www.OnlineSahitya.com सन्त्रस्त आॉखाहरू (कथा सङ्ग्रह)
भातृका ऩोखये र
प्रकाशक जनभत प्रकाशन फनेऩा
(२०६१, चैत)
www.OnlineSahitya.com कृ तत
-
सन्त्रस्त आॉखाहरु (कथासङ्ग्रह)
कथाकाय - भातृका ऩोखये र
प्रकाशक - जनभत प्रकाशन फनेऩा, काभ्रे, पोन ०११-६६१५७३ सॊस्कयण ससिातधकाय
प्रथभ, वि.सॊ. २०६१ चैर -रेखकभा
कम्प्मुटय -श्रीकृष्ण फादे /केदाय के.सी. 'सुष्भेक' आियण
-सुन्त्दय फस्नेत
भुद्रण
-नेफर ु ा वऩन्त्टसस, फागफजाय
भूल्म
-टाइम्पस क्रिमशन, ऩुतरीसडक, पोन ०१-४४१००५९ -रु. १००/-
www.OnlineSahitya.com
सन्त्रस्त आॉखाहरुतबरका भातृका ऩोखये र प्रकाशन गनस ऩाउॉ दा धेयैरे कथा रेखेका छन ् । तय कथाभा मथाथस खो्न जानेका कथाकायहरु थोयै छन ् । ती थोयै कथाकायहरुभा नमाॉ ऩुस्ताका एकजना कथाकाय भातृका ऩोखये र दे खा ऩनस आएका छन ् । सभाजिाद मथाथसिादराई आफ्नो विचायको आदशस फनाएय कथाकाय हुनेहरु थोयै छन ् । तय तमनी मही क्रदशाततय उन्त्भुख कथाकाय हुन ् । कथाभा मुगको
तस्िीय खोज्न तमनी तल्रीन छन ् । ऩारहरुभा दे खाऩदै गये का कभी कभजोयीप्रतत तमनी सचेत छन ् । मही सचेतता नै तमनीतबर रुक्रकयहे को कथाकारयता हो । कथाकाय भातृका ऩोखये र कथाभा उत्ऩीक्रडत जनताप्रतत सहानुबूतत
याख्छन य शोषकहरुप्रतत घृणा ऩतन व्मि गनस तसऩारु छन ् । सन्त्रस्त आॉखाहरुका अतधकाॊश कथाहरुभा नेऩारी सभाजका द्वन्त्द्व य साभतमक स्ऩनदनहरुको सुन्त्दय प्रततवफम्पफ अतबव्मक्त बएको ऩाइन्त्छ ।
कथा रेखन कामस सजजरोजस्तो दे जखएऩतन ज्मादै गाह्रो कामस हो । कथाभा कथा नबएऩतछ कथाको केही अथस हुॉदैन । भातनसतबरको रृदमको आिाजराई कथा फनाइक्रदॉ दा प्रबािशारी कथा फन्त्छन ् । विश्वभा थोयैभार मस
कोटीभा याख्न तभल्ने कथाकायहरु छन ् । भातृका ऩोखये र मस्तै कोटीभा राग्न रुचाउने मुिा ऩुस्ताका एकजना सचेत कथाकाय हुन ् । भातनसको जीिनभा जीिन्त्तता खोज्न सोच्नु नै जीिनभा गततशीरता योज्नु हो ।
उदमऩुयभा जन्त्भेय काठभाडँभा कभस गनस आइऩुगेका कथाकाय भातृका ऩोखये ररे थुप्रै ढङ्ग्गभा सभाजऩयक ऩदचाहरु आपू सिम यहे य गनस खोजेका छन ् । विद्युत ् तयङ्ग्गहरुभा आपूराई सॉबाल्दै भनतबरका आस्थाहरुभा सफरता बदे
सभाजका क्रहतका रातग साक्रहत्म रेजखनुऩछस बन्त्ने सोच फोकेय कभसशीर यहॉ दै आएका तमनी साभाजजक चेतनारे ऩूणस सचेत साक्रहत्मकाय हुन ् । सन्त्रस्त आॉखाहरुभा सॉगातरएका धेयैजसो कथाहरु अॉध्मायाका विरुद्ध उज्मारो खोज्ने
चाहनाका बािधायाभा प्रिाक्रहत छन ् । कथाऩारहरु, कथाकथ्म, ऩरयिेश तचरणभा स्िाबाविकता व्मि बएका छन ् । एउटा नमाॉ माराभा प्रिेश गने भारतीको सङ्ग्कल्ऩ, छोयाको बाग्मभा हुने िगस-विबेद, तनणसमबरको याभरारको
भन, ऩजिभततय हुने अन्त्मामऩूणस घटना प्रसङ्ग्ग, याभनाथरे दे खेको हरयमो फत्तीको प्रकाश, सन्त्रस्त आॉखाहरुतबर दे खाऩये को भन तयङ्ग्ग, फहुदरभा हुने अविश्वास प्रस्ताि, ससिसाधायणरे बोग्न फाध्म ऩारयएको चुनािको भौसभ, पुटऩाथको कथा, विदे श जाने सोचका विरुद्ध भ मसयी पक्रकसएॉको अनुबि, हुतरमा खोज्दै क्रहॉ ड्ने प्रहयीको
भनोबािना, ऩरयतचत अतबनमभा बएको अतबमान हे येय तमनीतबरको कथाकारयताभा दे खाऩने प्रगततका जझल्का जझल्कीहरु स्भयण गनस सक्रकन्त्छ । कथा मारा सुन्त्दय फन्त्दै जाओस ् शुबकाभना छ ।
जनभत प्रकाशनको मो ४८ औँ कृतत हो । उदमऩुयका एकजना सक्रिम मुिा साक्रहत्मकाय भातृका
ऩोखये रद्वायातरजखत सन्त्रस्त आॉखाहरु कथासङ्ग्रह छा्न ऩाउॉ दा भनभत प्रकाशन खुसी अनुबि गदस छ ।
भोहन दि ु ार
जनभत प्रकाशन
२०६१ चैर २७, फनेऩा
www.OnlineSahitya.com
आफ्नै गोये टोको साऺी फस्दा सभाजराई ऩरयितसन गनस भेयो ऩतन केही बूतभका हुनऩ ु छस बन्त्ने फोधसक्रहत भैरे कथा रखनभा ऩाइरो याखँ ।
अरजका कथाहरु ऩढ्दा भराई राग्ने गथ्मास कथा साक्रहत्मको अत्मन्त्तै सफर य प्रबािकायी विधा हो । मसफाट
व्मवक्त, सभाज य िगसको सम्पफन्त्ध य अन्त्तयवियोधको तस्िीयराई याम्रयी जखच्न सक्रकन्त्छ य ऩतछल्रो ऩुस्ताका रातग एउटा सऺभ फाटोको सहज क्रकतसभरे सॊकेत गनस सक्रकन्त्छ । भेयो उद्दे श्म सत्म हो य भ त्मसराई आदय गछुस य
सत्मबन्त्दा फाक्रहयका कुयाहरुसॉग भेयो सयोकाय छै न । सत्म खोजीको त्मही तसरतसराभा भैरे कथा विधाराई माराको एउटा गोये टो फनाउन खोजेको हॉु ।
ितसभान सभम नमाॉ चेतना य ऩुयाना ऩयम्पऩयाका फीच चतरयहे को अन्त्तयवियोधको प्रसि ऩीडाको सभम हो । हाम्रो दे शभा पाटपुट घटनाहरु फाहे क सन्त्तानब्फे सारभा हाम्रा गाउॉ हरु उठे नन ्, सात सारभा उठे नन ्, छत्तीस सारभा ऩतन उठे नन ् य छमारीस सारभा ऩतन उठे नन ् । तय मततफेरा हाम्रा गाउॉ हरु प्रत्मऺ सङ्र्घष ्ााभा होतभन फाध्म
बएका छन ् । गाउॉ शोषण फुझ्न थारेको छ । अन्त्माम फुझ्न थारेको छ । भार्कसस, भाओतसे तुङ्ग्ग ऩतन ऩढ्न थारेको छ । ऩुयाना साभन्त्ती शोषणका जुइनाहरु गाउॉ फाट धभाधभ चुॉक्रडदै छन ् । तय ऩतन गाउॉ गरयफी, दभन य
अत्माचायको केकन्त्द्र फनेको फन्त्मै छ । भैरे केही कथाभा फदतरॉदै गये को गाउॉ को तस्फीय जखच्न अन्त्तसभसनरे नै
चाहे को हुॉ । एकादई ु केही कथाहरु फाहे क तमनीहरुको ऩरयिेश राभीण ऺेर नै हो । प्राम् जसो सफै कथाहरु वितबन्त्न ऩरऩवरकाभा प्रकातशत बइसकेका छन ् ।
भ बविष्मप्रतत ऩुणसत आशािादी छु । सभम य भान्त्छे राई विश्वास गनस नसर्कनेरे इततहासको मो कारखण्डप्रतत
न्त्माम गनस सर्कदै नन ् । कल्ऩनाको आधाय जीिनको िास्तविकताबन्त्दा टाढा नहोस ् बनेय भैरे धेयै ऩटक आपूराई सम्पहाल्ने कोतशस गये को छु । साभाजजक सभस्माहरुप्रतत सचेत य सजग नबइकन असर साक्रहत्मको तसजसना हुन सर्कदै न बन्त्ने कुयाभा भतबर कुनै क्रद्वविधा छै न । भ भाग गछुस साक्रहत्मभा हाम्रो सभमको प्राभाजणक स्िय हुनऩ ु छस
य फदतरॉदै गये को नमाॉ भूल्मको तस्फीय आउन सर्कनुऩछस । ऩतछ आएऩतछ भरामस राग्मो, सुरुका भेया कथाहरुतबर प्रशस्तै कभजोयीहरु छन ् । मो कभजोयीहरुराई ऩतछल्रो चयणभा उच्माउने प्रमत्न गये को छु ।
कथाहरु ऩढे य भन्त्तव्म रेजखक्रदने अरज साक्रहत्मकाय इस्भारी य विजम चातरसेप्रतत भ कृतऻताऩय्ाूिक आबाय व्मि गदस छु । साक्रहतम तसजसनाका रातग सभम उऩरब्ध गयाएय सहमोग ऩुयम ् ाउने जीिनसाथी अञ्जु य फक्रहनी
विभराराई ऩतन भैरे सम्पझनै ऩछस । प्रकाशनको भहत्िऩुणस जजम्पभेिायी उठाइक्रदने जनभत प्रकाशन य अरज साक्रहत्मकाय भोहन दि ु ार, प्रकाशनका रातग विविध सहमोग जुटाइक्रदने तभरहरु कुसुभ ऻिारी, फरबद्र बायती,
ऩुण्म तघतभये , बीभयाज कडरयमा, सी.फी. गड्तौरा य कबय क्रडजाइन फनाई सहमोग गनुह स ु ने टाइम्पस क्रिमशनका तभर श्री सुन्त्दय फस्नेतराई ऩतन भैरे बुल्नु हॉु दैन । अन्त्त्मभा, भ ती ऩाठकहरुराई धन्त्मिाद क्रदन्त्छु जसरे मी कथाहरु ऩढे य भेयो उद्दे श्मराई सहमोग ऩुयम ् ाउने छन ् ।
भातृका ऩोखये र
ठानागाउॉ - ४, थाभखकस, उदमऩुय
www.OnlineSahitya.com
एउटा नमाॉ मारा उसरे त्मसक्रदन घाॉसको बायी फोकेय आॉगनभा टे र्कदा ऩजिभ क्रदशाभा सूमक स ो ओयारो झये को यातो टाटोरे ऩाथीबया रेकको थुम्पको छुन खोज्दै तथमो । ऊ अतघअतघ घय आएकी तथई, गाईफस्तुराई ऩछाक्रड छाडे य । घाॉसको बायी आॉगनको क्रडरभा वफसाउन खोजी तय ठाउॉ ऩाइन । क्रडरभा गोदाफयी य भखभरी पूरका फोटहरूरे कोवऩरा हातरयहे का तथए । एक भनरे सोची – पूरका फोटहरू बाॉतचए ऩतन बाॉतचऊन ्, बायी क्रडरततय वफसाउॉ दा सजजरो हुन्त्छ । पेरय अको भनरे
सोची – त्मततका भेहनत गये य हुकासएका पूरहरू कसयी वफगाने ? उसरे आॉगनको फीचभा याखेको भकैको थाॉिोको आड तरएय घाॉसको बायी वफसाइस । नाम्परो था्राफाट तनकारेय ऩतछजल्तय पातरक्रदई य उठ्न खोजी । ऩक्रहरो ऩटक आजै उसरे धेयै थाकेको य गरेको भहसूस गयी । कुनै फस्तुको सहाया नतरई उठ्न सक्रकन य थ्माच्च बूईभा फसी । उठ्नराइस िरयऩयी रट्ठी खोजी तय केही बेक्रटन । य ऩतछजल्तय रम्पकेय थाॉिोको खाॉफो सभाउॉ दै उठी । उठ्न त उठी, काभहरू सफै रथातरङ्ग्ग छन ् । ऊ सोच्छे – एकतछनभा गाइसफस्तु गोठभा आइऩुग्छन ् । गोफय, बकायो सोहोनस फाॉकी नै छ । सोच्दासोच्दै उसको थाकेको शयीयसॉगै भन ऩतन ओइरामो । भाझघय साॉक्रहरीरे फोराउॉ दा भार ऊ झसङ्ग्ग बएकी तथइस । – –
गह्रं काभ नगय बनेको टे रयनस ् हगी ? के गनुस नगये य कसरे गरयक्रदन्त्छ ?
–
बन न रोग्नेराइस !
–
गाउॉ कसरे डु तरदे ओस ् !
–
हाभीरे त बन्त्ने भारै हो तॉराइस , मस्तो बायी जीउ तरएय जॊगरको काभ गछे स ् ।
जॊगरभै फीच ऩतरसस है ! यात ऩनस राग्मो । भ त आहारको ऩानी तरन क्रहॉ डेकी... साॉक्रहरी पत्पताउॉ दै ओयारो झयी । मततफेरा साॉक्रहरीसॉग बेटेय अरू कुया गनस ऩतन भन तथमो उसराइस । आफ्ना सभस्माहरूका फाये भा ऊ थोयै सॉग भार कुया गथॉ । रोग्नेसग ॉ बएका सहभतत–असहभततका कुयाहरू ऩतन ऊ साॉक्रहरीसॉग बन्त्थी ।
www.OnlineSahitya.com उसको नाभ भारती हो । झट्ट हे दास उसराइस कसैरे ऩतन तीन सन्त्तानकी आभा बनेय रख काट्न सर्कदै न । छोयो नजजन्त्भएको ठू रो ऩरयिायको काॉक्रहरी छोयीको रूऩभा ऊ हुक्रकसइस । धेयै छोयीको ऩरयिाय, फाफुरे नजजकैको केटो खोजेय ऩन्त्रै िषसको उभेयभा उसको वििाह गरयक्रदए ।
उसको सहभतत–असहभततको प्रश्नैै तथएन । उसको भाइतीको जस्तै तनम्पन आतथसक अिस्थाभा गुजिएको ऩरयिाय तथमो त्मो घय ऩतन । तनम्पन िगसको ब्राम्पहण ऩरयिायकी सदस्म बएकीरे अबािको जजन्त्दगीको फाये भा ऊसॉग थुप्रै अनुबतू तहरू तथए । मसयी नै क्रदनहरू िभश् वफत्दै गए । दाउया, घाॉस, ऩानी, बान्त्सा... मही प्रकायरे । उसको काभ घटे को छै न तय थकानको भारा फढ्दै गएको छ । पेरय चौथो सन्त्तान ऩतन छोयी नै जन्त्भी बने के गने बन्त्ने भानतसक द्वन्त्द्वरे ऩतन उसको थकान फढ्न झनै भद्दत ऩुगेको छ । अजस्तको यात नै उसराइस उसको रोग्नेरे बतनसकेको तथमो अफ छोयी नै जन्त्भाइस ् बनँ भ सहन सजर्कदनॉ, आफ्नै फाटो योज्छु । उसको रोग्नेको बनाइभा ऊ छोया मा छोयी छुट्माएय जन्त्भाउन सर्कने भान्त्छे
हो । अथासत ् ऩक्रहरेका तीन छोयीहरू ऩतन उसकै इच्छारे जजन्त्भएका हुन ् । जीिनका मस्तै–मस्तै अतनिमहरू उसका जीिनसाथीजस्ता बइस घयी दामाॉ घयी फामाॉ गये य क्रहॉ क्रडयहन्त्छन ् । मस्तै
जीिनसॉग ऊ धेयै िषस सॉगै क्रहॉ डी । मो मारा कतत राभो छ ? मसरे खोजेको बविष्म मही अतनिमको अन्त्त्म भार तथमो । त्मसराइस भहत्िाकाॊऺा अथासत ् जे बने ऩतन हुन्त्छ । अफ पेरय छोयी नै जन्त्भी बने उसको जीिनभा आउने बूइःचारोका फाये भा ऊ कल्ऩना गनस ऩतन सजर्कदन ।
केही िषसदेजख मही िभरे मस घयभा उसका क्रदनहरू वफततयहे का तथए । तमनै तचन्त्ताहरूरे हुन सर्कछ, केही सभमदे जख उसका स्िबािभा प्रशस्त ऩरयितसनहरू दे खा ऩनस थारेका छन ् । ऊ ऩक्रहरे
ऩक्रहरे धेयै फोल्थी, धेयै ठट्टा गरययहन्त्थी । तय, उसभा मी कुनै ऩतन कुयाहरू फाॉकी छै नन ् मततफेरा
। सुनेको कुयो तत्कार प्रततक्रिमा पकासइहाल्ने उसको फानी ऩूयै हयामो । ऊ अचेर सफै कुया सुन्त्छे , भार सुतनयहन्त्छे । उसराइस नजजकैफाट तचन्त्नेहरू अचेरबरय मसैगयी भार फुझ्ने गछस न ् ।
ऊ भुछासफाट ब्मूझॉदा छे उभा तल्रा गाउॉ की घततसनी क्रददी उतबयहे की तथइन ् । उसको रोग्ने
ऩल्रो छे उभा हतास य आिेगको भुद्राभा टहतरयहे को तथमो । त्महाॉ कुनै खुसी तथएन । घततसनी क्रददीको अनुहायभा ऩतन एक प्रकायको भतरनता तथमो । घततसनी क्रददीराइस मस गाउॉ को प्रसुततगृह बने ऩतन हुन्त्छ । सफैको काभ ऩने बएकोरे उनराइस सफैरे घततसनी क्रददी बनेय आदय गछस न ् ।
त्महाॉको िाताियण फुझ्न भारतीराइस कुनै अ्ठ्मायो ऩये न । घततसनी क्रददीरे उनीहरूको भनोदशा फुजझसकेकी तथइन ्; बतनन ् – दै िरे क्रदएको हात था्नुऩछस नानी । भारतीरे तनधायभा हात याखेय
प्रततक्रिमाहीन बएयै मी कुयाहरू सुतनयही । रोग्नेको प्रततक्रिमा उसरे सुन्त्न चाक्रहन य खोजजन ऩतन । उसको रोग्ने फाक्रहय तबर गरययहे को तथमो । आज कतत तघनराग्दो दे खी उसरे रोग्नेको अनुहाय । जो ऩक्रहरे त अतरअतर भार दे ख्थी । घयी तबर घयी फाक्रहय गरययहे को उसको रोग्ने ऊसॉग केही कुया गनस चाहे जस्तो दे जखन्त्थ्मो । तय आज रोग्नेप्रतत उसको घृणा चयभ बएको भारतीरे ऩक्रहरो ऩटक फोध गयी ।
www.OnlineSahitya.com भारतीराइस ऩूणस विश्वास बइसकेको तथमो, अफ मो घयभा साभान्त्म जीिन वफताउन उसराइस सजजरो छै न । य सभाजका केही भान्त्छे हरू य रोग्नेसॉग उसराइस साॉच्चै घृणा फढ्दै गमो । भ मस
अिस्थाफाट भुवक्त ऩाउन जुनसुकै कदभ उठाउन ऩतन तमाय छु । उसरे मो कुयाराइस धेयै ऩटक सोची । धेयै ऩटक घोरयइस । मो तनणसम नै सफैबन्त्दा याम्रो बएको ठहय उसरे गयी । भारतीराइस भैरे सानैभा धेयै ऩटक दे खेको य बेटेको हुॉ । उसको फुफा हाम्रा ऩरयिायका ऩुयेत
तथए । तमसैरे ऩतन िषसको दइ ु स चाय ऩटक भैरे भारतीको घयभा ऩुग्नुऩथ्मो । घयभा हुने
अतनमतभत खारका ऩूजाआजाभा उसराइस खफय गनस । तततथ श्राद्धका फाये भा उनराइस हाभीरे खफय गरययहनु ऩदै न । उनराइस सफैको भृत्मु तततथ कण्ठस्थ तथमो । कक्रहरेकाहीॊ भारतीराइस ऩतन तरएय आउॉ थे उनी हाम्रो घयभा । भैरे सानैभा बेट्दा दे खेका उसका उत्सुक य चञ्चर स्िबािरे अक्रहरे छोक्रडसकेको यहे छ । त्मसफेरा ऊ उसको फाफुरे ऩढ्ने कभसकाण्डका क्रकताफहरू भीठो स्ियभा रम हारेय हाभीराइस सुनाउॉ थी । हाभी छर्कक ऩथ्मं य ट्िाल्ट्िाल्ती उसराइस हे रययहन्त्थ्मं । उसको प्रततबा दे खेय हाभी तबरतबरै फारसुरब इष्मास गथ्मं । ऊ कहाॉ स्कूर टे र्कन नऩाएकी केटी, हाभी ऩाॉच छ िषस स्कूर धाइसकेकाहरू । सॊस्कृ त श्लोक भीठो बाका ऩाये य गाउने उसको शैरीरे हाभी धेयै ऩटक रोतबएका तथमं । घयतबर हुने अनुष्ठानहरू चतरयहे का हुन्त्थे । ठू रा भानतसहरू उतैततय व्मस्त हुन्त्थे । हाभी सभिमका केटाकेटीहरू आॉगन य फायीभा बेरा हुन्त्थ्मं । त्मसफेरा भारती हाम्रो फीचभा हये क दृविरे केजन्त्द्रम ऩार हुन्त्थी, उसको खुफी य प्रततबारे ।
धेयै िषसऩतछ ऩढाइको फीचफाट भ घय ऩुगेको तथएॉ । भारतीको फुफा हाम्रो घयभा आएका
यहे छन ् । भैरे त्मसफेरा उनीसॉग भारतीको फाये भा सोधेको तथएॉ । उनैफाट वििाह बइसकेको कुया थाहा ऩाएॉ । त्मसऩतछ भारतीराइस भैरे धेयै िषससम्पभ बेक्रटनॉ य उसका फाये भा केही कुयाहरू सुतननॉ । आज भैरे त्मही भारतीराइस बेटं, अरूणको वििाहको कामसिभभा । अरूण भेयो साथी तथमो । ऊ याजनैततक आन्त्दोरनभा रागेको भान्त्छे । कुनै जातगय ऩतन खाएन । अक्रहरेको सत्ता स्िाथसका रातग खेतरने खेरफाट ऊ टाढै तथमो । अरूणको वििाहभा भारती कसयी आई ? वििाहको कामसिभभा दई ॊ ाय ऩटाय गये य ु थयी भक्रहराहरू प्रिसॉग तचतनन्त्थे । एकाथयी अरूणका नातेदाय श्रृग
आएका तथए बने अकोततय उसका साथीहरू साभान्त्म रूऩभा कुनै तमायी वफना नै आएका दे जखन्त्थे । त्मसैगयी भारती ऩतन कुनै तमारय वफना आएकी तथई । उसरे रगाएका रुगाहरू घयै फस्दा रगाउने जस्ता तथए । कऩार ऩतन उस्तै जुम्रुङ्ग्ग ऩये को तथमो, काइॉ मो नरगाएजस्तो । ऊ आफ्नै साथीहरूको सभूहभा ऩतन पयक तथइस । अरूको जस्तो कोभर स्िबािको गन्त्ध तथएन उसको व्मवक्तत्िभा । उसको शयीयभा चुयाऩोते कतै तथएन । आधाजसो भक्रहराहरू बएको बीडभा ऊ दे ख्दै भा पयक तथई । फेग्रै, तनतान्त्त फेग्रै । उसको हात सभाएय उतबएकी उसकी ठू री छोयी तथइस । उ ऩतन अरू केटाकेटीको बीडभा पयक तथई । सफै सजजएय आएको ठाउॉ भा उसकी छोयीको खुट्टाभा धेयै ऩुयाना य थोरा च्ऩर तथए । भैरे उसराइस ऩक्रहरोऩल्ट सहजै तचन्त्न सक्रकनॉ । तय
www.OnlineSahitya.com उरे भराइस अतरकफेय हे यी तय उसरे ऩतन याम्रयी ठम्पमाउन नसकेको जस्तो राग्मो । उसका फाये भा त्महाॉ धेयै कुयाहरू चरे । त्मही चचासको फीचभा एकजनाफाट भैरे सुन्त्न ऩाएॉ – ऊ खोटाङततयफाट आएकी हो य महाॉ कतै सानोततनो काभ गये य छोयीहरू ऩारेय फसेकी छ । उसको नाभ भारती हो ।
मतत सुन्त्नेवफवत्तकै भैरे भारतीराइस सम्पझं । खोटाङफाट आएकी भारती अथासत ् भैरे त्मही
भारतीको रख काटँ । भ कामसिभको बीडततय तछयँ पेरय त्मही भारतीराई हे नस । ऊ त्मसैगयी त्महीॊ उतबएकी तथई । त्मो त्मही भारती तथई, हाभीसॉग सानो छॉ दा सॉगै खेल्ने भारती । उसरे भराइस दे जखयहे जस्तो रागेछ य सोधी – तऩाइऄराइस भैरे कतै दे खेको हुॉ ? सहज तथमो उसको प्रश्नै ।
भैरे आफ्नो ऩरयचम क्रदएॉ । उसरे बेट हुन्त्छ बनेय सोच्दै नसोचेको कुया बमो बनेय बनी ।
छर्कक ऩये य एकतछन हे यी । भैरे उसको फाये भा जानकायी तरएॉ । वििाहको कामसिभ अजन्त्तभततय
ऩुगेको तथमो । ऊ याजनैततक आन्त्दोरनको सम्पऩकसभा ऩुतगछ । उसरे आफ्ना जीिनका धेयै कुयाहरू फताइस । क्रहॉ ड्ने फेराभा उसरे बनेकी तथइस – भ एउटा माराभा तनस्केकी छु, वििेक विरूद्धको माराभा । भ अक्रहरे धेयै खुशी छु । भ फाटोबरय भारतीरे योजेको माराको सपरताको काभना गदै घय पक्रकसएॉ । (यचना िषस-४५, ऩूणासङ्ग्क-८४, २०६२ असाय-साउन)
www.OnlineSahitya.com
छोयाको बाग्म रयठ्ठे को त अफ क्रदन क्रपये जस्तो छ तन ! सुन्त्तरीरे ऩॉधेयाभा गारो वफसाउॉ दै बनी । आ... काकी ऩतन के को क्रदन क्रपनुस तन ! वफचयो रयठ्ठे को छोयो भनस रागेको सासभारको छ । भुजखमाको जजन्त्भने वफवत्तकैको छोयो िषॉको जरो छ । फयाफयी बाग्म बए अक्रहरे क्रकन पयक बमो ? तनभसरारे ओठ रेप्र्माउॉ दै जिाप क्रदइस । मी ऩढे का भान्त्छे हरू सफै मस्तै हुन्त्छन ् । बाग्म जन्त्भॉदै तरएय आउनुऩछस ऩतछऩतछ हे दै जा
न । काकीको कुयाभा सही था्दै तल्राघये खवरनीरे बतनन ् ।
मो विषमभा ऩॉधेयाभा क्रहजो–आज तनकै फेय कुया चरेछ । भुजखमा फा य उसको छोयो एकै क्रदन, उही सभमभा जन्त्भेको कायण रयठ्ठे क्रहजो आज तनकै
खुशी दे जखन्त्थ्मो । भुजखमा िा गाउॉ का ठू रा ज्मोततष ऩतन तथए । उसरे भनभनै सोच्मो – छोयाको बाग्म सोध्न भुजखमा फाकहाॉ जानुऩरास । क्रहॉ ड्ने फेराभा श्रीभततरे बनी – सुत्केयी बएको मततका क्रदनसम्पभ ऩतन याम्रो खानेकुया भुखभा हाल्न ऩाइनॉ । भेयो जजउ काभ नराग्ने बो । उसरे श्रीभततको कुया सुनेको नसुन्त्मै गमो । ऊ एकावफहानै भुजखमाको घयभा ऩुग्मो । बोतर हुने न्त्िायानको चहरऩहर त्मो घयभा दे जखन
थारेको तथमो । कोठाहरूभा बोतरका रातग तभठाइस िा अन्त्म ऩरयकायहरू फनाइयहे का भान्त्छे हरू
सरफराइयहे का दे जखन्त्थे । आॉगनभा बोतरका रातग काट्न ल्माइएका खसीहरू फाॉतधएका तथए । भुजखमा फयण्डाभा फसेय नमाॉ ऩाहुनाहरूसॉग बेटघाट य कुयाकानीभा तजल्रन तथए । फयण्डाफाट
भुजखमारे उसराइस दे ख्नवे फवत्तकै तर आॉगनभा ओतरसए य बने – तॉ फेरैभा आइऩुतगस ्, याम्रै बमो । तेयो ऩतन केही काभ छ क्रक ?
छोयाको बाग्म सोध्न – प्रसन्त्न भुद्राभा उसरे कजड्कएय बन्त्मो । सधंबरय झुकेय भार कुया गने भातनसरे आज कसयी ठाडठाडै कुया गमो । भुजखमा अचम्पभभा ऩये । हजुयको छोयो य भेयो छोयो एउटै साइतभा जजन्त्भए । भेयो छोयाको बाग्म ऩतन हजुयको छोयाको जस्तै हुनुऩछस । हजुयको छोयाको बाग्म कस्तो छ ? उसरे एकै सासभा आफ्ना कुया तसध्मामो ।
धत ् ऩाजी ! कहीँ तेयो य भेयो छोयो एउटै साइतभा जन्त्भन्त्छन ् ? रयसाहा अनुहाय रगाएय
भुजखमारे उसराइस बने ।
हो हजुय ! गाउॉ का सफै दे ख्नेहरूराइस थाहा छ । ऩुयेतराइस ऩतन थाहा छ । ऩुयेतरे बोतर हजुयको य भेयो छोयाको एउटै नाउॉ जुयाउॉ दै छन ् । उसरे जखतततत हाॉस्दै बनेको सुन्त्दा भुजखमाराइस राग्थ्मो – ऊ गिसको चयभ सीभाभा छ ।
www.OnlineSahitya.com भुजखमा फा एकतछन अरभल्र ऩये । एउटै साइताॉ जन्त्भनेवफवत्तकै बाग्म उही हुन्त्छ बन्त्ने छै न । हे य रयठ्ठे ... ऩुखासरे गये को
कभसको पर ऩतन सत्नानराइस तभल्छ । भुजखमाको बनाइसरे उसराइस कतै अन्त्तभसनभा झीयरे घोतचयहे झै राग्मो ।
एकतछन भुजखमा फारे घोजत्रएय बने – बोतर छोयाको न्त्िायान छ, क्रदनबरय तंरे महाॉ आएय सघाइक्रदनु ऩछस । फरू बोतर वफहान चाक्रहॉ चाॉडै आउनू तन ! हजुयरे के कुया गनुब स ा ? भेयो छोयाको ऩतन बोतर न्त्िायान छ तन । अत्मासराग्दो ऩायारे उसरे कुया गमो । भुजखमाको रयस चढ्दै गमो । उनरे विचाय गये – अफ मसराइस अजन्त्तभ अस्त्र प्रहाय गनुस ऩरास । हे य, तेयो घयजग्गा भेयो नाभभै छ । तंरे िषेनी व्माजभार फुझाइस ् । अफ साउॉ को बाका
ऩतन नातघसर्कमो । फेराभा काभ दे रास ् बनेय भैरे तेयो भुख हे रयक्रदएको हुॉ । जे गछस स ् ... नर तमो घयफायी बोतरदे जख नै छाक्रडक्रदनू ।
भेयो घयफारय हजुयको नाभभा कसयी ? रयठ्ठे को अनुहायभा एकाएक अॉध्मायोको छाॉमा दे जखमो । उसरे आफ्नो बविष्म ऐना पुटे झं चकनाचुय बएय त्मही अगाक्रड पुटे को भहसुस गमो । उसरे एकतछन कुनै कुया सोच्नै सकेन । महाॉ कानून अनुसाय काभ हुन्त्छ । जा आपं फुझ । भुजखमा शहयफाट आएका ऩाहुनाहरूतसत
कुया गनस भातथ चढे ।
भुजखमा साहे फ भ कानून सानून केही जाजन्त्दनॉ । रफसरयएको स्ियभा भुजखमारे सुन्त्ने गयी उसरे बन्त्मो । रयठ्ठे रे अतर िय आएय ऩतछ पक्रकसएय हे मो । भुजखमाको छोयाको न्त्िायानको चहरऩहर ! आउने भान्त्छे हरूको ओइयो । फाटाबरय उसरे सोतचयह्यो – आफ्नो य आफ्नो छोयाको बाग्म । (नमाॉ वफहानी, िषस–१, अङ्ग्क–१, २०५५ भॊतसय)
www.OnlineSahitya.com
तनणसम भहे न्त्द्र याजभागस छाडे य उत्तयततयको भोटयफाटो रागेऩतछ केही स–साना फस्तीहरू बेक्रटन्त्छन ् ।
अफ त ऩुयाना भान्त्छे हरूराइस भार त्मस ठाउॉ को ऐततहातसक भहत्िका फाये भा थाहा छ । फसभा
मारा गने फुढाऩाका भान्त्छे हरू अझैऩतन मस ठाउॉ को ऐततहातसक मोगदानका फाये भा चचास गने गछस न ् । इततहास खोजवफन गनेहरूका रातग त मो कुनै नौरो ठाउॉ हुॉदै होइन । तय नमाॉ ऩुस्ताका
मुिाहरू मो ठाउॉ का फाये भा त्मतत जान्त्दै नन ् । उनीहरूराइस इततहास सुनाउनेहरू ऩतन अरू नै काभभा रागेका छन ् । मो ठाउॉ नऩत्माउने जस्तो दे जखए ऩतन मसरे ऩञ्चामती तनयॊ कुश व्मिस्थाको छाततभातथ फिभुर्कका प्रहाय गये को तथमो । जनताको भुवक्तका रातग आफ्नो जीिन होम्पनेहरूको
कठ्माजङ्ग्रएको विश्वासभा नमाॉ उत्साह थऩेको तथमो । हो, त्मही ठाउॉ हो, जसरे याभरारराइस याविम याजनीततका इनेतगनेका चतचसत नेताहरूको सभकऺभा स्थावऩत गमो । मही ठाउॉ को गाथा य कथा उत्ऩीक्रडत मुिाहरूरे गौयिको रूऩभा दे शबरय सुनाए । ऩन्त्र िषसऩतछ याभरार आज मो फाटो हुॉदै ऩाटॊको काभभा ऩूितस तय जान रागेको तथमो ।
भध्मान्त्हको सभम तथमो । याभराररे िरयऩरय हे मो । मो त्मही तचयऩरयतचत ठाउॉ , जहाॉ उसरे जीिनको राभो कारखण्ड सङ्ग्घषसको भैदानभा वफतामो । य कततराइस त्मही भैदानभा होतभन प्रेरयत गये को तथमो । उसको भनभा त्मस ठाउॉ नजजकैका िनऩाखाहरू आउन थारेऩतछ फेग्रै बाि सञ्चाय बएय आमो । मस ठाउॉ को ऩरयतचत गन्त्ध आइयहे को तथमो उसराइस । त्मो गन्त्धरे आनजन्त्दरो भहसूस गये को तथमो उसरे । आज क्रकन उसराइस मो ठाउॉ को अत्मन्त्तै भामा रागेय आमो । उसको घयबन्त्दा मो धेयै टाढाको फस्ती हो । मो ठाउॉ भा जीिनको राभो कारखण्ड वफताउनु ऩदास उसरे आफ्नो घय कक्रहरे सम्पझेन । मो ठाउॉ रे उसराइस क्रदएको भामाको कायण याभराररे आफ्नो घय वफतससएको तथमो । ए ! गाडी वफस्तायो चरा है ! याभरारे एउटा डाॉडाको झुप्रोततय पक्रकसएय हे दै िीयनयतसॊहराइस आदे श क्रदमो । तरततय फगेको नदी कतै दे जखॉदै कतै हयाउॉ दै तथमो । केही तछन अतघदे जख याभरारको स्िबािभा ऩरयितसन आएको छनक त िीयनयतसॊहरे ऩतन ऩाएको हो । तय उसराइस के थाहा, याभरार य मस ठाउॉ को सम्पफन्त्धको फाये भा । मततफेरा याभरार भोटयतबरफाट आॉखा तेजजरा ऩाये य िरयऩरय तनमाल्दै तथमो । ऊ प्रत्मेक रूखहरू हे छस, खेतफायीहरू हे छस य प्रत्मेक घयहरूराइस अत्मन्त्तै गौय गये य हे छस । कतै झुरोझाम्रो भान्त्छे दे जखमो बने ऩतन ऊ ऩतछ पक्रकसएयसम्पभ हे छस । ड्राइबय िीयनयतसॊहरे भनभनै विचाय गमो – नेताज्मूको नजजकैफाट ऩरयतचत ठाउॉ हुनुऩछस मो !
ठ्मार्ककै ऩन्त्र िषस बएछ मो ठाउॉ भा पेरय ऩाइरा टे केको । कतत चाॉडो मी ऩतछल्रा क्रदनहरू
वफतेछन ् । सातिषसको बूतभगत जीिन मस ठाउॉ भा वफताउॉ दा कतत राभो रागेको तथमो । ऊ जान अन्त्जान आफ्नो अतीतततय पक्रकसयहे को तथमो ।
www.OnlineSahitya.com उसरे फाटाका क्रडरहरूततय तचनेका थुप्रै भान्त्छे हरू दे ख्मो । याना कान्त्छो, सुिेदाय फूढोराइस ऩतन दे ख्मो । एकभनरे उसराइस राग्मो – भोटय योकेय फोराउॉ । तय ऊतबरको क्रद्वविधारे कुनै तनणसम नतरॉदै जीऩ तनकै टाढा ऩुतगसकेको हुन्त्थ्मो ।
अहो, कान्त्रेफुढा त तनकै फुढा बैसकेछन ् ! ड्राइबयततय हे येय आिमस भान्त्दै याभरारे बन्त्मो ।
साहे फरे सफैराइस तचन्त्नु बए जस्तो छ महाॉ त ! िीयनयतसॊहरे याभरारततय नपकीकन जजऻासा याख्मो । एकभनरे याभरारे सोच्मो – मो ठाउॉ सॉग आपू जोक्रडएको कथा सफै िीयनयतसॊहराइस सुनाइक्रदउॉ । तय उसरे भराइस कसयी सोच्ने हो । फा ! महाॉका भान्त्छे हरूझं उसरे ऩतन भराइस घृणा ऩो गने हो क्रक ? मो ठाउॉ भा उसरे भेहनतका साथ काभ काभ गये को फेराभा उसको य मस ठाउॉ को सम्पफन्त्धका फीचभा मस्तो पाटो आउरा बन्त्ने शङ्ग्का कसरे गनस सर्कथे । न उसैरे गये को तथमो । ऊ त्मो भूल्मफाट मो जुठेल्नाभा ऩुग्न सर्कछ बन्त्ने ऩतन त्मसफेरा कसरे सोच्न सर्कथ्मो ! अहो कान्त्रेफुढा त तनकै फुढा बइसकेछन ् ! ड्राइबयततय हे येय आिमस भान्त्दै याभरारे बन्त्मो ।
साहे फरे सफैराइस तचन्त्नुबए जस्तो छ महाॉ त ! िीयनयतसॊहरे याभरारततय नपकीकन जजऻासा याख्मो । एकभनरे याभभाररे सोच्मो – मो ठाउॉ सॉग आपू जोक्रडएको कथा सफै िीयनयतसॊहराइस सुनाइक्रदऊॉ । तय उसरे भराइस कसयी सोच्ने हो । फा ! महाॉका भान्त्छे हरूझं उसरे ऩतन भराइस घृणा ऩो गने हो क्रक ? मो ठाउॉ भा उसरे भेहनतका साथ काभ गये को फेराभा उसको य मस ठाउॉ को सम्पफन्त्धका फीचभा मस्तो पाटो आउरा बन्त्ने शङ्ग्का कसरे गनस सर्कथे ? न उसैरे गये को तथमो । ऊ त्मो भूल्मफाट मो जुठेल्नाभा ऩुग्न सर्कछ बन्त्ने ऩतन त्मसफेरा कसरे सोच्न सर्कथ्म ! तय कसैरे नसोचेको कुया बमो । याभरार आज कल्ऩनै गनस नसकेको ठाउॉ भा ऩुग्मो । उसका विरूद्धभा थुप्रै रेखहरू रेजखए । ऊ ऩदको रोबभा वफर्कमो... ऊ भ्रषट बमो... आक्रद आक्रद ।
िीयनयतसॊह महीॊ ऩयततय तचमा खानुऩरास है ! याभरारको तचमा खाने आरहको कायण
िीयनयतसॊहरे केही फुझ्न सकेन । उसरे मतत भारै सोच्मो – अतघ भार तचमा खाएको, मतत चाॉडै तचमा खाने फेरा त बएको तथएन । गभॉरे गदास िाताियण उयाठराग्दो तथमो । रूखका तसमारहरूभा गाइसफस्तु हे ने गोठारा भार दे जखन्त्थे । ऩयै फाट त्मो फस्ती दे जखमो । टन्त्टराऩुय घाभको ततयतभयरे फस्ती नै हजल्रएजस्तो राग्थ्मो । आपू मस ठाउॉ भा बूतभगत जीिन वफताउॉ दा मसैगयी फस्ती हजल्रएको भहसूस गये का क्रदनहरूको माद आमो उसराइस । त्मो फस्तीराइस नजजकैफाट हे ने उसको यहय फढ्दै गएको तथमो । तय... कसयी ! त्मही ठाउॉ हो, क्रहजो अको ऩाटॊततय रागेऩतछ त्महाॉका सफै भान्त्छे रे भेयो ऩुत्रा फनाएय जराए । भप्रतत सफैरे घृणा गये । मस ठाउॉ का सफै भान्त्छे हरू मसको ऩतछ राग्छन ्
www.OnlineSahitya.com बनेय भ प्रिेश गये को ऩाटॊरे भराइस धेयै ठू रो ऩद क्रदमो । तय भसॉग एकजना ऩतन ऩतछ रागेनन ् । भ अऩभातनत बएॉ... याभरार आफ्नो अतीतसॉग झजस्कयहे को तथमो ।
मो ठाउॉ भा गाडी योर्कदा कुनै घटना ऩो घट्छ क्रक ! उसरे तुरून्त्त विचाय गमो । उसको ऩरामनराइस महाॉका भातनसहरूरे ठू रो धोका ठानेका तथए । अफ त मतत राभो
सभम बइसकेको तथमो । महाॉका भातनसहरूरे वफस्तायो वफस्तायो वफतसससकेको ऩतन हुनुऩछस । नमाॉ ऩुस्तारे भेयो कथा भार सुनेको हुन सर्कछ । आजखय मतत असुयऺा सम्पझेय भैरे मो ठाउॉ भा क्रकन योक्रकने ! याभरारको अन्त्तयभनतबर राभो सभमदे जखको सन्त्रास फाॉकी नै तथमो । त्महाॉ एकतछन योक्रकऊॉ क्रक नयोक्रकऊॉ ? उसको भन दोभन बमो । अतरक ऩयै फाट फाटाका छे उभा रहयै ऩाॉचसात िटा ऩसरहरू दे जखए । याभरार मो ऺेरभा फस्दा मो सडक फनेकै तथएन । त्मसैरे मताततय ऩसरहरू ऩतन तथएनन ् । तय फाटो फनेऩतछ जीविकोऩाजसनको तनजम्पत मतैततयका भातनसहरूरे ऩसरहरू खोरे । आपूरे तचनेका घयहरूभा
याभरारे ऩयै फाट दे ख्मो । कतत घयहरू बजत्कएछन ्, कतत घयहरू नमाॉ फतनएछन ् । उसरे तछनबरयभै िरयऩरय आॉखा दौडामो ।
आजखय याभराररे एउटा ऩसर दे खाउॉ दै िीयनयतसॊहराइस भोटय योर्कन आदे श क्रदमो । ऩसरततय धर्कका क्रदराउॉ राझं गयी िीयनयतसॊहरे भोटय साइड रामो । भोटय साइड राएको दे खेय िरयऩरयका भानतसहरूको ध्मान तमतै केजन्त्द्रत बएको तथमो । झनै उसरे नसोचेको कुया बमो । उसको शयीय सन्त्न बएय आमो । िीयनयतसॊहप्रतत ऩतन उसराइस रयस उठ्मो । भोटयफाट उरेऩतछ िरयऩरय नहे यी याभरार एउटा तचमा ऩसरतबर सुट्ट तछमो य एउटा फेञ्चभा फसेय दइ ु स कऩ तचमाको अडसय गमो । तचमा ऩसल्नीराइस दे जखयहे को भानछे जसतो राग्मो उसराइस । त्मसैरे त्मता पकसनै सकेन य फाक्रहयततय हे येय टोल्हाउन थाल्मो । वफस्तायै ऩकेटफाट रूभार जझर्कमो य आफ्नो भुख छो्मो । साफराइस सञ्चो छै न क्रक के हो ? िीयनयतसॊहरे अतघदे जख नै पयक दे जखएको उसको हाउबाउप्रतत शङ्ग्का गदै सोध्मो ।
होइन भराइस ठीक छ । उसको स्िय ऩक्रहरेबन्त्दा तनकै तबन्त्न तथमो य भतरन ऩतन । केही
बतनहाल्नु ऩदास ऩतन ऊ रूभार नजझकी फोल्थ्मो । याभराररे तत्कारै ऩसरको फाक्रहयऩजट्ट तभठू राइस दे ख्मो । त्मो त्मही तभठु हो, जसरे ऊ मस ठाउॉ भा बूतभगत जीिन वफताउॉ दा वफयाभी ऩये को फेरा धेयै स्माहायसुसाय गये की तथइस । याभराररे तभठु राइस तनमारेय हे मो । उस्तै झुराझाम्रा कऩडाभा तथइस ऊ । उसरे भनभनै गम्पमो – व्मिस्था पेरयएय तभठु राइस केही ऩतन बएनछ । कतत भामा गथॉ ऊ त्मसफेरा । ऩाटॊको ठू रो भान्त्छे हुन बनेय आदय गथॉ । गरयफ, द्ु खीहरूका साथ क्रदने भान्त्छे हुन ् बनेय आफ्ना साथी सङ्ग्गीहरूसॉग फहस गथॉ । त्मो त्मही तभठु हो । जसराइस छे उभा अढे स रागेय याभराररे तनकैफेय हे रययह्यो ।
www.OnlineSahitya.com तभठु तछभेकीसॉग कुया गदै ऊ फसेको होटरको नजजकैततय आउन रागी । याभरारतबरको रस्तऩन फढ्दै गमो । मो ठाउॉ भा उरने तनणसमभा गल्ती बएको भहसूस गरययहे को तथमो ऊ । तभठु ऩसरभा आइऩुगेको तथइन । ऩसरबन्त्दा केही ऩयै ऊ डोको फोकेय अकै भक्रहरासॉग कुया गदै तथइस ।
कतै तभठु रे भेयै कुया त गये की छै न, त्मो भान्त्छे सॉग । हाभी सफैराइस धोका क्रदएय प्रततक्रिमािादीहरूसॉग वफकेको भान्त्छे हो बतनयहे की होरी उसरे । हाभीरे गरयफहरूराइस बमासङ्ग्ग फनाएय आपू व्मवक्तगत स्िाथसभा वफिी हुने भान्त्छे बनेय सफै गाउॉ रेहरूरे घेये बने ! तभठु रे
घरयघरय आपंततय पक्रकसएय हे येझं राग्थ्मो उसराइस । कुनाभा छे तरएय फसेय मस्तै–मस्तै शङ्ग्का गरययह्यो याभराररे । याभरारराइस डयरे तचटतचट् ऩतसना आइयहे को तथमो । तगरासभा तचमा आधा जतत नै फाॉकी तथमो । रूभाररे भुख छो्दै याभरार जुरूर्कक उठ्मो य हतायहताय तचमाको ऩैसा ततये य भोटयतबर ऩस्मो । उसको हाउबाउ य गततवफतध ऩुयै अस्िबाविक रागे ऩतन िीयनयतसॊहरे िास्तविकताको बेउ ऩाउनै सकेको तथएन । याभराररे भोटयभा चढे य फस्तीततय हे मो । फस्ती तनकै सुन्त्दय बइसकेको यहे छ य व्मिजस्थत ऩतन । ऊ चढे को भोटय अगाक्रडऩजट्ट फस्तीको पोहय जाने ढरराइस व्मिजस्थत ढङ्ग्गरे फाक्रहय रतगएको तथमो । त्मसराइस ऩतन याभराररे अत्मन्त्तै गौय गये य हे मो । भोटय
फाक्रहय
भान्त्छे हरूको
चहरऩहर
फढी
बएको
जस्तो
राग्मो
याभरारराइस
।
िीयनयतसॊहततय पक्रकसएय हे मो य हातरे चाॉडै आइहाल्न इशाया गमो । िीयनयतसॊहरे भोटय नक्रहॉ डाउॉ ञ्जेरसम्पभ ऊतबर सम्पबावित दघ स नाको हुण्डयी चतरयहे को तथमो ु ट
। भोटय विस्तायै चरामो िीयनयतसॊहरे । भोटयको सुस्त गतत भन ऩरययहे को तथएन याभरारराइस । िीयनयतसॊहसॉग ऩतन तबरतबरै आिोतशत बइयहे को तथमो ऊ । केही तछनऩतछ भोटय फस्ती छाडे य जॊगरको फाटो राग्मो । वफस्तायै वफस्तायै याभरार ऩतन शान्त्त हुॉदै गमो । ऩूिस जऺततज िषस-१, अॊक-२, २०५६, िैशाख-असाय
www.OnlineSahitya.com
ऩजिभततय आकाश खुल्रा छ । फादरको एउटा टु िो कतै ऩतन दे जखॉदेन । जेठको खडे यी अचेर गाउॉ भा
आतङ्ग्कको रूऩभा तबवरएको छ । ऩोहोयऩयाय मततफेरा भकैको विरूिा घुॉडाघुॉडा नातघसर्कथ्मो । िल्राघय
ऩल्राघयका भान्त्छे हरू गच्छे अनुसायको हातभुख जोडे य खडे यीरे फोकेय ल्माएको दक्रु दसनहरूका फाये भा सारू
फुढाको आॉगनभा फसेय छरपर गने फेरा हुन रागेको छ । सारू फुढाको आॉगनभा फसेय छरपर गने फेरा हुन रागेको छ । सारू फुढाको आॉगनभा फसेय छरपर गने महाॉ एउटा चरन नै जसतो फतससकेको छ । भ
महाॉ आउनुबन्त्दा ऩतन धेयै िषस अगाक्रडदे जख नै गाउॉ का सफै भान्त्छे हरू जम्पभा बएय फुरुका सुख–द्ु खका कुया
गने गये का यहे छन ् मो आॉगनभा । अचेर टोरभा खडे यीको चचासरे गाउॉ घयका अन्त्म सभस्माहरूराइस ओझेरभा
ऩाये को छ । सारू फुढाको घयभा अरू घयहरूभाबन्त्दा चाॉडै खाना खाने चरन छ । जहान ऩतन कतत ऩो छन ् य ! सारू फुढा, फुढाकी फुहायी, नातत ततरे य भेयो क्रहसाफ गनुऩ स दास चाय जनाको ऩरयिाय ।
आज मो टोरभा अरू क्रदनको बन्त्दा फढ्दा चहरऩहर दे जखन्त्थ्मो । नमाॉ भान्त्छे हरू सारू फुढाको
घयको फरेसी हुॉदै कान्त्छी भगनॉको बट्टी ऩसर य गुभाने सन्त्मासीको घयभा आउने जाने िभ फढ्दै तथमो ।
आज िाताियण ऩतन अरू क्रदनकोजस्तै छै न । ऩल्राघये खड्काको छोयो अभयफहादयु र्कमाम्पऩस वफदाभा
घयभा क्रहजोभार आइऩुगेका तथए । उनी आउॉ दा गाउॉ नै यभाइरो बएको अनुबि गछस न ् महाॉका भान्त्छे हरू । उनरे बनेको कुयारे गाउॉ रेहरू केही ऩाएको भहसूस गछस न ् । त्मसैरे मो गाउॉ भा क्रहजोअजस्तदे जख भ एक प्रकायको पयक िाताियणको अनुबि गछुस ।
आज ततरे ऩल्राघय खड्का नानीको घयततय गमो होरा, होइन त भास्टय नानी ? सारू फुढा
दरानको आॉटफाट घस्रेय तर झदै बन्त्छन ् । उनी उभेयरे ऩतन तनकै फढा बइसके । दरानफाट तर ओरःदा ऩतन घस्रनु ऩछस उनरे । सारूको उभेय नब्फे जतत ऩुगक े ो अनुभान गछस न ् गाउॉ का भान्त्छे हरू । आफ्नो उभेय त उनराइस ऩतन थाहा छै न । गाउॉ का कसैरे उभेय सोध्मो बने उनी गुभाने जैसी जजन्त्भॉदा उसकी आभाको
सुत्केयी स्माहानस आभाराइस ऩछ्माउॉ दै भ जानसर्कने बइसकेको तथएॉ बन्त्ने जिाप क्रदन्त्छन ् । गाउॉ टोरभा गुभाने जैसीको उभेय ऩचासी िषस ऩुगेको आधायभा सारू फुढाको उभेयको रख काट्ने गरयन्त्छ ।
आज नौरा भान्त्छे हरू गाउॉ भा थुप्रै छन ् त दाहार सय । तऩाइऄ तचन्त्नु हुन्त्छ ? भैरे आपू फसेको
परंचाफाट ऩछाक्रड पक्रकसएय हे यं, ततरे गाउॉ ततय घुभेय आइऩुगक े ो यहे छ । ततरेको सोधाइभा केही अस्िबाविकऩन झजल्कन्त्थ्मो । अचेरबरय मस्तै कुयाभा ऊ फढी ख्मार गनस थारेको तथमो । भ त कसैराइस ऩतन तचजन्त्दनॉ । भैरे उसराइस बनं ।
ततरे भेयो सानैदेजखको विद्याथॉ । भ ऩूिॉ ऩाहाडको भान्त्छे । तशऺक जातगय खान मो ठाउॉ भा
आएदे जख ततरेराइस ऩतन घयभा ऩढाइक्रदन बनेय सारू फुढारे आफ्नो घयभा फतसक्रदन आरह गये का तथए ।
त्मसफेरादे जख भेयो मो भगय ऩरयिायसॉगको सम्पफन्त्ध प्रगाढ फनेय गमो । केही सभमदे जख ततरेसॉग भेयो िैचारयक सातभ्मता ऩतन फढ्दै तथमो ।
www.OnlineSahitya.com आफ्ना कऺाका विद्याथॉहरूभध्मे ऩढाइस भा ततरे तेज छ । मो गाउॉ भा उसको ऩढाइ ऩतन तसवद्धन
थाल्मो । भराइस थाहा छ – ऩढ्न चाहे य ऩतन ततरे महाॉबन्त्दा भातथ ऩढ्न सर्कदै न । गाउॉ बन्त्दा टाढा गएय उच्चतशऺा आजसन गने उसको आतथसक है तसमत छै न ।
ततरेको उभेय ऩन्त्र–सोह्र िषसको बए ऩतन व्मिहायभा ऊ ऩाको जस्तै राग्छ । सारू फुढा ततरेको
फाये भा बन्त्ने गछस न ् – ततरे िषॉको हॉु दा उसको फाउ बीयफाट रडे य भमो, आभा राटी छ । भ ओयारो रागेको घाभ, उसरे कक्रहरे केटाकेटी बएय ऩतन हुनै ऩाएन । क्रहजोआज ततरे भराइस अतर पयकजस्तो भहसूस हुन थारेको छ । अतर प्रि कुया गछस । ततरेका कुयाहरूरे भैरे ऩतन फाटो दे खेको फोध गनस थारेको छु । गुभाने सन्त्मासीसॉग गाउॉ का धेयै भान्त्छे डयाउॉ छन ् तय ततरे सफैका अगाक्रड उसको वियोध गछस । शोषकहरूको विरूद्ध सफै तभरेय राग्नुऩछस बन्त्छ । मही आॉगनभा धेयै भान्त्छे हरूको भाझभा हाभी तभरेय काभ
गनस नसर्कदा उसरे हाभीराइस अत्माचाय गये को हो बन्त्छ । ततरेको कुया सुनेय सारू फुढा कक्रहरेकाहीॊ खुसी हुन्त्थे बने कक्रहरेकाहीॊ डयाउॉ थे य भसॉग ततरेराइस सम्पझाइक्रदन आरह गथे । फायम्पफाय सारू फुढाको भुखफाट एउटा बनाइ तनजस्कयहन्त्थ्मो – भास्टय नानी ! जक्रहरे ऩतन उनीहरूकै हात भातथ छ ।
ऩूजणसभाको जुनरे ऩजिभ ऩाहाडका थुम्पकाहरू भान्त्छे का टाउकाहरूको तये री जस्तै दे जखन्त्थे । जूनको
उज्मारो सारू फुढाको आॉगनबयी ऩोजखएको छ । तल्रा गाउॉ भा कुकुय योएको आिाजरे चे्टे खड्का हड्फढाउॉ दै बन्त्छन ् – अफ गाउॉ भा के अनथस हुने बमो सारू दाइस ?
अतनकाररे भारयएरा तन खड्का नानी ! नब्फे सारको बूइःचारोभा ऩतन मसयी नै कुकुय रून्त्थ्मो ।
सारू फुढारे ऩतन खड्काको बनाइभा स्िीकृ ततभूरक टाउको हल्राउॉ दै बने ।
सारू फुढाको आॉगनभा भान्त्छे हरू जम्पभा हॉु दैछन ् । सधंको जस्तै कुया शुरू बमो । आउने
भान्त्छे हरूको सङ्ग्ख्मा हे दै ततरे आॉगनभा गुन्त्द्रीहरू थ्छ । मस्तैभा एक हुर अतचनारू भान्त्छे हरू रखसरयएका खुट्टाहरूरे फाटो तरभातथ टे र्कदै सारू फुढाको घयको आॉगन हुॉदै गुभाने जैसीको घय ताकेय गए । आॉगनभा
फस्नेहरू प्रत्मेकराइस उनीहरूरे एक एक गये य हे दै गए । ततनीहरू फायीको कान्त्रो काटे य नझरूञ्जेर आॉगनभा फस्नेहरू केही फोरेनन ् ।
को हुन ् ए ! तमनीहरू ? धने घतॉरे आॉगनको भौनताराइस तोड्मो ।
भैरे त वफहानैदेजख नै तमनीहरूराइस दे जखयाछु । ऩल्रा टोरे घतॉनी बाउजुका जाॉड य यर्कसी खाॉदै
तथए । राजबाॉड फोल्न केही फाॉकी याख्मा तथएनन ् । ततरेरे अम्पफयफहादयु सॉग केही धायणा तरने विचायरे ऊततयै हे दै बन्त्मो ।
गाउॉ भा मसयी नतचनेका भान्त्छे हरू ऩक्रहरे ऩक्रहरे जजल्राका कामासरमहरूफाट काभको रातग खक्रटएय
आउॉ थे । आज ऩतन गाउॉ रेहरूरे त्मक्रह हुनसर्कने विश्वास व्मक्त गये । चे्टे खड्कारे सानो स्ियभा गुभाने सन्त्मासीरे अड्डाफाट कभसचायीहरू ल्माएय के विध्िॊश गनस राग्मोसम्पभ बने । दशफाह्र जनाहरूको फीचभा ती नमाॉ भान्त्छे हरूको फाये भा तनकै याततसम्पभ सानो स्ियभा छरपर चतरयह्यो ।
यात तछ्ऩॉदै गएऩतछ सारू फुढा आपू सुत्न भातथततय चढे । आज अम्पफयफहादयु को कुयारे
गाउॉ रेहरूराइस तनर्ककै प्रबाि ऩाये को दे जखमो । त्मसभातथ ऩतन ततरेरे आफ्ना गाउॉ का सभस्माहरूराइस उसका
कुयाहरूसॉग जोडे य उदाहयण क्रदने काभ गमो । ततरेका फीचफीचका कुयाहरूरे गाउॉ रेहरूराइस फुझ्न धेयै भद्दत
ऩुगेको दे जखन्त्थ्मो । भैरे ऩतन आज अम्पफयफहादयु भापसत ् शहयको याजनीतत फुझ्ने भौका धेयै ऩाएॉ । केही फेयऩतछ सफै भातनसहरू आ–आफ्ना घयततय रागे ।
www.OnlineSahitya.com सारू फुढाको तनद्रा अचेर ऩाततरॉदै गएको भहसूस गछुस भ । भेयो सुत्ने ओछ्मान सारू फुढाको
कोठासॉगै जोक्रडएको छ । िल्रोऩल्रो बए ऩतन एउटै कोठाजस्तो । फीचभा फाॉसको बाटारे फारयएको छ ।
ऩल्रो कोठाभा फुढाका सफै क्रिमाकराऩ भ सहजै दे ख्न सर्कछु । उभेयभा त उनी खातर बूइःभा ऩतन तुरून्त्त तनदाएका कथाहरू कक्रहरेकाहीॊ भराइस सुनाउॉ थे । अचेर यातत ओछ्मान कोठाभा गएऩतछ हुर्कका तभाखु तान्त्दै
एकदइ ु स घण्टा त्मसै फतसयहन्त्छन ् उनी । कक्रहरेकाहीॊ टु की फत्ती नहॉु दा अॉध्मायोभै फसेय ऩतन यातको फाह्र–एक
फजाउॉ छन ् । फत्तीको प्रकाशभा आपू राहुयफाट आउॉ दा ल्माएका ऩुयाना साभानहरू प्रत्मेक यात खोतल्छन ् । उनी ती साभानहरू खोतल्दा आफ्नो ऩुयानो राहुये जीिनका गौयिहरूभा डु ब्थे । प्राम्जसो फेरुका आपूरे
राहुयफाट आउॉ दा ल्माएको ऩुयानो क्रपतर्स ये क्रडमोफाट अरइजण्डमा कामसिभभापसत प्रसायण हुने – नेऩारी ऩरयिायराइस बायतीम सेनाहरूरे ऩठाएको सन्त्दे श िल्राघय–ऩल्राघयका मुिामुितीहरूराइस याखेय सुनाउॉ थे । गाउॉ का भान्त्छे हरूरे उनरे सुनाएका ऩुयाना कहानीहरू चाख भानेय सुने बने उनी साह्रै खुसी हुन्त्थे ।
दे ख्नेहरू अझै ऩतन बन्त्दै छन ् – सारू फुढारे आफ्नो जीिनकारभा त्मसफेरा ऩजिभ नेऩारततयफाट
राहुय जानेहरूभध्मे सफैबन्त्दा धेयै सम्पऩवत्त कभाएका तथए । तय आजको ऩीढीरे मो कुया सुन्त्दा फुढाको जीिनभातथ भजाक गये जस्तो राग्छ । फुढाऩाकाहरू गुभाने सन्त्मासीको सफै सम्पऩवत्त सारू फुढाको हो बन्त्दछन ् अझै ऩतन ।
फाफुफाजेरे नै जोक्रडक्रदएको दइ ु स तीन हरको ऩाखो फायी, काॉसका केही थार, फटु का य बाॉडाहरू,
राहुयफाट आउॉ दा ल्माएको ऊनीका दइ ु स चाय िटा ऩुयाना कम्पफरहरू, एउटा ऩुयानो क्रपतर्स ये क्रडमो, एउटा
ऩुयानो क्रटनको फाकस, एक हर गोरू य सुॉगुयका दइ ु स तीनिटा ऩाठाहरू, केही थोरा थाङ्ग्रा कऩडाहरू, फस ् ! सारू फुढाको सम्पऩवत्त मही हो बन्त्दा हुन्त्छ ।
अस्ताउॉ दो जूनको प्रकाश सारू फुढाको कोठासम्पभै तछये को छ । फाॉसको बाटारे फाये को तबत्ताफाट भ
दे ख्दै छु – सारू फुढा चुऩचाऩ फसेय हुर्कका तान्त्दै छन ् । यातको तनस्तब्धतारे त्मतत टाढा घान्त्द्रक ु खोरा ऩायी ऩाखाभा कयाएको स्मारको आिाज टड्कायै सुतनएको छ । भ वफस्तायै यातको सन्त्नाटातबर बट्टी ऩसर य गुभाने सन्त्मासीको घयसम्पभको फाटोहरूभा फुट जुत्ता फजेका आिाजहरू फाजर्करएको भहसूस गछुस । सारू फुढा
क्रकन त्मतत सुन्त्दै नन ् । घयको फरेसीफाट फुट जुत्ताको कडा स्िय अगाक्रड फढे ऩतछ मसो भेयो कोठाततय पक्रकसएय हे छसन ् ! सोध्छन ् – भास्टय नानी तनदाउनु बमो ?
अहॉ तनदाएको छुइनॉ, भेयो शब्द उनी फुझ्छन ् क्रक फुझ्दैनन ् तय स्िय सुनये आफ्नै एकारताभा फूढो
रारक्रटनततय पक्रकसएय भौन हुन्त्छन ् । भेयो स्िय सुनये सारू फुढारे सादय भानेको भहसूस गछुस भ । यातको तछज्ऩने िभसॉगै भातनसका क्रिमाकराऩहरू फढे का आिाजहरू फाजर्करन थारेका छन ् । गुभाने सन्त्मासीका गोठाराहरूरे हुनुऩछस – तल्रो गाउॉ को बट्टीऩसरफाट ल्माएका जक्रकसनहरूभा यर्कसी छचजल्कएको आिाज
ऩतन प्रि सुतनन्त्छ । यर्कसीको रातग तसतन हुनुऩछस, घयघयभा कुखुयाहरू खेद्दा आएको आिाजरे गाउॉ बरयका
कुकुयहरू एकैसाथ बुर्कछन ् । पेरय भ भनभनै विचाय गछुस – मी भान्त्छे हरू मो गाउॉ भा तनको चाररे आएका छै नन ् ।
गाउॉ को मो हल्रासॉग सारू फुढा फक्रढ रस्त दे जखन्त्छन ् । मो जस्थततप्रतत ततरे फेरुकैदे जख बमतबत
दे जखन्त्थ्मो । तसथस, भसॉग केही सल्राह गये य महाॉ नसुतेय अन्त्तै गमो । भेयो भन, ततरेरे क्रदन रागेका जजम्पभाका किऩूणस दक्रु दसनहरू कल्ऩना गछस । मो गाउॉ भा फस्न खतया सम्पझेय बोतरऩतससदेजख ततरेरे मो गाउॉ
www.OnlineSahitya.com छाड्दै छ । ततरे त आजैदेजख मो गाउॉ भा फस्नु हुॉदैन बन्त्थ्मो अभयफहादयु सॉग । अभयफहादयु रे आजै खतया छै न बनेऩतछ ऊ आजबोतरसम्पभ मो गाउॉ भा फस्न याजी बमो । भास्टय नानी ! भास्टय नानी !!
के बमो हॉ ? झकाएको अिस्थाभा गोरी ऩजड्कएको आिाजरे भ ब्मूॉजझएॉ य जस्थतत फुझ्ने प्रमत्न
गयँ । सारू फुढा फाॉसको बाटाको काऩफाट भततय हे दै अत्तातरएको स्ियभा कयाउॉ दै यहे छन ् ।
ए केटा हो िरयऩरय घेय – टचसको उज्मारो छानाततय पाल्दै एउटा भान्त्छे फुद्रर्कक तरफाट भातथ
तराभा चढ्मो । उसराइस ऩछ्माउॉ दै आउने ऩतछजल्तयको भान्त्छे रे ततरे सुत्ने कोठा दे खामो य बन्त्मो – मही हो भगय केटो सुत्ने कोठा ।
ढ्माङ्, ढ्माङ्, ढ्माङ् । फाॉसको बाटाभा िरयऩरय बोरासको रहयारे फाॉतधएको ढोका गल्मासम्पभ ढल्मो ।
ढोका ततरेकी आभाको शयीयभा फजिएको अनुभान गनस सक्रकन्त्थ्मो त्मसफेरा । उसको तचच्माहटरे साया गाउॉ थक्रकसएको भहसूस हुन्त्थ्मो ।
भास्टय नानी, ततरे कहाॉ छ ? मततफेरा फुढाको स्िय भधुयो य भतरन तथमो । जस्थततराइस एक
प्रकायरे भैरे फुजझसकेको तथएॉ । केही भातनसहरू फाहे क ऩतछजल्तय प्रहयीहरू आफ्ना ऩोशाकभा तथए ।
गुभाने ! गरयफका छोयाहरूरे गये को दे जखसक्रहनस ् होइन त । थथसयाएको स्ियरे गुनगुनाउॉ दै सारू फुढा
खाटफाट भचानको भूर खाॉफो सभाउॉ दै फाक्रहय तनजस्कए ।
एकै तछनभा सारू फुढाको आॉगनभा तसिी फाॉतधएका चे्टे खड्का, खड्काकी श्रीभती, खड्काका दइ ु स
छोयाहरू ल्माइए ।
भेयो छोयाराइस भारयहारेऊ, भराइस ऩतन भाय न । अचेत अिस्थाभा खड्का कजड्कॉदै तथए ।
जूनको उज्मारोरे कान्त्राभातथ उतबएका भातनसहरू प्रि तचन्त्न सक्रकन्त्थ्मो । गुभाने सन्त्मासी आफ्ना
आउये फाउये य ऩुतरसहरूको कान पुर्कदै गये को दे जखन्त्थ्मो ।
ती सफै आतङ्ग्किादीहरू हुन ् इन्त्स्ऩेर्कटय साऩ ! कान्त्राभातथफाट ठू रो स्ियभा गुभाने तचच्मामो ।
आॉगनभा उतबएको इन्त्स्ऩेर्कटयरे भचानभा चढ्ने ऩुतरसराइस आदे श क्रदमो – भातथका सफैराइस खॉदाये य तर झाय ।
मततफेरा तबत्ताको सहाया तरॉदै सारू फुढा कोठा फाक्रहय आइऩुगेका भार के तथए, ऩुतरसहरूरे
रछायऩछाय गये य एकै सासभा आॉगनभा ऩुमासए ।
सारू दाइ ! अभयफहादयु य ततरेराइस भारयहारे । खड्कारे डाॉको छाड्दै सारूराइस अॉगारो हारे ।
भराइस ऩतन अऩभातनत व्मिहायका साथ आॉगनभा ऩुमासइमो ।
गुभाने ! गरयफको छोयाछोयी ऩढे को ऩतन दे जखनस ्, गये य खाएको ऩतन दे ख्न सक्रकनस ्, मो अन्त्मामको
पर ऩतन तंरे चाॉडै बोग्नुऩछस फुजझस ् ? अफ ततरे य अभये को यगतरे विऩनाभा भार होइन सऩनाभा ऩतन तॉराइस वऩछस । रूॉदै कान्त्राभातथ पक्रकसएय सारू फुढारे गुभानेराइस धाये हात राए ।
गुभाने मततफेरा तनरूत्तय उतबएको तथमो । ऊतबर आफ्नो अऩयातधऩनको ऩिाताऩ छ क्रक छै न, तय
अक्रहरेसम्पभ आपूरे बोगेको भानतसक ऩीडाको उऩचाय बएको अनुबू तत बने ऩर्ककै तथमो ।
मततफेरा ऩुतरसहरू तनभसभताऩूिक स रठ्ठी िषासइयहे का तथए । गुभाने कान्त्राफाट तर आॉगनभा
उवरमो य एकऩटक भततय हे मो । इन्त्सऩेर्कटयराइस एकान्त्तभा रगेय केही कुया पुस्पुसामो ।
www.OnlineSahitya.com बोतरदे जख पेरय तमनीहरू जस्तैको ऩतछ रातगस ् बने तॉराइ ऩतन ततरे य अभये का झं गोरीरे
उडाइक्रदन्त्छु । गयं ।
भ भौन हुन्त्छ । भेयो भौनताराइस उसरे कुन अथसभा फुझ्मो, भैरे उसको अनुहायभा जाॉच्ने कोतशस इन्त्स्ऩेर्कटय साफ ! मो चाहीँ स्कूरको भास्टय हो, आजराइस छाक्रडक्रदऊॉ ! इन्त्स्ऩेर्कटयततय पक्रकसएय
गुभानेरे बन्त्मो य त्महाॉफाट तुरून्त्त अन्त्त जान उदॊ गमो ।
तेयो साभानहरू कुन कुन हुन ् ? प्रहयीरे भराइस एउटा हातभा सभाउॉ दै साभानहरू याजखएको थुप्रोततय
रग्मो । भैरे आफ्नो झोरा य केही क्रकताफहरू क्रटऩँ । भराइस अफ अन्त्त गइहार बन्त्दै एउटा ऩुतरसरे फायीको क्रडरभा ऩुमासएय पर्कमो । भतबरको ऩीडारे आपूरे तत्कार गने काभ सोच्न सक्रकनॉ ।
भ सयासय स्कूर नजजकको घयभा गएॉ, जहाॉ तशऺक साथी याभदे ि फस्थ्मो । ऊ ऩतन क्रडरभा
उतबएय आिाज आएको स्थानततय पक्रकसएय हे रययहे को तथमो ।
वफहान उज्मारो बूइॉभा नझदै तशऺक साथी याभदेि मादिराई तरएय फाक्रहय तनस्केय हे यँ, सारू फुढा
य चे्टे खड्काको घयरे गाउॉ का अरू घयहरूराई क्रहजोको घटना सुनाइयहे झं राग्मो । आॉऩगैह्राभा मततफेरै
एउटा आिाज आमो । ऩॉधेनॉहरू फाटो छाडे य भातथजल्तय रागे । सारू फुढा, ततरेकी आभा, चे्टे खड्का प्रहयीहरूको घेयातबरफाट गाउॉ रेराई हे दै क्रहॉड्दै तथए । ततरे य अभयफहादयु को रास त्महाॉ तथएन । कुप्रो
शयीयभा ऩतछजल्तय हात याखेय सारू फुढा क्रहॉड्दा ऩुतरसहरू उनराइस रठ्ठीरे धकेल्थे । मो दृष्मरे झन ् हाभीतबरको ऩीडाराई नूनभातथ चुक छकसने काभ गमो । हाभीरे धेयैफेय उतबएय हे रययह्यं । अखौरे ऩहयाको थुम्पकोसम्पभ अतरअतर दे जखॉदै गये को उनीहरूको आकृ तत वफस्तायै रोऩ हॉु दै गमो ।
दइ ु स क्रदनऩतछ ये क्रडमो नेऩाररे मो घटनाको खफय प्रसारयत गमो – योल्ऩा जजल्राको अखौरे गाउॉ भा
आतङ्ग्किादी
गततवफतधभा
सॊरग्न
केही
व्मवक्तहरूरे
गस्तीभा
गएका
प्रहयीहरूभातथ
आिभण
गदास
ततरकफहादयु यानाभगय य अभय फहादयु खड्का नाभ गये का दइ ु स जना उरिादीहरूको प्रहयीहरूरे आत्भयऺाका रातग चराएको फन्त्दक ू फाट भृत्मु य अरू ऩाॉच आतङ्ग्किादीहरू प्रहयीको कब्जाभा ।
साथी,भातसक,िषस-१३-अॊक-५,२०५४असोज
www.OnlineSahitya.com
हरयमो फत्ती आज वफहानै याभनाथ आफ्नो ऩाटॊ नेता क. अशोकको घयभा जरूयी ऩर ऩुमासउन जाने तमायीभा छ । त्मसैरे ऊ हये क काभहरू चाॉडै चाॉडै तसध्माउॉ दै छ । आज अतर सफेयै उठ्मो । श्रीभती काभभा गएकी छ, खाना आपंरे फनामो । क्रहजो ऩाटॊ कामासरमभा फेरुकाऩख एकजना बद्र भातनसरे ‘अत्मन्त्त जरूयी’ बन्त्दै क. अशोकको नाभको एउटा ऩर छोडे य गमो । हुन त, क. अशोकरे क्रहजै फेरुका ऩाटॊ अक्रपसभा पोन गये य बोतर वफहान कोही कामसकतासहरूसॉग ऩतन बेट्न
नसक्रकने हुनारे कसैराइस ऩतन भेयो गयभा नऩठाउनु बनेका तथए । तय याभनाथरे सोच्मो – मतत जरूयी ऩर तरएय त जानै ऩमो तन, नर पेरय ऩाटॊराइस ठू रै सभस्मा ऩनससर्कछ ।
याभनाथ मो ऩाटॊको धेयै ऩुयानो भान्त्छे । अचेर ऊ ऩाटॊ कामासरमभा फस्ने गथ्मो । शुरूभा
कम्पमुतनि आन्त्दोरनभा क्रहॉ ड्दा उनराइस नेऩारभा अफ नौरो जनिाद आइहाल्छ बन्त्ने विश्वास रागेको तथमो । मही आन्त्दोरनतबर क्रहॉ डेय कऩार ऩकाइसर्कमो । ऊ मो ऩाटॊको ऩुयानो ऩूणक स ारीन कामसकतास । ऩक्रहरे ऊ जजल्रास्तयको ऩाटॊको कामसकतास हुॉदा क. अशोकराइस साधायणा सदस्मता
उसेको हातफाट क्रदएको तथमो । ऩाटॊतबर क. अशोकको प्रगतत दे खेय उसरे धेयैराइस बनेको तथमो – क. अशोकराइस मो ऩाटॊभा ल्माउन भेयो ऩतन ठू रो हात छ । त्मसफेरा क. अशोक विदे शफाट ऩढाइ तसध्माएय बयखय नेऩार आएका तथए । घयफाट फाक्रहय तनस्कने वफवत्तकै एकभनरे याभनाथरे पेरय सोच्मो – एकऩटक टे तरपोन गये य भार जानु याम्रो होरा । नजजकैको ऩसरभा गएय उसरे टे तरपोन डामर गमो, क. अशोकको पोन अत्मन्त्तै व्मस्त छ, पेरय गमो, उस्तै व्मस्त । पेरय भनभनै गुन्त्मो – अफ चाॉडै गये य जानुऩछस , नर ऩाटॊको कुनै ठु रै काभ वफरेरा । उसरे आफ्नो क्रहॉ डाइको गततराइस अत्मन्त्तै तेज फनामो । अरू क्रदन एक घण्टा राग्ने चिऩथ आज ऊ आतध घण्टा भै आइऩुग्मो । चिऩथ तनस्केय अरू क्रदनजस्तो फस ऩखसन उसरे उऩमुक्त ठानेन । उसरे आज क्रढरो गनुस हुॉदैन बन्त्ने भार फुझेको छ । आजसम्पभ कक्रहल्मै मसयी हताय गये य उसरे ट्मार्कसी खोजेको क्रदन तथएन ।
त्मतत व्मस्त हुने क. अशोकको घय आज सुनसान तथमो । याभनाथरे भूर गेटतबर ऩसेय
क. अशोकराइस सोध्मो । घयभा काभ गने भातनसरे सफेयै फाक्रहय गएको खफय सनामो उसराइस । के आज वफहानै नबेटी नहुने ? – मसैफेरा उकजना अग्रो भान्त्छे तबरफाट फाक्रहय आएय याभनाथराइस जरूयी काभको फाये भा सोध्मो ।
www.OnlineSahitya.com भ त वफहानै आइऩुग्नु ऩथ्मो । आउन क्रढरो बमो, अक्रहरे नै नबेटे काभै वफरन सर्कछ । याभनाथको जिाप ऩाउने वफवत्तकै त्मो भातनसरे अशोकरे एकजना भातनस आइऩुग्नु बएको छै न बन्त्नुहुन्त्थ्मो, भ ऩजखसएय फसेको बन्त्दै भोटयसाइकर स्टाटस गमो ।
भोटयसाइकर थाऩाथरी–वरऩुयेश्वय–यत्नऩाकस हुॉदै अतघ फढ्मो । याभनाथरे सोझो भनरे
सोच्मो – मो जरूयी ऩरका फाये भा ऩक्रहरे नै खफय बइसकेको यहे छ, क. अशोकरे भराइस वफहान ऩजखसएछन ् ।
िरयऩरय विशार ऩखासर, ठू रो पराभे गेट, गेटऩारे सफैराइस तछचोल्दै भोटयसाइकर बव्म
भहरको फीचभा ऩुगेय योक्रकमो । क. अशोकको मरो भहरभा... । याभनाथरे िरयऩरय हे मो य अचम्पभ भान्त्मो । सुन्त्दय फगंचा । भोटयहरूको घुइॉचो । याभनाथसॉगै आउनेसॉग तबर ऩस्मो । हरयमो फत्तीको प्रकाश छरयएको फैठक हर । ठू रा ठू रा खाइराग्दा भातनसहरू । बव्म सजाइएको फैठक कऺ । विमय य यर्कसीका ऩरयकायहरू । विशेष प्रकायको सोपाभातथ फसेय क. अशोक बन्त्दै तथमो – अफ ऩाटॊराइस हाभीरे सोचेको फाटोभा ल्माउन धेयै सभम राग्नेछैन । याभनाथरे आपूरे तचनेका अन्त्म एकदइ ु सजना भातनसहरूराइस ऩतन त्महाॉ दे ख्मो ।
याभनाथ कसयी महाॉ आइऩुग्मौ हॉ ? – अशोक जजल्रमो । कसराइस सोधेय महाॉ आएको ? फेइभान... तल्रो स्तयभा ओतरसएय कक्रहल्मै ऩतन मसयी अशोकरे गारी गये को याभनाथराइस थाहा तथएन । याभनाथ तचट्ठी हातभा पातरक्रदएय आपू गएको फाटोफाट तछटो तछटो पर्कमो । याभनाथरे भुरगेट नाघ्ने वफवत्तकै एकदइ ु सजना भातनसको एकतछन ् ऩख्नुस ् एकतछन ् ऩख्नुस ् बनेको आिाज आउॉ दै तथमो । तय ऊ त्मततफेरा सडकभा आइऩुतगसकेको तथमो ।
सडकभा तनजस्कएऩतछ डयरे याभनाथको जीउ ह्ऩ पुरेजस्तो बमो । डयरे ऩछाक्रड पक्रकसएय हे नस स म्पभ सकेन उसरे । सडकभा आफ्नो िरयऩरय हे मो – थुप्रै भातनसहरू छन ् । कता कता डय
कभ बएको भहसुस गमो उसरे । भनभनै पेरय डयको ऩिसत अजग्रमो – कतै ती ऩछाक्रड आउनेहरू महाॉसम्पभ त आइनऩुग्रान ् ।
फाटोबरय याभनाथरे धेयै कुया सोच्न सकेन । भुरगेटतबर आपूराइस ऩच्छ्माउने भान्त्छे हरू
सजम्पझयह्यो । डयरे जजउ जजजङ्ग्रङ्ग्ग हुन्त्थ्मो । आज ऊ फस चढ्न फसऩाकस ऩतन गएन । ठभेरको गजल्र हुॉदै क्रहॉ डेय घय गमो ।
घय ऩुग्नेवफवत्तकै याभनाथ केही नओछ्माएको फादस रीको ऩरङभा डङ्ग्रङ्ग्ग ऩजल्टमो । उसको
अगाक्रड आपू कम्पमुतनि आन्त्दोरनभा क्रहॉ ड्दादे जखका घटनाहरू नाच्न थारे । सोच्दै जान्त्छ ऊ – िभफद्ध नबएका घटनाका स्भयणहरू उसका अगाक्रड ओइयो राग्छन ् । कतै सऩना त दे खेको छै न उसरे, पेरय ठण्डा बएय सोच्न शुरू गछस । हरयमो फत्ती फरेको कोठाभा सोपाभातथ फसेय अशोकरे
www.OnlineSahitya.com बनेको उही शब्दहरू उसको क्रदभागभा ताजा फनेय ठोक्रकइयहन्त्छ – अफ ऩाटॊराइस हाभीरे सोचेको फाटोभा ल्माउन धेयै सभम राग्ने छै न ।
मततखेयै उसको भनरे अको कटु ऩीडाको अनुबूतत गमो । एक िखत क. विनमरे ऩाटॊभा याजतन्त्र
साभन्त्तिादको नाइके हो, सॊसदीम व्मिस्थारे जनताको क्रहत गदै न बन्त्ने भत याख्दा ऩाटॊराइस बाॉड्न
खोजेको आयोऩ रगाएय तनष्काशन गरयएको तथमो । याभनाथरे अन्त्तयसम्पफन्त्ध खोज्मो – आजको मो घटना य त्मो तथ्मको ।
काठभाडंभा गभॉ चक्रढसकेको छ । ऊ खाटभा शान्त्तसॉग सुत्न सर्कदै न । घरय मता घरय उता
ऩजल्टन्त्छ । ऊ आफ्ना अगाक्रड आस्था य विश्वास फोकेय फाॉचेका थुप्रै भान्त्छे हरू सम्पझन्त्छ । नागाजुन स को जॊगरततयफाट आएको तचसो फतास शयीयभा
ठोक्रकएको अनुबूतत हुन्त्छ उसराइस । उसको आॉखाअगाक्रड
पल्माकको तबत्ताभा झुण्माएको ऐनाभा ऩछस । अक्रहरेसम्पभ उसरे मसयी ऐना हे येकै तथएन । गारा छाम्पछ, ऩोहोयको बन्त्दा तनकै फढी चाउयी ऩरयसकेको अनुबि गछस ऊ । कऩार ऩोहोयसम्पभ त ततरचाभरे भार तथमो, मस ऩटक त सेताम्पमे बएको भहसुस गछस ऊ ।
आज यातत याभनाथ फुइॉगरभा गएय सुत्छ । सुत्न त नाभै न हो । जततफेरा ऩतन आस्थाको नाभभा
ढु ङ्ग्गाको ऩाहाड अगाक्रड उतबएको भहसुस हुन्त्छ उसराइस । याभनाथ जीिनको उऩरजब्ध खोज्छ । आजखय भैरे गये को त याम्रै काभ न हो, जीिनको मारासॉग फेखश ु ी हुन सर्कदै न ऊ ।
यातत सऩनाभा हरयमो फत्ती, हरयमो फत्ती बनेय क्रकन कहातरएको ? उसकी श्रीभती जानुकाको कडा
फोरीरे याभनाथ ब्मुॉझन्त्छ । मततफेरा धयतीभा याम्रैसॉग उज्मारो ऩोजखइसकेको तथमो ।
याभनाथराइस आज शयीय बायी भहसुस बएको छ । उसरे त्मही फेरा तर कसैरे ढोका
ढर्कढर्कमाएको आिाज सुन्त्मो । झ्मारफाट हे मो – ऩाटॊको साथी यभेश यहे छ । यभेश मो ऩाटॊको आस्थािान कामसकतास । धेयै किा खऩेय ऩाटॊभा तनस्िाथस काभ गये को छ । याभनाथरे हतारयॉ दै झये य ढोका खोल्मो । यभेश भातथ आउ । ढोका खुल्नासाथ याभनाथरे बन्त्मो ।
भ तऩाइऄ राइस क. अशोकरे ऩठाउनुबएको ऩर क्रदन आएको । कुयाकानी गनस ऩतछ आउॉ छु । आज
ऩाटॊको अत्मन्त्त जरूयी काभ छ । यभेशरे हतायो बाि दे खाउॉ दै जिाप क्रदमो ।
याभनाथ तबरको कौतुहरता भनतबर हुण्डयी फनेय नाच्मो य ठू रो स्ियभा बन्त्मो – ठगरे के ऩर
ऩठाएछ ?
यभेशरे अचम्पभ भानेय उसको कुया सुतनयह्यो । हयदभ अशोकको ऩऺधय यहने भातनसफाट मस्तो
शब्द कसयी ... ?
याभनाथरे यभेशको हातफाट तचठी थुत्मो य हताय हताय खाभ च्मात्मो । ऩाटॊको ्माडभा रेजखएको
यहे छ – क्रहजो फसेको ऩाटॊको जरूयी फैठकरे ऩाटॊ क्रहत वफयोधी गततवफतधभा तऩाइऄ को सॊरग्नता दे जखएको हुॉदा अतनजित कारका रातग तऩाइऄ राइस ऩाटॊका सफै तह य सदस्मताफाट तनष्काशन गरयएको छ । तथमो ।
ऩरफाट आॉखा भातथ उठाएय याभनाथरे हे मो – यभेश चाॉडो–चाॉडो ऩाइरा चाल्दै टाढा ऩुतगसकेको (नौरो कोशेरी, ऩूणासङ्ग्क – १७ २०५६ आजश्वन)
www.OnlineSahitya.com
सन्त्रस्त आॉखाहरू उनीहरू वऩ्चाइ पेदीको सुनकोशी क्रकनायनेय आइऩु ग्दा क्रदउॉ सोको कयीफ १२ फजेको तथमो । ऩजिभ उत्तयऩजट्ट यहे को बुङ्ग्जु डाॉडाभातथको आकाशभा फादरको सानो थेग्रो जस्थय बएय फसेको दे जखन्त्थ्मो । मही ठाउॉ फाट उनीहरू सुनकोशीको गजड्तय छाडे य उकारो चढ्छन ् । दशं ततहायको
भुखभा मो फाटोभा ढाकय फोर्कनेहरूको ताॉती जुरुस क्रहॉ डेजस्तै दे जखन्त्छ । क्रहउॉ दका अरू भक्रहनाहरू ऩतन मो फाटोभा ढािेहरूको फार्करै राभ बेक्रटन्त्छ । िषास रागेऩतछ मो फाटोभा भान्त्छे हरूको चाऩ स्िाट्टै घट्छ । फाटो क्रहॉ ड्ने भान्त्छे हरू घटे ऩतछ कोशी क्रकनायका गाउॉ हरू स्िरूङ दोबान, तनिुिाटाय य कुनाइका भान्त्छे हरूको आमस्रोत ऩतन घट्छ । मही फाटोका कायण मी गाउॉ हरूभा खेतीफाट जीविकोऩाजसन गनेहरू अत्मन्त्तै थोयै छन ् । भूरफाटो बएको कायण व्माऩाय नै उनीहरूको प्रभुख आमस्रोत फन्त्मो ।
सऩसझं कुङतरङ ऩदै घुभेको वऩ्चाइस उकारोभा भध्म क्रदउॉ सोको चको घाभरे आॉखाराइस नै ततयतभयततयतभय ऩाने गछस । वऩ्चाइस पेदीभा यहे को तसभरको रूखफाहे क हरयमोको कतै नाभतनशाना छै न । खडे यीरे सफैडाॉडाकाॉडाहरू मततफेरा कोशी ऩायी याजदहको ऩक्रहयो झं उजाड दे जखन्त्छन ् । सुनकोशी नदीको ककसश आिाज कतै नयोक्रकइकन एकनासरे फजजयहे को छ ।
आज त बात खाने फेरा टरयसर्कमो है भाइरा ! हाम्रो टाउकै भातथ ऩो फसेको छ घाभ । बायीभा टे को राउॉ दै आकाशततय हे येय यनेम्पऩारे बन्त्मो । मतत क्रढरो त कक्रहल्मै ऩतन बएको तथएन । यनेम्पऩाको आिाज सुन्त्ने वफवत्तकै भजन्त्जतेरे ऩतन आफ्नो बायीराइस टे को राउॉ दै सहभतत जनामो ।
मसैऩटकदे जख आफ्नो जेठो छोयो यनशेयराइस बायी फोर्कन तसकाउनका रातग उसरे कटायी
तरएय आएको तथमो । यनशेय उभेयरे मही पागुनभा भार एघाय िषस ऩुग्मो । गाउॉ को स्कूरभा तीन कऺासम्पभ ऩढे ऩतछ ऊ घयको काभभा राग्मो । यनेम्पऩा ! सानो बए ऩतन तेयो छोयो तनकै कडा छ जस्तो छ । आपूहरूबन्त्दा तनकै अगाक्रड ऩुतगसकेको यनशेयऩजट्ट औ ॊल्माउॉ दै भजन्त्जतेरे यनेम्पऩाराइस पुर्कमासमो । यनेम्पऩारे सुनकोशी क्रकनायको तेसो फाटोभा आफ्नो आॉखाराइस ऩयै सम्पभ ओछ्मामो । छोटो कदको यनशेय कोशीको फगय छे उभा सानो ढाकय फोकेय क्रहॉ ड्दा चाभरको वफस्कनुभा घुनक्रकया दौडे जस्तै दे जखन्त्थ्मो । यनशेय वऩ्चाइस पेक्रदभा दे जखएको तसभरको रूखततय रक्ष्म गये य दौक्रडयहे को तथमो । वफसाउने ठाउॉ ऩतन आइऩुग्मो है भाइरा । आफ्नो टे कोराइस ढाकय भातथ तसउरयॉ दै भजन्त्जते अतघ फढ्मो ।
www.OnlineSahitya.com के हाम्रो डाॉडाभातथ ऩतन भोटय कुद्छ त भाइरा ? स्िरूङ दोबानभा बयखय कटायीफाट फनाएय ल्माएको क्रपतर्स ये क्रडमोफाट वफहान सुनेको सभाचायरे उकुसभुकुस बएय भनतबरको गुजम्पपत ऩीडाराइस यनेम्पऩारे भजन्त्जतेका साभुन्त्ने ऩोख्मो । वफहानै सुनेको ये क्रडमोको सभाचायरे शेयभानको क्रहॉ डाइको गततराइस नयाम्रयी खुम्पच्माइक्रदमो । अतरकतत त उसराइस आफ्नै ये क्रडमोसॉग रयस उठ्मो । आज मसरे कस्तो अशुब सभाचाय सुनामो ? हाम्रो गाउॉ को डाॉडाभा भोटय कुद्यो बने हाभीरे कहाॉको बायी फोर्कने ? मही फाटोभा बायी फोकेय उनीहरूरे जीिनको सम्पऩूणस जस्तो कारखण्ड वफताए । शेयभान य भजन्त्जते सभिमका, सॉगसॉगै हुकेय फढे का । उनीहरू आफ्ना फाफुहरूसॉग सानै उभेयदे जख सॉगसॉगै बायी खे्न कटायी आउॉ थे । अथासत ् बायी फोर्कन तसर्कथे । कटायीफाट सोरुखम्प ु फुसम्पभ बायी ऩुमासउन कयीफ नौ दश क्रदन राग्थ्मो । मो राभो फाटोभा उनीहरू प्राम् सॉगसॉगै हुन्त्थे ।
सुनकोशीको क्रकनायै क्रकनाय क्रहॉ ड्दा थाकेय मस ठाउॉ भा आइऩुगेऩतछ ऊ साह्रै आनन्त्द भान्त्थ्मो
। कटायीफाट बायी फोकेय उसका साथीहरूसॉग प्राम् ऊ तेसो क्रदनभा महाॉ फास फस्न आइऩुग्ने गथ्मो । क्रहउॉ दका कैमं भक्रहनाहरूभा मही तनजसन ठाउॉ भा कक्रहरेकाहीॊ ऊ एर्करै ऩतन फास फसेको तथमो । घयफाट कटायी जाॉदा मही ठाउॉ भा आएय एकतछन ् फसेय थकाइ भाथ्मो य कोशी नदीको
ऩानीभा कोदोको जाॉड घोरेय खान्त्थ्मो । कोशीको ऩानीभा जाॉड घोरेय खाॉदा ऊ फेग्रै य भीठो स्िाद ऩाएको अनुबि गथ्मो । िैशाख भक्रहनाको भध्म घाभ, जताततै िाताियण तातो छ । फादरका थेग्रारे घाभराइस छोऩेय ल्माएको शीतरऩन कुनै कुनै फेरा घुम्पदै आइऩुग्थ्मो ।
च्माजस्भटाय हाम्रो दे शको औसत नेऩारी गाउॉ भध्मे एक हो । आफ्नो खेतीरे महाॉका भातनसहरू
भुजस्कररे तीन भक्रहना खान्त्छन ् । फाॉकी भक्रहनाहरू कटायी सोरुखुम्पफु, ऐॊसेरुखकस, ओखरढु ॊ गा, रूम्पजाटाय, क्रदक्तेरसम्पभको बायी फोर्कछन ् य जीविकोऩाजसन गछस न ् । अन्त्नऩात उब्जन उऩमुक्त भौसभ ऩखसनऩ ु छस । भकै य
कोदो महाॉको भुख्म फारी हो । कक्रहरेकाहीॊ त खडे यीरे त्मसराइस ऩतन खाइक्रदन्त्छ । त्मसऩतछ गाउॉ भा अतनकार ऩस्छ रासद रूऩ फोकेय । त्मसरे फृद्ध, केटाकेटी कोही ऩतन बन्त्दै न । त्मसऩतछ सफै कटायी जान्त्छन ् बायी खोज्न । कतत घयभा त भातनस नबएय दै रो नै राग्छ ।
उनीहरूका ऩूखास मो ठाउॉ भा कक्रहरेदेजख फसेका हुन ् सफैरे अनुभान भारै गये का छन ् । बुङ्ग्जु डाॉडाको
िरयऩरयभार ततरुङ्ग्गे याइस हरूको फस्ती छ । गाउॉ घयभा ऩढे का बाइबततजाहरूरे बनेको सुनेको हो उसरे ।
ततरुङ्ग्गे याइस हरू टाढाभा दजु ऺसभ गाउॉ सम्पभ पैतरएका छन ् । तय उसरे आफ्ना ऩूखासहरूराइस जतत सुन्त्मो य दे ख्मो – उसका जजजुफाजेहरूरे तचसाऩानीदे जख ओखरढु ॊ गा क्रदक्तेरसम्पभ बायी खेऩेको थुप्रै कथा ऊ अक्रहरे ऩतन सजम्पझयहन्त्छ । उसको फाफुको ऩाराभा कटायीभा फजाय फतनसकेको तथमो । कटायी फजाय फतनसकेऩतछ
भार ऊ बायी फोर्कन सर्कने बएको तथमो । त्मसऩतछ कटायी फजायदे जख ऩूिॉ भध्म ऩहाडका फजायहरू य केही गाउॉ हरूभा विकासे साभरी ओसानुस उसको भुख्म कभस फन्त्मो ।
www.OnlineSahitya.com अतरअतर घुतम्रएको कऩार, ऩुड्को जीउडार, अतरक फढ्ता थेज्चएको नाक, गोयो अनुहाय, जुठो
बाॉडो भाजझसकेय कोशी नदीततय हे रययहे को आफ्नो छोयो यनशेयराइस यनेम्पऩारे एकटक राएय हे छस । छोयोराइस
हे दासहेदै ऊ आफ्नी श्रीभती सम्पझन्त्छ । यनशेय िषॉको नऩुग्दै उसकी श्रीभतीराइस ज्ियोको दइ ु स क्रदने व्मथारे
रग्मो । त्मो िषस कतत कहारीराग्दो तथमो । अतनकाररे गदास जजल्राभा आगै रागेको तथमो । बोकको भहाभायीका कायणरे कटायीफाट ल्माएको बायी फाटै भा रुक्रटन्त्थ्मो । उसको बायी ऩतन एकऩटक स्िरूङ दोबानभा रुक्रटमो । झण्डै ज्मान नगएको । सम्पझॉ दा ऩतन डय राग्छ उसराइस त्मो घटना । त्मो
अतनकारको भुखभै उसरे आफ्नो फाफु गुभामो । फाफुको एर्करो छोयो ऊ । बोकभयीको डयराग्दो अिस्थाभा
फाफुको काजकृ मा गनस ऩतन सकेन उसरे त्मततफेराको घटना सम्पझॉदा ऊ नयाम्रयी छटऩक्रटन्त्छ । त्मसको तीनै भक्रहनाऩतछ उसकी स्िास्नी भयी । दशारे एकैचोक्रट घेदोयहे छ । उसरे मस्तै अनुबि फोकेको छ जीिनभा ।
मो फाटोभा भोटय कुद्यो बने हाभी के गने त भाइरा ? वफहानै सुनेको सभाचायरे ऩाये को ऩीडाराइस
केही खुकुरो ऩानस यनेम्पऩारे भजन्त्जतेसॉग पेरय जजऻासा ऩोख्मो ।
के कटायीभा कुदे जस्तो भोटय हाम्रा गाउॉ भा ऩतन आउॉ छ त आ्ऩा ? भजन्त्जतेरे केही बन्त्न नऩाउॉ दै
यनशेयरे अचम्पभ भान्त्दै आफ्नो फाउसॉग सोध्मो ।
आज वफहान सुतननस ् ये क्रडमो ? यनेम्पऩारे छोयाराइस झाॉट्मो ।
हाम्रो डाॉडाऩाखाभा भोटय कुदे त मो द्ु ख हाभीरे गनै ऩदै नथ्मो तन । चुनािभा बोट भाग्न आउने
नेतारे हल्रा चराएका होरान ् तन ! अफ त चुनाि आउने फेरा बा छ र्कमाय ! मस्तो हल्रा त भैरे ऩञ्चामतत याजभै कततऩल्ट सुतनसकेको तथएॉ । भजन्त्जतेरे तनयाश बािभा मो कुयाराइस उडाइक्रदमो ।
मो डाॉडाभा भोटय कुद्ने हो बने मो भजन्त्जते के खाॉदो हो ? कहाॉफाट बायी खेऩेय खान्त्छ । कटायीफाट
बायी फोकेय ऩो छाक टानस ऩाएको छ । नर भेयो जस्तै मसको ऩतन त्मही दइ ु स , तीन हरको ऩाखो फायी न हो । भजन्त्जतेको कुयारे यनेम्पऩाराइस अचम्पभ राग्मो । मो कुया उसरे फाक्रहय बन्त्न नसकेय भनभनै याख्मो । यनेम्पऩारे भनभनै तचन्त्ताको सगयभाथा पेरय अग्ल्मामो ।
हाम्रो गाउॉ भा ऩतन भोटय कुदे त कस्तो आनन्त्द आउॉ थ्मो हगी । ढु ॊ गाभा फसेय यनशेयरे उही
जजऻासा दोहोमासमो ।
यनशेयरे मसऩटक कटायीभा ऩक्रहरोऩटक भोटय दे ख्मो । साॉच्चै अचम्पभ रागेको तथमो उसराइस ।
घयजस्तै ऩो हॉु दोयहे छ त अ्ऩा बन्त्दै गुक्रडयहे को भोटयराइस ढाकय फोकेय ऩछ्माएको तथमो उसरे । ऊतबर आफ्नो फाफुको कुयारे आज नमाॉ कौतूहरताको सृजना बमो ।
के त्मस्तो घयजस्तो भोटय ऩतन हाम्रा गाउॉ भा आउॉ छ ? कसयी क्रहॉड्रा मो उकारो ? अतन हाभी
त्मसैभा चढे य ऩयसम्पभ जाने हो त ? यनशेयराइस तबरैदेजख विश्वास रागेन ।
यनशेयराइस घय ऩुगये मो सफै कुया आफ्ना साथीहरूराइस सुनाउने ठू रो यहय छ । उसका सभिमका
थुप्रै साथीहरूरे भोटय दे खेको छै नन ् । अझ आ्ऩारे सुनाएको खफय सुनाउनका रातग घय ऩुग्न ऊ साह्रै हतारयएको छ ।
साॉच्चै आउॉ छ त आ्ऩा ! हाम्रा गाउॉ भा कटायी जस्तो भोटय । यनशेयरे आफ्नो फाफुको कुयाराइस
ऩछ्माउन छाडे न ।
www.OnlineSahitya.com मसयी धेयै सिार जिाप नगने य धेयै नफोल्ने छोयाको मो हठसॉगै उसराइस तबरतबरै नयाम्रोसॉग रयस
उठ्मो । आफ्नो गाउॉ भा भोटय कुक्रददे रा य मही बायी फोकेय खाने काभ हरयने हो क्रक बन्त्ने डयरे आज
वफहानदे जख उसराइस रखेक्रटयहे को तथमो । अझ छोयाको प्रश्नैरे य भजन्त्जतेको बनाइरे ऊ तबरको भन नयाम्रयी तचभोक्रटमो ।
मो गाउॉ भा भोटय कुदेय साहुको सफै बायी फोर्कमो बने के खाॉदा हुन ् मी भुदासहरू । फाक्रहय व्मक्त गने
आॉट नगये ऩतन यनेम्पऩारे भनभनै कजल्ऩमो ।
ओहो ! क्रदन त ढजल्कसकेछ । तबत्तैबरय ठोक्रकएको घाभरे गोहोयोको छारझं टजल्कएको वऩ्चाइस
उकारोततय हे दै यनेम्पऩारे सम्पझामो ।
यनेम्पऩाका रातग आजको क्रदन अरू क्रदनजस्तो छै न । घाभ ऩतन अरू क्रदनको बन्त्दा फढ्तै चको छ ।
तसभरको छहायी ऩतन अरू क्रदनको जस्तो शीतर छै न । उसराइस कक्रहरे ऩतन क्रदन मतत नयभाइरो रागेको तथएन ।
तभतभसये, िषस -३३ अङ्ग्क-९ ऩूणासङ्ग्क-२३२, २०६१ ऩौष
www.OnlineSahitya.com
अविश्वास प्रस्ताि ऩञ्चामत ढरेऩतछ एकप्रकायरे हीयाप्रसादको होस ठाउॉ भै यहे न । जजल्रा ऩञ्चामत सबाऩतत बएको तीन
िषस ऩतन ऩूया बएको तथएन । आपूराइस सम्पहाल्न तनकै सङ्ग्घषस गनुऩ स ये को उनरे स्िमभ ् अनुबि गये ।
आफ्नो िरयऩरय हे ये – याजाको सक्रिम नेतत्ृ ि ऩाएय भेची भहाकारी पैतरएको ऩञ्चामतको गन्त्धसम्पभ ऩतन कतै छै न । एतशमारी भाऩदण्डभा ऩुमासउने त्मरो मोजना कतै फाॉकी यहे न । सधंजसो सुतनयहने शाजन्त्तऺेर प्रस्तािको चचास उनरे त्मसऩतछ ये क्रडमोभा कक्रहल्मै सुनेनन ् । उनी साॉच्चै तीन छर्कक ऩये ।
ऩञ्चे य भण्डरे बन्त्नेवफवत्तकै ज्मान जोगाउन ऩतन सचेत बएय क्रहॉड्नुऩने बमो । गाउॉ टोरभा धेयै
भातनसहरू बेरा बएका ठाउॉ हरूफाट थुप्रैऩटक उनी तक्रकसएय क्रहॉडे । क्रहजोका आफ्नै सहमोगीहरू बेरा बएका
ठाउॉ हरूफाट थुप्रैऩटक उनी तक्रकसएय क्रहॉडे । क्रहजोका आफ्नै सहमोगीहरू झण्डा फोकेय गाउॉ गाउॉ भा डु तरयहे का कुयाहरू उनरे सुने । तल्रो गाउॉ भा छानैबरय याता झण्डाहरू पपसयाइयहे को उनको घयफाट प्रिै दे जखन्त्थ्मो ।
कुनै घयभा चायतायै झण्डाहरू, कुनै घयभा हॉ तसमा हथौडाका झण्डाहरू । उनी मसयी ऩतन सोच्थे – कतै मो सऩना त होइन ?
एक भक्रहना जतत वफतेऩतछ उनको क्रदभागभा एक यात एउटा ऩुयानो घटनाको सम्पझना आमो ।
ऩक्रहरे र्कमाम्पऩसभा ऩढ्न जाॉदा आफ्नै जजल्राको सहऩाठी साथी नये श फस्नेतफाट उनरे नेऩार विद्याथॉ
सॊघको सदस्मता तरएका तथए । खुशीरे उनी त्मो यात तनदाउन ऩतन सकेनन ् । आधा यातभै श्रीभती सरयनाराइस उठाएय उनरे त्मो कुया सुनाए ।
त्मो सदस्मता बेक्रटन्त्छ क्रक खोजं न ! त्मो बेक्रटमो बने हाम्रो त बाग्म नै चजम्पकन्त्छ तन ! ठू रो
कुया ऩाउन रागेझं हीयाप्रसादरे श्रीभतीसॉग खोज्न अनुनम गये ।
त्मस्तो नाथे तचकसट्टोरे के हॉु दो हो । मो याजनीतत ऩतन कस्तो नशा हॉु दो यहे छ । मरो घयखेती छ,
आफ्नो याम्रयी सम्पहारेय फसे बइहाल्छ तन ! सरयनाको उदासीनताऩूणस मो बनाइरे उनराइस झनर्कक रयस उठ्मो ।
हीयाप्रसाद आधायातभा उठे य दयाजका ऩुयाना पामरहरू एकएक जझके य त्मो सदस्मताको अधकट्टी
कतै बेक्रटन्त्छ क्रक बनेय खोज्न थारे ।
हजुयहरूको सल्राहअनुसाय चल्ने भान्त्छे त हुॉ तन भ । अचेर भराइस हजुयहरूको कम्पमुतनि विचाय
भन ऩनस थारेको छ । त्मसक्रदन साॊसद हीयाप्रसादरे टाउको अतर झुकाउॉ दै प्रततऩऺी दरका नेता जमकुभाय बायतीको प्रस्तािराइस स्िीकाय गये ।
जमकुभाय बायतीको कुया उनराइस याम्रैसॉग तचत्त फुझ्मो । साॊसद बएको दइ ु स िषस बइसर्कमो ।
एकऩटकको चुनािभा आफ्नो बएबयको सम्पऩवत्त खचस बमो । अफ ऩतन भन्त्री हुन नऩाए कसयी ऩैसा कभाउने ? मो तचन्त्तारे हीयाप्रसादराइस केही क्रदनदे जख खानाभा अरूतच फढ्न थारेको तथमो । मो कायणका फाये भा उनकी श्रीभती अनतबऻ तथइनन ् ।
www.OnlineSahitya.com एकक्रदन त भौका ऩरयहाल्छ तन । तचत्त नफुझे ऩतन उनरे फेराफेराभा रोग्नेराइस ढाडस क्रदॉदै बन्त्ने
गतथसन ् ।
प्रततऩऺी नेता जमकुभाय बायतीरे एउटा राभो कागज जझके य एकासीमं नम्पफयभा उनको नाभ
रेखेय अतघजल्तय याजखक्रदए । साॊसद हीयाप्रसादरामस भनभा कता कता तचसो ऩसेको भहसुस बमो ।
अजस्तभार सत्ताऩऺका सबाऩततरे सहामक भन्त्रीका रातग कोतशश गरयक्रदने िचन नक्रदएका होइनन ् । तय ऩाटॊभा अन्त्तघासत गने भान्त्छे राइस काखी च्मा्नु हुॉदैन बनेय ठू रो आिाज उठ्ने गये को छ । उनराइस क्रदएको
िचन आज तीन क्रदनभार हॉु दैछ । तय पेरय सोचे – विऩऺी दरका नेतारे अविश्वास प्रस्ताि ऩारयत बएय
आफ्नो सयकाय फने िन याज्मभन्त्रीको प्रस्ताि याखेका छन ् । अविश्वास प्रस्ताि ऩर्कका ऩास हुन्त्छ बनेय विश्वास ऩतन क्रदराएका छन ् ।
हीयाप्रसादरे अ्ठे यो भान्त्दै सेतो कागज ताने य करभ खोज्न श्रीभती सरयनाराइस अह्राए । प्रततऩऺी
नेता जमकुभाय बायतीरे आफ्नो खल्तीको करभ क्रदॉदै बने – हाम्रो प्रमत्न चाॉडै सपर हुॉदैछ, धन्त्दा नभान्त्नुहोरा ।
श्रीभतीरे करभ तरएय आइऩुग्दा उनरे खारी कागजभा सही गये य कागज प्रततऩऺी नेताको हातभा
क्रदइसकेका तथए । उनको अनुहायभा कारो फादरको छामा प्रि रूऩभा दे जखन्त्थ्मो ।
प्रततऩऺी नेतारे अको भातनसराइस ऩरयचम गयाउॉ दै बने – उहाॉ हाम्रो ऩवरकाको सम्पऩादक, मो
सयकायराइस गारी गये य तऩाइऄ रे एउटा अन्त्तिासतास क्रदनुऩमो । मो सयकाय प्रजातन्त्र वियोधी सयकाय हो बनेय तऩाइऄरे प्रि बतनक्रदनुऩमो ।
मतत बन्त्नेवफवत्तकै उनी वफदा बए य उनीसॉग आएको एउटा ऩरकाय ये कडस य तरएय अन्त्तिासतास तरन
तमाय बमो ।
प्रततऩऺी दरका नेता फाक्रहय तनस्केऩतछ हीयाप्रसादरे प्रततऩऺी दरको ऩाटॊ ऩवरकाराइस एउटा
अन्त्तिासतास क्रदए । अन्त्तिासतासभा सयकायराइस उनरे प्रशस्तै गारी गये । धेयै य नमाॉ आयोऩहरू रगाए । सॊसायकै सफैबन्त्दा सुन्त्दय व्मिस्था बनेको कम्पमुतनि शासन प्रणारी नै हो बनेय नमाॉ नमाॉ तकसहरू ऩेश गये ।
ऩरकाय फाटो रातगसकेऩतछ एउटा खारी कागजभा सयकायको विरूद्ध अविश्वास प्रस्तािभा भतदान
गनस सर्कने साॊसदहरूको नाभ क्रटऩे । भन्त्री नऩाएका स्ितन्त्र साॊसदहरू जोडे , पेरय केये , पेरय जोडे । सानासाना केही याजनीततक ऩाटॊहरू ऩतन जोडे जो सयकायभा आउने क्रदनको सऩना फोक्रकयहे का तथए । तय कसैगयी एकसम तीन ऩुगेन ।
केही क्रदनदे जख साॊसद हीयाप्रसादको फेचैनीराइस फाक्रहयै फाट प्रि दे ख्न सक्रकन्त्थ्मो ।
अचेर क्रकन प्रधानभन्त्रीरे पोन गदै नन ् ? ऩक्रहरे त क्रदनैवऩच्छे जसो कुया गथे । फाक्रहय ऩरऩवरकाभा
मवत्तका सभाचायहरू छावऩइयहन्त्छन ् । ऩक्रहरे अविश्वास प्रस्तािको हल्रा आमो क्रक तऩाइऄ राइस ऩतन कुनै भन्त्री फनाउने भेयो मोजना छ बन्त्थे । अविश्वास प्रस्ताि ऩास हुन्त्छ बनेय प्रततऩऺी दरको नेतारे भराइस
कतै ठू रो धोका क्रदएको त होइन । भनतबरको उकुसभुकुसराइस अॉध्मायो अनुहाय फनाएय हीयाप्रसादरे श्रीभतीसभऺ ऩोखे ।
www.OnlineSahitya.com जतत चोट ऩये ऩतन श्रीभतीका अतघजल्तय मतत कभजोय है तसमत उनी कक्रहल्मै प्रकट गदै नथे ।
हीयाप्रसादको मो स्िबािराइस उनी श्रीभती सरयनारे स्ऩिसॉग भहसुस गये की तथइन ् । सरयनाफाट केही सान्त्त्िना ऩाउने उनको इच्छा पेरय बाॉतचमो, जततफेरा सरयनारे उनको कुयाभातथ कुनै ध्मान क्रदइनन ् । मस्तो सॊिेदनशीर कुयाभातथ सरयनाको कुनै गम्पबीय प्रततक्रिमा नबएको कुयाभा उनराइस भनभनै रयस ऩतन
उठ्मो । तय, मो रयसराइस श्रीभतीका अतघ कसयी प्रस्तुत गने ? उसको रातग मो ऩतन सजजरो कुया तथएन ।
अफ चुनाि आउन तीन िषसभार फाॉकी छ । दइ ु स िषस कुनै उऩरजब्धवफना वफत्मो । साॊसदको तरफ य
बत्तारे ऩरयिाय ऩाल्न य फंकको व्माज भार ततनस क्रठर्कक छ । आफ्नो ऺेरका जनताहरूरे साॊसदरे कुनै काभ
गये न बनेय आिाज उठाउने फेरा बइसर्कमो । मो काभ गरयक्रदन्त्छु , त्मो काभ गरयक्रदन्त्छु बनेय कतत सभम
थाभथुभ ऩाने । गछुस बनेका काभहरू ऩहाड जसयी उरूङ रागेय थुवप्रएका छन ् । क्रहजो चुनािभा खटे य क्रहॉडेका कामसकतासहरूरे असन्त्तुवि व्मक्त गनस थातरसकेका छन ् । उनीहरूराइस खुशी ऩानस सक्रकएन बने अकोऩटक
जजल्रा नटे के ऩतन हुन्त्छ । नचाहॉ दा नचाहॉ दै ऩतन मस्तै मस्तै सोचाइहरू तसनेभाको ऩदासभा झं उनको भानसऩटरभा आइयहे कोरे आज हीयाप्रसादराइस ऩटर्ककै तनद्रा ऩये न ।
अजस्त बखसयभार अकास स्ितन्त्र साॊसद याघितसॊह बण्डायीरे महाॉ आएय तीनघण्टा आफ्नो भनको
दख ु ेसो ऩोखे । याघितसॊहरे फोतरयहॉ दा भराइस ऩतन आफ्नो भनको कुयो उनको भुखरे फोरेझं रागेको तथमो ।
याघितसॊहरे बनेका तथए – ऩाटॊहरूरे हाभीराइस चुसेय पातरक्रदन्त्छन ्, मक्रद हाभीवफना उनीहरूको काभ चल्ने बमो बने ।
आजखय सॊसदभा तीनिटा ऩाटॊभध्मे कसैको ऩतन फहुभत छै न । घरय कोसॉग घरय कोसॉग तभरेय
ठू रा ऩाटॊहरूरे सयकाय चराइयहे का छन ् । हाभीबन्त्दा अतघल्रो सॊसदभा स्ितन्त्र साॊसदहरूरे गये को भोजभस्ती दे खेय कभाएको य बएको सम्पऩवत्त तसध्माएय चुनाि जजततमो । कस्तो बूतरे खाने फेराभा ऩरयएछ । ऩञ्चामत सक्रकएऩतछ काॊरेसततय रातगमो । त्मो नेयेशे नभरूञ्जेर त्महाॉ क्रटकट ऩाइने छाॉटै
दे जखएन । उसको भातथ सफै नेतासॉग फसउठ छ । ऩञ्चामतको विरूद्ध रागेय ठू रो द्ु ख ऩाको, जेर ऩये को त्मागी भान्त्छे बनेय डु ङ्ग्गी वऩटाको छ जजल्रैबयी । एउटा कभसचायीराइस बन्त्सायभा सरूिा तभराइक्रदएिाऩत
भैरे नै ऩचास हजाय तभराइक्रदएको हुॉ । के को त्मागी हुन्त्थ्मो त्मो ऩाखण्डी ! ऩयाय त भैरे त्मसको सफै
बण्डापोय गरयक्रदएॉ । चुनाि जजत्न ऩतन भैरे त त्मसो गनैऩथ्मो । थुप्रै कामसकतासहरू काॊरेस छाडे य भसॉग रागेका छन ् । उनीहरूको धेयै आशा य विश्वास छ भभातथ । भ केही गनस नसर्कने जस्थततभा छ बनेय
उनीहरूराइस सुइॉकोसम्पभ छै न । अक्रहरेसम्पभ भेयो ऩऺभा फहस गये यै फसेका छन ् । तय अफ कक्रहरेसम्पभ उनीहरूरे भराइस साथ क्रदन्त्छन ् । अफ त आफ्नो चुनाि ऺेर जाॉदा ऩतन होतसमाय हुनुऩमो । तबत्ताको घडीरे तीन फजेको सूचना क्रदमो । अटे सभटे स हुॉदै तचन्त्ता य सोचाइहरूरे यावरकारको शाजन्त्तराइस तचरययहे का तथए । उनको आॉखाभा तनद्रा आउने कुनै सॊकेत तथएन ।
फेरुका सम्पसाॉझै सुतेय घाभ नआउञ्जेरसम्पभ नउठ्ने तऩाइऄ अचेरबरय ऩरयितसन हुनुबएको छ तन !
के साॊसद बएऩतछ जनताको तचन्त्ता फढ्न थाल्मो क्रक के हो ? सरयनाको व्मङ्ग्ग्मरे तनकै दख ु ेको अनुबूतत बमो आज हीयाप्रसादराइस । सरयना तनद्राफाट ब्मुॉझेकोभा जखन्त्न बए उनी । केही नफोरी कोठाको फत्ती फारेय उनी शौचारमततय गए ।
www.OnlineSahitya.com श्रीभतीका अगाक्रड हीयाप्रसादराइस आफ्नो व्मथा ऩोख्न ऩटर्ककै रूतच छै न । त्मततभार होइन –
आपूतबरको तचन्त्ता श्रीभतीरे कसैगयी ऩतन थाहा नऩाओस ् बन्त्ने उनको तबरी चाहना हो । क्रकनक्रक भत क्रकनेय चुनाि जजत्ने कुयाको सरयनारे ऩक्रहरे दे जख नै कडा प्रततिाद गदै आएकी तथइन ् । काॊरेस ऩाटॊ छाडे य
स्ितन्त्रय रूऩभा चुनाि रड्ने कुयाभा उनी ऩक्रहरे ऩतन सहभत तथइनन ् । त्महीँ देजख उनको य श्रीभतीका आऩसी व्मिहायभा सभाजरे फुझ्नेगरय तचसोऩन दे खा ऩदै गमो । सरयनारे फोरेको प्रत्मेक शब्दहरूभा हीयाप्रसादरे व्मङ्ग्ग्म खोज्न थारे ।
हीयाप्रसाद शौचारमफाट पकःदा सरयना उठे य वफहानको काभ शुरू गने तयखय गनस थारेकी तथइन ् ।
हीयाप्रसाद तनद्रा भरयनसकेको अतबनम गदै तबत्ताततय पकेय सुते ।
साॊसदज्मू हुनुहुन्त्न ?
सरयनारे झ्मार खोरेय फाक्रहया हे दास एउटा ठू रो झोरा फोकेको अधिंशेजस्तो राग्ने कतभज सुरूिार
रगाएको भान्त्छे य एउटा निमुिक भातथ पक्रकसएय कयाइयहे का तथए । एक भत त सरयनाराइस रागेको तथमो
– उनीहरूराइस केही ऩतन नफताउॉ । तय त्मो ऩतन कसयी ? वफहान याम्रयी उज्मारो बइसकेको तथएन । तछभेकीहरू सफैरे थाहा ऩाइसकेका तथए । पेरय उनीहरू ऩतन ठू रो स्ियरे कयाइयहे का तथए । तछभेकभा
भान्त्छे हरूरे झ्मार खोरेय उनीहरूराइस हे नस थारे । ऩल्रो घयफाट अनुयाधारे उहाॉको घय त्मही हो बनेय दे खाइक्रदइन ् ।
अफ मी भातनसहरू कतत सभम महाॉ फस्ने हुन ् ? खान क्रदनु, गाडी बाडा क्रदनु, कतैकतै घुभाइक्रदनु ।
अजस्त भार उहाॉका चायजना कामसकतासहरू वफदा गये को ऩाॉच क्रदन ऩतन वफतेको छै न । तमनीहरू ऩतन उहाॉका कामसकतै होरान ् । त्मो फुढोचाक्रहॉ रुगा हे दैखेरय ऩयै देजख गनाइहाल्रा जस्तो छ । सरयनारे भनभनै तचन्त्ताका सगयभाथा अग्ल्माइन ् ।
हो ! साॊसदको घय मही हो । बखसयैभारै थाहा ऩाएझं गये य सरयनारे झ्मारफाट आगन्त्तुकहरूततय
पकेय बतनन ् ।
साॊसदज्मू हुनुहुन्त्न ?
ऩाको भातनसरे झन ् ठू रो स्ियरे कयाएय बन्त्मो ।
हुनुहुन्त्छ । तछभेकीहरूरे तचमाएय हे रासन ् बन्त्ने डयरे सरयनारे ऩतन ठू रै स्ियभा कयाउॉ दै बतनन ् य
आगन्त्तुकहरूराइस भातथफाटै हातरे इशाया गरयन ् ।
खोज्दाखोज्दै रखतयान बएको फेरा तशकायराइस फल्र बेटेझं गयी उनीहरू पूततसका साथ च्ऩरैसक्रहत
तबर कोठाभा ऩसे । तबर जतत नै चोट ऩये ऩतन आगन्त्तुकहरूततय पकेय सरयनारे कुक्रटर हाॉसो हाॉसी य केही
नफोरी खफय गनस ऩल्रो कोठाततय ऩसी । तबर जतत नै दख ु े ऩतन याम्रो व्मिहाय दे खाउन हीयाप्रसादरे श्रीभतील्र ्इ साॊसद हुने सऩना दे ख्नेवफवत्तकै तसकाइसकेका तथए ।
पेरय तऩाइऄ का दइ ु स जना सन्त्तानको सिाय बा छ, जानुस ्, फैठक कोठाभा । गाउॉ फाटै आएजस्तो छ ।
श्रीभतीरे नाक खुम्पच्माउॉ दै ओठे सभाचाय सुनाएको तरयकाफाट मी भातनसहरू आएको उसरे भन ऩयाएकी छै न बन्त्ने कुया उनरे फुजझसकेका तथए ।
www.OnlineSahitya.com उहाॉ हाम्रो ठू रो सहमोगी भान्त्छे । उहाॉहरूकै भद्दतरे भैरे चुनाि जजतेको हुॉ । उहाॉको नाभ तशियाज
खरी य ऊ बाइ उहाॉको छोयो । सरयनारे तचमा टे फुरभा याख्न नभ्माउॉ दै हीयाप्रसादरे आगन्त्तुकहरूको ऩरयचम अतघ साये ।
होइन, भाननीमज्मू, जनताहरू त रयसाउन थारे तन । तचमा हातभा तरॉदै तचजन्त्तत भुद्राभा
तशियाजरे भाननीमराइस गाउॉ ततयको ऩक्रहरो हारखफय सुनाएय कुया अतघ फढाउन खोजे ।
ऩाटॊका भान्त्छे रे हल्रा चराएका होइनन ् । तबरतबरै ऩीडाराइस रुकाएय हीयाप्रसादरे मो कुयाराइस
साभान्त्म फनाए ।
भाननीमज्मूको त गाउॉ ततय भन्त्री हुने ठू रो हल्रा चरेको छ । ऩक्रहरेको खफयरे भाननीमराइस कुनै
प्रबाि ऩये को नदे खेऩतछ तशियाजरे दोस्रो तीय पारे ।
हे नस ुस ् तशियाजजी ! मततफेरा बइसर्कनुऩने हो, तय त्मसै क्रढरा बएयहे को छ । भ आपं ऩतन
अचम्पभभा ऩरययहे को छु । अविश्वास प्रस्ताि ऩास बएऩतछ त भेयो भन्त्री फन्त्नु टु ॊ गै छ तन । तनयाश फन्त्दै गएको भनराइस पेरय उनी आपंरे ढाडस क्रदए ।
भाननीमज्मू ! भेयो छोयारे मसऩटक एसएरसी ऩास गमो । अफ करेज ऩढाउन घयको आतथसक
अिस्थारे धान्त्दै न । भैरे हजुयराइस ऩक्रहरे ऩतन वफन्त्ती गये को तथएॉ । चुनािको फेराभा हजुयरे भ चुनाि जजते ऩतन हाये ऩतन जातगय रगाइक्रदने िचन क्रदइफर्कसेको तथमो । भ विश्वासभा ऩये य त्मतत टाढादे जख आएको छु । तशियाजरे छोयो विजमततय हे दै आपू काठभाण्डू आउनु ऩये को गाॉठो खोरे ।
भ भजन्त्र बएऩतछ त त्मो साभान्त्म कुया हो तन ! फरू तऩाइऄ हरू अक्रहरे घय जानुस ् । सॊसदभा
अविश्वास प्रस्ताि दतास हुनेवफवत्तकै आउनुहोरा । हीयाप्रसादरे अप्रत्मऺ तियरे आफ्नो अ्ठे यो खोल्दै , आपू एउटा तभक्रटङभा गएय आइहाल्ने फताउॉ दै फाक्रहय तनस्के ।
कोठाभा फाफु य छोया भार तथए । साॊसद ऩत्नी सरयना बान्त्साको काभभा व्मस्त तथइन ् ।
फुफाराइस मो भ्रभभा नऩनस भैरे ऩक्रहरेदेजख नै बनेको हुॉ तन । विजमरे ऩक्रहरेदेजखको आफ्नो कुयारे
जजतेको प्रभाण अतघ सामो । ठू रा भान्त्छे राइस विश्वास गनस तसर्कनुऩछस – तशियाजरे आफ्नो ऩुयानो तकस पेरय दोहोमासमो ।
तमनीहरू त आफ्नो स्िाथसका रातग जे गनस ऩतन तमाय हुन्त्छन ् । तमनीहरूराइस ठू रा भान्त्छे बन्त्ने
हाभी भूखस हं । तमनीहरू ऩद य ऩैसा बएऩतछ दे श, सभाज, ऩाटॊ, तसद्धान्त्त केही ऩतन बन्त्दै नन ् । विजमरे फाफुको बनाइका विरूद्ध सदाझं पेरय ऩतन कडा प्रततिाद गमो ।
त्मो सफै तऩाइऄ राइस चुनाि जजत्नराइस फाॉडेको भ्रभ हो । भैरे ऩक्रहरे ऩतन तऩाइऄराइस फायम्पफाय बनेको
तथएॉ । मो भान्त्छे रे जजल्राभा चुनाि जजत्नराइस के बनेन, के गये न । तऩाइऄ हरू जस्ता सोझा भान्त्छे हरूको तसकाय गये य आफ्नो स्िाथस ऩूया गछस न ् तमनीहरू । विजमका फायम्पफाय बतनयहने मी कुयाहरू तशियाजराइस कताकता सत्म हुन ् क्रक बन्त्ने राग्न थातरयहे को तथमो ।
विजमरे शहयभा केही काभ खोजेय ऩढ्छ बन्त्दा ऩतन तशियाजरे भानेनन ् य सॉगसॉगै घय तरएय पके
। िास्तिभा मसै ऩटकभार उनराइस छोयो फुवद्धभानी यहे छ क्रक बन्त्ने भहसुस बमो । उनरे चुनािकै फेराभा
तशियाजराइस बनेको तथमो, – ऩद य ऩैसाका रातग कुनै विचाय य तसद्धान्त्तराइस त्माग्ने भान्त्छे को ऩतछ नराग्नुस ् ।
www.OnlineSahitya.com मता तशियाजको भनतबर हीयाप्रसादका बनाइहरूरे चुनािको सभमभा ऩाये का प्रबािहरू कभजोय हुॉदै
गएका तथए तय ऩतन अन्त्तभसनको एउटा कुनाभा अझै ऩतन विश्वासका सानासाना झुल्काहरू फाॉकी नै तथए । चुनािदे जख नै गाउॉ टोरभा हीयाप्रसादको विरूद्धभा मुिाहरूफाट शुरू बएको असन्त्तुवि पैतरयहे को थ मो ।
विजमराइस तरएय काठभाडं जाॉदा क्रकनेय ल्माएको ये क्रडमोफाट तशियाजरे अविश्वास प्रस्तािको
सभाचाय आउॉ छ बन्त्ने आशाभा धेयै सभमसम्पभ सुने । कक्रहल्मै ये क्रडमोको सभाचाय सुन्त्न चाख नभान्त्ने फाफुरे सदाक्रदन सभाचाय सुन्त्नुको कायण विजमरे फुझेको तथमो ।
वफस्तायै वफस्तायै तशियाजतबर ये क्रडमोको सभाचाय सुन्त्ने रूतच हयाउॉ दै तथमो ।
(अऺय, िषस–१, अङ्ग्क–२ २०६१ बदौ/भॊतसय)
www.OnlineSahitya.com
चुनािको भौसभ उसको फाल्मकार मो गाउॉ भा वफतेको कुया भराइस धेयै ऩतछ भार थाहा बमो । मो गाउॉ भा उसरे सफैततय
घुभेय बोट भागमो । सफैराइस नाता रगामो । गाउॉ रेहरूरे उसको कुयाराइस गम्पबीयताऩूिसक सुने । मो गाउॉ सॉग उसको सम्पफन्त्धका फाये भा उसरे भराइस कक्रहल्मै बनेन । प्रसॊगभा उसरे भराइस मततभार बनेको तथमो – दाइ ! भ त व्मिहायफाट फुझेय मो आन्त्दोरनभा आइऩुगक े ो हुॉ । त्मो छाप्रोभा बोट भाग्नु ऩदै न ?
भैरे जीऩ कुक्रदयहे को फेरा फाटाछे उको एउटा जीणस छाप्रोराइस दे खाउॉ दै उसराइस सोधेको तथएॉ । उसरे
भोटयराइस त्मस ठाउॉ भा योर्कन बनेन । भेयो प्रश्नै झने वफवत्तकै उसको अनुहायभा भैरे एर्ककासी कारो छामाॉ
दे खँ । भ अत्तातरएॉ । कसयी मस्तो बमो ? उसतबर कुनै नयाम्रो दब ु ासिनाको सॊकेत त्मसफेरा भैरे ऩाएॉ । ऊ अकोततय पक्रकसयहे को तथमो । भ घरय जीऩको ढोकाफाट फाक्रहय हे थआ घरय उततय । ऊ त्मतत राभो सभमसम्पभ ऩतन भततय पकेय हे येन । भतबर धेयै धेयै प्रश्नैहरू खेतरयहे ।
ड्राइबयरे घ्माच्च ब्रेक रगामो । झण्डै हाभी अगाक्रडको बागभा ऩुगये नठोक्रकएको । अगाक्रड फाटोभा
ठू रो खाल्डो यहे छ । ड्राइबयरे कुनै ठू रो दघ स नाको सॊबावित आशॊका व्मक्त गमो य बन्त्मो – झण्डै खाल्डोभा ु ट नखसेको । उसरे वफस्तायै गाडीराइस ब्माक गमो य खेतततयफाट घुभाउॉ दै फाटोभा ऩुमासमो । त्मततफेरा भार
उसरे अत्तातरएय अगाक्रड हे मो । त्मसफेराभार उसको अनुहायभा भैरे हे येको तथएॉ । उसरे हातरे आॉसु ऩुछेको यहे छ । उसको आॉखाभा आॉशु अझै डफडफाइयहे को तथमो । गाडी आफ्नै सुयभा अगाक्रड दौड्मो । सन्त्तोष ततभीराइस के बमो ?
केही बा छै न दाइ । तय उसको स्िय रयफरयएको तथमो । उसको स्िय योइयहे को छाततफाट तनस्केझं
राग्दथ्मो । सन्त्तोष त त्मस्तो भान्त्छे तथएन । भ मो चुनािभा ऊसॉग क्रहॉडेको कयीफ एक भक्रहना वफततसकेको तथमो । हाम्रो सभूहतबर उतबरको जजम्पभेफायीफोध अत्मन्त्तै भातथल्रो प्रकायको तथमो । नफुझेका
भान्त्छे हरूरामस चुनािका फाये भा याम्रयी सम्पझाउने य फुझाउने ऺभता याख्थ्मो । ऊ अतधकाॊश भान्त्छे हरूको
्मायो बइसकेको तथमो । ऊ मततफेरा आफ्नो ऩीडा रुकाउने कोतशस गरययहे जस्तो भहसुस भराइस बइयहे को तथमो । तय भैरे सन्त्तोषको अिस्था जसयी बए ऩतन फुझ्नै ऩथ्मो ।
ततभीराइस के बमो बन्त्नैऩछस – भैरे कय गदै उसराइस सोधं ।
आपूराइस केही नबएझं गये य उसरे भततय हे मो । उसको गाराभा आॉसु ऩुछेको आकृ तत प्रिै
दे जखन्त्थ्मो ।
सन्त्तोष दाइको घय त त्मही अतघको टोरभा ऩथ्मो तन ! आफ्नो घय गाउॉ को सम्पझना आमो होरा
तन दाइराइस ? ऩछाक्रडफाट जभुनारे सन्त्तोषराइस जजस्र्कमाउने फहानाभा बनी ।
ऊ घयऩरयिाय ध्िस्त बएको भातनस हो बनेय भैरे केही ऩक्रहरे सुतनसकेको तथएॉ । ऊ कसयी मो
आन्त्दोरनभा आइऩुग्मो ? मसै ऺेरका साथीहरूराइस भार सफै कुयाहरू थाहा तथमो । भ सन्त्तोषसॉग कुया खोतल्ने आशमरे सोधीखोजी गनस थारँ ।
www.OnlineSahitya.com दाइरे जुन छाप्राको कुया गनुब स मो, त्मो भेयो घय हो य अक्रहरे खारी छ । उसरे रफसरयएको
आिाजभा फोल्मो । त्मसऩतछ भतबरको कौतुहरता झन ् फढ्मो ।
हाभी मततखेय फतनमा गाउॉ को फीचफाट उत्तयतपस गइयहे का छं । हाभीराइस केही घण्टाऩतछ चुयेछेउको
एउटा गाउॉ भा हुने चुनािी सबाभा ऩुग्नुछ । गाउॉ मततफेरा चुनािको चहरऩहररे फेहुरी झं तसॉगारयएको तथमो । ऩोियहरूरे जझॊगटीद्वाया फारयएका तबत्ताहरू ऩतन बरयएका छन ् । फाटोदे जख िारयऩारयका घयहरूभा तुर
य ब्मानय टाॉतगएका छन ् । प्रत्मेक याजनीततक ऩाटॊका झण्डाहरू घयका छानाछानाभा तॉछाडभछाड गये य प्रततस्ऩधास गये झं दे जखन्त्छन ् । क्रहजोभारै मसे टोरभा नेऩार प्रजातन्त्र दरका कामसकतासरे आपूरे ऩक्रहरे
याखेका झण्डाहरू साना बएका कायण ठू रा झण्डाहरू प्रत्मेक घयका छानाहरूभा गाडे य गए । अरूफेरा
कक्रहल्मै भोटयको भुख दे खन नऩाइने फाटोभा क्रदनहुॉ ऩचासं गाडीहरू दौडाइन्त्छ । नमाॉ नमाॉ भान्त्छे हरू
तछनतछनभा दे खाऩछस न ् । चुनािभा उठे का उम्पभेदिाय य उसका भान्त्छे हरूरे इनाय य धाया कततिटा य कहाॉकहाॉ चाक्रहन्त्छ बनेय सोध्छन ् । गाउॉ का भान्त्छे हरू ग्िायग्िातॉ ऩतछ राग्छन ् । गाउॉ भा एकऩतछ अको गदै
हल्रा चल्छ – एक िषसतबर ठू रो स्कूर फन्त्ने बमो, परानो ठाउॉ भा मतत क्रपट गक्रहयो इनाय खतनने बमो, कुरो, नहय, ऩैनी सफैको व्मिस्था हुने बमो ।
मो चुनािरे गदास मो गाउॉ को यौनक नै पेरयएको तथमो ।
गाउॉ को फीचभा एकतछन हाभी तचमा खान योक्रकमं । हाम्रो जीऩराइस िरयऩरय केटाकेटीहरूरे घेये य
ऩचास ऩोिय भागे । त्मततफेरासम्पभ खुशी नदे जखएको सन्त्तोष ऩक्रहरे झं पयातसरो ऩायारे केटाकेटीहरूसॉग प्रस्तुत हुॉदै बन्त्मो – चुनािभा ततभीहरूरे ऩाउने ठू रो अतधकाय बनेकै मही हो ।
हाभी तचमा वऩएय पेरय अतघ फढ्मं । टन्त्टराऩुय घाभरे फस्तीभा चहरऩहर त्मतत साह्रो तथएन ।
हाभी चढे को जजऩभा बएको भाइक्रकङका कायण भातनसहरू सुन्त्नराइस अतरक नजजक नजजक आउॉ थे ।
फच्चाफच्चीहरू गाडीको ऩतछऩतछ दगुथे । याभु य जभुना ऩतछजल्तय भाइक्रकङभा व्मस्त तथए । भैरे सन्त्तोषसॉग उसको जीिनफाये फुझ्न कुयाहरू खोतल्न थारँ । वफस्तायै उसरे आफ्ना कथाहरू बन्त्दै गमो ।
मो आजबन्त्दा दश िषस अतघको कुया हो । सॊसदीम व्मिस्थाको ऩक्रहरो आभ चुनािको सभम तथमो
। अथासत ् त्मसफेरा सन्त्तोष ऩाॉच छ िषसको भार तथमो । उसकी आभा दीवऩमा क्रदनबय गाउॉ भा खेतारा गये य
उनीहरूराइस ऩाल्थी । २०४६ सारको आन्त्दोरनको रगत्तैऩतछ दइ ु स भक्रहना थरा ऩये य उसको फाफु भमो ।
त्मसऩतछ उसकी आभाभातथ एक प्रकायको विऩवत्त नै आइऩमो । जतभनको नाभभा दइ ु स कठ्ठा ऐरानी जग्गा य त्मसभातथ एउटा सानो छाप्रो भार तथमो । दै तनक भजदयु ीको बयभा त्मो सानो ऩरयिाय धातनएको तथमो ।
एकक्रदनको कुया हो – जनआन्त्दोरनऩतछ ऩक्रहरो आभचुनािको प्रचायप्रसाय तीब्र रूऩभा बइयहे को
तथमो । दीवऩमाको सानो छोयो सन्त्तोषराइस ऩाॉच क्रदनदे जख आइयहे को ज्ियो अतरकतत ऩतन घटे को तथएन ।
पागुन भक्रहनाको गभॉ चौऩट्ट तथमो । फतनमा गाउॉ को छे उभा यहे को वऩऩर चौतायीभा तसमार ता्ने
भान्त्छे हरू फेरा फेराभा फार्करै दे खाऩछस न ् । त्मही चौतायाको एकाछे उभा दीवऩमा ज्ियोरे रस्त छोयो
सन्त्तोषराइस सुम्पसुम्पमाइयहे की तथइस । ऊ वफयाभी ऩये का मी क्रदनहरूभा छोयाराइस छाडे य उसराइस कुनै काभभा जाने जाॉगय चरेको तथएन ।
www.OnlineSahitya.com दीवऩमा धेयै भातनसहरू फोरेको आिाज आफ्नो टोरतबर कतैततय फाट आइयहे को सुनी । उसराइस
शॊका त राग्मो – मो हल्रा चुनािकै हुनुऩछस । क्रकनक्रक गाउॉ भा चुनािको ठू रो चचास ऩरयचचास बइयहे को तथमो ।
ऩूिसततयको गल्रीफाट एक हुर भातनसहरू आपू फसेकै ठाउॉ ततय आउॉ दै गये को दीवऩमारे दे खी ।
हुरभा एउटा सफैबन्त्दा भोटो य रृिऩुि भान्त्छे मताउता पक्रकःदै हात जोडे य क्रहॉक्रडयहे को तथमो । धेयै भान्त्छे हरू उसको अतघऩतछ रागेका तथए । सेतो कुथास य ऩाइजाभा रगाएको त्मो भान्त्छे बीडभा अरू धेयै भान्त्छे हरूको फीचभा तबन्त्न दे जखन्त्थ्मो । अरू अरू क्रदनभा ऩतन मसैगयी भान्त्छे हरू आइयहन्त्थे तय मो जभात अरू क्रदनको
बन्त्दा ठू रो तथमो । ऩछाक्रडऩजट्ट हाते भाइकफाट गाउॉ कै मुिक कयाइयहे को तथमो – हाम्रो घयदै रोभा, हाम्रै
आॉगनभा, हाम्रो आफ्नै उम्पभेदिाय सनकयाभ मादि तपाइऄ हाम्रो सभस्मा फुझ्न आउॉ दै हुनुहुन्त्छ । हाभी बेटं य आफ्नो सभस्मा सुनाऔॊ । उहाॉको चुनाि तचन्त्ह हो – रूखभातथ चढे को भान्त्छे ।
दीवऩमाराइस चौतायीभा फसेको दे ख्ने वफवत्तकै अगाक्रड अगाक्रड क्रहॉडेको त्मो भाटो जीउडारको भान्त्छे हात
जोड्दै आमो । उसरे हात जोडे को दे खेय दीवऩमाराइस केही अ्ठ्मायो ऩतन राग्मो । बीडरे एकैतछनभा सानो चौतायोराइस िरयऩरयफाट घेमो ।
हॉ कथी बेरे ? कुनै तचजन्त्तत भुद्राभा शनकयाभरे फच्चातपस आॉखा घुभाउॉ दै दीवऩमाराइस सोधेको
तथमो । त्मसफेरा दीवऩमाराइस कताकता साहाया ऩाएजस्तो राग्मो । मसयी नम्र य भतरन ऩायारे उसको
सभस्मा सुन्त्ने भातनस प्रामजसो आउॉ दै नथे गाउॉ भा । अझ मस्तो ठू रो भान्त्छे रे मसयी बन्त्दा फढी नै ढाडस ऩाएको भहसुस गयी उसरे ।
फुखाय आमर छै । डय तभतश्रत स्ियभा उसरे जिाप क्रदएकी तथइस ।
अहो फफासद बेरै । दीवऩमाको जिाप बुइॉभा नझदै य ् अत्मन्त्तै द्ु ख रागेको बाि प्रकट गदै
शनकयाभरे जिाप पकासएको तथमो ।
धेयै भान्त्छे हरूको जभातअगाक्रड फसेय दीवऩमारे अक्रहरेसम्पभ दोहोयो कुया गये की तथइन । मरो बीडभा
उसराइस भान्त्छे हरूसॉग कुया गनस तनकै नै अ्ठ्मायो रातगयह्यो । मसयी भान्त्छे हरूसॉग कुया गनुऩ स दास आफ्नो
जीऊ नै ह्ऩ पुरेझं रागेको तथमो दीवऩमाराइस । तय शनकयाभको ऩतछ क्रहॉड्ने पूरो ऩतन सॉगसॉगै दे खेय दीवऩमाराइस कताकता सजजरो बइयहे को तथमो । पूरो दीवऩमाकी फारसखा ऩतन तथइस ।
गरयफीरे वऩजल्सएको बए ऩतन दीवऩमाको शायीरयक सुन्त्दयता धेयै भातनसहरूराइस प्रबावित ऩाने
खारको तथमो । मही कायणरे उसरे जीिनभा धेयै हण्डय य ठर्ककय खाएकी ऩतन तथइस । शनकयाभ ऩतन उसको शयीयभा एकतछन टोरामो । पूरोरे ऩतन मो कुयो फुझेकी तथइस । त्मसैरे शनकयाभततय पकेय पूरोरे
एकऩटक आॉखा जझम्पर्कमाइस । शनकयाभ तबरको ऩाखण्ड प्रिृवत्तसॉग त्महाॉ पूरोभार याम्रयी ऩरयतचत तथइस ।
उसराइस फुझेय उसका काभहरूराइस सहज फनाउॉ थी ऊ । शनकयाभको तबरी स्िबाि फुझ्ने कुनै सम्पबािना त्महाॉ िरयऩरय कसैको ऩतन तथएन ।
पूरो मस्ता चुनािहरूभा खुफै सकृ म हुन्त्थी । ऩञ्चामती चुनािभा िडाध्मऺ ऩदभा जजतेकी तथइस
उसरे । दीवऩमारे भनभनै सोची – पूरोराइस बनेय मोसॉग सहमोग तरनुऩरास । गाउॉ का भान्त्छे हरू पूरोराइस
त्मतत याम्रयी हे दैनन ् । ऩक्रहरे गाउॉ को विकासका रातग आएको ऩैसा उसरे खाइ बन्त्ने चचास दीवऩमारे प्रशस्त सुनक े ी तथइस अड्डा अदारतभा कुद्ने य सािसजतनक काभहरू आक्रदभा ऊ जहाॉ बए ऩतन अगाक्रड नै ऩुगेकी हुन्त्थी ।
www.OnlineSahitya.com मक्रद फकया बोट दे िी त तनभन हे तो । बीडराइस उतधनेय अगाक्रड सदै पूरोरे दीवऩमाराइस बनेकी
तथइस त्मसफेरा । दीवऩमारे ऩतन भनभनै सोचेकी तथइस – भान्त्छे हे दास त असरजस्तो छ । मसरे चुनाि जजत्मो बने याम्रै सहमोग गरास ।
शनकयाभ मादि त्महाॉफाट क्रहॉड्ने फेराभा हातरे वफस्तायै फच्चाराइस भुसामो । बीड वफस्तायै अतघ
फढ्मो । बीडभा गाउॉ का अरू धेयै भान्त्छे हरू थवऩए । पूरोरे जोड जोडरे तचच्माउॉ दै नाया रगाइस यहे की तथइस । बीड वफस्तायै दीवऩमाको आॉखाफाट ओझेर ऩमो ।
चुनाि आमो । गाउॉ राइस कुनै चाडऩिस आए झं भहसुस बमो । चुनाि सक्रकएको दइ ु स चाय क्रदनऩतछ
गाउॉ पेरय खुशी बएय उठ्मो । गाउॉ का अगुिा बनाउॉ दाहरूरे अफीय जारा गये । त्मसफेरा दीवऩमाराइस ऩतन अफीय रगाएय नाच्न भन रागेको तथमो । शनकयाभरे जजतेको उऩरक्ष्मभा पूरोरे ्राजस्टकबयी अवफय
फोकेय गाउॉ घुभी य दीवऩमाराइस ऩतन रगाइक्रदइस । ऩक्रहरे ऩक्रहरेको चुनािभा ऩतन दीवऩमारे बोट क्रदएका भान्त्छे हरूरे नै जजतेको कुया सुनेकी तथइस उसरे । तय जजतेको भातनसराइस प्रत्मऺ रूऩभा मसयी तचनेकी तथइन । शनकयाभरे चुनाि जजतेऩतछ दीवऩमारे आपूराइस तनकै शवक्तशारी भहसुस गयी ।
कयीफ एक भक्रहनाऩतछ एकावफहानैको कुया हो । पूरोरे एर्ककासी दीवऩमाराइस काठभाडं जाने प्रस्ताि
याखी । दीवऩमारे त्मसफेरा आफ्नो जीिनभा घाभको झुल्को ऩये को भहसुस गयी । खुशीरे कतै उसराइस
सऩना ऩो हो क्रक जस्तो राग्मो । अझ पूरोरे उसराइस सुख समरका पूरफुट्टे कथाहरू सुनाउॉ दा उसको
अिचेतन भन स्िज्नर सॊसायभा यभाउन थारेको तथमो । शुरूभा पूरोरे सन्त्तोषराइस नराॉदा याम्रो हुने सल्राह क्रदइस । तय तत्कारै पूरोराइस उसरे वफस्तायै बनेकी तथइस – भ त उसैका रातग फाॉचेकी छु, कसयी छोडे य जान सर्कछु य ?
उसको बािनाराइस पूरोरे याम्रयी फुझी य वफस्तायै सम्पझाउॉ दै बनेकी तथइस । के पयक ऩछस य केही
सभम गएय ऩैसा कभाएऩतछ सन्त्तोषराइस पेरय रान सक्रकहातरन्त्छ तन । पूरोरे मसो बतनयहॉ दा उसको भन कटर्कक काक्रटएको तथमो ।
गरयफीरे वऩजल्सएको भन न हो । ज्मारा भजदयू ीरे एक छाक खान नऩुग्ने । सदा क्रदन अऩभानको
बायी फोर्कनुऩने । ऊ मही अऩभानको बायी वफसाउन य काभ गये य दइ ु स छाक ऩेटबयी खान य ख्िाउन चाहन्त्थी । कता कता उसरे छोयाराइस नै सोचेय बोतरको सुखी क्रदनको कल्ऩना गनस ऩुगेकी तथइस । अफ उसरे तनणसम गयी, पूरोसॉग काठभाडं जाने, ऩैसा कभाउने य छोयाराइस ऩतछ साथै राने । ऊ सन्त्तोषराइस छाडे य काठभाडं जान याजी बइस ।
त्मसको केही क्रदनऩतछ सन्त्तोषराइस गाउॉ का काकाको जजम्पभा रगाएय दीवऩमा पूरोसॉग काठभाडं
गएकी तथइस ।
वफस्तायै सन्त्तोष त्मही गाउॉ को धुरोभा हुर्कमो । त्मही गाउॉ को उवब्रएको बात खाएय फाॉच्मो । पूरो
पकेय गाउॉ आएऩतछ सफैरे दीवऩमाका फाये भा ऊसॉग सोधे । उसरे दीवऩमा काठभाडं ऩुगेय हयाएको कुया गयी
। धेयै खोजेको य आपूहरूरे नबेटेको कुया गयी । ऩरऩवरकाहरूरे रेखे – भन्त्री शनकयाभ मादिरे नेऩारी भक्रहराहरूराइस विदे शभा रगेय फेच्छ । पूरोसॉग साथ रागेय काठभाण्डू जानेहरू अरू ऩतन थुप्रै थुप्रै हयाए ।
त्मसऩतछ ऊ ऩतन काठभाडंततयै फस्न थारी । शनकयाभ अरू ऺेरभा गएय चुनाि जजत्न थाल्मो । दाइरे दे खाउनुबएको छाप्रो भेयो घय तथमो । त्मो घय अक्रहरे खारी छ ।
www.OnlineSahitya.com
सन्त्तोषरे आफ्नो जीिनको कथा बन्त्दाबन्त्दै हाभी चुयेछेउको गाउॉ भा आइऩुगेका तथमं । उजाड गाउॉ
चुनािको प्रचायरे यॊ तगएको तथमो । धुरो य भाटोरे धुस्रैपुस्रै दे जखएका केटाकेटीहरू हाभीहरूसॉग ऩचास भाग्न तॉछाडभछाड गरययहे का तथए । सन्त्तोषरे जोडरे भाइक्रकङ गदै नाया रगामो – सॊसक्रदम चुनािको भ्रभजारभा नपसं । हाभी वफस्तायै वफस्तायै आफ्नो कामसिभ स्थरतपस अगाक्रड फढ्मं ।
(नौरो कोशेरी, ऩूणासङ्ग्क – १८ २०५७ आजश्वन)
www.OnlineSahitya.com
पुटऩाथ राहकसॉग भोरतोर गदास नगय प्रहयीको भोटय अगाक्रड योक्रकएको सम्पभ दे खेन नयफहादयु रे । उसको अगाक्रड भोटयफाट प्रहयीहरू फुद्रर्क ू क हाभ पाल्दा भार झल्मास्स बमो ऊ । िरयऩरय तुरून्त्त आॉखा डु रामो उसरे ।
सफै साथीहरू बागेय ऩयऩयसम्पभ ऩुतगसकेछन ् । ओखरढु ॊ गे कान्त्छो ऩयफाट हातका इसायारे चाॉ डो आइज बन्त्दै तथमो । कस्तो वफरखफन्त्दभा ऩये को छ ऊ । बातगहाल्न राहकरे साभान तरइसकेको छ य ऩैसा बने
क्रदन भ्माएको छै न । राहकरे ऩैसा जझर्कन क्रढरो गये कोरे नयफहादयु रे त्मसराइस ऩखसन उऩमुक्त ठानेन य
्राजस्टक गुटभुटाएय बाग्ने सुय कस्मो । ्राजस्टकको ऩोकोराइस ऩछाक्रड फोकेय अगाक्रडततय बाग्न भार के रागेको तथमो, ऩुतरसको हातरे फतरमोसॉग तचररे ऩये िाराइस गाॉजेजस्तो ्राजस्टकको ऩोकाराइस गाॉज्मो । आजराइस छोजड्दनुस ् दाइ । नयफहादयु को मो माचना ऩुतरसहरूको फीचभा हाॉसोभा उड्मो ।
क्रदनबरयभा फल्र बेटेको तशकाय ऩतन छोड्ने अये । ऩुतरसहरूरे खुशी हॉु दै बनेको आिाज
नयफहादयु रे ऩतन सुन्त्मो ।
ऩुतरसको हात ऩरयसकेऩतछ ्राजस्टकको ऩोकोराइस नयफहादयु रे तानेको भार के तथमो अको
ऩुतरसको रट्ठी नयफहादयु को ढाडभा फजिमो । ऊ टु ॉ क्रडखेरको फायभा एउटा हातरे सभातेय अको हातरे चोट सुम्पसुम्पमाउन थाल्मो । रट्ठीको प्रहायको दख ु ाइस साभान्त्म बएऩतछ नयफहादयु रे ऩुतरसहरूततय पक्रकसएय हे मो । ्राजस्टकको ऩोकोराइस उनीहरूरे भोटयभा चढाइसकेका तथए ।
ऩल्रो कोठाको टे फुर घडीरे यातको फाह्र फजेको सॊकेत क्रदमो । नयफहादयु को मो यात कोल्टो
पकासइसॉगै वफत्दै छ, तनद्रा आउने कुनै सॊकेत छै न । काठभाडंको भाघे जाडो यात वफत्नसॉग तछज्ऩॉदै ऩतन छ । मो रगातायको असपरताको उसरे अन्त्म फाटो खोज्न जरूयी सम्पझेको छ ।
भ्माजन्त्टरेशनको ्िारफाट तछये को प्रकाशरे सफै कोठाराइस उज्मारो फनाइसकेको छ ।
काठभाडंको िरयऩरय डाॉडाहरूभा सफैततय क्रहॉउरे ढाकेको छ ये ? दाजुहरू पूरचोकी क्रहउॉ हे नस जाने
कुया गदै छन ् । ऩल्रोततयको कोठाभा इजन्त्दयारे आभाराइस बन्त्दै छ । ।
नयफहादयु राइस आज उठ्ने जाॉगय त तथएन तय इजन्त्दयाको कुया सुनेय झनै तसयक छोड्न सकेको छै न आज त चाॉडै ओछ्मान छोडे य ऩतन के गनुस, बाका भारसाभानहरू ऩुतरसरे उठाएय रतगक्रदहाल्मो ।
क्रहजो अजस्त मतत फेरा साभान रगेय फुहुनी सभेत बइसर्कथ्मो । पुटऩाथ ऩसर न हो । ऩुतरससॉग साभान भाग्न जाउॉ बने आधा ऩतन क्रदॉदैनन ् । ऩुतरसकै जाहान ऩरयिाय धनी बैसके । जरयफाना बनेय दइ ु स चायसम
थुततहाल्छन ्, कतत रयन खानु । कोठा बाडा ततनस नसकेको ऩतन दइ ु स भक्रहना ऩुतगसर्कमो । फैदाय फुढारे घयभा आएय क्रदनैवऩच्छे धम्पर्कमाउॉ दा हुन ् । कजास तरएय क्रहॉडेको ऩतन एक िषस ऩुग्न रातगसर्कमो । फैदाय फुढारे
व्माजराइस डफर ऩुमासइसर्कमो होरा । नयफहादयु रे तसनेभाको रयरजस्तै सभस्मा य किहरूको भुठो खोल्मो । आफ्नो गाउॉ सम्पझन्त्छ । एकाएक गदै ऊ स्कूर जानुऩने बाइ य उभेय ऩुगेकी फक्रहनीराइस ऩतन सम्पझन्त्छ । िरयऩरय सभस्मा फाहे क आफ्ना अगाक्रड आशाको तत्कार सम्पबािना दे ख्दै न ऊ ।
मसैफेरा ढोकाभा ढ्माक... ढ्माक... आिाज आउॉ छ । मो आिाजरे ऊ हताय हताय जीउभा कऩडा
तबछस य ढोका खोल्छ ।
www.OnlineSahitya.com कसराइस खोज्नु बो ?
मताततय शाह ठे केदाय कहाॉ फस्नुहुन्त्छ होरा ? क्रदमो ।
उहाॉ त ऩल्रो कोठाभा फस्नुहुन्त्छ । तय दई ु चायक्रदनदे जख दे खेकै छै न – नयफहादयु रे तुरून्त्त जिाप आगन्त्तुकरे ओठ रेप्र्माएय टाउको दई ु चाय ऩटक तरभातथ हल्रामो । नयफहादयु रे भनभनै गुन्त्मो –
त्मो ठे केदायरे काभ रगाउने भातनस होरा मो गाउॉ फाट बयखयै आएजस्तो छ, चण्डारको पेरा ऩमो ।
आगन्त्तुकराई दे ख्ने वफवत्तकै आपू सानो छॉ दाको दंतयी क्रडल्रीको माद आमो उसराइस । अनुहाय ऩतन
झण्डै झण्डै तभल्नै । कतै क्रडल्री नै त होइन मो । कोइराखानी जानेराइस ऩच्छ्माउॉ दै गमो बन्त्थे , काठभाडंभा हुन ऩतन के फेय ।
ठे केदायको स्िबािसॉग नयफहादयु याम्रै ऩरयतचत तथमो । धेयै सोझा सीधा भातनसहरूराई उसरे
ठगेको नयफहादयु राई थाहा तथमो । अरू जानकायी तरन नयफहादयु रे वफस्तायै ऩरयचम तरने विचाय गमो । तऩाइस कहाॉफाट आउनुबएको होरा ?
मही ठे केदायरामस बेट्न आको, हाभीरे काभ गये को ज्मारा नै क्रदएन घय जान खचस छै न । तऩाइऄ को घय चाक्रहॉ ?
भेयो घय ऩूिस २ नम्पफय । नयफहादयु रे भनभनै सोच्मो, मसयी ठे गाना फताउने मो भातनस गाउॉ फाट
आएको धेयै बएको छै न । फुजझन्त्थ्मो आगन्त्तुकराइस मो सॊिादरे भन तान्त्न सकेको तथएन । हत्तारयएका य अत्तातरएका उसको चेहयारे राग्दथ्मो क्रक ऊ ठू रै सभस्माभा अजल्झएको छ ।
दइ ु स चाय क्रदनदे जख ठे केदाय कोठाभा नदे खेऩतछ धेयै ऩटक भातनसहरू आइसकेका तथए । नयफहादयु रे
भनभनै गुन्त्मो – भैरे त मसराइस भारै न सोधं अरू सफै जना मो चण्डारको भहाजारभा ऩरयसकेको हुनुऩछस ।
त्मो ठे केदायको घय तऩाइऄराइस थाहा छ ? आगन्त्तुकरे नयफहादयु राइस सोध्मो ।
भसॉग मसरे भेयो घय यर्कसौर हो बन्त्थ्मो । नयफहादयु को कुया सक्रकन नऩाउॉ दै आगन्त्तुकरे ठू रो
आिाज तनकाल्दै बन्त्मो – हाभीराइस त पेरय जनकऩुय हो बन्त्थ्मो ।
ज्मारा दे धुॉकर ि छे िाहे भ व्मू मॉ हए िी धागु, (ऩाॉच भक्रहना बइसर्कमो मसरे त बाडा नै
क्रदएको छै न, आज ल्माइक्रदन्त्छु बन्त्थ्मो) – घयफारा साहु भातथफाट ठू रो स्ियभा श्रीभतीसॉग फयफयाउॉ दै झमो ।
साहुको आिाजरे नयफहादयु ऩतन झजस्कमो । नयफहादयु रे ऩतन दइ स ने बाडाको ु स भक्रहनाको ततनुऩ
म्पमाद तीन क्रदन अतघ नातघसर्कमो ।
साहु आएय ठे केदायको कोठाको ढोकाभा धर्कका क्रदन्त्छ । झुजण्डएको साॉचोको स्ऩशस ऩाएऩतछ उसको
रयसको ऩायो अझै फढे को भहसुस हुन्त्छ ।
मो कोठा कक्रहरेदेजख फन्त्द छ ? नयफहादयु ततय हे दै साहुरे सोध्मो ।
चाय–ऩाॉच क्रदनदे जख दे खेको छै न । डय तभतसएको फोरी नयफहादयु रे वफस्तायै ओकल्मो ।
साहुरे रयसरे याता बएका गाराहरूभा ऩातरो दाह्रीका ठोसाहरू झनै प्रि दे जखए । ढोकाराइस एक
धर्कका क्रदॉदै साहु बन्त्छ – अफ मो बागेको होरा, मस्तो चोय ऩतन ठे केदाय हुन्त्छ ?
www.OnlineSahitya.com नयफहादयु रे साहुको भुखततय सीधा हे नस सकेन । साहु एकतछन फफसयाउॉ दै उतबॉदा नयफहादयु ठे केदायको
ढोकाभा एकटकरे हे रययह्यो ।
मो को हो तन ? आगन्त्तुकततय औॊरा तार्कदै नयफहादयु ततय पकेय साहु ठू रो स्ियभा कजड्कन्त्छ ।
ततभीरे कोठाभा ऩारेको भान्त्छे होरा मो । नयफहादयु रे उत्तय क्रदन नभ्माउॉ दै साहु उततय थुप्रै
अऩभातनत शब्दहरू फषासइसर्कछ ।
होइन, उहाॉ त मही ठे केदायराइस खोज्न आउनुबाको । नयफहादयु रे वफस्तायै साहुराइस फमान क्रदन्त्छ ।
साहु ऩुन् कोठाको चाफीराइस मताउता हल्राइयहन्त्छ ।
ततभी ऩतन मही ठे केदायजस्तै बाडा नक्रदइस बाग्ने होरा, अक्रहरे नै बाडा दे उ । साहुको ख्कीको
प्रतीऺा गये जस्तो नयफहादयु क्रठङ्ग्ग ढोकाभा उतबयह्यो ।
ततभी अक्रहरे नै बाडा दे ऊ – नयफहादयु को नजजक गएय साहु अको ऩटक ऩतन बन्त्छ । भ बये फेरुका नै तऩाइऄराइस ल्माइक्रदन्त्छ । नयफहादयु रे वफस्तायै बन्त्छ ।
आफ्नो अस्िाबाविक जिापततय पकेय नयफहादयु राइस भूल्माॊकन गनस भन राग्छ । आपंराइस विश्वास
नरागेको जिाप । आपू उतबएको ठाउॉ फाट नयफहादयु भूरगेटततय मसो आॉखा साछस , आगन्त्तुक पकःदै हे दै पकःदै ऩयसम्पभ ऩुतगसकेको छ ।
बमासङ् चढ्दा ऩतन साहु बन्त्दै छ, बये ल्माइक्रदएन बने त अरू ऩतन केही नसुतनने कुयाहरू बन्त्दै
साहु कोठाततय ऩसेको बान हुन्त्छ ।
ऩल्रो कोठाभा सरयताराइस सभम सोध्दै नयफहादयु रुगा रगाउॉ छ । एक भन त सोच्छ,
आजसम्पभको नापा जतत सफै ऩुतरसराइस घुस ख्िाउॉ दै क्रठर्कक छ । आज ऩतन दइ ु स चाय सम नख्िाइस साभान क्रदॉदैन, फरू नजानै ठीक होरा । पेरय भनभा अको कुया आउॉ छ । सुब्फा अभययाजकहाॉ गएय केही ऩैसा भागं
क्रक ? बएका साभानहरू भध्मे केही सस्तो भस्तोभा वफिी गये य बाडा फुझाउनुऩमो य बोतर नै क्रटकट तरएय घयततय क्रहॉड्नुऩमो ।
नयफहादयु पटापट सुब्फा अभययाजको कोठाभा जान्त्छ । अभययाज उसको गाउॉ को भान्त्छे हो ।
फेराभौकाभा खयखाॉचो ऩमो बने अभययाजरे गाउॉ ततयका भातनसहरूराइस चको व्माजभै बए ऩतन ऩैसा क्रदन्त्छ
। अभययाजको कोठाभा ऩुगेय ऊ ढोकाभा आिाज नक्रदइस धकेल्छ । ढोकाको अकस्भान खुराइरे अभययाज झजस्कॉदै सोध्छ – क्रकन आमौ नयफहादयु ?
हजुय अत्मन्त्तै सभस्मा ऩये य आएको । नयफहादयु रे तुरून्त्त जिाप क्रदन्त्छ ।
के हो त बन न । जुत्ताभा ऩातरस राउॉ दै अभययाज कुया खोतल्छ । आपूराइस ऩाॉचसम रूऩैमाॉ
तुरून्त्त चाक्रहएको कुया नयफहादयु रे फताइनसर्कदै उसको हातभा साठी प्रततशत व्माज राग्छ बन्त्दै अभययाजरे ऩाॉचसम रूऩैमाॉ याजखक्रदन्त्छ ।
नयफहादयु अत्मन्त्तै चाॉडो ऩाइरा अगाक्रड फढाउॉ दै त्महाॉफाट क्रहॉड्छ । प्रहयीको र्किाटयको गेटभा ऩुग्ने
वफवत्तकै नयफहादयु रे विगतभा प्रहयीफाट बएको दव्ु मसिहाय सम्पझ्मो । गह्रॊु गा ऩाइराहरू तघस्माउॉ दै ऊ ऩुतरस कामासरमभा ऩुग्मो ।
सानै बए ऩतन भाछो आइहाल्मो तन । त्मो ऩतन फुहुनीको सभमभा, कसो त हके ? कामासरमको
ढोका नटे र्कदै नयफहादयु ततय आॉखाको इशाया गदै हिल्दायरे अकोराइस बनेको उसरे सुन्त्मो ।
www.OnlineSahitya.com
।
ए ! आइज, ऊ त्महाॉ फस्दै गय । हिरदाय टे कनाथरे नयफहादयु राइस औॊरारे ठाउॉ दे खाइक्रदॉदै बन्त्मो नयफहादयु नजजकोको ग्माये जको तछॉ डीभा टु िुर्कक फस्मो । एकतछनऩतछ हिल्दाय टे कनाथरे हरयमो
्राजस्टकको ऩोको ल्माइक्रदॉदै बन्त्मो – सात सम रूऩैमाॉ चाक्रहन्त्छ ।
नयफहादयु हरयमो ऩोकाततय हे दै भनभनै विचाय गमो, क्रहजोकोबन्त्दा आधाजसो साभान कभ छ ।
याम्रा याम्रा साभान छानेय रगे होरान ् । नयफहादयु को उही तीतो सोचाइको तनयन्त्तय िभ चखासझं घुतभयह्यो । हजुय भसॉग त त्मरो ऩैसा ऩुग्दै न – नयफहादयु रे हिरदायसॉग वफजन्त्त वफसामो । हिरदाय साहे फ एकसम रूऩैमाॉ क्रदन सर्कछ ।
चाय सम साय सम नबन, ऩाॉचसम रूऩैमाॉ रे अरू छोक्रडक्रदन्त्छु – हिरदायरे चेप्र्माइऄ घस्दै बन्त्मो ।
फाक्रहय के को आिाज हॉ । हिरदायरे आॉखा तेजजरो फनामो य सडकततय पकेय नयफहादयु राइस हे मो
। ऩखासरको भातथल्रो बागफाट दे जखएको दृश्म नयफहादयु राइस टाउकाहरूको नदीजस्तो राग्मो । जुरुसका नायाहरू दि ु ैका कानभा ठोजर्ककए ।
जुरुस जस्तो छ । नयफहादयु रे हताय हतायभा बन्त्मो ।
ए चाॉडो ऩैसा क्रदएय गइहार । हिरदायरे हतायो दे खाउॉ दै बन्त्मो ।
नयफहादयु रे आपू महाॉ फतसयहॉ दा हिरदायराइस अ्ठ्मायो ऩये को कुया फुझ्मो । मसैफीचभा ऩुतरस
अक्रपसयको नेतत्ृ िभा राठीधायी प्रहयीको जत्था जुरुस तनमन्त्रण गनस गमो । चाॉडै गइहार । हिरदायरे रतसत बािभा बन्त्मो ।
नयफहादयु रे भुट्ठीभा याखेको एकसम रूऩैमाॉ वफस्तायै ऩकेटभा घुसामो य फाक्रहय तनस्र्कमो । जुरुसका
केही नायाहरू उसराइस असाध्मै भन ऩये ।
प्रहयी अत्माचाय फनद गय ! भहाकारी सन्त्धी खाये ज गय ! तगयफ्ताय दे शबक्ताहरूराइस रयहा गय !
नायाहरू सुनेय ऊ ऩतन जुरुसभै साभेर बमो । उसराइस ऩतन एकतछन जुरुसभा क्रहॉड्ने यहय राग्मो ।
जुरुसभा एउटा हल्रा पैतरमो, हाम्रो दिािको कायण सफै साथीहरू रयहा बए । उसरे सानैभा गाउॉ को
स्कूरभा ऩढाउने तशऺकरे बनेको कुया सम्पझ्मो – नरडी केही ऩतन ऩाइॉ दैन । मही सम्पझॉदै जुरसको नायाभा उसरे भुट्ठी उठाएय साथ क्रदमो । ऩुतरस दभन फन्त्द गय !
आज जुरुसभा क्रहॉड्दा उसरे आपूतबर साहस सञ्चाय बएको भहसूस गमो ।
(इन्त्द्रे णी, ऩूणासङ्ग्क – ६ २०५४ िैशाख)
www.OnlineSahitya.com
भ मसयी पक्रकसएॉ विदे श जाने यहयरे भ पेरय मसऩटक काठभाडं ऩुगँ । गाउॉ भा हुॉदा यभेश य भ अतत तभल्ने साथी
तथमं । मतत तभल्ने साथी क्रक गाउॉ का भातनसहरूरे हाभी दि ु ैको नाभराइस जोडे य एउटै फनाइक्रदएका तथए ।
फीस िषसको उभेयसम्पभ हाभीरे सॉगै खेल्मं । एकघण्टाको फाटो बएको स्कूरसॉगै ऩाटी फोकेय कुद्यं । फानी, स्िबाि सफै कुयाभा हाभी मतत नजजक बमं क्रक अक्रहरे सोच्दा ऩतन अचम्पभ राग्छ । हाम्रा घयहरू सफै
फेग्राफेग्रै तथए । तय घयी भ उसको घय घयी हाम्रो घयभा हाभी ऩारो गये य सुत्थ्मं । हाभी चाय ऩाॉच क्रदन
छुजट्टन्त्थ्मं िषसभा । हाभी दि ु ैराइस मतत छोटो सभम छुजट्टॉ दा ऩतन राभो राग्थ्मो । घाॉसदाउया दे जख तरएय गाइस फस्तु चयाउने काभ ऩतन हाभी आऩसी सल्राहरे भार गथ्मं ।
हाभी मसयी राभा सभम छुजट्टएय फस्नुऩरास बनेय कसैरे ऩतन सोचेका तथएनं । यभेश फीस िषस
ऩुगेऩतछ अथासत ् दश िषस अतघ काठभाडं गमो । सुरूका केही िषस हाम्रो फीचभा ऩरको आदानप्रदान ऩतन धेयै
ऩटक बमो । ऩरभा हाभी हाम्रा आफ्ना भनोबािहरू खुरेय रेख्थ्मं । दि ु ैततयका खानऩान, फसउठ य अन्त्म व्मिहायका फाये भा धक पुकाएय रेख्थ्मं । हप्ता क्रदनतबर उसको तचठी ऩढ्न ऩाइनॉ बने भराइस नयभाइरो
राग्थ्मो । उसराइस ऩतन त्मस्तै रागेको कुया ऊ भराइस तचठीभा रेख्थ्मो । फीचफीचभा ऊ घयभा आउॉ दा कुदे य भेयो घयभा आउॉ थ्मो य घण्टं ऊ य भ सॉगै गप गये य वफताउॉ थ्मं । भ ऩतन घयका काभ वफससन्त्थँ । ऊ
काठभाडं नपकुसन्त्जेरसम्पभ भेयो घयको काभ चौऩट्टै हुन्त्थ्मो । फाल्मकारभा घुभेका ठाउॉ हरू हाभी सॉगै पेरय घुम्पथ्मं य आफ्ना अतीतका कथाहरू दोहोमासउॉथ्मं ।
धेयै िषस बइसकेको तथमो – यभेशसॉग बेट नबएको । तचठीऩरको आदानप्रदान ऩतन केही िषसदेजख
फन्त्द जस्तै बइसकेको तथमो । ऩक्रहरे त ऊ कभै भार ऩरहरू रेख्थ्मो तय ऩतछ त हाम्रो सम्पऩकस अतघ
फढाउन भ बन्त्दा ऊ सक्रिम बएको दे जखन्त्थ्मो । ऩतछल्रा िषसहरूदे जख आफ्ना व्मवक्तगत कुयाहरूबन्त्दा
दे शका, याजनीततका खफयहरू उसरे ऩठाउन थाल्मो य भसॉग ऩतन महाॉका चुनािका, भान्त्छे का सोचाइहरूका फाये भा ऩरभापसत सोध्न थाल्मो । कता कता उसका ऩरहरू ऩढ्ना भराइस झन्त्झट राग्दै आउन थारेको
तथमो, तय ऩतन भ यभेशरे सोकेका कुयाहरूबनदा व्मवक्तगत हारखफयहरू रेखेय ऩठाउॉ थँ । त्मसऩछाडी हाम्रो ऩरव्मिहायभा कभी आउन थाल्मो । ऩयायसार यभेश दशंभा घय आउॉ दा हाम्रा ऩुयाना व्मिहायहरूभा धेयै
ऩरयितसन आएको प्रिसॉग भैरे दे ख्न ऩाएॉ । भराइस कताकता उसको व्मिहाय नौरो राग्न थाल्मो । भ गाउॉ भा साभान्त्म खेतीऩातीको काभ गये य फस्थं । त्मसफेरा उकऩटक भैरे उसॉग ऩैसा कभाउन विदे श जानुऩरास
बनेय प्रस्ताि याखेको तथएॉ, उसरे भेयो कुया भन ऩयाएको तथएन य त्मसफेरा बनेको तथमो – अकासको दे शभा गएय ऩैसा कभाउनुबन्त्दा आफ्नै दे शका फाये भा तचन्त्ता गनस तसर्कनुऩछस । तंरे भार ऩैसा कभाएय दे शको सभस्मा हर हुॉदैन, तॉजस्ता कैमं मुिाहरूका सभस्माका फाये भा सोच्नुऩछस । ऩैसा त चाक्रहमो तन – भैरे यभेशराइस सोच्न कय गदै बनँ ।
ऩैसाको आिश्मकता कतत, सम्पऩूणस जीिन मसैका रातग रगाउने । आजखय तेयो सम्पऩवत्त आपूरे
ऩरयश्रभ गये य याम्रोसॉग ऩुग्ने छॉ दै छ । उसरे भसॉग प्रततिाद गने शैरीभा बन्त्मो ।
www.OnlineSahitya.com यभेशको कुयारे विदेश गएय ऩैसा कभाउने य महीँ आएय सुखी जीिन वफताउने धेयै ऩक्रहरेदेजखको
भीठो कल्ऩनाभातथ ऩक्रहरोऩल्ट प्रहाय बएको भैरे भहसुस गये को तथएॉ । उसको त्मस बनाइऩतछ भ नयाम्रयी
यन्त्थतनएॉ । ऩैसा कभाएय ल्माउने य त्मसऩतछ िास्तिभै भैरे भनतबर कल्ऩनाको याम्रो घय फनाएको तथएॉ । त्मही मोजना अनुसाय भैरे आफ्नो केही जग्गाजतभन फेच्ने सोचाइ फनाएको तथएॉ । उसको कुयारे हाम्रो तनकटताराइस टाढा फनाइक्रदएको कुया भैरे ऩक्रहरेऩटक याम्रोसॉग अनुबि गयँ ।
आजखय ऊ ऩतन सुखी तथएन । शहयको फसाइ, सानोततनो कभाइफाट जीिन गुजानुऩ स ने । ऩरयिाय त
क्रठर्ककैको तथमो । एउटा छोयो, एउटी छोयी य श्रीभतीसक्रहत ऊ । सम्पऩवत्तको नाउॉ भा त्मही एउटा सानो तयकायी ऩसर । उसरे नमाॉ नमाॉ साथीहरू थुप्रै फनाएछ । त्मही सानो एउटा सानो कोठाभा ऩतन भातनसहरू
आइयहन्त्छन ् तय क्रकन ऊ विदे श गएय ऩैसा कभाउने कुयाप्रतत घृणा गछस । भ उसको सोचाइका फाये भा फुझ्नै सजर्कदनॉ । भ ऩतन उसकै सहायाभा काठभाडं शहय आइऩुगेको छु । मस शहयभा भैरे तचनेका भातनसहरू त
अरू ऩतन छन ् । कतत भातनसहरू सम्पऩन्त्नशारी ऩतन छन ् । केहीको अबाि छै न । कतत त भेया भािरीततयका नातेदायहरू ऩतन छन ् । पुऩूको छोयो ऩतन मतै फस्छ । जातगय याम्रो छ । बाउजू ऩतन जातगये
। एउटा फ्ल्माटै तरएय फसेको छ । दइ ु स तीन ठाउॉ घडे यी ऩतन क्रकनेको छ बन्त्ने सुन्त्छु । कततऩटक
उनीहरूकहाॉ आश्रम तरन भ गएको छु । तय क्रकन क्रकत उनीहरूसॉग फस्दा आपन्त्तफोध हुनै सकेन भराइस । सम्पऩवत्त कभाएको तुजुक, घभण्ड, भहत्िाकाॊऺा आक्रदको नभीठो दग ु न्त्स ध कोठाबरय पैतरएको हुन्त्थ्मो । भराइस त्मो कुया भनै ऩदै नथ्मो । उनीहरूको प्रगततको कुयाभा भ सहभत तथएॉ । तय जततफेरै जहाॉकहीँ सम्पऩवत्तकै
चचास । गहनाको फखान सुन्त्दासुन्त्दा क्रदर्कक राग्न थाल्मो । तय यभेश त्मस्तो छै न । उसको कोठाभा आडम्पफयको कुनै ऩतन दग ु न्त्स ध ऩस्न ऩाउॉ दै न । उसको ऩरयिायभा सम्पऩवत्तको ततखास कुनै कुयाभा ऩतन दे जखॉदैन । यभेशको कोठाभा ऩयाइको व्मिहाय भैरे कक्रहल्मै ऩतन भहसुस गनुऩ स ये न । तय ऊ भैरे विदे श गएय ऩैसा
कभाउने कुयाभा कक्रहल्मै ऩतन सहभत बएन । त्मही काभरे भ गाउॉ फाट काठभाडं आएको तथएॉ । आधाजसो जग्गा ऩतन फेचेय आएको तथएॉ । तय अयफ गएय ऩैसा कभाउन उसरे भराइस कक्रहल्मै ऩतन
सल्राह क्रदएन य सहमोग ऩतन गये न । धेयै ऩक्रहरेदेजखको भेयो मो मोजना फदल्न ऩतन भराइस सम्पबि तथएन
। त्मसफाट भैरे बविष्मको सुन्त्दय मोजनाका नर्कसा कोये को तथएॉ । यभेशरे भराइस विदे श गएय द्ु ख ऩाउने भातनसहरूरे बोगेको कथाव्मथाहरू रेजखएको साभरीहरू ल्माएय क्रदन्त्थ्मो । हाम्रै गाउॉ भा के गदास फढी
उत्ऩादन गनस सक्रकएरा बनेय भसॉग छरपर गनस खोज्थ्मो तय मस्ता कुयाहरूप्रतत भराइस त्मतत धेयै रूतच
तथएन । भ अकै सऩना फोकेय शहय आएको भान्त्छे । त्मततका िषसदेजख भनतबर फनाएको बविष्मको घय
बत्काउन भ ऩतन कसयी सर्कथँ य । ऊ जतत जतत भराइस सम्पझाउन खोज्थ्मो, त्मतत त्मतत ऊफाट भ टाढा
हुन चाहन्त्थँ । तय ऊ भराइस असाध्मै प्रेभ गरययहे को छ बन्त्ने कुयाराइस ऩतन भ सॉगसॉगै फुजझयहे को तथएॉ । ऊ अध्ममनशीर तथमो, ताक्रकसक तथमो । ऊसॉग छरपर य तकसभा भ जक्रहरे ऩतन आपूराइस कभजोय भहसुस
गथअ । सॉगै खेरेय हुकेको हुनारे उसको फौवद्धक ऺभताभा बएको विकास दे खेय भतबर कताकता हीनताबािको सॊकेत भैरे ऩाउन थारँ ।
जफ भ आफ्नो काभ अतघ फढाउन भेनऩािय कम्पऩनीहरूको नजजक ऩुग्न थारँ , यभेशसॉगको
बेटघाटराइस कभ गने सोचाइ ऩतन फनाएॉ । भ गाउॉ फाट आएय काठभाडं फसेका अरू भातनसहरूको कोठाभा
फढी फस्न थारँ । उसरे शामद मो कुया फुझेछ र्कमाये ! तंरे महाॉ फस्न अ्ठ्मायो नभान्त्दा याम्रो हुन्त्छसम्पभ बन्त्मो । भ आउने जाने गरययहन्त्छु बनेय प्रत्मुत्तय क्रदएको तथएॉ भैरे । एकक्रदन उसरे भराइस कोठाभा
www.OnlineSahitya.com फोराएको तथमो । उसरे भराइस फोराएकै सभमभा त्महाॉ अरू तीनचाय जना भातनसहरूराइस ऩतन फोराएको
यहे छ । ती सफै भातनसहरू काभका रातग विदे श गएय द्ु ख ऩाएय पकेका तथए । आपू कसयी कसयी ठतगमं बनेय आफ्ना अनुबिहरू भराइस सुनाउन उनीहरूराइस त्महाॉ फोराएको यहे छ उसरे । उनीहयका कुया सुनेय भ एकऩटक त छाॉगाफाटै ऩो खसँ । उनीहरूको कुया अनुसाय त हाभीराइस त्महाॉ भान्त्छे जस्तै व्मिहाय नै नगरयॉ दो यहे छ । त्महाॉ बएकोभध्मे एकजनारे भरेतशमाभा बेडा चयाउने काभ ऩाएको यहे छ । अकोरे
होटरभा तयकायी काट्ने । अकोरे घय फनाउने ठाउॉ भा कुल्री काभ । त्मस्तै अकी एकजना भामादे िी नाभ
गये की भक्रहरा ऩतन तथइन ् । उनको कहारीराग्दो कथा सुनेय भैरे आॉसु नै झायँ तय त्महाॉ कसैरे नदे ख्ने गयी
ऩुछँ । भामादेिी काभ गने घयभा केटाहरूरे प्रत्मेक क्रदन उसराइस फरात्काय गदास यहे छन ् । प्रततकाय गदास टाउको य शयीयभा वितबन्त्न बागभा वऩक्रटॉदोयहे छ । उनरे टाउकाभा थुप्रै खतहरू दे खाइन ् । कऩार खौरयएय फुकास रगाउनुऩने य नगये ऩाइने मातनाहरू सुन्त्दा भुटु नै तचसो बमो भेयो । ऩहाडभा बएको घयजग्गा फेचेय
गएको प्रेभ फहादयु ऩतन छ भक्रहनाभा पक्रकसएको यहे छ । उसको ठे केदायरे रयसको झंकभा फनाउॉ दै गये को
घयको भातथल्रो तराफाट खसातरक्रदएछ । विचया दइ ु स ततन तराभातथफाट खसेय ऩतन फाॉचेछ घाइते बएय ।
अस्ऩतारभा आपूरे अतरअतर फचाएय याखेको ऩैसा खचस गये य तसध्माएछ । डार्कटयरे छाततभा सभस्मा छ, केही भक्रहना आयाभ गनुस बनेऩतछ साथीहरूसॉग चन्त्दा फटु रेय पकेछ । धनकुभाय बेडो चयाउन जाॉदा एउटा बेडा वफयाभी बएय भये छ । साहुरे त्मो िाऩत उसरे जोगाएय याखेको सफै ऩैसा ततयाएछ । विचया त्महाॉ
उऩजस्थत अको साथीको त ऩैसा सफै दराररे खाइक्रदएछ । ऊ ऩतन घय जान नसकेय मतैततय भजदयु ी
काभहरू गये य फसेको यहे छ । कतत भामा गदै ती सफैरे तऩाइऄ त अयफ नजानुस ् है बनेय भराइस ऩटक ऩटक बने । भैरे आफ्नो भनतबर नजाने तनणसम तरन कुनै अफेय गदै गरयनॉ । त्मततका ऩैसा खचस गये य
जानुबन्त्दा त्मही ऩैसा, त्मही ऩरयश्रभ महाॉ रगाउॉ दा कतत याम्रो हुन्त्थ्मो बनेय उनीहरू आफ्नो विगतराइस तधर्ककारययहे का तथए ।
उनीहरूको अनुबि सुन्त्दा त हाभी त्महाॉ भान्त्छे रे जोत्ने गोरूको भूल्मभा क्रकतनएका यहे छं ।
उनीहरूको कुयारे भ साॉच्चै ऩीक्रडत बएॉ । अथासत ् भैरे भनतबर कजल्ऩएको बविष्मको घय नयाम्रयी चभसयामो । प्रततक्रिमाक्रहन बएय भैरे त्महाॉ उनीहयको कुया सुतनयहं ।
उनीहरू फाटो रातगसकेऩतछ भ उसका अगाक्रड सावित बएको अऩयाधीको भानतसकता फोकेय फतसयहं
। भ उसराइस भेयो भनको कुया याम्रयी बन्त्न चाहन्त्थँ तय सक्रकयहे को तथइनॉ । भनको कुया बन्त्न केफाट शुरू गयं आपं ऩतन अस्ऩि तथएॉ । भ चऩुचाऩ उसको अतघजल्तय भुख यातो ऩाये य फतसयहं ।
नये श ! अतर याम्रयी सोचेय काभ गय ् । एकसुयभा फतसयहे को फेराभा उसरे कोठातबर तछदै बनेको
सुन्त्दा भ झसङ्ग्ग ऩतन बएॉ । भैरे उसराइस कुनै उत्तय क्रदइनॉ ।
तंरे विदे शभा गएय काभ गने कुयाराइस जतत सहज दे खेको छस ्, त्मो ऩटर्कके होइन । मसै कायणरे
तॉराइस िास्तविकता फुझाउन उनीहरूराइस फोराएको हुॉ । ऊ भततय नपकी एकोहोयो बन्त्दै गमो । मो त उसको स्िबाि ऩतन हो । ऩक्रहरेदेजख नै अरूसॉग आॉखा नजुधाइस ऊ कुया गथ्मो । ऊ अझै ऩतन त्मसैगयी कुया गरययहे को छ ।
भैरे त्मततफेरासम्पभभा काभ गनस अयफततय नजाने तनणसम गरयसकेको तथएॉ तय मो कुया यभेशराइस
भैरे कसयी सुनाऊॉ । भराइस थाहा तथमो, भेयो तनणसम सुनेय ऊ खुशी हुनेछ । आजखय यभेश ऩतन त विदे शभा
काभ गनस गएको तथएन । मी सफ कुयाहरू उसराइस कसयी थाहा बमो ? भ मो प्रश्नैराइस आपंतबर
www.OnlineSahitya.com खेराइयहे को तथएॉ । यभेशराइस भ नजाने तनणसम सुनाउन भराइस केही कुयारे योकेको छ । तय के रे योकेको
छ, त्मो कुयो भराइस नै थाहा छै न । अत्मन्त्त अन्त्तयङ्ग्ग साथीको रूऩभा ऊ भराइस क्रदनहॉु सम्पझाइयहे को छ । तेयो सोचाइ गरत हो बनेय आज वफहानसम्पभ ऊसॉग भैरे कडा प्रततिाद गये को छु । त्मतत राभो सभमदे जख फनाएको मोजनाको घय बत्काउने तनणसमरे भतबर हुण्डयी चतरयहे को तथमो ।
भैरे नजाने तनणसम गयँ । अत्मन्त्त अ्ठ्मायो भान्त्दै भैरे मो तनणसम उसराइस सुनाएॉ ।
भेयो तनणसमरे यभेश खुशी बमो क्रक बएन, उसको अनुहाय ऩढे य भैरे केही ऩतन फुझ्न सक्रकनॉ ।
उसको दृविकोणको कायण भ विदे श नजाने तनणसमरे ऊ खुशी बएको हुनुऩछस बन्त्ने भैरे ठानँ ।
घयभा बएको आधाआधी जग्गा फेचेय आएको हुनारे भैरे जीिनतनिासहको अन्त्म उऩाम ऩतन सोच्न
जरूयी तथमो । भेयो मो अिस्थाका फाये भा यभेश ऩरयतचत नहुने कुयै तथएन ।
भ बोतर नै घय जान्त्छु य विदेश नजाने तनणसम सफैराइस सुनाएय आउॉ छु । भ उसॉग मस कुयाको
प्रततकृ मा तरन चाहन्त्थं ।
ठीकै छ, तॉ सुनाएय आइज, तंरे अफ के काभ गदास याम्रो हुन्त्छ सॉगै फसेय सोचंरा । अत्मन्त्तै
सहानुबूततऩूिसक उसरे भराइस ढाडस क्रदॉदै बन्त्मो य आफ्नो काभ छ बनेय फाक्रहय राग्मो ।
आजको घटनाको भ जसयी य जुन तनणसमभा ऩुग्दै छु, ऩक्रहरे भैरे मसको कल्ऩनासम्पभ गये को तथइनॉ
। बोतर घय जाने तमायीका रातग भ क्रकनभेर गनस फजायततय जाने तनणसम गये य त्महाॉफाट वफदा भागेय फाक्रहय तनजस्कएॉ ।
(िेदना, ऩूणासङ्ग्क – ६५ २०५९ असाय )
www.OnlineSahitya.com
हुतरमा भध्मयातभा उठे य
त्मो तस्िीय पेरय हे ये क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहरे । तस्िीयभा त्मो केटो घुयेय
हे रययहे को छ उनराइस । जगफाट उठाएय ऩानी खाए । श्रीभती अकासततय पक्रकसएय सुततयहे की तथइन ् । उनराइस
अजस्तदे जख तनद्रा ऩये को छै न । श्रीभती भस्ततसत तनदाएको दे ख्दा उनराइस तबरतबरै रयस उठ्मो । उकभनरे
उनराइस आज इतनस्ऩेर्कटय दमायाभसॉग ऩतन रयस उठ्मो । दमायाभरे केही भक्रहना अगाक्रड होटर ऩिसतभा बएको सेतभनायको एउटा तस्िीयभा दे जखएको एकजना अऩरयतचत मुिकको फाये भा अजस्तभार सोधेको थ मो । ।
मो केटो को हो साफ ? इतनस्ऩेर्कटय दमायाभरे तस्िीयभा औॊल्माउॉ दै साधायण ढङ्ग्गरे सोधेको थ मो कुन केटो ? तस्िीय तान्त्दै क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहरे गौये य त्मो केटोराइस हे ये ।
भैरो धैरो, कारो िणसको, होचो कदको करयफ २०–२५ िषसको एउटा मुिक तबत्ताभा उतबएय
क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहतपस पकेय हे रययहे को तथमो ।
त्मसऩतछ तुरून्त्त क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहको अनुहायभा रासको छामाॉ दे खा ऩमो । उनी फोल्दा ऩतन
हड्फढाउन थारे । प्रहयी केजन्त्द्रम कामासरमको िाताियणभा एक प्रकायको सन्त्नाटा छामो । प्रहयी अतधकायीहरूका कोठाहरूभा गाइः गुइः य खासखुस चल्न थाल्मो ।
केही सभमऩतछ उच्च अतधकृ तहरूको एउटा फैठक फोराइमो । फैठकरे तस्िीयभा दे खा ऩये को
एकजना मुिको फाये भा वफतबन्त्न कोण–प्रततकोणफाट अध्ममन गमो ।
होटर ऩिसतफाट तस्िीयभा दे खा ऩये को शङ्ग्कास्ऩद मुिकराइस तुरून्त्त तगयफ्ताय गये य ल्माउने । एउटा
कभाण्डो गुप्रराइस तत्कार आदे श क्रदइमो ।
केही सभम रगत्तै होटर ऩिसतका सञ्चारकहरूसक्रहत सम्पऩूणस काभदायहरूराइस चाय–ऩाॉचिटा भ्मानभा
तगयफ्ताय गये य ल्माइमो ।
सफै प्रहयीहरूका हातभा त्मही तस्िीयका प्रततहरू तथए । उनीहरू तस्िीय हे दै तगयफ्ताय गरयएका
भातनसहरूको अनुहाय तनमाल्न थारे ।
तस्िीयभा बएको मुिक सभूहतबर कतै दे जखएन । त्मसरे गदास जस्थतत झनै बमािम बमो ।
तस्िीयभा दे खा ऩये को मुिकततय औॊल्माउॉ दै प्रहयी अतधकायीहरूरे सञ्चारकहरूसॉग सोधे – को हो मो
केटो ? सञ्चारकहरू ऩतन अल्भतरए ।
एकतछनऩतछ एकजना काभदायरे बन्त्मो – मसराइस वफना ऩारयश्रतभक खान भार क्रदने गये य ऩाॉच
क्रदन काभ रगाइएको तथमो । त्मसऩतछ उसराइस जातगयफाट तनकातरमो ।
तरफ नक्रदइकन याजखएको भातनसराइस क्रकन तनकातरमो ? सञ्चारकततय पकेय प्रहयी इतनस्ऩेर्कटयरे
कडाऩूिसक प्रततप्रश्नै गमो ।
सञ्चारकहरू पेरय अकभक्रकए ।
www.OnlineSahitya.com त्मसैफेरा अनुहायबरय सौन्त्दमस प्रशाधनका साभरी रगाएय बजड्करो ऩक्रहयनभा सजजएकी एउटी
निमौिनारे उत्तय क्रदइस त्महाॉका हाभी सफै काभदायहरू तरफवफहीन छं । अक्रपसरे हाभीराइस खाना भारभा काभ रगाएको छ ।
त्मसको घय कहाॉ हो ? सञ्चारकराइस एस.ऩी.रे पेरय सोध्मो ।
ए ! त्मस्को घय कहाॉ हो बन ् ! एकजना काभदायततय पक्रकसएय सञ्चारक घुमो ।
घय त ऩजिभततय बन्त्थ्मो तय उसको ऩुयै ठे गाना चाक्रहॉ थाहा छै न । एउटा दब्ु रो दब्ु रो काभदायरे
जिाप पकासमो ।
ऩजिभ बनेको योल्ऩा, रूकुभ ! एस.ऩी.रे काभदायराइस खेमो । थाहा छै न । काभदाय रजच्कमो ।
मी सफै भाओिादी जस्ता छन ् । एक.ऩी.रे क्रड.एस.ऩी. ततय हे येय पुसपुसामो ।
मस्तै हुन्त्छन ् साफ ! भाओिादी ! क्रड.एस.ऩी.रे भुखभा झुजण्डयहे कै जिाप पकासमो ।
तमनीहरूराइस कुनै थानाततय रगेय कोच्ने क्रक के तनणसम तरने साफ ! बािी मोजनाको फाये भा
क्रड.एस.ऩी. रे एस.ऩी. सॉग आदे श भाग्मो ।
मी सफैराइस प्रत्मेक क्रदनको तारयख तोर्कने । झटऩट पैसरा सुनाए एस.ऩी. रे। कक्रहरेसम्पभ सय ! सञ्चारकहरूरे तनचोरयएको तनफुिा झं भुख रगाएय सोधे ।
तस्िीयभा दे जखएको केटो नबेक्रटमुन्त्जेरसम्पभ । निमौिनातपस हे दै क्रड.एस.ऩी. रे हतायहतायभा तनणसम
सुनामो ।
दै तनक हाजजय हुने ऩूजॉ सक्रहत होटे र ऩिसतका सञ्चारक य काभदायहरूराइस अको भौजखक आदे श
क्रदइमो ।
अफदे जख जातगय खान आउने सफैको नागरयकताको प्रभाणऩर याख्ने । हुन्त्छ हजुय ! सञ्चारकहरूरे एक स्ियरे सभथसन जनाए । सफैको ठे गाना तरने ।
सफैको तस्िीय याखने । हुन्त्छ हजुय ।
तस्िीयभा दे जखएको भान्त्छे पेरा ऩये भा तुरून्त्त महाॉ फुझाउने । हुन्त्छ हजुय ।
आदे श य सभथसनको प्रश्नैोत्तय सक्रकएऩतछ अतधकायीहरूको ऩुन् फैठक फस्मो । त्मो भान्त्छे शङ्ग्कास्ऩद छ । फैठकरे ठोस य गम्पबीय तनष्कषस तनकाल्मो ।
फैठकको तनष्कषसऩतछ क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहको सुयऺाभा प्रहयीफरको थऩ व्मिस्था बमो । देशबय
यहे का भातहतका कामासरमहरूभा तस्िीयका प्रततहरू ऩठाइए । सफै सुयऺा तनकामहरूराइस कारो िणसको मुिक दे खा ऩये भा विशेष तनगयानी याख्ने आदे श क्रदइमो ।
काठभाडं नाकाफाट फाक्रहय जाने सिायी साधनहरूराइस ऩतन कारो िणसको मुिा दे जखएभा सुयऺा
तनकामहरूराइस जानकायी गयाउने आदे श क्रदइमो । गये ।
दे शबय यहे का प्रहयी थाना य चौकीहरूरे त्मो खतयनाक मुिकका फाये भा खोजी अतबमान सॊचारन
www.OnlineSahitya.com फसभा आउनेजाने सफै कारो िणसका मुिकहरूराइस विशेष तनगयानी याखने । हे डर्किाटयरे भातहतका
चेकऩोिहरूराइस जरूयी ऩरयऩर जायी गमो ।
क्रहजैदेजख काठभाडंफाट फाक्रहय जाने य आउने फसहरूभा शङ्ग्कास्ऩद कारो िणसका मुिकहरूप्रतत ठू रो
तनगयानी याजखमो ।
प्रहयी खोयहरूभा क्रहजोदे जख कारो िणसका भातनसहरूको सङ्ग्खमाभा उल्रेखनीम फृवद्ध बमो । सफै
भातनसहरू अचम्पभ भातनयहे का तथए । अन्त्म कायणरे थुनाभा यहे का भातनसहरू ऩतन खोयभा कारा
भातनसहरूको अत्मातधक उऩजस्थततका कायण आिमसचक्रकत बइयहे का तथए । तय आज साॉझसम्पभको ये कडस भा तस्िीयभा दे खा ऩये को मुिक कतै ऩतन पेरा ऩये न ।
क्रड.आइ.जी. भाधि तसॊहराइस आज ऩतन तनद्रा ऩटर्ककै ऩये न य ओछ्मानफाट तसयक फ्माॉकेय उठे ।
घडी हे ये, यातको दइ ु स फजेको छ य उज्मारो हुन अझै धेयै फाॉकी छ । तीन क्रदनदे जख उनरे आपूराइस
कैदीजस्तो भहसूस गरययहे का छन ् । फरू कैदी तनधसर्कक हुन्त्छ, आफ्नो सुयऺाका रातग । उनरे आपूराइस त्मो बन्त्दा ऩतन कभजोय भहसूस गये । एउटा अत्मासराग्दो बािनारे उनको भनभजस्तष्कराइस ऩीक्रडत
फनाइयहे को छ । उनराइस सुत्न ऩतन भन रागेन य उठे य कोठाको फत्ती फाल्ने आॉट ऩतन आएन । मो
अत्मासराग्दो सभम कततसम्पभ रजम्पफने हो ? उनरे भनभनै मसफाट भुवक्तको प्राथसना गये । तस्िीयभा दे जखएको मुिकका फाये भा आजसम्पभ कतै ऩत्ता रागेन । उनरे खज्टएको ऩदासको फीचफाट झ्मारको तससा छे डे य फाक्रहयको अॉध्मायो सॊसाय दे ख्न ऩुगे । भनतबर पेरय रास फढ्मो । उनराइस त्मता हे नस ऩतन भन रागेन । उनरे पेरय हताय गदै टाउकै ढार्कने गरय तसयक ओढे । आज ऩतन उनराइस ऩटर्ककै तनद्रा आएन ।
(शब्द सॊमोजन, ऩूणासङ्ग्क – ११ २०६१ चैर)
www.OnlineSahitya.com
ऩरयतचत अतबनम त्मततफेरा हाभी सॉगै ऩढ्थ्मं य सॉगसॉगै खेल्थ्मं । उसको घय भेयो तछभेकी गाउॉ भा तथमो । हाभी दि ु ैको
ऩरयिाय हुनेखानेभा गतनन्त्थ्मो । हाम्रा भाइतीहरूको भधेशभा जग्गा जतभन ऩतन प्रशस्तै तथमो । हुने खाने ऩरयिाय बए ऩतन गाउॉ भा काभ गनै ऩथ्मो । ऩढ्दाऩढ्दै हाभीरे सॉगसॉगै जङ्ग्गरफाट दाउया ऩतन फोकेका छं
। गाइस फस्तु ऩतन हे येका छं । ऩाहाड बएऩतन नजजकै विद्यारम बएकोरे हाभीराइस हाइस्कूर तहसम्पभ ऩतन ऩढ्न कुनै सभस्मा ऩये न । एस.एर.सी. ऩयीऺा ऩतन हाभी दि ु ैरे क्रद्वतीम श्रेणीभा ऩास गमं ।
हाभी दफ ु ैका दाजुहरू काठभाडं भै फसेय ऩढ्थे य जातगय ऩतन खान्त्थे । एस.एर.सी. ऩास गये ऩतछ हाभी
आइ.ए. ऩढ्न काठभाडौ आमं य दाजुहरूसॉग फसेय ऩढ्मं । आइ.ए.को पाइनर ऩयीऺा क्रदएऩतछ भेयो वििाह बमो । भेयो वििाह बएको केही भक्रहनाऩतछ शान्त्ताको ऩतन वििाह बमो । हाम्रो वििाह हुॉदै हाम्रा श्रीभान्त्हरू सयकायी सेिाभा अतधकृ त तथए ।
गाउॉ य स्कूरका साथीहरू बन्त्थे – भ अतरक सोझी प्रकृ ततकी तथएॉ ये । ऊ अतरक फक्रढ भुखारे य
इष्मासरु स्िबािकी तथइस । स्कूरभा भेया धेयै साथीहरू तथए तय उसका कभैभार साथीहरू हुन्त्थे । ऊ साथीहरूसॉग सानो कुयाभा ऩतन झगडा गरययहन्त्थी । शान्त्ताको व्मिहायका कायणरे अरू साथीहरू ऊसॉग टाढै
यहन चाहन्त्थे । भराइस त राग्छ – भ फाहे क उसका अन्त्तयङ्ग्ग साथीहरू छॉ दै तथएनन ् । ऊसॉगको भेयो घतनि तभरताका कायण कैमं साथीहरू भसॉग ऩतन आत्भीम व्मिहाय गनसराइस क्रहजच्कचाउॉ थे ।
हाम्रो वििाह बएऩतछ श्रीभान्त्हरूको सरूिा सॉगसॉगै हाभी ऩतन जजल्राजजल्रा ततय गमं । त्मसऩतछ ऩाॉच
सात िषससम्पभ हाम्रो बेट बएन । त्मही ऩतन तचनजानका भातनसहरूफाट हाभी एक आऩसको हारखफय तरइयहन्त्थ्मं ।
ऩाॉचथयफाट भेया श्रीभानको भन्त्रारमभा सरूिा बएको केही भक्रहनाऩतछ शान्त्ताको श्रीभान ् याभप्रसाद
आचामस ऩतन काठभाडं भै सरूिा बएय आए । उनी सरूिा बएय आएको बोतरऩल्टै शान्त्ता भेयो कोठा
खोज्दै खोज्दै आएकी तथइस । फारककारदे जखकी साथीसॉग पेरय तनमतभत बेटघाट य तभरता कामभ हुने बमो बन्त्ने कुयारे भराइस तबरैदेजख तनकै हवषसत फनाएको तथमो । तय आफ्नो आत्भप्रशॊसा गने य आतथसक
आडम्पफय दे खाउने नमाॉ विकतसत बएको उसको स्िबािसॉग भ कताकता हजच्कएकी तथएॉ । त्मसऩतछ हाम्रो बेटघाट तनमतभत हुन थाल्मो ।
यतभरा ! भ त दइ ु स तीन हजाय कभाएय नल्माएको क्रदन फुढाराइस सापी गारी गछुस । एकक्रदन क्रदउॉ सो
सफेयै आएय शान्त्तारे अहॊ काय य फहादयु ीको स्ियभा भसॉग बनेकी तथइस । काठभाडंभा सरूिा बएय बखसय बखसय आएका कायण ऊसॉग भैरे वििाद गरयहाल्न याम्रो ठातननॉ । मसका विरूद्धभा फोरुॉ बने मोसॉग भेयो
www.OnlineSahitya.com सम्पफन्त्ध वफरने डय, नफोरुॉ बने गरत कुयाराइस प्रश्रम क्रदएजस्तो हुने । शान्त्ता त्मतत साह्रो ऩथभ्रि बएको दे ख्दा भ तबरैदेजख ऩीक्रडत बएकी तथएॉ । मतत सोचेय ऩतन भ त्मसफेरा प्रततक्रिमाक्रहन बएय चुऩचाऩ फसं ।
त्मसऩतछ ऊसॉगको तनमतभत बेटघाट य सॊिादहरू भेया रातग वप्रम हुन सकेनन ् । जातगये जीिनऩतछ त
झनै ऊतबरको भान्त्छे अनैततक फन्त्दै गएको भैरे भहसूस गनस थारेकी तथएॉ ।
यतभरा ! मो सॊसायभा घुस नखाने भान्त्छे कोही नै छै नन ् य इभानदारयता बन्त्ने कुया त केिर गप गने
विषमभारै हो । िास्तविक जीिनभा घुस नखाने इभानदाय भान्त्छे हुन्त्छ बन्त्ने कुयाभा भराइस विश्वासै छै न । भेया अगाक्रड धेयै ऩटक बतनसकेको कुया त्मसक्रदन शान्त्तारे पेरय ऩतन दोहोमासएकी तथइस ।
सॊसायभा याम्रा य इभानदाय भान्त्छे हरू ऩतन छन ् । खयाफ य भ्रिाचायी भान्त्छे हरू ऩतन प्रशस्तै छन ् । तेयो
कुया प्रतत भ सहभत हुन सजर्कदनॉ । अतत नै बएऩतछ ऩक्रहरो ऩटक भैरे शान्त्ताका साभु आफ्नो पयक विचाय याखेकी तथएॉ । भेयो कुयारे त्मसफेरा उसको अनुहाय तनकै अॉध्मायो बएको तथमो ।
त्मही सभमदे जख शान्त्ताको य भेयो फीचभा फहस य िादवििाद फढ्दै गएको तथमो । ऩऺ य विऩऺभा
उतबएय वििाद रम्पब्माउन भराइस त्मसफेरा ऩतन ऩटर्ककै भन तथएन । शान्त्ताको फानी भराइस याम्रैसॉग थाहा तथमो । ऊ आरोचना य वियोध ख्न सर्कने भान्त्छे नै होउन । ऊ प्रशॊसाकी धेयै बोकी भान्त्छे तथइस । उसराइस प्रशॊसाभार गरयक्रदमो बने ऊ नम्र य तशि व्मिहाय गये को दे खाउन सर्कथी । त्मसक्रदन हाम्रो वििाद
धेयै रजम्पफमो । धेयै िादवििाद नगयं बन्त्दाबन्त्दै झभर्ककै साॉझ ऩमो । त्मसक्रदन भ उसको घयफाट वफदा बएय क्रहॉड्दा ऊ भराइस वफदा गनस ढोकासम्पभ आइन । ऩक्रहरे ऩक्रहरे घाभ नअस्ताउॉ दै ऩतन फसं बन्त्थी तय
आज साॉझ ऩये ऩतछ ऩतन फसं बतनन । भराइस त्मसक्रदन फेकायभा उसको घय आएॉ बन्त्ने रागेको तथमो । भैरे याम्रैसॉग फुझक े ी तथएॉ – शान्त्ता त्मसक्रदन भसॉग साह्रै रयसाएकी तथइस ।
त्मसऩतछका धेयै क्रदनसम्पभ हाम्रो फीचभा बेटघाट य सम्पिाद बएन । उसरे ऩतन भराइस टे तरपोन गरयन
य भैरे ऩतन ऊ रयसाएकी छ बन्त्ने ठानेय केही सभमसम्पभ फोराइनॉ । ऊसॉगको बेटघाटभा आएको रयक्ततारे
भतबर एकप्रकायको उकुसभुकुस ऩैदा बइयहे को तथमो । भेयो साभाजजक सम्पफन्त्ध तनकै पयाक्रकरो तथमो तय
उसको त्मस्तो तथएन । उसको साभाजजक जीिन तनकै सङ्ग्कीणस य तनयस तथमो । काठभाडं आएको दइ ु स चाय
भक्रहना हुने वफवत्तकै उसरे तछभेकीहरूसॉग इष्मासरु व्मिहाय गनस थातरसकेकी तथइस । तछभेकी भक्रहराहरूका घयका फाये भा कुया गथॉ । उनीहरूका श्रीभानहरू बन्त्दा आफ्नो श्रीभान पयक भान्त्छे बनेय प्रशॊसा गरययहन्त्थी । उसभा त्मस्तो तल्रो य घक्रटमा स्िबाि विकास बएको दे खेय भराइस तबरतबरै आिमस राग्थ्मो य भक्रहराहरूभा अतरक फक्रढ दे जखने त्मस्तो प्रिृवत्तप्रतत तचन्त्ता रागेय आउॉ थ्मो ।
त्मसैताका शान्त्ताहरूरे फत्तीसऩुतरीभा एउटा सुन्त्दय य बव्म घय खरयद गये । त्मसऩतछ अहॊ काय य
फड्ऩनरे शान्त्ता झन ् भनोयोगीजस्तै अव्मिहारयक य एकरकाॉटे बइस ।
उनीहरूरे घय खरयद गये को खफय शान्त्तारे भराइस टे तरपोनभा सुनाइस य घय हे नस आउन तनम्पतो गयी । भ
ऩतन खुशी नै बएॉ य एकक्रदन उसको घय हे नस गएॉ । गौशारा चोकभा ऊ भराइस तरन ऩजखसयहे की यक्रहछ ।
बाग्मको खेर हो फुजझस ् यतभरा ! भेयो फुढो य तेयो फुढो एउटै ऩोिभा बएय ऩतन हाम्रो आतथसक
है तसमतभा पयक ऩये को । घयभा ऩसेय सोपाभा फसेय टे तरतबजनको च्मानर खोल्दै ऩक्रहरेऩक्रहरेकै जस्तो उसरे त्मसक्रदन पेयी त्मही कुया दोहोमासइस ।
www.OnlineSahitya.com जुन कुयासॉग भराइस कुनै सयोकाय छै न, त्मो कुया फायम्पफाय दोहोमासइयहनु याम्रो होमन । खान य राउन
नऩुगे त खुसीसाथ सङ्ग्घषस गनुस ऩछस । खान ऩुगेकै छ । भराइस अनािश्मक सम्पऩवत्तको भोह छै न । अतत बएऩतछ भैरे ऩतन त्मसक्रदन ्िार्ककै भुख पोयँ ।
खुरेको आकाशराइस एकाउक कारो फादररे गाॉजेझं शान्त्ताको अनुहाय ऩतन एक तनभेषभै भैतरमो । कतै
भैरे नचाक्रहॉदो काभ त गरयनॉ ? उसको स्िबाि भराइस थाहा छॉ दै तथमो, भैरे कुनै प्रततक्रिमा नक्रदएको बए
ऩतन हुन्त्थ्मो । आजखय सही क्रदएको बए ऩतन हुन्त्थ्मो । भ उसको घयफाट त्मसक्रदन आफ्नो प्रततक्रिमाप्रतत ऩिाताऩको भहाबायत अग्ल्मएय डे याभा पकेकी तथएॉ ।
भेयो ऩतन तीन ताक कुनै जातगय तथएन । हुन त, शान्त्ताको ऩतन तथएन । भेयो सम्पऩकस साभाजजक
सॊघ–सॊस्थाहरूसॉग प्रशस्तै हुन थारेको तथमो । सानोततनो याजनैततक सम्पऩकस ऩतन विकास हुन थारेको तथमो । भेया केही साथीहरूरे फृद्धाश्रभ खोल्ने मोजना तरएय भकहाॉ आए । भराइस ऩतन त्मो मोजना याम्रो राग्मो । छोयाछोयी सात आठ कऺाभा ऩढ्ने बइसकेका तथए । घयको काभभा व्मस्त बइयहनुऩने फाध्मता भसॉग त्मसफेरा फाॉकी तथएन ।
भैरे साथीहरूसॉग शान्त्ताराइस ऩतन फृद्धाश्रभ खोल्ने कामसभा सहबागी गयाउन ऩाए हुन्त्थ्मो बन्त्ने प्रस्ताि
याखँ । उसराइस नजजकैफाट तचन्त्ने केही साथीहरूरे भेयो प्रस्तािराइस रूचाएका तथएनन ् । तय धेयैजसो साथीहरूरे भेयो प्रस्तािप्रतत सहभतत जनाए ।
एकक्रदन साॉझ ऩने फेराभा भ शान्त्ताको घयभा ऩुगँ । शान्त्ताको ऩतत याभप्रसाद कामासरमफाट आइसकेका
यहे छन ् । भराइस उसरे फैठक कोठाभा तरएय गइस । मवत्त अफेय क्रकन आइस ् तॉ ! शान्त्तारे आिमस भानेय सोधी ।
भैरे बनँ – भ एउटा प्रस्ताि तरएय आएकी तॉकहाॉ ।
के प्रस्ताि ? भ सोपाभा फस्न नभ्माउॉ दै उसरे भराइस सोधेकी तथइस ।
हाभीरे एउटा फृद्धाश्रभ खोल्ने तनणसम गये का छं । हाभी मसभा तेयो ऩतन सहमोग चाहन्त्छं । काभ चाहीॊ
केही गाह्रो छ आजखय तॉराइस ऩतन पुससदै छ । त्मसैका रातग आएकी । भैरे आफ्नो मोजनाराइस पटापट याजखक्रदएॉ ।
आ ! तॉ ऩतन मी नचाक्रहॉदा काभततय रातगछस ् । फसेय खान छोडे य मी तचन्त्नु न जान्त्नुका फुढाफुढीराइस
स्माहाये य के काभ ? भ त खुट्टा ऩसाये य खान्त्छु । शान्त्ताको ठाडो जिापसॉग भराइस तबरैदेजख रयस उठ्मो । भ चाॉडोचाॉडो कुया टु ङ्ग्ग्मएय ऊसॉग वफदा भागेय पकअ ।
त्मसऩतछ शान्त्तासॉग भेयो बेटघाट य आितजाित ऩुयैजसो फन्त्द बमो । भ ऩतन आफ्नो काभभा व्मस्त
बएॉ । भ क्रहॉडेको फाटो उसका रातग अवप्रम तथमो । उसको जस्तो जीिन फाॉच्नु भेया रातग झनै वप्रम तथएन ।
केही िषसऩतछ एकक्रदन ये क्रडमोभा याजस्ि विबागका प्रभुख याभप्रसाद आचामसराइस घुस तरॉदातरॉदै तगयफ्ताय
गरयएको सभाचाय सुनँ । सभाचाय सुन्त्नेवफवत्तकै शान्त्ताराइस भैरे टे तरपोन गयँ । टे तरपोन उठे ऩतन भेयो आिाज सुन्त्ने वफवत्तकै रयतसबय याजखन्त्थ्मो । भैरे शान्त्ताको घयै जान उऩमुक्त ठानँ ।
शान्त्ताराइस भसॉग बेट हुन नऩये हुन्त्थ्मो बन्त्ने चाहना बएको कुया भैरे त्महाॉ गएऩतछ फुझँ । उसको
अनुहाय ऩुयै तनन्त्माउयो तथमो । उसरे भराइस घयतबरै रतगन य फाक्रहयै ढोकाफाटै वफदा गयी ।
www.OnlineSahitya.com हे य ् न ! उहाॉजस्तो इभान्त्दाय कभसचायी कोही ऩतन तथएनन ् । मो सफै उहाॉराइस पॉसाउने षड्मन्त्र भार हो
। भसॉग भन नरागेयै ऩतन शान्त्तारे त्मवत्तफेरा मस्तो प्रततक्रिमा व्मक्त गये की तथइस ।
शान्त्ताराइस भ प्रतत ऩुयै अरूतच बएऩतछ उसकोभा गइयहन भराइस ऩतन उतचत रागेन । ऩतछ सुन्त्नभा
आमो उसको ऩततको जातगय छुटे छ य घय ऩतन वफिी गनुस ऩये छ । त्मसऩतछ शान्त्ताको ऩरयिाय कतै डे या समो । सफै आपन्त्तहरूसॉग ऊ टाढै यहन चाही ।
फीस िषसऩतछ आज भैरे त्मही शान्त्ताराई ऩशुऩततको भजन्त्दयभा पूर फेच्न फतसयहे की बेटँ । तय भराइस
ऩुयै नतचनेजस्तो अतबनम गयी उसरे । भ विश्वस्त छ – त्मो त्मही शान्त्ता हो । उसरे भराइस नतचनेको
अतबनम गरययहॉ दा त्महाॉ उतबइयहन भराइस नै अ्ठ्मायो रातगयह्यो । भैरे सानाभा रागेको उसको तनधायको खतसम्पभ हे यँ । त्मो उही भेयी साथी शान्त्ता नै तथइस । भ उसराई हे दै क्रहॉडं । ऊ अकैततय पकेय फसी । םםםםםםםםםםםםםםםםםםם साॉझभा घय पकेऩतछ यतभरारे आफ्ना छोया, छोयीहरूराई मो कथा राभो सभम रगाएय सुनाई ।
सभवि िषस-२५, अङ्ग्क-५, २०६१/६२ चैर-िैशाख