Białobrzeska gazeta 10 2018

Page 1

s p o ł e c z n y m i e s i ę c z n i k i n f o r m a c y j n o - k u lt u r a l n y

nr 10 (79) październik cena 3 zł

2018

Pierwszy inwestor w białobrzeskiej Strefie Ekonomicznej... 8

Wybory samorządowe 2018... 4, 5, 20

6

7

50

51

52

M ogiły oraz miejsca uświęcone krwią... Lokalne cuda z „Działaj Lokalnie” ... 28 Rodzime odkrycie naukowe ... 21

BG_10_2018.indd 1

... 36

10/30/18 1:10 PM


2

spis treści

49

28

co ciekawego w „działaj lokalnie”?

20 na okładce: IDO World Couple Dance Championships and Caribbean Show w Białobrzegach © J. Woźniak

10 4 6 8 9 10 11 20 21 22 24 25 26 27

ybory samorządowe 2018 W IDO World Couple Dance Championships and Caribbean Show w Białobrzegach Urząd Miasta i Gminy Starostwo Powiatowe V Powiatowa Biała Niedziela Wyjątkowa IV Powiatowa Gala Charytatywna Dyżury aptek Krótko o wyborach Białobrzeskie Stowarzyszenie „Trytfa”… Rodzime odkrycie naukowe Sport. Runda jesienna Kronika policyjna Kronika psp Bezpieczeństwo. Przygotowanie do sezonu grzewczego 3. sektor Pożegnanie lata w Wyśmierzycach

28 L okalne cuda z „Działaj Lokalnie” 29 3. sektor – FIO 30 Biblioteki 31 Poezja 32 Wspomnienia szkolne. A przecież było to tak niedawno! 35 Ogłoszenia drobne 36 Historia. Mogiły oraz miejsca uświęcone krwią polskich żołnierzy poległych w okolicach Białobrzegów we wrześniu 1939 r. 40 Oświata. Przedszkola 41 Oświata. Szkoły podstawowe 44 Oświata. Publiczne gimnazjum 45 Oświata. „Siódemka” 46 Oświata. LO 48 Oświata. zsp 49 mgok 50 Fotorelacja. Mistrzostwa Świata IDO 2018

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

BG_10_2018.indd 2

październik

2018

10/30/18 1:10 PM


od redakcji

3

gratulacje Szanowne Czytelniczki, Szanowni Czytelnicy, Gratuluję zwycięzcom i zwyciężczyniom, mistrzom i mistrzyniom, laureatom i laureatkom, nagrodzonym, wyróżnionym, wybranym... Gratuluję wszystkim samorządowczyniom i samorządowcom, którzy 21 października br. uzyskali mandaty zaufania swoich wyborców. Na s. 5 znajdą Państwo oficjalne wyniki głosowania w poszczególnych gminach naszego powiatu podane przez Państwową Komisję Wyborczą. Krótko o wyborach pisze na s. 20 Pan Stanisław Kubica – publicznie zabiera głos w imieniu własnym oraz za Obywatelski Klub Dyskusyjny. Analizuje dobry kierunek zmian standardów sprawowania władzy na szczeblu lokalnym, które dało się odczuć na przestrzeni ostatnich 4 lat: „Wszystkim chodziło o dobro naszego miasta i jego mieszkańców”. Z wielką radością informujemy na s. 9 o przyznaniu Panu Zdzisławowi Doleżyńskiemu Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego. Gratuluję Artyście tego wyróżnienia. Cieszę się, że w ten symboliczny sposób został doceniony dorobek twórczy Białobrzeskiego Malarza, jak też wytrwała praca na rzecz krzewienia kultury i sztuki w naszej małej ojczyźnie. Panie Zdzisławie, życzę wiele dobrego – – Eviva l'arte! Natomiast na s. 49 drukujemy listę młodych miłośników sztuki nagrodzonych i wyróżnionych w konkursie plastycznym „Moja Wakacyjna Podróż” zorganizowanym przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białobrzegach. Ta instytucja współorganizowała w Białobrzegach imponujące wydarzenie – – IDO World Couple Dance Championships and Caribbean Show. Gratuluję zespołowi MGOK wielkiego sukcesu organizacyjnego, jakim były tegoroczne Mistrzostwa Świata w Tańcach Par (IDO)! Ten sukces jest owocem wielomiesięcznej, ciężkiej pracy i nie byłby możliwy bez wsparcia sponsorów i innych podmiotów, którym na s. 6 składamy serdeczne podziękowania. Szczególne wyrazy uznania należą się wolontariuszkom i wolontariuszom z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Białobrzegach. Magdalena Iwanowska, referentka do spraw administracyjno-kadrowych MGOK, krótko podsumowała wsparcie „Iskierek” podczas mistrzostw: „Gdyby nie oni to byśmy padli i już nie wstali”. Cieszy i napawa optymizmem dobra passa męskich drużyn piłki nożnej z klubów sportowych naszego powiatu. Sporadyczne niepowodzenia w jesiennych rozgrywkach tłumaczę tymczasowym spadkiem formy. Gratuluję wszystkich zwycięstw

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

odniesionych w ostatnich tygodniach na piłkarskich murawach. Sportowa rywalizacja w duchu fair play jest emanacją siły ciała, charakteru i precyzji zespołowego działania, w którym wysiłek i zaangażowanie jednostki przekłada się na sukces całej drużyny. Podobnie wytężona, bezinteresowna praca działaczek i działaczy wielu społecznych organizacji pozarządowych od lat przyczynia się w naszym powiecie do poszerzania świadomości sensu działań na rzecz dobra wspólnego. Gratuluję społeczniczkom i społecznikom wszystkich „lokalnych cudów” dokonanych w 2018 r.! (s. 28) Na te cuda ciężko pracowali. Życzę dobrej lektury październikowego wydania „Białobrzeskiej Gazety”. ● Katarzyna Aderek Informujemy szanowne autorki i autorów piszących do „Białobrzeskiej Gazety”, że teksty do kolejnego numeru redakcja przyjmuje do 12 listopada 2018 r. Dziękujemy za terminowe nadsyłanie materiałów. Dzięki temu gazeta będzie się mogła ukazywać w sprzedaży regularnie. Białobrzeska Gazeta wydawca: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białobrzegach ul. Kościelna 31, 26-800 Białobrzegi telefon / fax 48 613 23 70, mgok@bialobrzegi.pl


4

urząd miasta i gminy

Burmistrz Adam Bolek

Szanowni Mieszkańcy, Składam Państwu serdeczne podziękowania za udział w wyborach samorządowych zarządzonych na dzień 21 października 2018 r. W szczególny sposób dziękuję tym, którzy obdarzyli mnie swoim zaufaniem. Dziękuję wszystkim Radnym Miasta i Gminy Białobrzegi kończącej się kadencji oraz osobom i instytucjom, które wspierają rozwój naszej małej ojczyzny. Dziękuję również moim współpracownikom i przyjaciołom, dzięki którym mogę realizować działania będące odpowiedzią na Państwa oczekiwania i problemy. Jestem przekonany, że nadal razem będziemy zmieniać miasto i gminę na plus. Pozostaję do Państwa dyspozycji. ● Adam Bolek, burmistrz Miasta i Gminy Białobrzegi

Radni VI Kadencji Rady Miasta i Gminy Białobrzegi 2018 – 2023

Okręg 1 Elżbieta Jolanta Kaczmarek

Okręg 2 Kazimierz Miziołek

Okręg 3 Zofia Niezabitowska

Okręg 4 Magdalena Jeżowska

Okręg 5 Dominik Piekarski

Okręg 6 Wojciech Machałowski

Okręg 7 Paweł Adam Kot

Okręg 8 Alina Teresa Witkowska

Okręg 9 Marcin Paweł Osowski

Okręg 10 Marek Góralski

Okręg 11 Anna Nowacka

Okręg 12 Andrzej Danis

Okręg 13 Tomasz Jasiorowski

Okręg 14 Wioletta Gutowska

Okręg 15 Zenon Jachowski

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


samorząd

5

Wybory samorządowe 2018 Państwowa Komisja Wyborcza podała oficjalne wyniki wyborów samorządowych. Wyborcy w naszym powiecie mogli oddać swój głos na burmistrza lub wójta, radnego gminnego, radnego powiatowego oraz przedstawiciela w sejmiku wojewódzkim. Oto jak głosowano w naszej gminie oraz naszym powiecie. Miasto i Gmina Białobrzegi Na kolejną kadencję wybrano Adama Bolka (KWW „Nasza Mała Ojczyzna”), który uzyskał 63,4% wszystkich głosów. Drugi był Robert Leksiński (KW „Prawo i Sprawiedliwość”), uzyskując 26,7% głosów, a trzeci Paweł Michalski 9,9% (KWW „Dla Społeczeństwa”). W radzie gminy zasiadać będą: Elżbieta Jolanta Kaczmarek, Kazimierz Miziołek, Zofia Niezabitowska, Magdalena Jeżowska, Dominik Piekarski, Wojciech Machałowski, Paweł Adam Kot, Alina Teresa Witkowska, Marcin Paweł Osowski, Marek Góralski, Andrzej Danis, Tomasz Jasiorowski, Zenon Jachowski (wszyscy KWW „Nasza Mała Ojczyzna”), Wioletta Małgorzata Gutowska (KWW „Dla Społeczeństwa”) oraz Anna Nowacka (KWW „Niezależni.WBR”). W radzie powiatu zasiądą: Jacek Jan Reczko, Rafał Seliga, Ireneusz Gumowski, Artur Adam Pastuszka (KW PSL), Andrzej Grzegorz Matysiak, Ryszard Kazimierz Regulski, Mirosław Krzysztof Siurnik, Leszek Józef Gałkowski, Ewa Górzyńska, Sylwester Korgul, Anna Joanna Dudkiewicz, Sylwester Zbigniew Gajda, (KW PiS), Renata Wielgus (KWW „Niezależni.WBR”), Andrzej Jacek Oziębło, Mieczysław Paweł Danielewicz (KWW „Nasza Mała Ojczyzna”).

Gmina Radzanów Tutaj startował tylko jeden kandydat na wójta, Sławomir Kruśliński (KW PSL) i tym samym obejmie na kolejną kadencję w/w stanowisko. Radę gminy zaś uzupełnili: Agnieszka Aderek, Roman Napiórkowski, Jarosław Sokołowski, Jan Małek, Paweł Grela, Agata Smolaga, Bernadetta Cupryak, Artur Szyderski, Jarosław Strzałkowski, Mariusz Wójcicki, Rafał Dawiczewski, Konrad Petrzak, Paweł Bogacz, Barbara Pankowska, Grzegorz Aderek. Gmina Stromiec Wyborcy zdecydowali, że kolejną kadencję stanowisko będzie należało do Krzysztofa Stykowskiego (KW PiS), który zdobył 56,63% głosów. Drugie miejsca zajął Marek Matysiak (KWW „Niezależni. WBR”), uzyskując 26,73% głosów, zaś najmniej poparcia uzyskała Bożena Syta (KW PSL), otrzymując 16,64% głosów. W gminie radę będę reprezentować: Karolina Korczak, Regina Witkowska, Marzena Ośka, Elżbieta Korczak, Kamil Sumiński, Bożena Kucharska, Radosław Lusztyk, Danuta Mac, Piotr Michalski, Bernadetta Adach, Albert Tula, Michał Ziółkowski, Sylwester Marut, Mirosława Stachera, Sławomir Wieteska.

Gmina Wyśmierzyce Nowym burmistrzem Wyśmierzyc został Wojciech Sępioł (KW PiS), który zdobył 71,41%, pokonując dotychczasowego włodarza miasta Marka Bielewskiego (28,59%). Nowymi radnymi zaś zostali: Stanisław Podpora, Krzysztof Więckowski, Edyta Kuflikowska, Kazimierz Dąbrowski, Ewelina Burakowska, Andrzej Jastrzębski, Agata Kacprzak, Andrzej Janik, Jakub Lipiec, Paweł Serafin, Justyna Urbańczyk, Adam Wrona, Milena Pałczyńska, Jarosław Zgiep, Konrad Pająk.

Gmina Stara Błotnica Podobnie jak w Radzanowie dotychczasowy wójt Marcin Kozdrach (KW PiS) nie miał konkurenta ani konkurentki. Będzie zarządzał swoją gminą kolejną kadencję. Radnymi zaś zostali: Jakub Jan Kaczmarek, Irmina Józefa Nurek, Roman Popowicz, Damian Boczek, Dariusz Józef Zamkowski, Tomasz Dariusz Jurczak, Andrzej Jerzy Pałczyński, Piotr Sylwester Wójcik, Karol Rupniewski, Bożena Marianna Gryz, Mirosław Barszcz, Teodora Moskwa, Leszek Szczepan Szczepanowski, Jan Utkowski, Marek Piotr Szymański.

Gmina Promna Na kolejną kadencję wybrany został Wojciech Nowak (KW PSL), który zdobył 75,39% wszystkich głosów, pokonując Pawła Sadkowskiego (KW PiS), który otrzymał 24,61% głosów. Do rady gminy wybrani zostali: Małgorzata Klimecka, Wojciech Pacholczak, Elżbieta Tokarska, Filip Jan Sujecki, Paweł Mirkowski, Sebastian Narożnik, Justyna Gos, Marcin Sadkowski, Artur Biniszewski, Teresa Czwarno, Waldemar Nowakowski, Grzegorz Dominiak, Zbysław Budyta, Leszek Trzaska, Piotr Bandura.

w świecie finansów

11 października uczniowie klasy IIIa Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. KEN w Białobrzegach wybrali się na wycieczkę do Banku Pekao w Białobrzegach. Dzieci poznały zakres obowiązków osób pracujących w banku oraz funkcję tej instytucji. Wiele emocji wywołał pokaz korzystania z bankomatu. Wycieczka była podsumowaniem cyklu lekcji poświęconych oszczędzaniu – pieniędzy, energii, ciepła, wody, żywności, surowców naturalnych itp. – oraz przedsiębiorczości. Serdecznie dziękujemy Pani Kierownik Oddziału – Kindze Jarco oraz wszystkim Pracownikom. ● Bożena Szymańska B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

Gratulujemy i życzymy owocnej pracy na rzecz lokalnej społeczności. Grzegorz Kacprzak

Europejskie Dni Pracodawców 2018 Z inicjatywy sieci Europejskich Publicznych Służb Zatrudnienia organizowana jest w Polsce kampania informacyjna „Europejskie Dni Pracodawców 2018”. W ramach tego wydarzenia Powiatowy Urząd Pracy w Białobrzegach zaprasza pracodawców z powiatu białobrzeskiego na spotkanie informacyjne dotyczące usług oferowanych przez urząd pracy. Spotkanie odbędzie się w sali konferencyjnej urzędu 8 listopada 2018 r., w godz. 11 – 13. Celem spotkania będzie nawiązanie współpracy, podtrzymanie kontaktu i promocja współpracy na linii pracodawca – urząd pracy oraz omówienie aktualnej sytuacji dotyczącej pomocy Urzędu Pracy w zatrudnianiu pracowników. Zapraszamy do udziału. ● Anna Wieczorek Dyrektor PUP w Białobrzegach


6

urząd miasta i gminy

IDO WORLD COUPLE DANCE CHAMPIONSHIPS AND CARIBBEAN SHOW W BIAŁOBRZEGACH W dniach 19-21 października 2018 roku nasze serca biły w rytmie białobrzeskiej samby za sprawą odbywających się w Hali Sportowej MISTRZOSTW ŚWIATA W TAŃCACH PAR (IDO) BIAŁOBRZEGI 2018, których prawo organizacji po raz pierwszy przyznano Polsce. W mistrzostwach wzięło udział prawie 1000 zawodników z 16 krajów. Gościliśmy reprezentacje Polski, Włoch, Niemiec, Rosji, Finlandii, Węgier, Ghany, Bośni i Hercegowiny, Szwajcarii, Hiszpanii, Czech, Norwegii, Austrii, Rumuni, Francji i Turcji. W ciągu 3 dni trwania mistrzostw oglądaliśmy ponad 2000 występów, wręczyliśmy 1150 medali oraz 500 pucharów. Zawodnicy rywalizowali o tytuł Mistrza Świata w następujących kategoriach tańca: Argentine Tango, Bachata, Caribbean Show, Merengue, Salsa, Tango Salon, Tango Escenatio, Tango Milonga, Tango Vals, Disco Hustle/Fox/Swing i Special Couple Dance. W sobotni wieczór niezapomnianą galę finałową mistrzostw poprowadzili Agnieszka Kaczorowska oraz Wojciech Szymański z Radio ESKA. Całe zawody były transmitowane na żywo w systemie LIVE STREAMING przez telewizję Zebrra.tv. Organizatorami tego wydarzenia byli: Urząd Miasta i Gminy Białobrzegi, Starostwo Powiatowe w Białobrzegach, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Białobrzegach, Samorząd Województwa Mazowieckiego, Mazowiecki Instytut Kultury, Akademia Tańca RELIESE oraz Polska Federacja Tańca. Patronat medialny nad imprezą objęli: RADIO ESKA, ZEBRRA.TV, ECHO DNIA, BIAŁOBRZESKA GAZETA, MAZOWIECKA TV.

Dziękujemy za zaangażowanie i wspaniałą organizację mistrzostw Panu Andrzejowi Łukomskiemu – Dyrektorowi oraz Pracownikom MiejskoGminnego Ośrodka Kultury w Białobrzegach. Serdeczne podziękowania za pomoc w organizacji kierujemy do: Publicznego Gimnazjum im. J. Kochanowskiego w Białobrzegach, Publicznej Szkoły Podstawowej im. KEN w Białobrzegach, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Białobrzegach, Liceum Ogólnokształcącego im. AK w Białobrzegach, Zakładu Usług Komunalnych, Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, Powiatowej Komendy Policji w Białobrzegach, Ochotniczej Straży Pożarnej w Suchej, a także dziękujemy pracownikom SP ZOZ-u oraz Hali Sportowej w Białobrzegach, Państwu Agnieszce i Norbertowi Jeżak – Restauracja „To Co Lubię”, Panu Stanisławowi Dąbrowskiemu – Dom Rzemiosła Cech w Białobrzegach, Panu Jackowi Świąderowi – Gospodarstwo Szkółkarskie, Państwu Małgorzacie i Krzysztofowi Kamińskim, Państwu Ewelinie i Łukaszowi Traczykom – WITAMINKA, a także wolontariuszy z ZSP im. St. Staszica w Białobrzegach za nieocenioną pomoc, trud i zaangażowanie UMiG w wykonywaniu przydzielonych obowiązków. ●

fotorelacja z wydarzenia na stronach

7, 50, 51, 52

Dziękujemy osobom prywatnym i sponsorom MISTRZOSTW ŚWIATA W TAŃCACH PAR (IDO)

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


zdjęcia © Janusz Woźniak

7

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


8

urząd miasta i gminy Elektroniczne dzienniki w szkołach

Właśnie zaczęły funkcjonować elektroniczne dzienniki w gminnych szkołach podstawowych. Rodzice otrzymali loginy i hasła umożliwiające dostęp do informacji o postępach w nauce i zachowaniu swoich dzieci.

Pierwszy inwestor w białobrzeskiej Strefie Ekonomicznej Firma GIM jako pierwsza wybuduje zakład produkcyjny w białobrzeskich terenach inwestycyjnych. Burmistrz Adam Bolek podpisał akt notarialny sprzedaży działek w Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Białobrzegach. Firma GIM istnieje od 2016 roku. Właścicielami firmy są Michał i Adam Greliak z Wyśmierzyc. Firma zajmuje się szeroko pojętą automatyką przemysłową. Hasło firmy to „maszyny szyte na miarę”. GIM projektuje i buduje maszyny usprawniające procesy produkcyjne, pakowanie oraz magazynowanie. Firma eksportuje swoje maszyny do krajów Unii Europejskiej. Maszyny te wykorzystywane są przy: kompletacji elementów w woreczki foliowe (gotowe zestawy do składania mebli); pakowaniu śrub dla przemysłu motoryzacyjnego, budowlanego, AGD; pakowaniu gwoździ; pakowaniu kołków rozporowych; wykonywaniu tzw. „drugiej operacji” – podtaczanie, nawiercanie, frezowanie; usprawnieniu procesu pakowania bilbordów dla czołowej drukarni w Polsce. W pierwszym etapie (przyszły rok), inwestor planuje budowę hali produkcyjnej wraz z częścią biurową i socjalną o powierzchni około 1000 m2. W kolejnych latach przewiduje rozbudowę powierzchni produkcyjnej. Docelowo zakład w Białobrzegach ma zatrudniać kadrę konstruktorów, automatyków do 10 osób oraz pracowników produkcji i operatorów maszyn CNC do 20 osób. Firma GIM wybuduje swój zakład na działkach nr 1243/181 i 1243/182, stanowiących kompleks nr 5 o pow. 0,9271 ha Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Wisłosan, podstrefa Białobrzegi. Wartość działek to 659.054,91 zł. – Cieszę się, że udało nam się pozyskać pierwszego inwestora do naszej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Myślę, że to ważna chwila dla naszego miasta. To pierwszy krok do uprzemysłowienia terenów inwestycyjnych i dobry fundament do rozmów UMiG z następnymi inwestorami – mówi burmistrz Adam Bolek. ●

Gmina Białobrzegi postanowiła wdrożyć rozwiązania systemu elektronicznych dzienników Librus Synergia w szkołach podstawowych w Białobrzegach i Suchej. Zakupione zostały komputery, oprogramowanie i dostęp do pomocy technicznej. System elektronicznych dzienników umożliwia bieżące, bezpłatne monitorowanie frekwencji i postępów w nauce dzieci, zapewniając jednocześnie pełne bezpieczeństwo i poufność przekazywanych danych. Za pomocą systemu każdy rodzic oraz uczeń będzie mógł: sprawdzać oceny, otrzymywać gotowe analizy postępów w nauce, na bieżąco monitorować listy obecności, korespondować z dowolnym nauczycielem, odczytywać ogłoszenia szkolne, sprawdzać plan lekcji, przeglądać terminarz sprawdzianów, itp., korzystać z pomocy technicznej. Korzystanie z dostępu do danych możliwe jest poprzez stronę internetową synergia.librus.pl jak również poprzez aplikację mobilną. ● UMiG

Nowy białobrzeski zieleniak Zakończyły się prace budowlane na białobrzeskim zieleniaku. Plac między ulicami Szkolną i Żeromskiego zyskał nowy wygląd. Zakres prac obejmował wymianę starych płyt chodnikowych na kostkę, budowę zadaszonych wiat handlowych, budowę oświetlenia i monitoringu na placu. Przypominamy, że w całym mieście jest zakaz prowadzenia handlu na ulicach. Miejscem wyznaczonym do handlowania jest właśnie zieleniak położony między ul. Żeromskiego i Szkolną. Wszystkich drobnych handlarzy zapraszamy na ten plac. Inwestycja kosztowała 238 tys. zł. Wykonawcą zadania UMiG była firma Insbud. ●

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


starostwo powiatowe

9

Koncert „Mazowsze w sercu Niepodległej” W poniedziałek, 8 października w Hali Sportowej w Białobrzegach odbył się koncert „Mazowsze w sercu Niepodległej” – jeden z 20 organizowanych na całym Mazowszu z okazji 100-lecia polskiej niepodległości i 20 rocznicy powstania samorządu województwa mazowieckiego. Była to wspaniała opowieść o Polsce w latach 1918 – 1989 prezentowana przez profesjonalnych aktorów i muzyków. Koncert wyreżyserował Tomasz Gęsikowski, aktor filmowy i teatralny, który jednocześnie poprowadził wydarzenie. Na scenie wystąpili ponadto: Izabela Bukowska-Chądzyńska, Stanisław Górka, Wojciech Machnicki i Artur Gotz, a towarzyszył im zespół muzyczny. Honorowym patronem cyklu „Mazowsze w sercu Niepodległej” objął Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik, którego w Białobrzegach reprezentował Wicemarszałek Rafał Rajkowski. Koncert miał formę niesamowitej podróży po kartach historii naszego narodu, opowiedzianych językiem muzyki i poezji. Spektakl rozpoczął się w 1918 roku, a więc u początków funkcjonowania II Rzeczypospolitej Polskiej jako kraju niepodległego po okresie zaborów. Tej części historii Polski została poświęcona większa część koncertu. ● SP

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

Zdzisław Doleżyński

Artysta malarz Zdzisław Doleżyński laureatem XIX edycji konkursu Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego Uroczysta gala wręczania nagród odbyła się w dniu 12 października br. w Europejskim Centrum Artystycznym im. Fryderyka Chopina w Sannikach. Mamy przyjemność poinformować Państwa, iż Pan Zdzisław Doleżyński został laureatem XIX Edycji konkursu Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego. Podobnie jak w latach ubiegłych spośród nominowanych zostało wyłonionych 10 laureatów, którzy podczas uroczystej gali otrzymali pamiątkowe statuetki oraz nagrody pieniężne w wysokości 10 000 złotych netto. Nagrody wręczył Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik. Przyznane już po raz 19 nagrody to uhonorowanie pracy i talentu ludzi wybitnych, zaangażowanych w rozwój oraz promocję naszego regionu. Wyróżnienia przyznawane są za indywidualne lub zbiorowe osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechnienia i ochrony szeroko pojętej kultury, w tym kultury masowej oraz promocję województwa w tych dziedzinach. Starostwo Powiatowe na uroczystości reprezentował wicestarosta Ireneusz Gumowski. Gratulujemy Panie Zdzisławie i życzymy kolejnych nagród. ● SP

październik

Koncert „Mazowsze w sercu Niepodległej”, Białobrzegi, 8 października 2018 r.

2018


10

starostwo powiatowe

V Powiatowa Biała Niedziela bezpłatne badania, porady i konsultacje medyczne

W tym roku, wychodząc po raz piąty naprzeciw wyraźnie sygnalizowanym potrzebom, starostwo białobrzeskie zorganizowało V Powiatową Białą Niedzielę. Całe wydarzenie miało miejsce w Białobrzegach 14 października 2018 roku w Hali Sportowej przy ulicy Reymonta 13a, w godzinach od 10.00 do 16.00. Do dyspozycji mieszkańców byli lekarze specjaliści: kardiolog, ortopeda, dermatolog, okulista, diabetolog/endokrynolog, specjalista dietetyk. Dodatkowo zorganizowano badanie diagnostyczne – ocenę wieku serca, badanie mammograficzne dla kobiet, badanie audiometryczne słuchu oraz dobór aparatów słuchowych, badanie EKG serca, mierzono ciśnienie krwi oraz poziom cukru. Mieszkańcy mieli także możliwość wpisania się na listę dawców szpiku kostnego. Tym samym powiększyło się grono osób, dających nadzieję na nowe życie pacjentom z chorobami układu krwionośnego na całym świecie. Prowadzona była również akcja honorowego oddawania krwi. Po raz pierwszy w tym roku były również porady dotyczące bólu kręgosłupa – profilaktyka i rehabilitacja, a także profilaktyczne badanie stóp z możliwością doboru wkładek indywidualnych oraz butów ortopedyczno-profilaktycznych. Po raz pierwszy przeprowadzona

była akcja bezpłatnego badania krwi na obecność przeciwciał wirusa HCV (zakażenie wątroby wirusem typu C) – przebadano 69 osób. Cyklicznie przez cały czas trwania wydarzenia odbywały się profesjonalne pokazy ratownictwa przedmedycznego prowadzone przez firmę IZI – MED, ponadto każdy z chętnych otrzymał indywidualny instruktaż w tym zakresie. Można śmiało powiedzieć, że personel medyczny pracował w komfortowych warunkach. Wszyscy specjaliści (poza diabetologiem i dietetykiem) mieli do dyspozycji wyposażone na ich potrzeby pomieszczenia – gabinety. Do pomocy w prowadzeniu badań diagnostycznych były wykwalifikowane pielęgniarki. Nad zachowaniem właściwego porządku wizyt czuwała młodzież Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Białobrzegach. Dzięki dużo wcześniej prowadzonym telefonicznym zapisom na badania i wizyty u specjalistów nie było ko-

Nowy samochód dla Mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Niedabylu Nowy samochód fabrycznie przystosowany do przewozu osób niepełnosprawnych został w dniu 17 października 2018 r. przekazany przez Zarząd Powiatu Białobrzeskiego mieszkańcom Domu Pomocy Społecznej w Niedabylu. Starosta Białobrzeski Andrzej Oziębło uroczyście wręczył kluczyki do Volkswagena Caravelle dyrektorowi Domu Pomocy Społecznej Arkadiuszowi Śliwie, a proboszcz Parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Stromcu, ks. Bogdan Rosiewicz poświęcił pojazd. Powiat białobrzeski na zakup samochodu, którego wartość wynosi 136 530 zł, pozyskał dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w kwocie 80 tys. zł. Jest to pojazd 9-miejscowy z homologacją konieczną do przewozu osób niepełnosprawnych, w tym na wózkach inwalidzkich, z możliwością szybkiego wypięcia ostatniego rzędu siedzeń, platformą najazdową zamontowaną przy tylnych drzwiach samochodu. ● SP

V Powiatowa Biała Niedziela

lejek, a mieszkańcy docierali nawet z odległych miejscowości na wyznaczone godziny. Nie było limitów badań i wizyt dla jednej osoby – każdemu według potrzeb. Spóźnionym nie przepadały umówione wizyty. Osoby, które pojawiły się w hali w dniu wydarzenia, też zostały obsłużone. Wieloletnia już realizacja Białej Niedzieli przekonuje, że jest duże zapotrzebowanie na specjalistyczne badania i konsultacje medyczne. Podczas organizacji staramy się, aby usługi były na wysokim poziomie, a oferta była bogata i dostosowana do sugestii mieszkańców. Warto zwrócić uwagę na fakt, że wydarzenie to służy także profilaktyce zdrowia. Oto niektóre dane statystyczne: badanie EKG serca 36 osób, badanie ocena wieku serca 31 osób, badanie słuchu 16 osób, okulista 39 osób, dermatolog 36 osób, kardiolog 36 osób, diabetolog 26 osób, ortopeda 30 osób, mammografia 36 osób, badanie na obecność wirusa HCV 69 osób. Starostwo Powiatowe w Białobrzegach dziękuje: Proboszczom parafii rzymsko – katolickich w powiecie białobrzeskim za nagłośnienie wydarzenia. Dyrekcji Liceum im. Armii Krajowej w Białobrzegach, nauczycielom oraz uczniom tej szkoły biorącym udział w jego realizacji. Prezes SPS ZOZ w Białobrzegach za użyczenie sprzętu medycznego oraz pielęgniarkom biorącym udział w wydarzeniu. ● SP

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


11

Wyjątkowa IV Powiatowa Gala Charytatywna W dniu 27 października br. w Hali Sportowej w Białobrzegach odbyła się IV Powiatowa Gala Charytatywna zorganizowana przez Starostę Białobrzeskiego Andrzeja Oziębło oraz Burmistrza Miasta i Gminy Białobrzegi Adama Bolka. Współorganizatorem wydarzenia był Samorząd Województwa Mazowieckiego. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.

Celem organizacji wydarzenia była zbiórka środków finansowych na wsparcie dzieci uzdolnionych artystycznie z terenu powiatu białobrzeskiego. Zbiórkę prowadzona była wspólnie z Białobrzeskim Towarzystwem Kulturalnym. Gwiazdą wieczoru była jedna z najpopularniejszych wokalistek w Polsce – Anna Wyszkoni oraz Piotr Bałtroczyk znany konferansjer i satyryk. Dziękujemy wszystkim osobom zaangażowanym w organizację wydarzenia oraz wszystkim osobom biorącym w nim udział. Więcej informacji o IV Powiatowej Gali Charytatywnej przedstawimy Państwu w następnym numerze. ● SP

11

dyżury aptek

11

Całodobowe dyżury aptek w Powiecie Białobrzeskim Nazwa i adres apteki

Miesiąc

dni dyżurów

Apteka Koncesyjna Wojciechowski Białobrzegi ul. Krakowska 81

listopad grudzień

7, 17, 26 5, 12, 14, 23

Apteka Rodzinna MEDI PHARM Białobrzegi ul. Reymonta 38 B/5

listopad grudzień

1, 4, 9, 14, 18, 23, 27 2, 6, 11, 15, 20, 21, 27, 31

Apteka 36,6 Cefarm – Warszawa Białobrzegi (wcześniej Remedium) ul. Krakowska 66

listopad grudzień

10, 15, 20, 29 8, 17, 24, 29

Apteka Przyjazna Białobrzegi ul. Rzemieślnicza 37

listopad grudzień

2, 12, 21, 24, 30 9, 18, 25, 30

Apteka Medica Białobrzegi ul. 11 Listopada 8

listopad grudzień

5, 8, 11, 19, 28 7, 16, 28

Apteka Koncesyjna, ul Nowa 10 26 – 804 Stromiec 9

listopad grudzień

3, 13, 22 1, 10, 19, 26

Apteka ul. Adama Mickiewicza 58 26 – 811 Wyśmierzyce

listopad grudzień

6, 16, 25 3, 4, 13, 22

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018




Materiał sponsorowany

Getin Bank to Finanse na prostych zasadach Proszę powiedzieć jak długo Wasza placówka funkcjonuje na naszym rynku lokalnym? – Nasza placówka została otwarta 23 lipca br., natomiast nasz zespół już od 4 lat ma doświadczenie w sprzedaży usług Getin Banku. W Getin Banku skupiamy się na budowaniu długotrwałych relacji, opartych na zaufaniu i wysokiej jakości usług. Wyznajemy zasadę, że nie pracujemy w sprzedaży, a w usługach, więc podpisanie wniosku o konto osobiste (rachunek płatniczy) czy o pożyczkę, to dla nas dopiero początek relacji. Kluczowe są kolejne miesiące i lata, podczas których możemy na bieżąco, szybko i skutecznie odpowiadać na potrzeby naszych Klientów i wspierać ich w realizacji celów finansowych. Ilu macie stałych klientów, którzy korzystają z Waszych usług? – Grono naszych aktywnych Klientów sukcesywnie się powiększa, co nas cieszy najbardziej. Coraz więcej jest klientów, którzy dotychczas byli obsługiwani przez placówki w innych miastach, a teraz przychodzą do nas. Wybierają nas, bo mogą liczyć na profesjonalne i fachowe doradztwo, a do tego jesteśmy blisko ich miejsca zamieszkania. Jaka jest na tą chwilę obecna oferta Banku? Czym można zachęcić nowego, potencjalnego Klienta? – Nasza oferta ze względu na swą kompleksowość i innowacyjność, zainteresuje szczególnie osoby oczekujące nowoczesnych i przejrzystych produktów finansowych, uproszczonych procedur oraz szybkiej i kompetentnej obsługi – także posprzedażowej. Dysponujemy bardzo dobrą ofertą konta osobistego z bankowością mobilną, by zarządzać swoimi finansami w dowolnym miejscu i czasie, kontem oszczędnościowym, na którym po spełnieniu określonych warunków można otrzymać promocyjne oprocentowanie nawet do 3,5% oraz bogatą ofertę kredytów i pożyczek gotówkowych. Po szczegóły zapraszam do naszej lub innych placówek Banku albo na stronę www.getinbank.pl. Potwierdzeniem wysokiej jakości usług oraz zachętą dla nowych klientów są liczne nagrody i wyróżnienia otrzymane w ostatnich latach m.in. w plebiscycie Złoty Bankier 2017 w kategorii głównej „Złoty Bank – najwyższa jakość obsługi we wszystkich kanałach kontaktu z klientem” oraz w rankingu „Przyjazny Bank Newsweeka” 2017 w kategorii „Bankowość Internetowa” . We wrześniu 2018 Getin Bank – kolejny rok z rzędu - znalazł się w czołówce tego rankingu. Uplasował się na podium aż w trzech kategoriach – zajął drugie miejsce w kategoriach „Banki w Internecie” i „Bankowość mobilna” oraz trzecie miejsce w kategorii „Bank dla Kowalskiego”. W każdej z nich oceniane były jakość i funkcjonalność poszczególnych usług świadczonych przez banki. To dla nas duże wyróżnienie. Ostatnio wiele firm wspiera różnego rodzaju akcje charytatywne. Czy Wy również jesteście otwarci na takie formy wsparcia? – Oczywiście jesteśmy otwarci na tego typu akcje udzielając wsparcia w miarę naszych możliwości.







20

społeczeństwo

Krótko o wyborach Wiem, że nie wszyscy mieszkańcy naszego miasta czytają „Białobrzeską Gazetę”. Wiem też, że Ci, którzy ją czytają są lokalnymi patriotami. Czytelniczki i Czytelnicy naszej gazety żywo interesują się życiem, wydarzeniami i problemami zarówno naszego miasta, jak i całej ziemi białobrzeskiej. Odpowiedzialnie kształtują bliskie i dalszego środowisko, pozytywnie wpływają na jego zmiany. Myślę, że jest to jedna z najprostszych form budowania społeczeństwa obywatelskiego. Czytelnicy i czytelniczki naszej gazety, jak i pozostali mieszkańcy naszego miasta, pamiętają jak to 5 – 6 lat temu prywatne żale i pretensje włodarzy naszego miasta do starosty powiatu, stanowiły trwałą zaporę w nawiązywaniu współpracy między tymi dwiema instytucjami samorządowymi. Pamiętamy – brak tej współpracy hamował prawidłowy rozwój miasta. Pamiętamy – brak tej współpracy miał ujemny wpływ na stosunki międzyludzkie mieszkańców. Nawet ówczesna „Białobrzeska Gazeta” była do tego wykorzystywana. Aby nie rozdrapywać zabliźnionych ran, nie będę się o tym rozpisywał. Pragnę tylko przypomnieć, że właśnie w tamtym czasie powstał Obywatelski Klub Dyskusyjny. Celem klubu było przekonywanie mieszkańców o potrzebie zmiany tamtej niepokojącej sytuacji. Do klubu przystąpili ludzie różnych opcji i zapatrywań. Po prostu nikt nikogo nie pytał o przynależność i zapatrywania polityczne. Wszystkim chodziło o dobro naszego miasta i jego mieszkańców. Rozpoczęliśmy żmudną i niewdzięczną pracę. Zapewne pamiętają Państwo te burzliwe spotkania z radą miasta i burmistrzem. Niekiedy zamykano przed mieszkańcami drzwi sali obrad. Nie wpuszczano nas! Włączyliśmy się w kampanię przedwyborczą, rozpoczynając ją szkoleniem

z zakresu kodeksu prawa wyborczego. Poprowadził je społecznie wiceprzewodniczący Krajowej Komisji Wyborczej – sędzia Jan Kacprzak. Zorganizowaliśmy debatę kandydatów na urząd burmistrza Białobrzegów. Nasza żmudna i trudna praca dała oczekiwane rezultaty. Społeczność Białobrzegów wybrała do władz swoich reprezentantów, którzy w minionych czterech latach zapewnili jej spokój, rozwój oraz wysokie standardy współpracy. Przed tegorocznymi wyborami do władz samorządowych ponownie – jak przed czterema laty – zorganizowaliśmy debatę kandydatów na burmistrza. O zwołaniu debaty przesądził fakt, że niektórzy z kandydatów nigdy wcześniej nie zaistnieli w życiu publicznym miasta i gminy. Uważam, że zarówno w wyborach 2014 roku, jak i w tegorocznych mieszkańcy Białobrzegów wykazali się dojrzałością obywatelską. Odrzucili „politykę”, a wybrali pracę i współpracę na rzecz małej ojczyzny, którą jest nasze miasto i gmina. Uważam, że ta dojrzałość obywatelska jest najlepszym wkładem w zbliżające się obchody narodowego święta – setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Podczas ostatnich wyborów mieszkańcy ościennych gmin postawili na politykę i zadecydowali o zmianie we władzach powiatu. Mieli do tego prawo. Pewnie oczekują bardziej dynamicznego rozwoju swych wsi i polepszenia swojego bytu materialnego. Pozostaje apelowanie do nowych władz Starostwa Powiatowego o odłożenie na bok wielkiej polityki i o zachowanie konstruktywnej współpracy z władzami naszego miasta. Z tak wielkim trudem wywalczyliśmy o nią przed czterema laty. Uważam, że nasz burmistrz – Pan Adam Bolek – jest dobrze przygotowany merytorycznie do sprawowania swojego urzędu. Pozostaje otwarty na współpracę. Ambitnie wyznacza i realizuje zadania – swoje i nasze. ● Stanisław Kubica, prezes Obywatelskiego Klubu Dyskusyjnego

Białobrzeskie Stowarzyszenie „Trytfa” czci Jubileusz setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości

Nietaktem byłoby przypominanie Czytelniczkom i Czytelnikom „Białobrzeskiej Gazety” jak wielkie znaczenie dla nas – Polaków miał rok 1918.

Chyba nie ma w naszym kraju organizacji, stowarzyszenia, klubu, instytucji – wreszcie – pojedynczej Polki ani Polaka, którzy w miarę swoich możliwości nie uczestniczą w obchodach tego narodowego święte. Stowarzyszenie „Trytfa” już jesienią ubiegłego roku zainaugurowało obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości. W Górach Świętokrzyskich zapaliliśmy „Światło Niepodległości” i pokłoniliśmy się prochom bohaterskich dowódców partyzantów świętokrzyskich – „Nurta” i „Ponurego”. Pisałem o tym w „Białobrzeskiej Gazecie” nr 10/2017 s. 42, w artykule pt. „Spełniliśmy ostatnie życzenie »Ponurego« – pozdrowiliśmy Góry Świętokrzyskie”.

W programie pracy Stowarzyszenia „Trytfa” na rok bieżący przeważają działania związane z jubileuszem Niepodległej. Uroczystą, patriotyczna oprawę miała wieczornica – biało-czerwone kwiaty, flaga państwowa, świece, pieśni patriotyczne, żołnierskie i partyzanckie. Wieczornicę rozpoczęliśmy i zakończyliśmy odśpiewaniem hymnu państwowego. Za całość odpowiedzialni byli panowie – Paweł Wajs i Jan Kacprzak. Oni też przygotowali i wygłosili okolicznościowe referaty. 9 i 10 września pojechaliśmy na kolejną wycieczkę – tym razem – do Żółkwi i Lwowa (fot. s. 2). Oba historyczne miasta należały do najpiękniejszych w Galicji. Dziś pozostają bliskie naszym sercom, choć leżą poza granicami naszego kraju. Żółkiew – zbliżone niegdyś wielkością do Białobrzegów – to miasto rodu Żółkiewskich, z którego pochodził słynny zwycięzca spod

Kłuszyna – Hetman Stanisław Żółkiewski. Pokłoniliśmy się prochom Hetmana. Należy koniecznie przypomnieć, że późniejszym właścicielem Żółkwi był potomek rodu – Jan III Sobieski – zwycięzca spod Wiednia. O Lwowie można pisać książki... Po prostu to miasto trzeba koniecznie zobaczyć. O urokach Lwowa nie będę się rozpisywał. Głównym celem wycieczki było oddanie hołdu Polakom poległym w latach 1918 – 1920 lub zmarłym w latach późniejszych, których prochy spoczywają na cmentarzu Orląt Lwowskich. Uczyniliśmy to w ciszy, zadumie i modlitwie. Członkinie i członkowie naszego stowarzyszenia współorganizują i uczestniczą w działaniach podejmowanych przez inne stowarzyszenia/instytucje (BTK, MGOK, władze samorządowe itp.) z racji jubileuszu Niepodległej. ● Stanisław Kubica, prezes Stowarzyszenia „Trytfa”

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


21

Rodzime odkrycie naukowe Fotografia dołączona do tekstu stanowi namacalny dowód potwierdzający, że potomkowie dawnego plemienia Wandalów beztrosko żyją w Białobrzegach. Szczep ten w przeszłości między innymi spustoszył Galię, zdobył Kartaginę. Zasłynęli w szczególności najazdem na Rzym. Tam Wandalowie dali upust swoim niszczycielskim instynktom. W poszukiwaniu metalu wyrywali nawet klamry spinające ściany budynku, nie bacząc na to, że budowla obracała się w ruinę. Od tamtej pory wandal stał się synonimem osoby bezmyślnie niszczącej wszystko, co tylko staje na jego drodze. Co prawda ci dawni Wandalowie zostali pobici w 534 roku przez Cesarstwo Bizantyjskie, ale niektórzy z ich przeżyli. Wtopili się w populację mauretańską i łacinojęzyczną. Z moich obserwacji wynika, że dalecy ich potomkowie dotarli także do Polski, także do naszych Białobrzegów. Niszczycielskie skutki ich nieodrodnej natury widać na każdym kroku. Tę tezę stawiam jako pewnik. Pewnikiem jest fakt, że mamy w naszym mieście bezmyślnych wandali – mówiąc bardzo delikatnie, a dobitniej – debili! Przez ponad 1300 lat ich kora mózgowa nie była w stanie przejść konstruktywnej ewolucji. Nie ma co liczyć na to, że w przyszłości coś im się poprawi. Mutacje genetyczne, jakie do tej pory przeszli, nie rozwinęły w nich inteligencji intrapersonalnej* – taka jest prawda! ● Roland Wielgomas * Inteligencja intrapersonalna (wewnętrzna). Osoby o rozwi-

niętym tym typie inteligencji potrafią doskonale analizować same siebie, własne przeżycia oraz problemy i sytuacje. Dużo rozmyślają o sobie, o swoich zaletach i wadach. Często prowadza coś w rodzaju pamiętnika lub bloga, czy tez piszą książkę. Szukają sensu życia, rozważają jego tajemnice. To doskonały materiał na filozofa. źródło definicji: https://psycholog-pisze. pl/jaki-masz-typ-inteligencji/


22

sport

Mecz Promna – Radomiak (1-0)

runda jesienna Rozgrywki ligowe w rundzie jesiennej sezonu 2018/2019 powoli zbliżają się do końca. Oto opis ostatnich wyników naszych drużyn. Pilica Białobrzegi Od początku sezonu podopieczni trenera Bolesława Strzemińskiego należą do ścisłej czołówki IV ligi i są jednym z kandydatów do awansu. Niestety końcówka rundy jest nieco słabsza niż jej pozostała część, ale miejmy nadzieję, że ten krótki spadek formy jest tylko tymczasowy i szybko zostanie zażegnany. W rozegranych meczach Pilica pokonała Ks Raszyn 5-0 (Kucharczyk 2, Janik 2, Stanisławski), Oskara Przysucha 5-1 (Kucharczyk 2, Skałbania, Stróżka, T.Janiszewski), Spartę Jazgarzew 5-0 (Białecki, B.Janiszewski, Kucharczyk, Stanisławski, Strus), zremisowała z Mazurem Karczew 1-1 (Kucharczyk) oraz przegrała z Mszczonowianką Mszczonów 1-3 (Rawski). Lks Promna Drugi nasz przedstawiciel w IV lidze z meczu na mecz „rozkręca się” i ma szansę po słabym początku sezonu na dobre opuścić strefę spadkową. Kluczem do tego będą dobre wyniki z drużynami również walczącymi o utrzymanie. Oby takie były! W dotychczasowych spotkaniach Promna przegrała z Błonianką Błonie 0-3, zremisowała z Wilgą Garwolin 1-1 (Oparcik), przegrała z Pogonią Grodzisk Mazowiecki aż 1-7 (Oparcik), pokonała rezerwy Radomiaka Radom 1-0 (Kacperkiewicz) oraz Orła Unin 2-1 (Oparcik, Zawisza). Ks Błotnica I Po dobrym początku znowu trafiła się „zadyszka” i kilka słabszych spotkań. Zespół jednak już nie raz pokazał swój charakter i liczymy, że tak też będzie i tym razem. W rozegranych meczach Błotnica zremisowała z Sokołem Przytyk 1-1 (Rogoliński), Powałą Taczów 2-2 (Bernaś, Babut), przegrała z Orłem Gielniów 1-2 (Bernaś), Lks Jedlińsk 0-2 oraz pokonała Oronkę Orońsko 2-0 (Podymniak, Barszcz).

Mecz Oskar – Pilica (1-5)

Mks Wyśmierzyce Zmiana trenera pokazała, że w drużynie istnieje spory potencjał i tak naprawdę, zespół może pokusić się o jeszcze niejedną niespodziankę w lidze. W rozegranych meczach Wyśmierzyce przegrały z Drogowcem Jedlińsk 0-2, zremisowały ze Strażakiem Wielogóra 1-1 (N.Łysakowski), pokonały Młodzika Radom 2-1 (N.Łysakowski, Kacperski), Zodiak Sucha 3-0 (N.Łysakowski 2, Jabłoński) oraz przegrali z Chojniakiem Wieniawa 0-1. Zodiak Sucha Również Zodiak jest lekko „przygaszony”, zespół po pechowej porażce w pucharze z Mazowszem Grójec po rzutach karnych wydaje się, że lekko stracił animusz, aczkolwiek jeszcze nie raz napsuje krwi faworytom do awansu. W dotychczasowych meczach Zodiak pokonał Kraskę Jasieniec 3-0 (Nowak, Kowalczyk, samobójcza), przegrał z Wulkanem Zakrzew 2-3 (Wielgus, Strzelecki), Wyśmierzycami 0-3 oraz pokonali Strażaka Wielogóra 2-1 (Glegoła, Chyc). Ks Błotnica II Rezerwy można powiedzieć grają podobnie do pierwszego zespołu, dobre spotkania, przeplatając gorszymi, jednak jeszcze nie raz przyniosą swoim kibicom wiele radości. W rozegranych meczach rezerwy Błotnicy przegrały ze Stromcem 0-4, Sadownikiem Błędów 1-6 (Kramek), Tęczą Augustów 1-2 (Podymniak), pokonała Jaguar Wolanów 2-0 (Podymniak, Szymański) oraz przegrała z Gks Belsk Duży 1-4 (Dawidowski). Gks Stromiec Znakomita zwycięska seria zespołu trwa od meczu derbowego z Błotnicą i dzięki temu zespół z ligowego średniaka stał się jednym z kandydatów do awansu. Trzymamy kciuki za pomyślność wyznaczonego celu. W dotychczasowych meczach Stromiec pokonał rezerwy Błotnicy 4-0 (Davydenko 3, M.Jopek), Tęczę Augustów 4-2 (Davydenko 2, Biń, P.Jopek), Jaguar Wolanów 3-0 (Davydenko, Biń, Duda), Gks Belsk Duży 2-1 (Biń, Davydenko) oraz Ks Wysokin 1-0 (Król). Do końca sezonu pozostały jeszcze trzy kolejki. O tym, jakie wyniki osiągnęły w tych meczach oraz jakie miejsca zajęły nasze zespoły na półmetku rozgrywek poinformuję w kolejnym numerze naszego miesięcznika. ● Grzegorz Kacprzak B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018



24

kronika policyjna

Pijany kierowca ciągnika

Do groźnego wypadku doszło we wtorek 18 września około godziny 19 w miejscowości Broniszew, na zjeździe na trasę ekspresową numer 7. Mieszkaniec jednej z miejscowości powiatu grójeckiego został odwieziony do szpitala w Grójcu na obserwację. Jak się okazało był kompletnie pijany. Miał ponad 3 promile alkoholu w organizmie. Wypadek na S7

Wypadek zdarzył się w piątek 28 września. Jak ustalił oficer dyżurny policji z Białobrzegów, 58-letnia kobieta kierująca samochodem marki Toyota Yaris, prawdopodobnie nie dostosowała prędkości do panujących warunków i uderzyła w bariery ochronne. Na szczęście nic się jej nie stało. Zderzenie z motocyklistą

Do wypadku doszło w sobotę 29 września około godziny 11 na ulicy Kościelnej. Jak ustalił oficer dyżurny policji do wypadku doszło, gdy 40-letni motocyklista kierujący yamahą próbował wyprzedzić poprzedzający go samochód. Uderzył w bok pojazdu osobowego, gdy ten próbował wykonać manewr skrętu w lewo. Kierowca motocykla został zabrany z obrażeniami do szpitala w Radomiu. Spotkanie z dzielnicowymi

Na początku października br. dzielnicowi białobrzeskich gmin przeprowadzili spotkania z seniorami. Cykl spotkań rozpoczął dzielnicowy gminy Stromiec – sierż.szt. Wiesław Kurbanowski, na którego zaproszenie odpowiedziały członkinie Stowarzyszenia „Stromianki”. Podczas spotkania dzielnicowy omówił zagadnienia z zakresu kultury osobistej funkcjonariuszy oraz praworządności policjantów podczas podejmowanych czynności służbowych. Korzystając z okazji przypomniał mieszkankom gminy o Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa. Wytłumaczył znaczenie mapy zagrożeń w walce z najbardziej uciążliwymi dla społeczeństwa zagrożeniami. Wyjaśnił jak należy poprawnie z niej korzystać. Wskazał w jakich przypadkach interwencję należy zgłosić telefonicznie, żeby reakcja policji była natychmiastowa, a kiedy zagrożenie można zaznaczyć na mapie do późniejszej weryfikacji. Policjant wyjaśnił również cel stosowania aplikacji „Moja Komenda” oraz powołując się na statystyki przybliżył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Uwrażliwił uczestników spotkania na błędy, jakie popełniają kierowcy i piesi, które potem stają się najczęstszą przyczyną wypadków szczególnie z udziałem niechronionych uczestników ruchu drogowego. Pod koniec spotkania rozmawiał z uczestniczkami o przestępstwach dokonywanych wobec osób starszych. Dzielnicowy zaakcentował, że sprawcy wykorzystują zaufanie społeczeństwa do funkcjonariuszy policji i wyłudzają pieniądze od seniorów. Stosują do tego przeróżne metody, wśród których najbardziej znaną metodą jest metoda „na wnuczka”. Omówił dokładnie schemat postępowania przestępców z osobami starszymi, a także przekazał cenne wskazówki, jak nie stać się ofiarą oszustów. Dodatkowo, zebranym rozdał ulotki z zaleceniami, jak należy postępować w przypadku kiedy mamy przeczucie, że ktoś chce nas oszukać lub w inny sposób wyrządzić nam krzywdę.

Niewybuch w Stromcu, zdjęcie © KP w Białobrzegach

Niewybuchy w Stromcu W sobotę 13 października, w lesie w okolicy miejscowości Stromiec, kobieta zbierająca grzyby odnalazła dwa pociski z okresu II wojny światowej. O swoim znalezisku poinformowała policję. Po przybyciu na miejsce patrol policji ustalił, że były to pociski o średnicy 150 mm pochodzące prawdopodobnie z okresu II wojny światowej. Podczas sprawdzania terenu odnaleziono kolejnych 19 sztuk pocisków tego samego kalibru. Lasy stromieckie obfitują w tego typu niespodzianki. Postawa kobiety zasługuje na pochwałę. Informując o dużym zagrożeniu zareagowała w odpowiedni sposób. Jeśli podczas swoich spacerów zauważą Państwo przedmioty przypominające pociski, amunicję lub inny sprzęt militarny, prosimy o kontakt z jednostką policji. Usuwanie tych przedmiotów na własną rękę stwarza ogromne zagrożenie dla życia i zdrowia, a jednocześnie stanowi przestępstwo. Należy mieć świadomość, że materiały wybuchowe stosowane w technice wojskowej w praktyce są całkowicie odporne na działanie warunków atmosferycznych i niezależnie od daty produkcji zachowują swe właściwości wybuchowe. Kategorycznie nie wolno znalezionych niewybuchów/niewypałów podnosić, odkopywać, przenosić, ani też wrzucać ich do ognia lub do miejsc takich jak stawy, jeziora, rowy. Wypadek w Falęcicach Do wypadku doszło w środę 17 października na drodze wojewódzkiej 731. Jak ustalili białobrzescy policjanci, na wysokości stacji Pegaz, 80-letni kierujący volkswagenem transporterem wymusił pierwszeństwo 60-letniemu kierującemu motocyklem. Na skutek wypadku 60-letni mężczyzna trafił do szpitala z podejrzeniem złamania nogi i urazem barku. Obaj kierowcy byli trzeźwi. ● sierż. szt. Joanna Golus B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


kronika

psp 25

Wypadek na S7, 27 września 2018 r., zdjęcie © Archiwum KP PSP w Białobrzegach

Garnek na kuchni

1 września o godzinie 19:54 strażacy zostali wezwani do pożaru w budynku wielorodzinnym przy ul. Rzemieślniczej w Białobrzegach. Po zlokalizowaniu mieszkania, z którego wydobywał się dym i woń spalenizny, ratownicy podjęli próbę wejścia do środka. Jednocześnie przeprowadzili ewakuację mieszkańców z tego samego i piętra powyżej. Po chwili pukania i nawoływania, drzwi lokalu otworzył mężczyzna. Okazało się, że spaleniu uległ tylko garnek z zawartością na kuchni. Nikomu nic się nie stało. Pomieszczenia w lokalu oraz mieszkania sąsiednie zostały przewietrzone i sprawdzone miernikami gazowymi. Akcja trwała 50 minut. Pożar samochodu

15 września o godzinie 12:24 dostaliśmy zgłoszenie o pożarze samochodu osobowego na trasie S7 w Starych Sieklukach. Zastęp gaśniczy z JRG Białobrzegi dotarł na miejsce po kilku minutach. Komora silnika była już całkowicie objęta pożarem. Kierujący działaniami ratowniczymi polecił zabezpieczyć teren działań i podać prąd piany ciężkiej na palący się samochód. Ze względu bezpieczeństwa zatrzymano całkowicie ruch samochodów w stronę Radomia. Przed przybyciem ratowników kierujący pojazdem zdołał go opuścić i wyniósł cenniejsze rzeczy. Z rozmowy z nim ustalono, że jechał sam i nie potrzebował pomocy medycznej. Po chwili pożar opanowano i przywrócono ruch jednym pasem. Przypuszczalną przyczyną pożaru było zwarcie w instalacji elektrycznej pojazdu. Po trwającej 50 minut akcji zastęp wrócił do strażnicy. Tragiczny pożar w Białobrzegach

16 września o godzinie 19:15 z Centrum Powiadamiania Ratunkowego otrzymaliśmy zgłoszenie o pożarze w budynku wielorodzinnym przy ul. Bautscha w Białobrzegach. Dyżurny zadysponował 2 zastępy gaśnicze z JRG Białobrzegi oraz zastęp B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

gaśniczy OSP Sucha do zabezpieczenia rejonu. Po dojechaniu na miejsce zdarzenia strażacy zabezpieczyli teren akcji i przystąpili do lokalizacji pożaru. Było to utrudnione z powodu braku widocznych z zewnątrz oznak np. płomieni. Wyczuwalny zapach pomógł zlokalizować pożar w lokalu mieszczącym się na parterze budynku. W asyście policji ratownicy za pomocą wyważarki dostali się do środka. Ślady pożaru miało tylko pomieszczenie kuchni. Stwierdzono, że pożar wygasł samoistnie dużo wcześniej – przed przybyciem zastępów straży pożarnej. Temperatura pomieszczenia nie była podwyższona. W trakcie przeszukiwań znaleziono mężczyznę leżącego na podłodze w kuchni. Po przyjeździe Zespołu Ratownictwa Medycznego lekarz stwierdził, że mężczyzna nie żyje. Akcja trwała półtorej godziny. Straty to ludzkie życie i ok. 20 tyś. w mieniu. siedmiomiesięczny pasażer

27 września o godzinie 11:26 zostaliśmy wezwani do wypadku samochodu osobowego na obwodnicy S7 pod Białobrzegami. Po 4 minutach ratownicy byli na miejscu. Samochodem podróżowała kobieta z siedmiomiesięcznym dzieckiem. Pojazd po uderzeniu w barierę energochłonną odbił się od niej, przejechał przez rów i zatrzymał na nasypie przydrożnym. Matka z dzieckiem zdołała opuścić auto przed przyjazdem zastępów straży pożarnej. Ratownicy zajęli się poszkodowanymi, zabezpieczyli samochód oraz teren akcji. Zablokowano ruch na jednym z pasów. Na szczęście nic więcej się nie stało, oprócz niewielkiego otarcia na czole dziecka. Udzielono wsparcia psychicznego matce, a maluszek dostał do zabawy misia ratownika. Po dojeździe na miejsce ZRM poszkodowani zostali przekazani ratownikom medycznym. Po przebadaniu przez lekarza obydwoje zostali zabrani do szpitala na obserwację. Po przeprowadzeniu czynności przez policję, uszkodzony pojazd został zabrany przez holownik. Po prawie godzinnej akcji zastępy wróciły do bazy. ● asp. Jacek Podwysocki


26

bezpieczeństwo

Przygotowanie do sezonu grzewczego Państwowa Straż Pożarna co roku odnotowuje kilkanaście tysięcy pożarów spowodowanych wadami lub nieprawidłową eksploatacją urządzeń ogrzewczych. W takich przypadkach ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania. Dbajmy o instalacje wentylacyjne i kominowe, a zadbamy o nasze zdrowie i dobytek.

Z

łota polska jesień – to powiedzenie w pełni obrazuje tegoroczną aurę. Ciepłe dni zachęcają do spacerów, po których wracamy do domu, a tam już tak ciepło nie jest, ponieważ wieczorem temperatura powietrza szybko spada. Czas rozpalić w kominku lub w piecu, by wieczorem poczuć się w domu lepiej. Właściciele piecyków gazowych zwiększają płomień, by moc ogrzania wody była większa. Wszystko dobrze, lecz czy o czymś nie zapomnieliśmy przed rozpaleniem w piecu czy kominku? Zazwyczaj pojawia się wątliwość, gdy zobaczymy kłęby dymu ścielące się po podwórku lub gęsty dym wypełni pomieszczenie z kominkiem lub kotłownię. Czy był kominiarz, a jeśli był to kiedy? Czy badał wentylację i szczelność instalacji kominowej? Niestety odpowiedź najczęściej jest przecząca, a szkoda! Drożność i czystość przewodów kominowych zarówno tych spalinowych, dymowych czy wentylacyjnych jest kluczową sprawą dla procesu pełnego spalania paliw. Jeśli nie do końca spali się drewno, węgiel, olej czy gaz wytwarza się tlenek węgla (CO) powszechnie zwany czadem, a dodatkowo w zaniedbanych kominach spalinowych powstaje sadza. Pożar sadzy w przewodzie kominowym grozi uszkodzeniem samego komina, jak i często doprowadza do pożaru budynku oraz podtrucia tlenkiem węgla. czym jest tlenek węgla i jak powstaje Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw m.in. drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do zupełnego spalania. Może to wynikać z braku dopływu świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie albo z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione. Czad powstaje często podczas pożaru. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla jest gazem nie-

wyczuwalnym dla człowieka. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 200 – 250 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Stwarza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał, a nawet śmierć. Zadbajmy o nasze zdrowie i dobre samopoczucie przed sezonem grzewczym Stały dopływ świeżego (zewnętrznego) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie gazu ma podstawowe znaczenie. Brak dopływu świeżego powietrza powoduje niedobór tlenu. Wynikiem tego niedoboru jest niezupełne spalanie i powstawanie tlenku węgla. Następuje to wówczas, gdy np. okna mieszkania są szczelnie zamknięte. Stały dopływ świeżego powietrza do mieszkania jest również warunkiem niezbędnym swobodnego odpływu spalin. W związku z tym należy pamiętać, aby przed każdą kąpielą dobrze przewietrzyć łazienkę, szczelne okna były wyposażone w nawiewniki powietrza, a podczas kąpieli uchylone było okno w mieszkaniu lub lufcik. Zasłanianie kratek wentylacyjnych, zarówno nawiewnej w drzwiach do łazienki, jak i wywiewnej na wlocie do przewodu wentylacyjnego, grozi śmiertelnym zatruciem. Kolejną kwestią jest swobodny odpływ spalin. Piecyk gazowy powinien być szczelnie przyłączony do przewodu spalinowego, a przewód spalinowy musi być szczelny i drożny. Nieszczelny komin powoduje osłabienie ciągu lub może być przyczyną przenikania spalin do sąsiadujących z nim pomieszczeń. Przewody kominowe (dymowe, spalinowe i wentylacyjne) należy kontrolować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Kontrola powinna być przeprowadzona przez osoby uprawnione, a obowiązek poddania obiektu kontroli spoczywa na właścicielu lub zarządcy. Warunkiem swobodnego odpływu spalin jest jednak nie tylko drożny przewód spalinowy, lecz także stały dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia, w którym następuje spalanie gazu. Nie będzie odpływu spalin, jeżeli pracujący piecyk gazowy będzie się znajdował w zamkniętym, uszczelnionym mieszkaniu. Stały dopływ powietrza do pomieszczenia, w którym włączono piecyk gazowy jest więc warunkiem niezbędnym do spełnienia dwóch podstawowych wymagań bezpieczeństwa – zupełnego spalania gazu i swobodnego odpływu spalin. Podczas kąpieli nie należy włączać wentylatora w kuchni lub w innym miejscu w mieszkaniu, ponieważ jego działanie osłabia naturalny ciąg spalin w przewodzie spalinowym piecyka gazowego. ● B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


3. sektor

27

wydarzenie

27

Zdrowo na sportowo

Zakończyły się działania w ramach projektu „Zdrowo na sportowo” realizowanego przez Przyjaciół Szkoły pod patronatem Stowarzyszenia „Razem dla dzieci”. 13 września 2018 r. uczniowie z klas I-III wzięli udział w wycieczce do Zespołu pałacowo-parkowego w Suchej. Dzieci spacerowały po parku, który powstał w drugiej połowie XIX wieku według projektu wybitnego ogrodnika Edmunda Jankowskiego. W parku podziwiały starodrzew dębów, lip, jesionów, wiązów, kasztanowców, topoli, olch, klonów, akacji, grabów, wierzb, sosen i świerków. Najstarsze drzewa liczą 250 – 300 lat. Atrakcję parku stanowią dwa połączone ze sobą stawy z dużą wyspą. 16 września pod opieką Pani Barbary Woźniakowskiej poszliśmy na kolejny rajd pieszy do Gaju k/ Kamienia, gdzie oddaliśmy hołd Polakom poległym za Ojczyznę m.in.: podporucznikowi Wacławowi Grandysowi. Uczniowie uporządkowali miejsce pamięci, zapalili znicz. W trakcie pieszej wycieczki poznali okolicę miejscowości Sucha i Kamień, ciekawostki przyrodnicze m.in.: kamień polodowcowy rapakiwi w Kamieniu, wdrażali poznane zasady bezpiecznego poruszania się po drodze, w sposób aktywny spędzili czas wolny, zdobyli wiadomości o wydarzeniach z historii naszej małej ojczyzny. Nasza okolica bogata jest w ciekawe i ważne miejsca, dlatego też 21 września udaliśmy się w stronę Suskiego Młynka ulicą Leśną, spacerując podziwialiśmy piękno 90-letniego lasu sosnowego. Dochodząc do Suskiego Młynka na skraju lasu zatrzymaliśmy się na chwilę zadumy nad dwiema mogiłami partyzantów rozstrzelanych przez Niemców w 1943r. Dzięki licznym rajdom dzieci miały możliwość poznać swoją małą ojczyznę i piękno, które je otacza. Projekt został dofinansowany ze środków Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Ośrodka Małgorzata Siek Działaj Lokalnie „Koalicja dla Młodych”. ●

POŻEGNANIE LATA W WYŚMIERZYCACH 2 września 2018 r. w parku miejskim w Wyśmierzycach odbył się gminny festyn ,,Pożegnanie lata na sportowo” Najwcześniej, bo już o 8:30 amatorzy kajaków wzięli udział w spływie Pilicą na trasie Tomczyce – Białobrzegi. Kolejnym punktem imprezy był mecz piłki nożnej Strażacy kontra Rolnicy zorganizowany na stadionie miejskim, który zakończył się wynikiem 4:2 dla drużyny Strażaków. Tuż przed godziną 15:00 rozpoczął się spacer z kijkami ,,nordic walking”, który poprowadził burmistrz Wyśmierzyc. W tym samym czasie w parku miejskim można było się bawić przy dźwiękach muzyki prezentowanej przez ,,DJ RED”. Dla najmłodszych uczestników przygotowano wiele bezpłatnych niespodzianek: dmuchane zjeżdżalnie, fotobudkę, malowanie twarzy. Dodatkową atrakcją była możliwość konnych przejażdżek przygotowanych przez „Stajnię Ulaski”. O 16:00 rozpoczął się godzinny maraton Zumby prowadzony przez profesjonalną instruktorkę. Choć na początku uczestników maratonu było wielu, to do samego końca zostali tylko najwytrwalsi. Oficjalne rozpoczęcie festynu i przywitanie gości przez B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

burmistrza Wyśmierzyc nastąpiło o godzinie 18:00. Uczestnicy imprezy bawili się przy muzyce zespołu ,,Alibi” oraz ,,Electiv”. Wieczorną zabawę taneczną poprowadził ponownie ,,DJ RED”. Tegoroczny festyn cieszył się dużą popularnością. Kilkadziesiąt osób wzięło udział w przygotowanych dyscyplinach sportowych. Wielu mieszkańców gminy odwiedziło park miejski w Wyśmierzycach, gdzie bawiono się do późnych godzin nocnych. ● Katarzyna Badowska Justyna Bomba Serdecznie dziękujemy głównemu sponsorowi Operatorowi Gazociągów Przesyłowych „GAZ-SYSTEM” S.A. w Warszawie za wsparcie finansowe gminnego festynu „Pożegnanie lata na sportowo”. GAZ-SYSTEM S.A. jest firmą strategiczną dla polskiej gospodarki oraz bezpieczeństwa energetycznego kraju, zarządza gazociągami o łącznej długości ponad 11 000 kilometrów. Kluczowym zadaniem GAZ-SYSTEM S.A. jest transport paliw gazowych siecią przesyłową na terenie całego kraju, w celu ich dostarczenia do sieci dystrybucyjnych oraz do odbiorców końcowych podłączonych do systemu przesyłowego. www.gaz-system.pl


28

3. sektor

lokalne cuda z „Działaj Lokalnie” Od czerwca trwa realizacja projektów dofinansowanych w tegorocznej edycji Programu „Działaj Lokalnie 2018”. Kilkanaście organizacji oraz grup nieformalnych z terenu całego powiatu realizuje projekty społeczne dla mieszkańców. Jak co roku organizowane są liczne działania dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych, w tym warsztaty, aktywności sportowe, pikniki, festyny, itp. Na liście są też wydarzenia utrwalające lokalną historię, a także upamiętniające ważne lokalne wydarzenia. Aktywizowanie i wspieranie mieszkańców to główne cele Programu „Działaj Lokalnie”, jednak najlepiej działa się w grupie, którą się zna, dlatego jednym z bardzo ważnych aspektów jest integracja lokalnych społeczności, szczególnie tych, które dopiero zaczynają swoją działalność. Na integracji właśnie skupiła się grupa nieformalna z Ksawerowa w projekcie pt.: „W grupie raźniej”. By zacieśnić sąsiedzkie więzi i pozwolić mieszkańcom oderwać się od codziennych obowiązków i zmartwień, mieszkanki zorganizowały w okresie wakacyjnym obchody Nocy Świętojańskiej, ogniska integracyjne, rajd rowerowy, a także wyjazd do kina. W Białobrzegach realizatorzy tegorocznych projektów postawili głównie na historię, kulturę, a także promocję bogactwa ziemi białobrzeskiej. Czas wakacji minął pod znakiem spotkań autorskich organizowanych w ramach promocji wydanego przez Białobrzeskie Towarzystwo Kulturalne kolejnego tomu „Rocznika BTK”. Pasjonaci ziemi białobrzeskiej poszukiwali wraz z uczniami wszystkich powiatowych szkół najpiękniejszych miejsc ziemi białobrzeskiej, które są jej chlubą i niezastąpionym bogactwem, by z zebranych w trakcie trwania projektu materiałów zorganizować wystawę oraz uczcić miejsca poległych bohaterów narodowych, paląc na ich grobach znicze. Czas wakacji to również czas refleksji nad przeszłością. Wszystko po to, by nie zapomnieć o tych, którzy podczas wojny przeszli piekło. Byli wówczas dziećmi nieświadomymi swojej sytuacji, skazanymi na głód i nędzę.

Młodzież z Publicznego Gimnazjum w Białobrzegach w ramach projektu „Człowieczy los” poznała historię życia lokalnych Sybiraków. Jak śpiewała Anna German w jednym ze swoich najpiękniejszych utworów „Człowieczy los, nie jest bajką ani snem…” tak dla wielu Polskich Sybiraków często cudem ocalonych, życie było pasmem cierpienia, bólu i obawy o jutro. Aby ukazać mieszkańcom Białobrzegów historię Sybiraków, 18 września 2018 r. zorganizowano spotkanie poświęcone życiu ocalonych podczas wojny. Czas wakacji upłynął bardzo intensywnie w gminie Radzanów. Mieszkańcy mogli uczestniczyć w kolejnym, już XII Jarmarku Czarnocińskim, a najmłodsi wzięli udział w wakacyjnych warsztatach rękodzieła, podczas których poznali tajniki ceramiki, bibułkarstwa oraz rzeźbiarstwa. O najmłodszych mieszkańcach nie zapomnieli także członkowie Ludowego Klubu Sportowego Promna. Przy wsparciu wójta gminy Promna zorganizowali Piknik Rodzinny dla mieszkańców. Piknik odbył się pod hasłem „Sportowe wakacje w gminie Promna po raz drugi”. Poprzedzony był organizacją rozgrywek sportowych dla najmłodszych. Podczas pikniku dzieci otrzymały pamiątkowe nagrody oraz dyplomy. Czekały na nich dmuchane zamki, kącik plastyczny, zabawy z animatorami, pokaz magii i malowanie buziek. Organizacje z terenu gminy Stromiec również postanowiły zadbać o kondycję fizyczną swoich mieszkańców. Stowarzyszenie Stromiecczyzna w ramach projektu pt.:

„Na sportowo i ludowo na 15-lecie” zorganizowało rajd rowerowy śladami Rodziny Bagniewskich. To wydarzenie nie tylko aktywizowało mieszkańców, ale też odsłaniało ślady lokalnej historii. Również gmina Stara Błotnica nie próżnowała podczas wakacji. Dzieci z terenu gminy w każdy wtorek uczęszczały na zajęcia do gminnej biblioteki. Brały udział w zorganizowanych dla nich warsztatach plastycznych, zajęciach tematycznych, aktywnościach sportowych. Realizatorzy projektu zorganizowali dzieciom wyjazd do parku trampolin. Realizacja tego projektu w okresie wakacyjnym była dla wielu z nich jedyną okazją, by nie siedzieć w domu przed komputerem. Uśmiech dziecka jest bezcenny i dla tego uśmiechu warto realizować takie inicjatywy. Gmina Stara Błotnica słynie z pielęgnacji rodzimych tradycji związanych z propagowaniem sztuki ludowej. W tym roku po raz kolejny „Kobiety ze Starej Błotnicy” zorganizowały cieszący się dużą popularnością wśród mieszkańców „Festiwal kapel i zespołów śpiewaczych”. Jest to lokalne święto dla mieszkańców i okazja ukazania młodym pięknych lokalnych tradycji. Warto dołożyć wszelkich starań, by je pielęgnować! Organizacje pozarządowe działają na terenie całego powiatu białobrzeskiego. Każda z nich boryka się z odmiennymi problemami, podejmuje różne działania o zasięgu lokalnym. Jednak wszystkim przyświeca jeden cel – by lokalnym społecznościom żyło się lepiej. Jeśli się czegoś chce, to wspólnymi siłami można zdziałać lokalne cuda! Przed nami kolejne działania projektowe. Jedne będą kontynuacją opisanych projektów. Inne będą dopiero rozwijać skrzydła Beata Waszkowska swojej realizacji. ● „Koalicja dla Młodych” Fundusz Lokalny Ziemi Białobrzeskiej

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


29

20 tysięcy złotych trafiło do organizacji pozarządowych na realizację inicjatyw upamiętniających 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę 29 sierpnia Fundacja „Koalicja dla Młodych” Fundusz Lokalny Ziemi Białobrzeskiej rozstrzygnęła konkurs grantowy dla organizacji pozarządowych na realizację projektów związanych z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Organizacje zrealizują 9 projektów społecznych, obejmując swoimi działaniami cały powiat białobrzeski. Konkurs grantowy pt.: „100-lecie Niepodległej Polski” został zorganizowany przez fundację w ramach projektu „GPS III Sektora – profesjonalna nawigacja w BCO” dofinansowanego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Celem projektu jest rozwój instytucjonalny min. 53. organizacji pozarządowych z terenu powiatu białobrzeskiego. Projekt będzie realizowany przez fundację do końca grudnia 2019 roku. Odbędą się szkolenia dla członków organizacji pozarządowych, wizyta studyjna, doradztwo z pisania wniosków, księgowości oraz postaw liderskich. Działa również Białobrzeskie Centrum Obywatelskie, które wspiera działalność lokalnych NGO. Realizowane inicjatywy mają upamiętnić rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, ale NIE TYLKO. Celem konkursu było propagowanie wiedzy i historii związanej z powstaniem niepodległego Państwa Polskiego. Organizacje pisały projekty, które musiały aktywizować lokalne społeczności wokół celów o charakterze dobra wspólnego, wzmacniać tożsamość narodową oraz poczucie wspólnoty wśród społeczności lokalnej, zachęcać społeczności lokalne, w tym dzieci, młodzież oraz dorosłych mieszkańców do realizacji działań zwiększających poziom ich wiedzy o historii Polski. Celem realizacji projektu jest również nabycie przez lokalne organizacje pozarządowe doświadczenia w realizacji projektu oraz współpracy z sektorem publicznym. Za to ostatnie projekty dostawały dodatkowe, tak zwane strategiczne punkty. Nie było listy działań, które można zrealizować w ramach inicjatyw. Organizacje przygotowały swoje projekty w oparciu o rozpoznane potrzeby swoich społeczności. Co zrobią organizacje pozarządowe? Będą m.in. konkursy wiedzy, plastyczne, fotograficzne, rajdy rowerowe śladami lokalnej historii, obchody rocznicowe, spotkania tematyczne, wieczorki z piosenkami patriotycznymi. Gmina Białobrzegi „Stąd wyrastamy dla Polski” – Stowarzyszenie Kokarda Cel – w projekt chcemy zaangażować dzieci z przedszkola, którym przedstawimy historię naszego kraju, następnie dzieci na placu przedszkolnym będą sadziły drzewa i nadawały im imiona, i nazwiska bohaterów narodowych. Do drzewek będą przyczepione tabliczki z ich nazwami. Ogłoszony zostanie konkurs dla dzieci i rodziców „Biało-czerwone – moje barwy narodowe". Zapoznamy dzieci z legendami o powstaniu państwa. Wycieczki i zajęcia edukacyjne w terenie, odwiedzenie białobrzeskiego cmentarza i Grobu Nieznanego Żołnierza. Zostanie zorganizowana akademia z okazji obchodów odzyskania niepodległości. Projekt zostanie podsumowany kroniką multimedialną. „Poczta niepodległościowa. Życzenia dla Polski” – Stowarzyszenie JEDYNKA KEN Cel – propagowanie historii Polski oraz kształtowanie świadomości B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

narodowej i pielęgnowanie tradycji wśród dzieci i ich rodzin. Wspólne tworzenie pocztówek z życzeniami dla Niepodległej. Dzieci zorganizują wystawę pamiątek związanych z wydarzeniami historycznymi oraz wezmą udział w przygotowaniu wieczoru piosenki patriotycznej. „Tadeusz Brodziak- nasz lokalny bohater” – Białobrzeski Oddział Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Cel – zaangażowanie młodzieży w poszerzanie wiedzy o lokalnej historii. Przybliżenie społeczności gminnej, sylwetki lokalnego bohatera, którym był Pan Tadeusz Brodziak. Zostanie wydana gazetka oparta na życiorysie bohatera oraz powstanie monodramat, który w sposób wizualny zobrazuje młodzieży treści przedstawione w publikacji. „Jesteśmy patriotami” – Stowarzyszenie „Razem dla dzieci" Cel – przygotowanie przy wsparciu drużyny harcerskiej „Szare Sowy” wystawy pamiątek związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Inauguracja wystawy „Jesteśmy patriotami” odbędzie się podczas wieczornicy zorganizowanej dla społeczności lokalnej gminy Białobrzegi. W klimacie wolności i niepodległości zostanie przedstawiony program artystyczny oraz prezentacja multimedialna. Uczestnicy wieczornicy będą mogli śpiewać pieśni patriotyczne. Wolontariusze zaangażowani w projekt zajmą się sprzątaniem i renowacją nagrobków żołnierzy, którzy oddali swoje życie za ojczyznę. Gmina Promna „Dumni Niepodlegli!” – Ochotnicza Straż Pożarna w Górach Cel – zostanie ogłoszony konkurs plastyczny o tematyce niepodległościowej dla dzieci i młodzieży w dwóch kategoriach wiekowych do 10 i do 16 lat. Nauczyciele historii zorganizują pogadanki na temat historii odzyskania niepodległości. Dzieci i młodzież wezmą udział w rajdzie rowerowym, podczas którego zostanie rozstrzygnięty konkurs plastyczny. Na zakończenie zostanie zorganizowane ognisko połączone z wręczeniem nagród laureatom. Gmina Radzanów „100 harcerzy na 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę” – Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Radzanowskiej Cel – współpraca z Urzędem Stanu Cywilnego, z parafiami oraz z biblioteką w celu odnalezienia osób mieszkających na terenie gminy, urodzonych w latach 1918 – 1939 oraz nawiązanie współpracy z Ochotniczą Strażą Pożarną w celu pozyskania pamiątek. Nawiązanie kontaktu z osobami pasjonującymi się historia, aby dowiedzieć się jak funkcjonowała gmina w II Rzeczpospolitej. W szkole w Rogolinie zostanie przygotowana wystawa pt: „ NIEPODLEGŁA” i poczęstunek z potrawami z II Rzeczpospolitej, obchody odzyskania niepodległości i 15-lecie Drużyny Harcerskiej. Gmina Stara Błotnica „Uczcijmy naszą Niepodległość” – Stowarzyszenie „Kobiety dla Starej Błotnicy” Cel – ogłoszenie konkursu na wykonanie godła Polski przez uczniów szkół i ich rodzin w gminie Stara Błotnica. Integracja lokalnej społeczności dzięki spotkaniu z poezją o tematyce historycznej połączonej z występem wokalnym Stowarzyszenia „Kobiety dla starej Błotnicy” oraz rozstrzygnięcie konkursu i rozdanie nagród laureatom.


30

biblioteki NOWOŚC I P O WIAT O WE J B I B L I O T EKI P U B L ICZNE J W B IA Ł O B RZE G AC H P O L ECA J O L AN T A K O ZAK

Bestie i potwory mitologii greckiej

Bartłomiej Grzegorz Sala, Olszanica: Bosz, 2018. Autor proponuje czytelnikom spotkanie z kilkudziesięcioma stworami i całymi rodami stworów rozpalającymi wyobraźnię starożytnych Greków. Książka ma formę zwięzłego leksykonu o alfabetycznym układzie, prezentując zarówno te dobrze znane, jak i mniej popularne antyczne istoty, które przeszło dwa tysiąclecia temu budziły trwogę, a później inspirowały całe pokolenia lub ginęły w niepamięci.

Szekspir bez cenzury: erotyczny żart na scenie elżbietańskiej Jerzy Limon, Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki, 2018.

Książka profesora Uniwersytetu Gdańskiego, dyrektora Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Jerzy Limon opowiada o Szekspirze jako o mistrzu słowa i żartu, zwłaszcza żartu frywolnego, będącego nie prostackim świntuszeniem dla rozbawienia gawiedzi, lecz grą słowną, która z jednej strony zaskakuje otwartością i śmiałością, z drugiej zaś wręcz oszałamia wyobraźnią oraz inwencją, a także bawi nietuzinkowym poczuciem humoru.

Mity narodów Europy,

Jan Tetter, Gdynia: Wydawnictwo Novae Res, 2018. Słownik encyklopedyczny zawierający podstawowe informacje o mitologii narodów europejskich. Stanowi znakomite vademecum każdego miłośnika historii, etnologii i teorii literatury.

Kobiety niepodległości: bohaterki, żony, powiernice Iwona Kienzler, Warszawa: Wydawnictwo Lira, 2018.

Autorka przybliża w swojej książce postacie kobiet z roku 1918 rzadko dostrzegane przez historyków, niesłusznie pozostające w cieniu sławnych mężczyzn.

Dieta bez mleka i glutenu

Barbara Kuligowska-Dudek, Wydanie 2 poprawione, Brzezia Łąka: Wydawnictwo Poligraf, copyright 2017. W książce czytelnik znajdzie informacje: jakich produktów unikać na diecie bez mleka i glutenu, dlaczego bakterie jelitowe są tak ważne dla naszego zdrowia, skąd czerpać wapń, jeśli źle tolerujemy mleko, co jeść, żeby długo zachować młodość, witalność i dobre samopoczucie. ● ciąg dalszy ze strony 29 Gmina Stromiec „Opowiedz nam, moja Ojczyzno…” – Stowarzyszenie Stromiecczyzna Cel – spotkania z Panem Edwardem Mielniczkiem i Panem Janem Chryzostomem Czachowskim w celu zapoznania dzieci i młodzież uczęszczających do szkół w gminie Stromiec z historią życia porucznika Juliusza Bagniewskiego – lokalnego bohatera walczącego w Legionach Polskich. Zostanie ogłoszony konkurs fotograficzny dla mieszkańców gminy pt: „Moja piękna, wolna Ojczyzna” na wykonanie fotografii z elementem patriotycznym. Odbędą się uroczyste obchody 100-lecia odzyskania niepodległości z Mszą świętą oraz złożenie kwiatów na grobie rodziny Bagniewskich. Rozstrzygnięcie konkursu, rozdanie nagród oraz wystawa prac odbędzie się w gminnej bibliotece w Stromcu. Gmina Wyśmierzyce „Ścieżkami historii”- Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wyśmierzyckiej Cel – zorganizowanie dla uczniów szkół na terenie gminy Wyśmierzy-

ce pogadanek o tematyce historycznej i niepodległościowej. Zorganizowanie konkursu o wiedzy historycznej pt: „100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę”. W celu integracji dzieci i młodzieży zostanie zorganizowany rajd rowerowy „Ścieżkami historii”, w czasie którego uczestnicy odwiedzą miejsca związane z historią Polski. Wszyscy uczestnicy rajdu otrzymają koszulki i worki z nadrukiem promującym odzyskanie niepodległości. Na zakończenie uczestnicy wezmą udział w ognisku, na którym zostanie rozstrzygnięty konkurs. Wszystkim grantobiorcom życzymy powodzenia w realizacji swoich projektów, a uczestnikom projektów niezapomnianych wspomnień z udziału. Więcej informacji o działaniach fundacji oraz relacje z realizowanych projektów znajdą Państwo w naszym nowym serwisie internetowym fundacjakdm.org oraz na naszym fanpage'u na Facebooku: „Koalicja dla Młodych” Fundusz Lokalny Ziemi Białobrzeskiej. Jesteśmy z wami od 14 lat. ● Dawid Nowak Koordynator projektu „GPS III Sektora – profesjonalna nawigacja w BCO”, „Koalicja dla Młodych” Fundusz Lokalny Ziemi Białobrzeskiej B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


poezja

31

w i e r s z e Ja ro s ł aw y K aw e c k i e j p o św i ę c o n e Pa m i ę c i Pa na H e n ry k a M o r aws k i e g o Pozostań Pozostań ze mną Aniele biały Nie odchodź w niebiańskie krainy Chcę czuć Twą obecność zawsze i wszędzie i szelest szat Twoich tak miły. Bądź ze mną, gdy dzień się zaczyna i kiedy mrok nocy przychodzi Bo wiem, że Ty zawsze jesteś przy mnie obecność Twa nie zawodzi. Weź moje hołdy, błagania i zanieś przed Tron Najwyższego, modlitwą dziękczynną, błagalną, chcę chwalić Boga mojego. Pomóż mi w życiu, brać tylko, skarb czynów, szlachetnych, wspaniałych, Chroń mnie zawsze od złego i rzeczy przyziemnych małych. Naucz mnie pięknej miłości, Co z serca Boga wypływa, Miłości Ducha Świętego Co w sercu jak kwiat ożywa.

Odlot Anioła Otrzymaliście ducha przybrania za synów, W którym możemy wołać: ,,Abba, Ojcze!” Rz 8,15. Odleciał nam Anioł biały w dalekie przestworza, Pozostawił po sobie smutek i żal jak ogromy morza. Gdzie jesteś Aniele biały, W którą stronę się udałeś? Czy przed Tronem Najwyższego hymnem Pana wychwalałeś? A może lecisz jeszcze i wzbijasz się na niebieskie wyżyny, tam króluje w Majestacie Pan Niebios Trójjedyny. On Cię czule przygarnie do siebie, i przytuli do serca swojego i powie: ,,Synu mój jesteś dziedzicem Królestwa Mojego” B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

henryk morawski 1939 – 2016

Na Placu Świętego Piotra Na Placu Świętego Piotra Gdy z Siostrą swoją stałeś, Najwięcej wtedy łask, od Boga otrzymałeś. Bo wiedział Ojciec Święty patrząc z wysoka Tam, jakże wspaniałą misję, powierzył dziś Tobie Pan. Na Placu Świętego Piotra, w piękny majowy dzień, Duch Święty sam jest światłem napełnia darami Cię. Bo nie ma i nie będzie większego daru niż ten, jak piękny kwiat miłości, co zdobi wciąż serce Twe. Swym życiem i przykładem budujesz dobroci dom, jesteś otwarty na innych, podajesz pomocną dłoń. Bo wiele tak wiele zadań Pan Bóg powierzył Ci. Nieść radość, pokój i miłość, przez wszystkie te cudne dni. Jesteś taki wspaniały, tak wiele osiągnięć masz. Zdobędziesz jeszcze więcej, niech uśmiech zdobi Twą twarz. Bo wiele tak wiele zadań Pan Bóg powierzył Ci. Duch Święty będzie sam drogą przez wszystkie te piękne dni.


32

wspomnienia szkolne

Rocznik 1959 opuszcza przedszkole

A przecież było to tak niedawno! Wspomnienia Stanisława Kubicy i jego przyjaciół sprowokowały mnie do napisania wspomnień ze szkoły podstawowej. Tak się złożyło, że w 1965 roku trafiłem do tej samej szkoły co Pan Stanisław. Przeniesienie z przedszkola odbyło się następująco...

N

a schodach przedszkola zrobiono nam pożegnalną fotkę i nasza wychowawczyni Pani Papaj poprowadziła naszą grupę w stronę szkoły. Szkoła była w pobliżu, po drugiej stronie ulicy. Przeszliśmy przez zakurzone boisko szkolne i znaleźliśmy się w progach szkoły. Nasza grupa trafiła pod opiekę Pani ,,Mili” Emilii Śledziewskiej. Pani Śledziewska była bardzo sympatyczną osobą. Miała w stosunku do nas bardzo opiekuńcze podejście. Wkrótce jednak wyprowadziła się z Białobrzegów. W sali, w której się znaleźliśmy były rzę-

dy drewnianych ławek, na których w specjalnych otworach mieściły się kałamarze. W rogu sali mieścił się piec kaflowy, nad którym czuwały panie sprzątające. W pomieszczeniu tym znajdowało się także krzesło i biurko dla nauczyciela oraz tablica z wyposażeniem – kredą i gąbką. Nad tablicą wisiało obowiązkowe godło PRL-u – orzeł bez korony oraz portrety Władysława Gomułki i Józefa Cyrankiewicza. Kierownikiem szkoły w tym okresie był Pan Filip Pająk – elegancki mężczyzna, zawsze zadbany, utrzymujący rygor w szkole. Drugą posta-

cią wzbudzającą respekt był woźny Dybowski. Przy pomocy mosiężnego dzwonka woźny sygnalizował czas na przerwy. Dzwonek osadzony był na drewnianym trzonku. Rygor w szkole był zapewniony. Dzieci musiały mieć wymienne obuwie, fartuszki szkolne i przyszytą do rękawa tarczę szkolną. Zdarzało się, że sam kierownik w drzwiach wejściowych witał dzieci, sprawdzając czy wszystko jest na miejscu. Kombinowaliśmy, ale co raz zaliczaliśmy wpadki. Główne wejście do szkoły mieściło się od strony ulicy Kościelnej. Na boisko wychodziło się przez dwuskrzydłowe drzwi wieńczące od południowej strony budynku długi korytarz. Obecna przestrzeń budynku nieco się zmieniła, ale rozmieszczenie sal jest podobne. Sala do której trafiłem jako uczeń pierwszy raz, to obecna Białobrzeska Galeria Sztuki – sala wystawowa MiejskoGminnego Ośrodka Kultury. Sal lekcyjnych w szkole było kilka i każda

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


33

miała inne wyposażenie. Najciekawiej było w pomieszczeniach służących do nauki geografii, botaniki, chemii i fizyki. W salach tych było dużo pomocy naukowych. Swoje pomoce naukowe, czyli zeszyty, piórniki i książki, nosiliśmy na plecach w tekturowych tornistrach. Tornistry pochodziły chyba od jednego producenta, wszystkie były takie same – brązowe. Do klasy trzeciej włącznie uczyliśmy się kaligrafii. Mogliśmy pisać jedynie stalówką maczaną w atramencie. Trzeba było bardzo uważać, aby nie zrobić kleksa. W przypadku zrobienia takowego trzeba było pisać tekst od nowa. Literki musiały być równe i mieścić się w linijkach. Na fuszerkę nie było pozwolenia. Każdą pracę domową trzeba było ozdobić szlaczkiem. Zeszyt miał wyglądać wzorowo. W czwartej klasie pozwolono nam sięgnąć po długopisy. Wszelkie odstępstwa od norm wychowawczych karano według uznania poszczególnych nauczycieli. Specjalistą od kar cielesnych był Henryk Krzesiński, który tłukł po ,,łapach” drewnianym piórnikiem i ciągnął chłopców za pejsy. Nie pomagało krótkie strzyżenie, nawet za najkrótsze włoski potrafił uchwycić. Ciągnął ucznia w górę, aż biedaczyna stawał na czubkach palców. Piórniki robione nawet z buczyny, rozlatywały się na dłoniach uczniów. Osobiście straciłem dwa piórniki, ale kaligrafia, jak chcę, nie jest mi obca. Wspomniałem o mundurkach szkolnych. Mundurki te były utrapieniem i dla nas, i dla naszych mam. Musiały być ciągle prane, szczególnie po lekcjach w plenerze. Mundurki te w dodatku miały białe kołnierzyki. Moja mama uszyła kilka kołnierzyków. Zrobiła je zapinane na guziczki i zmieniała je codziennie, aby odzienie utrzymywało nakazane normy. Na przerwach biegaliśmy po boisku. Spod naszych stóp unosił się tuman czarnego pyłu. Pobyt w domu zaczynał się od obowiązkowego mycia nóg. Nogi po zdjęciu skarpet były czarne jak u murzyna. Z nauczycieli najlepiej zapamiętałem: Zuzannę Pękacką – biolożkę, Józefę Kochańczyk – polonistkę, Joannę Korczak – plastyczkę, Aleksandrę Duranc – geografkę oraz Zdzisława Wysmolińskiego i GenoweB i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

Szalet wraz ze śmietnikiem tak utkwił w mojej pamięci, że stanowi miejsce priorytetowe wśród moich szkolnych wspomnień. fę Pytkę. Ci nauczyciele najbardziej utkwili mi w pamięci, ponieważ miałem z nimi bezpośrednią styczność. W chwili, gdy stałem się harcerzem duży wpływ na moją osobowość miał nasz opiekun Zdzisław Wysmoliński. Zaproponował mi i kolegom, że zorganizuje dla nas kółko fotograficzne i nauczy nas fotografii. Dzięki niemu nauczyłem się wywoływać sam filmy i fotografie. Dzięki Genowefie Pytce wszedłem w krąg literatury. Pani Gienia prowadziła bibliotekę szkolną i osobiście podsuwała mi najlepsze kąski. Dzięki niej poznałem dogłębnie zasoby biblioteki szkolnej, jej najlepsze pozycje. Wracając do wyglądu szkoły, oprócz głównego budynku szkolnego, w skład kompleksu wchodziły także zabudowania dawniejszej szkoły (obecna własność Norberta Kośli). W zabudowaniach tych mieściła się sala gimnastyczna, Biblioteka Pedagogiczna, ,,gniazdo rodzinne’’ Dybowskich oraz świetlica szkolna. W podwórku była stołówka wraz z kuchnią, magazyn

Ligi Obrony Kraju i słynny w mojej wyobraźni, miejsce wybitnie uwiecznione w mojej podświadomości – szalet szkolny! Szalet wraz ze śmietnikiem tak utkwił w mojej pamięci, że stanowi miejsce priorytetowe wśród moich szkolnych wspomnień. A więc… budynek na skraju boiska szkolnego, szary, odrapany, pachnący ,,cynamonem” i ,,boską” ambrą już z daleka. Wspaniałe otoczenie dla wszędobylskich much, wszelkiej mikrofauny. W przybytku tym muchy osiągały wszelakie ubarwienie. W obecnych czasach takich much już nie widuję. Budynek miał dwa wejścia. Jedno wejście było dla uczennic, a drugie z przeznaczeniem dla uczniów. Anonimowy budowniczy, w tym nadzwyczaj wysublimowanym dziele architektonicznym, ujął całą esencję swojej wiedzy, pomyślunku, poczucia piękna i estetyki. Szeregi dziur w podłodze, usytuowanych nad przepastnym dołem kloacznym, toż to majstersztyk inżynierii tego okresu. Na samo wspomnienie tego obsr… i obsikanego miejsca robi mi się ciepło – tracę oddech. Proszę sobie wyobrazić ten obślizgły, cuchnący beton i pełzające białe robale. (Te robale na odwłokach miały zadarte do góry antenki.) Te arcybrudne ściany, sufity, zapach amoniaku, chloru i… Na suficie widniejące ślady butów, przyklejone okopcone zapałki. Chłopcy urządzali między sobą zawody

Szkoła mojej młodości. Na boisko wychodziło się przez dwuskrzydłowe drzwi wieńczące od południowej strony budynku długi korytarz.

październik

2018


34

wspomnienia szkolne

– kto siknie jak najwyżej na ścianę! Taka była rzeczywistość i to nie tylko przy szkole, w mieście mogę opisać jeszcze kilka takich przybytków. Mówiąc swojsko – zapach młodości! Skoro zacząłem tak smakowicie to wrócę do kuchni, o której już wspomniałem. Wielkie gary, wielkie kadzie, składowisko rondli i patelni, sterty plastykowych kubków i talerzy. Część dzieci stołowała się na miejscu – przy szkole. Rodzice wykupywali kartki. Pomimo tak osobliwych warunków sanitarnych nie było epidemii! Oprócz stołówki była też świetlica. W świetlicy królowała Pani Maria Śmigiel. Miałem uzdolnienia plastyczne i często tam przebywałem. Z Panią Śmigiel malowałem (raczej rysowałem) piórkiem i tuszem duże gęsie jaja, przerabiając je na pisanki. Ulżyłem sobie, odetchnąłem od najgorszych wspomnień, więc wracam do rzeczywistości. W szkole nauczyłem się wiele podstaw: podstawy matematyki, biologii, geografii, historii itp. Nauczyłem się stoickiej postawy w obliczu wszelkich skrajnych sytuacji (szalet, kary cielesne). Nabrałem hartu ducha. Śmiało mogę powiedzieć, że była do dobra szkoła życia, dla mnie i koleżanek. Można śmiało powiedzieć, że przeszedłem obozowe życie. Kary, selekcja – kto ma, a kto nie ma tarczy, komora gazowa – szalet. W stosunku do dobrobytu otaczającego obecną młodzież czuję się jak kombatant. Proszę sobie wyobrazić, że w latach sześćdziesiątych chodziły jeszcze po salach szkolnych pielęgniarki i przeglądały uczniom głowy. Po co? Szukały wszy! Ileż wstydu ,,najadło się” dziecko, u którego znaleziono te skromne stworzonka. Golenie głowy, nacieranie octem – cóż za upokorzenie! A przecież było to tak niedawno! Pociechę stanowił pewien wynalazek. Na przerwach biegliśmy do pobliskiego sklepiku po oranżadę w proszku. Naśliniony palec wkładało się do torebki z tym specyfikiem. Oblepiony palec oblizywało się! Oranżada musowała gardło. Wydzielając bąbelki, oranżada, w naszym odczuciu, przeistaczała się w napój bogów! Wynagradzała nam życiowe upokorzenia!

Beztroskie lata dzieciństwa – Biały Dunajec

Tak niewiele trzeba – wystarczy pośliniony palec i bąbelki, aby oderwać się od rzeczywistości i popaść w stan ekstazy! Rzeczywistość była brutalna i przewidywalna w szczególności, gdy nadchodziły święta. Święta państwowe przesączone doktryną marksizmu i leninizmu. Uroczyste apele, przemarsze, akademie, przemówienia, flagi, transparenty, głos ze ,,szczekaczki” chwalący zdobycze socjalizmu. Od samych wspomnień robi się przykro… tyle lat, tyle życia zmarnowanego na ,,bzdety”. Ten czas powinien być wykorzystany twórczo! Ludzkość marnuje swój potencjał na próżno. Pewnego razu woźny wezwał nas na stryszek. Mieliśmy zrobić tam trochę porządku. Teraz dopiero po latach, uświadamiam sobie, że coś było w naszej szkole nie tak! W przestrzeni kipiał socjalizm, a na strychu… dzieła Lenina leżały w śmieciach! Dzieł tych, w tym miejscu nie umieściły króliki! Więc kto odważył się na taką nonszalancję wobec systemu? Po latach uświadomiłem sobie jeszcze jeden fakt… Przed szkołą stała kapliczka. Czy to przypadek, że w cieniu świętej figury odbywały się pochody pierwszomajowe, grzmiały przemówienia? Może i przypadek.

Oderwijmy się od polityki. Przypomniało mi się jedno zdarzenie. Mój kolega z klasy, Tomasz Krawczyk miał rodziców, którzy pracowali w cyrku. Z jednych z wojaży przywieźli mu kilka japońskich nowości. Wśród tych nowości były kolorowe, pachnące gumki do wycierania ołówka. Gumki te przez kilka minut stanowiły wielką atrakcję w klasie. Doszliśmy do wniosku, że pachną nie bez powodu. Może są jadalne?! W kilka minut było po gumkach i po japońskiej myśli technicznej! Korzystając z okazji pozdrawiam koleżanki i kolegów z klasy: Alicję Szwaczko, Małgorzatę Łopuszyńską, Marysię Mazurkiewicz, Anię Żurawską, Agnieszkę Król, Agnieszkę Gardynik, Elę Krzysztoszek, Beatę Filipowską, Ewę i Elę Stolarczyk, Elę Pękacką, Zofię Więckowską, Marzenę Pośnik, Krzysztofa Kochańczyka, Marka Lenartowicza, Tomasza Boczka, Mirosława Gromka, Tadeusza Sadowskiego, Piotra Kacprzaka, Dariusza Michalskiego, Mirosława Pikulskiego, Marka Sutora, Zdzisława Wilima, Jacka Dąbrowskiego, Piotra Barańskiego, Dariusza Trzosińskiego, Sylwestra Hajduka, Krzysztofa Gądka. Zapalam medialną świeczkę pamięci dla: Magdaleny Lewandowskiej, Tomasza Krawczyka, Krzysztofa Kalbarczyka, Marka Molika, Romana Frączyka i Tomasza Bińkowskiego! ● Roland Wielgomas

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


ogłoszenia Praca na stanowisku kasjer-sprzedawca. Sklep „Grosik” przy ul.Konopnickiej 3 Praca Sklep Wielobranżowy „GROSIK” w Białobrzegach zatrudni pracownika sklepu na dział mięsny. Doświadczenie mile widziane. CV proszę wysyłać na adres e-mail: administracja@grosikmarket.pl”

drobne 35

Sprzedam działkę rolną w Białobrzegach o pow. 2 tys. m2 przy ul. Polańskiej oraz działkę o pow. 10 tys. m2 w Suchej (przy starej trasie E7). 601 693 558 Sprzedam działkę budowlaną 2000 m2 w Suchej ul. Brzozowa. Cena do uzgodnienia. tel. 693 124 245

Sprzedam działki budowlane w Kamieniu. Każda działka o powierzchni ok. 1000 m2. Tel: 509 313 525

Sprzedam 2-pokojowe mieszkanie w Białobrzegach, 44 m2, III piętro, ul. Rzemieślnicza, tel. 603 440 156

Sprzedam grunty rolne o powierzchni 1,5 ha położone między Suchą a Stawiszynem. Grunty trzeciej i czwartej klasy, na których rośnie 20-letni las. cena 45 500 zł, tel.: 607 843 574

Sprzedam działki budowlane Białobrzegi – Borki tel. 500 606 345

Sprzedam działkę budowlaną 742 m2 mieszczącą się przy ulicy Asnyka. Tel. 508 183 950 Wynajmę nowoczesne mieszkanie 3 pokojowe po generalnym remoncie. Zabudowa kuchni, zmywarka, pralka, lodówka, szafy IKEA i komandor. Wszystko nowe. Wysoki standard. tel. 509 894 828 Sprzedam płytę pilśniową i sklejke. Cena do uzgodnienia. Tel. 503 545 276 Sprzedam 4-osobowy grób (wymurowany) nr 111 na cmentarzu parafialnym w Białobrzegach - kwatera VII. Tel. 505-996-622. Cena do uzgodnienia. Sprzedam pralkę automatyczną w dobrym stanie, cena do uzgodnienia. Tel. 695 366 289. Sprzedam materac w kolorze czarnym do mikro-masażu całego ciała, cena do uzgodnienia. Tel. 695 366 289. Sprzedam nową poduszkę masującą dla kierowcy do auta, cena do uzgodnienia Tel. 695 366 289. Sprzedam rozdrabniarkę do gałęzi FLORA - 665 77 64 64 Sprzedam pianino w idealnym stanie, czarny połysk, piękny dźwięk. Tel. 604 976 416 Sprzedam działkę 600 m2 w Suchej ul. Szlachecka 18 wraz z zabudowaniami cena do uzgodnienia. Tel. 504 482 515 Sprzedam mieszkanie 3-pokoje z kuchnią, łazienką i wc, na IV p. przy ulicy Polnej 8. Cena do negocjacji. Tel. 694 386 133 Sprzedam mieszkanie 56 m2, 3 pokojowe, hipoteczne, własnościowe. Stan deweloperski. Osiedle ogrodzone zamknięte, domofon, brama na pilota, plac zabaw, dookoła obiektu tereny zielone, na terenie znajduje się również parking z wydzielonymi miejscami parkingowymi. Osobne zasilanie i opomiarowanie dla każdego mieszkania: prąd, gaz, centralne ogrzewanie, woda ciepła/zimna. Telefon kontaktowy: 603 604 703. Wynajmę mieszkania na działalność gospodarczą w Białobrzegach lokale: ul. Rzeczna 1 / 150 m2 ul. Sądowa 12 / 40 m2, ul. Kościelna 10 / 70 m2 i mieszkania: 200 m2, 150 m2, 50 m2, 80 m2 Tel. 606 335 225 Sprzedam po obniżonej cenie silikonową masę tynkarską Nevada 2 do pokryć elewacji zewnętrznych budynków, 9 opakowań po 25 kg oraz tapczan 1-osobowy i rowerek dziecięcy w bardzo dobrym stanie (do 5 lat). Ceny do uzgodnienia. Tel. 609 992 455 Sprzedam betoniarkę BWE 50 l oraz rozdrabniarkę do gałęzi FLORA tel.: 665 77 64 64 Wynajmę dom 150 m2 wraz z działką 1ha (możliwy wynajem samego domu) znajdujący się w miejscowości Promna przy ul. Górnej, stan dobry. Tel.: 519-320-081 Sprzedam mieszkanie w Białobrzegach, 61 m2, II piętro, ul. Żeromskiego 53, tel. 606 494 227 Kupię działkę budowlaną ok. 1000 m2 w Białobrzegach lub najbliższej okolicy. Telefon 504-291-158 lub 511-107-203 B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

Sprzedam działkę budowlaną 2412 m2 z domkiem letniskowym. Działka uzbrojona, położona w Pirogu k. Stromca. Cena do uzgodnienia. Tel. 697 061 276 lub 663 731 282 Sprzedam mieszkanie własnościowe 57 m2 + komórka na Placu Zygmunta Starego. Cena do uzgodnienia. tel. 518 517 016 Sprzedam: butla gazowa 2 kg – 20 zł i 5 kg – 40 zł,telewizor PHILIPS 21cali czarny z pilotem – cena 180 zł oraz telewizor PROVISION 14" – cena 90 zł, Odbiór Budy Biejkowskie-BIEJKÓW tel.: 727 732 670 Sprzedam działkę budowlaną 575 m2 na os. Jana Pawła II, wszystkie media. Cena do negocjacji. tel. 503 511 244 lub 606 894 172 Sprzedam mieszkanie własnościowe 56 m2 przy ulicy Rzemieślniczej, 4 pokoje, kuchnia, łazienka, I piętro. tel. 515 659 732 lub 510 933 770 Sprzedam działkę 1100 m2 wraz z domkiem 60 m2 ze wszystkimi mediami (woda, ścieki, prąd) w miejscowości Brzeźce, ul. Łąkowa 21. tel. 506 981 437 Sprzedam działkę budowlaną 762 m2 znajdującą się przy ulicy Asnyka vis a vis Spółdzielni Mieszkaniowej (działka posiada warunki zabudowy). tel. 661 984 700 Sprzedam działkę budowlaną 42a, 21x200 m w drugim ciągu zabudowy przy drodze Sucha – Białobrzegi naprzeciwko lasu. Media przy drodze. Cena 28 zł/m2. tel. 696 057 427 Sprzedam posesję na ulicy Krakowskiej składającą się z: działka 1750 m2, budynek mieszkalny o powierzchni 220 m2 oraz dwa budynki gospodarcze. Telefony kontaktowe: 692 133 994 lub 48 613 25 59 Sprzedam działkę w Białobrzegach-Szczytach o pow. 500 m2, ogrodzoną, z domkiem murowanym, z nasadzeniami drzew i krzewów owocowych. Działka zelektryfikowana. tel. 516 761 019 Sprzedam stolik kwadratowy 80 cm x 80 cm, tel. 609 894 448 Sprzedam dywan wełniany 2,5 m x 2,5 m, tel. 609 894 448 Sprzedam kawalerkę 34 m2 w Białobrzegach, salon + aneks kuchenny, garderoba, I piętro, WŁ, rynek pierwotny, stan deweloperski, wysoki standard, dobra lokalizacja, cena 4300 zł za m2 do uzgodnienia. kontakt@zakatek-bialobrzegi.pl, tel. 726 220 054, 726-220-310. Sprzedam kawalerkę 33,99 m2 w Białobrzegach, salon + aneks kuchenny, garderoba, II piętro, WŁ, rynek pierwotny, stan deweloperski, wysoki standard, dobra lokalizacja, cena 4300 zł za m2 do uzgodnienia. kontakt@zakatek-bialobrzegi.pl, tel. 726 220 054, 726 220310. Sprzedam 3-pokojowe mieszkanie 52,77 m2 w Białobrzegach, 2 pokoje + salon z aneksem kuchennym, III piętro, WŁ, rynek pierwotny, stan deweloperski, wysoki standard, dobra lokalizacja, cena 4300 zł za m2 kontakt@zakatek-bialobrzegi.pl, tel. 726 220 054, 726 220 310. Sprzedam 3-pokojowe mieszkanie 52,86 m2 Białobrzegach, 2 pokoje + salon z aneksem kuchennym, II piętro, WŁ, rynek pierwotny, stan deweloperski, wysoki standard wykończenia, bezpłatny parking, dobra lokalizacja, cena 4300 zł za m2 , tel. 726 220 054, 726 220 310. Wynajmę lokal 67,95 m2 w Białobrzegach przy ulicy Reymonta, na działalność usługowo-handlową, wejście bezpośrednio z ulicy, bezpłatny parking dla klientów, wszystkie media, wysoki standard, cena 3400 zł / m-c do negocjacji. Tel. 726 220 054, 726 220 310.


36

historia

Mogiły oraz miejsca uświęcone krwią polskich żołnierzy poległych w okolicach Białobrzegów we wrześniu 1939 r. Śladami po działaniach wojennych na tych terenach były okopy i zarysy linii obrony, leje po bombach i pociskach, wypalone połacie lasu, fragmenty rozbitego sprzętu wojskowego, porzucone elementy uzbrojenia... Jednak najbardziej wymowny symbol minionych walk stanowiły liczne mogiły żołnierskie rozsiane po okolicznych polach i lasach. Powtórny pochówek szczątków Józefa Kowalewskiego. Na zdjęciu ks. kan. Zdzisław Wołos i leśniczy Józef Tadeusz Brodziak

K

Mogiła żołnierza Józefa Kowalewskiego w lesie k. Jasionny

ryły one szczątki żołnierzy zarówno poległych w walce, jak i zmarłych w wyniku odniesionych ran, czy spalonych w stertach zboża. Jak wspomniano w poprzednim opracowaniu* znaczną część pole-

* Łukasz Brodziak, Działania wojenne w rejonie Białobrzegów Radomskich we wrześniu 1939 roku, „Białobrzeska Gazeta” nr 07/08, 2018, s. 39

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

Niniejsze opracowanie stanowi kontynuację, a zarazem zwieńczenie historii walk we wrześniu 1939 roku przedstawionych w tegorocznym lipcowo-sierpniowym numerze „Białobrzeskiej Gazety”.

głych, później ekshumowano i przeniesiono na cmentarz parafialny w Białobrzegach. Szczątki żołnierzy, których udało się zidentyfikować zostały odebrane przez rodziny. W okolicznych lasach pozostały jedynie pojedyńcze mogiły, nieuwzględnione w trakcie prowadzonych prac ekshumacyjnych, bądź pominięte szczątki znajdujące się w miejscach nieznanych.

październik

2018

Mogiły na terenie Lasów Suskich

✚ Józef Kowalewski – żołnierz 77 p.p. z Lidy na Wileńszczyźnie, wchodzącego w skład armii Prusy. Zginął 14 września 1939 roku podczas walk, jakie toczyły się w okolicznych lasach. Został pochowany w leśnej mogile przy drodze z Jasionny do Suskiego Młynka. Przez

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


37

pół wieku ta mogiła była bezimienna. W roku 1989 w trakcie porządków wykonywanych przed uroczystością Wszystkich Świętych (m.in. w miejsce starego, nadpróchniałego, wstawiono nowy krzyż) – odnaleziono identyfikacyjny medalik żołnierski z wyrytym napisem: „Józef Kowalewski – Lida”. Od tamtej pory poległy żołnierz odzyskał imię i nazwisko. Jest to uwidocznione na tabliczce metalowej zawieszonej na krzyżu. Ze względu na niezwykłą spoistość gruntu zwłoki były pochowane zaledwie kilka centymetrów pod powierzchnią ziemi. W roku 2004 mogiłę rozkopały zwierzęta leśne. Szczątki żołnierza Kowalewskiego zostały zebrane do drewnianej trumienki i powtórnie pogrzebane. W trakcie zbierania szczątków stwierdzono poważne uszkodzenia kości miednicy. Może to świadczyć, iż żołnierz Kowalewski zginął rozszarpany przez granat lub pocisk. Ceremonię pogrzebową i modlitwy nad grobem odprawił 14 września 2004 roku ks. prałat Zdzisław Wołos, proboszcz parafii Jasionna, w obecności miejscowych leśników. Tak więc, dokładnie 65 lat od chwili śmierci, poległy żołnierz Józef Kowalewski, doczekał się katolickiego pogrzebu.

Mogiła kpr. Jana Korczaka

✚ Jan Korczak – kapral 77 p.p.

z Lidy. Poległ podczas walk 14 września 1939 roku. Spoczywa w leśnej mogile przy drodze z Jasionny do Suskiego Młynka. Do lat 50. XX wieku na grobie znajdowała się oryginalna drewniana tabliczka z okresu wojny, z danymi personalnymi poległego żołnierza. Następnie wykonano i zawieszono nową, bardziej trwałą tabliczkę metalową. Obydwie mogiły, tzn. szeregowego Kowalewskiego i kaprala Korczaka, są oddalone od siebie o ok. 200 m. Znajdują się na skraju lasu, gdzie przebiegała linia obrony. Jeszcze teraz widoczne są w tym rejonie ślady po stanowiskach strzeleckich. Z kolei duża ilość zagłębień i lejów po eksplodujących pociskach i bombach świadczy o intensywności ostrzału i bombardowania tego terenu.

✚ Żołnierz polski – N.N. Szczątki żołnierza zostały przypadkowo odkryte w połowie lat 70. ub. wieku podczas przebudowy drogi leśnej łączącej szosę asfaltową Stawiszyn – Chruściechów ze stawami rybnymi. Pochowano je w miejscu ich odnalezienia. Na skraju drogi usypano mogiłę oraz postawiono drewniany krzyż. Mogiła znajduje się w rejonie, gdzie 14 września polskie jednostki przebijały się przez pierścień okrążenia wroga. Należy dodać, iż przy w/w pracach drogowych natrafiono w wielu miejscach na fragmenty szkieletów koni (z elementami uprzęży), które wchodziły w skład zaprzęgów wozów taborowych Wileńskiej Brygady Kawalerii. B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

Mogiła żołnierza N.N. na cmentarzu w Jasionnie

✚ Żołnierz polski – N.N. Uczestnik walk w czasie wojny obronnej w 1939 r. Aktualnie jest pochowany na cmentarzu w Jasionnie. Do lat 90. ub. wieku mogiła znajdowała się na skraju lasu na zewnątrz muru cmentarza. Po wybudowaniu nowego parkanu z kamienia i jednoczesnym powiększeniu terenu grób znalazł się w obrębie cmentarza.

Grób żołnierza N.N. w lesie przy drodze na stawy w Chruściechowie 2018


38

historia

Grób zbiorowy na cmentarzu parafialnym w Białobrzegach

Groby żołnierskie na cmentarzu parafialnym w Białobrzegach

Tablice upamiętniające poległych żołnierzy: Alfonsa Buko i Józefa Turbańskiego

✚ Duży grób zbiorowy, usytuowany w prawej części cmentarza, wzdłuż par-

kanu od ulicy Spacerowej. Mogiła zwieńczona kamiennym krzyżem, na którym widnieje inskrypcja: „Alfons Buko, pchor. 86 p.p. i drużynowy harcerzy uczniów Gimnazjum im. Tomasza Zana w Mołodecznie. Urodzony dnia 1.VI.1918 r. na Wileńszczyźnie. Poległ w obronie ojczyzny 14 września 1939 roku na skraju lasu Sucha. Cześć św. pamięci W ciężkim żalu Pogrążeni rodzice”. U stóp krzyża znajduje się tablica z napisem: „Chwała bohaterom poległym w obronie ojczyzny 1939 r.” W lewej części mogiły znajduje się metalowy krzyżyk z tabliczką: „Kpr. Józef Turbański z Babkowic, pow. Gostynin, ur. 26.I.1915 roku, pol. 14.IX.1939 r. Prosi o modlitwę”. Pozostali spoczywający tu żołnierze N.N. (według relacji naocznych świadków, w liczbie kilkunastu – kilkudziesięciu), w ramach ekshumacji zarządzonej przez okupacyjne władze niemieckie zostali pozbierani z mogił leśnych i złożeni w zbiorowym grobie. W latach 90. ub. wieku, w miejscu, gdzie poległ pchor. Alfons Buko, na skraju lasu Sucha (od strony pól miejscowości Siekluki) została zawieszona kapliczka na drzewie, a w 2016 roku postawiono drewniany krzyż z tabliczką upamiętniającą śmierć żołnierza. Grób st. strzelca Alfreda Kornackiego i prawdopodobnie Zenona Głuchowskiego

oraz Wojciecha Pęcaka – cmentarz parafialny w Białobrzegach

Grób żołnierski zwieńczony krzyżem i płytą z napisem: „St. strzelec Alfred Kornacki, ur. 16.VI.1915 r., zginął 9.IX.1939 r., na polu walki w miejscowości Kamień. Oraz NN, NN, NN. bohaterom poległym w obronie ojczyzny we wrześniu 1939. Cześć ich pamięci”. Należy przypuszczać, iż w grobie znajdują się najprawdopodobniej także szczątki żołnierzy: Zenona Głuchowskiego i Wojciecha Pęcaka, gdyż według zapisów w księgach parafialnych zostali oni pochowani w tym samym dniu.

W księdze zgonów parafii Białobrzegi, pod datą 25 października 1939 roku, widnieją wpisy (cytow. w oryginalnej pisowni): poz. 57. Zenon Głuchowski, lat 26, zam. w Siedlcach, zabity na wojnie, 9.IX.1939 r., o godz. 9.00 w Białobrzegach, poz. 58. Alfred Kornacki, lat 23, zam. w Wilnie, zabity na wojnie, 9.IX.1939 r., o godz. 12.00 w Kamieniu, poz 59. Wojciech Pęcak, lat 32, zam. w Rakowie, gm. Szczucin (zawód poborca skarbowy), zabity na wojnie

10.IX.1939 r., o godz. 16.00 w Białobrzegach. Świadkami zgłaszającymi fakt śmierci żołnierzy byli: Wawrzyniec Uliasz i Jan Jakub Ber, obydwaj mieszkańcy Białobrzegów. Polegli żołnierze najprawdopodobniej wchodzili w skład 13 DP, dowodzonej przez płk. Władysława Kalińskiego, która nękana atakami nieprzyjaciela wycofywała się z rejonu Piotrkowa przez Suskie Lasy w kierunku Wisły, w dniach 9 i 10 września 1939 roku.

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


39

✚ Grób zbiorowy (znajdujący się obok dużej mogiły opisanej w poz. 1). Na płycie widnieje napis: „Nieznanym bohaterom poległym za wolność Ojczyzny w 1939 roku. Cześć ich pamięci”. Brak bliższych informacji dotyczących pochowanych tam żołnierzy.

Grób zbiorowy żołnierzy N.N. na cmentarzu w Białobrzegach

Pozostałe miejsca pamięci uświęcone krwią polskich żołnierzy

✚ Alfons Buko – z Mołodeczna na Wileńszczyźnie, pchor. 86 p.p. Poległ w dniu 14 września 1939 roku na skraju Suskich Lasów w kompleksie „Gaj”. Odnaleziony przez mieszkańca Siekluk – p. Józefa Sosnowskiego. Pochowany w grobie zbiorowym na cmentarzu w Białobrzegach.

✚ Kpr. Wiktor Stanejko – z Wileńszczyzny, poległ 14 września 1939 roku w Suskich Lasach. Jego mogiła znajdowała się do czasu ekshumacji w kompleksie leśnym „Gaj” – koło szkółek leśnych. Następnie, najprawdopodobniej przeniesiony do grobu zbiorowego na cmentarzu parafialnym w Białobrzegach.

✚ Ppor. pilot Wacław Grandys –

zginął w dniu 3 września 1939 roku podczas powrotu z akcji bojowej przeprowadzonej w rejonie Włoszczowa – Koniecpol. Ciężko ranny spłonął w uszkodzonym na skutek ostrzału samolocie PZL 23 Karaś – w trakcie awaryjnego lądowania na lotnisku polowym w Kamieniu. Pochowany został na cmentarzu wojskowym w Radomiu. W miejscu katastrofy samolotu znajduje się drewniany krzyż ze stosowną inskrypcją.

Krzyż z tablicą upamiętniającą miejsce, gdzie poległ pchor. Alfons Buko

Krzyż upamiętniający walki polskich żołnierzy w Suskich Lasach we wrześniu 1939 roku – ufundowany przez miejscowych leśników w 1990 roku

Niebawem we wszystkich tych miejscach, w uroczystość Wszystkich Świętych, zapłoną znicze, a my w zadumie i ciszy oddamy cześć poległym i w modlitewnym skupieniu polecimy ich dusze Bogu. ● Sucha, październik 2018 roku Opracował: Łukasz Brodziak Współpraca: Magdalena Brodziak, Hubert Olszewski, Daniel Cierpisz Autorzy opracowania składają podziękowania dla Ks. Kan. Artura Hejdy – Proboszcza parafii Białobrzegi za okazane wsparcie oraz umożliwienie wglądu w parafialne księgi zmarłych..

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


40

oświata przedszkola podwójne święto 20 września w naszym przedszkolu obchodziliśmy 5. urodziny Jasia i Małgosi oraz Ogólnopolski Dzień Przedszkolaka. Tego dnia dzieci wspólnie odśpiewały hymn przedszkola, a placówkę odwiedzili bohaterowie bajki: Jaś, Małgosia oraz znana wszystkim i nie bardzo lubiana przez dzieci Baba Jaga. Przedszkolaki uczestniczyły we wspólnej zabawie, konkursach i grach zespołowych. Bawiły się balonami, tańczyły i śpiewały. Nie zabrakło uśmiechu i radości. Było wesoło i kolorowo. Na zakończenie wszystkie dzieci w koszulkach z logo przedszkola, z balonikiem w ręku, kolorowym korowodem ruszyły pod Urząd Miasta i Gminy na spotkanie z burmistrzem Adamem Bolkiem. Idąc za słowami Janusza Korczaka: „Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat” – życzymy wszystkim dzieciom, aby uśmiech gościł na ich twarzach nie tylko od święta, lecz każdego dnia.

Teatrzyk

26 września Teatr Artystyczny Prekursor z Krakowa zagościł w naszym przedszkolu. Tym razem główny bohater – Ryś Ryszard Chronicki zwrócił uwagę Małych Widzów na ewentualne niebezpieczeństwa, z którymi mogą się zetknąć podczas codziennych powrotów do domu. Chodziło o wyczulenie uwagi dzieci na zagrożenia, związane z ruchem drogowym, jak również o zagrożenia dotyczące rozmów z obcymi. Na podstawie bezpośrednich przykładów wplecionych w kanwę widowiska, aktorzy pokazali dzieciom, jak zachować się, gdy ktoś obcy puka do drzwi domu, co zrobić, gdy nieznajomy zaczepia dziecko na ulicy itp. W ten sposób aktorzy chcieli nauczyć dzieci asertywności w ewentualnych kontaktach z niebezpiecznymi osobami i sytuacjami życiowymi.

Dzień chłopaka W ty dniu szczególnym września trzydziestego, Witamy serdecznie chłopaka każdego. Dzisiaj święto Wasze, dzień prezentów, życzeń, Innych przyjemności już nawet nie zliczę. 30 września to doprawdy wyjątkowa data w kalendarzu! Na całym świecie, wszyscy chłopcy – starsi oraz młodsi – obchodzą swoje wielkie święto! Nie inaczej było w naszym przedszkolu! Już od samego rana dało się wyczuć odświętną atmosferę! Po przybyciu do przedszkola na głowie każdego chłopca pojawiła się piękna korona, kapelusz oraz mucha. Dziewczynki wraz z wychowawczyniami odśpiewały uroczyste „Sto lat” i złożyły bohaterom dnia najserdeczniejsze życzenia! Po słodkim poczęstunku zaproszono wszystkie dzieci do wspólnej zabawy w grupach przy pląsach muzyczno-ruchowych oraz konkurencjach sportowych. Wierzymy, że tegoroczny Dzień Chłopaka na długo pozostanie we wspomnieniach! ● Ewa Piątkowska B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


szkoły podstawowe 41

Pogadanka. Akcja segregacja!

Akcja Segregacja! 2 x więcej, 2 x czyściej”

Od 1994 roku w Polsce prowadzona jest akcja: „Sprzątanie świata – Polska – razem możemy więcej!”. Promuje czystość, zachęca do nieśmiecenia, edukauje jak gospodarować odpadami, inicjuje działania, dzięki którym zmniejszy się negatywny wpływ człowieka na środowisko. Tegoroczna 25. akcja miała na celu wspomaganie selektywnej zbiórki odpadów. Publiczna Szkoła Podstawowa w Suchej we współpracy z Fundacją Nasza Ziemia i z Zakładem Usług Komunalnych w Białobrzegach podjęła się dwóch wyzwań: Wyzwanie 1 NIEBIESKIE „Akcja – segregacja!” – kampania informacyjna oraz Wyzwanie 2 ZIELONE „Zbieramy – sprzątamy – nie śmiecimy”. 21 września uczniowie naszej szkoły wzięli udział w XXV jubileuszowej akcji Sprzątania Świata pod hasłem: ,,Akcja Segregacja! 2 x więcej, 2 x czyściej”. Tego dnia porządkowaliśmy wybrane ulice miejscowości Sucha: Białobrzeską aż do granicy miasta, Leśną, Parkową, Kasztanową, Szlachecką, ścieżkę leśną k/szkoły, drogę leśną prowadzącą na Guzol, plac zabaw dla dzieci przy ulicy Szlacheckiej. Najmłodsi porządkowali teren boiska i placu zabaw wokół szkoły. W przeprowadzonej akcji uczestniczyło ponad 200 uczniów i przedszkolaków z naszej placówki pod opieką 19 nauczycieli. Następnie pracownicy ZUK w Białobrzegach uprzątnęli wypełnione worki. Bardzo dziękujemy za pomoc w realizacji zadania. Było to jedno z wyzwań podjętych w ramach współpracy z Fundacją Nasza Ziemia. W poniedziałek 24 września uczniowie klasy VIII przeprowadzili spotkanie dla dzieci przedszkolnych i uczniów klas I-III na temat selektywnej zbiórcki odpadów. Przedszkolaki i młodsze dzieci dowiedziały się, dlaczego segregacja śmieci jest tak ważna, co dzieje się z odpadami i jak je można wykorzystać oraz co oznacza słowo „recykling”. Starsi koledzy zaprezentowali młodszym ilustracje przedstawiające czyste środowisko i opowiedzieli o prawidłowej segregacji odpadów. Potem przyszedł czas na działania praktyczne. Wszystkie dzieci poradziły sobie z segregowaniem odpadów do odpowiednio oznaczonych pojemników. Wizyta starszych kolegów pozwoliła dzieciom wzbogacić swoje wiadomości i słownictwo. Słowo „recykling” jest znane każdemu uczniowi Publicznej Szkoły Podstawowej w Suchej. Celem spotkania „Akcja – segregacja 2 x więcej, 2 x lepiej” przeprowadzonego we wszystkich klasach było zwrócenie uwagi każdemu dziecku od przedszkolaka do ósmoklasisty na fakt, że plastikowe, papierowe i szklane odpady to cenny surowiec. Dzięki recyklingowi może on zostać wykorzystany do produkcji wielu przedmiotów codziennego użytku, takich jak ubrania czy meble. W ramach Wyzwania 2 – ZIELONEGO„Zbieramy – sprzątamy – nie śmiecimy”, Pani Małgorzata Siek przeprowadziła zbiórkę niepotrzebnych telefonów komórkowych. Wspólnie udało nam się zebrać aż 52 telefony, które zostały przekazane do Fundacji Nasza Ziemia. Środki pozyskane dzięki podarowanym fundacji telefonom przeznaczone będą na realizację prowadzonego przez Fundację Nasza Ziemia programu Zielona Stopa Filantropa, którego celem jest modernizacja sprzętu AGD w placówkach służących dzieciom lub osobom starszym oraz promowanie i zwiększanie efektywności energetycznej. Dziękujemy za pomoc w realizacji tego zadania. ● B. Pośnik, R.Sułek B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

Sprzątanie świata

Konsument i jego prawa 2 października po raz pierwszy w naszej szkole gościliśmy Powiatowego Rzecznika Konsumentów Panią Marię Walasik. W ramach wiedzy o społeczeństwie, uczniowie klasy ósmej wzięli udział w zajęciach dotyczących konsumentów i ich praw. Podczas spotkania poruszano szereg zagadnień, między innymi: kto jest konsumentem w świetle przepisów, jakie ma prawa, co to jest rękojmia, jakie uprawnienia daje nam gwarancja, tryb dochodzenia roszczeń oraz jakie są przepisy odnośnie zakupów przez Internet. Dowiedzieliśmy się też, jak szeroki zakres zadań ma Powiatowy Rzecznik Konsumentów. Korzystając z wiedzy i doświadczenia Pani Marii Walasik otrzymaliśmy szereg wskazówek dotyczących kształtowania świadomości konsumenckiej. Pozycja konsumenta na rynku jest bowiem ściśle powiązana z jego znajomością prawa, dostępem do informacji i edukacją konsumencką. Niezależnie od spraw, jakie nas pochłaniają, powinniśmy poznać lub przynajmniej umieć znaleźć podstawowe regulacje prawne, które nas dotyczą. Warto też mieć świadomość, do kogo można zwrócić się o pomoc. Kierujemy serdeczne podziękowania dla Pani Marii Walasik, Powiatowego Rzecznika Konsumentów, za przeprowadzenie ciekawych zajęć, przekazanie ważnych informacji oraz udzielenie cennych wskazówek młodym konsumentom. ● B. Woźniakowska


42

oświata

szkoły podstawowe

Nasza szkoła jest wesoła

Nasza szkoła jest wesoła… Swego czasu pewien młody piosenkarz śpiewał o szkole: „Wesoła szkoła to ja i ty, ważniejsi może niż ten wzór na stożek. Wesoła szkoła to nie liczba π „pi”, to do kwadratu my!” („Wesoła szkoła” wyk. Krzysztof Antkowiak) Uczniowie i nauczyciele Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Białobrzegach nie muszą śpiewać piosenek, żeby przenieść się do wesołej szkoły. My, wcale nie smutni, każdego dnia przychodzimy po naukę i do pracy. A jeden raz do roku, w każdą trzecią niedzielę września, wspólnie z Rodzicami i przyjaciółmi szkoły, bawimy się, biorąc udział w Festynie Rodzinnym „Nasza szkoła jest wesoła”. W tym roku 16 dzień września przyniósł wszystkim uczestnikom festynu wiele niespodzianek i radości, o których przygotowaniu wcześniej pomyśleli nauczyciele działający w Stowarzyszeniu JEDYNKA KEN. Program otworzyły występy artystyczne uczniów naszej szkoły. W swoich prezentacjach przygotowanych pod opieką wychowawców zaprezentowali wysoki poziom artystyczny, za co otrzymali

gromkie brawa. Dużym zainteresowaniem cieszyły się: loteria fantowa, stoiska z przysmakami i lodami, konkurs wędkarski, zawody sportowe. Po raz pierwszy dzieciaki konsumowały festynowy pop – corn. Tak jak w poprzednich latach działał punkt honorowego krwiodawstwa. Chętni krwiodawcy podzielili się najcenniejszym darem. Krew oddało 21 osób – łącznie 9,45 litra. Dziękujemy! Kwota tegorocznej zbiórki publicznej przeznaczona będzie na zakup sprzętu dydaktycznego. Po raz piąty okazało się, że nasz festyn rodzinny integruje społeczność lokalną, otwiera dobre serca mieszkańców, budzi hojność ludzi, którzy swoimi darowiznami wspierają działalność szkoły. Organizatorzy składają serdeczne podziękowanie wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do podniesienia atrakcyjności festynu. Kwota z festynu 13 252,85 zł (w tym 9 602,85 zł zbiórka publiczna i 3 650 zł wpłaty na konto stowarzyszenia) PS. Z ogromną przykrością odkładamy (do następnego września) do lamusa słowa Marii Konopnickiej wyjęte z wiersza „W szkole”: „Ej ty szkoło, nudna szkoło! Wcale w tobie niewesoło…” ● Magdalena Bąk B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


43

Projekt Erasmus+

„ Ślubuję uroczyście …”

11 października 2018 roku to pamiętna data dla pierwszoklasistów Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Białobrzegach. W tym dniu odbyło się uroczyste ślubowanie uczniów klas pierwszych połączone z akademią z okazji Dnia Nauczyciela. Ślubowanie składali uczniowie i uczennice z czterech klas: Ia, Ib, Ic i Id pod opieką wychowawczyń: Teresy Szaruch, Małgorzaty Jaszczyk, Marzeny Stawiarskiej, Elwiry Woźnej oraz nauczyciela wspomagającego Eweliny Miziołek. Do tego ważnego dnia pierwszoklasiści przygotowywali się kilka tygodni, by wszystkim udowodnić, że nie są już przedszkolakami, lecz prawdziwymi uczniami. Uroczystość rozpoczęła się wprowadzeniem pocztu sztandarowego i odśpiewaniem hymnu szkoły. Następnie pani dyrektor powitała licznie zgromadzonych gości: przedstawicieli władz samorządowych, księdza proboszcza, rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły oraz głównych bohaterów uroczystości – uczniów klas pierwszych. Przewodnicząca samorządu uczniowskiego w imieniu uczniów na ręce pani dyrektor złożyła wszystkim nauczycielom życzenia z okazji ich święta. Po przemówieniach i życzeniach, w niezwykle podniosłej atmosferze nastąpiło uroczyste ślubowanie pierwszoklasistów. Składając ślubowanie na sztandar szkoły, pierwszoklasiści zobowiązali się uczyć pilnie, dbać o dobre imię szkoły, szanować nauczycieli, koleżanki i kolegów. Po złożeniu przyrzeczenia zostali pasowani specjalnym ołówkiem przez dyrektor Jolantę Plesiewicz oraz wicedyrektorki Elżbietę Siedlecką i Małgorzatę Jaszczyk na pełnoprawnych uczniów naszej szkoły. Następnie przedstawiciele klas pierwszych pod opiekę p. Eweliny Miziołek udali się pod pomnik nauczycieli pomordowanych w czasie drugiej wojny światowej znajdujący się przed budynkiem szkoły, gdzie złożyli wiązankę kwiatów. Na część artystyczną uroczystości złożyły się wiersze i piosenki oraz popisy taneczne pierwszoklasistów, które spotkały się z bardzo ciepłym przyjęciem widowni. Małych artystów uhonorowano gromkimi brawami. Na zakończenie uroczystości uczniowie otrzymali od wychowawców pamiątkowy "Akt Pasowania na Ucznia". Po zakończeniu oficjalnej uroczystości był jeszcze czas na pamiątkowe zdjęcia klas pierwszych. Ten dzień na długo pozostanie pierwszakom w pamięci. ● Małgorzata Jaszczyk B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

w Publicznej Szkole Podstawowej nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Białobrzegach W październiku 2017 roku został złożony wniosek do projektu Erasmus+ w ramach sektora Młodzież w terminie R3. Projekt nosi tytuł „Sport at ease” (Sport na luzie). W grudniu 2017 roku Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji – Narodowa Agencja Programu Erasmus+ poinformowała nas o zatwierdzeniu naszego wniosku do realizacji. Złożony wniosek uzyskał bardzo dużo punktów, a maksymalna przyznana kwota dofinansowania wynosi 12767€. W projekt zaangażowane będą osoby w wieku 13 – 16 lat, które rozwijają swoje zainteresowania w ramach edukacji pozaformalnej. Naszym partnerem jest szkoła ponadpodstawowa z Malty. Celem obu organizacji biorących udział w projekcie jest wsparcie 30 osób w zrealizowaniu ich wspólnego pragnienia – spotkania się i rozwijania własnych umiejętności językowych i sportowych. O szczegółach wizyty zaplanowanej na 22 – 29 października poinformujemy w następnym numerze gazety. ● Koordynator Katarzyna Pecelt

HISTORIONAUCI

Poszukujemy śladów powstania styczniowego na ziemi białobrzeskiej! Uczniowie Koła Obywatelskiego działającego przy naszej szkole przystąpili do programu edukacji historycznej realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z HISTORIA: POSZUKAJ, programem edukacyjnym Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Lubimy słuchać historii – jest jeden warunek: muszą być dobrze opowiedziane. W programie HISTORIONAUCI uczniowie poznają historię poprzez szczegół. Punktem wyjścia jest obiekt muzealny, u nas szabla i zdjęcie z Archiwum Parafii Białobrzegi, które pochodzą z okresu 1795 – 1921. Zadaniem młodzieży jest opowiedzenie historii tych obiektów w interesujący sposób. Kolejnym zadaniem będzie stworzenie własnej narracji o wybranym obiekcie. I tu zaczyna się fascynująca detektywistyczna przygoda: tropienie śladów, szukanie powiązań, zadawanie pytań i szukanie na nie odpowiedzi. ● Marta Wójcik-Marzec


44

oświata

publiczne gimnazjum

Człowieczy los – obchody Dnia Sybiraka w Publicznym Gimnazjum im. J. Kochanowskiego w Białobrzegach

Obóz sportowy w Lubawie

W dniach 10-15 września 2018 roku uczniowie klasy sportowej IIId Publicznego Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Białobrzegach wzięli udział w obozie sportowym w Lubawie. Codziennie rozpoczynaliśmy dzień porannym rozruchem prowadzonym przez panią Iwonę Zelgę. Pod bacznym okiem pani Grażyny Kujawiak uczestniczyliśmy w zajęciach sportowych z piłki nożnej, siatkowej i koszykowej. Czasu wolnego nie mieliśmy wiele, ale znaleźliśmy wolne chwile na spacery po rynku Lubawy i pięknym parku, który znajdował się blisko naszego ośrodka. Wszyscy mile wspominamy ten wspaniały czas. Dziękujemy wszystkim za zaangażowanie w organizację obozu oraz przyjemną atmosferę panującą podczas całego wyjazdu. ● Uczniowie klasy sportowej Obóz sportowy w Lubawie

„Człowieczy los..”

Obchody Dnia Sybiraka w Gminie Białobrzegi rozpoczęły się wieczorem 17 września uroczystym Apelem Poległych. Na placu przed kościołem pod wezwaniem Świętej Trójcy w Białobrzegach zebrali się mieszkańcy, władze i „Sybiracy”, aby oddać hołd poległym za wolną Ojczyznę. Odczytano Apel poległych i pomordowanych. Oddano cześć matkom, które złożyły ofiarę życia za naszych bohaterów. Następnego dnia, we wtorek w Publicznym Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Białobrzegach, młodzież ze szkół gminy Białobrzegi oraz mieszkańcy spotkali się z ocalałymi ze zsyłki na Sybir: księdzem Florianem Rafałowskim, Panem Jerzym Łopuszyńskim, Panem Tadeuszem Kundziczem, Państwem Aliną i Józefem Przybyłami. Bohaterowie tego wydarzenia podczas rozmów ze sobą wymieniali informacje i dzielili się wrażeniami. Może ksiądz Florian Rafałowski rozpozna swojego ojca na przedwojennym zdjęciu, które przyniósł pan Tadeusz Kundzicz? Jest to bardzo prawdopodobne, gdyż ich ojcowie pracowali w tym samym rejonie. Pan Tadeusz Kundzicz opowiedział o okrutnej chwili aresztowania, transporcie, ciężkiej pracy dzieci, tułaczce i powrocie do Polski. Historię młodego harcerza, a następnie żołnierza Armii Krajowej w okresie okupacji, opowiedział Pan Jerzy Łopuszyński. Mówił również o pracy w tajdze przy wycince drzew i powrocie do Ojczyzny oraz zdjęciu z ręcznikiem zamiast szalika – ale wyjątkowym, gdyż dostał go od matki, będąc jeszcze w obozie w Rembertowie przed transportem. Ksiądz Florian Rafałowski wspominał pobyt za Kaukazem i trudy życia obok mieszkańców Kazachstanu. Tam też rozpoczęła się jego droga życiowa przyszłego księdza. Pan Józef Przybyła został wywieziony z rodzeństwem i matką. Spośród jedenaściorga dzieci tylko troje przeżyło ten okrutny czas. Młodzież czytała fragmenty wspomnień nieżyjących już Państwa Ryszarda i Marianny Gregier oraz Pana Edwarda Borysiewicza. Czas zaciera ślady, ale ta żywa lekcja historii pozostanie na zawsze w pamięci młodzieży. Dzieciństwo spędzone z dala od domu w biedzie, o głodzie i chłodzie i tęsknotę za Ojczyzną, domem, normalnym dzieciństwem, normalnym życiem... Młodzież wręczyła kwiaty, symboliczne serduszka i podziękowania od władz gminy i powiatu za ofiarę poniesioną, abyśmy mogli żyć w wolnej Ojczyźnie. Projekt „Człowieczy los..” realizowany jest w ramach Programu Działaj Lokalnie 2018 przez Stowarzyszenie „Razem dla dzieci” i młodzież PG im. J. Kochanowskiego w Białobrzegach. ● Bożena Nowakowska B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


„Siódemka” 45

Uczniowie „Siódemki” podczas lekcji muzealnej na Majdanku, 18.09.2018 r., zdjęcie © Milena Sobania

Lekcja historii oraz pokazy fizyczne

We wtorek, 18 września uczniowie klasy trzeciej Niepublicznej Szkoły „Siódemka” w Białobrzegach udali się pod opieką swoich wychowawców i nauczycieli na wycieczkę edukacyjną do Lublina. W godzinach przedpołudniowych, tuż po przybyciu na miejsce, uczniowie uczestniczyli w lekcji muzealnej w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku. Wizyta w muzeum stanowiła kontynuację cyklu edukacji historycznej. Ci sami uczniowie w czerwcu ubiegłego roku szkolnego uczestniczyli w lekcji na terenie największego niemieckiego obozu zagłady w Oświęcimiu i Brzezince. Po lekcji muzealnej uczniowie przejechali na UMCS na Pokazy fizyczne, które w tym roku realizowane były w blokach tematycznych: „Błękitna Planeta”, „Świat i oko”, „Fizyka latania” oraz „Fizyka zabawek”. Zatem podczas tego wyjazdu usatysfakcjonowani zostali zarówno humaniści – miłośnicy historii, jak też umysły ścisłe – fani fizyki. ● Tekst i foto: Milena Sobania

Uczniowie „Siódemki” podczas Pokazu fizycznego na UMCS, 18.09.2018 r., zdjęcie © Milena Sobania

RAJD NA POWITANIE SZKOŁY

21 września powitał nas słonecznym porankiem – uczniowie Niepublicznej Szkoły Podstawowej „Siódemka” ruszyli na długi pieszy spacer – „Rajd na powitanie szkoły”. Żegnali lato. Przy doskonałej pogodzie, leśna wędrówka połączona z nieoczekiwanym grzybobraniem oraz perspektywa smakowitej pieczonej kiełbasy, wprawiły wszystkich w dobry humor. Żarty, rozmowy, wspólne zabawy, jednym słowem: poznawaliśmy się! Wielu niezapomnianych wrażeń dostarczyły nam mini zawody sportowe, w których rywalizowaliśmy z koleżankami i kolegami. Zdrowa konkurencja, świetny doping i nagroda główna – „niepytajka” dla zwycięskiej klasy – to podsumowanie tego wesołego piątku. ● Uczniowie Niepublicznej Szkoły Podstawowej „Siódemka” B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

"Rajd Na Powitanie Szkoły", 21.09.2018 r., zdjęcie © Uczniowie SP „Siódemka”


46

oświata

liceum ogólnokształcące

Warszawski Salon Maturzystów "Perspektywy"

Uczniowie klas trzecich już teraz myślą o maturze. Wiedzą, że najlepszym dowodem ich dojrzałości będzie poważne przygotowanie się do majowych egzaminów. Udział w codziennych zajęciach w szkole oraz systematyczna nauka w domu pozwolą im dostać się na wymarzony kierunek studiów na takiej uczelni, którą sami wybiorą. W podjęciu decyzji pomagała im wizyta w Auli Głównej Politechniki Warszawskiej na Salonie Maturzystów, organizowanym przez wydawnictwo Perspektywy. Nasi licealiści 13 września brali tam udział w wykładach i spotkaniach z ekspertami Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej oraz przedstawicielami uczelni polskich i zagranicznych. Trzymajcie kciuki, aby trzecioklasistom udało się dobrze zorganizować czas przeznaczony na naukę i zdać maturę na 100%! ● Marianka Kośla, kl. IIIA

Warszawski Salon Maturzystów „Perspektywy”, zdjęcie © Marianka Kośla

Wrześniowe spotkania z rodzicami

Zwykło się mawiać, że dobry początek to połowa sukcesu. W Liceum Ogólnokształcącym im. Armii Krajowej w Białobrzegach modyfikuje się owo porzekadło: podstawą sukcesu jest dobra organizacja. W myśl tej idei w czwartym tygodniu nauki dyrekcja oraz wychowawcy spotkali się z rodzicami uczniów wszystkich klas. Podczas części ogólnej dyrektor Iwona Śliwa przedstawiła priorytety w pracy szkoły w poszczególnych oddziałach – 27 września rodzice uczniów klas trzecich zostali wprowadzeni w specyfikę egzaminu dojrzałości, 26 września rodzice klas drugich zapoznani zostali ze szczegółami przedmiotów realizowanych na poziomie rozszerzonym, zaś 25 września 2018 r. rodzice uczniów klas pierwszych poznali wychowawców swoich dzieci, którzy zaprosili ich na spotkania indywidualne w klasach, gdzie szczegółowo omówili koncepcję pracy wychowawczej na ten rok szkolny. Dziękujemy Państwu za przybycie i serdecznie zapraszamy na kolejne spotkania. Będzie można porozmawiać z nauczycielami. Harmonogram wywiadówek znajduje się na stronie internetowej szkoły. Zachęcamy do współpracy! ● Milena Sobania

Pokazy z fizyki i lekcja historii w obozie zagłady na Majdanku 18 września młodzież Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Białobrzegach, pod opieką swoich wychowawców i nauczycieli, udała się do Lublina.

Na UMCS uczniowie uczestniczyli w pokazach zatytułowanych: „Błękitna Planeta”, „Świat i oko”, „Fizyka latania” oraz „Fizyka zabawek”. Przed pokazami fizycznymi uczniowie uczestniczyli w lekcji w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Od roku 1953, obecnie corocznie we wrześniu, Instytut Fizyki UMCS oraz Oddział Lubelski Polskiego Towarzystwa Fizycznego organizują Pokazy z fizyki. Jest to impreza o najdłuższej tradycji w kraju wśród sobie podobnych. Pokazy są przeznaczone głównie dla uczniów, nauczycieli, a także dla wszystkich innych osób zainteresowanych fizyką. Ideą pokazów jest popularyzacja fizyki i pomoc w jej nauczaniu poprzez prezentację tematycznie dobranych, interesujących, a nieraz wręcz fascynujących eksperymentów. Pokazywane są zarówno eksperymenty trudne lub niemożliwe do wykonania w warunkach szkolnych, jak również takie, które przy pomocy najprostszych środków można powtórzyć w domu. Każdego roku, w atmosferze wspólnej zabawy z fizyką, pokazy w Instytucie Fizyki ogląda ponad 20 tysięcy widzów. W tym roku w gronie odbiorców prezentacji fizycznych znalazła się około stuosobowa grupa uczniów klas z rozszerzonym programem nauczania fizyki. ● Milena Sobania

Licealiści na wykładach matematycznych

13 i 14 września Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej zorganizował IV Dzień Popularyzacji Matematyki. Tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem „Matematyka dla Informatyki”. Stanowiła część obchodów jubileuszu 70. lat polskiej informatyki. W pierwszym dniu obchodów – 13 września uczniowie klas matematycznych Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Białobrzegach mogli skorzystać z bogatej oferty zajęć matematycznych, które czekały na nich na wydziale MINI (Matematyki i Nauk Informacyjnych). Wszyscy mieli możliwość wzięcia udziału w zajęciach wcześniej przez siebie wybranych, związanych z zastosowaniami matematyki, szczególnie w informatyce. Obok wykładów dla matematycznych erudytów, znalazły się w programie takie, które mówiły o mniej lub bardziej zaawansowanych zastosowaniach oraz takie, które pokazały matematykę jako rodzaj intelektualnej rozrywki. Dopełnieniem oferty wykładów były warsztaty. Uczestnicy mogli sami niemal namacalnie dotknąć matematycznych zjawisk w laboratorium komputerowym lub sali ćwiczeniowej. Organizatorzy przekonywali uczestników, że matematyką można świetnie się bawić. Zajęcia odbyły się w gmachu Wydziału Matematyki i Nauk Informacyjnych PW. ● Uczniowie klasy IIIC B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


47

zdjęcie © Piotr Napieraj

Święto Szkoły – Dzień Podziemnego Państwa Polskiego dziś i 20 lat temu To nie jest tak, że historia ma swój bieg i odchodzi w niepamięć. Narodowa pamięć jest dobrem najwyższym, a my mamy obowiązek ją pielęgnować. W dniu Święta Szkoły – 27 września 2018 roku społeczność szkolna – uczniowie, nauczyciele oraz zaproszeni goście: ks. proboszcz Artur Hejda, wicestarosta Ireneusz Gumowski, burmistrz Adam Bolek, przedstawiciel białobrzeskiego Oddziału Światowego Związku Żołnierzy AK Stanisław Pękacki oraz emerytowani przedstawiciele grona pedagogicznego zgromadzili się przy pomniku, na dziedzińcu szkoły, by wspólnie uczestniczyć w obchodach Dnia Podziemnego Państwa Polskiego. Miejsce tegorocznego spotkania, przy pomniku na placu szkolnym, nie było przypadkowe, bowiem w tym roku przypada również 20. rocznica nadania szkole szczytnego imienia – Armii Krajowej. Idea zrodziła się 19 października 1996 roku, zaś 25 kwietnia 1998 roku miała miejsce uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej z nazwiskami nauczycieli prowadzących tajne nauczanie oraz poświęcenie sztandaru podczas uroczystej mszy świętej celebrowanej przez śp. ks. dr. Edwarda Materskiego. Punktem kulminacyjnym ówczesnej uroczystości było odczytanie aktu nadania imienia Armii Krajowej i przekazania przez absolwentów Liceum Ogólnokształcącego sztandaru na ręce dyrektora szkoły – Bohdana Suchowskiego. Następnie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci żołnierzy Armii Krajowej, nauczycieli i organizatorów tajnego nauczania podobwodu w BiaB i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018

łobrzegach, kryptonim „Bory”. Dokonali jej najbliżsi z rodzin widniejących na tablicy: Zofia Chaładaj – córka Filipa Pająka i Barbara Borowiecka – córka Józefa Pękackiego. Po części oficjalnej rozpoczęto wbijanie gwoździ w drzewce sztandaru. Licznych fundatorów pamiątkowych gwoździ reprezentował Ryszard Krzesiński – przewodniczący komitetu organizacyjnego tej uroczystości oraz członkowie w osobach: Leon Barszcz, Dariusz Bąk, Zdzisław Doleżyński, Aleksandra Duranc, Stanisława Leksińska, Krystyna Krzesińska, Zofia Miecznikowska, Elżbieta Oszajca, Urszula Ways. Bezsprzecznie była to uroczystość wielopokoleniowa o dużym wydźwięku patriotycznym. Stanowiła ukoronowanie pragnień wielu osób, stając się ważną datą w historii liceum i miasta. Oprawę artystyczną tegorocznej uroczystości zaprezentowali uczniowie klasy IIB oraz IIc przygotowani przez Panią Anetę Pastuszkę. Delegacje przedstawicieli władz, nauczycieli i uczniów złożyły kwiaty przy pomniku upamiętniającym nauczycieli tajnego nauczania, zaś przedstawiciele klas pierwszych uroczyście ślubowali na sztandary w obecności gości, którzy w krótkich wystąpieniach skierowali kilka ciepłych słów do zgromadzonych. ● Licealiści


48

oświata

zespół szkół ponadgimnazjalnych

Nasi Bohaterowie 3 września podczas uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego 2018/2019 społeczność Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych uczestniczyła w wyjątkowym wydarzeniu. Nauczycielka naszej szkoły, Pani Marlena Stolarczyk otrzymała z rąk Prezesa PCK Pana Stanisława Kośli medal PCK za zasługi dla honorowego krwiodawstwa. Pani Marlena od wielu lat aktywnie działa na rzecz honorowego krwiodawstwa. Organizuje w naszej szkole akcje poboru krwi. Honorowych krwiodawców w naszej szkole jest wielu. O tym, jak cennym darem jest krew nie trzeba nikogo przekonywać. Drugim szczególnym wydarzeniem tej uroczystości było wręczenie przez prezesa WOPR Białobrzegi – Tomasza Tomczyńskiego wyróżnienia uczniowi naszej szkoły – Dawidowi Kwiatkowskiemu. W czasie wakacji Dawid uratował z Pilicy pięć tonących osób. List gratulacyjny za odważną postawę Dawida otrzymała także dyrektor Iwona Matysiak. W naszej szkole propagowane są najwyższe wartości, dlatego tak bardzo cieszy fakt, że wśród nas są tacy bohaterowie. ● Magdalena Marchewka

Prezes PCK Stanisław Kośla wręcza Medal „Za Zasługi dla Honorowego Krwiodawstwa” Marlenie Stolarczyk, zdjęcie © Krzysztof Harwacki

Prezes WOPR Białobrzegi – Tomasz Tomczyński wręcza wyróżnienie uczniowi Dawidowi Kwiatkowskiemu oraz list gratulacyjny dyrektor Iwonie Matysiak za odważną postawę Dawida, zdjęcie © Magdalena Marchewka

profesjonalni

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Białobrzegach realizuje projekt „Profesjonalni na europejskim rynku pracy” w ramach programu operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, na kwotę: 644.786,02 zł (150.000 €). Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizacja projektu ruszyła w sierpniu 2018 i potrwa do lipca 2020 roku. W ramach tego projektu 55 uczniów technikum, kształcących się w zawodach: technik informatyk, technik hotelarstwa, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik logistyk i technik ekonomista ma możliwość rozwijania umiejętności zawodowych w przedsiębiorstwach o wysokim standardzie i wymiarze europejskim. Projekt został opracowany przez Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych przy współpracy z partnerem zagranicznym Bragamob z Portugalii. W fazę realizacji wchodzi również drugi projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej, Erasmus+ pod nazwą „Ocalmy od zapomnienia”, który będzie realizowany przez kraje partnerskie: Polskę, Portugalię i Bułgarię w czasie 24 miesięcy. Koordynatorem projektu będzie strona polska, a kraje partnerskie będą ją wspierały w wybranych obszarach. Głównym celem projektu jest wzbudzenie szacunku do dziedzictwa kulturowego własnego regionu, poznanie kultury innych regionów, wymiana doświadczeń oraz nauka języków obcych. Jesteśmy przekonani o sukcesie w realizacji tych projektów, gdyż dają one szereg możliwości rozwoju, zarówno uczniom jak i nauczycielom. ● MM

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych otrzymał dotację na zakup do biblioteki nowości czytelniczych. Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa. Priorytet 3 ma na celu wzmocnienie i rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów przez promowanie i wspieranie rozwoju czytelnictwa wśród młodzieży, w tym zakup nowości wydawniczych. Włączenie placówki do programu przyczyni się do uatrakcyjnienia księgozbioru oraz wzmocnienia roli biblioteki w szkole. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych otrzymał dofinansowanie na kwotę 15 000 złotych (12 000zł kwota dotacji + 3 000 zł wkład własny organu prowadzącego). ● MM

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


mgok

49

zdjęcie © Janusz Woźniak

WRĘCZENIE NAGRÓD W KONKURSIE PLASTYCZNYM

„MOJA WAKACYJNA PODRÓŻ”

12 października w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Białobrzegach odbyło się wręczenie nagród w konkursie plastycznym „Moja wakacyjna podróż”. Na konkurs wpłynęło 185 prac w trzech kategoriach wiekowych: przedszkola, klasy I – III oraz klasy IV – VI (szkoły podstawowe). Nagrodzone i wyróżnione zostały prace, które zwróciły uwagę Komisji oryginalnym sposobem malarskiego obrazowania i samodzielnością wykonania. Nagrody wręczył dyrektor MGOK w Białobrzegach – Zygmunt Andrzej Łukomski. Laureaci otrzymali nagrody rzeczowe i dyplomy. Po wręczeniu nagród nasi milusińscy zostali zaproszeni na słodki poczęstunek. Komisja konkursowa w składzie: Elżbieta Bogumił – przewodnicząca, Małgorzata Chmielewska i Patrycja Płaskocińska nagrodziła i wyróżniła: Kategoria przedszkola I NAGRODA Hanna Łysakowska – Publiczne Przedszkole nr 2 im. Kubusia Puchatka w Białobrzegach II NAGRODA Kamila Andrzejewska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku (oddział przedszkolny) III NAGRODA Ewa Słonecka – Publiczne Przedszkole nr 2 im. Kubusia Puchatka w Białobrzegach WYRÓŻNIENIA: Helena Woźniak – Publiczne Przedszkole nr 2 im. Kubusia Puchatka w Białobrzegach Kacper Lewandowski – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Olkowicach (oddział przedszkolny) Kacper Witkowski – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku (oddział przedszkolny) Mikołaj Bednarek – Publiczne Przedszkole nr 2 im. Kubusia Puchatka w Białobrzegach B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

Alicja Bednarek – Publiczne Przedszkole nr 2 im. Kubusia Puchatka w Białobrzegach Hania Sikorska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku (oddział przedszkolny) Nikola Miniewska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. T. Kierzkowskiego w Promnie (oddział przedszkolny) Lena Boczek – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Starej Błotnicy (oddział przedszkolny) Kategoria klasy I-III szkoły podstawowe I NAGRODA Jolanta Karolak – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Starym Goździe II NAGRODA Kacper Jaskorzyński – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku III NAGRODA Dawid Zawisza – Publiczna Szkoła Podstawowa im. D. Czachowskiego w Stromcu WYRÓŻNIENIA: Aleksandra Nowak – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku Mateusz Wieczorek – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Starej Błotnicy Julia Durczyńska Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ojca Świętego Jana Pawła II

październik

2018

w Starej Błotnicy Natalia Sumińska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ks. K. Kniedziałowskiego w Dobieszynie Julia Filipczak – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Bs. Jana Chrapka w Starych Sieklukach Kategoria klasy IV-VI szkoły podstawowe I NAGRODA Wioletta Karolak – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Starym Goździe II NAGRODA Gabrysia Andrzejewska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku III NAGRODA Amelia Miniewska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. T. Kierzkowskiego w Promnie WYRÓŻNIENIA: Dominik Hołuj – Publiczna Szkoła Podstawowa im. Ks. K. Kniedziałowskiego w Dobieszynie Olga Sochaczewska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Starym Goździe Szymon Wieteska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku Weronika Federowicz – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku Weronika Kucharska – Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Pawła II w Bobrku Luiza Szatan – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Starym Goździe Nikola Krawczyk – Publiczna Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Starym Goździe Tomasz Witczak – Publiczna Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki w Podlesiu Dużym Gratulujemy i zapraszamy do udziału w kolejnych konkursach. ● Małgorzata Chmielewska


zdjęcia © Janusz Woźniak

50

B i a ł o b r z e s k a G a z e t a n r 10 ( 7 9 )

październik

2018


BG_10_2018.indd 51

10/30/18 1:11 PM


zdjęcia © Janusz Woźniak

BG_10_2018.indd 52

10/30/18 1:11 PM


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.