowska

zdjęcia

© Kamila Falkowska

Na początek dzieci odpowiadały na podstawowe pytania dotyczące biblioteki. Maluchy doskonale wiedziały, co się robi w bibliotece i czym zajmuje się bibliotekarka. Wyjaśniliśmy także różnicę między biblioteką a księgarnią oraz omówiliśmy podstawowe zasady, jakie tu panują. Każdy mógł pooglądać książeczki znajdujące się w naszym oddziale dziecięcym. Nasza lekcja biblioteczna nawiązywała tematycznie do Narodowego Święta Niepodległości. dzieci wysłuchały opowiadania agnieszki antosiewicz pt. „dzień Niepodległości” z serii: „Jestem przedszkolakiem – jesień”. Wspólnie omówiliśmy wysłuchaną historię. Jej bohaterowie, czyli grupa „Jagódki” także przygotowywała się do obchodów święta 11 listopada. Następnie przedszkolaki odpowiadały na pytania dotyczące symboli narodowych. W dalszej kolejności maluchy zwiedziły wypożyczalnię dla dorosłych, czytelnię, a także salę wystawową, gdzie miały okazję zobaczyć wystawę pt. „odkrywaj dziedzictwo Ziemi Białobrzeskiej”. Na zakończenie każdy przedszkolak otrzymał pamiątkową naklejkę oraz słodki upominek. dziękujemy maluszkom oraz paniom nauczycielkom za odwiedziny i aktywne spędzenie czasu w naszej bibliotece. ●

Kamila Falkowska

d ługie wieczory sprzyjają czytaniu, dlatego nie zapominamy o naszych czytelniczkach i czytelnikach! Przygotowaliśmy kolejną porcję zupełnie nowych książek o różnorodnej tematyce tak, aby każdy znalazł coś dla siebie. Czekają na państwa pachnące farbą drukarską romanse, literatura obyczajowa, kryminały, fantastyka i biografie. Wśród znanych i lubianych autorek tym razem są m.in.: Nora Roberts, danielle steel, Klaudia Bianek, Gabriela Gargaś, Katarzyna Mak. Zapraszamy do biblioteki BCK-u! ● Kamila Falkowska

Mówi M y o n arodowy

nowości listopadowe

zdjęcia © Kamila Falkowska

szt U ka gdzieś we mnie jest

k atarzyna a derek: Gratuluję zwycięstwa pani projektu w i edycji konkursu „pocztówka z Białobrzegów”. jaka jest historia jej powstania? Wiktoria Gorzelewska: pocztówka powstała dwa lata temu podczas pandemii. miałam ambicje, żeby nauczyć się malować akwarelą w sposób nierealistyczny. szukałam sposobu na przedstawienie akwarelą architektury. potrzebowałam tej umiejętności na studiach na Wydziale architektury politechniki Warszawskiej. spodobało mi się rysowanie samej sylwety budynku i działanie w jej obrębie intensywnością jednego koloru dla wydobycia zarysów i światłocienia. operowanie rozwodnioną farbą na obrysach różnych budynków ćwiczyłam w plenerze podczas wycieczek. W pewnym momencie, w ramach studenckich ćwiczeń, zaczęłam też malować Białobrzegi. tak powstała pierwsza akwarela przedstawiająca wieżę kościelną. chciałam nauczyć się malować akwarelą budynki. uwielbiam akwarelowe pocztówki. od jakiegoś czasu, gdy wyjeżdżam, mam ze sobą szkicownik. maluję w nim własne pocztówki i wysyłam je do znajomych. Wysyłam im to, co w danym miejscu

Wieża białobrzeskiego kościoła i sylwetka posągu © Wiktoria Gorzelewska

sama stworzyłam. na początku moje akwarelowe pocztówki były „zwykłe” – realistyczne. uznałam, że to po prostu jest nudne i chcę czegoś innego. malowałam wcześniej np. parlament w Budapeszcie i Bazylikę św. piotra w rzymie – na fioletowo. potem siedząc w domu, spontanicznie pomyślałam, że może namalowałabym Białobrzegi? chciałam dopracować tę metodę przedstawiania budynków – wydobyć formy tych brył za jednym posiedzeniem, szybko, jednym kolorem.

ka : czy to było dla pani trudne? WG: tak, bo to były moje pierwsze próby w technice akwarelowej. sama wymyśliłam, by prace realizować w jednym kolorze, który się „rozlewa”. rozprowadzając farbę, muszę tak operować pędzlem, by wydobyć plastyczność ściany. jeśli plama barwna jest przerwana, to też coś znaczy. trudność wynikała też z tego, że to jest szybka technika. zanim farba wyschnie na papierze, malarski rysunek musi być skończony. Dlatego tych prac powstało mnóstwo – około szesnastu do każdego widoku. malowałam na arkuszu papieru akwarelowego o maksymalnym formacie, jaki mieścił się na moim biurku – bez ram: tu kawałek wieży, tu inny fragment – bardzo szkicowo. Wprawdzie malowałam na dużym formacie, ale w rzeczywistym formacie pocztówkowym. k ażdy widok – bardzo szybko – trzy i pół do pięciu minut. potem to wycinałam, skanowałam i wybierałam. całość montowałam w komputerze, a w photoshop'ie trochę to podkręcałam i retuszowałam szczegóły.

ka : czy malowała pani z pamięci, czy na podrysie?

WG: to była improwizacja malarska na podrysie ołówkowym. używam kalek, żeby zawsze to był ten sam obrys. lepiej się czuję w malowaniu niż w rysunku, dlatego chciałam

uniknąć sytuacji, że na przykład wyjdzie mi ładna plama malarska, ale jej obrys będzie brzydki. najważniejsze w tym procesie było wymyślenie własnego sposobu pokazania białobrzeskiej architektury. musiałam wypracować własny sposób, jak operować pędzlem, żeby uzyskać odpowiedni efekt np. przerwę, która będzie symbolizować krawędź dachu. najdłuższą częścią procesu było wymyślenie własnej „mechaniki” lekkiego rozlania farby i dojście w niej do perfekcji – tego, co mnie zadowala.

ka : czy wykonując na kalce podrys, posługiwała się pani fotografiami? WG: tak, głównie swoimi, ale też znalezionymi w internecie. Bawiłam się w to miesiąc. Gdy byłam na

w iktoria Gorzelewska zwyciężczyni i edycji konkursu „ pocztówka z Białobrzegów”

pocztówka została stworzona z fragmentów kilku akwarel © Wiktoria Gorzelewska

weekendzie w domu, to poszłam na spacer – przeszłam się i sfotografowałam kadry, które mnie interesują, które chciałabym namalować, bo uważam w Białobrzegach za wartościowe. fotografowałam i malowałam fragmenty ulicy krakowskiej. rozwinęłam tę serię. powstało kilka prac, które – zapomniane – leżały w szufladzie.

ka : ten projekt był „do szuflady”? WG: tak.

ka : czy polubiła pani technikę akwarelową?

WG: W tym momencie jest to zdecydowanie moja ulubiona technika malarska. to wiąże się z moimi studiami. nie potrafiłam rysować ołówkiem na odpowiednim poziomie, a musiałam sobie jakoś poradzić, żeby to „obejść”. Wiedziałam, że potrafię malować, a nie rysować. Wcześniej malowałam farbami olejnymi. akwarelą też, ale to mi nie wychodziło. nie zdawałam sobie sprawy, że do pracy potrzebuję odpowiednich narzędzi i materiałów, że farby akwarelowe to nie są te szkolne „guziczki”. przełomem był prezent od moich przyjaciółek ze studiów, które na urodziny podarowały mi porządne farby akwarelowe. od razu chciałam je użyć. one wiedziały, że zawsze wolałam malarstwo, że te farby mi się przydadzą. to był czas pandemii i lockdown'u.

ka : pani założeniem w serii akwareli białobrzeskich było radykalne zawężenie palety do jednej barwy. który pigment został użyty?

WG: miałam poczucie, że kolorem Białobrzegów jest niebieski – tak mi się ten kolor kojarzył. robiłam próbki różnych mieszanek farb zielonych i niebieskich. ten morski kolor powstał ze zmieszania na talerzyku dwóch pigmentów ftalocyjaninowych: intensywnego granatu ftalowego i zieleni szmaragdowej. po uzyskaniu większej ilości farby o odcieniu, na którym mi zależało, już go nie zmieniałam. serię akwareli z widokami białobrzeskiej architektury malowałam tylko tym jednym kolorem, niuansując jedynie jego nasycenie.

ka : jakim pędzlem posługiwała się pani, malując tę serię i jaką techniką akwarelową?

WG: okrągłym akwarelowym pędzlem nr 8, którego ostry czubek pozwala wydobyć drobne detale, a jednocześnie można go przycisnąć i „rozpłaszczyć”, by szerzej rozprowadzać farbę. malowałam techniką „mokre w suchym”. próbowałam też „mokrej w mokrym”, ale miałam zbyt małą kontrolę nad tym, co działo się z farbą. architektura ma ostre krawędzie. to nie jest krajobraz…

ka : Więc jednak w tym działaniu malarskim precyzja architektoniczna była dla pani ważna.

WG: tak. to była sztuka przez pryzmat architektury. chciałam wydobyć pierzeję ulicy krakowskiej jednym kolorem i bez szczegółów, bo wtedy widać, że ona jest piękna, że ta zabudowa ma jakieś rytmy i jakiś sens. trudno to dostrzec na zdjęciu, dlatego że przeszkadza nam natłok materiałów na elewacjach, przeszkadzają nam szyldy i reszta infrastruktury miejskiej. W pewnym sensie na swojej pocztówce oczyściłam widok tej pierzei. to jest tak naprawdę synteza widoku – wydobycie z niego tego, co uważałam za najbardziej wartościowe – sylwety. Właściwie, gdyby nie wieża kościoła, to nie można by rozpoznać, że to jest nasza ulica krakowska. kamieniczki mają ten sam kąt nachylenia dachu – wyglądają jak jakaś ładna starówka. trudno to dostrzec w rzeczywistości, bo różne kolory elewacji i szyldy zakłócają tę harmonię. ubolewam nad chaosem przestrzennym szczególnie mniejszych miast w polsce...

ka : Wróćmy do konkursu... WG: to był trochę taki „odgrzewany projekt”. Był lipiec. – o rany, jest konkurs! Gdzieś, kiedyś znajdę w szufladzie tę serię. mam dużo czasu. Byłam zajęta przygotowaniami do wymagającego wyjazdu. zostawiłam ten temat. Wyjechałam na wakacje. po powrocie miałam już tylko kilka dni. spośród kilku widoków musiałam się zdecydować na jedne. Wahałam się między moją ulubioną wieżą (pionowy kadr), która wisi w moim pokoju. na tej akwareli wi-

doczna jest wieża kościelna, a na pierwszym planie sylwetka posągu z zabytkowej bramy. moim zdaniem ta była najciekawsza, ale uznałam, że ten kadr jest zbyt odważny jak na ten konkurs. Bardziej czytelna będzie ulica krakowska z wieżą w tle. ten widok był, moim zdaniem, najbardziej reprezentacyjny i najbardziej pocztówkowy – ładna, główna ulica w mieście.

ka : jakie są pani związki z Białobrzegami?

WG: po urodzeniu mieszkałam z rodzicami w ulaskach. potem przenieśliśmy się do Białobrzegów. tu chodziłam do przedszkola, podstawówki i gimnazjum. mieszkaliśmy na osiedlu konopnickiej, a potem rodzice wybudowali dom w suchej.

ka : czy kontakt z ekipą budowlaną i budową domu w suchej zainspirował panią do wyboru zawodu?

WG: może? podświadomie – bardzo możliwe... kontakt z tą budową był bardzo żywy, bo dom stawiał mój dziadek, który jest murarzem, a elewację robił wujek, który jest tynkarzem. moi rodzice są inżynierami. u mnie w domu dużo rzeczy robiło się samemu. tata umiał ułożyć elektrykę, coś zaprojektować. Dom był tworzony przez nas wszystkich. chodziłam często na tę budowę. miałam wtedy 13 – 15 lat. sama urządzałam swój pokój. sztuka i architektura zawsze były obecne w moim życiu.

ka : proszę opowiedzieć jak doszła pani w swoim rozwoju artystycznym i zawodowym do obecnego etapu? WG: trzy ostatnie lata podstawówki i całe gimnazjum, czyli sześć lat chodziłam na dodatkową plastykę do koła prowadzonego przez panią elżbietę Bogumił. Głównie malowaliśmy. nie lubiłam sama realizować podrysu kompozycji. pani Bogumił bardzo nam w tym pomagała. potem już bardzo lubiłam kłaść kolor. kolor, cały czas – kolor! malowaliśmy olejami. szkoliliśmy się warsztatowo. tematyka? na przykład trzy osoby malowały ten sam obraz. potem je porównywaliśmy – kto, co ciekawego wydobył z tej kompozycji. ciekawy

był to proces. na tych zajęciach malarskich obcowałam ze sztuką, czego może nie byłam świadoma. chodziłam na nie z moimi przyjaciółkami, żeby coś robić po lekcjach. Dobrze mi było w tym kółku plastycznym, lubiłam malować. Było to też dla nas takie spotkanie towarzyskie. atmosfera była miła, luźna. można było porozmawiać, pobawić się. jako dziecko nie byłam jeszcze świadoma celowości i samorozwoju – że to jest po coś… starsza grupa malowała w kole widoki Białobrzegów, suchej i okolic. Wydano piękny katalog z tymi pracami, które do dziś wiszą w starostwie.

ka : a po ukończeniu gimnazjum? WG: Do liceum poszłam już w Warszawie – do iX lo im. klementyny Hoffmanowej. przeprowadziłam się sama, do bursy.

ka : to bardzo odważne! WG: to była moja decyzja. miałam piętnaście lat. Gdy rok wcześniej powiedziałam to mamie, to machnęła ręką i powiedziała, że chyba sobie żartuję. chodziłam w Białobrzegach do niepublicznego Gimnazjum „siódemka”. ta szkoła mieściła się w budynku liceum. Gdybym tu chodziła do liceum, to byłabym w tym samym budynku, w tym samym otoczeniu i miałabym nawet tych samych nauczycieli. z niektórymi osobami znałam się już dziewięć lat, bo chodziliśmy razem do przedszkola. chciałam w jakiś sposób to zmienić. pewnie sama bym na to nie wpadła, ale w gimnazjum byli inspirujący nauczyciele, którzy przez kilka lat istnienia „siódemki” zauważyli, że absolwenci dostają się do topowych szkół w radomiu i Warszawie, i sobie tam dobrze radzą. ci absolwenci przychodzili do nas i opowiadali, jak tam jest. pomyślałam, że skoro oni sobie radzą, to dlaczego ja mam sobie nie poradzić? z mojej klasy gimnazjalnej prawie połowa osób poszła do liceów poza Białobrzegami, żeby zmienić otoczenie. chciałam pójść do naprawdę dobrej szkoły, żeby się dużo nauczyć. Hoffmanowa wydawała się odpowiednim wyborem. mieszkałam trzy lata w bursie im. Wiktora kordowicza na Długiej. to

było bardzo wygodne dla młodego człowieka, który może się skupić tylko na nauce, nie trzeba było gotować, myć naczyń, wystarczyło sprzątnąć swój kawałek pokoju…

ka : Wyjeżdżając do Warszawy do liceum, wiedziała już pani, że chce zostać architektką?

WG: nie. Wraz z zakończeniem gimnazjum skończyła się moja edukacja plastyczna w kółku pani Bogumił. ja jestem umysłem ścisłym. Byłam w liceum na mat-fiz-infie (profilu matematyczno-fizyczno-informatycznym). matematyka i fizyka – to jest mój świat. liceum to były trzy lata mojej stagnacji artystycznej. Gdy poszłam do liceum nie robiłam absolutnie nic w tym kierunku. zero rysowania i malowania. skupiłam się na matematyce. Bardzo dużo czasu poświęcałam na naukę. to była wymagająca szkoła. W porównaniu z gimnazjum, to była przepaść. korepetycje z matematyki, z fizyki, z francuskiego… nie chodziłam wtedy na żadne dodatkowe zajęcia plastyczne, ale zawsze, jak musiałam dać komuś prezent, to robiłam go ręcznie. zawsze robiłam ręcznie kartki na urodziny.

ka : W życiu licealistki przychodzi taki moment: zbliża się studniówka i matura. pada pytanie: „co dalej?” WG: to pytanie padło zdecydowanie za późno. (śmiech) Bardzo długo odkładałam moment wyboru kierunku studiów, bo nie widziałam dla siebie idealnego miejsca. Bardzo zależało mi na matematyce i na politechnice Warszawskiej, bo moi rodzice skończyli tę uczelnię i jest to najlepsza uczelnia techniczna w polsce. trudniej było z wyborem wydziału. W liceum w ogóle nie orientowałam się w strukturze uczelni i zasadach studiowania. chciałam coś tworzyć. jednocześnie w żadnym wypadku nie chciałam rezygnować z matematyki i ścisłego świata. jeden pomysł to była mechatronika. stwierdziłam, że będę projektować samochody. Ważne jest tu słowo: projektować . architektura była pomysłem mojego chłopaka, który powiedział: „może byś poszła na coś bardziej artystycznego, na przykład architekturę? je-

steś taka artystyczna” – „co? ja? przecież w ogóle nie umiem rysować. tam są egzaminy! o nie! nie mam szans!” – miałam jakąś barierę w głowie. na inne wydziały można było się dostać z maturą bez egzaminów. no, ale chłopak zasiał to ziarno…

ka : kiedy to było?

WG: to były moje urodziny, 12 kwietnia, a matura... w maju! z tego wykiełkował plan – jak nie na architekturę, to pójdę na „lądówkę”. Dużo moich koleżanek z klasy na to się wybierało. pomyślałam, że będę miała wsparcie. Dużo kierunków wyeliminowałam: na pewno nie chemia, nie informatyka… zostało budownictwo, a architektura to była fanaberia: „a może się uda…” nie siedziałam w świecie architektów, który jest bardzo specyficzny i hermetyczny. zaczęłam szperać w internecie… Wniosek był jeden: „Bez kursu rysunku to w ogóle bez szans!”. jest kilka szkół rysunku, które specjalizują się w przygotowaniu do egzaminu na Wydział architektury pW. zapisałam się do jednej, która była blisko mojego liceum. zapytałam ich, czy mam szanse? odpisali optymistycznie, że zapraszają, że były takie przypadki, że się ktoś dostał „z ulicy”. przed egzaminem, który był w czerwcu, ta szkoła organizowała miesięczny maraton rysunkowy. Dzień w dzień, siedem dni w tygodniu, od ósmej do dwudziestej, siedzi się tam i rysuje egzaminy, czyli zadania z egzaminów z minionych lat lub podobne do nich. oczywiście zapisałam się! musiałam jeszcze powiedzieć rodzicom, co wymyśliłam – „oszalałaś? Dlaczego teraz, a nie wcześniej??? Dobrze, jak robić, to porządnie” – Bardzo mnie wsparli i dali środki na kurs, ponieważ z własnych oszczędności nie byłam w stanie za niego zapłacić.

Gdy moi rówieśnicy mieli najdłuższy w życiu czas wakacji, to ja chodziłam pięć razy w tygodniu na maraton rysunkowy. W weekendy nie, bo wolałam wracać do domu. od poniedziałku do piątku klepałam te rysunki i szło mi beznadziejnie. rysowaliśmy ołówkiem i cienkopisem – na zmianę. poranna sesja – pięć godzin, przerwa, wieczorna sesja –

Białobrzeska Gazeta nr 11 (123)

pięć godzin. Dwa egzaminy dziennie. szło mi beznadziejnie! na koniec każdej sesji wszystkie prace były wywieszane. prowadzący dawali punkty i uzasadniali ocenę. można było maksymalnie dostać 100 punktów. prowadziłam sobie dzienniczek punktacji. na początku to było 6 – 8 punktów. pod koniec tygodnia zrobiło się 20 punktów. Był postęp. parę razy osiągnęłam 60 punktów! ludzie robili na tym maratonie niesamowite rzeczy. zawsze mówię, że maluję, a nie rysuję… nie umiem rysować tak, jak powinno się rysować na Wydziale architektury. na egzaminie dostaje się połowę punktów za maturę, a połowę za egzamin rysunkowy. miałam komfort, bo uzyskałam bardzo dobre wyniki z matury, co dało mi możliwość dostania się na wszystkie interesujące mnie kierunki na pW. Wiedziałam, że dobrze zdana matura to moja jedyna szansa na dostanie się na Wydział architektury. nie martwiłam się. Wiedziałam, że ta matura to jest mój złoty bilet. stwierdziłam: „no dobrze – pójdę na ten egzamin”.

ka : jak on wyglądał?

WG: egzamin rysunkowy bardzo się zmienił na przestrzeni ostatnich lat. teraz nie trzeba narysować fotorealistycznego portretu lub zamku… teraz to jest egzamin z myślenia. to mnie uratowało. egzamin był dwuetapowy. W pierwszym dniu były dwa zadania rysunkowe. zadanie 1: przedstawienie miejsca i jakiejś jego zmiany w czasie. (1 godzina czasu na formacie B1 ołówkiem). narysowałam ogród. Dostałam za to mało punktów. zadanie 2: przedstawienie przedmiotu, który zmienia swoje właściwości w zależności od tego, czy jest w stanie równowagi, czy nie. Bardzo schematycznie przedstawiłam dziecięcą zabawkę bączek poprzez dwa trójkąty i wirującą spiralę. Dostałam dużo punktów i to mnie chyba uratowało. przeszłam do drugiego etapu: model. na tym egzaminie wszystko jest niewiadomą. Dostaliśmy zadanie projektowe i przedmioty do wykorzystania. Dostaliśmy dużą, szarą kopertę biurową, 6 spinaczy biurowych, kilka kartek a4, ołówek, gumkę. trzeba było

Zagospodarowanie terenów nadpilicznych. Fragmenty dyplomowego projektu inżynierskiego Wiktorii Gorzelewskiej ©

z tego wykonać model, który zmienia swoją funkcję po zmianie stanu równowagi i narysować do niego instrukcję działania. (1 godzina) to było bardzo abstrakcyjne. Dostałam dużo punktów i się udało!

ka : Brawo!

WG: Było 9 chętnych na miejsce! to była szalona droga i abstrakcyjny sukces, który aż wydaje się przypadkiem, ale jednak wcześniej wszystkie te umiejętności nabyłam: wrażliwość artystyczną, logiczne myślenie i to wszystko złożyło się dla mnie w tamtym momencie na tak abstrakcyjny sukces, że się wydaje aż przypadkiem. jestem zadowolona z wyboru kierunku. aż boję się myśleć, że to było tak nieprzemyślane i spontaniczne. Gdybym się tam nie znalazła, gdybym została na budownictwie lądowym – w mostach i drogach – moje życie byłoby strasznie nudne… Życie architekta jest ciekawe. na studiach doświadczam bardzo dużego rozwoju artystycznego. na pierwszym roku był rysunek, malarstwo, rzeźba. Dwie godziny rysunku i dwie godziny mechaniki –idealny świat dla mnie. trochę wrażliwości, trochę ścisłej matmy. myślę, że taka jestem. to jest dla mnie dobre miejsce.

ka : a jak wyglądają pani studia? WG: mocno się rozwinęłam. tu są bardzo inspirujący ludzie. pierwszy rok był dla mnie trudny przez brak umiejętności rysowania. prowadzący byli wymagający. na zajęciach z rysunku było bardzo źle… czułam się okropnie, bo ocenianie jest publiczne. r az miałam przebłysk geniuszu. Wygrałam konkurs na abstrakcyjną interpretację rysunku botanicznego brzozy. moja praca

została wywieszona na wystawie. zrozumiałam, że nie lubię rysować, ale sztuka gdzieś we mnie jest. nie trzeba umieć fotorealistycznie rysować zamku, żeby być artystą lub architektem. rysunek trwał tylko rok. przetrwałam. na drugim roku już było tylko malarstwo, a na trzecim nie kładziono aż takiego nacisku na przedmioty artystyczne, więc szło mi znacznie lepiej.

ka : pani nadal maluje... WG: okazało się, że jak już nie mam nad sobą bata i groźnego profesora, to coś potrafię ciekawego stworzyć. przez chwilę prowadziłam na instagramie stronę z rysowanymi interpretacjami zdjęć: portrety linearne, kartki urodzinowe, zaproszenia ślubne. Było zainteresowanie. teraz już nie mam na to czasu. to się skończyło, gdy zaczęłam pracować na pół etatu. musiałam zrobić praktyki w biurze projektowym. nasze studia są bardzo wymagające. za dwa lata je skończę. teraz muszę się skupić na drodze zawodowej architekta.

ka : na święta i weekendy wraca pani do Białobrzegów. a co dalej? WG: lubię małomiasteczkowy klimat i społeczność. Bardzo chętnie wracam do Białobrzegów. to nie jest daleko od Warszawy. rozważam, gdzie mieszkać w przyszłości. teraz jestem tu, gdzie jestem. skupiam się na rozwoju zawodowym, a sztuka zawsze będzie grała w moim sercu. ●

przygoda zwana m U zyką

s ławo M ir d ą B rowski

Kapelmistrz

Białobrzeskiej o rkiestry d ętej działającej przy osp w Białobrzegach

ła wszystkie ważne uroczystości państwowe i religijne w naszym mieście, poszerzała repertuar, wymieniała instrumenty na nowe, pozyskiwała i nauczała nowych adeptów i adeptki tej trudnej muzycznej dziedziny jaką jest muzyka i granie w orkiestrze dętej. obecnie prezesem naszej jednostki jest druh Henryk Bernat, wymagający człowiek z pasją i wielkim zrozumieniem dla potrzeb orkiestry. Dobrze to wróży dla zespołu na kolejne sto lat.

G k : orkiestra zawsze dysponowała wyłącznie instrumentami dętymi?

Grzegorz k acprzak: Białobrzeska orkiestra Dęta ma już ponad wiekową historię... s ławomir d ąbrowski: o tak! Długą i ciekawą, bo wplecioną w historię polski. proszę sobie wyobrazić, że gdy nasza orkiestra powstała, to polski nie było na oficjalnych mapach europy. Dopiero powstawały we lwowie Drużyny strzeleckie... W Warszawie zmarł aleksander Głowacki – publikujący pod literackim pseudonimem Bolesław prus – twórca „lalki”, „faraona”, a karol szymanowski, ignacy jan paderewski i artur rubinstein odnosili muzyczne sukcesy w Wiedniu i usa zapewne wszyscy pamiętamy, że utworzenie straży ogniowych datuje się na połowę XiX wieku. oprócz zadań statutowych były organizacją ukrytej edukacji patriotycznej, świadomości narodowej i walki społeczeństwa polskiego z zaborcami. nasza jednostka straży ogniowej powstała w 1911 roku, a uroczyste powołanie orkiestry nastąpiło rok później – w 1912 r., czyli świętujemy jubileusz 110-lecia. W gablotach przechowujemy stare sztandary, które były i są niemymi świadkami naszej działalności. to już ponad wiek służby dla społeczeństwa naszego regionu. Wyjątkiem była przerwa w okresie okupacji niemieckiej 1939-45 r., gdy niemcy rozwiązali wszystkie jednostki na terenach polskich, w tym naszą w Białobrzegach. Wszystkie dokumenty, sztandar oraz część instrumentów muzycznych zostały ukryte przez ówczesnego prezesa straży rudolfa Bautscha. mamy w Białobrzegach ulicę noszącą jego imię. powracając do naszej jubilatki – orkiestry, to przez ten czas koncertowała, uświetnia-

sd : Generalnie tak, to wynika z charakterystyki takiego zespołu, ale są też wyjątki potwierdzające regułę. W naszym składzie jest elektryczna gitara basowa oraz dzwonki. muzycy naszej orkiestry umieją grać na innych instrumentach np. akordeonie czy skrzypcach, lecz w zespole gramy wyłącznie na „dęciakach”. obecnie orkiestra liczy 26 muzyków, są trębacze, tubiści, saksofoniści, flecistki, klarneciści, puzoniści, perkusiści.

G k : czy może pan coś powiedzieć na temat repertuaru orkiestry?

sd : repertuar jest bogaty: muzykia rozrywkowa, popularna, marszowa, w tym duży repertuar marszy żałobnych. cały czas poszerzamy nasz repertuar. sięgamy po lekką klasykę i muzykę filmową. mamy około 200 utworów od chorałów jana sebastiana Bacha po eleni. nasi trębacze w każdą niedzielę o 12.00 wykonują hejnał Białobrzegów z okna ratusza

.

G k : Gdzie i jak często odbywają się próby orkiestry? sd : próby odbywają się raz w tygodniu, a w razie potrzeby przed ważnymi uroczystościami czy koncertami – częściej. spotykamy się zawsze w poniedziałek o 18.00 na sali prób orkiestry osp w Białobrzegach.

G k : pana podopieczni są muzycznymi samoukami? sd : nie wszyscy, niektórzy mają podstawowe wykształcenie muzyczne. są też uczniowie szkół i ognisk muzycznych. prowadzimy też zajęcia nauki gry w orkiestrze, by pozyskać nowych muzyków instrumentalistów. zapewniamy nieodpłatnie instrumenty, naukę i materiały muzyczne.

G k : czy orkiestra koncertuje regularnie? czy lokalne władze wspierają jej działania?

o rkiestra strażacka, ok. 1935 rok, zdjęcie z archiwum Białobrzeskiej o rkiestry d ętej

sd : oczywiście, bez koncertowania nie byłoby orkiestry. Do tego jesteśmy powołani. nie będę mówił o ostatnim dziwnym „okresie pandemicznym”, bo wszyscy jesteśmy świadomi, że kultura przechodziła w tym czasie bardzo ciężki okres. koncertujemy cyklicznie, bierzemy udział w ważnych świętach państwowych i kościelnych. W ramach umowy partnerskiej z umiG Białobrzegi realizujemy wspólne wydarzenia i projekty kulturalne. uczestniczymy w cyklu wydarzeń plenerowych „kulturalnej ławeczki”. W przyszłym sezonie artystycznym planujemy udział w przeglądach orkiestr dętych województwa mazowieckiego. razem z burmistrzem adamem Bolkiem staramy się pozyskiwać wsparcie oraz granty finansowe od władz samorządowych województwa czy ministerstw. ostatnio z mon pozyskaliśmy nieodpłatnie kilkanaście dobrej klasy profesjonalnych instrumentów muzycznych. mamy duży komfort pracy, bo do naszej dyspozycji są dwie sale prób: w ochotniczej straży pożarnej i w Białobrzeskim centrum kultury „Białe Brzegi”.

G k : czy łatwo jest namówić młodych ludzi do wstąpienia w szeregi orkiestry?

sd : zdaję sobie sprawę, że aktualnie młodzi nie są zainteresowani ciężką, systematyczną nauką gry na instrumentach. niestety orkiestry przegrywają z instagramem, „pudelkami”, „tiktokami”, etc. niemniej wszystkich zainteresowanych rozpoczęciem przygody ze sztuką orkiestrową i lubiących muzykę serdecznie zapraszamy! instrumenty czekają na Was!

G k : Dziękuję za rozmowę. ●

Ślub członka orkiestry p iotra Malczewskiego, 2020 r., zdjęcie z archiwum Białobrzeskiej o rkiestry d ętej

o rkiestra przed kościołem podczas jubileuszu 90-lecia powstania, 2002 r.

zdjęcia z archiwum Białobrzeskiej o rkiestry d ętej

czę Ś ć

świadectwo przeszłości

p ierwsza dekada XX wieku. o to kolejny fragment pamiętnika adama w róblewskiego, w którym autor dzieli się swoimi doświadczeniami z czasów pobierania nauk w szkole podstawowej. kary cielesne i sadystyczna przemoc wobec uczniów. r usyfikacja, strajk szkolny i wprowadzenie podręczników w języku polskim. „ o kropne nieporozumienie zwane prywatną nauką”... p rzyszły kierownik szkoły w s tromcu uzyskuje świadectwo jej ukończenia i kontynuuje naukę w gimnazjum. „ r eszta absolwentów oddycha pełną piersią i cieszy się życiem...”

[...] ale wróćmy do szkoły. pauzy i przerwa obiadowa były nieraz bardzo długie. ten czas zużywaliśmy pożytecznie. na ślizgawce lub na okładaniu się kulami śnieżnymi. niedaleko szkoły była cegielnia. stał tam wielki piec i długie szopy. otóż teren cegielni w naszej wyobraźni przypominał słynny port artura z czasów wojny rosyjsko-japońskiej. jedna część chłopców pod wodzą miszki zamykała się w twierdzy, przygotowując obronę na łeb na szyję, a druga dowodzona przez mikado, cesarza japonii, ruszała do ataku. po uciążliwej walce, w której nie brakowało rannych, port artura padał. rozwścieczeni japończycy wpadali do twierdzy. jego komendanta brano do niewoli wraz z pozostałą przy zdrowiu załogą. osadzano ich w szopie i trzymano pod wartą. pewnego razu, gdy przeżywaliśmy słodycz zwycięstwa nad wrogiem, nadbiegł zdyszany goniec od strony szkoły i łapiąc chciwie powietrze krzyknął: „Do szkoły! Gospodin uczitiel w klasie! Będzieta mieli wojnę. czeka na was z karcikiem”. rosjanie połączyli się z japończykami i zgodnie opuścili pobojowisko. ranni pośpiesznie wycierali sobie ślady krwi na twarzy lub rękach i również karnie podążyli do szkoły. jest ganek, sień i otwarte drzwi klasy, za którymi czai się zło-

wroga cisza. na pierwszy ogień poszedł misza – kurogatkin, nieszczęsny wódz padłej twierdzy. za nim cesarz mikado, a następnie obydwa sztaby i zwykli szeregowi. ale co to? nie zajmują miejsc w ławkach, tylko stoją pośrodku, a przed nimi groźna postać nauczyciela. maruderzy już wypełnili sień i napierają też do środka. zator. po krótkiej wymianie zdań między wodzami a nauczycielem zapadł wyrok: dowódcy i generalicja otrzyma po dwie łapy karcikiem, a szeregowcy po jednej łapie. ranni nie podlegają karze. ponieważ należałem do sztabu, więc otrzymałem najwyższy wymiar kary. ale to nie koniec. nauczyciel przystąpił do odpytywania zadanego wcześniej wiersza . nikt go nie umiał, więc plagi posypały się na nowo. jąłem gorączkowo nawiązywać kontakt z dziewczynką, która siedziała w ławce przed moją. zdążyłem podsunąć sobie książkę, a już musiałem zrywać się do recytacji. Wygrzmiałem tytuł wiersza, nabrałem do płuc powietrza, przełknąłem ślinę i… niebo otworzyło się przed oczami. oto potulne dziewczę odsłoniło mi książkę. zacząłem śmiało recytację, zerkając do książki. Byłem bliski finału, gdy jakiś kolega podpatrzył mój sekret i powiedział: „Gospodin uczitiel, un tyż nie umii, tylko czyta

z książki! tak!!!”. „idi siuda”– rozkazał nauczyciel. Wyszedłem na środek klasy, gdzie padło twarde polecenie. Wydało się, że nie umiem wiersza, więc dostałem kolejne dwie łapy karcikiem. t ym razem były boleśniejsze. ale na tym się nie skończyło. Właśnie wybuchł strajk szkolny. nasz profesor z wielkim zapałem się do niego przyłączył, a uczniom kazał iść do domu. tuż po rewolucji i po strajku szkolnym wprowadzono do szkół elementarnych podręczniki polskie. Do szkoły w stromcu już nie wróciłem. nauczyciel jakoś nie śpieszył się z wznowieniem zajęć i ojciec ulokował mnie na prywatnych lekcjach u nauczyciela w niedabylu. Była tam druga szkoła elementarna na terenie gminy stromiec. Do szkoły w stromcu dano tymczasowo innego nauczyciela. kto był przed pierzchalskim tego nie wiem, bo nie udało mi się ustalić nazwiska. Był to więc „X”, a przed nim dłuższy czas uczył Wojciechowski, którego brat był pisarzem gminnym, a drugi ponoć wójtem. po pierzchalskim nastał michał kwieciński. Było to chyba w roku 1909. W niedabylu uczył wtedy nauczyciel Barszcz. Był to surowy pedagog nie szczędzący swoim uczniom różnych plag, jak te: targanie za uszy, tarmoszenie za włosy, czemu zwykle towarzyszyło stukanie uczniowskim pustym czerepem o tablicę szkolną. stosował nierzadko policzkowanie, czyli zwykłe bicie po „mordzie” jak to dosadnie nazywali uczniowie. no i karcik! Był to „środek wychowawczy”, bez którego nauczyciel nie pokazywał się w przepełnionej dziećmi, obłokami kurzu izbie szkolnej. karcikiem biło się „po łapach” tudzież po plecach oraz położonych nieco niżej dolnych regionach uczniowskiego ciała. jak z tego wynika uczniowska powłoka cielesna była bita w szerz i wzdłuż, raz koło razu, systematycznie. Wyjątko-

wą gorliwością w tej dziedzinie odznaczał się Barszcz, który uczył mnie i kilku zapaleńców wiedzy prywatnie, za opłatą miesięczną 6 rubli od łebka. pod jego światłe kierownictwo trafiliśmy jakoś wiosną. ptaki śpiewały radośnie, w bogatym świecie roślinnym działy się cuda, słońce mrugało radośnie swoimi promieniami. a mnie kazano się uczyć! nauczyciel miał kupę czasu, bo szkoła przecież była nieczynna, więc wyżywał się za otrzymywaną punktualnie zapłatę. przepadał za morałami. Bił i pouczał, a w naszych głowach nic się nie działo – wszystko z nich wytrząsnął. Dobrze, że mózgu nie wytrzepał. zadawał do domu 10 – 15 zadań z tekstami. już z polskiego podręcznika, który jako zdobycz rewolucji zjawił się na krótko w szkołach, by po roku czy dwóch ustąpić miejsca staremu – w języku rosyjskim. kto by podołał takiej pracy? zwłaszcza na wiosnę. męczył nas również „dyktandom”. całymi godzinami pisaliśmy w obydwu językach i pobierali plagi za potknięcia ortograficzne. niektórym chłopcom ponadrywał uszy, ale to był drobiazg dla tego człowieka – robił swoje. coś około trzech miesięcy trwało to okropne nieporozumienie zwane prywatną nauką, a raczej garbowaniem skóry. W czerwcu nauczyciel wyjechał na zasłużony odpoczynek, by już nigdy nie wrócić. W jesień przybył nowy na jego miejsce niejaki malinowski. Był rok 1907. za poradą mojego pierwszego nauczyciela pierzchalskiego ojciec posłał mnie na dalszą edukację do niedabyla. zjawili się wkrótce również i moi starzy weterani z pod ciężkiej do bicia ręki Barszcza. t ym razem zamieszkaliśmy u nauczyciela. Było nas chyba 6 chłopców. cztery łóżka stanęły w kuchni, dwa przenieśli do pokoju stołowego, gdzie odrabialiśmy lekcje. całymi dniami. nauczyciel szedł z rana do szkoły, a my zasiadaliśmy do pracy w stołowym pokoju. rozwiązywaliśmy zadania już z rosyjskiego podręcznika, pisaliśmy tasiemcowe ćwiczenia aż do przerwy obiadowej. czuwała nad nami żona pana malinowskiego, która kręciła się pomiędzy kuchnią a mieszkaniem. od czasu do czasu któregoś

Uczennice i uczniowie stromieckiej szkoły, 1929 rok. Jeśli wiedzą państwo kim jest mężczyzna stojący w centrum grupy, to prosimy o podzielenie się tą informacją z redakcją, zdjęcie z archiwum sławomira duranca

z nas wzywała do kuchni i wysyłała do sklepu, a to po wodę, a to po drwa. służącej pomagaliśmy oporządzać gospodarstwo – konika, krówkę, świnki i kury. jak w terminie. po obiedzie czekały na nas poważniejsze zadania: piłowanie drewna na opał, rąbanie, rżnięcie sieczki, pojenie i wietrzenie szkapy. czasami pan malinowski wyjeżdżał po zakupy do stromca. Wytaczało się wtedy triumfalnie wóz z podwystawki, zakładało chomąto na starego wałacha, zaprzęgało do wozu i podjeżdżało z hukiem pod ganek. tam już czekał mimowolnie pan malinowski, który zręcznie wskakiwał do pojazdu, przejmował lejce i bat, i ruszał truchcikiem. odrabialiśmy lekcje wieczorem przy lampie. każdy musiał zdać sprawę z tego co robił za dnia. pan malinowski słuchał cierpliwie, gryzł wąsy, poprawiał błędy i zadawał robotę na dzień następny. uczyliśmy się sami i jakoś wiadomości bez trudu docierały do naszej świadomości. opracowaliśmy kurs trzeciego najwyższego oddziału szkoły elementarnej. jak miał przyjechać do szkoły inspektor, to nauczyciel przeniósł nas i pomieszał z dziećmi, tworząc w ten sposób iii oddział, którego nie było. Wizytacja się odbyła podobno ze skutkiem pomyślnym, gdyż „slawesnojet” wypadła świetnie. zresztą inspektor tylko do nas się zwracał, lekceważąc młodsze oddziały. i znów

wróciliśmy do pokoju, gdzie w skupieniu ducha pracowaliśmy nad rozszerzeniem naszych ubogich horyzontów. słowem w czerwcu 1908 roku po odbytym pomyślnie egzaminie otrzymaliśmy świadectwa ukończenia szkoły. i świat przed nami otworzył swoje bramy. na razie skorzystało z tego tylko dwóch kolegów, którzy po rocznym przygotowaniu u prywatnego nauczyciela przemknęli do klasy i gimnazjum. reszta absolwentów oddychała pełną piersią i cieszyła się życiem. W ten sposób upłynął rok i drugi. samorzutnie zatęskniłem do nauki i znów znalazłem się w stromcu, gdzie już ku ogólnemu zadowoleniu trzeci rok uczył pan kwieciński. przyjął mnie prywatnie na lekcje. Według umowy miał mnie przygotować do iii klasy gimnazjalnej, ale w toku pracy, tak się jakoś złożyło, że zwekslowaliśmy na przygotowaniu do seminarium nauczycielskiego w solcu. za 30 rubli – pięć krówek, trzy koniki, dziesięć garniturów męskich w najlepszym gatunku. i znów całe dnie siedziało się przy odrabianiu zadanych lekcji. W mieszkaniu nauczyciela, a po odejściu ze szkoły dzieci, nauczyciel pracował ze mną i jeszcze jednym chłopcem przez 2 – 3 godziny. odbywało się to jeszcze w starej szkole. […] ● opracowali sawomir Duranc i roland Wielgomas

Piknik Patriotyczny w Pacewie

Pierwszy raz B yłe M na tej i MP rezie i jeste M M iło zaskoczony tak d U żą skalą te G o P rzedsięwzięcia. zaskoczyła mnie także duża frekwencja gości, spora liczba pojazdów wojskowych, motocykli, stoisk o charakterze militarnym i cywilnym. znakomicie prezentowały się namioty, w których królowały panie z kół Gospodyń Wiejskich z pacewa i przybyszewa oraz przedstawiciele stowarzyszenie pomocy niepełnosprawnym „Biedronki” ze szkoły specjalnej w adamowie. Były też namioty, w których swój potencjał edukacyjny prezentowała policja i lasy państwowe. należy też wspomnieć o przedstawicielach ochotniczych straży pożarnych oraz harcerzach, którzy wnieśli znaczny wkład w zorganizowanie festynu w forcie pacew. Dla uatrakcyjnienia imprezy zostały uruchomione strzelnice, w których można było postrzelać z broni czarnoprochowej i nowocześniejszej. można też było rozładować swoje emocje, rzucając w pień drzewa siekierą, łopatką saperską lub nożem. Śmiało można powiedzieć, że była to impreza dla ludzi, którzy chcą czasami oderwać się od codziennej rzeczywistości. z tego co zauważyłem, festyn znakomicie wykorzystały władze białobrzeskiego powiatu… Dostrzegłem ich reprezentantów. Do organizatorów pikniku: „ t ak trzymać!” ● roland Wielgomas

przed rozpoczęciem imprezy w pacewie, zdjęcia © Roland Wielgomas

głupich nie sieją. sami się rodzą!

o fakcie zniszczenia tabliczek na symbolicznych mogiłach powstańców 1863 roku dowiedziałem się od kamila milczarka, który odwiedził je w narodowe Święto niepodległości, aby zapalić świeczki. W naszym społeczeństwie jest wielu idiotów, którym wydaje się, że rozumieją polską rzeczywistość. Do takiego wandalizmu doprowadza brak wiedzy historycznej. jak można niszczyć symbole powstania styczniowego? Wstyd mi użyć w tym tekście słów, jakie cisnęły się na moje usta, gdy zobaczyłem te fotografie, ale cóż! [...] ● roland Wielgomas

żołnierze września 1939 roku

o to życiorys kolejnego bohatera –mieszkańca s tromca, którym jest… Wacław c hmielewski syn adama i petroneli z domu szot urodzony 19 lipca1917 r. w stromcu. od dnia urodzenia do 2 listopada 1936 roku pozostawał przy rodzicach prowadzących w stromcu gospodarstwo rolne. W 1934 roku ukończył szkołę powszechną w stromcu, a dwa lata później wstąpił na ochotnika do wojska. W wojsku skończył szkołę podoficerską i postanowił zostać jako żołnierz nadterminowy. od 26 listopada 1036 r. do 8 lipca 1937 r. jest słuchaczem w centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu. od 8 lipca 1937 r. do 4 grudnia 1937 jest żołnierzem-żandarmem w Warszawie. od 4 grudnia 1937 roku do 4 października 1939 pełnił służbę w 1 szwadronie Żandarmerii zamkowej na zamku królewskim w Warszawie. W trakcie służby zamkowej zastaje go wojna, w której bierze czynny udział, broniąc Warszawy przed niemieckim najeźdźcą (ochrona wojskowych obiektów). po upadku Warszawy wraz ze swoim pułkiem udaje się pod ostrzałem niemieckiej artylerii i lotnictwa do lwowa. Walki z rosjanami we lwowie trwają do 4 października 1939 roku. po rozejmie polsko-radzieckim w dniu 28 września 1939 r. wraca do domu. pracuje z rodzicami w gospodarstwie oraz dorabia jako robotnik leśny. W lasach nawiązuje kontakt z partyzantami i staje się żołnierzem konspiracji. opracowano na podstawie danych z archiwum sławomira Duranca. ● roland Wielgomas

zdjęcia © Kamil Milczarek

Wacław Chmielewski, Warszawa 1938 r.

Grudziądz 12 maja 1937 r.

czę Ś ć

przynależność terytorialna pr z y wilej na myto

„

c hciałem, aby ta publikacja miała inny charakter niż tego typu prace” – zapewnia tomasz k rzaczkowski we wstępie opracowania, które w zamyśle autora stanowi materiał na książkę poświęconą źródłom archiwalnym, które mogą inspirować dociekania historyków i regionalistów na temat dziejów Białobrzegów w okresie od XV i do X i X wieku jako osady zlokalizowanej na styku dwóch szlaków handlowych. n a prośbę autora kolejne fragmenty tej obszernej pracy będą drukowane w „Białobrzeskiej g azecie”.

Historia to docieranie do coraz to nowych źródeł i faktów” –pisze tomasz k rzaczkowski we wstępie maszynopisu swojej książki. „W pracy starałem się dotrzeć do prawdy. s krupulatnie i bez popuszczania wodzy fantazji wykorzystywałem starodruki, skany X i X-wiecznych gazet, map oraz litografii, których archaiczna estetyka pomaga przenieść się w odległe czasy. na prośbę redakcji, w celu wprowadzenia czytelniczek i czytelników w szerszy kontekst historyczny, autor opracował na potrzeby pierwodruku w naszym miesięczniku także krótki rys dziejów ziemi czerskiej, w której granicach znajdowały się niegdyś tereny określane dziś jako ziemia białobrzeska.

p rzynależność terytorialna z apilicza i m azowsza południowego. z iemia czerska

mazowsze południowe (poza tzw. zapiliczem, czyli obszarem na południe od pilicy) wyróżniała przynależność do biskupstwa poznańskiego, jednak bez bezpośredniego połączenia ze stolicą diecezji, z czego dość wcześnie wynikła konieczność stworzenia osobnego archidiakonatu (wzmiankowany po raz pierwszy w 1252 r.). z jego funkcjonowaniem wiązać można powstanie kapituły kolegiackiej, której siedziba nie była stabilna, ale podlegała parokrotnym zmianom. kapituła przeniesiona przed 1288 r. z Błonia do czerska, zapewne pierwotnie mieściła się w Grójcu (tamtejsi prepozyt i kanonik występują w latach 40. Xii w.) Do archidiecezji gnieźnieńskiej należały parafie: Wyszemierzyce, jasiona i stromiec wraz z wsiami okręgu parafialnego pozamazowieckiej Błotnicy (archidiakonat kurzelowski).

Benedyktyni płoccy byli właścicielami miasteczek przybyszew i Wyszemierzyce z okolicznymi wsiami, natomiast norbertanki z płocka w pierwszej połowie Xiii w. posiadały promnę. można łączyć to z posiadaniem w tym samym okresie przez norbertanki wsi rozniszewo i zapewne mniszewo leżących na południe od ujścia pilicy. ziemię czerską cechował najwyższy stopień urbanizacji na całym mazowszu Wschodnim. obok miast książęcych powstawały tu szczególnie w wieku XVi także miasteczka prywatne. poza czerskiem, Warką i Grodźcem lokowano: Wyszemierzyce, magnuszewo, Goszczyn, przybyszew, Głowaczów, Białobrzegi.

Fragment mapy ziemi czerskiej w XVi wieku Źródło: słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu Marta piber-Zbieranowska, anna sala, Magdalena Bis, Wacław Bis, instytut Historii im. tadeusza Manteuffla polskiej akademii Nauk, Warszawa 2021

W wyniku podziałów dynastycznych przeprowadzanych na mazowszu w Xiii w. powstało osobne księstwo czerskie. powstanie ziemi czerskiej jako jednostki terytorialno-administracyjnej miało ścisły związek

z pewną odrębnością terytorium położonego na południe od linii Wisły, narwi i Bugu w stosunku do stołecznego ośrodka w płocku. stare osadnictwo tych terenów poświadczają badania archeologiczne, a od Xiii w. wzmianki źródłowe dotyczące osad po obu stronach Wisły (dla pierwszej połowy Xiii w. poza czerskiem są to: Grodziec, położone nad pilczą przybyszew, promna, Warka. przejawem owego wyodrębnienia było wykształcenie się osobnej kasztelanii. pierwszy znany kasztelan czerski występuje na liście świadków dokumentu z 1236. najstarsze wzmianki o sędzim z czerska pochodzą z 1240 i 1241 r., a o podsędku – z 1282 i 1284 r. powyższe daty wskazują na panowanie księcia konrada i (1200-1247) jako okres kształtowania się instytucjonalnej odrębności terytorium czerskiego, co wiązało się z oczywistymi wymogami usprawnienia administracji, tak świeckiej jak i kościelnej. W XiV w. ziemia czerska miała już określone granice, ustaloną hierarchię urzędniczą i dzieliła się na trzy, a od 1539 r. na cztery powiaty, których istnienie źródłowo oświetla zawartość najstarszych sądowych ksiąg ziemskich z pierwszego dziesięciolecia XV wieku. powiaty, odgrywające istotną rolę w mazowieckim systemie sądowniczym i skarbowym, ukształtowały się zapewne w drugiej połowie XiV w., gdyż w 1376 r. pojawia się w źródłach czerski pisarz ziemski.

stolice trzech pierwszych powiatów: czersk, Grodziec i Warka wspomniane są wśród najstarszych poświadczonych osad ziemi czerskiej. stanowiły swoiste centra osadnictwa na omawianym terytorium. obszar ziemi czerskiej należał (oprócz własności królewskich i prywatnych) do czterech diecezji: arcybiskupstwa gnieźnieńskiego oraz biskupstw poznańskiego, krakowskiego i płockiego. Większość ziem czerskich znajdowała się pod jurysdykcją biskupów poznańskich jako część archidiakonatu czerskiego (warszawskiego).

powiat grodziecki zajmował 687 km2 (parafie prażmowo, pieczyska, Drwalewo, jasieniec, lewiczyn, Gro-

p rzebieg południowej granicy m azowsza pokrywał się z granicami archidiakonatu czerskiego ustalonego w 1124 r. p ołudniową granicę stanowiła po prostu rzeka p ilica.

dziec, Worowo, jeziora, łęczeszyce, Goszczyn, przybyszew i promna oraz wsie z parafii Błędów i mogilnica). powiat warecki liczył 948 km2 (parafie: Boglewice, Wrociszewo, Warka, ostrołęka, konary, mniszewo, rozniszewo, magnuszewo, Grabowo, Głowaczów, stromiec, jasiona i Wyszemierzyce oraz wsie z parafii Błotnica w pow. radomskim).

ziemia białobrzeska za pierwszych piastów znalazła się w granicach państwa polskiego. przebieg południowej granicy mazowsza pokrywał się z granicami archidiakonatu czerskiego ustalonego w 1124 r. południową granicę stanowiła po prostu rzeka pilica. przesunięcie granicy na południe należy wiązać z panowaniem konrada mazowieckiego. trwalsze ustalenie południowych granic nastąpiło w 1359 r. powodów tego należy upatrywać w tym, że kazimierz Wielki dokonał zwrotu księciu mazowieckiemu siemowitowi iii, który był synem konrada, zajętego w tym czasie zapilicza. W tym czasie nad pilicą występowały większe skupiska osadnicze w dobrach rycerskich m.in. promna, falęcice, Branków, Biejków. W części zachodniej obecnego powiatu białobrzeskiego znajdowały się dobra Benedyktynów płockich. Dobra te Benedyktyni otrzymali od księcia mazowieckiego i czerskiego trojdena w 1338 r. w drodze zamiany terenów wsi przybyszew, przybyszkowice, osuchów, Borowe i Wyśmierzyce na wieś Wilanów. oprócz zamiany mnisi otrzymali możliwość nadania praw miejskich magdeburskich dla dowolnej wsi klasztornej w granicach opactwa. Benedyktyni wykorzystują ten przywilej i w 1396 r. Wyśmierzyce i przybyszew uzyskują prawa miejskie. od tego czasu to miejsce staje się komorą celną. na prawym brzegu pilicy funkcjonują osiedla ludzkie (często grodziska) Błotnica, Gózd, siekluki, kiełbów, szczyty, korzeń, Brzeż-

ce, sucha, mików czy niedabyl. Historycy szacują, że teren obecnego powiatu białobrzeskiego w XiV wieku zamieszkiwało ok.1500 osób. W tym czasie największymi parafiami były Błotnica (400 dusz) i jasionna, a mniejszymi Wyśmierzyce (50 dusz) i radzanów. Błotnica, Wyśmierzyce i radzanów zawdzięczają swój rozwój przebiegającemu przez te tereny toruńsko-lwowskiemu szlakowi handlowemu oraz działalności benedyktynów płockich.

paweł suski był potomkiem kasztelana czerskiego. panięty z Boglewic (herbu Doliwa), który już w połowie XiV w. posiadał rozległe dobra na pograniczu mazowsza i sandomierszczyzny obejmujące: siekluki, Wolę sieklucką i szczyty (od 1343), suchą, jasionnę, kamień, pierzchnię, kadłubek, korzeń, kożuchowo, minkówkę, chrościechowo. zdaniem j Wroniszewskiego majątek ten znajdował się w ręku Doliwów już w Xii w. W 1444 r. Bolesław iV książę warszawski czerski, nurski, łomżyński, liwski, różański, ciechanowski i wyszogrodzki nadaje prawa chełmińskie należącym do jana z Biejkowa: dziedzictwo Biejków, Wola Biejkowska, zbrosza, falęcice i Góry z czynszem po 2 grosze praskie od 1 włóki od osiadłych, a ich mieszkańców zwalania z prac budowlanych przy zamkach z wyłączeniem zamków nowych. jan z Biejkowa otrzymuje także prawo łowów na wszelkie zwierzęta w swoich dobrach, wyjąwszy zastrzeżonego dla księcia tura oraz zwolnienie dla siebie i swych dziedziców z wszelkich kar sądowych na rzecz urzędników poza należną księciu karą pięćdziesiąt, ponadto może być pozywany do sądu jedynie dokumentem książęcym.

Źródła: słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu marta piber-zbieranowska, anna sala, magdalena Bis, Wacław Bis, Dzieje polityczne (połowa Xiii – połowa XiV wieku), metryka koronna 8ed. 25-26, atlas Historyczny polski. mazowsze z. 2, 119. nowe Dzieje 2, s. 8-10, 35-38, 298; a. salina, koch, nr 389. mk 84 138-140

ciąg dalszy

strona tytułowa Metryki Koronnej, w której znajduje się pierwszy znany przywilej dotyczący Białobrzegów (1564 r.)

p rocedura stosowana przy nadawaniu przywilejów na myto i podwyższaniu opłat mytniczych w XV i wieku

i mpulsem do napisania tego tekstu było znalezienie w a rchiwum a kt d awnych rękopisu świadczącego o istnieniu mostu i grobli na p ilczy już w 1540 roku. rękopis (ilustracja na następnej stronie) opisuje starania kupców z Warki, Grójca, nowego miasta i skrzynna, aby anna falęcka dostała ponowne prawo pobierania zapłaty za przejazd przez most i groble lub podwyższenie takich opłat.

most ten jak i groble dojazdowe najprawdopodobniej po każdej większej powodzi musiały być naprawiane. W 1564 roku król zygmunt august na sejmie nadaje annie falęckiej, wdowie po janie z Biejkowa herbu jastrzębiec, prawo pobierania cła mostowego i grobelnego na moście w falęcicach. za dochody z tego przywileju ówczesna właścicielka miasta Brzegi została zobowiązana do naprawy mostu prawdopodobnie w tym czasie zniszczonego (wskazuje na to ustęp w tłumaczeniu „jeżeli by tego mostu nie było”).

prośba osoby zainteresowanej nadaniem przywileju nie wystarczała. zwykle wysyłano na miejsce komisarzy królewskich, którzy sprawdzali, jakie wydatki na budowę lub naprawę drogi, mostu czy grobli zostały poniesione i w razie dodatniego wyniku takiej rewizji udzielano przywileju. W roku 1542 w zatorze podwyższono cło mostowe z uzasadnieniem: „że dawne nie wystarcza na wystawienie nowych mostów, a stare powódź zniszczyła” (matr. sum. iV 6943). Wszelkie przedsięwzięcia mające na celu poprawę komunikacji, a więc budowa dróg,

mostów, czy też regulacja biegu rzek (przekopy, obwałowania, tamy, groble) były obowiązkiem tych, którym dobra nadawano. Wykonywano te roboty za pieniądze prywatne, ale osoby, które te roboty finansowały, otrzymywały przywilej pobierania myta lub ceł.

Warto w tym miejscu dodać, że prędkość wozu zaprzężonego w konie wynosiła 4 – 6 km/godz., a co 4 godziny koń potrzebował odpoczynku, który trwał od 2 do 4 godzin. odcinek skrzynno – nowe miasto – Warka to ok.100 km. natomiast trakt skrzynno – Białobrzegi – Warka to ok. 70 km. podróżowano za dnia z uwagi na grasujących na ówczesnych drogach rzezimieszków napadających i rabujących wozy kupieckie. podróż z wykorzystaniem trasy wiodącej przez most w Brzegach zajmowała jeden dzień krócej, a w obie strony – to już dwa dni mniej.

pieczęć z przywileju Zygmunta i starego dla Radomia. pieczęć mniejsza koronna (o średnicy 46 mm) wyobraża tarczę 4-polową z orłem i pogonią pod koroną, przez dwóch aniołów trzymaną. dokoła wstęga z napisem renesansowym: s + s + p dNi + siGisMVNdi + d + G + REGis + poloiE + MaGNi dUC9 + litVaNiE + ZC tą pieczęcią sygnowano przywileje królewskie. Musiała być przypięta także do dokumentu Mostowe w Falęcicach na pilczy (ilustracja na następnej stronie)

dzić, że były wyższe niż te płacone w radomiu. i tak w falęcicach płacono:

5 groszy od konia (w zaprzęgu pojedynczym)

3 grosze od wołu 1 grosz od pieszego człowieka. mieszczanie białobrzescy byli z niego zwolnieni. W niedalekim radomiu na mlecznej w XVi w. opłata mostowa wynosiła:

jeżeli chodzi natomiast o wysokość poszczególnych opłat (mostowe) za przekroczenie mostów, to analizując przywilej ,,mostowe w falęcicach na pilczy” z datą 1564 r. należy stwier-

4 grosze od konia w zaprzęgu kupieckim dużym (kilkukonnym), 2 grosze od konia w zaprzęgu pojedynczym, 0,5 grosza od krowy i wołu. Warto porównać wysokość mostowego z ówczesnymi cenami. na przykład za 1 grosz można było kupić 10 bochenków chleba. 2 grosze kosztowała kura, a kilogram mięsa 1 grosz. r ozbieżności w wysokości opłat między r adomiem a f alęcicami (Białobrzegami) można upatrywać w różnicy wielkości konstrukcji mostowych oraz natężeniu ruchu towarowego na mostach w radomiu i Białobrzegach – w myśl zasady: większy ruch – mniejsza cena. jest to jednak tylko hipoteza piszącego te słowa wysnuta z dwóch faktów: 1. szerokość rzeki mlecznej jest nie-

porównywalnie mniejsza od pilicy. 2. utrzymanie przeprawy w czasie wylewów wiosennych i letnich było na mlecznej dużo łatwiejsze i mniej kosztowne niż na p ilicy w Białobrzegach.

oto treść dokumentu widocznego po prawej stronie: m ostowe w Falęcicach na p ilczy

Dano mi, aby zlustrować most we wsi falęcicach w powiecie czerskim, we wsi szlachetnej pani anny falęckiej, na który most albo mostowe ma przywilej od Św. pamięci króla zygmunta z datą 154?, z którego mostowego pobiera od konia 5, od wołu 3, od pieszego człowieka 1. oglądałem ten most, który jest bardzo długi dobrze obandowany, na wielkim gościńcu, przez rzekę pilczę, ale nie tylko przez pilczę, ale i przez błota przed mostem i za mostem. Dowiadywałem się czy ten most jest potrzebny, od pana starosty Wareckiego, od ślachty, od furmanów z Warki, Grójca, z nowego miasta, ze skrzynna, którzy w tym czasie w Warce byli. Wszyscy się zgadzali z tym,że most każdemu potrzebny, bo gdyby tego mostu nie było musieliby furmani objeżdżać cztery mile. t ylko te [opłaty] od pieszego wydają się niepotrzebne.

analizując ten dokument, doszedłem do poniższych wniosków: anna falęcka dostała przywilej pobierania mostowego i grobelnego od zygmunta i starego w 1540. jako przyczynek do budowy mostu w Brzegach należy dodać fakt, że w 1538 roku mostowe na rzecz króla w polsce zostało zniesione ostatecznie, co związane było ze zniesieniem przymusu przejazdów przez mosty i zezwoleniem na powszechne korzystanie z brodów. zarządzanie przeprawami i pobieranie opłat pozostawało od tej pory w gestii właścicieli rzek i terenów przyległych

sama anna falęcka miała za małą siłę przebicia, by występować przed namiestnikiem królewskim. potrzebowała pomocy urzędników oraz kupców mających w tym swój interes.

w Falęcicach na pilczy, Źódło: aGad Metryka Koronna dz. XViii

p rzeprawa w f alęcicach była ważna dla starosty Wareckiego, szlachty, kupców z okolicznych ośrodków handlowych pojawiło się też wiele pytań : jak stara to przeprawa czym wtedy handlowano i jaki to miało wpływ na istnienie osady Brzegi?

jak przebiegały stare trakty?

jakie związki miała właścicielka Brzegów z kupcami oraz z okolicznymi miastami

im więcej zagłębiałem się w historię naszego terenu, tym więcej pojawiało się pytań. zdałem sobie sprawę, że znalezienie na nie odpowiedzi nie będzie łatwe z uwagi na brak dokumentów. ● tomasz krzaczkowski

C i EK aW ost K a Zdjęcie z samolotu l uftwaffe, ii wojna światowa. Czy te cztery pomosty, zejścia do rzeki, to ślad po starych przeprawach? Zdjęcie ze zbiorów pawła Markiewicza

Mostowe

za na M i Pierwsza część sezon U

z akończyły się z M a G ania w r U ndzie jesiennej sezon U 2022/2023. o to ostatnie wyniki, jakie osią G nęły nasze zes P oły wystę PU jące od P owiednio w iii lidze, V lidze, klasie okrę G owej, klasie a oraz klasie B.

Pilica Białobrzegi podopieczni trenera Marcina sikorskiego „rzutem na taśmę” w końcówce rundy jesiennej zagrali wyjątkowo skutecznie, dzięki czemu z dużym spokojem i optymizmem mogą przygotowywać się do rundy rewanżowej, która jak to ma w zwyczaju, jest zdecydowanie trudniejsza niż pierwsza część rozgrywek. W rozegranych meczach pilica pokonała Błoniankę Błonie 2-0 (Wojtysiak, Grober), olimpię Zambrów 4-2 (Rudnicki 2, stawiarz, Bućko), Concordię Elbląg 3-1 (stawiarz 2, Rudnicki), przegrała z rezerwami Łks ii Łódź 1-3 (Wojtysiak) oraz Unią skierniewice 1-4 (Grober).

l ks Promna podopieczni trenera pawła Wysockiego przez długą część rundy plasowali się na pozycji lidera tabeli decathlon V ligi, jednak kilka ostatnich remisów spowodowało, że ostatecznie pierwszą część sezonu zakończyli na drugim miejscu, co z pewnością i tak jest bardzo dobrym wynikiem i pozwala liczyć, że „wiosną” są w stanie powalczyć o awans do iV ligi. W dotychczasowych spotkaniach promna zremisowała z Milanem Milanówek 1-1 (szymański), pokonała Naprzód skórzec 3-1 (ostrowski 2, Boniecki), zremisowała z podlasie sokołów podlaski 1-1 (Gajownik) oraz pokonali lks Chlebnia 1-0 (ostrowski).

ks Błotnica

podopieczni trenera daniela Grymuły jako absolutny beniaminek i nowicjusz w tej lidze nie zaliczą rundy jesiennej do udanych. W większości spotkań nie grali źle, jednak zapłacili sporo „fry-

cowego” i w rundzie wiosennej będą musieli pokazać zdecydowanie więcej, aby w kolejnym sezonie liga okręgowa pozostała w Błotnicy.

W rozegranych meczach Błotnica przegrała z prochem pionki 0-4, Królewskimi Jedlnia 0-2, pokonała sKs potworów 2-1 (prasek, Rogoliński), zremisowała z pilicą Nowe Miasto 0-0 oraz przegrała z Gryfem policzna 2-7 (prasek, Moskwa).

Gks s tromiec podopieczni trenera Marka lawrenca w końcówce rundy niestety „pogubili” kilka punktów, dzięki czemu w ostatniej chwili zajęli miejsce tuż za podium w Wosztyl klasie a grupie 2. Mimo to była to zdecydowanie lepsza runda niż w poprzednim sezonie i z dużym optymizmem mogą patrzyć w przyszłość.

W dotychczasowych spotkaniach stromiec rozgromił legion Głowaczów 8-1 (Bednarczyk 3, Rogoziński 2, turzyński, Janczewski, Nojek), zremisował z sokołem przytyk 3-3 (turzyński 2, Rogoziński), przegrał z Zodiakiem sucha 2-3 (Rogoziński, Janczewski) oraz zremisował z Kraską Jasieniec 1-1 (turzyński).

Mks w yśmierzyce

Beniaminek klasy a po dość niemrawym i słabym początku sezonu pokazał, że jest jedną z nieobliczalnych drużyn w tej lidze. Końcówka rundy co prawda była dość „w kratkę”, jednak jeśli chodzi o całą pierwszą część sezonu podopieczni trenera Konrada Główki mogą być zadowoleni. W rozegranych meczach Wyśmierzyce pokonały Wulkan Zakrzew 1-0 (d dąbrowski), zremisowały z legionem Głowaczów 0-0, przegrały z sokołem przytyk 1-2 (Jabłoński) oraz zremisowały z Zodiakiem sucha 1-1 (Jabłoński).

z odiak s ucha podopieczni trenera pawła Młodzińskiego od samego początku sezonu nadawali ton rozgrywkom w swojej grupie a klasy i jak najbardziej zasłużenie ostatecznie zajęli pozycję lidera na półmetku rozgrywek. oby taka sytuacja utrzymała się do końca sezonu, dzięki czemu w czerwcu będą mogli cieszyć się z awansu do wyższej ligi.

W dotychczasowych spotkaniach Zodiak pokonał oronkę orońsko 4-1 (Wielgus 2, lisiewski 2), Kraskę Jasieniec 4-0 (Wielgus 2, Glegoła, sadzik), Gks stromiec 3-2 (Wielgus, samobójcza, sadzik) oraz zremisował z Mks Wyśmierzyce 1-1 (Wójcik).

l ks ii Promna podopieczni trenera stanisława Kuleja pierwszą część sezonu w Keeza klasie B grupie 2 „przezimują” na pozycji lidera, jednak już teraz wiadomo, że druga część sezonu będzie niezwykle emocjonująca, ponieważ kilka zespołów występujących w tej grupie ma „chrapkę” na awans do wyższej ligi.

W rozegranych meczach rezerwy promny przegrały z Jaguarem Wolanów 0-4, pokonał Ks Jedlanka 5-1 (Kansik 3, szymański, Kulej) oraz rezerwy Młodzika Radom 5-1 (ostrowski 3, szymański, sęk).

pierwsza część sezonu dobiegła końca. teraz przed naszymi zespołami przerwa w rozgrywkach. o tym jaka to była runda, czy wszyscy mogą być zadowoleni oraz więcej statystyk ligowych przedstawię w kolejnym numerze naszego miesięcznika. ● Grzegorz Kacprzak

Fragment meczu Concordia – pilica, zdjęcie © fanpage Concordia Elbląg

najle P szy dowód M iłości

t e G oroczny sezon M orsowań w G r UP ie U rzeka jących Morsów Biało B rzeskich zaczął się wcześnie, B o j U ż na P oczątk U Października. Miłość do M orsowania ciężko jest zroz UM ieć oso B o M , które ni G dy te G o nie s P ró B owały. tęsknota jest najlepszym dowodem miłości. tęskniliśmy, każdy z osobna, za wyczerpującymi rozgrzewkami, wspólnym bieganiem, morsowaniem w zimnej wodzie, śmiechem i długimi rozmowami. Miło było znowu zobaczyć po dłuższym czasie twarze osób, z którymi dzieli się wspólną pasję, jaką jest morsowanie. lubimy siebie nawzajem i to jest podstawą naszej grupy. szanujemy się wzajemnie, okazujemy wsparcie i świetnie się ze sobą bawimy. Nawet poza sezonem morsowań spotykamy się i spędzamy ze sobą czas. Endorfiny, które podczas morsowania produkuje mózg i rdzeń kręgowy, potrafią złagodzić ból i stres. dobry nastrój towarzyszy nam jeszcze długo po zażyciu zimnej kąpieli. Morsowanie przyśpiesza pracę serca, dzięki czemu nasze narządy i tkanki stają się lepiej ukrwione. organizm szybciej usuwa toksyny i pozbywa się tkanki tłuszczowej. skóra się ujędrnia, wygładza, a cellulit redukuje. Zimne kąpiele wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego, dzięki czemu stajemy się mniej podatni na różne choroby. także nasze mięśnie i układ kostno-stawowy są beneficjentami tego typu aktywności fizycznej, bowiem leczenie zimnem powoduje szybszą rekonwalescencję drobnych kontuzji, obrzęków i stanów zapalnych. organizm sprawnie pozbywa się toksycznych produktów metabolizmu. Morsowanie pozytywnie uzależnia i sprawia, że nasze życie wspina się na wyższy poziom, dlatego zapraszamy wszystkich na nasze coniedzielne spotkania na Kąpielisku Miejskim w Białobrzegach o godzinie 12:00. pod koniec października wspólnie świętowaliśmy Halloween. Zabawy było co nie miara! poprzebieraliśmy się, umalowaliśmy i spotkaliśmy razem nad pilicą. Wieczorne morsowanie było bardzo przyjemne, a po nim, żeby się rozgrzać po kąpieli w zimnej wodzie, zorganizowaliśmy ognisko. W listopadzie świętowaliśmy Narodowe Święto Niepodległości. spotkaliśmy się na białobrzeskiej plaży ubrani w nasze narodowe barwy – biel i czerwień. przynieśliśmy flagi i zamorsowaliśmy. Nie obyło się bez śpiewania naszego hymnu narodowego. pod koniec listopada nasza plaża pokryła się śnieżnym puchem, a na rzece pojawiły się kry. temperatura powietrza spadła poniżej zera, lecz woda była dużo cieplejsza. takie warunki przyciągnęły nad pilicę wielu morsów. sezon zaczął się w pełni. Zalet morsowania jest tak wiele, że jednego jesteśmy pewni –kto raz spróbuje, ten nie będzie chciał zrezygnować. ● aleksandra Kozdra

zdjęcia © uRZEKające Morsy Białobrzeskie

M orsowanie czas zacząć!

r e GU larna eks P ozycja na niskie te MP erat U ry M oże P o P rawić o G ólne sa M o P ocz U cie i P ozytywnie w P ływać na UM ysł i ciało.

o zdrowotnych właściwościach zanurzania ciała w zimnej wodzie wiadomo od wieków. Już Hipokrates, starożytny lekarz uznawany za ojca medycyny, jest autorem pierwszych opisów korzystnego wpływu lodowatych kąpieli na organizm. W ostatnich latach morsowanie stało się bardzo popularne. to nie tylko naturalne budowanie odporności i hartowanie organizmu. Morsowanie bywa wykorzystywane w celach rekreacyjnych lub jako element sportowego treningu. Należy też pamiętać o aspektach społecznych tej formy rekreacji. Morsy często spotykają się w grupie, tworzą zgrany zespół i chętnie razem podejmują wyzwania. i właśnie takie są Białobrzeskie Morsy! swój sezon morsowy zawsze rozpoczynają na początku listopada, bo zazwyczaj dopiero wtedy woda w pilicy osiąga odpowiednio niską temperaturę. Niebieskie czapki, uśmiechnięte twarze i ciała w strojach kąpielowych wypełniły 6 listopada miejskie kąpielisko w Białobrzegach. Mglisty poranek nikogo nie zniechęcił, wręcz przeciwnie! Każdy czekał z niecierpliwością na moment zanurzenia się w zimnej rzece. po rozgrzewce Białobrzeskie Morsy ruszyły do pilicy. ile było szczęścia i radości ze wspólnej kąpieli! i mimo że temperatura rzeki wynosiła mniej niż 10 ºC, to członkowie grupy czuli satysfakcję. Na szczęście Białobrzeskie Morsy nie musiały długo czekać na kolejną kąpiel. Jak co roku spotkały się w Narodowe Święto Niepodległości, aby uczcić ten wyjątkowy dzień! Miejsce morsowania pod flagą biało-czerwoną nie było przypadkowe – okolice starego mostu, który nosi imię Marszałka Józefa piłsudskiego – ojca Niepodległości. W tym dniu nie tylko można było zanurzyć swoje ciała w pilicy. Niektóre morsy wzięły też udział w Biegu Niepodległości w różnych miejscach polski. Jeśli ktoś chciałby rozpocząć przygodę z morsowaniem, to nie ma znaczenia, w którym momencie sezonu morsowego zdecyduje się na swój debiut. Ważne natomiast jest, żeby to zrobić w grupie i z kimś doświadczonym, kto mądrze wprowadzi w tę fantastyczną przygodę. ● Katarzyna dudek

a gnieszka m atysiak jeziorko poterka zainspirowana obrazem pani Haliny kwatek pt. jeziorko poterka, który zobaczyłam na wystawie odkrywaj dziedzictwo ziemi Białobrzeskiej w galerii Białobrzeskiego centrum kulturalnego „Białe Brzegi”, postanowiłam napisać o tytułowym jeziorku, a zarazem – zaprosić tam państwa na spacer. jeziorko znajduje się przy starej drodze na turno przed ośrodkiem emaus. swoją nazwę zawdzięcza leśnikowi panu poterkowi, który mieszkał ze swoją rodziną w jego sąsiedztwie.

Bardzo dobrze pamiętam to jeziorko z dzieciństwa. jeździłam nad nie z rodzicami. rosły w nim wtedy nenufary oraz grążele. Było tam również jedno ze skupisk paproci wodnej – salwinii pływającej. roślina ta występuje rzadko i jest jedynym przedstawicielem tego rodzaju w stanie dzikim w polsce. inne gatunki spotykane są w tropikach. córka pana poterka opowiadała, że chodzili tam regularnie, a przy otwartych oknach w ciepłe dni, zwłaszcza wieczorem, słychać było niesamowitą, żabią filharmonię. Było cudownie i pięknie. mój bardzo dobry znajomy pan roland powiedział, że widział tam ogromną ilość fioletowych, moczarowych żab. W okresie godów przybierają one niebieską lub fioletową barwę, podczas gdy w fazie lądowej są już brązowe lub szare. ich przepiękny śpiew godowy (rechot) roznosił się po lesie i nadpilicznych łąkach. znajomy wędkarz łapał tam szczupaki, okonie i sandacze. podobno ktoś tam kiedyś złapał wielkiego suma. starorzecze to było pełne życia. pływały w nim łabędzie, a wodę piły leśne zwierzęta.

niestety, coś złego zaczęło się dziać z jeziorkiem, a kiedy wybudowano obwodnicę jego sytuacja uległa jeszcze większemu pogorszeniu. zaburzyła wiosenne i letnie przepływy. kiedy obwodnicy nie było wezbrana pilica czyściła dno i nie było tak dużego zamulenia jak teraz, procesów beztlenowych oraz iłu. Dlatego można teraz zauważyć, że woda przybrała pomarańczowy kolor. Wędkarze uważają, że jeziorko poterka jest cały czas do odratowania. trzeba byłoby przywrócić stały przepływ wody. Wtedy wyglądałoby tak, jak na obrazie pani Haliny kwatek. ●

zdjęcia © Grzegorz dudek / Białobrzeskie Morsy

Halina Kwatek Jeziorko poterka